You are on page 1of 28

berznik_080:berzNIK 27.06.

2009 16:40 Page 1

берзНИК - GODINA III - BROJ 80 - 29 ЈУНИ 2009 GODINA (PRILOG NA TENDERNIK)

www.berznik.com.mk

- Забрана за вршење на
дејност - крај на
манипулирање со трудот?
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:40 Page 2
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:44 Page 3

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
3

Ќ
е влезе ли Македонија во рецесија? ... Америка.
Министерот за финансии вели дека е …. За разлика од оптимистичките уверувања на
неблагодарно да се шпекулира. Но, доколку ни нашите челници во делот на финансиите, првиот
се појави раст на БДП под нулата и во вториот човек на ЕБОР, Томас Миров, смета дека треба да
квартал, рецесијата не ни бега. Па така, од прилика се воздржиме од прекумерен оптимизам и
за 70-ина дена, во средина на летото, кога ќе бидат предупреди дека социјалните последици од
пресметани економските показатели за овој период стопанската криза ќе дојдат со задоцнување и дека
ќе бидеме на чисто: доколку малку имаме негативна без сомнеж ќе бидат сурови.
стапка на раст, Македонија би била во рецесија... Според него, стопанската санација може да биде
Ако е за утеха, Славески потсетува дека нарушена од проблемите со плаќањето на
опаѓањето на БДП во првиот квартал од годината е долговите, предупредувајќи дека земјите од средна
едно од најниските во споредба со други земји од и источна Европа оваа година ќе забележат рецесија
регионот и во Европската унијa. и дека речиси сите стопанства во тој регион ќе
- Тоа е релативно ниска стапка, што всушност е паднат од четири, па дури до 15 проценти.
ефект од економската криза во Република Всушност, ЕБРД предурпеди дека целиот регион ќе
Македонија. претрпи значително негативно влијание доколку
Она што е важно за во иднина, според големите западни банки се повлечат од него.
За да се амортизираат ваквите

Оптимизам падови, ЕБОР рекордно инвестира во


источноевропските банки и фирми со цел
да помогне да се ублажи најголемото
министерот, се навестувањата од ОЕЦД дека се пропаѓање на стопанствата на тој регион од падот
очекува рецесијата во светски рамки да заврши до на комунизмот пред две децении. Притоа наведува
крајот на оваа година и да има поместувања на дека пречките за брзо зајакнување можат на пример
стапките на раст. да бидат, политичката нестабилност, наглиот раст на
Тој додаде дека мерките што Владата на Република неплатените кредити и банкрот на компаниите.
Македонија ги презема веќе покажуваат дека се Со цел на банките да им обезбедуваат брзо
ефективни од аспект на ублажување на силните финансирање, заедно со Светската банка и
негативни последици што можат да уследат од Европската инвестициска банка (ЕИБ), ЕБОР во
светската економска криза. февруари започна кредитна програма во вредност
- И Ставрески смета дека минималното од 25 милијарди евра. Целта на програмата е да се
намалување на БДП во Македонија, е позитивен пронајде платформа за заедничка акција која би ги
сигнал дека сепак случувањата се под контрола. убедила големите банки да останат во регионот на
- Верувам дека успеавме да го избегнеме она што централна и источна Европа, за што секако ќе биде
беше ризик во првиот квартал. На ист таков начин ќе неопходна широка поддршка.
настојуваме преку дополнителните мерки што ги Според анализите на ЕБОР, во европските
предвидовме и преку кредитната линија од економии во развој мора да дојде до
Европската инвестициска банка да додадеме малку реструктуирање на потрошувачките кредити, како и
свежи средства однадвор што се неопходни за на кредитите на фирмите, со цел банкротствата на
македонските претпријатија успешно да ја пребродат фирмите, неплатените кредити и растот на
оваа тешка година, рече вицепремиерот. невработеноста да останат под контрола. А, бидејќи
Според него,намалувањето на економската ние се сметаме за економија во развој, да се
активност во Македонија не би требало никого да надеваме дека и во Македонија овие параметри ќе
изненади, тоа е нормално и очекувано кога во се задржат барем на ова (и сега неславно) ниво и
светот се случува најголемата светска криза во нема и натаму да бележат минуси...
последните 100 години. Сепак, добро е што ставките Во спротивно ...можно е да се најдеме на скалата
на пад во Македонија се поблаги и согласно на сиромашни земји на кои под ударот на
последните случувања можеме да очекуваме дека е глобалната економска криза не им бега хуманитарна
избегнато најлошото, а најлошото е она што се катастрофа. Тоа е дел од извештајот за глобалните
случи во некои други земји - да се загуби стопански текови, каде Светската банка наведува
макроекономската стабилност, стабилноста на дека економскиот раст во земјите во развој оваа
курсот, да не можат да се сервисираат обврските година ќе опадне на само 1,6 проценти-чекор којшто
кон странство или да се доживее вистински крах во ќе турне три милиони лица под границата на
реалниот сектор каков што имаат Латвија и Естонија сиромаштијата, оценува Банката.
и некои други земји, па дури и Словенија со пад од За да се спречи повторување на долгогодишната
минус 8,5 проценти за разлика од нас коишто имаме криза во сиромашните земји од периодот на 70-те и
Makedonka Baldazarska 0,9, вели Ставрески. 80-те години на 20-от век, банката повикува на
Glaven i odgovoren Тој изрази надеж дека 100-те милиони евра од координирана меѓународна финансиска акција. Јас
urednik na берзНИК Европската инвестициона банка ќе помогнат во би рекла дека на Македонија добро би и дошла
e-mail: македонското стопанство и оти секој најмал ваква акција подржана од сите партиско-економски
berzNIK@interNIK.com.mk позитивен економски раст во третиот и четвртиот структури... социјалниот мир едвај се одржува,
квартал би бил охрабрувачки. -Сепак, најважно е граѓаните немаат веќе трпение.... а,за оптимизам и
оваа година најголем број претпријатија да успеат да да не зборуваме...
опстанат и да ја преживеат кризата, а за развој ќе
биде потребно светските економии да повлечат,
До следниот
односно да се врати економскиот раст во Европа и понеделник
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:38 Page 4

4 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

презентиран преДлог-законот за електронСко управување

Документацијата и во институциите- електронски


Министерството за информатичко општество го претстави Предлог- Со меѓусебното поврзување и користење на регистри-
законот за електронско управување кој овозможува меѓусебно поврзува-
ње и користење на регистрите и базите на податоци во министерствата, те и базите на податоци сите субјекти на кои законски
државните институции и органи, судовите, правните лица и другите им се доверени јавни овластувања, на корисниците
субјекти на кои законски им се доверени јавни овластувања. За корис- им се овозможува од едно место ќе можат да ги
ниците тоа ќе значи ефикасна администрација која ќе ги услужува
навремено и по електронски пат, намалување на трошоците во работата добијат потребните податоци и документи
на администрацијата, ќе нема дуплирање податоци, компаниите и граѓа- е надлежно за контрола и за постигнување на потребното ниво на мреж-
ните од едно место ќе можат да ги добијат потребните податоци и доку- на и информациска безбедност на сите системи, како задолжителен
менти. услов во меѓусебната размена на податоци и документи во електронска
- Законот кој ќе овозможи реализација на проектот за интероперабил- форма.
ност со право добива предзнак револуционерен во законодавството во Врз основа на законот, Министерството ќе подготви и неколку подза-
Република Македонија во областа на информатички технологии, истакна конски акти со кои детално ќе бидат уредени стандардите и критериуми-
Мирјана Секуловска, заменик-министер за информатичко општество. те за меѓусебно поврзување и користење на регистрите и базите на
Законот за електронско управување нема да ги опфаќа електронските податоци меѓу државните органи и институциите, односно за оперативна
документи кои содржат класифицирани информации и нема да ги про- функционалност на информациските системи од организациски,
мени правилата за постапување со документи во хартиена форма. Со технички и семантички аспект. Исто така, со овој закон ќе се забрани
него ќе се дефинира кои институции кои информации ги собираат, начи- формирање на регистри со исти податоци во различни државни органи и
нот на прибирање на податоците, од која институција тие се преземаат и институции и ќе се создаде законска претпоставка за оневозможување
каде се доставуваат. Тој најпрво ќе биде спроведен во државните уста- од непотребно повторување на податоците, односно ќе се дефинира
нови, потоа ќе ги опфати бизнис-секторот и граѓаните, а во план е и точно кои државните органи и институциите кои информации ги
интернационално поврзување. собираат, начинот на собирање на податоците, од која институција ги
Секуловска посочи дека Министерството за информатичко општество преземаат и до кого ќе ги доставуваат- објасни Секуловска.

Соработка меѓу локалната Самоуправа и бизниС-Секторот

Стопанските инвестиции ќе ги кројат


урбанистичките планови
Општините имаат желба и интерес за сора-
ботка со бизнис-секторот и нудат можности за
инвестирање, а бизнис-секторот треба да инве-
стира во нив, порача градоначалникот Коце
Трајановски на работилницата што се одржа во
Собранието на град Скопје, со која всушност
им се дава значење на домашните инвестито-
ри и дека е потребно заедно да се градат
општините и Република Македонија.
На работилницата, на која се соочија претстав-
ниците на членките на трите најголеми делов-
ни асоцијации во земјава - Стопанската комора
на Македонија, Сојузот на стопанските комори
и Стопанската комора на северозападна
Македонија, од една страна и, скопските градо-
началници, нивните соработници и претставни-
ци од Катастарот од другата страна, се диску-
тираше за проекти, за идни инвестиции и за
проблемите со кои се соочуваат стопанствени-
ците во текот на работењето во делокругот на
државната и локалната администрација и
Катастарот на недвижности.
Градоначалникот Коце Трајановски најави
дека во град Скопје во тек е постапка за про-
мена на Генералниот урбанистички план и дека
таа постапка ќе трае повеќе од една година.
- Бизнис-заедницата ќе биде вклучена во ќе го оживеат стопанството и ќе му дадат сила на северо-западна Македонија, Блерим Златку,
неговото донесување, ќе може да добива да се развива. На Скопје, на годишно ниво, му информираше дека досега презеле две ини-
навремени информации и да инвестира во се потребни најмалку 10 илјади станови, но во цијативи - основање бизнис-центри во сите
повеќе области, како изградба на булевари, градот се подигаат само доградби кои создава- општини во кои тоа е можно, и префрлување
улици, фекални и атмосферски канализации, ат проблеми, - нагласи Рафајловски. на правото на сопственост на земјиштето од
сообраќај, во алтернативни извори на енергија Според неговите зборови, Комората ги оце- Република Македонија на општините. Во 10
и туризам,- им порача на деловните луѓе скоп- нува како позитивни реформите што ги реали- градови во Македонија веќе се основани бизнис-
скиот градоначалник. зира Катастарот од Проектот поддржан од центри кои се контакт меѓу Комората и општините
Горан Рафајловски од Регионалната комора Светската банка во делот на скратување на и на тој начин ќе се придобиваат средства од
со седиште во Скопје посочи дека е неопходно процедурите за издавање документи, средува- европските фондови за реализација на проекти од
афирмирање на партнерството меѓу приват- ње на катастарската евиденција и односот со локално ниво.
ниот и јавниот сектор во функција на реализа- бизнис-заедницата. Таквата практика треба да Златко Калеников, претседател на Сојузот на сто-
ција на позначајни проекти во градот и општи- продолжи со несмален интензитет, со цел и пански комори на Македонија, посочи дека од
ните. Тој посебно истакна дека во градот веќе Катастарот да даде поголем придонес во над- Комората се произлезени повеќе проекти, како
20 години нема изградено нова населба, освен минување на проблемите со средувањето на Зајчев Рид, деловни индустриски зони... Според
еден дел во населбата Ново Лисиче. локациите за градење со кои се соочуваат него, досега се среќавале со состојби да немаат
- Повеќе проекти мируваат, како што се Ново заедно и општините и проектантите и изведу- простор каде да инвестираат и со ДУП-ови кои не
Лисиче и Зајчев Рид. Со овие населби може да вачите, па и најглавните - инвеститорите. биле компатибилни за нивните инвестиции. Тој
се обезбедат од 300 до 400 илјади станови кои Извршен директор на Стопанската комора изрази надеж дека овие состојби ќе се променат.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:38 Page 5

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
5
22.06.2009 g. PONEDELNIK
S O D R @ I N A 1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Преполовени странските инвестиции - Годинава, во погледнато, секој Американец е задолжен во Кина со
VOVED........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 првите три месеци, во земјава се инвестирани вкупно 55,4 околу четири илјади долари. Во исто време, Кина ја турка
милиони евра, покажуваат податоците на Народна банка работата за формирање азиски монетарен фонд,
на Македонија, пренесува Утрински весник. Тоа во однос независен од ММФ.
BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ....................................5-7 на истиот период минатата година, кога биле инвестирани Денес ќе читате и дека Македонија има поин-тензивна
117,6 милиони евра, е пад на инвестициите од цели 62,2 туристичка понуда пред Словенците. Таа ги чека
милиона евра. Она што е важно да се истакне е дека словенските туристи. Билборди со мотиви од културно-
финансии.............................................................8-9 најголем дел од инвестициите годинава, дури 50,6 историското и природното богатство со кои се повикуваат
милиони евра, не се свеж капитал влезен однадвор, туку словенечките граѓани да ја посетат Македонија се
реинвестирана добивка од компаниите. поставени во Љубљана, како дел од кампањата за
Колку за споредба, од инвестициите во првите три месеци промоција на македонската туристичка понуда во
на домашен терен.............................12-13 од минатата година, само 46,9 милиони евра биле соседните земји. Словенечките граѓани кампањата ја
реинвестирана добивка, што зафаќа помалку од половина оценуваат позитивно и велат дека прв пат се претставува
од инвестициите во тој период. Македонија на ваков начин во Словенија.
Новиот удар врз Фершпед, топ тема во повеќе дневни -Рико сака да изгради четри хидроцентрали во
тркалезна маса за стечајот.............13-17 весници. Царинската управа на компанијата и’ ја одзеде и Макеоднија, пренесува Дневник.-Словенечката компанија,
дозволата за складирање стока, што значи дека Рико е заинтересирана да ги изгради хидроцентралите
магацините во Скопје, Велес и Битола, Фершпед ќе мора Чебрен и Галиште, Бошков мост и една хидроцентрала на
да ги затвори и во наредните 12 месеци нема да смее да реката Вардар. Овој амбициозен план деновиве го
сВЕТ ВЕсТи.........................................................18-19 работи со магацинските простори, односно да чува соопшти сопственикот на Рико, Јанез Шкрабец, јавува
нецаринета стока на свои клиенти. Привремената Макфакс. Рико ја гради хидроцентралата Света Петка
забрана, како што пренесуцаат весниците претставува (Матка 2), бизнис што го доби на оглас што го распиша
БЕРЗниК - ЧЕТВРТОК-саБОТа ............20-23 анекс на претходното решение на Царината, со кој на ЕЛЕМ. Во компанијата соопштуваат дека за изградба на
оваа шпедитерска компанија и’ беше одземено правото за Матка 2 ќе им требаат повеќе пари од претходно
царинско застапување. Ова е втор удар врз Фершпед, планираните.
нЕДЕЛаТа Ја ОДБЕЛЕЖаа................................24 откако Царината пред три недели, поради царински долг Актуелната цена на изградба на хидроцентрала во
од 10 илјади евра, му ја одзеде лиценцата за работа на светот изнесува 2,5 милиона евра за еден мегават.
БЕРЗа..................................................25-26 Фершпед, со што компанијата го загуби правото на Словенечкото претпријатие работи и на неколку еколошки
шпедиција и правото на застапување на други фирми во проекти во Македонија. Рико го доби и бизнисот за
постапка на царинење во тек на една година. изградба на комунално-пречистителна станица за отпадни
И двокатните автобуси за градскиот превоз во Скопје, води во скопската населбата Волково. Во него ќе читате и
тема за која веќе врат шпекулации- кој ќе ќари за нивната дека климатскаите промени ќе го уништат земјоделството-
I M P R E S S U M набавка,а која ја интерпретираат неколку дневни весници.-
Скопски бизнисмен зад кого стојат низа афери и е близок
Климатските промени, посебно глобалното затоплување,
ќе имаат огромно влијание врз македонското
на владејачката фамилија ќе ќари 23 милиони евра од земјоделство. Први на удар се предвидува да бидат
тендерот за набавка на 302 двокатни автобуса, обвини доматите и грозјето зашто имаат потреба од големи
вчера Ден Дончев, потпретседател на партијата количини вода, загрозено ќе биде и сточарството, а
Обединети за Македонија. Според него, одлуката на најизразено намалување на приносите се очекува кај
Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje Владата, односно на Министерството за транспорт и врски зимската пченица, сметаат експертите.
Mediumska biblioteka i digitalna arhiva 302 двокатни автобуса да се набават од кинеската - Зегин бренд компанија во ЈИЕ, пренесува Вечер.-
Redakcija na компанија, Џенгџоу јутонг групација била класичен пример Компанија ЗЕГИН, чиј сопственик е Благоја Механџиски, е
Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000, на корупциски мегаскандал, за кој, најави Дончев, од годинашниот македонски лауреат на престижната награда
R.Makedonija партијата ќе побараат поведување кривична одговорност Бизнис партнер 2009, што годинава по 15-пат се одржа во
од одредени лица. Белград. Во конкуренција на 600 деловни субјекти од
Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839
А,економијата на Кина е дневна тема и на странските Југоисточна Европа, ЗЕГИН застана рамо до рамо со
Internet: www.interNIK.com.mk; медиуми. –Може ли Кина да ја спаси светската економија, словенечка КРКА, Дукат од Хрватска, Вектра од Црна
e-mail: info@interNIK.com.mk е прашање на кое политичари, економисти и новинари од Гора, ЕФГ банката од Грција и уште неколку успешни
Источна Азија на Светскиот економски форум во Сеул се компании од Унгарија, Романија, Кипар и Бугарија. Од
Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski советуваат за влијанието на економската криза врз македонските компании ова меѓународно признание
Marketing: Ivona Josifovska Источна Азија. Големо внимание и е посветено на стопан- досега го имаат добиено само скопската фармацевтска
IKT Menaxer: Kiro Velkovski ството во Кина... Според официјалните податоци, компанија Алкалоид и винаријата Тиквеш.
кинеската економија во првиот квартал на годинава Денешните весници пренесуваат и дека Охридското Езеро
Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i} бележи пораст за повеќе од шест проценти... Статистички нема да се дава под концесија до 2014 година.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI


MEDIUMI 2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI
e osnovan 2007 godina. 1. КОЈ ЌЕ СЕ ОФАЈДИ ОД КИНЕСКИТЕ АВТОБУСИ? (*****)
2. НОВ УДАР НА ДРЖАВАТА ВРЗ „ФЕРШПЕД” (***)
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI
MEDIUMI ДНЕВНИК СЛОВЕНЦИТЕ
с.7 СЕ НАМАЛУВААТ ЗАШТЕДИТЕ ВО БАНКИТЕ
Broj: 56 с.3 НЕКОЈ ЌЕ „ЛАПНЕ” 23 МИЛИОНИ ЕВРА
Data: 01.12.2008 ОД КИНЕСКИТЕ АВТОБУСИ ВРЕМЕ
с.5 МАКЕДОНИЈА ГИ ЧЕКА ТУРИСТИТЕ ОД СЛОВЕ-НИЈА с.3 КИНЕСКИТЕ АВТОБУСИ СО ВМРОВСКО ЛАВЧЕ
SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA с.5 ВЛАДАТА ДОПРВА ЌЕ НЕ ПРЕЗАДОЛЖИ с.7 ПЕТАР ГОШЕВ НЕ КРЕВА ПАНИКА ЗАЛУДНО
с.6 „РИКО” САКА ДА ИЗГРАДИ ЧЕТИРИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ с.7 „ФЕРШПЕД” ОСТАНА И БЕЗ СКЛАДИШТАТА
FOTO NASLOVNA: ВО МАКЕДОНИЈА с.8 ЕЛЕКТРОНСКИТЕ БИЛЕТИ ЌЕ ЈА ДОЧЕКААТ ЕСЕНТА
тркалезна маса за с.6 „ЗЕГИН” МЕЃУ РЕГИОНАЛНИТЕ БИЗНИС-ЛИДЕРИ
стечајот ВЕЧЕР
БИЗНИС с.7 ЗЕГИН-БРЕНД КОМПАНИЈА ВО ЈУГОИСТОЧНА ЕВРОПА
с.2 MAT И АЦВ ВО ВОЈНА СО КРИВИЧНИ ПРИЈАВИ
Foto:
с.4 СКУДНИТЕ ИНФОРМАЦИИ
Robert Spasovski ВЕСТ
ЗА КОМПАНИИТЕ-БАРИЕРА ЗА ИНВЕСТИТОРИТЕ с.4 ИНКАСАТОРИТЕ НА ПАТАРИНИТЕ ДВА
МЕСЕЦА БЕЗ ПЛАТА
Redakcija na с.6 СРЕДНИТЕ БАНКИ СО НАЈРАШИРЕНА МРЕЖА
Internet distributiven sistem: www.interNIK.com.mk НА БАНКОМАТИ НОВА МАКЕДОНИЈА
Glaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska с.8 ПАЗАРИТЕ ВО РАЗВОЈ ДО 2010 ГОДИНА ЌЕ с.8 ДОЦНАТ ПЛАТИТЕ ВО „МАКЕДОНИЈА ПАТ”
Novinari: Vaska Mickoska ПОРАСНАТ 32 ПРОЦЕНТИ с.10 ПАРТИЈАТА НА БОШКОВСКИ ЈА ОБВИНИ
Evoluator na vesti: Renata Tasovska с.9 МБИ-10 СО НОВ ПОРАСТ ОД 0,78 ПРОЦЕНТИ ВЛАДАТА ЗА МАЛВЕРЗАЦИИ СО ДВОКАТНИТЕ
operatori: Mare Lazarevska, Martin Arsovski, \or|e Rexi} i АВТОБУСИ
Darko Tripunovski УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.3 КОЈ ЌЕ ЗАРАБОТИ ОД ДВОКАТНИТЕ АВТОБУСИ
Fotoreporter: Robert Spasovski ШПИЦ
с.3 НОВ УДАР НА ДРЖАВАТА ВРЗ „ФЕРШПЕД”
с.5 КОЈ ЌЕ СЕ ОФАЈДИ ОД КИНЕСКИТЕ АВТОБУСИ?
Marketing, distribucija i proda`ba: с.5 „ЗЕГИН“ ДОБИТНИК НА ПРЕСТИЖНАТА
INTERNACIONAL NIK AD - Skopje с.5 „ФЕРШПЕД” ГИ ЗАГУБИ И СКЛАДИШТАТА
РЕГИОНАЛНА НАГРАДА
с.5 ЌЕ СЕ ОТВОРИ СЛОВЕНЕЧКО-МАКЕДОНСКИОТ
с.7 ПРЕПОЛОВЕНИ СТРАНСКИТЕ ИНВЕСТИЦИИ
ДЕЛОВЕН КЛУБ
с.7 МАКЕДОНИЈА СО ТУРИСТИЧКА ПОНУДА ПРЕД
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:37 Page 6

6 берзНИК broj 80
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

23.06.2009 g. VTORNIK
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
-И официјално зацапавме во рецесија;Во на концесионер кој ќе инвестира во изградба на како што објаснуваат од Министерството за транс-
рикверц за 0,9 проценти; Економијата згази во 550 километри автопатишта во Македонија. Ова порт и врски, не ја доставиле банкарската гаран-
минус, ова се насловите со кои денес е добележа- вчера го најави премиерот Никола Груевски, кој ција од 15 милиони евра.
на топ темата во печатените медиуми. - рече дека, заедно со Агенцијата за патишта подо- Прв пат во измнинатите шест години-порасна
Македонската економија прв пат по седум години лго време работат на подготовка на проектите. Тој стапката на капитализираност на банкарскиот
влезе во минус. Домашниот бруто-производ во смета дека тендерот ќе покаже колкав е интересот систем во Македонија, анализира Бизнис. -Ваквиот
првите три месеци од годинава западна во негати- на инвеститорите да работат во земјава. тек на случувањата во банкарскиот систем е во
ва за 0,9 отсто во споредба со истиот квартал Двокатните скопски автобуси и денес во фоку- услови на подинамичен пораст на капиталот,
лани, соопшти вчера Државниот завод за стати- сот на весниците. –дел од весниците објавија дека наспроти забавениот пораст на активностите на
стика... Кинезите првпат ќе прават двокатни автобуси. - банките, што на крајот на 2008 година, за првпат во
Овие бројки се потврда на сите сценарија кои Кинеската компанија, Џенгџоу јутонг груп, избрана изминатите шест години, иако минимален, доведе
најавуваа дека земјава ќе се соочи со пад на еко- да произведе 302 двокатни автобуси за потребите до пораст на стапката на капитализираност на бан-
номскиот раст, реалност пред која Владата долго на јавниот превоз во Скопје, досега во своето 45- карскиот систем. Годишниот пораст на капиталот и
време ги затвораше очите и не убедуваше дека годишно постоење нeмa изработено ниту еден резервите на банките од 13,6%, наспроти порастот
годинава, и покрај сите негативни влијанија, ќе даблдекер. Таков заклучок барем може да се доне- на вкупната актива од 12,1% придонесе за нагорно
имаме раст од 1 отсто. се кога ќе се отвори официјалниот сајт на компа- придвижување на стапката на капитализираност
Ревидирање на оваа стапка не се направи нијата. И по двочасовно пребарување, на него не на банките за 0,1 процентен поен. Споредбата со
ниту со усвоениот ребаланс на Буџетот, иако се можеше да се најде ни збор ни слика за производ- банкарските системи на одредени земји покажува
знаеше дека нашата економија нема да расте. ство на двокатни автобуси. Од Министерството, дека банкарскиот систем на Република Македонија
Експертите, дури беа убедени дека падот на БДП пак, вчера конкретно не одговорија дали -Џенгџоу се карактеризира со релативно повисоко ниво на
ќе биде поголем и од 0,9 отсто. Трендот на пад ќе јутонг груп досега има искуство во изработка на капитализираност и мала зависност од надво-
биде присутен и во наредниот квартал.... даблдекери и во која земја ги има испорачано. решни извори на финансирање. Ваквите карак-
Меѓу најзастапените вести денес и веста за Време пак пренесува: Санос се лути ама теристики на изворите на финансирање на бан-
пуштањето во употреба на Скопската северна молчи.- Сопственикот на фирмата за производство ките во Република Македонија упатуваат на
обиколница. По седум години градба, премиерот на автобуси Санос ја одложи најавената прес-кон- нивна поголема сигурност и стабилност.
Никола Груевски, директорката на Агенцијата за ференција, на која требаше да ги истакне своите Денешните весници пренеуваат и за вче-
државни патишта Наташа Валкановска и министе- ставови за спроведениот тендер за набавка на рашното отворање на Словенечко-македон-
рот за транспорт и врски, Миле Јанакиевски вчера двокатните автобуси. скиот деловен клуб во Љубљана, кој ќе овозмо-
на клучката кај Хиподром ја пресекоа лентата на Славе Распашковски изјави дека в петок ќе жи да се засили и продлабочи соработката
делницата од Хиподром до Оризари, со што се поднесат жалба до Министерството за транспорт и помеѓу бизнисмените од двете земји. Преку
пушти во употреба целата обиколница долга 26,7 врски, кога е и последниот рок за поднесување на деловниот клуб ќе се иницираат средби, дого-
километри. жалбите. Јавноста, пак, го очекува коментарот на вораат заеднички проекти, промовираат нови
Со завршувањето на овој проект Скопје доби сопственикот на Санос, особено по завчерашното компании, производи и инвестициски поволно-
обиколница, a Македонија модерен автопат спо- обвинување од партијата на Љубе Бошковски, сти.
ред сите европски стандарди, рече Груевски. Ова дека тендерот бил наместен и во него со 23 милио- Клучни за унапредување на стопанските
е еден од најголемите капитални проекти и инве- ни евра се офајдил познат скопски бизнисмен бли- односи меѓу Македонија и Словенија се секто-
стиции во земјата. зок на Владата. рите енергетика, туризам, прехранбена инду-
Вест, пренесува дека Владата следниот Санос, единствената домашна фирма стрија, градежништво, информа-тика, фарма-
месец ќе распише меѓународен тендер за избор пријавена на тендерот, ја загуби зделката бидејќи, ција, логистика и финансии.

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


1. СКОПСКАТА ОБИКОЛНИЦА СЕ ЗАОКРУЖИ (*****)
2. ЕKОНОМИЈАТА ЗАГАЗИ ВО МИНУС (****)
ДНЕВНИК ВРЕМЕ
с.7 МАКЕДОНИЈА ЗАГАЗИ ВО МИНУС с.2 „САНОС” СЕ ЛУТИ, АМА МОЛЧИ
с.8 ПОБЛИСКИ ДЕЛОВНИ ВРСКИ СО СЛОВЕНИЈА с.7 ВО РИКВЕРЦ ЗА 0,9 ПРОЦЕНТИ
с.8 БЕНЗИНОТ ПОСКАП ЗА ДВА ДЕНАРА с.7 ПОСКАПЕА БЕНЗИНОТ И ДИЗЕЛОТ
с.9 ПУШТЕНА ВО УПОТРЕБА СКОПСКАТА ОБИКОЛНИЦА
с.14 HE CE ЗНАЕ КОЈ ЌЕ ГИ ПОПРАВА КИНЕСКИТЕ АВТОБУСИ
с.14 СЕВЕРНАТА ОБИКОЛНИЦА ВО УПОТРЕБА
ВЕЧЕР
с.6 БЕНЗИНИТЕ ПОСКАПИ ЗА ДВА, ДИЗЕЛОТ ЗА 2,5 ДЕНАРИ
БИЗНИС
с.7 СТАВРЕСКИ: ГО ИЗБЕГНАВМЕ НАЈЛОШОТО, ЕКОНОМИЈАТА Е ПОД КОНТРОЛА
с.2 ОТВОРЕН СЛОВЕНЕЧКО-МАКЕДОНСКИОТ ДЕЛОВЕН КЛУБ
с.7 C0 120 KM HA ЧАС ПО СКОПСКАТА ОБИКОЛНИЦА
с.2 СКОПСКАТА ОБИКОЛНИЦА СЕ ЗАОКРУЖИ с.7 РЕВИЗИЈА НА МБИ-10 ИНДЕКСОТ
с.2 БЕНЗНИТЕ ПОСКАПИ ЗА ДВА ДЕНАРА, А ДИЗЕЛОТ ЗА 2,5
с.4 ЕКОНОМСКО УБИСТВО СО УМИСЛА
ВЕСТ
с.3 БЕНЗИНИТЕ ПОСКАПУВААТ ЗА ДВA, ДИЗЕЛОТ ЗА 2,5 ДEНАРИ
с.4 ПОРАСНА СТАПКАТА НА КАПИТАЛИЗИРАНОСТ НА БАНКАРСКИОТ CИCTEM
с.3 ТЕНДЕР ЗА ИЗГРАДБА НА 550 КИЛОМЕТРИ АВТОПАТИШТА СЛЕДНИОТ МЕСЕЦ
с.5 ПОРАСНА СТАПКАТА НА КАПИТАЛИЗИРАНОСТ НА БАНКАРСКИОТ CИCTEM
с.7 ПАД НА ЕКОНОМИЈАТА ОД 0,9 ОТСТО
с.6 КЛАСТЕРИТЕ КАТАЛИЗАТОР НА УНАПРЕДУВАЊЕ НА БИЗНИСОТ
с.9 ОСМАТА ЕМИСИЈА НА ОБВРЗНИЦИ НАЈАТРАКТИВНА ЗА ИНВЕСТИТОРИТЕ НОВА МАКЕДОНИЈА
с.8 БЕНЗИНИТЕ ПОСКАПУВААТ ЗА ДВА, ДИЗЕЛОТ ЗА 2,5 ДЕНАРИ
УТРИНСКИ ВЕСНИК с.8 МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА ОДИ ВО МИНУС
с.3 „ФЕРШПЕД” ОД ШПЕДИТЕРСКИОТ БИЗНИС ЌЕ ИЗГУБИ 3-4 МЛН. ЕВРА с.8 ПРОМОВИРАН СЛОВЕНЕЧКО - МАКЕДОНСКИ ДЕЛОВЕН КЛУБ
с.4 КИНЕЗИТЕ СЕФТЕ ЌЕ ПРАВАТ ДВОКАТНИ АВТОБУСИ? с.14 ОБИКОЛНИЦАТА ОТВОРЕНА ПO СЕДУМ ГОДИНИ ИЗГРАДБА
с.6 ОБИКОЛНИЦАТА ПУШТЕНА ВО СООБРАЌАЈ
с.7 МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА ЗАГАЗИ ВО НЕГАТИВА ШПИЦ
с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОСКАПИ ЗА ДВА ДЕНАРА, ДИЗЕЛОТ ЗА 2,5 с.8 ОКТОМВРИ ПОСЛЕДЕН РОК ЗА ХАСАП
с.8 ЌЕ УСПЕЕ ЛИ ЧЕТВРТИОТ ТЕНДЕР ЗА БОШКОВ МОСТ
с.8 HA СКОПЈЕ МУ ВРЗАА МАШНА
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:37 Page 7

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
7
24.06.2009 g. SREDA
1. KRATOK pREglED NA NASTANI
Рецесија не ни бега; Рецесијата тропа на ната аукција на 12 месечни записи со девизна барањата за добра производствена пракгика со
врата - Најтешкото допрво доаѓа; Рецисијата ја клаузула. Co нив во Буџетот се инкасираат 16 што доби со право да регистрира и продава сиру-
голта економијата... Ова се само дел од насловите милиони евра, за кои ќе се плати камата од 7 пи и раствори за орална и надворешна употреба 2
во денешните весници, во кои се коментираат отсто. Интересот за овие записи, кои се издаваат на пазарите во Словенија, како и во другите земји
најновите податоци од Државниот завод за стати- по втор пат, и вчера беше огромен. Побарувачката од Европската Унија, информираат од компа-
стика, кои регистрираа пад на бруто-домашниот за овие записи изнесуваше дури 23,6 милиони нијата. Стандардите за добра производствена
производ од близу еден процент, а со негативен евра, но се реализираа само толку колку што пред- практика се пропишани со европските директиви,
предзнак се и другите показатели за стопанството. виде Владата, односно 16 милиони евра. кои се гаранција за безбедност, квалитет и ефикас-
Д
Доколку минусен показател се повтори и за второ- Нетранспарентност при јавните набавки, ност на лековите. Сертификатот на Алкалоид му го
то тромесечје, веќе и официјално ќе се прогласи висок процент на поништени тендерски постапки, издаде Агенцијата за лекови на Република
рецесија во нашата држава. Всушност, поради високи банкарски гаранции што се проблематични Словенија, по извршената контрола.
намаленото кредитирање на стопанството и на за фирмите, се дел од клучните забелешки од над- Македонското вино по квалитетот е рамо до
граѓаните, македонската економија веќе е во реце- зорот на процесот за јавни набавки спроведен од рамо со вината од другите земји, но и покрај тоа за Б
сија. Ова е оценката на експертите, кои сметаат Центарот за граѓански комуникации, за кој инфор- него многу малку се знае на странскиот пазар. За
дека економскиот раст во вториот и во третиот мираат денешните печатени медиуми. Од 40 тен- да се промени таквата состојба треба да се работи с
квартал ќе паѓа затоа што банките речиси не изда- дерски постапки, дури 15 проценти биле пониште- на негова поголема промоција на европските паза-
ваат кредити за граѓаните, па ќе се намали и лич- ни, иако на нив учествувале од три до седум ри, но и пошироко. Ова е заклучено во стратегијата
ната потрошувачка, која е најголем креатор на еко- фирми. Ваквиот податок отвора сомнеж за коруп- за маркетинг за македонското вино со која треба
номскиот раст. Падот на извозот, кој се најавува за ција.-Високиот процент на поништување на јавни- да се олесни пробивот на овој производ на стран- У
во последниот квартал годинава, ќе ги докусури те набавки е загрижувачки затоа што тоа може да ските пазари, може да се прочита во весниците.
владините надежи дека годината ќе ја завршиме со послужи како загонски оправдан аргумент за при- Произврдството на грозје и на вино учествуваат со с
раст од 1 отсто. Ситуацијата во последните месе- мена на постапката за преговарање без објавува- 17 до 20 проценти во бруто дрмашниот производ с
ци од годината може да ја ублажат само владини- ње оглас, истакнува Сабина Факиќ од Центарот за на земјата. Во земјава се регистрирани повеќе од
те трошоци. Тие и сега ја спасија статистичката граѓански комуникации. Различни државни инсти- 70 винарски визби, што е за два пати повеќе од
В
слика за економската реалност. Среде глобална туции, за иста опрема, имаат различни критериу- 2003 година кога беа евидентирани само 28 вина-
економска криза, во првиот квартал пораснаа за 14 ми, открива анализата. Тендерската документација рии.
отсто. Аналитичари велат дека во моментов понекогаш се користи за манипулација, што дове- Со виното е поврзана и информацијата дека
Македонија нeмa извори на економска активност дува до откажување на фирмите од учество на Европската банка за обнова и развој обезбеди В
што би ja зголемиле вредноста на бруто-домаш- тендерот, a со тоа се намалува конкуренцијата. заем од 2,5 милиони евра за финансирање на
ниот производ. Според нив, Владата ќе мора Млекарите бараат национализација на инвестициите на винаријата Тиквеш. Парите од
повторно со ребаланс на буџетот да ги ревидира Сведмилк. Во соопштението кое го пренесуваат заемот ќе се искористат за зголемување на про-
буџетските проекции и да ги намали расходите. весниците, млекарите инсистираат на национали- дажбата на висококвалитетни брендирани вина во с
Во денешните весници експертите сугерираат зација на критичните индустриски преработувачки соседните земји, како и да се понуди подобрено и Ш
Владата да побара500 милиони евра од ММФ, за капацитети од кои директно зависи сегашната конкурентно портфолио на производи на локал-
да ги задоволи потребите за оваа година, наместо кризна состојба во земјоделството и во сточарство- ниот пазар.
да се задолжува дома. Co тие девизи ќе се санира- то. –Сведмилк е почетна критична точка за тоа. Ако Во берзанските извештаи стои дека на крајот
ат состојбите со трговскиот дефицит, платниот со Владата не најдеме заеднички ја зик, ќе бидеме од вчерашното тргување главниот берзански
биланс и со девизните резерви, а преку тоа ќе се принудени да преземеме правни чекори за реша- индекс МБИ 10 затвори со пад од 3,75 отсто и се
одржи стабилен девизниот курс на денарот. Но, вање на нашиот проблем, велат млекопроизводи- позиционираше на 2.472,92 индексни поени. МБИД
власта не слуша, таа и натаму се задолжува на телите. падна за речиси три отсто, а единствено ОМБ
домашниот пазар, коментира Утрински за вчераш- Алкалоид доби сертификат за усогласеност со оствари минимален пораст од 0,27отсто.

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI


1. РЕЦЕСИЈА НЕ НИ БЕГА (*****)
2. „АЛКАЛОИД” СО СЕРТИФИКАТ ЗА ЕУ (***)
ДНЕВНИК ВРЕМЕ
с.6 ВЛАДАТА И ГИ ЛАПНА ПАРИТЕ НА НБМ с.6ДРЖАВАТА СОБРА 16 МИЛИОНИ ЕВРА
с.6 МЛЕКАРИТЕ БАРААТ НАЦИОНАЛИЗАЦИЈА НА „СВЕДМИЛК” с.6 ТЕНДЕРИТЕ СЕ МЕСТАТ
с.6 РЕЦЕСИЈА НЕ НИ БЕГА с.6 СИРУПИТЕ НА АЛКАЛОИД ПАТУВААТ КОН ЕВРОПА
с.7 „АЛКАЛОИД” СО ЕВРОПСКИ СЕРТИФИКАТ ЗА СИРУПИ с.7 НЕМА БЕГАЊЕ ОД РЕЦЕСИЈАТА

ВЕЧЕР
БИЗНИС
с.6 НА МАКЕДОНСКОТО ВИНО МУ ТРЕБА ПРОМОЦИЈА
с.7 ЕБОР МУ ДАДЕ ЗАЕМ ОД 2,5 МИЛ. ЕВРА ИА ТИКВЕШ
с.3 МЛЕКОПРОИЗВОДИТЕЛИТЕ НЕ СЕ ОТКАЖУВААТ ОД ПОБАРУВАЊАТА
с.4 PACПОЛОЖЛИВОСТА HA ДЕВИЗНИ СРЕДСТВА ПРОБЛЕМ ЗА БАНКИТЕ ВЕСТ
с.4 ДРЖАВАТА СОБРА СВЕЖ КАПИТАЛ ОД БАНКИТЕ И ГРАЃАНИТЕ с.3 “АЛКАЛОИД” ЌЕ РЕГИСТРИРА ЛЕКОВИ И ЗА ЕУ
с.4 ЗАЕМ ОД 2,5 МИЛИОНИ ЕВРА НА „ТИКВЕШ” ЗА МОДЕРНИЗАЦИЈА с.6 “МАКПЕТРОЛ” УСТАВНИОТ СУД АМИНУВА НАЦИОНА-ЛИЗАЦИЈА НА ГА-МА
с.5 PACПОЛОЖЛИВОСТА HA ДЕВИЗНИ СРЕДСТВА ПРОБЛЕМ ЗА БАНКИТЕ с.6 ПАЌААТ 15% ОД ТЕНДЕРИТЕ
с.5 ДРЖАВАТА СОБРА СВЕЖ КАПИТАЛ ОД БАНКИТЕ И ГРАЃАНИТЕ
с.9 МБИ-10 ЗАГУБИ 3,75 ПРОЦЕНТИ ОД ВРЕДНОСТА НОВА МАКЕДОНИЈА
с.8 НЕМА КОЈ ДА НЕ СПАСИ ОД РЕЦЕСИЈА
УТРИНСКИ ВЕСНИК с.8 ДА СЕ ИЗБИСТРАТ МАТНИТЕ КРИТЕРИУМИ ПРИ ЈАВНИ-ТЕ НАБАВКИ
с.8 РЕЦЕСИЈАТА ТРОПА НА ВРАТА
с.8 СИРУПИТЕ НА „АЛКАЛОИД” СО ГМП-СЕРТИФИКАТ ШПИЦ
с.8 ОГРОМЕН ПАД НА АКЦИИТЕ с.8 ИНВЕСТИЦИИТЕ ВО НАДОЛЕН ТРЕНД
с.9 ВЛАДАТА ПОБАРА 500 МЛН. ЕВРА ОД ММФ с.8 РЕЦЕСИЈАТА ЈА ГОЛТА ЕКОНОМИЈАТА
с.9 МАКЕДОНСКОТО ВИНО Е КВАЛИТЕТНО, НО ПОТРЕБНА МУ Е ПРОМОЦИЈА с.8 ТРОЈКА ЗА ЈАВНИТЕ НАБАВКИ
с.9 ПАЃААТ ОТКУПНИТЕ ЦЕНИ НА ДОМАТИТЕ ВО СТРУМИЧКО с.8 ГЛАД ЗА ДРЖАВНИТЕ ЗАПИСИ CO ДЕВИЗНА КЛАУЗУЛА
с.10 ОД ЕБОР 2,5 МЛН. ЕВРА КРЕДИТ ЗА „ТИКВЕШ”
с.10 МЛЕКАРИТЕ ГИ БАРААТ ПАРИТЕ
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:37 Page 8

8 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

евРоПСКата инвеСтициона БанКа не оПаРи

Сто милиони евра за малите и


средните претпријатија
Македонските мали и средни претпријатија Заемопримач на кредитот ќе биде МБПР, а државата гарант.
во наредните две години ќе можат да влечат
пари од европската кредитната линија од 100 Повлекувањето на заемот ќе се одвива во најмногу 25 транши, а
милиони евра за поддршка на издржаните про- минималниот износ изнесува три милиони евра. Каматната сталка и
екти. Средствата од Европската инвестициска рокот на отплатата ќе се одредува за секоја транша одделно, на денот на
банка наменети за мали и средни претпријатија достасувањето на барањето за повлекување на средствата од заемот.
како одговор на кризата се веќе достапни за
претпријатијата. Договорите за заемот и за
Планирано е каматата на поединечен заем кон крајните корисници да
гаранциите од страна на државата ги потпишаа изнесува шест проценти
денеска министерот за финансии Трајко
Славески, претставникот на Европската
инвестициска банка Доминик Курбин и
заменик-директорот на Македонската банка за
поддршка на развојот Кенан Идризи.
- Овој проект претставува мерка-одговор на
моментната економска и финансиска криза,
која македонската влада ја презема со цел
обезбедување свеж капитал и ублажување на
последиците од кризата во овој сегмент од
реалниот сектор рече министерот за финансии,
Трајко Славески. Тој очекува кон крајот на
август да се одобрат и првите кредити, но сега
повлекувањата на средставата, како што вели,
зависи од претпријатијата, деловните банки и
Македонската банка за поддршка на развојот. -
Целата работа сега излезе од Министерството
за финансии и зависи од другите играчи,
истакна министерот Славески кој
порача претпријатијата да доставуваат
издржани проекти кои ќе бидат одобрени од
страна на деловните банки.
Заемопримач на овој кредит ќе биде
Македонската банка за поддршка на развојот,
додека државата издаде гаранција.
Повлекувањето на заемот ќе се одвива во
најмногу 25 транши, а минималниот износ
изнесува три милиони евра. Каматната сталка кои проекти ќе бидат поддржани. А од што рече Курбан, во време на криза се
и рокот на отплатата ќе се одредува за секоја Македонската банка за поддршка на развојот, соочуваат со тешкотии при добивање
транша одделно, на денот на достасувањето која го добива заемот од Европската финансиски средства од банките.
на барањето за повлекување на средствата од инвестициска банка, очекуваат брз одговор на Претставникот на ЕИБ, Доминик Курбин изјави
заемот. Планирано е каматата на поединечен барањата и одобрување на кредитите. Идризи дека банката одговори во најбрзо рок на
заем кон крајните корисници да изнесува шест потенцира дека од заемот придобивка барањето на македонската влада за
проценти. ќе имаат и банките бидејќи ќе ги добијат одобрување на овој заем, како дел од
Засега не е познато преку кои комерцијални средствата со ниска каматна стапка и ќе може антикризните мерки.
банки ќе се пласираат средствата од овој заем да обезбедат средства за поддршка на Европската инвестициска банка е вклучена
во износ од 100 милиони евра, но заменик- проектите, во кои пак тие треба да и во други проекти во Македонија, а Курбан
директорот Идризи вели дека со сите се учествуваат со 50 проценти од вкупниот заклучува дека сите добро напредуваат. ЕИБ
преговара, но оти изборот ќе го изврши износ. финансираше дел од скопската обиколница,
Европската инвестициска банка. И од Европската инвестициска банка сметаат заинтересирана е за учество во завршување
Комерцијалите банки преку кои ќе се дека средствата ќе имаат огромна корист на автопатот од Коридорот - 10, како и за
пласираат средствата се тие кои ќе одлучуваат за малите и средните претпријатија, кои, како проекти за третман на води.

СлавеСКи:

Ќе влезе ли Македонија во рецесија?


- Во моментов е тешко да се шпекулира дали Македонија ќе влезе во средината на летото, може да се види дека и Македонија во такви
рецесија, изјави министерот Славески одговарајќи на новинарски услови би била во рецесија, истакна министерот Славески.
прашања по потпишувањето на договор со Европската инвестициска Според него опаѓањето на БДП во првиот квартал од годината е едно
банка за гаранција за заем за поддршка на малите и средните од најниските во споредба со други земји од регионот и во Европската
претпријатија. унијa.
Сепак,министерот за финансии Трајко Славески не ја исклучува - Тоа е релативно ниска стапка, вели Славески, што секако е
можноста и Македонија да влезе во рецесија во околности кога и во неповолен факт, а всушност е ефект од економската криза во
вториот квартал од годината би се појавил раст на БДП под нулата. Република Македонија.
А, за податоците за растот на Бруто домашниот производ за вториот Она што е важно за во иднина, според министерот, се навестувањата од
квартал треба да се почека уште 70-тина дена. - Ако растот биде над ОЕЦД дека се очекува рецесијата во светски рамки да заврши до крајот на
нула со оглед на движењата сега во македонската економија и силниот оваа година и да има поместувања на стапките на раст. Тој додаде
квартал, што се зема како основа од 2008 година, со вториот со кој дека мерките што Владата на Република Македонија ги презема веќе
споредуваме, значи нема официјално да бидеме во рецесија, но покажуваат дека се ефективни од аспект на ублажување на силните
доколку малку имаме негативна стапка на раст, а тоа ќе го знаеме во негативни последици што можат да уследат од светската економска криза.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:37 Page 9

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
9
ставресКи:
во април годинава
третиот и четвртиот кваратал бруто платите
без минус? поголеми за 18,6
- Вицепремиерот Зоран Ставрески не
очекува третиот и четвртиот квартал да
има негативна стапка, но вели дека е
светската криза. Од друга страна, ваквите
благи намалувања на економската
активност покажуваат дека ситуацијата е
отсто од лани
можно во вториот кваратал од годинава под контрола и мерките на економската - Просечната месечна исплатена нето-плата во април
да има негативна стапка на раст. Според полтика што ги спроведе Владата годинава изнесувала 20.167 денари и е поголема за
него најлошото е избегнато и порачува помогнаа да се ублажат последиците кои 29,2 отсто во однос на истиот месец лани. Бруто-
дека клучно е претпријатијата да успеат не можат да се избегнат, но можеа да се платата, пак, била 30.139 денари што е 18,6
да опстанат и да ја надминат кризата. ублажат и верувам дека во иднина проценти повеќе од априлската во 2008 година,
- Намалувањето на економската посебно со последната мерка со кредитна соопшти Државниот завод за статистика.
активност во Македонија не би требало поддршка на стопанството од 100 Зголемувањето на нето-платите се должи, пред се,
никого да изнененади, тоа е нормално и милиони евра под поволни услови ќе на зголемувањето на просечната месечна исплатена
очекувано кога во светот се случува успееме да му помогнеме на нето-плата во секторите Здравство и социјална
најголемата светска криза во последните македонското стопанство во втората работа (46,7%), Јавна управа и одбрана,
100 години. Сепак, добро е што ставките половина од годинава да избегне задолжителна социјална заштита (39%) и
на пад во Македонија се поблаги и негативни стапки на економски раст и Снадбување со електрична енергија, гас и вода
согласно последните случувања можеме постепено да заздрави македонската (38,9%).
да очекуваме дека е избегнато најлошото, економија, истакна вицепремиерот Најголем пораст на просечната месечна исплатена
а најлошото е она што се случи во некои Ставрески. нето-плата по вработен во однос на претходниот
други земји да се загуби Тој изрази надеж дека 100-те милиони месец е забележан во секторите Финансиско
макроекономската стабилност, евра од Европската инвестициона банка посредување (13,6%), Рударство и вадење на камен
стабилноста на курсот, да не можат да се ќе помогнат во македонското стопанство (10,2%) и Сообраќај, складирање и врски (2,9%).
сервисираат обврските кон странство или и оти секој најмал позитивен економски Зголемувањето на бруто платите, пак, се должи на
да се доживее вистински крах во раст во третиот и четвртиот квартал би зголемувањето на просечната месечна исплатена
реалниот сектор каков што имаат Латвија бил охрабрувачки. -Сепак, додаде тој, бруто-плата по вработен во секторите Здравство и
и Естонија и некои други земји, па дури и најважно е оваа година најголем број социјална работа (36,8%), Снабдување со
Словенија со пад од минус 8,5 проценти претпријатија да успеат да опстанат и да електрична енергија, гас и вода (30,9%) и Јавна
за разлика од нас коишто имаме 0,9, ја преживеат кризата, а за развој ќе биде управа и одбрана, задолжителна социјална заштита
изјави Ставрески одговарајќи на потребно светските економии да (25,1%).
новинарски прашања по обраќањето повлечат, односно да се врати Најголем пораст на просечната исплатена бруто-
на основачкото собрание на Комората за економскиот раст во Европа и Америка. плата по вработен во однос на претходниот месец е
консултанти и обучувачи. Согласно податоците на ОЕЦД забележан во секторите Финансиско посредување
Тој потенцира дека сепак клучно за рецесијата е при крај, но тоа не значи (10,2%), Рударство и вадење на камен (8%) и
заздравувањето на македонската дека веднаш економскиот раст ќе ги Активности во врска со недвижен имот, изнајмување
економија е заздравувањето на достогне стапките што ги имаше порано и деловни активности (2,2%).
европската и американската економија. од 5-6 отсто, но постигнато е дното на Според Статистика, во април 2009
- Никој не е среќен што економската економскиот пад и постепено економиите година 3,9 проценти од вработените во Република
активност е во негативна зона, но ќе почнат да заздравуваат, рече Македонија не примиле плата што е за 5,2 отсто
реалноста во светот налага дека вицепремиерот. Тој повтори дека доколку помалку во споредба со истиот период претходната
македонската економија како отворена е потребно ќе се склучи и аранжман со година.
економија ги трпи последиците од Меѓународниот монетарен фонд.

Здружение на банКарство реагира

Казнената каматна политика-неприменлива


Поради тоа што домицилната камата како на 01.07.2009 година, а кои се однесуваат на комерцијалните банки ја договораат со
категорија е неопределена и неопределлива, определување на договорна и казнена каматна првокласни должници (должници со подобар
банките не се во можност да ги применуваат стапка на парични побарувања изразени / бонитет).
овие одредби, од што произлегува фактот дека определени во странска валута, се крајно Уште еднаш напоменуваме дека поради тоа
банките почнувајќи од 01.07.2009 година, нема неприменливи, а начинот на нивно утврдување што домицилната камата како категорија е
да бидат во можност да кредитираат во (таканаречена домицилна каматна стапка) неопределена и неопределлива, банките не се
девизи, бидејќи не се во можност да ги согласно важечкиот закон е неопределив инеод- во можност да ги применуваат овие одредби, од
определат и дефинираат каматите реден, што значи дека се противуставни.титуции што произлегува фактот дека банките
Во врска со измените и дополнувањата на во многу наврати, за што до ден денеска не се почнувајќи од 01.07.2009 година, нема да бидат
Законот за облигационите односи во делот на огласи ниту една надлежна институција. во можност да кредитираат во девизи, бидејќи
каматите, кои стапуваат во сила на ден Со ова соопштение до јавноста би сакале УШТЕ не се во можност да ги определат и дефинираат
01.07.2009 година, и покрај навремените ЕДНАШ ЈАВНО да апелираме за каматите.
реакции и предлозите на банките преку неприменливост посебно на одредбите од Постојните одредби од Законот, без да бидат
Здружението на банкарство, за измена на Законот кои регулираат дека висина на стапката изменети и без да биде продолжен рокот за
предлог-текстот на законот во 2007 година, и на казнената камата, за договорна каматна примена на истите, ќе се одразат негативно на
потоа за измена на објавениот Закон во текот стапка за парична обврска изразена во странска кредитирањето и ќе имаат сериозни импликации
на 2008 година, предлагачот на законот, валута или кога во таква валута е определена, а врз развојот на економијата.
Министерство за правда, се уште нема која се утврдува согласно висината на Од тие причини, Банките преку Здружението
конкретен одговор ниту решение за домицилната стапка на казнена камата на банкарство апелираат рокот за примена на
неприменливите одредби од законот.- се (законска или договорна) на земјата на Законот да биде продолжен, а во меѓувреме
нагласува во соопштението на Здружението на потеклото на валутата, која согласно законот е законодавецот, согласно поголемиот број на
банкарството при Стопанската комора на определена како: договорната камата за иницијативи доставени до Министерството за
Македонија, потпишано од страна на паричните обврски изразени и определени во правда и релевантните институции во РМ да
претседателот Ѓорѓи Јанчевски. странска валута, која не може да биде повисока направи подобрување на законското решение
Законските одредби и решенија од Законот од домицилната стапка на договорна камата на со цел да се овозможи негова примена во
за облигациони односи што ќе стапат во сила земјата на потеклото на валутата, која праксата.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:33 Page 10

10 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

резултати од мониторингот за јавните набавки во македонија

Поништувањето на објавените тендери-загрижувачки


- Јавните набавки во Македонија се
спроведуваат на задоволителен начин,
- од 40 објавени тендери дури 15 проценти се поништени, во 12,5
оценуваат економските субјекти кои како проценти договорот е склучен со единствениот понудувач јавен на огласот,
забелешки во истражувањето спроведено од а просечно на тендерите се пријавувале од три до седум понудувачи
Центарот за граѓански комуникации, ги
посочуваат нивната долготрајност, високите изградба на училишта и слично, наспроти најголемиот дел од набавките 55 отсто се до
банкарски гаранции, недефинираните високи критериуми за квалитет за набавка на 5.000 евра, како и тоа дека нагло се
критериуми, како и одолговлекување на обувки. зголемуваат набавките до 500 евра.
реализацијата на доделените договори за Високите банкарски гаранции, до Директорката на Бирото за јавни
јавни набавки. максимално дозоволеното со закон од три набавки Маре Богева-Мицевска истакна дека
Резултатите од истражувањето спроведено проценти од вредноста на понудата, е системот по кој се спроведуваат јавните
во првите три месеци од годинава покажуваат побарано во 62,5 отсто од случаите, покажува набавки е нов и оти се уште го учат и
висок процент на поништени постапки за јавни истражувањето на спроведените јавни економските оператори и државните органи. -
набавки. - Од 40 објавени тендери дури 15 набавки во Македонија. Јавните набавки според новиот Закон кој е
проценти се поништени, во 12,5 проценти Според Вања Михајлова член на усогласен со европските директиви се
договорот е склучен со единствениот експертскиот тим, за подобрување на спроведуваат 1,5 година, рече таа и додаде
понудувач јавен на огласот, а просечно на системот на спроведување на јавните набавки дека позитивен момент од Законот е
тендерите се пријавувале од три до седум треба да се зголеми транспареноста и паралелното електронско објавување на
понудувачи, рече Сабина Факиќ координатор отчетноста на државните органи за тендерите на интернет страната на Бирото.
на истражувањето од Центарот за граѓански трошењето на народните пари, да се Според неа, добиената средна оценка за
комуникации, презентирајќи ги резултатите од лимитираат законските можности за спроведувањето на јавните набавки е добро и
кварталниот извештај за спроведениот поништување на постапките, како и да се смета дека целата слика за јавните
мониторинг. допрецизираат критериумите за да се набавки, ќе ја подобри востановувањето на
Таа додаде дека високиот процент на елиминира субјективноста при одлучувањето. Државната комисија за жалби по јавните
поништување е загрижувачки ако се има Томе Неновски, професор на набавки. Државната комисија е формирана
предвид дека тоа може да послужи како Американскиот универзитет и член на во ноември минатата година, а според
законски оправдан аргумент за примена на експертскиот тим посочи дека објавувањето информациите што ги презентираше заменик-
постапката за преговарање без објава на на огласи за јавни набавки во последните две претседателот Мишо Василевски, до
оглас. години се зголемило и во 2008 година нивната комисијата се пристигнати 600 жалби, што е
Кај јавните набавки проблем, според вредност достигнува 26,5 милијарда денари висок процент на доставени жалби по
резултатите, е немањето правила за или 78 отсто од БДП. Одговорот за големит спроведените постапки. Василевски оценува
оценување на најповолните понуди, број објави е во порастот на економската дека системот на јавни набавки е добро
а постојат и примери каде се применуваат активност и буџетот, вели Неновски кој додава поставен има здрави основи и натаму треба
многу ниски критериуми при огласи за лекови, дека истражувањето покажало оти да се надоградува.

Промовирана националната Придонес кон квалитетот на земјоделските Производи


стратегија за инвестиции во во руралниот развој
животната средина
Префиксот македонски не значи бренд
знаеме за што ни
требаат пари - Ајварот, биеното сирење, ресенското
јаболко, кочанскиот ориз и тетовскиот грав не
Погрешно е и убедувањето
дека традиционалните производи
Водоснабдувањето, третманот на се брендови и не можат да бидат, ниту ќе
отпадните води, управувањето со отпад и станат брендови ако им се додаде префиксот се автоматски брендови или дека
заштита на природата се дел од македонски, истакна професорот Владимир се бренд ако им се стави некаков
приоритетите за инвестирање во периодот Какуринов од Факултетот за земјоделски науки
2009 - 2013 година опфатени предзнак од типот беровски,
и храна на тркалезната маса:Придонес кон
во Националната стратегија за квалитетот на земјоделските производи во малешевски..
инвестиции во животната средина.
руралниот развој.
Министерот за животна средина и креирање политики/поставување правна
- Со години наназад слушаме дека се
просторно планирање, Неџати Јакупи на рамка за бренд или преку обезбедување
брендира едно или друго, но оние што
минатонеделната промоција истакна дека финансиска помош за развој на бренд.
со стратегијата е направена се подолго време во оваа област знаат дека
тоа е далеку од вистинската смисла на - Брендовите се штитат со Законот за
информативна основа за потребите од интелектуална сопственост. Географските
инвестиции во секторите води, отпад, брендирањето. За нешто да е бренд треба да
постојат три основни елементи, правно лице, ознаки или заштитените земјоделски и
природа, воздух и климатски промени на
производ/ услуга и регион, објасни Какуринов. прехранбени производи се сосема нешто друго
национално и локално ниво.
Националната стратегија за Официјалната дефиниција на брендот е и треба да ги одвоиме од трговските марки,
инвестиции, според раководителот на brand name што е исто со trade mark (трговска посочи Соња Србиновска, исто така професор
Канцеларијата за техничка соработка меѓу марка), но тоа во никој случај не смее да се од Факултетот за земјоделски науки и храна.
Австрија и Македонија Хенз Хабертур, поистоветува со заштитните имиња на Македонија треба да изготви легислатива со
создава основа за балансиран и производите. која ќе ги заштити земјоделските
структуиран процес што се надградува на - Ниту еден наш земјоделски производ во производители. Тоа, смета Србиновска,
финансискиот инпут и аутпут во секторот суштина не е бренд иако во Македонија има ќе овозможи развивање на руралните подрачја.
на животната средина. многу производи што може да бидат брендови. Владата минатата година покрена постапка
Финансиски средства за спроведување Работата е во тоа како се станува бренд. Кај за заштита на ајварот под името македонски
на стрегијата се обезбедени од Владата нас погрешно се сфаќа дека ајвар или биено ајвар, а Државниот завод за индустриска
на Република Македонија, ИПА сирење се бренд. Тоа се производи, не се сопственост донесе решение за заштита на
фондовите, европските фондови и други брендови. Носител на бренд е секој пат географскиот назив.
меѓународни институции. компанија или фирма. Погрешно е и - И оваа година инициравме постапка за
Стратегијата беше усвоена во април убедувањето дека традиционалните производи заштита на географскиот назив на одделни
годинава од страна на Владата. Процесот се автоматски брендови или дека се бренд ако земјоделски производи и преработки:
на изработка финансиски беше поддржан македонско бело сирење - кравјо, овчо и
им се стави некаков предзнак од типот
од австриската Агенција за развој, додека мешано, корабски кашкавал и македонско
беровски, малешевски..., рече Какуринов.
носител на активностите е Регионалниот биено сирење, напомена заменик-министерот
центар за животна средина во Според него, ниту една држава не смее да
прави или создава бренд зашто не е компанија за земјоделство, шумарство и водостопанство
Македонија. Христијан Делев.
или здружение. Може само да помогне преку
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:33 Page 11

data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI
берзНИК
11
За промоција на македонСкото Вино БитолСка млекарница
Зголемен извоз еУ
- Битолската млекарница ИМБ соопшти дека
наскоро ќе почне со извоз на поголеми
количини македонско сирење и млеко во
Европската унија. Договорите со странските
партнери се веќе потпишани. Се чека само на
домашните административни процедури.
ИМБ, како што наведува, очекува
надлежните институции за кратко време да ги
завршат административните извозни процедури
и следната недела да се финализира
документацијата за извоз на поголеми количини
сирење и млеко.
- Млекото од фармерите и натаму ќе се
приоритет- македонија на картата на винските земји откупува и редовно ќе се исплаќа. Затоа е
потребно брзо решение и избегнување на
- Квалитетот на македонското вино не квалитет и во тој контекст спомена дека процедуралните извозни потешкотии со кои во
заостанува зад вината од другите земји, но тоа годинава субвенциите за еден хектар нов насад минатото се соочуваа и месната и индустријата
се уште е непознато за странскиот пазар. изнесуваат 120 илјади денари и на бели пецива, стои во соопштението на ИМБ.
Потребно е да се работи на негова поголема дополнителни два денари за килограм откупено
промоција и маркетинг на пазарите во Европа и и предадено грозје во домашните винарии.
пошироко, оценија учесниците на трибината Професорот на Земјоделскиот факултет на Во Скопје отВорена канцеларија
посветена на стратегијата за маркетинг на скопскиот Универзитет, Михаил Петков смета на ЗанаетчиСката комора
македонското вино. дека е неопходно пред се да се запознае
Тие се надеваат дека со еден ваков македонското вино како вино, односно Занаетчиството ги обединува
документ ќе се олесни маркетиншкиот пристап Македонија да влезе во картата на винските групите во општеството
на македонските вина на странските пазари и земји.
- Со цел да се воведе единствен
оти Македонија ќе го добие заслуженото место - Со оглед на ситуацијата дека кај нас
информативен систем за деловни информации
што го има во однос на квалитетот и повеќето визби беа во транзиција или се млади
потребни за развојот на занаетчиството во
производството. визби се уште поголем дел од нив немаат
Македонија, денеска во Скопје беше отворена
Според министерот за земјоделство, направено свој бренд со кој може многу
канцеларија на Занаетчиска комора.
шумарство и водостопанство Ацо Спасеноски, полесно да настапуваат на странските пазари.
Претседателот на Занаетчиската комора на
појдовна основа за тоа е креирање сеопфатна Тоа значи дека е неопходно пред се да се
Република Македонија (ЗКРМ) Глигор
национална стратегија за лозарство и запознае македонското вино како вино, односно
Цветков истакна дека со отворањето на
винарство, што треба да биде изработена во Македонија да влезе во картата на винските
канцеларијата се потврдува интересот и
наредниот период. земји. Доколку тоа се постигне, потоа ќе биде
грижата за занаетчиите и занаетчиството како
- Лозарството е еден од најважните сектори многу полесно да можат винариите, кои ќе го
важен движечки фактор за развојот на
во македонското земјоделство, а виното е негов носат предзнакот македонски, да влегуваат на
економскиот, политичкиот и социјалниот живот
најзначаен увозно-извозен производ. странските пазари, подвлече Петков.
во една земја. Канцеларијата на Занаетчиската
Производството на грозје и вино учествува со Според Јани Богевски од винарска визба
комора во Скопје е отворена во соработка со
17 до 20 проценти во БДП на земјата. Во Бовин, приоритетни за македонските винарии
германската Занаетчиска комора Кобленец.
Република Македонија регистрирани се повеќе треба да бидат автохтоните сорти кои ги има во
Претседателот на Занаетчиската комора од
од 70 винарски визби што е за два пати повеќе Македонија и кои даваат екслузивен квалитет.
Германија, Карл-Ханц Шерхаг на отворањето,
од 2003 година кога беа евидентирани само 28 Винариите се согласни дека македонските
меѓу другото рече дека, соработката со
визби, рече министерот Спасеноски. вина се конкуретни на странките пазари како по
локалната Занаетчиска комора Кобленец која е
Тој истакна дека Министерството од година квалитетот така и по цената и дизајнот и оти
започната од 2000 година се развива добро и
во година ја зголемува поддршката за тие воопшто не заостануваат зад вината од
оти тоа ќе придонесе за подобра идна
подигање нови лозови насади со саден светските винарии, но потребна е нивна
соработка меѓу двете земји и во други области.
материјал со сертифициран и проверен поголема реклама.

Градежната екСпанЗија Блокирана


лиценци за проектирање, надзор и ревизија-па градење
- Градежните фирми се потешко доаѓаат до издавање на документацијата од општините и на градбите, а тоа ќе ги намали проблемите при
работа, иако има побарувачка на пазарот за недостигот од земјиште за градба. добивањето лиценци за грдба и овалстувања. -
недвижности. Општините бавно ја издаваат Министерството за транспорт и врски најави Во Законот е потребно дополнување во делот
градежната документација и има недостиг од продажба на државно земјиште преку на категоризацијата. Сегашната категоризација
слободно градежно земјиште. Дополнителен лицитации, но тоа уште не е реализирано, датира од законот на СФРЈ во 1948 година и не
проблем за градежната оператива, но и а она што се нуди на пазарот како градежно соодветствува на реалните потреби и услови.
обесхрабрување за инвеститорите, ќе земјиште не се слободни локации, истакна Треба категоризација на објекти според
предизвикаат предложените измени на Велковски. сложеност на градба и сеизмички
Законот за градење, кој наложува Членките на Групацијата истакнаа дека дел од карактеристики. Со тоа полесно ќе се справиме
покомплицирани услови за работа. одредбите на законот се позитивни, но оти со проблемите при обезбедување дозволи и
Тоа се главните оценки на Групацијата за проблем ќе предизвика според нив радикално овластувања, предложи Тодорова.
градежништво при Стопанската комора на зголемениот број од еден на четири вработени Од Групацијата за градежништво оценија
Македонија, која ги анализираше актуелните овластени инженери во фирмите по основ на дека предложените измени на законот нудат
состојби во градежништвото и Предлог лиценци за проектирање, надзор и ревизија. посистематизрани одредби за средување на
законот за изменување и дополнување на - Бројот што се бара е нереалан и ќе состојбите со нелегално изградените објекти, но
Законот за градење. затвори многу фирми. На пазарот на трудот наведуваат дека со примена и на постојните
Според заменик-претседателот на нема доволно градежни инженери што би биле законски решенија проблемите може да се
Групацијата Никола Велковски, и во наредниот ангажирани во фирмите. Апсурдно е да се бара средат. Според податоците што ги објави
период ќе нема промена на цената на ист кадровски потенцијал и при градба на денеска Државниот завод за статистика,
изградените објекти, токму еднокатна куќа и за магистрален пат, рече минататата година во државата бесправно се
поради ограничувањата за поголема градежна Душко Бонев, претседател на Здружение на изградени вкупно 1.946 објекти.
експанзија. градежници од Струмица, Гевгелија, Валандово Статистиката во април годинава евидентира
- Побарувачка има, но понудата не е ниво и Радовиш. намалување на бројот на издадени одобренија
како што беше пред една година. Според градежниот инженер Елизабена за градење за 18,1 проценти во однос на истиот
Интензитетот на градба е намален од спорото Тодорова, треба промена на категоризацијата период лани.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:33 Page 12

12 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

ЗАПочНА Со рАБотА третиот ПеНЗиСКи СтоЛБ

НЛБ пензија плус – е инвестирање за иднината


– НЛБ Пензија плус е новиот доброво-
лен пензиски фонд во кој сите граѓани кои Уште една можност за подобра иднина, да се заштеди сега за
сакаат да обезбедат повеќе средства по подоцнежните години- за третата доба. Постапка што многу маке-
пензионирањето може да го сторат тоа по донски граѓани со нетрпение ја очекуваа, затоа што како последи-
1-ви идниот месец, кога ќе стартува со ца на транзицијата останаа на половина пат до сигурните пен-
работа овој столб.
Петар Талески, директор на секторот за
зии... Но, колку Новиот пензиски фонд ќе овозможи сигурна идни-
продажба во НЛБ Нов пезиски фонд на на, кога минималната сума не се знае, а уште помалку капитали-
минатонеделната промоција на добровол- зацијата на овие заштедени средства... Колку да се вложи, колкав
ниот фонд за пензиско осигурување, рече е процентот на вложените средства и на колкав период... се се
дека интерес постои и од младата и од уште прашања кои што ќе мораат да се дефинираат. Вака поста-
постарата популација особено што стану-
ва збор за долгорочен продукт. –Сметам вен третиот столб лебди меѓу државниот пензиски фонд и при-
дека продуктот е квалитетен и времето ќе ватните за животно осигурување... Што се добива, коклу и на кој
покаже колку е тој добар. период мора да се прецизира....
Тој додаде дека очекуваат голем број
граѓани да ги увидат предностите на доб-
роволното пензиско осигурување. -
Доброволниот пензиски фонд обезбедува
повисок приход по пензионирањето за
осигурениците кои се веќе членови во
едностолбниот или двостолбниот пензиски
систем,а кои сакаат и се во можност да
издвојат дополнителни средства заради
поголема материјална сигурност по пен-
зионирањето. Со зачленувањето во доб-
роволниот пензиски фонд се обезбедува и
пензија на лица кои не се опфатени со
задолжително пензиско осигурување,
односно невработените, вработени на
проекти или во странски мисии, сите кои
немаат приходи по ниеден основ,а за нив
уплаќаат трети лица, брачни другари кои
не се вработени и други лица без оглед
дали се во работен однос или не, рече
Талески. Средствата вложени во добро-
волниот фонд ќе се оплодуваат, но не е се
уште познат процентот. рува граѓаните со доброволно пензиско сам одлучува за висината на придонесот
-НЛБ Пензија плус нуди можност за осигурување да инвестираат во својата што ќе го уплати во третиот столб.(н.з. Но
индивидуално и колективно пензиско оси- иднина. Со третиот пензиски столб се колкав е тој минимум, секако дека не е
гурување, преку компанија или здружение. заокружува реформата во пензискиот 100 или 200 денари).
Минималната месечна уплата е определе- систем кај нас и се доближува до европ- Кај професионалните шеми, работода-
на на 900 денари, а провизијата што ќе се ските стабндарди. вецот или здружението на граѓани, го
наплаќа ќе изнесува 5,25 проценти. НЛБ Пензија плус,значи ќе вклучува избира износот на уплатата, за сите или
Уплатените износи на индивидуалната доброволно пензиско осигурување и за дел од своите вработени или членови
сметка до висина од шест просени нето финансирање на професионални пензиски како дополнителен придонес за пензиско
плати се ослободени од персонален шеми. Во првиот случај осигуреникот осигурување во рамките на третиот столб.
данок. На тој начин и државата ги охраб- индивидуално одлучува да издвои дел од Тоа се најчесто успешни компании или
сопствените финансиски средства -0днос- здруженија на граѓани кои согласно со
но европските трендови се подготвени да
МАПАС: формираат професионални пензиски
шеми.
Минималниот износ на доброволен Со профункционирање на доброволниот
пензиски фонд Македонија ги заокружува
придонес не е дефиниран пензиските реформи започнати во 2002
година и се приклучува кон групата на
- Во доброволното капитално финансирано пензиско осигурување не се
земји како Шведска, Данска, Италија и
дефинирани износите за уплата на доброволен придонес (ниту минималниот,
некои од источна Европа кои веќе го
ниту максималниот), периодите и фреквенцијата на уплата на доброволни
имаат воведено третиот пензиски столб,
придонеси, наведува Агенцијата за супервизија на капитално финансирано
рече Талески.
пензиско осигурување (МАПАС) во реакцијата за прес-конференција на НЛБ Нов
Искуствата на Словенија покажуваат
пензиски фонд АД Скопје.
дека по осум години работа во добровол-
- Не е точна изјавата дадена на прес-конференцијата за минимален износ во
ниот фонд се вклучени 60 отсто од врабо-
висина од 900 денари доброволен минимален придонес на месечна основа,
тените, рече Аљоша Уршич, претседател
посочува МАПАС.
на Надзорниот одбор на НЛБ Нов пензис-
Според Агнецијата, друштвото кое управува со доброволен пензиски фонд не
ки фонд.
смее да поставува ограничувања во однос на уплатите на доброволни придонеси
Според Уршиќ фондовите поради нив-
во однос на износ и динамика.
ната конзервативна политика не претрпеа
Согласно законската регулатива, уплаќачот на доброволен придонес има
загуби поради финансиската криза и е
право слободно да ја одредуваа висината на уплатениот износ на доброволен
уверен оти и во Македонија ќе биде тоа
придонес и динамиката на уплатата, а промената на висината на уплатата или
случај.
прекинот на уплатата не влијаат на правото на членство во фондот, односно не
Како гаранција на НЛБ Пензија плус,
значат прекин на членството. Покрај тоа, друштвото не може да одбие
стои НЛБ Тутунска банка, која е основач
зачленување на лице во доброволниот пензиски фонд со кој управува доколку
на фондот. Според Љубе Рајевски, член
има најмалку 18 години возраст и најмногу 70 години возраст, освен на лицата
на Управниот одбор на НЛБ Тутунска
кои оствариле право на старосна или инвалидска пензија согласно Законот за
банка, НЛБ Пензија плус ќе биде уште
пензиско и инвалидско осигурување или повлекува средства согласно Законот за
една успешна приказна како во другите
задолжително капитално финансирано пензиско осигурување.
друштва каде влезе Групацијата.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:33 Page 13

data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI
берзНИК
13
ДецениСКите Стечајни поСтапКи поД лупа на Кривичарите

- Забрана за вршење на дејност


- крај на манипулирање со туѓиот труд?

С
течајната постапка е можност Со измените во Кривичниот законик се пропишуваат нови мерки за
за многу видови криминал, правните лица, односно забрана на правно лице да врши определена
има стотици модуси, бидејќи
секогаш извшителите се дејност и забрана на правно лице да основа ново правно лице
постручни, подобро запознае- несовесно работење. стечајни управници и Државно правобра-
ни од полицијата, поусогласени во Ова беше идејата на тркалезна маса на нителство на Република Македoнија.
постапките и на крај, тие имаат интерес тема Кривичните аспекти на работењето -Во дел од стечајните постапки што се
да ги спроведат во некој вид на тајност на трговските друштва, тргувањето со покренати порано, а и во оние што сега
сите тие постапки хартии од вредност и стечајната постапка, се во активна постапка, има појави на
Споделување на заеднички искуства, што во организација на на Академијата за економски криминал, случаи на корупција,
детектирање на проблемите, како и обука на судии и јавни обвинители на на злоупотреба на средствата и ние кон
оценување на потребите за организирање Република Македонија и Министерството ова мора да настапуваме активно, и да ги
идни обуки и навикнување на тимско за правда, а со поддршка на УСАИД – преземаме мерките и дејствијата што се
работење на институциите заради нивна Проектот за деловно опкружување, се понудени во Законот за кривична постап-
поголема ефикасност во постапувањето одржа неодамна во Скопје. Настан на кој ка, Законот за стечајна постапка, Законот
во стечајните постапки, а со цел да се покрај судии и јавни обвинители, прису- за јавно обвинителство ... Функцијата на
подобри бизнис климата во Македонија, ствуваа и претставници на стечајниот судија или на стечајниот совет
да се врати довербата кај инвеститорите Министерството за економија, и функцијата на стечајните управници ќе
дека во случај на стечај ќе има ефикасна Министерството за внатрешни работи, бидат докрај остварени тогаш, кога ќе
постапка и оти таа нема да биде Управата за Финансиска полиција, одговорат на прашањата - дали во даден
предизвикана со лажни стечаи и со Управата за јавни приходи, Комората на стечаен предмет има основа за сомнеж
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 14

14 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

за кој што треба да го извести јавниот доверителите, и спроведување на подобрување на бизнис климата во
обвинител да покрене одредена кривична одрeдбите на Законот за кривична Република Македонија, затоа што со неа
постапка, да му достави материјали, да постапка кој е веќе изготвен и треба да се затвора кругот што значи влегување и
иницира определено согледување, затоа влезе во собраниска процедура. Целта на излегување во и од бизнисот- истакна
што и стечајниот судија и стечајниот Тркалезната маса е споделување на министерот за економија Фатмир Бесими,
совет и стечајниот управник имаат закон- заеднички искуства и навикнување на во своето обраќање на тркалезната маса.
ска обврска да водат постојано сметка за тимско работење на институциите заради - Ова е значајно затоа што со оваа мерка
заштита на правата и интересите и на нивна поголема ефикасност во се штитат доверителите, а тие се
доверителите, за законито постапување постапувањето во стечајните постапки – значајни субјекти во економската
со средствата, за намирување на довери- истакна министерот за правда. активност, затоа нивните интереси се
телите...- рече во своето излагање мини- Инаку, со измените во Кривичниот заштитени. На тој начин ќе пратиме јасен
стерот за правда, Михајло Маневски. - законик се пропишуваат нови мерки за сигнал за добра бизнис клима и оти има
Во стечајните постапки што ги имаме, а правните лица, односно забрана на простор за нејзино подобрување.
кои што траат повеќе години, работници- правно лице да врши определена дејност Тој го посочи извештајот Doing Business
те секојдневно очекуваат да се разрешат и забрана на правно лице да основа ново на Светска Банка за 2009 година, каде
некои прашања, да намират некои поба- правно лице. - Со новите мерки кои ги Македонија, во делот на регистрација на
рувања, да им се платат придонеси и тн. предвидуваат измените на Кривичниот бизнис, се наоѓа на 12 место од вкупно
Токму од овој аспект многу е значајно законик може да се изрече мерка забрана 190 земји. Но, во делот на затворање на
стечајните постапки, особено оние покре- на основање ново правно лице на оние бизнис, во чии рамки влегува и стечајната
нати од пред повеќе години,конечно да се субјекти кои така постапуваат затоа што постапка, далеку сме од тоа ниво. –
завршат во што покусо време, квалитетно на тој начин се оштетуваат граѓаните, Досега, подобрување на ефикасноста на
и ефикасно. доверителите, а тоа не е во духот на стечајните постапки има само во намалу-
Според Маневски, имајќи предвид дека создавање на бизнис климата и не е во вање на нивниот број, но може уште
стечајната постапка е итна, стечајните духот на враќање на довербата, рече многу да се направи во насока на подо-
совети и судиите треба да ги преземаат министерот за правда. брувањето на деловното опкружување во
сите дејствија и мерки кои ги пропишува Според него, со мерките кои се тој сегмент, истакна Бесими.
Законот за стечај, како на пример преземаат за ефикасно спроведување на Инаку, во изминатиов период стечајни-
стечајниот судија на должникот да му стечајната постапка ќе се оневозможи те постапки се воделе согласно три зако-
определи и мерка стечаен притвор кој криминал и корупција во постапките, а ни за стечај, од кои според најстариот
трае 30 дена, па во некои случаи и 60 тоа ќе се направи и со добра соработка постапките се воделе по 10 години, след-
дена. Примената на овие мерки не само помеѓу институциите, односно помеѓу ниот закон предвидувал период од 5-6
што во голема мера ќе ги заузда стечајниот судија, стечајниот совет, години, а согласно најновиот закон за
злоупотребите од Законот за стечај, туку Управата за јавни приходи, Финансиската стечај стечајната постапка трае само
и нема да дозволи стечајните постапки полиција, МВР и Јавното обвинителство. една до две години. Оттаму, Бесими
да траат и по десет години. За жал, Треба да се воспостави линк за очекува во иднина решавањето на
стечајните судии многу малку ги соработката на институциите, потенцира стечајните постапки, со една јасна
применуваат тие мерки, иако според Маневски,- кога ќе бидат забележани дефинирана и координирана активност
постапките што се спроведуваат по одредени дејствија за злоупотреба на на надлежните институции, да се
повеќе години се должат и на смислено имот, да се реагира за да се остварат подобри и да биде поефикасно, со точно
одолговлекување, недоставување докази, целите на законската постапка. утврдена одговорност на сите
ненавремено отповикување на поканата институции.
на судовите и.т.н. Стечајните поСтапки -од 10 на Во тој дел,Министерството за
- Оваа Тркалезна маса е од две години економија лиценцира обуки за стечајните
исклучително значење, и е во функција управници, а во овој период има
на извршување на обврските на Стечајната постапка е значајна за одземено и лиценци на оние кои ги пре-
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 15

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
15
чекориле законските услови.

Стечаите преполовени
- Министерството досега има одземено
лиценци на десетина стечајни управници
кои согласно законот не ги исполнуваат
условите, а тоа е јасен сигнал за сите кои - Ако на крајот во 2006 имало 2.301, на крајот на март оваа година тој број
се вклучени во оваа постапка, затоа што изнесувал околу 1.413 предмети, а тоа е околу 880 предмети помалку, што значи
на тој начин ќе се подобри бизнис дека судовите ги решаваат заостанатите стечајни предмети, истакна министерот
климата во Републиката, рече министерот Маневски. Во контекст на тоа, тој посочи четири судови кои имаат најголем број
Бесими. стечајни предмети, меѓу кои и Основниот суд Скопје 2, Основниот суд Битола и
Основниот суд Струмица. Во овие судови има 69 отсто од сите нерешени стечајни
ОдгОВОРНОСт НА УПРАВНите предмети во Република Македонија.
ОРгАНи Многу важна работа е соработката помеѓу институциите,-рече Маневски.- Не може
да се замисли една ефикасна стечајна постапка без соработка на стечајниот судија,
Пред присутните на тркалезната маса, стечајниот совет, УЈП, со финансиската полиција, МВР, јавниот обвинител.
за обврските и одговорностите на органи-
те на управување со трговските друштва
зборуваше Самир Латиф- од Проектот ност. Статусната одговорност, која овоз- лице, акционерите, членовите на управен
на УСАИД за деловно окружување, кој можува, ако газдите на друштвото, не се одбор, надзорен одбор и членовите на
истакна дека кога се зборува за стечај и задоволни со работењето на членовите одборот на директори, вработените или
некои нелегални, сомнителни активности на органите на управување на друштвото, надворешните соработници кои при
кои се преземаат во и за време на сте- во секое време да ги разрешат. Втор вид извршување на професионалните задачи
чајната постапка, не смее да се заборави на одговорност е граѓанската. Во овој слу- имаат пристап до внатрешни информа-
кој, кога и што го довело деловниот чај, ако се констатираат неправилности, ции, ако постапат спротивно ЗХВ.
субјект во таква позиција, а тоа се главно солидарно и неограничено одговораат - Сега се прават промени и во сегмен-
членовите на органите на управување во челновите на органите на управување. тот на инсајдерството. Во нашата пора-
дадените акционерски друштва. Неизвршните членови би одговарале ако нешна пракса, имаше случаи кога се
-За да може да зборуваме за одговор- дозволиле некое дејствие да се спроведе отвораа повеќе фирми, а имотот се пре-
носта на членовите на органите на упра- од страна на извршните членови на УО, а несуваше од првата до последната, а
вување, треба да се запознаеме со некои тоа било незаконито. обврските остануваа на првата. Ќе се
основни институти и да ги знаеме основ- -Примарната одговорност е врзана за отвори стечај и нема ништо. Додека се
ните обврски и должности кои ги имаат извршните членови и на членовите на стигне до 21, нема ништо. Законски основ
членовите на управните органи со закон, УО, кои солидарно и неограничено одго- за судиите, но и за јавните обвинители, е
но и со интерните акти на компанијата, па вараат со сиот свој имот. Има само две да ги гонат (во овој случај се пробива
и меѓусебните договори кои постојат ситуации каде може да се изземат - ако велот на ограничена одговорност). Веќе
помеѓу членовите на тие органи и компа- постапувале по одлука на собрание на акционерите и содружниците нема да
нијата, односно менаџерските договори – акционери, односно одлука на собир на одговараат до висината на вложеното,
истакна Латиф. содружници, или гласале против одлуката туку ќе одговараат за целата настаната
Тој ги елаборираше подетално обврски- која е предмет на разгледување – објасни штета ако ги злоупотребиле интересите
те и должностите на органите на управу- Латиф. на доверителите. Ова е член 28 од ЗТД,
вање во друштвата со ограничена одго- Во однос на хартиите од вредност, преточено и во Закон за стечај, челн 58.
ворност и акционерските друштва, кои одговорноста се регулира во два закони – Можат да се гонат сопствениците на
како форми на трговски друштва се најза- Закон за хартии од вредност (ЗХВ) и капитал ако ги злоупотребиле интересите
стапени во Македонија (99% од бизни- Закон за преземање на трговски друштва на доверителите. Веќе не мора да се гони
сот). (ЗТД). Имено, за тој којшто при откуп на само имотот на друштвото. Ако тој имот е
Нареден чекор при утврдување на акционерско друштво даде или наведе недоволен, се активира личната одгвор-
одговорноста на органите на управување невистинити информации во проспектот ност на содружниците, односно акционе-
со друштвата е да се дефинира стандар- за откуп или даде конкурентска понуда за рите во таа постапка – истакна Латиф.
дот- Внимание на уреден и совесен трго- откуп без да има право на тоа и со тоа
вец, што е правен стандард за утврдува- наведе едно или повеќе лица да купуваат КОРУПциЈА
ње на одговорноста на лицата одговорни или продаваат хартии од вредност, се
за управување и за надзор на друштвата предвидува казна затвор до три години. Практичните искуства на одделението
и со којшто се определува со какво вни- Истата казна следува и за тој којшто при за организиран криминал при МВР во
мание овие лица треба да ги вршат дове- откуп на акционерско друштво, како овла- спроведувањето на ваквиот вид кривично
рените работи во друштвото и да се стен учесник на пазарот не одбие барање дело ги презентираше тони Јанковски,
однесуваат со внимание на способен и во или друго дејствие со хартии од вредност, началник на единицата за борба против
работењето на друштвото вешт човек за кое знае или можел да знае дека ќе перење пари и економски организиран
(професионалец), при што тие одговараат оштети едно или повеќе лица учесници криминал во рамки на Оддел за организи-
за обична небрежност при вршењето на во откупот. ран криминал при МВР.
доверените работи, освен ако со друг Законот за преземање на трговски -Активностите на Одделот за организиран
закон е одредено дека одговараат само друштва, што е матичен закон, ги дефи- криминал се зголемуваат од ден на ден.
за груба небрежност. Само оној кој не нира основите за одговорноста и казната. Оптоварени сме со премногу случаи, а
постапува со ова внимание, може да се Тука се лоцира кривичната одговорност. премалку извршители... Гледано од
подведе под било која одговорност – и За инсајдерство,односно користење аспект на МВР, за жал, најголем број од
граѓанска и кривична одговорност. информација главно од страна на членот активностите на оваа единица се поврза-
Основна обврска на членовите на органи- на органот на управување која само тој ја ни токму со криминалот во стечајната
те на управување се доверените овласту- знае, а може да ја искористи, злоупотре- постапка. Зборувам само за оние облици
вања да ги вршат во интерес на друштво- би понатаму, има прекршочна одговор- каде што ние мислиме дека постои орга-
то и акционерите содружниците. Втора ност. Односно, глоба во износ од 4.000 до низираност, а не за ситуации и кривични
обврска е доверените обврски да ги врши 5.000 евра во денарска противвредност дела кои ги постапуваат локалните поли-
со внимание на уреден и совесен трго- ќе му се изрече за прекршок на овластен циски претставници – истакна Јанковски. -
вец. Потоа, обврска за чување на делов- учесник на пазарот на хартии од вредност На ниво на организиран кринимал нема-
ната тајна (за време на мандатот и по или друго правно лице во работењето со ме никакво искуство со лажен стечај или
него). Обврска за неконкуренција на ХВ, ако врз основа на внатрешни инфор- злоупотреба на постапка за стечај.
друштвото. Приоритет на членовите секо- мации купува или продава ХВ, а глоба во
Ударната активност на нашиот оддел е
гаш треба да им бидат интересите на износ од 1.000 до 2.000 евра во денарска
корупцијата, односно злоупотребата на
друштвото, а не личните. Сите овие рабо- противвредност ќе му се изрече за овој
службена положба, давање и примање
ти имаат законска основа – објасни прекршок и на одговорното лице во прав-
поткуп, одредени фалсификати што се
Латиф. ното друштво. Глоба во износ од 1.000 до
придружни.
Во однос на одговорноста, Латиф 2.000 евра во денарска противвредност
-Полицијата, го истражува криминалот
објасни дека има неколку видови одговор- ќе им се изрече за прекршок на правното
во стечајната постапка. Како пример, сте-
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 16

16 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

чајниот управник има обврска реално да чајната постапка. Но, многу е тешко да се доволно докази за таквото наше тврде-
ги процени побарувањата на сите дове- докаже поврзаноста, да се докаже уми- ње. Во тие три случаи на стечајни
рители, да ги признае или побие соглас- слата во овие кривични дела. И за поли- постапки се вклучени стечајни управите-
но Законот за стечај и сите други закони цијата,и за обвинителите, судиите... ли, стечајни судии, членови на одбор на
што се поврзани со легалноста на таа Според Јанковски, поврзаноста на сте- доверители, што ја покажува застапено-
постапка. Во пракса тоа не се случува. чајниот управник, судијата, судскиот ста на овој вид на криминал.
Во пракса имаме низа злоупотреби само совет е многу често присутна во пракса- Желбата стечајните постапки да
во врска со овој елемент. Дадено е одре- та. За илустрација, во моментов единица- завршуваат брзо, не е баш практична.
дено дискреционо право на стечајниот та која што брои 12 луѓе, има три кривич- Имаме ситуација во која се одбиваат
управник и тој тоа право многу често го ни пријави поврзани со стечајна постап- побарувањата на доверители кои реално
злоупотребува, а на тој начин се оштету- ка, дадени до Одделението за организи- и го докажале тоа, но дискреционот
ваат не само доверителите, туку и ран криминал, во драфт верзија. Во прак- право на стечајниот управник му дало
постоењето и довербата на јавноста во са целата преткривична истрага ја води- право да ги одбие. Додека Стечајниот
функционирањето на правниот систем. ме во содејство со јавниот обвинител. И судија, ги упатува доверителите да започ-
Се вели – дадено е право на жалба на не сакам да поднесеме кривична пријава нат постапка за да ги докажат своите
некоја постапка. Во пракса тоа не функ- за која во старт јавниот обвинител ќе ни побарувања. Целата стечајна постапка
цинора така. Жалбата, судската постапка каже дека не е издржана, значи немаме може да се заврши за 6. месеци. Што
за остварување на тоа право трае три,
пет години... За тој период, целата сте-
чајна постапка може да биде завршена, Кој ќе изрече :Забрана за вршење дејност?
имотот распродаден, а доверителите кои Јас досега не сум слушнал судот на одговорните лица да им изрече забрана за
што реално имале побарувања, никогаш вршење на дејност. Повеќе постои спремност кај нив да одат во затвор, отколку да
да не бидат обештетени. им се изрече таква казна – истакна Самир Латиф.- Исто така, Јавното обвинителство
Од полициски аспект се поставува пра- е многу пасивно, особено додека се активни правните субјекти, друштвата. Грото од
шањето има ли криминал. Стечајниот активностите, криминалот, се преземаат додека друштвата се активни. Тогаш се
управник има дискреционо право и носат одлуките.
обврска да ја следи законитоста на сте-
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 17

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
17
сега? Имаме законски решенија, законски институции, како што е КХВ или брокер- на хартии од вредност од една брокерска
одлуки донесени во законска постапка, ски куќи, дека нешто не е во ред со леги- куќа и нивно продавање на друга куќа, со
имаме демотивирани доверители, бидејќи слативата. Пример, пред две три години што се влијае на цената на хартиите,
кога ќе сфатат дека нема имот, се откажу- имаше случај на тргување со хартии од доведувајќи ги останатите инвеститори,
ваат од судската постапка да не прават вредност врз основа на полномоштво правни лица кои учествуваат во тргува-
дополнителни трошоци, а тоа е аргумент издадени кај странски нотари и воопшто њето, да ги купуваат тие ХВ кои неоправ-
дека стечајниот управник бил во право. не помината постапка за соодветна нивна дано постигнале одредена цена. Потоа,
Така и нашето кривично обвинение многу потврда во РМ, што подоцна се покажа шпекулативно тргување на група инвести-
тешко може да опстои во една законска дека се фалсификувани. Но, што со тоа, тори, при што дел од нив купуваат одре-
постапка. кога сопственицте на акциите беа оштете- дени ХВ преку една брокерска куќа, а
Главниот носител тука е корупцијата. ни и не можеа да си ги вратат назад. Ние другите истите хартии ги продаваат преку
Доколку стечајниот управник, судија и укажавме на една таква појава, за да се друга брокерска куќа и на тој начин наста-
другите органи работат во согласност со регулира и да се измени законската регу- нува вештачко тргување по цени кои се
закон, се ќе биде добро. Но секогаш латива во тој дел. потценети или натценети. Шпекулација во
постои одредена поврзаност, одреден Имаше и случај кога сакавме да се цената на хартиите од вредност може да
интерес и тука е нашиот главен проблем замрзнат средства за тргување со одре- се направи и со пласирање на невистини-
– како сето тоа да се докаже. За жал, дени хартии од вредност. Брокерот одби те информации во јавноста, што може да
пријавувањето во МВР главно доаѓа пост да даде информации на Управата за предизвика нагло паѓање или раст на
фестум, откако доверителите ќе сфатат спречување перење на пари кога ќе бидат цената. Шпекулации при преземање на
дека нема да успеат да се обештетат и ќе истргувани средствата и посебно преку трговско друштво каде одредени лица
сфатат дека се води некоја игра која ќе кои банки ќе бидат уплатени парите. имаат информации. ...
заврши на нивна штета. Што значи, нема Зошто? Затоа што брокерската куќа Управата за финансиска полиција нема
можност за примена на посебни истражни направила проценка дека, во тој период доволно искуство во откривањето на кри-
мерки, нема можност за примена на про- што постоеше казната за тоа дело е миналот во овие дејствија, иако има пока-
активен пристап во истрагата. Ние мора- многу помала од ќарот што ќе го добијат рактеристични случаи каде одредени
ме да се трудиме во содејтво со сите со таа зделка. Оттаму, предложивме низа лица користејќи фалсификувани докумен-
органи да докажеме дека постоела орга- измени во овј дел, а мислам дека се отво- ти успеале преку брокерските куќи да
низираност помеѓу повеќе играчи присут- ри постапка за воведување други видови извршат продажби што му наштетиле на
ни во оваа постапка, се со цел да се санкции кои и судиите не ги применуваат доверителот....
оствари имотна корист за некого. А тоа многу често – забрана за регистрација Со цел да се намалат сите овие шпеку-
тешко проаѓа во судската постапка, и кај или за вршење на дејност.... лации при трговијата со ХВ, според
јавниот обвинител. Проблем што постои е и конфискацијата Аризанковски, потребна е поголема сора-
Полицијата има проблем и со водењето на имотот. Иако се прават чекори, не е ботка помеѓу Комисијата за хартии од
на судското стечајно досие. Од досегаш- достигнато нивото, бидејќи кај криминал- вредност и институциите кои го водат овој
ното искуство, можам да кажам дека тој ците постои размислувањето – битно е да вид на криминал – Управата за финансис-
судски предмет никогаш не е комплетен. ми остане ќарот и затоа сум спремен да ка полиција и МВР со доставување на
Буквално нема шанса да се обезбедат одам во затвор. Се додека постои тоа навремени информации за можни злоупо-
сите пишани документи кои треба да размислување во нашиот систем, ефикас- треби, како од страна на брокерските
бидат содржани во еден стечаен судски носта во полициската работа нема да куќи, така и од страна на инвеститорите,
предмет. Ако како орган за гонење не биде соодветна. Тоа е уште една слабост, кои се обидуваат со разни видови шпеку-
можам да ги најдам тие пишани докумен- бидејќи се уште нема размислување да лации да влијаат врз цената на акциите
ти, имам правен проблем сето тоа да го се гонат кривично правните лица. Не со зголемување или намалување на нив-
образложам на вистински начин и при- само од наша страна, туку и јавното обви- ната вредност. За тоа е потребна над-
стап кој ќе биде доволно убедителен пред нителство треба да ја прошири истрагата градба на капацитетите, обука....
другите органи на гонење. на правните лица, можноста за превен- – Управата за финансиска полиција
Стечајната постапка е можност за тивно делување. работи и на стечајни постапки, односно
многу видови криминал, има стотици Ако на ова се додаде примерот за сте- прибирање податоци и документација,
модуси, бидејќи секогаш извшителите се чајните постапки, каде една постапка за укажување на пријавени сомненија околу
постручни, подобро запознаени од поли- докажување на право трае три години, а пријавување и водење на стечајна
цијата, поусогласени во постапките и на стечајната постапка може ако се сака да постапка. Особено околу злоупотребата
крај, тие имаат интерес да ги спроведат се заврши за шест месеци, се поставува на службената должност, на самата
во некој вид на тајност сите тие постапки. прашањето дали и овој фактор не е демо- постапка, лажен стечај и слично. При сте-
Затоа, мора добро да се размисли на товирачки за истражување на кривичните чајните постапки присутни се разни обли-
пристапот кон докажувањето. Тоа, за жал, постапки. Сите тие што се сторители на ци на криминал извршен од страна на
многу тешко проаѓа, бидејќи на постапки- кривични дела се многу поедуцирани од стечајните управители и стечајниот
те на секој учесник се гледа одделно, а сите нас. И ги знаат сите финансии. судија, со цел за остварување на имотна
со тоа не се добива вистинската слика на корист за себе или за некој друг.
криминалот, организираноста, што треба Кривични дела и со хартии од Управата за финансиска полиција под-
да се докаже во еден судски спор во вредност нела повеќе кривични пријави во врска со
постапката пред обвинителство. стечајна постапка, за злоупотребата на
Кога зборуваме за тргување со хартии -Тргувањето со хартии од вредност (ХВ) службената положба, оштетување дове-
од вредност мора да признам дека МВР и е релативно нова работа во РМ, каде што рители, фалсификување и уништување
нема големо искуство, иако во светот овој има доста финеси кои треба допрва да се на дел од книги, даночно затајување.
вид криминал е многу застапен. Но, проучуваат, да се усклади законската Сето тоа е направено од страна на сте-
учиме, иако не можеме да ја следиме регулатива со европската и слично, рече чајниот управник, каде во текот на сте-
оваа проблематика со она темпо со кое владо аризанковски, од Управата за чајната постапка тој не доставувал
треба да се следи. Недоволна стручност финансиската полиција на РМ, презенти- воопшто извештај до стечајниот судија и
и познавање на проблематика кај аген- рајќи ги практичните искуства на оваа стечајниот совет.... Остварените приходи
циите за спроведување на законот. институција во процесирањето на ваквиот од стечајната постапка ги подигал во
Слабост не постои само кај МВР, туку вид кривични дела. готово. Позачестени се појавите на отво-
истата е присутна и во обвинителството, -Македонската берза е се уште млада по рање на лажни стечаи, а се тоа е со цел
и кај судиите, бидејќи е релативно нова однос на шпекулации со оглед на нејзина- да се избегне плаќање на обврските
за сите, со прописи кои често се менува- та мала ликвидност. настанати во работењето и тоа и кон
ат, со финеси и можности за различно Како што објасни Аризанковски, правните субјекти и кон државата. Во
толкување, што се заедно создава про- постојат повеќе видови на измама во земјите во ЕУ во законската регулатива
блеми во една законска постапка да се трговијата со хартии од вредност, односно се предвидува лицата кои учествуваат во
докаже кривичното дело. со шпекулирање на вредноста доаѓа до предизвикување на лажен стечај да им се
Во пракса, во тргувањето со ХВ се случу- зголемување или намалување на цената издава забрана за вршење на дејност и
ваше МВР да посочува на надлежни на одредени ХВ. Може да има купување не можат да отворат друг правен субјект.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:31 Page 18

18 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

СВЕТ... ВЕСТИ...
Германија

Големите компании го пребродија првиот удар на рецесијата


Иако минатата година во голем дел беа
погодени од глобалната финансиска и економ-
ска криза, 500-те водечки компании во
Германија за 2008 година бележат зголемува-
ње на прометот за 6,1 отсто, што е повеќе од
2007., кога растот беше 5,3 отсто.
Истражувањето со кое биле опфатени големи-
те компании во најголемата европска еконо-
мија покажало дека лани тие го зголемиле и
бројот на вработени за 3,2 отсто.
Аналитичарите објаснуваат дека резултатите
се поволни, бидејќи рецесијата почна да се
чувствува дури во ланскиот последен квартал.
Првите девет месеци од минатата година
имаше голема побарувачка, а и цените беа
повисоки.
Според резултатите од истражувањето,
најуспешна германска компанија и во 2008
година била Volkswagen, со промет од 113,8 Германските економски стручњаци сметаат исклучиво на развој на производот отколку на
милијарди евра. На второ и трето место се дека ова година, поради должината на реце- марката, маркетингот и организација на сора-
авто - концернот Daimler и енергетскиот кон- сијата во најсилната европска економија, ќе ботка со фирмите кои работат за нив, додека
церн E.ON со промет од 95,9 милијарди, одно- биде неспоредливо потешка за германските производството и логистиката ќе ги преземат
сно 85,7 милијарди евра. компании. – Се повеќе ќе има германски фирми од страна. Тој тренд ќе продолжи, но
Следат инженерскиот гигант Siemens со 77,3 фирми на продажба, а таа прилика за влез на нема да го загрози индустриското јадро во
милијарди евра промет,трговскиот синџир Metro германскиот пазар ќе ја искористат индиските и Германија, кое било и останува основа на гер-
(67,9 милијарди), хемискиот концерн BASF кинеските, а делумно и компаниите од арапски- манското стопанство.
(62,3 милијарди), Deutsche Telekom (61,6 те земји, оценуваат експертите. Економистите предупредуваат дека во
милијарди) и DHL (54,4 милијарди). Зад нив на Според предвидувањата на стручњаците, моментов нема место за претеран оптимизам и
листата се Schwarz-Grupp, на која и припаѓа многу компании ќе ја искористат рецесијата укажуваат дека Германија, чие стопанство во
синџирот на продавници со прехранбени про- како шанса да ги намалат управните и сервис- голема мера живее од извоз, е една од на пого-
дукти, со промет од 54 милијарди и металурш- ни служби и трошоците поврзани со нив, како и дените земји од кризата. Според податоците од
киот концерн Thyssen-Krupp со промет 51,4 да ги исфрлат од производство производите германскиот завод за статистика, извозот во
милијарди. Меѓу десетте најсилни германски кои носат загуби. Како последица на тоа, ќе првиот квартал бележи пад од 21,2 отсто и
компании повеќе не е производителот на авто- има се повеќе компании, кои стручњаците ги неговата вредност изнесуваше само 199
мобили BMW,чија промет лани падна за 5 нарекуваат brand factory. Тоа се фирми како милијарди евра.
отсто. што е Adidas, кои се концентрираат речиси

Intel Кина

Одобрен кредит на Rosneft од 15


милијарди долари
Договорот за кредит во висина од 15 наменет за изградба на нафтовод кој ќе ги
милијарди долари помеѓу руската нафтена спои двете земји, и ќе обезбеди испорака на
компанија Rosneft и владата на Кина е прва енергенси на источните соседи на Русија.
фаза во подготовката на големиот договор за -Овие два договори, во вкупна вредност од
Стратешко поврзување испорака на нафта помеѓу двете земји и еден 25 милијарди долари, придонесува за соработ-
со нокиа од најголемите приватни заеми регистрирани
во Русија оваа година.
ката меѓу Русија и Кина на секторот на енерге-
тиката, изјави Steven Wardlaw, партнер на мос-
Американскиот производител на чипови Заемот кој ќе го финанисира Chinese ковското претставништво на меѓународната
Intel и финскиот производител на мобилни Development Bank (SDB)ќе им овозможи на адвокатска фирма Baker Botts, кој учествуваше
телефони Nokia најавија формирање на компаниите Rosneft и China National United Oil во преговорите. Договорот кој го постигнаа пре-
стратешко партнерство во развивањето на Company (CNUOC) да склучат 20 годишен тставниците на Rosneft и Кина ќе регулира
футуристички мобилни компјутерски уреди. договор за испорака на нафта, пренесува бројни финансиски и правни прашања, со цел
Најголемиот светски производител на Prime Tass. договорот да одговара на двете страни. Се
компјутерски чипови и најголемиот светски Овој договор, како и кредитот вреден десет очекува испораките на руска нафта во Кина да
производител на мобилни телефони објавија милијарди долари за компанијата Transneft, е почнат во почетокот на 2011 година.
дека цел на нивното партнерство е дефини-
рање на нова платформа за мобилна теле-
фонија која ќе ги надмине денешните памет- ДанОци
ни телефони, ноутбукови и нетбукови.
Поврзувањето на овие два лидери на рес- Швајцарија и СаД во борба против даночните оази
пектабилните подрачја ќе овозможи развој
на широк дијапазон на иновативен хардвер, Швајцарија и САД потпишаа даночен договор и инвестиции кои се користат за избегнување на
софтвер и мобилни интернетски услуги. Intel кој треба да ја зајакне размената на информации плаќање на даноците, изјави американскиот
доминира на пазарот на чипови за компјуте- во борбата против одбегнување на плаќање на министер за финансии, Timothy Gartner.
ри и досега помалку или повеќе безуспешно даночните обврски, објавија министерствата за Сивата листа на даночни оази опфаќа држави
се обидуваше да се пробие на пазарот на финансии на двете земји. кои, според Организацијата за економска сора-
мобилни телефони. Двете компании не Аналитичарите тврдат дека тоа е важен чекор за ботка и развој (ОЕЦД), мора да ја засилат сора-
објавија планови за конкретни производи симнување на Швајцарија од таканаречената ботката во секторот на даноци, пренесуваат аген-
кои ќе ги развиваат, но најавија соработка сива листа на даночни оази. циите. Швајцарија планира до крајот на годинава
во развојот на оперативни системи за идни- -Договорот ќе ја зголеми нашата способност во да потпише 12 билатерални договори со цел да
те мобилни компјутери кои ќе користат спроведувањето на даночните закони и ќе помог- биде симната од сивата листа и да ги одбегне
софтвер Linux. не да се заврши времето на сметки во странство санкциите на Г20.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:31 Page 19

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
19
СВЕТ... ВЕСТИ...
СаД AIG
Сега не е потребен нов пакет финансиски мерки
Претседателот на САД Барак Обама изјави веруваат дека владиниот стимулативен пакет
дека се уште не е потребно усвојување нов од 787 милијарди долари ќе успее да поттикне-
пакет со финансиски мерки за поттикнување на заздравување на американската економија.
економијата бидејќи Владата сака да види како - Никој не можеше да разбере колкава дла-
економијата напредува со првиот стимулати- бочина ќе има рецесијата...Не е изненадувачки
вен пакет. и ако сме ја промашиле цифрата до која ќе оди
Тој сепак предупреди дека стапката на невработеноста, изјави Обама и додаде дека
невработеност може да надмине десет отсто. сега е јасно оти невработеноста ќе надмине
- Важно е да видиме како економијата десет проценти.
напредува и колку за неа е добар првиот пакет Според најновиот владин извештај, стапката
стимулативни мерки, изјави тој на прес конфе- на невработеност во САД се искачи на рекорд-
ренција. ни 9,4 отсто. Во мај 345.000 Американци оста-
Според анкети, половина од Американците наа без работа.

алумиНиум
Пад на светското производство за 7,7 отсто враќање на долгот од
Светското производство на алуминиум во источна и централна Европа го намалија
првите пет месеци од годинава падна за 7,7 производството на овој метал за 9,8 отсто, 25 милијарди долари
отсто во споредба со истиот период лани, и на 1,7 тони. Ничкосаниот американски осигурителен
вкупно изнесуваше 9,8 милиони тони, објави Во исто време, азиските земји го зголе- гигант American International Group (AIG)
Меѓународниот институт за алуминиум. мија производството за 1,8 отсто, на 1,8 соопшти дека ќе го намали долгот кон владата
Во истиот период, производството на алу- милиони тони. Во Латинска Америка про- за 25 милијарди долари, на тој начин што на
миниум е намалено за 16 отсто во Северна изводството од јануари до мај е намалено за Вашингтон ќе му понуди повластени акции во
Америка и западна Европа, на 2,5 милиони четири отсто, додека во Африка производ- неговите две компании.
тони, односно 1,6 милиони тони, пренесува ството паѓа во споредба со истиот лански Во септември минатата година AIG дополни-
руската агенција Финмаркет. Земјите од период за 3,4 отсто, на 681.000 тони. телно ја продлабочи кризата во финансиската
индустрија, остварувајќи милијарди долари
СвЕтСка баНка загуба заради изложеноста на американскиот
пазар на хипотекарни кредити. Имено, компа-
Одобрен заем за азербејџан нијата осигуруваше хартии од вредност
покриени со хипотеки, чија вредност потона по
Светската банка одобри нов пакет заеми за пукањето на меурот на американскиот пазар
Азербејџан во износ од 183 милиони долари. на недвижности.
Најголем дел од средствата е за проекти за Според соопштението од AIG, американска-
обнова и модернизација на патишта. та влада ќе добие акции во двете негови ком-
За таа цел се наменети 113 милиони долари пании, American International Assurance Co и
додека 62 милиони долари ќе бидат доделени American Life Insurance Co, при што акциите на
по линија на Меѓународната асоцијација за крајот треба да бидат продадени ан берзата.
развој, специјализирана во финансирање Тој потег претставува значаен чекор на патот
на државите на кои им е најмногу потребна кон поврат на парите на даночните обврзници,
финансиска помош. рече извршниот директор на AIG, Edward Liddy.
Во пакетот се и осум милиони долари за Компанијата се најде на работ на пропаста
подготовка и реализација на инвестициски во септември минатата година, па од владата
проекти во клучни сектори, претежно во обла- доби помош чија вкупна вредност надминува
ста на инфраструктурата. 180 милијарди долари.

ОЕЦД ЕНЕРгија

Најлошото сценарио за Русија и Нигерија ќе градат


кризата е избегнато атомска централа
Светската економија се наоѓа блиску до дното на досега најтешката Русија и Нигерија склучија транссахарски гасовод, кој ќе и
рецесија по завршувањето на Втората светска војна, објави договор за соработка за мирно овозможи на Нигерија да врши
Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД). Според про- користење на атомска енергија. испорака на гас кон Европа.
цените на ОЕЦД најразвиените економии во светот, заедно, ќе забе- - Договорот ќе и овозможи на На потпишувањето на
лежат оваа година длабок пад во својот вкупен развој од 4,1 отсто, а Русија да изгради атомска документот присуствуваа и
дека заздравувањето во следната година ќе биде сосема слабо во централа во Нигерија, изјави рускиот претседател Дмитриј
извесен период. Прогнозите на ОЕЦД за Велика Британија и натаму Сергеј Новиков, портпарол на Медведев и неговиот нигерски
остануваат полоши од просекот на 30-те најразвиени држави, па бри-
руската агенција за атомска колеги Умару Муса Јарадва.
танската економија годинава ќе оствари пад од 4,3 отсто, додека во
идната година нема да постигне никаков пораст. енергија Росатом. Двајцата претседатели имаа
Ваквата проценка на оваа угледна меѓународна институција се раз- Газпром и Нигериската едночасовен разговор и
ликува од тврдењата на Владата во Лондон, која неколкупати досега национална нафтена корпорација потпишаа заедничка декларација
навести дека првите знаци за заздравување ќе се покажат веќе на исто така потпишаа договор со во која истакнуваат дека Русија и
крајот од оваа година, а дека следната ќе има извесен благ раст во кој и се дава пристап на руската Нигерија се природни партнери
вкупните постигања на британското стопанство. Експертите на ОЕЦД компанија до резервите од во областа на
сметаат дека на ниво на сите најразвиени светски економии, може да нигерискиот гас, кои се сметаат енергијата.Медведев вчера
дојде до нешто поголем раст од оној што претходно се најавуваше. за едни од најголемите во светот. потпиша ваков документ и во
Првичната прогноза за раст во следната година беше 0,1 отсто, сега Газпром се интересира и за Каиро со претседателот Хосни
се вели дека растот може да достигне до 0,7 отсто. учество во проект за изградба на Мубарак.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:31 Page 20

20 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

25.06.2009 g. ЧЕТВРТОК
1. KRATOK pREglED NA NASTANI
Стандардот на граѓаните драстично ќе девалви- нема конкретен одговор ниту решение за непримен- дел од своите вработени или членови како дополни-
ра ако Владата и Народната банка на Македонија не ливите одредби од законот. телен придонес за пензиско осигурување во рамките
ги усогласат фискалната и монетарната политика. Меѓу денешните топ вести е и реакцијата на на третиот столб. Тоа се најчесто успешни компании
Ова е едно од предупредувањата што ги искажаа еко- Македонската асоцијација за рударство, која на вче- или здруженија на граѓани кои согласно европските
номските експерти на панел дискусијата на новофор- рашната седница побара концесиите за рудниците да трендови се подготвени да формираат професионал-
мираниот Совет за глобална соработка што денеска останат на сегашното ниво, бидејќи нивното зголему- ни пензиски шеми.
ги пренесуваат печатените медиуми. Според нив, на вање во време на економска криза ќе биде погубно за Народна банка вчера реализираше благајнички
крајот од годината денарот ќе девалвира ако Владата рентабилното работење на рудниците. Имено, рудни- записи во вредност од 2,4 милијарди денари. На
не ги намали трошоците, по што ќе може и НБМ да ја ците се противат на намерите на власта од стартот на редовната аукција беше доспеан износ од 2,6
намали основната каматна cтапка и да ја олабави идната година да им ја зголеми концесијата од сегаш- милијарди денари, а за записите со рок на доспевање
монетарната политика. - Двете институции сега рабо- ните 0,5 отсто од содржината на метал во тон руда на од 28 дена со каматна стапка од девет проценти,
таат една против друга, а на општа штета, заклучија еден процент. Менаџерот на радовишкиот рудник и побарувачката беше 2,4 милијарди денари, колку и
економските аналитичари. Универзитетскиот профе- претседател на Македонската асоцијација за рударст- реализацијата. Според Народна банка, состојбата на
сор Мирољуб Шукаров предупредува дека во втората во, Николајчо Николов, изјави дека наделжните благајнички записи, заклучно со вчерашниот ден
половина на годината на веќе намалените државни институции повторно го разгледале тарифникот за изнесува 9,6 милијарди денари. Банките се враќаат
девизни резерви им се заканува уште еден удар плаќање концесии и решиле во корист на рудниците. на благајничките записи откако Народна банка во
поскапувањето на нафтата на светските берзи и уво- - Решавањето на проблемот со тарифникот ќе значи април ја зголеми каматата на девет проценти, што
зот на струја. Исто така, експертите порачаа Владата растоварување на рудниците и нова можност успеш- беше предизвикано од зголемувањето на интересот
уште денеска да побара финансиска помош од ММФ, но да работат. За нас е прифатлива концесија од 0,5 за државни записи кои имаа поатрактивни камати.
бидејќи веќе утре може да биде доцна за тоа или да отсто. Концесија од еден отсто ќе значи и двојно зго- Сега каматите и на благајничките и на државните
се променат условите под кои можат да ни бидат лемување на трошоците. Кога би биле нормални записи се речиси изедначени.
дадени пари. За експертите веќе не вредат нашмин- цените на металите на берзата, тоа и не е многу. Но, Најново во случајот Сведмилк е дека
каните мерки на Владата, кои не резултираат со во сегашни услови ќе влијае на економичноста на Здружението на оштетени млекопроизводители од
соодветни фискални резултати, какви што беа досе- работењето, рече Николов. оваа млекарница го запозна премиерот Никола
гашните антикризни мерки. Падот на економскиот Започна со работа третиот пензиски столб, Груевски со проблемите со кои се соочуваат по про-
раст од близу 1 отсто, за експертите е само доказ информираат денешните весници. НЛБ Нов пензиски паѓањето компанијата. Според Трифун Костовски,
дека економијата тргнала по удолница и дека тешко- фонд, како друштво за управување со задолжителни екс-скопски градоначалник кој е и кооперант во
то допрва следи. и доброволни пензиски фондови во Република Сведмилк, млекопроизводителите побарале од
Банките нема да кредитираат во девизи. Ова е Македонија, вчера го промовираше доброволното Владата да воведе државен интервенционизам што
насловот на текстот во Бизнис, каде се вели дека од пензиско осигурување во отворениот доброволен би значело владини гаранции и сигурност за сточари-
почетокот на наредниот месец банките ќе бидат пензиски фонд НЛБ Пензија плус. Тоа ќе вклучува те, но и на сите земјоделци. - Побаравме национали-
спречени да одобруваат кредити во девизи, што про- доброволно пензиско осигурување и финансирање на зација на Сведмилк, за што Владата не пројави инте-
излегува од измените и дополнувањата на Законот за професионални пензиски шеми. Во првиот случај оси- рес, бидејќи смета дека таа во земјоделието веќе има
облигационите односи во делот на каматите. И покрај гуреникот индивидуално одлучува да издвои дел од направено многу, преку субвенциите кои ги дели. Ние,
навремените реакции и предлозите на банките преку сопствените финансиски средства, а со тоа, тој сам пак, од друга страна, остануваме на ставот дека тоа
Здружението на банкарство, за измена на предлог- одлучува за висината на придонесот што ќе го уплати не е доволно и дека Владата треба да понесе поголе-
текстот на законот во 2007 година, и потоа за измена во третиот столб. Во случај пак на професионалните ма одговорност, бидејќи проблемот не е само со
на објавениот Закон во текот на 2008 година, предла- пензиски шеми, работодавецот или здружението на сточарите, туку и со сите други земјоделци, произво-
гачот на законот, Министерство за правда, се уште граѓани, го избира износот на уплатата, за сите или за дителите на пченица, тутунарите вели Костовски.

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI


1. СЕ ТРОШИ ЛИ ВРЕМЕТО ЗА АРАНЖМАН СО ММФ (*****)
2. СТАРТУВА ТРЕТИОТ ПЕНЗИСКИ СТОЛБ (****)
ДНЕВНИК ВРЕМЕ
с.7 СТАНДАРДОТ ПРЕД ДЕВАЛВАЦИЈА с.6 ПОМАЛКУ СЕ КОПА И ЈАДЕ
с.7 КОНЦЕСИИТЕ ЌЕ ГИ ЗАТВОРАТ РУДНИЦИТЕ с.7 И БЕЗ РАБОТА МОЖЕ В ПЕНЗИЈА
с.7 СТАРТУВА ТРЕТИОТ ПЕНЗИСКИ СТОЛБ с.7 БАРАЛЕ ПАРИ ЗА ДОКУМЕНТИТЕ ШТО ГИ ЗЕМАЛЕ БЕСПЛАТНО
с.8 НОВ ГРАБЕЖ НА МЛЕКАРИТЕ
ВЕЧЕР
.6 ИНВЕСТИРАЈТЕ ВО НЛБ ПЕНЗИЈА ПЛУС
БИЗНИС с.6 БАРАМЕ ДРЖАВЕН ИНТЕРВЕНЦИОНАЛИЗАМ
с.2 МАКЕДОНИЈА ЌЕ ДОБИЕ ЗАЕМ ОД 100 МИЛИОНИ ЕВРА
с.7 КРИЗАТА НА ГОЛЕМА ВРАТА ВО МАКЕДОНИЈА
с.4 „НЛБ ПЕНЗИЈА ПЛУС” ИНВЕСТИЦИЈА ЗА ПОСИГУРНА ИДНИНА
с.4 БАНКИТЕ НЕМА ДА КРЕДИТИРААТ ВО ДЕВИЗИ
с.5 СВЕТСКАТА КРИЗА И ПРЕДИЗВИЦИТЕ ЗА МАКЕДОН-СКАТА ЕКОНОМИЈА ГЛАВНА ТЕМА ВЕСТ
с.6 ЗНАЧИТЕЛНО СЕ ЗГОЛЕМЕНИ ИНВЕСТИЦИИТЕ ОД СЛОВЕНИЈА ВО МАКЕДОНИЈА с.3 EBH ОБЈАВИ БЕЛА КНИГА
с.6 ПРОДАДЕНИ БЛАГАЈНИЧКИ ЗАПИСИ ЗА 2,4 МИЛИЈАРДИ ДЕНАРИ с.8 ВРАКАЊЕ ДДВ НАВРЕМЕ НЕ Е АНТИКРИЗНА МЕРКА
с.9 АКЦИИ НА „ГОЦЕ ДЕЛЧЕВ” ИСТРГУВАНИ ЗА 6,2 МИЛИОНИ ДЕНАРИ с.8 ПЕНЗИЈА ПЛУС ОД 1 ЈУЛИ
с.11 ЕКОНОМСКАТА НЕИЗВЕСНОСТ ПОТТИКНУВА ПОЕВТИ-НУВАЊЕ НА АКЦИИТЕ
с.8 KОСТОВСКИ: “СВИДМИЛК” ДA СE НАЦИОНАЛИЗИРА

УТРИНСКИ ВЕСНИК НОВА МАКЕДОНИЈА


с.3 „ФЕРШПЕД” БАРА СПАС ОД УСТАВНИОТ СУД с.7 БИТКАТА ПОМЕЃУ ЕВН И ЕЛЕМ „СЕ СЕЛИ” НА ИНТЕР-НЕТ
с.7 СЕ ТРОШИ ЛИ ВРЕМЕТО ЗА АРАНЖМАН СО ММФ
с.8 ЕКОНОМСКОТО ЦУНАМИ ДОПРВА ДОАЃА
с.7 ВЛАДАТА НЕ САКА ДА ГО НАЦИОНАЛИЗИРА „СВЕДМИЛК”
с.8 БАНКИТЕ ОД ИДНАТА НЕДЕЛА НЕМА ДА КРЕДИ-ТИРААТ ВО ДЕВИЗИ?
ШПИЦ
с.8 РУДНИЦИТЕ ПРОТИВ ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА КОНЦЕСИЈАТА
с.10 СЕ БАРА ОДГОВОРНО СПРАВУВАЊЕ СО КРИЗАТА
с.8 ОД ЈУЛИ СТАРТУВА ТРЕТИОТ ПЕНЗИСКИ СТОЛБ
с.10 ДРЖАВНА ГАРАНЦИЈА ЗА ЕВРОПСКИТЕ ПАРИ
с.8 „ЗЛАТЕН ЛАВ” ЗА „МЕКЕН ЕРИКСОН-СКОПЈЕ”
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:31 Page 21

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
21
26.06.2009 g. ПЕТОК
1. KRATOK pREglED NA NASTANI
Топ вест во денешните весници е потпишувањето Печатените медиуми известуваат и за огромниот ња по основ преда-дено сурово кравјо млеко, пријавите
на договорите меѓу Министерството за финансии и пад на индустриското производство од дури 15,3 отсто за побарувањата ќе ги добијат пополнети на домашна
Македон-ската банка за поддршка на развојот со во мај годинава, во споредба со истиот месец од мина- адреса во два примероци. Фармерите кои млекото го
Европската инвестициска банка, за гаранција и заем за тата година. Државниот завод за статистика вчера предавале во откупни пунктови пријавите ќе ги добијат
финансирање на Проектот за мали и средни пре- соопшти дека во периодот јануари-мај намалувањето преку откупувачите во откупните пунктови. Пријавите за
тпријатија, во висина од 100 милиони евра. -Банката на индустриското производство вкупно изнесува 11,1 сите фармери во Македонија доброволно и без надо-
одговори во најбрз рок на барањето на македонската %. Најновите статис-тички податоци покажуваат дека мест ќе ги изработат дел од поранешните вработени во
влада за одобрување на овој заем, како дел од анти- по умереното подобрување на состојбата во март и одделот за откуп на млеко во Сведмилк Македонија, со
кризните мерки, рече претставникот на Европската април, македонската индустрија во мај повторно оди цел да престанат манипулациите од страна на разни
инвестициска банка, Доминик Курбин, по потпишува- надолу и тоа со забрзано темпо. Забеле-жително е што здруженија и федерации на фармери кои од чист од
њето на договорот. -Оваа мерка влада ја презема со во мај се преполовило производството во одредени економски интерес ги повикуваат фармерите тоа да го
цел да обезбеди свеж капитал и да ги ублажи последи- индустриски гранки. Во споредба со минатата година направат преку нив.
ците од кризата во овој сегмент од реалниот сектор, производството на основни метали се намалило дури Весниците информираат и дека Второстепената
рече министерот за финансии, Трајко Славески, и им за 57 %, на машини и уреди за 41,1%, на преработки од комисија во Министерството за финансии ја одби жал-
порача на претпријатијата да доставуваат издржани дрво за 47,1 %, на кокс и деривати на нафта за 68,3 % бата на Фершпед со која компанијата реагираше на
проекти кои ќе бидат одобрени од страна на деловни- и на текстилни ткаенини за 23,7%. одлуката на Царинската управа да и ја одземе лицен-
те банки. Според договорот, комер-цијалните банки Весникот Бизнис пренесува дека за вицепремие- цата поради наводните неправилности во работењето.
преку кои ќе се пласираат средствата ќе одлучуваат рот за економски прашања, Зоран Ставрески, меѓу Според министерот Трајко Славески, случајот бил
кои проекти ќе бидат поддржани. Заемот ќе се реали- смирувачките знаци во економијата е и запирањето на едноставен и е решен во рок од 18 часа откако е добие-
зира преку МБПР, додека државата го гарантира него- трендот на губење на девизите на девизниот пазар. - на жалбата. По одлуката на второстепената комисија,
вото враќање. Владата најави дека каматата на секој Според НБРМ, нивото на девизни резерви во мај беше сега за случајот Фершпед е надлежен Управниот суд.
поединечен заем ќе изнесува шест отсто, а се очекува симнато на милијарда и 167 милиони евра, а во јуни е Дали на Макпетрол ќе му биде одземена лиценца-
првите кредити од заемот од ЕИБ да се одобрат до вратено на милијарда и 204 милиони евра, што значи та за пренесување и за управување со гасот и постои
крајот на август. дека девизните рерзви се зголемени за околу 40 милио- ли можност државата да ja преземе оваа функција,
Сите весници ја пренесуваат прогнозата на мини- ни евра, вели Ставрески. -He сметаме дека сите ризи- односно да ги национализира гасоводот и Гама, со
стерот Славески, дека Македонија може да влезе во ци се зад нас и оти нема можност во вториот квартал и најновите измени во Законот за енергетика и во
рецесија, доколку и во вториот квартал од годинава би во кој било период од годината да бидат остварени Законот за експропријација, кои ги предложи Владата,
се појавил пад на БДП под нулата. -За податоците за негативни стапки на раст, затоа што тоа е реалноста во прашува Утрински весник. Иако од Макпетрол веднаш
растот на бруто домашниот производ за вториот квар- светот и Македонија во тој контекст никој не може да ја реагираа до Уставниот суд поради овие законски изме-
тал треба да се почека. Ако растот биде над нула со стави надвор од тоа што се случува во светската еконо- ни, деновиве судот одлучи дека не треба да поведе
оглед на движењата сега во македонската економија и мија која е во тешка криза, истакна Ставрески на вче- расправа по иницијативата. Од компанија наведуваат
силниот втор квартал што се зема како со нова од 2008 рашната собраниска седница. дека е несфатливо Уставниот суд, чија цел е да го
година, со кој споредуваме, значи нема официјално да Во истиот весник, Сведмилк Македонија ги повику- штити Уставот, да замижува во услови кога со овие
бидеме во рецесија, но доколку малку имаме негатив- ва сите фармери да не потпаѓаат на информациите од закони се кршат одредени уставно загарантирани вред-
на стапка на раст, a тоа ќе го знаеме во средината на одредени здруженија и федерации за поднесувањето ности, како што е правото на сопственост, слободата
летото, тогаш и Македонија би била во рецесија, рече на пријавите за побарувањата. Сите фармери кои биле на пазарот и претприемништвото и слободното креира-
министерот Славески. кооперанти на Сведмилк Македонија и имаат побарува- ње на конкурен-тските услови.

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI


1. ВЛАДАТА ПРИЗНАВА: РЕЦЕСИЈАТА ДОАЃА (*****)
2. ПРИСТИГНА КРЕДИТ ОД 100 МИЛИОНИ ЕВРА (****)
ДНЕВНИК с.6 ФИНАНСИИ ЈА ПОТВРДИ ОДЛУКАТА НА ЦАРИНАТА ЗА ФЕРШПЕД

с.7 БИРОКРАТСКИ ПЕКОЛ ВО ИНВЕСТИЦИСКИОТ РАЈ с.7 ПРИЈАВИТЕ ЗА ПОБАРУВАЊАТА СЕ БЕСПЛАТНИ


с.7 ОДБИЕНА ЖАЛБАТА НА „ФЕРШПЕД” с.7 ПАД НА ИНДУСТРИЈАТА ЗА 15,3 ОТСТО
с.8 KРЕДИТ ЗА СПАС ОД КРИЗАТА
с.8 СЛАВЕСКИ: МАКЕДОНИЈА МОЖЕ ДА ВЛЕЗЕ ВО РЕЦЕСИЈА ВРЕМЕ
с.6 СЛАВЕСКИ ЈА ГЛЕДА РЕЦЕСИЈАТА
БИЗНИС
с.6 ПРИСТИГНА КРЕДИТ ОД 100 МИЛИОНИ ЕВРА
с.2 СТАВРЕСКИ: ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИ СЕ ЗГОЛЕМИЈА ЗА 40 МИЛИОНИ ЕВРА
с.7 ФЕДЕРАЦИЈАТА НА ФАРМЕРИ СИ ИГРА СО СТОЧАРИТЕ
с.2 ПОТПИШАН ДОГОВОРОТ СО ЕИБ ЗА СТОТЕ МИЛИОНИ ЕВРА
с.2 ПРИЈАВИТЕ ЗА ПОБАРУВАЊАТА ОД „СВЕДМИЛК” СЕ БЕЗ НАДОМЕСТ ВЕСТ
с.2 ОЕЦД РАБОТИ НА СТРАТЕГИЈА ЗА ДИРЕКТНИТЕ ИНВЕСТИЦИИ
с.2 ПАД НА ИНДУСТРИСКОТО ПРОИЗВОДСТВО ОД 15,3%
с.3 ИНДУСТРИСКОТО ПРОИЗВОДСТВО ПОМАЛО ЗА 15 ПРОЦЕНТИ
с.3 СЛАВЕВСКИ: СРЕД ЛЕТО ЌЕ ЗНАЕМЕ ДАЛИ СМЕ ВО РЕЦЕСИЈА
с.4 „БЕЛА КНИГА ЦРНО ПИСМО” ЗА „ГРЕВОВИТЕ” НА ВЛАДАТА И НА ЕЛЕМ
с.6 “СВИДМИЛК” ГИ РАЗЕДИНИ ФАРМЕРИТЕ
с.5 ТЕНКИ СМЕТКИТЕ НА СТРАНИЦИТЕ ВО БАНКИТЕ
с.8 100 МИЛИОНИ ЕВРА ОД ЕВРОПСКАТА ИНВИСТИЦИСКА БАНКА
с.6 ВТОРОСТЕПЕНАТА КОМИСИЈА ЈА ПОТВРДИ ОДЛУКАТА ЗА ФЕРШПЕД
с.9 ОСМАТА ЕМИСИЈА НА ОБВРЗНИЦИ ОСТВАРИ 44,8 МИЛИОНИ ДЕНАРИ НОВА МАКЕДОНИЈА

УТРИНСКИ ВЕСНИК с.8 ОГРОМЕН ПАД НА ИНДУСТРИСКОТО ПРОИЗВОДСТВО


с.3 ВЛАДАТА ПРИЗНАВА: РЕЦЕСИЈАТА ДОАЃА с.8 ФИНАНСИСКАТА ИНЕКЦИЈА ОД 100 МИЛИОНИ ЕВРА СТАНА ДОСТАПНА
с.7 ВЛАДАТА ЦЕЛОСНО ЌЕ СТАВИ РАКА НА ПАРИТЕ ОД ЛОТОТО с.8 КРИЗАТА СЛАБЕЕ, ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИ РАСТАТ
с.7 ПРВИТЕ ЕВТИНИ КРЕДИТИ ЗА ФИРМИТЕ ОД АВ-ГУСТ
ШПИЦ
с.8 ДРЖАВНАТА ОБВРЗНИЦА ДРАСТИЧНО ГО ЗГОЛЕ-МИ ПРОМЕТОТ НА БЕРЗАТА
с.8 ЌЕ ОСТАНЕ ЛИ „МАКПЕТРОЛ” БЕЗ ЛИЦЕНЦА ЗА ГАС? с.7 РЕЦЕСИЈАТА МОБИЛИЗИРА
с.8 СЛАВЕСКИ ЕКСПРЕСНО ГО ОДБИЛ „ФЕРШПЕД“
с.7 ОДБИЕНА ЖАЛБАТА HA „ФЕРШПЕД”
ВЕЧЕР с.8 ЕВРОПСКИТЕ ПАРИ СТАСАА ДО БИЗНИСМЕНИТЕ
с.6 МАКЕДОНИЈА ПРЕД РЕЦЕСИЈА с.8 МАКЕДОНИЈА НЕМА БРЕНД
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:30 Page 22

22 берзНИК broj 80
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009

27.06.2009 g. САБОТА
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Куповната моќ на македонскиот граѓанин е Во економските рубрики на печатените медиу- чај, треба да се очекува негативен раст и во вто-
двапати помала од таа на хрватскиот, a дури три- ми е и изјавата на вицепремиерот Зоран риот квартал, и врз основа на тоа, состојба на реце-
пати помала од жителите од Европската Унија. Ставрески, кој смета дека е можно во вториот квар- сија, вели поранешниот министер за финансии,
Ова го покажуваат податоците за ланскиот дома- тал од годинава да има негативна стапка на раст, Никола Поповски...
шен бруто-производ за жител мерен според купов- иако очекува подобрување на економијата во тре- Во касарните ќе водат бизнис домашни и
ната моќ што ги објави Евростат, статистичката тиот и во четвртиот квартал. Според него, најлошо- странски инвеститори, информира Вечер за про-
агенција на Европската Унија, што ги пренесуваат то е избегнато и порачува дека клучно е пре- ектот Старите касарни за нов развој Владата во
денешните весници. Македонскиот домашен бруто тпријатијата да успеат да опстанат и да ја надминат функција на граѓаните, кој вчера го промовираше
производ во 2008 година за жител изразен според кризата. -Намалувањето на економската активност министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески.
куповната моќ изнесува 32,5 отсто од просекот на во Македонија не би требало никого да изненади, Тој истакна дека со проектот ќе се овозможи со про-
Европската Унија. Во споредба со 2007 година тоа е нормално и очекувано кога во светот се мена на деталните урбанистички планови земјиш-
бележи раст од 1,3 отсто. Помала куповна моќ од случува најголемата светска криза во последните тето на касарните во седум града делумно или
нас имаат само жителите на Албанија и на Босна 100 години. Сепак, добро е што ставките на пад во целосно да се пренамени што ќе резултира со
и Херцеговина. Изразено во пари, домашниот Македонија се поблаги и согласно последните бројни инвестиции. Co тоа, ќе се создаде можност
бруто-производ за македонски жител во 2007 годи- случувања можеме да очекуваме дека најлошото е за изградба на објекти со комер-цијално-деловна
на била 4.120 долари. Македонските жители се избегнато. А тоа е она што се случи во некои други намена како што се трговски центри, хотели и јавни
меѓу тие што трошат повеќе отколку што се созда- земји, најлошо е да се загуби макроекономската објекти, односно катни гаражи, образовни и здрав-
ва во реалната економија. Co исклучок на стабилност, стабилноста на курсот, да не можат да ствени институции, но и објекти за колективно и
Албанија, ние најбавно им се приближуваме на се сервисираат обврските кон странство или да се индивидуално домување.
Европејците по овој параметар. Платежната спо- доживее вистински крах во реалниот сектор каков Македонските рудници ја добија битката
собност на Хрватите во 2005 година била 50 отсто што имаат Латвија и Естонија -изјави Ставрески. против решенијата на УЈП со кои Саса, Бучим,
од европскиот просек, а лани се искачила на 63 Тој потенцира дека сепак клучно за заздравување- Злетово, Тораница и Фени требаше да платат
отсто. Иако Бугарија е членка на ЕУ, нејзините то на македонската економија е заздравувањето на над три милиони евра повеќе на име концесиски
жители може да купат помалку отколку Хрватите. европската и на американската економија. надомест за металите за минатата година.
Платежната моќ на источните соседи лани била Ставрески повтори дека ако е потребно, ќе се склу- Убавата вест на членовите на Македонската асо-
40 отсто од европската. Подобар просек од чи и аранжман со Меѓународниот монетарен фонд. цијација за рударство им била кажана за време
нашиот лани имала и Србија 37 отсто од европ- Економските аналитичари за Утрински весник на завчерашниот состанок во Министерството за
скиот просек. тврдат дека Македонија и моментно е влезена во економија. - Работите се вратени во нормала.
рецесија. Според нив, ако сака, власта може и Исклучително сме задоволни што ова прашање
Со свои податоци излезе и Државниот завод за натаму да ги затвора очите и да го лаже народот, се реши на ваков начин, бидејќи сите рудници во
статистика, според кои просечната нето-плата во ама состојбите се загрижувачки. Сигурно е дека и Македонија своите финансиски и други обврски
април е 20.167 денари и е поголема за 29,2 отсто во вториот квартал македонската економија ќе кон државата ги исполнуваат навреме и во
во споредба со истиот месец лани. Бруто-платата, загази во минус, и тоа најверојатно повеќе од целост, а така ќе биде и во иднина, изјави
пак, била 30.139 денари, што е 18,6 отсто повеќе од првиот квартал. И додека експертите алармираат, Николајчо Николов, претседател на MAP и заме-
априлската во 2008 година. Платата на вработени- власта упорно не убедува дека најлошото помина- ник-генерален директор во рудникот Бучим.
те во здравство и социјална работа порасна за 36,8 ло. -Македонија и моментно е во официјална реце- Повеќе од 4,2 милиони евра на незаконски
отсто, во енергетскиот сектор за 30 отсто, а во јавна сија. Според моите првични пресметки, доколку јавни набавки потрошиле во јавното пре-
управа и одбраната и во задолжителната социјална индустриското производство и во јуни оствари пад тпријатие Улици и патишта во периодот од 2006
заштита за 25,1 отсто. Статистика евидентира дека од околу 10 отсто, тоа значи дека во вториот квар- до 2008 година, утврдиле во Државниот завод за
во април, 3,9 отсто од вработените во Македонија тал целата индустрија ќе биде со пад од 10 процен- ревизија, пренесува Нова Македонија.
не примиле плата. Според Заводот, тоа е за 5,2 ти, а тоа е сосема очигледно. Доколку другите Ревизорите констатирале дека членовите на
отсто помалку во споредба со истиот период лани. дејности имаат нулта раст, тоа значи дека БДП ќе управните одбори во Улици и патишта си ги
Големиот процент на зголемување на платите е падне за околу 2,1 отсто. Ако, сепак, другите дејно- удвоиле паушалите спро-тивно на препораките
поради новата концепција бруто-плати, која се при- сти имаат благ раст во вториот квартал, тоа значи од градот Скопје да се намалат месе-чните при-
менува од јануари, и во која се вклучени и надомес- дека БДП може да има повторно мало паѓање како мања поради лошата финансиска кондиција на
тоците за храна и превоз. и во првиот квартал, од околу 1 отсто. Во секој слу- претпријатието.

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI


1. МАКЕДОНИЈА ВЕЌЕ Е ВЛЕЗЕНА ВО РЕЦЕСИЈА (*****)
2. МАКЕДОНЦИТЕ СО ТРИ ПАТИ ПОМАЛА КУПОВНА МОЌ ОД ЕВРОПСКАТА (****)
ДНЕВНИК ВРЕМЕ
с.7 НА ДНОТО СМЕ ПО КУПОВНА МОЌ с.5 ЖАЛБИ НА НЕКОЛКУ КАТА
с.7 СТАВРЕСКИ: НАЈЛОШОТО Е ИЗБЕГНАТО с.7 МАКЕДОНЦИТЕ ПРВИ ВО СИРОМАШТИЈАТА
с.7 ВЕЛЕШКИТЕ СТЕЧАЈЦИ НЕ МОЖАТ ДА ГО ДОКАЖАТ СТАЖОТ с.7 НАГРАДЕН „МЕКЕН ЕРИКСОН”
с.8 ИМБ СО ЗАСИЛЕН ИЗВОЗ ВО ЕУ с.7 ВЛАДАТА ПРОГЛЕДА РЕЦЕСИЈА ЌЕ ИМА
с.7 КООПРЕАНТИТЕ НА „СВЕДМИЛК” СО НОВИ АКТИВНОСТИ
УТРИНСКИ ВЕСНИК
с.9 РУДНИЦИТЕ ЈА ДОБИЈА БИТКАТА ЗА КОНЦЕСИ-ИТЕ ВЕСТ
с.12 КУПОВНАТА МОЌ НИ Е ТРИПАТИ ПОМАЛА ОД ЕВРОПСКИОТ ПРОСЕК с.7 ЗЕЈТИНОТ СКОКНА, СЛЕДАТ НОВИ ПОСКАПУВАЊА
с.13 ДА НЕ ГИ ЗАТВОРАМЕ ОЧИТЕ ВЕЌЕ СМЕ ВО РЕЦЕСИЈА с.9 ЗА ПЕНЗИЈА ЌЕ СЕ УПЛАЌААТ И ПОМАЛКУ ОД 900 ДЕНАРИ
с.13 НОВА АВИОВРСКА НА СКОПЈЕ СО ПОДГОРИЦА И САРАЕВО
НОВА МАКЕДОНИЈА
ВЕЧЕР с.7 МАКЕДОНСКИОТ БДП ПO ЖИТЕЛ ТРИПАТИ ПОМАЛ ОД ЕВРОПСКИОТ ПРОСЕК
с.6 СТАВРЕСКИ: МАКЕДОНИЈА ГО ИЗБЕГНА КРАХОТ, СЕ ЧЕКА ЗАЗДРАВУВАЊЕ с.8 УЛИЦИ И ПАТИШТА НЕЗАКОНСКИ ПОТРОШИЛЕ НАД 4 МИЛИОНИ ЕВРА
с.6 НЕТО-ПЛАТАТА 20.167 ДЕНАРИ
ШПИЦ
с.6 МАКЕДОНЦИТЕ ПОД ЕВРОПСКИОТ ПРОСЕК
с.7 ВО КАСАРНИТЕ ЌЕ ВОДАТ БИЗНИС ДОМАШНИ И СТРАНСКИ ИНВЕСТИТОРИ с.8 МАКЕДОНЦИТЕ СО ТРИ ПАТИ ПОМАЛА КУПОВНА МОЌ ОД ЕВРОПСКАТА
с.8 ПРОСЕЧНА ПЛАТА ВО АПРИЛ 20.167 ДЕНАРИ
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:30 Page 23

Data 1.06.2009 broj 76


BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
23
OD 22.06 DO 27.06.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE
ГЛОБУС баше да се гради откупен центар вреден над 20 милиони евра, ќе се
подели на повеќе парцели, кои ќе се продаваат на јавна лицитација. Дали
С.24 КИЛОВАТИТЕ ОД ВАРДАР ИСТЕКОА ВО РАЈНА ова значи дека Агрокор се откажува од проектите во Македонија и дека
ЕВН имаше намера во земјата да изгради една термоцентрала со најавените 200 милиони евра од Ивица Тодориќ се веќе заборавена при-
моќност од 800 мегавати, да создаде мала централа на подрачјето на казна?
Бошков Мост, да учествува во процесот на изградба на гасоводната С.36 ИHBECTИРАBME 800.000 EBРA BO НOBA ОПРЕМА!
мрежа во дел од земјава и да се ангажира на изградба на електроцент- Руен ИТ годишно ќе произведува 100.000 квачила за потребите на
рали на ветер Валео, за што во нова опрема во фабриката годинава се инвестирани
Една од најмоќните компании во Европа австриската ЕВН имаше 800.000 евра
намера во земјата да изгради една термоцентрала со моќност од 800 Ha кризата не треба да се гледа негативно, туку на неа треба да се
мегавати, да создаде мала централа на подрачјето на Бошков Мост, да гледа како на шанса за нови деловни потфати. Ова е главната девиза на
учествува во процесот на изградба на гасоводната мрежа во дел од менаџментот на најголемата македонска компанија за производство на
земјата и да се ангажира во изградба на електроцентрали на ветер. автомобилски делови Руен ИТ од Кочани.
С.38 ВАРДАР ОСИГУРУВАЊЕ ВТОРПАТ БАРА ОДОБРЕНИЕ ЗА ДОКА-
ФОКУС ПИТАЛИЗАЦИЈА
Најголемото македонско осигурително друштво Вардар осигурување,
С.36 КУПИ BO ЗИМА, ПРОДАДИ НАПРОЛЕТ, ЗА ДА ИМАШ ПАРИ ЗА кое се уште го нема законскиот минимум на капитал од три милиони евра
ЛЕТУВАЊЕ! за вршење на сите видови осигурување, деновиве поднесе ново барање
Една од главните причини за моментната состојба, покрај другите, е и за докапитализација до Комисијата за хартии од вредност, дознаво
недоволното користење на хартиите од вредност и дериватите што се Капитал. На 17 овој месец компанијата одржола акционерско сооброние и
користат на странските берзи како извор на финансии, но и средства за веднаш потоо поднела второ барање до КХВ за нова емисија на акции.
мултиплицирање на финансиски средства. Во Македонија, годишно вкуп-
ниот број нови емисии на акции во изминатите неколку години е околу
10, што значи во просек помалку од една месечно. Тоа е едноставно ФОРУМ
премалку!
С.10 ШТЕРЈО ЌЕ ВРАЌА ПАРИ!
С.38 МАКЕДОНСКАТА БЕРЗА ГО СЛЕДИ РЕГИОНАЛНИОТ ТРЕНД
Глобалната финансиска криза, која започна кон крајот на 2007 годи- Повеќе од евидентно е дека по ниту еден основ не било можно да се
на, значително се рефлектираше врз македонскиот пазар на хартии од приватизира капиталот на ЖТП што влегол како мнозински пакет државна
вредност. Кризата започна како финансиска и прерасна во економска сопственост во основачкиот влог на Фершпед во 1989 Г. Доколку Судот
криза, ширејќи се од развиените пазари на капитал (САД, членките на одлучи независно, реално е да се очекува нова тужба на државата против
ЕУ и др. земји), а достигна глобални размери и исклучително негативно Штерјо и компанија за враќање на незаконски заработеното богатство
се одрази на сите светски пазари на капитал. Сведоци сме на постојани
флуктуации на Македонската берза, како и на регионалните и на свет- С.30 САМО БЕРЗА МОЖЕ ДА СТАВИ РЕД ВО АГРАРОТ
ските берзи.
Информациите за понудените цени и бараните количини сејавни и
достапни за сите понудувачи. Тука нема лажирање, нема договарања и
С.39 ПЛИТКОСТА HA ПАЗАРОТ СОЗДАВА ДОПОЛНИТЕЛНИ ЦЕНОВ-
местенки. Сите понудувачи ке знаат кој што бара, во колкави количини и
НИ ФЛУКТУАЦИИ
по кои цени. Само вака земјоделците ќе носат вистински одлуки и нема да
Изминатата недела како и периодот пред тоа паза-рот на капитал реа-
ги дриблаат секакви шпекуланти и лиферанти. А Владата, односно држа-
гираше во согласност со информа-циите врзани за макроекономските
вата ке ги поддржи сигурно зашто ке формира базни цени. Тоа ќе биде и
показатели и показателите што ја отсликуваат крвната слика на глобал-
најниска цена под која не ќе се може... Е, во вакви услоеи секој што cака
ната економија, со посебен акцент на амери-канската.
да купува ќе мора да лицитира и да плати. Вака земјоделците ќе бидат
Флуктуацијата на цените на акциите се очекува да биде присутна и во
срекни луѓе со интегритет и лојални граѓани зашто се приоритет на оваа
идниот период. Но се очекува генерално до крајот на годината трендот
Влада и за нив секогаш има пари...
да биде позитивен. Последното предвидување што го даде ОЕЦД е дека
најдлабоката рецесија во последните 60 години веќе го допре дното и
дека светот полека излегува од неа. С.32 БЕЗ ВЕТАР ВО ЕДРАТА
Македонска берза-минатата недела
КАПИТАЛ
По првите три дена пад, следуваа два дена раст, но со слаб интен-
С.8 ЛУКОИЛ МОЖЕ ДА ГИ ПОТРОШИ ПАРИТЕ ЗА ИНВЕСТИЦИИ зитет кој не беше доволен да ги следи индексите на ниво повисоко од пре-
Лукоил Македонија годишно добива многу повеќе пари од централата тходнта недела. Целата седмица се карактеризираше со значајно нама-
во Русија отколку што може да инвестира во земјава. Причина се прав- лен обем на тргување и мали варијации на цените на акциите. Тоа придо-
ните и биро-кратските пречки кои не дозволуваат реализација на плани- несе МБИ10 да ја заврши актуелната недела со пад од 4,09%, спуштајќи
раните инвестиции на оваа нафтена компанија во Македонија. се на ниво од 2.568,99 поени
“Влеговме во Македонија со сериозно инвестициска програма.

С.26 ЌЕ СОЗДАДЕМЕ НОВ КОМПАНИЈА СО НОВО ИМЕ С.33 HA СОНЦЕ ИЛИ ПОД СЕНКА?
Оливие Понсин, Главен извршен директор на Космофон Светски берзи-минатата недела
Космофон и Он.нет до крајот на годинава ќе се спојат во една компа- По редот на нештата треба да следува мирен летен и релаксиран
нија и ќе претрпат голема транс-формација. оваа обврска треба да ја период на светските берзи, барем така е во стандарните Години. Сепак,
спроведе Оливие Понсин, новиот Главен извршен директор на Космо- да не заборавиме дека ова не се стандардни Годни, па можеме да се под-
фон. Во ексклузивното интервју за Капитал тој наја-вува дека новофор- готвиме за жешко лето на кое треба да внимаваме да не се изгориме,
мираната компанија ќе добие сосе-ма нов корпоративен идентитет, ќе меѓутоа истовремено да гледаме и да не останеме без бoja
биде поефикасна и ќе понуди целосно портфолио на теле-комуникацис-
ки услуги.
С.34 ДАЛИ НБМ ГРЕШИ ВО УПРАВУВАЊЕТО СО ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИ?
С.30 АГРОКОР НЕМА ДА ИНВЕСТИРА ВО МАКЕДОНИЈА Аналитичарот Сем Вакнин вели дека Народната банка со подобро
Локалната власт во Струмица тврди дека хрватскиот концерн Агрокор менџирање можела да заштеди околу 90 милиони евра од девизните
дефинитивно нема да ја финансира изградбата на откупно-дистрибутив- резерви. Тој препорачува НБМ што поскоро да продаде дел од резервите
ниот центар за зеленчук. Co новиот детален урбанистички план кој се под- пласирани во државни обврзници за да се избегнат катастрофални загу-
готвува во моментов, локацијата од 150.000 метри квадратни, на која тре- би
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:30 Page 24

24 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29.06.2009

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...

обврзницата од осмата емисија-најтргувана


Изминатата недела на Македонската берза емисија од денационализација на р. понеделникот се искачи на 48 денари по акција
помина во знакот на променливоста на вредно- Македонија која оствари вредност од 51,2 што претставува пораст кај оваа акција од
ста на котираните хартии од вредност. милиони денари. Веднаш после обврзниците 20%.
Понеделникот започна со минимален раст на по вредноста на тргување беа акциите на зУМ Местото на најголем губитник во изминатите
домашниот берзански индекс од 0,01%, во скопје, чиј неделен промет изнесува 13,5 пет работни дена и припадна на акцијата на
вторникот доживеа голем пад од 3,75%, по кој милиони денари, а на третото место се ранги- зУМ ад скопје чија цена се спушти на 1 835
се до крајот на неделата се движеше во зеле- раше акцијата на алкалоид скопје со далеку денари по акција при тргувањето во средата,
ната зона. Во петокот МбИ забележа скок од помал промет од 5,5 милиони денари. што претставуваше пад од 33,51% кај оваа
1,73% односно ја заврши неделата на 2.535,25 Во текот на неделава за одбележување беа акција.
индексни поени. Променливо движење имаше и две блок трансакции. двата блока беа напра- за одбележување во минатата недела беа и
и индексот на јавно поседуваните друштва, кој вени со акциите на Гоце делчев ад скопје. Во ценовните информации кои фирмите со посеб-
на крајот на седмицата затвори со благ раст од првиот блок се истргуваа 1.960 акции по цена ни обврски за известување ги доставија до
0,39%, а оМб ја започна и заврши неделата со од 3.211,00. беше направена трансакција во Македонската берза од кои како позначајна
благ пад на својата вредност. висина од 6.293.560,00 денари односно 21,78% може да се издели одлуката на зк Пелагонија
од вкупниот неделен промет од нормално од основната главнина на друштвото. Во втор- за исплата на дивиденда за минатата година
тргување кој изнесува 122.130.767,00 денари, ниот блок со овие акции се истргуваа 3.080 според која износот на дивиденда по акција
поголемиот дел од вредноста се истргува на обични акции по цена од 3.220,00 денари по (обични и приоритетни) изнесува 252 денари.
официјалниот пазар или 84,8 милиони денари, акција односно вкупно 9.917.600,00 денари што Последен ден со право на дивиденда е
додека остатокот од 37,3 милиони на претставува 34,22% од основната главнина на 30.06.2009 г. Прв ден на тргување без право на
редовниот пазар. друштвото. дивиденда е 01.07.2009 г. датум на пресек на
најтргувана хартија од вредност во текот на на неделно ниво најголем раст доживеа книгата на акции е 03.07.2009 г. Исплатата на
минатата недела беше обврзницата од осмата акцијата на рЖ Фаморд скопје, чија цена во дивиденда е во законскиот рок (30.09..2009).

Македонска берза
За држаВните ЗапиСи Со
деВиЗна КлауЗула дневно следење на уделите на
побарувачката инвестициските фондови
поголема од од 22.06.2009 година, на официјалната веб
страница на Македонската берза започна прика-
од Македонска берза овој тикер го изработиле со
цел инвеститорите да имаат можност да ги сле-
понудата жувањето на тикерот со последните вредности
на уделите на инвестициските фондови во
дат движењата на вредностите на уделите на
петте инвестициски фондови,кои моментално
- на аукцијата на државни записи со република Македонија. како што информираат функционираат во дрзавата.
девизна клузула одржана на 23 јуни оваа
година беа понудени 1.000.000.000 дена- Во СтопанСКата КоМора на МаКедонија
ри, а побарувачката изнесуваше
1.453.350.000 денари.
Министерството за финансии соопшти
Формирана Комора на консултанти и
дека реализацијата изнесуваше
1.000.000.000 денари. Во сопственичката
обучувачи на Македонија
структура на емитуваните државни записи - на 26 јуни оваа година се ќе придонесе за подобрување на работна сила. Токму за
банките учествуваат со 95,98 отсто, доде- одржа основачко собрание на на бизнис климата во земјава. надминување на овој јаз
ка клиентите со 4,02 отсто. новоформираната комора на според него на придонес треба да даде
заклучно со 23 јуни вредноста на еми- консултанти и обучувачи, која македонскиот пазар му приватниот сектор и неговата
туваните државни хартии од вредност е ќе биде посредник меѓу недостуваше организација од соработка со универзитетите,
9.558.200.000 денари, од кои приватниот сектор, овој вид која главно ќе служи рече вицепремиерот
2.000.000.000 денари се однесуваат на стопанството и образовните за посредување меѓу ставрески.
државните хартии од вредност со девизна институции. приватниот сектор, Тој истакна дека Владата и
клаузула. По повод основањето на стопанството и образовните натаму ќе дава поддршка на
Вредноста на 12-месечните државни комората, на денешното институции. сите натамошни иницијативи за
записи емитувани досега изнесува собрание се обрати - Факт е дека се уште постои формирање на ваков вид
1.632.980.000 денари, од кои вицепремиерот за економски голема разлика меѓу вештините организации кои покрај
1.350.020.000 денари се однесуваат на прашања зоран ставрески кој и знаењата што се стекнуваат останатото ќе служат за
12-месечните државни записи со девизна рече дека верува оти во образовните институции и продлабочување на соработката
клаузула. функционирањето на комората оние што се бараат на пазарот и зајакнување на економијата.

Воспоставена авионска линија Сараево-подгорица-Скопје


- од минатата недела авиокомпанијат, бХ плус аеродромски такси, а од Подгорица до Херцеговина. сите три земји се насочени кон
ерлаинсвоспостави авинска врска на рела- скопје се лета за 29 евра, исто така, со интегрирање во еУ и наТо, а новата линија е
цијата сараево - Подгорица и скопје, така дополителен износ за аеродромски такси. на само еден од проектите што ќе им помогне во
што македонските граѓани може да патуваат релацијата Подгорица - скопје се патува за тие процеси, изјави генералниот директор на
од скопје до сараево четири пати неделно и околу 35 минути, а на релацијата сараево - бХ ерлаинс.
од скопје до Подгорица двапати неделно. Подгорица - скопје најмногу за час и босанската авиокомпанија на релацијата
Генералниот директор на бХ половина. - сараево - Подгорица - скопје сообраќа со
ерлаинс, нуџеим речита информира дека Воспоставувањето на новата линија е значајна авионот од типот аЦр-72, а не ја исклучува
повратен билат за релацијата сараево - и за политичката и за економската соработка можноста и за вклучување во сообраќај и на
скопје во промовитниот период чини 49 евра на Македонија, Црна Гора и босна и авионот од типот, боинг 737.
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:29 Page 25

Data 29. 06. 2009 broj 80


BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
берзНИК
25
NEDELEN PREGLED NA MAKEDONSKA BERZA
za period od 15.06. - 19.06. 2009 godina

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA


BERZA AD SKOPJE U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI
SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST


NA OFICIJALEN PAZAR
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:29 Page 26

26 берзНИК broj 80
OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 15.06. D0 19.05. 2009
Data 29. 06. 2009
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 15:57 Page 27
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:01 Page 28

You might also like