You are on page 1of 3

“t&ifu csrSwfcJh vHk+cHKa&;aumifpDu cs csuu f kd Gender eJ@ +ird ;f csr;f a&;wnf

wJh ukvor*~&q ŒJ ;kH jzwfcsuf rSwfxm;wJh qHk;jzwfcsuftrSwf aqmufrq _ ikd &f mta&;udk aqmif
aqmif;yg;u¾

eJ@ a=unmcsuaf wGrmS trsK;d 1325 udk Gender / +idr;f csr;f a&;eJ@ &Guaf ewJh e,fy,fusO;f usO;f av;
orD;/ +idrf;csrf;a&;eJ@ vHkjcKH vHòk cHa&;udp&P yfawGukd aqmif&u G f rSmawmif rodoal wG ±daS eqJyg?
a&;qdkif&m udpP&yfawGyg0if ae=uwJh wdk;wufolawGuawmh tHtm;oifph &mawmh r&dS
cJhayr,fh 'gawGu qHk;jzwf &if;ES;D u|r;f 0ifygvrd rhf ,f? 'Dq;kH jzwf ygb;l ? ordik ;f 0ifq;kH jzwfcsut f rSwf
csuu f kd ukvor*~ vHòk cHa&;aumif 1325 udk csrw S cf w
hJ m[m tpd;k &r
csut f rSwf 1325 vdk yDjyif
pDu 2000 ckEpS f atmufwb kd m 31 [kww f hJ tzJ@G tpnf;awGu ukv
wJh =oZmoufa&mufr_ r&dcS hJ &ufae@rmS csrw S pf Ofu trsKd ;orD;eJ@ or*~tzJ@G 0ifEikd if aH wGukd trsK;d orD;
=uygbl;? 'DqHk;jzwfcsufu Gender ta&;twGuf yxrqH;k cs a&;eJ@ywfouf+yD; atmifatmif
ukvor*~ taxGaxG t rSww f hJ qH;k jzwfcsut f jzpfe@J aumif; jrif j rif pnf ; ±H k ; wif j yEd k i f c J h w m
wGif;a&;r_;csKyf/ tzJG@0ifEdkifiH cs;D ay;cJ=h uygw,f? aemuf urBmw a=umihjf zpfygw,f? tpd;k &r[kwf
awGeJ@ vufeufudkifyÉdyuQ 0Sr;f rSm&dw S hJ tzJ@G tpnf;awGe@J woD; wJh tzJ@G tpnf;awGe@J woD;yk*v ~
rSm yg0ifwhJ tzJ@G tpnf;awG yk*~vawGtwGuf 'DqHk;jzwfcsuf awG[m +ird ;f csr;f a&;eJ@ vHòk caH &;qdik f
ud k wd w d u sus ta&;,l [m ta&;ygwt hJ qdw
k ck/ +yD;awmh &m vkyif ef;awGukd aqmif&u G v f m
ynmay;wifjyzd@k twGuf vufeuf wm ESpaf ygi;f w&mausmv f mcJah y
aqmif&u G zf @kd awmif;qdw k udk f
u&d,m(advocacy tool) wck jzpf r,fh 'Dta&;[m atmifjrifzdk@t
wGe;f xm;ygw,f? vmygw,f? 'gayr,hf 'DqHk;jzwf wGuf cufcaJ eqJjzpfcyhJ gw,f? 'gay

aZmfr;kd vl

33

Dovejune2006.pmd 33 7/8/2006, 4:31 PM


r,hf 2000 ckEpS rf mS awmh ajymif;vJ ajz&Si;f zd@k / xdr;f odr;f aqmif&u G zf @kd e@J udpu P kd twdtusaz: jyxm;wm
vmwJh Edik if aH &; &moDOwku 'Dq;kH wm;qD;umuG,zf @kd twGuf qH;k jzwf r&dyS gb;l ? 'gayr,hf vufeufi,ft
jzwfcsucf srw S Ef ikd zf @kd wGe;f tm;ay;cJh csucf srw S wf hJ tqifw h ikd ;f rSm trsKd ; a&;eJ@ ywfouf&if 1325 udk toH;k
ygw,f? Edik if w H um +idr;f csr;f a&;eJ@ orD;rsm;&Jh ud, k pf m;jyKyg0ifrf u _ kd jri‡ hf jyK ynmay;wifjyzd@k twGuf t
vHòk caH &;qdik &f m trsK;d orD;rsm; n$e@f wifay;a&;/ +ird ;f csr;f a&;xdr;f odr;f ol csut f vuf tawmfrsm;rsm;yg0if
aygi;f tzJ@G ukd zJ@G pnf;Edik cf +hJ yD; ukv awGukd Gender / HIV/ AIDS qdik f aeygw,f?
or*~qdkif&m trsdK;orD;rsm; wdk; &moifwef;ay;a&;/ a'ocHtrsdK; t&yfom;awGudk um
wufa&;tzJ@G (UN Division for the orD;awGukd +idr;f csr;f a&;az:aqmif uG,zf @kd e‹J ywfouf&if txl;ojzihf
Advancement of Women, DAW)/ r_rmS tpjyKaqmif&u G af &;twGuf trsKd ;orD;eJ@ uav;i,fawGukd um
ukvor*~ trsKd ;orD;rsm; zH@G òzd;wd;k axmufyzhH @kd e@J trsKd ;orD;eJ@ rde;f u uG,zf @kd vdt k yfa=umif; 'Dq;kH jzwf
wufa&;qdik &f m &HyakH iGtzJ@G (the UN av;awGukd vdiu f jGJ ym;jcm;em;r_ay: csurf mS ESp}f urd w f ikd w f ikd f azmfjyxm;
Development Fund for Women, rSm tajccHwhJ t=urf;zufru _ ae ygw,f ? avh v mcsuf a wG t &
UNIFEM)/ b*Fvm;a'h±Sf/ erDbD; umuG,zf @kd pwJt h csuaf wGyg0ifwhJ vufeufi,fe@J tayhgpm;ppfvuf
,m;vdk tzJ@G 0if Edik if w H @kd e@J y;l aygi;f +y;D wd u swJ h aqmif & G u f r _ a wG v k y f eufawGukd tvJo G ;kH pm;vkyrf e_ @J t
wjznf;jznf;csi;f aqmif&u G cf w
hJ m aqmifz@kd wdu k w f eG ;f xm;ygw,f? vG,w f ulo;kH pJrG a_ wGu vufeuf
a=umifh aemufyikd ;f rSm ukvor*~ vufeufi,fudpPeJ@ywf udkifwdkufyJGumvrSm t&yfom;
vHòk cHa&;aumifprD mS qH;k jzwfcsucf s ouf+yD; 1325 [m ppfvufeuf awG aoqH;k r_/ xdcu kd rf /_ t"rRusL;
rSwEf ikd zf @kd jzpfvmcJw h myg? zsufodrf;a&;udk tenf;tusOf; vGerf /_ twif;t=uyf ae&majymif;
t&ifu csrw S cf w hJ hJ ukv avmufyJ az: jyxm;ygw,f? 'gay a&$@ra_ wGe@J wdu k ±f u kd yf wfoufae
or*~&hJ qH;k jzwfcsuef @J a=unmcsuf r,fh pmyd'k f 13 rSm “ vufeufzsuf a=umif;awG@&ygw,f? vufeuf
awGrmS trsK;d orD;/ +ird ;f csr;f a&;eJ@ vHk odr;f a&;/ wyfz@GJ 0iftjzpfrS Ekwx f u G f udik w f u kd yf eGJ @J wduk yf v GJ eG u
f mv t
òcHa&;qdik &f m udp&P yfawG yg0ifcahJ y a&;/ wyfz@GJ 0ifa[mif;awGukd vl‹t =urf;zufra_ wGa=umihf jzpfay:vm
r,fh 'gawGu qH;k jzwfcsut f rSwf zJ@G tpnf;ESihf jyefvnfaygi;f pnf;a&; wJh xdcu kd rf a_ wGukd av#mch sz@kd enf;
1325 vdk yDjyifwJh =oZmouf pwJhtpDtpOfrSm yg0if=uoltm; vrf;uawmh vufeufa&mif;0,fr_
a&mufr_ r&dcS =hJ uygb;l ? 'Dq;kH jzwf vH;k udk tm;ay;zd@k / trsKd ;om;eJ@ t udk ydwq f @kd a&;/ vufeufi,fe@J t
csuu f ukvor*~ taxGaxGt rsKd ;orD; wyfz@GJ 0ifawG&hJ rwlnw D v hJ kd ayhgpm;ppfvufeuf w&m;0ifyikd q f ikd f
wGi;f a&;r–;csKyf/ tzJ@G 0ifEikd if aH wGe@J tyfcsuaf wGukd pOf;pm;ay;zd@k e@J ol olawGukd oifwef;ay;a&;/ ydik q f ikd f
vufeufudkifyÉdyuQrSm yg0ifwJh wd@k ukd rScD akd eolawGuykd g xnfo h iG ;f r_Oya'udk wif;=uyfpmG csrw S af &;eJ@
tzJ@G tpnf;awGukd wdwu d sus t pOf;pm;zd@k ”azmfjyxm;ygw,f? 'Dq;kH vufeufav#mch sa&;v_y&f mS ;r_yjJ zpf
a&;,laqmif&u G zf @kd awmif;qdw k u dk f jzwfcsu&f ehJ 'd ge;f rSm “vufeufuikd f ygw,f?
wGe;f xm;ygw,f? 'g[m Gender wdu k yf rGJ mS yg0ifwhJ tzJ@G tm;vH;k [m trsdK;orD;rsm;wef;wlyg
ta&;udo k m t"duxm; awmif; ajrjrKyrf ikd ;f rsm;&Si;f vif;a&;eJ@ owdðy 0ifa&;ESiyhf wfouf&if +ird ;f csr;f a&;eJ@
qdkxm;wJh omrefa=unmcsufr a&; tpDtpOfawGrmS yg0ifz@kd vdt k yf vkòH caH &; xde;f odr;f zd@k ukd jri‡ w hf ifz@kd t
[kwb f J +idr;f csr;f a&;eJ@ vHòk cHa&;qdik f a=umif;/ trsKd ;orD;eJ@ rde;f uav; wGuf trsKd ;orD;rsm;wef;wlyg0if
&mudp&P yfwikd ;f rSm trsKd ;orD;awG i,fawG&Jh txl;vdktyfcsufudk cGiehf @J tjynht f 0 yg0ifaqmif&u G cf iG hf
wef;wl yg0ifciG &hf zd@k / tjynft h 0yg0if xnfo h iG ;f pOf;pm;zd@k vdt k yfa=umif;” wd@k ukd 'Dq;kH jzwfcsuu f awmif;qdk
cGi&hf &dzS @kd twGuf awmif;qdx k m;wm udk tav;xm;azmfjyxm;ygw,f? xm;ygw,f? 'ga=umihf vufeuf
jzpfygw,f? 'gt h jyif yÉdyuQawGukd 'Dq;kH jzwfcsurf mS vufeufi,frsm; i,fe@J taygph m;ppfvufeufawGukd

34

Dovejune2006.pmd 34 7/8/2006, 4:31 PM


zsuo f rd ;f a&;tjyif vufeufzsuf wmjzpfygw,f? 'Dvkyfief;awGrSm ay;ae=uayr,fh pum;vHk;t&
odrf;a&;/ wyfzJG@0iftjzpfrS Ekwf trsdK;orD;awG yg0if&rSmjzpf+yD; tm;enf;aewm/ avhvmapmifh
xGuaf &;/ wyfz@GJ 0ifa[mif;awGukd Gender issues udv k nf; xnho f iG ;f =unht f uJjzwfrr_ &dw S meJ@ jyefvnf
vl‹tzJG@tpnf;ESifh jyefvnfaygif; pOf;pm;&rSmjzpfygw,f? oH;k oyfwhJ ,E &W m;r&dw S ma=umifh
pnf;a&; (disarmament, demobili- 1325 u a'ocHtrsdK; a0zefcaH e&wmvnf;±Syd gw,f? vGef
zation and reintegration, DDR ) orD;rsm;&Jh +idrf;csrf;a&;pwift cJw
h hJ 5 ESpu f ukvor*~tzJ@G 0ifEikd if H
qdw k hJ tpDtpOfwikd ;f rSm trsKd ;orD; aumiftxnfaz:r_ukd tm;ay;zd@k awG[m Edik if aH &;t& pdwt f m;xuf
rsm;yg0ifa&;udk awmif;qdkxm;yg udkvnf;wifjyxm;ygw,f? +idrf; oefr&_ &Sd eSd @J axmufcrH r_ ay;cJ=h uyg
w,f? csr;f a&;qdik &f m oabmwlncD suf bl;? 1325 u awmif;qdx k m;wJh
vl‹tcGifhta&;eJ@ EdkifiH rSm yg0ifwhJ tzJ@G tpnf;tm;vH;k udk tcsufawGu taumiftxnf
wum vlom;qkid &f mOya'awGt a'ocHtrsKd ;orD;rsm;&Jh +ird ;f csr;f a&; ay:rvmwma=umif h vH k ò cH a &;
wGuEf ikd if w H umOya'udt k aumif pwifaqmif&u G rf u _ kd axmufcyH yhH ;kd aumifpu D aemufxyf qH;k jzwfcsuf
txnfazmfz@kd e@J trsKd ;orD;rsm;&Jh vl‹ ay;zd@k awmif;qdx k m;ygw,f? ppf wckxyfrH csrw S zf @kd vrkd vdk tacst
tcGit hf a&;udk av;pm;zd@k 'Dq;kH jzwf '%fccH &hJ wJh Edik if aH wGrmS òr‹&d mG a'o wif aqG;aEG;cJ=h uygw,f? 'gayr,fh
csufu awmif;qdkxm;ygw,f? twGi;f u vufeufzsuo f rd ;f a&; tajctaeawG ajymif;vJvmwJh
vufeufi,fe@J tayhgpm;ppfvuf vkyfief;i,fawG[m 'Dacgif;pOf t&dyfvuQ%mawG awG@vm&yg
eufawGukd tvJo G ;kH pm;vkyrf /_ t atmufrSm&dSygw,f? 'ga=umifh w,f? pufwifbmvrSm aqG;aEG;
vG,fwul&&dSaer_awGeJ@qufEG,f 1325 udk +ird ;f csr;f a&;vkyif ef;pOfawG wJh urBmhxdyfoD;tpnf;ta0;u
aewJh vl‹tcGit hf a&;csKd ;azmufre_ @J pwifz@kd twGuf awmif;qd&k mrSm t vH+k cHKa&;aumifp&D hJ qH;k jzwfcsut f
vlom;qkid &f m Oya'awGukd azmuf oH;k jyKEdik yf gw,f? rSwf 1325 udk taumiftxnf
zsuaf er_awGukd pwiftaumift vdiu f jGJ ym;r_ay:rSm tajc az:zd@k uwdjyKcJ=h uygw,f? wcsed f
xnfaz:ae+yjD zpfygw,f? trsKd ;orD; cHwJht=urf;zufr_? vufeufudkif wnf;rSmyJ 5 ESpaf jrmuf Edik if w H um
eJ@ rde;f uav;i,frsm;&Jh vl‹tcGit hf yÉdyuQrmS yg0ifwhJ tzJ@G tpnf;tm; Oya'jyKnv D mcHu trsK;d orD;rsm;&Jh
a&;udk umuG,fzdk@twGuf vuf vH;k udk trsKd ;orD;rsm;eJ@ rde;f uav; yg0ifciG ehf @J gender eJ@ywfouf vuf
eufi,fe@J tayhgpm;ppf vufeuf i,frsm;tay: vdiu f jGJ ym;r_ay:rSm &dSjzpfwnfr_udk taumiftxnf
awGzsufodrf;a&;udk pwifaqmif tajccHwJht=urf;zufr_rS txl; az:zdk@ tcGifhtm%mjyXmef;cJhyg
&Guzf @kd vt kd yfaeygw,f? enf;vrf;&Sm umuG,af y;&r,fv@kd w,f? 'ga=umifh tckumv[m
+idrf;csrf;a&;xdef;odrf;r_ az: jyxm;ygw,f? tdrfwGif;rSm 1325 eJ@ywfouf+yD; tjynft h 0
vkyif ef;pOfawGrmS trsKd ;orD;awGukd vufeufi,fawG wnf&aSd er_e@J t taumiftxnfay:vmzd@k twGuf
wdk;jr‡ifhyg0ifvmapzdk@[m qHk;jzwf vJo G ;kH pm;vkyaf er_u t=urf;zufr_ ydrk ókd u;d pm;=u&r,fh tcsed yf jJ zpfvm
csuf trSwf 1325 &Jh &Si;f vif;xif awGukd wd;k jri‡ v hf map+y;D trsKd ;orD; ygw,f?Ù
&Sm;wJh &nfrSef;csufyJjzpfygw,f? awGudk +cdrf;ajcmufaeygw,f? 'g Kristin Valasek, United Nations
'g[m +ird ;f csr;f a&;xde;f odr;f a&;vkyf a=umihf vufeufzsuo f rd ;f a&;vkyf International Research and
ief;pOfrSmyg0ifwJh vufeufzsuf ief;pOfu vdiu f jGJ ym;r_ay:rSm tajccH Training Institute for the
odr;f a&;/ wyfz@GJ 0iftjzpfrS Ekwx f u G f wJh t=urf;zufr_awGuae um Advancement of Women (UN-
a&;/ wyfz@GJ 0ifa[mif;awGukd vl‹t uG,af y;Edik yf gw,f? INSTRAW) . What is Security
zJ@G tpnf;ESihf jyefvnfaygi;f pnf;a&; 1325 udk xda&mufwJh Council Resolution 1325 udk jyef
pwJv h yk if ef;wdik ;f twGuf &nf&, G f qH;k jzwfcsuw f cktjzpf aumif;cs;D qdo
k nf?
35

Dovejune2006.pmd 35 7/8/2006, 4:31 PM

You might also like