Professional Documents
Culture Documents
www.berznik.com.mk
- Забрана за вршење на
дејност - крај на
манипулирање со трудот?
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:40 Page 2
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:44 Page 3
Ќ
е влезе ли Македонија во рецесија? ... Америка.
Министерот за финансии вели дека е …. За разлика од оптимистичките уверувања на
неблагодарно да се шпекулира. Но, доколку ни нашите челници во делот на финансиите, првиот
се појави раст на БДП под нулата и во вториот човек на ЕБОР, Томас Миров, смета дека треба да
квартал, рецесијата не ни бега. Па така, од прилика се воздржиме од прекумерен оптимизам и
за 70-ина дена, во средина на летото, кога ќе бидат предупреди дека социјалните последици од
пресметани економските показатели за овој период стопанската криза ќе дојдат со задоцнување и дека
ќе бидеме на чисто: доколку малку имаме негативна без сомнеж ќе бидат сурови.
стапка на раст, Македонија би била во рецесија... Според него, стопанската санација може да биде
Ако е за утеха, Славески потсетува дека нарушена од проблемите со плаќањето на
опаѓањето на БДП во првиот квартал од годината е долговите, предупредувајќи дека земјите од средна
едно од најниските во споредба со други земји од и источна Европа оваа година ќе забележат рецесија
регионот и во Европската унијa. и дека речиси сите стопанства во тој регион ќе
- Тоа е релативно ниска стапка, што всушност е паднат од четири, па дури до 15 проценти.
ефект од економската криза во Република Всушност, ЕБРД предурпеди дека целиот регион ќе
Македонија. претрпи значително негативно влијание доколку
Она што е важно за во иднина, според големите западни банки се повлечат од него.
За да се амортизираат ваквите
4 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
6 берзНИК broj 80
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
23.06.2009 g. VTORNIK
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
-И официјално зацапавме во рецесија;Во на концесионер кој ќе инвестира во изградба на како што објаснуваат од Министерството за транс-
рикверц за 0,9 проценти; Економијата згази во 550 километри автопатишта во Македонија. Ова порт и врски, не ја доставиле банкарската гаран-
минус, ова се насловите со кои денес е добележа- вчера го најави премиерот Никола Груевски, кој ција од 15 милиони евра.
на топ темата во печатените медиуми. - рече дека, заедно со Агенцијата за патишта подо- Прв пат во измнинатите шест години-порасна
Македонската економија прв пат по седум години лго време работат на подготовка на проектите. Тој стапката на капитализираност на банкарскиот
влезе во минус. Домашниот бруто-производ во смета дека тендерот ќе покаже колкав е интересот систем во Македонија, анализира Бизнис. -Ваквиот
првите три месеци од годинава западна во негати- на инвеститорите да работат во земјава. тек на случувањата во банкарскиот систем е во
ва за 0,9 отсто во споредба со истиот квартал Двокатните скопски автобуси и денес во фоку- услови на подинамичен пораст на капиталот,
лани, соопшти вчера Државниот завод за стати- сот на весниците. –дел од весниците објавија дека наспроти забавениот пораст на активностите на
стика... Кинезите првпат ќе прават двокатни автобуси. - банките, што на крајот на 2008 година, за првпат во
Овие бројки се потврда на сите сценарија кои Кинеската компанија, Џенгџоу јутонг груп, избрана изминатите шест години, иако минимален, доведе
најавуваа дека земјава ќе се соочи со пад на еко- да произведе 302 двокатни автобуси за потребите до пораст на стапката на капитализираност на бан-
номскиот раст, реалност пред која Владата долго на јавниот превоз во Скопје, досега во своето 45- карскиот систем. Годишниот пораст на капиталот и
време ги затвораше очите и не убедуваше дека годишно постоење нeмa изработено ниту еден резервите на банките од 13,6%, наспроти порастот
годинава, и покрај сите негативни влијанија, ќе даблдекер. Таков заклучок барем може да се доне- на вкупната актива од 12,1% придонесе за нагорно
имаме раст од 1 отсто. се кога ќе се отвори официјалниот сајт на компа- придвижување на стапката на капитализираност
Ревидирање на оваа стапка не се направи нијата. И по двочасовно пребарување, на него не на банките за 0,1 процентен поен. Споредбата со
ниту со усвоениот ребаланс на Буџетот, иако се можеше да се најде ни збор ни слика за производ- банкарските системи на одредени земји покажува
знаеше дека нашата економија нема да расте. ство на двокатни автобуси. Од Министерството, дека банкарскиот систем на Република Македонија
Експертите, дури беа убедени дека падот на БДП пак, вчера конкретно не одговорија дали -Џенгџоу се карактеризира со релативно повисоко ниво на
ќе биде поголем и од 0,9 отсто. Трендот на пад ќе јутонг груп досега има искуство во изработка на капитализираност и мала зависност од надво-
биде присутен и во наредниот квартал.... даблдекери и во која земја ги има испорачано. решни извори на финансирање. Ваквите карак-
Меѓу најзастапените вести денес и веста за Време пак пренесува: Санос се лути ама теристики на изворите на финансирање на бан-
пуштањето во употреба на Скопската северна молчи.- Сопственикот на фирмата за производство ките во Република Македонија упатуваат на
обиколница. По седум години градба, премиерот на автобуси Санос ја одложи најавената прес-кон- нивна поголема сигурност и стабилност.
Никола Груевски, директорката на Агенцијата за ференција, на која требаше да ги истакне своите Денешните весници пренеуваат и за вче-
државни патишта Наташа Валкановска и министе- ставови за спроведениот тендер за набавка на рашното отворање на Словенечко-македон-
рот за транспорт и врски, Миле Јанакиевски вчера двокатните автобуси. скиот деловен клуб во Љубљана, кој ќе овозмо-
на клучката кај Хиподром ја пресекоа лентата на Славе Распашковски изјави дека в петок ќе жи да се засили и продлабочи соработката
делницата од Хиподром до Оризари, со што се поднесат жалба до Министерството за транспорт и помеѓу бизнисмените од двете земји. Преку
пушти во употреба целата обиколница долга 26,7 врски, кога е и последниот рок за поднесување на деловниот клуб ќе се иницираат средби, дого-
километри. жалбите. Јавноста, пак, го очекува коментарот на вораат заеднички проекти, промовираат нови
Со завршувањето на овој проект Скопје доби сопственикот на Санос, особено по завчерашното компании, производи и инвестициски поволно-
обиколница, a Македонија модерен автопат спо- обвинување од партијата на Љубе Бошковски, сти.
ред сите европски стандарди, рече Груевски. Ова дека тендерот бил наместен и во него со 23 милио- Клучни за унапредување на стопанските
е еден од најголемите капитални проекти и инве- ни евра се офајдил познат скопски бизнисмен бли- односи меѓу Македонија и Словенија се секто-
стиции во земјата. зок на Владата. рите енергетика, туризам, прехранбена инду-
Вест, пренесува дека Владата следниот Санос, единствената домашна фирма стрија, градежништво, информа-тика, фарма-
месец ќе распише меѓународен тендер за избор пријавена на тендерот, ја загуби зделката бидејќи, ција, логистика и финансии.
ВЕЧЕР
БИЗНИС
с.6 НА МАКЕДОНСКОТО ВИНО МУ ТРЕБА ПРОМОЦИЈА
с.7 ЕБОР МУ ДАДЕ ЗАЕМ ОД 2,5 МИЛ. ЕВРА ИА ТИКВЕШ
с.3 МЛЕКОПРОИЗВОДИТЕЛИТЕ НЕ СЕ ОТКАЖУВААТ ОД ПОБАРУВАЊАТА
с.4 PACПОЛОЖЛИВОСТА HA ДЕВИЗНИ СРЕДСТВА ПРОБЛЕМ ЗА БАНКИТЕ ВЕСТ
с.4 ДРЖАВАТА СОБРА СВЕЖ КАПИТАЛ ОД БАНКИТЕ И ГРАЃАНИТЕ с.3 “АЛКАЛОИД” ЌЕ РЕГИСТРИРА ЛЕКОВИ И ЗА ЕУ
с.4 ЗАЕМ ОД 2,5 МИЛИОНИ ЕВРА НА „ТИКВЕШ” ЗА МОДЕРНИЗАЦИЈА с.6 “МАКПЕТРОЛ” УСТАВНИОТ СУД АМИНУВА НАЦИОНА-ЛИЗАЦИЈА НА ГА-МА
с.5 PACПОЛОЖЛИВОСТА HA ДЕВИЗНИ СРЕДСТВА ПРОБЛЕМ ЗА БАНКИТЕ с.6 ПАЌААТ 15% ОД ТЕНДЕРИТЕ
с.5 ДРЖАВАТА СОБРА СВЕЖ КАПИТАЛ ОД БАНКИТЕ И ГРАЃАНИТЕ
с.9 МБИ-10 ЗАГУБИ 3,75 ПРОЦЕНТИ ОД ВРЕДНОСТА НОВА МАКЕДОНИЈА
с.8 НЕМА КОЈ ДА НЕ СПАСИ ОД РЕЦЕСИЈА
УТРИНСКИ ВЕСНИК с.8 ДА СЕ ИЗБИСТРАТ МАТНИТЕ КРИТЕРИУМИ ПРИ ЈАВНИ-ТЕ НАБАВКИ
с.8 РЕЦЕСИЈАТА ТРОПА НА ВРАТА
с.8 СИРУПИТЕ НА „АЛКАЛОИД” СО ГМП-СЕРТИФИКАТ ШПИЦ
с.8 ОГРОМЕН ПАД НА АКЦИИТЕ с.8 ИНВЕСТИЦИИТЕ ВО НАДОЛЕН ТРЕНД
с.9 ВЛАДАТА ПОБАРА 500 МЛН. ЕВРА ОД ММФ с.8 РЕЦЕСИЈАТА ЈА ГОЛТА ЕКОНОМИЈАТА
с.9 МАКЕДОНСКОТО ВИНО Е КВАЛИТЕТНО, НО ПОТРЕБНА МУ Е ПРОМОЦИЈА с.8 ТРОЈКА ЗА ЈАВНИТЕ НАБАВКИ
с.9 ПАЃААТ ОТКУПНИТЕ ЦЕНИ НА ДОМАТИТЕ ВО СТРУМИЧКО с.8 ГЛАД ЗА ДРЖАВНИТЕ ЗАПИСИ CO ДЕВИЗНА КЛАУЗУЛА
с.10 ОД ЕБОР 2,5 МЛН. ЕВРА КРЕДИТ ЗА „ТИКВЕШ”
с.10 МЛЕКАРИТЕ ГИ БАРААТ ПАРИТЕ
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:37 Page 8
8 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
СлавеСКи:
10 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
12 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
С
течајната постапка е можност Со измените во Кривичниот законик се пропишуваат нови мерки за
за многу видови криминал, правните лица, односно забрана на правно лице да врши определена
има стотици модуси, бидејќи
секогаш извшителите се дејност и забрана на правно лице да основа ново правно лице
постручни, подобро запознае- несовесно работење. стечајни управници и Државно правобра-
ни од полицијата, поусогласени во Ова беше идејата на тркалезна маса на нителство на Република Македoнија.
постапките и на крај, тие имаат интерес тема Кривичните аспекти на работењето -Во дел од стечајните постапки што се
да ги спроведат во некој вид на тајност на трговските друштва, тргувањето со покренати порано, а и во оние што сега
сите тие постапки хартии од вредност и стечајната постапка, се во активна постапка, има појави на
Споделување на заеднички искуства, што во организација на на Академијата за економски криминал, случаи на корупција,
детектирање на проблемите, како и обука на судии и јавни обвинители на на злоупотреба на средствата и ние кон
оценување на потребите за организирање Република Македонија и Министерството ова мора да настапуваме активно, и да ги
идни обуки и навикнување на тимско за правда, а со поддршка на УСАИД – преземаме мерките и дејствијата што се
работење на институциите заради нивна Проектот за деловно опкружување, се понудени во Законот за кривична постап-
поголема ефикасност во постапувањето одржа неодамна во Скопје. Настан на кој ка, Законот за стечајна постапка, Законот
во стечајните постапки, а со цел да се покрај судии и јавни обвинители, прису- за јавно обвинителство ... Функцијата на
подобри бизнис климата во Македонија, ствуваа и претставници на стечајниот судија или на стечајниот совет
да се врати довербата кај инвеститорите Министерството за економија, и функцијата на стечајните управници ќе
дека во случај на стечај ќе има ефикасна Министерството за внатрешни работи, бидат докрај остварени тогаш, кога ќе
постапка и оти таа нема да биде Управата за Финансиска полиција, одговорат на прашањата - дали во даден
предизвикана со лажни стечаи и со Управата за јавни приходи, Комората на стечаен предмет има основа за сомнеж
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 14
14 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
за кој што треба да го извести јавниот доверителите, и спроведување на подобрување на бизнис климата во
обвинител да покрене одредена кривична одрeдбите на Законот за кривична Република Македонија, затоа што со неа
постапка, да му достави материјали, да постапка кој е веќе изготвен и треба да се затвора кругот што значи влегување и
иницира определено согледување, затоа влезе во собраниска процедура. Целта на излегување во и од бизнисот- истакна
што и стечајниот судија и стечајниот Тркалезната маса е споделување на министерот за економија Фатмир Бесими,
совет и стечајниот управник имаат закон- заеднички искуства и навикнување на во своето обраќање на тркалезната маса.
ска обврска да водат постојано сметка за тимско работење на институциите заради - Ова е значајно затоа што со оваа мерка
заштита на правата и интересите и на нивна поголема ефикасност во се штитат доверителите, а тие се
доверителите, за законито постапување постапувањето во стечајните постапки – значајни субјекти во економската
со средствата, за намирување на довери- истакна министерот за правда. активност, затоа нивните интереси се
телите...- рече во своето излагање мини- Инаку, со измените во Кривичниот заштитени. На тој начин ќе пратиме јасен
стерот за правда, Михајло Маневски. - законик се пропишуваат нови мерки за сигнал за добра бизнис клима и оти има
Во стечајните постапки што ги имаме, а правните лица, односно забрана на простор за нејзино подобрување.
кои што траат повеќе години, работници- правно лице да врши определена дејност Тој го посочи извештајот Doing Business
те секојдневно очекуваат да се разрешат и забрана на правно лице да основа ново на Светска Банка за 2009 година, каде
некои прашања, да намират некои поба- правно лице. - Со новите мерки кои ги Македонија, во делот на регистрација на
рувања, да им се платат придонеси и тн. предвидуваат измените на Кривичниот бизнис, се наоѓа на 12 место од вкупно
Токму од овој аспект многу е значајно законик може да се изрече мерка забрана 190 земји. Но, во делот на затворање на
стечајните постапки, особено оние покре- на основање ново правно лице на оние бизнис, во чии рамки влегува и стечајната
нати од пред повеќе години,конечно да се субјекти кои така постапуваат затоа што постапка, далеку сме од тоа ниво. –
завршат во што покусо време, квалитетно на тој начин се оштетуваат граѓаните, Досега, подобрување на ефикасноста на
и ефикасно. доверителите, а тоа не е во духот на стечајните постапки има само во намалу-
Според Маневски, имајќи предвид дека создавање на бизнис климата и не е во вање на нивниот број, но може уште
стечајната постапка е итна, стечајните духот на враќање на довербата, рече многу да се направи во насока на подо-
совети и судиите треба да ги преземаат министерот за правда. брувањето на деловното опкружување во
сите дејствија и мерки кои ги пропишува Според него, со мерките кои се тој сегмент, истакна Бесими.
Законот за стечај, како на пример преземаат за ефикасно спроведување на Инаку, во изминатиов период стечајни-
стечајниот судија на должникот да му стечајната постапка ќе се оневозможи те постапки се воделе согласно три зако-
определи и мерка стечаен притвор кој криминал и корупција во постапките, а ни за стечај, од кои според најстариот
трае 30 дена, па во некои случаи и 60 тоа ќе се направи и со добра соработка постапките се воделе по 10 години, след-
дена. Примената на овие мерки не само помеѓу институциите, односно помеѓу ниот закон предвидувал период од 5-6
што во голема мера ќе ги заузда стечајниот судија, стечајниот совет, години, а согласно најновиот закон за
злоупотребите од Законот за стечај, туку Управата за јавни приходи, Финансиската стечај стечајната постапка трае само
и нема да дозволи стечајните постапки полиција, МВР и Јавното обвинителство. една до две години. Оттаму, Бесими
да траат и по десет години. За жал, Треба да се воспостави линк за очекува во иднина решавањето на
стечајните судии многу малку ги соработката на институциите, потенцира стечајните постапки, со една јасна
применуваат тие мерки, иако според Маневски,- кога ќе бидат забележани дефинирана и координирана активност
постапките што се спроведуваат по одредени дејствија за злоупотреба на на надлежните институции, да се
повеќе години се должат и на смислено имот, да се реагира за да се остварат подобри и да биде поефикасно, со точно
одолговлекување, недоставување докази, целите на законската постапка. утврдена одговорност на сите
ненавремено отповикување на поканата институции.
на судовите и.т.н. Стечајните поСтапки -од 10 на Во тој дел,Министерството за
- Оваа Тркалезна маса е од две години економија лиценцира обуки за стечајните
исклучително значење, и е во функција управници, а во овој период има
на извршување на обврските на Стечајната постапка е значајна за одземено и лиценци на оние кои ги пре-
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 15
Стечаите преполовени
- Министерството досега има одземено
лиценци на десетина стечајни управници
кои согласно законот не ги исполнуваат
условите, а тоа е јасен сигнал за сите кои - Ако на крајот во 2006 имало 2.301, на крајот на март оваа година тој број
се вклучени во оваа постапка, затоа што изнесувал околу 1.413 предмети, а тоа е околу 880 предмети помалку, што значи
на тој начин ќе се подобри бизнис дека судовите ги решаваат заостанатите стечајни предмети, истакна министерот
климата во Републиката, рече министерот Маневски. Во контекст на тоа, тој посочи четири судови кои имаат најголем број
Бесими. стечајни предмети, меѓу кои и Основниот суд Скопје 2, Основниот суд Битола и
Основниот суд Струмица. Во овие судови има 69 отсто од сите нерешени стечајни
ОдгОВОРНОСт НА УПРАВНите предмети во Република Македонија.
ОРгАНи Многу важна работа е соработката помеѓу институциите,-рече Маневски.- Не може
да се замисли една ефикасна стечајна постапка без соработка на стечајниот судија,
Пред присутните на тркалезната маса, стечајниот совет, УЈП, со финансиската полиција, МВР, јавниот обвинител.
за обврските и одговорностите на органи-
те на управување со трговските друштва
зборуваше Самир Латиф- од Проектот ност. Статусната одговорност, која овоз- лице, акционерите, членовите на управен
на УСАИД за деловно окружување, кој можува, ако газдите на друштвото, не се одбор, надзорен одбор и членовите на
истакна дека кога се зборува за стечај и задоволни со работењето на членовите одборот на директори, вработените или
некои нелегални, сомнителни активности на органите на управување на друштвото, надворешните соработници кои при
кои се преземаат во и за време на сте- во секое време да ги разрешат. Втор вид извршување на професионалните задачи
чајната постапка, не смее да се заборави на одговорност е граѓанската. Во овој слу- имаат пристап до внатрешни информа-
кој, кога и што го довело деловниот чај, ако се констатираат неправилности, ции, ако постапат спротивно ЗХВ.
субјект во таква позиција, а тоа се главно солидарно и неограничено одговораат - Сега се прават промени и во сегмен-
членовите на органите на управување во челновите на органите на управување. тот на инсајдерството. Во нашата пора-
дадените акционерски друштва. Неизвршните членови би одговарале ако нешна пракса, имаше случаи кога се
-За да може да зборуваме за одговор- дозволиле некое дејствие да се спроведе отвораа повеќе фирми, а имотот се пре-
носта на членовите на органите на упра- од страна на извршните членови на УО, а несуваше од првата до последната, а
вување, треба да се запознаеме со некои тоа било незаконито. обврските остануваа на првата. Ќе се
основни институти и да ги знаеме основ- -Примарната одговорност е врзана за отвори стечај и нема ништо. Додека се
ните обврски и должности кои ги имаат извршните членови и на членовите на стигне до 21, нема ништо. Законски основ
членовите на управните органи со закон, УО, кои солидарно и неограничено одго- за судиите, но и за јавните обвинители, е
но и со интерните акти на компанијата, па вараат со сиот свој имот. Има само две да ги гонат (во овој случај се пробива
и меѓусебните договори кои постојат ситуации каде може да се изземат - ако велот на ограничена одговорност). Веќе
помеѓу членовите на тие органи и компа- постапувале по одлука на собрание на акционерите и содружниците нема да
нијата, односно менаџерските договори – акционери, односно одлука на собир на одговараат до висината на вложеното,
истакна Латиф. содружници, или гласале против одлуката туку ќе одговараат за целата настаната
Тој ги елаборираше подетално обврски- која е предмет на разгледување – објасни штета ако ги злоупотребиле интересите
те и должностите на органите на управу- Латиф. на доверителите. Ова е член 28 од ЗТД,
вање во друштвата со ограничена одго- Во однос на хартиите од вредност, преточено и во Закон за стечај, челн 58.
ворност и акционерските друштва, кои одговорноста се регулира во два закони – Можат да се гонат сопствениците на
како форми на трговски друштва се најза- Закон за хартии од вредност (ЗХВ) и капитал ако ги злоупотребиле интересите
стапени во Македонија (99% од бизни- Закон за преземање на трговски друштва на доверителите. Веќе не мора да се гони
сот). (ЗТД). Имено, за тој којшто при откуп на само имотот на друштвото. Ако тој имот е
Нареден чекор при утврдување на акционерско друштво даде или наведе недоволен, се активира личната одгвор-
одговорноста на органите на управување невистинити информации во проспектот ност на содружниците, односно акционе-
со друштвата е да се дефинира стандар- за откуп или даде конкурентска понуда за рите во таа постапка – истакна Латиф.
дот- Внимание на уреден и совесен трго- откуп без да има право на тоа и со тоа
вец, што е правен стандард за утврдува- наведе едно или повеќе лица да купуваат КОРУПциЈА
ње на одговорноста на лицата одговорни или продаваат хартии од вредност, се
за управување и за надзор на друштвата предвидува казна затвор до три години. Практичните искуства на одделението
и со којшто се определува со какво вни- Истата казна следува и за тој којшто при за организиран криминал при МВР во
мание овие лица треба да ги вршат дове- откуп на акционерско друштво, како овла- спроведувањето на ваквиот вид кривично
рените работи во друштвото и да се стен учесник на пазарот не одбие барање дело ги презентираше тони Јанковски,
однесуваат со внимание на способен и во или друго дејствие со хартии од вредност, началник на единицата за борба против
работењето на друштвото вешт човек за кое знае или можел да знае дека ќе перење пари и економски организиран
(професионалец), при што тие одговараат оштети едно или повеќе лица учесници криминал во рамки на Оддел за организи-
за обична небрежност при вршењето на во откупот. ран криминал при МВР.
доверените работи, освен ако со друг Законот за преземање на трговски -Активностите на Одделот за организиран
закон е одредено дека одговараат само друштва, што е матичен закон, ги дефи- криминал се зголемуваат од ден на ден.
за груба небрежност. Само оној кој не нира основите за одговорноста и казната. Оптоварени сме со премногу случаи, а
постапува со ова внимание, може да се Тука се лоцира кривичната одговорност. премалку извршители... Гледано од
подведе под било која одговорност – и За инсајдерство,односно користење аспект на МВР, за жал, најголем број од
граѓанска и кривична одговорност. информација главно од страна на членот активностите на оваа единица се поврза-
Основна обврска на членовите на органи- на органот на управување која само тој ја ни токму со криминалот во стечајната
те на управување се доверените овласту- знае, а може да ја искористи, злоупотре- постапка. Зборувам само за оние облици
вања да ги вршат во интерес на друштво- би понатаму, има прекршочна одговор- каде што ние мислиме дека постои орга-
то и акционерите содружниците. Втора ност. Односно, глоба во износ од 4.000 до низираност, а не за ситуации и кривични
обврска е доверените обврски да ги врши 5.000 евра во денарска противвредност дела кои ги постапуваат локалните поли-
со внимание на уреден и совесен трго- ќе му се изрече за прекршок на овластен циски претставници – истакна Јанковски. -
вец. Потоа, обврска за чување на делов- учесник на пазарот на хартии од вредност На ниво на организиран кринимал нема-
ната тајна (за време на мандатот и по или друго правно лице во работењето со ме никакво искуство со лажен стечај или
него). Обврска за неконкуренција на ХВ, ако врз основа на внатрешни инфор- злоупотреба на постапка за стечај.
друштвото. Приоритет на членовите секо- мации купува или продава ХВ, а глоба во
Ударната активност на нашиот оддел е
гаш треба да им бидат интересите на износ од 1.000 до 2.000 евра во денарска
корупцијата, односно злоупотребата на
друштвото, а не личните. Сите овие рабо- противвредност ќе му се изрече за овој
службена положба, давање и примање
ти имаат законска основа – објасни прекршок и на одговорното лице во прав-
поткуп, одредени фалсификати што се
Латиф. ното друштво. Глоба во износ од 1.000 до
придружни.
Во однос на одговорноста, Латиф 2.000 евра во денарска противвредност
-Полицијата, го истражува криминалот
објасни дека има неколку видови одговор- ќе им се изрече за прекршок на правното
во стечајната постапка. Како пример, сте-
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 16
16 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
чајниот управник има обврска реално да чајната постапка. Но, многу е тешко да се доволно докази за таквото наше тврде-
ги процени побарувањата на сите дове- докаже поврзаноста, да се докаже уми- ње. Во тие три случаи на стечајни
рители, да ги признае или побие соглас- слата во овие кривични дела. И за поли- постапки се вклучени стечајни управите-
но Законот за стечај и сите други закони цијата,и за обвинителите, судиите... ли, стечајни судии, членови на одбор на
што се поврзани со легалноста на таа Според Јанковски, поврзаноста на сте- доверители, што ја покажува застапено-
постапка. Во пракса тоа не се случува. чајниот управник, судијата, судскиот ста на овој вид на криминал.
Во пракса имаме низа злоупотреби само совет е многу често присутна во пракса- Желбата стечајните постапки да
во врска со овој елемент. Дадено е одре- та. За илустрација, во моментов единица- завршуваат брзо, не е баш практична.
дено дискреционо право на стечајниот та која што брои 12 луѓе, има три кривич- Имаме ситуација во која се одбиваат
управник и тој тоа право многу често го ни пријави поврзани со стечајна постап- побарувањата на доверители кои реално
злоупотребува, а на тој начин се оштету- ка, дадени до Одделението за организи- и го докажале тоа, но дискреционот
ваат не само доверителите, туку и ран криминал, во драфт верзија. Во прак- право на стечајниот управник му дало
постоењето и довербата на јавноста во са целата преткривична истрага ја води- право да ги одбие. Додека Стечајниот
функционирањето на правниот систем. ме во содејство со јавниот обвинител. И судија, ги упатува доверителите да започ-
Се вели – дадено е право на жалба на не сакам да поднесеме кривична пријава нат постапка за да ги докажат своите
некоја постапка. Во пракса тоа не функ- за која во старт јавниот обвинител ќе ни побарувања. Целата стечајна постапка
цинора така. Жалбата, судската постапка каже дека не е издржана, значи немаме може да се заврши за 6. месеци. Што
за остварување на тоа право трае три,
пет години... За тој период, целата сте-
чајна постапка може да биде завршена, Кој ќе изрече :Забрана за вршење дејност?
имотот распродаден, а доверителите кои Јас досега не сум слушнал судот на одговорните лица да им изрече забрана за
што реално имале побарувања, никогаш вршење на дејност. Повеќе постои спремност кај нив да одат во затвор, отколку да
да не бидат обештетени. им се изрече таква казна – истакна Самир Латиф.- Исто така, Јавното обвинителство
Од полициски аспект се поставува пра- е многу пасивно, особено додека се активни правните субјекти, друштвата. Грото од
шањето има ли криминал. Стечајниот активностите, криминалот, се преземаат додека друштвата се активни. Тогаш се
управник има дискреционо право и носат одлуките.
обврска да ја следи законитоста на сте-
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:32 Page 17
18 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
СВЕТ... ВЕСТИ...
Германија
Intel Кина
алумиНиум
Пад на светското производство за 7,7 отсто враќање на долгот од
Светското производство на алуминиум во источна и централна Европа го намалија
првите пет месеци од годинава падна за 7,7 производството на овој метал за 9,8 отсто, 25 милијарди долари
отсто во споредба со истиот период лани, и на 1,7 тони. Ничкосаниот американски осигурителен
вкупно изнесуваше 9,8 милиони тони, објави Во исто време, азиските земји го зголе- гигант American International Group (AIG)
Меѓународниот институт за алуминиум. мија производството за 1,8 отсто, на 1,8 соопшти дека ќе го намали долгот кон владата
Во истиот период, производството на алу- милиони тони. Во Латинска Америка про- за 25 милијарди долари, на тој начин што на
миниум е намалено за 16 отсто во Северна изводството од јануари до мај е намалено за Вашингтон ќе му понуди повластени акции во
Америка и западна Европа, на 2,5 милиони четири отсто, додека во Африка производ- неговите две компании.
тони, односно 1,6 милиони тони, пренесува ството паѓа во споредба со истиот лански Во септември минатата година AIG дополни-
руската агенција Финмаркет. Земјите од период за 3,4 отсто, на 681.000 тони. телно ја продлабочи кризата во финансиската
индустрија, остварувајќи милијарди долари
СвЕтСка баНка загуба заради изложеноста на американскиот
пазар на хипотекарни кредити. Имено, компа-
Одобрен заем за азербејџан нијата осигуруваше хартии од вредност
покриени со хипотеки, чија вредност потона по
Светската банка одобри нов пакет заеми за пукањето на меурот на американскиот пазар
Азербејџан во износ од 183 милиони долари. на недвижности.
Најголем дел од средствата е за проекти за Според соопштението од AIG, американска-
обнова и модернизација на патишта. та влада ќе добие акции во двете негови ком-
За таа цел се наменети 113 милиони долари пании, American International Assurance Co и
додека 62 милиони долари ќе бидат доделени American Life Insurance Co, при што акциите на
по линија на Меѓународната асоцијација за крајот треба да бидат продадени ан берзата.
развој, специјализирана во финансирање Тој потег претставува значаен чекор на патот
на државите на кои им е најмногу потребна кон поврат на парите на даночните обврзници,
финансиска помош. рече извршниот директор на AIG, Edward Liddy.
Во пакетот се и осум милиони долари за Компанијата се најде на работ на пропаста
подготовка и реализација на инвестициски во септември минатата година, па од владата
проекти во клучни сектори, претежно во обла- доби помош чија вкупна вредност надминува
ста на инфраструктурата. 180 милијарди долари.
ОЕЦД ЕНЕРгија
20 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
25.06.2009 g. ЧЕТВРТОК
1. KRATOK pREglED NA NASTANI
Стандардот на граѓаните драстично ќе девалви- нема конкретен одговор ниту решение за непримен- дел од своите вработени или членови како дополни-
ра ако Владата и Народната банка на Македонија не ливите одредби од законот. телен придонес за пензиско осигурување во рамките
ги усогласат фискалната и монетарната политика. Меѓу денешните топ вести е и реакцијата на на третиот столб. Тоа се најчесто успешни компании
Ова е едно од предупредувањата што ги искажаа еко- Македонската асоцијација за рударство, која на вче- или здруженија на граѓани кои согласно европските
номските експерти на панел дискусијата на новофор- рашната седница побара концесиите за рудниците да трендови се подготвени да формираат професионал-
мираниот Совет за глобална соработка што денеска останат на сегашното ниво, бидејќи нивното зголему- ни пензиски шеми.
ги пренесуваат печатените медиуми. Според нив, на вање во време на економска криза ќе биде погубно за Народна банка вчера реализираше благајнички
крајот од годината денарот ќе девалвира ако Владата рентабилното работење на рудниците. Имено, рудни- записи во вредност од 2,4 милијарди денари. На
не ги намали трошоците, по што ќе може и НБМ да ја ците се противат на намерите на власта од стартот на редовната аукција беше доспеан износ од 2,6
намали основната каматна cтапка и да ја олабави идната година да им ја зголеми концесијата од сегаш- милијарди денари, а за записите со рок на доспевање
монетарната политика. - Двете институции сега рабо- ните 0,5 отсто од содржината на метал во тон руда на од 28 дена со каматна стапка од девет проценти,
таат една против друга, а на општа штета, заклучија еден процент. Менаџерот на радовишкиот рудник и побарувачката беше 2,4 милијарди денари, колку и
економските аналитичари. Универзитетскиот профе- претседател на Македонската асоцијација за рударст- реализацијата. Според Народна банка, состојбата на
сор Мирољуб Шукаров предупредува дека во втората во, Николајчо Николов, изјави дека наделжните благајнички записи, заклучно со вчерашниот ден
половина на годината на веќе намалените државни институции повторно го разгледале тарифникот за изнесува 9,6 милијарди денари. Банките се враќаат
девизни резерви им се заканува уште еден удар плаќање концесии и решиле во корист на рудниците. на благајничките записи откако Народна банка во
поскапувањето на нафтата на светските берзи и уво- - Решавањето на проблемот со тарифникот ќе значи април ја зголеми каматата на девет проценти, што
зот на струја. Исто така, експертите порачаа Владата растоварување на рудниците и нова можност успеш- беше предизвикано од зголемувањето на интересот
уште денеска да побара финансиска помош од ММФ, но да работат. За нас е прифатлива концесија од 0,5 за државни записи кои имаа поатрактивни камати.
бидејќи веќе утре може да биде доцна за тоа или да отсто. Концесија од еден отсто ќе значи и двојно зго- Сега каматите и на благајничките и на државните
се променат условите под кои можат да ни бидат лемување на трошоците. Кога би биле нормални записи се речиси изедначени.
дадени пари. За експертите веќе не вредат нашмин- цените на металите на берзата, тоа и не е многу. Но, Најново во случајот Сведмилк е дека
каните мерки на Владата, кои не резултираат со во сегашни услови ќе влијае на економичноста на Здружението на оштетени млекопроизводители од
соодветни фискални резултати, какви што беа досе- работењето, рече Николов. оваа млекарница го запозна премиерот Никола
гашните антикризни мерки. Падот на економскиот Започна со работа третиот пензиски столб, Груевски со проблемите со кои се соочуваат по про-
раст од близу 1 отсто, за експертите е само доказ информираат денешните весници. НЛБ Нов пензиски паѓањето компанијата. Според Трифун Костовски,
дека економијата тргнала по удолница и дека тешко- фонд, како друштво за управување со задолжителни екс-скопски градоначалник кој е и кооперант во
то допрва следи. и доброволни пензиски фондови во Република Сведмилк, млекопроизводителите побарале од
Банките нема да кредитираат во девизи. Ова е Македонија, вчера го промовираше доброволното Владата да воведе државен интервенционизам што
насловот на текстот во Бизнис, каде се вели дека од пензиско осигурување во отворениот доброволен би значело владини гаранции и сигурност за сточари-
почетокот на наредниот месец банките ќе бидат пензиски фонд НЛБ Пензија плус. Тоа ќе вклучува те, но и на сите земјоделци. - Побаравме национали-
спречени да одобруваат кредити во девизи, што про- доброволно пензиско осигурување и финансирање на зација на Сведмилк, за што Владата не пројави инте-
излегува од измените и дополнувањата на Законот за професионални пензиски шеми. Во првиот случај оси- рес, бидејќи смета дека таа во земјоделието веќе има
облигационите односи во делот на каматите. И покрај гуреникот индивидуално одлучува да издвои дел од направено многу, преку субвенциите кои ги дели. Ние,
навремените реакции и предлозите на банките преку сопствените финансиски средства, а со тоа, тој сам пак, од друга страна, остануваме на ставот дека тоа
Здружението на банкарство, за измена на предлог- одлучува за висината на придонесот што ќе го уплати не е доволно и дека Владата треба да понесе поголе-
текстот на законот во 2007 година, и потоа за измена во третиот столб. Во случај пак на професионалните ма одговорност, бидејќи проблемот не е само со
на објавениот Закон во текот на 2008 година, предла- пензиски шеми, работодавецот или здружението на сточарите, туку и со сите други земјоделци, произво-
гачот на законот, Министерство за правда, се уште граѓани, го избира износот на уплатата, за сите или за дителите на пченица, тутунарите вели Костовски.
22 берзНИК broj 80
BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI
Data 29. 06. 2009
27.06.2009 g. САБОТА
1. KRATOK PREGLED NA NASTANI
Куповната моќ на македонскиот граѓанин е Во економските рубрики на печатените медиу- чај, треба да се очекува негативен раст и во вто-
двапати помала од таа на хрватскиот, a дури три- ми е и изјавата на вицепремиерот Зоран риот квартал, и врз основа на тоа, состојба на реце-
пати помала од жителите од Европската Унија. Ставрески, кој смета дека е можно во вториот квар- сија, вели поранешниот министер за финансии,
Ова го покажуваат податоците за ланскиот дома- тал од годинава да има негативна стапка на раст, Никола Поповски...
шен бруто-производ за жител мерен според купов- иако очекува подобрување на економијата во тре- Во касарните ќе водат бизнис домашни и
ната моќ што ги објави Евростат, статистичката тиот и во четвртиот квартал. Според него, најлошо- странски инвеститори, информира Вечер за про-
агенција на Европската Унија, што ги пренесуваат то е избегнато и порачува дека клучно е пре- ектот Старите касарни за нов развој Владата во
денешните весници. Македонскиот домашен бруто тпријатијата да успеат да опстанат и да ја надминат функција на граѓаните, кој вчера го промовираше
производ во 2008 година за жител изразен според кризата. -Намалувањето на економската активност министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески.
куповната моќ изнесува 32,5 отсто од просекот на во Македонија не би требало никого да изненади, Тој истакна дека со проектот ќе се овозможи со про-
Европската Унија. Во споредба со 2007 година тоа е нормално и очекувано кога во светот се мена на деталните урбанистички планови земјиш-
бележи раст од 1,3 отсто. Помала куповна моќ од случува најголемата светска криза во последните тето на касарните во седум града делумно или
нас имаат само жителите на Албанија и на Босна 100 години. Сепак, добро е што ставките на пад во целосно да се пренамени што ќе резултира со
и Херцеговина. Изразено во пари, домашниот Македонија се поблаги и согласно последните бројни инвестиции. Co тоа, ќе се создаде можност
бруто-производ за македонски жител во 2007 годи- случувања можеме да очекуваме дека најлошото е за изградба на објекти со комер-цијално-деловна
на била 4.120 долари. Македонските жители се избегнато. А тоа е она што се случи во некои други намена како што се трговски центри, хотели и јавни
меѓу тие што трошат повеќе отколку што се созда- земји, најлошо е да се загуби макроекономската објекти, односно катни гаражи, образовни и здрав-
ва во реалната економија. Co исклучок на стабилност, стабилноста на курсот, да не можат да ствени институции, но и објекти за колективно и
Албанија, ние најбавно им се приближуваме на се сервисираат обврските кон странство или да се индивидуално домување.
Европејците по овој параметар. Платежната спо- доживее вистински крах во реалниот сектор каков Македонските рудници ја добија битката
собност на Хрватите во 2005 година била 50 отсто што имаат Латвија и Естонија -изјави Ставрески. против решенијата на УЈП со кои Саса, Бучим,
од европскиот просек, а лани се искачила на 63 Тој потенцира дека сепак клучно за заздравување- Злетово, Тораница и Фени требаше да платат
отсто. Иако Бугарија е членка на ЕУ, нејзините то на македонската економија е заздравувањето на над три милиони евра повеќе на име концесиски
жители може да купат помалку отколку Хрватите. европската и на американската економија. надомест за металите за минатата година.
Платежната моќ на источните соседи лани била Ставрески повтори дека ако е потребно, ќе се склу- Убавата вест на членовите на Македонската асо-
40 отсто од европската. Подобар просек од чи и аранжман со Меѓународниот монетарен фонд. цијација за рударство им била кажана за време
нашиот лани имала и Србија 37 отсто од европ- Економските аналитичари за Утрински весник на завчерашниот состанок во Министерството за
скиот просек. тврдат дека Македонија и моментно е влезена во економија. - Работите се вратени во нормала.
рецесија. Според нив, ако сака, власта може и Исклучително сме задоволни што ова прашање
Со свои податоци излезе и Државниот завод за натаму да ги затвора очите и да го лаже народот, се реши на ваков начин, бидејќи сите рудници во
статистика, според кои просечната нето-плата во ама состојбите се загрижувачки. Сигурно е дека и Македонија своите финансиски и други обврски
април е 20.167 денари и е поголема за 29,2 отсто во вториот квартал македонската економија ќе кон државата ги исполнуваат навреме и во
во споредба со истиот месец лани. Бруто-платата, загази во минус, и тоа најверојатно повеќе од целост, а така ќе биде и во иднина, изјави
пак, била 30.139 денари, што е 18,6 отсто повеќе од првиот квартал. И додека експертите алармираат, Николајчо Николов, претседател на MAP и заме-
априлската во 2008 година. Платата на вработени- власта упорно не убедува дека најлошото помина- ник-генерален директор во рудникот Бучим.
те во здравство и социјална работа порасна за 36,8 ло. -Македонија и моментно е во официјална реце- Повеќе од 4,2 милиони евра на незаконски
отсто, во енергетскиот сектор за 30 отсто, а во јавна сија. Според моите првични пресметки, доколку јавни набавки потрошиле во јавното пре-
управа и одбраната и во задолжителната социјална индустриското производство и во јуни оствари пад тпријатие Улици и патишта во периодот од 2006
заштита за 25,1 отсто. Статистика евидентира дека од околу 10 отсто, тоа значи дека во вториот квар- до 2008 година, утврдиле во Државниот завод за
во април, 3,9 отсто од вработените во Македонија тал целата индустрија ќе биде со пад од 10 процен- ревизија, пренесува Нова Македонија.
не примиле плата. Според Заводот, тоа е за 5,2 ти, а тоа е сосема очигледно. Доколку другите Ревизорите констатирале дека членовите на
отсто помалку во споредба со истиот период лани. дејности имаат нулта раст, тоа значи дека БДП ќе управните одбори во Улици и патишта си ги
Големиот процент на зголемување на платите е падне за околу 2,1 отсто. Ако, сепак, другите дејно- удвоиле паушалите спро-тивно на препораките
поради новата концепција бруто-плати, која се при- сти имаат благ раст во вториот квартал, тоа значи од градот Скопје да се намалат месе-чните при-
менува од јануари, и во која се вклучени и надомес- дека БДП може да има повторно мало паѓање како мања поради лошата финансиска кондиција на
тоците за храна и превоз. и во првиот квартал, од околу 1 отсто. Во секој слу- претпријатието.
С.26 ЌЕ СОЗДАДЕМЕ НОВ КОМПАНИЈА СО НОВО ИМЕ С.33 HA СОНЦЕ ИЛИ ПОД СЕНКА?
Оливие Понсин, Главен извршен директор на Космофон Светски берзи-минатата недела
Космофон и Он.нет до крајот на годинава ќе се спојат во една компа- По редот на нештата треба да следува мирен летен и релаксиран
нија и ќе претрпат голема транс-формација. оваа обврска треба да ја период на светските берзи, барем така е во стандарните Години. Сепак,
спроведе Оливие Понсин, новиот Главен извршен директор на Космо- да не заборавиме дека ова не се стандардни Годни, па можеме да се под-
фон. Во ексклузивното интервју за Капитал тој наја-вува дека новофор- готвиме за жешко лето на кое треба да внимаваме да не се изгориме,
мираната компанија ќе добие сосе-ма нов корпоративен идентитет, ќе меѓутоа истовремено да гледаме и да не останеме без бoja
биде поефикасна и ќе понуди целосно портфолио на теле-комуникацис-
ки услуги.
С.34 ДАЛИ НБМ ГРЕШИ ВО УПРАВУВАЊЕТО СО ДЕВИЗНИТЕ РЕЗЕРВИ?
С.30 АГРОКОР НЕМА ДА ИНВЕСТИРА ВО МАКЕДОНИЈА Аналитичарот Сем Вакнин вели дека Народната банка со подобро
Локалната власт во Струмица тврди дека хрватскиот концерн Агрокор менџирање можела да заштеди околу 90 милиони евра од девизните
дефинитивно нема да ја финансира изградбата на откупно-дистрибутив- резерви. Тој препорачува НБМ што поскоро да продаде дел од резервите
ниот центар за зеленчук. Co новиот детален урбанистички план кој се под- пласирани во државни обврзници за да се избегнат катастрофални загу-
готвува во моментов, локацијата од 150.000 метри квадратни, на која тре- би
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:30 Page 24
24 берзНИК broj 80
BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI
Data 29.06.2009
НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...
Македонска берза
За држаВните ЗапиСи Со
деВиЗна КлауЗула дневно следење на уделите на
побарувачката инвестициските фондови
поголема од од 22.06.2009 година, на официјалната веб
страница на Македонската берза започна прика-
од Македонска берза овој тикер го изработиле со
цел инвеститорите да имаат можност да ги сле-
понудата жувањето на тикерот со последните вредности
на уделите на инвестициските фондови во
дат движењата на вредностите на уделите на
петте инвестициски фондови,кои моментално
- на аукцијата на државни записи со република Македонија. како што информираат функционираат во дрзавата.
девизна клузула одржана на 23 јуни оваа
година беа понудени 1.000.000.000 дена- Во СтопанСКата КоМора на МаКедонија
ри, а побарувачката изнесуваше
1.453.350.000 денари.
Министерството за финансии соопшти
Формирана Комора на консултанти и
дека реализацијата изнесуваше
1.000.000.000 денари. Во сопственичката
обучувачи на Македонија
структура на емитуваните државни записи - на 26 јуни оваа година се ќе придонесе за подобрување на работна сила. Токму за
банките учествуваат со 95,98 отсто, доде- одржа основачко собрание на на бизнис климата во земјава. надминување на овој јаз
ка клиентите со 4,02 отсто. новоформираната комора на според него на придонес треба да даде
заклучно со 23 јуни вредноста на еми- консултанти и обучувачи, која македонскиот пазар му приватниот сектор и неговата
туваните државни хартии од вредност е ќе биде посредник меѓу недостуваше организација од соработка со универзитетите,
9.558.200.000 денари, од кои приватниот сектор, овој вид која главно ќе служи рече вицепремиерот
2.000.000.000 денари се однесуваат на стопанството и образовните за посредување меѓу ставрески.
државните хартии од вредност со девизна институции. приватниот сектор, Тој истакна дека Владата и
клаузула. По повод основањето на стопанството и образовните натаму ќе дава поддршка на
Вредноста на 12-месечните државни комората, на денешното институции. сите натамошни иницијативи за
записи емитувани досега изнесува собрание се обрати - Факт е дека се уште постои формирање на ваков вид
1.632.980.000 денари, од кои вицепремиерот за економски голема разлика меѓу вештините организации кои покрај
1.350.020.000 денари се однесуваат на прашања зоран ставрески кој и знаењата што се стекнуваат останатото ќе служат за
12-месечните државни записи со девизна рече дека верува оти во образовните институции и продлабочување на соработката
клаузула. функционирањето на комората оние што се бараат на пазарот и зајакнување на економијата.
26 берзНИК broj 80
OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 15.06. D0 19.05. 2009
Data 29. 06. 2009
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 15:57 Page 27
berznik_080:berzNIK 27.06.2009 16:01 Page 28