Visoka kola Tehnikih Strukovnih Studija aak

Odsek:Elektrotehnika Smer:Elektroenergetika

Projektni zadatak iz Elektrinih instalacija i osvetljenja

Student: Srdanovi Darko Broj indeksa:111/03

Profesor: mr.Dragan Brajovi,dipl.el.ing

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

aak,septembar, 2008 god.

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Sadraj

Elektrine eme: 1) Jednopolna ema napajanja objekta 2) Jednopolna ema MRM1 3) Jednopolna ema MRM2 4) Jednopolna ema MRM3 5) Jednopolna ema MRM4 6) ema elektrine instalacije osvetljenja 7) ema elektrine instalacije prikljunica 8) ema razvodne table stana 9) ema instalacije telefonskog prikljuka 10) ema instalacije TV prikljuka 11) Jednopolna ema stepeninog osvetljenja 12) Razvodna instalacija za TV i telefon 13) ema elektrine razvodne instalacije lifta 14) Gromobranska instalacija-sistem uzemljenja 15) TN sistem zatite

Visoka kola Tehnikih Strukovnih Studija- aak Odsek.Elektrotehniki Predmet:Elektrine instalacije i osvetljenja
Kandidat: Srdanovi Darko 111/03 PROJEKTNI ZADATAK Projektovati elektrinu instalaciju stambene zgrade P+m= 10 spratova,a sa po n= 4 istovetnih stanova na svakom spratu.U zgradi postoji lift iji je pogonski deo smeten u prostoriji iznad liftovskog ahta na m-tom spratu.Zgrada je zavrena ravnim krovom pokrivenim limom debljine 0.8 mm,ija je osnova, kao i osnova zgrade, pravougaonik dimenzija stranica 20 20 (m).Zgrada je visoka (m+1) 3.2m.Projekat instalacije treba da obuhvati sledee: 3

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

1. Tehniki opis 2. Tehnike uslove 3. Fotometrijski proraun 4. Izbor termikih potroaa 5. Termoakumulaciono grejanje 6. Stepenino osvetljenje 7. Elektrinu razvodnu instalaciju za lift 8. Definisanje PM,MRM i RM 9. Telefonsku instalaciju 10. Instalaciju za TV 11. Zatita od opasnog napona dodira: TN Sistem 12. Instalaciju zastite od atmosferskog pranjenja 13. Elektrine eme 14. Specifikaciju opreme i materijala Elektrini prikljuak zgrade:Kablovski vod 150m Prilog:Graevinska osnova stana F

Datum: 12.12.2007

Zadatak izdao: Dragan Brajovi

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Kuhinja

Spavaa soba

Ostava Predsoblje Dnevna soba

Kupatilo

Projekat F

razmera 1:50

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Tehniki opis
Elektrina instalacija objekta mora biti izvedena po propisima koje se odnose na izvoenje elektrinih instalacija u stambenim objektima. Stambeni objekat se napaja sa dva kabla tipa PP41-3x185+95mm2.Duina kabla od trafostanice do prikljunog mesta iznosi 150m .U prikljunom ormanu je ugraeno est NVO od 300A. Iz prikljunog ormana(PM) sa osiguraa polaze dva kabla tipa PP41-3x150 +70mm2 pomou kojih se napajaju MRM1 i MRM2. U MRM1 su ugraena dvotarifna brojila sa kojih se meri utroak elektrine energije prvih 14 stanova,takoe je instalirano i torfazno dvotarifno brojilo koje meri utroenu elektrinu energiju lifta i stepeninog osvetljenja U MRM2 su ugraena dvotarifna brojila sa kojih se meri utroak elektrine energije preostalih 14 stanova. Svako razvodno mesto(RM) u stanu napaja se kablom 5x10 mm2.Razvodna mesta ili razvodne table u stanovima su tipske proizvodnje sa odvojenim sabirnicama za dirigovane potroae i slobodnu potronju, postavljene iznad ulaznih vrata sa ugradjenom signalnom lampicom za drugu tarifu, sa kontaktorom za ukljuenje druge tarife i el. zvonom. Jednopolna ema po kojoj je uraena svaka tabla data je u prilogu grafike dokumentacije. Merenje utroene elektrine energije je za svaki stan zasebno pomou trofaznog brojila sa uklopnim satom. Od instalacija u stanovima predvidja se elektrina rasveta u svim prostorijama. U spavaoj sobi su predvidjene tri monofazne "uko" prikljunice, u dnevnoj sobi tri monofazne i jedna trofazna. U kuhinji je predvidjena dve trofazne i dve monofazne "uko" prikljunice, prikljuak za protoni bojler i prikljuak za ventilaciju. U svim kupatilima izvedene su instalacije za izjednaenje potencijala na takav nain to se sve metalne mase poveu provodnicima tipa P/F 1 6mm2 na kutiju PS49 koja se postavlja na zid iznad ulaznih vrata kupatila.Iz ove kutije se jednim provodnikom ide u razvodni orman gde se vri povezivanje sa inom. U stepenitu su predvidjene svetiljke koje se ukljuuju preko stepeninog automata. Za svaki stan predvidjena je instalacija zvune signalizacije koja se sastoji od tastera ispred ulaznih vrata i elektrinog zvonceta .

Instalacija telefona
Za prikljuak na PTT mreu u prizemlju predvidjen je orman koncentracije ITO 60.U svim stanovima predvidjeno je po dva telefonska mesta u predsoblju i u dnevnoj sobi. Sve izvode iz stanova dovesti do ormana koncentracije i zavriti ih na regletama. Instalacija se izvodi provodnicima Ti 20 preseka 0.6mm2 dvostruko upredenim u parice. Ove provodnike postaviti u PVC cevi prenika oznaenog u emi (zavisno od broja parica). U crteima se radi kraeg obeleavanja provodnici Ti 20 2 0.6mm, obeleeni sa 1P, a Ti 20 2 2 0.6 mm, sa 2 P itd. Telefonske izvode u stanovima i lokalima zavriti prikljunicama.

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Instalacija za TV
Za prijem radio i TV programa predvidjen je zajedniki antenski sistem. Antene se postavljaju na krov objekta na stubni nosa, antenski stub se privruje posebnim ankerima na krov, a preko obujmice povezan je na gromobransku instalaciju. Pri montai antena na stub voditi rauna o njihovom medjusobnom rastojanju zbog smetnji. Antene su koaksijalnim kablom povezane na pojaivaki sistem. Pojaivai i frekventni pretvarai postavljeni su u glavnoj stanici. Od ormana date su vertikale dobijene preko razdelnika sa odcepnim kutijama i zavrnim prikljunicama. Raspored prikljunica dat je u grafikoj dokumentaciji. U svakom stanu predvieno je po dve prikljunice, u dnevnoj i spavaoj sobi. Ostavljena je cev 0.5m do 1 m izvan objekta i do glavne stanice, za provlaenje kabla kablovske televizije.

Uzemljenje
Kao uzemljiva i gromobranski uzemljiva koristi se temeljni uzemljiva. Isti je izveden od FeZn trake 25x4 mm, postavljene u temeljne trake objekta, mestimino zavarene za elinu armaturu objekta. Medjusobno spajanje trake vri se ukrsnim komadima postavljenim u kutijama za ukrsni komad zaliven olovom. Ostaviti potreban broj izvoda od uzemljivaa za gromobranske spustove i ormane.

Gromobranska instalacija
Na objektu je predvidjena klasina gromobranska instalacija. Ista se sastoji od prihvatnih vodova(limeni krov), spustova i uzemljivaa koji sa svim spojnim i noseim gromobranskim elementima i postojeim metalnim delovima na zgradi (oluci i limene opivke) stvaraju kavez u odnosu na zemlju. Krov objekta je pokriven limom debljine 0,8 mm. Horizontalne olune cevi iskoriene su kao pomoni prihvatni vodovi, tako to su na glavne prihvatne vodove povezani preko obujmica za oluk. Na dimnjacima i ventilacijama postaviti metalne kape. Traku zavariti za metalnu kapu, istu spustiti po dimnjaku i vezati na prihvatne vodove najkraim putem bez kontrapadova. Kod svih spajanja izmedju trake i trake sa limenim povrinama mora se izmedju spojnih elemenata postaviti olovni podmeta. Na objektu predvidjeni su direktni i indirektni spustovi, direktni spustovi izvode se trakom FeZn 20x3 mm. Ovi spustovi na visini 1,75m od nivoa tla moraju imati rastavnu spojnicu (merni spoj) koja odvaja nadzemnu instalaciju od uzemljivaa. Rastavna spojnica mora biti izvedena sa preklopom trake duine l00 mm, sa dva zavrtnja M8xl8, i ofarbana crvenom bojom. Kod ovih spustova koji idu uz oluk iznad mernog spoja postaviti obujmicu za slivnik, radi povezivanja oluka za uzemljenje, a od mernog spoja postaviti mehaniku zatitu. Indirektni spustovi izvedeni su preko vertikalne olune cevi tako da se na donjem i gornjem kraju postavljaju obujmice za slivnik i time ih povezati na uzemljiva. Za uzemljiva je upotrebljena traka temeljnog uzemljivaa. Vezu uzemljivaa i traku spusta izvesti ukrsnim komadom, postavljenim u kutiji za ukrsni komad zaliven olovom.

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Tehniki uslovi
Ovi tehniki uslovi su sastavni deo projekta i kao takvi obavezuju investitora i izvoaa pri izgradnji objekta. Izvoenje elektrine instalacije mora se izvesti prema tekstualnom i grafikom delu ovog projekta i vaeim propisima. Za sve izmene i odstupanja od projekta,kako u pogledu elektrinog reenja,tako i u pogledu izbora materijala,mora se imati sagalasnost projektanta. Sav materijal koji se ugrauje mora odgovarati standardima,atestiran i od prvoklasnog kvaliteta. Sve radove pri izradi,ispitivanju i putanju ,moraju izvoditi samo struno osposobljena lica. Za elektrine aparate i ureaje smeju se koristiti goli i izolovani vodovi po standardima JUS-a.Provodnici moraju biti dimenzionisani tako da se previe ne zagrevaju.Presek provodnika je odreen padom napona.Kroz zidove se provodnici postavljaju tako da su zatieni od vlage i oteenja.Treba izbegavati paralelno postavljanje vodova do dimnjaka,ako to nije mogue izbei,vodove treba polagati bar 20 cm daleko od dimnjaka.Takoe treba izbegavati horizontalno polaganje kablova na visini manjoj od 2m.Vodovi se smeju postavljati horizontalno (udaljeni 30cm od plafona) i vertikalno bar 30cm od poda.Vertikalno poleni kablovi treba da su udaljeni od vrata i uglova za 15cm, a ako su postavljeni paralelno,razmak izmeu njih je 10cm. Najmanji doputeni presek stalno polioenih vodova iznosi 1.5 mm2 za bakar,a 2.5 mm2 za aluminijum. Najmanji doputeni presek u kolima rasvete 1.5 mm2,a u kolima termikih potroaa 2.5 mm2. Vodovi se smeju nastavljati iskljuivo u razvodnim kutijama. Ukrtanje energetskih i telefonskih vodova treba izbegavati.Vodovi se spajaju stezaljkama ili spojnicama,a lemnjenje treba izbegavati u energetskim instalacijama. Meusobni spoj elektrine instalacije ili spoj elektrinog razvoda sa elektrinom opremom mora biti izveden tako da elektrini razvod ne bude izloen silama izvlaenja ili uvijanja. Spoj u elektrinim instalacijama mora biti dimenzionisan tako da moe trajno podnositi dozvoljenu struju provodnika. Ako se spoj elektrine instalacije izlae toploti,mehanikim ili hemijskim uticajima ili vibracijama,moraju se preduzeti odgovarajue mere zatite. Spoj mora biti izveden tako da ne doe do smanjenja preseka ili oteenja preseka ili oteenja provodnika i izolacije. Sve prekidae postaviti na 1.5m od poda i to pored vrata na strani gde se ista otvaraju. Svi prijemnici u kupatilu se ukljuuju prekidaem siganalizacije ukljuenja a montira se kraj vrata ispred kupatila. Sve utinice postaviti na visini 0.3-0.8m od poda,osim u kupatilu i u kuhinji gde se postavljaju na visini 1.2-1.8m. Ako se u blizini elektrinog razvoda nalaze neelektrine instalacije,moraju se izmeu njih obezbediti takav razmak da odravanje jedne ne ugroava druge instalacije.Najmaji dozvoljeni razmak izmeu elektrinog razvoda i drugih instalacija je 30mm. Elektrini razvod ne sme se postavljati ispod neelektrinih instalacija na kojima je mogua kondenzacija vode ili drugih tenosti. Kro vieilni kabal ne sme se voditi vie strujnih kola,osim provodnika upravljakih pomonih strujnih kola. 8

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Kablovi poloeni neposredno pod malter i u zid moraju po celoj duini biti pokriveni malterom debljine najmaje 4mm.Izuzetno,kablovi ne moraju biti pokriveni malterom ako su poloeni u upljinama tavanica i zidova od betona ili slinog materijala koji ne gori niti potpomae gorenje. Razvodne kutije za kablove i provodnike(u instalacionim cevima)koji se polau pod malter moraju biti izraene od izolacionog materijala ili od metala sa izolacionom postavom i uvodnicama od izolacionog materijala. U suvim prostorijama,i to ispod maltera,smeju se polagati i kablovi bez ispune,kao to su kablovi tipa PP/R.Kablovi bez ispune ne smeju se voditi u snopu,postavljati ispod gips-kartonskih ploa,bez obzira na nain kojim se privruju,i ne smeju se polagati na zapaljive materijale ni kad se pokrivaju malterom. Pri postavljanju kablova ili provodnika u cevi svi provodnici koji pripadaju istom strujnom kolu moraju biri postavljeni u istu cev. Metalne zatitne obloge kablova i metalne izolacione cevi ne smeju biti upotrebljene kao povratni vod,niti kao provodnik. Pri horizontalnom polaganju,cevi moraju imati blagi pad prema razvodnim kutijama.Na slobodnim krajevima cevi moraju se postaviti uvodnice od izolacionog materijala. Cevi postavljene u zidu ne smeju se prekrivati materijalom koji bi ih nagrizao. U svakom strujnom krugu neutralni provodnik mora se razlikovati bojom od faznih provodnika.Zatitni provodnik treba da bude uto-zelen,ovaj provodnik se ne sme koristiti u drugu svrhu. Kroz jednu instalacionu razvodnu kutiju nesmeju se postavljati provodnici iz razliitih strujnih krugova. Prekidai i osigurai se postavljaju samo na fazne provodnike. Pri prolazu izolacionih cevi kroz zid izmeu vlane i suve prostorije pri polaganju treba izvesti da se voda ne moe sakupljati u cevi niti u nju da prodre.Cevi treba da su izraene od materijala otpornog na vlagu, a da se postavljaju sa nagibom prema vlanoj prostoriji. Pri prolazu vodova kroz zid izmeu suve i vlane prostorije provodnici se moraju zavriti u suvoj prostoriji sa instalacionim priborom za vlane prostorije.

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Fotometrijski proraun
Svi podaci i preporuke za fotometrijske proraune prostorija uzeti su iz knjige Miomira B.Kostia,Vodi kroz svet tehnike osvetljenja,MinelSchreder,Beograd,2000. Fotometrijski prorauni su vreni metodom faktora korisnosti
i= a b ,gde je: hk ( a + b )

i-indeks prostorije, hk-korisna visina od svetiljke pa do radne povrine. za visinu radne povrine uzeta je vrednost 0.85m. uk =
E a b (lm) ,gde je: f

uk-ukupni svetlosni fluks svih izvora svetlosti u prostoriji, E-potreban nivo osvetljenosti -iskoristljivost osvetljenja korisne povrine f -faktor zaprljanja svetiljki i starenja izvora svetlosti
f = f 1 f
2

ab -povrina prostorije. N=
uk gde je: iz

N-potreban broj izvora svetlosti iz -svetlosni fluks svetlsonog izvora (lm) Ns=(09-1.1)N-stvarni broj izvora svetlosti Stvarni broj izvora,kao i stvarna osvetljenost treba da budu u garnicama +/-10%
Est = E
Est E 100 E

Ns (lx) N

Prostorija:Dnevna soba Dimenzije prostorije: 4.2 4.4 3.2m Potrebna vrednost osvetljenosti: Iz tabele P1.1 preporuena vrednost optimalnog nivoa osvetljenosti ,za ovu vrstu prostorije i delatnosti koja se u njoj obavlja je 250 lx. Tip svetiljke: Iz Priloga 2 biram svetiljku tipa A1 za izvor svetlosti sa uarenim vlaknom snage 150W za direktan sistem osvetljenja. Faktor refleksije: Iz Priloga 4 nalazim da je faktor refleksije tavanice koja je bele boje t=0.7,a za faktor refleksije zidova koji su svelte boje nalazim da je z=0.5 Iz Priloga 6 za kategoriju zaprljanja K=V i za period ienja T=12 meseci pri srednjem zapraivanju nalazim da je f 1 =0.83 Iz Priloga 7 za usvojeni izvor svetlosti nalazim da je f 2 =0.92 f = f 1 f 2 =0.830.92=0.76 hk = h -0.85=3.2-0.85=2.35m

10

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

i=

Iz Priloga 5 za i=0.91 linearnom interpolacijom nalazim da je =0.3475 uk = N=

E a b = 17493 .4lm f

a b 4.2 4.4 = = 0.91 hk ( a + b ) 2.35 ( 4.2 + 4.4 )

uk 17493 .4 = = 7.95 iz 2200

Ns=(09-1.1)N=(0.9-1.1)7.95 (7.15 8.74) Ns=8

Est = E Ns 8 = 250 = 251 .57 lx N 7.95 Est E 251 .57 250 100 = 100 = 0.62 % E 250

Na osnovu ovoga zakljuujem da stvarni broj izvora svetlosti i stvarna vrednost osvetljenosti zadovoljavaju tehnike propise,tj. nalaze se u granicama +/-10%. Prostorija:Kuhinja Dimenzije prostorije: 2.3 3.2 3.2m Potrebna vrednost osvetljenosti: Iz tabele P1.1 preporuena vrednost optimalnog nivoa osvetljenosti ,za ovu vrstu prostorije i delatnosti koja se u njoj obavlja je 250 lx. Tip svetiljke: Iz Priloga 2 biram svetiljku tipa A1 za izvor svetlosti sa uarenim vlaknom snage 150W za direktan sistem osvetljenja. Faktor refleksije: Iz Priloga 4 nalazim da je faktor refleksije tavanice koja je bele boje t=0.7,a za faktor refleksije zidova koji su svelte boje nalazim da je z=0.5 Iz Priloga 6 za kategoriju zaprljanja K=V i za period ienja T=12 meseci pri srednjem zapraivanju nalazim da je f 1 =0.83 Iz Priloga 7 za usvojeni izvor svetlosti nalazim da je f 2 =0.92 f = f 1 f 2 =0.830.92=0.76 hk = h -0.85=3.2-0.85=2.35m
i=

Iz Priloga 5 za i=0.6 nalazim da je =0.25 uk = N=

E a b = 9684 .2lm f

a b 2 . 3 3 .2 = = 0.57 0.6 hk ( a + b ) 2.35 ( 2.3 + 3.2 )

uk 9684 .2 = = 4.4 iz 2200

Ns=(09-1.1)N=(0.9-1.1)4.4 (3.96 4.84) Ns=4

Est = E Ns 4 = 250 = 227 .27 lx N 4.4 Est E 227 .27 250 100 = 100 = 9% E 250

Na osnovu ovoga zakljuujem da stvarni broj izvora svetlosti i stvarna vrednost osvetljenosti zadovoljavaju tehnike propise,tj. nalaze se u granicama +/-10%.

11

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Prostorija:Predsoblje Dimenzije prostorije: 2 4.4 3.2m Potrebna vrednost osvetljenosti: Iz tabele P1.1 preporuena vrednost optimalnog nivoa osvetljenosti ,za ovu vrstu prostorije i delatnosti koja se u njoj obavlja je 60 lx. Tip svetiljke: Iz Priloga 2 biram svetiljku tipa A1 za izvor svetlosti sa uarenim vlaknom snage 100W za direktan sistem osvetljenja. Faktor refleksije: Iz Priloga 4 nalazim da je faktor refleksije tavanice koja je bele boje t=0.7,a za faktor refleksije zidova koji su svelte boje nalazim da je z=0.5 Iz Priloga 6 za kategoriju zaprljanja K=V i za period ienja T=12 meseci pri srednjem zapraivanju nalazim da je f 1 =0.83 Iz Priloga 7 za usvojeni izvor svetlosti nalazim da je f 2 =0.92 f = f 1 f 2 =0.830.92=0.76 hk = h -0.85=3.2-0.85=2.35m
i= a b 2 4.4 = = 0.59 0.6 hk ( a + b ) 2.35 ( 2 + 4.4 )

Iz Priloga 5 za i=0.6 nalazim da je =0.25 uk = N=

E a b = 2779 lm f

uk 2779 = = 2.05 iz 1350

Ns=(09-1.1)N=(0.9-1.1)2.05 Ns=2
Est = E Ns 2 = 60 = 58 .53 lx N 2.05 Est E 58 .53 60 100 = 100 = 2.45 % E 60

Na osnovu ovoga zakljuujem da stvarni broj izvora svetlosti i stvarna vrednost osvetljenosti zadovoljavaju tehnike propise,tj. nalaze se u granicama +/-10%. Prostorija:Spavaa soba Dimenzije prostorije: 5.4 3.2 3.2m Potrebna vrednost osvetljenosti: Iz tabele P1.1 preporuena vrednost optimalnog nivoa osvetljenosti ,za ovu vrstu prostorije i delatnosti koja se u njoj obavlja je 60 lx. Tip svetiljke: Iz Priloga 2 biram svetiljku tipa A1 za izvor svetlosti sa uarenim vlaknom snage 150W za direktan sistem osvetljenja. Faktor refleksije: Iz Priloga 4 nalazim da je faktor refleksije tavanice koja je bele boje t=0.7,a za faktor refleksije zidova koji su svelte boje nalazim da je z=0.5 Iz Priloga 6 za kategoriju zaprljanja K=V i za period ienja T=12 meseci pri srednjem zapraivanju nalazim da je f 1 =0.83

12

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Iz Priloga 7 za usvojeni izvor svetlosti nalazim da je f 2 =0.92 =0.830.92=0.76 hk = h -0.85=3.2-0.85=2.35m

2

f = f 1 f

i=

a b 5.4 3.2 = = 0.85 hk ( a + b ) 2.35 ( 5.4 + 3.2)

Iz Priloga 5 za i=0.85 linearnom interpolacijom nalazim da je =0.33 uk = N=

E a b = 4134 lm f

uk 4134 = = 1.87 iz 2200

Ns=(09-1.1)N=(0.9-1.1)1.87 Ns=2
Est = E Ns 2 = 100 = 64 .17 lx N 1.87 Est E 64 .17 60 100 = 100 = 6.95% E 60

Na osnovu ovoga zakljuujem da stvarni broj izvora svetlosti i stvarna vrednost osvetljenosti zadovoljavaju tehnike propise,tj. nalaze se u granicama +/-10%. Prostorija:Kupatilo Dimenzije prostorije: 1.2 2 3.2m Potrebna vrednost osvetljenosti: Iz tabele P1.1 preporuena vrednost optimalnog nivoa osvetljenosti ,za ovu vrstu prostorije i delatnosti koja se u njoj obavlja je 120 lx. Tip svetiljke: Iz Priloga 2 biram svetiljku tipa A1 za izvor svetlosti sa uarenim vlaknom snage 100W za direktan sistem osvetljenja. Faktor refleksije: Iz Priloga 4 nalazim da je faktor refleksije tavanice koja je bele boje t=0.7,a za faktor refleksije zidova koji su svelte boje nalazim da je z=0.5 Iz Priloga 6 za kategoriju zaprljanja K=V i za period ienja T=12 meseci pri srednjem zapraivanju nalazim da je f 1 =0.83 Iz Priloga 7 za usvojeni izvor svetlosti nalazim da je f 2 =0.92
f = f 1 f
2

=0.830.92=0.76

hk = h -0.85=3.2-0.85=2.35m a b 1 .2 2 i= = = 0.31 hk ( a + b ) 2.35 (1.2 + 2 )

Iz Priloga 5 za i=0.31 ne postoji vrednost za ,zbog toga usvajam prvu tablinu vrednost za i=0.6 odakle nalazim da je =0.25 uk = N=
E a b = 1516 lm f

uk 1516 = = 1.12 iz 1350

Ns=(09-1.1)N=(0.9-1.1)1.12 Ns=1

13

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Est = E

Ns 1 = 120 = 108 .14 lx N 1.12 Est E 108 .14 120 100 = 100 = 9.8% E 120

Na osnovu ovoga zakljuujem da stvarni broj izvora svetlosti i stvarna vrednost osvetljenosti zadovoljavaju tehnike propise,tj. nalaze se u granicama +/-10%. Prostorija:Ostava Dimenzije prostorije: 1.2 2.2 3.2m Potrebna vrednost osvetljenosti: Iz tabele P1.1 preporuena vrednost optimalnog nivoa osvetljenosti,za ovu vrstu prostorije i delatnosti koja se u njoj obavlja je 60 lx. Tip svetiljke: Iz Priloga 2 biram svetiljku tipa A1 za izvor svetlosti sa uarenim vlaknom snage 60W za direktan sistem osvetljenja. Faktor refleksije: Iz Priloga 4 nalazim da je faktor refleksije tavanice koja je bele boje t=0.7,a za faktor refleksije zidova koji su svelte boje nalazim da je z=0.5 Iz Priloga 6 za kategoriju zaprljanja K=V i za period ienja T=12 meseci pri srednjem zapraivanju nalazim da je f 1 =0.83 Iz Priloga 7 za usvojeni izvor svetlosti nalazim da je f 2 =0.92 =0.830.92=0.76 hk = h -0.85=3.2-0.85=2.35m
2

f = f 1 f

i=

a b 1 .2 2 .2 = = 0.33 hk ( a + b ) 2.35 (1.2 + 2.2 )

Iz Priloga 5 za i=0.33 ne postoji vrednost za ,zbog toga usvajam prvu tablinu vrednost za i=0.6 odakle nalazim da je =0.25 uk = N=
E a b = 833 .7lm f

uk 833 .7 = = 1.16 iz 715

Ns=(09-1.1)N=(0.9-1.1)1.16 Ns=1
Est = E Ns 1 = 60 = 51 .72 lx N 1.16 Est E 51 .72 60 100 = 100 = 13 .7% E 60

14

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Izbor termikih potroaa

Prostorija:Predsoblje Dve prikljunice za prenosive prijemnike P=2 1000W,Un=220V Elektrino zvonce P=100W,Un=220V Prostorija:Spavaa soba Jedna prikljunica za TA pe P=3000W,Un=220V Tri prikljunice za prenosive prijemnike P=3 500W,Un=220V Prostorija:Kupatilo Jedna prikljunica za akumulacioni bojler P=2000W,Un=220V Jedna prikljunica za IC grejalicu P=1500W,Un=220V Jedna prikljunica za ve mainu P=2500W,Un=220V Jedna prikljunica za prenosive prijemnike P=1000W,Un=220V

15

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Prostorija:Kuhinja Jedna prikljunica za el.poret P=5000W,Un=3 380/220V Jedna prikljunica za TA pe P=6000W,Un=3380/220V Jedna prikljunica za protoni bojler P=2500W,Un=220V Jedna prikljunica za friider P=500W,Un=220V Jedna prikljunica za ventilator P=500W,Un=220V Jedna priljunica za prenosive prijemnike P=500W,Un=220V Prostorija:Dnevna soba Jedna prikljunica za TA pe P=4500W,Un=3 380/220V etiri prikljunice za prenosive prijemnike P=4 500W,Un=220V Prostorija:Ostava Jedna prikljunica za zamrziva P=500W,Un=220V

Termoakumulaciono grejanje
Termoakumulaciono grejanje se vri sa termoakumulacionim peima.Grejanje u stanu sa TA peima planiram u spavaoj sobi,kuhinji i dnevnoj sobi,u kupatilu sa infracrvenom grejalicom,dok za predsoblje ne planiram posebno grejanje. Taan izbor instalisane snage jedne TA pei zasniva se na proraunu toplotnih gubitaka u prostoriji koju elimo da grejemo.Planirano je dnevno grejanje u trajanju od 16h.Akumulacija energije u peima obavlja se u toku povlaene tarife tj.8 asova nou i 2 asa po podne. Za proraun toplotnih gubitaka prostorija i za odabir tipa TA pei posluiu se katalozima firme Cer iz aka.Izbor TA pei za planirane prostorije vrimo na sledei nain: Prostorija:Dnevna soba Povrina (m2) Za spoljni zid ( 25 cm ) 13.6 m2 Snaga (KW) 1.320 KW 16

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Za spoljni zid ( 25 cm ) 10m2 Za unutranji negrejani zid (12 cm) 12.08m2 Za unutranji grejani zid (12 cm)13.6 m2 Za plafon+pod 37.4m2 Za prozor 4.125m2 Za vrata 2m2

0.945 KW 0.540 KW 0.210 KW 0.443 KW 0.960 KW 0.390 KW

Potrebna instalisana snaga pei je: Pin = 4.8 KW Usvajam TA pe tipa AD50N sa sledeeim karakteristikama: Snaga pei P =5 KW Struja optereenja pri akumulaciji: 3x380V-7.61A; 1 220V-22.73A Normalno vreme akumulisnja 8 sati Duina,irina,visina (mm) 1026 380 668 Teina pee (Kg) 248 Snaga motorventilatora (W) 31 Vea brzina (m3/h) 187 Manja brzina (m3/h) 147 Specifina toplotna snaga (kcal/h) 2750 Prostorija:Kuhinja Povrina (m2) Za spoljni zid ( 25 cm ) 7.36 m2 Za spoljni zid ( 25 cm ) 9m2 Za unutranji negrejani zid (12 cm) 5.36m2 Za unutranji grejani zid (12 cm) 10.24m2 Za plafon+pod 14.72m2 Za prozor 1.25 m2 Za vrata 2m2 Potrebna instalisana snaga pei je: Pin = 3.03 KW Usvajam TA pe tipa AD30N sa sledeeim karakteristikama: Snaga pei P = 3 KW Struja optereenja pri akumulaciji: 1x380V-6.9A; 1 220V-13.7A Normalno vreme akumulisnja 8 sati Duina,irina,visina (mm) 1026320 606 Teina pee (Kg) 185 Snaga motorventilatora (W) 23 Vea brzina (m3/h) 137 Manja brzina (m3/h) 79 Specifina toplotna snaga (kcal/h) 1700 Prostorija:Spavaa soba Povrina (m2) Za spoljni zid ( 25 cm ) 17.12m2 Za spoljni zid ( 25 cm ) 13.12m2 Za unutranji grejani zid (12 cm) 15.12 m2 Za unutranji grejani zid (12 cm) 10.24 m2 Za plafon+pod 34.24m2 Za prozor 4m2 Za vrata 2m2 Snaga (KW) 1.700 KW 1.320 KW 0.240 KW 0.150 KW 0.470 KW 0.960 KW 0.390 KW 17 Snaga (KW) 0.755 KW 0.945 KW 0.270 KW 0.150 KW 0.166 KW 0.360 KW 0.390 KW

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Potrebna instalisana snaga pei je: Pin = 5.23 KW Usvajam TA pe tipa AD50N sa sledeeim karakteristikama: Snaga pei P =5 KW Struja optereenja pri akumulaciji: 3x380V-7.61A; 1 220V-22.73A Normalno vreme akumulisnja 8 sati Duina,irina,visina (mm) 1026 380 668 Teina pee (Kg) 248 Snaga motorventilatora (W) 31 Vea brzina (m3/h) 187 Manja brzina (m3/h) 147 Specifina toplotna snaga (kcal/h) 2750

Definisanje strujnih kola

Strujno kolo broj 1. Elektrino zvonce Instalisana snaga P=100W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 2. Dve prikljunice u predsoblju Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 3. Tri prikljunice u spavaoj sobi Instalisana snaga P=1500W Nazivni napon Un=220V 18

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Strujno kolo broj 4. Prikljunica za TA pe u spavaoj sobi Instalisana snaga P=5000W Nazivni napon Un=380V Strujno kolo broj 5. Osvetljenje u dnevnoj sobi i predsoblju Instalisana snaga P=1400W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 6. Akumulacioni bojler u kupatilu Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 7. Infracrvena grejalica u kupatilu Instalisana snaga P=1500W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 8. Prikljunica za ve mainu u kupatilu Instalisana snaga P=2500W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 9. Prikljunica za prenosive prijemnike u kupatilu Instalisana snaga P=1000W Nazivni napon Un=220V

Strujno kolo broj 10. Protoni bojler u kuhinji Instalisana snaga P=2500W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 11. etiri prikljunice: za friider,za ventilator,u ostavi i za ostale prenosive prijemnike u kuhinji Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 12. Prikljunica za TA pe u kuhinji Instalisana snaga P=3000W Nazivni napon Un=220V

19

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Strujno kolo broj 13. Prikljuak za elektrini poret u kuhinji Instalisana snaga P=5000W Nazivni napon Un=380V Strujno kolo broj 14. Osvetljenje u kuhinji,ostavi,kupatilu i spavaoj sobi Instalisana snaga P=1060W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 15. etiri prikljunice u dnevnoj sobi Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V Strujno kolo broj 16. Prikljunica za TA pe u dnevnoj sobi Instalisana snaga P=5000W Nazivni napon Un=380V

Proraun strujnih kola

Strujno kolo broj 1. Elektrino zvono l=1m R0 6A Instalisana snaga P=100W Nazivni napon Un=220V
I = P 100 = = 0.45 A Un 220

100W 220/8 V/V

Usvajam brzi topljivi osigura od 6A 20

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Biram kabal tipa PP-Y-3 1,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
u = 100 2l P S Un 2

u = 100 0,0178
u = 0,004% < 5%

2 1 100 = 0.004% 1.5 220 2

Montana tablica D Cu
I0 = 6A
S =1,5m m
2

1xU z 25 / 6 A
PP Y 3 x1,5m m 2 ,C u

P l = 100Wm

u = 0.004%

Strujno kolo broj 2. Dve prikljunice u predsoblju l=4.5m R0 10A 1000W Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V
I = P 2000 = = 9.09 A Un 220

1000W

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-3 2,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
2l P S Un 2 2 4.5 2000 u = 100 0,0178 = 0.26% 2,5 220 2 u = 100

u = 0,26% < 5%

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm 2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 3 x 2,5mm 2 , Cu

P l = 9000 Wm u = 0.26%

Strujno kolo broj 3. Tri prikljunice u spavaoj sobi 21

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

l =14m R0 10A 500W Instalisana snaga P=1500W Nazivni napon Un=220V

I = P 1500 = = 6.81 A Un 220

500W

500W

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-3 2,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
2l P S Un 2 2 14 1500 u = 100 0,0178 = 0.61% 2,5 220 2 u = 100

u = 0,61% < 5%

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm 2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 3 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 21000 Wm u = 0.61%

Strujno kolo broj 4. Prikljunica za TA pe u spavaoj sobi l=14.7m RST0 10A 5000W Instalisana snaga P=5000W Nazivni napon Un=380V

I=

P 5000 = = 7.59A U n 3 380

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-3 2,5mm2. Provera pada napona 22

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Dozvoljeni pad napona je 5%

u = 100

u = 0,36% < 5%

l P S Un 2 14.7 5000 u = 100 0,0178 = 0.36% 2,5 380 2

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm
2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 5 x 2,5m m , Cu
2

P l = 73500 Wm u = 0.36%

Strujno kolo broj 5. Osvetljenje u dnevnoj sobi i predsoblju l =5.8m R0 10A Instalisana snaga P=1400W Nazivni napon Un=220V
I = P 1400 = = 6.36 A Un 220

8 150W

2 100W

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za strujna kola osvetljenja 1.5 mm2.Na osnovu ovoga biram kabal PP-Y-3 1.5 mm2 Provera pada napona Dozvoljeni pad napona za strujna kola osvetljenja je 3%
2l P S Un 2 2 5.8 1400 u = 100 0,0178 = 0.39% 1,5 220 2 u = 100

u = 0,39% < 3%

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S =1,5m m
2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 3 x1,5m m 2 ,C u

P l = 8120 Wm

u = 0.39%

Strujno kolo broj 6. Akumulacioni bojler u kupatilu

23

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

l =4.1m S0 10A 2000W Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V

I = P 2000 = = 9.09 A Un 220

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za strujna kola prijemnika 2.5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal PP-Y-3 2.5mm2 Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
u = 100

u = 0,24% < 5%

2l P S Un 2 2 4.1 2000 u = 100 0,0178 = 0.24% 2,5 220 2

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm 2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 3 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 8200 Wm u = 0.24%

Strujno kolo broj 7. Infracrvena grejalica u kupatilu l = 2m R0 10A Instalisana snaga P=1500W Nazivni napon Un=220V
I = P 1500 = = 6.81 A Un 220

1500W

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za strujna kola prijemnika 2.5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal PP-Y-3 2.5mm2 Provera pada napona

24

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Dozvoljeni pad napona je 5%

u = 100

Montana tablica D Cu

2l P S Un 2 2 2 1500 u = 100 0,0178 = 0.08% 2,5 220 2 u = 0.08% < 5%

I 0 = 10 A
S = 2,5mm 2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 3 x 2,5mm 2 , Cu

P l = 3000 Wm u = 0.08%

Strujno kolo broj 8. Prikljunica za ve mainu u kupatilu l=1.8m T0 16A 2500W Instalisana snaga P=2500W Nazivni napon Un=220V
I = P 2500 = = 11 .36 A Un 220

Usvajam brzi topljivi osigura od 16A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za strujna kola prijemnika 2.5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal PP-Y-3 2.5mm2 Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
2l P S Un 2 2 1.8 2500 u = 100 0,0178 = 0.13% 2,5 220 2 u = 0.13% < 5% u = 100

Montana tablica D Cu
I 0 = 16 A
S = 2,5mm 2

1xU z 25 / 16 A
PP Y 3 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 4500 Wm u = 0.13%

Strujno kolo broj 9. Prikljunica za prenosive prijemnike u kupatilu

25

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

l=5.15m S0 6A 1000W Instalisana snaga P=1000W Nazivni napon Un=220V

I = P 1000 = = 4.54 A Un 220

Usvajam brzi topljivi osigura od 6A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za strujna kola prijemnika 2.5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal PP-Y-3 2.5mm2 Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
u = 100

u = 0,15% < 5%

2l P S Un 2 2 5.15 1000 u = 100 0,0178 = 0.15% 2,5 220 2

Montana tablica D Cu
I0 = 6A
S = 2,5mm 2

1xU z 25 / 6 A
PP Y 3 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 5150 Wm u = 0.15%

Strujno kolo broj 10. Protoni bojler u kuhinji l =10.15m T0 16A 2500W Instalisana snaga P=2500W Nazivni napon Un=220V
I = P 2500 = = 11 .36 A Un 220

Usvajam brzi topljivi osigura od 16A

26

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za strujna kola prijemnika 2.5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal PP-Y-3 2.5mm2 Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
2l P S Un 2 2 10.15 2500 u = 100 0,0178 = 0.75% 2,5 220 2 u = 0.75% < 5% u = 100
I 0 = 16 A
S = 2,5mm 2

Montana tablica D Cu
1xU z 25 / 16 A
PP Y 3 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 25375 Wm u = 0.75%

Strujno kolo broj 11. Tri prikljunice za friider,ventilator i ostale prenosive prijemnike u kuhinji l =13.2m S0 10A 500W 500W Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V
I = P 2000 = = 9.09 A Un 220

500W

500W

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-3 2,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
2l P S Un 2 2 13 .2 2000 u = 100 0,0178 = 0.77 % 2,5 220 2 u = 0.77% < 5% u = 100

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm
2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 3 x 2,5m m , Cu
2

P l = 26400 Wm u = 0.77%

Strujno kolo broj 12.

27

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Prikljunica za TA pe u kuhinji l=7.85m T0 16A 3000W Instalisana snaga P=3000W Nazivni napon Un=220V
I = P 3000 = = 13 .63 A Un 220

Usvajam brzi topljivi osigura od 16A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-3 2,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
u = 100

2l P S Un 2 2 7.85 3000 u = 100 0,0178 = 0.69% 2,5 220 2 u = 0.69% < 5%

Montana tablica D Cu I 0 = 16 A
S = 2,5mm 2

3 xU z 25 / 16 A PP Y 3 x 2,5mm , Cu
2

P l = 23550 Wm u = 0.69%

Strujno kolo broj 13. Prikljuak za elektrini poret u kuhinji l=12m RST0 10A 5000W Instalisana snaga P=5000W Nazivni napon Un=380V

I=

Pn 3 U

5000 = 7.5 9A 3 3 8 0
28

Usvajam tri brza topljiva osiguraa od 10A

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-5 2,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
lP S Un 2 12 5000 u = 100 0,0178 = 0.29% 2,5 380 2 u = 0.29% < 5% u = 100

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm 2

3 xU z 25 / 10 A
PP Y 5 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 60000 Wm u = 0.29%

Strujno kolo broj 14. Osvetljenje u kuhinji i ostavi l =9.4m S0 6A Instalisana snaga P=1060W Nazivni napon Un=220V
I = P 1060 = = 4.81 A Un 220

100W 60W 4 150W 2 150W

Usvajam brzi topljivi osigura od 6A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za strujna kola osvetljenja 1.5 mm2.Na osnovu ovoga biram kabal PP-Y-3 1.5 mm2 Provera pada napona Dozvoljeni pad napona za strujna kola osvetljenja je 3%
2l P S Un 2 2 9.4 1060 u = 100 0,0178 = 0.48% 1,5 220 2 u = 100

u = 0,48% < 3%

Montana tablica D Cu
I0 = 6A
S =1,5m m
2

1xU z 25 / 6 A
PP Y 3 x1,5m m 2 ,C u

P l = 9964 Wm

u = 0.48%

Strujno kolo broj 15. 29

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

etiri prikljunice u dnevnoj sobi l =9.5m T0 10A 500W Instalisana snaga P=2000W Nazivni napon Un=220V
I = P 2000 = = 9.09 A Un 220

500W

500W

500W

Usvajam brzi topljivi osigura od 10A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-3 2,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
u = 100

2l P S Un 2 2 9.5 2000 u = 100 0,0178 = 0.55% 2,5 220 2 u = 0.55% < 5%

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm 2

1xU z 25 / 10 A
PP Y 3 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 19000 Wm u = 0.55%

Strujno kolo broj 16. Prikljunica za TA pe u dnevnoj sobi l=5.3m RST0 10A 5000W Instalisana snaga P=5000W Nazivni napon Un=380V

I=

Pn 3 U

5000 = 7.5 9A 3 3 8 0
30

Usvajam tri brza topljiva osiguraa od 10A

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 0.75mm2,ali po propisima je minimalni dozvoljeni presek provodnika za prikljunice 2,5mm2.Na osnovu ovoga biram kabal tipa PP-Y-5 2,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona je 5%
lP S Un 2 5.3 5000 u = 100 0,0178 = 0.13 % 2,5 380 2 u = 0.13% < 5% u = 100

Montana tablica D Cu
I 0 = 10 A
S = 2,5mm 2

3 xU z 25 / 10 A
PP Y 5 x 2,5m m 2 , Cu

P l = 26500 Wm u = 0.13%

Stepenino osvetljenje
Stepenino osvetljenje je realizovano pomou dva stepenina automata smetena u MRM1.Prvi automat pokriva prizemlje i prva etiri sprata, drugi automat pokriva narednih pet spratova.Na svakom spratu treba ugraditi po dva izvora svetlosti snage 100W zajedno sa tasterima za ukljuenje. Ukupna instalisana snaga osvetljenja svih deset spratova je P=2000W Instalisana snaga prvih pet spratova je P=1000W l =3.2m l =3.2m l =3.2m R0 6A
2 100W 2 100W 2 100W 2 100W 2 100W

l =3.2m l =3.2m

l =3.2m

31

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

I =

P 1000 = = 4.54 A Un 220

Usvajam brzi topljivi osigura od 6A Usvajam kabal tipa PP-Y-3 1,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona za strujna kola osvetljenja je 3%
2l P S Un 2 2 16 1000 u = 100 0,0178 = 0.78% 1,5 220 2 u = 100

u = 0,78% < 3%

Montana tablica D Cu
I0 = 6A
S =1,5m m
2

1xU z 25 / 6 A
PP Y 3 x1,5m m 2 ,C u

P l = 16000 Wm u = 0.78%

Instalisana snaga preostalih pet spratova je P=1000W l =19.2m l =3.2m l =3.2m S0 6A

I =
2 100W 2 100W 2 100W 2 100W 2 100W

l =3.2m

l =3.2m

P 1000 = = 4.54 A Un 220

Usvajam brzi topljivi osigura od 6A Usvajam kabal tipa PP-Y-3 1,5mm2. Provera pada napona Dozvoljeni pad napona za strujna kola osvetljenja je 3%
2l P S Un 2 2 32 1000 u = 100 0,0178 = 1.56% 1,5 220 2 u = 1.56% < 3% u = 100

Montana tablica D Cu
I0 = 6A
S =1,5m m
2

1xU z 25 / 6 A
PP Y 3 x1,5m m 2 ,C u

P l = 32000 Wm u = 1.56%

32

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Elektrina razvodna instalacija za lift

Lift se napaja etvoroilnim kablom koji vodi od MRM1 do upravljakog mesta . Vod za lift se mora voditi nezavisno od drugih instalacija. Usvajam motor sa sledeim karakteristikama : Pn=4KW P 4000 Un=380W In = = = 8.5 1A f=50Hz 3 U c o s 3 3 8 00,8 5 0,8 4 =0.84 cos=0.85 Ip/In=7 l=32m tpol=5s Ip=78.51=59.57A

33

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

RST0 20A

l=32m 4x2.5mm2

4kW

3M~

Poto je vreme polaska tp= 5s usvajam tromi osigura (Dt) od In = 20A. Za zatitu motora od preoptereenja usvajam bimetalni relej sa opsegom zatite 712A,na osnovu In=8.51A Prema projektnom zadatku lift e osluivati dvanest spratova a utroena energija za napajanje lifta bie merena na brojilu zajednike potronje. Provera pada napona Pad napona pri normalnom pogonu:
u = 100 lP S Un 2

u = 100 0,0178
u =0.63<5%

32 4000 = 0.63% 2.5 380 2

Pad napona pri polasku motora: P l Ip 4000 32 u = 100 7 = 2.59% = 1.78 2 cos 5 U n In 0.85 5 380 2 u =2.59 %<5% Montana tablica Dt Cu
I 0 = 20 A

3 xUZ 25 / 20 A
2

S = 2.5mm

PP Y 4 x 2.5mm 2 , Cu

P l = 179200 Wm

u % = 0,63%

Definisanje PM,MRM i RM
Prijemno mesto je prikljuak elektrine instalacije u zgradi sa razvodnom mreom niskog napona.Sastoji se od unutranjeg i spljanjeg dela.Unutranji deo napaja MRM,dok spoljanji deo vri napajanje PM sa TS i izveden je kablovskim prikljukom.PM je kablovski prikljuni orman(KPO) izraen od lima i postavljen je na fasadi zgrade.Sastoji se iz dva dela:radnog i prikljunog.Prikljuni deo je donji deo ormana izveden kao jednostruka kablovska uvodnica, a radni deo je gornji deo koji je opremnjen NVO osiguraima za zatitu strujnih kola. Mernorazvodno mesto(MRM) je orman sa koga se vri razvoenje kablova do razvodnog mesta(RM).Za ovu zgradu planiram dva MRM koja se nalaze u prizemlju zgrade i udaljena su od PM 10m. Sa MRM1 se elektrinom energijom snabdeva prvih 10 stanova,lift i stepenino osvetljenje. U MRM1 je pored, 10 dvotarifnih trofaznih brojila za

34

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

merenje utroene energije ovih 10 stanova,i ugraeno brojilo za merenje zajednike potronje,lifta i stepeninog osvetljenja. Sa MRM2 se elektrinom energijom snabdevaju narednih 10 stanova. Sa MRM3 se elektrinom energijom snabdevaju predzadnjih 10 stanova. Sa MRM4 se elektrinom energijom snabdevaju zadnjih 10 stanova. Razvodno mesto(RM) je instalaciona razvodna tabla sa koje se napajaju prijemnici u stanu.RM je opremnjeno sa instalacionim osiguraima i pristupano je sa prednje strane.U zgradi ima 40 razvodnih mesta.

Proraun kabla i osiguraa od MRM do RM

Ukupna instalisana snaga za jedan stan je Pin=37560W Jednovremena maksimalna snaga stana je Pjm=Kj Pin Kj- koeficijent jednovremenosti rada i on iznosi za jedan stan u Beogradu i svim veim gradovima Kj=0.7 Pjm=Kj Pin=0.737560=26292W Maksimalna jednovremena struja stana je Ijm = Usvajam struju osiguraa Io=50A Iz tabele 252 ovoj struji osiguraa ,za provodnike II gurpe od Cu,odgovara presek provodnika od 6mm2,ali zbog velikog pada napona usvajam prvu vecu vrednost za presek provodnika Scu=10mm2. Pad napona za najudaljeniji stan rauna se po obrascu l Pjm 32 26292 u = 100 = 1.78 = 1.03% 2 S Un 10 380 2 Montana tablica D Cu
I 0 = 50 A

Pjm 26292 = = 40 A 3 Un 3 380

3 xUz 63 / 50 A
2

S = 10 mm

PP Y 5 x10 m m , Cu
2

P l = 841344 Wm

u % = 1.03%

Proraun kabla i osiguraa od PM do MRM1

Jednovremena maksimalna snaga jednog stana je Pjm=Kj Pin=0.737560=26292W Koeficijent jednovremenosti rada je Kj=0.7 K-koeficijent jednovremenosti za veoma veliki broj stanova priblino jednakih jednovremenih maksimalnih snaga.Za grad Beograd K=0.25 Koeficijent jednovremenosti za sve stanove napajane iz MRM1
Kj ( n ) = K + 1 K 1 0.25 = 0.25 + = 0.487 n 10

MRM1 se nalazi u prizemlju zgrade udaljen od PM 10m.Sa MRM1 se napaja prvih 10 stanova,lift i stepenino osvetljenje. Jednovremena maksimalna snaga svih prijemnika koji se napajaju sa MRM1 je
Pjm = Kj ( n ) n Pjm / + Pl + Pos = 0.487 10 26292 + 4000 + 2000 =134042 W

Jednovremena maksimalna struja

35

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Ijm =

Pjm 134042 = = 203 .6 A In=225A 3 Un 3 380

Za odreivanje preseka provodnika treba uzeti u obzir i korekcione faktore kojima se uvaava meusobni uticaj kablova i uticaj temperature okoline razliite od 20oC. K(30o)=0.88
K( ) Usvajam struju NVO osiguraa Io=260A, a za presek provodnika od bakra usvajam Scu=120mm2 Usvajam kabal tipa PP41 3 120mm2+70 mm2 Pad napona je l Pjm 10 134042 u = 100 = 1.78 = 0.137% 2 S Un 120 380 2 Montana tablica
30 0

I =

In

225 = 256 A 0.88

NVO Cu

I 0 = 260 A

NVO 3 x 260 A
2

S = 120 mm

PP 41 3 x120 + 70 mm

P l = 1340420 Wm
2

u % = 0,137%

Proraun kabla i osiguraa od PM do MRM2

Jednovremena maksimalna snaga jednog stana je Pjm=Kj Pin=0.737560=26292W Koeficijent jednovremenosti rada je Kj=0.7 K-koeficijent jednovremenosti za veoma veliki broj stanova priblino jednakih jednovremenih maksimalnih snaga.Za grad Beograd K=0.25 Koeficijent jednovremenosti za sve stanove napajane iz MRM2
Kj ( n ) = K + 1 K 1 0.25 = 0.25 + = 0.487 n 10

MRM2 se nalazi u prizemlju zgrade udaljen od PM 10m.Sa MRM2 se napaja narednih 10 stanova. Jednovremena maksimalna snaga svih stanova koji se napajaju sa MRM2 je
Pjm = Kj ( n ) n Pjm / = 0.487 10 26292 =128042 W

Jednovremena maksimalna struja

Ijm = Pjm 128042 = = 194 .5 A In=200A 3 Un 3 380

Za odreivanje preseka provodnika treba uzeti u obzir i korekcione faktore kojima se uvaava meusobni uticaj kablova i uticaj temperature okoline razliite od 20oC. K(30o)=0.88
I = In K(
30 0

200 = 227 .27 A 0.88

Iz tabele za struju NVO osiguraa Io=225A nalazim presek provodnika od bakra Scu=95mm2 ,ali zbog velikog pada napona usvajam prvu vecu vrednost za presek provodnika Scu=120mm2 Usvajam kabal tipa PP41 3 120mm2+70 mm2 Pad napona je

36

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

u = 100

l Pjm 10 128042 = 1.78 = 0.13% 2 S Un 120 380 2

Montana tablica NVO Cu

I 0 = 260 A

NVO 3 x 260 A
PP 41 3 x120 + 70 mm 2

S = 120 mm 2

P l = 1280420 Wm

u % = 0,13%

Proraun za MRM3 i MRM4 je isti kao i za MRM2,pa se nece posebno raunati.

Proraun kabla i osiguraa od TS do PM

Zgrada ima 40 stanova jednakih jednovremenih snaga,napaja se sa dva kabla tipa PP41 3 185mm2+90mm2.Transformatorska stanica je udaljena od zgrade 150m.U TS se ugrauje est osiguraa tipa NVO nazivne struje Io=350A. Jednovremena maksimalna snaga zgrade rauna se po obrascu: Pjmz=Kj(n)nPjm+ Pl +Pos=0.3684026292+4000+2000=393019W
Kj ( n ) = K + 1 K 1 0.25 = 0.25 + = 0.368 n 40

Jednovremena maksimalna struja

Ijm = Pjm 393019 = = 597 .13 A 3 Un 3 380

Poto se radi o velikoj vrednosti struje usvajam dva kabla tipa PP41 Jednovremena maksimalna struja po kablu iznosi
Ijm / = Ijm 597 .13 = = 298 .6 A In=300A 2 2

Za odreivanje preseka provodnika treba uzeti u obzir i korekcione faktore: ako se u zemlju polae vie kablova i to jedan pored drugog sa meusobnim rastojanjem od oko 7cm uticaj temperature okoline razliite od 20oC. K(2)=0.90 K(30o)=0.88 K= K(2) K(30o)=0.900.88=0.792
I = In 300 = = 378 .8 A K 0.792

Usvajam struju NVO osiguraa Io=430A, a za presek provodnika od bakra usvajam Scu=240mm2 Usvajam dva kabla tipa PP41 3 240mm2+120 mm2 Pad napona je l Pjm 150 393019 u = 100 = 1.78 = 3.02% 2 S Un 240 380 2 Montana tablica

37

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

NVO Cu

I 0 = 430 A

2 xNVO 3 x 430 A
2 xPP 41 3 x 240 + 120 mm 2

S = 240 mm 2

P l = 58952850 Wm

u % = 3.02%

Provera pada napona od TS do najugroenijeg prijemnika

Najvei pad napona od TS do najugroenijeg prijemnika (Prikljunica za prenosive prijemnike u kuhinji zadnjeg stana) je u=uTS+uMRM4+RM40+uPR=3.02+0.166+1.03+0.77=4.98% u=4.98% Pad napona je manji od propisanih 5% to zadovoljava standarde.

Telefonska instalacija
Za prikljuak na telefonsku mreu predvien je orman koncentracije ITO 60 koji se nalazi u prizemlju zgrade.Do zgrade telefonski prikljuak je doveden podzemno. Telefonska istalacija je izvedena sa dva telekomunikaciona kabla koji vode od razvodnag telefonskg ormana do poslednjeg sprata. Za svaki stan predvidjene su po dve prikljunic za telefonske aparate,u predsoblju i u dnevnoj sobi, koje se postavljaju na visini h=0.5m od poda . Poto zgrada ima 40 stanova,pa je potrebno 40 parica.Instalacija se izvodi kablom tipa TI 20 2 0.6mm2.Ovi kablovi se smetaju u instalacione cevi prenika 13.5mm. ema telefonske instalacije data je u prilogu grafike dokumentacije.

Instalacija za TV
Za izradu TV istalacija korien je centralni antenski sistem koji je sastavljen iz pasivnog dela i pojaivaa postavljenog izmedju antene i pasivnog dela sistema .Od pojaivaa koaksijalnim kablom KEL 75/4/0.68, pojaani signal se dovodi do antenske skretnice gde se vri deljenje signala i dalje sprovodi do pojaanih prijemnika u svakom stanu ugradjene su po dve prikljunice tipa P887,u dnevnoj i spavaoj sobi.Prikljunice se postavljaju na visini h=0.5m od poda. Koaksijalni kabal kojim je izvedena istalacija polae se u PVC cevi prenika 13.5mm. Izbor instalacionih cevi prema preniku i broju provodnika P tipa bira se na osnovu tabele PRESEK PROVODNIKA NAJVEI BROJ PROVODNIKA TIPA P VELIINA CEVI (mm) 13,5 16 23 5 3 2 6 5 4 3 6 6 6

(mm )
2

11 1,5 2,5 4 6 3 2 -

29 -

36 -

38

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

10 16 25 35 50

4 3 -

6 5 3 2 -

6 5 4 3

Zatita od opasnog napona dodira TN sistem

TN sistem zatite se primenjuje u elektrinim instalacijama koje su prikljuene na transformator sa sa direktno uzemljenim zvezditem.Ostvaruje se povezivanjem delova sa neutralnom takom transformatora. Da bi se TN sistemom postigla efikasna zatita,potrebno je zadovoljiti uslove: Ig Ireag
Uf Ig = Zp
Zp

Da bi se TN sistemom efikasno titilo kuite MRM treba da bude ispunjen uslov:

Z

Uf k In

Ako se zanemari reaktansa kabla koji povezuje PM i MRM,impedans kabla jednaka je aktivnoj otpornosti koja je deo petlje koji obrazuju fazni i nulti provodnik.
l1 l1 R1 = c u + Sn1 Sf 1

Uf ;Z k In

220 = 0.338 2.5 260

10 10 R1 = 0.0178 + = 0.004 120 70

( R 0 + R1) 2 + X 0 2 2 Z 1 = ( 0.5 + 0.004 ) + 0.35 2 = 0.613 Z1=0.613 > 0.391 Kuite MRM se ne moe efikasno zatititi pomou TN sistema. Da bi se TN sistemom efikasno titilo kuite RM treba da bude ispunjen uslov:
Z1 =
Z2

220 =1.25 3.5 50

32 32 R 2 = 0.0178 + = 0.113 10 10

( R 0 + R1 + R 2 ) 2 + X 0 2 = ( 0.5 + 0.004 + 0.113 ) 2 + 0.35 2 = 0.71 Z2=0.71 1.25 Kuite RM se moe efikasno zatititi pomou TN sistema. Da bi se TN sistemom efikasno titili prijemnici treba da bude ispunjen uslov:
Z2 =
Z3

220 = 3.92 3.5 16

13 13 R 3 = 0.0178 + = 0.185 2.5 2.5

( R 0 + R1 + R 2 + R 3 ) 2 + X 0 2 = ( 0.5 + 0.004 + 0.71 + 0.185 ) 2 Z3=1.44 < 3.92 Prijemnici se mogu efikasno zatititi pomou TN sistema.
Z3 =

+ 0.35 2 =1.44

39

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Zatita od atmosferskog pranjenja

Instalacija zatite od atmorsferskog pranjenja izvodi se u vidu Faradejevog kaveza. Usvojena vrednost uestanosi udara groma Nc e biti procenjena na osnovu analize opasnosti od tete,uzimajui u vidu faktore,u vezi sa objektom koji se titi: Tip konstrukcije(C1) Sadraj objekta(C2) Namena objekta(C3) Posledice udara groma u objekat(C4) Faktori u vezi sa analizom objekta su dati kroz koeficijente C1, C2, C3, C4, koje biramo iz tabela (B1, B2, B3, B4). C1 = 1- Meana konstrukcija objekta sa metalnim krovom C2 = 1- Mala vrednost objekta C3 = 3- Teka evakuacija C4 = 5- Obavezna neprekidnost pogona ali bez uticaja na okolinu
C = C1 C2 C3 C 4 = 15 NC = 3 10 3 = 0,0002 C

Odreivane stvarnog broja udara groma Nd=NgAe10-6 (broj udara/god) Ng- gustina atmosverskog pranjenja u zemlju Ae-ekvivalentna prihvatna povrina objekta Ng=0.04Td1.25(broj udara/km2 god) Za optinu aak Td=36 Td-broj grmljavinskih dana Ng=0.04Td1.25=0.04361.25=3.52 Poto se objekat nalazi na ravnom terenu i u blizini nepostoji drugi objekat ekvivalentna povrina se rauna po obrascu: Ae=ab+6h(a+b)+9h2=2020+632(20+20)+9322=37032.9m2 a =20m, b = 20m, h= 32m Nd=NgAe10-6 =3.5237032.910-6=0.130 Nd=0.130 Nd Nc -ako je ovaj uslov ispunjen nije potrebna gromobranska instalacija Nd =0.130 > Nc =0.0002-uslov nije ispunjen,tako da je gromobranska instalacija neophodna. N E r = 1 c - raunska efikasnost gromobranske instalacije na osnovu koje se Nd odreuju nivoi zatite

40

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Nc 0.0002 =1 = 0.998 Nd 0.130 Na osnovu raunske efikasnosti prema tabeli 1. odgovara nivo zatite I.Za nivo zatite I za spusne provodnike nalazim iz tabele 3. da je srednja vrednost rastojanja spusnih provodnika 10m.Za nivo zatite I iz tabele 5. nalazim da su minimalni preseci za gromobransku instalaciju: Spusni provodnici 50mm2-usvajam elinu pocinkovanu traku FeZn 20 3mm Za sistem uzemljenja 80mm2-usvajam elinu pocinkovanu traku FeZn 25 4mm Kao hvataljka koristi se krov zgrade prekriven limom debljine 0.8mm. Kao uzemljiva upotrebiu temeljni uzemljiva objekta od FeZn trake 25 4mm,ukupne duine 80m .Usvajam osam spusnih vodova. Kako je specifini otpor zemljita za ilovau i oranicu iznosi =100m iz tabele nalazim da je dovoljno imati traku duine 10m (k=0.9),na jednu ili drugu stranu spoja zemljovoda na uzemljiva. Er = 1

Zbog simetrije dovoljno je izvriti proveru vrednosti Rud uzemljivaa za spoj 1. Spoj 1 Od spoja 1 imam traku duine 10m na levu stranu i traku duine 10m na desnu stranu. Obrazac za izraunavanje otpora rasprostiranja glasi:
R=

2l2 ln 2 l a h

Rud=kR,gde je: Rud-udarna otpornost rasprostiranja k-udarni koeficijent R-otpornost rasprostiranja u ustaljenom stanju
R=

Rud1=kR=0.915.39=13.85 Rud2=kR=0.915.39=13.85 R R 13 .85 13 .85 Rud = ud 1 ud 2 = = 6.92 Rud 1 + Rud 2 13 .85 + 13 .85 Rud=6.92<Ruddoz=20

2 l 2 100 2 10 2 ln = ln = 15 .39 2 l a h 2 10 0.025 0.5

Izabrani uzemljiva zadovoljava u pogledu udarnog otpora rasprostiranja.

41

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Specifikacija opreme i materijala

Naziv opreme Prikljuni orman Tipski orman za MRM Instalacine razvodne table Razvodni orman za stepenino osvetljenje Stepenini automati Tasteri Elektrina zvonca Trofazno dvotarifno brojilo Uklopni sat Inkadescentni izvori svetlosti 60W Inkadescentni izvori svetlosti 100W Inkadescentni izvori svetlosti 150W IC grejalice Trofazne uko prikljunice Monofazne uko prikljunice Jednopolni prekidai Serijski prekidai Indikatori za kupatilo

Koliina (kom) 1 4 40 2 2 60 40 42 4 40 140 560 40 120 640 40 120 40 42

Projektni zadatak

Elektrine instalacije i osvetljenja

Razvodne kutije Osigurai 6A tipa D Osigurai 10A tipa D Osiguaa 16A tipa D Osiguraa 50A tipa D Osiguraa 20A tipa Dt Osiguraa tipa NVO 300A Osiguraa tipa NVO 350A Kablovi Kabal PP-Y 3 1.5mm2 Kabal PP-Y 3 2.5mm2 Kabal PP-Y 4 2.5mm2 Kabal PP-Y 5 2.5mm2 Kabal PP-Y 5 10mm2 Kabal PP41 3 120+70mm2 Kabal PP41 3 240+120mm2

470 87 640 120 120 3 9 3 Duina(m) 720 2172 32 648 404 40 300

Literatura
(1) Miomir B.Kosti , Teorija i praksa projektovanja elektrinih instalacija,ETF,Beograd,2002. (2) Katalog firme Cer iz aka. (3) Miomir B.Kosti, Vodi kroz svet tehnike osvetljenja,MinelSchreder,Beograd,2000.

43