.

ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) -

ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:

ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ
ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1
– ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ

Β1’ ΦΑΣΗ

ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
0. Εισαγωγή 4

1. Η σηµερινή πραγµατικότητα και τα νέα δεδοµένα του

ευρύτερου χώρου 7
1.1 Ο µητροπολιτικός χαρακτήρας του παράκτιου µετώπου 7
1.2 Προωθούµενοι σχεδιασµοί που σχετίζονται µε τις ενέργειες της
ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΑΕ 8
1.3 Προωθούµενοι σχεδιασµοί που σχετίζονται µε τις ενέργειες της
πολιτείας για την άµεση περιοχή του Φαληρικού Όρµου
1.4 Προκλήσεις ανάπτυξης της άµεσης περιοχής του έργου 8

2. Στρατηγική και στόχοι του οικολογικού Πάρκου 10

2.1 Οι στρατηγικές επιλογές των Ολυµπιακών Ακινήτων AE για τον
χαρα- κτήρα Ανάπλασης του Πάρκου 10
2.2 Επιµέρους στόχοι της σχεδιαζόµενης ανάπλασης 10

3. Σχέδιο πολεοδοµικής διάταξης - προκαταρκτική πρόταση 12

3.1 Μεταβατικός και ολοκληρωµένος σχεδιασµός 12

3.2 Προτάσεις για τη διαχείριση του νερού 12
3.3 Σύνδεση της ζώνης Α1 µε τη πόλη 13
3.4 Προτεινόµενες διακριτές ζώνες χρήσεων - µεγέθη ζωνών 25
3.5 Οικολογικό Πάρκο (Ζώνη α) 15
3.6 Γήπεδα αθλοπαιδιών, χώρος στάθµευσης, adventure park
(Ζώνη β) 18
3.7 Πάρκο νερού και αναψυχής (Ζώνη γ) 20
3.8 Βοτανικός κήπος (Ζώνη δ) 23
3.9 Παραλιακή αµµώδης ζώνη (Ζώνη ε) 25
3.10 Γραµµικό (Ζώνη στ) 25
3.11 ∆ίκτυα υποδοµής, δίκτυα πεζοδρόµων και ποδηλατοδρόµων,
διαµόρφωση εισόδων, σύνδεση ζωνών µεταξύ τους
(«Ζώνη» στ) 25
3.12 Θεµατικές Παιδικές Χαρές: Εναλλακτική πρόταση για τις ζώνες
γ και δ 28
3.13 Συνοπτικό κτιριολογικό πρόγραµµα 31

4. Αναφορές 32
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
0. Εισαγωγή
Αντικείµενο της παρούσας µελέτης αποτελεί η επικαιροποιήση του Σχεδίου
Γενικής ∆ιάταξης της ζώνης Α1 -που εκτείνεται από τον Κηφισό µέχρι τον
Ιλισό- και αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα του εγκεκριµένου ΕΣΟΑΠ του Φα-
ληρικού Όρµου,. Η µελέτη εντάσσεται στο πλαίσιο των ενεργειών που έχουν
αναληφθεί από τα Ολυµπιακά Ακίνητα για την αξιοποίηση της κληρονοµιάς
που άφησαν οι Ολυµπιακοί αγώνες της Αθήνας. Το όλο πρόγραµµα έχει ως
στόχο να εξασφαλίσει την οικονοµική βιωσιµότητα των εγκαταστάσεων, να
δηµιουργήσει νέους πόλους άθλησης και αναψυχής και υπαιθρίων πάρκων,
αποδίδοντας στη πόλη µητροπολιτικής σηµασίας λειτουργίες.
Η παραλιακή ζώνη του Φαληρικού Όρµου αποτελεί τη φυσική διέξοδο του
Λεκανοπεδίου της Αθήνας στο Σαρωνικό και έναν από τους κύριους Πόλους
των Ολυµπιακών Αγώνων του 2004 για τη φιλοξενία των αγωνισµάτων
Beach Volley, Handball και Tae Kwon Do. Η περιοχή αυτή απέκτησε νέα
µορφή και προοπτικές για ριζική ανάπλαση µε γνώµονα τη συνολική ανα-
βάθµιση του µητροπολιτικού συγκροτήµατος µέσα από τους σχεδιασµούς
των Ολυµπιακών Αγώνων. Σηµαντικό µέρος του φιλόδοξου προγράµµατος
υλοποιήθηκε ήδη στα πλαίσια της Ολυµπιακής συγκυρίας. Ωστόσο, η ολο-
κλήρωση των έργων, καθώς και η κατοχύρωση σε µόνιµη πλέον βάση του
ρόλου της παραλιακής ζώνης του Φαληρικού Όρµου ως πόλου δραστηριοτή-
των αναψυχής, πολιτισµού, αθλητισµού και τουρισµού µητροπολιτικής εµβέ-
λειας παραµένει ως εκκρεµότητα για τη πόλη.
Ειδικότερα, η έκταση της ζώνης Α1 επιφανείας 260 στρεµµάτων, συνδέεται -
ως προς τον σχεδιασµό της- µε την αναβάθµιση της παράκτιας περιοχής και
του εγγύς φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος, που απετέλεσε κύριο στόχο
της πολεοδοµικής παρέµβασης. Στόχος που όµως δεν υλοποιήθηκε µε την
αιτιολογία των τότε ανελαστικών χρονικών δεσµεύσεων και των οικονοµικών
περιορισµών της.
Σηµειώνεται ότι η σχεδιαζόµενη σήµερα πολεοδοµικής κλίµακας ανάπλαση
όχι µόνον θα αποδώσει σε κοινή χρήση ένα σηµαντικό πάρκο και ένα χώρο
οικολογικής σηµασίας, αλλά επιπλέον θα διασφαλίσει τη λειτουργική και
αισθητική σύνδεση και συνέχεια της παραλιακής ζώνης του Π. Φαλήρου µε
το πάρκο του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, την Καστέλλα και τον Πειραιά,
αξιοποιώντας και αναβαθµίζοντας παράλληλα τα ήδη υλοποιηµένα έργα
στον Φαληρικό Όρµο, από τον Ιλισό στο ∆έλτα.
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου
Παράλληλα, ενδεχοµένως να δώσει την αναγκαία ώθηση για τα υπολοιπόµε-
να -σηµαντικά για τη περιοχή- έργα υποδοµής.
Η αναβάθµιση της παράκτιας αυτής περιοχής και του κακοποιηµένου περι-
βάλλοντος -αφενός µέσω της δηµιουργίας ενός Οικολογικού Πάρκου και α-
φετέρου µέσω της ανάπτυξης ήπιων δραστηριοτήτων αθλητισµού και ανα-
ψυχής µε άξονα το νερό- θα έχει άµεσες και θετικές µόνον επιπτώσεις στο
περιβάλλον και στους χρήστες της περιοχής.
Η µελέτη εκπονείται σε τρεις φάσεις. Αντικείµενο της Α’ Φάσης αποτέλεσε η
καταγραφή των δεδοµένων που αφορούν στην ανάπλαση της ζώνης, και η
διατύπωση µίας αρχικής πρότασης Γενικής ∆ιάταξης για το σύνολο της έ-
κτασης µέχρι τα όρια της σηµερινής λεωφόρου.
Το αντικείµενο της Β’ φάσης επιµερίζεται σε δύο διακριτά στάδια. Το πρώτο
Β1 στάδιο, το οποίο και ολοκληρώθηκε, αφορά στην εκπόνηση µίας οικονο-
µικής µελέτης που διερεύνησε τα δεδοµένα της ελληνικής και διεθνούς αγο-
ράς για πάρκα αναψυχής και διατύπωσε - αξιολόγησε προτάσεις εναλλακτι-
κών σεναρίων χρήσεων, καταλήγοντας σε έναν βέλτιστο καταρχήν συνδυα-
σµό, που επιδίωξη έχει να προσφέρει πλούτο εµπειριών, εναλλακτικούς τό-
πους και τρόπους αναψυχής, επιµήκυνση της περιόδου χρήσης των χώρων,
κλπ. Η τελική πρόταση των επιλεγέντων χρήσεων και η πρώτη προσπάθεια
χωροθέτησης αυτών παρουσιάζεται στο αν χείρας τεύχος, ώστε να τεθούν
υπόψη των αρµοδίων φορέων και να ακολουθήσει ο αναγκαίος διάλογος. Το
δεύτερο στάδιο Β2 της τρέχουσας φάσης έχει ως αντικείµενο την οριστικο-
ποίηση του κτιριολογικού προγράµµατος και του Σχεδίου Γενικής ∆ιάταξης
του χώρου, καθώς και την αντιµετώπιση των κυκλοφοριακών ρυθµίσεων για
την εξασφάλιση της αναγκαίας σύνδεσης της πόλης µε τη ζώνη του Οικολο-
γικού Πάρκου.
4
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Την οµάδα µελέτης αποτελούν οι:

Ειδικότερα, περιλαµβάνει:

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ

1.Σηµερινή πραγµατικότητα και νέα δεδοµένα
ƒ Θύµιος Παπαγιάννης (αρχιτέκτων, χωροτάκτης)
2. Στρατηγικές επιλογές των Ολυµπιακών Ακίνητων για την ανάπλαση της
ζώνης και στόχοι του νέου σχεδιασµού, ƒ Ήβη Νανοπούλου (αρχιτέκτων),
3. Προκαταρκτική πρόταση και πολεοδοµική διάταξη . ƒ Αριστείδης Ρωµανός (αρχιτέκτων, πολεοδόµος)
Η σύνταξη της παρούσας έκθεσης έγινε από το γραφείο µελετών ΘΥΜΙΟΣ ƒ Θάνος Παγώνης (αρχιτέκτων, πολεοδόµος)
ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ το οποίο υπήρξε και ο συντονιστής
ƒ Θύµιος ∆ηµόπουλος (αρχιτέκτων)
του έργου «Ολοκληρωµένη Μελέτη Σχεδιασµού και Ανάπτυξη των Ολυµπια-
κών Εγκαταστάσεων και την Ανάπλαση της Περιοχής στον Φαληρικό Όρµο». ƒ Κατερίνα Ανδρίτσου (αρχιτέκτων τοπίου)
Υποστηρίχτηκε δε από τα γραφεία GBR CONSULTING, υπεύθυνο για τη ƒ Πανίτα Καραµανέα (αρχιτέκτων τοπίου)
µελέτη οικονοµικής ανάλυσης, ∆ΡΟΜΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΕΠΕ,
ƒ Γιώργος Κατσαδωράκης (βιολόγος)
ΕΞΑΡΧΟΥ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΜΠΕΝΣΑΣΣΩΝ ΕΠΕ και ΤΕΚΕΜ ΕΠΕ που
συµµετείχαν στο αρχικό µελετητικό σχήµα που ως σύµπραξη µε την επωνυ- GBR CONSULTING
µία Φάληρο 21 ανέλαβε τη µελέτη του Φαληρικού Όρµου.
ƒ Άρης Ίκκος
ƒ Stefan Merkenhof
∆ΡΟΜΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΕΠΕ
ƒ Κωνσταντίνος Ζέκκος ( συγκοινωνιολόγος)
ΕΞΑΡΧΟΥ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΜΠΕΝΣΑΣΣΩΝ ΕΠΕ
ƒ Ανδρέας Νικολόπουλος (υδραυλικός µηχανικός)
ΤΕΚΕΜ ΕΠΕ
ƒ Νίκος Καβουλάκος (µηχανολόγος, ηλεκτρολόγος)

Η περιοχή µελέτης µεταξύ Ιλισού και Κηφισού

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 5
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

Πανοραµική άποψη της ζώνης του Οικολογικού Πάρκου από την εκβολή του Κηφισού

Πανοραµική άποψη του ΣΕΦ και του µετώπου της πόλης από τη ζώνη του Οικολογικού Πάρκου

Πανοραµική άποψη του λόφου της Καστέλας και του ΣΕΦ από τη ζώνη του Οικολογικού Πάρκου, καθώς και η σηµερινή είσοδος της θάλασσας στο Πάρκο

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 6
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
1. Η σηµερινή πραγµατικότητα και τα νέα δεδοµένα του
ευρύτερου χώρου
1.1 Ο µητροπολιτικός χαρακτήρας του παράκτιου µετώπου
Σύµφωνα µε τη διεθνή πρακτική, το παράκτιο µέτωπο µίας πόλης αποτελεί
εκτός από τοπικό και µητροπολιτικό αγαθό µε αυξηµένη αναγνωρισιµότητα.
Με αυτή την έννοια, πολύ συχνά, το µέτωπο αυτό καθίσταται κοµµάτι της
διεθνούς εικόνας της αποτελώντας παράλληλα καταλύτη ανάπτυξης της ίδιας
της πόλης. Ως τέτοια ευρωπαϊκά παραδείγµατα µπορούµε να αναφέρουµε
τη Βαρκελώνη, που κεφαλαιοποίησε στο έπακρο το αγαθό αυτό, αλλά και το
Bilbao, το Εδιµβούργο, το Λονδίνο κλπ.
Οι περιοχές αυτές αποτελούν ζώνες περί τις οποίες συγκεντρώνεται πληθώ-
ρα λειτουργιών, µε κύριες τις τουριστικές και πολιτιστικές και ψυχαγωγικές
δραστηριότητες, που µπορούν να συµβάλλουν στην ανάπτυξη του διεθνούς
ρόλου της πόλης, αποφέροντας -υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις ενός άρ-
τιου σχεδιασµού- σηµαντικά οφέλη.
Η ευρύτερη τοποθεσία του Φαληρικού µετώπου συνιστά µια διακεκριµένη
χωρική ενότητα που διαχωρίζεται από το συνεχή πολεοδοµικό ιστό των πυ-
κνοκατοικηµένων περιοχών του Π. Φαλήρου, Μοσχάτου και Καλλιθέας µέσω
της παρεµβολής του άξονα υψηλής κυκλοφορίας της Λ. Ποσειδώνος. Τα
πλευρικά όρια ορίζονται επίσης µε σαφήνεια από τη φυσική γεωµορφολογία
του Φαληρικού όρµου µε ορόσηµα το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας δυτικά και
το Τροκαντερό ανατολικά.
Πανοραµική άποψη της σηµερινής εικόνας του φαληρικού Όρµου, µετά τα έργα της Ολυµπι-
ακής ανάπλασης
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου
Η φυσική γεωγραφία του ελαφρά καµπυλωµένου όρµου που αναδεικνύεται
µέσα από τα έργα της ανάπλασης προσδίδει στην περιοχή µια υψηλή ποιό-
τητα φυσικού και αστικού περιβάλλοντος µε µοναδικής οµορφιάς οπτικές
συνδέσεις προς την Καστέλλα και τον Αργοσαρωνικό.
Επιπρόσθετα, είναι χωροθετηµένη στο όριο τριών ∆ήµων (Π. Φαλήρου, Καλ-
λιθέας και Μοσχάτου) του πολεοδοµικού συγκροτήµατος, σε στρατηγική
θέση, στο σηµείο συνάντησης σηµαντικών αναπτυξιακών αξόνων της
πόλης:
• του άξονα Βορρά Νότου της πόλης, δηλαδή της Λεωφόρος Συγγρού,
• του άξονα του παραλιακού µετώπου της πόλης, δηλαδή της Λεωφό-
ρος Ποσειδώνος, που εκτείνεται από τον Πειραιά µέχρι την Βουλιαγ-
µένη,
• του κόµβου µε τη Λεωφόρο Κηφισού, µέσω της οποίας εξασφαλίζε-
ται η απευθείας πρόσβαση της περιοχής από το διεθνές αεροδρόµιο
της Αθήνας µε παράκαµψη του κέντρου και από τον ΠΑΘΕ, καθώς
και γρήγορη πρόσβαση από οποιοδήποτε σηµείο της πόλης.
Παράλληλα εξυπηρετείται ικανοποιητικά από την πλευρά των αστικών συ-
γκοινωνιών από το σταθµό µετρό του Π. Φαλήρου (ΗΣΑΠ), το τραµ και τις
λεωφορειακές γραµµές κορµού που απολήγουν σε αυτή.
Το πιο πάνω πλέγµα των µεγάλων οδικών αξόνων σε συνδυασµό µε την
άριστη εξυπηρέτηση χώρου από τα µέσα µαζικής µεταφοράς, καθιστούν τη
περιοχή προσβάσιµη µέσα σε 30’ από περίπου 3.500.000 πολίτες! Στοιχείο
φυσικά που ενδυναµώνει τον µητροπολιτικό χαρακτήρα της περιοχής, καθι-
στώντας το θαλάσσιο αυτό µέτωπο κοµβικό σηµείο για τους ευρύτερους α-
ναπτυξιακούς και χωροταξικούς σχεδιασµούς της Αθήνας.
Τέλος θεσµικά, το πολεοδοµικό καθεστώς του φαληρικού Όρµου κατοχυρώ-
νεται και προστατεύεται από την ύπαρξη ενός ενιαίου και ολοκληρωµένου
σχεδιασµού (εγκεκριµένο ΕΣΟΑΠ) που προσδιορίζει σαφή όρια, χρήσεις και
όρους ένταξης της στο µητροπολιτικό συγκρότηµα.
1.2. Προωθούµενοι σχεδιασµοί που σχετίζονται µε τις ενέργειες της
ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Α. Ε.
Σηµαντικά βήµατα προς την κατεύθυνση της ενσωµάτωσης νέων χρήσεων
προκειµένου να δηµιουργηθεί ο µητροπολιτικός πόλος του Φαλήρου έχουν
δροµολογηθεί από την εταιρία Ολυµπιακά Ακίνητα ΑΕ που προχωρά σε ε-
νέργειες και πρωτοβουλίες µε σκοπό την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων
βάσει των δυνατοτήτων που παρέχονται από τον καινούργιο νόµο (Ν.
7
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
3342/2005). Συγκεκριµένα:
ƒ Στη Ζώνη του ∆έλτα ανατολικά της Εσπλανάδας ο χώρος του Κλειστού
Γυµναστηρίου Πολλαπλών Χρήσεων, ο σχεδιασµός του οποίου, ως προς
τα µεγέθη και τις απαιτήσεις ευελιξίας, βασίστηκε στη µετα-Ολυµπιακή
του λειτουργία, δηλαδή ως Χώρος Πολλαπλών Χρήσεων µε πτυσσόµενες
κερκίδες 4000 θεατών για αθλητικές, ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και συ-
νεδριακές διοργανώσεις θα µετατραπεί σε ∆ιεθνές Συνεδριακό Κέντρο.
Αυτή η µείζονος σηµασίας εξέλιξη αναµένεται να ενισχύσει σηµαντικά το
µητροπολιτικό χαρακτήρα της ζώνης του ∆έλτα και το ρόλο της Εσπλα-
νάδας ως κοµβικού σηµείου προσβάσεων και εκτόνωσης του κοινού σε
συνδυασµό µε τις παράλληλες εκθεσιακές και πολιτιστικές δραστηριότη-
τες που αναµένεται να αναπτυχθούν παράλληλα µε την αµιγώς συνεδρι-
ακή λειτουργία.
ƒ Στη Ζώνη της Ναυταθλητικής Μαρίνας οι ολοκληρωµένες υποδοµές θα
στεγάσουν το Εθνικό Ναυταθλητικό Κέντρο που περιλαµβάνει 415 θέσεις
ελλιµενισµού ναυταθλητικών σκαφών και κτιριακές εγκαταστάσεις για τη
στέγαση των ναυταθλητικών οργανώσεων και υποστηρικτικών λειτουρ-
γιών. Η µαρίνα σήµερα έχει παραχωρηθεί και λειτουργεί υπό την επο-
πτεία του ∆ήµου Καλλιθέας και της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Οµοσπονδί-
ας. Θα χρησιµοποιηθεί για την κάλυψη των αναγκών του ερασιτεχνικού
αθλητισµού του ∆ήµου αλλά και για άλλες εκδηλώσεις που θα δώσουν
διέξοδο στους πολίτες.
ƒ Στη ζώνη του υπαίθριου θεάτρου, που έχει ως πυρήνα της το σηµερινό
ανοικτό ολυµπιακό στάδιο του Beach Volley προβλέπεται να αναπτυ-
χθούν δραστηριότητες πολιτισµού και ψυχαγωγίας σε συνδυασµό µε
συνοδευτικές εµπορικές χρήσεις και πολλαπλές δυνατότητες χρήσης του
ελεύθερου χρόνου για τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου κατά το πρότυ-
πο του «Λυκαβηττού» που θα καταστήσουν το χώρο ζωντανό και βιώσι-
µο χωρίς όχληση για το γειτονικό πληθυσµό. Έχει ήδη επιλεγεί ο φορέας
διαχείρισης της εγκατάστασης.
Η επιτυχής έκβαση των παραπάνω προσπαθειών αποτελεί παράγοντα κα-
θοριστικής σηµασίας για την εξασφάλιση των πόρων που απαιτούνται για
την υλοποίηση των έργων του Οικολογικού Πάρκου που συνιστά το αµέσως
επόµενο σηµαντικό βήµα στις δραστηριότητες της εταιρίας.
1.3 Προωθούµενοι σχεδιασµοί που σχετίζονται µε τις ενέργειες της
πολιτείας για τον ευρύτερο χώρο του Φαληρικού Όρµου
Αξίζει να σηµειωθεί ότι το ΥΠΕΧΩ∆Ε, έχει, το 2009, προωθήσει τα εξής:
• Αφενός τη θεσµοθέτηση του Εθνικού Χωροταξικού για τον Τουρι-
σµό, το οποίο έχει θέσει ως στόχους -µεταξύ άλλων- (1) τον εµπλου-
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου
τισµό του τουριστικού προϊόντος µε δραστηριότητες που να επιµη-
κύνουν την τουριστική περίοδο, (2) την ενθάρρυνση της ποιοτικής
περιβαλλοντικής αναβάθµισης, (3) την ανάδειξη του τοπίου ως φυ-
σικού και πολιτιστικού αγαθού. Στο πλαίσιο δε των κατευθύνσεων
που έχει προσδιορίσει για τις µητροπολιτικές περιοχές Αθήνας και
Θεσσαλονίκης, προβλέπει την δηµιουργία ζωνών εναλλακτικών
δραστηριοτήτων και υπαιθρίων πάρκων αναψυχής και πολιτισµού,
κατευθύνσεις που είναι απόλυτα ευθυγραµισµένες µε το όλο Σχέδιο
Ανάπλασης του Οικολογικού Πάρκου.
• Αφετέρου το υπό διαβούλευση Ρυθµιστικό Σχέδιο της Αθήνας, το
οποίο προσδιορίζει τον Φαληρικό Όρµο ως έναν από τους δέκα
«χώρους Μητροπολιτικής Παρέµβασης και Ανάπτυξης» στο πλαίσιο
της προώθησης προγραµµάτων αστικών αναπλάσεων µεγάλης κλί-
µακας και πολυτοµεακού χαρακτήρα (εντάσσεται στο στόχο ανά-
κτησης του θαλασσίου µετώπου της πόλης, βλ. άρθρο 13 παρ. 9
του σχεδίου νόµου)
Τα στοιχεία αυτά εκφράζουν τόσο την πολιτική βούληση όσο και τον
βαθµό ωριµότητας πλέον που έχουν τα ίδια τα έργα για τα οποία φαίνε-
ται ότι υπάρχει µία συν - αντίληψη ως προς τον χαρακτήρα της ανάπτυ-
ξης και του οφέλους -κοινωνικού, περιβαλλοντικού, οικονοµικού- που
αυτή οφείλει να έχει.
1.4 Προκλήσεις ανάπτυξης της άµεσης περιοχής του έργου
Στο µετά - ολυµπιακό περιβάλλον της Αθήνας η συζήτηση για την ολοκλήρω-
ση των έργων ανάπλασης στο Φαληρικό Όρµο τοποθετείται σε συνάρτηση
µε µια σειρά από παράλληλες εξελίξεις που συνδέονται µε τη νέα γεωγραφία
του ανοίγµατος της πόλης προς τη θάλασσα (Ρηγόπουλος, 2006).
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται η µετατόπιση του κέ-
ντρου βάρους της ζωής της πόλης προς τα νότια, που υλοποιείται κυρίως
µέσω των δύο ιστορικών οδικών αξόνων που οδηγούν στη θάλασσα: της
οδού Πειραιώς και της Λεωφόρου Συγγρού. Και οι δύο υποδέχονται σταθερά
χρήσεις πολιτισµού και αναψυχής, ορισµένες δε µητροπολιτικής εµβέλειας,
όπως:
ƒ στην οδό Πειραιώς, το νέο Μουσείο Μπενάκη, Η Τεχνόπολη στο Γκάζι, η
Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, ο «Ελληνικός Κόσµος» του Ιδρύµατος
Ελληνικού Πολιτισµού και το εργοστάσιο Τσαούσογλου και το «Σχολείο»
πρώην βιοµηχανικά κτίρια που χρησιµοποιήθηκαν στο φετινό Φεστιβάλ
Αθηνών, και
ƒ στη Λεωφόρο Συγγρού, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο παλιό
εργοστάσιο Φιξ, το νέο Πλανητάριο του Ευγενίδειου Ιδρύµατος και η
υπό-κατασκευή «Στέγη Γραµµάτων και Τεχνών» του Ιδρύµατος Ωνάση.
8
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Η εξέλιξη αυτή επηρεάζει έµµεσα και άµεσα την ένταξη της λειτουργίας του
Μητροπολιτικού Συνεδριακού Κέντρου Αθηνών, καθώς αφενός µειώνει την
απόσταση ανάµεσα στην παραλία και τη ζώνη των κεντρικών δραστηριοτή-
των της πόλης και αφετέρου δηµιουργεί νέα δεδοµένα στην άµεση περιοχή
αναφοράς του έργου, (όπως για παράδειγµα η υλοποίηση νέου συγκροτήµα- Πρέπει να επισηµανθεί ότι οι πιο πάνω νέες προοπτικές ανάπτυξης και πε-
τος Multiplex (village) στο Φαληρικό ∆έλτα. ραιτέρω αναβάθµισης της περιοχής καθιστούν ακόµα πιο αναγκαία την ολο-
Η σηµαντικότερη από άποψη µεγέθους και σηµασίας εξέλιξη αφορά την κλήρωση των προβλεποµένων έργων υποδοµής του µετα-ολυµπιακού σχε-
πρόθεση του Ιδρύµατος «Σταύρος Νιάρχος» να χρηµατοδοτήσει την κατα- διασµού, όπως αυτά καταγράφονται στο κεφάλαιο 2.2 του παρόντος τεύχους,
σκευή δύο νέων πολιτιστικών κτιρίων υψηλού γοήτρου, της Εθνικής Βιβλιο- καθώς θα διασφαλίσουν αφ’ενός τις προϋποθέσεις ουσιαστικής και λειτουρ-
θήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο χώρο του παλιού Ιπποδρόµου γικής σύνδεσης της πόλης µε τη θάλασσα και αφ’ετέρου την αντιπληµµυρική
έναντι της Εσπλανάδας, στα πλαίσια δηµιουργίας ενός πολιτιστικού πάρκου προστασία και περιβαλλοντική εξυγίανση.
ψυχαγωγικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα διεθνούς εµβέλειας. Πρόκειται
για δύο κτίρια συνολικής επιφάνειας 60.000τ.µ. που προγραµµατίζεται να
κατασκευαστούν σε περιοχή 240 στρ., το µεγαλύτερο µέρος της οποίας
(140στρ.) αποτελεί πράσινο. Η υλοποίηση του σχεδίου θα οδηγούσε στη
συγκρότηση ενός µνηµειακού πόλου πολιτισµού και ψυχαγωγίας, µε συνο-
λικό αντίκτυπο στη φυσιογνωµία της πρωτεύουσας, που θα έδινε νέα πνοή
στην υλοποίηση των υπολοιποµένων συνολικά έργων στον Φαληρικό Όρµο,
ώστε να καταστεί πραγµατικότητα ο προγραµµατικός στόχου δηµιουργίας
ενός Μητροπολιτικού Πάρκου διεθνούς χαρακτήρα.

Τέλος, ένας τρίτος δυναµικός παράγοντας για τον καθορισµό της µελλοντικής
ταυτότητας της περιοχής αποτελούν οι εξελίξεις στο παραλιακό µέτωπο που
ρυθµίζεται πλέον µέσω του Π∆ «περί καθορισµού ζωνών προστασίας, χρή-
σεων γης και όρων και περιορισµών δόµησης στην παραλιακή ζώνη της Ατ-
τικής από το Φαληρικό Όρµο µέχρι την Αγία Μαρίνα Κρωπίας» (Π∆ 01-3/05-
3-2004 ΦΕΚ ∆’ 254). Ωστόσο µένει ακόµη να δροµολογηθούν οι επιλογές της
Πολιτείας σε ό,τι αφορά τις επεµβάσεις στις γειτονικές Ολυµπιακές εγκατα-
στάσεις του Αγίου Κοσµά και το µητροπολιτικό πάρκο του Ελληνικού.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 9
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
2. Στρατηγική και στόχοι του οικολογικού Πάρκου
2.1 Οι στρατηγικές επιλογές των Ολυµπιακών Ακινήτων για τον χαρα-
κτήρα της Ανάπλασης του Πάρκου
Στο πλαίσιο της παρούσας µελέτης, και κατά εντολή των Ολυµπιακών Ακινή-
των -προκειµένου να διασφαλιστεί η ολοκληρωµένη προσέγγιση του αντικει-
µένου- έγινε έρευνα της αγοράς µέσα από διεθνή παραδείγµατα αναλόγων
πάρκων, καθώς και µέσα από τις προσφερόµενες δυνατότητες αναψυχής
στην ευρύτερη περιοχή του Λεκανοπεδίου και ειδικότερα στη παραλιακή
ζώνη. Συγχρόνως προσδιορίστηκαν και µελετήθηκαν τα χαρακτηριστικά της
ακτίνας επιρροής του Πάρκου και τα χαρακτηριστικά του τουρισµού της Αθή-
νας. Με βάση τα συµπεράσµατα των µελετών αυτών διερευνήθηκαν εναλλα-
κτικά σενάρια του τρόπου ανάπτυξης του Πάρκου, που παρέπεµπαν σε δια-
φορετικό συνδυασµό δραστηριοτήτων ψυχαγωγίας που προσδιόριζαν την
ταυτότητα, δηλαδή τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του Πάρκου για κάθε σενάριο
που κυµαινόταν από πιο εντατική και ανταποδοτική οικονοµικά αξιοποίηση
του χώρου σε περισσότερο ήπια και δηµόσιου χαρακτήρα ανάπλαση.
Η επιλογή των Ολυµπιακών Ακινήτων σήµερα ήταν σαφής και είναι στρατη-
γικού χαρακτήρα: Η ζώνη του Οικολογικού Πάρκου θα αντιµετωπιστεί
ενιαία ως πάρκο δηµόσιου χαρακτήρα και ήπιων δραστηριοτήτων -
αθλητικών, εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών, εναλλακτικών- αξιοποιώντας
την ιδιαιτερότητα της τοπογραφίας και την επιθυµητή οικολογική διά-
σταση που οφείλει να διαπερνά το σύνολο των παρεµβάσεων.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, οφείλει να επιδιωχθεί -µέσω του σχεδι-
ασµού- η µέγιστη δυνατή συµπληρωµατικότητα των δραστηριοτήτων και η
βέλτιστη πυκνότητα τους, ώστε να διασφαλίζονται: η συνεκτικότητα των
δράσεων - αποφεύγοντας συγκρουόµενες χρήσεις, η ζωντάνια του χώρου
συγκεντρώνοντας ευρύτατα κοινωνικά στρώµατα και όλων των ηλικιών, ο
κοινωνικός έλεγχος του χώρου, η δυνατότητα λειτουργίας του χώρου όλες τις
εποχές του χρόνου και κατά το µεγαλύτερο τµήµα της ηµέρας (περιλαµβάνο-
ντας και τις νυκτερινές ώρες).
Οι στρατηγικές αυτές επιλογές συνέβαλαν καθοριστικά στον προσδιορισµό
των επιµέρους στόχων του σχεδιασµού.
2.2 Οι επιµέρους στόχοι του προτεινόµενου σχεδιασµού
Με βάση τις στρατηγικές επιλογές των Ολυµπιακών Ακινήτων, τις κατευθύ-
νεις και δεσµεύσεις του ΕΣΟΑΠ για τη ζώνη του Φαληρικού Όρµου, του ι-
σχύοντος θεσµικού πλαισίου και τις µέχρι σήµερα εκπονηθείσες µελέτες για
την έκταση του Οικολογικού Πάρκου, προσδιορίστηκαν οι επιµέρους στόχοι
του σχεδιασµού, στόχοι που συνδέονται µε τη περιβαλλοντική, κοινωνική και
λειτουργική διάσταση της όλης παρέµβασης.
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου
α. Ως προς τη περιβαλλοντική διάσταση, οι στόχοι του σχεδιασµού αφο-
ρούν στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των νέων
και του κοινού ευρύτερα, µέσα από απλές και κατανοητές εφαρµογές
και προσεγγίσεις: Ειδικότερα, ο σχεδιασµός θα επιδιώκει µε τρόπο
ολοκληρωµένο:
ƒ Στην ανάπλαση του τοπίου εξασφαλίζοντας πλούσια βιοποικιλότη-
τα, µέσω της φύτευσης ενδηµικών φυτών και του εµπλουτισµού της
γης σταδιακά µε τη συστηµατική καµποστοποίηση που θα λειτουρ-
γήσει ως οργανικό λίπασµα, αλλά και µέσω την αποκατάσταση της
λειτουργίας του υδροβιότοπου.
ƒ Στη βελτίωση του µικροκλίµατος της περιοχής µε (1) την πρόβλεψη
µέτρων όπως ο δραστικός περιορισµός της ενεργειακής κατανάλω-
σης των κτιριακών εγκαταστάσεων µέσω ενός ολοκληρωµένου βιο-
κλιµατικού σχεδιασµού και της ενσωµάτωσης συστηµάτων ανα-
νεώσιµων πηγών ενέργειας, συνδυαστικά µε προηγµένα συστήµατα
εξοικονόµησης ενέργειας, (2) την ενσωµάτωση στοιχείων νερού τα
οποία θα ενισχύσουν το φυσικό δροσισµό και, παράλληλα, θα
συµβάλλουν καθοριστικά στον εµπλουτισµό της πανίδας στη περι-
οχή, (30 τη αποµάκρυνση των οχηµάτων από τον περιβάλλοντα
χώρο και τη κατασκευή κατά κύριο λόγο υπόγειων χώρων στάθ-
µευσης και µόνον του απολύτως αναγκαίου υπέργειου, (4) την εν-
θάρρυνση των πεζών να αποκτήσουν µία ουσιαστικότερη σχέση µε
το φυσικό περιβάλλον, και γνώση των πολύτιµων διεργασιών που
συντελούνται σε αυτό, (5) τη χρήση ψυχρών υλικών νέας τεχνολογί-
ας και απόλυτος περιορισµός των σκληρών επιφανειών στους εξω-
τερικούς χώρους.
ƒ Στην εξοικονόµηση και διαχείριση των ελαχίστων υφιστάµενων υδά-
τινων πόρων, µε την χρήση πρωτίστως νερού άρδευσης για τις α-
νάγκες λειτουργίας του Οικολογικού Πάρκου από ανακύκλωση -
όπως αναλυτικότερα θα περιγραφεί πιο κάτω- αλλά και δευτερευό-
ντως µε: (1) τη διαχείριση των οµβρίων υδάτων, (2) την επεξεργα-
σία και ανακύκλωση των επιλεγµένων ακαθάρτων υδάτων της άµε-
σης περιοχής (επεξεργασία gray waters), (3) την κατακράτηση και
αύξηση των επιφανειακών υδάτων, και πρόβλεψη των κατάλληλων
διαµορφώσεων και φυτεύσεων, ώστε να εµπλουτίζεται και ο υδρο-
φόρος ορίζων.
β. Ως προς τη κοινωνική διάσταση, οι στόχοι του σχεδιασµού αφορούν
στην αναβάθµιση του περιβάλλοντος της άµεσης οικιστικής περιοχής,
στη δηµιουργία ενός µοναδικού παράκτιου πάρκου αναψυχής και περι-
πάτου µητροπολιτικής σηµασίας, στη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης
από το ευρύ κοινό στο µεγαλύτερο τµήµα του, αλλά και παράλληλα στη
δυνατότητα ανάπτυξης επιλεγµένων και θεµατικών / εναλλακτικών δρά-
10
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

σεων άθλησης , παιχνιδιού, αναψυχής, παρατήρησης, ενηµέρωσης, εκ-

παίδευσης, σε πόλους - θύλακες του πάρκου. Θεµατικών δράσεων που
θα µπορούν σχετικά εύκολα να ανανεώνονται και εµπλουτίζονται ανάλο-
γα µε τις ανάγκες της εποχής, της ίδιας της κοινωνίας.
γ. Ως προς τη λειτουργική διάσταση, οι στόχοι του σχεδιασµού αφορούν
στην ολοκληρωµένη και απρόσκοπτη κατά το δυνατό σύνδεσης της πόλη
µε τη θάλασσα, µέσω της πρόβλεψης της αναγκαίας πρώτης γεφύρωσης
της Λ. Ποσειδώνος για τη πρόσβαση πεζών και ποδηλάτων, στη απρό-
σκοπτη λειτουργική και οπτική σύνδεση της ακτής του Φλοίσβου µε τον
Πειραιά –µέσω της ζώνης του ΣΕΦ, στη δυνατότητα στάθµευσης σε έ-
ναν ικανό αριθµό αυτοκινήτων ώστε να µπορεί να καλυφθούν οι ανάγκες
της ζώνης και συµπληρωµατικά να καλύπτονται ανάγκες της ζώνης του
Beach Volley. Επιπλέον, στόχος είναι διασφάλιση επαρκούς πυκνότητας
δράσεων και συµπληρωµατικότητας αυτών ώστε το πάρκο να είναι
ζωντανό -ει δυνατόν- όλο τον χρόνο και τις περισσότερες ώρες της ηµέ-
ρας. Γιαυτό και πρέπει να διατηρήσει οπτικά, λειτουργικά και διαχειρι-
στικά αλλά και αισθητικά την ενότητα και συνέχειά του στο χώρο. Για
τον λόγω αυτό διευκρινίζεται εδώ ότι οι πιο κάτω περιγραφή των επιµέ-
ρους ζωνών διαµορφώσεων, δράσεων και λειτουργιών γίνεται για την
καλύτερη κατανόηση του χώρου και των παρεµβάσεων και όχι για τον
κατατεµαχισµό του σε διακριτές λειτουργικές ενότητες.
Στόχος πρέπει να παραµένει η ενθάρρυνση του ελεύθερου περιπάτου,
της αποκάλυψης, της πληροφόρησης, της συναναστροφής .

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 11
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
3. Σχέδιο Πολεοδοµικής ∆ιάταξης – Προκαταρκτική Πρό-
ταση
3.1 Μεταβατικός και ολοκληρωµένος σχεδιασµός
Ο σχεδιασµός της παρούσας φάσης αφορά τη µεταβατική περίοδο µέχρις
ότου γίνουν οι σοβαρές επενδύσεις σε έργα διαµόρφωσης και σε τεχνική
υποδοµή που θα επιτρέψουν τη σύνδεση του οικιστικού ιστού µε την παρα-
λιακή ζώνη και θα επιτύχουν την περιβαλλοντική αναβάθµιση της ευρύτερης
περιοχής. Τα έργα αυτά συνίστανται στην ολοκλήρωση της αντιπληµµυρικής
προστασίας µε την κατασκευή των υγρών αντιπληµµυρικών καναλιών στη
θέση του σηµερινού υπερυψωµένου αυτοκινητόδροµου, στην κατάργηση του
τελευταίου και στη µετάθεσή του νοτιότερα, καθώς και στη µετάθεση του
παραλιακού συλλεκτήρα, και στην κατασκευή ηµικόµβων για τη πρόσβαση
των όµορων περιοχών στο θαλάσσιο µέτωπο.
Εν τούτοις και ο σχεδιασµός της µεταβατικής φάσης διέπεται από τις αρχές
και κατευθύνσεις του συνολικού ολοκληρωµένου µετα-Ολυµπιακού σχεδια-
σµού, τον οποίον ενθαρρύνει και προετοιµάζει, αποφεύγοντας παρεµβάσεις
που µπορούν ενδεχοµένως να τον δυσχεράνουν (και πολύ περισσότερο να
τον ακυρώσουν). ∆εν προτείνονται δηλαδή παρεµβάσεις ή έργα που θα α-
παιτηθεί αργότερα να καθαιρεθούν προκειµένου να εφαρµοστούν στο µέλλον
τα προϋπάρχοντα και εγκεκριµένα ολοκληρωµένα σχέδια της οριστικής φά-
σης, πλην βεβαίως δευτερεύουσας σηµασίας κατασκευών αµελητέου ή µη-
δαµινού χρόνου απόσβεσης.
Στη συνέχεια περιγράφονται οι συγκεκριµένες σχεδιαστικές προβλέψεις για
δύο από τα πλέον κρίσιµα ζητήµατα συνέπειας µεταξύ µεταβατικού και ολο-
κληρωµένου σχεδίου: τη διαχείριση του νερού και τη σύνδεση της ζώνης Α1
µε την πόλη.
3.2 Προτάσεις για τη διαχείριση νερού
Υπενθυµίζεται ότι ήδη από τον αρχικό σχεδιασµό του έργου αποτελούσε βα-
σική επιδίωξη η ορθολογική και οικονοµική διαχείριση του νερού, προκύ-
πτουσα από τις επιδεινούµενες κλιµατικές αλλαγές και τη γενικότερη ανάγκη
εξοικονόµησης του νερού. Η δηµιουργία του Οικολογικού Πάρκου, αλλά και η
γενικότερη επιδίωξη µιας συνεχούς γραµµικής παραθαλάσσιας ζώνης πρα-
σίνου που ξεκινά από τον Πειραιά και καταλήγει στη Βουλιαγµένη (µε ορι-
σµένες µεγάλες εξάρσεις, όπως το πολιτιστικό πάρκο του Ιπποδρόµου και το
Μητροπολιτικό Πάρκο του Ελληνικού) θα απαιτήσουν σηµαντικά αυξηµένες
ποσότητες νερού άρδευσης. Η κατασκευή του Οικολογικού Πάρκου ιδιαίτερα
θα απαιτήσει σηµαντικά αυξηµένες ποσότητες νερού άρδευσης καθώς και,
σε εποχιακές περιόδους, ποσότητες γλυκού νερού για την ανάµιξή του µε
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου
θαλασσινό νερό µε σκοπό τη δηµιουργία των κατάλληλων συνθηκών ανά-
πτυξης και συντήρησης του υδροβιοτόπου.
Οι αυξηµένες ανάγκες σε νερό καθιστούν ανεδαφική και αντι-οικολογική την
άρδευση µε νερό από το δίκτυο της ΕΥ∆ΑΠ και απαιτούν τη χρήση νερού
που θα προέλθει από δευτερογενή επεξεργασία. Ύστερα από διερεύνηση
εναλλακτικών 1λύσεων από τους ειδικούς συµβούλους της µελέτης επιλέχτηκε
η ανάκτηση νερού µε τη χρησιµοποίηση παροχών από την επεξεργασία λυ-
µάτων2. Η πρόταση συνίσταται στη δηµιουργία Κέντρου Ανάκτησης Νερού
στον Ελαιώνα (ΚΑΝΕ) το οποίο θα επεξεργάζεται µόνο την υγρή φάση των
λυµάτων από τον Κεντρικό Αποχετευτικό Αγωγό (ΚΑΑ) Αθηνών, ενώ η συνέ-
χιση της επεξεργασίας της στερεάς φάσης θα γίνεται στο υφιστάµενο Κέντρο
Επεξεργασίας Λυµάτων στην Ψυτάλλεια. Σύµφωνα µε την πρόταση το τελικό
προϊόν της επεξεργασίας είναι κατάλληλο για άρδευση αστικού πράσινου και
για άλλες χρήσεις όπως βιοµηχανία, πλύση δρόµων και δηµιουργία υγροτό-
πων και λιµνών αναψυχής. Το έργο αυτό προβλέπει τη δηµιουργία Κινητής
Μονάδας Επεξεργασίας της υγρής φάσεως των λυµάτων από τον ΚΑΑ, δυ-
ναµικότητας 1500µ3/ηµέρα, που καλύπτουν τις ανάγκες άρδευσης του Οικο-
λογικού Πάρκου και του χώρου µεταξύ Κηφισού και Εσπλανάδας καθώς και
Αγωγού µεταφοράς των επεξεργασµένων λυµάτων από το ΚΑΝΕ µέχρι την
υφιστάµενη δεξαµενή, µήκους 3000 µ. από HDPE (DN 250 PN10). Για την
ολοκλήρωση του συστήµατος θα απαιτηθεί η κατασκευή υπεδάφιου δικτύου
για ~120-140.
Σήµερα στην περιοχή του Οικολογικού Πάρκου, εκτός από την κατασκευα-
σµένη υπόγεια δεξαµενή όγκου 5.000 µ3 που αποτελεί το βασικό χώρο απο-
θήκευσης και το κέντρο διανοµής του απαιτούµενου νερού άρδευσης, έχουν
κατασκευαστεί επίσης και οι κύριοι αγωγοί άρδευσης µε βάση τον τελικό
σχεδιασµό ανάπτυξης του χώρου. Θα απαιτηθεί η κατασκευή του τριτεύο-
ντος συστήµατος άρδευσης.
Για τα υπόλοιπα υδραυλικά δίκτυα υποδοµής (ύδρευση και πυρόσβεση, α-
ποχέτευση οµβρίων και ακαθάρτων) θα πρέπει να γίνει επέκταση των ήδη
κατασκευασµένων δικτύων στη συγκεκριµένη περιοχή, σύµφωνα µε τις προ-
1 Εξετάστηκαν: τα επιφανειακά νερά, που ουσιαστικά είναι ανύπαρκτα στο Λεκανοπέδιο, τα υπό-
γεια νερά, που είναι υποβαθµισµένα από πάσης φύσεως ρύπους και υφαλµύρωση και η αφα-
λάτωση θαλασσίου νερού που είναι δαπανηρή σε ενέργεια.
2 Η άρδευση αποτελεί τον συνηθέστερο τρόπο επαναχρησιµοποίησης των επεξεργασµένων λυ-
µάτων στις αναπτυγµένες χώρες και σχεδόν τον αποκλειστικό στις περισσότερες αναπτυσσό-
µενες χώρες. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι στην Καλιφόρνια επαναχρησιµοποιούνται ένα εκατοµ-
µύριο κυβικά µέτρα ανά ηµέρα από τα οποία 63% για άρδευση καλλιεργειών, 16% για πότισµα
πάρκων, γηπέδων γκόλφ και δηµιουργία τεχνητών λιµνών, 14% για εµπλουτισµό των υπογείων
υδάτων και 7% για άλλους σκοπούς µεταξύ των οποίων και η χρήση νερού για τη βιοµηχανία
(2%).
12
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

βλέψεις της αρχικής µελέτης για την τελική διαµόρφωση µε επιµέρους τρο-
ποποιήσεις σύµφωνα µε τα νέα δεδοµένα ανάπτυξης αυτής της φάσης.
Όσον αφορά στα έργα αντιπληµµυρικής προστασίας επισηµαίνεται ότι τα
µέχρι σήµερα κατασκευασµένα αντιπληµµυρικά έργα στην άµεση περιοχή
(ξηρό κανάλι κλπ), διασφαλίζουν ως ένα βαθµό την αντιπληµµυρική προ-
στασία τόσο των όµορων δήµων όσο και των έργων του Φαλήρου, η οποία
θα ολοκληρωθεί µε τη µεταφορά της παραλιακής αρτηρίας στη προβλεπόµε-
νη νοτιότερη χάραξη και την ολοκλήρωση των αντιπληµµυρικών έργων της
τελικής φάσης. Η υλοποίηση του Οικολογικού Πάρκου στη φάση αυτή και
πριν από την ολοκλήρωση του τελικού σχεδιασµού αντιπληµµυρικής προ-
στασίας δεν προβλέπεται να επιβαρύνει περαιτέρω το θέµα των πληµµυρών.

3.3 Σύνδεση της ζώνης Α1 µε την πόλη

Με το παραπάνω σκεπτικό κατασκευής έργων για τα οποία δεν θα απαιτηθεί
σε επόµενη φάση η αποξήλωσή τους, διερευνήθηκαν εναλλακτικές σχεδια-
στικές λύσεις και επιλέχτηκαν οι προτάσεις που ενσωµατώνονται στον σχε-
διασµό ήδη από τη σηµερινή µεταβατική φάση του έργου και αφορούν στη
κατασκευή της απαραίτητης πεζογέφυρας για τη σύνδεση του Μοσχάτου µε
την υπό διαµόρφωση περιοχή. Επιδίωξη, να εξασφαλιστεί από σήµερα η
πρόσβαση των περιοχών κατοικίας στη θάλασσα.
Το σηµαντικό αναγκαίο ύψος της γέφυρας (5,00 µ. καθαρό ύψος πάνω από
τη στάθµη του σηµερινού υπερυψωµένου παραλιακού δρόµου), που φθάνει
τη στάθµη των +10,00 και άνω, θα οδηγούσε ενδεχοµένως σε µία γεφύρωση
µε αντιοικονοµική λειτουργία που λίγοι θα τολµούσαν να χρησιµοποιήσουν.
Επελέγη κατά συνέπεια η έναρξη της σταδιακής ανόδου. Γιαυτό προτείνεται
η πεζογέφυρα να ξεκινήσει από την οδό Αθανασίου ∆ιάκου (µικρής οδικής
σηµασίας και µεγάλης χρήσης από πεζούς) µε ικανό βάθος από το θαλάσσιο
κτιριακό µέτωπο, ώστε να επιτρέψει µία φυσική, σταδιακή, άνοδο η οποία
και πιο φιλική οπτικά είναι και δεν κουράζει. Η ίδια διαµόρφωση επιτυγχάνε-
ται και από την πλευρά του Οικολογικού Πάρκου, όπως περιγράφεται παρα-
κάτω.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 13
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ ΖΩΝΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ – ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 14
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
3.4 Προτεινόµενες διακριτές ζώνες χρήσεων- µεγέθη ζωνών
Με βάση τον αρχικό σχέδιο της ανάπλασης και ύστερα από διερεύνηση του
νοµικού πλαισίου περί των επιτρεπόµενων χρήσεων στην περιοχή Α1, των
προφορικών εντολών και συνεννοήσεων του Εργοδότη και των λοιπών δε-
δοµένων του σχεδιασµού, οι Μελετητές προχώρησαν σε επανειληµµένες αυ-
τοψίες και σε εναλλακτικές διερευνήσεις για να καταλήξουν στην παρακάτω
γενική κατηγοριοποίηση των προτεινόµενων (κύριων) επιµέρους χρήσεων:
α. Οικολογικό Πάρκο3, έκτασης ~75 στρεµµάτων
β. Γήπεδα αθλοπαιδιών, χώρος στάθµευσης και adventure park, έκτασης
~30 στρεµµάτων
γ. Πάρκο νερού και αναψυχής, έκτασης ~21 στρεµµάτων
δ. Βοτανικός κήπος, έκτασης ~14 στρεµµάτων
ε. Παραλιακή αµµώδης ζώνη, έκτασης ~25 στρεµµάτων
στ. Γραµµικό πάρκο, έκτασης ~40 στρεµµάτων
ζ. ∆ίκτυα υποδοµής, δίκτυα πεζοδρόµων και ποδηλατοδρόµων, διαµόρ-
φωση εισόδων, σύνδεση ζωνών µεταξύ τους.
Από τις παραπάνω χρήσεις οι (ζ) δεν έχουν εκτατική ανάπτυξη, αλλά γραµµι-
κή µορφή και διατρέχουν το σύνολο της έκτασης.
3.5 Οικολογικό Πάρκο (Ζώνη α)
Σύµφωνα µε την έµφαση που δόθηκε στον αρχικό σχεδιασµό, βασικός στό-
χος (σελ. 12) είναι η δηµιουργία ενός οργανωµένου και κατάλληλα προστα-
τευµένου πυρήνα φυσικών λειτουργιών και συνθηκών υγροτόπου, εδάφους
και χλωρίδας, που υποκαθιστούν τις τεχνητές πλέον εκβολές των ποταµών
Ιλισού και Κηφισού, διασφαλίζοντας βιοποικιλότητα. Πρόσθετος στόχος είναι
η επαναφορά της φύσης στο νέο αστικό τοπίο και η εξισορρόπηση της πλη-
θώρας των δραστηριοτήτων άθλησης και αναψυχής µε την προσφορά µιας
όασης απαλλαγµένης κατά το δυνατόν από την οπτική και ηχητική ρύπανση
του χώρου.
Το Οικολογικό Πάρκο (Ο.Π.) χωροθετείται στο ∆. τµήµα της περιοχής και
διαµορφώνεται βασικά από ένα συνεχές εδαφικών εξάρσεων που ακολουθεί
γενικά ελικοειδή µορφή. Ξεκινά από το βορινό όριο του χώρου διαµορφώνο-
ντας µία επιµήκη «λοφοσειρά» µε ανώτατη στάθµη + 14,00 µ. η οποία θα
προστατεύει το ίδιο το Ο.Π. και το σύνολο της περιοχής Α1 από τον ηχητικό
και οπτικό «θόρυβο» της παραλιακής αρτηρίας και του κόµβου του Κηφισού.
Κατόπιν κάµπτεται ακολουθώντας σε γενικές γραµµές το ∆. όριο (θαλάσσιο
κανάλι) - µε σταδιακή υποβίβαση της στάθµης - και τέλος εισχωρεί στην
καρδιά του χώρου και σχηµατίζει ένα κεντρικό σηµείο θέασης σε στάθµη
περίπου +10,00 µ. Τα πρανή της «λοφοσειράς» είναι απότοµα προς τον έξω
χώρο ενώ έχουν πολύ οµαλότερες κλίσεις προς το εσωτερικό του Ο.Π.
3 Ο όρος Οικολογικό Πάρκο έχει χρησιµοποιηθεί για να σηµάνει και το σύνολο της περιοχής Α1
του Φαληρικού Όρµου. Στο παρόν κεφάλαιο χρησιµοποιείται µε την έννοια της συγκεκριµένης
χρήσης που καταλαµβάνει µία επί µέρους ζώνη της περιοχής.
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου
Στο «κοίλο» που σχηµατίζεται από τις εδαφικές εξάρσεις διαµορφώνεται το
κανάλι ροής του γλυκού νερού το οποίο φθάνει, ύστερα από διαδροµή ∼130
µ., στη ρηχή λεκάνη ανάµιξης µε το θαλασσινό νερό. Το τελευταίο εισχωρεί
από το Ν∆ άκρο του χώρου και φθάνει στην περιοχή της πιο πάνω λεκάνης,
που βρίσκεται σε µία απόσταση ∼200 µ. από το σηµείο εισόδου.
Έτσι, ο χώρος του Ο.Π. προκύπτει από µία αλληλοεισχώρηση δύο καµπυ-
λών, που σχηµατίζουν τα δύο συνθετικά στοιχεία του, το εδαφικό και το υ-
γρό.
Τέλος ένας τεχνητός λόφος διαµορφώνεται στα Α. της λεκάνης ανάµιξης µε
ανώτατη στάθµη +12,00 µ. για να προστατεύσει τη γαλήνη του Ο.Π. και ιδιαί-
τερα του υγροβιότοπου, που αποτελεί την καρδιά του, από τις έντονες και
µαζικότερες δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο Α. τµήµα της περιοχής.
Και στην περίπτωση αυτή η κλίση του πρανούς προς την πλευρά του υγρο-
βιότοπου είναι γλυκιά και µαλακή, ενώ προς τους χώρους των δραστηριοτή-
των στα Α σαφώς πιο απότοµη. Σε αυτή την οριακή περιοχή, µεταίχµιο µετα-
ξύ της γαλήνης των χρήσεων του Οικολογικού Πάρκου και των ποικίλων
χρήσεων της ζώνης αναψυχής στα ανατολικά, χωροθετείται ένας θερινός
κινηµατογράφος 200 θέσεων, του οποίου το αµφιθέατρο προσαρµόζεται στις
µαλακές κλίσεις του λόφου. Ο κινηµατογράφος εξυπηρετείται από µικρό α-
ναψυκτήριο εµβαδού περίπου 65 µ2.
Στο Οικολογικό Πάρκο τοποθετούνται ορισµένες ήπιες κατασκευές και συ-
γκεκριµένα ο χώρος υποδοχής κοντά στο τέρµα της γέφυρας από το Μοσχά-
το (~100 µ2), ένας χώρος συγκεντρώσεων και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
(~185 µ2), ένα αναψυκτήριο (~65 µ2) και ένα παρατηρητήριο της πανίδας
του υδροβιότοπου αλλά και της πανοραµικής θέας του Σαρωνικού.
Συνοπτική περιγραφή οικολογικών διεργασιών του Οικολογικού Πάρκου
Το πάρκο είναι µια προσπάθεια αποµίµησης του περιβάλλοντος ενός τυπι-
κού παράκτιου µεσογειακού υγροτόπου όπου ένα µικρό ρυάκι, κυµαινόµενης
ροής, εκβάλλει στη θάλασσα και σχηµατίζει στην εκβολή του µια ενδιάµεση
ζώνη, «λιµνούλα» µε υφάλµυρο νερό.
Κατά µήκος της κοίτης του ρέµατος που θα ρέει το γλυκό νερό θα φυτευτούν
είδη που φυτρώνουν φυσικά στις όχθες των ρυάκων της Μεσογειακής ζώνης.
Στην ενδιάµεση περιοχή ανάµιξης του γλυκού µε το θαλασσινό νερό θα φυ-
τευτούν υδρόβια και υδρόφιλα είδη ανθεκτικά σε ενδιάµεσες τιµές αλατότη-
τας. Το υπόστρωµα θα προσφέρει δυνατότητες για περαιτέρω φυσικό εποι-
κισµό.
Οι λειτουργίες που επιδιώκουµε να επιτελεί ο τεχνητός υγρότοπος ο οποίος
αποτελεί το επίκεντρο του φυσικού πάρκου είναι οι εξής τρεις:
15
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

1. ∆έσµευση ηλιακής ακτινοβολίας και στήριξη τροφικών αλυσίδων (βλά- Ζώνη Οικολογικού Πάρκου
στηση-πλαγκτό)
2. Στήριξη βιοποικιλότητας και ενδιαιτηµάτων (ανάγλυφο - βλάστηση – υ-
πόστρωµα – έδαφος) σε συνδυασµό µε το 1. Οικολογικό Tour:
3. Κατακράτηση ρύπων πάσης φύσης (υδροχαρής βλάστηση και µικροορ- - Κέντρο Πληροφόρησης
γανισµοί υποστρώµατος) - Εκπαιδευτικά προγράµµατα
- Τηλεσκόπιο
Από τις παραπάνω λειτουργίες προκύπτουν τα εξής δυνητικά οφέλη για τον - Μικροσκόπιο
άνθρωπο (αξίες): ∆υνατότητες ήπιας αναψυχής (περπάτηµα, απόλαυση φύ-
- Ξύλινοι Τοίχοι µε οπές παρακολούθησης πουλιών
σης, παρατήρηση πουλιών),
- Πινακίδες µε ενηµερωτικό υλικό
Βιολογική αξία (διατήρηση χλωρίδας και πανίδας), δυνατότητες επιστηµονι-
- Πλατφόρµα για πουλιά
κής έρευνας και εκπαίδευσης, ενίσχυση παραγωγής αλιευµάτων, περαιτέρω
βελτίωση ποιότητας γλυκών νερών που εισέρχονται στη θάλασσα και βελτί-
- Τεχνολογικές εφαρµογές
ωση ποιότητας ατµόσφαιρας µέσω της βλάστησης.

Η διαµόρφωση της κοιλότητας εισόδου της θάλασσας σε µορφή στενού κόλ-

που και η πορεία της κοιλότητας εντός της οποίας ρέουν τα γλυκά νερά ώστε
να κάνει στροφή σχεδόν 180% αλλά και οι πολύ µικρές κλίσεις του υπο-
στρώµατος εξασφαλίζουν τόσο την αργή ροή (απαραίτητη για να απλώνει το
νερό) όσο και τη δυνατότητα ανάπτυξης συν τω χρόνω φυτοπλαγκτού, αλλά
και τη φυσική εγκατάσταση υδροχαρών ελοφύτων (δεδοµένου ότι ο ρυθµός
ανανέωσης των υδάτων στην κοιλότητα της υφάλµυρης φάσης είναι αρκετά
αργός).

Επίσης η σιγµοειδής ανάπτυξη της κοιλότητας του ρύακα σε συνδυασµό µε

τη βλάστηση που θα φυτευτεί στα ρηχά µέρη αλλά και στα πρανή , αλλά και
αυτή που σίγουρα θα εγκατασταθεί µε φυσικό εποικισµό, θα δηµιουργήσουν
πολλές κατάλληλες θέσεις και µικροκαταφύγια για τη φτερωτή κυρίως πανί-
δα.

Στόχος του υδάτινου τµήµατος του φυσικού πάρκου είναι να δηµιουργηθούν

οι κατάλληλες οικολογικές συνθήκες που θα προσφέρουν τη δυνατότητα ε-
ποικισµού και εγκατάστασης τόσο σε είδη θαλασσινά όσο και είδη γλυκών
νερών.

Τα θαλασσινά ευρύαλα είδη ψαριών (π.χ. κέφαλοι, αθερίνα,) και ιδιαίτερα τα

νεαρά άτοµα (γόνος) θα εισέρχονται στα τµήµατα θαλασσινού και υφάλµυ-
ρου νερού όπου θα βρίσκουν καλές συνθήκες θερµοκρασίας και διατροφής
(φυτοπλαγκτό). Στο ρύακα γλυκού νερού θα εγκατασταθούν σταδιακά µικρά
είδη ασπόνδυλων και αρθρόποδων και µαλακίων των γλυκών νερών. Όλα
αυτά τα ζώα θα επιτρέψουν τη σταδιακή αξιοποίηση του χώρου αρχικά από
τα µεταναστευτικά πουλιά κυρίως για την εξασφάλιση τροφής αλλά και κα-
ταφυγίου στα µικρο-ενδιαιτήµατα που θα δηµιουργηθούν από τους συνδυα-
σµούς ανάγλυφου και βλάστησης. Με την ωρίµαση των φυσικών συνθηκών
του συστήµατος σταδιακά κάποια είδη πιθανόν θα επιλέξουν κάποια στιγµή
αργότερα να φωλιάσουν.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 16
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Οικολογικού Πάρκου

- Μεγάλο Θερινό Σινεµά

- Αναψυκτήριο

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 17
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

3.6 Γήπεδα αθλοπαιδιών, στάθµευση, adventure park (Ζώνη β) Ζώνη Αθλοπαιδιών και Adventure Park

Η Ζώνη των αθλοπαιδιών τοποθετείται σε ένα τεχνητά διαµορφωµένο επιµή-

κη λόφο, µε άξονα Α-∆, που αποτελεί συνέχεια του Β. ορίου του Οικολογικού – Γήπεδα 5 Χ 5
Πάρκου προς την πλευρά του παραλιακού οδικού άξονα. Με τον τρόπο αυτόν
η περιοχή Α1 αποκτά σε όλο το µήκος της Β. πλευράς της µία συνεχή εδαφι- – Αναψυκτήριο
κή έξαρση (µε σταδιακή µείωση της στάθµης από τα ∆. προς τα Α.) που λει-
τουργεί προστατευτικά (buffer zone) για τις δραστηριότητες που αναπτύσσο- – Βοηθητικοί Χώροι (αποδυτήρια, W.C., Ιατρείο)
νται στην κύρια ζώνη (ε) και διατηρούν σαφή προσανατολισµό προς τη θά-
λασσα του Σαρωνικού. Ο χώρος των αθλοπαιδιών βρίσκεται σε στάθµη + – Υπόγειο Parking
8,00 µ. και περιλαµβάνει εννέα (9) γήπεδα αθλοπαιδιών «5x5» ή έξι (6) γή-
πεδα «5Χ5» και τρία (3) καλαθοσφαίρισης.
Τα βοηθητικά κτίσµατα των αθλοπαιδιών (αποδυτήρια, χώροι υγιεινής, ια-
τρείο, γραφεία) τοποθετούνται στη στάθµη του φυσικού εδάφους (∼ + 4,50
ως 5,00 µ.). Στην ίδια στάθµη και ακριβώς κάτω από το χώρο των αθλοπαι-
διών, κατασκευάζεται χώρος στάθµευσης, επιφάνειας περίπου 15.000 µ2,
χωρητικότητας µέχρι 630 θέσεων Ι.Χ.
Η λύση του να χωροθετηθούν οι χώροι στάθµευσης κάτω από το υπερυψω-
µένο επίπεδο των γηπέδων επελέγη ως η πλέον ενδεδειγµένη τόσο για λό-
γους περιβαλλοντικούς και µείωσης του αποτυπώµατος του αυτοκινήτου στο
χώρο, όσο και για την καλύτερη αξιοποίηση του χώρου και την κάλυψη των
αναγκών στάθµευσης που θα προκύψουν τόσο από τη λειτουργία του ίδιου
του Πάρκου όσο και από τη λειτουργία της ζώνης Α2 του Beach Volley.

Ένας, δεύτερος, επίγειος χώρος στάθµευσης σε στάθµη + 4,50 µ., δυναµικό-

τητας περίπου 90 θέσεων στο ΒΑ άκρο του χώρου, σχηµατίζεται στην περιο-
χή µεταξύ του δρόµου πρόσβασης και του ήδη κατασκευασµένου διαµήκους
δρόµου µε άξονα Α-∆, παράλληλου προς το ξηρό κανάλι υπερχείλισης.

Σε µία από τις εξάρσεις αυτής της λοφοσειράς, µε θέα προς τη θάλασσα και
σε στάθµη ∼ + 8,00 µ. προβλέπεται µικρό καφενείο / αναψυκτήριο.
Μεταξύ της λοφοειδούς έξαρσης των αθλοπαιδιών και της ζώνης του ξηρού
καναλιού χωροθετείται το adventure park, σε έκταση περίπου 15 στρεµµά-
των. Το adventure park µπορεί να επεκταθεί και στο βορεινό τµήµα του Οικο-
λογικού Πάρκου, αν απαιτηθεί γι αυτό περισσότερη έκταση. Θα προσφέρει -
χάρη στο ανάγλυφο που θα δηµιουργηθεί - εναλλακτικές δυνατότητες εµπει-
ρίας και άσκησης για νέους διαφόρων ηλικιών.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 18
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Αθλοπαιδιών και Adventure Park

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 19
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

3.7 Πάρκο νερού και αναψυχής (Ζώνη γ)

Αυτό καταλαµβάνει µια έκταση περίπου 21 στρεµµάτων και περιλαµβάνει

χώρους κολύµβησης, άσκησης και αναψυχής. Στη ζώνη γ συγκεκριµένα χω-
ροθετούνται:

α. Ένα Γυµναστήριο, αποτελούµενο από ένα µεγάλο υπόστεγο χώρο εµ-

βαδού ~700 µ2 και κλειστό χώρο ~100 µ2 µαζί µε τις υποστηρικτικές
τους εγκαταστάσεις (~100 µ2). Το γυµναστήριο αυτό, ανοιχτό ανατολικά
κατά µήκος της κοίτης του Ιλισού και δυτικά προς τη µεγάλη πισίνα, θα
προσφέρει ένα ιδανικό περιβάλλον για άσκηση πάνω στο νερό, µε όρ-
γανα και ελεύθερο χώρο για οµαδικά προγράµµατα.

β. µια µεγάλη -θερµαινόµενη ηλιακά- πισίνα κολύµβησης επιφάνειας

~1800 µ2 σε στάθµη +4.00 και σε άµεση επαφή µε το Γυµναστήριο, που
θα µπορεί να λειτουργεί σχεδόν όλο τον χρόνο, προσφέροντας ένα περι-
βάλλον άσκησης, χαλάρωσης και αναψυχής, (γ) ένα συγκρότηµα δύο
διακοσµητικών λιµνών επιφάνειας ~2500 µ2, σε γενική στάθµη +4.50-
5.00, και σε µικρή διαφορά στάθµης η µια από την άλλη, (δ) ένα αναψυ-
κτήριο. Οι ανωτέρω υπαίθριοι χώροι, σε εγγύτητα µε τις διακοσµητικές
λίµνες, θα προσφέρονται και για τη λειτουργία υπαίθριων εκδηλώσεων,
ιδιωτικών και δηµόσιων.

Μέσα στον ανοιχτό χώρο της ζώνης γ, σε έκταση 2 στρεµµάτων, προ-

βλέπεται η χωροθέτηση (ε) ενός σύγχρονου παιδότοπου έκτασης 2000
µ2, µε όργανα και κατασκευές, καθώς και, σε µικρή απόσταση από αυ-
τόν, αναψυκτηρίου ~65 µ2.

∆οµικό στοιχείο της όλης διάταξης αποτελεί ο διάδροµος κίνησης των

πεζών που αναπτύσσεται κυρίως µε κατεύθυνση Α-∆ και συνδυάζεται
άµεσα µε τη λοφοσειρά της Β. πλευράς της περιοχής, διατρέχοντας όλο
το µήκος της και λειτουργώντας ως κυρίαρχος άξονας που συνδέει τις
λοιπές εγκάρσιες διαδροµές των πεζών.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 20
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Πάρκου Νερού και Αναψυχής

- Χώροι κολύµβησης
- Γυµναστήριο
- Βοηθητικοί Χώροι
- Λίµνες
- Αναψυκτήριο

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 21
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Πάρκου Νερού και Αναψυχής

- Χώροι κολύµβησης
- Γυµναστήριο
- Βοηθητικοί Χώροι
- Λίµνες
- Αναψυκτήριο

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 22
 ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Εναλλακτικών Χρήσεων

- Υπαίθριοι Βοτανικοί Κήποι

3.8 Βοτανικός κήπος (Ζώνη δ)

Η ζώνη καταλαµβάνει µια έκταση περίπου 14 στρεµµάτων και περιλαµβάνει:

α. Τους ανοιχτούς χώρους του βοτανικού κήπου, µε φυτά των υδροβιοτό-

πων, δηλαδή τόπων όπου συναντάται το γλυκό νερό µε τη θάλασσα, και
δηµιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης βιολογικών λειτουγιών

β. Το θερµοκήπιο (glass house) µε ειδικά ενδηµικά φυτά – συνδεδεµένα µε

θεραπευτικές ιδιότητες και που έχουν σιγά σιγά σχεδόν αποψιλωθεί από
την ευρύτερη περιοχή της Αττικής, εµβαδού περίπου 600 µ2 εντός του ο-
ποίου, σε µεσοπάτωµα, τοποθετείται.

γ. Ένα αναψυκτήριο / καφενείο 200 µ2 µε θέα στο Σαρωνικό.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 23
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Εναλλακτικών Χρήσεων

- θερµοκήπιο (glass house

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 24
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

3.9 Παραλιακή αµµώδης ζώνη (Ζώνη ε)

Αποτελεί τη νοτιότερη ζώνη, σε άµεση επαφή µε τη θάλασσα, και προβλέπε-

ται ως χώρος εκτόνωσης των λειτουργιών του Πάρκου νερού και αναψυχής
και ως ζώνη δραστηριοτήτων ήπιας άσκησης (beach volley, ρακέτες). Είναι
δυνατό να προβλεφθεί περιορισµένος αριθµός µικρών ελαφρών ξύλινων κα-
τασκευών (για χρήση καθιστικών ή απόλαυσης της θέας η πρόσβαση στις
οποίες θα γίνεται, µέσω ξύλινων διαδρόµων, από τους λοιπούς διαµορφωµέ-
νους χώρους.

Χαρακτηρίζεται από δύο έντονα γραµµικά στοιχεία:

α. Τον περίπατο και ποδηλατόδροµο, που συνιστά και ένα από τους τρεις
συνδετικούς άξονες µεταξύ της µεταξύ εκβολών Ιλισού και Κηφισού Ζώ-
νης Α1 και των Ζωνών Α2, Β1, Β2 στα ανατολικά –οι άλλοι δύο είναι οι
αυτοκινητόδροµοι στη βορεινή πλευρά- και
β. το κανάλι κωπηλασίας (πλάτους 8 µ.) που καταλαµβάνει όλο το µήκος
της Ζώνης Α1 (~550 µ.) συνδέοντας τις εκβολές του υδροβιότοπου στα
δυτικά µε τη µικρή λίµνη στο ανατολικό άκρο.

3.10 Γραµµικό (Ζώνη στ)

Προκειµένου η µάλλον άχαρη αυτή ζώνη της µεταβατικής περιόδου να απο-

κτήσει µία ποιότητα και να µη καταλήξει χώρος απορριµµάτων της περιοχής,
προτείνεται η κατάλληλη φύτευση των πρανών της ζώνης, ο ηλεκτροφωτι-
σµός της, η χάραξη µιας διαδροµής πεζών σε κάθε της πλευρά και η γεφύ-
ρωσή της σε δύο τουλάχιστον σηµεία. Αν και δεν προβλέπεται συχνή χρήση
της ζώνης αυτής, είναι πάντως αναγκαίο να επιχειρηθεί η εξηµέρωσή της
τόσο κατά την ηµέρα όσο και τη νύχτα και να εξακολουθεί η συντήρηση, κα-
θαριότητα και ασφάλειά της. Οι προσβάσεις της ζώνης είναι πρακτικά δυνα-
τές µόνον από την νότια πλευρά της.

3.11 ∆ίκτυα υποδοµής, δίκτυα πεζοδρόµων και ποδηλατοδρόµων, δια-

µόρφωση εισόδων, σύνδεση ζωνών µεταξύ τους («Ζώνη» στ)

Η χρήση του όρου «ζώνη» στην περίπτωση αυτή γίνεται καταχρηστικά -

δεδοµένου ότι τα δίκτυα δεν έχουν εκτατική ανάπτυξη, αλλά γραµµική µορφή
και διατρέχουν το σύνολο της έκτασης- και γίνεται µόνο για λόγους οµοιο-
µορφίας και πληρότητας στην καταγραφή όλων των στοιχείων που συνθέ-
τουν την πρόταση.
Στα δίκτυα και έργα υποδοµής περιλαµβάνονται: το βασικό δίκτυο πεζοδρό-
µων, το δίκτυο των ποδηλατοδρόµων, το κανάλι κωπηλασίας πλάτους 8,00 µ.
και µήκους ~550 µ., η µεταλλική πεζογέφυρα σύνδεσης του Οικολογικού
Πάρκου µε την «ενδοχώρα» του ∆ήµου Μοσχάτου, µήκους 220 µ. και πλά-
τους 6 µ., ο φωτισµός του υπαίθριου χώρου, καθώς και τα δίκτυα άρδευσης,
ύδρευσης και αποχέτευσης για τα οποία έγινε ήδη λόγος στο 4.2.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 25
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Παραλιακή Ζώνη

- Κανάλι κωπηλασίας και σχεδίες

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 26
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Παραλιακή Ζώνη

- Αµµώδης περιοχή ήπιας άθλησης και περιπάτου

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 27
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

3.12 Θεµατικές Παιδικές Χαρές: Εναλλακτική πρόταση για τις ζώνες γ και δ:

Αυτή αφορά ειδικά τις χρήσεις των ζωνών (γ) και (δ) χωρίς να επηρεάζει αυ-
τές των υπολοίπων. Αντικαθιστά µε τη χρήση «Θεµατικές Παιδικές Χαρές»
κυρίως τη χρήση του βοτανικού κήπου.

Οι παιδικές χαρές υλοποιούν το στόχο συνδυασµού της εκπαίδευσης µε την

περιπέτεια και το παιγνίδι. Προβλέπονται τέσσερις τέτοιες ενότητες που, µέ-
σα από εξαιρετικά προσεγµένες κατασκευές και εγκαταστάσεις, αναδεικνύ-
ουν µε διδακτικό και συγχρόνως δηµιουργικό και περιπετειώδη τρόπο τις
ιδιότητες του νερού και τις ανθρώπινες επινοήσεις που βασίστηκαν στην
εκµετάλλευσή τους, όπως π.χ. τα φράγµατα και την υδρο -κινητική δύναµη
του νερού, τους νερόµυλους, τους τρόπους ανόδου των ποταµόπλοιων σε
διαδοχικές στάθµες των καναλιών, τη δύναµη των πιδάκων ή τους τρόπους
άντλησης του νερού κ. α., καθώς και σε τρόπους κατασκευής, µεταφοράς
υλικών κλπ. Οι ενότητες αυτές διατάσσονται σε διαδοχικές περιοχές από το
δυτικό προς το ανατολικό άκρο του συνολικού χώρου και σε βαθµιαία ανερ-
χόµενες στάθµες (+2.00, +3.00, +4.00, +4.50). Σε κάθε µια ενότητα αντιστοι-
χεί ένας υπαίθριος χώρος για πιο ελεύθερο παιγνίδι (ένα είδος σύγχρονης
µικρής «αλάνας») καθώς και ένα υπαίθριο καθιστικό για τους γονείς. Οι 4
θεµατικές ενότητες παιγνιδιού εξυπηρετούνται από δύο αναψυκτήρια, εµβα-
δού 65 µ2 έκαστο.

Η υπόλοιπη έκταση της ζώνης καταλαµβάνεται εν µέρει (α) από χρήσεις ίδιες
µε αυτές της βασικής πρότασης µε ορισµένες οριακές διαφορές και (β) ένα
επί πλέον αναψυκτήριο/ ζαχαροπλαστείο.

Στις χρήσεις της κατηγορίας (α) περιλαµβάνονται:

ƒ το Γυµναστήριο στην ανώτατη στάθµη +5.00, µε υπόστεγο χώρο 600 µ2,
ƒ κλειστό χώρο 100 µ2, και υποστηρικτικές εγκαταστάσεις 100 µ2.,
ƒ µια πισίνα κολύµβησης στη στάθµη +5.00 επιφάνειας 25Χ50 µ.,
ƒ η διακοσµητική λεκάνη νερού επιφάνειας 2000 µ2 σε δύο στάθµες (+5.00
και +4.50),
ƒ η λίµνη στροφής και αποθήκευσης των λέµβων στην απόληξη του κανα-
λιού κωπηλασίας σε στάθµη +2.00 µε αυξηµένη επιφάνεια (3100 µ2)
ƒ και το κανάλι κωπηλασίας πλάτους 8 µ. και συνολικού µήκους 550 µ.

Το προτεινόµενο αναψυκτήριο / καφενείο / ζαχαροπλαστείο εξυπηρετεί δύο

ανοιχτούς χώρους σε διαφορετικές στάθµες, που επικοινωνούν µε κλίµακες
και ράµπα µεταξύ τους: τον ανοιχτό χώρο στη στάθµη +5.00, που αποτελεί
επέκταση του χώρου του γυµναστηρίου και της πισίνας και τον υπόστεγο (εν
µέρει κλειστό) χώρο στη στάθµη +2.00, που συνδέεται λειτουργικά µε τη λί-
µνη κωπηλασίας. Οι χώροι του αναψυκτηρίου έχουν εµβαδά 400 µ2 (κλει-
στός), 600 µ2 (υπόστεγος) και 1000 µ2 (ανοιχτός).

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 28
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Εναλλακτικών Χρήσεων

- Θεµατικές Παιδικές Χαρές – Εκπαίδευση και Περιπέτεια

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 29
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Ζώνη Εναλλακτικών Χρήσεων

- Θεµατικές Παιδικές Χαρές – Εκπαίδευση και Περιπέτεια

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 30
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

3.13 Συνοπτικό κτιριολογικό πρόγραµµα ƒ Θερµοκήπιο (glass house) εµβαδού περίπου 600 µ2
ƒ Αναψυκτήριο / καφενείο ~200 µ2 (σε µεσοπάτωµα εντός του θερµοκηπί-
Το κτιριολογικό πρόγραµµα αφορά τη βασική πρόταση και ακολουθεί τις ου)
διακριτές ζώνες χρήσεων:
Γραµµικό πάρκο µε άξονα το κανάλι υπερχείλισης
α. Οικολογικό Πάρκο, έκτασης ~75 στρεµµάτων
β. Γήπεδα αθλοπαιδιών, χώρος στάθµευσης και adventure park, έκτασης Προβλέπονται µόνον η κατάλληλη φύτευση των πρανών της ζώνης, ο ηλε-
~34 στρεµµάτων κτροφωτισµός της, η χάραξη µιας διαδροµής πεζών σε κάθε της πλευρά (α-
γ. Πάρκο νερού και αναψυχής, έκτασης ~21 στρεµµάτων σφαλτόστρωση -κράσπεδα – όµβρια) και η γεφύρωσή της σε δύο τουλάχι-
δ. Βοτανικός κήπος στον σηµεία.
ε. Παραλιακή αµµώδης ζώνη, έκτασης ~25 στρεµµάτων
στ. Γραµµικό πάρκο, έκτασης ~40 στρεµµάτων Παραλιακή αµµώδης ζώνη
ζ. ∆ίκτυα υποδοµής, δίκτυα πεζοδρόµων και ποδηλατοδρόµων, διαµόρ-
φωση εισόδων, σύνδεση ζωνών µεταξύ τους. ƒ ∆ιαµήκης περίπατος και ποδηλατόδροµος πλάτους 6-7 µ. και µήκους
~700 µέτρων
Οικολογικό Πάρκο ƒ Κανάλι κωπηλασίας πλάτους 8 µ., παράλληλο µε το ανωτέρω, συνολικού
µήκους 550 µ.
ƒ ∆ιαµορφωµένος χώρος φυτεύσεων, καναλιού ροής, υδροβιότοπου συνο- ƒ Εγκαταστάσεις beach volley
λικής έκταση 90 στρέµµατα ƒ Περιορισµένου αριθµού ελαφρές ξύλινες εξέδρες για χρήση καθιστικών
ƒ Χώρος υποδοχής 100 µ2 ƒ Ξύλινοι διάδροµοι πρόσβασης
ƒ Κέντρο πληροφόρησης και περιβαλλοντικής ενηµέρωσης 185 µ2
ƒ Αναψυκτήριο 65 µ2 ∆ίκτυα υποδοµής
ƒ Θερινός κινηµατογράφος 200 θέσεων 1000 µ2
ƒ Παρατηρητήρια 80 µ2 µε ανοιχτούς χώρους 100 µ2. Βλέπε ενότητες 4.2 και 4.11.

Γήπεδα αθλοπαιδιών, χώρος στάθµευσης και adventure park

ƒ Εννέα γήπεδα αθλοπαιδιών «5x5» ή έξι γήπεδα «5Χ5» και τρία καλαθο-
σφαίρισης ~ 15000 µ2 Αποδυτήρια και χώροι υγιεινής 200 µ2.
ƒ Ιατρείο, γραφεία 50 µ2.
ƒ Στεγασµένος χώρος στάθµευσης, επιφάνειας περίπου 15.000 µ2, χωρη-
τικότητας 630 θέσεων
ƒ Ανοιχτός χώρος στάθµευσης, επιφάνειας περίπου 3600 µ2, δυναµικότη-
τας 90 θέσεων
ƒ Adventure park συνολική έκταση ~12 στρέµµατα
Πάρκο νερού και αναψυχής
ƒ Γυµναστήριο, αποτελούµενο από:
- υπόστεγο χώρο ~700 µ2
- κλειστό χώρο ~100 µ2
- υποστηρικτικές εγκαταστάσεις ~100 µ2
ƒ Πισίνα κολύµβησης επιφάνειας ~1800 µ2
ƒ ∆ιακοσµητικές λίµνες επιφάνειας ~2500 µ2
ƒ Αναψυκτήριο
ƒ Παιδότοπος έκτασης 2000 µ2
ƒ Αναψυκτήριο ~65 µ2

Βοτανικός κήπος

ƒ Ανοιχτοί χώροι του βοτανικού κήπου 10 στρέµµατα

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 31
ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΑΛΗΡΙΚΟΥ ΟΡΜΟΥ (ΕΣΟΑΠ) – ΖΩΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ:
ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕ∆ΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ Α1 – ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΦΙΣΟ ΣΤΟΝ ΙΛΙΣΟ. Β1’ ΦΑΣΗ. ΠΟΛΕΟ∆ΟΜΙΚΗ ∆ΙΑΤΑΞΗ - ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

6. ΑΝΑΦΟΡΕΣ

α. Νοµοθεσία γ. Λοιπή βιβλιογραφία

ΝΟΜΟΣ 1515/1985 [ΦΕΚ 18/Α/18.02.1985] «Ρυθµιστικό σχέδιο και πρό-
γραµµα προστασίας του περιβάλλοντος ευρύτερης περιοχής Αθήνας».
ΝΟΜΟΣ 2730/1999 [ΦΕΚ 130 Α’ 24.06.1999] «Σχεδιασµός, ολοκληρωµένη
ανάπτυξη και εκτέλεση Ολυµπιακών έργων και άλλες διατάξεις».
Π∆ 22-3/26-3-2002 [ΦΕΚ ∆’ 233] «Έγκριση Ειδικού Σχεδίου Ολοκληρωµένης
Ανάπτυξης (Ε.Σ.Ο.Α.Π) περιοχής Ολυµπιακών εγκαταστάσεων Beach Volley
και λοιπών αθληµάτων και Ανάπλαση της περιοχής στο Φαληρικό Όρµο (Ν.
Αττικής)».
Ν. 3105/2003 [ΦΕΚ Α’ 29] «Τουριστική εκπαίδευση και κατάρτιση, ρυθµίσεις
για τον τουρισµό και άλλες διατάξεις».
Π∆ 01-3/05-3-2004 [ΦΕΚ ∆’ 254] «Καθορισµός ζωνών προστασίας χρήσεων
γης και όρων και περιορισµών δόµησης στην παραλιακή ζώνη της Αττικής
από το Φαληρικό Όρµο µέχρι την Αγ. Μαρίνα Κρωπίας».
ΝΟΜΟΣ 3342/2005 [ΦΕΚ 131 06.06.2005] «Βιώσιµη ανάπτυξη και κοινωνική
αξιοποίηση των Ολυµπιακών εγκαταστάσεων, αδειοδότηση, χρήσεις, λει-
τουργίες τους – ∆ιάρθρωση, οργάνωση και λειτουργία Γενικής Γραµµατείας
Ολυµπιακής Αξιοποίησης».
Νανοπούλου, Η. (2005). Πόλη και θάλασσα: η περίπτωση του Φαληρικού
Όρµου. Στο: ∆ιαχείριση και Βελτίωση Παράκτιων Ζωνών. 3Ο Πανελλήνιο
Συνέδριο. Εργαστήριο Λιµενικών Έργων ΕΜΠ και Ευγενίδειο Ίδρυµα. Αθή-
να, 22.11.2005
Νανοπούλου, Η. (2003). Φαληρικός Όρµος: από τα Ολυµπιακά έργα στη
µετα-Ολυµπιακή αναβάθµιση του θαλάσσιου µετώπου της πόλης. Κτίριο.
Τεύχος 150/ Μάρτιος 2003.
Οµάδα Μελετητών Φάληρο 21 (2005). Η Ανάπλαση του Φαληρικού Όρµου: η
ανάγκη ολοκλήρωσης των έργων στη µετά –Ολυµπιακή εποχή. Έκθεση προς
το ΥΠΕΧΩ∆Ε. Απρίλιος 2005.
Ρηγόπουλος, ∆. (2006). Η Αθήνα ανοίγεται προς τη θάλασσα. «Η Καθηµερι-
νή» 05.11.2006.
Ρωµανός, Αριστ. (2004). Αθήνα, το πολεοδοµικό ζήτηµα από την σκοπιά του
πολίτη. Εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ, Αθήνα.
Τέλλογλου, Τ. (2004) Η πόλη των αγώνων. Αθήνα: Βιβλιοπωλείο της ‘Εστίας’

β. Μελέτες - Προγραµµατικά Κείµενα

Νέο Ρυθµιστικό Σχέδιο Αθήνας- υπό έκδοση (έχει τεθεί σε διαβούλευση) σε

αντικατάσταση του ν. 1515/1985.

Θύµιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες ΑΕΜ (2005) Μελέτη Μετασκευής και

Αξιοποίησης του Κλειστού Γυµναστηρίου Φαληρικού ∆έλτα σε ∆ιεθνές συνε-
δριακό Κέντρο Αττικής (ΜΗ.Σ.Κ.Α).

Περιφέρεια Αττικής (2006) Κατευθύνσεις εθνικής στρατηγικής ανάπτυξης για

την Περιφέρεια Αττικής περιόδου 2007-2013. Συνοπτικό κείµενο εργασίας για
τη σύνταξη των κατευθύνσεων Εθνικής Στρατηγικής Ανάπτυξης 2007-2013
(Παράρτηµα 1 εγκυκλίου Α.Π.:42154/ ΕΥΣΑΠ 1861/25-10-2004).

Σχέδιο Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισµό 2009.

GL Events (2007) Athens International Conference Centre – Faliro Olympic

Complex: Lease of the right of commercial operation and exploitation.
Questions and Answers. 21 March 2007.

JBR Hellas (2005) ∆ιεθνές συνεδριακό Κέντρο Αθηνών: Έρευνα Αγοράς –

Μελέτη Σκοπιµότητας. HELLEXPO, Οκτώβριος 2005.

ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ σχεδιασµός και διαχείριση του χώρου 32