You are on page 1of 78

t&SifqEm"du

Ed.k ESpv
f ;kH zd;k ausygw,f

Website : www.shwehinthar.com
www.shwehinthar.com

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

aEG;axG;arwm wHk.jyefpm
wpfpw
kH pfa,mufqu
D kd
wul;wu pma&;w,fqw
kd m
aEG;axG;wJh arwmw&m;awG
tiftm;Mu;D rm;vGe;f vdyYk g/
OD;Zif;a&;wJh pmtkyaf wGeYJ
ywfoufvyYkd jJ zpfjzpf?
ud,
k &hf UJ vufawGUb0xJu
pdwaf epdwx
f m;
usiMhf uaH exdik yf akH wGeYJ
ywfoufvyYkd jJ zpfjzpf
ay;pma&;vmMuoltm;vH;k udk
aus;Zl;txl;wif&ydS gw,f/
rsKd ;qufopfawGukd
OD;pm;ay;wJh taeeJY
vli,fo;kH OD;&JU ay;pmawGukd
jyefpmeJw
Y uG yGOJ ;D xGuf
azmfjyay;vdu
k yf gw,f/
tm;vH;k auseyfMurSmyg/
arwmjzifh
t&Siq
f Em"du(a&Tyg&rDawm&)

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

tcspfMuD;vGef;ol
t&Sib
f &k m; . . .
t&Sib
f &k m;xH pmwpfcgrS ra&;zl; trSm;yg&if cGiv
hf w
T af wmfryl gvdYk yxrOD;qH;k awmif;yefyg&ap/
t&Sib
f &k m;&JU pmtkyu
f kd ud;k wef;ausmif;om;b0wnf;u zwfz;l cJw
h myg/ tJ't
D csed w
f ek ;f u t&Sib
f &k m;&JU
ynma&;atmifjrifraI wGukd txifMu;D av;pm;cJw
h ,f/ tck wuov
kd f wwd,ESpf a&mufawmh t&Sib
f &k m;&JU
ynma&;xuf t&Sib
f &k m;&JU &[ef;b0 udk t&rf;av;pm;tm;usrw
d ,f/ vdv
k nf;vdck sirf w
d ,f/
ruG,0f u
S w
f rf; ud,
k t
hf m;enf;csuu
f kd ajym&&if wu,fawmh wynfah wmf[m pdw"f mwfaysmn
h o
hH l
wpfa,mufyg/ oHa,mZOf tpGt
J vrf;vnf; Mu;D w,f/ oli,fcsi;f taygif;toif;vnf; t&rf; cifw,f/ tJ'aD wmh
ud,
k u
f tcspMf u;D &if Mu;D oavmuf du
k cf wf vmwJh cHpm;rIuvnf; jyif;ygw,f/ ud,
k cf spw
f hJ oli,fcsi;f eJY
uGu
J mG aewJt
h csed rf mS awGUcsijf rifcsiw
f hJ cHpm;rI[m tvGeq
f ;kd ygw,f/
t&Sib
f &k m;&JU pmtkyaf wG zwfjy;D csed rf mS awmh t&rf;udk pdwf "mwfceG t
f m;awG wd;k yGm;vmygw,f/ ]wpfa,muf
wnf;aewpfpdwfwnf;xm;}? ]raocifbmvkyfMurvJ}? ]vrf;cGJwm 0rf;enf;p&mvm;} pwJh pmtkyfawG[m
wynfah wmftwGuf a&;ay;xm;ovdyk gyJ/ t&rf;udk MuKd uyf gw,f/
pmtkyzf wfaecsed rf mS pdwaf t;csr;f ovdk zwfjy;D usichf sed rf mS vnf; pdwjf ird ;f csr;f ygw,f/ ]twGrJ eS o
f rQ
tuG&J UJ vrf;pygyJ}? ]tuGJ 'kuu
kd rcHpm;csi&f if twGo
J ck udk rawmifw
h eJaY ygh}? ]ud,
k t
f azmfeYJ raygif;bJ pdwt
f azmfeYJ
aygif;yg} pwJh pum;av;awGukd t&rf;MuKd uyf gw,f/
wynfah wmf i,fi,fwek ;f u tdru
f tcspaf wmfaMumifav; um;wdu
k af owke;f u rsu&f nfaygufMu;D i,f
uswt
hJ xd 0rf;enf;rdygw,f/ wynfah wmf tcktcsed rf mS oli,fcsi;f awGeYJ &Siu
f JG uGaJ eovdk q,fwef;wke;f u
oli,fcsif;wpfa,muf pufbD;eJYum; wdkuf vdkY aouGJvnf; uGJcJhzl;ygw,f/ tck q&mawmf&JUpmtkyfawG
zwfjy;D csed rf mS awmh b,foel YJ b,fvykd J uGu
J JG 0rf;renf;awmhygbl;/ t&ifuxuf pdw"f mwfawG ydjk y;D cdik rf mvmygjy/D
tck t&Sib
f &k m;&JU pmtkyf wpfq,fu
h ;kd tkypf vH;k 0,fxm;w,f/ t&Sib
f &k m;&JU pmtkyaf wG[m wynfah wmf
twGuaf wmh wefz;kd rjzwfEikd w
f hJ &wemawGygyJ/ jrwfpmG bk&m;&JU teww&m;[m vlwikd ;f twGujf zpfvYkd t&Sib
f &k m;&JU
pmtkyaf wGuv
kd nf; vlwikd ;f zwfoifyh gw,f/
wcsKd Uu ]rif;vdk i,fi,f&,
G &f ,
G ef YJ w&m;rvkyo
f ifb
h ;l }vdYk qdyk gw,f/ wpfaeuG,f aoe,fukd wpf&ufu;l
aewm? reufjzef qdw
k m ta0;Mu;D aemifb0qdw
k m teD;av; qdw
k m olwYkd rodao; vdYk aerSmayghaemf/
tck wynfhawmf&wJh rkefYzdk;awGudk taysmftyg;twGuf roHk;awmhbJ vSLzdkY? pmtkyf0,fzdkYtwGufyJ
oH;k awmhw,f/ ud,
k ef YJ eD;pyf&m rdwaf qGawGuv
kd nf; t&Sib
f &k m;&JU pmtkyaf wG iSm;? t&Sib
f &k m;&JU tvif;pum;?
tvif;w&m;awGukd jzefaY 0ay;aeygw,f/ t&Sib
f &k m;tvdu
k s aeYpOfxuf aepOf tm;xkwjf zpfzv
Ykd nf; tjrJ
MuKd ;pm;aeygw,f/
vlwikd ;f vlwikd ;f pdw"f mwft&nftaoG; jrifrh m;vmatmif? aemufq;kH edAm eftxda&mufatmif ydaYk y;Edik w
f hJ
w&m;pmtkyaf wG? 'Dpmtkyaf wGukd a&;xkwaf y;aewJh t&Sib
f &k m;udk vGepf mG rS aus;Zl; wifygw,f/ aemufaemif
t&Sib
f &k m;&JU omoemjyKvyk if ef;awG 'Dxufru wd;k wufygapvdYk qkawmif;ygw,f/
t&Sib
f &k m;&JU oDv*kP?f orm"d*P
k ?f ynm*kPaf wGukd tpOfav;pm;vsuf . . .
Ak'o
moeH pd&H wd|wk
armif[efvif;OD;

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

'um[efvif;OD;a& . . .
oHa,mZOfqdkwm ylavmifayr,fh tJ'DylavmifrIudk aocsm owdjyKjyD; PfeJY qifjcifoHk;oyf
wwfr,fq&kd ifawmh oHa,mZOf Mu;D av? oHa0* yd&k av jzpfEikd yf gw,f/
oHa,mZOf&UJ tjypfukd jrifrS oHa,mZOfaESmifMuKd ;awGukd jzwfawmufzsuq
f ;D ypfEikd rf mS r[kwv
f m;/
t&ifwek ;f u OD;Zif;vnf; oHa,mZOf odyMf u;D cJzh ;l wmaygh/ ajcmufEpS o
f m;t&G,w
f ek ;f u oH;k av;tdraf usmf
avmufu tdrw
f pftrd u
f kd taMumif;udp& v
dS Ykd acwcPoGm;wJh tarudk awmfawmfeYJ tdrjf yefrvmvdYk tvGr;f Mu;D
vGr;f jy;D 0rf;enf;qdeYk ifch zhJ ;l wm tckxd rSwrf ad eygao;w,f/
ausmif;om;b0wke;f u &Spw
f ef;? ud;k wef;? q,fwef;rSm oH;k ESpq
f ufwu
kd f vl&nfcRef a&G;cs,cf cH &hJ zl;ygw,f/
aEG&moD oBueF f jy;D jyq
D &kd if t&ufEpS q
f ,favmuf vl&nfcRepf cef;uae tyef;ajz avhvma&;c&D; xGucf &hJ wmaygh/
&Spw
f ef;ESpu
f tif;av;acgifwikd ?f ud;k wef;ESpu
f iyvD? q,fwef;ESpu
f armfvjrKd ipf ufp?J 'gawGu
e,fv&l nfcRepf cef;awG? e,fpcef; q,f&ufjy;D &if &efuek pf ak ygif;pcef;rSm q,f&ufavmuf xyfqufawmh
t&ufEpS q
f ,fe;D yg; wu,fu
h kd aysmpf &mMu;D ygyJ/
wpfEikd if v
H ;kH u xdyx
f yd Mf uJ bufpx
kH ;l cReo
f al wGcsn;f yJ wpfpw
k pfa0; aexdik o
f mG ;vmcJMh u&wmqdak wmh
wpfa,mufew
YJ pf a,muf nDtpfut
kd &if;? armifErS t&if;awGvkd odyu
f kd cspcf ?hJ odyu
f kd oHa,mZOfMu;D cJMh uw,fav/
vl&nfcRefpcef;utjyef udk,fhae&yfjyefa&mufwJhtcgrSmawmh wpfvavmuf aerxd xdkifrom
jzpfc&hJ w,f/ OD;Zif;wpfa,mufwnf;vm;qdak wmh r[kwyf gbl;/ vl&nfcRew
f ikd ;f vdv
k ykd gyJ/ cGcJ mG jy;D wpfvtwGi;f awmh
wpfa,mufew
YJ pfa,muf pma&;vdu
k ?f pmjyefvu
kd af ygh/ wpfaeYwpfaeY pmydo
Yk rm; arQm&f wmvnf; tarmyg yJ/
&Spw
f ef;ESpf vl&nfcRepf cef;u tjyefwek ;f uqdk vGr;f &wJh a0'emudk rcHpm;Edik v
f Ykd ]awmfjy?D aemufEpS f
vl&nfcRe&f atmif rvkyaf wmhb;l } vdaYk wmif qH;k jzwfvu
kd rf ad o;w,f/
aemufawmhvnf; arharhaysmufaysmuf jyefjzpfomG ;jy;D vl&nf cRepf mar;yGJ xyfajzjzpfjyefwmygyJ/ pmawG
usuv
f u
kd ?f oifwef;awG wufvu
kd ?f taxGaxGA[kow
k rSwo
f m;vdu
k ?f tm;upm;avhusiv
hf u
kd ef YJ 'kua wmrSm
aysmaf rmrd&jyefw,fav/
odoo
d mom cHpm;ae&wJh tcsed rf mS om tjypfjrif oHa0*&jy;D cHpm;csuf rxif&mS ;awmhwt
hJ csed rf mS arharh
aysmufaysmuf jzpf oGm;r,f qd&k ifawmh tJ'o
D aH 0*[m cdik jf rw
J hJ oHa0* rjzpfEikd yf gbl;/ oHa0* rckid jf r&J if
ud,
k phf w
d "f mwfeYJ ud,
k b
hf 0vnf; aumif;jrwf&m? vGwaf jrmuf&mbuftxd &ifu
h suaf jymif;vJ roGm;Edik yf gbl;/
ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f xdxrd rd d vufawGUcHpm;cJ&h zl;wJh ]oHa,mZOf &JU aemufqufwJG a0'em} awGukd Pf,OS jf y;D
vdt
k yfovdk owd& aer,fq&kd if oHa,mZOfr;D awmufawGeYJ a0;&m arwmprf;tdik ?f w&m;"rprf;tdik rf mS at;csr;f pGm
em;aecGi&hf rSm trSeyf gyJ 'um [efvif;OD;a& . . ./
rkezYf ;kd awGpjk y;D w&m;pmtkyf 0,fw,fqv
kd Ykd cs;D usL;rdygw,f/ wcsKd Uu uRaJ umoD;wpfv;kH udk ud;k &mwpfaxmif
ay;jy;D 0,fpm;&rSm rESajrmayr,fh w&m;pmtkyw
f pftyk u
f kd av;ig;ajcmuf&may; jy;D 0,fzwf&rSmusawmh t&rf;
ESajrmwwfMuw,fav/
puLt&nftaoG;? tjyiftqift&nftaoG;awGukd vH;k 0 xnfrh pOf;pm;bJ ]aps;Mu;D w,f? aps;Mu;D w,f}
atmfaeolawGtaeeJY uawmh b,favmufyJ aps;EIe;f csKd omatmif vkyaf y;vkyaf y; pdwf auseyfr&I rSm r[kwyf gbl;/
a&Tyg&rDpmtkyaf wGukd t&nftaoG;taumif;qH;k eJY aps;EIe;f tcsKd omqH;k jzpfatmif xkwv
f yk af y;aewmudk
pmtkyt
f aMum em;vnfow
l ikd ;f oabmaygufMuygw,f/ pmtkyaf wG a&&Snv
f nfywfEikd af tmifvo
Ykd m oifah wmfwhJ

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

aps;EIe;f owfrw
S x
f m;&ayr,fh wu,f awmh "r'ge - w&m;tvSLoufoufyg/ pD;yGm;a&; vH;k 0 rygyg bl;
'um[efvif;OD;a& . . ./
'um[efvif;OD;&JUb0xm0&at;csr;f ygap/
arwmjzifh
t&Siq
f Em"du(a&Tyg&rDawm&)

tESpfusefatmifaer,fhol
t&Siq
f Em"du(a&Tyg&rDawm&)q&mawmfb&k m;/
wynfah wmfakd opGm pma&;avQmufxm;tyfygonfb&k m;/
q&mawmfb&k m;udk wynfah wmf ud,
k w
f ikd f awGUjrifz;l ajrmf zl;jcif; r&Syd gaomfvnf; wynfah wmf&UJ pdwrf mS
tm;usav;pm;MunfnKd ryd gonfb&k m;/ bmaMumifv
h q
J akd wmh q&mawmf&UJ pmtkyaf wGukd zwf&I jcif;aMumifh
jzpfygw,f/
zwf&I onfrmS vnf; ud,
k w
f ikd f 0,fxm;Edik jf cif;aMumifh r[kwyf g/ wynfah wmf&UJ q&m&if;wpfa,mufqrD S
iSm;,lzwf&I jcif; jzpfygonf/ b,foyYkd if zwf&I jcif; jzpfapumrl q&mawmf&UJ pmtkyt
f awmfrsm;rsm;udk oabmus
ESpjf cKd urf yd gonfb&k m;/
,ckwynfah wmf touf(18)ESpf &Syd gjy/D ynmt&nftcsi;f uawmh 'orwef;udk 'kw,
d ESprf S atmifjrifjy;D
ajrmufygonf/ t&Sif bk&m;&JU ynma&;tusO;f udk pmtkyw
f ikd ;f rSm awGU&awmh *kP,
f 0l rf; ajrmufryd gonf/
t&Sib
f &k m; tckvkd omoemhtusKd ; aqmif&u
G f o,fy;kd aewmawGU&awmh MunfnKd o'gyGm;rdygonf/
q&mawmfb&k m; "rpmtkyaf wG xkwaf 0jzefcY sad y;aeonfh twGuf t&rf;udk 0rf;omyDwd jzpfryd gonf/
bmtwGufaMumifhvJqdkawmh q&mawmf&JU pmtkyfawGudk vli,fvlMuD;awG&JU vuf0,frSm tpOfawGUjrif
&jcif;aMumifyh J jzpfygw,f/ trsm;tm;jzifh vli,f ausmif;om;ausmif;olawG&UJ vuf0,frmS awGU&wmudk yd
k
0rf;omrdygonf/ wynfah wmf&UJ txifet
YJ jrifukd ajym&vQif tckvkd vli,f ausmif;om;ausmif;olawG zwfEI ikd jf cif;
[m olww
Ykd pfawG&UJ taeeJY awmh wrifwap 0,f,zl wfv
I rd rhf nf r[kwyf g/
wynfah wmf&UJ tjrifukd ajym&vQif wynfah wmfq&m&if;&JU vli,fausmif;om;ausmif;ol awGtay:
xm;&So
d nfh arwmapwemeJx
Y yfwl q&mawmf&UJ w&m;"r todA[kow
k awGukd jyefyY mG ;apvdk onfh qE onfvnf;
t"duyg0ifvrd rhf nf[k ,HMk unfygonf/
b,ftwGuaf Mumifh wynfah wmf tckvkd ajymEdik o
f vJqkd awmh wynfah wmf&UJ q&m&if;[m q&mawmf&UJ
xGu&f o
dS rQ pmtkyf wdik ;f vdv
k kd 0,f,
l vufqifu
h rf;iSm;&rf;aomenf;jzifh "r'gejyKae jcif;aMumifjh zpfygonf/
xdo
k Ykd iSm;&rf;zwfo
I w
l x
Ykd rJ mS wynfah wmf ud,
k w
f ikd v
f nf; yg0ifaeygonf/
wynfah wmf[m &efuek rf mS tvkyv
f yk af eolwpfO;D yg/ ,ck use;f rma&;tajctaeaMumifh arG;&yfajrudk
acwcP jyefa&muf&dS aeygonf/
,cifwek ;f uvnf; q&mawmf&UJ pmtkyu
f kd wpftyk pf ? ESpf tkypf zwfz;l ygonf/ odaYk omf ,ckuo
hJ Ydk
tESpo
f m& jynf0h vdrhf rnf[k rxifrw
S cf yhJ g/ ,cktcsed rf mS awmh q&mawmf&UJ pmtkyaf wG[m tvGet
f ESpo
f m&
&Sw
d ,fqw
kd m ud,
k w
f ikd f awGU&Scd pH m;cJ&h ygjy/D

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

wynfah wmf zwfz;l wJph mtkyaf wGu ]Mumvdv


k }l ? ]jrifjh rwfol wd\
Yk pHtrd }f ? ]tvif;apwref}? ]tcspu
f aH c
ayr,fh tESpu
f seaf p& r,f}? ]vrf;cGw
J m0rf;enf;p&mvm;} tp&Sw
d hJ pmtkyaf wGyJ jzpfygw,f/ tJ'pD mtkyaf wGxrJ mS
]tcspu
f aH cayr,fh tESpu
f seaf p&r,f} qdw
k hJ acgif;pOfukd awmfawmfav; oabmusryd gw,f/ wynfah wmf&UJ
b0eJv
Y nf; wdu
k q
f ikd af ewJh taMumif;tcsuaf Mumifyh gyJ/
vli,ftcsKd Uudk 'Dpmtkyaf y;zwfwikd ;f acgif;pOfukd jrifwmeJY vefaY eMuw,f/ tcspu
f aH crSmudk olwYkd
aMumufaeav&JU/ 'gayrJh olwaYkd wG zwfMuygw,f/
wynfah wmfuawmh xdpk mtkyaf cgif;pOftwdik ;f tcspu
f aH c ayr,fh wynfah wmf&UJ b0udk tESpu
f seaf tmif
aexdkifoGm;r,fvdkY qHk;jzwfxm;ygw,f/ wynfhawmftaeeJY ,ckxGuf&SdwJhpmtkyfawGudk zwfIaeovdk
aemifxu
G &f rdS ,fph mtkyaf wGuv
kd nf; zwfo
I mG ;rSmyg/
q&mawmf&JU pmtkyfawGudk zwfIcGifh&ouJhodkY q&mawmf&JU w&m;acGudkvnf; emcsifygao;w,f/
wdyaf cG0,f,&l &SEd ikd w
f hJ ae&mudv
k nf; nTejf yapvdyk gw,f/
wynfah wmf[m q&mawmf&UJ pmtkyaf wG zwfcI iG &hf wJh twGuf pmawGUawmh &Sad eygjyb
D &k m;/ 'gayrJh
vufawGUawmh rvkyf jzpfao;ygbl;bk&m;/ tJ'g enf;vrf;aumif;rsm;&S&d if vrf;nTeaf pvdk ygonf q&mawmfb&k m;/
ckvkd wynfah wmf pma&;qufo,
G rf v
d Ykd q&mawmf&UJ pmay a&;om;rI? w&m;tm;xkwrf rI mS taESmift
h ,Suf
jzpfc&hJ if cGiv
hf w
T f onf;cHawmfryl gbk&m;/ q&mawmfb&k m; wynfah wmfqD pma&; qufo,
G v
f Qif atmufygvdypf m
twdik ;f qufo,
G Ef ikd yf gonf bk&m;/
q&mawmf\"rpmayrsm;udzwf
k aI eonfh
wynf'h umav;
udo
k uf(c)oufEik d f
tdak tppftat;qdik ?fr*FvmawmifneG jYrf KdUe,f/
'umoufEikd af & . . .
]tcspfuHacayr,fh tESpfusefap&r,f} pmtkyfxGufvm awmh wcsdKUu acgif;pOf uvufw,fvdkY
a0zefMuygw,f/ tay:,H toHxu
G u
f av;udk Munfjh y;D vG,v
f ,
G af 0zefMuwmaygh/ pum; pk&UJ aemufu,
G rf mS &Sw
d hJ
twGi;f tESpo
f m&udk av;av;eufeuf oabmraygufvYkd ayghayghwefwef a0zefwm qef;awmh rqef;yg bl;/
tay:,HrMunfb
h J twGi;f xd Munfw
h wfwo
hJ al wGtwGuf awmh acgif;pOfpmom;udu
k qifjcifp&m
b0tbd"rm? usio
hf ;kH p&m b0aqmify'k f jzpfomG ;awmhwmygyJ/
tck 'umoufEikd u
f ,
kd w
f ikd f ]tcspu
f H b,favmufacac tESpu
f seaf tmif igaer,f} vdYk qH;k jzwfvu
kd jf yD
r[kwv
f m;/ 'g[m uvufygw,fvYkd rMuKd uo
f al wG a0zefwhJ acgif;pOfpmom;&JU av; eufwhJ tusKd ;oufa&mufrI
pGr;f tm;wpfcyk aJ ygh/
vlawG zwfzYkd a&;wJph mxJrmS vlawG&UJ vufawGUb0xJu cHpm;csupf um;vH;k awGukd xnfrh oH;k zdq
Yk w
kd m
vH;k 0rjzpfEikd yf gbl;/ jzpfatmif vkycf &hJ ifvnf; pmeJb
Y 0 tvSr;f uGmoGm;wJt
h wGuf pmxJ u w&m;awG pmzwfo&l UJ
&ifx?J pmzwfo&l UJ b0xJukd pGpJ x
JG ifxif r0ifa&mufEikd af wmhygbl;/ 'gqd&k if pma&;wm bmtusKd ;&Sad wmhrmS vJ/
b,foal wG b,fvykd J a0zefa0zef? cHpm;csuef YJ wdu
k q
f ikd f olawG&UJ &ifxu
J kd w&m;"r 0ifa&muf
oGm;zdt
Yk wGuf cHpm;csuef YJ wpfom;wnf;uswhJ pum;vH;k awGukd vdt
k yfovdk oH;k EIe;f oGm;&rSmuawmh OD;Zif;&JU
rausrjzpfwhJ pmaywm0efwpfcyk gyJ/

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

tcspu
f rH acwJo
h t
l wGuf ]tcspu
f aH cayr,f}h qdw
k hJ pum;pku ayghysuo
f vdk xif&ayr,fh tcspu
f aH c
wJo
h t
l wGuaf wmh cHpm; csuef YJ wdu
k q
f ikd w
f t
hJ wGuf xl;xl;jcm;jcm; pdw0f ifpm;p&m jzpfomG ;ygw,f/ ]tESpu
f sef
ap&r,f} vdYk eabxyfpum;av; qufvu
kd af wmh b0rSm igbmqufvyk &f rvJqw
kd hJ todPfeYJ pdw"f mwftiftm;
tjynft
h 0 &&So
d mG ;ygw,f/ 'umoufEikd f vufawGUyJ r[kwv
f m;/
]trsuyf g&if ESpzf ufemr,f} qdw
k hJ eabxyfpum;pkav; wpfcv
k nf; ]jird ;f at;aomb0ydik &f iS }f pmtkyrf mS
OD;Zif;a&;cJzh ;l yg w,f/ eabxyf toH;k tEIe;f awGukd uvufw,f? ayghysuw
f ,f vdYk wcsKd Uu a0zefu&hJ UJ Muayr,fh
rdom;pkwpfcrk mS awmh ud,
k u
f ,
kd f wdik f a'gojzpf&ifvnf; 'Dpum;pkav; ESv;kH oGi;f ovdk rdom;pk0if wpfa,muf
a,muf a'gojzpfwikd ;f vnf; 'Dpum;pkav;eJY tjyef tvSef owday;Muw,fqykd /J
rdom;pkwpfcu
k awmh ]tqmrajyorQ wm&Sn&f r,fh qif;&JawG} qdw
k hJ OD;Zif;&JU eabxyfpum;pkav;udk
wPSmaMumifh 'kuj zpf&wmudk qifjcifrw
d ikd ;f rMumrMum a&&Gwrf Md uw,fvYkd qdk ygw,f/
OD;Zif;a&;wJh eabxyf "rpum;pkav;awG trsm;Mu;D &Syd gw,f/ pum;pkwikd ;f [m tenf;qH;k vlwpfa,muf
twGuaf wmh xl; xl;jcm;jcm; tusKd ;&So
d mG ;wmcsn;f ygyJ/ eabum&efuu
kd &f if jy;D a&m vkyx
f m;wmrS r[kwb
f ?J
w&m;oabmtESpo
f m&awG tjynft
h 0yg atmif uspu
f spv
f spv
f spf vkyx
f m;wmav/ eabxyfqakd wmh tao
rSwzf Ykd vG,o
f mG ;wmaygh/
pum;vH;k wpfv;kH ? pum;pkwpfp[
k m vlwpfa,muftwGuf uvufw,f? ayghysuw
f ,f vdYk tay:,H
a0zefHkeJY jyD;oGm;ayr,fh wjcm;vlwpfa,muftwGufawmh pdwf"mwfeJY b0udk tMuD;tus,f ajymif;vJ
oGm;apEdik w
f ,fq&kd if tJ'pD um;vH;k ? tJ'pD um;pkukd oH;k EIe;f oifw
h ,f? a&;om;oifw
h ,fvyYkd J OD;Zif; ,lqygw,f/
w&m;wdyfacG &EdkifwJh ae&mudkawmh pmtkyfwdkif;eD;yg;&JU aemufqHk;rSm xnfhoGif;ay;xm;ygw,f/
w&m;tm;xkwef nf;u vnf; pmtkyw
f ikd ;f rSm olaY e&meJo
Y l vdt
k yfovdk ygaewJt
h wGuf txl;ajymjyp&m rvdak wmh
ygbl;/
pmeJt
Y wl yl;wGyJ gvmwJh ar;cGe;f awGuakd wmh tvsO;f oifw
h hJ tcg bmoma&;tar;tajzaqmif;yg;awGrmS
oD;jcm;ajzay;yghr,f/
'umoufEikd &f UJ b0xm0&at;csr;f ygap/
arwmjzifh
t&Siq
f Em"du(a&Tyg&rDawm&)

pdwfoef.oef.av;xm;wwfol
OD;Zif;t&Siq
f Em"du . . .
wynfah wmfr dak opGmjzifh pma&;vdu
k yf gw,f/ OD;Zif;&JU pmtkyaf wGtm;vH;k udk wynfah wmfrwdYk zwfMu
&ygw,f/ t&rf;aumif;jy;D em;vnfv,
G u
f l &Si;f &Si;f vif;vif;eJY zwf&I ygw,f/ pmpOf 19 tkyaf jrmufrmS q&mawmf
qDu pma&;vd&Yk aMumif; zdwaf c: oHukd awGUvdu
k &f vdYk t&rf;0rf;ajrmufryd gw,f/
q&mawmfuv
kd nf; zl;csiyf gw,f/ wynfah wmfrwdYk q&m awmfaewJah usmif;udk bk&m;zl; xGuMf uvdYk
a&muf&Sdygw,f/ q&mawmfudk rzl;&yg/ q&mawmfu awmifay:awmausmif;rSm w&m;tm;xkwfw,fvdkY
od&ygw,f/
wynfah wmfr pma&;wm trSm;yg&if onf;cHawmfryl g/

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

wynfah wmfrwdYk q&mawmf&UJ pmtkyf pmpOf(3) raocif bmvkyMf urvJ qdw


k phJ mtkyu
f kd t&ifzwf&awmh
xGuforQpmtkyfawGudk &efukefa&Twd*Hkbk&m;rSm 0,fzwf&ygw,f/ pmtkyfxJrSmygwJh taMumif;awGudk
wynfah wmfrwdYk twwfEikd q
f ;kH vdu
k ef musio
hf ;kH tm;xkwyf gr,fb&k m;/
wynf h a wmf r &J U tazrS m uif q ma0'emeJ Y tarrS m avjzwf xm;wm (6)ES p f & S d y gjyD b k & m;/
tazuifqmjzpfwm 28-6-03 &ufaeY urS pjzpfwmyg/ q&mawmf&UJ raocifbmvkyMf urvJpmtkyu
f kd
awGU&zwfvu
kd &f awmh wynfah wmfrwdYk rdom;pkrmS tm;ud;k &m tppf trSef awGU&ygw,fb&k m;/
taztaraus;Zl;udk q&mawmf&UJ pmtkyf zwfjyjy;D a0'em udk cHEikd af tmif wwfoavmuf ajymjyygw,f
bk&m;/ tazoufomawmh q&mawmf&UJ pmtkyaf wGukd olu,
kd w
f ikd f zwfEikd yf gw,fb&k m;/
q&mawmf&UJ pmtkyaf wGxrJ mS wpftyk ef w
YJ pftyk f qH;k rwmawG rwlnb
D J rd;k oGm;&atmif wynfah wmfrwdv
Yk kd
vli,fawG em;vnfv,
G w
f mawG awGU&awmh wynfah wmfrjzifh 'Db0rSm 'DcEm ud,
k yf J jzpfcsiw
f ,f/ aemifb0
qdkwm wynfhawmfraMumufvmw,f/ rdbawGudkvnf; wynfhawmfr apwemrSefeJY aus;Zl;qyfcGifh&wm
q&mawmf&UJ pmtkyzf wfawmhrS pdwx
f m;awG ajymif;vJwm wynfah wmfr 0efcyH gw,f bk&m;/
wynfhawmfr pdwfaepdwfxm; t&rf;ajymif;vJvmygjyD bk&m;/ b0rSmvnf; wynfhawmf t&rf;
csr;f omcsiyf gw,f/ wynfh awmf ynmrSm (10)wef;ratmifawmh pD;yGm;a&; 0ifvyk &f ygw,f bk&m;/ qdik af v;wpfck
upjy;D awmhvyk yf gw,f/ ukeaf jcmufqikd f pjy;D xGujf zpfygw,f/
98 ckEpS rf mS pD;yGm;a&; pvky&f ygw,f/ cufcufccJ aJ wGeYJ &ifqikd &f ygw,f/ pdwaf omuawGvnf; a&muf&
ygw,f/ rdbawGu use;f rma&;raumif;Muawmh ]igwdrYk jS zpf&w,f} vdYk a'goawGeYJ ylaqG;idak <u;&wmvnf;
rsm;ygw,fb&k m;/ wynfah wmfr&JU b0 trSeaf wGygbk&m;/
q&mawmf&UJ pmtkyaf wGtm;vH;k wynfah wmfeYJ eD;pyfwv
hJ l awGukd ay;zwfygw,f/ q&mawmf&UJ yHak wmfygwJh
pmtkyu
f v
kd nf; wynfah wmfr vltrsm;zl;&atmif jyygw,fb&k m;/ tm;vH;k uvnf; MuKd uMf uw,f/
bDbpD rD mS q&mawmf&UJ toHuv
kd nf; em&ygw,f/ olwYkd awG ar;Muwm q&mawmfjyefajzwmawGu
raocifbmvkyMf urvJ pmtkyx
f u
J tar;tajzawGeYJ wlw,faemf/
aemufq;kH xGuw
f hJ pdwt
f m;jznf"h ropH Ofuv
kd nf; MuKd uyf g w,f/ tJ'pD mtkyu
f wpfrsKd ;qef;xm;wm
awGU&ygw,f/ rSwv
f Ykd vnf; vG,yf gw,f/ usiEhf ikd af tmifvnf; MuKd ;pm;ygr,f/ aps;a&mif;&if;eJY wynfah wmfr
twwfEikd q
f ;kH owdxm; touf&LS ygw,f bk&m;/ touf&LS wmudk prSwyf gw,f/
q&mawmf&UJ &[ef;b0u vlb
Y 0xuf ukov
kd &f ydrk sm; w,fqw
kd m rSew
f ,faemf/ wynfah wmfrwdu
Yk
edAm ef&zdYk a&mufzq
Ykd kd wm vG,yf ghrvm;bk&m;/ wynfah wmfr aMumufvnf;aMumufyg w,f/ wynfah wmfrwdv
Yk al wG
edAm efa&mufEikd f ra&mufEikd f b,fvkd od&rvJ bk&m;/
wynfhawmfrvnf; oDv&Sifq&mav;awGudk awGU&awmh t&ifwkef;u trSwfrxif aecJhygw,f/
q&mawmf&UJ pmtkyaf wG zwf&awmh wynfah wmfrwdeYk YJ oDv&Siq
f &mav;awGeu
YJ qDeaYJ &vdk uGmaewm awGU&w,f/
q&mawmfwv
Ykd ekd YJ wynfah wmfrwdv
Yk kd vlawG eJq
Y kd a&TeaYJ jrMu;D vdyk J uGmr,fvYkd xifygw,f/ ydjk y;D vnf; ,HMk unf
vmw,f/ dak ovmygw,fb&k m;/
]ESv;kH om;rSm bk&m;wnf} qdw
k hJ q&mawmf&UJ pum;awGukd vnf; wynfah wmfr em;axmifjy;D ? ESv;kH oGi;f jy;D
pdwu
f kd oefaY tmif xm;Edik v
f mygw,fb&k m;/
q&mawmfaemufxu
G rf ,fh pmtkyaf wGuv
kd nf; 0,fzwfyg r,fb&k m;/ vlrcsr;f omayr,fh pdw"f mwf
csr;f omatmif jzLpifatmif aexdik v
f mygjy/D aps;a&mif;wmvnf; avmbeJY r[kwb
f J apwem oefo
Y efeY YJ

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

a&mif;vmygw,f/ aps;a&mif;raumif;vnf; pdwrf npf wwfawmhygbl; bk&m;/


wynfah wmfr&JU pmxJrmS trSm;ygcJ&h if onf;cHawmfryl g bk&m;/
q&mawmfuse;f rmpGmjzifh w&m;usiEhf ikd yf gap/ tm;xkwEf ikd f ygap/ wynfah wmfrwdu
Yk v
kd nf; edAm efoYkd
ac:Edik yf gap/
wynfah wmfr
roEmatmif(c)ri,fi,f
jrKdUraps;?yef;waemfjrKdU/
roEmatmifa& . . . .
rdbudk w&m;pmtkyf zwfjyw,fqw
kd m taumif;qH;k aus; Zl;qyfenf;eJY rdbudk aus;Zl;qyfwmygyJ/
w&m;"reYJ aus;Zl;qyfrS rdbaus;Zl; auswmr[kwv
f m;/
]rdbaus;Zl;qdw
k m b,fvekd nf;eJrY S qyfvYkd rausEikd b
f ;l ? bk&m;&Siaf wmif rdcifaus;Zl;udk Edw
Yk pfv;Hk zd;k yJ
ausatmifqyfEikd cf w
hJ ,f} vdYk ajymavhajymx&SMd uygw,f/ tJ'pD um; vH;k 0 rrSew
f hJ taMumif; ]EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k
ausygw,f} aqmif;yg;rSm ajz&Si;f jyxm;ygw,f/
q&m q&mrawGu ausmif;om;ausmif;olawGukd rdb aus;Zl;taMumif; pmpDpmuH;k a&;&if ]Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ
ausw,f}qdw
k hJ tcsuu
f kd rygrjzpf xnfah &;zkYd wku
d w
f eG ;f avh&MdS uygw,f/ tJ't
D csuf ryg&ifuykd J trSwef nf;oGm;
Edik w
f hJ oabm&Syd gw,f/
*sme,f? r*Zif;awGrmS tEkynmonfawGu olw&Ykd UJ tEk ynmaMu;eJY rdbudk aus;Zl;qyfaeygw,f
qdw
k t
hJ aMumif; ajymMuwJt
h cgrSmvnf; ]rdbaus;Zl;u odyMf u;D w,fav? jrwfpmG bk&m;awmif Edw
Yk pfv;Hk zd;k yJ
auswmr[kwv
f m;} vdYk cyfwnfwnfeYJ A[kow
k tpGr;f jyavh&MdS uygw,f/
pmayESpYH yfoal wGvYkd xif&avmufwhJ ynmwwf trnfc?H ynm&Sit
f rnfcH vly*k Kd vaf wmfawmfrsm;rsm;vnf;
]Edw
Yk pfv;kH zd;k }udk yJ cHwiG ;f awGU? vufawGUaeMuqJyg/ &[ef;yk*Kd vw
f csKUd a&;wJh pm awGrmS yg ]Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ ausw,f}vdYk
awGUawGUvm&awmh tHMh opdwef t
YJ wl omoemtwGuyf g &ifav;rd&jyefygw,f/
b,folupjyD; yg;pyfaqmhvdkufrSef;rodwJh ]EdkYwpfvHk;zdk;yJ ausw,f} qdkwJhtcsufudk bk&m;a[mvdkY
xifrw
S rf mS ;aeMuwJo
h al wG trsm;Mu;D &Syd gw,f/ ]trSm;Mum trSejf zpf} qdw
k hJ acgif;pOfatmuf tJ't
D csuf
a&mufomG ;wm 0rf;enf;p&mMu;D yg/
tkyEf pS q
f ,fajrmufpmtkyu
f kd tpuawmh ]ESv;kH om;rdwL } vdYk wyfrvdyYk g/ bk&m;*kPaf wmfymG ;jcif; taMumif;
a&;xm;wJh aqmif;yg;vnf;jzpf? acgif;pOfvnf; vSvaYkd ygh/
'gayrJh pmtkyaf cgif;pOfqw
kd m ydrk w
S rf w
d wfwhJ oabm&Sw
d t
hJ wGuf tpOftvmrSwo
f m;xm;wJh t,ltq
trSm;udk trSejf yif ay;xm;wJh ]EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausygw,f} pum;&yfukd xifxif&mS ;&Sm; rSwrf o
d mG ;apcsiv
f Ykd aqmif;yg;
trsm;Mu;D xJu ]EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausygw,f} aqmif;yg;udyk J pmtky&f UJ t"duacgif;pOftjzpf wyfvu
kd yf gw,f/
b,forl qdk rdbaus;Zl;udk ausatmif qyfEikd w
f t
hJ aMumif; qyfenf;eJw
Y uG jrwfpmG bk&m; a[mMum;xm;wJh
tcsuu
f kd ]rdbaus;Zl; tausqyfenf;} aqmif;yg;rSmvnf; tweftoifh &dyrf ad tmif csUJ a&;jyxm;ygw,f/
ukov
kd rf vkyaf o;wJh rdb ukov
kd v
f yk af tmif? ukov
kd v
f yk f aewJh rdb ukov
kd f yd
k yd
k wd;k vkyEf ikd af tmif
ulnyD yhH ;kd ay;&if rdb aus;Zl; ausygw,f/ w&m;r&Sad o;wJh rdb w&m;&Sad tmif? w&m; &Sjd y;D om; rdb yd
k yd
k
w&m;&Sad tmif pGr;f aqmifjznfq
h nf;ay;&if rdbaus;Zl; ausygw,f/

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

pdwo
f efpY ifatmifxm;wwfaejyD qdv
k Ykd 0rf;omygw,f roEmatmif/ Ak'w
&m;awmfawG&UJ t"du
&nf&,
G cf suu
f pdwo
f efY pifzyYkd gyJ/ edAm eftygt0if aumif;usK;d csr;f omawGtm;vH;k [m pdwo
f efpY ifrS &Edik w
f hJ
t&mawGav/
vl0wfaMumifyjJ zpfjzpf? &Si&f [ef;yJjzpfjzpf twdwu
f yg&rD "mwfcv
H nf;ygr,f? 0dyemtvkyu
f v
kd nf;
MuKd ;MuKd ;pm;pm; tm;xkwrf ,fq&kd if 'Db0rSm edAm efa&mufEikd yf gw,f/
twdwu
f yg&rDawGqw
kd muawmh ud,
k rf jrif&vdYk xm; vdu
k yf gawmh? 'Db0rSm wpfzufu edAm efukd
OD;wnfwhJ 'ge? oDvpwJh yg&rDaumif;rIawGukd MuKd ;pm;jznfu
h si&hf if; wpfzufuvnf; owd y|mef0yd emtvkyu
f kd
ud,
k t
f rlt&m bmyJjyKjyK-jyKaepOf? pdwf tajctae bmyJjzpfjzpf-jzpfaepOf? aepOfwikd ;f aepOfwikd ;f rSm owd
Pftjynfeh YJ MuKd ;pm;tm;xkwaf er,fq&kd if taMumif;pHw
k w
hJ pfaeY edAm efcsr;f omudk rsuaf rSmufjyKciG &hf ygvdrrhf ,f/
'Db0 r&vnf; eD;uyfwhJ b0wpfcck rk mS awmh &rSmaocsm wmaygh/ ta&;tMu;D qH;k uawmh ud,
k phf w
d u
f ,
kd f
tjro
J efpY ifatmif xm;jy;D yg&rDjznfah ezdeYk YJ bm0emyGm;aezdyYk gyJ roEmatmifa& .../
roEmatmif&UJ b0xm0&at;csr;f ygap/
arwmjzifh . . .
t&Siq
f Em"du(a&Tyg&rDawm&)

t&Siq
f Em"du

10

shwehinthar.com

&[EmESifUtdk;uGif;quf
t&Sib
f &k m; ...
&[Emyk*Kd vrf sm;&JU td;k awG[m wpfcek w
YJ pfck ]uGi;f quf} qufaeMuw,fqw
kd m rSeyf govm; bk&m;/
armifvif;aZmfatmif? ausmufajrmif;/
'umvif;aZmfa& ...
'umav;wpfa,mufu OD;Zif;udk avQmufz;l ygw,f/
]q&mawmfwpfyg; &[EmvdYk emrnfMu;D vm&if aq;Hyk ifo
h mG ;jy;D "mwfreS f u
kd Mf unfrh ,f? td;k uGi;f qufq&kd if
&[Em? td;k uGi;f quf r[kw&f if &[Emr[kwb
f ;l aygh? &Si;f aewmyJ? bmrS tjiif;yGm;p&m rvdak wmhb;l } ...wJ/h
]&[EmrSe&f if td;k uGi;f quf} qdw
k hJ Mum;zl;em;0 wpf qifph um;awGukd trSev
f Ykd xifjrif,q
l jy;D avQmufxm;
vdu
k w
f mygyJ/ "mwfreS f u
kd f Munfv
h Ykd td;k uGi;f quf r[kwf &if &[Em r[kwb
f ;l vdYk ol owfrw
S rf mS aocsmygw,f/
wu,fvrYkd sm; "mwfreS &f iS u
f &[Em jzpfaecJ&h if &[Emudk jypfrmS ;wJh tukov
kd u
f MH u;D xdu
k af wmhrmS rvGyJ gbl;/
vlom;awG&JU tdk; wpfckeJYwpfck qufyHku ]uGif;quf? csdwfquf? awhquf} vdkY oHk;rsdK;&Sdygw,f/
tjrifjh rwfq;kH vlom;awG&UJ td;k u ]uGi;f quf} jzpfjy;D tv,ftvwf jrifjh rwfoal wG&UJ td;k u]csw
d q
f uf} jzpfygw,f/
omrefjrifjh rwfoal wGeYJ d;k d;k vlom;awG&UJ td;k uawmh]awhquf} awGcsn;f ygyJ/
tjrifjh rwfq;kH vlom;awGqw
kd m opmav;yg; trSew
f &m;udk ud,
k w
f ikd v
f nf;od? uRwx
f u
kd o
f rQ a0ae,s
awGuv
kd nf; odatmif a[majymnTejf yawmfrEl ikd w
f hJ ]ormorK'b
&k m;&Si}f awG ygyJ/ ormorK'b
&k m;&Sit
f m;vH;k &JU
td;k awmfawG[m wpfcek w
YJ pfck ]uGi;f quf} qufaeMuygw,f/ oHuiG ;f wpfuiG ;f eJY wpfuiG ;f udk *a[aqmfjy;D
wGq
J ufxm;ovdk wpfv;kH wpfcw
J nf;? wpfquf wpfpyfwnf; qufaeMuygw,f/
tv,ftvwf jrifjh rwfoal wG qdw
k muawmh opm av;yg; trSew
f &m;udk ud,
k w
f ikd o
f m odjrifjy;D
ow0ga0ae,s awGukd odatmif a[mjyawmfrrlEikd w
f hJ ]yapuAk'g bk&m;&Si}f awG ygyJ/yapuAk'g bk&m;&Sit
f m;vH;k &JU
tdk;awmfawG[m wpfckeJYwpfck ]csdwfquf}qufaeMuygw,f/ cRef;csdwfawG tcsif;csif; jiduyfaeovdkrsdK;
td;k auG;auG;wpfcak y: td;k aumufaumuf wpfcu
k csw
d w
f ,
G jf iu
d yf qufpyfaeMuygw,f/
omrefjrifjh rwfoal wGqw
kd muawmh opmav;yg; trSew
f &m;udk ud,
k w
f ikd f rodjrifEikd b
f J bk&m;a[mwJh
w&m;udk bk&m;xHu wdu
k f u
kd jf zpfap? om0u(bk&m;wynf)h xHu xyfqifh jzpfap em,l&rS odjrifEikd w
f hJ aomwmyef?
ou'g*grf? tem*grf? &[Em? t&d,myk*Kd vBf u;D awGygyJ/
d;k d;k vlom;awGqw
kd muawmh uHeu
YJ &H UJ tusKd ;udk ESpEf pS f umum ,HMk unfNy;D kyef mrfjzpfysuu
f kd jrifprG ;f Edik w
f hJ
uvsmP ykxZk Of(ykxZk Oftaumif;)yk*Kd vaf wGeYJ uH uH&UJ tusKd ;udk r,Hk MunfbJ aA'if ,Mwm "mwfu
kd "f mwfqif
pwJh avmuDr*Fvm awGukd ,HMk unfw?hJ kyef mrfjzpfysuu
f kd rjrifbJ yk*Kd vo
f w0g ynwfawGrmS tpGt
J vrf;Bu;D aewJh
tEyx
k Zk Of(ykxZk Oftuef;) yk*Kd vaf wGygyJ/
&[Emyk*Kd vBf u;D rsm; tygt0if omrefjrifjh rwfoal wGeYJ d;k d;k vlom;awGtm;vH;k &JU td;k awG[m wpfcek w
YJ pfck
]awhquf}qufaeMuygw,f/ td;k wpfc&k UJ xdyef YJ wjcm;td;k wpfc&k UJ xdy?f xdyx
f yd cf si;f xdpyfNy;D awhww
JG JG yl;uyf
qufpyfaeMuygw,f/
td;k pkur|mef; IymG ;MuwJh wcsKd U w&m;&dyo
f mawGrmS OD;acgif;cGeH w
YJ uG wpfu,
kd v
f ;kH u td;k pkawGukd
oHBuKd ;av;awGeYJ wGo
J jD yxm;wm awGUEdik yf gw,f/ aq;ukcef;awGu eH&aH wGrmS uyfjyxm;wwfwhJ td;k pkypkd wm
awGrmS vnf; vlt
Y d;k awG wpfcek w
YJ pfck b,fvw
kd q
JG ufaeMuw,fqw
kd m avhvmEdik yf gw,f/

t&Siq
f Em"du

11

shwehinthar.com

w&m;&dyo
f meJY aq;cef;ydpk wmawGrmS jyoxm;wJh tJ'D td;k awGtm;vH;k [m bk&m;? yapuAk'g r[kww
f hJ
vlom;awG&UJ td;k awGcsn;f jzpfvYkd td;k tm;vH;k [m ]awhquf}qufaeMuwmcsn;f ygyJ/
tESpcf sKyf jyefajym&&if ormorK' bk&m;&Siw
f &Ykd UJ td;k [m ]uGi;f quf}? yapuAk'g bk&m;&Siw
f &Ykd UJ td;k [m
]csw
d q
f uf}? &[Emtygt0if usev
f o
l m;tm;vH;k &JU td;k [m]awhquf} jzpfyg w,f/
OD;Zif;wdYk jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ td;k awmfawG[m tqufBu;D wpfq,fEh pS q
f ufeYJ vufacsmif;awmf tqpf
ae&mawGuvGJ&if wpfudk,fawmfvHk;u tdk;qufawGtm;vHk; oHuGif;awGvdk wpfvHk;wpfcJwnf; wGJquf
aeMuygw,f/
tqufBu;D wpfq,fEh pS q
f ufqw
kd mu vuf0J vuf,m vufaumuf0wfEpS cf ek YJ vufqufwhJ tqufEpS cf ?k
vufaumuf 0wfuae wHawmifqpftxd vufeJY vufarmif;qufwJh tqufESpfck(vuf0J vuf,m)?
vufarmif;eJv
Y ufjyif;kd (nyf ;kd ) qufwt
hJ qufEpS cf (k 0J,m)? ajczrd;k awmfeaYJ jcovH;k awmfqufwhJ tqufEpS cf k
(0J,m)? ajcovH;k d;k eJY aygif;kd qufwhJ tqufEpS cf (k 0J,m)? aygif;kd eJY wifyg;qHk ;kd qufwhJ tqufEpS cf k (0J,m)wdyYk gyJ/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ vnfyif;td;k awmfawG[m oHuiG ;f qufawG *a[aqmfxm;ovdk wpfv;kH wpfcw
J nf;
wGq
J ufaewJt
h wGuf wpfae&m&mudk aemufjyefvn
S Mhf unfah wmhr,fq&kd if vnfyif;awmfcsn;f oufouf vSnMhf unfh
vdYk r&ygbl;/ wpfu,
kd af wmfv;kH vSnMhf unfrh &S ygw,f/
'gayrJh jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ yg&rDbek ;f uHwefc;kd aMumifh ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f wrifaemufjyefvn
S ahf ep&m rvdyk gbl;/
wpfae&mudk aemufjyefvn
S Mhf unfrh ,fvYkd pdwaf wmfjzpfvu
kd w
f meJY wpfNyKd ief uf r[myx0DajrBu;D u ]t&Sib
f &k m;
jznfu
h sichf w
hJ hJ yg&rDawG[m ud,
k w
f ikd af emufjyefvn
S &hf r,fh yg&rDrsKd ;awG r[kwyf gbl;} vdYk rajymaomfvnf;
ajymouJo
h jYkd zpfNy;D td;k xde;f pufvkd ywfcsmvnfomG ;vdu
k w
f m jrwfpmG bk&m; Munfah wmfrv
l &kd mt&yfukd rsuEf mS awmf
rlrNd yq
D rkd S &yfomG ;ygawmhw,f/
jrwfpmG bk&m; Munfah wmfrv
l &kd mt&yfeYJ rsuEf mS csi;f qdik f rdatmif r[myx0DajrBu;D u jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ
ud,
k af wmfuv
kd n
S ahf y;vdu
k w
f mygyJ/ qHyifny q
f &mu olny v
f w
kd ahJ e&m a&mufatmif qHv
k nfuv
k m;xdik u
f kd
vSnNhf y;D qHyifny o
f u
l kd taetxm;ajymif;ay;ovdrk sKd ;aygh/ Munfah wmfrv
l &kd mt&yfukd MunfNh y;D Nyq
D rkd S oGm;awmfrv
l &kd m
t&yfukd rsuEf mS jyefrrl ad tmif r[myx0DajrBu;D u jyefvn
S ahf y;ygw,f/
jrwfpGmbk&m;&Sif&JU tJ'Dvdk Munfhjcif;rsdK;udk ]qifajymifBuD;&JU vSnfhMunfhjcif;(em*gyavmudw)} vdkY
ac:ygw,f/ qifajymifBu;D awG aemufjyefvn
S Mhf unfrh ,fq&kd if vnfyif;oufouf vSnMhf unfv
h rYkd &bJ wpfu,
kd v
f ;kH
vSnNhf y;D Munfrh S &vdyYk gyJ/
y&deAd m efpaH wmfrzl Ykd oH;k vtvdk a0omvDNrKd UrSm tm,kocFg&vTwaf wmfrNl y;D wJah emuf a0omvDNrKd Uuae
y&deAd m efprH ,fh ukoed mHu
k kd <uwJch &D;rSm jrwfpmG bk&m;&Si[
f m a0omvDNrKd UwHcg; aygufae&mta&muf a0omvDNrKd Uudk
aemufq;kH Munfjh cif;taeeJY aemufjyefvn
S Mhf unfah wmfrcl yhJ gw,f/ qifajymifBu;D &JU vSnMhf unfjh cif;rsKd ;eJyY gyJ/
a0omvDNrKd Uudk jrwfpmG bk&m; aemufjyefvn
S Mhf unfw
h m[m tvGr;f ajyvSnMhf unfw
h mr[kwyf gbl;/ rcGEJ ikd f
rcGm&ufvdkY vSnfhMunfhwmvnf;r[kwfygbl;/ jrwfpGmbk&m; aemufjyefvSnfhMunfhwJh NrdKUwHcg;aygufae&mrSm
a0omvDrif;awG apwDwnfNy;D yef;a&csr;f qGr;f qDr;D ponfev
YJ LS 'gef;ylaZmfMu&if tJ'u
D o
k v
kd u
f aemufo;kH ESpf
tMumrSm aoaMuysupf ;D Muawmhr,fh a0omvDrif;awGtwGuf tm;ud;k tm;xm;&m oHo&m&dum jzpfvrd rhf ,fvYkd
BuKd wifojd rifawmfrw
l t
hJ wGuaf 0omvDrif;awGukd cs;D ajrm uf apmifah &Smufwt
hJ aeeJY aemufjyefvn
S Mhf unfah wmfrjl cif;
jzpfygw,f/
'umvif;aZmfa& ...

t&Siq
f Em"du

12

shwehinthar.com

]td;k uGi;f quf} qdw


k m ormorK'b
&k m;&Siaf wGeo
YJ m oufqikd w
f hJ oD;jcm;*kPx
f ;l wpfcjk zpfovdk ]td;k
csw
d q
f uf}qdw
k mvnf; yapuAk'g bk&m;&Siw
f eYkd o
YJ m oufqikd w
f hJ oD;jcm;0daoowpfck jzpfygw,f/ &[Emqdw
k m
bk&m;? yapuAk'g wdeYk YJ EdiI ;f ,SO&f if yg&rDcsi;f a&m? todPfcsi;f a&m tqift
h wef;trsm;Bu;D edrw
hf mrdYk bk&m;eJY
NyKd iNf y;D ]td;k uGi;f quf}vdYk r,lqoifo
h vdk yapuAk'g eJY NyKd iNf y;D vnf; ]td;k csw
d q
f uf} vdYk rowfrw
S o
f ifyh gbl;/
omrefval wGvkd ]td;k awhquf} vdyYk J yd#uwfawmfet
YJ nD oHo,r&Sd rSwo
f m;xm;oifyh gw,f/
wu,fawmh bk&m;om;awmf &[ef;awmfawGukd &[Em [kwrf [kwf pdppfa0zefwt
hJ vky[
f m vl0wfaMumif
'um'umr awG&UJ tvkyf r[kwyf gbl;/ olajymwJph um;? ola[mwJw
h &m;u ud,
k &hf UJ pdw"f mwfeYJ ud,
k &hf UJ b0udk
aumif;&mjrwf&mNird ;f csr;f &mbuf wd;k wufajymif;vJapEdik w
f ,fq&kd if &[ef;wmwm-rwm wm ,HMk unfav;jrwfpmG
qnf;uyfu;kd uG,f ykH gyJ/ (bk&m;a[m ax&0g'yd#uwfeYJ udu
k n
f w
D hJ tqH;k trawG jzpfzaYkd wmh txl; ta&;Bu;D
ygw,f/)
&[EmqD wynfhcHtm;xkwfrS &[EmjzpfrSm r[kwfyg bl;? ykxkZOfqD wynfhcHtm;xkwf&ifvnf;
bk&m;a[musiphf OfeYJ udu
k n
f &D if &[EmjzpfEikd yf gw,f/ &[EmvdYk emrnfBu;D ayr,fh oleT Mf um;wJu
h siphf OfawGu
bk&m;a[m ax&0g'usifhpOfawGeJY qefYusifaer,fqdk&ifawmh ]q&mrSm;&if wpfoHo&mvHk;arSmuf} qdkwJh
pum;twdik ;f tBu;D tus,f ud,
k u
f sKd ;enf;Muygvdrrhf ,f ...vdYk .../
tod&iS ;f tjrifvif;Muygap/
tifwmAsL;*sme,f? atmufwb
kd m(30)? 2002/
tTe;f /

/ okwrf [m0gt|uxm? pm - 154 - 155/

rjznfUrjzpfyg&rD
t&Sib
f &k m; ...
jyKcNhJ y;D ? jyKvwUH yg&rDawG r&Sb
d J ,ckvuf&b
dS 0 wpfck wnf;rSmyJ bk&m;a[mtwdik ;f twdtususi&hf if
usiw
hf o
hJ al wG tm;vH;k 'Db0rSmyJ b0cEmcsKyNf ird ;f Edik yf govm;? odrYk [kwf wcsKd Uom csKyNf ird ;f Edik yf govm;? odrYk [kwf
tm;vH;k rcsKyNf ird ;f Edik b
f ;l vm; ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/ wcsKd Uu ]'Db0rSm w&m;xl;&zdYk yg&rDrvdb
k ;l } vdYk ajymMuvdyYk g
bk&m;/
armifausmaf Zvwf? puFmylEikd if /H
'umausmaf Zvwfa& ...
yg&rDqw
kd hJ pum;vH;k udk jrefrmpum;vH;k tjzpfeYJ wGiw
f iG f us,u
f s,f oH;k EIe;f aeMuawmh ]yg&rDqw
kd mbmvJ}
vdaYk r;vdu
k &f if ]yg&rDqw
kd m yg&rDaygh} vdyYk J tay:,HajymwwfMuygw,f/ yg&rD&UJ t"dym ,fukd wu,fow
d o
hJ l
odyrf &Syd gbl;/
odygw,fqw
kd o
hJ l trsm;pkuvnf; ]yg&rDqw
kd m ukov
kd f aumif;rIukd ajymwm} vdyYk J omrefoMd uygw,f/
ukov
kd af umif;rIwikd ;f yg&rDr[kwb
f ;l qdw
k m&,f? yg&rDqw
kd hJ ygVd pum;vH;k &JU jrefrmvdk t"dym ,fu bmqdw
k m&,f
udak wmh odwo
hJ l tifrwef&mS ;ygw,f/
yg&rDqw
kd m ]jrifjh rwfoal wG &JUtvky}f vdYk t"dym ,f&yg w,f/ jrifjh rwfoal wG vkyw
f hJ tvky[
f m yg&rDygyJ/
bk&m;tavmif;? yapuAk'g tavmif;? &[Emtavmif;pwJh t&d,m tavmif; olawmfaumif;awG[m jrifjh rwfol
awGyg/ tJ'D jrifh jrwfoal wG vkyaf vhvyk x
f &Sw
d hJ tvkyrf sKd ;udk yg&rD vdYk ac:ygw,f/

t&Siq
f Em"du

13

shwehinthar.com

wpfenf;tm;jzifh yg&rDqw
kd m ]jrifjh rwfojl zpfaMumif;tvky}f vdYk t"dym ,f&ygw,f/ vlwpfa,mufukd
jrifjh rwfol jzpfapEdik w
f t
hJ vky?f jrifjh rwfot
l jzpf ydaYk qmifzefw;D ay;Edik w
f hJ tvky[
f m yg&rDygyJ/ bk&m;? yapuAk'g ?
&[EmpwJh t&d,m olawmfaumif;Bu;D awG[m jrifjh rwfoal wGyg/ tJ'v
D kd jrifjh rwfoal wG jzpfvmatmif pGr;f aqmif
ay;Edik w
f hJ tvkyrf sKd ;udk yg&rDvYkd ac:ygw,f/
]jrifjh rwfoal wG&UJ tvky}f qdw
k hJ t"dym ,f&,f? ]jrifjh rwf oljzpfaMumif;tvky}f qdw
k hJ t"dym ,f&,f? t"dym ,f
ESpcf u
k kd aygif;pyfNy;D t&Si;f qH;k ajym&&if ]yg&rD} qdw
k m ]jrifjh rwfwt
hJ vky}f ygyJ/
yg&rDrvdb
k ;l vdYk ajymvdu
k w
f m[m jrifjh rwfwt
hJ vkyaf wG vkypf &mrvdb
k ;l vdYk ajymvdu
k w
f mygyJ/ jrifjh rwfwhJ
tvkyaf wG rvkyf csib
f ;l qkrd aS wmh edr,
hf w
k w
f hJ tvkyaf wGyJ vkycf siw
f ,fqw
kd hJ t"dym ,f oufa&mufaeygw,f/
aemufwpfenf;t"dym ,fuawmh ]yg&} qdw
k m ]oHo&m wpfzufurf; edAm ef}? ]rD} qdw
k m ]a&mufapEdik w
f hJ
w&m;}? ]yg&rD} qdak wmh ]oHo&mwpfzufurf; edAm efukd a&mufapEdik w
f w
hJ &m;} vdYk t"dym ,f&ygw,f/ edAm ef
a&mufaMumif;w&m;udk yg&rD vdYk ac:ygw,f/
yg&rDqw
kd m edAm efa&mufaMumif;w&m;vdYk t"dym ,f&wJh twGuf edAm efa&mufvo
kd w
l ikd ;f yg&rDukd rjzpfrae
jznfu
h si&hf ygr,f/ yg&rDrjznfb
h eJ YJ edAm efukd b,fvekd nf;eJrY S ra&mufEikd yf gbl;/ yg&rDrjznfb
h eJ YJ edAm efa&mufomG ;wJh
olvnf; wpfO;D wpfa,mufrS r&Syd gbl;/
ukov
kd af umif;rIawGukd yg&rDvYkd ajymaeMuayr,fh ukov
kd af umif;rIwikd ;f yg&rD rjzpfygbl;/ edAm efuOkd ;D wnf
&nfreS ;f Ny;D jyKwhJ ukov
kd af umif;rIawGom yg&rD jzpfygw,f/
*kPv
f ckd siv
f ?Ykd xifay:ausmMf um;csiv
f Ykd jyKwhJ ukov
kd f aumif;rIawG? tcGit
hf a&;wpfcck ?k vkyyf ikd cf iG w
hf pfcck k
&csiv
f Ykd tay;t,loabmrsKd ;? vmbfx;kd wJo
h abmrsKd ; jyKwhJ ukov
kd f aumif;rIawG? aemifb0awGrmS csr;f om
aumif;pm;csiv
f Ykd jyKwhJ ukov
kd af umif;rIawG[m yg&rDuo
k v
kd af wG r[kwyf gbl;/ d;k d;k ukov
kd af wG? omrefuo
k v
kd f
awGyg/ edAm efukd vH;k 0 ra&mufapEdik f ygbl;/
bmukodkvfaumif;rIyJ jyKjyK? ]edAmef&JU taxmuftyhH jzpfygap} vdkY edAmeftwGufyJ OD;wnfcsuf
csvu
kd rf ,fq&kd if jyKorQ ukov
kd af umif;rIwikd ;f yg&rD jzpfomG ;ygw,f/
PfrrDvYkd edAm efukd OD;rwnfwwfb;l qd&k ifvnf; aumif;jrwfwhJ bmtvkyyf v
J yk v
f yk ?f ]trsm;csr;f omMu
ygap}qdkwJh arwmpdwfeJYyJ vkyf&ygr,f/ udk,fhtusdK;udk vHk;0 rarQmfvifhbJ olwpfyg;tusdK;&zdkYoufoufyJ
&nf&,
G cf sux
f m;&ygr,f/ ppfreS o
f efpY ifwhJ y&[dwpdwef YJ vkyw
f hJ tvkyaf umif;? tvkyjf rwf rSeo
f rQ[mvnf;
yg&rDygyJ/
]'Db0rSm w&m;xl;&zdYk yg&rD rvdb
k ;l ? tm;xkwaf ezdyYk J vdw
k ,f} qdw
k hJ yk*Kd vaf wGtaeeJY owdy|mef0yd em
tvkyu
f kd tywfwukwf BuKd ;yrf;tm;xkwaf ejcif;onfyifvQif yg&rD jznfh aejcif;yJvYkd em;vnfoabmaygufzYkd
vdyk gw,f/ w&m;tm;xkwf wJh tvky[
f mvnf; jrifjh rwfwt
hJ vkyyf J r[kwv
f m;/ jrifjh rwfwhJ tvkyu
f kd yg&rDvYkd
ac:wmav/
tm;xkww
f ahJ e&mrSm bk&m;tqH;k trtwdik ;f enf;rSef vrf;rSejf zpfzaYkd wmh txl;ta&;Bu;D ygw,f/ bk&m;
TeMf um;wmu wpfrsKd ;? ud,
k t
f m;xkwaf ewmu wpfrsKd ;qd&k ifawmh tm;xkwcf sif oavmuf tm;xkw?f w&m;xl;
r&Edik yf gbl;/ tcsed u
f ek f ekH YJ vl yifyef;qif;&JykH J tzwfwifygvdrrhf ,f/
bk&m;tqH;k trtwdik ;f enf;rSev
f rf;rSef tm;xkww
f ,f yJ xm;OD;? twdwb
f 0rsm;pGmu jznfu
h siq
hf nf;yl;
cJw
h hJ yg&rDuo
k v
kd af wG? 'Db0rSm 0dyemtvkyef YJ wGNJ y;D jznfu
h siq
hf nf;yl; aewJh wjcm;yg&rDuo
k v
kd af wG vH;k 0
rygbJeaYJ wmh 'Db0rSm w&m;xl; r&Edik yf gbl;/

t&Siq
f Em"du

14

shwehinthar.com

Oyrm - w&m;awmh tm;xkwaf eyg&JU? tyl'Pf tat; 'Pfvnf; onf;rcHEikd ?f tpm;qif;&J ttdyq
f if;&J
'Pfvnf; onf;rcHEikd ?f [dv
k t
l jypfajym 'Dvu
l &hJ UJ 'Pfvnf; onf;rcHEikd ?f [dv
k el YJ w&m;jiif;cHv
k u
kd ?f 'Dvel YJ
w&m;&efjzpfvu
kd f jzpfaer,fqkd &if ]trsurf xGujf cif;? onf;cHjcif;} qdw
k hJ ]cEyD g&rD} csKd UwJah ewJh twGuf b,fawmhrS
w&m;xl; r&Edik yf gbl;/ 'gqd&k if 0dyemtvkyu
f kd tm;xkwaf e&if;eJY cEyD g&rDuv
kd nf; yl;wGjJ znfu
h sio
hf mG ; &r,fqw
kd m
oabmaygufavmufygNy/D twdwb
f 0awGu cED yg&rD jznfu
h sichf rhJ v
S nf; 'Db0rSm cEpD rG ;f tm; Bu;D rm;Edik w
f myg/
wjcm;yg&rDawGvnf; enf;wlygyJ/
aq;ausmif;om;wpfa,muftaeeJY pmusucf sipf w
d &f dS H?k pmusuEf ikd t
f m; aumif;Hek YJ q&m0ef rjzpfEikd yf gbl;/
vdt
k yfwahJ q;usr;f pmtkyaf wGvnf; 0,fEikd Of ;D rS? pdw&f n
S f vuf&n
S f oif Mum;jyoay;r,fh uRr;f usiq
f &morm;
vnf;&SOd ;D rS? pmusucf sed f rsm;rsm;&atmif zefw;D Edik w
f hJ b0ay; tajctaevnf; aumif; OD;rS? use;f rma&;
aumif;rGeaf pwJh pm;0wfaea&; ywf0ef;usif vnf; jynfph OkH ;D rS ... ponftm;jzifh taxmuftyHh taMumif;
w&m;awG nDGwfrQwrSom udk,fydkifPf&nfPfaoG;eJY BudK;pm;tm;xkwfrIuolYudk q&m0efwpfa,muf
jzpfatmif pGr;f aqmifay;Edik yf gw,f/
uybk&m;&Si&f UJ omoemaemufyikd ;f wke;f u oD;jcm; avSum;eJrY S wufEikd w
f hJ awmifrwfrwfBu;D ay:udk
avSum;eJw
Y uf? awmifxyd af y:a&mufwmeJY avSum;udw
k eG ;f csNy;D 0dyemtvkyf udk tjyif;txef tm;xkwcf MhJ uwJh
&[ef;awmfcek pfyg;taMumif; 'umausmaf Zvwf Mum;zl;rSmaygh/
tJ'D ckepfyg;xJuESpfyg;yJ w&m;xl;&NyD; ig;yg;uawmh ykxkZOftjzpfeJYyJ ysHvGefawmfrlcJhMuygw,f/
ESpyf g;xJrmS awmifrS wpfyg;om &[EmjzpfNy;D b0cEm csKyNf ird ;f cJw
h myg/ wpfyg;u awmh tem*grfyjJ zpfNy;D ysv
H eG w
f t
hJ cg
jA[mjh ynfa&mufomG ;cJyh g w,f/
0dyemtvkyu
f dk enf;rSev
f rf;rSef tm;xkww
f mcsi;f twlwl ESpyf g;u w&m;xl;&Ny;D ig;yg;u w&m;xl;
r&wmudk Munf&h if ]w&m;xl;&zdYk - tm;xkwaf eHek YJ rNy;D bl;/ yg&rDjynfzh Ykd vnf; vdw
k ,f} qdw
k m v,fjyifrmS
qifomG ;ovdk xif&mS ;ygw,f/
b,favmuf t&nftaoG;aumif;wJh rsKd ;aphyjJ zpfjzpf? ckcsucf si;f pdu
k ?f ckcsucf si;f tyifayguf? ckcsucf si;f
tyGiyhf iG ?hf ckcsucf si;f toD;oD;w,fqw
kd m r&Syd gbl;/ tcsed u
f mv twdik ;f twmwpfcak wmh apmifq
h ikd ;f &ygw,f/
Ny;D awmh rsKd ;aphu t&nf taoG;aumif;aeH?k tESpjf ynfah eHek v
YJ nf; rNy;D ao;ygbl;/ ajr a& av rd;k jyKjyifrpI wJh
taMumif;w&m;awGvnf; nDw
G f rQwzdYk vdt
k yfygao;w,f/
twdwu
f yg&rDawGuakd wmh ud,
k rf jrif&vdYk xm;vdu
k yf g awmh? 'Db0rSm 'ge? oDv ... pwJh yg&rDawGukd
wpfzufu jznfu
h si&hf if; wpfzufuvnf; owdy|mef0yd em tvkyu
f kd BuKd ;BuKd ;pm;pm; tm;xkwo
f mG ;r,fq&kd if
yg&rD ukov
kd af wG&UJ taxmuftyHu
h kd &wJh ud,
k &hf UJ 0dyemPf[m r*fPf zdv
k f Pftxd &ifu
h suNf y;D
edAm efukd rsuaf rSmufjyKEikd yf gw,f/ atmuf xpfq;kH awmh aomwmyeft&d,m tjzpfeaYJ ygh/
]wdu
Yk yg&rD r&Sb
d ;l }? ]wdu
Yk yg&rD enf;w,f} qdw
k hJ taMumif;jycsuaf wGeYJ 0dyemtvkyu
f kd vH;k 0
tm;rxkww
f o
hJ l awG? tm;xkwaf yr,fh ysi;f &dayghavsmah eolawGukd yg&rD vTcJ sNy;D a&omcdak ewmrsKd ; rjzpfapcsiv
f Ykd
wcsKd Uq&mawmfBu;D rsm;u ]'D b0rSmwGif w&m;xl;&zdu
Yk awmh yg&rD rvdyk gbl;Asm?h wu,f tm;xkwzf yYkd J vdyk gw,f}
vdYk tm;ay;pum; rdeMYf um;awmfrMl uyg w,f/
q&mawmfBu;D awG&UJ qdv
k &kd if; tmabmfukd oabm raygufbJ ]yg&rD rvdb
k ;l } vdYk w&m;ao avSe"H m;xpf
pGrJ w
S v
f u
kd f &ifawmh omoemwGi;f yg&rDuo
k v
kd af wG tBu;D tus,f qH;k I;H Ny;D omoemeJY awGU&usKd ; eyfoifo
h avmuf
reyfEikd af wmhygbl; 'um ausmaf Zvwfa& .../
yg&rDjznfEh ikd Mf uygap/
tifwmAsL;*sme,f? ZGe(f 4)? 2003/

t&Siq
f Em"du

15

shwehinthar.com

armf',fvftopfeJUvl
t&Sib
f &k m; ....
r*fzdkvfedAmefudk vdkcsifpdwfr&Sdao;wJh wynfhawmfwdkYvdk vli,fawGtwGuf bmaMumifh w&m;
tm;xkwfoifhw,f? b,fvdk w&m;tm;xkwf&r,fqdkwmudk vli,fawGeJY teD;pyfqHk; jzpfatmif nTefMum;
jyoay;awmfryl gbk&m;/
armifo&l Edik w
f if? vIid jf rKd Ue,f/
'umol&a& ...
wpfcgwke;f u ukrP
D ydik &f iS f 'umMu;D wpfa,muf q,fah v;ig;ESpt
f &G,f olo
Y m;? olw
Y al wGeYJ OD;Zif;qD
a&mufvmjy;D ...
]olwu
Ykd kd wynfah wmf w&m;tm;xkwcf ikd ;f vdYk r&bl;bk&m;? olwYkd w&m;tm;xkwcf sipf w
d af ygufvmatmif
olwt
Ykd &G,ef YJ oifah wmfwhJ w&m;a[mMum; cs;D jri ahf y;awmfryl gbk&m;} vdYk avQmufxm;ygw,f/
ausmif;om;vli,fawG tygt0if vlwikd ;f vlwikd ;f udk aeYpOf w&m;tm;xkwaf pcsiw
f phJ w
d f xufoefaewmrdYk
olw&Ykd UJ opfviG af wmufywJh t0wftpm;? acwfrq
D ef;jym; wJh 'DZidk ;f awGukd Munfjh y;D ...
]w&m;tm;xkww
f ,fqw
kd m ud,
k phf w
d u
f ,
kd f armf',fvt
f opfvw
J myg}
vdYk EIwu
f kww
f &uf vTwcf eJajymvdu
k rf o
d mG ;ygw,f/ ]vQyw
f pfjyufpum;} qdyk gawmh/ ud,
k phf um;ud,
k f
owdPfeJY uyfjyD;ppfaq;Munfhvdkufawmh [kwfaewmeJY olwdkYav;awG&JU ywf0ef;usifrSm MuHKawGUae&wJh
tjzpftysuaf v;awGeYJ Oyrmay; jy;D ]pdwaf rmf',fv}f w&m;udk t&Sed jf ri hf a[mvdu
k &f ygw,f/
ud,
k yhf wf0ef;usiu
f kd cPavmuf apmif;iJMh unfv
h u
kd yf g/ ypn;f Opmcsr;f om<u,f0wJo
h al wG[m olw&Ykd UJ
toH;k taqmif ypn;f awGukd acwfro
D nfxuf acwfraD tmif? crf;em;onfxuf crf;em;atmif aeYpOfet
YJ rQ
jyKjyifajymif;vJaeMuygw,f/ ydu
k q
f H wwfEikd &f if wwfEikd o
f avmuf aumif;onfxufaumif;wJh toH;k taqmif
ypn;f awGeYJ vJv,
S yf pfaeMuygw,f/
ud,
k rhf mS aep&m wdu
k t
f rd f aumif;aumif;&Sjd y;D om;? ]armf',fvf atmufomG ;jy}D qdjk y;D yHpk H ydak umif;wJh
armf',fvf topf wdu
k t
f rd w
f pfv;kH jyefjyifaqmufvu
dk yf ga&m/ armf',fvf ta[mif; wdu
k t
f rd u
f akd wmh jzKd zsujf y;D
ta[mif;aps;eJY &oavmuf a&mif;xkwyf pfvu
dk w
f maygh/ armf',fvaf [mif; (yHpk H a[mif;) wdu
k t
f rd rf mS ae&wm
xuf armf',fvo
f pf (yHpk o
H pf) wdu
k t
f rd rf mS ae&wmu ykjd y;D pdwcf sr;f omoGm;ygw,f/ ykjd y;D oufaomifo
h ufomeJY
tqifajyoGm;ygw,f/
ud,
k rhf mS pD;p&mplygqvGe;f &Sjd y;D om;? y&m'du
k ydak umif;w,fqakd wmh y&m'dek v
YJ pJ ;D jyefw,f/ pD;vdYk ydak umif;
oGm;wmaygh/ y&m'dx
k uf vifclqmu ydZk rd u
f sw,fqakd wmh vifclqmeJY vJp;D jyefa&m/ ykZd rd u
f somG ;wmaygh/
ud,
k pf ;D aewJh vifclqmxuf armf',fvyf jkd rifw
h hJ vifclqm ay:vmjyefawmh armf',fvf ta[mif;udk a&mif;jy;D
armf',fvt
f opf xyfp;D jyefw,f/ armf',fvo
f pfav um;ydak umif;avqdak wmh ydjk y;D Zdru
f s? ydjk y;D pdwcf sr;f om
oGm;ygw,f/
ud,
k rfh mS Munhpf &mwDADG &Sjd y;D om;? aemufay:wJh armf',fvt
f opfu toHpepf? tkypf epf ydak umif;
w,fqakd wmh armf',fvt
f a[mif;wDAu
DG kd a&mif;jy;D armf',fvt
f opfwAD DG 0,f vdu
k w
f ,f? Munfh v
I Ykd em;axmifvYkd
ydak umif;oGm;wmaygh/ ydk pdwcf sr;f omoGm;wmaygh/

t&Siq
f Em"du

16

shwehinthar.com

ud,
k b
hf ufu ydu
k q
f v
H nf; wwfEikd w
f ,f? taumif;eJY xdu
k w
f efvYkd taumif;vnf;MuKd uw
f ,fq&kd if b,f
toH;k taqmif ypn;f udrk qdk armf',fvt
f opf oH;k Edik af v? ydak umif;avygyJ/ armf',fvo
f pfav? t&nftaoG;
ydak umif;avqdak wmh oH;k &wm ydjk y;D tqifajywmaygh/ ydjk y;D pdwcf sr;f omwmaygh/
(armf',fvt
f a[mif;ypn;f u topfxuf ydak umif; wmrsK;d vnf; &SEd ikd yf gw,f/ rqH;k wJh avmbaemufukd
vdu
k jf y;D wif;wdraf &mif&h jJ cif;udk vspv
f sLIxm;&r,fvv
Ykd nf; rqdv
k ykd g bl;/ olt
Y ydik ;f eJo
Y al ygh/ a&maxG;rypfygeJ/Y
wwfvnf;wwfEikd f xdu
k v
f nf;xdu
k w
f efwhJ ukov
kd &f iS af wGtwGuf txl;oD;oefaY jymwmyg/ um; pum;
uwfvo
dk rl sm;twGuf rSwcf su/f )
tqift
h wef;jrifrh m;rIukd vdv
k m;wJh vlom;awGtaeeJY ky0f wKypn;f bufrmS armf',fvo
f pfEikd o
f rQ
opfatmif MuKd ;pm; aeMuovdk ud,
k Ehf v
S ;kH om;xJu pdwu
f v
kd nf; armf',fvf opfEikd f orQ opfatmif MuKd ;pm;MuzdYk
txl;vdt
k yfygw,f/ wu,fqkd kyaf rmf',fvo
f pfzx
Ykd uf pdwaf rmf',fvo
f pfzu
Ykd ydjk y;D awmif ta&;Mu;D ygao;w,f/
raeYuvnf; ud,
k phf w
d u
f 'Darmf',fv?f 'DaeYvnf; ud,
k hf pdwu
f 'Darmf',fvq
f &kd if ud,
k phf w
d [
f m
armf',fvf ta[mif;Mu;D jzpfaeygw,f/ raeYu pdwef YJ 'DaeYpw
d f t&nftaoG; wlae&if pdwaf rmf',fvaf [mif;
aewmygyJ/ raeYu pdwx
f uf 'DaeYpw
d u
f t&nftaoG;ydak umif;&ifawmh ud,
k phf w
d [
f m 'DaeY twGuaf wmh
armf',fvt
f opf jzpfomG ;ygjy/D
reufjzefpw
d u
f 'DaeYpw
d x
f uf t&nftaoG; ydak umif; oGm;&if reufjzefrmS ud,
k phf w
d f armf',fvf
ydjk rifo
h mG ;wmaygh/ aeYwikd ;f aeYwikd ;f ud,
k phf w
d u
f kd armf',fvo
f pfonfxufopf? jrifo
h nfxufjrifah tmif MuKd ;pm;
oGm;&rSmygyJ/ ta&;tMu;D qH;k uawmh ]'DaeY}yg/ avmavmq,f ud,
k af eae&wm 'DaeYjzpfvYkd 'DaeY ud,
k &hf UJ pdwf
armf',fvo
f pfaezd?Yk armf',fvjf rifah ezdYk t"du ygyJ/
raeYu ud,
k pfh w
d rf mS avmb wpfy
d m&Sw
d ,f? 'DaeY vnf; wpfy
d myJq&kd if ud,
k pfh w
d f armf',fvf
a[mif;aeygw,f/ 'DaeY wpfq,fom;xyfw;kd jy;D wpfy
d meJY wpfq,fom; jzpfvm w,fq&kd ifawmh ud,
k phf w
d f
armf',fvf a[mif;krH ubl;? edro
hf mG ;ygjy?D armf',fvf t&rf;atmufomG ;ygjy/D 'DaeY wpfq,fom; avsmo
h mG ;jy;D
ud;k q,fom;yJ useaf wmhw,f qd&k ifawmh ud,
k phf w
d af rmf',fvo
f pfomG ;ygjy/D armf',fvf jrifo
h mG ;ygjy/D avmb
avsmah v? armf',fvo
f pfavygyJ/
wjcm; udavomawGvnf; enf;wlygyJ/ a'go wpfcsuf xGuw
f ikd ;f armf',fvw
f pf&pf a[mif;oGm;ygw,f/
b0ifwpfcsujf rifw
h ikd ;f armf',fvw
f pfqifh edro
hf mG ;ygw,f/ olwpfyg;&JU atmifjrifru
I kd remvdw
k hJ mjzpfwikd ;f ?
ud,
k &fh UJ jynfph rkH rI sK;d olwpfyg; r&apcsiw
f hJ rp&,
d jzpfwikd ;f pdw[
f m armf',fvaf [mif;a[mif;oGm;ygw,f/ armf',fvf
edrehf rd o
hf mG ;ygw,f/
pdwu
f kd npfErG ;f apwJo
h abm? pdwu
f kd ylavmifapwJh oabm? pdwu
f kd yifyef;qif;&JapwJo
h abmudk
udavomvdYk ac: ygw,f/ tvG,af jym&&if raumif;wJph w
d ?f npfywfwphJ w
d ?f ,kwf rmwJph w
d ?f aumufuspw
f phJ w
d ?f
tqift
h wef;r&Sw
d phJ w
d ?f atmuf wef;uswphJ w
d [
f m udavomygyJ/
pdw[
f m udavomrsm;av armf',fvef rd ahf v? udavom yg;av armf',fvjf rifah vygyJ/ udavom
oGi;f av armf ',fvf a[mif;av? udavom&Si;f av armf',fvf opfavygyJ/
armf',fvef rd w
hf phJ w
d q
f w
kd m t&nftaoG; edru
hf swphJ w
d f udk ajymwmyg/ armf',fvjf rifw
h phJ w
d q
f w
kd m
t&nftaoG; jrifrh m; wJh pdwu
f kd ajymwmyg/ pdw[
f m udavomxlajymav t&nf taoG; edru
hf sav? udavom
acgif;yg;av t&nftaoG; jrifrh m; avygyJ/
raeYupdwx
f uf 'DaeYpw
d u
f ydjk y;D Munfvifat;csr;f aew,f? ydjk y;D t&nftaoG;aumif;awG jynfph kH
aew,fq&kd if ud,
k hf pdw[
f m 'DaeY armf',fvf opfomG ;ygjy?D armf',fvf jrifo
h mG ;ygjy/D

t&Siq
f Em"du

17

shwehinthar.com

pdwu
f kd armf',fvo
f pfap? armf',fvjf rifah pwJh tvkyf awG trsm;Mu;D &Sw
d t
hJ xJrmS w&m;tm;xkww
f hJ
tvky[
f m txda&mufq;kH eJY txufjrufq;kH ygyJ/ (pmzwfjcif;? olwpfyg;udk ulnjD cif; .... pwJh tjyKoabm
aqmifwhJ tvkyaf wG[mvnf; pdwu
f kd armf',fvo
f pfap? jrifah pygw,f/)
pdww
f nfjird f yHk J pGr;f Edik w
f hJ ]orx} ur|mef;w&m;eJY pdww
f nfjird f rHk u t&Srd eS u
f kd t&Srd eS t
f wdik ;f xd;k xGi;f
odjrifEikd w
f hJ txdprG ;f Edik w
f hJ ]0dyem} ur|mef;w&m;&,fvYkd ur|mef;w&m; ESprf sK;d &Syd gw,f/
orxw&m;taeeJY bk&m;*kPaf wmfymG ;jcif; (Ak'g Ek wd)eJY arwmpdwyf mG ;jcif; (arwmbm0em)? tenf;qH;k
ESpcf ak wmh Ak'b
mom0ifwikd ;f tm;xkwo
f ifyh gw,f/
oD;oefx
Y ikd &f if;eJyY jJ zpfjzpf? oGm;&if; vm&if; vky&f if; ukid &f if;eJyY jJ zpfjzpf? ]t&[H - udavomuif;pif
awmfral om jrwfpmG bk&m;}? ]t&[H - udavomtyluif;wJt
h wGuf pdwaf t; csr;f awmfral om jrwfpmG bk&m;}?
]t&[H - udavom taemuf tusK uif;wJt
h wGuf pdwMf unfvifawmfral om jrwfpmG bk&m;}? ]t&[H udavomtIyt
f axG;uif;wJt
h wGuf pdw&f iS ;f vif; awmfral om jrwfpmG bk&m;}? ]t&[H - udavom taESmifh
t,Suf uif;wJt
h wGuf pdw&f UJ t&nftaoG;awG pHcsed t
f jrifq
h ;kH jynf0h awmfral om jrwfpmG bk&m;} vdYk yg;pyfu
toHrxGub
f J pdwx
f u
J ae ESv;kH oGi;f qifjcifaewm[m bk&m;*kPaf wmf yGm;aewmygyJ/
oD;oefx
Y ikd &f if;eJyY jJ zpfjzpf? oGm;&if;vm&if; vky&f if;ukid f &if;eJyY jJ zpfjzpf ]ow0gtm;vH;k csr;f omMuygap}?
]vlom;tm;vH;k csr;f omMuygap}? ]ewfrsm;tm;vH;k csr;f omMuygap}? ]Nyw
d m tm;vH;k csr;f omMuygap}? ]wd&pmeftm;vH;k
csr;f omMuygap}vdYk yg;pyfu toHrxGub
f J pdwx
f u
J ae arwmpdwf ydv
Yk w
T af ewm [m arwmbm0emyGm;
aewmygyJ/
bm0emqdw
k m pdw&f UJ tvkyf jzpfwt
hJ wGuf ky0f wK ypn;f wpfcck &k UJ tultnDrvdt
k yfygbl;/ pdwo
f ufouf
eJY yGm;rsm;kyH gyJ/ pdwpf rG ;f tm; enf;ao;&ifawmh ky0f wKtultnD ,lcsi,
f El ikd yf gw,f/ pdwpf rG ;f tm; jrifv
h m&ifawmh
pdwo
f ufoufeYJ vkyrf S ydx
k ad &mufygw,f/ ydt
k pGr;f xufygw,f/
orxudk ]pdww
f nfjird f }Hk vdYk ajym&wmu tm;xkwq
f J tcdu
k t
f weY&f UJ pdwpf rG ;f &nfoufoufukd &nf&,
G jf y;D
ajymwmyg/ aemufqufwt
JG aeeJu
Y awmh ab;&eftE&m,f uif;&Si;f jcif;? pD;yGm;vmbfvmbjynfph jkH cif;? Pf&nf
PfaoG;xufjrufjcif; pwJh avmuDaumif;usK;d awGvnf; um,uH&iS &f UJ twdwu
f eH YJ ypKye pf rG ;f &nfowd
tm;avsmpf mG &&SEd ikd yf gw,f/
oD;oefx
Y ikd &f if;eJyY jJ zpfjzpf? oGm;&if; vm&if; vky&f if; ukid &f if;eJyY jJ zpfjzpf? avmavmq,f xif&mS ;jzpfaewJh
ud,
k t
f rlt&m? pdwt
f rlt&mudk xif&mS ;jzpfaewJt
h wdik ;f d;k d;k av; odae? rSwaf e? apmifMh unfah ewm[m ]0dyem}
w&m;yGm;rsm;aewmygyJ/
ud,
k t
f rlt&mtaeeJY oGm;&if ]oGm;w,f}? &yf&if ]&yf w,f}? xdik &f if ]xdik w
f ,f}? avsmif;&if ]avsmif;w,f}
ponftm; jzif?h pdwt
f rlt&mtaeeJY vdck si&f if ]vdck siw
f ,f}? wyfruf&if ]wyfrufw,f}? pdwq
f ;kd &if ]pdwq
f ;kd w,f}?
pdww
f &kd if ]pdww
f w
kd ,f} ponftm;jzifh tckavmavmq,f ud,
k u
hf ,
kd ?f ud,
k phf w
d rf mS xif&mS ;aewJh oabmw&m;
wpfcck u
k kd t&Sd t&St
d wdik ;f ]od}ae&ygw,f/
yxrydik ;f rSm ]oGm;w,f}? ]&yfw,f} pwJh pum;vH;k awG ygaeayr,fh odygMunfyh grsm;vm&ifawmh aemufyikd ;f rSm
pum;vH;k awG aysmufjy;D pum;vH;k awG&UJ aemufu,
G rf mS &Sw
d hJ oabmw&m; awGukd odvmygvdrrfh ,f/
xif&mS ;orQ tmkw
H ikd ;f udk rIrw
S Ef ikd af o;cif? 'grSr[kwf Irw
S Ef ikd af yr,fh tmkw
H pfcw
k nf; Irw
S &f if;eJyY J
at;at;aq;aq;aecsiw
f t
hJ cgrsK;d awGrmS awmh ESmoD;0avxd&mt&yfrmS pdwu
f u
kd yfxm;jy;D av0if&if ]0ifw,f}?
avxGu&f if ]xGuw
f ,f}vdYk Irw
S &f ygr,f/ avaemufpw
d rf vdu
k b
f J avxd&mt&yf&UJ xdro
I abm wd;k rIoabm?

t&Siq
f Em"du

18

shwehinthar.com

ylro
I abm at;rIoabm? wif;rIoabm a&GUrIoabmawGukd aocsmMunhf aocsmodae&ygr,f/
tJ'v
D kd pdwu
f kd twdw?f tem*wfqD ysUH vGichf iG rhf ay;bJ ypKye w
f nfw
h nfrh mS xm;Edik rf ,fq&kd if atmufxpfq;kH
tusK;d w&m;taeeJY pdww
f nfjird jf cif;? pdwMf unfvifjcif;? pdwaf t; csr;f jcif;? pdwcf ikd cf jhH cif;qdw
k hJ pdwyf ikd ;f qdik &f m
pGr;f &nfowad umif;awG wd;k yGm;vmEdik yf gw,f/
pdwx
f ed ;f csKyEf ikd rf pI rG ;f tm;aMumifh ud,
k Ef w
I f vGeu
f sL;rI awGuv
kd nf; xde;f csKyv
f mEdik w
f t
hJ wGuf ud,
k u
f sihf
w&m;aumif;rGev
f mygw,f/ pdw,
f Ofaus;vmwJt
h wGuf ud,
k v
f nf; ,Ofaus;? EIwv
f nf; ,Ofaus;vmygw,f/
tawG;tac: xufjrufjy;D qH;k jzwfcsuf rSeu
f efvmwJt
h wGuf vkyif ef;pGr;f aqmif&nfeYJ b0 atmifjrifrv
I nf;
wd;k wufvmygw,f/
w&m;bm0em&JU wefc;kd aMumifh pdwaf rmf',fvf jrifv
h m wJt
h wGuf tvkyaf rmf',fvaf &m? b0armf',fvyf g
jrifv
h mwmygyJ/ pdwjf rifrh t
S vkyjf rifjh y;D b0jrifyh gw,f/ pdwef rd &hf if tvkyef rd jhf y;D b0edrrhf mS yg/ ud,
k phf w
d f armf',fvf
opfav? ud,
k t
hf vkyef YJ ud,
k b
hf 0rSm topftopf atmifjrifraI wG wd;k yGm;vmavygyJ/
aumif;jrwfwhJ wd;k wufraI wGeYJ pdwt
f opf? b0topf jzpfvo
kd w
l ikd ;f ud,
k phf w
d ?f ud,
k b
hf 0udk armf',fvo
f pf
apwJh w&m;bm0emtvkyu
f kd aeYpOfaeYwikd ;f tcsed rf &&atmif,?l owdr&&atmif tavhtusiv
hf yk jf y;D tm;xkwf
oifyh gw,f/
2002 ckEpS f ukeq
f ;kH vdYk 2003 ckEpS f ul;ajymif;wJh tckvkd tcsed t
f cgrsK;d rSm ]ESpo
f pfu;l t"d|mef}taeeJY
]wpfaeYxufwpfaeY ighpdwf armf',fvfopfap&rnf} vdkY qHk;jzwfjyD; pdwfudk armf',fvf opfapwJh w&m;
bm0emtvkyu
f kd aeYpOf tm;xkwo
f mG ;r,fqkd &if pdwpf rG ;f &nfomru tvkyt
f ajctaea&m? b0tqifh twef;yg
armf',fvo
f pfomG ;? armf',fvjf rifo
h mG ;ygvdrrhf ,f 'umol&Edik w
f ifa& ..../ /
pdwaf rmf',fvaf eYwikd ;f jrifMh uygap/
tvif;wef;*sme,f? Zefe0g&D(6)? 2003/

yapuAk'g
t&Sib
f &k m; ....
yapuAk'g qdw
k mvnf; bk&m;wpfrsK;d yJvYkd ajymMuyg w,f/ wu,fb
h &k m;eJY yapuAk'g bk&m; b,fvkd
uGmjcm;ovJqkd wm odyg&apbk&m; ..../
rrl,m? prf;acsmif;jrKd Ue,f/
rrl,ma& ...
rrl,majymwJh ]wu,fb
h &k m;} qdw
k m ]ormorK'b
&k m;} udk ajymwmyg/ ]bk&m;? yapuAk'g ? &[Em} qdw
k hJ
toH;k tEIe;f rsK;d rSmygwJh ]bk&m;} qdw
k m[mvnf; ormorK' bk&m;ygyJ/ yapuAk'g udk ]yapum} vdYk twdk
aumufac:jy;D ]bk&m;yapum&[Em yk*Kd vf Mu;D rsm;} vdv
Yk nf; oH;k EIe;f avh&MdS uygw,f/
yapuAk'g udk wcsKUd u ]bk&m;i,f (z, i,f)} vdYk oH;k EIe;f Muygw,f/ bk&m;i,f (z, i,f) qdw
k hJ toHukd
Mum;wdik ;f r,m;i,f (r,i,f) qdw
k mudo
k wd&rdvYkd OD;Zif;uawmh tJ'D toH;k tEIe;f udk vH;k 0oabmrusygbl;/
r,m;i,f (r,i,f) &S&d if r,m;Mu;D (r,Mu;D )vnf; &So
d vdk bk&m;i,f (z,i,f) &S&d if bk&m;Mu;D (z,Mu;D )
vnf; &S&d rSmaygh/ ormorK'b
&k m;udk bk&m;Mu;D (z,Mu;D )vdYk roH;k EIe;f MuwJt
h wGuf yapuAk'g bk&m;udk vnf;

t&Siq
f Em"du

19

shwehinthar.com

bk&m;i,f (z,i,f)vdYk roH;k EIe;f bJ olrY &l if;twdik ;f yapuAk'g vdyYk J oH;k EIe;f wm aumif;ygw,f/
ygVdpum;rSm yapuAk'g vdYk Ak'a emufrmS a&;csyg&if wpfqrl ursm;jym;wJh ta&twGuu
f kd &nfneT ;f wJh
A[k0pk f trsm;ude;f jzpfayr,fh jrefrmpum;rSmawmh wpfqw
l nf;udv
k nf; yapuAk'g vdyYk J a&;csoeH YJ ajymqdo
k ;kH EIe;f
MuwJt
h wGuf pma&;wJt
h cgrSmvnf; {u0kpt
f enf;ude;f [m A[k0pk t
f rsm;ude;f twkid ;f a&;csejYJ zpfae&ygw,f/
trSeu
f awmh wpfqw
l nf;qd&k if ]yap uAk'} yg/
yapuAk'q
w
kd hJ pum;vH;k xJrmS ygwJh ]yapu} u ]oD;jcm;} vdYk t"dym ,fxu
G yf gw,f/ ]Ak'} u ]bk&m;}
qdak wmh ]yapuAk'} qdw
k m ]oD;jcm;bk&m;} aygh/ ormorK'b
&k m;eJY rwlwhJ oD;jcm; bk&m;vdYk qdv
k ykd gw,f/
]ormorK'} rSmygwJh ]Ak'} u ]opmav;yg;udk ud,
k w
f ikd f vnf; odol olwpfyg;udv
k nf; odapol} vdYk
t"dym ,f&ayr,fh ]yapuAk'} rSmygwJh ]Ak'} uawmh ]opmav;yg;udk ud,
k w
f ikd o
f m odo}l vdyYk J t"dym ,f&ygw,f/
tJ'rD mS uwnf;udu
k ]oD;jcm;} jzpfaeygjy/D
ormorK'b
&k m;&Siaf wG[m opmav;yg;udk ud,
k w
f idk f vnf; odovdk olwpfyg;udv
k nf; odatmif
a[majymEdik yf gw,f/ yapuAk'b
&k m;&Siaf wGuawmh opmav;yg;udk ud,
k w
f ikd o
f m odjy;D olwpfyg;udk odatmif
ra[majymEdik yf gbl;/ bmvdv
Yk q
J akd wmh ynwfukd ruRr;f usiv
f yYkd g/
ormorK'b
&k m;&Siaf wG[m ud,
k o
f x
d m;wJh y&rwf oabmw&m; (wu,ft
h &Sw
d &m;)awGukd wpfzufom;
em;vnfoabmaygufatmif pum;vH;k ynwf wifjy;D ajymjywwfyg w,f/ yapuAk'b
&k m;&Siaf wGuawmh y&rwf
oabmw&m;awGukd ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f uRr;f uRr;f usiu
f sif odayr,fh wpfzufom; em;vnfoabmaygufatmif
pum;vH;k ynwfwifjy;D ajymrjywwfygbl;/ ]vlttdyrf uf rufovd}k vdYk pmxJrmS Oyrmay;xm;ygw,f/
]vlt tdyrf uf rufovd}k qdak wmh pum;vH;k &ifo
h ;D aevdYk ]pum;rajymwwfol tdyrf ufrufovd}k vdyYk J
ajymMuwmaygh/ pum;rajymwwfwo
hJ [
l m olrufwhJ tdyrf ufxu
J taMumif;t&mawGukd olu,
kd w
f ikd f odayr,fh
olwpfyg;udk jyefrajymjyEdik o
f vdyk J yapuAk'b
&k m;&Siaf wG[mvnf; ud,
k o
f w
d hJ y&rwfoabmw&m;awGukd
olwpfyg;odatmif jyefrajymjyEdik yf g bl;/
]awmom; jrKd Upmpm;&ovd}k vdv
Yk nf; pmxJrmS Oyrm ay;xm;ygw,f/ jrKd UrSm pm;aumif;aomufz,
G f
txl;tqef;awG pm;cJ&h wJh awmom;wpfa,muf[m olpm;aomufc&hJ wJh tpm; taomufawG&UJ trnfemreJY
pm;aomufaumif;yHak wGukd awm jyefa&mufwt
hJ cg awmu vlawG em;vnfatmif jyefrajymjy wwfovdyk J
yapuAk'b
&k m;&Siaf wG[mvnf; ud,
k o
f w
d hJ y&rwf oabmw&m;awGukd trnfemr ynwfwifjy;D olwpfyg;
odatmif jyefrajymjywwfygbl;/
y&rwfoabmw&m; (opmw&m;? avmukw& mw&m;) awGukd ynwfwifjy;D ajymEdik jf cif;eJY rajym
Edik jf cif;[m ormorK' bk&m;eJY yapuAk'b
&k m;wd&Yk UJ ]oD;jcm;} oabmaqmifwhJ t"du uGmjcm;csuyf gyJ/
]ynwfawGyguGm? tvum;yg} qdjk y;D ynwfukd txif ao;olawG txl;owdjyKoifyh gw,f/ ynwfukd
ruRr;f usib
f eJ YJ tppftrSef y&rwfoabmw&m;awGukd b,fvekd nf;eJrY S rodEikd f ygbl;/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPyf 'k f (*kPaf wmf) wpfcu
k ]ynwd ukov - ynwf uRr;f usijf cif;} yg/ jrwfpmG
bk&m;&Siu
f kd yapu bk&m;&Sief YJ oD;jcm;jzpfomG ;apwmuvnf; jrwfpmG bk&m;&Sib
f uf u ]ynwfuRr;f usijf cif;}
qdw
k hJ *kPyf 'k o
f mvGeaf evdyYk gyJ/ ynwf udk txifrao;ygeJ/Y ynwfukd wu,fuRr;f usiw
f m ormorK'b
&k m;&Sif
wpfqyl &J ydS gw,f/ ('Db&k m;vufxufrmS )
vlteJw
Y w
l ,f? awmom;eJY wlw,fqjkd y;D yapuAk'g udk txifrao;vdu
k yf geJ?Y olwpfyg;udk r*fzv
kd ef Ad m ef
qdu
k af tmif w&m;ra[mEdik af yr,fh ud,
k &f wJh r*fzv
kd ef Ad m efuawmh b,fou
Yl kd rS q&mrwifbJ ud,
k af wmfwikd f

t&Siq
f Em"du

20

shwehinthar.com

ud,
k yf ikd
f Pfex
YJ ;kd xGi;f odjrifxm;wmyg/ b,foq
Yl rD S wynfrh cHbJ ud,
k w
f ikd u
f ,
kd yf idk
f PfeYJ opmav;yg; odjrifwhJ
ae&mrSmawmh bk&m;eJyY apuAk'g twlwyl gyJ/ (oHa0*Pfjzpfatmif qH;k rwJh q&mawmh&ydS gw,f/)
ormorK'b
&k m;wpfqjl zpfzt
Ykd wGuf tenf;qH;k av;toacseF YJ urmwpfoed ;f yg&rDjznf&h ygw,f/
(urmaygif; av;toacseF YJ aemufxyf wpfoed ;f yg/) yapuAk'b
&k m;wpfql jzpfzYkd twGuu
f awmh ESpt
f oacseF YJ
urmwpfoed ;f yg&rDjznf&h ygw,f/ ormorK'b
&k m;xuf yg&rDjznf&h wJh oufwrf;xuf0ufavsmyh gw,f/
wcsKUd bk&m;awG &Spt
f oacseF YJ urmwpfoed ;f ? wpfq,fh ajcmuftoacseF YJ urmwpfoed ;f yg&rDjznh&f wm
&Sad yr,fh yapu Ak'g uawmh tJ'v
D kd umvtuGt
J jym; r&Syd gbl;/ yapuAk'g wdik ;f ESpt
f oacseF YJ urmwpfoed ;f yJ
umvtwlwl yg&rDjznf&h ygw,f/ b,forl S 'Dx
h uf rydyk gbl;/
tJ'v
D t
kd m;jzifh yg&rDjznf&h m umvcsi;f vnf; ]oD;jcm;} jzpf? aAm"dPfprG ;f &nfcsi;f vnf; ]oD;jcm;} jzpfwhJ
twGuaf Mumifh yapuAk'g udk ]oD;jcm;bk&m; - yapuAk'} vdYk ac:ygw,f/
ouFe;f 0wf? &[ef;jyKjy;D rS yapuAk'g jzpfomG ;wJh bk&m;&Siaf wG &So
d vdk vl0wfaMumifb0eJY yapuAk'g jzpfjy;D rS
&[ef;toGif ul;ajymif;oGm;wJh bk&m;&Siaf wGvnf;&Syd gw,f/
vl0wfaMumifb0eJY yapuAk'g jzpfomG ;wJh trsK;d aumif; om;awGtaeeJY ouFe;f 0,f? acgif;&dwq
f cH sjy;D
ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f ouFe;f 0wfaep&mrvdyk gbl;/ ud,
k &hf UJ vuf,mvuf (nmbufvuf)eJY ud,
k &hf UJ OD;acgif;udk ud,
k b
hf mom
yGwo
f yfvu
kd f eHk YJ vlUtoGiaf wG tvdt
k avsmuf uG,af ysmufjy;D &[ef;toGiaf wG tvdt
k avsmuf jzpfay:vm
ygw,f/
qHrw
k q
f w
d u
f sipf ,
G f &dwyf ,fjy;D om; (vufEpS o
f pfuse)f ? ouFe;f oydwpf wJh y&du& m&Spyf g; qifjref;jy;D om;?
0gawmf &Spq
f ,f 0gawmfwpf&m& rax&fMu;D vdk ajEo
u
d m eJY jynfph w
kH hJ &[ef;wpfyg;jzpfomG ;ygw,f/ &[ef;
qdak yr,fh k;d k;d &[ef;awmh r[kwyf gbl;? bk&m;&[ef;aygh/
&[ef;toGif ,ljy;D wmeJY ud,
k yhf wf0ef;usirf mS vlol y&dowf&&dS if tJ'v
D o
l yl &dowfukd (wpfa,mufwnf;
&S&d )dS w&m;a[mjy;D [dr0Emawmifwef;? *Erm'eawmif? rOLouewfyef; yif&&dS m eErv
l P
kd *f u
l kd aumif;uifc&D;
uae tbdnmOfwefc;kd eJY <uoGm;ygawmhw,f/
r*fzv
kd q
f u
kd w
f t
hJ xd w&m;ra[mEdik af yr,fh oHa0* Pf qdu
k af tmifawmh w&m;a[mEdik Mf uygw,f/
yapuAk'g t&Sijf rwfrsm; a[mMum;MuwJw
h &m;wdik ;f rSm ]{aum pa& c*0d omPuayg - MuUH csKv
d kd wpfa,mufwnf;
wpfpw
d w
f nf;jzpfatmif usi&hf r,f}qdw
k hJ tqH;k trygygw,f/
MuUH csK[
d m orifpwJh wjcm;ow0gawG&UJ csKv
d Ekd pS af csmif; r[kwyf gbl;/ wpfacsmif;wnf;yg/ tJ'D wpfacsmif;
uvnf; taumuftauG; tcuftcGawGeYJ Iyaf xG;raebJ wpfajzmifw
h nf; jzpfaewJt
h wGuf b,fae&m
b,fawmoGm;oGm;? b,fcsKH b,fE,
G ef rYJ S rjiad wmhygbl;/ ab;&eftE&m,f uif;&Si;f jy;D qif;&Jjird ;f ygw,f? csr;f om
ygw,f/
olawmfaumif;yk*Kd v[
f mvnf; b,ftaygif;tazmfurkd S rjiw
d ,
G b
f J wpfa,mufwnf; w&m;eJY aewwf
atmif MuKd ;pm;&ygr,f? b,fuad vomeJrY S rjiu
d yfbJ wpfpw
d w
f nf; w&m;jynf0h aeatmif tm;xkw&f ygr,f/
tJ'v
D kd MuKd ;pm;tm;xkwEf ikd jf yq
D &kd if yk*Kd vt
f azmf? udavomtazmfwaYkd Mumifjh zpfwhJ ab;&eftE&m,fawG uif;&Si;f jy;D
qif;&Jjird ;f ygw,f? csr;f omygw,f/
orifcsKv
d u
kd si&hf if tIyt
f axG;rsm;jy;D ud,
k pf w
d Ef pS yf g; qif;&J&ygw,f/ MuUH csKv
d u
kd si&hf if tIyt
f axG;uif;jy;D
ud,
k pf w
d Ef pS yf g;csr;f om&ygw,f/ qif;&Juif;uGm csr;f omcsi&f if orifcsKv
d kd rusib
hf J MuUH csKv
d u
kd siMhf u&rSmyg/ MuUH csKv
d kd
wpfa,mufwnf;aejy;D MuUH csKv
d kd wpfpw
d w
f nf;xm;Mu&rSmyg/ ukov
kd pf w
d w
f pfpw
d w
f nf;? bm0empdwf wpfpw
d f
wnf;? Munfvifat;csr;f &Tiv
f ef;jrifjh rwfwphJ w
d f wpfpw
d w
f nf;xm;Mu&rSmyg/

t&Siq
f Em"du

21

shwehinthar.com

ormorK'b
&k m;&Siaf wGrmS wynfw
h yef; &[ef;&Siv
f l y&dowfawGeYJ tjrrJ jywfqo
kd vdk rvTo
J m ra&Smifom
xdawGUqufqaH e&ayr,fh yapuAk'g bk&m;&Siaf wGuawmh tJ'v
D kd y&dowfeYJ tjrx
J ad wGUaep&mrvdb
k J awmxJ
awmifxJ O,smOfxrJ mS wpfa,mufwnf; wpfyg;wnf; at;at;aq;aq;aexdik f oDwif;oH;k Mu&ygw,f/
yapuAk'g rSeo
f rQ bk&m;yGiw
hf u
hJ rmrSmyJ yGiyhf gw,f/ yGiw
hf t
hJ cgrSmvnf; bk&m;wpfqel YJ wpfq&l UJ Mum;umv
rSmyJyiG yhf gw,f/ oufawmfxif&mS ; bk&m;vufxuf? odrYk [kwf bk&m; omoemvufxufrmS vH;k 0ryGiyhf gbl;/
bk&m;tavmif;awmf zGm;jrifjyq
D &kd ifuykd J yapuAk'g vH;k 0r&S&d awmhygbl;/
bk&m;ESpq
f l wpfjyKd iw
f nf; yGihf ;dk r&Sad yr,fh yapuAk'g uawmh wpfjyKd iw
f nf; tql&maygif;rsm;pGm? tql
axmifaygif;rsm;pGm yGiahf vh&ydS gw,f/
OD;a&rsm;rsm; pkaeMuwmrsK;d &Sad yr,fh ud,
k ahf e&meJu
Y ,
kd f at;at;aq;aq;aeMuwmrdYk yapuAk'g
b,favmufrsm;rsm;? tm;vH;k [m MuUH csKv
d kd wpfa,mufwnf;? wpfpw
d w
f nf; aeMuwJo
h al wGcsn;f ygyJ/
taygif;tazmf? tjcHt&H? y&dowfudk txl;jiD;aiGUwJholawG? trsm;eJY a&maESmaejyD; trsm;tusKd;
aqmif&wmxuf trsm;eJY a0;a0;aejy;D wpfcgwpf&rH yS J oifah wmfovdk tusK;d aqmif&wmudk ydv
k v
kd m;wJh olawG?
wpfa,mufwnf; at;at; aq;aq;aecsiw
f phJ w
d f tm;Mu;D xufoefwo
hJ al wG yapuAk'g qkyefMuw,fxifyg&JU
.../ /
MuUH csKv
d u
kd siEhf ikd Mf uygap/
tifwmAsL;*sme,f? Zefe0g&D(29)? 2003/

{[dbduK&[ef;ESifUacgif;&dwfqHcsjcif;
t&Sib
f &k m; ....
Ak'b
&k m;&Siv
f ufxufawmfu ]{[dbu
d K } tac:cH&wJh &[ef;awmfawG[m aemufyikd ;f rSmvnf; xyfum
xyfum acgif;&dwq
f cH s&wJt
h vkyf vky&f ygao;vm;bk&m;? ]{[dbu
d K } tac:cH &wJh trsKd ;orD;awGa&m &Syd govm;
bk&m; .../
armifa0rd;k atmif? rd;k ukwjf rKd U/
'uma0rd;k atmifa& ...
]{[dbu
d K } qdw
k m ]&[ef; ...? vm avmh} vdYk t"dym ,f&ygw,f/ 0gustjynft
h pHk ajym&&ifawmh ]{[d
bduK ? p& jA[p&d,H orm 'ku
tEu&d ,
d m, - &[ef; ... vmavmh? aumif;rGerf eS u
f efpmG oHo&m0#f
qif;&J&UJ tqH;k udk jyKEikd zf t
Ykd wGuf tusiahf umif;tusijhf rwfukd usiyhf gavmh} ... jzpfygw,f/
wcsKd Uae&mawGrmS awmh ]{[dbu
d K } qdw
k hJ pum;&yf&UJ aemufem;av;rSm ]oGmum awm "arm} vdv
Yk nf;
ygygao;w,f/ t"dym ,fuawmh ]qif;&Jjird ;f aMumif; tusihf aumif; tusijhf rwfw&m;udk igbk&m; aumif; pGm
a[mMum;xm;ygw,f} vdYk qdv
k ykd gw,f/
]{[dbu
d K } pum;&yf&UJ t"dym ,fukd jrefrmvdk d;k d;k &Si;f &Si;f ajym&&ifawmh ...
]cspo
f m; ...? igbk&m;&JU omoemawmfukd vmcJyh g? igbk&m;&JU omoemawmfrmS qif;&Jjird ;f aMumif;
tusiahf umif; tusijhf rwfawGukd igbk&m;? aoaocsmcsm a[mMum;xm;ygw,f? cspo
f m;MuKH awGU&r,fh qif;&J
'kua wGtm;vH;k csKyq
f ;kH jird ;f at;oGm;zdt
Yk wGuf tJ'D tusiahf umif; tusijhf rwfawGukd aysmaf ysmf Mu;D usiv
hf u
kd pf rf;yg}
vdYk qdv
k ykd gw,f/

t&Siq
f Em"du

22

shwehinthar.com

]{[dbu
d K } pum;&yfukd ormorK'b
&k m;&Siaf wGyJ oH;k EIe;f cGihf &Syd gw,f/ yapuAk'g ? &[Em ... pwJh
wjcm; b,fvykd *k Kd vrf sKd ;rS oH;k EIe;f cGihf r&Syd gbl;/ oDv orm"d ynm b,favmufyJ jynfph jkH ynfph ?kH bke;f uH ta>ct&H
b,favmufyJ Mu;D us,Mf u;D us,?f b,f&[ef;awmf? b,fq&mawmfrS yk*Kd vw
f pfa,mufa,mufukd odrYk [kwf
yk*Kd vt
f rsm;udk ]{[d bduK } ac:cGirhf &Syd gbl;/
wpfcsed w
f ek ;f u ae&mXmewpfcrk mS &[ef;avmif;awG rsm;vGe;f vdq
Yk jkd y;D bke;f wefc;kd Mu;D wJh oufqikd &f m
q&mawmfMu;D u &[ef;avmif;awG&UJ acgif;udk oH;k csupf D ykwaf y;jy;D ]{[dbu
d K } &[ef;jyKay;w,fvYkd Mum;odc&hJ zl;
ygw,f/ ]{[dbu
d K } ac:olu bk&m;r[kww
f t
hJ wGut
f ac:cH&wJh &[ef;avmif;awG&[ef; rjzpfawmhygbl;/
vl0wfaMumifb0eJY aomwmyef? ou'g*grf? tem*grf? &[EmjzpfomG ;wJh trsKd ;aumif;om; a,mufsm;
wpfO;D u&[ef; jyKciG ahf y;zdYk jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd awmif;yefvm&if jrwfpmG bk&m; &Siu
f tJ't
D rsKd ;aumif;om;&JU
a&S;twdwu
f u
H kd PfawmfMu;D eJY t&ifq;kH vSr;f Munfv
h u
kd yf gw,f/
]'DtrsKd ;aumif;om;[m bk&m;wpfqq
l v
l ufxufrmS oDv&Sw
d hJ &[ef;wpfyg;yg;? odrYk [kwf &[ef;trsm;
(oHCm)udk ouFe;f ? oydwpf wJh y&du& m&Spyf g; vSLcJzh ;l ovm;? rvSLcJzh ;l bl; vm;}
bk&m;wpfqq
l &l UJ omoemawmfrmS oDv&Sw
d hJ &[ef;wpfyg;yg;? odrYk [kwf &[ef;trsm;udk ouFe;f ?
oydwpf wJh y&du& m &Spyf g; vSLcJzh ;l wJh trsKd ;aumif;om;udo
k m jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]{[dbu
d K } ac:jy;D &[ef;jyKay;vdYk
&ygw,f/ rvSLcJzh ;l &if ]{[d bduK } ac:jy;D &[ef;jyKay;vdYk r&ygbl;/
y&du& m&Spyf g;qdw
k muawmh cg;0wfoif;ydik ?f tay:Hk {uoD? 'ku#k Ef pS x
f yfouFe;f Mu;D qdw
k hJ ouFe;f oH;k xnf?
oydw?f "m;? tyf eJY tyfcsn?f cg;yef;MuKd ;eJY a&ppfwyYkd gyJ/
{[dbu
d K tac:cH&r,fh trsKd ;aumif;om;u &[Em rjzpfao;bl;qd&k ifawmh y&du& m&Spyf g; vSLcJzh ;l Hek YJ
{[dbu
d K ac:vdYk r&ao;ygbl;/
]'DtrsKd ;aumif;om;[m 'Db0rSmyJ &[Emjzpfjy;D uRwf wrf;0ifr,fh yprd b0duyk*Kd vf (aemufq;kH b0
ydik &f iS )f vm;}
qdw
k m jrwfpmG bk&m;vSr;f Munfah wmfr&l ygao;w,f/ ]'Db0aemufq;kH } r[kwaf o;bJ b0topfwpfck
xyfquf&OD;r,fh yk*Kd vq
f &kd if y&du& m&Spyf g;b,favmufyJ vSLzl; vSLzl;? {[dbu
d K ac:vdYk r&awmhygbl;/
y&du& m&Spyf g;vnf; vSLzl;r,f? 'Db0vnf; aemufq;kH jzpfr,fq&kd ifawmh jrwfpmG bk&m;&Siu
f vuf,mvuf
qefw
Y ef;awmfrjl y;D ]{[dbu
d K } ac:awmfryl gw,f/ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ]{[dbu
d K } pum;&yftqH;k rSm {[dbu
d K
tac:cH&wJh trsdK;aumif;om;[m vl0wfaMumiftoGif vHk;0 uG,faysmufoGm;jyD; &[ef;toGif xif&Sm;
jzpfomG ;ygw,f/ acgif;&dwq
f cH sjy;D om;? y&du& m&Spyf g; qifjref;jy;D om;? 0gawmf ajcmufq,f&rax&f Mu;D vdk
ajE& ifu
h surf I tjynfeh ?YJ wu,fh yDb&d [ef;awmfwpfyg;tjzpf csucf si;f ul;ajymif;oGm;ygw,f/
vl0wfaMumifb0wke;f u 0wfcw
hJ hJ tusa wG? vHck snaf wG? twGi;f cHabmif;bDawG? em&D vufpyG f qGMJ uKd ;awG
b,fa&muf ukeo
f vJvYkd MuzH efjy;D awG;raeeJOY ;D aemf/ wefc;kd aMumifjh zpfwhJ oydwf ouFe;f awG qifjref;vdu
k jf yD
qdrk aS wmh vlt
Y 0wftpm;? vlt
Y qifwefqmawGvnf; wefc;kd eJyY J vH;k 0uG,af ysmufomG ;cJjh yaD ygh/ b,frmS oGm;&SmvdrYk S
rawGUEdik af wmhygbl;/
&[ef;jzpfpu qHyif(vufEpS o
f pf)twdik ;f wpfoufv;kH wnf&adS ewJt
h wGuf aemufxyf acgif;&dwq
f cH sp&m
rvdak wmhwhJ yk*Kd v[
f m bk&m;eJY yapuAk'g yJ &Syd gw,f/ wjcm;yk*Kd vaf wGu awmh obm0twdik ;f qHyif&n
S &f n
S v
f mwJh
twGut
f csed t
f m;avsmpf mG ? qEtm;avsmpf mG vdt
k yfwikd ;f aemufxyf aemufxyf acgif;&dwq
f cH sjcif;trI jyK&ygw,f/
b,f&[ef;awmfrqdk vufEpS o
f pfxuf&n
S af tmif qHyif xm;cGirhf &So
d vdk ESpv
f xuf ausmaf tmifvnf;
qHyifr&dwb
f aJ ecGirhf &Syd gbl;/ ESpv
f rjynfah yr,fh vufEpS o
f pfxuf yd&k n
S v
f m&if &dw&f ovdk vufEpS o
f pfrausmf

t&Siq
f Em"du

23

shwehinthar.com

ayr,fEh pS v
f jynfo
h mG ;&if &dw&f ygw,f/ r&dw&f if 0denf;tjypf(tmywf)oifyh gw,f/ rkwq
f w
d af rG;&Sn&f n
S x
f m;jy;D
bd;k awmfpwdik v
f ?f t&nf;Mu;D pwdik v
f f zrf;wmrsK;d vnf; &[ef;awmfrsm; vH;k 0 rjyKvyk af umif;ygbl;/
vomwJh nwpfn vGiw
f ;D acgifrmS zvormywf0ifpm;aewJh t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fjrwf&UJ OD;acgif;
awmfukd bDv;l wpfaumifu vufo;D eJY tm;&yg;& xd;k ESux
f k u
dk cf zhJ ;l ygw,f/ tJ'aD eYurS acgif;&dwq
f cH sxm;vdYk
ajymifvufaewJh t&Sio
f m&dyw
k & m&JU OD;acgif;awmf[m va&mifqrf;xm;wJt
h wGuf twdik ;f xuftvGeyf jkd y;D
ajymifvufaewmrdYk bDv;l uvuf,m;jy;D vufo;D eJx
Y ;kd cJw
h myg/
t&Sio
f m&dyw
k & mrax&fjrwf[m {[dbu
d K &[ef;jzpf ygw,f/ qHyif&n
S v
f mwdik ;f acgif;&dw&f vdYk tJ'aD eYu
OD;acgif;awmfajymifvufaewmaygh/
{[dbu
d K &[ef;awmfawGvnf; bk&m;? yapuAk'g r[kwMf uwJt
h wGuf obm0twdik ;f &Sn&f n
S v
f mwJh
qHyifawGukd tcgtm;avsmpf mG aemufxyfaemufxyf &dwyf ,fMu&ygw,f 'uma0rd;k atmifa& ..../
{[dbduK&[ef;awmfawG yxrqHk;&wJh oydwfouFef;awGuvnf; aqG;jrnfhysufpD;jcif;oabm&SdvdkY
ta[mif;ukeu
f ek o
f mG ;wdik ;f topfxyfxyfv&J wmygyJ/ {[dbu
d K tjzpfeYJ &[ef; jzpfjy;D wJah emufyikd ;f rSm yHo
h ul"w
k if
aqmifwmwdYk bmwdv
Yk nf;&Sw
d t
hJ wGuf rlvoydwo
f uFe;f eJyY J wpfoufv;kH &yfwnfomG ;wmr[kwyf gbl;/
wefc;kd aMumifjh zpfwhJ y&du& m&Spyf g;xJu cg;yef;MuKd ;wd?Yk tyfcsnw
f ?Ykd a&ppfwv
Ykd nf; tcsed w
f ef&ifuek ?f
tcsed w
f ef&ifaqG;&wmrdYk topfxyfv&J rSmyg/ "m;eJt
Y yfvnf; tcsed w
f ef&ifw;kH ? tcsed w
f ef&if oHacs;wufrmS jzpfvYkd
ta[mif;oH;k r&awmhwikd ;f topfxyfv&J rSmygyJ/
{[dbu
d K &[ef;awmfawGtaeeJY oD;jcm;odr0f ifp&m? oD;jcm; ur0gzwfp&m rvdak wmhygbl;/ jrwfpmG
bk&m;&Si&f UJ ]{[d bduK } pum;awmfonfyifvQif tJ'&D [ef;awmfawGtwGuf odr0f ifjcif;? ur0gzwfjcif;ygyJ/
wefc;kd aMumifjh zpfwhJ y&du& m&Spcf ef; qifjref;jy;D wmeJY wpfjyKd ief uf tvdt
k avsmuf &[ef;ppfppfwpfyg; jzpfomG ;ygjy/D
trsKd ;orD;awGtaeeJaY wmh tJ'v
D kd tcGit
hf a&;rsKd ; r& Edik yf gbl;/ ]cspo
f m; ...? vmavmh} vdYk jrwfpmG
bk&m;&Sif ac:vdu
k f ekH YJ trsKd ;om;awG csucf si;f &[ef;jzpfomG ;ovdk ]cspo
f rD; ...? vmavmh} vdYk jrwfpmG bk&m;&Sif
ac:vdu
k f ekH YJ trsKd ;orD;awG &[ef;r(bduK erD )csucf si;f jzpfroGm;ygbl;/
{[dbu
d K &[ef;&So
d vdk {[dbu
d K &[ef;r r&Syd gbl;/ trsKd ;orD;qdak wmh bduK r[kwyf gbl;? bduK eyD g/
'Dawmh omoemawmfrmS {[dbu
d K e&D [ef;r r&Sb
d ;l aygh/
&[ef;r(bduK erD )jyKvw
kd hJ trsKd ;aumif;orD;udk jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]{[d ba' - cspo
f rD; ...? vmavmh}vdYk
ac:a0:wJh toH;k tEIe;f awmh yd#uwfawmfrmS &Syd gw,f/ 'gayrJh tJ'v
D akd c:vdu
k f ekH YJ tJ't
D rsKd ;orD; &[ef;r(bduK erD )
jzpfomG ;wmawmh r[kwyf gbl;/ &[ef;r(bduK erD )jyKzYkd wdu
k w
f eG ;f awmfrl kH oufoufygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ]cspo
f rD; ...? vmavmh} qdw
k hJ wdu
k w
f eG ;f csuaf Mumifh &[ef;r (bduK erD ) jyKjzpfomG ;wJh
twGuf ]{[d ba' - cspo
f rD; ...? vmavmh qdw
k hJ Ak'p um;awmf onfyifvQif uRerf &JU &[ef;rtjzpfygyJ}vdYk
uk@vauomax&Dru ajymoGm;cJzh ;l ygw,f/
a&S;bk&m;&Siaf wGvufxufrmS oydwf ouFe;f pwJh y&du& m&Spyf g; vSLcJzh ;l ygvsuef YJ {[dbu
d K ({[dbu
d K e)D
({[dba') ac:vdu
k f ekH YJ trsKd ;orD;awG &[ef;r ({[dbu
d K erD ) tvdk tavsmuf rjzpf&wmuawmh trsKd ;orD;b0&JU
obm0pGr;f &nftm;enf;csuv
f yYkd J ajym&rSmyg/ jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]trsKd ;orD; tcGit
hf a&;} udk ydwyf ifwm
r[kwyf gbl;? trsKd ;orD;eJY trsKd ;om; cGjJ cm;qufqw
H mr[kwyf gbl;/
rde;f rjzpfaMumif;uH? a,mufsm;jzpfaMumif;uHqw
kd hJ uH w&m;&JU obm0owu
d u
kd rwlnw
D t
hJ wGuf
trsKd ;orD;eJY trsKd ; om; ae&mwdik ;f rSm xyfwx
l yfrQ wef;nzd q
Ykd w
kd m vH;k 0 rjzpfEikd yf g bl;/ Oyrm? uefawmhyg&JU

t&Siq
f Em"du

24

shwehinthar.com

... trsKd ;om;awG rwfwyf&yf usiif ,fpeG o


Yf vdk trsKd ;orD;awG rwfwyf&yf usiif ,fpeG v
Yf Ykd vH;k 0 rjzpfEikd b
f ;l
r[kwv
f m; ..../ atmufyikd ;f wpfu,
kd v
f ;kH &T&J pJT kd ukerf mS aygh ..../
{[dbduKeD&[ef;r rjzpf&ayr,fh bmrStm;i,fp&m r&Sdygbl;/ &[ef;rtjzpfeJY omoemhabmif
a&mufvmjyq
D &kd ifawmh &[ef;rawG jznfu
h si&hf wJh oDv? orm"d? ynm odum oH;k yg; [m &[ef;awmfawG
jznfu
h si&hf wJh oDv? orm"d? ynm odum oH;k yg;eJY twlwyl gyJ/ odum oH;k yg; jznfu
h sijhf cif;aMumifh &[ef;rawG&wJh
r*fzv
kd ef Ad m ef[mvnf; &[ef;awmfawG&wJh r*fzv
kd f edAm efeYJ twlwyl gyJ/
0denf;yd#urSm {[dbu
d K &[ef;awmfaygif; (1341)yg; &Sjd y;D okwe yf #d urSmawmh {[dbu
d K &[ef;awmfaygif;
tyg; (27300)&Syd gw,f/ ESp&f yfaygif;&if omoemawmfrmS {[dbu
d K &[ef;awmfaygif; (28641)yg; &Syd gw,f
..../ /
y&du& m&Spyf g;vSL'gef;zl;Muygap/
tifwmAsL;*sme,f? Zefe0g&D(8)? 2003/

odumcs&ifidkcsifw,f
t&Sib
f &k m; ...
wynfah wmf 'kvb
&[ef;0wfjy;D odum cswek ;f u odum csay;wJh bke;f Mu;D u ]bk&m;udk y,fpeG yYf g\?
w&m;udyk ,fpeG yYf g\? oHCmudk y,fpeG yYf g\} vdYk &Gwq
f ckd ikd ;f jy;D odum csay;ygw,f bk&m;? &wemoH;k yg;udk ud,
k w
f u,f
ry,fpeG yYf gbJeYJ tJ'v
D q
kd &kd awmhpw
d x
f rJ mS tawmf0rf;enf;rdygw,f bk&m;? tJ'v
D kd qdo
k ifh rqdo
k ifh ajzMum;ay;
awmfryl gbk&m;/
a'gufwm&efEikd pf ;kd ? a&Tawmifwef;vrf;/
'um&efEikd af & ...
OD;Zif;&JUaus;Zl;&Sifq&mwpfyg;jzpfwJh aus;Zl;awmf&Sif zm;atmufawm&q&mawmfbk&m;MuD;[m
b,f'v
k b
&[ef;udrk S odum csay;avhr&Syd gbl;/ 'kvb
&[ef;rS r[kwyf gbl;?? &moufyef0wfr,f qdw
k hJ &nf&,
G cf suf
eJY ESp&f n
S v
f rsm;0wfaewJh &[ef;awmfawG vlxu
G cf sipf w
d af ygufvYkd vlxu
G &f ifvnf; b,fou
Yl rkd S odum cs
ray;ygbl;/
]olrsm;udk odum cs&if ud,
k o
f u
d m usw,f? olrsm;odum cswt
hJ vkyrf sKd ; b,fawmhrrS vkyb
f ;l }vdYk q&mawmf
bk&m;Mu;D u rdeMYf um;awmfral vh&ydS gw,f/ vlxu
G cf siw
f hJ &[ef;uwjcm;bke;f Mu;D wpfyg;qDrmS yJ odum csjy;D vlxu
G &f
yg w,f/
trSeu
f awmh q&mawmfb&k m;Mu;D u ud,
k o
f u
d m usrmS pd;k vdYk olwpfyg;udk odum csray;wmr[kwyf gbl;
vlxu
G cf sio
f u
l kd odum csay;Hek v
YJ nf; ud,
k o
hf u
d m usroGm;Edik yf gbl;/ jrifjh rwfwb
hJ 0 a&mufjy;D cgrS edru
hf swb
hJ 0
ckeq
f if;wmudk vdv
k m;awmfrrlvYkd odum cs ray;wmyg/ olawmfaumif;qdw
k m aumif;wm vkyw
f mudyk J tm;
ay;csiyf gw,f? raumif;wm vkyw
f mudk tm;ray;csiyf gbl;/
wynf&h [ef;wpfyg; vlxu
G o
f mG ;wdik ;f q&mawmfb&k m; Mu;D rsuEf mS raumif;wm? pdwaf wmf r&Tiv
f ef;wm
OD;Zif;wdt
Yk jraJ wGUjrifaeusyg/ oHo&meJcY sjD y;D &zdcYk ,
J Of;vSwhJ &[ef;b0udk ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f jrwfE;kd ovdk olwpfyg;
udv
k nf; jrwfE;kd apcsiyf g w,f/

t&Siq
f Em"du

25

shwehinthar.com

q&mawmfb&k m;Mu;D &JU wynfjh zpfwhJ OD;Zif;wdv


Yk nf; b,f&[ef;udrk S odum csray;csiyf gbl;/ 'gayrJh odum
usaMumif; t*Fg&yfawG rjynfph &kH if odum csjy;D vl0wfvv
J u
kd af yr,fh vlrjzpfbJ &[ef;yJjzpfaewmrdYk vl0wfMu;D eJY
tjypftmywfawGavQmufoifhukefrSmpdk;vdkY wpfcgwpf&H rvTJra&SmifomwJhtcg odumcscs ay;ae&ygw,f/
vTaJ &Smifom&ifawmhvnf; rodvu
kd rf odbmom ]Oayumbke;f Mu;D } vkyaf evdu
k w
f mygyJ/
&[ef;wpfyg; odum cs vlxu
G w
f ahJ e&mrSm t*Fg&yfajcmufyg;eJY jynfph n
kH n
D w
G rf S odum usygw,f/ t*Fg&yf
ajcmufyg;uawmh pdw?f pum;? umv? trlt&m? yk*Kd v?f odjcif;wdyYk gyJ/
]pdw}f qdw
k m vlxu
G cf siw
f phJ w
d u
f kd ajymwmyg/ odum cswhJ pum;udk qdak eqJtcsed rf mS trSew
f u,f
vlxu
G cf siw
f phJ w
d f &Sad e&ygr,f/ &,fovdak rmovd?k ajymifovdk aemufovdk qdk ekH YJ odum rusygbl;/ pum;rSm;jy;D
wvGw
J acsmq
f rkd d ekH v
YJ nf; odum rusygbl;/ olwpfyg;u twif;t"rqckd ikd ;f vdYk du
k Ef u
S f nO;f yef;rSm aMumufwhJ
pdwef YJ rqdck siq
hf ckd siq
f kd ekH v
YJ nf; odum rusygbl;/ ud,
k u
f ,
kd w
f ikd u
f trSew
f u,f vlxu
G cf siaf ewJph w
d ef YJ pdwyf g
vufygqdrk o
S u
d m usygw,f/
wcsKd Uu vlxu
G cf geD;usrS ]qufawmh 0wfcsiaf o;w,f? 'gayrJ}h vdYk tom;vGwf trSw,
f w
l wfMuygw,f/
]xGuaf wmh rxGucf siaf o;ygbl;} vdv
Yk nf; avajyxd;k idjk ywwfMuygw,f/
xGucf sipf w
d f wu,fr&Sb
d eJ YJ odum csomG ;vdu
Yk awmh ]vl0wfbek ;f Mu;D } b0eJY tmywfawG w&pyfoifh
aeawmhrmS ygyJ/ uefawmhyg&JU? tdru
f rde;f reJY [d'k if;rdvu
Ykd awmh yg&mZduusjy;D 'Dwpfouf b,fawmhrS &[ef;b0
jyefr&Edik af wmhygbl;/ (yg&mZduusw,fqw
kd m wrifou
d m csaep&mrvdb
k J tvdv
k kd odum usomG ;wm? omoemh
tcGit
hf a&; qH;k I;H oGm;wmudk ajymwmyg/)
]pum;} qdw
k muawmh odum usapEdik w
f hJ pum;&yfawG udk ajymwmyg/ ud,
k q
f ckd siw
f hJ pum;&yfawG
avQmufqakd eHek YJ odum rusygbl;/ odum cspum; (22)rsKd ;xJu wpfrsKd ;rsKd ;udk qdrk S odum usygw,f/
odum cspum; (22)rsKd ;udk ]y,fpeG pYf um;} (14)rsKd ;eJY ]rSw,
f pl um;} (8)rsKd ;vdYk ESprf sKd ; cGjJ cm;Edik yf gw,f/
y,fpeG pYf um; (14)rsKd ;uawmh ]bk&m;udk y,fpeG yYf g\? w&m;udk y,fpeG yYf g\? oHCmudk y,fpeG yYf g\? odum udk
y,fpeG yYf g\? 0denf;udk y,fpeG yYf g\? ygwdarmufukd y,fpeG yYf g\? ygwd armufjyjcif;udk y,fpeG yYf g\/ OyZm,fukd
y,fpeG yYf g\? ed&nf;q&mudk y,fpeG yYf g\? OyZm,f,l twlae wynfu
h kd y,fpeG yYf g\? ed&nf;,l teD;ae
wynfu
h kd y,fpeG yYf g\? OyZm,fwo
l u
l kd y,fpeG yYf g\? q&mwlou
l kd y,fpeG yYf g\? oDwif;oH;k azmfukd y,fpeG Yf yg\}
wdyYk gyJ/
rSw,
f pl um; (8)rsKd ;uawmh ]bk&m;wynfah wmfukd vl0wfaMumif[k rSw,
f yl g? Oygoum [k rSw,
f yl g?
tm&mrfapmifh (jcaH pmif)h [k rSw,
f yl g? omraP[k rSw,
f yl g? wdw[
d rk w
S ,
f yl g? wdww
d ynf[
h k rSw,
f yl g? &[ef;
r[kwo
f [
l k rSw,
f yl g? omuD0ifrif;om;bk&m;om;awmf r[kwo
f [
l k rSw,
f yl g} wdyYk gyJ/
]umv} qdw
k muawmh ypKye u
f mvudk ajymwmyg/ odum cspum;udk twdwu
f mv? tem*wfumvudk
&nfneT ;f wJh Mu,
d myk'af wGeYJ qdv
k Ykd odum rusygbl;/ ypKye u
f mvudk &nfneT ;f wJh Mu,
d myk'ef q
YJ rkd S odum usygw,f/
Oyrm? ]bk&m;udk pGecYf jhJ y}D ? ]bk&m;udk pGeaYf wmhr,f} vdYk twdw?f tem*wfumveJq
Y &kd if odum rusygbl;/
]bk&m;udpk eG yYf gw,f} vdYk ypKye u
f mveJq
Y rkd S odum usygw,f/ ]bk&m;udk pGe&Yf &if aumif;rSmyJ} vdYk raorcsm
ra&r&m pdwu
f ;l ,Ofpum; ajymHek YJ vnf; odum rusygbl;/ ]bk&m;jzifh tusKd ;r&S?d bk&m;ud;k uG,af evdYk ightwGuf
bmrStusKd ;rxl;} vdYk umvtxl; r&nfneT ;f &ifawmh ypKye o
f abmvnf; yg0ifaewJt
h wGuf odum usygw,f/
]trlt&m} qdw
k muawmh EIwt
f rlt&mudk ajymwmyg/ pma&;jy;D awmhyjJ zpfjzpf? acgif;cg;ajcvuf oauFw
wpfcck jk yKvyk jf yjy;D awmhyjJ zpfjzpf? b,fvu
kd ,
kd t
f rlt&mrsKd ;eJY odum csvYkd rS odum rusygbl;/ yg;pyfu toHxu
G jf y;D
EIw>f ruf&w
G q
f rkd ?S EIwt
f rlt&meJY odum csrS odum usygw,f/

t&Siq
f Em"du

26

shwehinthar.com

EIw>f ruf&w
G q
f w
kd hJ ae&mrSmawmh ygVdbmompum;eJv
Y nf; &Gwq
f Ekd ikd yf gw,f/ jrefrm? t*Fvyd ?f wkw?f
*syef? rGe?f u&if pwJh rdrt
d m;oef&m bmompum;wpfrsKd ;rsKd ;eJv
Y nf; &Gwq
f Ekd ikd yf gw,f/ t"dym ,freS zf Ykd t"duygyJ/
]yk*Kd v}f qdw
k muawmh odum cswhJ yk*Kd vef YJ odum cs pum;udk em;axmifwhJ yk*Kd vw
f yYkd gyJ/ tJ'yD *k Kd vEf pS rf sKd ;vH;k
aoG;onf;ajcysuv
f Ykd l;oGyaf eol? bDv;l zrf;pm;vdYk pdwyf sUH vGiahf eol? a&m*g'PfMu;D rm;vdYk a0'emtjyif;txef
cHpm;ae&ol rjzpfap &ygbl;/ yHrk eS pf w
d ?f yHrk eS t
f ajctae&Sw
d hJ vlaumif;yuwd jzpf& ygr,f/
odum cspum;udk em;axmifwyhJ *k Kd v[
f m vlom;pifppf vnf; jzpf&ygr,f/ ewfw?Ykd wd&pmefwYkd rjzpf&ygbl;/
ud,
k ahf &SUarSmufrmS rsujf rifxif&mS ;vnf; &Sad e&ygr,f/ ta0;wpfae&mu yk*Kd vq
f D pmvSr;f a&;jy;D ? odrYk [kwf
zke;f vSr;f qufjy;D ? odrYk [kwv
f Ml uKH pum;yg;jy;D odum csvYkd r&ygbl;/
udk,fha&SUrSmxif&Sm;&Sdae&ifawmh a,mufsm;yJjzpfjzpf? rdef;ryJjzpfjzpf? vl0wfaMumifyJjzpfjzpf? &[ef;
omraPyJjzpfjzpf? b,fvyl *k Kd vrf sKd ;qDrmS rqdo
k u
d m csv&Ykd ygw,f/
]odjcif;} qdw
k muawmh odum cspum;udk em;axmifwhJ yk*Kd v[
f m odum cso&l w
G q
f w
kd phJ um; qH;k wmeJY
wpfjyKd ief uf ]'D&[ef;uawmh vlxu
G cf sijf y?D &[ef;odum csvu
kd jf y}D vdYk csucf si;f t"dym ,fo&d r,fvYkd qdv
k ykd gw,f/
pum;qH;k wmeJY csucf si;f rodbJ tcsed t
f awmfMumatmif pOf;pm;jy;D rS t"dym ,fayguf em;vnfomG ;w,fq&kd if
odum rusygbl;/
yk*Kd vEf pS Of ;D a&SU odum cswt
hJ cg ud,
k &f nfneT ;f wJyh *k Kd vu
f rodbJ wjcm;yk*Kd vu
f od&ifvnf; odum rus
ygbl;/ ESpOf ;D vH;k ud&k nfneT ;f &ifawmh wpfO;D OD;od&ifyJ odum usygw,f/ yk*Kd vf trsm;Mu;D a&SUrSm wpfO;D OD;odygapvdYk
&nfp;l jy;D odum cs&ifvnf; b,fwpfO;D odod odum usygw,f/
udk,fh&JUodumcspum;udk odem;vnfapzdkYtwGuf rsufpd em;pwJh ajEawG csdKU,Gif;avmufatmif
toufMu;D vGe;f ol? Ak'o
moema&;&m ruRr;f usiw
f hJ todPfxx
kH ikd ;f ol? wwfod em;vnfrI r&Sad o;wJh uav;
oli,fawGukd ra&G;cs,rf ad tmif txl;owdjyK&ygr,f/
'um&efEikd af & ...
odum cspum;u (22)rsKd ;awmif &Sw
d mqdak wmh ud,
k ef YJ oifah wmfwphJ um;udk a&G;cs,jf y;D &Gwq
f kd ykH gyJ/
&wemoH;k yg;udk pGejYf y;D wjcm;q&m? wjcm;t,l0g'udk ajymif;vJu;kd uG,zf Ykd &nf &G,cf su&f o
dS al wGtaeeJY ]bk&m;udk
pGeyYf g\}? ]w&m;udk pGeyYf g\}vdYk &Gwq
f zkd Ykd vdak yr,fh &wemoH;k yg;udk &moufyef qnf;uyf ud;k uG,o
f mG ;r,fo
h al wG
taeeJu
Y awmh tJ'v
D kd &Gwq
f zkd Ykd rvdyk gbl;/ wu,fpeG rYf mS rS r[kwb
f /J
OD;Zif;uawmh OD;Zif;odum csay;wJh &[ef;awGukd ]oduH ypum rd? omraPa&mwd rH "ma&x - &[ef;
odum udyk ,fpeG yYf g\? bk&m;wynfah wmfukd omraP[l todtrSwjf yKawmfryl g bk&m;} vdYk ygVd? jrefrmESpb
f momeJY
&Gwq
f ckd ikd ;f jy;D odum csay;ygw,f/
tJ'D pum;&yfqjkd y;D wmeJY &[ef;odum usjy;D ud&k if omraP jzpfomG ;ygw,f/ vl0wfaMumifb0udk
csucf si;f csray;bJ omraPb0udyk J csay;wmuawmh tusremapcsiv
f yYkd g/ &[ef;b0eJY vl0wfaMumifb0
Mum;rSm omraPb0 wpfqifch x
H m;awmh tusoufomwmaygh/ tjrifq
h ;kH ? tjrwfq;kH b0uae tedrq
hf ;kH ?
t,kwq
f ;kH b0udk wdu
k f u
kd Mf u;D csucf si;f usomG ;&if tusemr,fav/ omraP b0rSm vl0wfvv
J u
kd &f if tvdv
k kd
vljzpfomG ;ygjy/D
jrifjh rwfwhJ b0at;at;uae edr,
hf w
k w
f hJ b0ylyx
l u
J kd ckeq
f if;&wmrdYk aeur" mwfcH tm;aumif;olwikd ;f
odum cscsed rf mS tenf;eJt
Y rsm; 0rf;enf;&ifeif&h ygw,f/ wcsKd Uqdk rsu&f nfrsm; awmifuswt
hJ xdygyJ/
ouFef;cRwfypfvdkuf&wmudk rsuf&nfus&avmufatmif &[ef;b0tay: jrwfEdk;aerdw,fqdk&if
wpfaeYaeY wpfcsed cf sed rf mS t&[wzv
kd &f UJ atmifvjH zpfwhJ ouFe;f [mud,
k chf Emay:udk t&[wzv
kd f atmifyef;eJt
Y wl

t&Siq
f Em"du

27

shwehinthar.com

qdu
k af &mufvmrSm aocsmygw,f/ tJ'v
D rkd S r[kwb
f J vlxu
G w
f ahJ eYrmS ]tckryS J vGwv
f yfomG ;w,f? tckryS J
ayghyg;oGm;w,f} qdjk y;D aysm&f iT cf ek af yguf 0rf;ajrmuftjl rL;aer,fq&kd ifawmh .../ /
&[ef;odum jrMJ uygap/
tifwmAsL;*sme,f? ZGe(f 12)? 2002/

oufowfvGwfESifUtom;BuD;q,frsdK;
t&Sib
f &k m; ...
Ak'b
mom0if vl0wfaMumifawGukd oufowfvw
G pf m;zd?Yk qif jrif; uRJ EGm; 0uf qdw
k hJ tom;Bu;D ig;rsKd ;
a&SmifMuOfzYkd jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ rdeq
Yf akd [mMum;csuf ax&0g'yd#uwfawmf rSm &S-d r&Sd ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;
.../
t&Si&f mZdE (&a0EG,f - tif;r)
OD;Zif;&a0EG,af & ...
ax&0g'Ak't
qH;k treJY qefu
Y siw
f hJ tajymtqd?k ta&;tom;awGukd taMumif;oift
h usKd ;oifh &Si;f jyNy;D
z,f&mS ;okwo
f if&r,fh wm0ef[m ax&0g'Ak'b
mom0ifwikd ;f &JU rxrf;rjzpf xrf;aqmif&r,fh ]bk&m;ay;wm0ef}
wpfck jzpfygw,f/ (Ak' bmom0if trnfcNH y;D ajymqdak &;om;wmawGukd ajymwmyg/ wjcm;bmom0ifawG&UJ
ud,
k b
hf momqdik &f m ajymqdak &;om;rI awGuakd wmh 0ifa&mufpu
G zf ufp&m vH;k 0rvdyk gbl;/)
jrwfpmG bk&m;&Siu
f jA[Zmvokwe rf mS ]tblwH tblw awm edaAaXwAH - rrSew
f mudk rrSeb
f ;l vdYk ajz&Si;f
jy&r,f}vdYk rdeMYf um;awmfrx
l m;ygw,f/ bk&m; w&m; oHCm &wemoH;k yg;eJY ywfoufwhJ r[kwrf rSew
f mawGukd
]bmaMumifh r[kwb
f ;l ? bmaMumifh rrSeb
f ;l } vdYk taMumif;tusKd ; cdik v
f pkH mG ajz&Si;f jy&r,f ...wJ/h onf;cHwmyJ
aumif;ygw,fqNkd y;D EIwq
f w
d Nf ird w
f w
d f rae&bl; ...wJ/h tJ'v
D kd bmrS jyefajz&Si;f rjybJ EIwyf w
d af ewm[mvnf;
onf;cHjcif;tppf r[kwyf gbl; ...wJ/h
&a0EG,af & ...
jrwfpGmbk&m;&Sifu &wemoHk;yg;udk qnf;uyfudk;uG,fwJh vl0wfaMumif 'um 'umrawGudk
oufowfvw
G pf m;zdYk vH;k 0 rdeMYf um;awmfrrlcyhJ gbl;/ vl0wfaMumifawGuo
kd m r[kwyf gbl;? omoemh twGi;f om;
&[ef;awmfrsm;udv
k nf; oufowfvw
G pf m;zdYk vH;k 0 ynwfawmfrrlcyhJ gbl;/
oufowfvw
G pf m;Ho
k ufoufeYJ ukov
kd rf &Edik v
f Ykd jrwfpmG bk&m;&Siu
f oufowfvw
G pf m;zdYk wdu
k w
f eG ;f awmf
rrlcw
hJ myg/
yg;pyfxJ xnfhoGif;vdkufwJh tpm;tpmwpfckudk ][dk[myJ? 'D[myJ} vdkY a&G;cs,fowfrSwfvdkufHkeJY
tvdv
k akd e&if; ukov
kd pf w
d ?f tukov
kd pf w
d f jzpfroGm;Edik yf gbl;/ tpm;tpm[m tpm;tpm ygyJ/ bmtpm;tpmudyk J
pm;pm;ukov
kd jf zpfatmif ESv;kH oGi;f qifjcifNy;D pm;&if ukov
kd &f ygw,f/ tukov
kd jf zpfatmif pOf;pm; awG;awmNy;D
pm;&iftukov
kd &f ygw,f/
tpm;tpmwpfcu
k kd pm;aepOfrmS jzpfwhJ vlwpfa,muf &JU ukov
kd pf w
d ef YJ tukov
kd pf w
d u
f kd olpm;aewJh
tpm;tpmu rjy|mef;ygbl;/ olo
Y EmefrmS jzpfaewJh pdwx
f m;? tawG;? ESv;kH oGi;f uyJ jy|mef;ygw,f/
]tpm;tpmu t"dur[kw?f pdwu
f om t"du} jzpfwhJ twGuf tpmpm;&if; ukov
kd &f csi&f if tpmudk

t&Siq
f Em"du

28

shwehinthar.com

a&G;cs,af ep&mrvdb
k J pdwu
f o
kd mjyKjyifaezdv
Yk t
kd yfygw,f/ ud,
k ef rYJ QwwJh tpm;tpmudk a&G;cs,w
f hJ ]abmZeoym,}
uawmh wpfyikd ;f wpfu@ aygh/ (]oufowfvw
G Ef iS hf oym,} taMumif; aqmif;yg;oD;oefY a&;ygr,f/)
oufowfvw
G t
f pm;tpmudk yg;pyfxx
J nfv
h u
kd f ekH YJ tvdv
k akd e&if; ukov
kd &f roGm;ovdk tom;ig; tpm;
tpmudk yg;pyfxJ xnfv
h u
kd f ekH v
YJ nf; tvdv
k akd e&if; tukov
kd jf zpfroGm; ygbl;/
oufowfvw
G pf m;&if; avmb? a'gojzpfp&mawG awG; aer,f? tukov
kd jf zpfp&mpum;awG ajymaer,f
qd&k if oufowfvw
G pf m;&if; tukov
kd f wd;k aeygw,f/ tom;ig;pm;&if; avmb? a'goNird ;f aMumif; bm0em
wpfcck u
k ykd mG ;aer,f? ukov
kd f jzpfp&m pum;awG ajymaer,fq&kd if tom;ig;pm;&if; ukov
kd w
f ;kd aeygw,f/
tawG;aMumifjh zpfwhJ ukov
kd ?f tukov
kd u
f oyfoyf? tpm;aMumifjh zpfwhJ ukov
kd ?f tukov
kd u
f oyfoyf
&,fvrYkd &Syd gbl;/ oufowfvw
G t
f pm;tpm[m ukov
kd t
f pm;tpm r[kwo
f vdk tom;ig; tpm;tpm[mvnf;
tukov
kd t
f pm;tpm r[kwyf gbl;/
oufowfvw
G pf m;Ho
k ufoufeYJ ukov
kd &f w,fq&kd if EdpYk Ukd uav;awG tarEdYk pdaYk ewJt
h csed ?f jr;D aumifayguf
aumifrav;awG o&ufaygif;? qD;aygif; pm;aewJt
h csed ?f ky&f iS f AG'D ,
D Mkd unfo
h al wG aeMumaph? uGmaph 0g;aewJh
tcsed ?f t&uform; bD,morm;awG t&uf bD,maomufaewJt
h csed ?f t&uf bD,maomuf&if; tmvl;aMumf?
ajryJavSmjf rnf;aewJh tcsed af wGrmS vnf; olww
Ykd pfawG tvum;ae&if; ukov
kd &f aerSmaygh/ tJ'gawG tm;vH;k
oufowfvw
G af wGcsn;f yJr[kwv
f m;/
yGiahf wmfrcl jhJ y;D orQ bk&m;? yapuAk'g ? &[Emt&Sijf rwf awG tm;vH;k tom;ig; tpm;tpma&m? toD;
t&Guf tpm;tpmyg MuKH &m&&mudpk m;&if; usiMhf uMH uKd ;ukwf tm;xkwcf MhJ uvdb
Yk &k m;tjzpf? yapuAk'g tjzpf?
&[Emtjzpfukd a&mufawmfrcl MhJ uygw,f/ oufowfvw
G pf m;wJh ukov
kd af Mumifh bk&m;? yapu Ak'g ? &[Em
jzpfomG ;wJo
h l wpfO;D wpfa,mufrrS &Syd gbl;/
oufowfvw
G pf m;Ho
k ufoufeu
YJ o
k v
kd rf &Edik w
f t
hJ wGuf t&Siaf '0'wf&UJ ]&[ef;awmfwikd ;f oufowfvw
G f
pm;&ef} ynwfay;zdYk tqdjk yKcsuu
f kd jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]ADwt
kd mPm}xuf tqaygif;rsm;pGm MoZmMu;D wJh ]Ak't
mPm}
eJY jywfjywfom;om;y,fcsawmfrcl yhJ gw,f/
ud,
k t
hf wGuf oD;jcm;&nfp;l jy;D owfwmvdYk rjrif&if? rMum;&if? r,Hrk mS ;&if vl0wfaMumifawGtaeeJY
b,ftom;udrk qdk pm;aomufo;kH aqmifEikd yf gw,f/ vl0wfaMumifawG a&Smif MuOf&r,ft
h om; wpfcrk rS &Syd gbl;/
&[ef;awmfawGuawmh ]vlom;? qifom;? jrif;om;? acG;om;? a>rom;? jcaoFo
h m;? usm;om;? usm;opfom;?
0uf0o
H m;? atmif;om;} qdw
k hJ ]tom;Mu;D q,frsKd ;} udk vH;k 0a&SmifMuOfMu&ygw,f/
jrwfpmG bk&m;&Siv
f ufxufwek ;f u ]oky,
d m} qdw
k hJ Oygodumr wpfa,mufu tom;pGyjf yKwf vdt
k yfaewJh
0rf;avQm &[ef;awmfwpfyg;udk aps;xJrmS tom;0,fr&wJt
h wGuf rdr&d UJ aygifom;udk vS;D jzwfpyG jf yKwv
f yk jf y;D qufuyf
vSL'gef;cJyh gw,f/
jrwfpmG bk&m; odomG ;wJt
h cg bmtom;vJvYkd rpl;prf;bJ pGyjf yKwaf omufvu
kd w
f hJ &[ef;awmfukd uJ&h UJ Iwcf sjy;D
&[ef;awmfrsm; vlom;vH;k 0rpm;zdYk ynwfcsux
f w
k v
f u
kd yf gw,f/ ]bmtom;vJvYkd rpl;prf;? rar;jref;bJ tom;[if;
rpm;&? pm;vQif 'ku# t
f mywfoifah p} vdv
Yk nf; 0denf;pnf;urf; owfrw
S v
f u
kd yf g w,f/
tpma&pm &Sm;yg;wJh wpfcsed w
f ek ;f u tvdv
k kd aoqH;k oGm;MuwJh &Sib
f &k if&UJ qifawG? jrif;awGukd vlawGu
qifom;? jrif;om;[if; csupf m;Mujy;D &[ef;awmfawGuv
kd nf; avmif;vSL Muygw,f/ bkO;f ay;wJh &[ef;awmfawGukd
vlawGu]ud,
k af wmfawG bmvdq
Yk ifom;? jrif;om;pm;MuwmvJ? qifw?Ykd jrif;wdq
Yk w
kd m &Sib
f &k if&UJ toH;k taqmifawG?
rif;t*FgawGy?J &Sib
f &k ifom od&if ud,
k af wmfawGukd auseyfrmS r[kwb
f ;l } vdYk uJ&h UJ MuwJh twGuf jrwfpmG bk&m;&Siu
f

t&Siq
f Em"du

29

shwehinthar.com

&[ef;awmfawG qifom;? jrif;om;rpm;zdYk ynwfawmfr&l jyefygw,f/


vlawGavmif;vSLvdYk acG;om;? a>rom; bkO;f ay;Mujyefawmhvnf; ]pufqyk pf &mMu;D ? &GpH &mMu;D ? bmvdYk
bkO;f ay;MuwmvJ} vdYk uJ&h UJ Mujyefwt
hJ wGuf acG;om;? a>rom; rpm;zdYk ynwf awmfr&l jyefygw,f/ a>rom;rpm;zdYk
ynwfwahJ e&mrSmawmh ]oky} qdw
k hJ e*g;rif;u ]o'gw&m;r&Sw
d hJ e*g;rsKd ;? a>rrsKd ;awGu &[ef;awmfawGukd
bmr[kww
f hJ taMumif;av;awGavmufev
YJ nf; nO;f qJEydS pf ufEikd w
f t
hJ wGuf &[ef;awmfrsm; a>rom;rpm;zdYk
awmif;yefygw,f}vdYk jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd awmif;yefavQmuf xm;cJw
h mvnf; taMumif;w&m;wpfct
k jzpf yg0if
ygw,f/
awmrkq;kd awG avmif;vSLwJh jcaoFo
h m;? usm;om;? usm; opfom;? 0uf0o
H m;? atmif;om;awGukd bkO;f ay;jy;D
awmxJrmS oDwif;oH;k Mujyefawmhvnf; cEmud,
k u
f xGuw
f hJ jcaoFo
h m;eHU? usm;om;eH?Y usm;opfom;eH?Y 0uf0o
H m;eH?Y
atmif;om;eHaY wGaMumifh jcaoFah wG? usm;awG? usm;opfawG? 0uf0aH wG? atmif;awGu &[ef;awmfawGukd trsKd ;rsKd ;
nO;f qJwu
kd cf u
kd &f efjyKMujyefwhJ twGuf jrwfpmG bk&m;&Siu
f tJ't
D om;awG rpm;MuzdYk &[ef; awmfawGukd ynwfcsuf
xkwjf yefawmfr&l jyefygw,f/
tmywftjypftaeeJu
Y awmh vlom;pm;&if xkvp n
;f tmywf? uset
f om;ud;k rsKd ;pm;&if 'ku# t
f mywf
oifyh gw,f/ 'Dq,frsKd ;udk tom;omrpm;aumif;wm r[kwyf gbl;/ td;k ta& tom; taoG; tarG; bmudrk S
roH;k aumif;ygbl;/ oH;k &if tmywfoifyh gw,f/
tom;Mu;D q,frsKd ;uvG&J if b,ftom;ig;udrk qdk &[ef;awmfrsm; bkO;f ay;aumif;ygw,f/ bmtmywfrS
roifyh gbl;/ bmtukov
kd rf S rjzpfygbl;/ avmuD avmukw& m b,fvkd aumif;usKd ;rsKd ;udrk S rwm;jrpfEikd yf gbl;/
&a0EG,af r;wJh ]qif jrif; uRJ EGm; 0uf} xJu qifeYJ jrif;udak wmh &[ef;awmfrsm; vH;k 0a&SmifMuOf&ygw,f/
uRJ EGm; 0ufuakd wmh a&SmifMuOfp&m rvdyk gbl;/ ud,
k ef w
YJ nf&h if pm;Edik f ygw,f/
vl0wfaMumifawGuawmh qif jrif; uRJ EGm; 0uf ig;rsKd ;pvH;k qE&o
dS vdk pm;Edik yf gw,f/ rwnfv
h Ykd
a&Smifwmu vG&J if tukov
kd f aMumufjy;D vnf; a&Smifp&mrvkyd gbl;/ ud,
k v
f ckd siw
f hJ aumif;usKd ;awG r&rSm?
ud,
k u
f siahf ewJh usiphf OfawG ratmifjrifrmS aMumufjy;D vnf; a&Smifp&mrvdyk gbl;/ tom;Bu;D ig;rsKd ; a&SmifMuOfkH
eJv
Y nf; tvdv
k akd e&if; ukov
kd &f roGm;ygbl;/ ud,
k hf bmomud,
k f rpm;csiv
f Ykd rpm;wmudv
k nf; bmrSx;l Ny;D cs;D rGr;f
p&m r&Syd gbl;/
tqef;rxGib
f J bk&m;a[mrl&if;twdik ;f vdu
k ef musiMhf uH MuwJh bk&m;om;awmf &[ef;awmf (trSet
f uef)
awGu bk&m;a[m yd#uwfawmfet
YJ nD ajymMua&;Muwmudk b,foyYl w
k cf wfwm? b,f0gh apmfum;wmvdYk
rausreyf wHjYk yefMuwm vH;k 0 obm0 rusygbl;/
bk&m;a[m r&Sv
d Ykd r&Sb
d ;l ajymwm? bk&m;a[meJY rnDvYkd rnDb;l ajymwm pdwq
f ;kd p&m? a'goxGupf &m
r[kwfygbl;/ 0rf;ajrmufp&m? aus;Zl;wifp&myg/ t,lrSeform'd|dudk jrwfEdk;w,fqdk&ifaygh/ udk,fhtajym?
ud,
k v
hf yk &f yfukd bk&m;a[meJY rnDb;l vdYk tajymrcHcsi&f if tpuwnf;u bk&m;a[meJn
Y aD tmif ajymNy;D bk&m;a[meJY
nDatmif vkyf ykH gyJ/
]tblwH tblwawm edaAaXwAH - rrSew
f mudk rrSef bl; vdYk ajz&Si;f jy&r,f} qdw
k hJ Ak't
qH;k trxJu
]rrSe}f qdw
k m bk&m;[m trSe?f w&m;oabmtrSeef YJ qefu
Y siw
f hJ ]rrSe}f udak jym wmyg/ ud,
k t
hf MuKd u?f ud,
k t
hf rSeef YJ
qefu
Y siw
f hJ ]rrSe}f udk ajymwm r[kwyf gbl;/ ud,
k Mf uKd uv
f Ykd ud,
k rf eS w
f ,fxifwhJ trSerf mS ;eJY qefu
Y siw
f ikd ;f om
]rrSe}f vdYk vku
d af jz&Si;f aer,fq&kd ifawmh ajzav Iyaf v? &Si;f av rSm;av jzpfaerSm aocsmygw,f/ /
=rusifhvnf;rSm; usifhvnf;rSm;+ wJhtjzpfqdk;rsdK;rSvGwfajrmufEdkifMuygap/
tvif;wef;*sme,f? Ed0k ifbm(11)? 2002/

t&Siq
f Em"du

30

shwehinthar.com

usr;f nTe;f

//

- oDvueyf gVdawmf? pm - 3/
- 0denf;r[m0gygVdawmf? pm - 310 rS 314/

EdkhESpfvHk;zdk;vHk;ausygw,f
t&Sib
f &k m; ...
jrwfpmG bk&m;&Si[
f m rdcifaus;Zl;udk Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ ausatmifqyfEikd cf w
hJ ,fqw
kd m rSeyf govm;bk&m;/
armifr;kd ausmo
f ?l &efuek jf rKd U/
'umrd;k ausmo
f al & ...
OD;Zif;wdYk vl0wfaMumifb0 i,fi,fwek ;f u wuov
kd f at;armif&UJ ]b,fyef;csaD &;vdYk rrD} oDcsi;f udk
tl;trl; pGv
J rf;cJzh ;l ygw,f/
tJ'o
D cD si;f rsm; a&'D,u
kd rvmvdu
k ef ?YJ toufLS zdYk arhomG ;rwwf &S&d o
dS rQ orm"dawGukd oDcsi;f qD pkjyKH yNYkd y;D
ESpEf pS f NcKd uNf cKd uf em;axmifawmhwmygyJ/ i,fb0&JU woooDcsi;f awG xJrmS tJ'o
D cD si;f vnf; xdyq
f ;kH u ygwmaygh/
rdbarwmeJY ywfoufwhJ oDcsi;f qd&k if uav;wdik ;f BuKd uMf uwmyJ r[kwv
f m;/
rdbarwmudk zGUJ qdw
k hJ oDcsi;f awG? Zmwfvrf;awG[m om;orD;awGukd rdbarwmem;vnfpw
d ?f rdbaus;Zl;
qyfvpkd w
d f xufoefvmatmif vIUH aqmfwahJ e&mrSm pmayxufawmif ydNk y;D xda&mufygw,f/ tEkynm&o
ygwJt
h wGuf om;orD;awG&UJ &ifxu
J kd pGpJ eJG pfepf 0ifa&mufomG ;vdyYk g/ tJ't
D wGuf oufqikd &f mtEkynm&Sirf sm;udk
txl;aus;Zl;wifryd gw,f/
'gayrJh ud,
k zf efw;D vdu
k w
f hJ rdbarwmzGUJ tEkynm ypn;f xJrmS rSm;,Gi;f wJh tcsut
f vufawG? vGaJ csmw
f hJ
tawG;tac:awG ygae&ifawmh tJ't
D csut
f vuf? tJ't
D awG;tac: udk trSev
f Ykd owfrw
S o
f mG ;olawG&UJ
todrmS ;? trSwrf mS ;rI[m ud,
k af y;vdu
k w
f hJ tukov
kd t
f pdik t
f cJBu;D jzpfaewmrdYk ud,
k v
f nf; tukov
kd &f ,
S ,
f m
a0pkcNJG y;D om; jzpfomG ;ygw,f/
rdbarwmtaMumif; a&;Mu? zGUJ MuNyq
D &kd if Ak'p may (yd#uwfawmf)xJu tqH;k trawG? tcsut
f vuf
awGukd trsm; qH;k ud;k um;Muwm awGU&ygw,f/ Ak'p mayeJY rdbarwm? rdb arwmeJY Ak'p may cGjJ cm;vdaYk wmif
r&ygbl;/ ]rdbaus;Zl; od& r,f? qyf&r,f} vdYk ajymvdu
k &f ifuykd J ]'g bmoma&;tqH;k tr? 'g Ak'v
rf;nTecf su}f
vdaYk wmif owfrw
S ef m;vnfvu
kd Mf uwJh txd ygyJ/
Ak'p mayudk rSjD irf;wJh rdbarwmzGUJ awGrmS ]jrwfpmG bk&m; &Siaf wmifrS rdcifaus;Zl;udk Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ ausatmif
qyfEikd cf hJ w,f} qdw
k t
hJ csuu
f kd awGU&awmh odyu
f kd tHMh ordygw,f/
yd#uwfawmfrmS rygwJh taMumif;t&mwpfcu
k kd ygovkd vdk a&;om;ajymqdw
k m[m t&rf;t&rf;udk
tjypfBu;D ygw,f/ ]EdUk wpfv;kH zd;k yJ ausw,f} qdw
k t
hJ csuu
f kd jrwfpmG bk&m;&Sif ud,
k af wmfwikd v
f nf; a[mMum;awmf
rrlco
hJ vdk t|uxmq&m? #Dumq&mawGuvnf; zGiq
hf akd wmfrrlcMhJ uygbl;/
om;orD;awGtay:rSm rdcifaus;Zl; Bu;D rm;wm rSeyf g w,f/ 'gayrJh rdcifukd trTe;f wifcsiv
f eG ;f wmeJY
jrwfpmG bk&m;&Sif udk ykwcf wfapmfum;ovdk jzpfomG ;wmuawmh vH;k 0 roifah wmf ygbl;/ ]bk&m;awmifrS rdcifaus;Zl;
Edw
Yk pfv;kH zd;k yJausw,f} vdYk ajymwJo
h [
l m bk&m;udv
k nf; apmfum;&ma&mufovdk w&m;udv
k nf; zsuq
f ;D &m
a&mufygw,f/ ]omoemzsuw
f o
hJ }l vdaYk wmif yGiyhf iG v
hf if;vif; ajymEdik w
f t
hJ xd tukov
kd Bf u;D ygw,f/

t&Siq
f Em"du

31

shwehinthar.com

]jrwfpmG bk&m;&Si[
f m rdcifaus;Zl;udk EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k aus atmif qyfEikd cf yhJ gw,f? jrwfpmG bk&m;&Sirf mS
rdciftay: EdzYk ;kd a<u; vH;k 0ruseaf wmhygbl;} qdw
k hJ rdeq
Yf akd &;om;csuf yd#uwfawmf (ax&0g'ppfppf Ak'p may)rSm
tcdik t
f rm txift&Sm;&Syd gw,f/
ygVdawmfr&l if;uawmh ]AEem&uae r,S?H teaPm wGH r[mrkae} yg/ (pmrsuEf mS tnTe;f eJY ygVdteufukd
aqmif;yg; tqH;k rSm azmfjyay;xm;ygw,f/)
rdaxG;awmfa*gwrD ax&DrBuD; y&dedAmef0ifpHcgeD; (ao vGefcgeD;)rSm jrwfpGmbk&m;&Sifudk pum;
tawmfrsm;rsm; avQmuf xm;oGm;cJyh gw,f/ tJ'aD vQmufxm;csurf sm;pGmxJu wpfcu
k awmh jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ
]EdzYk ;kd a<u;}eJY ywfoufaeygw,f/ avQmufxm;yHu
k 'Dvykd g/
]jrwfpmG bk&m; ...? t&Sib
f &k m;udk wynfah wmfu avmuEd&Yk nf wdu
k af uR;Ny;D t&Sib
f &k m;&JU lyum,
(kyu
f ,
kd f xnf) Bu;D xGm;vmatmif arG;jrLcJ&h wJt
h wGuf wynfah wmf[m t&Sib
f &k m;&JU r,fawmfBu;D (rdcif)
jzpfygw,f}
]wynfhawmfudk t&Sifbk&m;u "rEdkY&nf wdkufauR;NyD; wynfhawmf&JU "rum, (w&m;udk,fxnf)
Bu;D xGm;vmatmif arG;jrLcJ&h wJt
h wGuf t&Sib
f &k m;[m wynfah wmf&UJ crnf;awmf Bu;D (zcif) jzpfygw,f}
]wynfhawmf wdkufauR;cJhwJh avmuEdkY&nfu qmavmifrGwfodyfjcif;udk w'*FwpfcPyJ Nidrf;at;
ajyaysmufapEdik yf g w,f/ t&Sib
f &k m;wdu
k af uR;cJw
h hJ "rE&Ykd nfuawmh qmavmifrw
G f odyjf cif;udk tjrx
J m0&
Nird ;f at;ajyaysmufapEdik yf gw,f}
]jrwfpmG bk&m; ...? t&Sib
f &k m;[m wynfah wmfukd udavomtaESmiftzGUJ tm;vH;k rS vGwaf jrmufatmif
apmifh a&Smuf u,fwifEikd cf w
hJ t
hJ wGuaf Mumifh wynfah wmftay:rSm t&Sib
f &k m; EdzYk ;kd a<u; vH;k 0 ruseaf wmhyg/
r,fawmfah us;Zl;udk EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausatmif qyfEikd cf NhJ y;D ygNyb
D &k m;}
'umrd;k ausmo
f al & ...
rdaxG;awmfa*gwrD ax&DrBu;D &JU ]EdzYk ;kd a<u;&Si;f wrf;} avQmufxm;csuu
f kd jrwfpmG bk&m;&Siu
f jiif;qefjcif;
vH;k 0rjyK bJ vufcaH wmfrcl w
hJ t
hJ wGuf tJ'aD vQmufxm;csuo
f nfyifvQif jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ rdeMYf um;awmfrcl suyf gyJ/
wu,fvo
Ykd m EdzYk ;kd a<u;rausb;l qd&k if ][Jh ... a*gwrD? oifavQmufxm;wm rSm;aew,f? rdcifaus;Zl;udk
igbk&m; EdEYk pS f vH;k zd;k vH;k ausatmif rqyfEikd b
f ;l uGUJ ? Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ ausatmifqyf Edik w
f ,f} vdYk jrwfpmG bk&m;&Siu
f
pum;jyifajymrSmaygh/ tckawmh tJ'v
D kd pum;jyifajymcJw
h mrS r[kwb
f ?J qdwq
f w
d af eNy;D vufcH awmfrcl w
hJ myg/
qmavmifrw
G o
f yd jf cif;qdw
k m ]wPSm}yg/ ]avmuEd&Yk nf} u Edq
Yk mwJh wPSmudyk J y,fazsmufay;Edik yf gw,f/
('gawmifrS w'*Fyg/ tcsed w
f efawmh jyefqmvmwmygyJ/) wjcm;qmwJh wPSmawGuakd wmh y,fazsmufray;Edik yf gbl;/
EdkYpdkYt&G,frSmawmif [dkvlYjrifcsif? 'DvlYjrifcsif? [dk[mpm;csif? 'D[maomufcsifeJY qm avmifrGwfodyfrIrsdK;pHk
(vdck siEf pS o
f ufwyfrufom,mrIrsKd ;pH)k wd;k yGm;aeygw,f/
EdjYk ywfomG ;Nyq
D w
kd meJY wpf&ufxufwpf&uf? wpfvxuf wpfv? wpfEpS x
f ufwpfEpS f qmavmifrw
I PSmawG
wd;k wd;k vmyg w,f/ tJ'v
D kd wd;k vmatmifvnf; rdcifu,
kd w
f ikd u
f yJ oifMum; ay;wmyg/ ]om;om; 'Drek aYf v;u
aumif;w,faemf?} ]rD;rD; 'D tkyaf v;u vSw,faemf} qdw
k mrsKd ;awGu tpjyKvaYkd ygh/
toufBu;D av? tqmwd;k aveJY wPSmBu;D Bu;D vmvdu
k f wm ]EGm;Bu;D av? csKd &n
S af v} jzpfawmhwmygyJ/
tqif;? toH? teH?Y t&om? txdtawGU? tmHik g;yg; umr*kPw
f &m;awGukd qmavmifrw
G o
f yd w
f hJ wPSmudk
]avmuEd&Yk nf} vdaYk c:wJh ]rdcif Ek&Yd nf}u b,fvekd nf;eJrY S y,fazsmufray;Edik yf gbl;/ (rdcifaus;Zl; IaxmifEh iS hf
a&maxG;rypfygESi/hf )

t&Siq
f Em"du

32

shwehinthar.com

]opmav;yg; jrwfw&m;} qdw


k hJ ]"rE&Ykd nf} uawmh qm avmifrw
G o
f yd rf I wPSmtm;vH;k udk t<uif;rJh
y,fazsmufay;Edik yf gw,f/ opmav;yg;udk t&[wr*feYJ xd;k xGi;f odjrifNy;D vdYk &[EmjzpfomG ;Nyq
D &kd if b,ft&mudrk S
qmavmifrw
G o
f yd rf I r&Sd awmhygbl;/ tmHt
k m;vH;k ? b0tm;vH;k bmudrk S om,mESpo
f uf wyfrufw,
G w
f mrI
r&Sad wmhwt
hJ wGuf wPSmtqm"mwftm;vH;k tNy;D wdik f csKyNf ird ;f ajyaysmufomG ;ygNy/D
&[Emtqifx
h d ra&mufawmifrS opmw&m;udk olt
Y qifeh o
YJ l odwo
hJ [
l m olt
Y wdik ;f twmeJo
Y al wmh
wPSmtqm"mwf avsmyh g;oufomygw,f/
ykxZk Oftqifu
h kd ausmv
f eG Nf y;D atmufxpfq;kH aomwm yeft&d,mtqifu
h kd a&mufomG ;w,fq&kd ifyJ
odyrf MumvSawmhwhJ wpfcsed rf mS &[EmjzpfzYkd aocsmoGm;NyD jzpfwt
hJ wGuf rdcifukd aomwmyefjzpfatmif ]"rE&Ykd nf}
wdu
k af uR;ay;wJh olawmf aumif;yk*Kd v[
f m rdcifaus;Zl;udk EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausatmif qyf Ny;D om; jzpfawmhwmygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Si[
f m rdcifEYkd ckepf&uf wdu
k af uR;cJw
h hJ r,fawmf&if; r[mrm,ma'0Duae b0ajymif;oGm;wJh
oEKw
d ewfom;udk 0gwGi;f oH;k vywfv;kH tbd"rmw&m;(okwe Mf um; ny)f a[mMum;ay;jcif;tm;jzifh aomwmyef
jzpfomG ;atmif ]"r Ed&Yk nf} wdu
k af uR;cJyh gw,f/ r,fawmfewf&mG pHNy;D wJah emuf EdrYk jywfrcsi;f rdr&d UJ EdcYk sKd ukd wdu
k af uR;
cJw
h hJ rdaxG;awmf r[myZmywd a*gwrDax&DrBu;D udak wmh &[Emjzpfwt
hJ xd ]"rE&Ykd nf} wdu
k af uR;cJyh gw,f/
r,fawmf&if;taeeJY aomwmyefomjzpfao;wJt
h wGuf wPSmtqm"mwfawG vH;k 0 rajyaysmufao;
ayr,fh odyrf Mum vSawmhwhJ wpfcsed rf mS awmh wPSmtqm"mwf vH;k 0ajyaysmufwhJ &[EmjzpfzYkd aocsmoGm;ygNy/D
tJ't
D wGuf jrwfpmG bk&m;&Sirf mS Edw
Yk pfpufz;kd rS ta<u;ruseaf wmhygbl;/ EdzYk ;kd a<u;tm;vH;k aus oGm;ygNy/D EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k
aus;Zl;qyfNy;D ygNy/D
ESpef cYJ sND y;D EdpYk cYkd &hJ wJh rdaxG;awmfa*gwrDtay:rSmawmif EdzYk ;kd a<u; ruseaf wmhb;l qdrk aS wmh ckepf&ufyJ
EdpYk cYkd &hJ wJh r,fawmf rm,mtay:rSm EdzYk ;kd a<u; wpfpufz;kd rS ruseaf wmhb;l qdw
k m ,Hrk mS ;oHo,jzpfp&m r&Syd gbl;/
EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausygw,f/
]jrwfpmG bk&m;awmifrS rdcifaus;Zl;udk Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ ausatmif qyfEikd cf yhJ gw,f} qdw
k phJ um;[m wufwuf
pifatmif vGrJ mS ;wJh vkyMf upH um;om jzpfygw,f/ b,fy#d uwfawmf? b,f Ak'p mayrSmrS rygygbl;/
yd#uwfuRrf;usifwJh b,fq&mawmfudkrqdk ar;jref; MunfhEdkifygw,f/ 0dZmvdkvdk? bdk;awmfvdkvdk
zdo
k zD wfob
D ek ;f Bu;D awGuakd wmh oGm;rar;eJaY ygh/ olwu
Ykd awmh wpfqifMh um; tpOftvmpum;udyk J trSev
f Ykd
owfrw
S Nf y;D [kww
f ,fvYkd acgif;ndwMf urSmav/ yd#uwfqw
kd ahJ e&mrSmvnf; ax&0g'ppfppf yd#uwfawG udo
k m
qdv
k ykd gw,f/
]Edw
Yk pfv;kH zd;k yJausw,f} qdw
k mwd?Yk ]om;a&Tt;kd xrf;vm wm jrifcsiw
f ,f} qdw
k mwdYk tJ'v
D kd ponf
yd#uwfawmfrmS rvmwJh tcsut
f vuf tvGt
J rSm;awG vlxMk um;xJ pdr0hf ifysUH ESYH aewm&JU t"duw&m;cHu
Zmwform;awGeYJ uGupf yd q
f &mawGyJ vdYk a&S;q&mawmfBu;D awGu rdeq
Yf akd wmfrcl MhJ uygw,f/
ud,
k zf efw;D wJh tEkynmudk y&dowf pdw0f ifpm;atmif odik ;f 0dik ;f csUJ xGif rGr;f rHzUJG EGUJ &if;eJY vufveG Ef w
I v
f eG f
jzpfNy;D yd#uwfawmfvm trSew
f &m;awGukd wrifr&nf&,
G af yr,fh zsuq
f ;D vdu
k o
f vdk jzpfomG ;ygw,f/ ]Zmwform;
ao&if y[moi&Ja&muf w,f} qdw
k hJ Ak'p um;awmf&UJ taMumif;jycsuaf wGxrJ mS Zmwfpma&;olawG&UJ tcsuf
tvuf vGrJ mS ;atmif zefw;D rIvnf; wpfct
k ygt0ifjzpfrmS aocsmygw,f/ (Zmwfpmtm;vH;k udk rqdv
k ykd g)
]yd#uwfawmfukd Zmwfq&m? uGupf yd q
f &mawG zsuf w,f} qdw
k phJ um; rSerf rSef odcsiw
f meJY [dw
k avmu
a&'D,u
kd vTiw
hf hJ a&Tref;&JU Ak'0 ifav;awmfwifcef;udk wpf0ufwpfysuf uae cPzGihf em;axmifMunfv
h u
kd af wmh
...vm; ... vm; r,fawmfrm,muae b0ajymif;oGm;wJeh wfukd rif;orD;wpfO;D u ]r,fr,fb&k m;? r,fr,f
bk&m;}csi;f rd;k rTeNf y;D ewforD;wpfyg;tjzpfeYJ wifqufomG ;wmudk Mum;vdu
k &f yga&mvm;/

t&Siq
f Em"du

33

shwehinthar.com

wu,fqdk Ak'bmom0ifwdkif;odwJh ]r,fawmfrdewfom;} qdkwJh pum;pkav;udk Munfhvdkuf&ifudkyJ


r,fawmfrm,m[m ewforD;jzpfomG ;wmr[kwb
f ;l ? ewfom;jzpfomG ;wmqdw
k m tvG,w
f uloEd ikd yf gw,f/
Zmwform;awG&JU vufcsufaMumifh zkef;unmwpfyg; vHk;&mu jym;oGm;&ygayghvm; oEKdw
ewfom;Bu;D a& .../
EdzYk ;kd ausEikd Mf uygap/
tifwmAsL;*sme,f? pufwifbm(18)? 2002/
tnTe;f /- ax&Dty'geygVdawmf? pmrsuEf mS 209/ *gxm 133/
- ygVdteuf/ r[mrkae - jrwfpmG bk&m;? wGH - &Siaf wmf jrwfb&k m;onf? r,SH - bk&m;wynfah wmftm;?
AEem&uae - udavom taESmiftzGJUrS vGwfajrmufatmif apmifha&Smufjcif;aMumifh? r,SH- bk&m;
wynfah wmf\tay:? teaPm - EdzYk ;kd a<u;uif;olonf? 0g - EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausatmif rdcifaus;Zl; qyfNy;D olonf?
tod- jzpfawmfryl gay\/

,rrif;ESifUl;aMumifrl;aMumif
t&Sib
f &k m; ...
vlawGaowJt
h cg ukov
kd ef aYJ o&if ok*wdb?kH tukov
kd f eJY ao&if 'k*w
b
d u
kH kd puerYf jcm; csucf si;f
ul;ajymif;oGm;w,f qdkwJh t,ltqeJY vlawGao&if ,rrif;BuD;qD t&ifqHk;oGm;NyD; tppfaq;cH&w,f?
oluydaYk y;rS ok*wdb?kH 'k*w
b
d u
kH kd a&muf& w,fqw
kd hJ t,ltq? t,ltqESpcf u
k kd taMumif;jyKNy;D wynfh
awmfwdkY oli,fcsif;awG olrSefw,f? udk,frSefw,feJY cPcP jiif;cHkMu&ygw,fbk&m;? trSefudk ajz&Sif;
ay;awmfryl gbk&m;/
armifwif0if;vdiI ?f tar&duefEikd if /H
'umwif0if;vdiI af & ...
vlow0gyJjzpfjzpf? wjcm; ow0gyJjzpfjzpf? ow0gwpfO;D wpfa,muf aoqH;k awmhr,f qd&k if aocgeD;rSm
uHtmH?k ur edrw
d t
f mH?k *wderd w
d t
f mHk qdk wJh tmHo
k ;kH rsKd ;xJu tmHw
k pf rsKd ;rsKd ; xifvmygw,f/
]uHtmH}k xifwhJ yk*Kd vf taeeJY 'Db0rSm rdrjd yKcw
hJ hJ ukov
kd f apwemwpfcck ?k 'grSr[kwf tukov
kd af pwem
wpfcck pk w
d x
f rJ mS ay:vmwwfovdk t&ift
h &if twdwb
f 0awG wke;f u rdrjd yKczhJ ;l wJh ukov
kd f apwemwpfcck ?k
'grSr[kwf tukov
kd af pwem wpfcck k vnf; tmHrk mS xif&mS ;vmwwfygw,f/
'Db0rSm jyKcw
hJ hJ uHawG? apwemawGom aocgeD;rSmuHtmHt
k jzpf xifvmrSm r[kwyf gbl;/ ukev
f eG cf NhJ y;D jzpf
wJh b0wpf&m? b0wpfoed ;f wke;f u uHawG? apwemawG vnf; 'Db0 aocgeD;rSm uH tmHk vmxifEikd yf gw,f/
uHtpH?k apwemtpHk pkjyKH xifwmawmh r[kwyf gbl;/ uHwpfc?k apwemwpfcyk J xifvmwmyg/
]urerd w
d t
f mH}k xifwhJ yk*Kd vt
f aeeJY ukov
kd u
f H jyKpOfu yH&k yd af wG? vIy&f mS ;rIawG? 'grS r[kwf
tukov
kd u
f H jyKpOfu yH&k yd af wG? vIy&f mS ;rIawG pdwx
f J rSm xif&mS ;ay:vmygw,f/
ukov
kd u
f rerd w
d x
f ifwhJ yk*Kd vf qd&k if ausmif;uef bk&m;awG? apwDyx
k ;kd awG? &[ef;oHCmawG? qGr;f abmZOf
cJz,
G af wG pwJh ud,
k jf yKcw
hJ hJ 'geuH&UJ tjct
H &H? taqmufttHak wG? Oykof Z&yf? oDvay;wJb
h ek ;f Bu;D ? oDvcH,al eyHk

t&Siq
f Em"du

34

shwehinthar.com

pwJh oufqikd &f moDvuH&UJ todik ;f t0dik ;f ? tqifwefqmawG? ur|mef;tmH?k ur|mef; &dyo
f m? ur|mef;q&m
pwJh rdru
d supf m;&m bm0emuH&UJ t&dyf taiGU? t0ef;tjcKH awG tmHx
k ifvmwwfygw,f/
tukov
kd u
f rerd w
d x
f ifwhJ yk*Kd vq
f &kd ifawmh ud,
k o
f wf jzwfcw
hJ hJ om;aumifawG? ud,
k t
f oH;k jyKcw
hJ hJ
wkwf "m; av; jrm; vufeufawG? ud,
k cf ;kd cJh 0Sucf hJ ajzmifxm;cJw
h hJ ypn;f yp, awG? ydu
k q
f aH iGaMu;awG?
udk,fjypfrSm;usL;vGefcJhwJh yk*dKvfawG pwJh udk,fjyKcJhwJh tukodkvfuH&JU tjcHt&H? taqmufttHkawG tmHk
xifvmwwfygw,f/
]*wderd w
d t
f mH}k xifwhJ yk*Kd vt
f aeeJY ud,
k v
f m;a&muf& r,fh b0&JU oGijf yifvuPmawG? tjct
H &H
taqmufttHak wG tmHk xifvmygw,f/ vlb
Y ?kH vl*Y wd a&muf&r,fo
h q
l &kd if rdcif 0rf;a&tmH?k ewfb?kH ewf*wd
a&muf&r,fo
h q
l &kd if ewfArd mef? ewf&xm;? ewforD;tmH?k i&Jusr,fo
h q
l &kd if i&Jr;D ? i&Jxed ;f ? i&JacG;tmH?k
Nyw
d m jzpfr,fo
h q
l &kd if awm? awmif? jrpfurf;tmHk pwJh ud,
k af &muf&r,fh vm;&m*wd&UJ b0yH&k yd af wG xifvmwmudk
]*wderd w
d t
f mH}k xifvmw,fvYkd ac:ygw,f/
tJ'D ]uH? urerd w
d ?f *wderd w
d }f qdw
k hJ edrw
d t
f mHo
k ;kH rsKd ; wpfrsKd ;rsKd ; xifNy;D vdYk pkwpd w
d u
f sNy;D wmeJY wpfNyKd ief uf
xifvmwJh edrw
d t
f mHek YJ vdu
k af vsmnDaxGwhJ b0topfwpfcrk mS y#doaE pdwf csucf si;f jzpfNy;D ow0gtopfwpfO;D &JU
cEm wef;pygw,f/
]uH? urerd w
d ?f *wderd w
d }f vdYk edrw
d o
f ;kH rsKd ; uGaJ eayr,fh vd&k if;uawmh uHygyJ/ ukov
kd u
f ?H aumif;uHeaYJ o&if
ok*wdb0? aumif;wJb
h 0udk csucf si;f a&mufNy;D tukov
kd u
f ?H qd;k uHeaYJ o&if 'k*w
b
d 0? qd;k wJb
h 0udk csucf si;f
a&mufygw,f/ aocgeD;xifvm wJh uHeYJ oufqikd w
f b
hJ 0udk puerYf jcm; wef;a&mufwmrdYk b,fwefc;kd &Si?f
b,f,rrif;xHrS tpD&ifcpH moGm;wifNy;D tifwmAsL; vkyaf ep&m rvdyk gbl;/
wefc;kd &Siw
f pfO;D OD;? ,rrif;wpfO;D OD;&JU cGijhf yKcsuv
f uf rSwef YJ ygrpf&rS ok*wdb?kH 'grSr[kwf 'k*w
b
d u
kH kd
oGm;a&muf& wm r[kwyf gbl;/ aocgeD; tmHx
k ifvmwJh ud,
k &hf UJ uHw&m;uyJ ud,
k u
hf kd ok*wdbakH &mufatmif?
'grSr[kwf 'k*w
b
d akH &mufatmif ydaYk qmifay;vdu
k w
f myg/ tcsed q
f NJG y;D ydaYk qmifaewmvnf; r[kwf ygbl;/ 'Db0
'DcEm csKycf sKycf si;f puerYf qdik ;f ydaYk qmifay;vdu
k f wmyg/ tdyaf ysmaf e&mu Ed;k vmwJv
h w
l pfa,muf&UJ tdyaf ysmaf e
csed ef YJ Ed;k vmcsed Mf um;rSm bmtcsed rf S jcm;uG,af ejcif; r&So
d vdk ygyJ/ ]tdyaf oma,mufsm; Ed;k aomvm;od}Yk aygh/
aoNy;D &if b0topf wef;jzpfw,f qdak yr,fh wcsKd U aovGeo
f al wG ,rrif;Bu;D qDrmS tppfaq;cHMu
&wJt
h aMumif; bk&m;a[m yd#uwfawmfxrJ mS vnf;&S?d aoi,faZmeJY arhajrm oGm;&mu toufjyef&iS v
f mwJh
ao&GmjyefawG&UJ tawGUtMuKH awGuvnf; &Sad ewmrdYk 'Dtcsuu
f kd >cif;csuw
f pfct
k aeeJY rSwo
f m;xm;Mu&ygr,f/
],rrif;} qdw
k m i&JjynfrmS H;k xdik &f ayr,fh i&Jom; awmh r[kwyf gbl;/ pmwkr[m&mZfewfxrJ mS yg0ifwhJ
a0rmedu Nyw
d m rsKd ;yg/ ]aeYpn
H cH}? ]aeYcn
H pH} qdw
k mvdk tcsed w
f pfcrk mS ewf pnf;pdrcf pH m;Ny;D tcsed w
f pfcrk mS i&Jqif;&J
cHpm;&wJh Nyw
d m rif;ygyJ/
i&Jjynf&UJ wHcg;av;zufrmS H;k av;H;k pdu
k Nf y;D wpf;kH udk wpfa,mufpD H;k xdik Mf uwJt
h wGuf i&JjynfrmS
,rrif;Bu;D av;a,muf&ydS gw,f/ pmwkr[m&mZfewfjynfrmS ewfrif;Bu;D av;a,muf&o
dS vdyk gyJ/
i&Jjynfa&mufvmwJh i&Jom;wdik ;f ,rrif;Bu;D qDrmS tppfaq;rcHMu&ygbl;/ tukov
kd u
f rH sm;wJo
h ?l
raumif;rI 'kpdu
k t
f m;Bu;D wJo
h al wGuawmh ,rrif;Bu;D eJY 0ifawGUp&mrvdb
k J i&Jqif;&Jukd csucf si;f cHpm;Mu&ygw,f/
tukov
kd u
f eH nf;wJo
h ?l raumif;rI'pk du
k f tm;aysmw
h o
hJ al wGom ,rrif;Bu;D eJY 0ifawGUNy;D tifwmAsL;vkyMf u&
ygw,f/
,rrif;Bu;D tifwmAsL;vkyf ppfaq;w,fqw
kd muvnf; tjypfr&Sd tjypf&mS Ny;D 'kua y;csiv
f Ykd r[kwyf gbl;/

t&Siq
f Em"du

35

shwehinthar.com

i&Jqif;&Ju vGwo
f if&h if vGwcf iG &hf apcsiv
f yYkd g/ ppfaq;yHk ppfaq;enf; tao;pdwu
f akd wmh aemiftvsO;f oifrh yS J
ajymjyygawmhr,f/
vd&k if;uawmh vlb
Y 0wke;f u ukov
kd af umif;rI jyKchJ ovm;? rjyKcb
hJ ;l vm; qdw
k mudk ppfaq;ar;jref;wmygyJ/
ukov
kd f aumif;rIwpfcck u
k kd owd&oGm;vdYk jyefajymjyEdik &f ifawmh ]i&Jjynf u vGwaf p} vdYk trdecYf srw
S Nf y;D um,uH&iS f
jyKczhJ ;l wJh aumif;rI uHex
YJ u
kd w
f efwhJ ok*wdbu
kH kd ydaYk y;vdu
k yf gw,f/
ukov
kd u
f eH aYJ o&if aumif;&mok*wda&muf&? tukov
kd u
f eH YJ ao&if raumif;&m'k*w
ad &muf&wJh d;k d;k
&Si;f &Si;f obm0ed,mrBu;D udk csKd ;azmufNy;D ,rrif;Bu;D qDrmS t,lc0H if&wJh i&Jom;awG[m vlb
Y 0wke;f u b,fvkd
vlpm;rsKd ;awGvq
J &kd if ]l;aMumifr;l aMumif} vlpm;rsKd ;awGyg/
]pdwaf umif;xm;&if Ny;D wmyJ? bmukov
kd rf S axGaxGx;l xl; vkyaf ep&m rvdyk gbl;} qdw
k hJ vlpm;rsKd ;awG?
]wdu
Yk w&m;tm;rxkwaf yr,fh b,fou
Yl rkd S r[kww
f mrvkyb
f ;l ? ud,
k b
hf mom ud,
k f at;aq;yJ} qdw
k hJ vlpm;rsKd ;awG?
]wdu
Yk bmukov
kd rf rS vkyaf yr,fh bmtukov
kd rf S rvkyw
f t
hJ wGuf ao&if aumif;&ma&mufrmS yJ} qdw
k hJ vlpm;rsKd ;awG?
]'Db0 bmvkyv
f yk ?f ao&if Ny;D wmyJ} qdw
k hJ vlpm;rsKd ;awG[m ]l;aMumifr;l aMumifvpl m;rsKd ;} awGygyJ/
]pdwaf umif;xm; Ny;D wmyJ} qdw
k hJ t,ltq? ]ao&ifNy;D Ny}D qdw
k hJ t,ltq vufuikd x
f m;wJo
h al wG[m
ukov
kd v
f nf; rnfrnf&& rvkyjf zpf? tukov
kd v
f nf; [kww
f yd wfwd rvkyjf zpfeYJ [dv
k v
kd kd 'Dvv
kd kd t&nfr&?
tzwfr&jzpfaeygw,f/ (wcsKd Uvnf;tukov
kd f tBu;D tus,f vkyMf uygw,f/ olwu
Ykd awmh ,rrif;eJY roufqikd f
awmhygbl;/)
ukov
kd u
f u
H vnf; a0a00g;0g;? tukov
kd u
f u
H vnf; rIerf eI rf mT ;rTm;qdak wmh aocgeD;rSm b,fuu
H
b,fvdktmHkxif&rSef; rodawmhbJ uHw&m;rsufpdvnfoGm;ygw,f/ ok*wdvnf; ajzmifhajzmifh rwufEdkif?
'k*wdvnf;wef;wef;rqif;EdkifbJ aemufqHk;awmh ormorwfusNyD; w&m;rQwwJh ],rrif;BuD;} qDudkyJ
i&Jom;tjzpfeYJ t,lc0H ifzYkd a&mufomG ;&ygawmhw,f/ ,r rif;Bu;D u ]"rdu
&mZm - w&m;apmifw
h rhJ if;} qdu
k ;kd /
,rrif;Bu;D b,favmufyJ w&m;apmifah pmif?h ud,
k b
hf ufu vufqyk v
f ufuikd jf yp&m ukov
kd af umif;rI
wpfckrS r&Sdbl;qdk &ifawmh b,fvdkenf;eJYrS vGwfNidrf;csrf;omcGifh r&Edkifygbl;/ ukodkvfvufudkifr&Sdol&JU
oGm;&mvrf;uawmh i&JbykH gyJ/ ,r rif;Bu;D H;k xdik pf pfaq;aewmudu
k i&Jbq
kH w
kd m rarhvu
kd yf geJ/Y
pdwaf umif;xm;ayr,fh bmukov
kd rf S xajrmufatmif jrifatmif rvky&f if? ao&ifNy;D Nyv
D Ykd ,lqayr,fh
bmtukov
kd rf S xajrmufatmifjrifatmif rvky&f if? tJ'v
D kd bmrSrxajrmuf ratmifjrifoal wG&UJ aemufq;kH
arQmv
f ifch suu
f awmh aus;Zl;&Sif ],rrif;Bu;D } wpfO;D yJ &Syd gw,f/
'umwif0if;vdiI w
f Ykd oli,fcsi;f wpfou
kd f ]pdwaf umif;xm;Ny;D wmyJ} qdw
k hJ t,ltq? ]ao&ifNy;D Ny}D qdw
k hJ
tawG;tac:awGeYJ ]l;aMumifr;l aMumif} rjzpfMuygapeJv
Y Ykd a0;wpfajrrS qkawmif;arwm ydo
Yk vdu
k yf gw,f/ /
uHw&m;yDjyifMuygap/
tifwmAsL;*sme,f? Mo*kw(f 14)? 2002/

ESv;kH om;rdwL
t&Sib
f &k m; ...
*kPaf wmfymG ;jcif;aMumifh &&SEd ikd w
f hJ tusKd ;w&m;rsm;udk vufawGUusus &Si;f jyay;yg&ef dak oav;pm;pGm
avQmufxm; tyfygw,f bk&m;/
armifrif;oD[aomf? vdiI jf rifrh &kd t
f rd &f m/

t&Siq
f Em"du

36

shwehinthar.com

'umrif;oD[aomfa& ...
bk&m;? w&m;? oHCm vdYk &wemoH;k yg;&Sw
d t
hJ wGuf *kPf awmfuvnf; bk&m;*kPaf wmf? w&m;*kPaf wmf?
oHCmh*P
k af wmfvYkd oH;k rsKd ;&Syd gw,f/ 'gayrJh Ak'b
mom0if trsm;pku bk&m;*kPaf wmfuykd J ykw;D pdyMf u? yGm;rsm;MuwJh
twGuf *kPf awmfyw
k ;D pdyw
f ,f? *kPaf wmf yGm;rsm;w,fvYkd ajymvdu
k &f if bm*kPaf wmfvv
J Ykd ar;aep&mrvdb
k J
bk&m;*kPaf wmfqw
kd mcsucf si;f odMuygw,f/
tck'umrif;oD[aomf odcsiw
f hJ *kPaf wmfymG ;jcif; tusKd ; qdw
k mvnf; bk&m;*kPf awmfymG ;jcif;tusKd ;yJvYkd
,lqygw,f/
*kPaf wmfymG ;w,f qdw
k m wu,fawmh rdwL ul;wmyg/ jrwfpmG bk&m;&Sirf mS &Sw
d hJ pdwf aumif; pdwjf rwfawG?
"mwfaumif;"mwfjrwfawGukd ud,
k phf w
d x
f ?J ud,
k Ehf v
S ;kH om;xJrmS pdr0hf if ysUH ESv
YH matmif rdwL ul;,lwmyg/ jrwfpmG
bk&m;&Si&f UJ pdw"f mwf t&nftaoG;awG? vky&f yft&nftaoG;awG ud,
k b
hf 0xJ a&muf vmatmif rdwL ul;,lwmyg/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPaf wmfwpfcu
k kd yGm;&if tJ'*D P
k af wmfwpfc&k UJ t&nftaoG;rsKd ; ud,
k phf w
d rf mS ul;puf
vmygw,f/ Oyrm? ]vdck sirf u
I if;pifawmfral om jrwfpmG bk&m;} vdYk yGm;vdu
k &f if ud,
k phf w
d rf mS vnf; vdck sirf I uif;pifwhJ
"mwfawGu;l pufvmyg w,f/ ]oHa,mZOf uif;pifawmfral om jrwfpmG bk&m;} vdYk yGm; vdu
k &f if ud,
k phf w
d rf mS vnf;
oHa,mZOf uif;pifw"hJ mwfawG pdr0hf ifvmygw,f/
wpfcgyGm;&if wpfcgul;puf? wpfcgyGm;&if wpfcgpdr0hf ifeYJ yGm;zefrsm;vmwJt
h cg ul;pufprd 0hf ifrI tm;aumif;Ny;D
jrwfpmG bk&m;&Sirf mS &Sw
d hJ t&nftaoG;rsKd ; ud,
k rhf mS vnf; ud,
k t
hf wdik ;f twmeJu
Y ,
kd f jynfph v
kH mygw,f/ jrwfpmG bk&m;eJY
xyfwx
l yfrQBu;D awmh rjzpfEikd b
f ;l aygh/
*kPfawmfyGm;jcif;aMumifh jrwfpGmbk&m;&Sif&JU pdwfaumif; pdwfjrwfawG? "mwfaumif;"mwfjrwfawG
ud,
k Ehf v
S ;kH om;rSm ul;pufvmNyq
D &kd if ud,
k Ehf v
S ;kH om;[mvnf; ESv;kH om;aumif; ESv;kH om;jrwf jzpfomG ;ygw,f/
aumif;jrwfwhJ ESv;kH om;ydik &f iS [
f m bmyJvv
kd kd &ygNy?D bmyJ ww &ygNy/D aumif;usKd ;csr;f omawGqw
kd m
pdwaf umif; pdwjf rwf&UJ &v'f? "mwfaumif;"mwfjrwf&UJ tusKd ;qufawGyJ r[kwv
f m;/
'gaMumifv
h nf; jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]*kPaf wmfymG ;&if vdt
k ifqE jynf0h w,f} vdYk rdeMYf um;awmfrx
l m;ygw,f/
*kPaf wmfymG ;ol&UJ ESv;kH om;rSm vdw
k &"mwfawG ude;f 0yfaewmrdYk ]*kPaf wmfEv
S ;kH om;} [m vdt
k ifqEuv
kd nf;
jynf0h apEdik ?f vdt
k yfcsuu
f kd vnf; jynfph akH pEdik w
f hJ ]vdw
k &ESv;kH om;} ygyJ/
ud,
k phf w
d ?f ud,
k Ehf v
S ;kH om;udak wmh aumif;jrwfatmif rvkyb
f ;l ? aumif;usKd ;csr;f omusawmh vdw
k &
csiw
f ,fq&kd if obm0rusygbl;/ ]pdwaf umif;rS uHaumif;w,f? uHaumif;rS tusKd ;ay;aumif;w,f} qdw
k mudk
vH;k 0rarhvu
kd yf geJ/Y *kPaf wmfymG ;w,fqw
kd m ud,
k phf w
d u
f kd taumif;qH;k jzpfatmif vkyaf ewmyg/
pHy,fyef; xkyw
f zhJ uf&u
G f pHy,fyef;&eHY oif;ovdk *kPf awmfyef;xkyw
f hJ ESv;kH om;zuf&u
G [
f mvnf;
*kPaf wmf&eHY oif;ysUH vmygw,f/ ud,
k yf mG ;aewJh *kPaf wmfeYJ oufqikd w
f hJ oabm obm0awG? "mwfowad wG
t&Sed [
f yfu;l pufvmygw,f/ pdwf at;wJ*h P
k u
f kd yGm;ae&if ud,
k phf w
d v
f nf; at;vmNy;D PfBu;D wJh *kPu
f kd
yGm;ae&ifu,
kd
hf Pfvnf; Bu;D vmygw,f/
rdwL pm&Gurf mS rl&if;pmom;? rl&if;yH&k yd af wG aumif; aumif;xifzt
Ykd wGuf rdwL ul;puf t&nftaoG;
aumif;zdYk vdt
k yfovdk ESv;kH om;pm&Gurf mS *kPaf wmfow?d *kPaf wmfy&kH yd af wG yDyjD yifjyif xifxif&mS ;&Sm; ul;pufzYkd
twGuv
f nf; ]*kPaf wmf tod} qdw
k hJ rdwL ul;puf t&nftaoG;aumif;zdYk txl;vdt
k yfyg w,f/
*kPfawmfawGudk ygVdoufouf odxm;HkeJY rdwLul;puf t&nftaoG; raumif;ao;ygbl;/ udk,f
aeYpOftjro
J ;kH EIe;f aewJh bmompum;eJY ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd f t"dym ,ford S rdwL ul;puf t&nftaoG;aumif;ygw,f/
jrefrmpum;tjro
J ;kH EIe;f &if jrefrmvd?k rGepf um; tjro
J ;kH EIe;f &if rGev
f akd ygh/ t*Fvyd pf um; tjro
J ;kH EIe;f &if t*Fvyd v
f ?kd

t&Siq
f Em"du

37

shwehinthar.com

*syefpum; tjro
J ;kH EIe;f &if *syefvakd ygh/
jrefrmEdik if o
H m;awGtaeeJY jrefrmpum;udyk J t"du oH;k EIe;f MuwmjzpfvYkd bk&m;*kPaf wmfawGukd jrefrmvdk
t"dym ,f ausausnufnufoad tmif avhvmxm;zdYk odyt
f a&;Bu;D ygw,f/
*kPaf wmfryGm;cifrmS om jrefrmvdk odxm;&rSm r[kwf ygbl;? wu,f *kPaf wmfymG ;aewJh tcsed rf mS vnf;
jrefrmvdk yGm;& rSmyg/ jrefrmvlrsKd ;awGtwGuf bk&m;*kPaf wmfukd jrefrmvdk yGm; wm taumif;qH;k ygyJ/ ygVdygrS
tm;&w,fq&kd ifvnf; ygVd-jrefrm wGzJ ufNy;D yGm;Edik yf gw,f/ ygVdoufouf &Gwyf mG ;aewm xuf tqaygif;rsm;pGm
ydx
k ad &mufygw,f/ vlBuKd urf sm;pum;eJY ajym&&if tqaygif;rsm;pGm ydt
k pGr;f xufygw,f/ tqaygif;rsm;pGm
ydw
k efc;kd Bu;D ygw,f/
ygVdoufouf &Gwaf ewmxuf ygVd-jrefrm wGyJ mG ;wm? odrYk [kwf jrefrmvdo
k ufouf yGm;wmutacgufa&?
tywfa&awmh enf;oGm;Edik yf gw,f/ 'gayrJh wpfusyw
f ef t&Guw
f pf&mxuf wpfaxmifwef wpf&u
G u
f ydw
k efz;kd Bu;D
wmrdkY tacgufa&? tywfa&qdkwJh ta&twGufudk t"durxm;bJwpfacgufqdk wpfacguf t&nftaoG;
jynf0h zdu
Yk ykd J OD;pm;ay;apcsiyf gw,f/
jrefrmvdk qufwu
kd yf mG ;aerS t"dym ,f qufwu
kd o
f Nd y;D bk&m;udk MunfnKd wphJ w
d af wGvnf; qufwu
kd jf zpfay:
vmygw,f/ *kPaf wmf&UJ "mwfowad wGvnf; ESv;kH om;rSm qufwu
kd f ul;pufvmygw,f/
jrefrmvdk t"dym ,f odraebJeYJ jrefrmwpfa,muf&UJ ESv;kH om;rSm *kPaf wmf&UJ "mwfowad wG ul;pufvmzdYk
qdw
k m rjzpfEikd yf gbl;/ jzpfc&hJ ifawmifrS enf;enf;yg;yg; vsm;vsm;vSyv
f yS f rqdpk avmufav;yJ jzpfygvdrrhf ,f/
ygVdoufouf &Gwyf mG ;aewJh twGuf ukov
kd af wmh &csi&f rSmaygh/ "mwfu;l pufzaYkd wmh odyf rvG,yf gbl;/
rD;tm;jynfrh S rdwL t&nftaoG;aumif;ovdk owd0&D ,
d tm;aumif;rSvnf; "mwfu;l pufrt
I &nftaoG;
jynf0h Edik yf gw,f/ bk&m;a&SUa&mufrS *kPaf wmfymG ;wmrsKd ; r[kwb
f J oGm;&if; vm&if;? vky&f if;udik &f if;? pm;&if;
aomuf&if;? avQm&f if;zGy&f if;eJY tjrrJ jywf rMumrMum yGm;rsm;oGm;r,fq&kd if owd0&D ,
d rD;tm; aumif;wJt
h wGuf
bk&m;rSm&Sw
d hJ "mwfaumif;"mwfjrwfawG ul;pufcsiw
f ikd ;f ul;pufNy;D ud,
k phf w
d ?f ud,
k Ehf v
S ;kH om;[mvnf; taumif;qH;k ?
tjrwfq;kH jzpfaeawmhrmS ygyJ/
rdwL pm&Guf t&nftaoG;aumif;rS rdwL yH&k yd f ydx
k if&mS ; ovdk pdwt
f cHjzLazG;oefpY ifrS "mwfu;l pufrI
ydx
k if&mS ;Edik yf gw,f/ pdwt
f cH jzLazG;oefpY ifzt
Ykd wGuf pdwaf umif;ESv;kH aumif;vnf; arG;? av0ifwikd ;f ? avxGuw
f ikd ;f
ESmoD;0rSm avxdomG ;wJo
h abm udv
k nf; rMumcP owduyf Irw
S Nf y;D ud,
k phf w
d u
f ,
kd f zGyaf vQmaf y;oifyh gw,f/
pepfwus *kPaf wmfymG ;jcif;aMumifh bk&m;rSm&Sw
d hJ "mwf aumif;"mwfjrwfawG ul;pufNy;D pdwaf umif;
pdwjf rwfyikd q
f ikd o
f l vlaumif;vljrwf jzpfEikd yf gw,f/ raumif;rItukov
kd af wG a&Smif MuOfjzpfNy;D aumif;rIuo
k v
kd af wG
wpfaeYwjcm; wd;k yGm;vmEdik yf g w,f/ pdw"f mwfcikd rf m&ifu
h suNf y;D todPf wd;k wufjrifrh m;vm Edik yf gw,f/
aumif;jrwfwhJ uHa[mif;? uHopfawG vrf;yGiNhf y;D pnf;pdrt
f axGaxG? usuo
f a&trsKd ;rsKd ;eJY jynfpEkH ikd yf gw,f/ uH
t&Sed YJ xdu
k w
f efpmG vdw
k ikd ;f &? wwdik ;f Ny;D Edik yf gw,f/ tem*wf oHo&mrSmvnf; xl;jcm;qef;Mu,f tHMh ozG,af umif;wJh
tusKd ;w&m;awG tvQyH ,f&&SEd ikd yf gw,f/ aemufq;kH rSm r*faygufzv
kd 0f if edAm efjrifNy;D oHo&mZmwford ;f 'kuN ird ;f Edik f
ygw,f/
ud,
k phf w
d rf mS aomuwpfcck jk zpfaewJt
h csed f bk&m;*kPaf wmf b,fvykd mG ;&rvJ pOf;pm;raeygeJ/Y ]aomu
cyford ;f Nird ;f awmfral omjrwfpmG bk&m;} vdo
Yk m xyfwvJvJ yGm;vdu
k yf g/ ESv;kH om;xJu aomurD;awmufawG
csucf si;f ? odrYk [kwf wjznf;jznf; Nird ;f oGm;ygvdrrhf ,f/
]ud,
k af wmfwikd o
f m aomuNird ;f wm r[kwb
f ;l ? ow0g awG&UJ aomuudv
k nf; Nird ;f atmif vkyaf y;w,f?
ow0g a0ae,sawG&UJ aomuql;ajimifu
h kd y,fEw
k af y;awmfral om jrwfpmG bk&m;? aomuNird ;f aMumif; w&m;

t&Siq
f Em"du

38

shwehinthar.com

aumif;rsm;udk a[mMum;awmfral om jrwfpmG bk&m;} vdyYk g qufymG ;Edik rf ,fq&kd ifawmh pdwx
f u
J aomurD;awG
Nird ;f at;oGm;wJt
h jyif bk&m;&Siu
f kd MunfnKd jrwfE;kd wJh pdwaf wGvnf; tav;teuf ay:aygufvmygw,f/ olwpfyg;
wd&Yk UJ aomuudyk ,fazsmufay;csiw
f hJ arwmukPmw&m;awG vnf; wd;k yGm;vmygw,f/
'Dvq
kd &kd if *kPaf wmfymG ;wm[m tE&m,fuif; vmbf &Tizf ?Ykd pD;yGm;wuf &mxl;wd;k zd?Yk tMuaH tmifjrif
vdt
k ifjynf0h zdYk r[kwb
f ;l qdw
k m oabmaygufavmufygNy/D ud,
k phf w
d "f mwfeYJ ud,
k v
hf yk &f yfukd taumif;qH;k ? tjrwfq;kH
jzpfatmif jyKjyifzefw;D wnfaqmufzYkd *kPaf wmfymG ;wmyg/
pdw"f mwfev
YJ yk &f yf aumif;jrwfjcif;qdw
k hJ yifrtusKd ; &aerSawmh tE&m,fuif; vmbf&iT f pwJh ab;xGuf
tusKd ;awGukd wrifawmifw
h aep&m rvdak wmhygbl;/ rvdck sit
f qH;k &rSmyg/ wu,fawmh tJ'D ab;xGut
f usKd ;
awGu*kPaf wmfymG ;jcif;&JU bmrSrajymyavmufwhJ rvGr;f avmufp&mygrTm;tusKd ;awGygyJ/
*kPaf wmfymG ;jcif;aMumifh jzpfay:vmwJh ESpo
f uf0rf;ajrmufr?I Nird ;f at;MunfvifraI wGukd owdy|mefenf;
twdik ;f ]0rf;ajrmufw,f}? ]Nird ;f at;w,f} . . . ponftm;jzifh jzpfysuf jrifwt
hJ xd 0dyemqufEI ikd rf ,fq&kd if
jzpfysu
f PftxGwf txdyaf &mufomG ;wJt
h cg rjzpfrysu
f Pf bGm;ceJay:vmEdik yf gw,f/ rjzpfrysuu
f edAm ef?
rjzpfrysufPf (rjzpfrysufjrifwJhPf)u r*fPfyg/ *kPfawmfudk yifwdkifxm;NyD; yGm;&ifvnf; edAmef
a&mufEikd w
f ,fvYkd qdv
k ykd gw,f/
jrwfpmG bk&m;&Siv
f ufxufwek ;f u ckepfEpS o
f m; uav; i,fwpfO;D *kPaf wmfymG ;&if;eJY &[Em jzpfczhJ ;l
ygw,f/ *kPaf wmfymG ;vdu
k ?f jzpfvmwJh yDwed w
YJ uG kyef mrfawGukd 0dyemIvu
kd ?f *kPaf wmfwpfvn
S hf 0dyem
wpfvn
S hf yGm;Ivu
kd w
f m wpfxikd w
f nf;eJY &[EmjzpfomG ;cJyh gw,f/ vl0wfeYJ ckepfEpS t
f &G,rf mS &[EmjzpfNy;D rS
&[ef;b0 ul;ajymif;vdu
k w
f myg/
ygVdvkd *kPaf wmfymG ;wmxuf jrefrmvdk *kPaf wmfymG ;wmu *kPaf wmf&UJ "mwfowad wG ESv;kH om;xJyNkd y;D
pdr0hf ifysUH ESYH ul;puf pGx
J ifw,f qdw
k mudk vufawGUprf;oyfMunfEh ikd zf t
Ykd wGuf bk&m;&Si&f UJ *kPaf wmfwcsKd Uudk jrefrmvdk
vufqifu
h rf;vdu
k yf gw,f/
]pGv
J rf;jcif; uif;awmfral om jrwfpmG bk&m;}
]pdwq
f if;&Jjcif; uif;awmfral om jrwfpmG bk&m;}
]a'gotrsuf uif;pifawmfral om jrwfpmG bk&m;}
]arwmw&m; Bu;D rm;awmfral om jrwfpmG bk&m;}
]odp&mtm;vH;k odawmfral om jrwfpmG bk&m;}
]rSeu
f ef tusKd ;&Sad om pum;udo
k m qdak wmfral om jrwfpmG bk&m;}
]tjrw
J rf; pdwaf t;csr;f awmfral om jrwfpmG bk&m;}
]taESmiftzGUJ tm;vH;k rS vGwaf jrmufawmfral om jrwfpmG bk&m;}
bk&m;*kPaf wmfymG ;w,fqw
kd m bk&m;taMumif; pOf;pm; wmygyJ/ ud,
k o
f x
d m;ovdk d;k d;k &Si;f &Si;f pOf;pm;&if
bk&m;udv
k nf; ydMk unfnKd ? ud,
k u
hf ,
kd u
f ,
kd v
f nf; jyKjyifajymif;vJNy;D om; jzpfomG ;yg w,f 'um rif;oD[aomfa&
.../
/
rdwL tm;vH;k vSygap/
tvif;wef;*sme,f? Zlvikd (f 14)? 2003/

t&Siq
f Em"du

39

shwehinthar.com

avQmfzGyfwJUtvkyf
t&Sib
f &k m; ...
]Oykoaf pmifw
h ,f} qdw
k hJ pum;&yfxrJ mS ygwJh ]Oyko}f qdw
k m oDvudk ac:wmygyJvm;bk&m;? Oykoq
f w
kd hJ
pum;vH;k &JU t"dym ,fukd &Si;f jyay;awmfryl gbk&m; . . ./
armifrif;xG#?f Adv
k w
f axmifjrKd Ue,f/
'umrif;xG#af & . . .
'DEpS 0f gwGi;f Oykoaf eYwpfaeYrmS OD;Zif;&JUawmifay:ausmif;udk a&mufvmMuwJh Oykof onf wcsKd Uudk Oykoaf eYwikd ;f
Oykoaf pmifw
h ,f qdv
k Ykd OD;Zif;u ar;cGe;f wpfck ar;vdu
k yf gw,f/
]Oykoaf eYwikd ;f Oykoaf pmifah wmh bmtusKd ; &Sv
d }J
]edAm efa&mufwmayghb&k m;}
]aemifwpfcsed rf mS &r,fh edAm efukd &nf&,
G f jy;D ar;wm r[kwyf gbl;? Oykoaf pmifw
h ahJ eYrmS csucf si;f vufiif;
&wJh tusKd ;udk ar;wmyg? Oykorf apmifw
h ahJ eYeYJ apmifw
h ahJ eY bmxl;jcm; ovJ qdw
k mudk ar;wmyg}
]Oykoaf pmifw
h ahJ eY ukov
kd yf &kd wmayghb&k m;}
]ukov
kd f yd&k Hyk v
J m;? pdwx
f rJ mS a&m
b0xJrmS yg odoo
d momMu;D ajymif;vJ oGm;wmrsKd ; rcHpm;&bl;vm;}
]t&Sib
f &k m;ar;wm wynfah wmfwYkd rajz wwfawmhygbl;bk&m;? t&Sib
f &k m;yJ rdeaYf wmf rlygawmhb&k m;}
vl0wfaMumifb0 i,fi,fav; u wnf;u tcgMu;D &ufMu;D awGrmS OD;Zif;wdYk Oykoaf pmifjh zpfcyhJ g w,f/
ckepfEpS f &SpEf pS t
f &G,f odyif ,fao;wJh uav;b0wke;f u awmh rdbu ]Oykoaf pmif&h if rkezYf ;kd b,favmufqck sr,f}
qdv
k Ykd rkezYf ;kd vdck sipf w
d ef YJ Oykoaf pmifch w
hJ myg/ ckepfwef;&Spw
f ef;t&G,u
f sawmh ]ukov
kd rf sm;av? uHaumif;av}
qdjk y;D ukov
kd rf sm;rsm; &csiw
f phJ w
d ef YJ Oykoaf pmifjh zpfcyhJ gw,f/ ud;k wef; q,fwef;t&G,af vmuf a&mufwt
hJ cgrSmawmh
ukodkvfydk&csifwJhpdwftjyif pdwfMunfvifat;csrf;wmudk oabmusESpfoufwJh pdwfeJYyg Oykofapmifhwwf
vmcJyh gw,f/
Oykoaf pmifw
h ahJ eYq&kd if wpftrd v
f ;kH wdwq
f w
d jf ird o
f ufjy;D odyu
f akd t;csr;f vSygw,f/ reufyikd ;f rSm tdrrf I
udpa wG &So
d ifo
h avmuf &Sad yr,fh rGe;f vGjJ yq
D w
kd meJY wpfjyKd ief uf bmtdrrf I udp? bmvlru
I pd r S r&Sad wmhygbl;/
w&m;pmtkyzf wfvu
kd ?f w&m;wdyaf cGemvdu
k ?f w&m;bm0em tm;xkwv
f u
kd ?f *kPaf wmfyw
k ;D pdyv
f u
kd ef YJ t&rf;
pdwcf sr;f omzdYk aumif;ygw,f/
Oykoaf pmifw
h ahJ eYrmS ausmif;pmawGvnf; rusu&f awmh wJt
h wGuf pdwv
f w
G v
f yfayghyg;rIukd odoo
d mom
cHpm;&ygw,f/ usuo
f ifu
h sux
f u
kd w
f hJ bk&m;pmav;awGawmh Oykoaf pmifw
h hJ aeYrmS usujf zpfwmaygh/
olw
Y m0efeo
YJ l vkyMf u&wJh csujf yKwf zGyaf vQmw
f t
hJ vkyf awG? aq;aMumoefpY ifwt
hJ vkyaf wG bmwpfcrk S
r&Sad wmhbJ wpftrd v
f ;kH rD;cd;k wdwaf ewJh jird o
f ufat;csr;f rI t&om[m wu,fu
h kd yDwjd zpfp&myg/ ukov
kd f
tmHak wGecYJ sn;f xHrk rG ;f xm;wJt
h wGuf [dv
k rYl suEf mS Munfah wmhvnf; Munfv?Ykd 'DvrYl suEf mS Munfah wmh vnf; Munfv?Ykd
wpftrd o
f m;vH;k &JU rsuEf mS awG[m Munfcsiw
f ikd ;f MunfaeawmhwmygyJ/
]vl0wfaMumifb0eJY wpf&ufav; Oykoaf pmif&h wm awmif 'Davmuf 'kuj ird ;f jy;D at;csr;f &if &Si&f [ef;
b0rSm aeYwikd ;f Oykoaf pmifjh y;D w&m;eJyY J tcsed jf ynfah e&wm b,favmufrsm; 'kuj ird ;f jy;D at;csr;f vdu
k rf vJ}
vdv
Yk nf; Oykoaf pmifw
h ahJ eY&UJ at;csr;f rIukd axmufqjy;D ? &Si&f [ef;b0udk wrf;arQmt
f m;us vdu
k rf yd gao;w,f/
Oykoaf pmifw
h o
hJ w
l ikd ;f ]'DaeY ighpw
d af wG odyMf unfvif at;csr;f aeygvm;? 'DaeY ighb0 odyMf u;D us,jf rifjh rwf

t&Siq
f Em"du

40

shwehinthar.com

aeygvm;} qdw
k hJ cHpm;rI av;av;eufeufMu;D jzpfujkd zpf&ygr,f/ pdw"f mwf tajctaeuvnf; cgwdik ;f aeYawGvykd ?J
b0t&dyt
f oGiu
f vnf; t&ifaeYawGeYJ bmrSrxl;bl;qd&k ifawmh tJ'aD eY Oykof wu,f &-r& aocsmqef;ppfzYkd
vdt
k yfaeygjy/D
]Oyko}f qdw
k phJ um;vH;k u ]pdwaf umif; pdwjf rwf? "mwf aumif; "mwfjrwfawGeYJ jynfph pkH mG aexdik jf cif;} vdYk
t"dym ,f&ygw,f/ wpfenf;ajym&ifawmh ]pdwaf vQmzf yG w
f t
hJ vky}f udk ]Oyko}f vdYk ac:ygw,f/ ud,
k phf w
d rf mS npfywf
ayusaH ewJh avmb? a'go? rme? m pwJh udavom tnpftaMu;awGukd jzLazG;oefpY ifomG ;atmif
aq;aMumavQmzf yG af ewmudyk J Oykoaf pmifw
h ,fvYkd ac:wmyg/
npmrpm;Ho
k ufoufeYJ Oyko&f w,fvYkd rac:Edik af o;yg bl;/ pdwt
f 0wfukd oefpY ifomG ;atmif avQmzf yG Ef ikd rf S
Oyko&f w,fvYkd ac:ygw,f/
kyv
f cS siv
f ?Ykd 0dwcf scsiv
f Ykd r0atmif npma&Smifoal wG &Syd gw,f/ pdwo
f efpY ifz?Ykd b0jrifjh rwfzq
Ykd w
kd hJ
&nf&,
G cf surf &Sw
d hJ twGuf olww
Ykd pfawG Oykov
f ;kH 0r&ygbl;/ npma&Smifwt
hJ vkyef t
YJ wl pdwo
f efpY if aMumif;tvky?f
b0jrifjh rwfaMumif; tvkyaf wGvnf; wGzJ ufxm;wmrS r[kwb
f u
J ;kd /
ykxZk Ofvo
l m;awG&UJ ]pdw0f wfp}kH [m oabmusp&mvdYk ,lqwJh tmHek aYJ wGU&if oabmusjy;D avmb
tnpftaMu;awG pGef;xif;vdkuf? rauseyfp&mvdkY ,lqwJh tmHkeJYawGU&if raus reyfjzpfjyD; a'goaMu;
(*s;D )anmaf wG ayusv
H u
kd ?f txifao;p&m vdYk ,lqwJt
h mHek aYJ wGU&if txifao;jy;D ud,
k u
hf ,
kd u
f kd txifMu;D wJh
rmezkerf eI aYf wG uyfjiv
d u
kd ?f remvdpk &mvdYk ,lqwJh tmHek aYJ wGU &if remvdjk iLpljy;D macR;ap;awG ,dpk ;D vdu
k ef YJ
tjrw
J rf;vdv
k kd npfErG ;f ayyGaeygw,f/
pdwq
f ;kd pdw,
f w
k ?f pdwyf yk pf w
d n
f ahH wG wpfcrk [kww
f pfcek YJ npfywfeaH pmfaewJh pdw0f wfpu
kH kd pdwaf umif;
pdwfjrwf? pdwfMunf pdwfoefYav;awGeJY jzLazG;arT;ysHUoGm;atmif aq;aMumavQmfzGyfwJhtvkyfudk ]Oykof} vdkY
ac:ygw,f/
rvGeu
f sL;ygbl;vdYk uwdjyKxm;wJh odum yk'&f pS cf u
k kd rusKd ; raygufatmif apmifx
h ed ;f Edik f ekH YJ Oyko&f UJ t"dym ,f
rjynfph akH o; ygbl;/ ud,
k &hf UJ pdw0f wfprkH mS ayusu
H yfjiad ewJh "mwfq;kd "mwfnhH tnpftaMu;awG? "mwfyyk "f mwf,w
k f
teHtapmfawGukd vGiphf Of uif;yoGm;atmif z,f&mS ;&Si;f vif;Edik rf S Oyko&f UJ t"dym ,f jynfph kH ygw,f/
pmoHayoHeYJ ajym&&ifawmh pdwrf mS udavomuif; atmif vkyEf ikd rf S Oyko&f ygw,f/ odum yk'&f pS cf k
rusdK;ayr,fh udk,fhpdwfudk,f udavomuif;atmif rvkyfEdkif&if Oykofr&ygbl;/ wu,fvdkY &cJh&ifawmifrS
cyfnn
hH OhH ykoyf J jzpfygvdrrhf ,f/ tqifh jrifjh rifh Oykoaf wmh rjzpfEikd yf gbl;/
odum yk'&f pS cf u
k kd apmifx
h ed ;f wm[m ud,
k phf w
d u
f ,
kd f udavom uif;atmif vkyw
f hJ ae&mrSm tiftm;
Mu;D rm;wJh taxmuftyHh tultnDukd &zdt
Yk wGuyf g/ axmufyahH &;wyf&UJ &dum tultnDukd &ayr,fh ud,
k rhf mS &Sw
d hJ
vufeufukd xkwo
f ;kH jy;D ppfrwdu
k b
f ;l qd&k if &efou
l kd ratmifjrifEikd o
f vdk odum yk'f apmifh xde;f rIqw
kd hJ tultnDukd
&ygvsuf bm0emvufeufux
kd w
k f roH;k bl;qd&k if udavom &efoal wG&UJ ESyd pf ufr'I Pfukd rIrvS cHae&rSm
aocsmygw,f/
avmu . . . t0wfnpfawG avQmw
f ahJ e&mrSm a& b,favmufo;kH oH;k ? qyfjym vH;k 0 rwdu
k &f if
t0wfjzLoifo
h avmuf rjzLovdk . . . pdw0f wfpu
kH kd avQmzf yG w
f ahJ e&mrSmvnf; ]odum yk'af &} awG? ]oDva&}
awGb,favmufyJ oH;k oH;k ? ]bm0emqyfjym} vH;k 0rwdu
k b
f ;l qd&k if pdw0f wfpkH oefpY ifoifo
h avmuf roefpY ifEikd f
awmhygbl;/

t&Siq
f Em"du

41

shwehinthar.com

Oykoaf pmifw
h ahJ eYrmS Oykow
f u,f&csiw
f ,fq&kd if ud,
k f ESpo
f uf&m? ud,
k t
f m;oef&m bm0emqyfjym
wpfcck ek YJ ud,
k phf w
d f t0wfukd tjrK yx
f u
G af tmif ememwdu
k af y;zdYk ta&;Mu;D ygw,f/ oDva&uawmh odum yk'f
rsm;rsm; apmifx
h ed ;f xm;wmrdYk aygaygoH;k vdYk &aew,fyJ qdyk gawmh/
]Ak'g Ekwdqyfjym} eJY ud,
k phf w
d u
f ,
kd f avQmzf yG rf ,fq&kd if ]t&[H - udavom uif;pifawmfral om
jrwfpmG bk&m;? orm orKa'g - odp&mtm;vH;k udk trSet
f wdik ;f ud,
k yf ikd
f Pfjzifh odawmfral om jrwfpmG bk&m;}
ponftm;jzifh bk&m;*kPaf wmf&UJ jrefrmvdk t"dym ,fawGukd pdwo
f ufoufeYJ yGm;rsm;qifjcifaeHk ygyJ/
]arwmqyfjym} eJY ud,
k phf w
d u
f ,
kd f avQmzf yG rf ,fq&kd if ]ow0gtm;vH;k csr;f omMuygap? vlom;tm;vH;k
csr;f omMuyg ap? ewfrsm;tm;vH;k csr;f omMuygap? jyw
d m tm;vH;k csr;f omMuyg ap? wd&pmeftm;vH;k csr;f omMuygap}
ponftm;jzifh ud,
k t
f m; oef&m arwmyGm;enf;eJY pdwx
f u
J ae arwm"mwfawG ydv
Yk w
T af eHk ygyJ/
]tmemygewdqyfjym} eJY ud,
k phf w
d u
f ,
kd f avQmzf yG rf ,f qd&k if ESmoD;0 avxd&mt&yfrmS pdwu
f kd uyfxm;jy;D
av0ifwikd ;f xdwm? avxGuw
f ikd ;f xdwmudk xdwikd ;f xdwikd ;f tqufrjywf odaeHyk gyJ/ odo
kH ad evdYk pdwv
f w
G f
wwfw,fq&kd if av0if&if ]0ifw,f}? avxGu&f if ]xGuw
f ,f} vdYk pdwrf w
S u
f av; ulay;Edik f ygw,f/
]0dyemqyfjym} eJY ud,
k phf w
d u
f ,
kd f avQmzf yG rf ,fq&kd if ud,
k t
f rlt&m bmyJjyKjyK - jyKaewJo
h abm?
pdwt
f rlt&m bmyJ jzpfjzpf - jzpfaewJo
h abmudk jyKaewJt
h wdik ;f ? jzpfaewJt
h wdik ;f ypKye u
f sus odaeHyk gyJ/
wpfrsKd ;wpfzkH ajymif;vJaewJh kyo
f abm eJY wpfcck q
k D nGwu
f ikd ;f aewJh emrfoabmawGukd oabm&So
d w
d hJ Pf?
jzpfysujf rifw
hJ PfawGeYJ Munfh MkH unf?h odo
kH ad e&ygr,f/
orxqyfjymeJY wdkufvdkYyJjzpfjzpf? 0dyemqyfjymeJY wdkufvdkYyJjzpfjzpf? udk,fhpdwft0wfav;
jzLazG;oefpY ifaejyq
D &kd if tJ'aD eY Oykopf pfppf &ygw,f/ bm bm0emqyfjymeJrY S rwdu
k b
f J odum yk'&f pS cf k rusKd ;&if
jy;D a&m aed;k aepOftwdik ;f aeaer,f? vkyf ;kd vkypf Oftwdik ;f vkyaf er,fq&kd ifawmh tJ'aD eY Oykopf pfppf r&bJ
Oykorf ppfwppfyJ &ygvdrrhf ,f 'umrif;xG#af & . . ./
qyfjymawmh wdu
k yf g&JU? t0wfukd aMu;(*s;D )xGuaf tmif vufEpS zf ufeYJ yGww
f u
kd rf ay;bl;qd&k ifvnf;
t0wfrjzLEdkifygbl;/ bm0emawGawmh yGm;aeyg&JU? pdwfaepdwfxm; rrSefuefbl;qdk&if vnf; pdwft0wf
roefpY ifEikd yf gbl;/ 'gaMumifh Oykopf pfppf&vdk wJo
h [
l m MuKH vmorQ tjzpftysuw
f ikd ;f ? qHv
k morQy*k Kd vw
f ikd ;f
tay: a,medaomreodum& vdaYk c:wJh ]pdwx
f m;aumif;} eJY ]pdwaf umif;xm;} Edik zf v
Ykd nf; txl;owdjyK&ygr,f/
bm0emyGm;jy;D pdwx
f m;ykyaf e&if Oykorf &ygbl;/
yuwdcEmudk,frSm0wfwJh tus? vHkcsnf t0wftpm;awGudk trsm;tm;jzifh wpf&uf0wfjyD;wmeJY
avQmzf yG yf pfMuayr,fh pdwt
f 0wfuakd wmh wpf&uf0wf wpf&ufavQmf rvkyb
f J &ufvrsm;pGmESpef YJ csjD y;D ypfxm;Muwm
rsm;ygw,f/ yuwd t0wfawmifrS 0wfjy;D ravQmb
f J ypfxm;wm oH;k av;ig;&uf? wpfywfavmufMumoGm;&if
csOaf pmfejH y;D &GpH &maumif;oGm;wmrdYk ESpf aygufatmif ypfxm;wJh pdwt
f 0wf[m b,favmuf od;k ykyjf y;D b,favmuf
pufqyk pf &m aumif;aervJqw
kd m awG;0Hph &mawmif r&Syd gbl;/
tvkyfrsm;vGef;vdkY aeYpOf t0wfravQmfjzpfMuolawG taeeJY wpfywfwpfcgawmh avQmfjzpfatmif
avQmMf u&ovdk enf;vrf;rod tavhtusirhf &Sv
d Ykd pdwt
f 0wfukd aeYpOf ravQmf jzpfMuolawGtaeeJY tenf;qH;k
wpfywfwpf&ufawmh ravQmrf jzpf avQmzf yG o
f ifyh gw,f/
wpfywf wpf&uf Oykoaf pmifw
h ,fqakd wmifrS wpfv av;&uf? wpfEpS q
f akd wmh av;q,f&h pS &f ufyJ
&Syd gw,f/ wpfEpS =f 365 &uf&UJ tpGe;f xGuf 65 &ufawmif r&Syd gbl;/ wu,fqkd 65 &uf jynfah tmifawmif tydk
aqmif;jy;D apmifo
h ifw
h ,f r[kwyf gvm;/

t&Siq
f Em"du

42

shwehinthar.com

vjynf?h vuG,ef YJ &Sp&f uf Oykoaf eYawGrmS rS Oykoaf pmifh aumif;wm r[kwyf gbl;/ ud,
k t
f qifajywJ&h uf
b,f&ufrqdk Oykoaf pmifEh ikd yf gw,f/ H;k ydw&f uf? tvkyyf w
d &f ufukd a&G;cs,jf y;D apmif&h if ydt
k qifajyrSmaygh/ 0gwGi;f qdk
Oykoaf eY? 0gyqdk we*FaEGaeYrmS apmifv
h nf;tqifajywmygyJ/
]Oykof = pdwaf vQmzf yG w
f t
hJ vky}f qdw
k hJ t"dym ,f zGiq
hf kd csut
f & ig;yg;oDvyJ apmifx
h ed ;f jy;D pdwaf vQmzf yG f
ae&iftoGio
f Pmeft& Oykov
f rYkd ac:ayr,fh tESpo
f m&t&uawmh Oykov
f Ykd ac:Edik yf gw,f/ &Spyf g;oDv
apmifx
h ed ;f jy;D pdwrf avQmzf yG &f ifawmh toGio
f Pmeft& Oykov
f Ykd ac:ayr,fh tESpo
f m& t&uawmh Oykov
f Ykd
rac:Edik yf gbl;/
Oykoo
f nf ppfppf jzpfcsiw
f ,fq&kd ifawmh Oykoaf pmifw
h hJ aeYrmS tdrrf u
I pd ? vlru
I pd a wG (rGe;f rwnfrh D
rvkyrf jzpfwmawG uvG&J if) vH;k 0 rvkyaf wmhbJ wpfzufuvnf; &Spyf g;oDvudk vHjk cKH atmif apmifx
h ed ;f ? wpfzuf
uvnf; ud,
k t
f m;oef&m bm0emawGeYJ pdwt
f 0wfukd jzLazG;oefpY ifatmif avQmzf yG ?f tmHw
k ikd ;f yk*Kd vw
f ikd ;f tay:
pdwaf umif; ESv;kH aumif; arG;jrL oGm;&ygr,f 'umrif;xG#af & . . ./
Oykot
f aMumif; MuKH &if xyfa&;ygOD;r,f/
pdwt
f 0wftm;vH;k
jzLazG;oefpY ifMuygap/
tvif;wef;*sme,f? pufwifbm(8)? 2003/

rdbaus;Zl;tausqyfenf;
t&Sib
f &k m; ...
rdbaus;Zl;udk b,fvekd nf;eJrY S ausatmif rqyfEikd b
f ;l qdw
k m rSeyf govm;bk&m;? jrwfpmG bk&m;awmifrS
rdcifaus;Zl;udk Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ qyfEikd cf w
hJ ,fvv
Ykd nf; ajymMuvdyYk g? rdbaus;Zl;ausatmifqyfwehJ nf;&S&d if rdeMYf um;ay;
awmfryl gbk&m; . . ./
armifatmifaZmf?&efuek jf rKd U/
'umatmifaZmfa& . . .
]jrwfpmG bk&m;&Siaf wmif rdcifaus;Zl;udk Edw
Yk pfv;kH zd;k yJ ausatmif qyfEikd cf w
hJ ,f} qdw
k hJ tpOftqufpum;
vH;k 0rrSeu
f efaMumif; ]EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausygw,f} aqmif;yg;rSm OD;Zif; tus,w
f 0ifh a&;cJjh y;D jyrD Ykd 'Dae&mrSm
xyfrajymvdak wmhygbl;/
vd&k if;uawmh ... b0wpfyg; ajymif;oGm;jy;D jzpfwhJ r,fawmf (oEKw
d ewfom;)udk b0oHo&m
0#f'u
k u
vGwaf jrmufatmif u,fwifEikd cf w
hJ t
hJ wGuf jrwfpmG bk&m;&Sirf mS ]tarhEzYkd ;kd } wpfpufrS ta<u;ruseaf wmh
ygbl;/ rdcifaus;Zl;udk ]EdEYk pS v
f ;kH zd;k vH;k ausatmif} jrwfpmG bk&m; qyfEikd cf yhJ gw,f/
rdcifaus;Zl;wGifvm;qdkawmh r[kwfygbl;/ zcifaus;Zl;udkvnf; ]tazhacR;zdk;} wpfpufrS ta<u;
ruseaf tmifqyfEikd cf w
hJ mygyJ/ crnf;awmf oka'g'erif;Mu;D udk vl0wfaMumifb0eJY &[Emjzpfjy;D uRww
f ef;0ifatmif
vrf;nTeaf y;Edik cf w
hJ t
hJ wGuf zcifaus;Zl;udk ]vuf;kH ESpzf ufz;kd vH;k ausatmif} jrwfpmG bk&m; qyfEikd cf yhJ gw,f/
tarhEdkYzdk;a&m? tazhvufHk;zdk;yg ausatmifqyfEdkifcJhwJh jrwfpGmbk&m;&Sif[m rdbaus;Zl;txl;od?

t&Siq
f Em"du

43

shwehinthar.com

txl;qyfvw
kd hJ olawmf aumif;wdik ;f twGuf twk,pl &m erlempHjy yk*Kd vx
f ;l yk*Kd vjf rwfyg yJ/
rdbaus;Zl;udk ausatmifqyfEikd cf w
hJ hJ jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]iguawmh bk&m;rdv
Yk Ykd rdbaus;Zl;udk ausatmif
qyfEikd w
f m? oifwu
Ykd awmh omrefval wGrYkd rdbaus;Zl;udk b,fawmhrS ausatmifqyfEikd rf mS r[kwb
f ;l } vdYk vH;k 0
rdeaYf wmfrrlcyhJ gbl;/ ]ig bk&m; rdbaus;Zl;udk tausqyfEikd o
f vdk oifcspo
f m; cspo
f rD;wdYk vnf; rdbaus;Zl;udk
tausqyfEikd yf gw,f}vdyYk J rdeaYf wmfrcl yhJ g w,f/
rdbaus;Zl;qyfjcif;eJY ywfoufwhJ bk&m;tqH;k trudk ajymMujyq
D &kd if ]rdbaus;Zl;udk b,fvrkd S ausatmif
rqyfEikd b
f ;l vdYk jrwfpmG bk&m;a[mxm;w,f . . .} vdYk vltrsm; ajymavh&dS Muygw,f/ trSeu
f ]ausatmif
rqyfEikd b
f ;l } vdYk a[mxm;wm r[kwyf gbl;? ]ausatmifqyfzYkd rvG,b
f ;l } vdYk a[mxm;wmyg/]vG,v
f ,
G q
f yfekH YJ
aus;Zl;rausEikd b
f ;l }vdYk a[mxm;wmyg/]om refqyfekH YJ aus;Zl;rausEikd b
f ;l ? txl;qyfrS aus;Zl;ausEikd w
f ,f}vdYk
qdv
k ykd gw,f/ (e oky# u
d m&H 0'grd/)
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ a[mMum;csurf &l if;udk em;axmifMunfyh gOD;/
]cspo
f m; cspo
f rD;wdYk ...? yk*Kd vEf pS af ,muf&UJ aus;Zl; udk tvG,w
f ulqyfekH YJ rausEikd b
f ;l ? ausatmif
qyfzYkd rvG,b
f ;l vdYk igbk&m; ajymcsiyf gw,f/ yk*Kd vEf pS af ,mufqw
kd m arG;rdcifeYJ arG;zcif? rdbt&if;tcsmudk
ajymwmyg}
]cspo
f m; cspo
f rD;wdYk ...? tESpw
f pf&moufwrf;rSm tESpw
f pf&m touf&n
S w
f hJ om;orD;u tarudk
vuf,mycH;k rSm wif? tazudk vuf0yJ cH;k rSm wifjy;D &moufyef jyKpv
k yk af uR;w,f qdMk uygpd?Yk ycH;k xufu rdbESpyf g;udk
arT;ysHUoif;MudKifatmif eHYom rsdK;pHkeJYvnf; yGwfwdkufvdrf;usHay;w,f? tanmif;tnmajyatmif vufawG
ajcawGuv
kd nf; qkyef ,fay; ESyd af y;w,f? at; wJt
h cg a&aEG; ylwt
hJ cg a&at;eJv
Y nf; a&csKd ;oefpY ifay;w,f?
ud,
k v
f uf ayghyg;csr;f omatmif vufawGajcawGuv
kd nf; qGq
J efY ay;w,f? ycH;k xufrmS yJ usiMf u;D usiif ,f
pGeaYf pw,f? tJ'aD vmuf jyKpv
k yk af uR;ayr,fh rdbaus;Zl;udk wHjYk yefjy;D om;? tausqyfjy;D om; rjzpfao;ygbl;}
]cspo
f m; cspo
f rD;wdYk ...? pum;ukef ajym&r,fq&kd if rdbESpyf g;udk ESpo
f ufz,
G &f wemawG trsm;Mu;D &Sw
d hJ
wpfajrjyifv;kH udk pd;k rd;k tkycf sKyf tMu;D tuJvyk Ef ikd w
f hJ pMu0aw;rif;&mxl;rSm xm;jy;D aus;Zl;qyfO;D awmh? rdb
aus;Zl;udk ausatmifqyf&m ra&mufao;ygbl;}
]cspfom; cspforD;wdkY ...? 'Davmufaus;Zl;qyfvsufom;eJY bmvdkY aus;Zl;rausEdkif&wmvJqdk&if
rdbawG[m om;orD;awGtay:odyu
f kd aus;Zl;rsm;Muvd?Yk om;orD;awGukd Mu;D jyif; &G,af &muf vlvm;ajrmufatmif
*kwpdu
k f apmifah &SmufMuvd?Yk EdcYk sKd wu
kd af uR; arG;jrLMuvd?Yk 'DavmuMu;D &JU tmHak umif;qd;k trsKd ; rsKd ;udk odjrifatmif
aocsmjyoMuvdyYk gyJ}
]cspo
f m; cspo
f rD;wdYk ...? rdbaus;Zl;tausqyfEikd w
f hJ enf;vrf;awGukd igbk&m;nTejf yyg&ap? o'gw&m;
r&Sw
d hJ rdbudk o'gw&m;eJY jynfph akH tmif? oDvr&Sw
d hJ rdbudk oDveJY jynfph akH tmif? ray;&uf rvSL&uf ESajrm0efww
kd hJ
rdbudk pGeMYf uJ ay;urf;vSL'gef;jcif;eJY jynfph akH tmif? ynmPfr&Sw
d hJ rdbudk ynmPfeYJ jynfph akH tmif aumif;pGmem,l
aqmufwnfapr,f? av;av;eufeuf ouf0ifapr,f? cdik cf ikd cf chH hH wnfwjhH rjJ raH pr,f qd&k if rdbaus;Zl;udk
wHjYk yefjy;D om;? tausqyfjy;D om; jzpfomG ;ygw,f}
'g[m bk&m;a[mrl&if;ygyJ/ ]rdbaus;Zl;udk b,fvkd enf;eJrY S ausatmif rqyfEikd b
f ;l } vdYk a[mrxm;ygbl;/
aus;Zl;rauswhJ qyfenf;udv
k nf; txift&Sm; azmfxw
k x
f m;ovdk aus;Zl;auswhJ qyfenf;udv
k nf; twdtus
nTejf yxm;ygw,f/
rdbaus;Zl;qyfwahJ e&mrSm avmuenf;eJq
Y yfjcif;? "renf;eJY qyfjcif;vdYk qyfenf;ESprf sKd ; &Syd gw,f/

t&Siq
f Em"du

44

shwehinthar.com

rdbtwGuf tpm;taomuf? t0wftxnf? aetdrf wdu


k w
f m? um;&xm; pwJh vlrt
I oH;k taqmif
ypn;f awG jynfph kH atmif pDrzH efw;D ay;wmudk avmuenf;eJY aus;Zl;qyfw,fvYkd ac:ygw,f/ rdb&JU pm;0wfaea&;
use;f rma&;twGuf ud,
k w
f wfprG ;f orQ ky0f wKypn;f awGeYJ aus;Zl;qyfwmrdYk ]kyyf ikd ;f qdik &f m aus;Zl;qyfenf;}
vdv
Yk nf; qdEk ikd yf gw,f/
]rdbaus;Zl;qyfvYkd rausEikd b
f ;l } qdw
k m kyyf ikd ;f qdik &f m vdt
k yfcsuaf wGuykd J jznfq
h nf;ay;wJh avmuenf;
aus;Zl;qyfjcif;udk &nf&,
G jf y;D ajymwmyg/
avmuenf;eJY aus;Zl;rausb;l qdak yr,fh tJ'eD nf;eJY vnf; qyfawmh qyfae&rSmygyJ/ oDwif;uRwu
f srS
rdbudk uefawmhwmrsKd ;? ESpo
f pfu;l usrS rdbudk vufaqmifypn;f ay;wmrsKd ;avmufeYJ auseyfraebJ aeYpOf?
vpOfqo
kd vdk rdbudk t&dyw
f MunfMh unfeh YJ jyKpak pmifah &Smufoifyh gw,f/
rdbu ud,
k u
hf kd xrif; b,fEeS yf auR;cJzh ;l ovJ? ud,
k u
f a&m rdbudk xrif; b,fEeS yf jyefauR;cJjh y;D jyv
D ?J
rdbu ud,
k u
hf t
kd us? vHck snb
f ,fEx
S nfqifczhJ ;l ovJ? ud,
k u
f a&m rdbudk tus? vHck snf b,fEx
S nf 0,fay;
jy;D jyv
D ?J ]jyefawG;Munf&h if &Supf &m} qdw
k phJ um;rsKd ; b,fawmhrS ajymp&mrvdak tmif tpGr;f ukef jznfq
h nf;ay;
vdu
k pf rf;yg/ rdbaocgrS ]aus;Zl;rqyfvu
kd &f avjcif;} vdYk t&Surf &Sd atmfirkd aeygeJ/Y
ay;rS? vSLrS rdbudk aus;Zl;qyfwm r[kwyf gbl;/ rdb&JU a0,sm0p udpM u;D i,fukd vuf;kH tm;eJY aqmif&u
G f
ay;wm[mvnf; aus;Zl;qyfwmygyJ/ rdb&JU tus? vHck snf avQmzf yG af y;wm wd?Yk rdbudk tanmif;tnmajyatmif
ESyd ef ,fay;wmwd?Yk rdbruse;f rm&if ud,
k w
f ikd u
f ,
kd u
f s *kwpdu
k f jyKpw
k mwdYk jyKvyk af y; oifyh gw,f/
pdwx
f m;rwwfwhJ rdbpdwx
f m;wwfatmif? ukov
kd f enf;yg;wJh rdbukov
kd w
f ;kd yGm;atmif ulnyD yhH ;kd
ay;wmudk "renf; eJY aus;Zl;qyfw,fvYkd ac:ygw,f/ rdb&JU pdw"f mwfjrifrh m;a&; twGuf pdwt
f m[m&awGeYJ
aus;Zl;qyfwmrdYk ]pdwyf ikd ;f qdik &f m aus;Zl;qyfenf;} vdv
Yk nf;qdEk ikd yf gw,f/
ud,
k &hf UJ ulnyD yhH ;kd ay;rIaMumifh rdb&JU pdw"f mwfjrifrh m;rIeYJ ukov
kd w
f ;kd yGm;rIu b0vGwaf jrmufrt
I qift
h xd
wufvrS ;f Edik o
f mG ;jyq
D &kd if tJ'v
D kd wufvrS ;f Edik af tmif "renf;eJY aus;Zl;qyfwhJ om;orD;taeeJY rdbaus;Zl;udk
tausqyfjy;D om;jzpfomG ;awmh wmygyJ/
]o'gw&m;r&Sw
d hJ rdbudk o'gw&m;eJY jynfph akH tmif zefw;D ay;&r,f} wJ/h ewfawG? bd;k awmfawGukd txifMu;D
ud;k uG,af ewJh rdbudk bk&m;? w&m;? oHCm &wemoH;k yg;om ud;k uG,&f m tppfjzpfaMumif;? ]ao&ifjy;D jy}D vdYk
,lqaewJh rdbudk ao&ifrjy;D ao;bJ ud,
k jf yKxm;wJh aumif;uH raumif;uHtm;avsmpf mG b0topf xyfjzpf
&OD;r,ht
f aMumif;? uHukd r,Hw
k hJ rdbudk o&ufaph xJrmS o&ufyifaygufjy;D o&ufo;D awG trsm;Mu;D oD;ay;Edik w
f hJ
"mwfowd ude;f 0yfaeovdk jyKajymMuo
H rQ vky&f yfx?J pdw"f mwf xJrmS vnf; aumif;usKd ;? odrYk [kwf qd;k usKd ;ay;Edik w
f hJ
"mwfowad wG ude;f 0yfaeaMumif; em;vnfoabmaygufatmif &Si;f jyay;&yg r,f/
]oDvr&Sw
d hJ rdbudk oDveJY jynfph akH tmif zefw;D ay;& r,f} wJ/h 'geukov
kd Mf u;D awG 'Davmufvyk x
f m;rSawmh
oDvrvHw
k hJ tukov
kd af v;u tusKd ;ay;rSm r[kwyf gbl; vdYk ,lqaewJh rdbudk 'ge&Sjd y;D oDvr&S&d if ypn;f Opm
csr;f omayr,fh tema&m*grsm;wwfaMumif;? aocgeD; aumif;&mok*wda&mufa&; udpu
kd oDvuom tqH;k
tjzwfay;aMumif; em;vnfatmif ajymjyay;&ygr,f/ ig;yg;oDv apmifx
h ed ;f jzpfatmif? Oykoo
f v
D usio
hf ;kH
jzpfatmifvnf; ulnaD qmif&u
G af y;&ygr,f/
]ESajrmwGew
Yf w
kd hJ rdbudk tvSL'geeJY jynfph akH tmif zefw;D ay;&r,f} wJ/h ]ay;&ifuek w
f myJ} vdYk ,lqaewJh
rdbudk v,fuu
G f xJ rsKd ;pyg; Muv
J u
kd &f if vufxrJ mS avmavmq,f pyg;awG ukeo
f mG ;ayr,fh pyg;ay:csed rf mS
ukefoGm;wJh rsdK;pyg;xuf tqaygif;rsm;pGm omvGefwJhpyg;awG jyef&EdkifwmrdkY ukefw,frac:aMumif;?

t&Siq
f Em"du

45

shwehinthar.com

arwmapwemeJaY y;wJh tay;rSeo


f rQ ud,
k rf arQmv
f ifh ayr,fh ud,
k &f zdcYk sn;f omjzpfaMumif; 'ge&JU rsKd ;aphew
YJ yl u
kH kd
vufcv
H matmif &Si;f jyay;&ygr,f/ tvSL'ge tqufrjywf jyKEikd f atmifvnf; ud,
k w
f wfprG ;f orQ tjraJ xmufyhH
ay;&ygr,f/
]ynmPfr&SdwJh rdbudk ynmPfeJY jynfhpHkatmif zef wD;ay;&r,f}wJh/ MuHKawGUvmorQ tjzpf
tysuaf wGtay: tqd;k jrifpw
d ef yYJ J tzsuo
f abm wHjYk yefwwfwhJ rdbudk taumif;jrif pdwef YJ tjyKoabm
wHjYk yefwwfatmif? pdwx
f m;rrSew
f hJ rdbudk pdwx
f m;rSeaf tmif pdw&f n
S v
f uf&n
S f azsmif;zsem;csay;&ygr,f/
0dyemtvkyf tm;rxkwcf siw
f hJ rdbudk ypKye f pdwaf t;csr;f zdYk twGuaf &m? oHo&m b0vGwaf jrmufzt
Ykd wGuyf g
0dyem[m rvkyrf jzpf ta&;Mu;D aMumif; ajymjyay;&ygr,f/ tdrrf mS w&m; tm;xkwjf zpfatmif? vdt
k yf&if
&dyo
f moGm;jzpfatmifvnf; tpGr;f ukef ulnaD qmif&u
G af y;&ygr,f/
]o'g? oDv? pm*? ynmeJY jynfph akH tmif} vdYk acgif;wyfjy;D a[mxm;ayr,fh vd&k if;uawmh rdbudk
ukov
kd w
f &m; wd;k yGm;onfxuf wd;k yGm;atmif? w&m;xl;w&m;jrwf &&So
d xuf &&Sd atmif pGr;f aqmifun
l jD y;D
aus;Zl;qyfzyYkd gyJ/ ud,
k &hf UJ pGr;f aqmif ulnrD aI Mumifh rdbrSm atmufxpfq;kH wpfr*fwpfzv
kd f uRww
f rf; cdck iG &hf w,f
qd&k ifuykd J rdbaus;Zl; t<uif;rJh ausomG ;ygjy/D atmufq;kH wpfr*fwpfzv
kd f &jy;D &if usew
f hJ txuf oH;k r*fo;kH zdv
k f
uaocsmayguf &awmhrmS yg/
rdbudk r*fzv
kd ef Ad m ef &atmif pGr;f aqmifEikd &f ifvnf; rdbaus;Zl; t<uif;rJh ausygw,f/ ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f
r*fzv
kd ef Ad m ef& atmif pGr;f aqmifEikd &f ifvnf; rdbaus;Zl; t<uif;rJh ausygw,f/ tocFwedAm efukd xm0&
pH0ifomG ;MuwJh &[Ema,mufsm;? &[Emrde;f rawGtm;vH;k rdbtay:rSma&m? wjcm;yk*Kd vaf wG tay:rSma&m
bmaus;Zl;a<u;? bmtukov
kd af <u;rS ruseaf wmh ygbl;/
r*fzv
kd &f zdYk teD;uyfq;kH tvkyu
f 0dyemtvkyjf zpfwhJ twGuf rdbudk 0dyemtvkyf tm;xkwf
jzpfatmif zefw;D ay;jcif;? 0dyempmtkyf 0dyemwdyaf cGrsm; vSL'gef;jcif;? 0dyem&JU tjct
H &H taxmuftyHh
jzpfwhJ ukov
dk af umif;rIawG jyKvyk Ef ikd af tmif ulnaD y;jcif;? bmukov
kd yf jJ yKjyK edAm efukd OD;wnfjy;D yJ jyKzYkd wdu
k w
f eG ;f
ay;jcif;? ud,
k ahf Mumifrh b
d &JU 0dyem tm;xkwrf I taESmift
h ,Suf rjzpfatmif t&m&m owdjyKaexdik jf cif;wdjYk zifo
h m
rdbaus;Zl;udk tausqyfEikd yf gvdrrhf ,f/
'gayrJh olwpfyg;udk r*fzv
kd ef Ad m ef&atmif vkyaf y;zdu
Yk odyrf aocsmwJt
h wGuf rdbaus;Zl;udk 'Dwpfb0
wnf;eJY taus qyfcsiv
f eG ;f oyqd&k if ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f 'Db0rSmyJ tenf;qH;k wpf r*fwpfzv
kd &f atmif 0dyemtvkyf
tm;xkww
f m taumif;qH;k ygyJ 'umatmifaZmfa& . . ./
wu,fawmhvnf; &Snv
f sm;vGe;f vSwhJ tprxif oHo&mrSm olu rdbjzpfvu
kd ?f ud,
k u
f rdbjzpfvu
kd ef YJ
tjyefjyef tvSev
f eS f usiv
f nfaeMu&wmrdYk b,foaYl us;Zl;udak wmhjzifh b,fou
l ausatmif qyfjy;D jyq
D w
kd m
ykxZk OfavmurSm vH;k 0 r&SEd ikd yf gbl;/ 'Db0 ud,
k rhf b
d u twdwb
f 0wpfcck rk mS ud,
k o
hf m; orD; jzpfcEhJ ikd o
f vdk
tem*wfb0 wpfcck rk mS vnf; ud,
k o
hf m; orD;tjzpfeYJ ud,
k &hf UJ rdbaus;Zl;udk cH,o
l l jzpfvmEdik w
f myJ r[kwv
f m;/
'Dvq
kd &kd if ud,
k rhf b
d tay: ud,
k b
hf ufu aus;Zl;a<u; useo
f vdk ud,
k rhf b
d bufuvnf; ud,
k t
hf ay: aus;Zl;a<u;
usef aeEdik w
f myJaygh/
'gaMumifh aus;Zl;auswm rauswmudk t"durxm;bJ ]aus;Zl;qyfaezdkYt"du} vdkY ESvHk;oGif;jyD;
avmuenf;eJaY &m? "r enf;eJyY g rdbudk tjrJ aus;Zl;qyfaezdyYk J ta&;Mu;D ygw,f/ rdbudk kyyf ikd ;f qdik &f ma&m?
pdwyf ikd ;f qdik &f myg tqift
h wef;jrifah tmifaus;Zl;qyfaewJh om;aumif;orD;aumif;&JU xHarSmufukd uHaumif;jcif;
vufaqmifawG t&yfq,frsuEf mS uae ]0ifvmrpJ woJo}J qdo
k vdk tvH;k t&if;eJY 0ifvmrSmuawmh aocsm
aygufyg yJ .../

t&Siq
f Em"du

46

shwehinthar.com

rdbaus;Zl;tausqyfEikd Mf uygap/
tvif;wef;*sme,f? atmufwb
kd m(13)? 2003/

tvSLESifUa&puf
t&Sifbk&m; ...
a&pufcswt
hJ cg trQa0zdu
Yk t"du? a&pufcu
G u
f t"du r[kwb
f ;l ? a&pufcu
G rf ygvnf; a&pufcsvYkd
&w,fvdkY wynfhawmf ,lqygw,f? rSefygovm;bk&m;/
udck ifarmifat;? prf;acsmif;jrKd Ue,f/
'umudkcifarmifat;a& . . .
]tvSLa&puf vufeJYruGm} qdkwJh pum;vdkyJ tvSLeJY a&puf[m tjrJ'GefwGJaewmrdkY tvSLay;? tvSLcH
yk*Kd vaf wG&adS eorQ umvywfv;kH a&pufcswhJ usix
hf ;kH [mvnf; 'Durmavmu Mu;D rSm xm0&&Sio
f efaeOD;rSmyg/
tvSLwpfck txajrmufzt
Ykd wGuf vSLzG,0f wK&,f? tvSLcHy*k Kd v&f ,f? vSLvdw
k ahJ pwemo'gw&m;&,f?
taMumif; w&m;oH;k yg; nDnw
G zf Ykd vdyk gw,f/ tJ't
D aMumif;w&m;oH;k yg; nDnw
G &f if a&pufcscs rcscs? tvSLwpfck
txajrmufwmygyJ/
a&pufrcsvnf; tvSLwpfcx
k ajrmufatmifjrifw,f qdak yr,fh a&pufcsjy;D vSL&ifawmh tJ't
D vSL[m
a&pufrcsbJ vSLwJh tvSLxuf ydkjyD; av;eufygw,f? ydkjyD; us,fjyefYygw,f? ydkjyD; tusdK;ay;MuD;us,fygw,f/
jrwfpGmbk&m;&Sif vufxufwkef;u rd*'g0kefawm ausmif;wdkufMuD;xJrSm eEd, qdkwJh 'umwpfOD;u
bk&m;trSL;&Sd wJh oHCmawmfawGtwGuf ausmif;wpfaqmif aqmufvyk f vSL 'gef;cJzh ;l ygw,f/ ausmif;aqmifMu;D udk
w&m;0if EIwjf ru
G v
f LS 'gef; jy;D vdYk jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ vufawmfxJ a&pufoeG cf svu
kd w
f meJY wpfjyKd ief uf wm0wom
ewfjynfrSm eEd,ausmif;'umtwGuf ewfAdrmefMuD;wpfck csufcsif;ay:aygufvmygw,f/
ausmif;aqmufaepOf? w&m;0ifEIwfjrGufvSLaepOfawG rSm ewfAdrmefraygufbJ jrwfpGmbk&m;&Sif&JU
vufawmfeJY tvSL a&puf xdvdkufwJhtcsdefusrS ewfAdrmefaygufwmudk Munfhjcif; tm;jzifh a&pufcsjcif;&JU
aemufu,
G rf mS omrefPfrsKd ;eJY rod jrifEikd w
f hJ vQKd U0Sucf suaf wG eufiId ;f pGm &Sad ew,fqw
kd m cefrY eS ;f vdYk &ygw,f/
]'udaPm'u} vdkY ygVdvdkac:wJh ]tvSLa&puf} qdkwm udk,fpGefYvTwfvSL'gef;vdkufwJh vSLzG,f0wKudk
ud,
k pf m;jyKygw,f/ a&pufcsw,fqw
kd m wu,fawmh ud,
k pf eG v
Yf w
T v
f LS 'gef;vdu
k w
f hJ vSLzG,0f wKtay: wG,w
f m
pGJjidrI r&SdawmhaMumif; oufaojyvdkufwmygyJ/
]ig tck oGecf svu
kd w
f hJ a&tay:rSm cifw,
G pf jJG ird ?I jyef&vdrk I vH;k 0 r&So
d vd?k ig tck pGev
Yf w
T v
f LS 'gef;vdu
k w
f hJ
vSLzG,f0wKawGtay:rSmvnf; cifwG,fpGJjidrI r&Sdawmhbl;? jyefvnf &,lcsifpdwfr&Sdawmhbl;? tjyD;tjywf
pGev
Yf u
kd jf y}D vdYk ESv;kH oGi;f jy;D vSLzG,0f wKtay:pdwjf ywfatmif jzwfvu
kd jf cif;[m a&pufcsjcif;&JU t"du tESpo
f m&
jzpfygw,f/
wcsdKUu udk,fvSLvdkufwJh ypnf;0wKudk tvSLcHyk*dKvfu udk,foHk;apcsifovdk roHk;bJ oloHk;csifovdk
wpfrsdK;wpfzHk oHk;vdkufwmudk jrifawGUMum;od&wJhtcg rausreyfjzpfjyD; a'gotdk;aygufuGJwwfMuygw,f/
ud,
k v
f LS vdu
k w
f hJ ypn;f 0wKtay: pdwrf jywfao;aMumif;? twG,t
f pG&J adS o;aMumif; xkwaf zmfjyovdu
k w
f mygyJ/

t&Siq
f Em"du

47

shwehinthar.com

a&pufoGefcsjcif;[m tpGJuif;jcif;&JU oauFwjzpfovdk a&&JUoabmeJY EdIif;,SOfjyD; PfeJY csJUawG;r,f


qdk&if wjcm;t"dym,fawGvnf; xGufay:vmEdkifygw,f/ erlemajym&&if...
a&qdkwm at;jrjcif;&JU oauFwyg/ oGef;avmif;vdkufwJha&udk vufeJYxdxm;jyD; tvSL&Sifuvnf;
]tvSLcHy*k Kd v
f a&uJo
h Ykd at;csr;f ygap? igvSLvdu
k w
f hJ vSLzG,0f wKukd toH;k jyK jy;D ud,
k af &mpdwyf g use;f rmcsr;f om
ygap} vdkY tvSLcHyk*dKvftay: arwm"mwf ydkYvTwfEdkifygw,f/
tvSLcHyk*dKvfuvnf; olawmfaumif;jzpfcJh&if udk,fh vufay: usxdvmwJha&&JU at;jrrIudk oufao
xm;jyD; ]tvSL ay;yk*dKvf a&uJhodkY at;csrf;ygap? aumif;rIaMumifh avmuD avmukw&m pnf;pdrfOpm
tjzmjzmeJY jynfph ykH gap? ud,
k af &mpdwf yg use;f rmcsr;f omygap} vdYk tvSLay;yk*Kd vt
f ay: arwm"mwf ydv
Yk w
T Ef ikd f
ygw,f/
a&pufcsjcif;aMumifh tvSLay;yk*dKvfeJY tvSLcHyk*dKvf tjyeftvSef arwm"mwfawG ul;vl;,SufEG,f
oGm;wmaygh/
a&qdw
k m oefpY ifjcif;&JU oauFwyg/ ]ig tckvLS wm *kPyf umoe? xifay:ausmMf um;rI? vkyyf ikd &f ydik cf iG ?hf
bGJUwHqdyfpwJh twarQmfvifhcsufawGtwGuf vSLwmr[kwfbl;? tvSLcHyk*dKvfcsrf;omzdkY? omoemawmfudk
csD;ajrmufzdkY pwJh oefYpifwJh &nf&G,fcsufeJY vSLwm}vdkY oefYpifwJha&udk oufaoxm;jyD; udk,fhtvSL'ge&JU
&nf&G,fcsufudk toefYpifqHk;jzpfatmif aq;aMumokwfoifEdkifygw,f/
vSLzG,f0wKudk pGefYvTwfjcif;&JU udk,fpm;vnf;jzpf? vSL zG,f0wKtay: jidpGJwJh wPSmudk pGefYvTwfjcif;&JU
oauFwvnf;jzpfwJh a&awGudk r[myx0DajrMuD;ay: oGef;avmif;csjcif;jzifh r[myx0DajrMuD;? odkYr[kwf
ajrapmifhewfeJYwuG Mum;Edkif? jrif Edkif? odpGrf;EdkifwJh yk*dKvfow0gawGudk udk,fh&JU ukodkvfaumif;rI twGuf
oufaot&m xm;vdkufjyD;om; jzpfoGm;ygw,f/
ta&;MuHKvdkY wu,fvdktyfvmwJhtcg a&puftoGef;cH cJh&wJh r[myx0DajrMuD;u udk,fhbufuae
&yfwnfay;ygvdrfhr,f/ bk&m;jzpfr,fhaeYu jrwfpGmbk&m;&Sifudk qefYusifwdkufckdufvmwJh rm&fewfrif;udk
r[myx0DajrMu;D u ]bk&m;tavmif; awmfjyKcw
hJ hJ ukov
kd af umif;rIawGukd tuREyfk o
f yd gw,f} vdYk oufaojywJh
taeeJY ajrivsifvIyfay;jcif;? awmfvnf;oH jrnf[nf; ay;jcif;wdkYjzifh jrwfpGmbk&m;bufuae ulnDwdkufcdkuf
ay;cJhzl;w,f r[kwfvm;/
wcsKd Uu ]vSLjy;D &ifjy;D wmyJ? a&pufcszYkd rvkyd gbl;}vdYk cyfxmG ;xGm;avoHeYJ ajymavh&ydS gw,f/ tck ajymcJw
h m
awGukd oabmaygufr,fq&kd if a&pufcswt
hJ vky[
f m tydt
k vkyf r[kwb
f ;l ? vkyo
f ifv
h yk x
f u
kd w
f hJ tvkyyf q
J w
kd m
vufcEH ikd rf mS yg/ bmav; vSLvSL? a&pufcs&r,fvaYkd wmh rqdv
k ykd gbl;/ tajctae tcsed t
f cgt& a&pufcsaep&m
rvdkwJh tvSLrsdK;awGvnf; trsm;MuD; &Sdygw,f/
a&pufcsenf;tppftrSeu
f awmh tvSLcHy*k Kd v&f UJ vufay:udk a&pifoeG ;f avmif;jcif;ygyJ/ tJ'v
D rkd v
S nf;
tckajymcJhwJh a&pufcsjcif;&JU tESpfom&awGudk tjynfht0&&SdEdkifygw,f/
a&cGufxJyJ a&avmif;xnfhwJh tckacwfa&pufcsenf; uawmh odyfobm0rusygbl;/ tpOftvm
aMumifh tvSLcHyk*dKvf vufxJ a&oGef;avmif;zdkY tajctaeray;ayr,fh a&pufcGufxJ udk,fhvufxnfhxm;jyD;
a&pufeYJ xdawGUatmif zefw;D Edik f r,fq&kd ifawmh vufeaYJ & vH;k 0 rxdwmxufpm&if tESpo
f m& yd&k ydS gvdrrhf ,f/
a&pufcGufxJtvSLcHyk*dKvf&JU vufa&m? udk,fh vufa&m xnfhxm;jyD; vufESpfckvHk; a&xdatmif oGef;avmif;
Edkif&ifawmh taumif;qHk;ygyJ/

t&Siq
f Em"du

48

shwehinthar.com

ausmif;om;b0wke;f upmoifcw
hJ hJ a&eHacsmif; txu (1)&JU ausmif;aqmifopftwGuf usyq
f ,foed ;f
vSLwkef;ua&m? &[ef;pma&;q&mig;yg;&JU pmtkyfxkwfa0a&;twGuf usyf ESpfq,fhig;odef; tMudrfMudrfcGJjyD;
vSLwkef;ua&m olYvuf udk,fhvuf a&xdatmif oGef;avmif;wJhenf;eJYyJ OD;Zif; a&pufcsvSLcJhygw,f/ "mwfyHk
rSwfwrf;awGvnf; wifxm;ygw,f/ aemufydkif; vSLwJh txifu&tvSLawGrSmvnf; tJ'Denf;eJYyJ a&pufcsvSL
oGm;rSmyg/
bk&m;avmif; a0E&mrif;MuD; wdkif;wpfyg;ykPm; awGvufxJ qifjzLawmfvSLwkef;ua&m? ZlZum
ykPm ;vufxJ om;awmfZmvDeYJ orD;awmf uPSmZdef vSLwke;f ua&m? ykPm ; ta,mifaqmifoMd um;rif;vufxJ
rdzk&m;r'Da'0D vSLwkef;ua&m? tvSLcHyk*dKvfawG&JU vufay:udk a&pifoGef;avmif;jyD; vSL'gef;cJhygw,f/
jrwfpGmbk&m;&Sifvufxufwkef;u O* qdkwJh olaX;wpf a,muf tem*grfjzpfwJhaeYrSm olY&JU r,m;
av;a,mufudk ]rdbtdrfjyefvdkujyefEdkifaMumif;? ,lvdkwJha,mufsm;&Sdu ,lEdkifaMumif;}ajymawmh r,m;
wpfa,mufu olMudKufaewJha,mufsm; wpfa,mufaemuf vdkufoGm;vdkaMumif; ajymygw,f/ tJ'Dr,m; udk
b,fvufuudik ?f a&u&m;udk nmvufuudik jf y;D tJ'D a,mufsm;&JU vufxJ a&pufoeG ;f cs vSL'gef;vdu
k yf gw,f/
a&pufcsjyD; vSLwJh r,m;tvSLaygh/
tvSLwdik ;f a&pufcsjy;D rvSLawmif b0rSm t&mxif xifjzpfr,fh tvSLrsKd ;? Mu;D us,cf rf;em;wJh tvSLrsKd ;?
aiGuek af Mu;usrsm;wJh tvSLrsKd ;? xl;jcm;av;eufwhJ trSww
f & tvSLrsKd ;udak wmh pepfwus a&pufcsjy;D vSLoifh
ygw,f/
a&pufrcsvnf; tvSLtxajrmufayr,fh a&pufcsvdkufawmh ydkjyD;av;eufoGm;wmaygh/ w&m;0if
vufrw
S rf xd;k bJ ESpOf ;D oabmwl aygif;oif;aexdik w
f mxuf w&m;0ifvufrw
S f xd;k jy;D ESpOf ;D oabmwl aygif;oif;
aexdkifwmu tMuifvifr,m;tjzpf ykdkjyD; cdkifrmaocsmoGm;ovdkygyJ/
bk&m;vufxufu tdraf wGrmS qGr;f yifu
h yfwt
hJ cg trsm;tm;jzifh a&puft&ifcsjy;D rS qGr;f uyfvLS avh
&Syd gw,f/ rvSLcifyJ a&pufcscs? vSLjy;D rSyJ a&pufcscs? a&pufcswt
hJ vkyf udk tESpo
f m&&Sad tmif vkyw
f wfr,fq&kd if
udk,fh&JU tvSL'ge[m at;csrf;rIawG vTrf;jcHKjyD; usufoa&r*Fvmtaygif;eJY jynfhpHkaerSm aocsmygw,f/
a&pufcszdkY tajctaeay;&if a&pufcsjyD;vSL? a&pufcszdkY tajctae ray;&ifvnf; 'Dtwdkif;yJ dk;dk;
vSLvdkufHkygyJ/ a&pufcs&rS? a&pufcGufygrSvdkYawmh tpGJtvrf;xm;p&m rvdkygbl;/ a&pufrcsvnf; pdwf
jywfom;&if tvSLajrmufwmygyJ/ bmyJvLS vSL? vSLjy;D wdik ;f ud,
k v
f &kd m qkawmif;jzpfzeYkd YJ olwpfyg;udk trQtwef;
ay;a0jzpfzdkYyJ ta&;MuD;ygw,f/ a&pufcGuf ygyg rygyg? trQtwef;uawmh ay;a0oifhygw,f/
a&pufcu
G f rygbJeaYJ wmh usp&ma&puf r&Sw
d t
hJ wGuf a&pufcsw,fvYkd rajymEdik yf gbl;/ a&pufcsw,f
qdkwJh pum;vHk;oHk;EIef;EdkifzdkYtwGuf a&pifu&m;? a&pufcGufeJY a&uawmh &Sdudk&Sd&rSmaygh/
a&pufrcsbJ vSLwJh tvSLu 'geukodkvfwpfckwnf;om &EdkifjyD; a&pufcsjyD; vSLwJhtvSLuawmh 'ge
ukodkvftjyif ywd'ge - trQa0ukodkvfeJY ywmEkarm'e - om"kac:ukodkvfyg tqpfydk&Edkifygw,f? a&pufcs
w&m;yg emjzpfw,f qd&k ifawmh emolrmS "r0eukov
kd ef YJ a[molrmS "ra'oemukov
kd f xyfw;kd ygao;w,f
'umudkcifarmifat;a& . . . /
tvSLa&pufjrMJ uygap/
tifwmAsL;*sme,f? ZGe(f 25)? 2003/

t&Siq
f Em"du

49

shwehinthar.com

1
vlwpfa,muf&UJ b0wnf aqmufrrI mS r&Srd jzpf vdt
k yfwhJ t&mwpfcu
k awmh ]tifwmAsL;} yg yJ/ tifwmAsL;eJY
xdawGUrI uif;wJh vlwpfa,muf&JU b0[m tkyfqdk; tusnf;wefaerSm aocsmygw,f/ tifwmAsL;eJY
arGUavsmaf ysmyf u
kd &f if awmh b0tvSawG wd;k csiw
f ikd ;f wd;k Ny;D usuo
f a&taygif; canmif;wJh vljzpfaerSm rvGyJ gbl;/
avmurSm arG;zGm;vmuwnf; u bmrS avhvmp&m rvdb
k J tpp t&m&m wwfoed m;vnfaewJo
h l
&,fvYkd wpfO;D wpfa,mufrS r&Syd g bl;/ t&G,t
f m;avsmpf mG ? ywf0ef; usif tm;avsmpf mG avhvm&if; avhvm&if;eJrY S
wjznf;jznf; wwf odem;vnfvm&wmyg/ 'gawmifrS twdkif;twmwpfcktxdavmufyJ pGrf;Edkifygw,f/
t&mtm;vH;k udk t<uif;tuserf &Sd rodEikd yf gbl;/

&ifrSmjrL;wJUtifwmAsL;
ud,
k w
f pfa,mufwnf;u e,fy,ftoD;oD;u tjzpftysut
f aMumif;t&mawGeYJ wdu
k f u
kd x
f ad wGUNy;D
avhvmzdq
Yk w
kd m b,fvekd nf;eJrY S rjzpfEikd w
f t
hJ wGuf oleY ,fy,feo
YJ l usiv
f nfaeMuolawG&UJ tifwmAsL;awGukd
em;axmifzwfNI y;D ud,
k u
hf ,
kd f udk A[kow
k e,fy,fus,jf yefaY tmif jznfq
h nf;wnfaqmuf&yg w,f/
tEkynmorm;awG&UJ tifwmAsL;udzk wfjI cif;jzifh tEkynmavmuxJukd ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f oGm;avhvm
p&mrvdb
k J tEkynmavmuqdik &f m A[kow
k awG &&SEd ikd yf gw,f/ Edik if aH &;? pD;yGm;a&; A[kow
k awGukd wD;rdacgufrd
&Scd si&f ifvnf; Edik if aH &;? pD;yGm; a&; tifwmAsL;awG zwfaI vhvmHyk gyJ/ ud,
k rf odao;wJh vlraI &; vkyif ef;awGeYJ
&if;ES;D uRr;f 0ifcsi&f ifvnf; vlraI &;tifwmAsL;awG ra&rwGuEf ikd af tmif trsm;Bu;D &Syd gw,f/
avmutaMumif;yJjzpfjzpf? "rtaMumif;yJjzpfjzpf t aMumif;t&mwpfcu
k kd avSBu;D xd;k d;k d;k a&;wmxuf
tar;tajzyHpk eH YJ tifwmAsL;vkyaf &;wmu zwfo
I &l UJ ESv;kH om;xJukd ydNk y;D pdr0hf ifysUH ESo
YH mG ;apygw,f/
vlwikd ;f vlwikd ;f rSm pl;prf;csiw
f phJ w
d ?f pyfpck siw
f phJ w
d f &Sw
d hJ twGuf tifwmAsL;aqmif;yg;wpfy'k &f UJ ar;cGe;f udk
jrifvdkufwmeJY tajzudkodcsifwJhpdwf xufxufoefoef jzpfvmygw,f/ tajz tcsuftvufawGtay:
pdw0f ifpm;Ed;k <uaewJt
h wGuf zwfvu
kd f orQ taMumif;t&mawGuv
kd nf; pdwx
f rJ mS pGpJ jJG rjJ rJ rSwrf o
d mG ;yg w,f/
wpfzufowfa&;wJhdk;dk;aqmif;yg;xuf tar;tajzeJY a&;wJh tifwmAsL;aqmif;yg;uzwfIol&JU
pdwEf v
S ;kH udk &Tijf yKH ;jrL; xl;oGm;apovdk todPfuv
kd nf; uGejYf rL;vif;vufomG ;apyg w,f/
pdwu
f v
kd nf; &Tijf rL;ap? Pfuv
kd nf; uGejYf rL;apvdYk tif wmAsL;tm;vH;k udk ]&ifrmS jrL;wJh tifwmAsL;} vdYk
*kPjf yKvu
kd cf sif ygw,f/
2
pmtkyaf wG? pmapmifawGrmS ygwJh tifwmAsL;awGrS tif wmAsL; r[kwyf gbl;/ jyifyavmurSm vltcsi;f csi;f
ar;vdu
k af jz vdu
k ef YJ ajymMuwJh tjyeftvSepf um;rSeo
f rQ tifwmAsL;awG csn;f ygyJ/
tifwmAsL;udk aMumufNy;D ar;zdaYk jzzdYk 0efav;ae&if ud,
k f &oif&h xdu
k w
f hJ A[kow
k awG r&Edik af wmhygbl;/
tifwmAsL;udk cspjf rwfE;kd Ny;D tar;tajzeJY arGUavsmaf ysmyf u
kd &f ifawmh avmu a&;vnf; avmua&;rd?Yk "ra&;vnf;
"ra&;rdYk A[kow
k awG jynfph v
kH mEdik yf gw,f/
]rod&ifar;? rpif&ifaq;} qdw
k t
hJ wdik ;f ar;jref;pHpk rf;wJh tvky[
f m todPf<u,f0a&;twGuf tifrwef
ta&;Bu;D ygw,f/ avmua&;rSm xdyw
f ef;a&mufaeolawGa&m? "ra&;rSm xdyw
f ef;a&mufaeolawGyg tifwmAsL;eJY

t&Siq
f Em"du

50

shwehinthar.com

uif;wJv
h l wpfO;D rSr&Syd gbl;/ tifwmAsL;awGuay;wJh todPfeYJ ud,
k b
hf 0ud,
k f wnfaqmufcv
hJ Ykd xdyw
f ef;
a&mufaeMuwmyg/
b0wd;k wufa&;twGuo
f m tifwmAsL;u ta&;ygwm r[kwyf gbl;/ b0vGwaf jrmufa&;twGuv
f nf;
tifwmAsL;uta&;ygygw,f/ wpfavmuvHk;rSm tjrwfqHk;jzpfwJh Ak'jrwfpGm bk&m;&JUb0wdk;wufa&;
w&m;awGrmS a&m? b0vGwaf jrmufa&; w&m;awGrmS yg tifwmAsL;u ae&mtrsm;Bu;D ,lxm;ygw,f/
vlom;awGxu
J yxrqH;k &[EmjzpfMuwJh yO0*iD g;OD;udk t&[wr*fPf uGejYf rL;oGm;apcJw
h hJ ]tew
vuPokw}f w&m;awmfBu;D [m tar;tajzeJY zGUJ pnf;xm;wJh tifwmAsL; w&m;awmfBu;D ygyJ/
]bduKwdkY ...? azmufjyefrIoabm(kyf)? cHpm;rIoabm (a0'em)? rSwfom;rIoabm(onm)?
aphaqmftm;xkwrf o
I abm (ocFg&)? odro
I abm(0dnmPf)? 'Doabmw&m;awG[m wnfjrJ wJw
h &m;awGvm;?
rwnfjrw
J w
hJ &m;awGvm; (edpv
m;? tedpv
m;)
]rwnfjrw
J w
hJ &m;awGygbk&m; (tedpy gbk&m;)}
]rwnfjrJwJhw&m;awG[m jzpfjcif;ysufjcif;&JU ESdyfpufrI 'Pfudk cHae&wJhtwGuf aumif;ovm;?
raumif;bl;vm; (okcvm;? 'kuv
m;)}
]raumif;ygbk&m; ('kuy gbk&m;)}
]rwnfjrv
J Ykd jzpfysuaf ewJh w&m;awGukd rjzpfatmif? rysuaf tmif wm;qD;r&wJt
h wGuf ydik o
f vm;?
rydik b
f ;l vm; (twvm;? tewvm;)}
]rydik yf gbk&m;(tewygbk&m;)}
ud,
k ehf YJ qufpyforQukd kyw
f &m;? pdwef YJ qufpyforQukd emrfw&m;vdYk ac:ygw,f/ tJ'D kyw
f &m;?
emrfw&m;awG[m ud,
k rf ydik w
f hJ teww&m;awGyg/ wu,fvYkd ud,
k yf ikd w
f hJ tw w&m;jzpfr,fq&kd if ]'Dvrkd jzpfe?YJ
[dv
k jkd zpf}? ][dv
k rkd jzpfe?YJ 'Dvjkd zpf} vdYk kyw
f &m;? emrfw&m;awGukd trdeaYf y;vdYk &ygvdrrhf ,f/
tckawmh udk,frydkifwJhteww&m;awGrdkY rtdkcsifvnf; tdk&? remcsifvnf; em&? raocsifvnf;
ao&ygw,f/ rjzpfcsif vnf; jzpf&? rysucf siv
f nf; ysu&f ? jzpfysu&f ygw,f/ olo
Y abm olaqmifNy;D jzpfysuaf ewJh
tewoabmawGukd tifwmAsL;yHpk eH YJ jrwfpmG bk&m; a[mMum;vdu
k w
f t
hJ wGuf yO0*iD g;OD; todx;l ? Pfx;l awG
uGejYf rL;oGm;cJMh uygw,f/
aMomf ... &ifrmS jrL;wJh tifwmAsL;ygvm; .../
3
b,favmuftvkyrf sm;w,f ajymajym? vlwikd ;f vlwikd ;f rSm ud,
k t
f vky?f EIwt
f vky?f pdwt
f vky&f ,fvYkd
tvkyo
f ;kH rsKd ;yJ&ydS g w,f/ tJ't
D vkyo
f ;kH rsKd ; vkyw
f ikd ;f vkyw
f ikd ;f aphaqmfwu
kd w
f eG ;f rI qdw
k hJ apwem"mwfav; tjrJ
ygygw,f/ aumif;wm vky&f if aumif;wJah pwem? qd;k wmvky&f if qd;k wJah pwem wGyJ gaeygw,f/
tvkyw
f ikd ;f rSm wGyJ gaewJh tJ'aD pwem"mwfav;udk ]uH} vdYk ac:ygw,f/ apwemaumif;&if uHaumif;Ny;D
apwemqd;k &if uHq;kd ygw,f/ uHaumif;&if tusKd ;ay;aumif;Ny;D uHq;kd &ifawmh tusKd ;ay;nHyh gw,f/
ae&mwumrSm uHaumif;csio
f rl sm;twGuf jrwfpmG bk&m;&Sief YJ okbvkvif&UJ tifwmAsL;tar;tajz
vd&k if;av;udk rQa0ay;vdu
k yf gw,f/
]jrwfpmG bk&m; ...? vlwcsKd U toufwNkd y;D vlwcsKd U touf&n
S w
f m bmaMumifyh gvJb&k m;}
]okbvkvif ...? olwpfyg;toufowfwo
hJ al wG[m tJ'u
D H tusKd ;ay;wJb
h 0rSm toufww
kd wfygw,f/
olwpfyg; touf rowfwo
hJ al wGuawmh touf&n
S yf gw,f}

t&Siq
f Em"du

51

shwehinthar.com

]wcsKd U tema&m*grsm;Ny;D wcsKd U tema&m*guif;wmu a&m bk&m;}


]olwpfyg;udk aoatmif rowfayr,fh emusiq
f if;&J atmif nO;f qJEydS pf ufoal wG[m tema&m*g
rsm;ygw,f/ ol wpfyg;udk rnO;f qJ? rESyd pf ufoal wGuawmh tema&m*guif;ygw,f}
]wcsKd U tkyq
f ;kd Ny;D wcsKd U kyt
f qif;vSwmua&mbk&m;}
]a'goBu;D wJo
h ?l pdwq
f ;kd vG,f pdww
f v
kd ,
G w
f o
hJ ?l olwpfyg; udk a'goeJY xdyg;ykwcf wfajymqdw
k wfwo
hJ [
l m
tkyq
f ;kd ygw,f/ a'gouif;wJo
h ?l arwmw&m;Bu;D rm;wJo
h u
l awmh kyt
f qif;vS ygw,f}
]wcsKd U ta>ct&Henf;? wefc;kd tmPmenf;Ny;D wcsKd U ta>ct&Haygrsm;? wefc;kd tmPmBu;D xGm;wm ua&m
bk&m;}
]olwpfyg;&JU jynfph rkH ?I atmifjrifru
I kd remvdrk Iqw
d Ef ikd f wJo
h ?l mtm;Bu;D wJo
h [
l m ta>ct&Henf;?
wefc;kd tmPmenf;ygw,f? olwpfyg;&JU jynfph rkH ?I atmifjrifru
I kd remvdk rIqw
d f rjzpfbJ 0rf;ajrmuf0rf;om
rk'w
d myGm;Edik w
f o
hJ u
l awmh ta>ct&H aygrsm;? wefc;kd tmPmBu;D xGm;ygw,f}
]wcsKd U ypn;f Opm qif;&JNy;D ? wcsKd U ypn;f Opm csr;f om wmua&m bk&m;}
]olwpfyg;udk vSL'gef;ylaZmfr?I ay;urf;pGeMYf urJ I r&Sw
d o
hJ ?l ESajrmwGew
Yf rkd I rp&,
d tm;Bu;D wJo
h ?l uyfap;ESw
J hJ
ol[mypn;f Opmqif;&Jygw,f/ ESajrmwGew
Yf rkd I r&Sb
d J ay;urf;pGeMYf uw
J o
hJ ?l tvSL'geeJY arGUavsmw
f o
hJ u
l awmh
ypn;f Opmcsr;f omygw,f}
]wcsKd U trsKd ;,kwNf y;D wcsKd U trsKd ;jrwfwmua&mbk&m;}
]rmeBu;D wJo
h ?l olwpfyg;udk txifao;Ny;D ud,
k u
hf ,
kd u
f kd txifBu;D wJo
h ?l dak oav;pm;xdu
k o
f al wGukd
rdak orav;pm;wJo
h [
l mtrsKd ;,kwyf gw,f/ rmeuif;wJo
h ?l olwpfyg;udk txifrao;bJ ESrd chf swo
hJ ?l dak o
av;pm;xdu
k o
f al wGukd dak oav;pm; wJo
h [
l m trsKd ;jrwfygw,f}
]wcsKd U todtvdrm Pfynm enf;yg;Ny;D wcsKd U tod tvdrm Pfynm Bu;D rm;wmua&mbk&m;}
]ynm&Sw
d yhJ *k Kd vaf wGqD rcsO;f uyf rar;jref;wJo
h l (tif wmAsL;eJY rarGUavsmw
f o
hJ )l [m todtvdrm
Pfynm enf;yg;Ny;D ynm&Sw
d hJ yk*Kd vaf wGqD csO;f uyfar;jref;wJo
h l (tifwmAsL;eJY arGUavsmw
f o
hJ )l [m todtvdrm
Pfynm Bu;D rm;ygw,f}
4
vlom;awG rvdck siq
f ;kH t&mu aojcif;w&m; jzpfNy;D tvdck siq
f ;kH t&muawmh raojcif;w&m; jzpfygw,f/
aojcif;w&m;vH;k 0r&Sw
d hJ edAm efukd a&mufcsi&f if aojcif;w&m;udk tjrJ owd&aezdYk ta&;Bu;D ygw,f/
b,fawmhrS raocsiw
f o
hJ al wGtwGuf jrwfpmG bk&m;&Sif eJY &ufuef;onfrav;wpfO;D wd&Yk UJ tifwmAsL;
tar;tajzav;awG vufqifu
h rf;vdu
k yf gw,f/
]cspo
f rD; ...? b,fu vmwmvJ}
]rodygbk&m;}
]cspo
f rD; ...? b,fomG ;rvdv
Yk }J
]rodygbk&m;}
]cspo
f rD; ...? wu,frodb;l vm;}
]odygw,fb&k m;}
]cspo
f rD; ...? wu,fow
d mvm;}
]rodygbk&m;}

t&Siq
f Em"du

52

shwehinthar.com

&ufuef;Hu
k o
kd mG ;zdYk tdru
f xGuv
f mwJh wpfq,fah jcmuf ESpt
f &G,f &ufuef;onfrav;&JU tajzpum;
awG[m jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd qefu
Y sib
f ufvyk Nf y;D aemufajymifaeovdk xif&ayr,fh tifwmAsL;qH;k oGm;&ifawmh
tajzu&Si;f oGm;ygvdrrhf ,f? (wu,fqkd ]tdru
f vmwmygbk&m;}? ]&ufuef;Ho
k mG ;rvdyYk gbk&m;} vdYk ajz&rSmayghaemf)
]cspo
f rD; ...? b,fu vmwmvJar;wmudk rodygvdYk ajzwm bmoabmygvdr}hf
]b,fb0u vmrSe;f rodv?Ykd 'Db0ra&mufcif t&if b0u bmow0gjzpfcw
hJ ,fqw
kd m rodvyYkd gbk&m;}
]cspo
f rD; ...? b,fomG ;rvdv
Yk J ar;wmudk rodygvdYk ajzwmua&m}
]'Db0u ao&if b,fb0a&mufrvJqw
kd m rodvyYkd g bk&m;}
]cspo
f rD; ...? wu,frodb;l vm;ar;wmudk odygw,f vdYk ajzwm&JU t"dym ,fu bmrsm;ygvJ}
]wpfaeYaeY wpfcsed cf sed rf mS {uefrck sao&r,fqw
kd m ao csmayguf odaevdyYk gbk&m;}
]cspo
f rD; ...? wu,fow
d mvm;ar;wmudk rodygvdYk ajzwm bmaMumifrh sm;vJu,
G }f
]b,ftouf? b,ftcsdefrSm b,ftema&m*geJY ao& r,f? aoNyD;kyftavmif;udk b,fae&m?
b,foo
k mefrmS jrK yEf HS cH&r,fqw
kd m aocsmayguf rodvyYkd gbk&m;}
aojcif;w&m;udk rMumcP owd&ae&if oHa0*Pf tm;aumif;vmygw,f/ tm;aumif;vmwJh
oHa0*PfeYJ owd y|mef0yd emtvkyu
f kd t&Sed t
f [keaf umif;aumif;? tiftm;yg yg? pGr;f &nfjynfjh ynfh tm;xkwf
oGm;r,fq&kd if b,fawmhrS rao& awmhbJ tpOfxm0& wnfjraJ ewJh rao&medAm efukd tvsif tjref rsuaf rSmuf
jyKEikd yf gvdrrhf ,f/
5
tywfpOf ud,
k yf ikd ,
f l zwfjzpfwhJ okw&o*sme,f q,f apmifausmaf vmufxu
J wjcm;*sme,fawGukd
wpfcgwpf&H jzwf odr;f p&maqmif;yg; ygvm&if jzwford ;f wmuvGv
J Ykd zwfNy;D wmeJY olwpfyg;udk ay;pGev
Yf u
kd yf gw,f/
tifwmAsL;*sme,f(eJY tawG;opf*sme,f)udak wmh tapmifvu
kd f zdik w
f NJG y;D odr;f xm;ygw,f/ rSwo
f m;p&mawG?
jyefzwfoifw
h hJ taMumif;t&mawG rsm;vdyYk g/
tifwmAsL;*sme,fwpfapmifudk zwfvdkufHkeJY EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;? bmoma&;? ynma&;?
use;f rma&;? tdrf axmifa&;? aygif;oif;qufqaH &;? tawG;tac:? tm;upm;? ordik ;f a&;&m? tEkynma&;&m
...tp&Sw
d hJ e,fy,ftoD;oD;? rsuEf mS pmtoD;oD;u tjzpftysut
f aMumif;t&mawG? rSwo
f m; vdu
k ef mp&m
A[kow
k awGukd wpfyw
kH pfyifBu;D ayGUydu
k &f &SEd ikd yf g w,f/
aqmif;yg;wcsKd UuvG&J if taMumif;t&mtm;vH;k udk tif wmAsL;yHpk eH YJ tar;tajzvkyNf y;D wifqufxm;wmrdYk
zwf&I ol twGuf pdwEf v
S ;kH udv
k nf; &Tijf rL;apovdk todPfuv
kd nf; uGejYf rL;apygw,f/
avmuwm0efa&m? "rwm0efyg ausyeG w
f hJ tifwmAsL; *sme,f ... oH;k ESpjf ynfrh o
S nf aemif ...
ESpaf ygif;oH;k q,f? ESpaf ygif;oH;k &m? ESpaf ygif;oH;k axmifru xm0&wnfwchH ikd jf rJ &Sif oefw;kd wufygapvdYk &ifxu
J ae
vdu
I v
f pJS mG qkreG af umif;awmif; vdu
k yf gw,f/ /
arwmjzifh
t&Siq
f Em"du(a&Tyg&rDawm&)
tifwmAsL;*sme,fo;kH ESpjf ynf?h 'DZifbm(4)? 2002/

t&Siq
f Em"du

53

shwehinthar.com

1
pma&;ol tywfpOf ud,
k f ydik ,
f l zwfjzpfwhJ okw &o *sme,f q,fapmifausmf avmufxu
J tawG;opf
*sme,feYJ tifwmAsL;*sme,f ESpaf pmifukd tapmifvu
kd f zdik f wGNJ y;D rSww
f rf;wif odr;f qnf; xm;ygw,f/ wjcm;*sme,f
awGuakd wmh jzwfoifjh zwf xdu
k w
f hJ aqmif;yg;yg&if jzwf xm;vdu
k Nf y;D olwpfyg;udk ay; pGev
Yf u
kd yf gw,f/
]tawG;opf}eJY ]tifwmAsL;}udk BudKuf&ma&G;jzwfrae awmhbJ tapmifvdkuf odrf;qnf;xm;wmuawmh
tJ'*D sme,fawGrmS zwfp&m rSwpf &m aqmif;yg;aumif;awG odyrf sm;aevdyYk g/ jzwfr,f qd&k ifvnf; wpfapmifv;kH
eD;yg; jzwf&awmhrmS ud;k /
tawG;opf*sme,frmS pm a&;ol tESpo
f ufq;kH uawmh pma&;q&m ]xufacgif} &JU acgif;Bu;D aqmif;yg;awGygyJ/
wpfcsed w
f ek ;f u *sme,fwpf apmifukd ]jroef;pH} &JU owdy|mef aqmif;yg;awGaMumifh tywfpOf apmifzh wfc&hJ ovdk
tckcsed rf mS tawG;opf*sme,f udv
k nf; ]xufacgif} &JU b0tjrif aqmif;yg;awGaMumifh tywfpOf apmifzh wfae&yg
w,f/
xufacgif&UJ aqmif;yg;awGu b0udk olawmfaumif; "mwfceH YJ Iaxmifo
h pfuae Ijrifo;kH oyfxm;wJh b0tjrif
aqmif;yg;awG jzpfygw,f/ tawG;opf? tjrifopfawGeYJ b0udk em;vnf oabmayguf
tawG;a[mif;
tawG;opf
jyxm;wmrdYk *sme,facgif;pD; jzpfwhJ ]tawG;opf} qdw
k hJ emrnfeYJ tifrwef vdu
k zf ufwhJ ]tawG;opfaqmif;yg;}
awGvv
Ykd nf; qdEk ikd yf gw,f/
xufacgif&UJ aqmif;yg;awGrmS ]owdy|mef} qdw
k hJ pum; vH;k udk vdiI v
f iId Bf u;D oH;k rxm;ayr,fh olaY qmif;yg;yg
pum;vH;k awG[m owdy|mefEv
S ;kH om;uae pdru
hf sp;D xGuv
f mwJh pum;vH;k awGqw
kd m pdw&f yd pf w
d u
f eJ m;vnfwhJ
pmzwfy&dowfwdkif; oabmaygufMuygw,f/ 'gaMumifhvnf; olYaqmif;yg;awGudk pmzwftqifhjrifh
vl0wfaMumifawGomru owdy|mefw&m; vufuikd f xm;wJh q&mawmfoC
H mawmfawGuyg wav;wpm;
tywfpOf apmifzh wfMuwmyg/
olY&JU b0tjrifawG[m w&m;"reJY vkdufavsmnDaxG wJh olawmfaumif;b0tjrifawGjzpfvdkY
olaY qmif;yg;awGukd ]w&m;"raqmif;yg;} awGvv
Ykd nf; uifyeG ;f wyfEikd yf gw,f/ w&m; "rqw
kd m vufawGUb0eJY
roufqikd w
f hJ oD;jcm;taMumif;t&m r[kwb
f J vufawGUb0xJu taMumif;t&m tjzpftysuaf wG udyk J
taumif;tqd;k taMumif;tusKd ; rSeu
f efpmG pepfwus em;vnfojd rifjcif; jzpfygw,f/
b0udk tjyKoabmeJY em;vnfojd rif&if aumif;aom w&m;"r? jrwfaom w&m;"rjzpfvmNy;D b0udk
tzsuo
f abmeJY em;vnfojd rif&ifawmh qd;k aomw&m;"r? ,kwaf om w&m;"r jzpfomG ;ygw,f/ taumif;jrif0g'eJY
b0udk vufcw
H jYkH yefwm[m olawmfaumif;awG&UJ w&m;"rjzpfNy;D tqd;k jrif0g'eJY b0udk vufcw
H jYkH yefwmuawmh
ol,w
k rf mawG&UJ w&m;"rjzpfygw,f/
vufawGUb0xJu b,ftaMumif;t&m? b,ftjzpf tysufrsdK;udkrqdk Munfvifat;csrf;wJhpdwf
(ukov
kd pf w
d )f eJY &if qdik &f if olawmfaumif;w&m;"rukd vdu
k ef musio
hf ;kH &m a&muf ovdk npfErG ;f ylavmifwphJ w
d f
(tukov
kd pf w
d )f eJY wHjYk yef&ifawmh ol,w
k rf mw&m;"rukd vufcjH yKusi&hf ma&mufygw,f/
xufacgif&UJ aqmif;yg;awGu b0udk olawmfaumif; tjrifeYJ Munfw
h wfatmif? ynm&SEd v
S ;kH om;eJY
&ifqikd w
f wfatmif? b0&JU b,ftaMumif;t&m b,ftjzpftysurf sKd ;urqdk ukov
kd f tESpf xkw,
f w
l wfatmif
arwmapwem tjynft
h 0eJY owd ay; vrf;nTex
f m;wmrdYk olaY qmif;yg;awGtm;vH;k [m ynm&Sd olawmfaumif;wdik ;f

t&Siq
f Em"du

54

shwehinthar.com

ESpo
f ufjrwfE;kd MuwJh tzd;k weftqifjh rifh w&m;"raqmif;yg;awGcsn;f ygyJ/
w&m;a[m "ruxdursm;twGuf qd&k ifvnf; olY aqmif;yg;wpfy'k w
f pfy'k [
f m w&m;aumif;wpfy'k w
f pfy'k f
jzpfaejyefyga&m/ bk&m;a[m a'oemeJY w&m;oabmaocsmqef;ppf Munf&h if olaY qmif;yg;wdik ;f [m cEm
Pfa&muf opmaygufEikd f wJh r[mtvif;yGiahf wGcsn;f ygyJ/
2
]wpfO;D twGuf toH;k r0ifaom trdu
I o
f nf toH;k jyK&ef vdt
k yfaeoltwGurf l wefz;kd rjzwfEikd o
f nfh
a&Tjzpfaewwfjyefonf/}
(xufacgif\ ]trdu
I Ef iS w
hf efz;kd }rS)
xufacgif tjrwfwEd;k oH;k pGw
J hJ ywfum;azmifwed [
f m epfz;kH 0uft&l pfvnf;jyKw?f rifpyk yf u
kd v
f nf;
aqG;aygufaewJt
h wGuf oH;k rjzpfawmhwmrdYk acsmifx;kd xm;cJ&h wm MumygNy/D
wpfaeYawmh rdwaf qGwpfO;D u ...
]oH;k rjzpfwm&,f? toH;k rwnfw
h m&,f? roH;k awmhwm awG&,f[m b,favmufyJ wefz;kd &S&d ?dS odr;f xm;&if
trdu
I ef YJ twlwyl ?J tdrrf mS trdu
I f yI af er,ft
h wlwl toH;k wnfo
h u
l kd ay;csiaf y;vdu
k ?f a&mif;csiaf &mif;vdu
k ?f
'grSr[kwf ypfcsifypfvdkuf? wpfckckawmh jywfjywfom;om; qHk;jzwfNyD; vkyfvdkuf} vdkY ajymvmwJhtwGuf
olroH;k awmhwhJ azmifwed u
f kd epf usKd ;aewJh trsKd ;wl azmifwed yf ikd &f iS f oli,fcsi;f wpfa,mufukd ay;vdu
k yf gw,f/
olaY zmifwed u
f epfomG ;taumif;udk ,lo;kH vdu
k f wJt
h wGuf oli,fcsi;f &JU azmifwed [
f m tJ't
D csed &f UJ umvwefz;kd
usyif g;axmifwef azmifwed af umif;wpfvuf jzpfomG ;ygw,f/
ud,
k rf oH;k awmhwhJ ypn;f a[mif;wpfc?k odrYk [kwf ud,
k hf twGuf toH;k rvdw
k hJ ypn;f opfwpfcu
k kd b,fou
Yl rkd S
ray;rpGeYf bJ odr;f qnf;xm;&if ud,
k t
hf wGuf tJ'yD pn;f [m trdu
I yf gyJ/ ]ighypn;f }? ]ighOpm} eJY pGaJ e&if wPSm'd|d
udavomawGawmif wd;k yGm;vmOD;rSmyg/
oH;k vdw
k o
hJ ?l toH;k wnfw
h o
hJ u
l kd ay;vdu
k v
f LS vdu
k f pGeMYf uJ vdu
k rf ,fq&kd ifawmh ]umv'ge} vdaYk c:wJh
]tcsed u
f u
kd t
f vSL} jzpfomG ;ygw,f/ vdt
k yfou
l kd vdt
k yfcsed rf mS vdt
k yfwm vSLvdu
k &f wJh umv'getvSL&Sirf mS vnf;
vdt
k yfcsurf eS o
f rQ tcsed u
f u
kd f tcgudu
k f jynfph v
kH mEdik yf gw,f/ avmavmq,frmS olt
Y wGuf tusKd ;&So
d mG ;wJt
h jyif
aemifwpfcsed rf mS vnf; ud,
k t
hf wGuf wefz;kd rjzwfEikd af tmif tusKd ;&Sv
d mEdik yf gw,f/
],m*kt;kd uGcJ grS? pGeMYf uo
J nf'h gevnf;? edyv
rqdo
k m}vdYk a&S;ynm&Sad wG qdq
k ;kH rxm;cJw
h ,f r[kwv
f m;/
ud,
k af omufz?Ykd ud,
k rhf o
d m;pk aomufzYkd xrf;vmwJh ,m*kt;kd usuo
JG mG ;cgrS ajrjyifay: zdwpf OfusaewJh ,m*kawGukd
reD;ra0;rSm vSr;f jrifae &wJh ]apwDawmfBu;D tm; vSL'gef;yg\} vdYk apwDawmfukd tmHjk yK vSL'gef;vdu
k w
f t
hJ vSL[m
tusKd ;rJh (edyv
) rjzpfygbl; ...wJ/h xdu
k o
f ifo
h avmuf tusKd ;Bu;D ygw,f ...wJ/h
'grSr[kwf ajrjyifay: zdwfpOfusaewJh ,m*kawGudk ]teD;em;ywf0ef;usifrSm&SdwJh acG;awG pm;Mu
aomufMuygap? acG; tm;vH;k udk vSL'gef;ygw,f} vdYk ESv;kH oGi;f pdwx
f m;vdu
k rf ,fq&kd if vnf; tJ'pD w
d x
f m;[m
'geukov
kd f jzpfwt
hJ wGuf olt
Y wdik ;f twmeJo
Y l aumif;usKd ;ay;Edik yf gw,f/
wcsKd Utdraf wGrmS ud,
k f pm;rukeaf wmhwhJ xrif;use?f [if;useaf wGukd b,forYl S ray;bJ a&cJaowmxJ?
aMumiftrd f xJ odr;f xm;? rdw
I ufyyk o
f ;kd vdYk pm;r&awmhrS vTiyhf pf? tJ'v
D kd tjzpfrsKd ; rMumcP awGU&wwfygw,f/
ud,
k t
hf wGuv
f nf; tusKd ;r&S?d olwpfyg;twGuv
f nf; tusKd ;r&S?d pGeyYf pfvu
kd &f r,fh ypn;f xJuvnf; bmukov
kd f

t&Siq
f Em"du

55

shwehinthar.com

tESprf S xkwrf ,lvu


kd Ef ikd ?f tvum; tcsn;f ES;D jzpfomG ;&ygw,f/ tJ'gurS wu,fh ESajrmp&myg/ ypn;f ESajrmrdwhJ
twGuu
f o
k v
kd af wG ESajrmp&m vufvw
G o
f mG ;&ygw,f/
'gayrJh todPf&OdS ;D r,fq&kd ifawmh tJ'D tykyt
f od;k awGukd ESmacgif;HUI Ny;D pGerYf ypfbJ ]trdu
I yf rkH mS &Sw
d hJ
yd;k aumifav; awG? ow0gav;awG pm;MuaomufMuygap? vSL'gef;ygw,f}qdw
k hJ pdwx
f m;eJY pGeyYf pfEikd yf gao;w,f/
'geukov
kd f &oGm;wmygyJ/ rykyo
f ;kd cif taumif;yuwdb0rSmuwnf;u tvSLcHaumif; aumif;udk ay;vSL&ifawmh
ydak umif;? ydjk rwfwmaygh/
jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]]xrif;pm;aomufNy;D vdYk yef;uef aq;&nf? td;k aq;&nfawGukd ajrmif;xJoeG w
f t
hJ cg
]'Dyef;uefaq;&nf? tdk;aq;&nfawGxJu xrif;vHk; [if;aygufav;awG? qDzwfav;awGudk ajrmif;xJu
yd;k aumifav;awG pm;Muaomuf Muygap} vdYk ESv;kH oGi;f pdwx
f m;Ny;D pGeo
Yf eG &f if Bu;D us,w
f hJ 'ge ukov
kd f jzpfygw,f}}vdYk
a[mMum;awmfrx
l m;ygw,f/
pdwx
f m;wwf&if tydyk pn;f ? tydyk u
kd q
f H wul;wu tukerf cH&bJeYJ 'geukov
kd f &Edik yf gw,f/ ovdyf
wHawG;axG;wJt
h cg? ESyn
f p w
f t
hJ cg? vufonf;ajconf; nyw
f t
hJ cg? usiBf u;D usiif ,fpeG w
Yf t
hJ cg ]ud,
k &hf UJ pGeyYf pf
ypn;f awGukd yk&u
G q
f w
d af v; awG? ,ifaumif yd;k aumifav;awG? yd;k avmufav;awG pm;Mu aomufMu csr;f om
Muygap} vdYk ESv;kH oGi;f vdu
k &f if pdwx
f m;jrwf wJt
h wGuf 'geukov
kd ?f arwmukov
kd v
f nf; jrwfomG ;wmygyJ/
rpifusiBf u;D pGew
Yf ikd ;f ]yd;k avmufav;awG pm;Muaomuf Mu csr;f omMuygap} vdYk ESv;kH oGi;f pGev
Yf LS wJh
'geudk pma&;olu awmh ]&S,'f ge} vdYk urn;f wifxm;ygw,f/ ]&S,pf w
d }f &Srd S ay;vSL Edik w
f hJ 'ge r[kwv
f m;
olawmfaumif;wdYk .../
3
]q&mZD0u\ tjrif aq;zufr0ifaomtyif [l r&So
d uJo
h Ykd uReaf wmfwt
Ykd m;vH;k \ tjrif avmu
twGuf pGr;f &nfr&Sad om vlom;? t&mrusaom vlom;[l r&S[
d jk rifatmif MunfMh u&ygrnf/}
(xufacgif\ ]aq;zuf0iftyifrsm;}rS)
ckepfEpS w
f m aq;ynm oif,Nl y;D wJah emuf aq;ynm b,fawmh qH;k cef;wdik rf vJ odvw
kd hJ aq;ausmif;om;
ZD0uudk olq
Y &mu ]wpf,Zl em(&Sprf ikd )f ywfvnftwGi;f rSm aq;zuf r0ifwt
hJ yif awGUatmif &Sm,lvmcJzh }Ykd
rdeMYf um;vdu
k yf gw,f/
]wpf,lZemywfvnftwGif;rSm aq;zufr0ifwJhtyif wpfyifrS r&SdaMumif;} jyefajymif;ajymjy
Edik w
f t
hJ cgrSmawmh aq;ynmudk txGwt
f xdyaf &muf wwfajrmufomG ;NyjD zpfwt
hJ wGuf ]aq;ausmif;om; ZD0u}
tqifu
h ae ]q&mBu;D ZD0u} tqifu
h kd ul;ajymif;a&muf&o
dS mG ;ygawmhw,f/
'Dtjzpftysuu
f kd MunfNh y;D ]EG,jf rufopfyifreS o
f rQ aq; zuf0ifw,f} vkaYd vmufyJ aumufcsucf scMhJ uwJh
tawG;a[mif; vlom;awGukd q&mxufacgifu ]vlom;rSeo
f rQ avmutwGuf toH;k 0ifw,f} vdYk tawG;opf
csjyvdu
k yf gw,f/
yifu"kd mwfct
H & vlom;wdik ;f &JU aumif;uGuu
f kd jrifatmif Munfw
h wfwhJ taumif;jrif0g' orm;awG
twGuf 'DOyrm eJY 'Daumufcsuu
f yifu"kd mwfcu
H kd ydrk &kd iS o
f efcikd jf raJ povdk tqd;k jrif"mwfcH &So
d al wGtwGuv
f nf;
taumif;jrif"mwfcb
H uf wjznf;jznf; ajymif;vJvmatmif pGr;f aqmifEikd yf gw,f/
ykxZk OfavmurSm pif;vH;k acsmaumif;wJh vlom;&,fvYkd wpfO;D wpfa,mufrS r&So
d vdk pif;vH;k Murf;qd;k wJh
vlom;&,fvYkd vnf; wpfO;D wavrS r&Syd gbl;/ vlom;wdik ;f rSm taumif;eJY tqd;k 'Gew
f aJG eygw,f/

t&Siq
f Em"du

56

shwehinthar.com

taumif;rsm;wJv
h u
l kd vlaumif;? tqd;k rsm;wJv
h u
l kd vlq;kd vdYk a,bk,stm;jzifh owfrw
S Mf uayr,fh
vlaumif;raumif;wJh udpr mS vlq;kd uaumif;aewwfovdk vlq;kd rqd;k wJu
h pd r mS vnf; vlaumif;u qd;k aewwfjyef
ygw,f/
vlq;kd vdYk owfrw
S cf x
H m;&ol aumif;Edik w
f u
hJ pd r mS vl aumif;vdYk owfrw
S cf x
H m;&olu raumif;Edik b
f ;l qd&k if
tJ'D vlaumif;udk tJ'u
D pd r mS awmh vlq;kd vdyYk J owfrw
S &f rSmyg/ vlaumif;vdYk owfrw
S cf x
H m;&ol qd;k wJu
h pd r mS
vlq;kd vdYk owfrw
S cf x
H m;&ol u rqd;k bl;qd&k ifvnf; tJ'v
D q
l ;kd udk tJ'u
D pd r mS awmh vlaumif; vdyYk J owfrw
S &f rSmyg/
]vlaumif;} ]vlq;kd } owfrw
S cf suu
f rlao r&Syd gbl;/ tajctae? tcsed t
f cgeJY udp& yfay:rSm rlwnfNy;D
tajymif;tvJ &Syd gw,f/ wpfajcae? wpfcsed cf g? wpfupd r mS vlaumif; jzpfae ayr,fh wjcm;ajcae? wjcm;csed cf g?
wjcm;udpr mS awmh vlq;kd jzpfcsijf zpfaerSmyg/ tajctaewdik ;f ? tcsed t
f cgwdik ;f ? udp& yfwikd ;f rSm tjrx
J m0&
aumif;aewJo
h &l ,fvYkd vH;k 0 r&Syd gbl;/
ud,
k phf w
d "f mwfeYJ ud,
k v
hf yk &f yfukd rvdrrf nmpwrf; ppf aq;Munfrh ,fq&kd if aumif;wJu
h pd r mS aumif;vdu
k ?f
qd;k wJu
h pd rSm qd;k vdu
k ?f aumif;wJv
h t
l ay: aumif;vdu
k ?f qd;k wJv
h t
l ay: qd;k vdu
k f jzpfaewmudk uGuu
f u
G u
f iG ;f uGi;f
awGUjrif&rSmyg/ wpfzufom;tjypfaxmufjyp&m wpfuu
G rf S r&Sad vmufatmif&mEIe;f jynfah umif;aewJv
h &l ,fvYkd
wpfa,mufrrS &Syd gbl;/
ud,
k u
f ,
kd w
f ikd u
f udpw
ikd ;f ? yk*Kd vw
f ikd ;f tay:rSm tjrJ wap aumif;aeol r[kwyf gbJeYJ ud,
k o
f abmruswhJ
wpfzuf om;&JUqd;k uGuu
f ykd J a&G;MunfNh y;D ]'Dvu
l awmh vH;k 0 raygif;oifb
h ;l ? 'Dvu
l awmh vH;k 0 rywfoufoifb
h ;l }vdYk
a'gormefrmeyGm; aewmuawmh ud,
k rhf mS w&m;r&Sad o;bl;qdw
k m xkwaf zmfaMunmaeovdyk gyJ/
wcsKd Uusawmh ud,
k ef YJ ywfoufaeolawGuo
kd mru ol wpfyg;eJY ywfoufaeolawGuykd g tjypfoufouf
a&G;MunfNh y;D ][dv
k el YJ raygif;eJ?Y 'Dvel YJ rywfoufe}YJ vdYk q&mBu;D vkyw
f wfMu jyefygw,f/
vlwef;pm;tm;vHk;&JU tusdK;pD;yGm;udk w&m;"reJYtnD aqmif&Gufay;zdkY wm0ef&SdwJh bk&m;om;awmf
&[ef;awmfawGxJ wpfyg;tygt0ifjzpfwhJ pma&;olxaH rSmuf tEkynm&Siw
f csKd U vma&mufqnf;uyfMuwmeJY
ywfoufvYkd tjrifrMunfrvif jzpfNy;D tukov
kd yf mG ;aeMuwJh 'um'umr wcsKd Uudq
k &mxufacgif&UJ ]aq;zuf0if
tyifrsm;} aqmif;yg;av; zwfMunfch ikd ;f OD;rSyv
J Ykd pOf;pm;rdygw,f/ tJ'grSyJ avmua&;&m uRr;f usiw
f hJ ]avmu
orm;awmf}awG jzpfvmMurSm r[kwv
f m; .../
4
]aomifjyif a>ryg;uif;yg; tE&m,fvnf; r&S?d rD;ab; vnf; rpd;k &dr&f ? rD;[yfjcif;[lonfvnf; r&SEd ikd ?f
t&dyrf &Sb
d J yl jyif;vSonfh oJaomifjyifxuf aqmufxm;aom tdrjf zpfvifh upm; olaY e&mESio
hf l Bu;D pGmaom
at;csr;f om,m&dyq
f m,mudk ay;Edik pf rG ;f ygonf/}
(xufacgif\ ]udik ;f awmESiahf omifjyif}rS)
xufacgif&UJ tpfr0rf;uGw
J pfa,mufcrsm a,mufsm;u vnf; avjzwf? om;tvwfuvnf; vGecf w
hJ hJ
ig;ESpaf vmufu acgif;udu
k w
f ,fqNkd y;D kww
f &uf aoqH;k ? Edn
Yk m om;ti,fuvnf; a&TwiG ;f ausmufwiG ;f oGm;wl;
r,fqNkd y;D xGuo
f mG ;vdu
k w
f m wpfEpS Mf umonftxd owif;tpte rMum;&? tm;ud;k tm;xm; jyK&qH;k om;tBu;D
uvnf; &ufyikd ;f twGi;f urS a&csKd ;rSm;Ny;D tedpa &mufomG ;wmrdYk ]aomua&ywfvnf0ikd ;f aewJh ESv;kH om; tyl
uRe;f av;} jzpfae&&Smygw,f/

t&Siq
f Em"du

57

shwehinthar.com

ppfudkif;acsmifrSm 0dyemw&m; yGm;rsm;tm;xkwfaewJh tpfr&if; i,fjzLoDv&Sifq&mBuD;u


wpfO;D wnf;aom nDrav;jzpfwhJ ra&TuRe;f udk tckvkd tylNird ;f aq; wdu
k af uR;vdu
k yf g w,f/
]aMomf ... ighnrD ? eifu udik ;f awmxJ tdraf qmufae wmud;k ? rD;[yfrmS aygh? iguawmh aomifjyifrmS
tdraf qmufae wmqdak wmh b,fr;D rS vmr[yfEikd b
f ;l ? 'gudk eif oabmayguf &if udik ;f awmuae aomifjyifukd
tdraf &TUaqmufayghu,
G ?f uJ ...uJ? 'gygyJ? igvnf; eufjzef jyef<ur,f}
b,favmufrsm; csKd at;arT;vdu
k w
f hJ tylNird ;f aq;vJ qdw
k m .../ pum;vH;k wdik ;f pum;vH;k wdik ;f t&om
&Sv
d eG ;f vSyg w,f/ ]igvnf; eufjzef jyef<ur,f} wJh .../ oHa,mZOfuif;wJh ESv;kH om;&Si;f &Si;f eJY arQm&f if;yef;wdik u
f o
kd m
aemufjyefvn
S rhf Munfh bJ ta&muf<uawmfryl g .../
ud,
k &f ,lyikd q
f ikd x
f m;wJh ouf&o
dS ufrhJ umr*kPt
f mHk awG[m ud,
k u
hf kd rD;tyl[yfr,fh udik ;f yifawGyg/
ud,
k phf w
d u
f tJ'u
D ikd ;f yifawGMum;rSmyJ arGUavsmaf ysmyf u
kd af ew,fq&kd if udik ;f yifawG ajcmufaoGUrD;avmifwt
hJ cg
ud,
k Ehf v
S ;kH om;vnf; rD;tyl [yfc&H rSmygyJ/ wcsKd Uqdk tyl[yfc&H Hw
k iG rf u ESv;kH om;wpfcv
k ;kH avmifuRr;f aMurG
jymusomG ;wJt
h xd cHpm;&ygw,f/
toGio
f Pmeft& vl0wfaMumifb0udk udik ;f awmrSm aqmufwt
hJ rd ?f &[ef;b0? oDv&Sib
f 0udk aomifjyif
rSm aqmufwt
hJ rd v
f Ykd qd&k ayr,fh tESpo
f m&t&uawmh vlyjJ zpfjzpf? &Siyf J jzpfjzpf? oHa,mZOftaESmiftzGUJ
rsm;wJhpdwf[m ]udkif;awmtdrf} jzpfNyD; oHa,mZOftaESmiftzGJUuif;wJhpdwf[m ]aomifjyiftdrf} jzpfygw,f/
vljzpfayr,fh aomifjyifrmS a&mufaeEdik o
f vdk &Sif jzpfayr,fv
h nf; udik ;f awmrSm a&mufaeEdik yf gw,f/
ud,
k phf w
d ef YJ tmHMk um;rSm avmb? a'go? rme? m? rp&,
d tp&Sw
d hJ oHa,mZOftaESmift
h zGUJ awG
jywfawmuf uif;&Si;f aer,fq&kd if b,fb0 b,ftajctaerSmyJa&mufa&muf ud,
k phf w
d [
f m ]aomifjyiftrd }f
jzpfaerSmyg/ udavomrD;? aomu rD;awGeYJ ta0;Bu;D a0;aerSmyg/
]aeYpOf} tm;xkww
f m&,f? ]aepOf} tm;xkww
f m&,f qdNk y;D awmh w&m;tm;xkwef nf; ESprf sKd ;&Syd gw,f/
wpfaeY q,fih g;rdepf? em&D0uf? wpfem&D ponf ud,
k pf rG ;f Edik o
f avmuf tcsed f ydik ;f Ny;D aeYpOf 0wfxm; tm;xkww
f mudk
]aeYpOftm;xkww
f ,f} vdYk ac:ygw,f/ owfrw
S cf sed rf mS yJ w&m;tm;xkwNf y;D wjcm;tcsed af wGrmS awmh w&m;
tm;xkwrf u
I kd pGev
Yf w
T x
f m;wJeh nf;yg/
oD;jcm;owfrw
S cf sed &f o
dS nfjzpfap? r&So
d nfjzpfap? oGm; aepOf? &yfaepOf? xdik af epOf? avsmif;aepOf?
pm;aepOf? aomuf aepOf? csuaf epOf? jyKwaf epOf? avQmaf epOf? zGyaf epOf? aps;a&mif; aepOf? H;k xdik af epOf?
vdck siaf epOf? pGv
J rf;aepOf? pdwq
f ;kd aepOf? pdww
f akd epOf? kyt
f rlt&m bmyJjyKjyK - jyKaepOf? pdwt
f rlt&m
bmyJjzpfjzpf - jzpfaepOf? aepOfwidk ;f aepOfwikd ;f rSm owdPf OD;pD;Ny;D tjrrJ jywf tm;xkww
f mudak wmh ]aepOf
tm;xkwfw,f} vdkY ac:ygw,f/ owfrSwfcsdefrSmomru wjcm;b0udp aqmif &GufaewJhtcsdefawGrSmyg
twwfEikd q
f ;kH owdPfqufatmif BuKd ;pm;wJeh nf;yg/
aeYpOftm;xkww
f ehJ nf;avmufeo
YJ m auseyftm;&rae bJ aepOftm;xkww
f ehJ nf;eJyY g aeYpOftm;xkwf
oGm;r,fq&kd if ud,
k yhf wf0ef;usiu
f tmHu
k ikd ;f yifawG b,favmufyJ rD;avmif rD;avmif? ud,
k phf w
d t
f rd u
f awmh
tyl[yfjcif;ab; uif;a0;Ny;D xm0&at;csr;f wJh aomifjyiftrd af v; jzpfaerSmyg/
5
b,folajymwJhpum;yJjzpfjzpf? b,fola&;wJhpmyJjzpfjzpf? ygVdygXfom;ygrS w&m;"rvdkY ac:Edkifwm
r[kwyf gbl;/ em;axmifo?l zwfo
I u
l kd raumif;wJph w
d ?f ,kwn
f w
hH phJ w
d af wG uif;aysmuf apNy;D aumif;wJph w
d ?f
jrifjh rwfwphJ w
d af wG aygufzmG ;apEdik w
f ,f qd&k if tJ'pD um;? tJ'pD m[m w&m;"rygyJ/

t&Siq
f Em"du

58

shwehinthar.com

xufacgif&UJ aqmif;yg;awG[m ygVdygXfom; rygayr,fh zwfo


I u
l kd avmua&;rSma&m? "ra&;rSmyg
olawmfaumif;pdwf "mwf &Sio
f efxufjrufapwJt
h wGuf wefz;kd rjzwfEikd w
f hJ w&m;"r aqmif;yg;awGvYkd qdEk ikd yf gw,f/
b0eJ"Y r? "reb
YJ 0[m cGjJ cm;vdYk r&wmrdYk "rukd pdwf r0ifpm;awmifrS b0udk pdw0f ifpm;w,fq&kd if
udk,fhb0 t&nftaoG; jrifhrm;zdkYtwGuf xufacgif&JU b0tawG;opfaqmif;yg;awGudk rjzpfrae zwfI
qifjcifoifyh gw,f/
xufacgif tpazmfay;xm;wJh tawG;pkav;awGudk udk,fhb0? udk,fhtawGUtMuHKeJY qufpyfNyD;
PfcsUJ usio
hf ;kH Edik zf Ykd twGuf tawG;pkwcsKd Uudk erlemtjrnf;oabmeJY wnfcif;{nfch H vdu
k yf gw,f/ (ol&Y UJ rl&if;
pm[efukd pum;ajym[eftjzpf ajymif;vJay;xm;ygw,f/)
]wJtrd t
f ay:rSm wJtrd &f iS af wGu bmaomurS xm;[efr&So
d vdk wJi,fawGuvnf; wJ&iS af wGtwGuf
csr;f ajro
h ck udk jznfq
h nf;ay;Edik jf cif; r&Syd gbl;/ wJ&iS af wGtwGuf wJi,f[m *kP,
f zl ,
G ?f rmefwufz,
G f rjzpfwhJ
twGuf ]wJwufr*Fvm} vdv
Yk nf; b,forl rS vkyMf uygbl;/ aexdik w
f w
hJ J pkww
f meJt
Y rQwJ ay:aeolawGrmS
aMumifMh u0efwmawG uif;Ny;D wm0ef,rl ?I wm0eford ?I pnf;urf;&Srd aI wGvnf; avsmeh nf;vmjrJ jzpfygw,f/ 'ghaMumifh
wm0ef,rl t
I ay: a&mifjyef[yf jzpfay:vmwwfwhJ vlaerItqifh wd;k wufjrifrh m;jcif;udk tJ'w
D pJ ak wGtMum;rSm&Sm
rawGUEdik af vmufatmif jzpfaejcif;[m rxl;ovdrk qef;vSygbl;} (]tdrw
f ufr*Fvm}rS)
]ud,
k pf w
d Ef pS yf g; qif;&Jjcif;uif;atmif BuKd ;pm;jcif;onf om csr;f om&Smjcif;jzpfNy;D ud,
k pf w
d pf rG ;f tm;rsm;
wd;k yGm;pnfyif atmif qwufxrf;yd;k tm;xkwjf cif;[m pD;yGm;&Smjcif;jzpfw,f} vdYk uReaf wmf tawG;qef;rdygw,f/
aiG&mS &if; rdrb
d 0ywf0ef;usief YJ vlt
Y zGUJ tpnf;twGi;f rSm pdwaf omueJY ylavmifjcif;awG ul;pufaporQ pD;yGm;
csr;f omtppf rjzpfEikd yf gbl;/ (]pD;yGm;eJY csr;f om} rS)
]a*gufo;D upm;jcif;[m wjcm;upm;enf;awGvkd uGi;f v,frmS 'dik v
f Bl u;D wum;um;eJY upm;yGu
J kd vma&muf
xde;f uGyf aeolr&Syd gbl;? upm;olonfyif 'dik jf zpfNy;D 'dik o
f nfyifvQif upm;orm; jzpfaeygw,f/ tJ'v
D ykd gyJ?
vlYb0rSmvnf; udk,fomvQif t&Sif? udk,fomvQif ocifjzpfygw,f? ukodkvf tukodkvfudk zefwD;ol[m
rdru
d ,
kd w
f ikd o
f mjzpfygw,f? b0rSm 'dik rf &Syd gbl;} (]b0ESix
hf m0&NyKd ib
f ufrsm;} rS)
]uReaf wmfw[
Ykd m tck b0oHo&m&JU vrf;qHk (Adv
k cf sKyf vrf;eJY a&Tw*d b
kH &k m;vrf;qH)k udk a&mufaeMuygNy/D
avmb? a'go? arm[awGeYJ tNyKd iMf uNJ y;D avmuedAm efozG,f xifrw
S f aysm&f iT af eMuwJh Akv
d cf sKyaf ps;udv
k nf;
oGm;Edik yf gw,f/ Zmwd Z&m Asm"d r&PwdeYk YJ wdu
k yf 0JG ifaewJh aq;HBk u;D 0if;bufukd vnf; ajcqefEY ikd yf gw,f/
r&PeJY ocFg&udk jyqd&k if; tedpw
&m; udk vSpu
f sL;aewJh a&cJwu
kd v
f rf;udv
k nf; avQmufvrS ;f Edik yf gw,f/ opm
av;yg; jrwfw&m;eJY Nidrf;csrf;jcif;r*if&JU wHcg;0jzpfwJh a&Twd*Hkbk&m;BuD;udkvnf; ta&mufvSrf;Edkifygw,f/
a&G;cs,jf cif; tcGit
hf vrf;[m uReaf wmfwv
Ykd ufxrJ mS &Syd gw,f}/(]vrf;qH}k rS)
6
ud,
k rhf supf ad &SUrSmwGif opf&u
G w
f pf&u
G f tnmuae jzKwcf eJ a<uusomG ;wmudk rawGUrjrifz;l wJo
h t
l wGuf
tJ'D tawGUtMuKH [m ]tawGUopf} ygyJ/ opf&u
G af <uoGm;wmudk Munfh Ny;D rwnfjrw
J o
hJ abm? rcdik cf w
hH o
hJ abmudk
oHa0*PfwifEikd f r,fq&kd ifawmh tJ't
D awG;[m ud,
k t
hf aeeJY tawG;opfjzpfae ayr,fh a&S;olawmfaumif;awG
awG;cJNh y;D om; tawG;jzpfvYkd ]t awG;a[mif;} vdyYk J qd&k rSmyg/ ]tawGUopfxu
J tawG;a[mif;} aygh/
tnmuae opf&u
G yf u
hJ somG ;wmudk tBurd Bf urd jf rifz;l wJo
h t
l wGuf tJ'D tawGUtMuKH [m ]tawGUa[mif;}
ygyJ/ t&ifh t&if opf&u
G af <u jrifuiG ;f awGwek ;f u wpfcgrS rawG;rdczhJ ;l wJh tedpo
abmudk tckopf&u
G af <u

t&Siq
f Em"du

59

shwehinthar.com

jrifuiG ;f usrS awG;rd? qifjcifrd w,fq&kd if tJ't


D awG;[m ud,
k t
hf wGuaf wmh ]tawG;opf} ygyJ/ ]tawGUa[mif;xJu
tawG;opf} aygh/
]tawGUopfxu
J tawG;a[mif;} eJY ]tawGUa[mif;xJu tawG;opf} [m a0g[m&tm;jzifh uGjJ ym;ovdk
&Sad yr,fh tESpo
f m&tm;jzifu
h awmh twlwyl gyJ/ olwpfyg; awG;Ny;D om; tawG;a[mif;yJjzpfjzpf? olwpfyg;
rawG;&ao;wJh tawG;opfyjJ zpfjzpf? ud,
k phf w
d "f mwfeYJ ud,
k v
hf yk &f yfukd aumif;&mjrwf&m at;csr;f &mbuf wGe;f ydYk
ay;Edik w
f ,fq&kd if tawG;tm;vH;k ]tawG;opf} awG csn;f ygyJ/ tjrw
J rf; pdwo
f pf? vlopf? b0opf jzpfaeawmh
rSmud;k /
vlrb
I 0twGuaf &m? "rb0twGuyf g tawG;opfawG jzefaY 0vSL'gef;aewJh pma&;q&m xufacgif
oufawmf&mausmf &SnNf y;D ud,
k pf w
d Ef pS jf zm use;f rmcsr;f ompGmeJY ]tawG;opfaqmif; yg;}awG tqufrjywf
a&;om;Edik yf gap? pmzwfy&dowfrsm;vnf; avmua&;rSma&m? "ra&;rSmyg pdwo
f pf? vlopf? tawG;opfawGeYJ
opfNy;D &if;opfaewJh b0topftopfawG ckid rf mpGm wnfaqmufEikd Mf uygapvdYk qkreG af umif;awmif;vdu
k yf gw,f/
tawG;opfviG Mf uygap/
29-5-2002
xufacgif\ ]b0ESix
hf m0&jyKd ib
f ufrsm;}pmtkyt
f rSmpm
1
]rif;udk ig OayumjyKvu
kd f Ny?D rif;udk vlwpfa,mufu acsmufxw
J eG ;f cszYkd vkyaf eawmif igvSr;f rqGaJ wmhb;l ?
rif;bmom rif;aocsiaf o? &Sicf si&f iS ?f igeJY bmrSrqdik af wmhb;l }
i,fi,fwek ;f u Mum;zl;wJh rdcifwpfO;D &JU Oayumpum;yg/ ud,
k phf w
d w
f ikd ;f us ajymqdrk &wJh &ifEpS o
f nf;csm
om;&wem wpfO;D tay: pdwq
f ;kd aewJh tcdu
k f ajymvdu
k w
f myg/ wu,f wrf; ud,
k o
hf m;udk vlwpf a,mufu
acsmufxw
J eG ;f cszYkd vkyaf e&ifawmh rdcifarwmeJY vSr;f qGrJ mS ygyJ/ wGe;f csou
l kd vSr;f qGv
J rYkd &awmif a&Smifwrd ;f xGuf
ajy;zdaYk wmh om;udk vSr;f atmf owday;rdrmS ygyJ/
]eif ighukd OayumjyK vdu
k Nf yv
D m;[m? eifu
h kd ig b,favmufcspw
f ,fqw
kd m eifo&d ufom;eJ?Y igh&ifxu
J
cHpm;csuaf wG udk eifenf;enf;av;avmufawmh todtrSwjf yKoifyh gw,f rdr;kd &,f}
ausmif;om;b0wke;f u rSwpf pk mtkyMf um;rSm &nf;pm;pmnyNf y;D pmtkycf si;f vJvYkd pmay;pm,ltcspef YJ
tjyeftvSef cspyf 0JG ifcMhJ uwJh oli,fcsi;f ESpaf ,mufxu
J oli,fcsi;f aumifr av;qDukd oli,fcsi;f aumifav;
a&;vdu
k w
f hJ pmom;wpfcyk g/ ckycJ spv
f u
kd ?f ckyrJ ek ;f vdu
k ef YJ Nr;D aumifayguf q,fausmo
f uft&G,rf mS tcspv
f nf;
rwnfNird af o;? trke;f vnf; rwnfNird af o;yg bl;/
]Oayum} qdw
k hJ pum;vH;k udk ]vspv
f sLIjcif;} vdyYk J jrefrmjyefcMhJ uawmh vlwpfa,mufukd Oayum
jyKw,fqw
kd m tJ'D vltaMumif; aumif;aumif; qd;k qd;k bmrS rpOf;pm;awmhwm? tJ'v
D &l UJ aumif;usKd ; qd;k usKd ;
twGuf bmrS vkyrf ay;awmhwm? tJ'v
D el YJ bmtaMumif;udp& &dS dS vH;k 0 rywfoufawmhwmvdYk i,fi,fwek ;f u
xifjrif,q
l cJrh yd gw,f/
omoemhabmifa&mufvYkd bk&m;a[myd#uwfpmay awG avhvm&awmhrS [dv
k el YJ rywfoufcsi?f 'Dvel YJ
rywfoufcsi?f [dv
k el YJ tqufjzwf? 'Dvel YJ tqufjzwf? [dv
k Yl tusKd ;vnf; aqmif&u
G rf ay;? 'Dvt
Yl usKd ;vnf;
aqmif&u
G rf ay;qdw
k mawG[m ]Oayumr[kwb
f ;l ? a'go} qdw
k m odvm&ygw,f/

t&Siq
f Em"du

60

shwehinthar.com

vlwpfa,mufudk emMunf;rkef;wD;vGef;vdkY tJ'DvleJY vHk;0rywfoufawmhbl;vdkY qHk;jzwfvdkufwm?


qH;k jzwfwt
hJ wdik ;f vnf; tJ'v
D el YJ aumif;aumif; qd;k qd;k bmrS rywfoufawmh wm[m Oayum r[kwyf gbl;?
a'goyg/ jrefrmhvrl eI ,fy,frmS oH;k EIe;f aeusrYkd OayumvdYk oH;k EIe;f csio
f yqd&k ifvnf; tJ'D *krpdu
k w
f hJ Oayum[m
]a'goOayum} yg/
]a'goOayum} qdw
k hJ ]Oayumt0ef;t0dik ;f } xJrmS vnfywfvyI &f mS ;aewJo
h [
l m jrifjh rwfwo
hJ l r[kwyf gbl;/
bmvdYk vJqakd wmh a'goOayum[m ]jrifjh rwfaom Oayum} r[kwv
f Ykd ygyJ/
2
arwm? ukPm? rk'dwm? Oayum vdkY jA[pdk&fw&m; av;yg;&Sdygw,f/ arwmqdkwm olwpfyg;
aumif;usKd ;udk vdv
k m;wJh oabm? ukPmqdw
k m olwpfyg;qd;k usKd ;udk z,f&mS ;ay;csiw
f hJ oabm? rk'w
d mqdw
k m
olwpfyg;aumif;pm;aewmudk 0rf;ajrmuf wJo
h abm? Oayumqdw
k m olwpfyg;&JU aumif;usKd ;qk;d usKd ;[m olwpfyg;&JU
aumif;uHq;kd uHtay:rSmyJ rlwnfw,fvYkd ESv;kH oGi;f qifjcifwo
hJ abmygyJ/
]jA[p&kd }f qdw
k m ]jA[p&d,} qdw
k hJ ygVdukd ygVdouf a0g[m&tjzpfeYJ jrefrmrI jyKxm;wmyg/ ]jrifjh rwfaom
tusi}hf vdYk t"dym ,f&ygw,f/ pdwaf epdwx
f m;jrifjh rwfwhJ yk*Kd vw
f ikd ;f arwm? ukPm? rk'w
d m? Oayumqdw
k hJ
tusiw
hf &m;av;yg;udk tpGr;f &So
d rQ vufuikd x
f m;usio
hf ;kH Muygw,f/
arwmjA[p&kd f usio
hf ;kH wJo
h [
l m ud,
k ef v
YJ nf; olwpf yg;aumif;usKd ;udk aqmif&u
G af y;? EIwef v
YJ nf;
olwpfyg;aumif; usdK;jzpfr,fhpum; olwpfyg; pdwfcsrf;omr,fhpum; ajymqdkay;? pdwfeJYvnf; olwpfyg;
aumif;usKd ;&apaMumif; olwpfyg;pdwcf sr;f omapaMumif; qkawmif;arwm ydo
Yk ay;&ygw,f/ um,uH arwm?
0pDuaH rwm? raemuHarwmqdw
k hJ arwmuHo;kH rsKd ;vH;k jynfph rkH S arwmjA[p&kd f usio
fh ;kH &ma&mufygw,f/
ukPmjA[p&kd u
f sio
hf ;kH wJo
h [
l m ud,
k ef v
YJ nf; olwpf yg;'kuv
w
G af tmif ulnaD qmif&u
G af y;? EIwef v
YJ nf;
olwpfyg; 'kuv
w
G af tmif ajz&Si;f apmifah &Smufay;? pdwef v
YJ nf; olwpfyg; 'kuv
w
G af paMumif; qkawmif;ukPm
ydo
Yk ay;&ygw,f/ um, uHukPm? 0pDuu
H kPm? raemuHukPm qdw
k hJ ukPmuH oH;k rsKd ;vH;k jynfph rkH S
ukPmjA[p&kd f usio
hf ;kH &ma&mufygw,f/
rk'dwmjA[pdk&fusifhoHk;wJhol[m udk,feJYvnf; olwpfyg; BuD;yGm;onfxuf BuD;yGm;atmif ulnD
aqmif&u
G af y;? EIwef v
YJ nf; olwpfyg; Bu;D yGm;onfxuf Bu;D yGm;atmif ajz&Si;f apmifah &Smuf ay;? pdwef v
YJ nf;
olwpfyg;Bu;D yGm;onfxuf Bu;D yGm;ygapaMumif; qkawmif;rk'w
d m ydo
Yk ay;&ygw,f/ um,uHr'k w
d m? 0pDuH rk'w
d m?
raemuHr'k w
d m qdw
k hJ rk'w
d muH oH;k rsKd ;vH;k jynfph rkH S rk'w
d m jA[p&kd f usio
hf ;kH &ma&mufygw,f/
wpfcgwpf&rH mS arwm? ukPm? rk'w
d meJY ud,
k b
f ,f vdrk S tultnDay;vdYk r&awmhwhJ udpr sKd ;awG?
tjzpftysurf sKd ;awG MuKH awGU&wwfygw,f/ tJ'v
D t
kd cgrsKd ;rSm ud,
k ?f EIw?f pdwef YJ bmrS tultnDay;raeawmhbJ
]uHw&m;twkid ;f ygyJ? uHprD o
H vdk jzpf&wmygyJ? oltckvjkd zpf&wm ol&Y UJ uHw&m;aMumifyh }J vdYk uH uH&UJ tusKd ;udk
ESv;kH oGi;f qifjcifNy;D pdwaf t;csr;f wnfNird af tmif aewwf&ygw,f/ 'gqd&k if OayumjA[p&kd u
f kd usio
hf ;kH &ma&muf
ygw,f/
arwmyJymG ;yGm;? ukPmyJymG ;yGm;? rk'w
d myJymG ;yGm;? OayumeJY wGyJ mG ;rS jynfph EkH ikd yf gw,f/ OayumrygwJh
arwm? OayumrygwJh ukPm? OayumrygwJh rk'dwm[m ppfrSefjynfh0wJh pdwfat;csrf;rIudk ray;bJ
vrf;aMumif;auGUaumuf tpGe;f a&mufomG ;wwfygw,f/

t&Siq
f Em"du

61

shwehinthar.com

arwmxm;&m arwmyGm;&mrSm Oayum ryg&if arwm[m &m*buf tpGe;f a&mufomG ;wwfygw,f/


ukPm xm;&m ukPmyGm;&mrSm Oayumryg&if ukPm[m a'gobuf tpGe;f a&mufomG ;wwfygw,f/
rk'w
d mxm;&m rk'w
d myGm;&mrSm Oayumryg&if rk'w
d m[m rmebuf tpGe;f a&mufomG ;wwfygw,f/
tpGef;a&mufoGm;wJh arwm ukPm rk'dwmu um,uH&Sifudk Nidrf;at;csrf;ajrUrIawG ray;bJ
pdk;&drfylyefrI aomu? 0rf;enf;ylaqG; idka<u;rI y&da'0? udk,fqif;&JrI 'ku? pdwfqif;&JrI a'gre?
tjyif;txefyyl efrI Oyg,moawGyJ ay;ygvdrrhf ,f/
arwmeJY ud,
k af umif;usKd ;&apcsiw
f ikd ;f vnf; ol&wm r[kwf olu
Y &H rdS S ol&wm? ukPmeJY ud,
k q
f if;&J
vGwaf pcsiw
f ikd ;f vnf; olvw
G w
f mr[kwf olu
Y &H rdS S olvw
G w
f m? rk'w
d meJY ud,
k cf sr;f om jraJ pcsiw
f ikd ;f vnf; oljrw
J m
r[kwf olu
Y &H rdS o
S jl rw
J mvdYk oleYJ uHw&m;? uHw&m;eJo
Y l taMumif;tusKd ;qufpyfNy;D vnfywfaewmudk tjrJ
qifjcifPfouf0ifNy;D xm0pOf uHowd? uHtod &Sad er,fq&kd if ud,
k jf zpfapcsiw
f ikd ;f jzpfrvmvdYk rausreyfjzpf&
wmawG? 0rf;enf;yef;enf; pdwq
f if;&J&wmawG &Srd mS r[kwaf wmhygbl;/
arwmeJY ]ul} Edik w
f u
hJ pd ulyg? ukPmeJY ]xl} Edik w
f hJ udp xlyg? rk'w
d meJY ]vl} Edik w
f u
hJ pd vlyg? rulEikd f
rxlEikd f rvlEikd w
f u
hJ pd r sKd ;awG? ulwikd ;f rjzpf xlwikd ;f rjzpf vlwikd ;f rjzpfwhJ udpr sKd ;awGrmS awmh ]ul} raeygeJ?Y ]xl}
raeygeJ?Y ]vl} raeygeJ/Y ]ul} ]xl} ]vl} ae&if ]yl} Hk ]il} Hk ]ql} Hk ]nL} Hyk J &Syd gvdrrhf ,f/ olx
Y u
kd ef YJ olu
Y yH v
J Ykd
uHw&m;bufuykd J rsuEf mS ]rl} aevdu
k yf g awmh/
]ow0gawG&UJ ud,
k yf ikd Of pm[m uHw&m;yJ? aumif;uHjyK cJ&h if aumif;usKd ;&r,f? qd;k uHjyKc&hJ if qd;k usKd ;&r,f?
aumif;uH aMumifh aumif;usKd ;tarG pHpm;&r,f? qd;k uHaMumifh qd;k usKd ;tarG cHpm;&r,f? uHomtrd uHomtz?
uHomrdwaf qG uHom aqGrsKd ;} vdYk uHeo
YJ w0g ow0geJu
Y H ruGrJ jym; wpfom;wnf; jzpfaewm udk tjrrJ jywf
oH;k oyfqifjcifaewm[m jA[p&kd f Oayumudk yGm;rsm;aewmygyJ/
jA[pdk&fOayum yGm;rsm;jcif;aMumifh tukodkvfuHawG udk a&SmifMuOfcsifwJhpdwf? ukodkvfuHawGudk
jyKvyk cf siw
f phJ w
d f xuf oefvmygw,f/ xufoefvmwJt
h wdik ;f vnf; a&SmifMuOfjzpf? jyK vkyjf zpfvYkd tukov
kd u
f aH wG
enf;yg;Ny;D ukov
kd u
f aH wG wd;k yGm;vm ygw,f/ ud,
k cf pH m;cGirhf &Sw
d hJ pnf;pdrcf sr;f omawGukd cHpm;csiw
f hJ pdwv
f nf;
qdwo
f Ok ;f oGm;ygw,f/ ud,
k rf &Edik w
f hJ tcGit
hf a&;awG udk arQmv
f ifah wmifw
h aewmrsKd ;vnf; uif;&Si;f oGm;ygw,f/
ud,
k hf b0&JU tqifrajyrI? ud,
k t
hf odik ;f t0dik ;f &JU tqifracsmrIawGeYJ awGUMuKH vmwJt
h cgrSmvnf; pdwaf t;csr;f
wnfNird af tmif aexdik Ef ikd v
f mygw,f/ taumif;tqd;k b,favmu"HrsKd ;udrk qdk tjyKH ; rysuf cHEikd &f nf &Sv
d mygw,f/
]jA[p&kd Of ayum} qdw
k hJ ]Oayumt0ef;t0dik ;f } xJrmS vnfywfvyI &f mS ;aewJo
h [
l m jrifjh rwfwo
hJ yl g/
bmvdv
Yk q
J akd wmh jA[p&kd Of ayum[m ]jrifjh rwfaomOayum} jzpfvyYkd gyJ/
3
jrifjh rwfwb
hJ 0udk wnfaqmufvo
kd w
l ikd ;f ]yg&rD} udk rjzpf rae jznfu
h si&hf ygw,f/ bmvdv
Yk q
J akd wmh
]yg&rD} qdw
k m ]jrifjh rwf oljzpfaMumif;tvky}f jzpfaevkyYd gyJ/ vlwpfa,mufukd jrifjh rwf oltjzpf ydaYk qmifay;Edik w
f hJ
tvkyu
f kd yg&rDvYkd ac:ygw,f/ yg&rD tvkyu
f v
kd yk rf S vlwpfa,muf[m jrifjh rwfol jzpfvmEdik yf gw,f/
jrifjh rwfwyhJ *k Kd vw
f ikd ;f ]yg&rD}udk rjzpfrae jznfu
h siMhf u ygw,f/ bmvdv
Yk q
J akd wmh ]yg&rD} qdw
k m ]jrifjh rwfol
awG&UJ tvky}f jzpfaevdyYk gyJ/ jrifjh rwfoal wGvyk w
f t
hJ vkyu
f kd yg&rD vdYk ac:yg w,f/ yg&rDtvkyu
f kd vkyaf ewJo
h [
l m
tJ't
D cdu
k t
f wefrY mS jrifh jrwfwo
hJ yl gyJ/

t&Siq
f Em"du

62

shwehinthar.com

jrifjh rwfoal wG? jrifjh rwfvo


kd al wG vkyw
f hJ yg&rDtvkyu
f q,frsKd ;&Syd gw,f/ yg&rDq,fyg;aygh/ pGeMYf uJ
ay;urf;vSL'gef;jcif; 'geyg&rD? ud,
k Ef w
I v
f eG u
f sL;rI apmifx
h ed ;f jcif; oDvyg&rD? umr *kPt
f mHk a&SmifcmG jcif;
awmxGujf cif; aeury g&rD? twwf ynmrsKd ;pH?k todynmrsKd ;pHo
k jd cif; odapjcif; ynmyg&rD? ukov
kd f udp
tjypfru
hJ pd w
u
Ykd kd &J&0J 0hH hH pGepYf eG pYf m;pm; BuKd ;yrf;tm;xkwjf cif; 0D&,
d yg&rD? ...
obm0ab;'PfeJY ow0gvkyfab;'PfwdkYudk onf;cH jcif; cHEdkif&nf&Sdjcif; cEDyg&rD? rvdrfrnm
rvSnrhf ywfbJ ajzmifh rwfreS u
f efpmG ajymqdv
k yk u
f ikd jf cif; opmyg&rD? ukov
kd t
f vkyf tjypfrt
hJ vkyw
f u
Ykd kd &nfreS ;f csuf
ra&mufrcsi;f pGpJ jJG rjJ rJ pdwZf o
JG efoef tm;rmefcikd cf phH mG jyKvyk t
f m;xkwjf cif; t"d|mefyg&rD? ow0g trsm;&JU
tusKd ;pD;yGm;udk vdu
I v
f pJS mG vdv
k m;jcif; arwmyg&rD? ud,
k u
hf kd cspo
f l rke;f olawGtay: ud,
k u
f csppf w
d f rke;f pdwf
rxm;bJ wnfwnfww
hH hH cHch o
hH efo
Y efY aejcif; Oayumyg&rDwyYkd g yJ/
tJ'yD g&rDq,fyg;xJrmS aemufq;kH jzpfwhJ ]Oayumyg&rD} [m wjcm;yg&rDawG oefo
Y efpY ifpif atmifatmif
jrifjrif jzpfz?Ykd txGwt
f xdyaf &muf Ny;D ajrmufjynfph zkH t
Ykd wGuf r&Srd jzpf ta&; ygwJh tESpcf sKyyf g&rD? tacgiftyk yf g&rD
jzpfygw,f/
aumif;wJt
h vky?f jrifjh rwfwt
hJ vkyu
f kd vky&f if ud,
k af umif;oavmuf? ud,
k jf rifjh rwfoavmuf cspo
f l
cifoal wG? MunfnKd ol av;pm;olawG 0dik ;f 0dik ;f vnfaewwfygw,f/ ud,
k u
fh kd cspo
f al wGtay: ud,
k u
f jyefcspNf y;D
oHa,mZOfaESmifBuKd ; &pfywfw;kd aer,f? olw&Ykd UJ tylawGukd rQa0cHpm;aer,fq&kd if ud,
k v
f yk f aewJh tvkyf
aumif;awG? tvkyjf rwfawG[m vrf;qH;k yef;wdik u
f kd ra&mufbJ aESmifah ES;MuefMY umoGm;Edik yf gw,f/ tvkyt
f ay:
xm; &Sw
d hJ ud,
k &hf UJ pdw[
f mvnf; oefo
Y efpY ifpif MunfMunfvifvif rjzpfEikd af wmhygbl;/
b,favmufaumif;wJt
h vky?f b,favmufjrifjh rwfwhJ tvkyu
f ykd J vkyv
f yk f rvdv
k m; rESpo
f ufo?l rke;f wD;
&efjyKolawG qdkwm &SdwwfpjrJyg/ udk,fhudk rkef;wD;olawGtay: udk,fu jyefrkef; NyD; a'gotrsuf
acsmif;acsmif;xGuaf er,f? ud,
k &hf nfreS ;f csuf udk ajymif;vJypfvu
kd rf ,fq&kd if ud,
k v
f yk af ewJh tvkyaf umif;awG?
tvkyjf rwfawG[m a&SUqufrwd;k wufawmhbJ vrf;ckvwfrmS wGif &yfwefNY yKd vo
J mG ;Edik yf gw,f/ tvkyt
f ay:
xm;&Sw
d hJ ud,
k &hf UJ pdwf [mvnf; cdik cf ikd rf mrm av;av;eufeuf rjzpfEikd af wmhygbl;/
cspfpdwf0if&ifvnf; tvkyfysuf? rkef;pdwf0if&ifvnf; tvkyfysufwJhtwGuf tvkyfNyD;vdkolwdkif;
tvkyyf sujf cif;udk jzpfapwJh csppf w
d ?f rke;f pdwaf wGukd OayumjyK vspv
f sLIEikd zf Ykd tifrwef ta&;Bu;D ygw,f/
ud,
k v
f yk af ewJh tvkyaf umif; tvkyjf rwfawG txGwf txdyaf &muf Ny;D ajrmuf atmifjrifa&;rSm r&Srd jzpf
vdt
k yfwhJ ]csppf w
d f rke;f pdwf ESprf sKd ;vH;k udk pGeyYf ,fa&SmifuiG ;f Edik w
f hJ twnf tcHo
h abm} udk ]Oayumyg&rD} vdYk
ac:ygw,f/
Oayumyg&rD&iS [
f m cspo
f l rke;f ol vl ow0gawG tay:rSmom csppf w
d f rke;f pdwu
f if;&rSm r[kwyf gbl;?
vmbf& jcif; r&jcif;? tjct
H &H tausmt
f apm&Sjd cif; r&Sjd cif;? cs;D rGr;f cH&jcif; uJ&h UJ cH&jcif;? ud,
k pf w
d cf sr;f omjcif;
ud,
k pf w
d q
f if;&Jjcif; qdw
k hJ taumif;avmu"Hav;rsKd ;? tqd;k avmu"Hav;rsKd ; tay: rSmvnf; csppf w
d f rke;f pdwf
uif;&ygr,f/
udk,fvkyfaewJhtvkyfeJY wdkufdkufywfoufwJh avmu"H awGtay:rSma&m? wdkufdkufrywfoufwJh
avmu"HawGtay:rSm yg rwkerf vIyf cHEikd &f nf&rdS ?S cHEikd &f nf&adS eHek v
YJ nf; rNy;D bJ OD; wnfcsurf ysuf a&SUquf
tvkyv
f yk rf S ud,
k v
f v
kd m;awmifw
h wJh vrf;qH;k yef;wdik u
f kd rvGrJ aoG aocsmayguf qdu
k af &mufEikd yf g w,f? 'g[m
Oayumyg&rD&UJ tpGr;f owyd g/
]yg&rDOayum} qdkwJh ]Oayumt0ef;t0dkif;} xJrSm vnf ywfvIyf&Sm;aewJhol[m jrifhjrwfwJholyg/

t&Siq
f Em"du

63

shwehinthar.com

bmvdv
Yk q
J akd wmh yg&rD Oayum[m ]jrifjh rwfaomOayum} jzpfvyYkd gyJ/
4
oHo&m0#fqif;&JrS vGwaf jrmufvo
kd w
l ikd ;f ]owdy|mef vrf;} ay: rjzpfrae avQmufvrS ;f Mu&ygr,f/
bmvdv
Yk q
J akd wmh owdy|mefvrf;[m oHo&m0#fqif;&JrS vGwaf jrmufzt
Ykd wGuf ]wpfcw
k nf;aomvrf;} jzpfaevdyYk gyJ/
jrwfpmG bk&m;&Siu
f r[mowdy|meokwe rf mS ]ow0g awG pdwpf ifMu,fz?Ykd pd;k &dryf al qG;rI aomueJY
0rf;enf;idak <u;rI y&da'0vGeaf jrmufzUkd ? ud,
k q
f if;&JrI 'kue YJ pdwq
f if;&JrI a'gre csKyNf ird ;f zd?Yk r*fPfzv
kd
f Pf
&&S d z d k Y ? ed A m ef r suf a rS m uf j yKzd k Y t wG u f owd y |mef v rf ; [m wpf c k w nf ; aomvrf ; yJ } vd k Y twd t vif ;
rdeMYf um;awmfrx
l m;ygw,f/
]pGpJ jJG rjJ rJ trSw&f rI} udk ]owdy|mef} vdYk ac:ygw,f/ wpfenf;tm;jzifh owdy|mefqw
kd m ]tmHrk mS
uyfwnfaewJh trSwf&rI owd} ygyJ/ tmHkrSm pdwfpdkufxm;wJh oabmaygh/yxrydkif;rSm ynwftmHkay:
pdwpf u
kd af eayr,f?h wjznf;jznf; &ifu
h suv
f mwJt
h cgrSmawmh y&rwftmHak y: pdwpf u
kd jf zpfomG ; rSmyg/
ynwftmHq
k w
kd m trsm;owfrw
S x
f m;wJh ]trsm;od tmH}k yg/ y&rwftmHq
k w
kd muawmh trsm;u
owfrw
S pf &m rvdb
k J obm0tavsmuf trSew
f u,f txift&Sm;&Sad ewJh ]w&m;odtmH}k yg/ y&rwftmHu
k kd
]trsm;Pf} eJY rodEikd yf gbl;? ]w&m;Pf} eJyY J odEikd yf gw,f/
tmHrk mS owduyfwnfaeenf;udk jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]*paEm 0g *pmrDwd yZmemwd - oGm;&if oGm;w,fvYkd
odw,f} vdYk nTeMf um;jyoawmfrx
l m;ygw,f/
]yZmemwd - odw,f} qdw
k hJ pum;vH;k av;udk Munfjh cif; tm;jzifh owdeYJ tmHu
k kd trSw&f w,fqw
kd ahJ e&mrSm
trSw&f aeHk eJY rNy;D ao;bl;? odzv
Ykd nf; vdt
k yfw,fqw
kd m xif&mS ;ygw,f/
tvkyfcGifjyifyrSm ]owd} udk ]trSwf&jcif;oabm} vdkY oHk;EIef;ayr,fh vufawGUtvkyfcGifrSmawmh
]odjcif;oabm} vdYk vnf; oH;k EIe;f Edik yf gw,f/ owdy|meftvkyf vkyw
f ,fqw
kd m tIct
H mHu
k v
kd nf; trSw&f ?
tIct
H mH&k UJ oabmudv
k nf; odae wmudk ac:ygw,f/
tIct
H mH&k UJ oabmudk rSwaf e? odaewmudyk J &Hcg ]owd&adS ew,f} vdaYk jymNy;D &Hcg ]Pf&adS ew,f} vdYk
ajymMuyg w,f/ &HcgrSmawmh ]owdPf&adS ew,f} vdYk owda&m? Pfa&m wGNJ y;D ajymMuygw,f/ owdvnf;&S?d
Pfvnf;&Srd S owdy|mef tvkyf jynfph ykH gw,f/ pum;vH;k usO;f atmif ]owd} vdYk wpfv;kH wnf;ajymayr,fh
]Pf} vnf;ygw,fqw
kd m owdjyK&ygr,f/
oGm;&if ]oGm;w,f} vdrYk w
S af wmh yxrydik ;f rSm ajcaxmuf ynwfawG? Murf;jyif ajrBu;D ynwfawG
xifaeOD;rSmygyJ? igoGm; aewmqdw
k hJ igpGJ ynwfBu;D vnf; &Sad eOD;rSmygyJ/
rSwfygrsm;vdkY rSwftm; aumif;vmNyDqdk&ifawmh tJ'D ynwfawG uGmusoGm;NyD; ]oGm;rIoabm}
av;oufoufudk jrif awGUvmygw,f/ oGm;rIoabmqdkwm wGef;uefrIoabm a&GU vsm;rIoabm?
wif;rmrIoabm ajyavsmrh o
I abm? ylro
I abm at;rIoabm? av;rIoabm ayghro
I abm? xdro
I abm
odrI oabmawGukd jcKH iNkH y;D ajymwmyg/
oGm;rIeJYywfoufwJh oabmwpfrsdK;rsdK;udk odjrifaewJh tcdkufrSm obm0t& trSefwu,fr&SdwJh
yHkoPmefynwfawG? ta&miftqif;ynwfawG? trnfemrynwfawG uif;pifvGifh aysmufoGm;NyD;
azmufjyefajymif;vJrI kyo
f abmawG? odjrifuikd ;f nGwrf I emrfoabmawG ay:vGix
f if&mS ;vmygw,f/
ajymif;rI kyo
f abmeJY odrI emrfoabmudk xyfumxyf um Irw
S o
f mG ;r,fq&kd if ajymif;rIyk ef YJ odreI mrfwYkd

t&Siq
f Em"du

64

shwehinthar.com

tjyeftvSef aMumif;usdK;qufEG,faeMuwmudk oabmaygufoGm;ygw,f/ xyfumxyfum qufIoGm;&if


ajymif;rIyk o
f abmvnf; jzpfNy;D ysu?f odreI mrfoabmvnf; jzpfNy;D ysuq
f w
kd m xif&mS ;vmygw,f/
jzpfNy;D ysuaf evdYk rjryJ gvm; - tedp? jzpfjcif;ysujf cif;&JU ESyd pf ufr'I Pfukd cHae&vdYk raumif;ygvm; - 'ku?
rjzpfatmif rysuaf tmif wm;qD;r&vdYk rydik yf gvm; - tew? tedp 'ku tew - vuPmPf oH;k yg;vnf;
wpfrw
S x
f uf wpfrw
S f wpfox
d ufwpfod ydyk Nkd y;D xif&mS ;vmygw,f? vd&k if;uawmh jzpf ysujf rifw
hJ PfygyJ/
jzpfysujf rifw
hJ Pf tm;aumif;vmwmeJt
Y rQ jzpfysuf udk aMumufwmawG? jzpfysuu
f kd tjypfjrifwmawG?
jzpfysuu
f kd Ni;D aiGUwmawG? jzpfysuu
f vGwaf jrmufcsiw
f mawGvnf; jzpfay: vmygw,f/
aemufq;kH awmh jzpfysuu
f b,favmufyJ vGwaf jrmuf csif vGwaf jrmufcsif kyef mrfrcsKyrf csi;f jzpfysuef yYJ J
pcef;oGm; ae&OD;rSmygvm;qdw
k m odvmawmh 'Djzpfysuu
f ykd J rvTo
J mra&Smifom qufaI e&ygawmhw,f/
]olo
Y abmolaqmifNy;D jzpfysuaf ewmyJ? ud,
k b
f mrS rwwfEikd b
f ;l } qdw
k m tjrif&iS ;f vmawmh ]oabmyJ}?
]oabmyJ} qdw
k hJ todeyYJ J odakH v; odoad evdu
k yf gawmhw,f/
]oabmrQy}J ]oabmrQy}J vdYk tod&iS ;f aewJh yk*Kd vf wpfa,muf[m om,mp&mtmHek YJ awGUvdv
Yk nf;
om,mwJph w
d f rjzpfawmhygbl;? rauseyfp&mtmHek YJ awGUvdv
Yk nf; rauseyfwhJ pdwrf jzpfawmhygbl;/ csppf &m
tmHek MYJ uKH vv
Ykd nf; csppf w
d rf ay: rke;f p&mtmHek YJ MuKH vv
Ykd nf; rke;f pdwrf ay:? aumif;&if aumif;rSe;f qd;k &if
qd;k rSe;f odakH v;eJyY J udpj y;D oGm;ygw,f/
tqif;? toH? teH?Y t&om? txdtawGU? oabm w&m;? b,ftmHek yYJ MJ uKH MuKH ? cspjf cif;tpGe;f wpfzuf
vnf;ra&muf rke;f jcif;tpGe;f wpfzufvnf; ra&muf? odrkH Q tv,ftvwf oabmrSmyJ pdww
f nfwchH ikd rf maewJh
oabm? pdwMf unfvifNird ;f csr;f aewJo
h abmudk ]0dyemOayum} vdYk ac:ygw,f/ (qV*Fk ayum? ocFgkayum
wdu
Yk kd wpfaygif;wnf; jyKxm;ygonf/)
kyfemrfocFg&awG&JUtay:rSm avmbOD;pD;wJh taysmhpm; udavomawGvnf; rjzpf a'goOD;pD;wJh
tjyif;pm;udavomawGvnf; rjzpfawmhbJ odrkH QeYJ pdww
f nfwNhH ird ;f at;wJh tJ'D 0dyemOayum[m wu,f
awmh tqift
h wef;jrifw
h hJ ]0dyemPf} yg/ tJ'
D Pfukd ]awmifw
h ajy aMumifMh uajy aeom xdik o
f m
&Sad omPf} vdYk v,fwq
D &mawmfb&k m;Bu;D u *kPjf yKcyhJ gw,f/ avmbrjzpfawmhvYkd awmifw
h ajy? a'gorjzpf
awmhvYkd aMumifMh uajyoGm;wmygyJ/
]0dyemOayum} qdw
k hJ ]Oayumt0ef;t0dik ;f } xJrmS vnfywfvyI &f mS ;aewJo
h [
l m jrifjh rwfwo
hJ yl g/
bmvdv
Yk q
J akd wmh 0dyemOayum[m ]jrifjh rwfaomOayum} jzpfvyYkd gyJ/
5
yd#uwfawmfrmS Oayumq,fyg; jyqdx
k m;ygw,f/
tmHkajcmufrsdK; taumif;tqdk;rSeforQudk udavomtpGef;rxGufbJ odHkav; tnDtrQIEdkifwJh
qV*Fak yum? ow0g tm;vH;k ud,
k u
hf eH u
YJ ,
kd yf J vdYk ESv;kH oGi;f qifjcifwhJ jA[0[
d mkay um? 0dyem pdwaf pwoduf
awGukd tnDtrQjzpfapwJh aAmZ*kF ayum? orm"deYJ 0D&,
d tcsKd ;nDrQaewJh 0D&,
d ak yum? ...
kyef mrfocFg&awGtay: rcspf rrke;f bJ tnDtrQw
I hJ ocFgkayum? taumif;vnf;r[kwf tqd;k vnf;
r[kww
f hJ Mum; a0'emudk cHpm;wJh a0'Ekayum? rjrJ raumif; rydik o
f abmawG udk vdu
k pf ;l prf;raeawmhbJ
kyfemrfjzpfysufudk odHkyJodaewJh 0dyEkayum? ,SOfzufpdwfapwodufawGudk nDrQatmif jyKay; wJh
wMwrZwK ayum? ...

t&Siq
f Em"du

65

shwehinthar.com

wwd,psmefeYJ ,SOw
f NJG y;D tmHu
k kd vspv
f sLIwhJ psmEk ayum? pwkwp smefeYJ ,SOw
f NJG y;D xuf0ef;usipf ifMu,f
aewJh yg&d ok'K ayum ...vdYk Oayumq,frsKd ; &Syd gw,f/
'umBu;D OD;jroef;pH (jroef;pH) &JU ]Oayumt0ef; t0dik ;f } pmtkyu
f tJ'D Oayumq,fyg;&JU oabm
t"dym ,fukd twdik ;f twmwpfct
k xd Pftvif; yGiahf pvdrrhf ,fvYkd ,HMk unfarQmv
f if&h if; ...
Oayumpmzwfy&dowftm;vH;k jrifjh rwfaomOayumeJY jynfph w
kH hJ jrifjh rwfaom olawmfaumif;yk*Kd vaf wG
jzpfMuygapvdYk qkreG af umif; awmif;vdu
k yf gw,f .../ /
jrifhjrwfpGmOayumjyKEdkifMuygap/
jroef;pH\ ]Oayumt0ef;t0dik ;f }pmtkyt
f rSmpm

1
]ay;} qdw
k phJ um;vH;k udk wjcm;pum;vH;k awGeYJ wGzJ ufNy;D ]ay;urf;} w,f? ]ay;a0} w,f? ]ay;pm;} w,f?
]ay;tyf}w,f? ]ay;qyf} w,f ... ponftm;jzifh tajctae? tjzpftysuaf y:rlwnfNy;D trsKd ;rsKd ; oH;k EIe;f
Muygw,f/
ud,
k v
hf ufxu
J ypn;f olwpfyg;vufxJ xnfah y;vdu
k f wmudk ]ay;urf;} w,fvYkd ac:ygw,f/ wpfzufom;
aumif;usKd ;&apcsiw
f hJ apwemoufoufeYJ ay;urf;wmrsKd ; &So
d vdk ud,
k hf tusKd ;twGuf tcGit
hf a&;wkjYH yefru
I kd
arQmv
f ifNh y;D ay;urf;wmrsKd ;vnf; &Syd gw,f/ apwemoefo
Y efeY YJ ay;urf;wmudk ]'geukov
kd }f vdaYk c:Ny;D ud,
k u
f sKd ;
arQmv
f ifch suef aYJ y;urf;wmudak wmh ]vmbfx;kd w,f} vdYk ac:ygw,f/
ud,
k &hf UJ ydik q
f ikd rf u
I kd ud,
k w
f pfa,mufwnf; pGq
J yk o
f rd ;f ydu
k rf xm;bJ olwpfyg;udk rQa0ay;wmudak wmh
]ay;a0} w,fvYkd ac:ygw,f/ ud,
k ef YJ aqGrsKd ;aoG;om; vH;k 0rawmfpyfou
l kd oem; ukPmpdwef YJ ay;a0wmrsKd ;&So
d vdk
ud,
k ahf qGrsKd ; ud,
k ahf oG;om; udk cs;D ajrm ufaxmufyw
hH t
hJ aeeJY ay;a0wmrsKd ;vnf; &Syd gw,f/ bmwHjYk yefru
I rkd S
rarQmv
f if&h if ukov
kd pf w
d f jzpfNy;D wpfpw
kH pfck wHjYk yefru
I kd arQmv
f if&h ifawmh tukov
kd f a&maESmaeygw,f/
ud,
k o
hf m; ud,
k o
hf rD;udk olwpfyg;orD;? olwpfyg;om;eJY xdr;f jrm;vufxyfay;wmudk ]ay;pm;} w,fvaYkd c:Ny;D
wpfpHkwpfa,mufudk wm0efwpfckck? 'grSr[kwf? tcGifhta&;wpfckck? 'grSr[kwf aumif;usdK;&v'fwpfckck
ay;vdu
k w
f mudak wmh ]ay;tyf} w,fvYkd ac:ygw,f/
udk,fha<u;&Sifudk udk,f,lxm;wJha<u; jyefay;wm? udk,fhaus;Zl;&Sifudk udk,f&cJhzl;wJh aus;Zl;twGuf
aus;Zl;topfwpfrsKd ; wHjYk yefwmudk ]ay;qyf} w,fvYkd ac:ygw,f/ twdwb
f 0awGu ud,
k jf yKcw
hJ hJ raumif;rI
tukov
kd &f UJ qd;k usKd ;udk ud,
k u
f ,
kd w
f ikd jf yefcH pm;ae&wmudv
k nf; ]ay;qyf} w,fvYkd ac:ygw,f/
2
ukov
kd u
f aH wG? tukov
kd u
f aH wGqw
kd m wu,fawmh ]a<u;} awGygyJ/ ukov
kd u
f aH Mumifh ok*wdbakH wGrmS
vl?ewf jzpfae&wmvnf; a<u;qyfae&wmygyJ/ tukov
kd u
f aH Mumifh 'k*w
b
d akH wGrmS i&J? wd& pmefjzpfae&wmvnf;
a<u;qyfae&wm ygyJ/ kyef mrfcEmydik &f iS f ow0grSeo
f rQ a<u;qyfae&olawG csn;f ygyJ/ ]a<u;qyf} ae&wmudyk J
]ay;qyf} ae&w,fvYkd ,Of,Ofaus;aus; oH;k EIe;f Muygw,f/

t&Siq
f Em"du

66

shwehinthar.com

twdwu
f aH Mumifh &vmwJh kyef mrfcEmudk jyKpak pmifh a&Smufae&wm[m ]ay;qyf} ae&wmyg/ cEmpm;zd?Yk
cEm0wfz?Ykd cEmaezd?Yk cEmuse;f rmzd?Yk cEmcsr;f omzdYk enf;trsKd ;rsKd ;eJY ke;f uef vIy&f mS ;ae&wm[m ]ay;qyf} ae&wmyg/
&xm;wJch Emav; wnfjraJ eatmif? &xm;wJb
h 0av; &Sio
f efaeatmif yHpk t
H rsKd ;rsKd ;eJY jyKjyifzefw;D
ay;ae&wm[m ud,
k u
hf aH <u;aMumifh ud,
k &f vmwJh b0cEmtwGuf ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f ay;qyf ae&wmygyJ/ ud,
k u
hf u
H
olwpfyg;udk xdcu
kd yf supf ;D atmifvyk cf w
hJ hJ tukov
kd u
f H qk&d ifawmh omrefay;qyfae&ol awGxuf tqaygif;
rsm;pGm tyifyef; tqif;&JcNH y;D ay;qyf&rSmaygh/
]cEm0ef} udk yifyef;qif;&JpmG xrf;aqmif&if; (ukov
kd f uHtm;Bu;D olawGtwGuaf wmh ]yifyef;csr;f ompGm
xrf;aqmif &if;} vdYk ajymvd&Yk r,f xifyg&JU? yifyef;wmuawmh yifyef;wm ygyJ/) ay;qyfae&wmcsi;f twlwl
wcsKd Uu ud,
k chf Em0efuykd J ud,
k x
f rf;Ny;D tjrifusO;f ajrmif;pGm ay;qyfMuovdk wcsKd Uuawmh olwpfyg;cEm0efuykd g
ulxrf;ay;Ny;D tjrifus,jf yefpY mG ay;qyf Muygw,f/
ud,
k t
hf usKd ;? ud,
k phf ;D yGm; wpfcw
k nf;twGuyf J tvkyv
f yk f aewJo
h [
l m ]edru
hf swahJ y;qyfjcif;} eJY b0udk
ay;qyfae&wJholyg/ udk,fhtusdK;? udk,fhpD;yGm; twGufomru olwpfyg;tusdK;? ol wpfyg;pD;yGm;twGufyg
tvkyv
f yk af ewJo
h u
l awmh ]jrifjh rwfwhJ ay;qyfjcif;} eJY b0udk ay;qyfae&wJo
h l jzpfygw,f/
b0&So
d w
l ikd ;f ay;qyfaeolawGcsn;f rdYk ay;qyfae&wm csi;f twlwl jrifjh rwfwhJ ay;qyfjcif;eJY ay;qyfaewJh
olawG[m twdwu
f aH <u;aMumif&h vmwJh b0cEmudk xdu
k x
f u
kd w
f efwef toH;k cs&ma&mufwt
hJ wGuf olwu
Ykd kd
]vljzpfusKd ;eyfoal wG} vdYk owfrw
S Ef ikd o
f vdk ]avmuudk tvSqifoal wG} vdv
Yk nf; *kPjf yK Edik yf gw,f/
3
oHo&mrSm aqGrsKd ;aoG;om; rawmfpyfczhJ ;l wJo
h &l ,fvYkd wpfO;D wpfa,mufrS r&Sw
d t
hJ wGuf ud,
k ef YJ xdawGU
ywfoufvm orQ vlom;wdik ;f [m ud,
k &hf UJ aqGrsKd ;aoG;om;awGcsn;f ygyJ/ tJ'D aqGrsKd ;aoG;om;awGu ud,
k t
hf ay:
b0wpfcck rk mS aus;Zl;wpfcck ak wmh tenf;qH;k jyKcMhJ uzl;rSmjzpfvYkd jrifjriforQ vlom;wdik ;f [mud,
k &hf UJ aus;Zl;&Siaf wG
csn;f vnf; jzpfaejyefygw,f/
olawmfaumif;pdwf"mwf tqifhjrifhwJhyk*dKvf[m 'Db0 aus;Zl;&SifawGudkomru oHo&mb0
tqufqufu aus;Zl;&Siaf wGuykd g ]aus;Zl;&Si}f vdYk owfrw
S Nf y;D aus;Zl;odavh? aus;Zl;qyfavh&ydS gw,f/
'Db0 ud,
k t
hf ay: wdu
k f u
kd af us;Zl;jyKoal wG&UJ tusKd ; pD;yGm;udk &Guaf qmifay;wJt
h jyif ud,
k ef YJ aus;Zl;cH
aus;Zl;pm; vH;k 0 rywfoufwo
hJ al wG&UJ tusKd ;pD;yGm;udv
k nf; &Guaf qmifay; ygw,f/
MuKH awGUvmorQ vlom;wdik ;f &JU tusKd ;pD;yGm;udk ud,
k pf rG ;f Edik o
f rQ arwmapwemtjynfeh YJ uln&D u
G af qmif
ay;wmudyk J 'D b0aus;Zl;&Si?f oHo&mhaus;Zl;&Siaf wGukd aus;Zl;wHjYk yefaewmrdYk ]aus;Zl;qyfw,f} vdYk ac:ygw,f/
rsuaf rSmufrsuu
f ,
G f aus;Zl;&Siaf wGukd ]aus;Zl;qyf} ae&wmudyk J ]ay;qyf} ae&w,fvYkd ayghayghyg;yg; oH;k EIe;f Mu
ygw,f/
aus;Zl;w&m;udk odem;vnfwhJ olawmfaumif;rSeo
f rQ ud,
k ef YJ xdawGUywfoufvmolawG&UJ tusKd ;pD;yGm;udk
ud,
k pf rG ;f Edik f wJb
h ufu? odrYk [kwf ud,
k pf w
d 0f ifpm;wJh tcef;u@u twwfEikd q
f ;kH uln&D u
G af qmifay;&if;
aus;Zl;w&m;udk wHjYk yefay;qyfae MuwmrdYk avmutwGuaf y;qyfaeMuwJh y&[dwolawmfaumif; wdik ;f udk
]jrifjh rwfpmG ay;qyfaeolrsm;} vdYk urn;f xd;k Edik yf gw,f/

t&Siq
f Em"du

67

shwehinthar.com

4
a<u;qyfwt
hJ aeeJyY J ay;qyfay;qyf? ]aus;Zl;qyf} wJh taeeJyY J ay;qyfay;qyf? trsm;tusKd ;jyK y&[dw
tvkyw
f pfcck ?k odrYk [kwf wpfcx
k ufrsm;pGmeJY avmuudk ay;qyfaeolreS o
f rQ pdw"f mwftqift
h wef;jrifrh m;wJh
olawmfaumif;? oljrwfavmif;awGcsn;f ygyJ/ ]oljrwfavmif;} qdw
k ahJ e&mrSm Ak'a vmif;vsm? yapuAk'g avmif;vsm
txd yg0ifygw,f/
trsm;tusKd ;jyK y&[dwtvkyaf wG trsm;Mu;D &Sw
d t
hJ xJrmS 'umausmo
f (l tu,f'rDausmo
f )l wdYk t"du
vkyaf ewJh tvkyu
f ema&;'kuM uKH awGUae&olawGukd ulnaD y;wJh ]ema&;ulnrD }I tvkyf jzpfygw,f/
twdtusajym&&ifawmh ]aoa&;ulnrD }I tvkyyf g/ 'g ayrJh ]oma&;ema&;} vdYk um&efuu
kd af tmif?
'grSr[kwf trsm; em;cHomatmif tpOftquf oH;k EIe;f cJMh uwJt
h wGuf ]aoa&;ul nDr}I udyk J ]ema&;ulnrD }I vdYk
a&S;xH;k a0g[m&twdik ;f uifyeG ;f wyf xm;&ygw,f/
aoqH;k oGm;oleyYJ wfoufwhJ use&f pfoal wG&UJ ylyifaomursm;pGmeJY pdwEf v
S ;kH emusin
f Kd ;EGr;f aerI (pdwt
f em)
udk temoufomatmif ulnaD y;wmvdYk t"dym ,fziG &hf ifawmh ]ema&;ulnrD }I [m pum;vH;k vSyatmif oH;k EIe;f
xm;wm r[kwaf wmhbJ wdu
k f u
kd t
f "dym ,ftaeeJY oH;k EIe;f xm;wm jzpfomG ;ygw,f/
]ema&;}u ]raocifema&;} eJY ]aojy;D ema&;}vdYk ESprf sKd ; &Syd gw,f/ ]raocifema&;}udk aor,fo
h l um,uH&iS f
ud,
k w
f ikd af &m ywfoufqufpyfoal wGyg cHpm;&jy;D ]aojy;D ema&;} udak wmh use&f pfoal wGom cHpm;&ygw,f/
]raocifema&;} &JU qif;&J'kuudk t"ducHpm;&olu aor,fholudk,fwdkifyg/ aor,fholu a&m*g
a0'empGu
J yfaeol qd&k if a&m*ga0'em'Pfuv
kd nf; cH&ygw,f/ (a&m*ga0'em oufomapr,fh aq;0g;"mwfpm
rwwfEikd b
f ;l qd&k if tajctae ydq
k ;kd ygw,f/) ao&awmhrmS ygvm; qdw
k hJ todaMumifv
h nf; (w&m;r&S&d if)
pdwq
f if;&J&ygw,f/
'gaMumifh ruse;f rrm a&m*gpGu
J yfaewJv
h el mudk a&m*goufomatmif aq;ukoay;oifyh gw,f/ a&m*g
oufom aysmufuif;apr,fh aq;0g;"mwfpmawGvnf; axmufyo
hH ifyh g w,f/ vlempdwcf sr;f omatmif tm;ay;
pum;ajymay;wJt
h jyif a&m*g'PfcEH ikd &f nf&adS tmif w&m;ESv;kH oGi;f wwfz?Ykd w&m;Irw
S f wwfzv
Ykd nf; enf;vrf;
nTejf yay;oifyh gw,f/ aorSmaocsmae &ifvnf; b0ul;aumif;zdt
Yk wGuf ukov
kd t
f mHx
k ifatmif oljyKcw
hJ hJ
ukov
kd af wG ajymay;&ygr,f/ vdt
k yf&if aocgeD;rSm uk odv
k t
f opfawG jyKEikd af tmif zefw;D ay;&ygr,f/
ud,
k ef m? pdwef m? temESprf sKd ;eJY emaewJv
h el mudk tJ'v
D kd ulnaD pmifah &Smufwm[mvnf; ]raocifema&;}udk
ulnw
D m jzpfvYkd ]ema&;ulnrD t
I vky}f vkyaf ewmygyJ/
2002 ckEpS ?f Zlvikd v
f upjy;D jyifO;D vGijf rKd UrSm tNird ;f pm; OD;aESmufEiS t
hf mHak Mumtxl;ukq&m0efBu;D
a'gufwmapmqdik rf eG o
f m&JU OD;aqmifreI YJ vlemawG&UJ ]raocifema&;} udk ulnw
D hJ ]ema&;ulnrD }I tvkyu
f u
kd s,u
f s,f
jyefjY yefY vkyaf qmifaeMuyg w,f/
q&m0efo;kH a,muf? aq;tulEpS af ,muf? ,mOfarmif; wpfa,muf? pkpak ygif;ajcmufa,mufyg0ifwhJ
]e,fvn
S ahf q;uko,mOf} wpfp;D eJaY 'otESaYH jcqefNY y;D a'otoD;oD;u a&m*ga0'em&Sif vlemawGukd arwm
apwemtjynfeh YJ tcrJah q;0g;ukoay;wmyg/
]e,fvn
S ahf q;uko,mOf} ay:rSmaq;Hck pJG w
d cf ef;wpfck rSmvdyk J vdt
k yfwchJ pJG w
d u
f &d ,
d mawG tpHt
k vif
yg&Syd gw,f/ cGpJ w
d f zdYk vdt
k yfwv
hJ el mawGukd ]aq;uko,mOf} ay:u cGpJ w
d cf ef;rSmyJ cGpJ w
d u
f o
k ay;ygw,f/
ac:,lzw
d Mf um;wJyh *k Kd v?f tzGUJ tpnf;awG&UJ yHyh ;kd rI? a&m*g a0'em&Siaf wG&UJ wwfprG ;f orQ vSL'gef;rI
txdu
k t
f avsmuf&adS yr,fh t"duuawmh q&m0efBu;D a'gufwmapmqdik rf eG o
f m&JU taxmuftyHeh yYJ J &yfwnf

t&Siq
f Em"du

68

shwehinthar.com

vIy&f mS ;ae&wmyg/ 'Dvkd ]ouf&iS ef ma&;ulnrD }I vdaYk c:wJh use;f rma&;ulnaD pmifah &Smufrt
I vkyrf sKd ;udv
k nf; y&[dw
pdw"f mwf&w
dS hJ olawmfaumif;wdik ;f vltm;? aiGtm;eJY twwfEikd q
f ;kH ulnyD yhH ;kd oifyh gw,f/
'umausmo
f w
l Ykd ]ema&;ulnrD t
I oif;} uvnf; ]aq; wdjYk zifh a&m*gwdu
Yk kd aq;tH}h qdw
k hJ aqmify'k ef YJ
]ouf&Sifema&;} ulnDwJhtvkyfudkyg yl;wGJvkyfaqmifaeNyDjzpfvdkY txl;0rf;ajrmufwJhpdwfeJY om"ktBudrfBudrf
ac:rdygw,f/
]ema&;ulnrD t
I oif;}&JU ]oufrehJ ma&;} ulnw
D t
hJ vkyf uawmh t&Sed t
f [keaf umif;aumif;eJY txl;
atmifjrifaeNyjD zpf vdYk t,lroD;? tpGrJ rSm;wJh olawmfaumif;wdik ;f u ESpaf xmif;tm;& &Sad eMuygNy/D
vlwpfa,muf aovGeo
f mG ;&if aovGeo
f rl mS 'Db0eJY ywfoufw'hJ u
k a wG bmrSr&Sad wmhayr,fh use&f pf
olawGrmS awmh kyt
f avmif;oN*K [&f wJ'h u
k a wGa&m? oHa,mZOfBu;D &if Bu;D oavmuf aovGeo
f u
l kd wrf;wylaqG;
&wJh 'kua wGa&m 'kur sKd ;pHk awGUBuKH cpH m;&ygw,f/
wrf;wylaqG;wJh ]aomu0ef} udk um,uH&iS af wG ud,
k f wdik yf J xrf;cGi&hf adS yr,fh kyt
f avmif;oN*K [w
f hJ
]tokb0ef} udk awmh apwem&Si?f ukPm&Sif olawmfaumif;awGu ulnND y;D xrf;ay;cGi&hf ydS gw,f/ ]tokb0ef}udk
ulxrf;ay;wJt
h wGuf um,uH&iS af wGrmS ]aomu0ef} vnf; wpf0ufavmufawmh avsmyh g;oufomoGm;ygw,f/
w&m;jynf0h vGe;f vdYk ]aomu0ef} vH;k 0r&Sw
d o
hJ al wGtae eJv
Y nf; ]tokb0ef} ayghyg;oufomoGm;wJt
h wGuf
udk,fhw&m; udk,f tcsdefrsm;rsm; ESvHk;oGif;cGifh &&SdoGm;wmrdkY olwpfyg;&JU pdwfESvHk;at;csrf;a&;udk ulnD&m
a&mufwmygyJ/
qif;&JErG ;f yg;olawGtwGuu
f awmh wefz;kd rjzwfEikd f atmif tusKd ;aus;Zl; Bu;D rm;vSygw,f/ EdrYk [kw&f if
use&f pfol awG pdwq
f if;&JrkH u aovGeo
f mG ;olrmS vnf; *wdraumif;cJ&h if ud,
k t
hf avmif;ud,
k pf NJG y;D tavmif;pm;
Nyw
d m ? tavmif;apmifh Nyw
d m tjzpfeYJ ruRwrf vGwf 'kuc aH e&OD;rSmyg/
]ema&;ulnrD t
I oif;} &JU tokbudp tppt&m&m wm0ef,u
l n
l rD aI Mumifh aoqH;k olvnf; *wdajzmif?h
use&f pfov
l nf; pdwx
f m;ajzmifw
h t
hJ jyif ulno
D l ukov
kd &f iS rf sm;rSmvnf; ewfvrf;? r*fvrf;ajzmifNh y;D ok*wdcsr;f om?
edAm efcsr;f omudk vG,v
f ,
G u
f u
l l cHpm;cGi&hf &So
d mG ;ygw,f/
5
jrwfpmG bk&m;&Siv
f ufxufwek ;f u ],o} trnf&w
dS ?hJ jrefrmvdk ]udak usmo
f }l trnf&w
dS hJ olaX;om;wpfO;D
&Scd zhJ ;l ygw,f/ jrwfpmG bk&m; bk&m;jzpfr,fah eYrmS CemEdq
Yk rG ;f uyfvLS cJw
h hJ a': okZmwm&JUom;yg/
rdbESpyf g;u odycf sr;f omwJt
h wGuf ,oolaX;om; (udak usmo
f )l [m aEGpt
H rd ?f rd;k pHtrd ?f aqmif;pHtrd ?f
pHtdrfBuD; oHk;ckrSm &moDtvdkuf wpfvSnfhpD pHae&if; BuD;us,fcrf;em;wJh umr*kPfpnf;pdrfawGudk NrdefNrdef
,Su,
f u
S Bf u;D cHpm;cGi&hf ygw,f/ udak usmo
f u
l kd azsmaf jzujyol? udak usmo
f u
l kd jyKp,
k ,
k oltm;vH;k [m wHcg;apmifh
utp trsKd ;orD;awGcsn;f ygyJ/ trsKd ;om;wpf OD;rS rygygbl;/
wpfnrSmawmh r'DunmawG&UJ Munfp&mwifqufazsmf ajzrIukd Munfh eI m;axmifcpH m;&if; udak usmo
f l
tapmBu;D tdyf aysmo
f mG ;ygw,f/ udak usmo
f l tdyaf ysmo
f mG ;rSe;f odwmeJY azsmaf jz wifqufaeol vSysKd jzLtm;vH;k vnf;
ae&mrSmwGif tem;,l tdyf pufvu
kd Mf uygw,f/
olrsm;xuf apmtdyaf ysmo
f mG ;vdYk olrsm;xuf apmEd;k vmwJh olaX;om;udak usmo
f l vSysKd jzLawG tdypf uf
aeMuwJh jrifuiG ;f udk nvH;k aygufxeG ;f xm;wJh rD;a&mifatmufrmS &Si;f &Si;f vif;vif; uGi;f uGi;f uGuu
f u
G Bf u;D jrifawGU
vdu
k &f ygawmhw,f/

t&Siq
f Em"du

69

shwehinthar.com

wcsKd Uu apmif;ydu
k v
f Ykd ...? wcsKd Uu td;k pnfv,
G v
f Ykd ...? wcsKd Uu 'd;k ywfzufvYkd ...? wcsKd Uu
qHyifawG zdzk &J jyefu
Y sJ ...? wcsKd Uu wHawG;awG tmyky&f nfawG wpDpD ,dpk ;D ...? wcsKd Uu oGm;Buw
d f ...?
wcsKd Uu a,mif,rf;Ny;D ajymcsif &mavQmufajym ...? a[mufwo
hJ u
l a[muf ...? arSmufwo
hJ l u arSmuf
...? vefwo
hJ u
l vef ...? eHwo
hJ u
l eH .../
]tdk ... pufqyk pf &mBu;D ...}
]tdk ... &GpH &mBu;D ...}
]avmuBu;D bmjzpfuek Nf yv
D J ...}
]avmuBu;D &ufpufvu
kd w
f m ...}
]avmuBu;D ESyd pf ufvu
kd w
f m ...}
]cEmud,
k f tykyaf umifxrJ mS udavom tykyaf vSmif
xm;wmygvm;}
]cEmud,
k t
f eHq
Y ;kd Bu;D xJrmS udavom teYo
H ;kd awG pdrhf
0ifaewmygvm; ...}
r'DunmvS,Ofrif;awG&UJ rowDp&mnjrifuiG ;f udk t xif;om; jrifawGv
Y u
kd &f wJh olaX;om;udak usmo
f l
oHa0*PfawG tBu;D tus,jf zpfNy;D b,fou
Yl rkd S todray;awmhbJ nwGi;f csi;f awmxGuv
f mcJyh gw,f/ rd*'g0kef
awmudk a&mufawmh jrwfpmG bk&m; a[mMum;wJh w&m;udk emMum;Ny;D owdy|mef 0dyemw&m; tm;xkwv
f u
kd w
f m
aemufwpfaeYrul;cifrmS yJ aomwmyef t&d,m jzpfomG ;ygw,f/
reufrdk;vif;awmh om;aysmufvdkuf&SmwJh zcifBuD;udk jrwfpGmbk&m;&Sifu w&m;a[m? zcifBuD;u
aomwmyefjzpf? zcifuakd [mwJw
h &m; em&if; udak usmo
f v
l nf; &[Emjzpf? {[d bduK &[ef;tjzpf &[ef;b0cH,?l
jrwfpmG bk&m; tdr<f uw&m; a[mvdYk rdcifBu;D a&m ZeD;a[mif;yg aomwmyefjzpfMu? udak usmf ol&UJ oli,fcsi;f
ig;q,fah v;a,mufvnf; vl0wfeYJ aomwmyef jzpf? {[dbu
d K tjzpfeYJ &[ef;jyKjy;D w&m;quftm;xkwaf wmh
&[Emjzpf? olaX;om;udak usmo
f el YJ qufpyfNy;D vlaygif;ig;q,fh ckepfa,muf w&m;xl;w&m;jrwfawG toD;oD;
&&So
d mG ;Muygw,f/
olaX;om;udak usmo
f (l ,oolaX;om;)wdt
Yk zGUJ wpfzUJG vH;k w&m;xl;w&m;jrwf &&So
d mG ;&jcif;&JU taMumif;
a&S;aumif;rIu awmh b0wpfcrk mS ]ema&;ulnrD t
I oif;} zGUJ Ny;D qif;&JErG ;f yg;ol awG&UJ OwkZkyu
f vmyfawGukd
tcrJah pwemh0efxrf; oN*K [af y; cJw
h hJ aumif;rIygyJ/
wpfaeY ud,
k 0f efaqmiftrsKd ;orD; kyt
f avmif;wpfcu
k kd oN*K [af y;&if; toif;acgif;aqmif udak usmo
f l
tokbonm (rwifrh w,f &GpH zG,f qdw
k hJ todPf) &&So
d mG ;ygw,f/
ud,
k &f &Sw
d hJ tokbonmrsKd ; oli,fcsi;f ig;q,fah v; a,mufuv
kd nf; &atmif,cl ikd ;f ? rdbESpyf g;eJY
ZeD;wdu
Yk v
kd nf; &atmif,cl ikd ;f wJt
h wGuf udak usmo
f t
l ygt0if vlaygif; ig;q,fh &Spaf ,muf tokbonm
aumif;aumif;Bu;D &&So
d mG ;Muygw,f/
tJ'aD eYu&&Sw
d hJ tokbonmudk tajcwnfNy;D wpfzuf u ]ema&;ulnrD }I tvkyu
f v
kd yk &f if; wpfzufu
]tokbbm0em} udk aeYpOf&ufquf yGm;rsm;cJMh uwJt
h wGuf 'Db0rSm w&m;xl; w&m;jrwfawGukd ]vG,u
f al om
tusi?hf vsijf refaomtodPf} eJY tvG,w
f ul &,lyikd q
f ikd Ef ikd cf MhJ uygw,f/ jzpfav&m&m b0 oHo&mrSmvnf;
csr;f omaumif;usKd ; trsKd ;rsKd ;udk tyifwyef; ke;f uef&mS azG&jcif; r&Sb
d J jynfjh ynfph pkH kH cHpm;cJMh u&ygw,f/
olwpfyg;&JU ]ema&;} udk ulnaD pmifah &Smufay;cJw
h o
hJ [
l m b0&JU ]ema&;} 'kut
rsKd ;rsKd ;rS vGwaf jrmufEikd f
ygw,f/ pD;yGm;Opm rjynfph w
kH hJ b0ema&;? use;f rma&;nHzh si;f wJh b0ema&;? tod tvdrm PfynmcsKd UwJw
h hJ
b0ema&;? tcspu
f H tdraf xmifa&; uH raumif;wJh b0ema&; ... tp&Sw
d hJ b0&JU ema&;'ku trsKd ;rsKd ;[m

t&Siq
f Em"du

70

shwehinthar.com

ema&;ulno
D l ukov
kd &f iS &f UJ b0xHyg;rSm yde;f Mum zufwiG f a&rwif avQmusouJo
h Ykd uif;pifviG ahf ysmuf rusr
a&mufyJ &Srd mS aocsmygw,f/
6
]edru
hf swhJ ukov
kd t
f vkyrf sKd ;udk jrifjh rwfwhJ olawmf aumif;awGyJ vkyEf ikd Mf uw,f} wJh .../ omrefval wGu
edru
hf s w,f? atmufwef;usw,fxifNy;D rvkycf siw
f hJ ukov
kd t
f vkyrf sKd ; udk jrifjh rwfwyhJ *k Kd vaf wG? olawmfaumif;
pdw"f mwf tqifjh rifw
h hJ yk*Kd vaf wGu tvG,w
f ul MunfjzLpGmeJY vkyEf ikd Mf uygw,f/
jrifjh rwfwphJ w
d &f o
dS w
l pfa,muftwGuf edru
hf swu
hJ o
k v
kd f tvkyq
f w
kd m wpfcrk S r&Syd gbl;? ukov
kd t
f vkyf
tm;vH;k jrifjh rwf aeawmhwmygyJ/ olrsm;rvkycf siw
f hJ ukov
kd t
f vkyu
f kd vkyjf cif;aMumifh olrsm;r&Edik w
f hJ ukov
kd f
aumif;rIrsKd ; &&SNd y;D olrsm; rcHpm; &wJh csr;f omaumif;usKd ;trsKd ;rsKd ;udk cHpm;&ygw,f/
2003 ckEpS ?f Zefe0g&Dv (1)&ufaeYrmS oufwrf;ESpEf pS f jynfrh ,fh 'umausmo
f w
l Ykd ]ema&;ulnrD t
I oif;}
aemifEpS af ygif; ESp&f mru? ESpaf ygif;ESpaf xmifru tpOfxm0& wnfwchH ikd jf rJ wd;k wuf&iS o
f efygap? NrKd Uwdik ;f
&Gmwdik ;f rSmvnf; tvm;wl ]ema&; ulnrD t
I oif;} awG jzpfxeG ;f ay:aygufvmMuygap ... vdYk vdu
I v
f aJS v;eufpmG
qkreG af umif;awmif;vdu
k yf gw,f .../
jrifjh rwfpmG ay;qyfEikd Mf uygap/
rSwcf suf / / ]ausmo
f t
Yl oif;} vdYk vlwcsKd U wifpm;oH;k EIe;f &avmufatmif ]ema&;ulnrD I toif;} tay:
t&Sed t
f 0g vTr;f rd;k wJh 'umausmo
f (l tu,f'rDausmo
f )l eJY ]ema&; ulnrD t
I oif;} wnfaxmifNy;D ukov
dk jf yKczhJ ;l wJh
,oolaX;om; (jrefrmvdk ]olaX;om;ausmo
f }l )wdYk trnfcsi;f xyfwx
l yfrQ wlae wm[mvnf; xl;jcm;wJh
wdu
k q
f ikd rf w
I pfcyk gyJ/ (,o = ausmaf pm jcif;? ausmaf pmol? ausmo
f )l .../ (pma&;ol)
&efuek jf rKd U? ema&;ulnrD t
I oif;? 'kw,
d ESpyf wfvnftxdr;f trSwf ]ay;qyfaeolrsm;} pmtky?f 2003
trSmpm

t&Siq
f Em"du

71

shwehinthar.com

w&m;odrf;arwmydk.
t&yfq,frsufESm
&SdMuaom
ewfvlow0gtm;vHk;wdkhonf
ab;&efa&m*g
uif;pifuGm
udk,fpdwfESpfjzmusef;rmcsrf;omMuygap/
***********************

a&Tyg&rD"rpmayjyef.yGm;a&xm0&aiGya'omyif

"r'getvSL&Sirf sm;
1/ EdkifiHawmf0efMuD;csKyf? AdkvfcsKyfBuD;cifnGefY ESifh
ZeD; a'gufwma':cif0if;a&T? om;orD;ajr;rsm;rdom;pku
usyfav;odef; vSL'gef;ygonf/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/

t&Siq
f Em"du

usyo
f ;kH q,fUESpo
f ed ;f tvSL&Sif
OD;&dSef0if;? a':cifcsdKOD;? wufvrf;aqmufvkyfa&; rdom;pk/
usyw
f pfq,fUav;ode;f tvSL&Sif
udkpdk;Edkif? rpdrfh[efeD? ZD0Zdk;yJGkH ESifh pdrfh &wemqdkif rdom;pk/
usyq
f ,foed ;f cGt
J vSL&Sif
a':Muif? om; OD;Muifa&T? rdom;pkyHkESdyfwdkuf rdom;pk/
usyu
f ;kd ode;f tvSL&Sif
a':cifapmwifh rdom;pk/
usy&f pS o
f ed ;f tvSL&Sif
OD;cifarmifvGif? a':cifolZm? tu,f'rDpdk;ol rdom;pk/
usyif g;ode;f cGt
J vSL&Sif
OD;wkwfvdIif? a':oef;aiG rdom;pk/
usyfig;odef;tvSL&Sifrsm;
a'gufwmpdkif;ausmfa&T? a':oef;oef;axG;? orD; eef;rdk;yGifhjzL/
a'gufwmnDnD? a'gufwma':rsdK;at; rdom;pk/
OD;rsdK;cif?a':olZmrif;?armifatmifausmfcdkif?armifrsdK;ausmfcdkif/
usyfav;odef;tvSL&Sifrsm;
OD;rsdK;jrifh? a':jrifhjrifhodef;? pdefrQm;aq;ayghvdyf rdom;pk/
OD;wifhvGif? a':yGifhrmcdkif rdom;pk/
udkat;xGef;? racsmpk? orD; '*Hk (*Hk*Hk) rdom;pk/
usyo
f ;kH ode;f cGt
J vSL&Sif
a'gufwmoef;0if;? a'gufwmeDeDwif rdom;pk/

72

shwehinthar.com

15/
16/
17/
18/
19/
20/
21/
22/
23/
24/
25/
26/
27/
28/
29/
30/
31/
32/
33/
34/
35/
36/
37/
38/
39/
40/
41/
42/
43/
44/
45/
46/
47/
48/
49/
50/
51/
52/
53/
54/
55/
56/

usyfoHk;odef;tvSL&Sifrsm;
crnf;awmf OD;pdef0if;? r,fawmf a':odef;odef; rdom;pk/
OD;aZmfrdk;Edkif? a':jrwfjrwfaxG; rdom;pk/
OD;atmifausmfjrESifh nD? nDrrsm; rdom;pk/
a'gufwm cifarmifvGif? a'gufwm cifcifaX;? zdrf; aq;0g;/
OD;bGefpdef? a':csdKcsdKvGif? pdef &wemqdkif? AdkvfcsKyfaps; rdom;pk/
OD;nGefYpdef? a':nGefY&D rdom;pk/
ygarmu a'gufwmae0if;?a':araroGJU? &J&ifhzkef;?lygae0if;/
usyEf pS o
f ed ;f cGt
J vSL&Sif
AdkvfrSL;Edkifa|;?a':rdkrdktd?armifpGrf;xufpGrf;?rarnTef;auo&D/
usyfESpfodef;tvSL&Sifrsm;
oHtrwfMuD; OD;ae0if;? a'gufwma':EG,fEG,fvdIif rdom;pk/
OD;at;ausmf? a':vS0if;wif? a&TMuufz ikyfrIefY rdom;pk/
udkoefYZif? roEmjrpdef rdom;pk/
a':tkef;usif? orD; rcifa&TOD; (rwl;) rdom;pk/
OD;aZmf0if;? a':oef;oef;at;? orD; oD&djzdK;? &nfrGefpdk;/
r*Fvmaps;? aps;olaps;om;rsm; rdom;pk/
OD;jrifhodef;?a':oDwmaxG;?om; vHkvHk?csefyD,Hay:qef;arT;/
OD;oef;? a':apm&if? csefyD,Hay:qef;arT; rdom;pk/
Adkvfr;MuD;armifarmifatmif? a':pEmausmf0if; rdom;pk/
OD;cifarmifMunf rdom;pk/
a'gufwmausmf0if;odef;? a'gufwmZifZif rdom;pk/
OD;wifa&T ESifh nDrsm; opfcGJpuf rdom;pk/
OD;xGef;a0? a':jrifh rdom;pk/
OD;0if;oef;? a':jrifhjrifhtkef; rdom;pk/
OD;atmifjrifhOD;? a':,OfEk? raqGoEmOD;? rpkpkMunf/
OD;atmifjrifh? a':okc?armifodef;jrifh? atmifokcxrif;qdkif/
'k jrdKUawmf0ef Adkvfr;MuD;armifyg? a':cifnGefYjrdKif rdom;pk/
usyfwpfodef;cGJtvSL&Sifrsm;
a':usifvS? om; udka|;jrifh rdom;pk/
AdkvfrSL;pdefnGefY? a':Ek,Of? r0g0gpdef? a'gufwmat;at;pdef/
a':eef;azmif? ]qGrf} &Srf;dk;&mrkefYqdkif rdom;pk/
r*FvmawmifnGefY? txu(3)? q&mrrsm;? ausmif;olrsm;/
OD;pdk;&if? a':at;jrifh ESifh armifxGef;0if;? rcifjzLjzLpdk;/
udkrif;oefYpif? rrdkrdkoD[H?om; rif;[Hom? a&T[oFmrdom;pk/
usyfwpfodef;tvSL&Sifrsm;
t&Siftmpm&mvuFm&?ppfudkif;a&T[oFm?r,fawmfa':ndK/
t&SifqEm"du\aemifawmfudkaX;0if;?rrsKd;oD&dodrf;rdom;pk/
0efMuD; AdkvfcsKyfwifaiG (jidrf;)? a':vSvSodef; rdom;pk/
0efMuD; AdkvfrSL;csKyfvGef;oD? a':cifrmat; rdom;pk/
OD;0if;jrifh rdom;pk/
a':cifoef;0if;? odef;nDaemifaq;vdyfcHk rdom;pk/
udkat;xGef;? udkoefYaZmf? rEkekatmif rdom;pk/
OD;atmifEdkif? a':&D&Doef; rdom;pk/
OD;at;oefY (rifpludk)? a':at;&D rdom;pk/
a':wif&D? a':pdk;pdk;&D rdom;pk/
OD;ausmfxGef;? a':eDeDat; rdom;pk/

t&Siq
f Em"du

73

shwehinthar.com

57/
58/
59/
60/
61/
62/
63/
64/
65/
66/
67/
68/
69/
70/
71/
72/
73/
74/
75/
76/
77/
78/
79/
80/
81/
82/
83/
84/
85/
86/
87/
88/
89/
90/
91/
92/
93/
94/
95/
96/
97/
98/
99/
100/
101/
102/
103/
104/

t&Siq
f Em"du

OD;csdefwdwf? a':eDeDvGif rdom;pk/


a':cif0if;MuL rdom;pk/
a'gufwmOD;wifarmifat; rdom;pk/
OD;aZmf0if;?a':cifcifaX;?a':vSpk?tkPfOD;aqmufvkyfa&;/
OD;pdef0if;? a':jzLjzLat;? om; armifuka#atmif rdom;pk/
a':odef;? a':tkH;? OD;wifxGef;? a':0if;0if;atmif? jzdK;pnfol/
rcifEiS ;f ,k rdom;pk/
OD;armifjr? a':jrjr[ef rdom;pk/
txu-2?prf;acsmif;?q&mrrsm;ESiaus
fh mif;olrsm;rdom;pk/
a'gufwma':rdrdMunf rdom;pk/
OD;rdk;,k0if;? a':jrOrm? y&ifh*&yfzpf yHkESdyfwdkuf rdom;pk/
OD;vScspfwif? a':Munf&if? orD; a'gufwmrwif[efaxG;/
ygarmu a'gufwmodef;aX;az? a':wifrmodef; rdom;pk/
udkrsKd;atmifom? rrmrmcif rdom;pk/
OD;ausmfwdk;vIdif? a':tdtdarmf? orD; ol&D? om; pGrf;jynfh/
OD;udkudk? a':cifwifh rdom;pk/
OD;pdk;odef;? a':,k,kodef;csdef? om; armifaumif;pnfol/
orm;awmfMuD; a'gufwmpHvS? a':cifcifOD; rdom;pk/
OD;atmifaZmfxuf rdom;pk/
"mwfyHk wuodkvfpdef0if;? a'gufwmcifcifat; rdom;pk/
wyfMuyfMuD;xGef;MudKif? a':jrjroefY (rtd) rdom;pk/
OD;oef;xGef;? a':&if&Sdef? armifbaumif;? rvJh,OfrGef/
OD;vSOD;? a':ciftkef;Muif? OD;aX;vIdif? a':vJhvJhOD; rdom;pk/
OD;xGef;OD;? a':xm;xm;OD;? om; armifxufvif;OD; rdom;pk/
OD;jrifhaqG? a':wiftd rdom;pk/
OD;wifarmif? a':jrMunf? a&Tbdkrif;orD;oeyfcg; rdom;pk/
OD;mPfxGef;atmif? a':jrwfoDwm? om; armif&Jjrwfarmif/
a'gufwmatmifcif? a'gufwmcifEG,fxGef;? orm"daq;cef;/
a'gufwmvlarmf? a':cifaqG? raucdkifarmf? rauoDarmf/
a'gufwmat;ausmf?a'gufwmcifpef;a0?ausmfwdkif;&if;aq;/
AdkvfrSL;csKyf pdk;wifh (jidrf;)? a':pdk;pdk; rdom;pk/
OD;atmif0if;? a':cifat;ol rdom;pk/
OD;xGef;&Sdef? a':jrMunf? om; OD;wif0if; rdom;pk/
AdkvfrSL;csKyf ol&atmifudk? a':jrifhjrifh&D rdom;pk/
a':vSMunf ESifh om;orD;ajr;jrpfrsm; rdom;pk/
OD;xGef;&D? a':jrrSD? orD; a'gufwm 0g0g0if;xGef; rdom;pk/
armifatmifEdkifOD;? armifjrwfaZmfrdk; rdom;pk/
OD;oef;xG#f? a':av;wif om;orD;ajr;rsm; rdom;pk/
a':cifcifa|; rdom;pk/
OD;qefeD? a':oif;oif;,k rdom;pk/
OD;wifhvGif? a':jrMuif rdom;pk/
OD;pHodef;? a':pdefc rdom;pk/
OD;pdk;rif;xdkuf? a':ESif;jrwfaxG; rdom;pk/
OD;wifatmifnGefY? tdkif'D;aq;qdkif rdom;pk/
OD;cifjidrf;? a':cifjrat; rdom;pk/
a':cif0if; rdom;pk/
reef;qkauqGrf rdom;pk/
ZrLoD&d omoemhtusKd;aqmif vli,frsm;tzJGU/

74

shwehinthar.com

105/
106/
107/
108/
109/
110/
111/
112/
113/
114/
115/
116/
117/
118/
119/
120/
121/
122/
123/
124/
125/
126/
127/
128/
129/
130/
131/
132/
133/
134/
135/
136/
137/
138/
139/
140/
141/
142/
143/
144/
145/
146/
147/
148/
149/
150/
151/
152/

OD;Muifwdwf? a':MuifzGrf;? trsdK;om;MumZHpuf rdom;pk/


OD;ausmfat;? a':cifrsdK;atmif (rac;ac;) rdom;pk/
a&Tyg&rD (2003) trsdK;orD;a,m*Drsm; rdom;pk/
udkoufaxG;? rjzLjzL rdom;pk/
Adkvfr;MuD; ausmfwifvS? a':cifat;om rdom;pk/
a':cif0if;Munf rdom;pk/
OD;ausmfnGefY? a':nGefYar rdom;pk/
OD;ausmfat;vGif? a':oDwma|;? om; pdkif;aevGif rdom;pk/
a':nGefY&Sif? 'kAdkvfrSL;MuD;wifatmif? a':cifcifxm; rdom;pk/
OD;ouf0if;? tu,f'rD ar0if;armif rdom;pk/
a'gufwmcifaZmfodef;? a'gufwmcifoef;aqG? armifpdk;rdk;aZmf/
a'gufwmausmfEdkif? a':jrifhjrifh&D rdom;pk/
a':,OfMunf rdom;pk/
udkrsdK;vGif? rZifZifOD;? pdefESifhjr yJrsdK;pHka&mif;0,fa&;rdom;pk/
oxHk txu(1) q&mq&mr? ausmif;om;ausmif;olrsm;/
OD;rif;ay:OD;? a':wifrmodef; rdom;pk/
AdkvfrSL;cifarmifOD;? a'gufwma0a0vGif rdom;pk/
OD;jrifhatmif? a':I[kef? orD; rat;oufxm;atmif/
a':eErmvmESifh wynfhrsm;? pEm&mroDv&Sifpmoifwdkuf/
armifat;oef;Edkif? rtdrdaMumif rdom;pk/
a'gufwmjrifhpdk;?a'gufwmjrjrpdk;?armifatmifcefY?armifaZmf&Sif;/
OD;jrifhMunf? a':jrifhjrifhoef;? r&nfrGefjzL? armifaersdK;xGef;/
AdkvfrSL;ol&? a':cif&D &nfpl; a':aroef;jrifh rdom;pk/
OD;udkudk? a':&D&D[ef rdom;pk/
a'gufwmjyHK;csdK? a':jrifhrmvm rdom;pk/
'kAv
kd rf LS ;Mu;D wifO;D ?a':cifoed ;f ?armifa0rsKd ;OD;?aomfwmnDn/D
OD;ausmfausmf[ef? a':vSvSoef; rdom;pk/
'kAdkvfrSL;MuD;wifrsdK;jrifh(jidrf;)? a':vSvSjrifh rdom;pk/
a':cifav;wdk; rdom;pk/
OD;EdkifxG#fatmif?a':a0a0&if? &efjidrf;atmif? rdk;jrwfatmif/
OD;yef;vS? a':at;at;jrifh? orD; rauo&DvS rdom;pk/
OD;wifa&T? a':at;Munf rdom;pk/
a&eHacsmif; txu(1) q&mq&mr? ausmif;om;^olrsm;/
'kAdkvfrSL;BuD; Zifa0odrf;? a':cifcif0if; rdom;pk/
0if;usL&Sif ausmif;om; ausmif;olrsm; rdom;pk/
a'gufwmrdrdcdkif rdom;pk/
a'gufwmjrifhjrifh&D rdom;pk/
a':jrifhjrifhoef;? OD;at;ouf? a':0if;rmoef; rdom;pk/
oxHk txu(2)q&mq&mr? ausmif;om;ausmif;olrsm;/
tu,f'rD ausmfol? a':a&TZD;uGuf rdom;pk/
udkrsdK;xufnGefY? rMunfMunfpef;? om; armifrsdK;qufydkif/
a':a&TZifwifarmif?Zifarmifarmif?wifarmifarmif? vwfa&TZifarmif/
OD;jrwfcdkif? a':eef;&SefEGef;? ajr; armifvif;wnfjrJ rdom;pk/
Adkvfr;pdk;ol&? a':oDwmvS rdom;pk/
OD;armifarmifcif? a':arcif? armifaevif;? rESif;at;a0/
rdbESpfyg;?OD;av;?tpfudkwdkYudk &nfpl; a'gufwmpHjrifh rdom;pk/
OD;atmifvGif? a':rmrmaxG; rdom;pk/
(OD;jrwfapm&if)?a':at;at;0if;? jrwfEdk;&if? jrwfZmenf&if/

t&Siq
f Em"du

75

shwehinthar.com

153/ OD;vSoGif? a':&D&D rdom;pk/


154/ rpwmyDwm*dk;vf? rpkvdIif0if; rdom;pk/
155/
156/
157/
158/
159/
160/
161/
162/
163/
164/
165/
166/
167/
168/
169/
170/
171/
172/
173/
174/
175/
176/
177/
178/
179/
180/
181/
182/
183/
184/
185/
186/
187/
188/
189/
190/
191/
192/
193/
194/
195/
196/
197/
198/
199/

usyf&Spfaomif;rSig;aomif;tvSL&Sifrsm;
oxHk? "r'lw c&rf;ausmif; q&mawmf/
t&Siq
f Em"du\nDawmfAv
kd Mf u;D Edik 0f if;(aq;rSL;)?rrd;k pEmwif/
udkatmifrif;xGef;? tu,f'rD xGef;tdjEmAdk rdom;pk/
'kAdkvfrSL;BuD;atmifjrif(Nidrf;)? a':cifNidrf;Nidrf; rdom;pk/
udkol&wifhpdk;? rOD;OD;cif rdom;pk/
a':cifjrjrESifh om;orD;ajr;rsm; rdom;pk/
OD;csefpdef? a':csdefuif; rdom;pk/
OD;aZmfxGef;? a':rmvmjrifh rdom;pk/
a':jrjroif; rdom;pk/
OD;oef;xdkuf? a':oDoD&if? orD; roJ{u&DvIdif rdom;pk/
armifaZmfvif;vIdif rdom;pk/
OD;wifxGef;? a':cifvS0if;? pdefurmpwdk; rdom;pk/
a':jrifhjrifhoef;? OD;at;ouf? a':0if;rmoef; rdom;pk/
a'gufwm atmifcsKd? a':oDwmOD;? orD; rcdkifpH&D rdom;pk/
OD;0if;atmif? a':i,f rdom;pk/
OD;armifarmif? a':&D&Dpdef rdom;pk/
a':cifpef; rdom;pk/
[dkyifjrdKU w&m;yGJ 'um? 'umrwpfpk/
a':0dkif; rdom;pk/
OD;at;xGe;f ?[de;f xufEikd ?f aumif;rif;quf?pkjzLZif?rsKd ;qufyikd /f
OD;odef;0if;? a':pef;pef;0if;(c)a':jzLjzLat; rdom;pk/
rat;oDpH? armifaumif;xufpH rdom;pk/
a'gufwmrwif0if;? orD; reefYcspfMunf rdom;pk/
*kPfxl;OD;odef;Edkif? a':MunfMunfwif rdom;pk/
a':&ifMuL? a':oDwmcif? a':0if;0if;Munf rdom;pk/
OD;atmifjrifh? a':at;jrifhoef; rdom;pk/
a':cifjrifh? om; armifcifaZmfOD;? orD; rcifoufacsm rdom;pk/
armifat;oef;Ekdif rdom;pk/
OD;aX;atmif? a':cifEG,f0if; rdom;pk/
OD;at;MuL? a':nGefYnGefY0if; rdom;pk/
OD;rsdK;jrifh? a'gufwm,Of,OfaX;? orD; oif;oD&dqkrdom;pk/
a':usifpdef? orD; rjrjr0if; rdom;pk/
a':oG,f? roif;oif;a0? rat;at;vGif? armifaZmfrif;aemif/
udka&TcJ? ra&TvHk;? om; armifrif;odef; rdom;pk/
OD;pdk;vGif? a':oDoDjrifh rdom;pk/
OD;cifarmifjrifh? a':cifrmcsdK rdom;pk/
OD;aomif;vS? a':wifa&T? rrdkYrdkY? udkat;xGef; rdom;pk/
AdkvfrSL;nGefYaz(Nidrf;)? a':cifoef;aqG rdom;pk/
OD;atmifEdkif rdom;pk/
a':uk@vax&D? pEm&mroDv&Sifpmoifwdkuf/
AdkvfrSL;jrifhxGef;? a':a[rmjrifh rdom;pk/
OD;ol&aZmfudk? a':OrmMunf rdom;pk/
OD;ausmfodef;? a':,Of,OfEk rdom;pk/
a':uifykef;? &wemyHka&Tqdkif rdom;pk/
OD;xGef;vSarmf? a':pEmjrpdef rdom;pk/

t&Siq
f Em"du

76

shwehinthar.com

200/
201/
202/
203/
204/
205/
206/
207/
208/
209/
210/
211/
212/
213/
214/
215/
216/
217/
218/
219/
220/
221/
222/
223/
224/
225/
226/
227/
228/
229/
230/
231/
232/
233/
234/
235/
236/
237/
238/
239/
240/
241/
242/
243/
244/
245/
246/
247/
248/

a'gufwmjrifhjrifhaqGESifh armifnDrwlwlrrsm; rdom;pk/


rcifcsKdcsKdoGif rdom;pk/
'kAdkvfrSL;MuD; pdefzdk;? a':csKd&D? orD; raroufcsKd rdom;pk/
AdkvfcsKyfol&oD[ol&ppfarmif (&nfpl;) rdom;pk/
OD;vSa&T? a':jrifhjrifh rdom;pk/
OD;wifatmif0if;? a':wifEk&D (pEdk;0Iduf) rdom;pk/
udkpdk;vdIif? roef;oef;qifh rdom;pk/
a':wifwifat; rdom;pk/
AdkvfrSL; rif;aqGjrifh? a'gufwm cifapmOD;? armif[def;okw/
OD;wifvS? a':pdk;pdk;aX; rdom;pk/
AdkvfMuD; xGef;vif;(jidrf;)? a':pEmxifausmf rdom;pk/
OD;pdk;atmif? a':cifjrifh&D? om; a0jzdK;? Zifol{&m rdom;pk/
OD;ausmfausmf? a':oEmausmf? a[refyHkESdyfwdkufrdom;pk/
'k&Jtkyf atmifodef; (owif;wyfzGJU) rdom;pk/
a'gufwm jrjrcdkif rdom;pk/
OD;azmif? a':ouf? a':vSvS0if; rdom;pk/
AdkvfrSL; 'dvS? a':cifodef;pdk;? armifxGef;0if;vS rdom;pk/
udkqufEdkif? rcifpef;at; rdom;pk/
OD;wifxG#f? a':apm&DjrdKif rdom;pk/
AdkvfrSL; vIdifjrifh? a':oif;oif;at; rdom;pk/
OD;atmifqef;? a':wifwif0if;? orD; rcGmndKatmif rdom;pk/
OD;pdkif;pdk;Munf? a':cif<u,f? oufydkifpdk;? xufEdkifpdk; rdom;pk/
'kAdkvfrSL;MuD; wifarmifxGef;? a':Muifat; rdom;pk/
&efuif;jrdKUe,f? &ef&Sif;vrf; w&m;yGJjzpfajrmufa&;tzGJU/
OD;0if;Munf? a':oef;oef;at; rdom;pk/
armifrsKd;rGef rdom;pk/
a'gufwm rsKd;ausmfpGm? a':oGJUoGJUatmif rdom;pk/
a':ayG;?a':apmjrif?h OD;qef;0if;?a':&if&ifjrifOh ;D ?atmifoufO;D /
OD;armifarmif? a':pdefpdef rdom;pk/
OD;azcspf? a':oDoDpdk; rdom;pk/
OD;odef;OD;? a':odef;odef;vS? oD;ESHyGJHk rdom;pk/
OD;cifarmif0if;? a':oif;oif;oG,f? vdIif;opfyHkESdyfwdkuf/
vdIif;jympufavS rdom;pk/
OD;rsdK;Edkif? a':xdkufxdkufausmf rdom;pk/
OD;MuD;a&T? a':tkef;&Sif? reef;OD;? eef;OD;pm;aomufqdkif rdom;pk/
udk0if;Edkif? rrdk;rdk;? orD; rrdkYrdkY0if;Edkif? om; armifjynfhpHk0if;Edkif/
OD;pdef0if;? a':cifnGefY rdom;pk/
OD;ae0if;? a':pef;pef;at; rdom;pk/
a'gufwm 0if;armif? a'gufwm at;rdcif rdom;pk/
OD;ausmfwifh? a':oef;oef;at;? &wemOD;pm;aomufqdkif/
AdkvfrSL;jrifhodef;? a':cifoef;jrdKif rdom;pk/
AdkvfrSL;atmifEkdif? a':oef;oef;jrifh rdom;pk/
jrpfMuD;em; orda'g', a':maPoDESifhwynfhoDv&Sifrsm;/
OD;azpdef? a':cifOD; rdom;pk/
jrpfMuD;em; ynma&; rdom;pk/
OD;ae0if;? a':arcif? r,Of,Of0if;? rpkpkwif rdom;pk/
'k0efMuD; 'kAdkvfr;MuD; odef;nGefY(jidrf;)? a':rlrlaqG rdom;pk/
OD;rsdK;jrifh? a':wifwifMunf (a':,Ofrif;at;) rdom;pk/
a':cifMudKif? rcifrr rdom;pk/

t&Siq
f Em"du

77

shwehinthar.com

249/
250/
251/
252/
253/
254/
255/
256/
257/
258/
259/
260/
261/
262/
263/
264/
265/
266/
267/
268/
269/
270/
271/
272/
273/
274/
275/
276/
277/
278/
279/
280/
281/
282/
283/
284/
285/
286/
287/
288/
289/

OD;pef;vGif? a':jrifhjrifhpdef rdom;pk/


OD;bnGefY? a':tkef;Munf rdom;pk/
OD;rif;okc? a':wifwifpdk;? armifatmifxuf? armifrif;xuf/
yef;csDae0if;atmif?pma&;q&mrESif;a0jidrf;? om; jrwfaumif;cefY/
OD;xGef;vGif? a':jrar trSL;xm; a':axG;axG;vGif/
OD;cifarmifndK? a':pef;pef;0if;? orD; roif;vJh0if;ndK rdom;pk/
OD;atmifvGif? a':cif0if;? at;at;vGif? eDeDvGif? ZifrsdK;xGef;/
OD;rsdK;Edkif? a':cifjrifhMunf rdom;pk/
udkoef;Edkif? rjrifhjrifh rdom;pk/
OD;vlarmfatmif? a':at;jrwfarmf rdom;pk/
OD;jrifhEdkif? a':,Of,OfaX;? rjzLjzLjrifhEdkif? armif&JjrifhEdkif rdom;pk/
OD;rdk;ausmfOD;? a':cifpkpkEdkif rdom;pk/
a':pdk;? orD; rcifpdk;vGif? rcifESif;yk rdom;pk/
udkodef;qef;? ra|;a|;0if; rdom;pk/
a&eHacsmif; tvu(3) q&mq&mr? ausmif;om;^olrsm;/
OD;cifoef;? a':jrnGefY rdom;pk/
OD;vSrif;? a':eDeDEG,fcif rdom;pk/
OD;jrodrf;? a':vSvSa0? armifausmfZif? armifausmfaZm/
OD;bdkeD? a':oef;nGefY rdom;pk/
OD;[kwfjrdKif? a':pef; rdom;pk/
OD;rsdK;Edkif? rjrifhpEmatmif? aumif;Zmenfvif;? cdkifo&zDoif;/
OD;rdk;xGef;Edkif? a':axG;axG;Edkif? a0vif;aumif;? ZGefyGifhEdkif/
OD;ausmfpdk;? a':ausmh,OfjyHK; rdom;pk/
(OD;pHoGif)? a':MunfMunf? udkvSrif;? udkvScdkif? rjr&Sif/
AdkvfrSL;MuD; xdefvif;? a':rmvm? jidrf;csrf;vif;? armifpdefvif;/
Edkifwif&Sdef? rdusifa0? rdeEmrGef? rd,kZerGef? rif;cefYrGef rdom;pk/
a':cifEk rdom;pk/
a':aomif;aomif;0if; rdom;pk/
OD;cifarmif0if;? a':,Of,OfaxG; rdom;pk/
OD;cifarmifaqG? a':cifvSvS? rjrtdcdkif? armifaevif;xuf/
OD;nGefYa&T? a':oef;oef;a|;? armifa0jzdK;? roufpk,Of rdom;pk/
OD;cifOD;? a':ciftkef;jrifh rdom;pk/
OD;0if;wif? a':at;at;a0 rdom;pk/
a':wifarxG#f rdom;pk/
AdkvfrSL;rsdK;OD;? a':0if;rmodef; rdom;pk/
udkrdk;atmifpH? r&nfrGefat; rdom;pk/
OD;jrarmif? a':cifcifat; rdom;pk/
OD;jrifhodrf;? a':vSvSodrf; rdom;pk/
udkodef;ndKvGif? rrl,m? aumif;jynfhpHk? bkef;vufsmodef; rdom;pk/
OD;omvdIif? a':at;at;oGif? armifaomfZif? armifoD[atmif/
a':cifcifav; rdom;pk/
tvSL&Sifpm&if;tm;vHk; 27-1-2004 txd

arwWm&yfcHcsuf
tvSL&Sifpm&if; rrSm;,Gif;apa&;twGuf tMudrfMudrf vSLaom tvSL&Sifrsm;taeESifh ,ciftMudrfrnfrQ?
,cifta&twGufrnfrQ vSLcJhjyD; jzpfonfudk wpfygwnf; xif&Sm;pGm a&;om;ay;Muyg&ef arwm&yfcHyefMum;
tyfygonf/ (txl;ojzifh ,cifvLS cJjh y;D ta&twGuf azmfjyay;yg&ef/)
a&Tyg&rD"rpmayjyefhyGm;a&;tzGJY

t&Siq
f Em"du

78

shwehinthar.com

You might also like