Terdapat 3 jenis sistem rangka dalam haiwan:

Rangka Hidrostatik

Rangka Dalam

Rangka Luar

Rangka Dalam

Terletak di dalam badan semua vertebrata termasuk manusia, gajah dan ikan.

Terdiri daripada tulang atau rawan

 Fungsi organ dalaman

1. Menyokong berat badan 2. Mengekalkan bentuk badan 3. Melindungi organ dalaman

Rangka Luar Jika rangka itu menutupi badan dari luar, ia dipanggil rangka luar Lapisan kulit keras atau cangkerang invertebrata Dibuat daripada kitin atau kalsium karbonat

Kebanyakan invertebrata darat mempunyai rangka luar

cockle

Fungsi rangka luar: (a) mengekalkan bentuk badan (b) menyokong badan (c) melindungi organ (d) membantu pergerakan

Rangka Hidrostatik Terdiri daripada dinding otot yang menutupi rongga badan dipenuh dengan bendalir

Bendalir mengenakan tekanan ke atas dinding berotot badan dalam semua arah untuk menjadikan badan lembut haiwan menjadi tegar. Fungsi rangka hidrostatik : - memberi sokongan - mengekalkan bentuk badan - membantu pergerakan

Kelaskan organisma berikut kepada kumpulan sokongan mereka

Rangka Dalam

Rangka luar

Rangka Luar

Rangka hidrostatik

Rangka hidrostatik

Rangka Dalam

Rangka hidrostatik

Rangka luar

Rangka luar
Rangka dalam

Rangka luar

Rangka luar

Rangka dalam

Rangka dalam

Rangka Dalam

Rangka hidrostatik

Rangka dalam

Rangka hidrostatik

Rangka luar

Rangka dalam

Rangka dalam

Rangka luar

Rangka Manusia
Tulang lengan atas Tulang gelang panggul Tulang paha

tengkorak Tulang selangka Tulang rusuk

Tulang belakang

Tulang kering

Tulang betis

Sistem Sokongan Pada Manusia

Manusia disokong oleh sistem rangka dalam Fungsi rangka dalam manusia termasuklah:
menyokong berat badan memeberi badan struktur dan bentuk menghasilkan sel darah melindungi organ lembut badan seperti jantung dan buah pinggang

Sistem Sokongan Dalam Vertebrata Darat

Sistem Sokongan Pada Vertebrata Darat

Vertebrata darat disokong oleh rangka dalam Rangka dalam vertebrata darat : - memberi mereka bentuk - menyokong berat mereka - melindungi organ lembut badan

Berat vertebrat darat disokong oleh tulang dada dan tulang panggul
Tulang panggul Tulang dada

Sistem Sokongan Pada Vertebrata Akuatik

Sistem Sokongan Dalam Vertebrata Akuatik

Berat badan vertebrata akuatik disokong oleh daya keapungan air Lengkungan pektoral dan pelvis adalah sangat kecil dan lemah berbanding dengan vertebrata darat

Lengkungan pektoral Lengkungan pelvis

Aquatic vertebrates like the whale can grow to enormous sizes. This is because aquatic vertebrates do not have to support their weight

Fungsi sistem sokongan dalam vertebrata akuatik termasuklah: - menghasilkan pergerakan - memberi badan struktur dan bentuk - menghasilkan sel darah merah - memberi perlindungan - mengumpul garam

Perbandingan sistem sokongan vertebrata darat dan akuatik

Sistem Sokongan Dalam Invertebrata

Sistem sokongan dalam invertebrata darat Invertebrata darat yang tiada tulang belakang disokong oleh:

Sistem sokongan dalam invertebrat akuatik

Invertebrata akuatik disokong oleh daya keapungan air Mereka juga disokong oleh: (a) rangka dalam (b) rangka hidrostatik

Rangka Luar Invertebrata akuatik seperti ketam, udang, kerang dan siput disokong oleh rangka luar yang keras Rangka luar sangat keras kerana ia mengandungi kalsium
cockle

Rangka Hidrostatik Invertebrata akuatik seperti tapak sulaiman dan obor-obor disokong oleh rangka hidrostatik Tekanan cecair dalam badan mereka memberikan mereka sokongan dan bentuk

Latihan
Tulis jenis sistem sokongan bagi setiap haiwan sama ada rangka luar, rangka dalam atau rangka hidrostatik. Haiwan Burung Ikan Paus Sistem Rangka

Siput Babi
Udang Kuda

Lintah
Kucing Ulat Beluncas Kumbang

Ketam
Ulat Manusia

Sistem Sokongan dalam tumbuhan darat

Terdapat dua jenis sistem sokongan tumbuhan darat, iaitu: i) sistem sokongan bagi tumbuhan berkayu ii) sistem sokongan bagi tumbuhan tidak berkayu (tumbuhan herba)

Tumbuhan berkayu disokong oleh tisu berkayu

Tisu berkayu

Tisu berkayu keras dan memberi bentuk dan kekuatan kepada batang untuk berdiri dengan kukuh

Tumbuhan Berkayu Akar Banir

Contoh : - Pokok Durian, pokok angsana Akar sokongan yang tebal tumbuh dari batang di atas tanah. Akar pokok ini mencengkam kepada tanah serta memberi sokongan tambahan

Akar sokong

Pokok paya bakau

Pokok Ara

Contoh : pokok paya bakau, pokok ara Akar yang tumbuh dari batang utama dan mencengkam ke tanah untuk sokongan.

Tumbuhan Herba Duri

Contoh : pokok ros, pokok bunga kertas, pokok rotan Duri bertindak sebagai cangkuk untuk mencangkum sokongan

Pokok rotan

Sulur Paut

Contoh : seri pagi, timun, kacang panjang, dan peria Struktur melilit seperti tali diubahsuai daripada batang dan daun Struktur melilit membantu tumbuhan untuk memanjat

Seri pagi

peria

Tumbuhan angled loofah

Kacang panjang

Akar Udara

Contoh : pokok jagung, pokok pandan Akar yang tumbuh dari batang ke dalam tanah untuk menyokong tumbuhan

Akar Mencengkam

Contoh : pokok duit-duit, pokok orkid, pokok sirih, pokok lada Akar yang mencengkam pada tumbuhtumbuhan atau struktur lain untuk mendapatkan sokongan.

Sistem Sokongan Tumbuhan Akuatik

Tumbuhan akuatik tidak boleh berdiri tegak di atas tanah kerana batang berkayu lembut Tumbuhan akuatik boleh berdiri tegak di dalam air kerana berat mereka disokong oleh daya keapungan air

duckweed

Hydrilla

Pokok teratai

Salad Air

Gondok Air

Identifikasikan sistem sokongan untuk setiap tumbuhan di bawah.

Pokok Sirih

Akar Cengkam

Akar Banir

Sulur Paut

Akar Banir

Akar Cengkam

Keapungan Air

Akar Banir