De enqute die NRC Handelsblad samen met de Utrechtse bestuurskundige Paul t Hart hield onder experts en bezoekers van

nrc.nl, is de eerste premiersenqute in deze gecombineerde vorm. De uitslag van de expertpoll is gebaseerd op twee onderdelen: de antwoorden op de open vraag Wie vindt u de beste premier en waarom? en de gemiddelde scores op acht gesloten vragen. Daar moesten wetenschappers en journalisten telkens maximaal drie premiers noemen die naar hun oordeel het best presteerden op criteria, ontleend aan de internationale literatuur over regeringsleiders. Het gaat daarbij om zaken als het leiding geven aan de coalitie, de wetgevingserfenis en belangenbehartiging in het buitenland. Beide onderdelen bepaalden elk voor 50 procent het eindresultaat van de expertpoll. Vijftig van de tachtig aangeschreven experts retourneerden de enqute. Vijfendertig van de vijftig vulden het tweede deel met de criteria in. Paul 't Hart, die een boek over premiers in Angelsaksische landen publiceerde, noemt de respons van de vijftig ,,zeer goed, vergeleken met wat gangbaar is. De publieksenqute op nrc.nl bevatte alleen de bovengenoemde vraag wie site-bezoekers de beste premier vinden, en waarom. Dit leverde 3.500 reacties op. Na aftrek van ongeldige reacties (zo had iemand 23 keer op Balkenende gestemd) bleven er 3.441 stemmen over. Doordat Drees bij de experts met aanmerkelijk groter verschil van Lubbers won, dan - omgekeerd - Lubbers van Drees bij het publiek, eindigt Willem Drees als de winnaar.

Bestuurskundige t Hart erkent dat gebrek aan kennis, met name over vooroorlogse premiers, de resultaten van de uitslag kan benvloeden, zoals verschillende deelnemers opmerkten. Het gaat er echter niet om de objectief beste minister-president sinds 1900 te vinden, maar om te proberen te achterhalen wat voor kwaliteiten experts in onze premiers zoeken, aldus t Hart. Wil men in een lastig te besturen land met veel minderheden, simpel gezegd, een visionair, een sterke man of een dealmaker? Uiteindelijk het laatste, zo blijkt, wat niet wegneemt dat visionairen als Joop den Uyl die goed scoort in de webenqute, altijd aantrekkingskracht op het publiek zullen uitoefenen.

Op de vraag wie de vijftig deelnemende experts de beste premier sinds 1900 vonden, antwoordden er 16 Drees. Cort van der Linden kreeg 11 stemmen, Lubbers 10, De Jong 5, Den Uyl en Kok ieder 2. Colijn en Schermerhorn kregen elk 1 stem. Rutte en Balkenende kregen geen stemmen. Daarnaast stemde iemand ex aequo op Drees en Cort van der Linden en nog een expert op een reeks oudpremiers. Jan Peter Balkenende en Mark Rutte werden niet genoemd. De scoringslijsten voor onderdelen van het premierschap (leiding geven aan coalitie, wetgevingserfenis etcetera) leverden een top-drie op van Drees (16), Lubbers (14) en Den Uyl (6). De einduitslag van de expert-enqute bevat daarom een afgetekende zege voor Drees. Met in totaal 32 punten blijft hij Lubbers (24) en Cort van der Linden (13) ver voor. In de 3.441 geldige reacties op de web-enqute op nrc.nl/premiers won Lubbers nipt van Drees (885 tegen 878 stemmen). Beiden lijken te hebben geprofiteerd van een toevloed aan stemmen nadat De

Wereld Draait Door afgelopen dinsdag aandacht aan het project had besteed. Den Uyl eindigde als derde (576), Kok als vierde (303), en Cort van der Linden als vijfde (157).