Tras os prolegmenos da

xira, a vida social de Vilalba xa

est engrasada para entrar es-
tes das nas xornadas fortes
das festas patronais de San Ra-
mn e Santa Mara, que teen
como reclamo principal o con-
certo que ofrecer o grupo ma-
drileo Dover, pero tamn as
boas orquestras, os actos lite-
rarios, deportes, folclore e moi-
tas mis actvidades que com-
pletan o programa a desenrolar
ata o da 8 de setembro.
Coas festas da capital chai-
rega tamn rematan as vaca-
cins e case o vern. Pero na
comarca foron moitas as cele-
bracins, non s patronais se-
nn festvais de msica e cul-
turais de referencia en Galicia
e con repercusin incluso fra
do pas, como o Festval de Par-
dias, as romeras de Penas de
Rodas ou as numerosas mallas,
feiras de artesana e gastron-
micas.
Crnicas da Comarca
Mensual independente da Terra Ch Ano 2. N 17 - Agosto 2013
Px. 12
Libros de Xenaro
Prez , Arturo
Gayoso e un sobre
Maria Folgueira
COMARCA
Px. 10
Mis de 700.000
euros para o
rebacheo na Chaira
COMARCA
Px. 8
GUITIRIZ
A residencia segue
a centrar a vida
poltica municipal
Px. 2
VILALBA
Os socialistas
insistirn na
dimisin de dous
concelleiros
Px. 7
San Ramn, o cumio das festas
VILALBA As patronais de Vilalba facilitan a transicin das vacacins volta ao traballo
2
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013
Tras o parntese do acto de pre-
sentacin da Festa da Cantera de
Parga, a tensin poltca retornou ao
Concello de Guitriz e quedou patente
no ltmo pleno. Segundo o criterio
da portavoz socialista, Regina Poln,
tamn quedaron patentes as inten-
cins do alcalde, Xos Mara Teixido,
de torpedear por todos os medios
a residencia da Deputacin. Primeiro
non quera o centro na Casa da Bo-
tca; logo si, pero abrindo unha ra
na zona, o que reducira un 50% as
dimensins do xeritrico; e agora re-
corre a outra mentra poendo como
escusa que o proxecto non contem-
pla centro de da; todas trabas incon-
gruentes para boicotear a obra, resu-
miu a voceira socialista.
Para Poln, outra mostra incontes-
table do nulo interese do alcalde
por sacar adiante a iniciatva que
nos orzamentos de 2013, aproba-
dos no ltmo pleno, non contempla
a preceptva dotacin presupostaria
para facer fronte parte do fnancia-
mento que lle corresponde ao Conce-
llo. Entende que chegou o momento
de que o rexedor lle diga claramente
aos vecios se quere ou non este ser-
vizo social e, de non ser as, por que
intereses traballa.
Os socialistas censuran o abuso
de autoridade fagrante de Teixido
ao expulsar da sesin plenaria a unha
persoa do pblico sen motvo obxec-
tvo algn, reprochndolle que se ra
del; unha acttude intolerable propia
de pocas de represin que criamos
superadas.
INTERESES OCULTOS
Regina Poln, asegurou que o
pleno municipal celebrado este mes
desenmascarou as verdadeiras in-
tencins do alcalde de torpedear
por tdolos medios a construcin
da residencia e centro de da pbli-
cos impulsados pola Deputacin de
Lugo na localidade, non sabemos
por que intereses espurios, anda que
dende logo, non en defensa dos ve-
cios. Dixo que os feitos demostran
este contnuo boicot por parte do
rexedor.
Primeiro, en novembro de 2011,
enviou unha carta en ton agresivo
Deputacin manifestando que non
quera a residencia na Casa da Botca
porque non lle gustaba o sito e que
a iniciar unha revisin de ofcio para
anular o acordo do pleno polo que se
aprobaba o convenio co organismo
provincial para poer en marcha o xe-
ritrico en dita localizacin. Isto con-
frma, unha vez mis, que trata de
cargarse todos os acordos plenarios
da anterior corporacin por intereses
partdistas, explicou a concelleira.
Logo de dous anos de espera
nos que a sa indecisin bloqueou
o proxecto, a principios deste 2013
decidiu que si quera a residencia,
pero coa condicin de que se abrise
unha ra na zona, un desenvolve-
mento urbanstco, o que supoera
unha merma na calidade asistencial,
pois reducira nun 50% as dimensins
das instalacins. A Deputacin rexei-
tou taxatvamente esta ocorrencia
de Teixido, que puxo de manifesto
que acta mis como construtor que
como Alcalde, dacordo coa edil.
E agora, no pleno celebrado a co-
menzos de agosto, recorreu a outra
mentra para seguir torpedeando a
iniciatva poendo como escusa que
o proxecto non contempla o servizo
de centro de da, cando se lle dixo
por actva e por pasiva na comisin
de seguimento do centro, formada
por representantes municipais e pro-
vinciais, que o plan recolle todas as
caracterstcas tcnicas para ser resi-
dencia e centro de da, mis al dos
ttulos formais que se lle queiran po-
er ou quitar. dicir, outro absurdo
pretexto mis para non apoiar a resi-
dencia, argumentou Regina Poln.
Outra mostra incontestable, en-
gadiu a voceira socialista, do nulo
interese do mandatario local guit-
ricense por sacar adiante a residen-
cia e centro de da pblicos da Depu-
tacin que no orzamento de 2013,
aprobado precisamente niste pleno,
non contempla a preceptva dota-
cin presupostaria para facer fronte
parte do fnanciamento que lle co-
rresponde achegar ao Concello, que
tamn o nico que pon problemas.
COMARCA O pleno desenmascarou a intencin do alcalde de torpedear o proxecto, dixo a socialista Regina Poln
A residencia avivou o debate na ltima
sesin celebrada pola corporacin local
A Casa da Botica est recibindo todas as trabas por parte do Concello, segundo asegura a portavoz socialista
A actitude da Xunta ante o proxecto
privado, debatida no Parlamento
O problema das residencias
en Guitriz tamn chegou ao Par-
lamento. En sendas respostas ao
PSOE, a Consellera de Medio Am-
biente apoia esta iniciatva privada,
mentres Benestar di non ter cons-
tancia dela. O seu incompeten-
cia, ocultsmo, ou mbalas das
cousas, sublia a deputada lucense
Concepcin Burgo. Reclama ao Go-
berno Feijo que apoie actuacins
pblicas como a rede de residencias
e centros de da da Deputacin, que
prev un centro en Guitriz, e deixe
de priorizar proxectos privados.
Non se entende que, mentres
se negan a concertar prazas nos
centros pblicos do organismo pro-
vincial alegando, literalmente, que
non son necesarios nin prioritarios,
respalden un complexo privado con
2.000 prazas en Guitriz. En que
quedamos, fan falta residencias en
Lugo, si ou non?, preguntou Burgo.
A deputada esixiu Xunta que
aclare cal o seu verdadeiro pa-
pel no proxecto do macroxeritrico
privado de Guitriz, tras detectar
grandes contradicins entre os
distntos departamentos da Admi-
nistracin galega. Neste senso, tal e
como explicou a socialista, en sen-
llas respostas na Cmara galega,
a Consellera de Medio Ambiente
apoia esta iniciatva mostrndose
disposta a autorizar a expropiacin
dos terreos que fosen necesarios
pertencentes a monte comunal-,
mentres que a de Traballo e Benes-
tar di non ter constancia ofcial da
actuacin. Deste xeito, o seu , ou
ben incompetencia por non ser ca-
paces de saber o que se vai facer
al, ou ben ocultsmo, co que tratan
de enganar ou confundir acerca das
sas intencins reais nesta inicia-
tva, ou mbalas das cousas, su-
bliou Burgo.
Por isto, insta Xunta a ser
clara e explicar cidadana a
sa implicacin e intereses nun
proxecto de carcter privado, cando
ademais se nega a apoiar outras
actuacins pblicas na provincia,
como a rede de residencias e cen-
tros de da da terceira idade que
est a impulsar a Deputacin, dixo.
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013 3
O vicepresidente da Deputa-
cin de Lugo, o nacionalista Antonio
Veiga, tamn presentou este mes as
axudas a clubs deportvos e conce-
llos en concorrencia compettva que
aprobaron en xunta de goberno. En
total, destnan 630.000 euros para
a promocin do deporte, dos que
500.000 van directamente a equipos
e clubs deportvos e 130.000 van a
colaborar cos concellos.
Veiga destacou que manteen
o mesmo orzamento e todas as li-
as de axudas do ano pasado, polo
compromiso co apoio ao deporte de
base e dinamizacin da actvidade
deportva desde abaixo. Non ca-
sualidade que desde o ano 2008, coa
nosa entrada no goberno, a Deputa-
cin de Lugo sexa das do Estado que
mis dieiro inviste en deporte por
habitante, s superada polos cabil-
dos insulares e Guipscoa, que con-
tan cun rxime fscal diferente.
O vicepresidente primeiro entrou
a defnir a resolucin das axudas que
aprobaron este mes de xeito defni-
tvo. Desta maneira, o nmero de so-
licitudes de axudas recibido este ano
por parte de asociacins e clubs de-
portvos sitase nunha cifra pract-
camente igual que a do ano pasado,
578, ao igual que acontece coas so-
licitudes por parte dos concellos lu-
censes, que chega s 111.
Para actvidade deportva compe-
ttva (organizada en competcins)
concederon 236 axudas por un im-
porte de 289.200 euros. Para act-
vidades deportvas non compett-
vas outorgaron 141 axudas por un
importe de 101.250 euros, e para
a organizacin de eventos deport-
vos, 162 axudas dotadas cun total de
109.550 euros. En conxunto son 539
axudas que se reparten os 500.000
euros totais.
Pola banda das axudas aos conce-
llos, para o fnanciamento de gastos
correntes derivados da organizacin
de actvidades deportvas foron con-
cedidas 47 subvencins por un im-
porte de 42.700 euros, e para a orga-
nizacin de eventos deportvos pun-
tuais concederon dez, cunha cant-
dade de 7.300 euros. Para axudas
realizacin de investmentos en ins-
talacins deportvas concederon 37
axudas que contan con 59.500 euros
e, fnalmente, para a adquisicin de
material ou equipamento deportvo,
17 axudas cun orzamento de 20.500.
Veiga reafrmou que con estas
axudas democratzamos o deporte
de base, todos os equipos e agrupa-
cins deportvas da provincia poden
benefciarse delas, tanto para a orga-
nizacin de actvidades de natureza
compettva ou non compettva e le-
var a cabo eventos deportvos. fun-
damental que todos tean acceso ao
deporte independentemente da mo-
dalidade que sexa.
A Deputacin de Lugo publicou
hai varias semanas no Boletn Of-
cial da Provincia o Plan de Comuni-
dades Veciais que, pola sa cuanta
e porque afecta totalidade dos mu-
nicipios, un dos de mis repercu-
sin.Son subvencins de ata 12.000
euros para fnanciar 243 obras nos
67 concellos, que poden estar inicia-
das ou executadas, para as que os ve-
cios pediron axudas no prazo legal
establecido. O organismo provincial
aboou o 97% das subvencins conce-
didas o ano pasado con esta progra-
macin, e espera a documentacin
xustfcatva das derradeiras 12 obras
para liquidala.
A xunta de goberno aprobou a f-
nais de xullo o Plan de Comunidades
Veciais para 2013, dotado de 2 mi-
llns de euros fnanciados na sa to-
talidade pola Deputacin, para as
case 250 obras. A insttucin publi-
cou na sa web www.deputacion-
lugo.org a listaxe de axudas que ta-
mn foron recollidas no BOP.
O voceiro provincial socialista,
Manuel Martnez, recordou que son
subvencins para traballos que xa
poden estar iniciados ou remata-
dos, tal e como dictan as bases, para
os que as asociacins veciais solici-
taron axudas no prazo legal estable-
cido. Estas subvencins ascenden ata
os 12.000 euros. O seu obxectvo
mellorar as dotacins pblicas no ru-
ral, reivindicando a vida no campo e
aforrando cartos aos concellos, tendo
en conta que a Deputacin asume to-
dos os custes destas actuacins de
carcter municipal.
Das 243 obras, case o 40% con-
sisten no acondicionamento de vas
e accesos rurais; preto do 20% son-
melloras de locais socias; un 15%,
arranxo de tradas e captacins de
agua, mentres que un 10% son dota-
cins de espazos verdes.
Aboadas o 97%
A xunta de goberno tamn apro-
bou a fnais de xuo a conta xustfca-
tva dunha obra do Plan de Comuni-
dades Veciais para 2012, executada
na parroquia de Villalpape, no Con-
cello de Bveda. Consistu no arranxo
dun camio municipal, cunha do-
tacin de 7.400 euros, fnanciados
100% pola Deputacin. Segundo
Martnez, foi unha das derradeiras
obras da programacin do 2012, do
que xa estn aboadas o 97% das 230
axudas concedidas nese exercicio,
mentres estamos espera da docu-
mentacin xustfcatva destes traba-
llos por parte de doce colectvos veci-
ais para poder liquidalo, dixo.
As 243 obras do Plan de Comunidades
Veciais superan en 13 as do ano pasado
COMARCA A relacin das aprobadas pode ser consultada na web da Deputacin
O de Comunidades un dos plans da Deputacin que afectan a todos os concellos
A institucin tamn mantn o
orzamento para as axudas deportivas
Os fondos para clubs e concellos van destinados ao fomento do deporte de base
O da 30 deste mes de agosto
remata o prazo para executar as
obras de mellora do medio ru-
ral, para as que 59 asociacins
de 48 concellos reciben subven-
cins da Deputacin. Segundo ex-
plicou recentemente o deputado
de Cooperacin cos Concellos, l-
varo Santos, o orzamento estable-
cido para a ltma edicin foi de
300.000 euros.
O organismo faise cargo inte-
gramente dos investmentos e xa
est executado o 94% das obras.
Remate do prazo para
as obras de mellora do
medio rural
4
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013
A xunta de goberno provincial re-
solveu o procedemento de seleccin
da entdade que colaborar coa De-
putacin na execucin do plan Sa-
teliz@ate. Trtase do programa que
leva Internet a ncleos rurais lucenses
sen cobertura, chamados zonas de
sombra, algunhas delas estn na co-
marca chairega. Segundo datos publi-
cados pola Axencia para a Moderniza-
cin Tecnolxica da Xunta de Galicia,
Lugo a provincia galega co maior n-
mero destes espazos, contando con
39 concellos sen conexin de calidade
Rede, seguida de Ourense, con 27
municipios; A Corua, con 22; e Pon-
tevedra, con tan s 2. Por poboacin,
o 58% dos lucenses teen difcultades
para acceder Rede, fronte ao 32%
dos corueses, ao 29% dos ourensns
e ao 2% dos pontevedreses.
Por esta razn, a Deputacin de
Lugo pon en marcha o Plan Satelz@
te para impulsar a accesibilidade xeral
dos cidadns do medio rural da pro-
vincia sociedade da informacin.
A travs deste programa sern
cubertos os gastos derivados da co-
nexin ao servizo de acceso a banda
larga va satlite en ambos sentdos
da comunicacin, que tea asociada
unha velocidade de transferencia de
datos de, como mnimo, 2 megas en
sentdo da rede ao usuario. S vai ser
subvencionada unha conexin por
enderezo.
A insttucin subvencionar os
custes da instalacin e a subministra-
cin dos equipamentos de usuarios
precisos para a elaboracin do servizo
ata un mximo de 500 euros por soli-
citude. Para poder cobrar esta axuda,
as persoas benefciarias asumen un
compromiso de permanencia dun
ano no contrato que asinen coa ent-
dade colaboradora que elixan para a
prestacin deste servizo.
En setembro resolverase o pro-
ceso de seleccin dos benefciados do
Sateliz@ate para, nese mesmo mes,
iniciar a sa execucin. A empresa
adxudicataria dotar e instalar entn
todo o material necesario, como por
exemplo as antenas ou routers, rema-
tando a totalidade destas actuacins
antes de fnais deste ano. As persoas
interesadas en benefciarse das axu-
das teen que presentar unha solici-
tude ata o 31 de agosto. Os telfonos
de contacto para informacin e dbi-
das son 900 804 064 ou 982 383 736.
A Deputacin asumir a totali-
dade dos custes destas actuacins,
concedendo aos benefciados unha
subvencin de ata 500 euros, proce-
dentes dos 385.000 que a insttucin
achega a este plan, dos que mis de
300.000 euros son fondos europeos
do Innova-TE . Cmpre aclarar que os
cidadns debern asumir, posterior-
mente, o mantemento deste servizo,
anda que a Deputacin garante ta-
rifas mis vantaxosas, ao pactar este
servizo para 800 usuarios.
A Agrupacin de Asociacins Ve-
ciais de Lugo (AgrupaLugo) acusou
aos responsables sanitarios de despil-
farrar o dieiro do hospital lucense,
en tanto que non abre servizos que
estaban previstos pola suposta falta
de fondos. En concreto, este colectvo
considera que a Xunta est malgas-
tando 145.000 euros en levar a roupa
do Hospital Universitario Lucus Au-
gust para lavala na Corua e volvela
a traer a Lugo, cando este hospital ca-
rece dos servizos de Hemodinmica,
Radioterapia e Medicina Nuclear.
O Presidente de AgrupaLugo,
Diego Pena Luaces, destacou que
mentres a Xunta gasta esa impor-
tante cantdade de dieiro, na provin-
cia de Lugo seguimos sen uns servizos
sanitarios bsicos no HULA e a pesar
do clamor da cidadana solicitando
estes servizos, en alusin multtu-
dinaria manifestacin celebrada e a
outras mobilizacins.
Dice, que no momento en que
se inaugurou o HULA explicouse que
era un dos hospitais mis modernos
e que mellorara a atencin sanita-
ria, pero isto a AgrupaLugo parcelle
un engano, mentres se contne sen
prestar uns servizos imprescindibles.
Ademais hai que ter en conta que coa
posta en funcionamento deste servi-
zos sanitarios aforrarase unha cant-
dade importante de dieiro, atende-
rase aos pacientes nun menor tempo
e en mellores condicins. E o mis im-
portante sera que se reducira o risco
de falecemento, matza.
Por todos estes motvos Agrupa-
Lugo anuncia que contnuar reali-
zando as accins que sexan necesa-
rias para reclamarlle Xunta uns ser-
vizos sanitarios bsicos para a provin-
cia. Tamn, tendo en conta que Lugo
unha das provincias mis avellenta-
das, non s de Galicia, senn tamn
de Espaa, a dotacin destes servizos
anda mis necesaria se cabe.
O Presidente de AgrupaLugo apro-
veitou a ocasin para volver a solicitar
a inmediata posta en funcionamento
dos servizos de Hemodinmica as 24
horas, Radioterapia e Medicina Nu-
clear no HULA.
AgrupaLugo di que o HULA malgasta
145.000 euros e segue sen servizos
COMARCA O colectivo critica que o hospital mande a roupa a lavar Corua
A posta en marcha deses servizos no Hula prometeuna Feijo cando foi inaugurado
O plan Satelizate leva Internet s
zonas de sombra da provincia
COMARCA As axudas son de 500 euros
O plan incle os medios para que Internet chegue s zonas de sombra da provincia
Gmez Besteiro: a
reforma local o maior
ataque ao municipalismo
e non resolve problemas
O proxecto de Lei de reforma
da Administracin Local aprobado
polo Goberno de Rajoy supn o
maior ataque que sufriu nunca o
mundo municipal. O nico que fai
castgar inxustamente aos pe-
quenos concellos, limtase a qui-
tarlles competencias, facndoos
responsables de todos os males
deste pas cando non as, pois
son os que mellor se estn a com-
portar en materia econmica,
mentres deixa sen resolver os ver-
dadeiros problemas que ten a Ad-
ministracin local, manifestou o
presidente da Deputacin, Jos
Ramn Gmez Besteiro. Considera
que a norma, tal e como est for-
mulada, non clarifca competen-
cias, non evita duplicidades, non
simplifca a estrutura da Adminis-
tracin local nin resolve os proble-
mas do fnanciamento que teen
os concellos.
Besteiro entende que a re-
forma baleira de competencias s
entdades locais xa que, s de me-
nos de 20.000 habitantes, o 95%
das de Espaa, despxaas direc-
tamente das competencias en
servizos bsicos. Esta lei debera
complementar mecanismos para a
prestacin de certos servizos.
COMARCA
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013 5
O grupo municipal socialista de
Cospeito vn de denunciar os ver-
quidos que se estn a producir na La-
goa debido non entrada en funcio-
namento da depuradora municipal.
A voceira socialista, Rosa Morn, de-
nuncia que a nova depuradora non
funciona e todo o seu entorno est
cheo de silvas e de maleza. Se a isto
lle sumamos que a vella depuradora
tamn est sen uso, o resultado que
as augas residuais verten diretamente
Lagoa e ao ro.
Unha situacin especialmente
grave, xa que a Lagoa de Cospeito
un dos ecosistemas hdricos mis im-
portantes do noroeste da pennsula.
De feito, est cualifcado como Lugar
de Interese Comunitario (LIC) Parga-
Ladra-Tmoga e como Reserva da
Biosfera Terras do Mio.
Os socialistas aseguran que, de-
bido a esta situacin, todo apesta
por aquela contorna e amosan o seu
total apoio aos distntos colectvos e
asociacins que presentaron denun-
cias diante de Medio Ambiente. A
nova depuradora a entrar en funcio-
namento en 2012, xa que s restaba a
instalacin elctrica para a sa posta
en marcha. Sen embargo, un ano des-
pois segue sen estar actva.
PRXIMO PLENO
Diante desta situacin, o grupo
municipal socialista vai levar este
tema ao prximo pleno municipal, no
que preguntarn sobre o estado da
depuradora e sobre as medidas que
se van tomar para evitar estes ver-
quidos. As mesmo, preguntarn se
existe algunha relacin entre estes
verquidos e as prohibicin de baarse
nalgunhas zonas do municipio.
O mal funcionamento dos rganos dun ser vivo,
coecmolo como enfermedade. E o que padece
unha enfermedade, como enfermo, ou enferma.
A poltica, se a entendemos como o conxunto de
asuntos ou de actividades pblicas de goberno,
aplicadas por seres vivos a unha colectividade, est
viva, pero est enferma.
Os sntomas, son avisos tiles, son alteracins
sempre subxectivas, que percibimos cada un de
nos, e que nos indican que o noso organismo pode
estar afectado por algo que perturba o seu estado
de sade
Os Signos, son as interpretacins que deses sn-
tomas fan os profesionais, para dar nome s en-
fermedades, e con iso e con todo o saber posible,
poder diagnosticar e consecuentemente, aplicar o
tratamento oportuno.
Pois ben, ben individual ou colectivamente, so-
mos capaces de percibir sensacins de alarma que
nos indican que a sade da comunidade en xeral
est alterada. As alteracins que percibimos e que
se estn a dar en cada un dos rganos que com-
poen o noso estado de sade e benestar, do noso
estado social e de dereito, tales como: Alteracins
na Educacin. Alteracins na sanidade. Nos ser-
vizos sociais. Na Administracin Xudicial. Na re-
forma da Administracin Local. Na Lei do Aborto.
Nos desafuzamnetos. Na problemtica nos peque-
nos concellos. Na estafa das preferentes. Na eco-
noma sumerxida. Na Casa Real. Na Igrexa; Istos e
outros, son sntomas que nos indican que a situa-
cin creada, debe de ser tratada por profesionais.
Debe de ser diagnsticada correctamente, e por l-
timo debe de ser obxecto dun tratamento para que
nos devolva o estado subxectivo de benestar, isto ,
que nos devolva a sade.
Pero, non todos os profesionais son iguais, non
todos os profesionais interpretan por igual a sin-
tomatoloxa, non todos perciben os memsos sig-
nos de enfermedade, non todos pertencen mesma
escola, non todos teen o mesmo sabere por l-
timo, non todos teen o mesmo tratamento para o
mesmo enfermo.
Hainos que non receitan a educacin en igual-
dade de oportunidades, por que se todos poden es-
tudiar, os seus fllos, tern menos posibilidades de
colocacin privilexiada. Hainos que non receitan
sanidade pblica, por que eles fan negocio coa sa-
nidade privada. Hainos que non receitan recursos
de inters social para os que necesitan asistencia,
por que fan negocio e poden pagar residencias e
centros de das privados. Hainos que non receitan
xustiza gratuta, por que prefren unha xustiza para
ricos e outra para pobres. Hainos que non receitan
a posibilidade de decidir para abortar, por que po-
den pagar aos seus, abortos no extranxeiro. Hainos
que non receitan unha fscalidade controlada e pro-
gresiva, por que os cartos en negro os poden sacar
a parasos fscais. Hainos que receitan impostos de
sucesins, e non impostos igrexa a pesar do seu
enorme patrimonio. Hainos que cren que botndo-
lle a culpa aos enfermos, curan a enfermedade.
S nos damos conta do que vale a sade cando
a perdemos. Cando un de vs, vos sentides en-
fermo, vades a un profesional a que vos diagnosti-
que e vos trate adecuadamente para devolvervos o
estado de sade. Se ese profesional non vos acerta,
e vedes que vades a pior, visitades a outro profesio-
nal, para que incluso co mesmo diagnstico, vos
cambie o tratamento e vos devolva o voso estado
de benestar fsico, mental e social, isto , vos de-
volva a vosa sade..
En democracia, os profesionais da poltica son
os polticos, e os podemos elixir. Hainos de distin-
tas escolas, con distintos mtodos de curacin, in-
cluso mancieiros e compostores. Hainos que mi-
ran pola sade do conxunto dos pacientes, e hainos
que miran pola sa propia sade e a dos seus. Hai-
nos conservadores de dereitas, e hainos dos outros.
E como est a piques de comenzar un novo pe-
rodo de actividade poltica, perodo que ven mar-
cado ano tras ano polas festas do San Ramn e
Santa Mara, e como para falar das enfermedades,
dos seus tratamentos e das sas posibles curacins,
teremos tempo demis nese outono e nese inverno
, que xa se achegan implacables, aproveito para
desexarvos a tod@s os chaireg@s unas felices fes-
tas.
Vivan as festas de San Ramn e Santa Mara.
O PSOE denuncia
verquidos na Lagoa
COSPEITO Critican a non operatividade da depuradora
O enfermo non mellora
Eduardo Vidal Baamonde, secretario xeral do PSdeG-PSOE de Vilalba
O entorno da nova depuradora est cheo de silvas e de maleza
6
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013
A Xunta deu a coecer a conce-
sin de nove obradoiros de emprego
na provincia de Lugo, a maiora com-
partdos entre varios concellos. co-
marca chairega correspndenlle tres,
anda que s o de Vilalba non com-
partdo. A medida, sen embargo, deu
lugar a unha polmica ao acusar res-
ponsables socialistas a Administra-
cin autonmica de discriminar a
concellos non gobernados polo PP.
A directora xeral de Emprego e
Formacin, Ana Mara Daz, e a dele-
gada territorial da Xunta en Lugo, Ra-
quel Arias, anunciaron a comenzos
deste mes a concesin de programas
mixtos nos que se investrn 1,7 mi-
llns de euros para o fomento de em-
prego a travs de obradoiros. En con-
creto, deron a coecer nove obra-
doiros en 21 concellos da provincia,
xa que algns organzanse de forma
conxunta entre varias localidades.
Dez da Terra Ch partciparn en tres
obradoiros, dous deles colectvos.
Son oa de Burela, Cervo e Xove; Foz;
Lugo; Outeiro de Rei, Cospeito, Cas-
tro de Rei e Abadn; Pantn, Sober, e
O Saviao; Rbade, Begonte, Guitriz
e Xermade; Sarria; O Vicedo, Muras e
Ourol; e Vilalba
A comisin de valoracin da Con-
sellera de Traballo e Benestar vn de
aprobar os nove obradoiros de em-
prego na provincia, que benefciarn
a 192 persoas en situacin de desem-
prego cun orzamento de 1,7 millns
de euros. Ana Mara Daz salientou
que na comarca da Maria haber
tres obradoiros (Burela, Cervo e Xove;
Foz; e O Vicedo, Muras e Ourol) nos
que partciparn 62 persoas desem-
pregadas e cun orzamento de mis de
550.000 euros.
O obradoiro de Burela, Cervo e
Xove, con 22 alumnos, centrarase nas
especialidades de albanelera, xar-
dinera, axuda a domicilio e pintura
cun orzamento de mis de 195.000
euros. Pola sa banda, o de Foz, para
20 alumnos e cun presuposto de mis
de 177.000 euros, versar sobre xar-
dinera, axuda a domicilio e albanele-
ra; e o de O Vicedo, Ourol e Muras
ter 20 alumnos, un orzamento de
mis de 177.000 euros e as especiali-
dades de axuda a domicilio e xardine-
ra. Daz destacou as vantaxes destes
proxectos: favorecen o acceso a un
posto de traballo.
NOVA PROGRAMACIN
Raquel Arias incidiu en que, aos da
Maria, hai que engadir os de Lugo;
Outeiro de Rei, Cospeito, Castro de
Rei e Abadn; Pantn, Sober, e O Savi-
ao; Rbade, Begonte, Guitriz e Xer-
made; Sarria; e Vilalba.
O obradoiro que foi solicitado polo
concello de Lugo centrarase na espe-
cialidade de documentacin dixital e
electrnica e benefciar a 24 persoas
desempregadas. Para poelo en mar-
cha, a Xunta investr 213.000 euros.
Tamn foi aprobado o que foi solici-
tado conxuntamente polos concellos
de Outeiro de Rei, Cospeito, Castro de
Rei e Abadn. Neste caso, sern 22 os
benefciarios que recibirn formacin
en albanelera, xardinera e carpinte-
ra de armar. O orzamento desta ini-
ciatva acadar os 195.000 euros.
No caso de Rbade, Begonte, Gui-
triz e Xermade haber 20 alumnos
para a especialidade de albanelera,
tamn cun orzamento de 177.000
euros. As mesmo, Sarria poder for-
mar a 22 persoas desempregadas nos
eidos de axuda a domicilio, albanele-
ra e xardinera, cunha inversin por
parte da Xunta de mis de 195.000.
O concello de Vilalba desenvol-
ver un obradoiro con 22 traballado-
res en situacin de desemprego nas
especialidades de albanelera, sol-
dade e alicatado, xardinera e carpin-
tera.
Por ltmo, porase en marcha o
obradoiro dos concellos de Pantn,
Sober e O Saviao. A formacin dos
20 partcipantes estar especializada
nos eidos de xardinera, aplicacins
informtcas e carpintera. O fnan-
ciamento deste programa mixto de
formacin e emprego ascender aos
177.000 euros.
DOBRE DISCRIMINACIN
O anuncio da Consellera de Tra-
ballo motvou as crtcas do PSOE. As
deputadas provinciais Lara Mndez e
A concesin de obradoiros de emprego
xenerou unha polmica na provincia
COMARCA Dez concellos chairegos comparten este ano tres centros de formacin de desempregados
Na comarca chairega, Vilalba ter obradoiro propio e outros nove concellos compartirano
Unha gran maiora dos obradoiros de emprego estn relacionados con tarefas de conservacin de espazos naturais
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013 7
O pleno da vergoa foi o cualif-
catvo que lle deron os socialistas de
Vilalba sesin municipal celebrada
este mes, na que trataron a petcin
de dimisin de dous concelleiros do
grupo popular. O cualifcatvo tamn
pola indignidade poltca e demo-
crtca do alcalde, que ten unha ac-
ttude de burla e desprezo por toda
norma tca e de funcionamento dun
goberno. A indignacin dos socialis-
tas chega despois de que no pleno, o
rexedor recoecese os contratos p-
blicos a empresas relacionadas cos
concelleiros Jos Mara Garca-Leira
y Boado e Julio Vzquez Otero de-
nunciados polo PSdeG, pero xustf-
counos nun ataque normatva de
incompatbilidades. O voceiro socia-
lista, Eduardo Vidal, anunciou que in-
sistrn ata que se produzan as dimi-
sins por respecto poltca.
O PSOE destacou que o alcalde
asegurou no pleno que o Concello
non ten nada que ver co proxecto do
auditorio municipal ideado por C-
sar Portela, que foi construido por
unha UTE na que estaba Jos San-
jurjo Construcciones SL, a empresa
coa que o concelleiro Garca-Leira
admite ter unha relacin contrac-
tual e que iso foi cousa da Xunta.
Ademais, os socialistas lembran que
as arcas pblicas poden ter que pa-
gar 500.000 euros en reparacins do
auditorio porque o Concello non lles
esixiu responsabilidades polos de-
fectos de construcin aos constru-
tores, eles sabern por que. O PSOE
cualifca de escndalo esta situa-
cin e o feito de que o propio Gar-
ca-Leira tea aprobado contratos e
facturas para a empresa na que ten
intereses desde a xunta de goberno.
Asimesmo, outro dos asuntos po-
lmicos tratados no pleno foi a fac-
tura de 2.800 euros aprobada en
xunta de goberno a favor da clnica
do concelleiro e tenente de alcalde
Julio Vzquez Otero, en concepto de
servizos para o festval FIV, nunha
aprobacin na que partcipou o pro-
pio Vzquez Otero. Vidal destaca que
o alcalde recoeceu esa factura co
surrealista argumento de que era a
oferta mis barata, cando do que es-
tamos a falar de cousas moito mis
graves. Ademais, o portavoz socia-
lista censura o desprezo democr-
tco do alcalde, que non deixou que
o resto de membros da xunta de go-
berno respondesen s preguntas for-
muladas polos socialistas, que an
dirixidas explcitamente a eles se-
gundo o rexistro. Tampouco respon-
deu s preguntas o propio Otero.
Destacou que, segundo o alcalde,
a xunta de goberno descoeca que
a factura do FIV fose para a empresa
de Vzquez Otero. O alcalde asegu-
rou en nome deles que os membros
da xunta de goberno descoecan
que a factura aprobada fose para a
clnica de Vzquez Otero. Ademais,
recoeceu que o propio tenente
de alcalde ocultoulle xunta de go-
berno este dato e a informacin de
que a clnica era sa, un feito de
mxima gravidade que non ten xus-
tfcacin posible, polo que os socia-
listas piden que os responsables lo-
cales e provinciales do PP refexio-
nen sobre estes feitos e desttan
a estas persoas.
Pilar Garca Porto ven nestas conce-
sins unha dobre discriminacin. A
provincia de Lugo, din, a que me-
nos obradoiros acoller, a que menos
fondos recibe e a que menos alum-
nos poder formar. Lara Mndez foi
moi dura co reparto de obradoiros e
considera que os datos demostran
que de novo a Xunta do PP considera
s lucenses cidadns de segunda.
Pero ademais da discriminacin
provincia, as deputadas conside-
ran que se deu nas concesins prio-
ridade aos concellos do PP, xa que
mis do 90% dos benefciarios son
desta cor poltca. Dende a Deputa-
cin insisten en que esta situacin
reptese ano tras ano o que demos-
tra que a Xunta emprega estes obra-
doiros como arma poltca e sen pen-
sar no benefcio comn dos cidadns.
A Deputacin considera inadmisi-
ble esta situacin, polo que pide ex-
plicacins inmediatas Consellera
de Traballo para que especifque os
criterios que seguiu na distribucin
dos obradoiros. Recorda que a Xunta
a nica que ten competencias en
materia de emprego e que tamn
nesta convocatoria rexeitou o obra-
doiro que solicitou a Deputacin.
CRITERIOS IMPROPIOS
Pilar Garca Porto destacou que os
criterios que manexou Traballo non
son os axeitados. Entre eles, estable-
cese como requisito indispensable
que os concellos benefciarios tean
unha media de 500 desempregados
durante o ano 2012. Poucos conce-
llos da provincia poden cumprir este
aspecto. Das grandes poboacins da
provincia, s Sarria e Vilalba, gober-
nadas polo Partdo Popular, conta-
rn con obradoiro mentres que Ri-
badeo e Monforte, quedan excludos
ano tras ano. A Deputacin pide que
a Xunta estableza criterios realistas
como valorar que o 5% da poboacin
do concello estea no paro.
Outro requisito das bases di que
primar os proxectos conxuntos de
concellos limtrofes, aspecto que de-
nuncian desde a Deputacin non se
tvo en conta no caso do proxecto
presentado polos concellos socialis-
tas de Becerre, Navia e Cervantes,
pero si para conceder obradoiros a
outros concellos do Partdo Popular.
Ademais, denuncian as deputadas,
os concellos do PP agrpanse entre
eles discriminando e impedindo a
partcipacin dos municipios doutras
cores poltcas, tal o caso de Mon-
terroso.
Outro requisito para acadar un
obradoiro de emprego non ter aco-
llido ningn nos ltmos catro anos.
Os datos ofciais da Xunta revelan que
sen embargo repiten como benefcia-
rios concellos populares como Sober,
Burela, Ourol, Abadn, Vilalba, Guit-
riz, Begonte, Xermade, Cervo, Xove
ou Saviao. Tams se incumpren as-
pectos relacionados coa insercin e
coa porcentaxe de parados.
As actuacins estn relacionadas co festival FIV e coa construcin do auditorio
O alcalde vilalbs considera
desmesurado que dimitan
Garca-Leira e Vzquez Otero
A maiora absoluta dos popula-
res en Vilalba impediu que os so-
cialistas conseguisen a dimisin
dos dous concelleiros aos que acu-
san de apoiar desde a Xunta de Go-
berno contratos con empresas coas
que teen relacin. O alcalde, Ge-
rardo Criado, xustfcou esa nega-
tva e cualifcou de desmesurada
a reclamacin da oposicin.
O mandatario asegurou que
mantn a confanza total en ambos
compaeiros de grupo debido ao
seu convencemento de que non
se cometeu ningunha ilegalidade.
Nesta lia, dixo que no seu equipo
non hai ningunha dbida de que
non existu ningn mecanismo que
benefciese a algunha empresa.
Para Criado, nas actuacins s
que se refren os socialistas non
houbo nimo de lucro e atvronse
legalidade. A nica fnalidade dos
autores da protesta despres-
txiar aos concelleiros, segundo o
alcalde. No caso da asistencia du-
rante o festval, dixo que a Cruz Ver-
mella careca de medios e pediron
outras ofertas, sendo a mis barata
a da clnica de Julio Vzquez.
O PSOE de Vilalba mantn a peticin
de dimisin de dous concelleiros
Gerardo Criado, na visita a Lactalis
8
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013
Mis de 700.000 euros son nece-
sarios para levar a cabo o rebacheo
na rede de estradas provinciais na co-
marca da Terra Ch. Dende hai sema-
nas, o plan atpase en marcha nesta
zona, onde se completou a maior
parte das obras de mellora. A travs
desta iniciatva da Deputacin revi-
sanse mis de 700 quilmetros de es-
tradas para os puntos mis castga-
dos. Abadn, Cospeito, Castro de Rei,
Vilalba ou Xermade son algns dos
concellos onde xa fnalizaron as refor-
mas na primeira metade de agosto.
O organismo provincial leva a cabo
obras de mellora das vas provinciais
dos concellos de Abadn, Cospeito,
Begonte, Castro de Rei, Guitriz, Mu-
ras, A Pastoriza, Vilalba, Xermade,
Meira, Pol, Ribeira de Piqun e Rio-
torto. As obras estn a piques de f-
nalizar ou xa fnalizaron salvo no caso
de Meira, o nico concello que anda
non executou o plan posto que os tra-
ballos de acondicionamento comeza-
ron o da 8 ltmo. Na Terra Ch foron
analizados unha media de 730 quil-
metros para facer unha valoracin da
situacin real das estradas e comezar
coas obras nos puntos mis perigosos
do trazado, achegando mis 700.000
euros. A fnalidade do proxecto me-
llorar a situacin das vas urbanas e
interurbanas da provincia para, pre-
vir riscos, evitar o xodo rural e ta-
mn crear postos de traballo, xa que
as concesins das obras de reforma
van dirixidas a autnomos e peque-
nas empresas da zona, segundo ma-
nifestaron os responsables do orga-
nismo.
Aseguraron que a Deputacin fai
un grande esforzo na conservacin
e mellora da rede viaria provincial, a
mis extensa de Espaa con mis de
4.000 quilmetros. O organismo des-
tna mis de cinco millns de euros
s tarefas de bacheo, que consiste no
acondicionamento con rego asfltco
de todos e cada un dos puntos que
o necesitan. Os traballos, que come-
zaron a principios de xuo, atenden
s necesidades recompiladas previa-
mente polos tcnicos provinciais.
As actuacins acometronse con
cargo ao Plan de Conservacin de Es-
tradas 2013, a travs do que a Depu-
tacin est a actuar na totalidade das
vas da provincia. Para garantr unha
atencin rpida e efcaz aos vecios
e aforrar custes, a insttucin luguesa
dividiu a rede viaria en oito zonas de
actuacin, seguindo criterios de ope-
ratvidade, como proximidade ou ca-
racterstcas de cada zona.
CAMPAA DE ROZA
En canto s actuacins de des-
broce, os traballos a comenzos de
mes xa remataran en seis concellos e
na actualidade estn a traballar nos
municipios que faltan. Estas cifras su-
poen que estn a ser ou xa foron su-
pervisadas as vas da maiora dos con-
cellos da provincia. Os tcnicos repa-
saron o estado de mis de 2.000 qui-
lmetros, preto do 50% da rede viaria
provincial. Posteriormente comeza-
ron os traballos noutros novos conce-
llos, completndose deste xeito o ca-
lendario de incorporacins por zonas
de actuacin.
O plan de roza da rede viaria da
Deputacin mobiliza 70 operarios e
50 mquinas e os traballos deron co-
mezo a principios de xullo, xa que le-
var a cabo esta actuacin con anterio-
ridade supora, segundo os tcnicos,
e tendo en conta as condicins me-
tereolxicas, a sa dobre execucin.
Como en anteriores anualidades, o
organismo provincial pon en mar-
cha estas actuacins na tempada es-
tval co obxectvo de previr incendios
e aforrar custes.
Destacan dende a Deputacin que
as actuacins de roza son consensua-
das cos rexedores municipais, aten-
dendo as sas suxerencias.
COMARCA Os traballos de rebacheo e os de roza remataron en varios concellos e estn moi avanzados en xeral
O rebacheo das estradas provinciais da
Terra Ch custa mis de 700.000 euros
Os traballos de rebacheo e de roza benefcian totalidade da rede viaria e xa remataron en boa parte da comarca
Mellora a seguridade na travesa da vila
O A Consellera de Medio Am-
biente, Territorio e Infraestruturas ini-
ciou o pasado mes de xullo as obras
de mellora da travesa de Muimenta,
includa na estrada LU-120 que co-
munica directamente os concellos de
Cospeito e Abadn. A delegada terri-
torial, Raquel Arias, visitou naque-
las datas a zona acompaada polo al-
calde de Cospeito, Armando Castosa,
e destacou que a Xunta de Galicia in-
viste mis de 181.000 euros, concre-
tamente, 181.244,96 euros.
Esta obra, que fora demandada
tanto polo Concello de Cospeito como
polos propios vecios da zona, servir
para mellorar a plataforma da va e in-
crementar a seguridade viaria da es-
trada, indicou Arias referndose es-
trada LU-120, coa que se benefciar
directamente aos case 8.000 habitan-
tes dos dous concellos que une direc-
tamente, as como ao resto de usua-
rios que empregan a va.
En concreto, o proxecto recolla a
rehabilitacin do frme e dos pasos
de pens da devandita estrada nun
tramo de dous quilmetros, entre os
puntos quilomtricos 18 e 20. Os tra-
ballos a executar neste tramo con-
sisten na rehabilitacin estrutural do
frme nos carrs de circulacin na tota-
lidade da travesa de Muimenta, me-
diante fresados puntuais de 10 cent-
metros de espesor nas zonas con un
maior deterioro estructural e fresado
de cinco centmetros no resto, logo
reposicin de dito frme mediante
formign bituminoso en quente.
As mesmo, tal e como expuxo
Arias o da da visita, dentro desta ac-
tuacin exectanse tamn medidas
de mellora da seguridade viaria, con
novos pasos de pens sobreelevados,
nova reordenacin de apartadoiros e
carrs mediante marcas viais e reforzo
da sinalizacin vertcal.
En funcin do prazo de execu-
cin disposto para estes traballos,
est previsto que o proxecto de me-
llora estea completado nesta segunda
quincena do mes de agosto.
Hai un ano, sete asociacins de
Muimenta remitron un escrito
Xunta reclamando medidas para me-
llorar a seguridade viaria no tramo ur-
bano desta va autonmica e conse-
guir unha reduccin real da veloci-
dade dos vehculos, que xa estaba li-
mitada a 50 kilmetros por hora.
MUIMENTA A Xunta realiza obras na calzada do tramo urbano da estrada autonmica
XENTE DAQU
Crnicas da Comarca - Agosto 2013 9
Unha vintena de pastores da pro-
vincia aprenderon en datas pasadas
as tcnicas de adestramento para o
pastoreo con cans da raza Border Co-
llie. Tralo xito das outras convocato-
rias, a volveuse celebrar outro curso
na Terra Ch, nesta ocasin en tamn
Cospeito, tras os que tveron lugar
nesta localidade organizados pola De-
putacin.
Coma en anteriores ocasins, a
xornada foi eminentemente prctca
e desenvolveuse en horario intensivo,
dre ma e tarde. O programa tamn
incluu a proxeccin de videos expli-
catvos das diferentes tcnicas em-
pregadas polos expertos para pasto-
rear con esta raza. Segundo os enten-
didos nela, conta cunhas importantes
apttudes para estes traballos, dado
que capaz de levar rabaos de ata
700 animais.
O encargado de impartr o curso
foi outra vez o experto navarro Ale-
jandro Ibarra Artus. Como sempre,
as prazas foron limitadas e reducidas
para optmizar resultados.
Nas sesins precedentes, celebra-
das en Cospeito e en A Fonsagrada,
os partcipantes amosaron o seu inte-
rese por coecer as tcnicas de ades-
tramento para esta raza, que debe
empezar a instruirse entre os cinco e
os dez meses de vida do can. En total
xa recibiron formacin neste mbito
mis dun centenar de gandeiros.
Anda que o interese por este tpo
de cans xa ven de hai mis tempo, os
frecuentes ataques que animais sal-
vaxes gandeira en varios munici-
pios chairegos fomenta a prolifera-
cin de cans de pastoreo. Durante a
pasada primavera e mesmo no pre-
sente vern foron varias as reses mor-
tas e feridas por ataques atribudos a
lobos ou a cans en liberdade.
COSPEITO Os Border Collie siguen despertando interese
Mis cans adestrados
fronte ao aumento dos
ataques ao gando
Os Border Collie, idneos para pastorear
A carpa Xplora
Xuventude incluu a
Guitiriz no recorrido
que est a facer polas
comarcas de Galicia
A carpa informatva Xplora Xu-
ventude estvo no municipio de
Guitriz con motvo da celebracin
en Pardias. Trtase dunha cam-
paa da Consellera de Traballo e
Benestar, a travs da Direccin Xe-
ral de Xuventude que tenta ache-
gar a p de ra os programas e re-
cursos destnados a mocidade.
Na parroquia gutricense ofre-
ceu contdos considerados de inte-
rese, e asesoramento de tcnicos
especializados, que forman parte
da Rede Galega de Dinamizacin
Xuvenil.
A carpa tamn serviu como un
espazo para que os grupos poi-
desen amosar as sas actvidades,
a modo dun escaparate do talento.
GUITIRIZ
10
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013
O VERN NA COMARCA
Poemas, concursos, natureza, moita msica...
A cantante Uxa puxo msica aos poemas do chairego Manuel Mara
Uxa levou os poemas de Manuel
Mara s noites de Cultura Aberta
As noites de Cultura Aberta, que
como cada ano os xoves do pasado
mes de xullo celebrronse nos xar-
dns da Deputacin, dedicaron unha
quenda cantante Uxa, que sa
vez elixiu as letras de Manuel Mara,
interpretando Andando a terra, un
traballo no que, con Sergio Tannus,
musican poemas, recollendo unha
idea da Fundacin Manuel Mara.
O Barco Muralla iniciou a sa
andaina en Guitiriz e vai a Vilalba
Un ano mis o Barco Muralla, da
Deputacin, da a coecer toda a ri-
queza medioambiental da provincia.
Trtase dunha aula turstco-medio-
ambiental que percorre as estradas
dos concellos lucenses amosando os
recursos naturais da provincia. A l-
tma fn de semana de xullo o barco
iniciou a sa ruta de vern en Guitriz.
Foi o primeiro dos concellos aos que
se achega a embarcacin este vern,
que ademais visita durante as fns de
semana de agosto as localidades de
Burela, Viveiro, Monforte de Lemos
e Vilalba. En Guitriz siotuouse nas in-
mediacins da rea Recreatva dos
Sete Muos.
Durante o ano pasado preto de
10.000 persoas se achegaron ata a
embarcacin para coecer a travs
do numeroso material didctco toda
a riqueza medioambiental de Lugo.
O Barco Muralla iniciou o seu percorrido estival na rea dos Sete Muos, en Guitiriz
Un grupo de vecios de Frades
visitou en Outeiro de Rei o
zoolxico de Marcelle Natureza
Unha vintena de vecios de
Frades partciparon na excursin
ao parque zoolxico Marcelle Na-
tureza, de Outeiro de Rei, organi-
zada polo Concello. A expedicin
contou cun gua e puideron coe-
cer algunhas das especies animais
que habitan os contnentes, dende
os guanacos, llamas e ands su-
ramericanos aos bisontes e wapi-
ts norteamericanos, pasando po-
los emes e canguros australianos.
Na visita a Marcelle Natureza participou xente de Frades de todas as idades
Centenares de persoas na Festa
do Requeixo de A Pastoriza e no
concurso de tractoristas
Coma nas catro edicins ante-
riores, centos de persoas acudi-
ron en A Pastoriza quinta Festa
do Requeixo, que se celebrou o
ltmo domingo de xullo durante
todo o da na rea recreatva do
Acevreiro. Houbo un xantar con
produtos da zona e con prezos po-
pulares.
Pola tarde celebrouse o Con-
curso de Habilidades con Tractor,
no que foron repartdos 700 euros
en premios. Igualmente, houbo un
mercado de artesana.
A festa incluu un concurso de habilidade no manexo do tractor
A PASTORIZA
COMARCA
OUTEIRO DE REI
COMARCA
ACTUALIDADE
Crnicas da Comarca - Agosto 2013 11
..... e festa rachada en todos os concellos
Pardias abriu o mes con tres xornadas repletas de actividades
Ao redor dunha trintena de act-
vidades desenrolronse a primeira
fn de semana deste mes de agosto
en Pardias, nun dos festvais mis
arraigados da comarca, da provincia
e mesmo de Galicia, como o acredi-
tan as sas 34 edicins celebradas,
bnaixo a batuta da asociacin Xermo-
los e de moitos colaboradores. Como
xa costume, houbo un pouco de
todo e moita xente, que acudiu a to-
dos os escenarios nos que se celebra-
ron as actvidades.
Das antes xa tvera lugar a pre-
sentacin, a cargo de Xaneco Tubio,
secretario da Asociacin de Gaiteiros
Galegos, e de Alfonso Blanco, da Aso-
ciacin Xermolos. Dende o da 2 ata
o 4 celebrronse, o primeiro da, ta-
lleres, festval de vdeos, teatro e ba-
tukada.
O sbado houbo concursos de
cantos de taberna por Guitriz e de
tapas nos bares; exposicins de pin-
tura, escultura, fotografa, cermica e
de ferramentas antgas de carpinte-
ra, que seguiron o domingo; certame
de debuxo infantl; mostra de arte-
sana en 60 casetas, e de artesns de
instrumentos musicais, obradoiros
de forma contnuada relacionados
coa msica, danza e artes, entrega
de premios, acuacins espontneas e
concerto de grupos, entre eles un xa-
pons e un cataln. O domingo cont-
nuaron as exposicins, talleres, etc.,
e a literatura estvo presente coa par-
tcipacin de varios escritores. Houbo
pregn a cargo de Vzquez Pintor, ho-
menaxe a Seivane e moita msica.
A msica tradicional tivo unha destacada presenza en Pardias Como todos os anos, o pblico acudiu en masa a esta cita
Os artesns participaron moi activamente os tres das Xermolos leva 34 anos fronte do veterano festival
As mallas pasaron das eiras s prazas de Castro de Rei e Meira
Na malla de Castro de Rei houbo actividades como os xogos tradicionais de Xotramu A malla de Meira, celebrada o pasado domingo,foi presentada na capital lucense
12
XENTE DAQU
Crnicas da Comarca - Agosto 2013
De forma escalonada, as festas pa-
tronais de Vilalba xa comezaron hai
das e a Vila xa est vivindo esas xor-
nadas especiais, sen embargo, o forte
comeza esta fn de semana co pre-
gn do da 30, a cargo do xornalista
Alfonso Hermida, coa imposicin de
bandas a raa das festas e as sas
damas e, sobre todo, coa actuacin
do grupo Dover, a mis destacada da
parte musical. Logo hai un descanso
ata a segunte fn de semana, e re-
matarn o domingo da 9. Tras a xira
da terceira idade, a pasada fn de se-
mana celebrouse de forma multtudi-
naria os dous das a xira da praia fu-
vial da Magdalena, con comida, cha-
rangas e orquestras que animaron as
verbenas.
Das 27 e 28 de agosto. Xornadas
dedicadas ao pblico infantl. De once
da ma a una e media da tarde, e
de catro a nove permanece aberto o
parque infantl instalado na Praza da
Consttucin, e a segunda xornada es-
tar dedicada auga, con atraccins e
xogos acutcos e escuma no mesmo
recinto. Tamn se disputarn partdas
de xadrz.
Xoves 29. Da da bicicleta. Encon-
tro coa bici e cos patns na Praza da
Consttucin, que incle un perco-
rrido polas ras de Vilalba para to-
dos os partcipantes coa sada e che-
gada na citada praza. A organizacin
entregaralle a todos os partcipantes
un dorsal cun nmero e, un boleto
para o sorteo de agasallos que se far
chegada entre os partcipantes.
Venres 30. A medioda comenza
o ambiente festvo; as sete da tarde,
proclamacin da raa das festas e
das damas de honra na Casa da Cul-
tura; s 19:45, clausura da edicin 39
do Certame Literario da Terra Cha,
con Alfonso Hermida Mejuto como
condutor do acto, que tamn dar
o pregn no Auditorio. s 10:30 da
noite, concerto do grupo madrileo
Dover, na Praza da Consttucin e con
acceso libre.
Sbado 31. Da de San Ramn,
dedicado ao traxe galego. Dende as
once hai pasarras; a medioda, misa
solemne, coa coral e a banda locais,
e outros grupos. s 13:00 horas, Xa-
carandaina acta na Praza da Cons-
ttucin; s 18:30, trofeo de ftbol;
s 22:00, verbena con Alcatraz e Ho-
llywood e a media noite, sesin de pi-
rotecnia.
Domingo 1 de setembro. Pa-
sarras, misa a medioda, sesin
verm e verbena coas orquestras
Compostela e Los Satlites.
Venres 6. s dez e media da noite
actuarn na Praza da Santa Mara o
Ballet Folclrico Espaol Mayte Ba-
yona e Estampas de Mxico.
Sbado 7. s das, sesin verm
con Alabama; s oito da tarde ter lu-
gar no Auditorio Municipal o IX Fest-
val de Bandas Pepe Guntn, coa part-
cipacin das de As Pontes, Foz e a de
Vilalba, acto organizado pola asocia-
cin cultural da anftriona. s dez da
noite, verbena na praza coas orques-
tras Alabama e Alianza.
Domingo 8. Da dedicado s pa-
rroquias. s 11:00 horas, pasarras; a
medioda, misa con ofrenda na parro-
quia de Distriz, coa presenza da raa
coas sas damas e das autoridades.
s das da tarde, sesin musical na
Praza da Consttucin a cargo da or-
questra Ismael, que tamn amenizar
a ltma verbena a partr das dez da
noite.
A XXX edicin da Festa ao Emi-
grante do Concello de Pol, que se ce-
lebrarou o pasado sbado da 24 de
agosto na localidade chairega, volveu
resultar un xito de partcipacin.
As actvidades comezaron ao me-
dioda cun acto durante o que cantou
a Schola Gregoriana Lucensis. Ao re-
mate tvo lugar a lectura do pregn,
que correu a cargo do socilogo e
urbanista, Elas Trabada Crende, un
emigrado que se achega todos os
anos ata a comarca a pasar uns das
de vacacins. s das e media da
tarde comezou o acto ofcial no que
foi descuberta a placa que conme-
mora o XXX aniversario da Festa ao
Emigrante do concello de Pol. Ao re-
dor dun cuarto de hora despois deu
comezo a sesin verm amenizada
pola orquestra Canad. Logo deste
espazo musical, foi o xantar na car-
balleira de Mosteiro, acondicionada
para esta especial xornada con mis
de 2.000 prazas para as persoas que
decidiron achegarse a comer al ro-
deados dun ambiente festvo e de ro-
mara. O xantar, como de costume, foi
unha das partes da festa mis celeb-
trada, xa que propicia as conversas e
a comunicacin entre persoas que na
maiora dos casos non se ven en todo
o ano. Logo da sobremesa comezou a
actuacin da orquestra Amrica, que
amenizou a tarde do sbado. Pola
noite, a festa contnuou e volveron
actuar as orquestras Canad e Am-
rica que animaron o baile ata moi en-
trada a madrugada.
Esta especial edicin foi presen-
tada nas datas anteriores en Lugo
polo deputado provincioal de Coope-
racin cos Concellos, lvaro Santos,
que anunciu a concesin de 3.000
euros, e polo alcalde Lino Rodrguez,
e varios membros da corporacin.
Arrancan as xornadas fortes das patronais
de Vilalba, nas que actuar o grupo Dover
As festas de San Ramn son un fto na comarca e poen fn s vacacins estivais
POL
Mosteiro celebrou tres dcadas
convocando aos emigrantes
VILALBA As festas prolongarnse ata o da 9 de setembro
VILALBA
Excelente resposta do pblico
no Parador Comedy vilalbs
A praza xunto ao Parador encheuse de pblico para asistir aos monlogos
Tamn en Vilalba teen xito os
monlogos, a xulgar pola asisten-
cia de pblico ao espectculo do
Parador Comedy. Por outra parte,
Xuventudes Socialistas de Vilalba
organiza un intercambio de libros
de texto para o curso 2013-2014.
As familias poden deixar e levar li-
bros na s do colectvo, en Campo
de Puente, 1, do da 27 ao 29.
XENTE DAQU
Crnicas da Comarca - Agosto 2013 13
As Termas creou unha
rea de ocio infantil
baseada en contos
Catro contos dos mis clasicos,
Hansel e Gretel, Alicia no Pas das
Marabillas, A Sirenia e Aladino,
sirvenlle ao centro comercial As
Termas, de Lugo, para dar nome a
outras tantas zonas de ocio para o
pblico infantl, de 2 a 12 anos, ini-
ciatva que baixo o nome de Vive
un agosto de cuento con rase
una vez en As Termas, permanece
aberta ata o prximo da 9 de se-
tembro, cunha superfcie de 200
metros cadrados.
ITINERARIOS
Segundo explicou a xerente do
centro comercial, Pilar Santos So-
lla, cada conto clsico constte un
itnerario que nenos e nenas po-
den seguir mentras permaneza
aberto este parque de ocio. A re-
solucin de misterios, a cocia con
chocolate, o mundo mxico ou o
submarino son os motvos de di-
versin que se lle ofrece ao pblico
infantl.
Ademis, As Termas regalar
cinco eurotermas que son uns bo-
nos que se podern empregar nas
tendas de moda do centro comer-
cial polo mero feito de recorrer as
catro zonas.
VILALBA
A directva da Asociacin de Em-
presarios de Muimenta, que engloba
a gandeiros, profesionais e autno-
mos da parroquia, organizou a VII edi-
cin do Concurso de Tapas de Mui-
menta entre os pasados 13 e o 18 de
agosto, en horario de 19:30 s 23:30
horas.
O resultado da votacin do p-
blico, unha vez efectuado o reconto,
na noite do 19 de agosto, foi o se-
guinte: Alvario, 8,76 puntos recibi-
dos de media; Abuelo, 8,60; Cabuxo,
8,30; Tino, 8,23; Crua, 8,20; An-
llo, 7,26; Neira, 7,06, e Latno recibiu
unha puntuacin media de 6,88.
XULGADO PROFESIONAL
Ao igual que na edicin do vern,
o xurado profesional integrrono os
propios ttulares ou representantes
dos locais de hostelera partcipan-
tes. Neste caso as puntuacins alcan-
zadas foron un pouco mis baixas e
os resultados son: Cabuxo, 7,43 pun-
tos de media; Alvario, 7,29; Tino, 7
puntos; Abuelo, 6,57; Anllo e o Neira,
6,43; Crua, 6,14, e Latno, 3,86 pun-
tos de media.
O pblico partcipante co seu voto
optaba a tres vales de cen euros cada
un deles, a gastar nos negocios dos
socios da Asociacin de Empresarios
de Muimenta, nun prazo mximo de
trinta das dende a sa entrega. Os ga-
adores foron Guillermo Anllo Saave-
dra, Albino Mon Garca e Edita Parga.
A gaadora do vale dos trescentos
euros, premio ruta dos oito bares,
foi Lidia Seco Gallo, de A Pastoriza. Os
seiscentos euros, en premios e os di-
plomas aos locais gaadores e part-
cipantes, entregranse o xoves 29 de
agosto, a partr das nove da noite.
Pblico e hostaleiros non coincidiron
no fallo do concurso de tapas
MUIMENTA Os premios participacin entrganse o da 29 deste mes
Un xurado popular e outro de hosteleiros puntuaron as tapas presentadas a concurso
14
XENTE DAQU
Crnicas da Comarca - Agosto 2013
As subvencins da rea de Cul-
tura da Deputacin corresponden-
tes anualidade 2013 ascenden a
540.000 euros, segundo o aprobado
pola xunta de goberno hai varias se-
manas. Ao igual que as de deporte,
estas axudas estn destnadas reali-
zacin de eventos e actvidades cultu-
rais anuais organizadas por entdades
asociatvas e concellos e a sufragar os
gastos derivados da mellora de insta-
lacins e equipamentos culturais nas
entdades locais.
O nmero de solicitudes recibidas
por parte de asociacins culturais si-
milar s da convocatoria do ano an-
terior, superando as 500 petcins.
Nesta ocasin, presentronse 547 so-
licitudes entre as que se repartr un
orzamento de 400.000 euros. Para a
promocin e realizacin de actvida-
des culturais anuais, 250 entdades
percibirn at un mximo de 8.000
euros e para a celebracin de even-
tos culturais, 251 asociacins recibi-
rn, cada unha, un mximo de 6.000.
Segundo explicou Antonio Veiga,
trtase dun total de 501 axudas a en-
tdades culturais; cifra elevada que
demostra o compromiso do goberno
provincial coa cultura de base. A gra-
vidade de que a Xunta de Galiza non
apoie as asociacins culturais de base
vai mis al. Neste senso, recordou
aos populares que non pode haber
democracia sen instrumentos para a
partcipacin social.
En relacin s solicitudes de axuda
para investmentos e equipamentos
culturais e gastos correntes dos con-
cellos, superan o centenar de pet-
cins. A rea de Cultura recibiu 57 so-
licitudes para investmentos e adqui-
sicin de equipamentos culturais s
que se destnarn un total de 80.000
euros, e 59 petcins de subvencin
para os gastos correntes, aos que se
dedicarn 60.000 euros. Os concellos
recibirn un mximo de 5.000 euros
para asumir os gastos correntes de-
rivados da celebracin de actvida-
des culturais de carcter anual e at
2.500 euros para actvidades culturais
eventuais.
COMARCA A Chaira vista polos chairegos, derradeira publicacin de Xenaro Prez Gmez
O libro dos libros sobre a comarca
A maiora das actividades culturales chairegas recibirn axudas da rea de Cultura
A rea de Cultura destina 540.000
euros para as actividades das
asociacins e dos concellos
COMARCA
A Chaira vista polos chairegos, de
Xenaro Prez Gmez, foi un dos lt-
mos libros relacionados coa comarca
que sau ra este vern. A presenta-
cin tvo lugar na Deputacin a cargo
do seu presidente, Jos Ramn G-
mez Besteiro. Lembrou que esta pu-
blicacin unha escolma de libros
reeditados ou escritos entre os anos
1940-1975 sobre esta ampla zona da
provincia. O libro fai referencia aos
nove concellos que a integran, polo
que na sa presentacin estveron
presentes alcaldes e outras autorida-
des de toda a provincia. Tamn part-
ciparon asociacins veciais e cultu-
rais, as como persoeiros da poltca e
da vida cultural.
O mximo mandatario provincial
destacou na presentacin o valor do
traballo de divulgacin que fai o au-
tor con este libro e o seu esforzo e te-
nacidade por recompilar datos da sa
comarca. Segundo Gmez Besteiro
con este libro Xenaro Prez demos-
tra o amor que sinte pola sa terra,
da que estvo separado moito tempo
por motvos laborais.
O presidente destacou do libro
vertente social dos textos que axuda
a entender o cambio que vivu a co-
marca chairega entre 1940 e 1975. No
acto de presentacin tamn leu, ade-
mais, unha carta da deputada chai-
rega Regina Poln, que non puido asis-
tr presentacin por ter unha viaxe
fra. No escrito agradeceulle ao autor
que plasmase no libro a cultura, a pai-
saxe, o patrimonio e os costumes da
zona e a sa evolucin da comarca.
Gmrez Besteiro e Xenaro Prez presentaron o libro no saln de actos provincial
Este traballo de divulgacin reco-
lle en cada texto unha breve resea
biogrfca do autor, un resumo e co-
mentario do contdo. Nalgns casos
tamn se incle unha mostra literal
dos textos. Xenaro Prez agradeceu
Deputacin a oportunidade de pu-
blicar este libro.
O libro comeza cun limiar de in-
tencins, segue cunha achega xeral
Terra Ch do sculo XIX e con algns
datos e hipteses sobre os cambios
sociais ocorridos na comarca chai-
rega durante a segunda metade do
sculo XX. Despois dalgunhas con-
clusins sobre o perodo de 1940-
1975, o texto remata cunha home-
naxe ao socilogo Garca Cendn, na
que se esbozan unha serie de cues-
tns sociolxicas sobre A Chaira.
Na lia do anterior, Besteiro co-
incidiu en que a travs das observa-
cins do autor comprndense me-
llor os cambios na natureza chairega
-a transformacin da paisaxe-, na
economa co paso dunha econo-
ma de autoabastecemento a unha
de mercado total e global-, os cam-
bios na cultura -valores, lingua ga-
lega, relixins e innovacins- e a re-
organizacin destes elementos co
paso do tempo.
Xenaro Prez un chairego xu-
bilado que vivu e traballou 35 anos
en Madrid. A idea de facer este libro
xurdu duns cursos de doutoramento
que fxo na Universidade Complu-
tense. Xunto con outros compaei-
ros realizou un traballo de compara-
cin das comarcas de Galicia, encar-
gndose el da Terra Cha. Naquel mo-
mento a investgacin quedou sen
fnalizar, pero cando se xubilou reto-
mou a idea e pensou en aproveitar
toda a documentacin xerada no es-
tudo. O autor xa est a pensar nun
segundo volume que recolla os tex-
tos reeditados ou creados durante a
democracia.
GAYOSO E MARIA
Este ltmo da 20 tamn foi
presentado en Vilalba o libro Vie-
jos tempos con hechos reales, do
vilalbs Arturo Gayoso Fraga. O au-
tor recolle costumes e traballos
propios doutra poca, que corren
o perigo de desaparecer. Abarca
desde os labores mis tradicionais
do campo ata ritos e festas.
Pola sa banda, a desaparecida
xornalista Maria Folgueira foi ho-
menaxeada en Reigosa. O seu ma-
rido, Xos Lpez, e os amigos de-
dicronlle o libro Unha voz libre da
Terra Ch, centrado na sa vida.
Un antigo traballo ao que lle
dedicou anos e moito esforzo
DEPORTES
Crnicas da Comarca - Agosto 2013 15
FTBOL SALA Memorial Francisco Javier Gonzlez Vzquez
O Peugeot Vilalba caeu ante o Burela
O Peugeot Vilalba non puido fa-
cerse co trofeo do primeiro Memorial
Francisco Javier Gonzlez Vzquez de
ftbol sala ao caer derrotado ante o
Burela Pescados Rubn por 0-10. Os
goleadores burelaos foron Matamo-
ros (3), Miguel Moreno (2), Iago (2),
Jorge Palacios (1), Hugo Lpez (1) e
Diego Maseda (1).
Nun encontro onde o resultado
era o de menos, e se xuntaban das
boas causas, como a homenaxe a Ja-
vier, e causa solidaria con Adrin, as
bancadas do Municipal rozaron o
cheo, e os donatvos alcanzaron os
918 euros. Nas bancadas puideronse
ver, ex xogadores do Hotel Villamar-
tn, o presidente, directvos e xogado-
res do Racing Villalbes, o alcalde de
Vilalba, concelleiro e xente relacio-
nada co ftbol sala galego.
Na recollida de frmas promovida
polo Vilalba F.S., para que o Pavilln
Municipal pase a denominarse Fran-
cisco Javier Gonzlez Vzquez, asina-
ron un total de 167 persoas. Os inte-
resados en apoiar esta proposta po-
den colaborar coa sa frma en A Pra-
via ou nos partdos no pavilln.
Por outra parte, o Vilalba F.S. tn
en marcha a campaa de captacin
de socios para sobrepasar os 300. O
prezo do carn de 20 euros.
Gran participacin nas
competicins de voleibol e
ftbol en Vilalba
Numerosos xvenes da co-
marca partciparon os pasados das
8 e 9 de agosto nos torneos orga-
nizados polas Xuventudes Socia-
listas da Terra Cha en Vilalba. Du-
rante as das xornadas foron dis-
putados partdos de voleibol 4x4 e
de ftbol 3x3. Con posterioridade,
os organizadores manifestaron a
sa grattude aos partcipantes e
aos asistentes. No futoro celebra-
rn novas competcins deport-
vas, dentro das actvidades desa
rea da organizacin.
OS VILARES
Por outra banda, uns 200 atle-
tas partciparon na edicin nmero
23 da Carreira Popular de Os Vila-
res, que gaou Gustavo Platas na
modalidade masculina, e a madri-
lea Luca Martnez, na feminina.
A Convencin internacional
Galibudo, en Vilalba en setembro
A XII Convencin Internacional
de Artes Marciais Galibudo 2013 ce-
lebrarse na capital chairega do 6 ao
8 de setembro. Nela partciparn en-
tre 200 e 250 persoas chegadas de to-
das as partes do mundo, ademais dos
mellores mestres galegos e estatais.
As prazas para partcipar na con-
vencin son limitadas e aceptanse
por rigorosa orde de entrada, rema-
tando o prazo de inscricin este 27 de
agosto, e est habilitado o enderezo
centervilalba@centervilalba.com.
Este acontecemento xa fora pre-
sentado en xullo en Lugo polo vice-
presidente da Deputacin Antonio
Veiga, e polo coordinador, Antonio
Montes, acompaados polo depor-
tsta Gabriel Tembras, que recibiu un
trofeo de mans de Veiga.
Ademais do congreso, os part-
cipantes realizan outras actvidades
para coecer as comarcas. Realiza-
rn unha visita e adestramento ao
aire libre en Penas de Rodas. A orga-
nizacin tamn quere manter a ver-
tente social e solicita a colaboracin
dos partcipantes achegando un quilo
de alimentos non perecedoiros para
o comedor de Critas en Lugo.
Os veteranos do
Deportivo, en Muimenta
O vindeiro domingo primeiro
de setembro celebrarse no
campo de O Pichn de Muimenta
un partdo de ftbol entre os ve-
teranos do Deportvo de A Corua
(Sper Depor) e a Sociedade De-
portva Muimenta.
O encontro servir de presen-
tacin para o equipo local, que
este ano militar de novo na Pri-
meira Rexional despois de acadar
o ascenso na ltma temporada. O
partdo entre o Deportvo de A Co-
rua e a SD Muimenta comezar
s sete da tarde.
A S.D. Muimenta, que estre-
nou nova directva en xullo, re-
corda que os carnets de socios da
entdade para a tempada 2.013-
2.014 poden ser retrados po-
los ttulares no restaurante Anllo
de Muimenta. Igualmente, se al-
gun quere facerse novo socio do
equipo de ftbol da vila, pode pa-
sar igualmente por al para facilitar
os seus datos.
FTBOL EN FRIOL
Por outra banda, o ftbol femi-
nino foi hai das o deporte rei en
Friol con motvo da presenza do
Atltco, que elixiu este concello
lucense para rematar a sa con-
centracin e fxose cos honores do
trofeo local e do pblico.
FTBOL
TORNEOS
ARTES MARCIAIS
Crnicas da Comarca
Crnicas da Comarca. Edicin Terra Ch.
Depsito Legal: C 901 - 2013
Director: Antonio Vzquez Fernndez. Telf: 679 21 21 40
Redaccin: cronicadacomarca@gmail.com
Imprime: Publicaciones Tameiga SL