You are on page 1of 55

t&SifqEm"du

tcspfuHacayr,fhtESpfusefap&r,f

Website : www.shwehinthar.com
www.shwehinthar.com

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

t*r[my@dw? tbd"Zr[m&|*kk
wGJzufa&Tusifomoemydkif
a&T[oFmod&DrEpHausmif;q&mawmfbk&m;MuD;\oabmxm;tjrif
a&Tyg&rDawm& t&Siq
f Em"duxHrS ]pmrlrsm;udk Munfh
I xifjrifcsuf a&;om;ay;yg&ef} [k awmif;qdk
vmojzifh ay;ydv
Yk maom pmrlrsm;udk tzefzef Munfh u
I m rdrjd riforQ a&;om;vdu
k yf gonf/
pmrlrsm;rSm tar;tajzrsm; jzpfaeonfukd awGU&ygonf/ tar;tajzaygif; (13)ck &Syd gonf/ t&Sif
qEm"duESiahf wGUqHjk cif; u@rSm ar;cGe;f rsm;uyif ae&mrsm;rsm; ,lxm;ojzifh tar;tajzodyYk if xnfo
h iG ;f vdu
k f
ygonf/
t&Siq
f Em"duu xdx
k akd r;cGe;f udk ajzqd&k m ar;cGe;f \ y"metajzESihf ES;D EG,q
f ufpyfonfh taMumif;
t&m? tcsut
f vufrsm;udk tzufzufrS tjynft
h pHk yg0ifap tm*r? obm0,kwt
d zHzk kH usr;f *eftpHw
k EYkd iS hf
n
d tcdik t
f rma&;om;ajzqdx
k m;onfukd awGU&ygonf/
erlemjy&ygvQif ,aeY Ak'b
mom jrefrmvlrsK;d vlMu;D vli,f t&G,rf a&G; uav;oli,frsm;ygrusef
]ZdeH - ig;rmef atmifjrif bk&m;&Siu
f }kd ponfjzifh &Gwq
f akd eMuaomfvnf; rmef ig;yg;udk a&wGujf yprf;ygqdv
k Qif
a&wGujf yEdik o
f l tawmf&mS ;rnfxifygonf/ onfx
h uf wpfqifw
h ;kd jy;D rmefwpfyg;pD\t"dym ,fukd ar;vdu
k v
f Qiaf wmh
trSet
f uef ajzEdik o
f rl &So
d avmuf jzpfrnfxifygonf/
ae&mrSm t&Siq
f Em"duu ar;cGe;f \ y"metajz jzpfaom rm&fig;yg;udk a&wGujf yjy;D aemuf qufpyf
ES;D EG,af eonfh t"dym ,frsm;udk ]bmhaMumifh 'gudk rm&f [kac:&onf? olu b,fvdk ESyd pf ufwwfonf? b,foal wGukd
ESyd pf ufwwfonf? bk&m;&Siu
f ,
kd af wmfjrwfMu;D udak omfrS tvGwrf ay; y&deAd m ef0ifpH cgeD;txd ESyd pf ufwwfonf}
ponfjzifh rm&fig;yg;ESiphf yf odp&mrSeo
f rQ wpfpeG ;f wpfprQ ruse&f atmif xkwaf zmfajzqdk xm;onfukd awG&Y
ygonf/
&nfp;l ukov
kd f ar;cGe;f rSm vlwikd ;f ESihf ruif;Edik ?f uif; r&? aeYpOfaeYwikd ;f jyKvyk af e&aom ukov
kd rf sK;d
jzpfojzifh xdu
k o
k v
dk u
f kd pepfwus rSerf eS u
f efuef vkyw
f wfzYkd vkyd gonf/ wcsKUd yHrk usyef;rus jzpfuwwfqef;
vkyo
f nf? wcsKUd tukov
kd t
f vkyaf wGukd ukov
kd x
f ifvkyo
f nf? xdt
k vkyaf wGonf wpfpkH wpf&mtusK;d r&?
aiGuek v
f yl ef;rQ jzpfrHk u tyg,foYkd usa&muf wwfyu
kH kd edygwfawmfvm oufaotaxmuftxm; pHv
k ifpmG jzifh
tus,w
f 0ifh ajzqdx
k m;onfrmS vGepf mG rSwzf ,
G af umif;vSojzifh zwfyg? rSwyf g? vdu
k ef musio
hf ;kH yg[k wdu
k w
f eG ;f vdk
ygonf/
oufowfvw
G Ef iS hf ukov
kd pf w
d f jyemrSmvnf; ,aeYacwfpm; vltawmfrsm;rsm; pdw0f ifpm; usio
hf ;kH
aeaom jyem jzpfaeygonf/ jiif;rqH;k Edik af om jyemvnf; jzpfaeygonf/ 'gudk t&Siq
f Em"duu
bk&m;&Si\
f tqH;k tjzwfukd pHv
k ifpmG azmfjy&Si;f vif; tjiif;udk &yfapxm;ygonf/
odaYk omf oufowfvw
G u
f kd ckw;kH vky
f bmoma&;pnf; k;H odr;f oGi;f rIrsm;udyk if wuf<upGm vIy&f mS ;
jyKvyk af eonfukd awGU &ojzifh 'Dtajzrsm;udk aocsmpGm zwfrw
S v
f u
kd ef m usio
hf ;kH xdpk nf;k;H rIvw
G u
f if;atmif
a&SmifuiG ;f &ef jzpfygonf/
useaf r;cGe;f wd\
Yk tajzrsm;rSmvnf; enf;wlyif jzpf ojzifh if;wdu
Yk kd tus,rf a&;awmhbJ zwfjzpfatmif
zwfjy;D vdu
k ef musio
hf ;kH yg[k wdu
k w
f eG ;f ygonf/
t&Siq
f Em"duESihf awGUqHjk cif; u@ESiw
hf uG pmtkyyf g tar;tajztm;vH;k udk pk;Hk twdck sK;H ajymvdk
onfrmS ,ck t&Sif qEm"du\ pmtkyrf sK;d rSm awGU&? jrif&? zwf&cJaom pmtkyrf sK;d jzpfojzifh ,ckvuf&b
dS 0\
at;csr;f om,mrI? b0\ukeq
f ;kH &m edAm ef&onfh b0txd oHo&mwpfavQmufv;kH at;csr;f om,m rIukd
vdv
k m;olwikd ;f pmtkyf vuf0,fyikd q
f ikd f &&Sx
d m;apum tjrrJ jywf zwfaI vhvm usio
hf ;kH yg[k wdu
k w
f eG ;f vdu
k f
ygonf/

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

,aeY acwfay: tifwmAsL;*sme,f ponfrsm;rSm urmh taMumif;t&m? acwftaMumif;t&m tpHt


k vif?
pma&;q&m tMu;D ti,f ynmonftpHt
k vifwYkd pka0;aygif;qH&k mjzpfojzifh vlMu;D vli,f vl&,
G v
f v
l wftpH?k
vlwef;pm;tpHt
k vifwYkd 0dik ;f tHk Munfh &I m jzpfaeayonf/
xd*k sme,frsm;u t&Siq
f Em"du\ "rpmayrsm;ESiw
hf uG tjcm;ynm&Sirf sm;\ "rpmayrsm;udyk g wav;
wpm; ta&;xm;umae&m trsm;Mu;D ay;xm;? a&;om;azmfjycGihf ay;xm; xd*k sme,fpmapmifrsm;tm; trsm;Mu;D
om"kac:um aumif;cs;D r*Fvm jyKvu
kd yf gonf/
,aeY acwfvil ,frsm;rSm trsm;tm;jzifh trsK;d bmom omoemESihf qefu
Y siaf om ,Ofaus;rI? Ak'
omoemawmfEiS hf qefu
Y siaf om t,ltq? 0g'rsm; vTr;f rd;k rIukd cHae&Mu&ojzifh "rpmayrsm;ESihf awGUxdru
I rkd sm;pGm
vdt
k yfaecsed w
f iG f t&Siq
f Em"du polwu
Ykd xd*k sme,fpmapmifrsm; yg0ifa&;om;vmrIwYkd twGuv
f nf; t&Sif
qEm"du polwt
Ykd m; tm;&0rf;omrsm;pGm cs;D usL;&ygaMumif;? t&Siq
f Em"du taeESiv
hf nf; a&SUquf *sme,f
rsm;wGif odkYaom bmoma&;tar;tajz aqmif;yg;rsm; tqufrjywf a&;om;apvdkaMumif; a&;om;
azmfjyvdu
k &f ygonf/
t&Si&f mZdEm bd0o
H
Zlvikd ?f 19? 2002/

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

zwfjyD;rSwfyg
wpfaeY tifwmAsL;*sme,f wm0efct
H ,f'w
D mu uRef awmfu
h kd ]t&Siq
f Em"duu 'DpmrltwGuf trSm
a&;ay;ygvdYk q&mhukd trde&Yf v
dS u
kd yf gw,f} vkadY jymjy;D pmrlzikd w
f pfcu
k kd ay;ygw,f/ trSmpmudk tjrefq;kH vdck sif
ygw,fvv
Ykd nf; olu xyfwvJvJ ajymygw,f/ pmrlukd zwfzt
Ykd csed af wmif oluay;csiyf kH ray:ygbl;/
t&Siq
f Em"duudk rawGUqH?k rzl;arQm&f wmMumvSjy?D zl; awGUcsiaf ewke;f aemufxw
k rf nfh pmtkyt
f wGuf
trSma&;cdik ;f vdu
k w
f ,fqakd wmh t&Siq
f Em"duudk zl;awGUvdu
k &f ovdyk J 0rf; omrdygw,f/
t&Siq
f Em"duudk zl;awGcY sio
f al wG trsm;Mu;D ? t&Sif qEm"dueJY aqG;aEG;csio
f al wGvnf; trsm;Mu;D ?
t&Siq
f Em"du&JU w&m;udk emcsiMf uolawGvnf; trsm;Mu;D ? t&Siq
f Em"du&JU pmtkyrf sm;udk zwfaI eMuolawGvnf;
trsm;Mu;D ? 'DtaMumif; awGukd awG;&if; pdr;f vJv
h u
hJ efa&jyifukd jzefrY ;kd jy;D yGiahf ewJh jzLvGvG MumyGiw
hf pfyiG u
hf kd
jrifa,mifaeygw,f/
]Mumonf a&udk wefqmqifjcif;iSmjzpf\} wJ?h tvGef ESpv
f zkd ,
G f aumif;wJph um;/ a&jyifukd Mumu
vSyoGm;apw,f? oif;ysUH ysUH &eHeY YJ a&ay: jzefrY ;kd &if; yGiahf ewJh Mumu a&uefukd wifw
h ,fatmif zefw;D w,f?
Mum&JU ta&miftaoG;aMumifv
h nf; uefu csr;f ajrUMunfE;l zG,jf zpfapw,f/
vlaY vmu vlt
Y odik ;f t0dik ;f rSm Pfynm&Sw
d ?hJ tusihf oDvaumif;&Sw
d hJ ol[m olyY wf0ef;usiu
f vlawGukd
jird ;f at;csr;f ajrah pEdik w
f ,f/ tusn;f wef tkyq
f ;kd wJh vlrt
I ed|mkaH wGukd z,f&mS ;jy;D ? |mkaH wGeYJ vSywifw
h ,f
apEdik w
f ,f? rdr0d ef;usif udk csr;f ajrUatmif? wifw
h ,fatmif zefw;D wwfwhJ tJ'yD nm&Sd olawmfaumif;udk ]Mum}eJY
ckid ;f EIid ;f wwfMuw,f/
Mum;zl;w,f? ]ab;&ef[o
l rQ[m ynmr&Sw
d hJ rdu
k w
f o
hJ l aMumifh jzpfvmwmwJ?h ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l ?
jzpfay:vmwJh rjird ;f at;jcif; rSeo
f rQ[m vlru
kd af Mumifh jzpf&w,f? ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l /}
]Oyrmajym&&if ....wJ?h usLk;d awGeYJ rd;k xm;wJt
h rd ?f jrufopf&u
G af wGerYJ ;kd xm;wJt
h rd af wGu avmifwrhJ ;D [m
tifrwef aumif;aumif;rGerf eG f aqmufxm;wJh tdrMf u;D tdraf umif;awGukd ul;pufavmifuRr;f ovdyk ?J ab;&ef
[lorQ[m vlru
kd af Mumifjh zpf w,f? ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l .... wJ/h rjird ;f at; rjird ;f ouf rIawG? ylaqG;&?
pdwq
f if;&J&wmawG[mvnf; vlru
kd af Mumifjh zpf&w,f? ynm&Sad Mumifh rjzpfb;l .... wJ/h (A[k"mwkuokw?f
Oy&dyPmo/)
]Mum}[m a&uefrmS &Sad ewJt
h wGuf uefrmS bmrSxcd u
kd f rIr&Sb
d ;l ? 0ef;usi[
f m ]Mum} aMumifh bmrS
rESpv
f zkd ,
G &f mawG? rESpo
f ufz,
G &f mawGrjzpfb;l / ynm&Sw
d ?hJ tusio
hf v
D &Sw
d o
hJ [
l mvnf; ol0Y ef;usiu
f kd rESpo
f uf
zG,&f mawGeYJ xdcu
kd af prI bmrS r&Sb
d ;l /
t&Siq
f Em"du &Sad erI? t&Siq
f Em"du&JU tusiphf &P? t&Siq
f Em"du&JU ta[mtajymawGu 0ef;usiu
f kd
wifw
h ,fap ygvdrrhf ,f/ jird ;f at;ajyvGicf sr;f ajrah pygvdrrhf ,f/ t&Siq
f Em"du&JU pmayawG[mvnf; rodru
kd rf jJ cif;
awGukd z,fjy;D todynmvif;a&mifukd jzpfapygvdrrhf ,f/
tckpmtky[
f m vlawGrmS jzpfwwfwhJ t,lv?GJ txift jrifv?JG r[kww
f mawGukd pGaJ ejcif;awGukd z,f&mS ;jy;D ?
ayghyg;vGwfvyf&J&ifhwJh pdwfxm;awGjzpfatmif zefwD;EdkifwJh t,ltqtjrif tawG;awGudk azmfjyxm;wm
jzpfwt
hJ wGuf zwfjzpfatmifzwfjy;D ? rSwjf zpfatmif rSwyf gvdYk rSmcsiyf gw,f/
eEmode;f ZH

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

trSmpmr[kwfaomaus;Zl;wifvTm
q&mawmf t&Siq
f Em"duESihf pwif oduRr;f &onfrmS tifwmAsL;*sme,frS twdik yf ifct
H ,f'w
D m udo
k uf\
aus;Zl; aMumifjh zpfygonf/ wpfaeYwiG f udo
k ufrS q&mawmfEiS hf awGUqHk ar;jref;xm;aom pmrl vmyd&Yk if; *sme,fwiG f
"ra&;&m tar; tajzu@wpf&yfxnfo
h iG ;f &ef uReaf wmfEiS w
hf ikd yf ifcMhJ uygonf/
*sme,fwGif "ra&;&m tar;tajzrsm; xnfhoGif;jcif; jzifh bmoma&;udk oD;oefYavhvm&ef
tcsed rf ay;Edik af om vl wef;pm;aygif;pHt
k wGuf *sme,fzwf&if; jrwfA'k \
a'oemawmf rsm;ESihf tuRr;f w0if
jzpf&mrS trsK;d bmomomoemudk cspjf rwf Ed;k vdpk w
d ?f xde;f odr;f apmifah &Smufvpkd w
d rf sm;? xdrk w
S pfqifh &Siaf wmf
jrwfA'k \
tqH;k trESit
hf nD aexdik u
f siMhf uv
H pkd w
d rf sm; &&Sv
d m rnf[k ,HMk unfcMhJ uygonf/ xdaYk Mumifh q&mawmfukd
avQmufxm;&m q&mawmfrS vufcHcJhojzifh tifwmAsL;*sme,fodkY te,fe,f t&yf&yfrS ar;jref;vmaom
"ra&;&mjyemrsm;udk q&mawmf rS ajzMum;ay;cJo
h nfrmS ,ckqv
kd Qif pmtkyw
f pftyk yf if xkwaf 0 Ekid o
f nftxd
c&D;a&mufcyhJ gonf/ axmufco
H rl sm;? uefu
Y u
G o
f l rsm;jzifh vIyv
f yI &f &G jG zpfomG ;aom tar;tajzrsm;vnf;&Syd gonf/
rnfodkYyifqdkap tifwmAsL;*sme,frS q&mawmf\ pmrlrsm;udk apmifhqkdif;zwfIaom y&dowfum;
tcdik t
f rmyif &Sad ejyD jzpfonft
h wGuf uReaf wmfwt
Ykd aejzifh pDpOfwifquf&usK;d eyfonf[k yDwjd zpfc&hJ ygonf/
uJo
h Ykd jzpfajrmufc&hJ mwGif ulnyD yhH ;kd ay;olrsm;\ aus;Zl;udv
k nf; arhxm;r&yg/ oxH?k a&Tyg&rD
awm&wGif wpfyg;wnf; {upm&D awm&aqmufwnfaeaom q&mawmfxH ar; cGe;f rsm; ay;ydaYk y;&efEiS hf tajzrsm;
jyefvnf&,l&ef ulnaD y;aom Adv
k rf LS ;rsK;d OD;ESihf xkwaf 0ol OD;pHa&Twt
Ykd m; txl;aus;Zl;wif&dS aMumif; ae&mrS
a&;om;tyfygonf/
trSepf ifppf pmonf trSmpmr[kwb
f J tifwmAsL; *sme,fwiG f pmrlrsm; a&;om;cs;D jri ahf y;aom
q&mawmft&Sif qEm"dutm; aus;Zl;wif 0rf;ajrmufygaMumif; avQmufxm; onfh pmvTmom jzpfygaMumif;
..../

rma*s
t,f'w
D mcsKyf
tifwmAsL;*sme,f

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

t&SifqEm"duESifUawGYqHkjcif;
,aeYacwf a&;om;xkwaf 0vsu&f adS om pmayrsm;wGif bmoma&;qdik &f m "rpmayrsm;udk pmzwforl sm;
ydrk pkd w
d 0f ifwpm; avhvmzwfv
I monfukd awGU&S&d onf/ "rpmayrsm;udk ,if;odv
Yk t
l rsm; pdw0f ifwpm; avhvm
zwfv
I mMujcif;rSm jrwfpmG bk&m;&Si\
f tqH;k trw&m;awmfrsm;udk jyefvnfa&;om;ol &[ef;oHCmawmfrsm;ESihf
vly*k Kd vrf sm;uw&m;awmfvm ygVdpmayrsm;udk trsm;em;vnfatmif jrefrmpum;ajyjzifh a&;om; vmMujcif;
onfvnf; taMumif;wpf&yftjzpfyg0ifonf/
bk&m;&Si\
f tqH;k trrsm;udk bmoma&;qdik &f m "rpm ay avhvmolrsm; em;vnfv,
G af tmif &Si;f vif;
a[majym a&;om;vsu&f o
dS nfh q&mawmfrsm;teuf a&Tyg&rDawm&q&mawmf t&Siq
f Em"duonf xif&mS ;aom
q&mawmfwpfyg;jzpfonf/
q&mawmfukd 1968 ckEpS ?f Zefe0g&Dv(9)&uf? t*FgaeY wGif a&eHacsmif;jrKd U? olaX;uke;f &yfuu
G f crnf;awmf
OD;pde0f if;? r,fawmf a':ode;f ode;f wdrYk S zGm;jrifco
hJ nf/ q&mawmf\ vl trnfrmS armifaZmfoed ;f jzpfjy;D 1984
ckEpS ?f q,fwef;pmar;yGu
J kd a&eHacsmif;jrKd U? txu(1)rS ajcmufbmom *kPx
f ;l ? jrefrm wpfEikd if v
H ;kH 'kw,
d jzifh
atmifjrifco
hJ nf/ ausmif;om;b0 &Spw
f ef;? ud;k wef;? q,fwef;rsm;wGif oH;k ESpq
f ufwu
kd f oH;k xyfurG ;f vl&nfcRef
tjzpf a&G;cs,cf cH &hJ onf/
q,fwef;atmifjrifjy;D aemuf tr&yl&jrKd U? r[m*EmHk ausmif;wdu
k f omoemhabmifoYkd 0ifa&mufco
hJ nf/
bGUJ trnfrmS &Siq
f Em"dujzpfonf/ xdak usmif;wdu
k f y&d,wpd mayrsm; avhvmqnf;yl;cJjh y;D 1992 ckEpS w
f iG f
yxrausmb
f UJG ESihf 1995 ckEpS w
f iG f "rmp&d,bGYJ &&Scd o
hJ nf/
,cktcg oxHjk rKd U? auvmoawmif? a&Tyg&rDawm& ausmif; wpfyg;wnf; {upm&D awm&aqmufwnf
y&d,wf? y#dywftvkyf MuKd ;pm;tm;xkwv
f su&f o
dS nf/ ,if;odYk pdw0f if pm;zG,af umif;aom xl;jcm;aom yg&rD&iS f
q&mawmf t&Siq
f Em"du\ b0jzpfpOfrsm;udk q&mawmfxH ar;jref;avQmufxm;cJyh gonf/
]t&Sib
f &k m;omoemhabmif 0ifa&muf&jcif;&JU &nf&,
G cf suef YJ r0ifa&mufr?D 0ifa&mufjy;D pdwt
f ajctae
awGukd trde&Yf ydS gbk&m;}
]'Dar;cGe;f awGukd jrwfr*Fvmpmapmifu ar;vdYk OD;Zif; ajzcJzh ;l ygw,f/ OD;Zif;&JU ]]ud,
k phf w
d u
f ,
kd pf pf}} pmtkyef YJ
]raocif bmvkyMf urvJ} pmtkyaf wGrmS vnf; jyefxnfah y;xm;ygw,f/ tJ'D pmtkyaf wGrmS yJ jyef&mS zwfMunfyh g
awmhaemf}
]omoemhabmifukd tjy;D 0ifa&mufzYkd qH;k jzwfxm;yg&uf eJY q,fwef;rSm ajcmufbmom*kPx
f ;l &atmif
ajzqdjk zpfcyhJ akH v; ausmif;om;vli,fawG twk,El ikd af tmif rdeMYf um;apcsiyf gw,f bk&m;}
]b,ftvkyfudkyJ vkyfvkyf? udk,fvuf&SdvkyfaewJh tvkyfudk taumif;qHk;t&nftaoG; jzpfatmif
vkycf siw
f m OD;Zif;&JUyifupkd w
d "f mwfyg/ 'Dpw
d "f mwfukd b,fvrkd S azsmufzsuyf pfv&Ykd rSm r[kwyf gbl;/
ud;k wef;ESppf ydik ;f uwnf;u &moufyefouFe;f 0wfzYkd tcdik t
f rmqH;k jzwfxm;jy;D om;yg/ rdb pdwcf sr;f om
atmif? rdb qEjznfw
h t
hJ aeeJY q,fwef;ajzay;cJw
h myg/ ud,
k t
hf wGuf q,f wef;ajzwm r[kwyf gbl;/ rdbtwGuf
q,fwef;ajzwmyg/ q,fwef;atmifjy;D rS ouFe;f 0wfciG jhf yKr,fvYkd qdx
k m;wmud;k /
ouFef;tjyD;0wfzdkY qHk;jzwfxm;jyD;om;qdkawmh q&m0efjzpfatmif? tif*sifeD,mjzpfatmifqdkwJh
&nf&,
G cf suf vH;k 0r&Syd gbl;/ ud,
k af jzwJph mar;yGu
J kd taumif;qH;k jzpfatmif ajzr,fqw
kd hJ &nf&,
G cf suf oefo
Y efaY v;yJ
&Syd gw,f/ rdbudk vl0wfaMumifb0eJY aemufq;kH aus;Zl;qyfwm taumif;qH;k atmifjrifreI YJ aus;Zl;qyf r,fqw
kd hJ
pdwx
f m;yJ &Syd gw,f/
q,fwef;rSm bmompHk*kPfxl;xGufjyD; trSwfawG trsm;MuD;&vdkYvnf; udk,fhb0twGuf bmrS
toH;k r0ifawmhb;l qdw
k m MuKd ox
d m;jy;D om;ygyJ/ 'gayrJh toH;k 0ifwm? toH;k r0ifwmu ud,
k ef YJ rqdik b
f ;l ? ud,
k f
rvGrJ aoGvyk &f r,fh tvkyw
f pfcu
k kd t aumif;qH;k jzpfatmif vkyzf o
Ykd m ud,
k ef q
YJ ikd w
f ,fvYkd cH,x
l m;awmh pmar;yGrJ mS

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

xdyq
f ;kH uae xl;xl;cRecf Ref atmifjrifatmif MuKd ;pm; csiw
f phJ w
d u
f wpfjym;om;rS avsmrh oGm;cJyh gbl;/
tusKd ;aumif;aumif;vdck siw
f phJ w
d ef YJ MuKd ;pm;cJw
h mr[kwf ygbl;/ taMumif;aumif;aumif; vkycf siw
f phJ w
d ef YJ
MuKd ;pm;cJw
h m yg/
atmifpm&if;xGujf y;D vdo
Yk uFe;f 0wfawmhr,fvyk af wmh &if;ES;D olawGu ajymMuw,f/ ]ouFe;f 0wfr,fh
twlwl bmjzpfvYkd ajcmufbmom*kPx
f ;l xGuaf tmif ajzaeao;vJ? ESajrmp&mMu;D } wJ/h ]wdo
Yk m bke;f Mu;D 0wfzYkd
qH;k jzwfxm;&if at;at;aq;aq; aejy;D atmifakH vmufyJ ajzr,f} wJ/h
olwdkY ESajrmwmu ajcmufbmom*kPfxl;udk ESajrmwmyg/ ajcmufbmom*kPfxl; xGufatmifom
rMuKd ;pm;cJ&h if OD;Zif;ESajrmwmu ajcmufbmom*kPx
f ;l xGuEf ikd af vmufwhJ Pf ynmeJY 0D&,
d "mwfukd ESajrmwmyg/
ud,
k
hf Pf? ud,
k 0hf &D ,
d udk tpGr;f ukef xkwo
f ;kH cJjh y;D jyrD Ykd OD;Zif;uawmh ajcmufbmom*kPx
f ;l udk rESajrmygbl;/
e*du
k wnf;u ajcmufbmom*kPx
f ;l udk ud,
k b
hf 0twGuf toH;k cszYkd ]vdck sipf w
d }f eJY &,lcw
hJ mrS r[kwb
f /J
toH;k cszYkd vH;k 0 r&nf&,
G cf ahJ yr,fh wu,fv
h ufawGb
Y 0 rSmawmh twdik ;f twmwpfct
k xd toH;k uschJ
ygw,f/
]&&Sjd y;D ajcmufbmom*kPx
f ;l eJY &&Sv
d mr,fh q&m0ef b0udk pGev
Yf w
T Ef ikd jf cif;} qdw
k hJ (vltrsm;owfrw
S w
f )hJ
*kPyf 'k f aMumifh OD;Zif;&JU w&m;"r jzefjY zL;wJt
h vky?f bmoma&; tod Pf a0iSwhJ tvkyf xda&mufatmifjrif
vmcJyh gw,f/ Mu;D Mu;D us,u
f s,f ajym&&ifawmh OD;Zif;&JU omoemjyKvyk if ef;rSm oG,0f u
kd af omtm;jzifh taxmuf
tul aumif;aumif;&cJyh gw,f/
bk&m;tavmif; r[mZeurif;om;[m rPdarcvmewforD; vmu,fvrd rhf ,fqw
kd hJ arQmv
f ifch suef YJ
ork'& mxJrmS vufypfu;l aewmr[kwaf yr,fh aemufq;kH awmh rPdarcvm&JU &ifciG rf mS aEG;axG;pGm arS;pufciG hf
&cJw
h ,fr[kwv
f m;/ MuKd ;pm;tm;xkwrf &I UJ &v'f[m b,fawmhrS tcsn;f ES;D rjzpfygbl;/
'gaMumifh vli,fawGukd ajymcsiw
f mu ]bmtaMumif; aMumifyh v
J yk &f vky&f ? vuf&u
dS ,
kd v
f yk af ewJt
h vkyu
f kd
taumif;qH;k jzpfatmifvyk yf g/ rvGrJ aoG rjzpfrae vky&f awmhr,fh tvkyw
f pfcu
k kd vkycf sicf si?f rvkycf sicf si?f
t&nftaoG;tjrihq
f ;kH jzpfatmifvyk yf g} vd/Yk q&mMu;D vkyjf y;D ajymwmawmh r[kwyf gbl;aemf}
]t&Sib
f &k m; wpfyg;wnf; awm&aqmufwnfae&jcif;&JU &nf&,
G cf suu
f av; odyg&apbk&m;}
]ud,
k phf w
d ef u
YJ ,
kd u
hf ,
kd f vGwv
f yfpmG aeEdik zf ?Ykd ud,
k t
hf vkyef YJ ud,
k t
hf csed f wduspmG a0Edik zf Ykd wpfyg;wnf;
awm&aqmufwnf aewmyg/
trsm;eJY a&maESmjy;D ae&if ud,
k phf w
d ef YJ ud,
k u
hf ,
kd f jzpfzYkd odyrf vG,b
f ;l / trsm;tm;jzifh olrsm;pdwef YJ ud,
k u
hf ,
kd f
jzpfae&wmrsm;w,f/
tm;emrIawG? iJn
h m axmufxm;&rIawGeYJ b0[m vGwf vyfrI r&Sad wmhb;l / olrsm;cdik ;f wdik ;f vkyaf e&wmrsKd ;
r[kwaf yr,fh olrsm;qEukd jznfjh znfah y;ae&wmeJY ud,
k &hf UJ wu,fu
h ,
kd yf ikd q
f E awG[m wjznf;jznf;eJY aemufukd
a&mufa&mufomG ;&w,f/
&[ef;wpfyg;qDukd csO;f uyfvmMuwJh vlawGqw
kd muvnf; ta&twGurf sm;pGm? qErsm;pGmqdak wmh
vltrsKd ;rsKd ;&JUqE trsKd ;rsKd ;udk tjrw
J rf; acgif;ndwjf y;D om jyKH ;jyKH ;Mu;D jznfq
h nf;ay; ae&r,fq&kd if ud,
k &hf UJ ud,
k yf ikd f
qEawG? ud,
k yf ikd af rQmv
f ifch suaf wG[m tm;vH;k ajrmif;xJa&mufomG ;rSmaygh/
'Dvkd ajymvdu
k v
f Ykd wpfu,
kd af umif;qefw,fvYkd r,lqapcsib
f ;l / ud,
k yf ikd q
f E? ud,
k yf ikd af rQmv
f ifch suf
qdw
k t
hJ xJrmS ud,
k t
hf usKd ;a&m? trsm;tusKd ;a&m ygygw,f/ ud,
k t
hf wGuaf &m? trsm; twGuaf &m wu,fxad &muf
r,ft
h vkyrf sKd ;? t&Sno
f jzift
h &m xifuse&f pfr,fh tvkyrf sKd ;rsm;rsm;vkycf siw
f ,fvYkd qdv
k ykd gw,f}
]t&Sib
f &k m; ckerdew
Yf t
hJ xJrmS ]]ud,
k t
hf vkyef u
YJ ,
kd t
hf csed f wduspmG a0Edik zf }Ykd } qdw
k hJ pum;av;u enf;enf;qef;
aeovdyk /J &Si;f &Si;f vif;vif; odyg&apbk&m;}
]vlwpfa,mufeJYwpfa,muf tvkyfobm0csif;a&m? tcsdefoHk;pGJyHkcsif;a&m rwlnDMubl;av/
tvkyo
f bm0csi;f wl w,fxm;OD;? tcsed o
f ;kH pGyJ ?kH tcsed cf aJG 0yHck si;f awmh rwlnED ikd yf gbl;/ use;f rma&;tajctae?
ywf0ef;usit
f ajctaepwJh tajctae t&yf&yfay: rlwnfjy;D uGjJ ym;Edik yf gw,f/

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

OD;Zif;&JU olrsm;eJrY wlwhJ tm;enf;csuw


f pfcu
k nbufr;D tvif;a&mifeYJ pmMunfv
h Ykd vH;k 0r&wmygyJ/
aeYbufvnf; twlwal yghaemf/ rD;tvif;a&mifeq
YJ kd OD;Zif;&JUrsupf u
d pmvH;k 0 Munfv
h rYkd &bl;/ rsupf u
d se;f rma&;
raumif;bl;aygh/ 'DaeY rD; tvif;a&mifepYJ mMunfv
h u
kd &f if wpfnvH;k vnf; tdyv
f Ykd r&awmh bl;/ aemufwpfaeYvnf;
wpfaeYv;kH bmpmrS Munhv
f Ykd r&awmhb;l /
obm0tvif;a&mif tm;aumif;wJt
h csed rf mS yJ pmeJY ywfoufwhJ tvkyv
f yk v
f &Ykd w,f/ pmoifom;
b0wke;f u wcsKd Ubmom&yfawGukd wdyaf cGeyYJ J em;axmifjy;D usucf &hJ w,f/ yxr ausmb
f UJG &cJw
h hJ yxrMu;D wef;wke;f
uqdk oH;k bmomyJ aeYtvif; a&mifeYJ pmMunfch &hJ w,f/ av;bmomudk jy|mef;csut
f ptqH;k ud,
k b
hf momud,
k f
toHoiG ;f xm;jy;D nbufrmS wdyaf cGem;axmif &if; avhvmrSwo
f m;cJ&h w,f/
'um? 'umr y&dowfawGu obm0tvif;a&mif&SdwJh tcsdefrSmyJ vmwmrsm;w,f/ udk,fh&JU
tvkycf sed u
f vnf; obm0 tvif;a&mif&w
dS t
hJ csed yf q
J akd wmh vmorQ{nfo
h nfeYJ pum;ajym qdak e&r,fq&kd if
ud,
k rhf mS pmvkycf sed f vH;k 0r&Sad wmhb;l / nbuf {nfo
h nf&iS ;f wJt
h csed u
f sawmhvnf; ud,
k u
f pmvkyv
f Ykd vH;k 0
r&awmhb;l av/
w&m;tm;xkww
f muawmh oGm;&if; vm&if;? vky&f if; udik &f if;eJv
Y nf; tm;xkwv
f Ykd &w,f? nbufrmS vnf;
oD;oefY tcsed ,
f jl y;D tm;xkwv
f &Ykd w,fqakd wmh 'um? 'umr {nfo
h nf y&dowfaMumifh w&m;tm;xkwcf sed af wmh
taESmiht
f ,Suf rjzpfygbl;/ 'gayrJh pmvkycf sed u
f awmh 'um'umr {nfo
h nfy&dowf aMumifh tMu;D tus,f
taESmiht
f ,Sujf zpfygw,f/ &efuek &f yd o
f m rSmaewke;f u wcsKd UaeYawGqkd wpfaeYv;kH aevdYk pmwpfv;kH rS rzwf
vdu
k &f bl;/
'um'umrbufu Munf&h ifawmh wpfa,mufq,fih g; rdepf? em&D0uf? wpfem&Dy?J taESmiht
f ,Suf
rjzpfygbl;vdYk xif&rSmaygh/ 'gayrJh vmwJ'h um'umru wpfa,mufwnf; wpfzUJG wnf;rS r[kww
f m? qufaewm
qdak wmh OD;Zif;bufuMunf&h if wpfaeYv;kH tvkyyf suyf gw,f/
OD;Zif;u oAnKwPfawmfMu;D &xm;wJh yk*Kd vrf S r [kww
f m? odoifo
h x
d u
kd w
f mawG avhvm&OD;rSmaygh?
y&d,wu
d sr;f *efawG? taxGaxGpmayawG zwf&I OD;rSmaygh/ OD;Zif; twGuf awmh pmzwfcsed [
f m aeYpOf r&Srd jzpf
vdt
k yfygw,f/
tESpcf sKyaf jym&&if y&d,wt
d vkyaf &m? y#dywt
d vkyf a&m tcsed jf ynfv
h yk Ef ikd zf t
Ykd wGuf wpfyg;wnf;
awm&aqmufwnfaewmyg/ ]tcsed t
f cuftcJaMumifh awmxGu&f wmyg} vdq
Yk &kd if rrSm;ygbl;/
tcsed ?f tcsed /f Ak'j rwfpmG omoemawmfMu;D eJY awGUMuKH ae&wJt
h cdu
k f tcsed w
f ikd ;f [m odyw
f efz;kd &Sw
d ,f?
wpfpueaYf v;awmif tavtvGichf v
H rYkd &bl;/ 'um? 'umrawGukd tjypfzUJG wm r[kwb
f ;l aemf? ud,
k b
hf ufu
tcsed jf yemudo
k m d;k d;k om;om; wifjywmyg}
]awmxJrmS 'um'umrawGeYJ vH;k 0 tawGrY cHb;l vm; bk&m;}
]rGe;f wnfh q,fEh pS ef m&Duae q,fEh pS ef m&Dct
JG xd? em&D 0ufawmh tawGUcHygw,f/ 'Dtcsed yf t
J awGcY w
H hJ
taMumif; awm& ausmif;rSm qdik ;f bkwv
f nf; qGx
J m;ygw,f/
cGijhf yKcsed rf [kwb
f J a&mufvmvdYk wHcg;zGirhf ay;wJt
h wGuf jyefqif;oGm;Mu&wJh 'um'umrawGukd tm;awmh
emygw,f/ 'gayrJh rwwfEikd b
f ;l av/ tm;em&if cg;ygoGm;vdrrhf ,f/ tm;em jcif;[m qH;k H;I jcif;&JU taMumif;yJ
r[kwv
f m;/
tcsed u
f kd wefz;kd xm;vdYk vlrek ;f &ifvnf; rke;f Muygap awmh/ tcsed u
f kd zufw,
G u
f ;kd uG,rf v
d Ykd cH&wJt
h rke;f udk
tjyKH ;eJY auseyfpmG cH,v
l u
kd yf gr,f}
]wpfyg;wnf; awm&aqmufwnfjcif;aMumifh &&Sv
d mwJh tusKd ;aus;Zl;eJY tawGUtMuKH awGukd rdeaYf wmfryl gOD;
bk&m;}
]bmvJ? 'umMu;D u tm;usjy;D awmxGurf vdv
Yk m;/ awm xJawmifxrJ mS wpfyg;wnf;ae&jcif;&JU tusKd ;
aus;Zl;awGuawmh ajymjyvdaYk wmif rukeEf ikd yf gbl; 'umMu;D &,f/ rsm;rsm; ajym&if <um;&ma&mufaerSmpd;k vdYk

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

erlemavmufyJ ajymjyyghr,f/
t"duuawmh pdwaf t;csr;f rI tjynft
h 0 &wmygyJ/ ywf0ef;usio
f bm0Icif;awGaMumifah &m? wdwq
f w
d f
jird o
f ufrI udk tajccHwhJ pdwyf ikd ;f qdik &f m avhusirhf aI wGaMumifah &m tcsed f wdik ;f pdwaf t;csr;f rI &aeygw,f/
OD;Zif;&JU ausmif;ocFrf;eHab;rSm prf;acsmif;av;wpfck uq,fhESpf&moD pD;qif;aew,f/ a&wHcGef
tMu;D tao; tedrhf tjrifrh sKd ;pHyk /J ckvkd rd;k wGi;f qd&k if a&ydrk sm;vdYk odyo
f m,mw,f/
awmxJawmifxrJ mS &Sw
d hJ aus;iSuaf wGuvnf; tm;vH;k eD;yg; oDcsi;f qdw
k wfwhJ aw;oDiu
S af wGcsn;f yJ/
wcsKd UiSuaf wGu ud,
k o
hf pH Ofeu
YJ ,
kd f oHpOfwpfrsKd ;yJ qdw
k wfovdk wcsKd UiSuaf wGuawmh wpfaumifwnf;eJY oHpOf
trsKd ;rsKd ;udk toHtrsKd ;rsKd ; vkyjf y;D qdw
k wfMuygw,f/
ausmif;ocFr;f &JU aemufausmbufu awmtkyef ufeuf? opfyifjrifjh rifah wG&w
dS hJ awmife&H rH wfrwfMu;D /
ausmif;ocFr;f &JU rsuEf mS pmbufu ud,
k ahf usmif;xuf edrw
hf hJ awmifawG? &mbmjc?H opfo;D jcaH wG? jrKd U&Gmvlaetdru
f
opfyifawG? v,fuiG ;f jyifawG? jrpfacsmif;? tif;tdik af &jyifawG? tqH;k r&Sd wpfarQmw
f pfac:Mu;D / jy;D awmh opfyif
awGMum;u xd;k xGuaf ewJh a&Ta&mifw0if;0if;eJY apwDawmfawG? ykx;kd awmfawG/ ab;0J,mrSmvnf; awmifaMum
qufpyfaewJh wjcm;awmifawG? axmifxyd u
f apwDyx
k ;kd awG/OD;Zif;ausmif;ocFr;f uae a&SUaemuf0,
J m b,fuykd J
MunfMh unf?h obm0Icif;awGu tvGet
Yf vGef om,mMunfE;l zG,af umif;vSygw,f/
txl;ojzifh prf;acsmif;xJua&awG wjird jhf ird w
hf oGio
f iG f pD;qif;oGm;wmudMk unf&h if; rwnfjrw
J t
hJ edp
oabmudk tjyif A[d'w
pfvn
S ?hf twGi;f tZww
pfvn
S hf qifjcif&wm odyx
f rd yd g w,f/ pD;qif;aysmufu,
G o
f mG ;wJh
prf;a&awGet
YJ wl kyw
f if;rmrI? pdww
f if;usyrf aI wG pD;0ifarsmygoGm;ovdk cHpm;&jy;D ky<f uufom;a&m? pdw<f uufom;
yg ajyavsmv
h ef;qef;oGm;ygw,f/
vwfqwfoef&Y iS ;f wJah vudk wpfavmuvH;k u avawG wpfa,mufwnf; uefxdu
k q
f JG tydik pf ;D xm;jy;D
&SLae&ovdk w0Mu;D &Iu
Id &f wJt
h wGuv
f nf; aoG;om;oefpY if pdwMf unfvifyg w,f/
ud,
k ahf e&mxuf edrw
hf hJ awmifawG tygt0if jrKd U&Gme,f y,f vGijf yifus,Mf u;D wpfcv
k ;kH udk tay:pD;uae
vTr;f jy;D jrifae&wJt
h wGuf arwmydv
Yk Ykd odyaf umif;ygw,f/ wpfavmuvH;k udk txufp;D uae jcKH jy;D arwm"mwf
ydv
Yk w
T af e&wmrdYk ud,
k &hf UJ arwm &ifaiGv
Y iId ;f atmufrmS ow0gtm;vH;k aEG;axG; aysmaf rGUaeMuo vdk cHpm;&ygw,f/
awmifay:txufp;D uae wpfavmuvH;k udk vTr;f jcKH Munfjh y;D arwmyd&Yk wJt
h &omudk awmifay:rSmaewJh ol
awGryS J cHpm;vdYk &rSmyg/
udavomjzpfp&mtmHak wG bmrSr&Sb
d J yuwd wdwf qdwjf ird o
f ufaewJt
h wGuf w&m;tm;xkwv
f v
Ykd nf;
odyfaumif;ygw,f/ wpfpuefYqdkwpfpuefY t&rf;odomygw,f/ orm"dt&rf; jzpfvG,fjyD; Pfvnf;
t&rf;wufv,
G yf gw,f/
vloal v;yg; oGm;vm 0ifxu
G zf Ykd a0;vGe;f wJt
h wGuf aMumifv
h nf; owfrw
S cf iG jhf yKcsed u
f vG&J if 'um'umr
ta&muftayguf r&Sdoavmuf enf;yg;wmrdkY pma&;csdefvnf; &ygw,f/ 'DaeYtxd w&m;pmtkyfawG
txdu
k t
f avsmuf xGuv
f mEdik w
f m[m awmxJrmS wpfa,mufwnf; aevdyYk g/ jrKd UrSmomae&if pma&;jzpfrmS
r[kwyf gbl;/
tESpcf sKyf ajym&&ifawmh awmxJawmifxrJ mS wpfyg;wnf; {upm&Dow
D if;oH;k wJt
h wGuf ud,
k t
hf usKd ;
udak &m? trsm;tusKd ;udak &m? odrYk [kwf ud,
k t
hf usKd ;udak &m? omoemhtusKd ;udak &m pdwaf t;csr;f vGwv
f yfpmG ?
odyx
f ad &mufwiG u
f s,pf mG o,fy;kd &Guaf qmifEikd yf gw,f/ OD;Zif;&JU yk*v
u
d b0taeeJY ajymwmygaemf/
]'gqdk t&Sib
f &k m;u awmxJrmS yJwpfoufv;kH aeawmhrmS vm; bk&m;}
]awmxJrmS yJ wpfoufv;kH aeEdik &f ifawmh taumif;qH;k aygh 'umMu;D &,f/ aecsipf w
d v
f nf;&Syd gw,f/
'gayrJh aejzpfr,f? raejzpfb;l qdw
k muawmh rjrif&wJu
h w
H &m;uvnf; &Sad o;wmrdYk ,wdjywfawmhajymvdYk rjzpfb;l /
OD;Zif;u vrif;Mu;D &JU b0udk odyt
f m;usw,f/ vrif;Mu;D [m avmuvlom;awGukd tat;"mwfeYJ
tvif;"mwfay;jy;D aus;Zl;jyKw,f/ 'gayrJh avmuvlom;awGeYJ vdr;f usu
H yfjijd cif; r&Sb
d ;l / a0;a0;rSmyJ oD;oefY
aew,f/

t&Siq
f Em"du

shwehinthar.com

OD;Zif;vnf; vrif;MuD;vdkyJ avmuvlom;awGeJY a0;a0;rSm oD;oefYae&if; avmuvlom;awGudk


tat;"mwfeYJ tvif;"mwfay;jy;D aus;Zl;jyKcsiw
f ,f/ arwmydaYk ewm? arwmyGm;aewm[m tat;"mwfeYJ
aus;Zl;jyKaewmaygh/ tcgtm;avsmfpGm w&m;a[maewm? pmaya&;aewm[m tvif;"mwfeJY aus;Zl;
jyKaewmaygh/ arwmtat;"mwfeJY todPftvif;"mwfay;jyD; a0;a0;uaeaus;Zl;jyKae&wJh vlom;
vrif;b0rsKd ;udk ydjk y;D vdv
k m;ygw,f/
uav;awGqakd ewJh oDcsi;f pmom;udk enf;rS;D jy;D ajym&&if ]vrif;av;vdk usiahf erSm} aygh/
pum;rpyf ukefwifum;MuD;awG&JUaemufydkif;awGrSm a&;xm;wwfavh&SdwJh pmom;av;wpfckudk
owd&rdw,f/
]a0;avaumif;av} wJ/h
'kw,
d ydik ;f udk pmrsuEf mS (171) wGif qufvufzwfyI g&ef/
udkouf
taumif;qHk;uawmh
y|mef;w&m;yJjzpfjzpf
wjcm;w&m;yJjzpfjzpf
w&m;awmfwpfckck
&GwfzwfylaZmfrIjyKawmUr,fqdk&if
yxrOD;qHk;arwmbm0emyGm;rsm;
arwokwf&GwfqdkjyD;rS
jyKwmtaumif;qH;k ygyJ/

t&Sib
f &k m; ....
wynfah wmfu y|mef;w&m;awmfMu;D udk odyMf unfnKd wt
hJ wGuf tdrrf mS aeYpOf&w
G zf wfygw,fb&k m;/ 'gayrJh
vlMu;D wcsKUd u ]tdrrf mS y|mef;r&Gwaf umif;bl;? &Gw&f if tdraf pmifeh wfraeEdik b
f J xGuaf jy;wwfw,f/ &Gww
f o
hJ l
'kua &mufwwfw,f} vdYk ajymMuygw,fb&k m;/ tdrrf mS y|mef;&Gwo
f if?h r&Gwo
f if?h &Gw&f if 'kua &muf? ra&muf
ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifaZmfrsK;d atmif? prf;acsmif;jrKd Ue,f/
'umaZmfrsK;d atmif&UJ ar;cGe;f udk zwf&awmh OD;yOi;f eJY cifrif&ifE;DS wJh 'umwpfa,mufukd csucf si;f
owd&vdu
k rf yd gw,f/ vli,fwpfa,mufygyJ/ tdrrf mS y|mef;&Gw&f if cdu
k w
f wfw,fqkd vdYk olu a&Tw*d b
kH &k m;ay:wufjy;D
y|mef;&Gww
f ,fw/hJ aeYwikd ;f vnf; bk&m;rwufEikd af wmh wpfywfwpfcg arG;aeYwikd ;f avmufyw
J ufjy;D &Gwjf zpfw,fw/hJ
wpfywfrmS wpf&ufyJ bk&m;ay:wufjzpfawmh wpfywfrmS wpfMurd yf yJ |mef;&Gww
f u
hJ o
k v
kd f &awmhwmaygh/
usew
f ahJ jcmuf&ufrmS awmh bk&m;ay: rwufjzpfwt
hJ wGuf y|mef;&Gww
f hJ ukov
kd f ajcmuf&ufv;kH vufvw
G q
f ;kH I;H
&awmhwmaygh/ bk&m;ay: rSmrS r[kwb
f J tdrrf mS vnf; y|mef;&Gwrf ,fq&k d if aeYpOfet
Y J rQ y|mef;&Gww
f u
hJ o
k v
k d f wk;d yGm;aerSm
trSeyf gyJ/ tckawmh t,ltq trSm;udk vufc,
H MkHunfjy;D vku
d ef musio
hf ;kH rdwt
hJ wGuf &oif&h xdu
k w
f hJ ukov
kd w
f &m;awG
trsm;Mu;D vufvw
G q
f ;kH I;H cJ&h ygw,f/

t&Siq
f Em"du

10

shwehinthar.com

wu,fawmh y|mef;w&m;[m ewfy&dowfawGtwGuf t"duxm;jy;D jrwfpmG bk&m; a[mMum;cJw


h myg/
a[mwmudu
k ewfjynfrmS av/ ewfjynfrmS ewfy&dowftwGuf a[mxm;wJh w&m;udk ewfawGu rESpo
f ufbJ &Syd ghrvm;/
olawmfaumif;ewfreS &f if y|mef;w&m;udk b,fol b,fae&mrSm&Gw&f w
G f ESpo
f ufjrwfE;dk pGm vma&mufem,lrmS aocsm
ygw,f/
y|mef;&Gwv
f Ykd tdraf pmifeh wf raeEkid b
f J xGuaf jy;&w,fqkd wm obm0rusygbl;/ wu,fqkd ud,
k &f w
G af y;vdYk
olem&ayw,fqjkyd ;D ud,
k t
h f rd u
f awmif rcGmEdik af tmif jzpfaerSmyg/ olemcsiw
f h J y|mef;&Gwaf y;wJt
h wGuf ud,
k u
h f k d aus;Zl;awG
wifjy;D cgwdik ;f xufawmif ulnaD pmifah &SmufO;D rSmyg/
wu,fvYkd y|mef;oHMum;wmeJY xGuaf jy;wJh tdraf pmifeh wf&cdS w
hJ ,fq&kd ifvnf; tJ't
D rd af pmifeh wf[m bke;f uH
r&Sw
d ehJ wf? olawmfaumif;pdwrf &Sw
d ehJ wf? ol,w
k rf mewfyJ jzpfygvdrrhf ,f/ tJ'v
D ekd wfrsK;d ud,
k t
hf rd rf mS vmapmifah evdv
Yk nf;
ud,
k t
fh wGuf bmtusK;d rS &Srd mS r[kwyf gbl;/ raeEdik v
f Ykd xGuaf jy;oGm;vnf; bmrSvrG ;f aep&m rvdyk gbl;/ tJ'v
D ekd wfrsK;d
]tdrjf yif}rSm aevnf; tvum;? ]tdrw
f iG ;f }rSmaevnf; tvum;ygyJ/
y|mef;w&m;tygt0if tbd"rmw&m;awmfawGukd wm0 womewfjynfrmS jrwfpmG bk&m; a[mMum;awmf
rlpOfwek ;f u w&m; emy&dowfxrJ mS ]tuF&k }qdw
k hJ ewfom;wpfa,mufvnf; yg0ifcyhJ gw,f/
tuk&F ewfom;[m w&m;yGu
J kd tapmqH;k a&mufvmjy;D a&SUqH;k u ae&mOD;xm;wmyg/ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ
vuf0b
J ufae&mrSm tem;uyfjy;D ae&mOD;xm;ygw,f/ 'gayrJh olx
Y uf bke;f wefc;kd Mu;D wJh ewfawG? jA[mawG a&mufvm
wdik ;f a&mufvmwdik ;f aemufqw
k af emufqw
k jf y;D ae&mz,fz,fay;ae&wJt
h wGuf aemufq;kH jrwfpmG bk&m;&Sief YJ q,fEh pS f
,lZemuGma0;wJh ae&muyJw&m;emcGihf &ygawmhw,f/ ewfMu;D vmawmh ewfi,fae&mz,fay;&wmaygh/
vlaY vmurSmvnf; 'Dvykd gyJ/ yGv
J rf;obifwpfc?k tcrf; tem;wpfck usi;f yjyq
D &kd if *kPMf u;D wJv
h ?l rsuEf mS Mu;D wJh
vlawGu a&SUqH;k u ae&m,l&jy;D *kPif ,fwv
hJ ?l rsuEf mS i,fwv
hJ al wGu aemufuae ae&m,l&ygw,f/ *kPif ,fav
aemufa&mufav ygyJ/
tdrrf mS yJjzpfjzpf? bk&m;rSmyJjzpfjzpf? ae&mXmewpfcck rk mS yk*Kdvw
f pfa,mufa,mufu y|mef;w&m; &Gwyf mG ;jyq
D &kd if
bke;f wef ck;d Mu;D rm;wJh ewfawG? jA[mtawG w&m;em<ua&mufvmMuygw,f/ tdraf pmifeh wftygt0if e*du
k &Sad eESihf
jy;D om;ewfawGu bke;f wefc;k d enf;yg;w,fq&k d if bke;f wefc;k d Mu;D rm;wJh ewfjA[mawG twGuf (tuk&F ewfom;vdyk )J ae&mz,f
aemufqw
k af y;&wJh twGuf ta0; a&mufomG ;Edik yf gw,f/
tuk&F ewfom;[m ta0; a&mufomG ;ayr,fh jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd pdwrf qd;k bJ ta0;uae w&m;em,lovdk
ta0;a&muf oGm;wJh tdraf pmifeh wf[mvnf; y|mef;&Gwyf mG ;olukd pdwrf qd;k bJ ud,
k u
hf u
H ,
kd f em;vnfpmG eJY ta0;
wpfae&muae y|mef;w&m; emMum;aerSmyg/ vlyjJzpfjzpf? ewfyjJzpfjzpf ud,
k ef Y J xdu
k w
f efwah J e &mudk uk,
d &f pjrJ r[kwv
f m;/
ud,
k u
hf u
H ay;wJah e&mrSm ud,
k af us eyfpmG ae&rSmyJav/
y|mef;w&m; emMum;jy;D ud,
k x
hf ufbek ;f wefc;kd Mu;D wJh ewfawG? jA[mawG ud,
k ahf e&mud,
k f jyefomG ;wJt
h cg
tdraf pmifeh wfvnf; tdrrf mS aeNrw
J ikd ;f jyefaecGi&hf oGm;jyaD ygh/ y|mef;wefc;kd aMumifh ol&Y UJ bkAH rd mef pnf;pdrcf sr;f omawGawmif
e*du
k xuf Mu;D us,cf rf; em;vmrSm aocsmygw,f/ 'gqd&k if y|mef;&Gwv
f Ykd tdraf pmifeh wfrmS tusK;d r,kww
f t
hJ wGuf
y|mef;&Gwo
f u
l v
kd nf; tdraf pmifeh wfu bmrS 'kua y;rSm r[kwyf gbl;/ 'kur ay;wJt
h jyif aumif;usK;d csr;f om tjzmjzmeJY
jynfph akH tmifawmif tultnDay;ygvdrOhf ;D r,f/
wu,fvYkd ud,
k t
hf rd rf mS &Sw
d hJ tdrw
f iG ;f ewfawG? tdrjf yifewf awGu ewfvYkd emrnfcx
H m;wJh raumif;qd;k 0g;awG?
tpdr;f o&JawG? zkwjf yw
d m awG? ewfrpd m awGjzpfaecJrh ,fq&kd ifawmh y|mef;w&m;udk em;cg;jy;D xGuaf jy;csif ajy;ygvdrrhf ,f/
ol,w
k rf meJY olawmfaumif;w&m; rtyfpyfvYkd aMumuf&UHG xdwv
f efpY mG xGuaf jy;oGm;MuwJh ]w&m;rMuKd uf ewfirdu
k }f
awG ud,
k t
hf rd rf mS r&Sad wmhwm ydak wmif aumif;ygao;w,f/ 0rf;enf;p&mr[kwyf gbl;? 0rf;omp&myg/
a0omvDjynfrmS uyfab;Mu;D awG qdu
k af &mufcph J Ofwek ;f u jrwfpmG bk&m;&Sief Y J &[ef;oHCmawmfawG &weokwf
vSnhf vnf&w
G q
f Mkduawmh bke;f wefc;kd Mu;D wJh ewfjA[mawG w&m;vm emMuwJt
h wGuf raumif;qd;k 0g;awG? ewfrpd m awG
jrKdUwGi;f rSm rae Edik af wmhbJ td;k eif;cGuef if; xGuaf jy;oGm;Muygw,f/ a0omvDjynf vnf; uyfab;Mu;D awGu vGwaf jrmufjy;D

t&Siq
f Em"du

11

shwehinthar.com

csr;f om&m &cJyh gw,f/


y|mef;w&m;yJ&w
G &f w
G ?f wjcm;w&m;yJ&w
G &f w
G ?f ud,
k b
h f uf uawmh raumif;qd;k 0g;awG? ewfrpd m awG? wefc;d k enf;wJh
ewfawG ud,
k yh f wf0ef;usirf mS raeEdik b
f J xGuaf jy;oGm;apcsiw
f h J &nf&,
G cf suf qd;k rsK;d rxm;eJaY ygh/ t,kwt
f vwftjrwfra&G;
b,fow0grqdk w&m;em,ljy;D aumif;usK;d &apcsiw
f hJ &nf&,
G cf suaf umif;yJ xm;jy;D &Gwyf g/
ud,
k b
hf ufu &nf&,
G cf suq
f ;kd jy;D arwmw&m; acgif;yg;ae&ifawmh ta0; xGuaf jy;&wJh ewfawGu ]aeESiOhf ;D
ayghumG ? tvSnu
hf s&if rEGUJ pwrf;a[h} qdjk y;D ud,
k u
hf eH rd w
hf t
hJ cg? &Gwzf wfrI jywfomG ;wJt
h cgrsK;d awGrmS wkjHYyefuvJph m;acs
wwfygw,f/ ud,
k hf apwem ud,
k t
hf usK;d ay;wmygyJ/
taumif;qH;k uawmh y|mef;w&m;yJjzpfjzpf? wjcm;w&m; yJjzpfjzpf? w&m;awmf wpfcck k &Gwzf wfyal ZmfrI jyKawmh
r,fq&kd if yxrOD;qH;k arwmbm0em yGm;rsm;? arwow
k f &Gwq
f jkdy;D rS jyKwm taumif;qH;k ygyJ/ arwmw&m;ay;a0rIukd
ow0gwdik ;f ESpo
f ufvkd vm;MuwmrdYk bmw&m;awmfy&J w
G &f w
G ?f arwow
k u
f kd t&if&w
G yf g? arwmbm0em t&ifymG ;ygvdYk
'umaZmfrsK;d atmifukd arwmeJY tMuH ay;vdu
k yf gw,f/
y|mef;w&m;udk tdrrf mS vnf; &Gwo
f ifyh gw,f? &Gwjfcif; aMumifh 'kur a&mufwt
h J jyif aumif;usK;d csr;f om usuo
f a&
r*FvmtjzmjzmeJY jynfph EkH ikd yf gw,fvYkd ..../
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?Ed0k ifbm?15?2000
0ifavxGufavudk
arUaewJUol[m
b0arUaewJUoljzpfjyD;
0ifavxGufavudk
rarUwJUol[m
b0rarUwJUolyg/
b0rarUwJUoljzpfcsif&if
0ifavxGufavrSm
tjrJrjywf? okdhr[kwf
rMumcPowduyfxm;jyD;
odaeyg ... . . ./
t&Sib
f &k m; . . .
]tmemyge} udk wcsKUd u ]0ifav xGuaf v} vdYk ajymMujy;D wcsKUd u ]xGuaf v 0ifav} vdYk ajymMuygw,f
bk&m;/ 0ifavxGuf avutrSev
f m;? xGuaf v 0ifavu trSev
f m; uGjJ ym;pGm odatmif ajzMum;ay;awmfryl g
bk&m;/
armifjird ;f at;? jrpfajcjrKd U/
'umarmifjird ;f at;&JU ar;cGe;f udk zwfvu
k d &f w,fq&k d ifyJ OD;yOi;f zm;atmufawm&rSm w&m;tm;xkwcf ph J Ofwek ;f u
a,m*D wcsKUd udk q&mawmfb&k m;Mu;D tcGiMhu
f KHwik d ;f rdeMYu
f m;awmfral vh&d S wJh pum;wpfceG ;f udk csucf si;f owd&vdu
k rf yd gw,f/
a,m*DwcsKUd u w&m;avQmufwt
hJ cg ]wynfah wmfwYkd 'DaeYxu
G af v0ifav Irw
S yf gw,fb&k m;} vdYk pum;csD
vdu
k w
f meJY wpf jyKd ief uf q&mawmfb&k m;Mu;D u ]'Dausmif;rSm (zm;atmufawm&rSm) xGuaf v 0ifav r&Sb
d ;l ? 0ifav
xGuaf vyJ &Sw
d ,f} vdYk rdeYf Mum;awmfral vh&ydS gw,f/

t&Siq
f Em"du

12

shwehinthar.com

]tmemyge} qdw
k m ]tme} eJY ]tyge} yk'Ef pS yf 'k u
f kd aygif;pyf xm;wmyg/ (tme+ tyge = tmemyge) tmeudk
0ifav? t ygeudk xGuaf vvdYk bmomjyef&if tmemygeqdw
k m ]0ifav xGuf av} aygh/ tmeudk xGuaf v? tygeudk
0ifavvdYk bmomjyef&if awmh tmemygeqdw
k m ]xGuaf v0ifav} aygh/
tmeqdw
k m tpqH;k jzpfwahJ v? tygeqdw
k m aemufrjS zpf wJah vvdYk t"dym ,f&ygw,f/ vlom;wpfO;D &JU
b0tpOD;jzpfpOf (Oywu
d r ) taeeJY Munfrh ,fq&kd ifawmh tpqH;k jzpfwhJ av[m xGuaf vyg/ aemufrjS zpfwhJ av[m
0ifavyg/ vufawGUb0jzpfpOf (y0wu
d r ) taeeJMY unfrh ,fq&kd ifawmh tpqH;k jzpfwhJ av[m 0ifavjzpfjy;D
aemufrjS zpfwahJ v[m xGuaf vjzpfygw,f/
vlom;wpfO;D [m oaEom;b0 trd0rf;xJrmS aepOf toufr&SL&wJt
h wGuf trd0rf;rSuRwv
f w
G zf mG ;jrifwmeJY
wpfjyKd if euf ol&Y UJ 0rf;wGi;f u avawG tjyifbufukd t&ifq;kH xGuv
f myg w,f/ aemufrS tjyifbufu avudk
&SLoGi;f vdu
k w
f t
h J wGuf tjyif avawG 0rf;wGi;f udk 0ifvmwmyg/ 'gaMumifh vlom;wpfO;D &JU arG;zGm;cgp b0tpOD;jzpfpOfuk d
Munfjh y;D ajym&if tmemygeqkw
d mxGuaf v0ifavygvdYk ajym&rSmyg/
arG;zGm;jy;D wJah emuf vufawGUb0xJrmS vlom;wpfO;D tjzpfeY J qufvuf&iS o
f efaexdik Ef ik d zf t
Y k d wGuaf wmh 0ifavudk
t&if qH;k ]&SL} oGi;f &jy;D ? xGuaf vudk aemufrS ]du
I }f xkw&f ygw,f/ ]&SL} jy;D rS ]Iu
d }f &vdv
Yk nf; ]&SLIu
d }f vdYk ac:Muwmaygh/
]&SLu
d &f LS } vdYk b,forl S roH;k EIe;f Muwmudk Munf&h if vufawGUb0rSm xGuaf v Iu
d w
f mu t&ifr[kwb
f ;l / 0ifav&SLwmu
t&ifqw
kd m odom xif&mS ;ygw,f/
yHrk eS af ewJt
h cgrSmvnf; 0ifavudk p&SLMuovdk touf SLavhusichf ef; vkyMf uwJt
h cg? w&m;bm0emtvkyf
tm;xkwMf u wJt
h cgawGrmS vnf; 0ifavudk p&SLMuygw,f/ aemufq;kH pdwf vIy&f mS ;vdYk toufjyif;jyif;&SLMuwJh
tcgrsK;d rSmawmif 0ifavudyk J p&SLMu&ygw,f/ 'gaMumifh vufawGUb0 jzpfpOfukd Munhjf y;D ajym&if tmemygeqdw
k m
0ifavxGuaf vygvdYk ajym&rSmyg/
tmemygeudk ur|mef;wpfct
k jzpf usiMhfut
H m;xkwzf Ykd jrwfpmG bk&m;a[mwm[m arG;zGm;cgpvlom;awGtwGuf
a[mwm r[kwyf gbl;/ vufawGUb0xJrmS &Sio
f efvyI &f mS ;aewJh vlom;awG twGuf a[mwmyg/ 'gaMumifh tmemygeudk
]0ifavxGuaf v} vdYk ok;H EIe;f wm[m vufawGUb0eJY wpfxyfwnf;uswt
hJ wGuf toifah vsmq
f ;kH ygyJ/
'gayrJh ]ynwf} qdw
k m tjrx
J m0& rSew
f t
hJ &mr[kwb
f J olaY e&m? olt
Y csed t
f cgeJo
Y ?l olaY 'o? olyY *k Kdvef o
YJ l
tajctaetm; avsmpf mG rSeu
f efMuwmrdYk ]xGuaf v0ifav} vdYk oH;k EIe;f r,fq&kd if vnf; rrSm;ygbl;/ ud,
k q
f E&o
dS vdk
oH;k EIe;f wmrdYk ud,
k b
fh 0? ud,
k hf pdwx
f rJ mS awmh rSeaf erSmygyJ/
tmeqdw
k m xGuaf v? tygeqdw
k m 0ifav [kww
f ,fyJ xm;OD;? ]xGuaf v0ifav} udk ]0ifavxGuaf v} vdYk
ajymif;jyefjyef vSnhf oH;k r,fq&dk ifvnf; &ygw,f/]Eyes and Ears } udk rsupf ed eYJ m; vdYk wdu
k f u
kd b
f momrjyefbJ ]em;eJrY supf }d
vdYk ajymif;jyefbmomjyef jy;D ]owif;pmawG[m wdik ;f jynf&UJ em;eJrY supf jd zpfw,f} vdaYk wmifqkd Muao;wmyJr[kwv
f m;/
ygVdpmayrSmawmh tJ'eD nf;udk 0P0yd &d ,m,enf; = tu&ma&SUaemufjyefwehJ nf;vdYk ac:ygw,f/
0ifavxGuaf vvdyYk o
J ;kH oH;k ? xGuaf v0ifavvdyYk o
J ;kH oH;k ? vufawGUbm0emtvkycf iG rf mS awmh ESmoD;0
avxd&mt&yfrmS pdwf ud?k owduk d pJjGrpJ mG uyfxm;jy;D wpfxw
d nf; xdaewmudk wpfod wnf; odaeatmif tqufrjywf
Irw
S yf mG ;rsm;aezdYk vd&k if;ygyJ/ ]xdrI odr?I xdEk pS cf ?k owd MuyfMuyfjyK} qdw
k t
hJ wdik ;f 0ifav xGuaf veJY qufpyfaewJh xdrI
kyw
f &m;? odrI emrfw&m;awG&UJ oabmobm0udk wpfqifx
h ufwpfqifh ydrk jkyd ;D odvmatmif usiMhu
f t
H m;xkwaf er,fq&k d if
tmemygeur|mef; jynfph akH tmif jrifomG ;Edik yf gw,f/
tm;xkwcf gp yxrydik ;f rSmom 'gu 0ifav? 'gu xGuaf vvdY k uGjJym;aeayr,fh tm;xkwrf I &ifu
h suo
f mG ;wJt
h cgrSm
awmh 'gu 0ifav? 'gu xGuaf vqdw
k hJ todr&Sad wmhbJ xdro
I abmoufouf? vIy&f mS ;rIoabmoufoufuykd J
wpfqufwnf; awGUjrifomG ;ygvdrrhf ,f/
vlwpfa,muf[m 0ifavjyefrxGu&f if ? odrYk [kwf xGuf av jyefr0if&if aoqH;k wmrdYk 0ifavxGuaf vudk
]0ifoufxu
G o
f uf} vdv
Yk nf; oH;k EIe;f Muygw,f/ vlt
Y oufwpfacsmif;[m 0ifaveJY xGuaf vMum; ? odrYk [kwf xGuaf veJY
0ifavMum;rSmyJ&w
dS m rdYk 0ifavxGuaf vonfyifvQif vlwpfa,muf&UJ b0ygyJ/ 0ifav xGuaf vudk arhaewJo
h [
l m

t&Siq
f Em"du

13

shwehinthar.com

b0arhaewJo
h jl zpfjy;D 0ifavxGuaf v udk rarhwo
hJ [
l m b0rarhwo
hJ yl g/ b0rarhwo
hJ jl zpfcsi&f if 0ifav xGuaf vrSm
tNrrJ jywf? odrYk [kwf rMumcP owduyfxm;jy;D odaeyg .... vd/Yk
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?'DZifbm?6?2000

aovGefjyD;wJUaemuf
ukodkvftusKd;ay;aMumifU
vljzpfoGm;w,f?ewfjzpfoGm;w,fqdk&if
'grSr[kwftukodkvftusKd;ay;aMumifU
i&JusoGm;w,f?wd&pmef
jzpfoGm;w,fqdk&ifusef&pfolawGu
olhtwGuf&nfpl;jyD;jyKwJU
ukodkvf&JYtusKd;udk
olv;kH 0cHpm;cGiUf r&Sad wmhygbl;/

t&Sib
f &k m; . . .
aoqH;k olu&kd nfp;l tvSL'gejyKvyk v
f Qif &nfp;l cH&ol rnfo
h aYkd om tusK;d aus;Zl;rsm; &Edik o
f nfukd
odvydk gonfb&k m;/
OD;armifv?S tvHjk rKd Ue,f/
'umMu;D OD;armifv&S UJ ar;cGe;f udk zwfvu
k d &f w,fq&d k ifyJ vtawmfMumavmufu zwfvu
k d &f wJo
h wif;wpfy'k u
f kd
csucf si;f owd&vdu
k rf yd gw,f/ rawmfwqrIwpfcek YJ kww
f &ufaoqH;k oGm; cJ&h wJh emrnfausmt
f Ekynm&Sif
wpfO;D taMumif;yg/ aojy;D aemuf olt
Y pfr&if;wpfa,muf&UJ 0rf;rSm a,musmf ;av;wpfa,muftjzpf eJyY J jyef0ifpm;vdYk
t&G,af wmif tawmfav;a&mufaeygjy/D
olrY cd ifu aooGm;wJo
h o
Yl m; olaY jr;tjzpf olw
Y b
Ykd 0xJ jyef0ifa&mufvmwmudk taxmuftxm;cdik v
f pkH mG
odygvsuf ckcsed f xd olo
Y m;twGuf &nfp;l jy;D ukov
k d jfyK? trQay;a0aewke;f ygyJw/h J wu,fawmh aooGm;olu vlom;wpfO;D
jyefjzpfaejyq
D w
kd m twd tusoad erSawmh olt
Y wGu&f nfp;l jy;D ukov
kd jf yKtrQay;a0aep&m rvdak wmhygbl;/ jyKay;vnf;
olt
Y wGuf bmrS tusK;d rjy;D tcsn;f ES;D ygyJ/
ukodkvfrjyK&bl;vdkY rqdkvdkygbl;/ ukodkvfqdkwmuawmh bmtaMumif;aMumifhrqdk jyK&rSmaygh/
aooluyk d &J nfp;l &nfp;l ? &Sif oluyk d J &nfp;l &nfp;l ? ukov
kd q
f w
k d mjyKoifyh gw,f/ 'gayrJh aooGm; wJo
h u
l vljyefjzpfaejyq
D &k d if
olt
Y wGuf &nfp;l jy;D jyKwhJ ukov
kd &f UJ tusK;d udk olcpH m;cGihf r&Sad wmhb;l vdq
Yk v
kd ykd gw,f/ vl0ifpm;u olY twGuf
ukov
kd jf yKay;rSe;f odjy;D om"kac:&if ukov
kd af wmh&rSmaygh/ ukov
kd t
f usK;d awmh csucf si;f vufiif; cHpm;cGirhf &Syd gbl;/
&[Emyk*Kdvrf sm;rSwpfyg; ow0gwpfO;D wpfa,muf ao qH;k oGm;&if vm;a&muf&r,fb
h 0 ig;rsK;d &Syd gw,f/
*wdig;yg;aygh/ vlb
Y 0? ewfb0? i&Jb0? wd&pmefb0? jyw
d m b0qdjk y;D awmh b0ig;rsK;d wpfrsK;d rsK;d udk vm;a&muf&ygw,f/
jA[mb0u ewf b0xJrmS ? tol&um,fb0ujyw
d m b0xJrmS tusK;H 0ifygw,f/

t&Siq
f Em"du

14

shwehinthar.com

ukov
k d ef aY J owJo
h u
l ukov
kd o
f wt
d m;avsmpf mG vlb
Y 0? ewfb0qdw
k h J aumif;&mok*wdb0awGuk d vm;a&muf&jy;D
tuk odv
k ef Y J aowJo
h u
l tukov
kd o
f wt
d m;avsmpf mG i&Jb0? wd&pmef b0? jyw
d m b0qdw
k h J raumif;&m'k*w
b
d 0awGuk d
vm;a&muf& ygw,f/
aovGejf y;D wJah emuf ukov
kd t
f usK;d ay;aMumifh vljzpfomG ; w,f? ewfjzpfomG ;w,fq&kd if? 'grSr[kwf tukov
kd f
tusK;d ay; aMumifh i&JusomG ;w,f? wd&pmefjzpfomG ;w,fq&kd if use&f pfoal wG u olt
Y wGu&f nfp;l jy;D jyKwhJ ukov
kd &f UJ
tusK;d udk ol vH;k 0cHpm;cGihf r&Sad wmhygbl;/ bmjzpfvv
Ykd q
J akd wmh olt
Y wGuf &nfp;l jy;D ukov
kd f jyKaewmudk ol vH;k 0
rodEikd af wmhvyYkd gyJ/
wu,fvYkd tukov
kd t
f usK;d ay;wpfcck ak Mumifh jyw
d m bHk b0 a&mufomG ;r,fq&kd ifawmh use&f pfoal wGu
olt
Y wGuf &nfp;l jy;D jyKwh J ukov
k d &f UJ tusK;d udk taMumif;nDnw
G rf ,fq&k d if oltjynft
h 0 cHpm;cGi&h f yd S gw,f/ bmjzpfvv
Ykd q
J ak d wmh
olt
Y wGu&f nfp;l jy;D ukov
dk jf yKaewmudk taMumif;nDnw
G &f if ol odEikd v
f yYkd gyJ/
jyw
d m bHb
k 0a&mufwikd ;f vnf; &nfp;l ukov
kd &f UJ tusK;d udk cHpm;cGi&hf w
dS m r[kwyf gbl;/
xrif;qmavmifjcif;? a&rGwo
f yd jfcif;wd&Y k UJ ESyd pf ufrI 'Pfuk d tNrrJ jywf cHae&wJh ]tiwfcjHyw
d m } (ckyyd godujyw
d m )?
yljyif;wJh rD;awmufr;D vQaH wG&UJ avmifuRr;f 0g;jrKd urf 'I Pfukd tMum;rvyf cHae&wJh ]tavmifcjH yw
d m }
(edZmrwPdu
S jyw
d m )?
tol&um,fvYkd oD;jcm;ac:wJh ]tMu;D pm;jyw
d m } (umv uOu
d jyw
d m ) awG[m jyw
d m jzpfayr,fh &nfp;l ukov
kd u
f kd
om"k ac:Edik pf rG ;f r&SMd uwJt
h wGuf &nfp;l ukov
kd &f UJ tusK;d udk bmrScpH m;cGihf r&Syd gbl;/
olwpfyg;wdaYk y;wJh tpm;tpmudk trSjD yKjy;D touf&iS af e &wJh ]tay;cHjyw
d m } (y&'wLyZD0u
d jyw
d m )
wpfrsK;d wnf;om &nfp;l ukov
kd u
f kd om"kac:Edik pf rG ;f &Sw
d t
hJ wGuf &nfp;l ukov
kd &f UJ tusK;d udck pH m;cGi&hf ydS gw,f/
'Dtay;cHjyw
d m rsK;d udk ]a0rmedujyw
d m } (Adrmef&iS f jyw
d m ) vdYk trsm;u odMuygw,f/
&nfp;l ukov
kd w
f pfcu
k t&nfp;l cHy*k Kdvu
f kd aumif;usK;d jyK Edik zf t
Ykd wGuf t*Fg&yfig;csuef YJ jynfph zkH Ykd vkt
d yfygw,f/
(1) tvSLcHy*k Kdv[
f m ud,
k u
f sio
hf v
D pwJh olawmfaumif; *kPef YJ jynfph o
kH jl zpf&r,f?
(2) tvSLay;yk*Kdv&f UJ oEmefrmS ]'Duo
k v
kd [
f m wrvGef b0 ajymif;oGm;wJh b,fot
Yl wGuf &nfp;l ygw,f} vdYk
&nfp;l pdwf xm; twdtus&&dS r,f?
(3) vSLzG,yf pn;f trsK;d tpm; pHv
k if&r,f?
(4) tvSLay;yk*Kdvu
f rdr&d nfp;l wJyh *k Kdvu
f kd ukov
kd t
f rQ twef; ay;a0&r,f?
(5) wrvGeb
f 0rS t&nfp;l cHy*k Kdvu
f &nfp;l ukov
kd u
f kd 0rf;ajrmuf0rf;om om"kac:&r,f/
'Dt*Fg&yfig;csuef Y J jynfph jkyH q
D &k d ifawmh om"kac:vdu
k w
f m eJY wpfjyKdief uf tvSLyJrG mS yg0ifvLS 'gef;xm;wJyh pn;f awGeY J
emrnf omwljy;D trsK;d tpm; tvGeaf umif;rGe?f ta&twGuf tqrsm;pGm omvGew
f h J ypn;f aygif;rsm;pGmudk wrvGeb
f 0u
t&nfp;l cHy*k Kdvf aocsmayguf &&Scd pH m;&ygawmhw,f/ ]trnfw}l ]trsK;d aumif;} ypn;f awGukd ]tqwd;k } cHpm;&w,f
qdyk gawmh/
]trnfw}l vdq
Yk x
kd m;wJt
h wGuf 'Du tpm;tpmay;vSLjy;D trQa0&if [drk mS tpm;tpm jynfph o
kH mG ;ygw,f/
'Du t0wft xnfay;vSLjy;D trQa0&if [drk mS t0wftxnf jynfph o
k H mG ;ygw,f/ tpm;tpmay;vSLkeH Y J t0wftxnfyg
rjynfph Ek H ik d o
f vdk t0wft xnfay;vSLkeH v
Y J nf; tpm;tpmyg rjynfph Ek H ik d yf gbl;/ qGr;f omvSL jy;D a&rvSL&ifawmif tpm;om
&Sjdy;D a&iwfaewwfygw,f/ 'g vSLay;rS 'g&oGm;wJo
h abm&Sw
d mrdY k vSLzG,yf pn;f trsK;d tpm;pHv
k if zdY k odyt
f a&;Mu;D ygw,f/
aovGeo
f u
l kd &nfp;l wJh tvSLyJw
G pfcrk mS atmufxpfq;kH tm;jzifh pm;p&mtwGuf qGr;f wpfyef;uef? odrYk [kwf
rkew
Yf pfc?k aomufp&mtwGuf a&wpfzefcu
G ?f 0wfpHk &m t0wftxnf twGuf vufow
k yf 0gwpfxnf? odrYk [kwf
vufuidk yf 0gwpfxnf? cdpk &maqmif;p&m taqmufttHt
k wGuf xD;wpfvuf? odrYk [kwf ,yfawmifwpfacsmif;?
pD;eif;oGm;p&m ,mOftwGuf zdeyfwpf&?H tenf;qH;k vSLzG,yf pn;f ig;rsK;d yg0if&ygr,f/ 'grS pm;a&;? aomuf a&;?
0wfa&;? aea&;? oGm;vma&; tqifajyoGm;rSmyg/ use;f rma&;yg jynfph o
k H mG ;atmif vsuq
f m;wpfxyk af vmuf xnfch six
f nfh
vku
d yf gOD;/

t&Siq
f Em"du

15

shwehinthar.com

rdru
d &d k nfp;l jy;D jyKwh J tvSL'getrQtwef;udk om"kac:wJh jyw
d m wpfO;D [m jyw
d m b0u uRwv
f w
G x
f u
kd w
f h J uHyg&if
om"k ac:jy;D wmeJw
Y pfjyKd uef uf jyw
d m b0u uRwv
f w
G jf y;D uHtm;avsmpf mG ewfjynf? vljY ynf a&mufomG ;Edik yf gw,f/
uRwv
f w
G x
f u
kd w
f u
hJ H rygao;bl;qd&k ifawmh jyw
d m b0rSmyJ use&f pfov
l al wG vSL'gef; ay;wJh ypn;f awGeYJ tvm;wl
trnfw?l trsK;d aumif;? tqwd;k ypn;f awGukd oH;k aqmifcpH m;cGihf &oGm;ygw,f/
jrwfpmG bk&m;vufxufwek ;f u ok0Pbrl b
d ufukd a& aMumif;c&D;uae ta&mif;t0,fxu
G v
f mwJh
om0wjdrKdUom; ukef onfwpfpk ork'& mtv,frmS avrkew
f ik d ;f 'Pfrjdy;D uRe;f i,fwpf uRe;f ay: qdu
k af &mufomG ;ygw,f/
uRe;f tv,fu qef;Mu,fvyS wJh Adrmefwpfv;kH xJrmS qHyifzm;vsm;csxm;wJh trsK;d orD;wpfa,muf cdak tmif;aewm
awGUwJt
h wGuf tjyifbuf xGuv
f mzdYk ukeo
f nf wpfa,mufu vSr;f ac:vdu
k yf gw,f/
]em;eJrY em z0g;eJeY myg OD;&,f? uRerf rSm 0wfp&mt0wf vH;k 0r&Sv
d Y k d uk,
d w
f ;k H vH;k jzpfaeygw,f? uRerf wpfu,
dk v
f ;k H udk
qHyif awGeyYJ J zH;k xm;&ygw,f&iS ?f &Suv
f eG ;f vdYk uRerf tjyifrxGu0f w
Hh m cGiv
hf w
T yf gaemf}
]'gqdk uReaf wmfyh ck ;kH ay:u a[m'Dtay:kt
H 0wf t&Sirf udk ay;ygw,f? a&mh .... ,lyg? 'Dt0wfukd 0wfjy;D
cPavmuf tjyifxu
G cf yhJ g cifAsm}
]OD;&JU MuifemrI? ulnrD t
I wGuf aus;Zl;trsm;Mu;D wifygw,f OD;&,f? 'gayrJh uRerf wdv
Yk kd wrvGeo
f al wGukd
OD;wdv
Yk kd vlawG u ypn;f wpfcck ak y;csi&f if tJ'v
D kd wdu
k f u
kd Mf u;D ay;vdrYk &bl;av OD;&JU? ay;wJo
h u
l ay;vnf; uRerf wdu
Yk
vH;k 0 ,lvrYkd &bl;}
]OD;&JUt0wf uRerf udk ay;csiw
f ,fq&kd if OD;wdYk oabFmom; awGxrJ mS &wemoH;k yg;eJY uH? uH&UJ tusK;d w&m;udk
vufc,
H MkHunf jy;D o&P*Hw
k nfaewJh olawmfaumif;wpfa,muf ygvmygw,f/OD;&JU t0wf olu
Y kd ay;vSLjcif;jzifh
OD;u 'geukov
k d f t&if,x
l m;vdu
k yf g/ jy;D rS OD;&xm;wJ'h geukov
kd t
f zdu
Y k k d uRerf twGuf &nfreS ;f jy;D trQtwef;ay;a0vdu
k yf g/
uRerf u 0rf;ajrmufpmG om"kac: jcif;jzifh vufc,
H v
l u
k d yf ghr,f/ 'gqd&k if OD;ay;wJt
h 0wfxuf tqaygif;rsm;pGm aumif;jy;D ?
tqaygif;rsm;pGmrsm;wJh t0wftxnfawG uRerf &jyaD ygh&iS }f
Adrmef&iS f trsK;d orD;av; nTeMf um;wJt
h wdik ;f olawmfaumif; oabFmom;udk useo
f abFmom;awGu
eHo
Y m&nfawGeYJ a&csK;d ay;Mu? oifah wmfw0hJ wfpw
kH pfp0kH wfqifay;Mu? teHt
Y &omeJjY ynfph w
kH hJ pm;zG,af omufz,
G af wG
auR;arG;Mujy;D 'geukov
kd af wG t&if,x
l m;vdu
k Mf uygw,f/ jy;D rS olrudk &nfreS ;f jy;D trQtwef; ay;a0vdu
k Mf uygw,f/
olrom"kac:vdu
k w
f meJw
Y pfjyKd ief uf ewfjynfu t0wftpm;eJw
Y w
l hJ 0wfp&mrsK;d pH?k ewfjynfu tpm;tpmeJY wlwhJ
pm;p&mrsK;d pH?k jynfjh ynfph pkH ?Hk ydyk v
kd Qv
H QMH u;D olr &&So
d mG ;ygw,f/
jyw
d m EG,zf mG ; wrvGeo
f ?l wrvGeo
f m;awGukd bmypn;f ay;ay; wku
d f u
kd af y;vdrYk &ygbl;/ vufeu
YJ ikd jf y;D yJjzpfjzpf?
pm;yGaJ y:? pifay:? tkw*f al y:oGm;wifjy;D yJjzpfjzpf? yHpk w
H yl pn;f twkawG? puL awGukd rD;IUd jy;D yJjzpfjzpf vH;k 0 ay;vdrYk &ygbl;/
ay;vd&Yk w,fvYkd ,HMk unfjy;D ay;vnf; tJ'D ,HMk unfr[
I m wvJ,
G MkHunfrI (t,lvrJG )I rQomjzpfwt
hJ wGuf tcsed u
f ek ?f
vlyef;? aiGcef;Hu
k vGv
J Ykd bmtusKd ;rS r&Syd gbl;/ ,Hw
k ikd ;f jzpfwmrS r[kwb
f /J
'ghaMumifh wrvGeaf &mufaus;Zl;&Siaf wGukd wu,faus;Zl; qyfcsiw
f ,f? wrvGeaf &muf cspcf ifoal wGukd
wu,ftusK;d &ap csiw
f ,fq&kd if vGrJ mS ;wJh ay;enf;rsK;d awGukd a&SmifMuOfjy;D olawmf aumif;*kPef jYJynfph w
kH hJ &[ef;oHCm?
odrYk [kwf vl0wfaMumifawGukd rdrd ay;vd&k m ypn;f rsm; ay;vSLjcif;jzifh 'geukov
kd u
f kd ud,
k u
f t&if&atmif ,lyg? jy;D rS
tJ''D geukov
kd u
f kd wrvGeaf &muf ud,
k hf aus;Zl;&Si?f ud,
k chf spcf ifoal wGukd twdtus&nfreS ;f jy;D trQtwef; ay;a0vdu
k yf g
.... vd/Yk
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?azazmf0g&D?7?2001

t&Siq
f Em"du

16

shwehinthar.com

udk,fU&JYawmif;qkudktjrifUqHk;rSm
xm;wwfzdkh?xm;Edkifzdkh?xm;jzpfzdkh
txl;vdt
k yfvyS gw,f/
tjrifUqHk;awmif;qkudkjyKxm;&iftjrifUqHk;&JY
atmufuaumif;usKd;qkvmbfawGudkvnf;
rvdck sit
f qH;k &&So
d mG ;rSmyg/
t&Sib
f &k m; . . .
bk&m;wynfah wmf ukov
dk jf zpf aoG;vSL'gef;aewm q,fh wpfMurd f &So
d mG ;ygjyb
D &k m;? aoG;vSL'gef;&wJh
ukov
kd af Mumifh &&Sd Edik w
f hJ tusK;d w&m;rsm;udk ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifausmaf qG? ywjrm;jrKd Uopf/
'umausmaf qG&UJ ar;cGe;f udk zwfvu
kd &f w,fq&kd ifyJ bk&m;avmif; od0rd if;Mu;D udk csucf si;f owd&vdu
k rf yd gw,f/
aoG; qdw
k m cEmud,
k &f UJ tpdwt
f ydik ;f wpfcjkzpfvY k d cEmud,
k &f UJ tpdwt
f ydik ;f wpfck &ufa&mpGm vSL'gef;cJzh ;l wJh bk&m;tavmif;
od0rd if;Mu;D udk owd&rdwmyg/
bk&m;avmif; od0rd if;Mu;D [m pGeMY u
f aJ y;urf;vSL'gef;ae& wJt
h vkyrf mS tifrwef arGUavsmw
f h J 'geaysmf rif;aumif;
rif;jrwf wpfyg; jzpfygw,f/ olrif;jzpfwahJ eYupjy;D jrKd UwHcg;av;zuf&,f? jrKd Uv,faumif&,f? eef;awmfwcH g;&,f?
XmeMu;D ajcmufcrk mS tvSLr@yfMu;D ajcmufcak qmufvyk jf y;D aeYpOfaeYwikd ;f tojymajcmufoed ;f wef tvSLMu;D
ay;aecJyh gw,f/
]jyifytvSL} eJY ywfoufvu
Ydk awmh od0rd if;Mu;D rvSLzl;wJh tvSL wpfcrk S r&Syd gbl;/ ypn;f trsK;d tpm; pHv
k ifatmif
vSLzl;ygw,f/ 'gayrJh auseyftm;&rIr&Sad o;wJt
h wGuf cEmud,
k t
f pdwf tydik ;f wpfcck k ay;vSL&wJh ]twGi;f tvSL} ay;vSLcsiw
f hJ
pdwq
f E olrY mS jyif;jyxufoefvmygw,f/
tvSLcHwpfpw
kH pfa,muf ESv;kH om;vkcd si&f if ESv;kH om; xkwv
f LS r,f? tom;vdck si&f if tom;jzwfvLS r,f?
aoG;vdck si&f if aoG;azmufvLS r,f? rsupf v
d ckd si&f if rsupf x
d w
k v
f LS r,f? uRev
f ckd si&f if rif;pnf;pdrpf eG jYf y;D igud,
k w
f ikd f
uRev
f yk rf ,fvYkd tcdik t
f rmqH;k jzwfxm;wJh bk&m;avmif; od0rd if;Mu;D xHarSmuf rsurf jrifyP
k m ; tdt
k oGief YJ
odMum;rif;a&mufvmjy;D rsupf w
d pfv;kH tvSLcHygawmhw,f/
rsupf w
d pfv;k H yJ tvSLcHwyh J P
k m ;udk od0rd if;Mu;D u rsupf d ESpv
f ;k H vH;k azmufxw
k af y;vSLcJyh gw,f/ ]tckvk d rsupf Ed pS v
f ;k H
xkwf vSL&wJu
h o
k v
k d af umif;rI[m oAnKwPfawmfMu;D &JU taxmuftyHjhzpfygap} vdY k rsupf t
d vSL&JU tusK;d w&m;tjzpf
oAnKwPf awmfMu;D udyk J od0rd if;Mu;D awmifw
h cJyh gw,f/ awmifw
h cJw
h t
hJ wdik ;f vnf; oAnKwPfawmfMu;D &jy;D
bk&m;tjzpfeYJ ow0gtrsm;&JU aumif;usK;d csr;f omudk olrwlatmif &Guaf qmifawmfrEl ikd cf yhJ gw,f/
b,f ]aumif;rI} yJjyKjyK? ]awmif;qk}u odyt
f a&;Mu;D ygw,f/ vlom;awGrmS aumif;rIwpfcjk yKjy;D wdik ;f
awmif;qkwpfcak wmh tenf;qH;k &Sw
d wfMuwmrdYk ud,
k &hf UJ awmif;qkukd tjrifq
h ;kH rSm xm;wwfz?Ykd xm;Edik zf ?Ykd xm;jzpfzYkd
txl;vdt
k yfvyS gw,f/ tjrifq
h ;kH awmif;qkukd jyKxm;&if tjrifq
h ;kH &JUatmufu aumif;usK;d qkvmbfawGuv
kd nf;
rvdck sit
f qH;k &&So
d mG ;rSmyg/ txl; awmifw
h aep&m rvdyk gbl;/
&efuek u
f ae rEav;txd &xm;vufrw
S jfzwfxm;wJh ol[m yJc;l blwm a&mufygap? ompnfbw
l m a&mufygap?
qkawmif;aep&mrvdyk gbl;/ aocsmaygufa&mufygw,f/ yJc;l txd? ompnftxdyJ &xm;vufrw
S jf zwfxm;w,f
qd&k ifawmh yJc;l txd? ompnftxdyJ a&mufygw,f/ yJc;l blwm? ompnfbw
l mrSm qif; ae&pfcahJ yawmh? yJc;l [db
k uf?
ompnf[b
kd uf qufvu
kd zf Ykd vH;k 0 pdwrf ul;eJ/Y qufvu
kd cf si&f if vufrw
S x
f yf0,f? 'grSr[kwf ydu
k q
f x
H yfay;? 'gygyJ/
]oAarawe vAwd = aumif;rIjzifh rdrt
d vd&k &dS m aumif;usK;d tm;vH;k &Edik \
f } qdw
k hJ bk&m;pum;awmfet
YJ nD
b,faumif;rIurqdk b,faumif;usK;d udrk qdk ay;pGr;f Edik yf gw,f/ rdrjd yK vdu
k w
f ah J umif;rIwpfcak Mumifh vlrif;? ewfrif;vnf;

t&Siq
f Em"du

17

shwehinthar.com

jzpfEik d o
f vdk vloal X;? ewfoal X;vnf; jzpfEik d yf gw,f/ vlynm&S?d ewfynm&Sv
d nf; jzpfEik d o
f vdk vlt&d,m? ewft&d,mvnf;
jzpfEikd yf gw,f/ tjrifq
h ;kH taeeJY bk&m;awmif jzpfEikd yf gw,f/
bk&m;qk? yapuAk'q
?k t*om0uqk? r[mom0uqk qdw
k hJ txl;qkawGukd &nfreS ;f awmifw
h wJo
h al wGtaeeJY
b,faumif;rIyjJ yKjyK ]'Daumif;rI[m rdr&d vd&k m aAm"dPf&UJ taxmuf tyHjh zpfygapvd}Yk pdwn
f w
G q
f ak wmif;Edik yf gw,f/
txl;qkawGukd rarQmrf eS ;f awmhbJ d;k d;k av;eJyY J edAm efp0H ifcsiyf gw,fq&kd ifawmh aumif;rIwpfcck jk yKjy;D wdik ;f ]'Daumif;rI[m
edAm efcsr;f om&JU taxmuftyHjh zpfygap} vdYk pdwn
f w
G q
f ak wmif;&ygr,f/
edAm efukd &nfp;l wJah wmif;qk[m tjrifq
h ;kH awmif;qkyg/ edAm efbw
l mtxd ukov
kd v
f ufrw
S jf zwfxm;jy;D rSawmh
vlcsr;f om? ewfcsr;f omqdw
k hJ Mum;blwmawG jzwfoef;cGirhf &rSmudk awG;ylaep &mrvdak wmhygbl;/ aocsmayguf
jzwfoef;cGi&hf rSmyg/ vlcsr;f om? ewfcsr;f omudk b,fvykd pkH rH sK;d eJY cHpm;cGi&hf rvJqw
kd muawmh uHjyK csed rf mS xm;&Scd w
hJ hJ
ud,
k &f UJ pdwaf epdwx
f m; pdwt
f iftm;tay:rSmyJ tjynft
h 0 rlwnfygw,f/ pdwx
f m;eJx
Y u
kd w
f efwt
hJ usK;d udk rvGJ raoG
cHpm;&rSmyg/
]aoG;onftouf? toufonfaoG;} vdYk qdw
k t
hJ wdik ;f aoG;qdw
k m vlwpfa,muf&UJ toufyg/ aoG;vSLwJo
h [
l m
toufukd ay;vSL&ma&mufygw,f/ 'ghaMumifh aoG;vSL&Si[
f m jzpfav&m b0wdik ;f touf&n
S jf cif;? tema&m*g
uif;&Si;f jcif;qdw
k hJ aumif;usK;d awG&&SEd ikd yf gw,f/ txl;ojzifh aoG;tm;aumif;wJh a'gifa'gif jrnfuse;f rma&;ykid &f iS f
jzpfrmS aocsmygw,f/
aoG;&JUta&miftqif;udMk unfjh y;D yDwjd zpfr,fq&kd ifawmh jzpfav&mb0wdik ;f kyt
f qif;acsmarmvSyol jzpfEikd f
ygw,f/ yef;Eka&mif yg;jyifuav;&,f? ESi;f qDz;l EIwcf rf;av;&,f ...bmnmaygh/ aoG;aMumifh tm;&So
d mG ;wmudk MunfE;l
aer,fq&kd ifawmh tiftm; Mu;D rm;wJh vlprG ;f vloef jzpfEikd yf gw,f/ aoG;tm;jynf0h vdYk Pf &Tiv
f ef;oGm;wmudk tmkjH yK
auseyfaeOD;r,fq&kd ifawmh Pf&nf xufjrufwhJ ynm&Sd jzpfEikd yf gao;w,f/
]tpm;vSL&if tpm;aygw,f? a&vSL&if a&aygw,f}qdk wmrsK;d avmufwifruygbl; 'umausmaf qGa& ..../
ow0gawG&UJ pdwq
f w
kd muvnf; qef;Mu,fvw
S mrdYk (qef;Mu,fvv
Ykd nf; pdwv
f aYkd c:wmyg) qef;Mu,fwphJ w
d ef YJ
jyKwu
h J aH wGuvnf; qef;Mu,f vSygw,f/ uHqef;Mu,foavmuf tusK;d ay;awGuvnf; qef;Mu,fvw
S mrdY k aumif;rIuH
wpfcjk yKr,fMuw
H ikd ;f ? jyKaewdik ;f ? jyKjy;D wdik ;f ud,
k &hf UJ pdwu
f kd pHcsed t
f jrifq
h ;kH jzpfatmif? bufaygif;pHk t&nf taoG;aumif;awG
jynfph akH tmif txyfxyftcgcg jyKjyifoifyh g w,f/
uk,
d u
f pdwaf pwemjywfom;xufoefpmG tcrJv
h LS 'gef; xm;ygvsuf aoG;tvSLcHol vlemqDu aoG;zd;k
ydu
k q
f aH wmif;wmrsK;d ? aoG;tpm; jyefawmif;wmrsK;d udk Mum;cHvw
l pfpw
kH pfa,muf? odrYk [kwf wpfpw
k pfzUGJ u wu,fvdYk
vkyv
f mcJ&h ifvnf; 'gudk acgif;xJxnfjh y;D cHpm;raeygeJ/Y Mum;ayr,fh rMum;ovd?k MuKH ayr,fh rMuKH ovdk oabmxm;jy;D
vspv
f sLIvu
kd yf g/ ud,
k t
hf ydik ;f eJY ud,
k ?f olt
Y ydik ;f eJo
Y ?l ud,
k ahf pwemud,
k ?f olaY pwemol? ud,
k u
hf u
H ud,
k u
hf kd tusK;d ay;r,f?
olu
Y u
H olu
Y kd tusK;d ay;r,f? ud,
k ahf pwem udak wmh tysurf cHygeJ/Y
[dw
k avmu owif;wpfck Mum;vdu
k yf gw,f/ &efuek rf mS aemufq;k H zGiv
hf u
kd w
f h J yk*v
u
d txl;ukaq;kMHu;D wpfcrk mS
aoG;udv
k o
kd avmuf 0,f,v
l &Ykd ygowJ?h tJ'v
D kd tqifoifh 0,f,El ikd zf Ykd 'Daq;ku
H kd aoG;vma&mif;ol trsm;pku
qdu
k u
f m;orm;awGw/hJ
Edik if jH cm;wdik ;f jynfwcsKUd rSmvnf; q&m0efwcsKUd u vlem awG&UJ uk,
d w
f iG ;f t*Fgtpdwt
f ydik ;f awGuk d vlemrodatmif
ck;d ,lpak qmif;a&mif;csw,fqw
kd hJ owif;awGvnf; Mum;zl;ygw,f/
tJ'gawGuawmh avmua&;t&vnf; w&m;r0ifovdk "ra&;t&vnf; rvkyo
f ifrh vkyx
f u
kd w
f hJ tukov
dk f
trIawGjzpfygw,f/ xm;ygawmh? aoG;tvSLtusK;d eJY qufpyfaevdYk od0rd if;Mu;D taMumif; enf;enf;jyefaumufyg&ap/
od0rd if;Mu;D [m rsupf Ed pS u
f iG ;f tvif;r&awmhwt
hJ wGuf rsurf jrifb0eJY wdik ;f jynftyk cf sKyaf evdYk bmtusK;d
xl;rSmvJqjkd y;D wdik ;f jynftmPmudk trwfMu;D rsm; vufxJ tyfEv
HS u
dk yf gw,f/ &aoh&[ef;jyKjy;D w&m;bm0emeJyY J
aeawmhr,fvYdk qH;k jzwfjy;D rif;O,smOfawmtkyx
f u
J a&uefeaH b;rSm wifysOaf cGxikd &f if; rsupf t
d vSLtaMumif; pOf;pm;
yDwjd zpfaewke;f jzKe;f qdk ewfwo
Ykd eif; odMum;rif;Mu;D a&mufvmygw,f/

t&Siq
f Em"du

18

shwehinthar.com

]toifrif;Mu;D vd&k mqk awmif;awmfryl g}


]rsurf jrifb0a&mufaevdYk aowJq
h yk J vdck siyf gw,f odMum;rif;}
]toifrif;Mu;D u wu,fukd aocsiaf evdYk aowJq
h v
k ckd siw
f mvm;? 'grSr[kwf rsupf rd jrifawmhvYkd aowJq
h k
vdck siw
f mvm;}
]rsupf rd jrifawmhvYkd aowJq
h k vdck siw
f myg}
]'gqdk toifrif;Mu;D &JU rsupf t
d vSLudk opmqkMdunfyh g vm;? 'geukov
k d af umif;rIqw
k d m wrvGeaf umif;usK;d twGuf
t"du &nfp;l jy;D jyKwm rSeaf yr,fh ypKye af umif;usK;d twGuv
f nf; taxmuftuljyKw,fav}
]a0hvnfaMumifywf vkyrf aeygeJY odMum;rif;&,f? uREyfk u
f kd rsupf ad y;csiw
f ,fq&kd if odMum;rif;wefc;kd eJyY J
ay;vdu
k yf gawmh vm;}
]ewfjynfukd tpd;k &wJh odMum;rif;qdak yr,fh olwpfyg;udk rsupf ad y;Edik af vmufatmifawmh tpGr;f r&Syd gbl; rif;Mu;D ?
ud,
k 'hf ge udk tmkjH yKjy;D opmqdv
k u
kd yf g? rsupf jd yef&vmygvdrrfh ,f}
odMum;rif;Mu;D &JU tMuaH y;wku
d w
f eG ;f csuaf Mumifh od0rd if; Mu;D vnf; opmESpcf q
k v
kd u
k d yf gw,f/ yxropm&JUtqH;k rSm
rsupf w
d pfv;kH ? 'kw,
d opm&JUtqH;k rSm rsupf w
d pfv;kH jyef&wJt
h wGuf rsupf Ed pS v
f ;kH vH;k taumif;yuwdtwdik ;f
jyefjzpfomG ;ygw,f/
'gewefc;kd ? opmwefc;kd aMumifh rsupf t
d jrifprG ;f &nf[m eH&w
H pfzuf? ausmufawmifwpfzuf? ajrawmifwpfzuf
udak wmif xGi;f azmufjI rifEikd pf rG ;f &So
d mG ;ygw,f/ ywfywfvnf ,lZemwpf&m (rdik af ygif;&Sp&f m) txd jywfjywfom;om;
jrifEikd pf rG ;f &So
d mG ;ygw,f/
od0rd if;Mu;D qdw
k hJ opmESpcf u
k awmh ....
]uREkfyfqD tvSLvmcHolawG[m tvTmaygif;pHk? tqifhtwef;aygif;pHku jzpfygw,f/ b,ftvTm?
b,ftqift
h wef;u tvSLcHuyk d jJ zpfjzpf uREyf k [
f m arwmw&m;tjynft
h 0eJY cspcf ifjrwfE;k d pGm vSL'gef;cJyh gw,f/ pum;
onf rSeyf gw,f/ rSeaf om opmpum;aMumihf uREykf \
f rsupf d yuwdtwdik ;f jyefjzpfygapo wnf;}
]uREykf x
f H rsupf d tvSLvmcHwyhJ P
k m ;udk o'gMunfjzLpGmjzifh rsupf Ed pS v
f ;kH vH;k ay;vSLcJyh gw,f? tJ'v
D kd ay;vSL&wJh
twGuf uREykf rf mS ESpo
f uf0rf;ajrmufrI yDwad omreawG wzGm;zGm;eJY tiftm;Mu;D rm;pGm jzpfay:aeygw,f/ pum;
onf rSeyf gw,f/ rSeaf om opmpum;aMumifh uREyfk \
f rsupf d yuwdtwdik ;f jyefjzpfygapownf;}
bmaumif;rIyjJyKjyK? jyKaeqJtcdu
k t
f wefrY mS edAm efqw
k d h J tjrifq
h ;k H qkuyk d J awmifw
h jy;D jyKoifah yr,fh jyKjy;D aemufyik d ;f
b0 tcuftcJawG? b0vdt
k yfcsuaf wGeYJ MuKH qv
kH mwJt
h cgrSmawmh uk,
d jf yKxm;wJh aumif;rIukd wdik w
f nfjy;D opmqdk
qkawmif;cGihf &Syd gw,f/ bmrqdk jzpfEikd w
f ,fvYkd rqdv
k akd yr,fh uHtm;avsmpf mG ? tcsed t
f m;avsmpf mG twkid ;f twm
wpfct
k xdawmh tusK;d jzpfxeG ;f Edik f ygw,f/
]uREyfk o
f nf b,faeYb,f&ufrS pjy;D aoG;vSL'gef;cJyh g w,f/ aoG;vSLwm b,fEMS urd &f o
dS mG ;ygjy/D pum;onf
rSeyf gw,f/ rSeaf omopmpum;aMumihf .... bmjzpfygap} vdY k rdrv
d &k d m qk awmif;vdu
k rf ,fq&k d ifawmh aoG;vSLjcif;&JU
tusK;d [m bmygvdYk abmifcwfuefo
Y wfvYkd &Edik yf gOD;rvm;/
bk&m;tavmif; olawmfaumif;Mu;D awG qnf;yl;jznhu
f siMhf uwJh 'geyg&rDukd 'ged;k d;k yg&rD? 'geOyyg&rDeYJ
'gey&rwyg&rDvY k d oH;k rsK;d cJjGcm;Edik yf gw,f/ cEmud,
k jfyify ypn;f 0wKawG pGev
Yf w
T v
f LS 'gef;wmudk 'gek;d d;k yg&rD? t*Fgajcvuf
taoG;tom; rsupf pd wJh ud,
k t
f *Fgtpdwt
f ydik ;f awG pGev
Yf w
T v
f LS 'gef;wmudk 'geOyyg&rD? touf pGev
Yf w
T v
f LS 'gef;wmudk
'gey&rwyg&rDvYkd ac:ygw,f/
rdrcd Emud,
k x
f u
J aoG;udk azmufxw
k jf y;D vSL'gef;wJh aoG; tvSL[m bk&m;tavmif; olawmfaumif;Mu;D awG
qnf;yl; jznfh usiMhfuwJh 'geOyyg&rD ukov
kd x
f ;l Mu;D jzpfygw,fvYkd ..../
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?{jy?D 4?2001

t&Siq
f Em"du

19

shwehinthar.com

t&Sib
f &k m; . . .
vlwpfOD; aoqHk; wrvGefb0 a&muf&SdoGm;csdefwGif tMum;tjrifq&m? bdk;awmf? ewf0ifonf
ponfo
h w
l u
Ykd aoqH;k olonf rnfonfb
h b
kH 0odYk a&muf&adS eaMumif; oGm;a&muf ar; jref;ol rdom;pkwt
Ykd m;
ajymqdk a[majymaeMuygonf/ wynfh awmfov
d o
kd nfrmS xdv
k rl sm;onf trSew
f u,f od a[majymEdik jf cif;
[kw?f r[kw/f xdo
k Ykd a[majymvdu
k
f use&f pfol rdom;pk twGuf pdwcf sr;f omrIEiS hf pdwq
f if;&Jr?I rnfonfu yd?k
rydk od&dS vdyk gonf bk&m;.../
armifwnfjird ?f owif;pH*k sme,f/
'umMu;D OD;wnfjird &f UJ ar;cGe;f udk zwfvu
k d &f w,fq&k d ifyJ jrwfpmG bk&m;&Siv
f ufxufwek ;f u xif&mS ;ausmMfum;cJw
h hJ
wrvGef ynm&Sif ]0*ovkvif} udk csucf si;f owd&vdu
k rf yd gw,f/
0*ovkvif[m ]q0oDorEef} vdkYac:wJh ]vlaoOD;acgif; rEef} udk twwfynmwpfcktaeeJY
uRr;f usiw
f wfajrmufxm;ol jzpfygw,f/ tJ'D rEepf w
k jf y;D vlaoOD;acgif;cHu
G kd olv
Y ufonf;eJY acgufvu
dk f eHk YJ
OD;acgif;cHyG ikd &f iS [
f m b,fbkH b,fb0a&mufae w,fqw
kd m twwfajymEdik yf gw,f/
vlawGuvnf; ]rSev
f u
kd w
f m} qdjk y;D olw&Ykd UJ aoqH;k oGm;wJh rdbaqGrsK;d rdwaf qGtaygif;toif;awG
b,fbb
kH ,fb0a&muf aew,fqw
dk mudk 0*ovkvifxH tcaMu;aiGrsm;pGmay;jy;D oGm;a&mufar;jref;Muygw,f/
tJ'aD cwf&UJ aiGaMu;wefz;kd eJaY wmifrS &m*Pef;? axmif*Pef; ay;Mu&ygw,f/
]rSev
f u
kd w
f m} vdY k ajymEdik w
f muawmh aoqH;k ol&UJ touf &Sipf Of vlb
Y 0wke;f u taMumif;t&m? tjzpftysuaf wG
udyk g wdwd usus jyefajymjyEdik v
f Ykd jzpfygvdrrhf ,f/ vlb
Y 0wke;f u taMumif;awG jyefrajymjyEdik b
f eJ YJ 'Dval ojy;D
'Db0a&mufaew,fqw
kd mudk b,fvkd vkyjf y;D ,HMk unfvYkd &Edik yf ghrvJ/ jyefajymjyEdik v
f o
Ykd m ,Hk MunfMuwmaygh/
0*ovkvifu aoqH;k ol&UJ vm;&m*wduk d ajymjyEdik f w,fqak d yr,fh olu,
kd w
f id k f trSew
f u,f odvY k d ajymjyEdik w
f m
r[kwyf gbl;/ aoqH;k oGm;olu rEew
f efc;k d aMumifh a&muf&mb0u ae olOY ;D acgif;cGq
H rD mS jyefy;l 0ifjy;D olb,fb0a&mufae
ygw,fqkd wm vmajymjyvdYk wpfqifjh yefajymEdik w
f myg/
olu,
kd w
f ikd f tvdt
k avsmuf odwmr[kwb
f J rEew
f efc;kd aMumifh um,uH&iS f aoqH;k olu vmjyefajymjyvdYk
odwmyg/ ud,
k yf ikd t
f od r[kwyf gbl;/ wpfqifch t
H odyg/ ud,
k pf rG ;f uk,
d pf eJY odwm r[kwyf gbl;/ Mum;yGpJ m;tultnDeYJ
odwmyg/
Mum;yGpJ m;tultnDeYJ odww
hJ pfqifch t
H odrv
Ykd v
Ykd nf; jrwfpmG bk&m;eJY xdyw
f u
kd af wGUwJt
h cg 0*ovkvif
tMu;D tus,rf suf ESmysucf &hJ wmaygh/ acwfpum;eJaY jym&&if jrwfpmG bk&m;eJv
Y nf; awGUa&m 0*ovkvif taotvJ
uGaJ wmhwmygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Siu
f OD;acgif;cHG ig;ckukd wef;pDcsxm;jy;D 0*ovkvifukd tpOftwdik ;f ar;ygw,f/
]'gb,foOYl ;D acgif;cHv
G }J
]i&JusomG ;ol&UJ OD;acgif;cHyG g}
]aumif;jyD .... 'gua&m}
]wd&pmefjzpfomG ;ol&UJ OD;acgif;cHyG g}
]rSew
f ,f ... 'Dbufua&m}
]'guawmh vljzpfaeol&UJ OD;acgif;cHyG g}
][kww
f ,f ....'DO;D acgif;cHu
G }
]ewfjynfa&mufomG ;ol&UJ OD;acgif;cHyG g}
]om"k .... om"k .... 'Daemufq;kH OD;acgif;cHu
G a&m}
] .... .... .... }
aemufq;kH OD;acgif;cHyG ikd &f iS &f UJ vm;&m*wduakd wmh 0*o vkvif vH;k 0 rajymjyEdik af wmhygbl;/ rEew
f zGzpG w
k jf y;D
OD;acgif;cGu
H kd vufonf;eJY wa'gufa'gufacgufayr,fh vufonf;awGomyJjh y;D vufxyd af wGom emoGm;w,f/

t&Siq
f Em"du

20

shwehinthar.com

tajzrSeu
f awmh xGuaf y:rvm ygbl;/
tajzrSef b,fay:xGuEf ikd yf gawmhrvJ? wrvGeo
f l wr vGeo
f m;qdw
k hJ Mum;yGpJ m;tultnDrS r&awmhwmyJ/
tJ'OD ;D acgif;cHu
G &[Emt&Sijf rwfMu;D wpfyg;&JU OD;acgif;cGyH g/
&[Emqdak wmh aoqH;k jy;D &if b,fb0udrk S rvm;a&mufawmhygbl;/ b0Zmwford ;f csKyjf ird ;f oGm;ygjy/D ]ao}
jy;D &if ]qH;k } wJh aoqH;k oltppf[m &[Emyg/ &[EmuvG&J if b,forl S ]ao} jy;D ]rqH;k }ao;ygbl;/ b0c&D;topf
xyfquf&OD;rSmyg/ b0topf xyfrjzpfawmhwhJ &[Emu ol&Y UJ OD;acgif;cHrG mS b,fvv
kd yk jf y;D awmh jyefvmyl;0ifEikd yf gOD;rvJ/
'Dawmh y&avmuom;tm;ud;k eJY q&mMu;D vkyaf ewJh 0*ovkvif uGjJ yaD ygh/
yOrajrmuf OD;acgif;cG&H UJ vm;&m;*wduk d odEik d w
f h J rEef twwfrsK;d oifcsiyf gw,fvY k d awmif;qdv
k mwJh 0*ovkvifuk d
jrwfpmG bk&m;&Siu
f &[ef;0wfrS oifay;Edik rf ,fvYkd rdeMYfum;awmf rlvu
dk w
f t
hJ wGuf 0*ovkvifvnf; rEev
f ckd sipf w
d ef YJ
&[ef;jyKvu
kd &f ygw,f/ &[ef;jyKjy;D w&m;bm0emtvkyf tm;xkwv
f u
kd w
f m rMumcif&uftenf;ti,ftwGi;f rSmyJ
tbdnmOfajcmufyg;eJw
Y uG &[Emt&Sijf rwfMu;D wpfql jzpfomG ;cJyh gw,f/
tJ'aD wmhrS jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]igh om;awmfMu;D 0*o [m tckryS J ow0gawG&UJ pkw?d y#doaE (aoqH;k jcif;?
b0opf jzpfjcif;) eJY ywfoufjy;D wu,fu
h k d uRr;f usiv
f rd m oGm;ayawmh w,f} vdY k cs;D usL;*kPjfyKpum; rdeMYu
f m;awmfryl gw,f/
bmvkv
Yd q
J akd wmh ol&wJt
h bdnmOfajcmufyg;xJrmS ow0gawG&UJ pkw?d y#d oaEukd odjrifEikd w
f hJ ]'dAp uKtbdnmOf}
yg0ifaevdyYk gyJ/
]ewfrsupf }d vdaYk c:wJh ]'dAp uKtbdnmOf} udk ]pkwyl ygw Pf} vdv
Yk nf; ac:ygw,f/ (pkwd + Oyygw +
Pf/) ow0g awG&UJ pkwd (aoqH;k jcif;) eJY Oyygw(b0topfjzpfjcif;? y#doaE aejcif;) wdu
Yk kd &Si;f &Si;f vif;vif;
yDyjD yifjyif odjrifEidk w
f
hJ PfvYkd qdv
k ykd gw,f/ pkawaeqJ tcdu
k t
f wef?Y y#doaEpaeaeqJ tcdu
k f twefaY v;awGtxd
odjrifEikd pf rG ;f &Syd gw,f/
'dAp uKtbdnmOf r&wJh omrefy*k Kdvaf wGuawmh y& avmuom;&JU tultnDukd ,ljy;D wpfqifch t
H odeyYJ J
odEikd Mf uyg w,f/ y&avmuom;&JU tultnD &zdu
Yk awmh 0*ovkvifwv
Ykd kd oufqikd &f m rEew
f pfcck ?k oufqikd &f m
twwfwpfcck k wwfajrmuf xm;zdYk vdyk gw,f/
tckacwf tMum;tjrifq&mawG? bd;k awmf? r,fawmf awG? ewf0ifonfawGu aoqH;k olawG&UJ vm;&m*wdukd
a[majym aeMuwmuawmh 'dAp uKtbdnmOfwefc;kd eJY ud,
k w
f ikd o
f d ud,
k w
f ikd f jrifvaYkd [majymaeMuwm r[kwyf gbl;/
wu,fh'dApuKtbdnmOf &xm;wJhyk*dKvfawGuvnf; tJ'Dvdk vlodcH? ydkufqH,ljyD; tvkyfwpf ckvkyf
a[majymaeMurSmr[kwyf gbl;/ ud,
k &f xm;wJh tbdnmOfukd odo
k o
kd yd o
f yd f vQKUd 0Sux
f m;MurSmyg/
avmurSm ud,
k rf od? ud,
k rf wwfwhJ twwfynmawGu vnf; trsm;Mu;D &Sw
d mrdYk ud,
k rf od? ud,
k rf wwfwmeJyY J
]rjzpfEikd b
f ;l ? r[kwEf ikd b
f ;l } vdYk taMumuftuefjiif;vdYk rjzpfEikd yf gbl;/ twwf ynmwpfcck t
k m;ud;k eJY aoqH;k ol&UJ
vm;&m*wdukd rSerf eS u
f efuef a[majymEdik w
f hJ ]trSet
f uefynmonf} awG &SEd ikd yf gw,f/ &Srd mS yg/
]tppfwpfc?k twkwpfoed ;f } qdw
k t
hJ wdik ;f ud,
k w
f u,f rodbeJ YJ odoa,mif &rf;jz;D ? &rf;&T;D wJh zd;k &rf;wkw?f
r&rf;wkwf ]tMut
H zefynmonf} awGvnf; trsm;Mu;D &SEd ikd yf gw,f/ &Sad eyg w,f/ tppftwk cGw
J wfzaYkd wmh
ta&;Mu;D ygw,f/ ]csi,
hf }kH vdyYk J ajymyg&apawmh/
aoqH;k ol&UJ vm;&m*wdukd od&jcif;aMumifh use&f pfoal wG rSm pdwcf sr;f omoGm;rvm;? pdwq
f if;&JomG ;
rvm;qdw
k muawmh use&f pfoal wG&UJ pdw"f mwfcikd rf mrI? pdw"f mwfaysmn
h rhH t
I ay:rSmyJ rlwnfygw,f/
pdw"f mwfcidk rf mwJo
h al wGuawmh aoqH;k ol&UJ vm;&m*wdukd odo?d rodo?d wkev
f yI rf I &Srd mS r[kwyf gbl;/ pdw"f mwf
aysmn
h w
hH hJ olawGuawmh aoqH;k ol&UJ vm;&m*wdukd odvnf; wkev
f yI rf mS ygyJ? rodvnf; wkev
f yI rf mS ygyJ/
pdwfqif;&Jjcif;qdkwmu pdwf"mwfaysmhnHhwJholawG uef xkdufqJGxm;wJh cyfnHhnHhypnf;wpfckyg/
pdwcf sr;f omjcif;uawmh pdw"f mwfcikd rf molawG&UJ rlyikd f &wemxkyMf u;D wpfcjk zpfygw,f/
aoqH;k ol&UJ vm;&m*wduo
kd &d jcif;aMumifh tusK;d uawmh r,kwyf gbl;/ i&J? wd&pmef? vl? ewfjzpfomG ;&if
ud,
k b
f mrSrvkyf ay;Edik af yr,fh jyw
d m b0 a&mufae&ifawmh olt
Y wGuf &nfp;l jy;D ukov
kd af umif;rIawGvyk ?f trQay;a0
Edik yf gw,f/ ud,
k u
hf o
k v
dk t
f rQ udk ol om"kac:&if jyw
d m bkb
H 0u uRwv
f w
G jf y;D aumif;&mok*wd udk vm;a&mufomG ;Ekid f
ygw,f/

t&Siq
f Em"du

21

shwehinthar.com

uHw&m; avoifv
h Y k d b0wpfcrk mS acwcP aygif;qHck iG h f &Muw,f/ uHw&m; avyifv
h Y k d wpfa,mufew
Y J pfa,muf
a0;vGih f cGcJ mG Mu&w,f/ jrpfxaJ rsmaewJh aA'gyifawGvyk d J uHMuKH&if jyefqk H Mur,f/ uHao;&if jyefa0;Mur,f/ uH&nfrwlbJ
jyefMunfjzLcsif vdY k r&ovdk uHraumif;bJ jyefaygif;csiaf evdv
Y k nf; tvum;ygyJ/ ud,
k u
h f eH Y J ud,
k cf &D;ESi?f olu
Y eH Y J olc&D;ESi/f
'gyJaygh? 'gygyJ/ bmpdwq
f if;&Jp&m vdv
k v
Ykd /J ] wGcJ iG }hf MuKH wke;f ud,
k w
hf m0ef ud,
k af us? olw
Y m0ef olaus?
jy;D jyaD ygh/ ]cGcJ iG }hf MuKH cgrSawmh vGr;f raeeJaY wmh? tydyk gyJ/
odjcif;eJY rodjcif;rSm odjcif;aMumifh tusK;d qkw,
f w
k o
f mG ; Edik pf &m taMumif;r&Syd gbl;/ aumif;usK;d qd;k usK;d [m
ud,
k o
f w
d hJ todtay:rSm ud,
k b
hf ufu b,fvw
kd jHYkyefovJqw
kd hJ tcsut
f ay: rSmyJ rlwnfygw,f ...vd/Yk
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?ar?16? 2001

tnTe;f / / aw aw Zae tm0ga[wGm twaem twaem *w uxmaywd/


(ax&*gxmt|uxm? 'kw,
d wG?J 508/)
t&Sib
f &k m; . . .
em;eJrY em z0g;eJY emawmfryl gbk&m;? wynfah wmfr[m opmrJw
h hJ vifa,musmf ;aMumifh tMu;D tus,f
pdwaf omu a&mufae&ygw,fb&k m;? pdwcf sr;f omatmif w&m;"reYJ b,fvkd ESv;kH oGi;f jy;D b,fvkd ajzodr&hf r,f
qdw
k m oem;ukPma&SUxm;jy;D rdeMYf um;ay;awmfryl gbk&m;/
rrd;k oufvidI ?f &efuif;jrKd Ue,f/
rrd;k oufvidI af & ....
rrd;k oufvidI &f UJ ar;cGe;f udk zwfvu
kd &f w,fq&dk ifyJ tckw avm emrnfMu;D aewJh Edik if aH usmrf if;orD;wpfO;D &JU
tdraf xmifvrf;cGJ owif;udck sucf si;f owd&vdu
k rf yd gw,f/ ]wpfO;D wpfa,muf&UJ tcspu
f k d &,lzY k d rMuKd;pm;awmhbJ y&dowf&UJ
tcspu
f x
kd m0& &,lEikd zf yYkd J MuKd ;pm;oGm;ygawmhr,f} vdv
Yk nf; tifwmAsL;wpfcrk mS olru &ifziG x
hf m;ao;w,fav/
[kwyf gw,f/ wpfO;D wpfa,muf&UJ tcspq
f w
kd mu wPSm"mwfawG vTr;f jcKH aejy;D y&dowf&UJ tcspu
f awmh
arwm"mwfawG rTr;f xHak eygw,f/ wPSmcspu
f kd awmifw
h &if awmifw
h aecsed rf mS vnf; wPSmpdwef YJ ylavmif&ovdk
&&Sv
d mcsed rf mS vnf; oHa,mZOf rD;awGeYJ uRr;f jrKd u&f ygw,f/ arwmcspu
f kd arQmv
f if&h ifawmh arQmf vifah ecsed rf mS vnf;
arwmpdwef YJ at;jr&ovdk &&Sv
d mcsed rf mS vnf; arwma&mifjyefawGeYJ csr;f ajr&h ygw,f/ (wPSmcspef aYJ wmh pdwEf v
S ;kH
tylavmif rcHcsiyf geYaJ wmh a&Trif;orD;a& ..../)
Ak'b
mom0ifawG&UJ tajccHtusq;kH ,HMk unfcsuu
f awmh uHeu
YJ &H UJ tusK;d w&m;ygyJ/
]aumif;wmvkycf &h J if aumif;usK;d &r,f? raumif;wm vkycf &h J if raumif;usK;d &r,f? tcsKad phpu
k d cf &h J if tcsKyd ifaygufjy;D
tcsKo
d ;D pm;&r,f? tcg;aphpu
kd cf &hJ if tcg;yif aygufjy;D tcg;oD;pm;&r,f? ud,
k pf u
kd w
f rhJ sK;d apheYJ xdu
k w
f efwt
hJ yif aygufjy;D
tJ't
D yifeYJ vdu
k zf ufwhJ toD;udyk u
J ,
kd pf m;&r,f? ud,
k v
f yk cf w
hJ hJ tvkyef YJ oufqikd w
f hJ tusK;d w&m;udk ud,
k yf J cHpm;&r,f?
tvkyq
f w
kd m uH? uHqw
kd m tvky?f ud,
k u
hf u
H ud,
k b
hf 0udk pDrw
H ,f? ud,
k b
hf 0&JU zefqif;&Si[
f m ud,
k v
f yk cf w
hJ hJ uHw&m;}
tJ'v
D kd em;vnf vufcH ,HMk unfxm;Muygw,f/
tcspaf &;? tdraf xmifa&;rSm tusK;d ay; raumif;wm[m tcspaf &;? tdraf xmifa&;eJY ywfoufwh J raumif;uHawG
twdwu
f jyKvyk cf zhJ ;l vdyYk g/ olwpfyg;&JU cspjf cif;udk cJcG w
hJ o
hJ ?l olwpfyg;tdrf axmifukd jyKd uaJG pcJw
h o
hJ [
l m tcspaf &;?
tdraf xmifa&;rSm b,fvkd enf;eJrY S tusK;d ay;raumif;Edik yf gbl;/
orD;&nf;pm;csp?f vifr,m;cspaf wGukd jzKd crJG S tcspu
f rH aumif;wm r[kwyf gbl;/ arwmcsp?f oHa,mZOfcspef YJ
cspMf uol rnfou
l rkd qdk wuGw
J jym;pD a0;vGio
hf mG ;atmifvyk &f if jzpfav&m b0wdik ;f ud,
k cf spw
f o
hJ al wGeYJ ]qHEk ikd cf iG }hf
arS;rdeS af ysmufu,
G jf y;D ]vGr;f qGwcf iG }hf ]wrf;wcGi}hf awGom &Sio
f efMu;D xGm;vmEdik yf gw,f/

t&Siq
f Em"du

22

shwehinthar.com

atmufxpfq;kH iSuu
f av;? ig;uav;awG? aMumif uav;? acG;uav;awGukd olwrYkd o
d m;pk? olwt
Ykd odu
k t
f jrKH
uae cGcJ mG Ekw,
f jl y;D arG;jrLodr;f ydu
k x
f m;cJ&h ifawmif tJ't
D ukov
kd u
f u
H oltusK;d ay;wJb
h 0rSm um,uH&iS u
f kd
tcspu
f aH col? tvGr;f uHa0 oljzpfatmif pGr;f aqmifzefw;D Edik yf gw,f/
tcspfa&;? tdrfaxmifa&;udk tkyfqdk;tusnf;wefapwJh aMumufp&mtaumif;qHk;uHuawmh
]umarokrpd m pm&uH} ygyJ/ ]umr*kPu
f pd r mS rSm;rSm;,Gi;f ,Gi;f jyKusiw
hf u
hJ }H vdYk t"dym ,f&yg w,f/ ud,
k &hf UJ umrydik f
r[kwo
f al wGeYJ umrudp azmufjyef&if ]umarokrpd m pm&uH} xdu
k yf gw,f/ olwpfyg; om;r,m;eJY azmuf jyef&ifawmh
]y&'g&uH} xdu
k w
f ,fvv
Ykd nf; ac:ygw,f/
twdwb
f 0awGu umrudp azmufjyefcw
hJ o
hJ [
l m umr udpw
pfpw
d w
f pfyikd ;f yg0ifwhJ tcspaf &;? tdraf xmifa&;
awGrmS uHq;kd wwfygw,f/ ud,
k &hf UJ tdraf xmifzufu ud,
k t
hf ay: opmuif;rJh wm[m ud,
k &hf UJ twdwu
f ]opmrJu
h }H u
ud,
k u
hf kd tusK;d ay;wm ygyJ/
ud,
k &hf UJ ESv;kH vrf;aMumif;rSm cHaewJu
h Re;f [m ud,
k u
f ,
kd f wdik f zGUJ pnf;wnfaqmufxm;cJw
h u
hJ Re;f yg/ b,forl jyK
rdrrd aI yghaemf/ ]ESv;kH vrf;aMumif;rSm uRe;f cHaew,f} vdYk [pfatmfa<u;aMumfaewm[m ]twdwb
f 0awGu tcspaf &;?
tdraf xmifa&;awGrmS opm,Gi;f ysucf yhJ gw,f? ud,
k u
f siafh zmufjyefcyhJ gw,f} vdYk xkwaf zmf0efcaH ewmygyJ/
uHw&m;&JU obm0udk taMumif;tusK;d qufpyfjy;D pOf; pm;qifjcifEik d rf ,fq&k d ifawmh ud,
k ch f ifyeG ;f &JU opmrJrh t
I ay:
rrd;k oufvidI t
f aeeJY twdik ;f twmwpfct
k xd cGiv
hf w
T af jzodrEhf ikd rf ,f xifyg&JU/
'gayrJh cGiv
hf w
T af jzodrahf ekeH YJ rjy;D ao;bl; rrk;d oufviId f a& ..../ ud,
k Mf uKH awGUae&wJh tqd;k avmu"Hxu
J ae
tESpo
f m& wpfcck ak wmh xkw,
f El ikd af tmif MuKd ;pm;&ygOD;r,f/ tI;H xJu t jrwfxu
G af tmif vky&f ygOD;r,f/
jrwfpmG bk&m;&Sif vufxufwek ;f u om0wjd rKd UrSm odyf acsmodyv
f w
S hJ trsK;d orD;wpfO;D &Scd zhJ ;l ygw,f/ twdwu
f H
taMumif; w&m;aMumifh olr&JUcifyeG ;f onfu olrudk vH;k 0rcspyf gbl;/ wjcm; trsK;d orD;wpfa,mufeY J rsuEf mS ajymifwu
k d jfy;D
vlraI &;azmufjyef aeygw,f/
ud,
k u
hf kd rcspv
f ?Ykd ud,
k t
hf ay: opmrJv
h q
Ykd jkdy;D olru pdwf vnf; rnpfygbl;/ pdwv
f nf;rqd;k ygbl;/ ]vifu
rcspaf wmh vifeY J tcsed jf zKe;f p&mrvkad wmhb;l aygh} vdY k ESv;k H oGi;f jy;D tcsed &f o
d S rQ 'ge? oDv? bm0em ukov
k d af umif;rIawGuyk d J
pdwt
f m;xnfh jyKvyk af e vdu
k yf gw,f/
txl;ojzifh t&Sio
f m&dyw
k & meJY t&Sirf [marm*vm ef t*om0urax&fMu;D ESpyf g;udk tdrrf mS aeYpOfqrG ;f yifv
h LS jy;D
w&m;em,lygw,f/ w&m;emvdu
k ?f w&m;tm;xkwv
f u
k d ef Y J MuKd;pm;vdu
k f wm odyrf MumcifrmS yJ aomwmyef t&d,mrav;
jzpfomG ;cJyh gw,f/ ]vifuraygif;csirf aS wmh tdrrf mS aevnf;tydyk }J qdjk y;D &[ef;jyKvu
kd w
f m odyrf MumcifrmS yJ &[Em
t&Sirf av; jzpfomG ; jyefygw,f/
wu,fvo
Ykd m olr&JUcifyeG ;f u olrudo
k yd cf sp?f odyMf uifemaer,fq&kd if tckvkd w&m;t&om cHpm;cGi&hf rSm
r[kwyf gbl;/ a,musmf ;t&omeJY edAm eft&om b,fvrkd S EdiI ;f ,SOv
f rYkd &atmif uGmjcm;vGe;f vSygw,f/ edAm eft&omudk
tqift
h jrifq
h ;kH cHpm;cGi&hf aerSawmh a,musmf ;t&omqH;k I;H cJw
h mudk ESajrmwrf;waep&m vkyd gOD;rvm;/ wu,fqkd
ud,
k t
hf ay: rMuifemwJh cifyeG ;f onfukd aus;Zl;wifp&mawmif aumif;ygao;w,f/
olwEYkd pS af ,mufyJ b0wpfcrk mS jA['wfrif;om;eJY tod wmblrif;orD;qdjk y;D awmf0ifZeD;armifEjHSzpfczhJ ;l ygw,f/
zcifb&k if Mu;D u tmPmvkrmS pd;k &drjf y;D wdik ;f jynfu ESix
f w
k v
f u
kd v
f Ykd olwYkd ESpOf ;D bk&m;tavmif;awmf&aoh oDwif;oH;k &m
[dr0EmawmxJrmS aexdik cf MhJu&ygw,f/
wpfaeYawmh odyaf csmodyv
f w
S hJ udE& rD av;wpfO;D udk opfcufweJ ef;teD;rSm rarQmv
f ifb
h J jrifawGUvdu
k &f ygw,f/
udE& rD av;udk jrifjrifcsi;f csprf o
d mG ;wJh rif;om;[m ]rdz&k m;ajrm ufr,f} qdw
k hJ tMut
H pnfeYJ udE& rD av;aemuf
waumufaumuf ajy;vdu
k yf gawmhw,f/
rif;om;&JUopmazmufru
I kd jrif&wJh rif;orD;vnf; rif;om;tay: oHa,mZOfjywfjy;D bk&m;avmif;&aohxrH mS
ur|mef; oif,t
l m;xkwv
f u
kd w
f t
hJ wGuf wpfcPcsi;f twGi;f rSmyJ psmeftbdnmOfawG &&So
d mG ;ygw,f/
awmuRr;f wJh udE& rD av;eJY ajc&mjywfjy;D vufavQmjhyef vmwJh rif;om;udk aumif;uifay:uae EIwq
f ufpum;
ajymMum;jy;D a0;&mudk ajy;cGmxGuo
f mG ;ygawmhw,f/ rif;orD;&JU EIwq
f ufpum;u ....

t&Siq
f Em"du

23

shwehinthar.com

]wpfcsed u
f ]armif} vdYk tjrwfwEd;k ac:cJ&h wJh rif;om;a&? &Si&hf UJ opmrJrh aI Mumifh uRerf psmefcsr;f om &cJyh gjy?D
wu,fawmh uRerf &JU psmefcsr;f om[m &Siaf y;wJch sr;f omyg? 'Dt
h wGuf &Siu
hf kd uRerf aus;Zl;trsm;Mu;D wifygw,f}
]'gayrJh wpfcsed u
f &Sit
h f ay:xm;&Scd w
h J h J uRerf &JU tcspf awG? uRerf &JUoHa,mZOfawGuawmh uRerf &JU ESv;k H om;uae
jyKwu
f somG ;cJyh gjy?D uRerf &ifxrJ mS &Sirf &Sad wmhygbl;/ vTet
Y J jzwfc&H wJh qifp,
G f jyefrqufEik d af wmhovdk &Sief u
Y J Rerf Mum;rSm&Sw
d hJ
aESmifMuKd ; awGuv
kd nf; jyefqufvYkd r&Edik af wmhygbl;/ wpfppD usK;d yJah <urGchJ ygjy/D bmyJjzpfjzpf &Siu
hf kd uRerf aemufq;kH
EIwq
f ufcyhJ gw,f}
todwmblrif;orD;&JU EIwq
f ufpum;udk Munf&h if olr&JU&ifxrJ mS aomuql;ajimifh ruse&f pfcb
hJ ;l ? olr&JU
pdwt
f pOf[m ylavmifjcif;r&S?d yuwdat;csr;f aew,fqw
kd m xif&mS ;ygw,f/ omoemyumvrdo
Yk m psmefcsr;f omeJyY J
jird ;f at;rI&,lc&hJ wmyg/
'Davmufq&kd if rrd;k oufvidI f taeeJY bmvkyo
f ifw
h ,f qkw
d m odavmufygjyaD emf/ 0wKawG? ky&f iS af wGxu
J vkd
]aemufq;kH xGuo
f uftxd l;oGypf mG cspaf erSmygarmif} vdv
Yk nf; pdwu
f ;l r,OfygeJ?Y oDcsi;f awGxu
J vdk ]&ufpuf
wwfwrhJ if;&JUtem;rSm &ufpufrI awGc,
H cl siw
f ,f} vdv
Yk nf; wrf;wraeygeJ/Y vufawGUb0rSm pdwcf sr;f omzdeYk YJ jzpfEidk &f if
b0vGwaf jrmufrI &zdt
Yk wGuo
f m twwfEikd q
f ;kH MuKd ;pm;yg/
a&S;olawmfaumif;awGx;kH ESv;kH rljy;D w&m;eJY arGUaysmyf g/ w&m;rsm;rsm;em? w&m;pmtkyrf sm;rsm;zwf? ukov
kd f
aumif;rIrsm; rsm;jyK? w&m;rsm;rsm;tm;xkwaf ygh/ ESmoD;0 avxd&mt&yf owd uyfjy;D av0if&if ]0ifw,f}? avxGu&f if
]xGuw
f ,f}vdY k Irw
S f &wJt
h vkyu
f awmh oD;jcm;xdik &f if;eJaY &m? oGm;&if;vm&if;a&m vkyf vdY k vG,u
f yl gw,f/ pGpJ NJrG NJrv
J yk Mfunf&h if
pdwaf wGtxl;at;csr;f vmrSmyg/
aomurSeo
f rQ cspjf cif;aMumifh jzpf&wmyg? csppf &mwpf ck&&dS if aomuwpfc&k rdS ,f? csppf &m q,fc&k &dS if aomu
q,fc&k rdS ,f? csppf &m trsm;Mu;D &S&d ifawmh aomu trsm;Mu;D &Srd ,faygh/ aomujird ;f csi&f if csppf &mawGukd
avQmyh pfEikd &f r,fav/ csp&f r,fh ol? csp&f r,ft
h &m enf;yg;oGm;av? aomurD;vnf; csKyjf ird ;f oGm; avygyJ/
csp&f ol&UJ pdr;f um;&ufpufr?I jrwfE;kd &ol&UJ opmuif;rJh rI[m pdwx
f m;wwfot
l wGuaf wmh wefz;kd rjzwfEikd w
f hJ
b0vGwf ajrmufrI qkvmbfMu;D ygyJ/ toH;k cswwfol wpfa,muftwGuf tcspu
f aH cwm[m tESpu
f seaf pzdyYk gyJ ....
vdYk ..../
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?ZGe?f 27?2001
t&Sib
f &k m; . . .
aemufq;kH yGiahf wmfrcl ahJ om a*gwrAk' jrwfpmG bk&m;\ bJUG trnfreS u
f kd odvydk gonfb&k m;/ tcsKUd u
Ak'? tcsKd Uu a*gwr? tcsKUd u ousrek ?d trsK;d rsK;d ac:aeMuygonfb&k m;/
armifausmu
f u
dk 0kd if;? &efuif;jrKd Ue,f/
'umausmu
f akd & ....
'umausmu
f &kd UJ ar;cGe;f udk zwfvu
kd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ bJUG trnfwpfcek yYJ wfoufjy;D
[kwaf vmufw,f? [kwaf vmufw,fvYkd acgif;wndwn
f w
d ef YJ rSwcf sucf sczhJ ;l wJh ]OyuwuweG ;f } Mu;D udk csucf si;f
owd&vdu
k rf yd gw,f/
OyuwuweG ;f Mu;D [m jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd r[maAm"d yifeYJ Ak'* ,mtMum; vrf;c&D;wpfae&mrSm
zl;awGUcGi&hf cJw
h myg/ oluvnf; c&D;wpfct
k oGm;? jrwfpmG bk&m;&Siu
f vnf; w&m;OD; "rpMum a[mzdYk rd*'g0keaf wmudk
t<u? vrf;c&D;rSm c&D;&ifqikd f qHak wGUMuwmyg/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ Munfvifoef&Y iS ;f wJh toa&awmfukd zl;jrif&wJh OyuwuweG ;f Mu;D [m vlcsi;f rodayr,fh
oabmus ESpo
f ufveG ;f vdYk jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ teD;tyg; csO;f uyfjy;D ar;cGe;f awG w&pyf ar;ygawmhw,f/
]igh&iS f ....? oif&h UJ rsupf ?d em;? ESm? vQm? ud,
k ?f pdwq
f w
kd hJ ajEa jcmufyg;[m MunfvifveG ;f vSygw,f/

t&Siq
f Em"du

24

shwehinthar.com

oif&h UJ ud,
k t
f a& tqif;[mvnf; txl;oef&Y iS ;f pifMu,fjy;D jyKd ;jyKd ;jyufjyuf ta&mif xGuv
f aYkd eygw,f/ igh&iS f ....?
oif[m b,fq&mudk &nfreS ;f jy;D awmh &[ef;jyKcw
h J mygvJ? oifq
h &mu b,fov
l ?J b,fow
Y l &m; udk oifEpS o
f ufygovJ}
OyuwuweG ;f Mu;D &JU ar;cGe;f awGukd jrwfpmG bk&m;&Siu
f *gxmav;yk'ef YJ tckvkd ajzMum;awmfrv
l u
kd yf gw,f/
]Oyu ....? ig[m w&m;tm;vH;k udk vTr;f rd;k Edik w
f o
hJ ?l w&m; tm;vH;k udk tuket
f pif t<uif;rJh odjrifwo
hJ ?l
w&m;tm;vH;k tay: rSm udavomvdr;f usu
H yfjijd cif; tvsO;f r&Sw
d o
hJ ?l w&m;tm;vH;k udk y,f&mS ;pGeyYf pfjy;D wJo
h ?l
wPSmuke&f medAm efrmS vGwv
f w
G u
f Rwu
f Rwf ouf0ifwnfaeoljzpfygw,f/ w&m;tm;vH;k udk q&mr&S?d rdru
d ,
k d f ydik
f PfeY J
xd;k xGi;f odjrifcw
hJ mjzpfvYkd ighrmS q&m&,fvYkd nTejf y&r,fh ol b,forl sm; &SOd ;D rSmvJ}
]Oyu ....? ighrmS q&mqdw
k m r&Syd gbl;? ighxuf jrwfwhJ q&mqdw
k m tomxm;? igeJY wef;wlwo
hJ al wmif
r&Syd gbl;? ewfeYJ wuGaom owavmuMu;D wpfcv
k ;kH rSm igeJY EIid ;f ,SOpf &myk*Kdvf wpfO;D wpfa,mufrS r&Syd gbl;}
]Oyu ....? ig[m avmurSm ylaZmftxl;udk cHxu
kd w
f o
hJ ?l twkr&Sd qH;k roGeo
f ifEikd pf rG ;f &Sw
d q
hJ &m?
w&m;tm;vH;k udk trSet
f wdik ;f ud,
k yf ikd
f PfeYJ odjrifEikd w
f hJ wpfO;D wnf;aom yk*Kdv?f udav omrD; jird ;f at;jy;D wJo
h l
jzpfygw,f}
]Oyu ....? ig tck "rpMumw&m; a[mzdYk umodwikd ;f ? Am&mPoDjynfu rd*g'g0keaf wmudk oGm;rvdyYk g/
ynmrsupf rd &Sw
d hJ twGuf tuef;vdjk zpfaewJh ewfvo
l w0gawGtv,frmS w&m; a'oemwnf;[laom tjrKd upf nfMu;D
du
k w
f ;D aqmf&rG ;f vdu
k Of ;D r,f}
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ajzMum;csuaf wGukd tm;&auseyfveG ;f vdYk OyuwuweG ;f Mu;D u ....
]igh&iS f ...? tck oifajymwJt
h wkid ;f qd&k if oif[m ]teEZed } bJUG trnf&wJh yk*Kdv
x
f ;l yk*Kdv
jfrwfwpfO;D jzpfrmS ayghaemf}
tJ't
D cg jrwfpmG bk&m;&Siu
f ....
][kwyf gw,f .... Oyu? ig[m ]Zde} bGUJ trnf&wJh yk*Kdvf wpfO;D jzpfygw,f/ igeJY oabmobm0csi;f wlwhJ
bk&m;&Siftm;vHk; [m t&[wr*fPf&wmeJYwpfjydKifeuf ,kwfnHhwJhudavomeJY tukodkvfw&m;awGudk
t<uif;rJah tmifjrifc?h J tEdik ,
f El ik d cf w
h J mrdY k ]Zde} qdw
k h J bJUG trnf&Muygw,f/ igvnf; tJ'b
D &k m;&Siaf wGvyk d J t&[wr*fPfeY J
udavomw&m;? tukov
kd w
f &m; t,kwf tnHah wGukd t<uif;rJh atmifjrifc?hJ tEdik ,
f El ikd cf w
hJ mrdYk ]Zde}qdw
k hJ bJUG trnf
&Syd gw,f}
tJ'Dtcg Oyu wuwGef;MuD;u ]igh&Sif ....? oifajymwm [kwfavmufw,f? oifajymwm
[k w f a vmuf w ,f } vd k Y a&&G w f &if ; cgif ; wnd w f n d w f e J Y vrf ; z,f a &S m if v T J j yD ; ol o G m ;vd k & mc&D ; ud k
qufvufxu
G cf mG oGm;ygawmhw,f/
Oyu wuweG ;f Mu;D u jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ bJUG trnfuk d ]teEZed } vdY k owfrw
S cf yh J gw,f/ jrwfpmG bk&m;&Siu
f vnf;
t aMumif;jycsufeJYwuG twnfjyKay;cJhygw,f/ aemifwpfcsdef jrwfpGm bk&m;&SifxHarSmuf uRwfwrf;0ifzdkY
a&mufvmawmhvnf; Oyu wuweG ;f Mu;D u jrifjriforQ &[ef;&Siv
f al wGuk d ]teEZed b,f t&yfrmS aeovJ} ]teEZed
b,frmS vJ} vdyYk J ar;jref;cJyh gw,f/
wu,fawmh ]teEZed }qdw
k b
hJ UJG trnf[m *kPyf 'k u
f kd tpGJ jyKjy;D ac:a0:wJb
h UJG trnfyg/ ]teE}qdw
k m
]tqH;k r&So
d jd rifo}l ? ]Zde} qdw
k m ]&efrm&ftm;vH;k udk atmifEidk o
f }l ? *kPyf 'k Ef pS cf u
k kd aygif;vdu
k af wmh ]teEZed } qdw
k hJ bJUG trnf
jzpfvmwmygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPyf 'k rf eS o
f rQ ( t&nftcsi;f rSeo
f rQ) bJUG trnf jzpfciG &hf ydS gw,f/ *kPyf 'k af wGu
ra&rwGuEf ikd af tmif rsm;vGe;f awmh jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ bGUJ trnfawGuvnf; ra&r wGuEf ikd af tmif rsm;aeawmhwmaygh/
OyuwuweG ;f Mu;D udk rdeYf Mum;awmfrw
l phJ um;&yfawGxrJ mS udyk J ]*kPyf 'k t
f aMumif;jyK bJUG trnf} awG trsm;Mu;D ygygw,f/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ trnfukd (1)vlb
Y 0trnf? (2)bk&m; trnf? (3)*kPyf 'k t
f rnfvYkd oH;k rsK;d cGjJ cm;Edik yf gw,f/
vlb
Y 0trnf uawmh ]od'w
} vdaYk c:ygw,f/ ]tusK;d tm;vH;k jy;D pD;Edik o
f }l vdYk t"dym ,f&ygw,f/ (od'= jy;D pD;? tw=tusK;d )
bk&m;trnfu awmh ]a*gwr} vdYk ac:ygw,f/ a*gwr rsK;d EG,u
f qif;oufvm olrYkd rsK;d EG,&f UJ trnfukd tpJjG yKjy;D
ac:wmyg/

t&Siq
f Em"du

25

shwehinthar.com

wcsKUd bk&m;&Siaf wGu vlb


Y 0trnfeYJ bk&m;trnftwlwl ygyJ/ Oyrm vlb
Y 0wke;f u 'DyuF&mrif;om;u
bk&m;jzpfawmh 'DyuF&mbk&m;? vlb
Y 0wke;f u r*Fvrif;om;u bk&m;jzpfawmh r*Fvbk&m;? vlb
Y 0eJY bk&m;b0
trnfrajymif;bJ wpfrsK;d wnf; ac:a0:Muygw,f/
vlb
Y 0wke;f u od'w
r if;om;vdaYk c:ayr,fh bk&m;jzpfwhJ tcg od'w
b
&k m;vdrYk ac:wmuawmh a*gwr
jrwfpmG bk&m;&JU xl;jcm;csuw
f pfcyk aJ ygh/ t&Sio
f m&dyw
k ( t&yfo;kH t&Sio
f m&dyw
k & m) rax&fukd vlb
Y 0trnf ]Oywd}eJY
rac:bJ ]om&dyw
k } (om&D ykaP;r&JUom;) vdYk ac:ovdyk gyJ/ t&Sirf [muyrax&fvnf; vlb
Y 0wke;f u ]ydyv
}d
uae&[ef;jzpfvmawmh ]uy} &,fvYkd jzpfvmcJw
h ,fr[kwv
f m;/
trsm;tm;jzifah wmh bk&m;&Siaf wG? &[ef;awmfawG&UJ vlY b0trnfe?YJ bk&m;b0? &[ef;b0trnfawGu
wlnMD uwmrsm; ygw,f/ wcsKUd wavavmufyJ uGv
J MJGuwmyg/ tckacwfrmS awmh jrefrmtrnf? odrYk [kwf oufqidk &f m
vlrsK;d trnfuae ygVdtrnfukd ajymif;vJrn
S ahf c:MuwmrdYk vltrnfeYJ &[ef;trnfwjcm;pD jzpfaeMuygw,f/
tck OD;yOi;f wdYk aexdik w
f u
hJ rm (b'urm)rSm bk&m;ig;qlyiG w
hf ,fqw
dk m 'umausmu
f kd Mum;zl;rSmyg/ tJ'b
D &k m;
ig;ql&UJ bGUJ trnfukd ]uukoef? aumPm*kr?f uy? a*gwr? t&darw,s} vdyYk J oH;k EIe;f Muwmudk Munfjh cif;tm;jzifh
OD;yOi;f wdYk jrwfpmG bk&m; &Si&f UJ bJUG trnf[m ]a*gwr} ygyJ 'umausmu
f akd & ..../
'gayrJh av;pm;xdu
k w
f hJ ud,
k rhf b
d ? ud,
k q
hf &morm;? ud,
k hf aus;Zl;&Siaf wGukd rl&if;trnftwdik ;f ac:a0:oH;k pGjJ cif;
rjyKwm[m vl,Ofaus;awG&UJ "avhx;kH pHjzpfvYkd jrwfpmG bk&m;taMumif;ajym&if b,foal wmfaumif;urS ]a*gwr} vdYk
roH;k EIe;f Muygbl;/ bmom jcm; yk*Kdvaf wG? t,ltusihf rwlwhJ omoemy wdwad wGuom ]a*gwr}? ]&[ef;a*gwr}
vdYk oH;k EIe;f Muwmyg/
Ak'bmom0ifawG? olawmfaumif; olawmfjrwfawGu awmh udk,fMunfndK&m *kPfawmfwpfckckeJY
jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd emrf pm;oH;k EIe;f Muygw,f/ toH;k trsm;qH;k uawmh ]Ak'} ygyJ/ ]bk&m;} qdw
k phJ um;vH;k udu
k ]Ak'} qdw
k hJ
pum;vH;k uae tqifq
h ifh a&GUavsm vmcJw
h myg/
]Ak ' } qd k w m jrwf p G m bk & m;&S i f & J U *k P f y k ' f t rnf y gyJ / ]op m av;yg;ud k ud k , f w d k i f o d j cif ; ?
olwpfyg;udv
k nf;odatmifa[mEdik f jcif;} qkw
d hJ *kPyf 'k af Mumifh tvdt
k avsmufyikd q
f ikd v
f mwJh bGUJ trnf yg/
bk&m;yGiah f wmfr&l jcif;&JU t"du&nf&,
G cf suu
f k d vd&k if;wd&k iS ;f rD;armif;xd;k jyEdik w
f mrkY d ]Ak'} qdw
k h J *kPyf 'k t
f rnfeyY J J bk&m;&Siw
f ik d ;f
udk &nfneT ;f oH;k EIe;f Muygw,f/
]Ak'} qdw
k hJ bJUG trnf[m OD;yOi;f wdYk jrwfpmG bk&m;&Siw
f pf qlwnf;&JU bJUG trnfr[kwyf gbl;/ yGijhfy;D ? yGiq
hf ?J
yGiv
hf wUH jrwfpmG bk&m;&Sit
f m;vH;k &JU bGUJ trnfjzpfygw,f/ OD;yOi;f wdYk jrwfpmG bk&m; &Sif wpfqw
l nf;eJo
Y m oufqikd w
f hJ
bGUJ trnfuawmh ]a*gwr} ygyJ/
'umausmu
f Ykd ar;cGe;f rSm ygwJh ]ousrek }d qdw
k muawmh ]ous} qdw
k m omuD0ifrif;rsK;d ? ]rke}d qdw
k m
opmav;yg;odo?l ESpcf ak ygif;vku
d af wmh ousrek ?d 'gvnf; jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPyf 'k f trnfygyJ/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPyf 'k af wG (*kPaf wmfawG? t&nft csi;f awG) u toacst
F eE ra&rwGuEf ikd af tmif
rsm;jym;vSwmrdYk *kPyf 'k t
f rnfawGvnf; jrwfpmG bk&m;&Sirf mS toacst
F eE ra& rwGuEf ikd af tmif rsm;jym;vSygw,f/
*kPyf 'k t
f rnfwikd ;f &JU aemufu,
G rf mS MunfnKd av;jrwfz,
G ?f vdu
k ef mwkusizhf ,
G f t"dym ,f tESpf awGu eufidI ;f pGm
ude;f 0yfaewmrdYk ud,
k phf w
d "f mwfeYJ ud,
k v
hf yk &f yfukd toefpY ifq;kH ? tjrifjh rwfq;kH wnfaqmufvo
dk w
l ikd ;f jrwfpmG bk&m;
&Sief YJ *kPyf 'k af wGukd ESv;kH om;xJrmS tNrw
J rf; azmfxw
k q
f ifjcif aeoifyh gw,fvYdk ..../
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?Mo*kw?f 22?2001

t&Siq
f Em"du

26

shwehinthar.com

y"med,*Fw&m;ig;yg;udk
a,m*D&t
YJ m;ig;yg;vdhk
ac:Edkifygw,f/a,m*DrSef&if
,HkMunfrItm;?usef;rmrItm;
dk;ajzmifUrItm;?&JY&ifUrItm;eJh
odjrifrItm;qdkwJU
tm;ig;yg;eJjh ynfUpk&H ygr,f/
t&Sib
f &k m; . . .
y"med,*Fw&m;ig;yg;eJY jynfph &kH if ntm;xkwf reuf w&m;&Edik w
f ,f? reuftm;xkwf nw&m;&Ekid w
f ,fvYkd
q&mawmf wpfyg; a[mxm;wm zwfz;l ygw,fb&k m;? y"med,*Fw&m;ig;yg; udk rod ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifjrpfajc? &efuek jf rKd U/
'umarmifjrpfajca& ....
'umjrpfajc&JUar;cGe;f udk zwfvu
kd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Siv
f ufxufwek ;f u xif&mS ;ausmMf um;cJw
h hJ qifp;D
cRe;f udik yf nm&Sif ]aAm"drif;om;}udk csucf si;f owd&vdu
k rf yd gw,f/
aAm"drif;om;u ol&Y UJ qGr;f auR;yGw
J pfcrk mS oHCmtm;vH;k qGr;f bkO;f ay;tjy;D jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd ar;cGe;f wpfck
ar;avQmufz;l ygw,f/
]jrwfpmG bk&m; ....? jrwfpmG bk&m;vdk q&mrsK;d &JU tqH;k trudk &wJh &[ef;wpfyg;taeeJY b,favmufMumMum
tm;xkw&f if t&[wzv
kd w
f &m;xl;&Edik yf govJb&k m;? &[EmjzpfzYkd tcsed f b,f avmufMumygovJb&k m;}
]rif;om;a& ....? 'Dae&mrSm oifu
h kd igbk&m; jyefar;yg&ap? oifEpS o
f ufovdak jzaygh/ oifrif;om;u
qifp;D cRe;f udik t
f wwfrmS wpfzufurf;cwf uRr;f usiw
f ,fr[kwv
f m;}
]rSev
f yS g? uRr;f usiyf gw,fb&k m;}
]'gqd&k if vlwpfa,muf qifp;D cRe;f ukid t
f wwfoifcsiv
f Y k d oifq
h aD &mufvmw,fqyk d gawmh? olu oift
h ay:rSma&m
twwf ynmtay:rSma&m ,HkMunfrIr&Sdbl;? tema&m*guvnf; rsm;vdkuf ao;w,f? rkd;rom;eJY
[efaqmifvn
S yhf wfwwfvu
kd w
f muvnf; rajymygeJaY wmh? 'DMum;xJ vHv
k 0D&,
d uvnf; r&Sw
d t
hJ jyif Pf uvnf;
enf;ao;w,fav? uJ .... tJ'v
D l oifq
h rD mS qifp;D cRe;f udik f twwf wwfajrmufEikd yf ghrvm;}
]jrwfpmG bk&m; rdeMYfum;wJh t*Fgig;csux
f u
J wpfcsucf suf eJjY iad ew,fq&kd ifuykd J tJ'v
D l qifp;D cRe;f udik t
f wwf
rwwfEikd af wmh ygbl;/ t*Fgig;csuv
f ;kH eJrY sm; jiad evdu
Yk awmh b,frmS qdzk ,
G &f m&Sd ygawmhrvJb&k m;}
]vlwpfa,mufuawmh ,Hv
k nf; ,HMk unfw,f? use;f vnf; use;f rmw,f? [efaqmifvn
S yhf wfjcif;vnf;
uif;w,f? vHv
k 0D&,
d vnf; Mu;D rm;wJt
h jyif Pfvnf;xufjrufw,f? tJ'g qd&k ifa&m}
]tJ'gqd&k ifawmh t*Fgwpfcsucf suef jYJynfph &kH ifuykd J qifp;D cRe;f udik t
f wwfrmS uRr;f usio
f mG ;Edik yf gw,fb&k m;?
t*Fgig;csuv
f ;kH eJo
Y m jynfph v
kH u
Ykd awmh twdik ;f xuftvGeaf yghb&k m;}
]tJ'v
D ykd gyJ rif;om; ....? &[ef;wpfyg;[m ,HMk unfrv
I nf; &Srd ,f? use;f rma&;vnf; aumif;r,f?
[efaqmifvn
S yhf wfjcif;vnf; uif;r,f? vHv
k 0D&,
d vnf; Mu;D r,f? Pfynmvnf; xufjrufr,fq&kd if igbk&m;&JU
tqH;k trtwdik ;f usiv
hf Ykd tMumqH;k ckepfEpS ?f tjrefq;kH wpf&uftwGi;f rSm t&[wzv
kd w
f &m;xl; &Edik yf g w,f?
&[EmjzpfEikd yf gw,f}
]wpf&ufqdkwm tomxm;vdkufygOD;? t*Fgig;csufeJYjynfh pHkwJh &[ef;u igbk&m; qHk;rwJhtwdkif;
tm;xkwv
f u
kd rf ,fq&kd if ntm;xkwf reufw&m;&Ekid yf gw,f? reuftm;xkwf nw&m;&Edik yf gw,f}

t&Siq
f Em"du

27

shwehinthar.com

ur|mef;w&m; yGm;rsm;tm;xkww
f yh J *k Kdv
af wG&UJ oEmef rSmjynhpf &k H r,fh t*Fg&yfawGuk d y"med,*Fw&m;vdaY k c:ygw,f/
y"m ed, = ur|mef;tm;xkwo
f ?l t*F = t*Fg? y"med,*F = ur|mef; tm;xkwo
f \
l t*Fg/
y"med,*Fw&m;ig;yg;udk ]a,m*D&UJ tm;ig;yg;} vdYk ac: Edik yf gw,f/ a,m*DreS &f if ,HMk unfrt
I m;? use;f rmrItm;?
d;k ajzmifh rItm;? &J&ifrh t
I m;eJY odjrifrt
I m;qdw
k hJ tm;ig;yg;eJY jynfph &kH ygr,f/
],HMk unfrt
I m;} qdw
k muawmh jrwfpmG bk&m;&Sief YJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ w&m;awmftay:rSma&m? ud,
k &hf UJ yg&rD
"mwfct
H ay:rSmyg tjynft
h 0 ,HMk unfpw
d cf sjcif;ygyJ/
]jrwfpmG bk&m;&Si[
f m trSew
f &m;udk ud,
k w
f ikd v
f nf;odjy;D olwpfyg;udv
k nf;odatmif a[mEdik w
f ,f?
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ w&m;awmf[m vdu
k ef musio
h f ;k H oluk d trSew
f u,f aumif;usK;d jyK Edik w
f ,f? ighrmS w&m;awmfeY J xdu
k w
f efwh J
yg&rD"mwfcH aumif;aumif;&Sw
d ,f} vdYk pdwcf svufcs ,HMk unfwo
hJ rl o
S m ur|mef;tm; xkwrf I xda&mufEikd yf gw,f/
]use;f rmrItm;} qdw
k muawmh tema&m*g Mu;D Mu;D us,f us,af &m? ao;ao;i,fi,fyg uif;&Si;f jy;D ud,
k cf pH rG ;f tm;
awmifh wif;cdik rf maejcif;ygyJ/ 0rf;rD; rxufveG ;f rEkv
HY eG ;f bJ tv,ftvwf jzpfae&ygr,f/ 0rf;rD;xufveG ;f &if
cPcPqmjy;D 0rf;rD; Ekv
YH eG ;f &if tpmraMuwJt
h wGuf w&m;tm;xkw&f mrSm pdwt
f aESmifh t,Sujf zpfwwfygw,f/
]k;d ajzmifrh t
I m;} qdw
k muawmh ur|mef;w&m;tay:rSm a&m? ur|mef;q&mtay:rSmyg [efaqmifvn
S yfh wfrI
uif;&Si;f jcif;ygyJ/ w&m;udk w&m;eJw
Y al tmif tm;rxkwb
f J [efaqmifyef aqmif vltxifMu;D atmif vkyaf er,f?
ur|mef;q&mudv
k nf; trSet
f wdik ;f w&m;ravQmufbJ r[kwrf [wf vkyZf mwfcif;jy;D avQmufr,fq&kd if tJ'aD ,m*D[m
]PfpOf} eJaY 0;jy;D ]nmpOf} eJyY J nm;&ygvdrrhf ,f/
]&J&ifrh t
I m;} qdw
k muawmh ur|mef;tvkyf aESmifah ES;ysuf jym;oGm;apr,fh tysi;f "mwftmkrH eS o
f rQukd &J&&J if&h ifh
&ifqdkifwGef;vSefEdkifjcif;ygyJ/ ]0D&d,} udkajymwmyg/ b,ftajctaersKd;rSmr qdk udk,fvkyf&r,fhtvkyfudk
aemufqw
k &f yfwefrY ypfbJ &J&&J if&h ifh MuKd ;yrf;tm;xkwEf ikd rf S ud,
k v
f &kd myef;wdik u
f kd qdu
k af &mufEikd yf gw,f/
]odjrifrt
I m;} qdw
k muawmh kyw
f &m;? emrfw&m;awG&UJ tjrrJ jywf jzpfysuaf jymif;vJaewJh oabmobm0awGuk d
wpfqifh Mum;tod? MupH nfpw
d u
f ;l todeYJ r[kwb
f J ud,
k af wGUrsuaf rSmuf todeYJ ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd f xd;k xGi;f odjrifEikd jf cif;ygyJ/
ud,
k f rI w
S v
f u
kd w
f h J tmk&H UJ jzpfysuo
f abmudk odjrifjcif;eJt
Y wl rdrEd v
S ;k H om;rSm ude;f 0yfaewJh avmb? a'gopwJh udavom
tpdik t
f cJawGuv
kd nf; azmufczJG suq
f ;D ypfEikd pf rG ;f &S&d ygr,f/ edAm efta&mufyaYkd y;Edik af vmufatmif odjrifrt
I m;aumif;rS
w&m;xl;w&m;jrwf &Edik yf gw,f/
tm;ig;yg;eJjY ynfph w
kH hJ a,m*Dy*k Kd v[
f m 0dyemusiphf Ofukd jrwfpmG bk&m;nTeMf um;wJh enf;vrf;twdik ;f
wpfoa0rwdr;f vdu
k ef m jyKusizhf aYkd wmh vkt
d yfygw,f/ jrwfpmG bk&m;u 'Dvdk yI gqdk ud,
k u
f [dv
k kd rI ,f? jrwfpmG bk&m;u
[dv
k kd yI gqdk ud,
k u
f 'Dvdk rI ,fq&kd if awmh tm;ig;yg;eJY jynfph v
kH nf; w&m;r&Edik yf gbl;/
a,m*Dtm; ig;yg;eJv
Y nf; jynfph rkH ,f? r[mowdy|mef a'oemawmfrmS nTeMf um;xm;wJeh nf;vrf;twdik ;f vnf;
wdwu
d s usvu
kd ef mr,fq&kd ifawmh r*fzv
kd ef Ad m ef[m ud,
k &fh UJ vufwpfurf; rSmyJ &Sad erSmyg/ yg&rDtEkt&ifah y: rlwnfjy;D
taES;eJt
Y jrefawmh uGmrSmaygh/
wu,fawmh 'Dtm;ig;yg;[m ur|mef;w&m;yGm;rsm;tm; xkww
f t
hJ vkyrf mS om vdt
k yfwmr[kwyf gbl;/
b0wd;k wufaMumif; aumif;jrwfwhJ b,ftvkyrf sK;d rSmrqdk r&Srd jzpf vdt
k yfygw,f/ b,ftvkyyf v
J yk v
f yk ?f ,HMk unfr?S
use;f rmrS? k;d ajzmifrh ?S &J&ifrh S (0D&,
d &Srd )S ? odjrifrS (tajrmftjrifPf&rdS )S tJ't
D vkyf atmifjrif wd;k wufEikd yf gw,f/
a,m*Dtm;ig;yg;eJY 0dyemw&m; tm;xkw&f if owd? orm"d? ynmpwJh olawmfaumif;w&m; tm;awG
xGuaf y:vmyg w,f/ xGuaf y:vmwJh olawmfaumif;w&m;tm;awG pHcsed rf D jynh0f oGm;wJh wpfaeY edAm efcsr;f omudk
rsuaf rSmufjyK&rSmygyJ/ ]tm;&Srd S tm;xkwyf g? tm;xkwrf S tm;xGuyf gw,f} vdYk ..../
tyrma'e orma'x
tifwmAsL;*sme,f?pufwifbm?5?2001

t&Siq
f Em"du

28

shwehinthar.com

t&Sib
f &k m; . . .
rm&fewfqo
kd nfrmS oD;jcm;wnf&adS om ewfwpfyg; r[kwb
f J cEmud,
k &f dS tmkiH g;yg;udk ac:jcif;jzpfonf[k
xifyg onf/ [kwrf [kwf ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifpv
H iG ?f r*Fvm'Hjk rKd Ue,f/
'umpHviG af & ....
'umpHviG &f UJ ar;cGe;f udzk wfvu
kd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ *kPaf wmfrsm;pGmxJu ]Zde*kPaf wmf} udk
csucf si;f owd &vdu
k rf yd gw,f/ ]Zde} qdw
k m ]rm&fig;yg;ukd atmifjrifawmfral om jrwfpmG bk&m;} vdYk t"dym ,f&ygw,f/
]bke;f awmfajcmufyg;eJY jynfph akH wmfral om jrwfpmG bk&m;} vkdY trsm;pk odxm;MuwJh ]b*0g*kPaf wmf} &JU
wjcm;t"dyg ,fwpfcu
k awmh ]rm&fig;yg;udk atmifjrifawmfral om jrwfpmG bk&m;} ygyJ/
rm&fqw
kd m ]rm&} qdw
k hJ ygVduae qif;oufvmwJh ygVd oufjrefrma0g[m&wpfcyk g/ ]rm&} qdw
k m ]aojcif;?
aoapjcif;} vdYk t"dym ,f&ygw,f/ aowwfwo
hJ abm? aoatmifowfwwf wJo
h abmudk rm& (rm&f) vdYk ac:ygw,f/
] towform;} vdyYk J qdyk gawmh/ vlukd owfwhJ rm&fukd ]vlowform;}? pdwu
f kd owfwhJ rm&fukd ]pdwo
f wform;} vdYk
ac:Edik yf gw,f/
vluv
k d nf; owf? pdwu
f v
k d nf; owfwwfwh J rm&fu ig;yg;&Syd gw,f/ a'0ykwr m&f? udavorm&f? tbdocFg&rm&f?
cErm&feYJ rpKrm&fwyYkd gyJ/ a'0ykwr m&fu ]ouf&rdS m&f} jzpfjy;D usew
f hJ rm&fav;yg;uawmh ]oufrrhJ m&f} jzpfygw,f/
]a'0ykwr m&f} qkw
d m tm;vH;k odMuwJh rm&fewfom;udk ajymwmyg/ (a'0ykw = ewfom;/) pwkr[m&mZf?
wm0wom? ,mrm? wkow
d m? edrm e&wD? y&edrw
d 0o0wv
D Ykd ewfjynfajcmuf xyf&w
dS t
hJ xJrmS txufq;kH ewfjynfjzpfwhJ
y&edrw
d 0o0weD wf jynfu jzpfygw,f/
]rm&fewfrif;} vdYk olu
Y kd ]rif;} wyfjy;D ajymMuayr,fh olu y&edrw
d 0o0weD wfjynfukd pd;k rd;k tkycf sKy&f wJh
t"duy"meewfrif; Mu;D r[kwyf gbl;/ t"dutMu;D qH;k ewfrif;u ]0o0weD wfrif;} &,fvYkd oD;jcm;&Syd gw,f/
rm&fewfuawmh tJ'eD wfjynf&UJ ]pifjyKd if rif;} vdYk ajym&rSmaygh/ ]olyek Af v
kd ?f "m;jyAdv
k }f vdYk ajym&ifvnf; & ygw,f/
]vlq;kd *kP
d ;f acgif;aqmif} .... tJav ....]ewfq;kd *kP
d ;f acgif; aqmif} vdaYk jym&if ydrk eS rf ,fxifygw,f/
]tzsuo
f rm;*dP
k ;f csKyMf u;D } ayghaemf/
rm&fewfu oH;k q,fw
h pfbu
kH kd ol&Y UJ ykid ef ufvYkd owfrw
S f xm;ovdk avmuDtmku
H mr*kPcf sr;f omawGuv
kd nf;
ol&Y UJ ud,
k f ydik yf pn;f awGvY k d ,lqxm;ygw,f/ umr*kPMfuKduw
f o
h J w0gawG udak wmh ol&Y UJ bufawmfom;? ol&Y UJ ygwD0ifawGvY k d
todtrSwjf yKxm;ygw,f/
olyY ikd ef ufjzpfwhJ oH;k q,fw
h pfbrkH mS olt
Y oif;0ifjzpfwhJ ow0gawGukd olyikd yf pn;f jzpfwhJ avmuDtmkH
umr*kPcf sr;f om awGeYJ cHpm;arGUaysmaf eMuwmyJ oljrifcsiyf gw,f/ oHo&musif vnfaMumif;tvkyaf wG vkyw
f mudyk J
olEpS jf cKd ujf y;D oHo&mvGwf ajrmufaMumif;tvkyaf wGvyk w
f mudak wmh olv;kH 0rabmrusygbl;/
&[ef;yk*Kdvyf jJ zpfjzpf? vly*k Kdvyf jJ zpfjzpf? yk*Kdvw
f pfa,muf a,muf oHo&mjywfaMumif;tvkyv
f yk jf yq
D w
kd meJY
rm&fewfu tJ'yD *k Kdvf tJ't
D vkyf rvkyEf ikd af tmif aESmif,
h u
S zf suq
f ;D awmhwmygyJ/
ol&Y UJ aESmif,
h u
S rf aI tmifjrifomG ;&if tJ'yD *k Kdvf oHo&mu rvGwaf wmhygbl;/ oHo&mu rvGw&f if b0rsm;pGm
xyfumxyf um ao&ygOD;r,f/ tJ'v
D kd ao&wm[m rm&fewfaMumifjh zpfvYkd aoatmifvyk &f ma&mufwhJ rm&fewfukd
]rm& = rm&f = owfjzwf ol? nO;f yef;ESyd pf ufo}l vdaYk c:ygw,f/
]udavorm&f} qdw
k muawmh wpfaxmifih g;&m udav omw&m;awGukd ajymwmyg/ avmb? a'go? rmefrme?
m? rp&,
d tp&Sw
d hJ udavomw&m;awG[m olwu
Ykd kd vufcx
H m;ol &JUpdwu
f kd ylavmifatmif? npfErG ;f atmif?
yifyef;qif;&Jatmif nO;f yef;ESyd pf ufwwfwt
hJ wGuaf Mumifah &m? olw&Ykd adS eorQ oHo&m u rvGwb
f J wpfaownf;
aoae&OD;rSm jzpfwt
hJ wGuaf Mumifh a&m udavomw&m;awGukd ]rm& = rm&f} vdYk ac:ygw,f/
]tbdocFg&rm&f} qdw
k muawmh jyKvyk t
f m;xkwx
f m;wJh ukov
kd u
f ?H tukov
kd u
f aH wGuk d ajymwmyg/ (tbdocFg&
= jyKvyk t
f m;xkwrf /I ) ukov
kd u
f aH Mumifh aumif;wJo
h *k wdb0a&mufr,f/ tukov
kd u
f aH Mumifh raumif;wJh 'k*w
b
d 0

t&Siq
f Em"du

29

shwehinthar.com

a&mufr,f/ b,fb0 yJa&mufa&muf? a&muf&mb0rSm ao&rSmjzpfwt


hJ wGuf b0topf xyfjzpfapwJh ukov
kd u
f ?H
tukov
kd u
f ?H uHreS o
f rQukd ]rm& =rm&f} vdYk ac:ygw,f/
]cErm&f} qdw
k muawmh kycf Emud,
k Mfu;D ygyJ/ b,fyk cf Em ud,
k yf jJzpfjzpf? cEmydik &f iS u
f k d y#doaE'u
k ? tdek m'kua wGeY J
nO;f yef; ESyd pf ufwwfwt
hJ jyif aemufq;kH rSm aojcif;'kue YJ tem;owfay; wJt
h wGuf kycf Emud,
k Mf u;D udk ]rm& = rm&f}vdYk
ac:ygw,f/
]rpKrm&f} qdw
k muawmh aojcif;w&m;ygyJ/ aojcif;w&m;[m aocgeD;ow0gudk a&m*ga0'em'Pfev
YJ nf;
ESyd pf ufwwf? ouf&o
dS ufro
hJ aH ,mZOfawGeYJ cGcJ mG &r,ft
h a&;awG;jy;D ylaqG;wJh pdwq
f if;&Jr'I Pfev
YJ nf; ESyd pf ufwwf?
vm;&m*wdaumif;zdYk raocsmvdYk ylyefwhJ aMumuf&UHG rI'Pfev
YJ nf; ESyd pf ufwwfvYkd aojcif;w&m;udk ]rm& = rm&f} vdYk
ac:ygw,f/ olu,
kd w
f ikd u
f u
kd aoatmif owfwwfvv
Ykd nf; ]rm& = rm&f} vdYk ac:ygw,f/
tJ'D rm&fig;yg;xJu wpfyg;wnf;aom ouf&rdS m&f jzpfwhJ rm&fewf[m olaexdik &f m y&edrw
d 0o0wD
ewfjynfuae vljY ynf udk cPcPqif;qif;vmjy;D jrwfpmG bk&m;&Siu
f adk &m? jrwfpmG bk&m; &Si&f UJ wynfo
h m;orD;awGuykd g
enf;vrf;trsK;d rsK;d eJY taESmift
h ,Suf ay;avh&ydS gw,f/
jrwfpmG bk&m;tavmif;awmf awmxGuw
f n
hJ u ....
]toifrif;om;? awmrxGuyf geJ?Y aemufcek pf&ufMum&if pMum&wem qdu
k yf gvdrrhf ,f/ toifrif;om;
pMumrif;jzpfawmhrmS av? tckvkd qHyifav;awG rnf;eufjy;D i,f&nfi,faoG; awmufyaewJt
h csed q
f w
kd m umr*kPf
pnf;pdraf wG jred jYrf ed MYu
f ;D cHpm; &if; jird ah f e&r,ft
h csed af v rif;om;&JU? w&m;tm;xkww
f ,fqw
k d m tdrk if;&Gww
f jG y;D avmurSm
oH;k r&wJt
h &G,u
f srS vky&f r,ft
h vkyf r[kwv
f m;? aemufaMumif;jyefvn
S yhf g? awmrxGuyf geJ}Y
vdYk rm&fewfu wm;jrpfcyhJ gw,f/ (rm&fewf0g'udk MuKd uf wJv
h al wG avmurSm trsm;Mu;D &Srd ,f xifyg&JU/)
jrwfpmG bk&m; bk&m;jzpfwt
hJ cgrSmvnf; ....
]t&Sib
f &k m;? t&Sib
f &k m;[m bk&m;jzpfzY d k yg&rDawG jznfh cJw
h m? tck bk&m;jzpfjyaD v? odp&mtm;vH;k tukeo
f w
d b
hJ 0
a&mufjy?D awmfjyaD ygh? bmjzpfvY k d jrKdUwum &GmtESY H vSnjhyf ;D w&m;a[mae OD;rSmvJ? ud,
k u
h f pd ud,
k t
h f usK;d jy;D jyyD ?J y&deAd m efpw
H m
taumif;qH;k aygh? tckyJ y&deAd m efpv
H u
kd yf gawmh}
vdYk rm&fewfu ow0gawG olyY ikd ef ufxu
J vGwx
f u
G o
f mG ; rSm pd;k &drw
f phJ w
d ef YJ wdu
k w
f eG ;f cJyh gw,f/
rm&fewf[m tawG;tac:aumif;wJh yk*Kv
d w
f pfa,muf vnf; jzpfavawmh olaESmif,
h u
S jf yq
D &k d if trsm;tm;jzifh
oabm w&m;awG? 'eawGeYJ pdw"f mwfppfqifa&;vkyjf y;D aESmif,
h u
S w
f m rsm;ygw,f/ wapo&l aJ ,mifaqmifjy;D
ajcmufveS w
Yf mrsK;d ? qifMurf;a,mifaqmif? a>rMurf;a,mifaqmifjy;D jyL;wl;jyw
J J ajcmufveS w
Yf mrsK;d vnf; &Sad v&JU/
jrwfpmG bk&m; bk&m;jzpfr,fh naewke;f uawmh vuf;Hk tm;? vufeuftm;? ppfonfAv
dk yf g tjct
H &Htm;awG
tMu;D tus,o
f ;kH jy;D tjyif;txef aESmif,
h u
S cf yhJ gw,f/ rkew
f ikd ;f vufeuf? rd;k vufeuf? ausmufcrJ ;kd vufeuf?
"m;vSrH ;kd vufeuf? rD;us;D rd;k vuf euf? jymylr;kd vufeuf? oJyrl ;kd vufeuf? nGeyf rl ;kd vufeuf? tarSmif wdu
k v
f ufeuf?
vufeufMu;D ud;k rsK;d ? aemufq;kH tPkjrLAk;H xuf tqaygif;rsm;pGm jyif;xefwhJ rd;k MuKd ;pufvufeuf/
jrwfpmG bk&m;[m bk&m;jzpfwahJ eYrmS yJ aAm"dyifeYJ a&Tyvif rSm rm&fig;yg;udk t<uif;rJh atmifjrifawmfrcl yhJ gw,f/
a'0ykwr m&f udak wmh arwmwefc;k d ? yg&rDawmfwefc;k d eJaY tmifjrifawmfrcl yh J g w,f/ udavomrm&feY J tbdocFg&rm&fuak d wmh
t&[wr*fwefc;kd eJY atmifjrifcyhJ gw,f/ cErm&feYJ rpKrm&fuakd wmh taMumif;jzpfwhJ udavorm&feYJ tbdocFg&rm&fukd
atmifjrifjcif;tm;jzifh atmif jrifcyhJ gw,f/
rm&fig;yg;rSm udavorm&fukd atmifEikd zf u
Ykd t"duyg/ udavomuif;ae&if rm&fewf&efvnf; aMumufp&m
rvdak wmhyg bl;/ udavomuif;ae&if ukov
kd u
f ?H tukov
kd u
f v
H nf; rjzpf awmhygbl;/ uHrrS &S&d if b0vnf; xyfrjzpf
awmhvYkd cEmvnf; r&awmhygbl;/ cEmr&rSawmh aojcif;w&m;eJv
Y nf; &ifqikd pf &m rvdak wmhb;l aygh/
aumif;wmvky&f if aESmif,
h u
S cf siw
f m rm&fewf&UJ tusihf pdu
k yf g/ tckacwfrmS olwpfyg;aumif;wmvkyw
f mudk
aESmif,
h u
S [
f efw
Y m;wJo
h ?l ouFe;f ta&jcKH jy;D avmuD0Zd m *Em&Dtvkyv
f yk o
f ?l ax&0g'ppfppfxrJ mS [d0k g'a&mxnf?h
'D0g'a&mxnfeh YJ tkwaf &ma&m ausmufa&ma&m jzpfatmifvyk o
f ?l omoemjyKvyk if ef; wd;k wufatmifjrifru
I kd

t&Siq
f Em"du

30

shwehinthar.com

aESmifah ES;atmif vkyo


f al wGukd ]rm&fewfawG} vdYk wifpm;jy;D ac:Edik yf gw,f/ rm&fewfawGvYkd rwifpm;csib
f ;l qdk &ifvnf;
]rm&fewf&UJ ygwD0ifawG} vdYk >cif;csurf &Sd owfrw
S Ef ikd yf gw,f/
OD;Zif;&JU ]tcspu
f aH cayr,fh tESpu
f seaf p&r,f} qdw
k hJ aqmif;yg; tifwmAsL;*sme,frmS ygvmjy;D aemufyikd ;f
wcsKUd vli,f awGu ]tcspt
f aMumif;av;awG xyfa&;ygOD;} vkYd awmif;qdv
k m Muygw,f/ wpfenf; ....tcReef YJ
0dik ;f r vmMuygw,f/
tck rm&fewftaMumif;ajym&if; pum;pyfvYkd ]tcsp}f udk t"dym ,fwpfrsK;d zGiyhf g&ap/ tcspq
f w
kd m wPSm?
wPSmqdw
k m udavom? udavomqdw
k m rm&f? 'Dawmh tcsp[
f mvnf; rm&f yJaygh/ rm&fq&kd if owfawmhr,fav/ (
arwmudk &nfneT ;f wJt
h cspf udk rqdv
k yk d gbl;/ tJ't
D cspu
f awmh wpfzufom;&JU aumif;usK;d udk vdv
k m;wJph w
d o
f ufoufygyJ/
tck[mu wG,w
f maESmifzUJG wJt
h cspf udk qdv
k w
kd myg/)
]tcspq
f w
kd m ESv;kH om;eJb
Y 0udk owfjzwfzsuq
f ;D ypfwwfwhJ rm&fewfwpfyg;ygyJ/ jzLpifoef&Y iS ;f at;csr;f
Munfvifwph J w
d f "mwfawG? tueft
Y owfrh J b0wd;k wufraI wGuk d aESmifah ES;&yfwefY csKyq
f ;k H oGm;apwJt
h &m[m tcspyf gyJ}vdY k
t"dym ,f zGiq
h f &k d if tcspf rSm aysm0f ifepfjrKyw
f rd ;f rl;axG,pfcsiw
f h J tcspMfu;D olawG pdwrf sm; qd;k avrvm;/ ]aeq,fpif;xuf
jyif;w,f? rif; rm&fewfrif;&JUorD;vm;} qdw
k hJ oDcsi;f pmom;&,f? ]rif; ighukd owfw,f} qdw
k hJ oDcsi;f pmom;&,fukd
oGm;&if;vm&if; Mum;zl;ovdv
k ykd gyJ/
rm&fewf&UJ tE&m,fxuf rm&fpw
d f ( udavompdw)f &JU tE&m,fu ydjk y;D aMumufp&maumif;wmrdYk rm&fewfukd
wGe;f vSeEf ikd zf x
Ykd uf rm&fpw
d u
f kd wGe;f jzKEd ikd zf u
Ykd ydjk y;D ta&;Mu;D ygw,fvYkd ..../
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?pufwifbm?19?2001
vlrIa&;r[kwfwJU
ukodkvfa&;udprSeforQ
bmudpaMumifUyJyifUyifU
yifUol&Sd&if
ckepf&uf0gyefjyD;
c&D;<uaumif;ygw,f/
t&Sib
f &k m; . . .
0gwGif;rSm &[ef;omraPrsm; c&D;oGm;cGifh r&Sdbl;vkdY Mum;zl;ygw,fbk&m;/ 'gayrJh 0gwGif;MuD;
c&D;oGm;vmaeMuwJh &[ef;awmfrsm;udv
k nf; jrifawGaY e&yg em;rvnfEikd yf gaom aMumifh oHo,&Si;f atmif
ajzMum;ay;awmfryl gbk&m;/
armifbek ;f jrif?h vomjrKd Ue,f/
'umbke;f jrifah & ....
'umbke;f jrif&h UJ ar;cGe;f udk zwfvu
k d &f w,fq&k d ifyJ 0gwGi;f oH;k vjzpfay:vmyHo
k rkid ;f aMumif;udk csucf si;f owd&vdu
k f
rdygw,f/ 0gqdpk &m 0gwGi;f oH;k v&,fvYkd jrwfpmG bk&m;ynwfcsurf xkwaf o; cifumvawGwek ;f u &[ef;awmfawG[m
aEGr;kd aqmif; Owko;kH yg; vH;k taMumif;ay:&if ay:ovdk c&D;oGm;vmavh&MdSuygw,f/&[ef;awmfrsm; tcdserf a&G;?
Owkra&G; c&D;oGm;vmaeMuwmudk vl0wfaMumifawGu uJ&h UJ Iwcf sMuygw,f/

t&Siq
f Em"du

31

shwehinthar.com

]'D&[ef;awGu bmjzpfvYkd Owko;kH yg;vH;k c&D;oGm;vmae Mu&wmvJ? rd;k wGi;f c&D;oGm;awmh pdr;f pdak ewJh jrufyifi,f?
opfyif i,fawG teif;acscMH u&wmaygh/ jrufyif? opfyifawGrmS vnf; toufu,
kd pf &D w
dS mrdYk olwt
Ykd oufukd rnmrwm
nO;f qJ&m ra&mufaybl;vm;/ jrufyif? opfyifawGMum;rSm yk;d aumif rTm;aumifi,fav;awGvnf; &Sw
d mrdYk olwYkd
c&D;oGm;vmaewJt
h wGuf tJ'D yd;k rTm;aumifav;awGawmh trsm;Mu;D aoaMuysupf ;D ukeMf uygjy/D &[ef;awmfrsm;
odycf ufwmyJ}
]MunfMhuprf;ygOD;? w&m;aumif; w&m;rSerf &Sw
d h J wdwd awGawmifrS rd;k wGi;f av;awmh ud,
k ah f e&mrSmudk jird jfird 0f yf0yf
aeMuao;w,f/ wd&pmefjzpfwhJ iSuaf wGawmifrS opfyifopfacgif;awG xJu olw&Ykd UJ todu
k af wGrmS wpfr;kd wGi;f vH;k
rd;k cdMk uygao;w,f/ bk&m;om;awmf &[ef;awmfawGu wdwad wGeYJ iSuaf wGavmuf awmif rd;k wGi;f rSm jird jf ird q
f rd q
f rd f
raeEdik Mf ubl;vm;}
vl0wfaMumifawGu tJ'v
D kd uJ&h UJ Iwcf sMuwJt
h wGuf jrwf pGmbk&m;u rd;k wGi;f av;vrSm oH;k vrd;k cdzk Ykd (0gqdzk )Ykd
ynwfawmfrl vdu
k yf gw,f/ &[ef;awmfrsm;vnf; rd;k wGi;f av;vudk a&SUoH;k v aemufo;k H v ydik ;f jy;D yxr0g? 'kw,
d 0g&,fvY k d
0gESprf sK;d cGjJ cm;owf rSwf 0gqdak wmfrcl MhJu&ygw,f/
yxr0gu 0gqdkvjynfhausmfwpf&ufuae oDwif;uRwfvjynfhaeYtxdjzpfjyD;? 'kwd,0gu 0gacgif
vjynfah usmw
f pf&uf uae wefaqmifrek ;f vjynfah eYtxd jzpfygw,f/ yxr0g qdzk Y k d taMumif; rnDnw
G w
f h J &[ef;awmfrsm;
'kw,
d 0g qdMku&ygw,f/ yxr0g qdw
k h J &[ef;awmfrsm;u 'kw,
d 0g qdzk rY k d vdt
k yfygbl;/ 0gxyfwEh J pS af wGrmS yxr0gqdv
k udk
vH;k 0 xnfrh wGub
f J 'kw,
d 0gqdv
k udyk J 0gqdv
k vdYk w&m;0ifowfrw
S jf y;D 0gpqdMk uygw,f/
qA*&D [ef;awG 0gwGi;f Mu;D c&D;xGuMf uwmeJyY wfoufjy;D jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]yxr0gyJqq
kd ?kd 'kw,
d 0gyJqq
kd ?kd
ud,
k q
f x
kd m; wJh 0gwGi;f oH;k v ruRwrf csi;f b,f&[ef;rS c&D;rxGu&f ? xGuw
f hJ &[ef; 'ku# t
f mywfoifah p} vdYk
ynwfawmfrx
l m;ygw,f/
'gayrJh aemufyikd ;f rSmawmh taMumif;w&m;trsK;d trsK;d ay: aygufvmwJt
h wGuf jrwfpmG bk&m;vnf;
]0gwGi;f Mu;D jzpfayr,fh r<urjzpfwhJ taMumif;udp w&m;eJt
Y nD ay:aygufvm&if ckepf &uf 0gyefjy;D c&D;<uEdik w
f ,f} vdYk
w&m;0if cGijhfyKawmfrcl yhJ gw,f/
]ckepf&uftwGi;f ud,
k ahf usmif;ud,
k f jyefvmr,f} vdYk ESv;kH oGi;f vdu
k w
f mudk ]0gyefw,f} vdYk ac:ygw,f/ 0gyefjy;D
c&D;xGuw
f hJ &[ef;[m ud,
k 0f gqdw
k ahJ usmif;&JU 0gqdpk nf; e,ferd w
d jf yifyrSm ck epf&ufxuf ydrk aebJ ud,
k ahf usmif;ud,
k f
jyefvm&ygw,f/
Oyrm - vqef;(1)&ufaeYrmS 0gyefjy;D c&D;xGuw
f &hJ [ef; [m vqef;(7)&ufaeYrmS ud,
k ahf usmif;ud,
k f
jyefa&muf&ygw,f/ vlaY vmurSm n(12)em&Dausm&f if aemufwpf&ufpayr,fh 0denf; avmurSmawmh tkPf
wufjy;D rSom aemufwpf&ufpwJt
h wGuf vqef;(8)&uf&UJ tp tkPrf wufcif b,ftcsed f jyefa&muf a&muf&ygw,f/
vqef;(8)&uftpOD; tkPw
f ufjy;D rS jyef a&muf&ifawmh 0gusK;d oGm;ygw,f/
ckepf&uf 0gyefjy;D c&D;oGm;cGiu
hf vnf; ]yifrh o
S mG ;cGi}hf eJY ]ryifb
h o
J mG ;cGi}hf &,fvYkd ESprf sK;d &Syd gw,f/
]yifrh o
S mG ;cGi}hf rSm yifch iG &hf o
dS al wGu &[ef;? &[ef;r? odu rmef? omraP? omraPr? OygoumeJY Oygodumr
wdyY k gyJ/ 'um? 'umrawGyifrh S 0gwGi;f c&D;<ucGi&h f w
d S mr[kwyf gbl;? &[ef;? omraPawGu yifv
h nf; 0gwGi;f c&D;<ucGi&h f w
d S ,f
qdw
k m oabmayguf&ygr,f/
yifch iG &h f w
dS t
h J aMumif;udpa wGuawmh w&m;"reaY J vsmn
f D wJh taMumif;udpa wG tm;vH;k ygyJ/ Oyrm - &[ef;oHCm?
odrYk [kwf &[ef;trsm;? odrYk [kwf &[ef;wpfyg;twGuf ausmif;? Z &yf? vkP
d *f ?l uk#?D a&wGi;f ? a&uef? jc?H ajr ....
ponf vSL'gef;vdk vdYk yifzh w
d w
f mrsK;d ? a&pufcsw&m;? tEkarm'emw&m;? txl;w&m; ponf emMum;vdv
k Ykd yifzh w
d w
f mrsK;d
awGyg/
&[ef;twGuf vSL'gef;rS r[kwyf gbl;/ uk&d iftrsm;? odYk r[kwf ud&k ifwpfyg;twGuf vSL'gef;&ifvnf; enf;wlygyJ/
tck acwfrmS r&Sad wmhwhJ bduK e?D odur mef? omraPrwdt
Yk wGuf vSL'gef;&ifvnf; enf;wlygyJ/
omoemh0efxrf; &Si&f [ef;awGtwGuf vSL'gef;wmrsK;d udk yifzh w
d rf o
S m 0gwGi;f <uaumif;wmr[kwyf gbl;/ 'um?
'umrawGuolwaYkd ezd?Yk olwo
Ykd ;kH zdYk aqmufxm;wJt
h rd ?f Z&yf? aps;qdik ?f vkP
d *f ?l rd;zdak csmif? rD;wif;uky?f a&wGi;f ? a&uef?

t&Siq
f Em"du

32

shwehinthar.com

jc?H ajr .... ponf zGiyhf JG txdr;f trSwf vkyv


f dYk &[ef;awmfawGukd tvSLcH<uzd?Yk w&m;a[m<uzdYk yifzh w
d &f ifvnf;
0gwGi;f rSm 0gyefjy;D c&D;<uaumif; ygw,f/ (tdrw
f ufr*Fvm ponf)
ud,
k o
h f m;? ud,
k o
h f rD;&JU xdr;f jrm;vufxyfyJ G (r*Fvmaqmif) yifzh w
d &f ifvnf; 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ ud,
k u
f ,
kd f
wdik af exdik rf aumif;vd?Yk ruse;f rrmzsm;emvdYk yifzh w
d &f ifvnf; 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ y&d,wpd mayoif,cl siv
f ?dYk
oif,al pcsiv
f Ykd yifzh w
d &f ifvnf; 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ vlraI &; r[kww
f hJ ukov
kd af &;udpr eS o
f rQ bmudpa Mumifyh J
yifyh if?h yifo
h l &S&d if ckepf&uf 0gyefjy;D c&D;<uaumif;ygw,f/
yifo
h b
l ufu wpfco
k wdjyK&rSmuawmh rdryd ifv
h w
kd &hJ [ef;udk ]uy,
d 0pe} vdaYk c:wJh ]tyfpyfwphJ um;} eJY
yifzh w
d rf zd yY k d gyJ/ 'gejyKcsiv
f Y k d ('geO 'gwk)H ? w&m;emcsiv
f Y k d ("rO aomwH)k ? &[ef; zl;csiv
f Y k d (bduL p ydw)k H qdw
k ph J um;oH;k &yf
(wHo
k ;kH wH)k eJyY jJ zpfjzpf? tJ'pD um;oH;k &yf&UJ t"dyg ,frsK;d oabmoufa&mufwhJ y&d,m,f pum;awGeyYJ jJ zpfjzpf tyfpyfpmG
yifzh w
d rf o
S m &[ef;awmfrsm;0gwGi;f rSm 0gyefjy;D ckepf&ufwm c&D;<uaumif;ygw,f/
wpfcak om 0gwGi;f umvrSm oHCmawmfawG pkaygif;ae xdik w
f hJ oHCu
d ausmif;wpfausmif; jyKd usysupf ;D oGm;
ygw,f/ &wemoH;k yg; qnf;uyfwhJ 'umwpfa,mufu awmxJrmS oljzwf awmufcw
k x
f m;wJh opfawG&w
dS t
hJ wGuf
]t&Sib
f &k m;wdY k ud,
k w
f ik d f vm,l&if 'DopfawG wynfah wmfvLS yghr,fb&k m;} vdY k vlMuKHvw
T f jy;D &[ef;awmfawGuk d avQmufxm;
ygw,f/
&[ef;awmfawGu jrwfpmG bk&m;udk avQmufwt
hJ cg jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]oHCmhupd q
&kd ifawmh 0gyefjy;D oGm;zdYk
cGijhfyKyg w,f/ ckepf&uf jynf&h ifawmh jyefvm&r,f} vdYk rdeMYfum;awmfrl vdu
k yf gw,f/ 'ghaMumifh &[ef; oHCmawmfawG&UJ
ta&;udp (oHCmhupd ) aMumifh yifzh w
d w
f mqd&k if bmudpa Mumifyh yJ ifyh ifh 0gyef jy;D <uaumif;ygw,f/
]ryifb
h o
J mG ;cGi}hf rSm &[ef;wpfyg; ruse;f rrmzsm;emae w,f? omoemhabmifrmS raysmaf rGUbJ ysi;f &daew,f?
0denf;ukuK p (0denf;oHo,) jzpfaew,f? t,lrmS ;aew,f? Mu;D av;wJ0h ed nf; tjypfoifah ew,f .... ponftm;jzifh
taMumif;w&m; q,fyg;wpfyg;yg; jzpfaew,fq&kd if um,uH&iS u
f <uvmzdYk ryifrh zdwf vnf; ud,
k b
hf momud,
k f
0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/ vlemjyKpk jcif;? omoemhabmifrmS aysmaf rGUzdY k tm;ay;pum;ajymjcif;? 0denf; oHo,ajz&Si;f ay;jcif;?
w&m;pum;ajymay;jcif; ponf jyKvyk af y; Edik yf gw,f/
omraP (ud&k if) awGrmS ruse;f rmjcif;? raysmaf rGUjcif;? &[ef;cHvjkd cif;qdw
k hJ taMumif;oH;k yg; wpfyg;yg;
&Sv
d m&ifvnf; um,uH&iS u
f &kd ifu yifyh ifrh yifyh if?h 0gyefjy;D <uaumif;ygw,f/
'umbke;f jrifah & ....
'D0gwGi;f jy;D cJw
h hJ 0gacgifvjynfah eYwek ;f u &efuek rf mS OD;Zif;&JU crnf;awmfeYJ r,fawmfu pmoifwu
kd w
f pfcu
k
toufEpS f q,fjynfu
h &kd ifwpfyg;udk ypn;f av;yg;'umcHjy;D &[ef;cHay;cJMh u ygw,f/ tJ'&D [ef;cHyu
JG kd crnf;awmfu
OD;Zif;udk <uvmapcsif ygw,f/ ol&[ef;cHay;r,fh ud&k ifukd om;OD;Zif;ud,
k w
f ikd f ur0g zwfjy;D cs;D ajrm ufapcsiw
f ,faygh/
0gwGi;f rSm ud&k ifwpfyg; &[ef;cH&if &[ef;cHupd t
wGuf ulnaD qmif&u
G af y;zd?Y k odrY k [kwf ur0gzwfay;zd?Y k odrY k [kwf
odrf 0ifoC
H mjynfah tmif jznfah y;zdq
Yk w
k d &h J nf&,
G cf suaf wGeY J b,forl S ryifzh w
d v
f nf; 0gyefjy;D <uaumif;w,fvY k d jrwfpmG bk&m;
rdeMYfum; xm;wJt
h wGuf ]OD;Zif;<u&if um;vmMuKd r,f} vdYk zke;f qufwhJ crnf;awmfukd zke;f xJuaeyJ ]um;vmMuKd &if
OD;Zif;<ur,f} vkYd uwday; vdu
k yf gw,f/
'gayrJh oGm;ryifzh Ykd uefu
Y u
G yf w
d yf ifwo
hJ al wG ay:vmvdYk xifyg&JU/ &efuek u
f ae oxHu
k kd um;vmrMuKd ygbl;/
&efuek u
f um;vmMuKd ryS J oGm;r,fvYdk qH;k jzwfxm;wJt
h wGuf &[ef;cHyu
JG kd OD;Zif;r<ujzpfvu
kd af wmhygbl;/ trSeu
f awmh
b,forl S vmryifh vnf; <uaumif;ygw,f/ <ujcif;aMumifh bmtjypfrS rjzpfygbl;/ bmtmywfrS roifyh gbl;/
vl0wfaMumifawG ruse;f rrm zsm;emwmeJY ywfoufjy;D taz&if;? tar&if;qd&k ifawmh ryifzh w
d v
f nf;
<uaumif;ygw,f/ nD? tpfu?k d tpfr? ESr? aqGrsK;d ? uy,
d ? a0,sm0pu& ponfwY k d qd&k ifawmh yifzh w
d rf yS J <uaumif;ygw,f/
0gyefjyD; c&D;<uwmeJYywfoufvdkY tus,fodcsif&ifawmh 0denf;r[m0gygVdawmfeJY t|uxmawGrSm
&SmazGavhvmEkid yf g w,f/
wu,fawmh 0denf;qdw
k m &[ef;omraPawGom od oifw
h m r[kwyf gbl;/ vl0wfaMumifawGvnf; odoifh
ygw,f/ 'grSom ]wynfv
h rd m q&mtmywfvw
G }f qdw
k phJ um;twdik ;f omoemjyKvyk if ef;awGukd tyftyfpyfpyfeYJ

t&Siq
f Em"du

33

shwehinthar.com

ESEY H pH Y S yfpyfaqmif&u
G Ef ik d yf g vdrrh f ,f/ 0denf;eJt
Y nDvyk w
f h J &[ef;awmfawGuk d 0denf;em;rvnf bJ &rf;orf;uJ&h UJ rdvY k d &vmr,fh
tukov
kd t
f jypfq;kd rsK;d awGuvnf; vGwaf jrmufEikd yf gvdrrhf ,f ...vdYk ..../
tyrma'e orma'x
tifwmAsL;*sme,f?atmufwb
kd m?17?2001
b,favmufaumif;wJUtvkyfudkyJvkyfvkyf
qefhusifbuftzsuform;qdkwm
&SdwwfpjrJjzpfvdkhb,folawG
b,fvdkyJzsufzsufudk,fvkyfoifUvkyfxdkufwJU
tvkyfaumif;awGudkbmtaMumif;aMumifUrS
aemufrqkwfbJjrefjrefxufxuf
oGufoGufvufvufvkyfoGm;zdkhta&;MuD;ygw,f/
t&Sib
f &k m; . . .
t&Sib
f &k m;&JU arwm&dyaf tmufrmS wynfah wmf 'kvb
&[ef;vm0wfr,fqw
kd modawmh wcsKUd rdwaf qG
awGu ]0gwGi;f Mu;D 'kvb
r0wfaumif;bl;} vdYk ajymMuygw,fb&k m;/ wynfah wmf b,fvq
kd ;kH jzwf&rvJqw
kd m
rdeMYf um;ay;awmfryl gbk&m;/
tu,f'rDp;kd ol? &efuek jf rKd U/
'umpk;d ola& ....
'umpk;d ol&UJ ar;cGe;f udk zwfvu
kd &f w,fq&kd ifyJ jrwfpmG bk&m;&Sif vufxufwek ;f u 0gwGi;f Mu;D &Si&f [ef;jyKcsicf w
hJ hJ
0domcg&JU ajr;i,fav;udk csucf si;f owd&vdu
k rf yd gw,f/
wpfcak om 0gwGi;f umvwke;f u om0wjd rKd UrSm 0gqkd oDwif;oH;k wJh oHCmawmfawG wnDwnGww
f nf;
uwdu0wfwpfck jyKxm;Muygw,f/ b,fvu
kd wdu0wfvq
J adk wmh ]'D0gwGi;f rSm b,fou
Yl rkd S &Sijf yK &[ef;cH vkyrf ay;Mu
pwrf;} qdw
k hJ uwdu0wfyg/
tJ'ED pS f 0gwGi;f rSmrS 0domcg&JU ajr;i,fwpfa,mufuvnf; ouFe;f 0wfcsipf w
d f jyif;jyvmwmaMumifh
&[ef;oHCmawmfawGxH csO;f uyfjy;D olu
Y kd &Sijf yKay;zd?Yk &[ef;cHay;zdYk avQmufxm;awmif;yefygw,f/
]'umav; ....? 0gwGi;f Mu;D b,fou
Yl rkd S &Sijf yK? &[ef;cH vkyrf ay;&bl;vdYk &[ef;oHCmawmfawG uwdu0wf
jyKxm;Muw,fu,
G ?f 'Dawmh 'umav; 0guRww
f t
hJ xd apmifq
h ikd ;f vku
d yf gOD; aemf? 0guRwrf yS J &Sijf yK&[ef;cHvyk Mf uwmaygh/
[kwv
f m; 'um av;}
&[ef;oHCmawmfawG&UJ arwm&yfcH wkjHyY efpum;aMumifh 0domcg&JU ajr;i,fvnf; ouFe;f 0wfcsipf w
d u
f k d rsKo
d yd &f if;
pdwrf csr;f ajrUpGm ausmif;awmfu jyefvmcJyh gw,f/
0gvuif;vGwo
f w
D if;uRwjf yq
D w
kd meJY 0domcg&JU ajr;i,f udk &[ef;oHCmawmfawGu ]vmav 'umav;?
ouFe;f qnf;jy;D &Sijf yK&[ef;cH vkyMf u&atmif} vdYk owdw&eJY wul;wu vmajym Muygw,f/
tJ't
D cg 0domcg&JU ajr;i,fu ....
]t&Sib
f &k m;wdYk ....? ouFe;f 0wfcsipf w
d x
f ufoefjyif;jyae wJh 0gwGi;f wke;f uom ouFe;f 0wfjzpfcrhJ ,fq&kd if
tckavmufqk d bk&m;wynfah wmf omoemhabmifrmS taysmMfu;D aysm?f tarGUavsmf Mu;D arGUavsmaf erSm aocsmygw,fb&k m;?
tckawmh bk&m;wynfah wmf ouFe;f 0wfcsipf w
d f r&Sad wmhwt
h J wGuf r0wfawmhygbk&m;? tJ't
D wGuf bk&m;wynfah wmfuk d
cGiv
hf w
T af wmfryl gbk&m;}

t&Siq
f Em"du

34

shwehinthar.com

vdYk &[ef;oHCmawmfawGukd olouFe;f r0wfjzpfawmhwhJ taMumif; wdw


k ao avQmufxm;vdu
k yf gw,f/
ajr;vdrm av; ouFe;f r0wfjzpfawmhwt
hJ aMumif;vnf; odomG ;a&m? 0domcgu &[ef;oHCmawmfawGukd
tMu;D tus,f uJ&h UJ Iwcf sygawmhw,f/
]ud,
k af wmfawG bmjzpfvYkd 'Dvu
kd wdu0wfrsK;d jyKxm;Mu&wmvJ? wuwJ ]0gwGi;f Mu;D b,fou
Yl rkd S &Si&f [ef;
jyKray;&bl;} vdyYk ?J wu,fqkd b,ftcsed f b,fumvrSmyJjzpfjzpf w&m;u usio
hf ifw
h myJr[kwv
f m;? w&m;rusio
hf ifw
h hJ
tcsed t
f cgumv&,f vkdY &Sv
d v
Ykd m;}
0domcg&JU tjypfwifpum;udk &[ef;awmfawG Mum;awmh jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd jyefvnfavQmufxm;Muygw,f/
tJ'rD mS jrwfpmG bk&m;&Siu
f tckvkd odum yk'w
f pfck ynwfawmfrv
l u
kd yf gw,f/
]0gwGi;f rSm b,fou
Y l rk d S &Si&f [ef;rjyKay;&bl;qdw
k h J uwd u0wfrsK;d &[ef;rSeo
f rQ vH;k 0rjyKvyk &f bl;? jyKvyk w
f &h J [ef;
'ku# f tmywfoifah p}
'Davmufqkd 'umpd;k oloabmaygufavmufygjyaD emf/ 0gwGi;f rSmvnf; &Sijf yKaumif;ygw,f/ &[ef;cH
aumif;ygw,f/ 0gwGi;f rSm &Sijf yKv?Ykd &[ef;cHvYkd bmtjypfrS rjzpfygbl;/ &Sijf yKray; wJ&h [ef;? &[ef;cHray;wJh &[ef;om
tjypfjzpfygw,f/ tmywfoifyh gw,f/
0gwGi;f rdq
Yk jdky;D &Sijf yK&[ef;cHvyk rf ay;wJh &[ef;awGrmS tm ywfoifo
h vdk 0gwGi;f rdYk &Sijf yK&[ef;cHrvkyyf geJOY ;D vdYk
wm;jrpfwh J vlawGrmS vnf; wpfzufom;&JU ukov
kd &f ayguf tcGit
h f vrf;udk ydwyf if&m a&mufwt
h J wGuf tjypfjzpfygw,f/
rodem;rvnfvYkd wm;jrpfrw
d o
hJ u
l kd ]"rE& m,fxu
kd w
f ,f} vdaYk vmufyJ ajymoifah yr,fh odem;vnfyg&ufeYJ trke;f w&m;
tajccHjyD; tqdk;jrif0g'eJY &SifjyK&[ef;cH rvkyfjzpfatmif aESmifh,Suf[efYwm; ydwfyifwm;jrpfwJholudkawmh
]omoemzsurf m&fewf} vdYk >cif;csurf &Sd owfrw
S v
f Ykd &ygw,f/
'umpd;k ola& ....
'umpd;k ol OD;Zif;qDrmS ouFe;f vm0wfr,fqw
kd m Mum; awmh pdwx
f m;wwfoal wG? pdwaf umif;arG;Edik o
f al wGu
*kP,
f 0l rf;ajrmufMu? ulnt
D m;ay;Mu? ukov
dk yf aJG tmifjrifa&;twGuf MuKd wifjyifqifMueJY tm;wufoa&m
&Sad eMuoavmuf pdwx
f m;rwwfoal wG? pdwaf umif;rarG;Edik o
f al wGuawmh uh&J UJ Iwcf sMu? acs;ajcmufa&ESL;jy;D
tjypfazmfr&h J UJ G Mu? ukov
k d yf rJ G atmifjrifatmif ydwyf ifwm;jrpfMueJY tukov
kd w
f &m;awGw;k d yGm;jy;D pdwEf v
S ;k H ylavmif rnf;npf
aeMuygw,f/
]tEkynm&Siw
f pfa,mufukd 'kvb
&[ef; 0wfray;oifh bl;} wJh ..../
]tEkynm&Siw
f pfa,mufu bke;f Mu;D wpfyg;eJY tckvkd vmjy;D rywfouf rqufqo
H ifb
h ;l } wJh ..../
]bke;f Mu;D u tEkynm&Siw
f pfa,mufeYJ tckvykd wfouf qufqw
H mudk vH;k 0rMuKd ub
f ;l } wJh ..../
bk&m; ....bk&m; .... em;&Sv
d o
Ykd m Mum;&w,f .... r,HEk ikd pf &m ygyJvm; ....? 'Dpum;rsK;d
ajymxGuw
f v
hJ al wGrmS vlpw
d rf &S MdSuao;&JU vm; .... om;orD;csi;f ud,
k cf si;f pmempdwf acgif;yg;vScsnv
f m;..../
odyu
f kd tHMh ovGe;f rdygw,f 'umpd;k ol/
wu,fawmh 'Dvpkd um;rsK;d ajymxGuw
f v
hJ al wG[m vlr qefwv
hJ al wG? twMu;D rm;jy;D wpfu,
kd af umif;qefwhJ
vlawG? t&m&mudk tqd;k jrif0g'eJY tysujf rifwwfwv
hJ al wG? ud,
k cf si;f pmw&m; acgif;yg;wJv
h al wG? ud,
k t
hf wGut
f usK;d &Srd S
wpfzufom;udk aygif; oif;qufqw
H wfwhJ rdwaf qGw?k rdwaf qGa,mifawGqw
kd m oHo, jzpfp&mr&Syd gbl;/
omoemhabmifuk d tEkynm&Siaf wG 0ifa&mufciG rh f &Sb
d ;l vdY k jrwfpmG bk&m; ynwfrxm;ygbl;/ tEkynm&Siyf jJzpfjzpf?
tEkynm&Sirf [kwo
f yl J jzpfjzpf? rnforl qdk omoemhabmif 0ifa&muf cGi&hf ydS gw,f/
bke;f Mu;D &[ef;awGu tEkynm&Siaf wGukd &Sijf yK&[ef;cH vkyrf ay;&bl;? 'um&if;? 'umr&if;awGtjzpf rqufqH
rcs;D ajrm uf&bl;? w&m;"r a[mMum;jyoray;&bl;vdv
Yk nf; jrwfpmG bk&m; a[mMum;rxm;ygbl;/ vlom;tm;vH;k tay:
wlrQwhJ arwm pdwef YJ vdt
k yfovdk cs;D ajrm ufapmifah &SmufzyYkd J a[mMum;qH;k rxm; ygw,f/ vlawGukd tqift
h wef;cGjJ cm;jy;D
qufqcH s;D ajrm ufwmudk jrwfpmG bk&m; vdv
k m;awmfrrlygbl;/

t&Siq
f Em"du

35

shwehinthar.com

jrwfpmG bk&m; a[mMum;xm;wJh bke;f Mu;D &[ef;awG tuRr;f w0ifrqufqo


H ifw
h yhJ *k Kd vrf sm;pm&if;rSmvnf;
tEkynm&Siaf wG rygygbl;/ jynfw
h efqmr? rkq;kd r? tysKMd u;D ? eyH;k y@Kuw
f yYkd J ygygw,f/ 'gawmif olw&Ykd UJ 'gejyKciG ?hf
w&m;emcGiu
hf kd ydwyf if rxm;ygbl;/ vdt
k yf&if vdt
k yfovdk cs;D ajrm ufzYkd cGijhfyKxm;ygw,f/
vlxu
J vljzpfwhJ tEkynm&Siaf wGukd wjcm;vlawGvykd J vlvo
kd abmxm;jy;D q&mawmfoC
H mawmfawGu
arwmukPm tjynfeh YJ w&m;"rt&dyaf y;&if; cs;D ajrm ufapmifah &SmufMuwmudk rvdrk ek ;f xm;pdwef YJ rausreyf
jzpfaeMuolawGtaeeJY bk&m;&Si&f UJ tEkynm&Sif O*aoecRwcf ef;? vlowform; t*kv
F rd mvcRwcf ef;? oD&rd mjynfw
h efqmr
cRwcf ef;? tazowfjy;D eef;vkot
l Zmwowf cRwcf ef; pwmawGukd &SmazGzwfMI unfzh Ykd wdu
k w
f eG ;f csiyf gw,f/
bk&m;om;awmfrYkd bk&m;twkvu
kd jf y;D bk&m;vdk arwm? ukPmpdwaf rG;MuwJh bk&m;om;awmf &[ef;awmfawG&UJ
arwm? ukPmudk bk&m;om;awmfr[kww
f h J vl0wfaMumif 'um'umr awGu b,fvrk d S em;vnfcpH m;vd&Y k rSmr[kwyf gbl;/
pdwo
f abm xm;jynf0h ol vlwcsKUd uvG&J ifaygh/
tEkynm&Siaf wG &[ef;oHCmxH csO;f uyfciG hf r&Sb
d ;l ? ukov
kd af umif;rIjyKciG hf r&Sb
d ;l ? w&m;"rem,lusio
hf ;kH cGihf
r&Sb
d ;l vdYk vnf; jrwfpmG bk&m; a[mMum;rxm;ygbl;/ tEkynm&Sirf [kww
f hJ wjcm;vlawGvykd J csO;f uyfciG ?hf jyKciG ?hf
em,lusio
hf ;kH cGihf tjynht
f 0 &Syd gw,f/
tEkynmavmurSmyJjzpfjzpf? wjcm;avmurSmyJjzpfjzpf? aumif;wJo
h &l o
dS vdk qd;k wJo
h v
l nf;&Sw
d mygyJ/
pif;vH;k acsmaumif;wJh ol&,fvYkd r&So
d vdk pif;vH;k Murf;qd;k wJo
h &l ,fvv
Ykd nf; r&Syd gbl;/ vlwpfa,mufwnf;rSmudk
taumif;tqd;k 'Gew
f aJG ewmyg/ qd;k ol awG aumif;cGih f r&Sad wmhb;l vm;/ qd;k uGuaf wGuk d azsmufzsujf y;D aumif;uGuaf wGeY J
tpm;xk;d cGihf r&Sad wmhb;l vm;/
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ omoemawmf[m qd;k olawGukd aumif;cGiahf y;jy;D aumif;olawGukd aumif;oxuf
aumif;cGiah f y; xm;wJh rGerf eG jfrwfjrwf omoemawmfMu;D qdw
k mudk vH;k 0rarhapcsif ygbl;/ vlUtvTmwpfcck &k UJ rlyik d o
f moem
r[kwb
f ;l qdw
k mudk tNrJ owdcsyaf pcsiyf gw,f/ omoemu rlyidk rf [kwo
f vdk omoemh 0efxrf; &Si&f [ef;awGuvnf;
b,fow
l pfO;D wpfa,muf&UJ rS rlyikd f r[kwyf gbl;/ tm;vH;k eJY oufqikd w
f hJ trsm;qdik ?f bHq
k ikd af wGyg/
0domcghajr;i,fav;&JU tcsdefrD&Sif&[ef;jyKcGifhr&vdkY o'g w&m; aysmufuG,fqHk;IH;oGm;yHkudkvnf;
oifcef;pm,loifyh gw,f 'umpk;d ol/ aumif;rIuo
k v
kd t
f vkyq
f w
k d m vkycf sipf w
d f xufxuf oefoef&w
d S ek ;f jrefjrefou
G o
f u
G f
xvkyv
f u
dk rf S xajrmufatmif jrifwwfygw,f/ taMumif;wpfcck jk yjy;D tcsed q
f aJG er,fq&kd if rvkyjf zpfawmhbJ
vGaJ csmo
f mG ;wwfygw,f/
'ghaMumifh jrwfpmG bk&m;&Siu
f ....
]aumif;rIuo
k v
kd t
f vkyaf wGukd jrefjrefxufxuf jyKvyk f Muyg/ rdr&d UJ pdwu
f kd raumif;rItukov
kd af wGuae
jrefjrefxuf xuf wm;jrpfvu
k d Mfuyg/ aumif;rIuo
k v
k d f tvkyaf wGuk d jznf; jznf;aES;aES; vkyaf eol&UJ pdw[
f m raumif;rIrmS yJ
arGUavsmaf ysmyf u
kd w
f wfygw,f} vdYk rdeMYfum;awmfrcl yhJ gw,f/
b,favmufaumif;wJt
h vkyu
f ykd J vkyv
f yk ?f qefu
Y sib
hf uf tzsuo
f rm;qdw
k m &Sw
d wfpNrjJ zpfv?Ykd b,foal wG
b,fvykd J zsuf zsuf ud,
k v
f yk o
f ifv
h yk x
f u
kd w
f hJ tvkyaf umif;awGukd bmtaMumif;aMumifrh S aemufrqkwb
f J jrefjref
xufxuf oGuo
f u
G v
f ufvuf vkyo
f mG ;zdY k ta&;Mu;D ygw,f/ tJ'v
D k d vkyEf ik d rf S vlyo
D wJh vljzpfjy;D Ak'o
moemeJY awGU&usK;d
eyfygw,f .... vdYk ..../
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?atmufwb
kd m?3?2001
t&Sib
f &k m; ....
oufowfvw
G f pm;jcif;jzifh ukov
kd &f Edik ?f r&Edik Ef iS hf tom;pm;jcif;jzifh tukov
dk jf zpfEikd ?f rjzpfEikd w
f t
Ykd m;
ajzMum;ay;yg&ef dak opGm avQmufxm;tyfygonfb&k m; ..../
Adv
k rf ;I rsK;d OD;? &efuek jf rKd U/

t&Siq
f Em"du

36

shwehinthar.com

'umrsK;d OD;a& ....


jrwfpmG bk&m;&Siu
f y|mef;a'oemawmfMu;D rSm ]tpm;t pmuvnf; vlwpfa,mufukd ukov
kd jf zpfatmif?
odrYk [kwf tukov
kd jf zpfatmif aus;Zl;jyKEikd w
f ,f} vdYk a[mMum;awmfrx
l m;yg w,f/ ]Oyed,ypa,m} qdw
k hJ
y|mef;ypn;f &JU tzGirhf mS yg/Oyed,yp,owd (tm;Mu;D aomrS&D mtaMumif;w&m;pGr;f tif) eJY aus;Zl;jyKEikd w
f ,fvYdk
qdv
k ykd gw,f/
tpm;tpmwpfcak Mumifh vlwpfa,mufrmS ukov
kd pf w
d f vnf; jzpfEikd o
f vdk tukov
kd pf w
d v
f nf; jzpfEikd yf gw,f/
ukov
kd f pdwjf zpfatmif ESv;kH oGi;f jy;D pm;&if ukov
kd pf w
d jf zpfEikd jf y;D tukov
kd f pdwjf zpfatmifEv
S ;kH oGi;f jy;D pm;&if
tukov
dk pf w
d jf zpfEikd yf gw,f/
tpm;tpmoufoufaMumifh ukov
kd pf w
d ?f tukov
kd pf w
d f jzpfwm r[kwyf gbl;/ tpm;tpmudk pm;oH;k ol&UJ
ESv;kH oGi;f aMumifh om ukov
kd pf w
d ?f tukov
kd pf w
d f jzpf&wmyg/
tpm;tpmuawmh olcY sn;f oufouf ukov
kd pf w
d jf zpf atmifvnf; rpGr;f aqmifEikd o
f vdk tukov
dk pf w
d jf
zpfatmifvnf; rzefw;D Edik yf gbl;/ oufowfvw
G t
f pm;tpmudk pm;vdu
k v
f Ykd tvkv
d kd ae&if; ukov
kd af wG &roGm;Edik o
f vdk
tom;ig;tpm;tpmudk pm;vdu
k v
f v
Ykd nf; tvum;ae&if; tukov
kd af wG jzpfroGm;Edik yf gbl;/ tpm;tpm[m
tpm;tpmygyJ/ ukov
kd ?f tukov
kd [
f m ukov
kd ?f tukov
kd yf gyJ/ wjcm;pDyg/ wdu
k f u
dk yf wfoufjcif;r&Syd gbl;/
]tpm;tpmu ukov
kd ?f tukov
kd f jzpfatmif aus;Zl;jyKEikd f w,f} qdw
k mu tpm;tpmudk pm;oH;k aeol&UJ
pm;oH;k aeqJrmS jzpf aewJh pdwt
f ajctae&,f? tpm;tpmudk pm;oH;k jy;D aemuf pm;oH;k olrmS jzpfay:vmr,fh kyyf ikd ;f qdik &f m
tusK;d oufa&mufr&I ,f? tJ'D kyyf ik d ;f qdik &f m tusK;d oufa&mufru
I k d tajccHwh J aemufqufwJ G vky&f yfawG&,fuk d &nf&,
G jfy;D
ajymwmyg/ tpm;tpma&G;cs,rf I oufoufaMumifh ukov
kd ?f tukov
kd jf zpfw,fvYkd ajymwm r[kwf ygbl;/
oufowfvw
G yf pJ m;pm;? oufowfrvGwyf pJ m;pm;? bm 0emwpfcck k yGm;&if; pm;&if ukov
kd pf w
d jf zpfjy;D
ukov
kd &f ygw,f/ bm0emwpfcck yk mG ;&if; pm;aeol&UJ oEmefrmS pm;aeqJtpm;tpm eJyY wfoufjy;D ]aumif;vdu
k w
f m}
qdw
k ahJ vmb? ]raumif;bl;}qdw
k hJ a'go jzpfciG rhf &wJt
h wGuf tukov
kd pf w
d u
f if;&Si;f aeygw,f/ rdrd yGm;wJh bm0emeJY
vdu
k af vsmnDaxGwhJ ukov
kd pf w
d jf zpfaewJt
h wGuf tpmpm;&if; ukov
kd &f aeygw,f/
oufowfvw
G yf J pm;pm;? oufowfrvGwyf J pm;pm; avmb? a'gopwJh udavomawGeY J pm;ae&if tpmpm;&if;
tuk odv
k pf w
d af wGjzpfjy;D tukov
kd w
f &m;awG wd;k yGm;aeygw,f/ ud,
k f pm;aeqJ tpm;tpmeJyY wfoufwhJ avmb?
a'goyJjzpfjzpf? tpm pm;&if; olrsm;taMumif;? wjcm;taMumif;awG;vdYk jzpfvmwJh avm b? a'goyJjzpfjzpf? avmb?
a'gorSeo
f rQ tukov
kd af wGcsn;f ygyJ/
vlwpfa,muf oufowfvw
G f tpm;tpmwpfcu
k kd pm; aew,fqykd gpd/Yk ][,f ..? tom;wk[if;av;u&S,yf ?J
tom;[if; tppfeaYJ wmif rvJEikd b
f ;l ? aumif;vdu
k w
f m} qd&k if oufowfvw
G f pm;&if; avmbudavomeJY
tukov
kd pf w
d af wG jzpfaeygw,f/ ][Ge;f ....? 'DaeY oufowfvw
G pf m;rSe;f od&ufom;eJY [if;udk aumif;
aumif;csurf xm;bl;? wpfcgvm uefpeG ;f &Gu?f wpfcgvm yJyifayguf? odypf w
d n
f pfwmyJ} qd&k if oufowfvw
G pf m;&if;
a'go udavomeJY tukov
dk pf w
d af wG jzpfaeygw,f/
][if; ....[if;? igrdv
Yk Ykd oufowfvw
G pf m;Edik w
f m? [dak umif awG [dak umifrawG ighvkd oufowfvw
G f
pm;Edik w
f mr[kwb
f ;l } qd&k if oufowfvw
G pf m;&if; rmeudavomeJY tukov
k d pf w
d af wG jzpfaeygw,f/ ]oufowfvw
G pf m;rS
arwmorm;? oufowf vGwpf m;wm ukov
k d &f w,f? igawmh 'DaeY oufowfvw
G pf m;vdY k ukov
d k af wG awmfawmf&oGm;jy}D
qd&k if oufowfvw
G pf m;&if; 'd|d udavomeJY tukov
kd pf w
d af wG jzpfaeygw,f/
'gu tpm;tpmeJY wdu
k f u
kd yf wfoufwhJ tukov
kd pf w
d f awGyg/ oufowfvw
G t
f pm;tpmudk pm;ae&if;
olrsm;taMumif; awG;jy;D avmb? a'go jzpfaer,f? wjcm;taMumif; awG;jy;D m? rp&,
d jzpfaer,fq&kd ifvnf;
oufowfvw
G pf m;&if; t ukov
kd pf w
d af wG wd;k yGm;aewmygyJ/
oufowfvGwftpm;tpmudk pm;vkdufkHeJY vlwpfa,muf [mtvkdvdkae&if; ukodkvf&roGm;ygbl;/
ukov
kd pf w
d ef pYJ m;rS ukov
kd f &Edik yf gw,f/ ukov
kd pf w
d u
f vnf; oufowfvw
G t
f pm;tpmaMumifh rjzpfEikd yf gbl;/ bm0em
wpfcck yk mG ;rsm;jcif;? avmb? a'go pwJh udavomrjzpfatmif ESv;kH oGi;f qifjcifjcif;aMumifyh J jzpfEikd yf gw,f/

t&Siq
f Em"du

37

shwehinthar.com

]oufowfvw
G pf m;wJt
h vky[
f m ukov
kd t
f vkyyf }J ? ]oufowfvw
G pf m;&if ukov
kd &f w,f} vdYk ,lq&if
tJ't
D ,ltq[m rdpm 'd|d (rSm;,Gi;f wJt
h jrif) ygyJ/ bmvdv
Yk q
J ad k wmh oufowfvw
G f pm;ko
H ufoufeY J ukov
k d rf &Edik v
f yY k d g/
oufoufvw
G t
f pm;tpmu pm;oH;k olukd tvdt
k avsmuf ukov
kd rf ay;Edik v
f yYkd g/
oufowfvw
G t
f pm;tpm pm;keH YJ ukov
kd &f w,fq&kd if oufowfvw
G rf pm;wJo
h al wG tpmpm;jy;D tcsKw
d nf;wJh
taeeJY iSuaf ysmoD;? o&ufo;D pm;aewJt
h csed rf mS vnf; ukov
kd &f aerSmaygh/ t&uform;awG t&ufaomufae&if;
tmvl;aMumf? ajryJavSmf jrnf;aewJh tcsed rf mS vnf; ukov
k d &f aerSmaygh/ tJ'gawGtm;vH;k oufowfvw
G t
f pm;tpmawGyJ
r[kwv
f m;/
oli,fcsi;f ig;a,muf xrif;0dik ;f zGUJ pm;Muw,f qdyk gpk/Y d wpfa,mufu oufowfvw
G o
f rm;? useaf v;a,mufu
tpHpk m;orm;? oufowfvw
G o
f rm;u toD;t&Guaf wGyJ pm;w,f/ tpHpk m;orm;awGu toD;t&Guaf &m? om;ig;awG
a&m pm;Muw,f/ a&mufwwf&m&m [dt
k aMumif;ajym? 'DtaMumif;ajym&if; wpfa,mufew
YJ pfa,muf pMu? aemufMueJY
waysmw
f yg;pm;Muw,f/
[if;csi;f awmh rwlMubl;/ pdwjf zpfaeyHck si;f awmh wlMuw,f/ pMuaemufMu? ajymMuqdMk ueJY waysmw
f yg;
pm;aeMuwmqdkawmh oli,fcsif;ig;a,mufvHk; taysmfpdwfawG? avmbpdwfawG jzpfaeMuwmaygh/ uJ
...oufowfvw
G pf m;wJh oli,fcsi;f ukov
kd &f a&mvm;/ tpHpk m;wJo
h il ,fcsi;f awGyJ uGujf y;D tukov
kd jf zpfa&mvm;/
r[kwb
f ;l aemf/ tm;vH;k twlwyl /J
tukov
kd t
f aMumif;awG ajym&if; tukov
kd pf w
d af wGeYJ pm;&if oli,fcsi;f ig;a,mufv;kH tukov
kd f twlwl
jzpfygw,f/ ukov
dk t
f aMumif;awG ajym&if; ukov
k d pf w
d af wGeY J pm;&if oli,fcsi;f ig;a,mufv;k H ukov
k d f twlwjlzpfygw,f/
oufowfvw
G o
f rm; u tpHpk m;orm;awGxuf acgif;wpfv;kH ydjk rifjh y;D ukov
dk yf rkd &ovdk tpHpk m;orm;awGuvnf;
oufowfvw
G o
f rm;atmuf acgif;wpfv;kH ydek rd jhfy;D tukov
kd rf jzpfEikd yf gbl;/
tpm;tpmrwlayr,fh pdwcf si;f wl&if ukov
kd ?f tukov
kd f jzpfyckH si;f twlwyl gyJ/ tpm;tpmwlayr,fh pdwcf si;f
rwl&ifuo
k v
kd ?f tukov
kd jf zpfyckH si;f uGjJ ym;ygw,f/ tpm;tpmu t"durusbJ pdwu
f t"duusygw,f/ bmyJpm;pm;?
ukov
kd pf w
d ef YJ pm;&if ukov
kd jf zpfjy;D tukov
kd pf w
d ef YJ pm;&if tukov
kd jf zpfygw,f/
oufowfvw
G pf m;keH YJ ukov
kd rf &bl;qdw
k mudk tar; tajzyHpk aH v;eJY wpfrsK;d ajymMunf&h atmifyg/
]oufowfvw
G pf m;wmeJY tom;ig;pm;wm? bmpm;wm u ukov
dk &f vJ}
]oufowfvw
G pf m;wmu ukov
kd &f wmaygh}
]aumif;jy?D 'gqdk xyfar;r,f? vdarmo
f ;D pm;wJo
h el YJ yef;oD; pm;wJo
h ?l b,fol ukov
kd &f vJ}
]b,forl S ukov
kd rf &bl;}
][if ....? ckeajymawmh oufowfvw
G pf m;wm ukov
kd &f w,fq?kd vdarmo
f ;D a&m yef;oD;a&m oufowf
vGwaf wGyJ r[kwf vm;? oufowfvw
G pf m;wm ukov
k d &f pwrf;qd&k if vdarmo
f ;D pm; ola&m? yef;oD;pm;olyg ESpaf ,mufv;k H
ukov
kd &f aerSmaygh}
][J .... [J.... 'guawmh ....}
]'Davmufqkd oabmaygufygw,faemf}
oufowfvw
G pf m;keH YJ ukov
kd rf &Edik o
f vdk tom;ig;pm;kH eJv
Y nf; tukov
dk rf jzpfEikd yf gbl;/ tom;ig;pm;keH YJ
tukov
kd jf zpfw,fvYkd ,lq&if jrwfpmG bk&m;&Siu
f v
kd nf; tukov
kd pf w
d jf zpfao; w,fvYkd pGypf &JG ma&mufygw,f/ bmvdv
Yk J
qkad wmh jrwfpmG bk&m;&Sif u tom;ig;ukd bkO;f ay;awmfrv
l yYkd gyJ/
tom;ig;bkO;f ay;ayr,fh jrwfpmG bk&m;&JU oEmefrmS tuk okv
d pf w
d f vH;k 0rjzpfawmhygbl;/ bmvdv
Yk q
J adk wmh
tukov
kd pf w
d f jzpfapEkid w
f hJ udavomawGukd t&[wr*feYJ t<uif;rJh y,fowf xm;jy;D jzpfvyYkd g/
'gudk axmufjI cif;tm;jzifh ]tpm;tpmaMumifh ukov
kd ?f tukov
kd f jzpfwmr[kwb
f ;l ? udavomy,fjcif;?
ry,fjcif;aMumifo
h mukov
kd ?f tukov
kd f jzpfwm} qdw
k m xif&mS ;ygw,f/ udavomy,fzu
Ykd akd wmh rMuKd ;pm;bJ tpm;tpm
y,fzu
Ykd ykd J MuKd ;pm; aer,fq&kd ifawmh vrf;rSm;avQmufaewmjzpfwt
hJ wGuf pcef;rSe?f yef;wdik rf eS u
f kd b,fvekd nf;eJrY S

t&Siq
f Em"du

38

shwehinthar.com

ra&mufEikd af wmhygbl;/
ukov
k d &f w,ftxifeo
Y J ufowfvw
G pf m;aeolawGuk d rd;k ukwq
f &mawmfb&k m;Mu;D u ]tawmf0#fMu;D wJo
h al wGy}J vdY k
ukPmoufawmfrcl zh J ;l ovdk "r'w
l q&mawmfMu;D uvnf; ]0#fa<u; &Sv
d Y k d tiwfcaH eMu&wm} vdY k oem;awmfrcl zh J ;l ygw,f/
oufowf vGwf pm;olwik d ;f udk &nf&,
G jfy;D rdeaY f wmfrMluwm r[kwyf gbl;/ ukov
k d &f w,ftxif? uHaumif;vdrrf h ,ftxifeY J
oufowfvw
G f pm;aeMuolawGuo
kd m &nf&,
G jf y;D rdeaYf wmfrMl uwmyg/
'umrsK;d OD;a& ....
pme,fZif;awGxJu tEkynm&Sifrsm;&JU tifwmAsL;tar; tajzawGrSmyJjzpfjzpf? jyifyavmurSm
rdwaf qGtcsi;f csi;f awGUqHv
k Ykd wpfa,mufew
YJ pfa,muf ar;MuajymMuwJt
h cgrSmyJjzpfjzpf ....
]bmoma&;taeeJY bmawGvyk jf zpfv}J
qdw
k ahJ r;cGe;f udk ....
]arG;aeYwikd ;f oufowfvw
G pf m;jzpfygw,f}
]0gwGi;f oH;k vwdik ;f oufowfvw
G pf m;ygw,f}
vdYk ajzMum;Muwmudk rMumcP zwfz;l ? Mum;zl;ygw,f/
wu,fawmh oufowfvw
G pf m;wm[m bmoma&; tvkyf r[kwyf gbl;/ wjcm;bmoma&;awG&UJ tvkyaf wmh
[kwcf sif [kwyf gvdrrhf ,f/ ax&0g'Ak'b
moma&;&JU tvkyu
f awmh vH;k 0r[kwyf gbl;/
ax&0g'Ak ' b mom0if w pf a ,muf vk y f o if h v k y f x d k u f w J h uk o d k v f & aMumif ; tvk y f a wG x J r S m
oufowfvw
G pf m;wJt
h vkyf vH;k 0 rygygbl;/ ]oufowfvw
G pf m;wJt
h vky[
f m ukov
kd t
f vkyv
f Ykd jrwfpmG bk&m; a[mMum;
rxm;bl;}vdYk qdv
k ykd gw,f/
ax&0g'Ak'b
mom0ifwpfa,muf vkyo
f ifv
h yk x
f u
kd w
f hJ ukov
dk &f aMumif;tvkyaf wGu q,frsK;d &Syd gw,f/
pGeMYu
f aJ y;urf; vSL'gef;jcif;'getvky?f ud,
k Ef w
I v
f eG u
f sL;rIapmifx
h ed ;f jcif; oDvtvky?f pdwaf umif;pdwjfrwfymG ;xHjkcif; bm0em
tvky?f touf odum *kP0f gMu;D olukd akd ojcif; typm,etvky?f ukov
kd u
f pd ulnv
D yk af qmifjcif; a0,sm0ptvky?f
ud,
k u
hf o
k v
kd f olwpfyg;rQa0jcif;yw'd getvky?f olwpfyg;ukov
kd f ud,
k 0f rf;ajrmufjcif; ywmEkarm'etvky?f
olawmfaumif;w&m;emMum;jcif; "r0etvkyf? olawmfaumif;w&m;a[majymjcif; "ra'oemtvkyfeJY
t,ltjrifajzmifrh eS jf cif; 'd|Zd u
k rtvkyw
f jYkdzpfygw,f/
tJ't
D vkyq
f ,frsK;d udk ]yknMu,
d 0wKq,fyg;} vdYk ac:yg w,f/ ]ukov
kd v
f v
dk m;olwikd ;f jyKoifjh yKxu
kd w
f hJ
csr;f ompD;yGm;awG&UJ wnf&mq,fyg;} vdYk qdv
k ykd gw,f/ vd&k if;uawmh ]ukov
kd &f aMumif; tvkyq
f ,frsK;d } aygh/ tJ'D
tvkyq
f ,frsK;d xJu b,ftvkyu
f ykd J vkyv
f yk f ukov
kd &f Edik yf gw,f/
wu,fvYkd oufowfvw
G pf m;wJh tvky[
f m ukov
kd &f aMumif;tvky?f ukov
kd &f apEdik w
f t
hJ vkyq
f &kd if yknMu,
d
0wKawGxrJ mS wpfyg;tjzpf jrwfpmG bk&m; xnfo
h iG ;f a[mMum;awmfrcl rhJ mS yg/ oufowfvw
G pf m;keH YJ ukov
dk rf &Edik v
f Ykd
jrwfpmG bk&m; a[mMum;awmfrrlcw
hJ mudk txl;owdjyK&ygr,f/
wpfacwfwpfcgwke;f u &[EmvdYk xif&mS ;ausmMf um;cJw
h hJ ]bke;f awmfMu;D OD;oDv} [m oufowfvw
G f bkO;f ay;wJh
q&mawmfMu;D wpfyg;jzpfygw,f/ bke;f awmfMu;D eJt
Y wlaejy;D bke;f awmfMu;D vdk yJ oufowfvw
G pf m;ygr,fvYkd avQmufxm;
vmwJh &[ef;awmf wpfyg;udk q&mawmfMu;D u ....
]wdrYk sm; oufowfvw
G pf m;aewmudk ukov
kd jf zpf usiahf ew,fvrYkd sm; rxifvu
kd yf geJu
Y ,
G ?f oGm;emoufomvdYk
pm;aewmyg}
vdYk d;k d;k &Si;f &Si;f rdeMYfum;awmfrcl zhJ ;l ygw,f/
oufowfvw
G pf m;jcif;udk ukov
kd u
f siphf Ofwpfc?k olawmf aumif;usiphf Ofwpfcv
k Ykd rSm;,Gi;f pGm xifrw
S ,
f q
l
oGm;rSmpd;k vdYk q&mawmfMu;D u yGiyhf iG v
hf if;vif; rdeMYfum;awmfrv
l u
dk w
f myg/
rSeyf gw,f/ oufowfvw
G pf m;jcif;[m ukov
kd u
f siphf Of wpfcrk [kwo
f vdk olawmfaumif;usiphf Ofwpfcv
k nf;
r[kwyf gbl;/oufowfvw
G pf m;jcif;aMumifh ukov
kd v
f nf; &roGm;Edik o
f vdk ol awmfaumif;vnf; jzpfroGm;Ekid yf gbl;/

t&Siq
f Em"du

39

shwehinthar.com

twdwf omoem0ifrmS a&m? ypKye f omoem0ifrmS yg oufowfvw


G b
f Ok ;f ay;wJh q&mawmfMu;D awG &SMduygw,f/
olwYkd [m ]ukov
dk &f w,f} qdw
k hJ cH,cl suef YJ oufowfvw
G f bkO;f ay;Mu wm r[kwyf gbl;/ olwrYkd mS jzpfcw
hJ ?hJ jzpfaewJh
tema&m*gawGu tom;ig;eJY rwnfv
h ?Y k d olw&Y k d UJ use;f rma&;u toD;t&Guef rY J S tqifajyvdY k tema&m*geJY use;f rma&;udk
iJjh y;D oufowfvw
G f bkO;f ay;awmfrMl uwmyg/
vlwpfa,mufew
Y J pfa,muf cEmuk,
d af oG;om; wnf aqmufyck H si;f rwlnMDuwJt
h wGuf cEmud,
k u
f awmif;qdw
k hJ
tm [m&vdt
k yfcsucf si;f vnf; wpfa,mufew
YJ pfa,muf rwlnMD uyg bl;/ wcsKUd u toD;t&Guaf vmufyJ pm;keH YJ
tm[m&rQwjy;D use;f rmMuovd?k wcsKUd uawmh toD;t&Guaf &m? tom;ig;yg tpHpk m;rS tm[m&rQwjy;D use;f rmMuygw,f/
toD;t&Gupf m;keH YJ use;f rma&;tqifajywJh olawGu toD;t&Guyf pJ m;jy;D ]oufowfvw
G o
f rm;b0}
cH,yl ikd cf iG &hf o
dS vdt
k pHpk m;rS use;f rma&;tqifajywJo
h u
l vnf; tpHpk m;jy;D ]tpHpk m;orm;b0} cH,yl ikd cf iG &hf ydS gw,f/ vlom;
wdik ;f rSm ud,
k pf m;vdw
k hJ tpm;tpmudk vGwv
f yfpmG a&G;cs,yf ikd cf iG &hf ydS gw,f/ ud,
k Mf uKd u&f m ud,
k pf m;wm vlo
Y bm0yJ
r[kwv
f m;/
b,ftpm;tpmudyk J a&G;cs,af &G;cs,?f tm[m&rQwjy;D tema&m*guif;&Si;f zd?Y k use;f rmzdu
Y k t"duygyJ/ use;f rmrS
tvkyf vkyEf ikd rf ,fr[kwv
f m;/ use;f rmwJh cEmud,
k ef YJ ukov
kd t
f vkyf vkyf &if ukov
kd w
f &m; wd;k yGm;jy;D tukov
kd f
tvkyv
f yk &f if tukov
kd f w&m; wd;k yGm;ygvdrrhf ,f/ 'gudk &nf&,
G jf y;D awmhyJ jrwfpmG bk&m;&Siu
f ]tpm;tpmu ukov
kd f
okrYd [kw?f tukov
kd jf zpfatmif aus;Zl;jyKw,f} vdYk rdeMYf um;awmfrcl w
hJ myg/ tpm;tpmoufoufaMumifh ukov
kd ?f
tukov
dk jf zpfw,fvYkd qdv
k w
kd mr[kwyf gbl;/
vlpY w
d q
f w
k d muvnf; odyq
f ef;Mu,fygw,f/ (qef; Mu,fvv
Y k d nf; pdwv
f aY k d c:wmyg/ pdwf = pdw = qef;Mu,faom
t&m) wcsKUd u oufowfvw
G pf m;rS ukov
kd pf w
d af rG;Edik jf y;D ukov
kd f tvkyv
f yk Ef ikd yf gw,f/ ukov
dk pf w
d w
f ikd ;f udak wmh
r[kwyf gbl;/ wcsKUd ukov
kd pf w
d af wGuykd g/
&uftueft
Y owfeYJ oufowfvw
G pf m;aewJh vli,f 'umwpfa,mufukd ]oufowfvw
G pf m;wm bm
tusK;d xl;vJ} vdYk ar;Munfah wmh ....
]oufowfvw
G pf m;wm ig;yg;oDv vHw
k ,f? ig ouf owfvw
G pf m;aew,fqw
kd hJ todejYJcifutp rku
d f
jzpfawmhb;l ? pum;udv
k nf; vdrn
f mjy;D rajymjzpfawmhb;l ? txl;ojzifh t&uf? bD,mvH;k 0raomufjzpfawmhb;l ?
tom;ig;pm;cGirhf &awmh tjrnf; raumif;awmhv?Ykd [J ....[J ....} vdYk &,f&,farmarm jyefajzcJyh gw,f/ olt
Y aeeJY
tjrnf; raumif;vdYk t&uf? bD,m raomufjzpfayr,fh tmvl;aMumf? ajryJavSm?f tom;wkuif pwJh oufowfvw
G f
tjrnf;awGeY J t&uf? bD,m aomufaeMuwJh oufowfvw
G f t&uform;awGvnf; trsm;Mu;D &Syd gw,f/ oufowfvw
G f
pm;jy;D umr*kPf azmufjyefaewJh 'koeaomawGvnf; 'keaYJ ';yg/
vlwpfa,muftwGuf oufowfvw
G pf m;jcif;u ig;yg; oDv vHjk cKH atmif apmifx
h ed ;f jzpfzYkd wGe;f tm;ay;ayr,fh
wjcm;vl wpfa,muftwGuaf wmh tJ'v
D kd jzpfcsirf jS zpfrmS yg/ oufowfvw
G f pm;jy;D ig;yg;oDvrvHw
k o
hJ al wG
trsm;Mu;D &Syd gw,f/
b,fvykd jJ zpfjzpf oufowfvw
G pf m;rS ukov
kd pf w
d af rG;Edik f jy;D ukov
kd t
f vkyv
f yk jf zpfwo
hJ al wGtaeeJY
uk,
d pf rG ;f Edik o
f avmuf tcsed u
f efo
Y wfjy;D oufowfvw
G pf m;wm obm0usygw,f/ (rpm;&bl;vdrYk qdyk gbl;uG,/f )
oufowfvw
G pf m;pm;? rpm;pm; ukov
kd pf w
d af rG;Edik w
f o
hJ ?l ukov
kd t
f vkyf vkyjf zpfwo
hJ al wGuawmh ]oufowfvw
G rf }S
&,fvdYk a&G;cs,af cs;rsm; (*s;D rsm;) aep&mrvdb
k J &&mtpm;tpmudk tqifoifo
h vdk tukef pm;oH;k Edik yf gw,f/
bk&m;? &[EmawG? oDv? orm"d? ynmeJY jynfph w
kH o
hJ l awmfaumif;? oljrwfavmif;Mu;D awG tom;ig;
a&SmifMuOfawmf rrlMuwmudk Munfjhcif;tm;jzifh tom;ig; pm;ko
H ufoufeY J tuk odv
k f rjzpfEik d b
f ;l qdw
k m xif&mS ;jy;D om;yg/
tom;ig; a&Smifwm olawmfaumif; tusiv
hf ,
Ykd q
l &if rdpm 'd|d jzpfaMumif; ]tmr*E okwe }f rSm jrwfpmG bk&m;
wdu
k f u
kd af [mMum;xm;ygw,f/
tom;ig; pm;ko
H ufoufeYJ tukov
kd f rjzpfEikd b
f ;l qdak y r,fh tJ't
D om;ig;u aemufcH ordik ;f aMumif;
raumif;bl;qd&k if awmh pm;oH;k olrmS tukov
k d jfzpfEik d yf gw,f/ ]tpGe;f oH;k yg;} rvGwf wJh tom;ig;udk pm;oH;k &if pm;oH;k olrmS

t&Siq
f Em"du

40

shwehinthar.com

ygPmwdygwuHxu
kd jf y;D tukov
kd jf zpfygw,f/ &[ef;awmfrsm;qd&k ifawmh ygPmwdygwuH xdu
k f rHk u 'ku# t
f mywfyg
oifyh gw,f/
tpGe;f oH;k yg; qdw
k muawmh ]jrifjcif;} ]Mum;jcif;} eJY ],Hk rSm;jcif;} wdyYk gyJ/ ]'Dtom;ig;[m ightwGuf &nfp;l jy;D
owfxm; wm? igpm;zdYk &nf&,
G jf y;D owfxm;wm} vdjYkrifc&hJ if? odrYk [kwf Mum;cJ&h if? odrYk [kwf ,Hrk mS ;oHo,jzpfc&hJ if tJ'D
tom;ig;[m tpGe;f oH;k yg; (wpfyg;yg;) rvGww
f t
hJ om;ig; jzpfomG ;ygjy/D vH;k 0 rpm;xdu
k af wmhygbl;/ pm;&if
tukov
dk jf zpfygw,f/
vl0wfaMumifawGtaeeJY tpGe;f oH;k yg;vGw&f if b,ftom;ig;udrk qdk vGwv
f yfpmG pm;oH;k Edik cf iG &hf adS yr,fh
&[ef;awmfrsm; uawmh ]tom;Mu;D q,frsK;d } udk vH;k 0a&SmifMuOfawmfrMl u&ygw,f/ ra&SmifbJ pm;rd&if oufqikd &f m
tmywfoifjh y;D tukov
dk jf zpfyg w,f/
tom;Mu;D q,frsK;d uawmh ]vl? acG;? jrif;? qif? usm;? usm;opf? jcaoF?h 0H? atmif;? a>r} wd&Yk UJ tom;awGygyJ/
tom;udo
k m rpm;aumif;wmr[kwyf gbl;/ olw&Ykd UJ tk;d ? ta&? taoG;? tarG; bmudrk S toH;k rjyKaumif;ygbl;/
(qifp,
G yf w
k ;D ? pyg;Mu;D onf;ajcaq; ponfwu
Ykd kd &[ef;awmfrsm; vH;k 0 roH;k aumif;yg) toH;k jyK&if tmywfoifjh y;D
oH;k wdik ;f oH;k wdik ;f tukov
kd w
f &m; wd;k yGm;ygw,f/
oufowfvw
G yf J pm;pm;? MuKH &m&&myJpm;pm;? ta&;t Mu;D qH;k uawmh pdwaf umif;&Szd ?Ykd olawmfaumif;tvkyf
vkyEf ikd zf eYkd YJ b0oHo&m0#fqif;&Ju tjy;D wdik v
f w
G af jrmufzyYkd gyJ/ ]MuKd u&f ma&G; pm; vliY EGm;} rjzpfapbJ? ]oif&h mpm;ol
vlx
Y ufv}l jzpfapzdu
Yk t"duygyJ ....'umrsK;d OD;a& ..../
tyrma'e orma'x/
tifwmAsL;*sme,f?Ed0k ifbm?7ESi14?
hf 2001
t&Sib
f &k m; ....
jrwfpmG bk&m;&Si[
f m 0ufom;bkO;f ay;vdYk 0rf;avQmjy;D y&deAd m efp&H wmvdYk ajymMuygw,fb&k m;/ [kwf
r[kwf ajzMum; ay;awmfryl gbk&m;/
OD;at;ouf? oxHjk rKd U/
'umMu;D OD;at;oufa& ....
jy;D cJw
h hJ Zefe0g&Dv(9)&ufaeYu y&d,wpd moifwu
kd w
f pf ckrmS jyKvyk w
f hJ OD;Zif;&JU arG;aeYtvSLyJu
G kd ig;xyfurG ;f
tu,f'rD 'um&efatmif a&mufvmcJyh gw,f/ jrefrmhyk &f iS o
f rdik ;f rSm wpfO;D wnf;om&Sad o;wJh trsK;d om;Zmwfaqmif
tu,f'rDqik g;qk&iS f 'um&efatmifukd ....
]xrif;0ifpm;jy;D jyv
D m;? 'um&efav;MuKd uw
f hJ 0ufom; [if;vnf; ygw,fav} vdaYk jymawmh olu ....
]wynfah wmf tck 0ufom;a&Smifxm;w,fb&k m;? t&rf;0aevd}Yk
vdYk &,f&,farmarm jyefajymygw,f/
cgwdik ;f 0ufom;pm;aeus a&Tyg&rDausmif;'umMu;D OD;&Sed 0f if;udv
k nf; ck&ufyikd ;f 0ufom;a&SmifaewmawGUvdYk
taMumif;&if;ar;Munfah wmh ....
]wynfah wmf cEmud,
k x
f rJ mS tqD"mwfawG odyrf sm;aevdYk a&Smifwmygbk&m;? rpm;rjzpfwhJ tajctaersK;d
MuKH &ifawmh enf; enf;yg;yg; pm;ygw,f}
vdYk jyefajzygw,f/
]vltrsK;d rsK;d pdwt
f axGaxG} qdw
k t
hJ wdik ;f vlawG&UJ tMuKd uf uvnf; trsK;d rsK;d uGjJ ym;aeygw,f/ wpfO;D eJw
Y pfO;D
tMuKd ucf si;f rwlnMD uygbl;/ 0ufom;MuKd uw
f v
hJ l &So
d vdk 0ufom;rMuKd uw
f hJ vlvnf; &Syd gw,f/ 0ufom;pm;keH YJ
tukov
kd jf zpfroGm;ovdk 0ufom;a&SmifeHk v
YJ nf; ukov
kd &f roGm;ygbl;/
0ufom;rMuKd uv
f Ykd 0ufom;a&Smifoal wG&o
dS vdk 0ufom; MuKd u&f ufom;eJY cEmud,
k ef YJ rwnfv
h Ykd 0ufom;
a&Smifoal wGvnf;&Sd ygw,f/ 0rSmpd;k vd?Y k tqDwufrmS pd;k vd?Y k 0dwcf scsiv
f Y k d 0ufom;a&Smif wm[m use;f rma&;oabmw&m;t&

t&Siq
f Em"du

41

shwehinthar.com

vkyo
f ihv
f yk x
f u
kd w
f hJ tjyKtrlawGygyJ/ jrwfpmG bk&m;&Siu
f vnf; ]ud,
k ef rYJ wnfw
h ?hJ ud,
k ef YJ oyg, rrQwwJh tpmtm[m&
awGukd a&SmifMuOf&r,f} vdYk rdeYf Mum;awmfrx
l m;ygw,f/
0ufom;rMuKd uv
f Ykd 0ufom;a&Smifox
l uf 0ufom;MuKd uf &ufom;eJY cEmud,
k ef rYJ wnfv
h Ykd 0ufom;a&Smifou
l
ykjd y;D cs;D rGr;f p&maumif;ygw,f/ ud,
k phf w
d u
f ,
kd f xde;f csKyEf ikd v
f yYkd g/ ud,
k w
fh PSm ud,
k yf ,fowfEikd v
f yYkd g/ rMuKd uv
f Ykd a&Smifou
l
owd? PfrygwJh twGuf bmukov
k d rf S r&ayr,fh rwnfv
h Y k d a&Smifou
l awmh owd? PfygwJt
h wGuf txdu
k t
f avsmuf
ukov
kd &f ygw,f/
0rSmpd;k &drw
f m[m vScsiv
f Y k d qd&k ifawmh vScsiw
f ph J w
d [
f m wPSmavmbpdwjfzpfwt
h J wGuf 0ufom;a&Smifaecku
d rf mS
ukov
k d pf w
d rf jzpfawmhygbl;/ tqD"mwfrvGeu
f b
J J use;f rmaerS ukov
k d f tvky?f aumif;rItvkyaf wG vkyjf y;D trsm;tusK;d ?
omoemhtusK;d o,fy;kd Edik rf ,fqw
kd hJ pdwef YJ 0ufom;a&Smif&ifawmh 0ufom;a&Smif wdik ;f ukov
kd pf w
d af wG w&dy&f yd f
wd;k yGm;vmEdik yf gw,f/
bm tpm;tpmudyk J pm;pm;? bm tpm;tpmudyk J a&Smif a&Smif? &nf&,
G cf surf eS zf ?Y k d OD;wnfcsuaf umif;zdY k ta&;Mu;D
ygw,f/ vScsi?f ycsi?f ajyjypfcsiw
f m[m w&m;"raI xmift
h & tukov
kd f vdq
Yk adk yr,fh avmu"raI xmift
h &uawmh
vufcEH ikd pf &mobm0 usygao;w,f/
]jrwfpmG bk&m; 0ufom;pm;vdYk y&deAd m efp&H w,f? 'gaMumifh wdYk 0ufom;a&Smifw,f} qdw
k muawmh avmu"r
Iaxmift
h &yg vufcEH ikd pf &m bmrSr&Syd gbl;/ taMumif;jycsuf rcdik v
f w
kH hJ vky&f yf wpfc?k okrYd [kwf taMumif;jycsuf
rvSywJh vky&f yfwpfcu
k kd jrwfpmG bk&m;eJY ckw;Hk vkyjf y;D tumtuG,,
f v
l u
kd w
f mygyJ/
jrwfpmG bk&m; y&deAd m efpw
H mudk taMumif;jyjy;D 0ufom; a&Smifwo
h J al wG[m wu,fpifppfuawmh ewfu;k d uG,v
f ?Y k d
bm*kP
d ;f nm*kP
d ;f 0ifxm;vdYk 0ufom;a&SmifMuwJo
h al wGyg/
]wdu
Yk ;kd uG,w
f ehJ wfu 0ufom;pm;wm rMuKd uv
f }Ykd
]wd*Yk P
dk ;f q&m? wd*Yk P
kd ;f bke;f Mu;D u 0ufom;a&Smifcikd ;f vd}Yk
qdw
k hJ taMumif;jycsuaf wGu rvSyawmh taMumif;jy csuf vSyatmif jrwfpmG bk&m;udk ckw;Hk vkyf
toH;k csvu
kd w
f mygyJ/
]ewfu;dk uG,v
f Ykd 0ufom;rpm;wmyg}
]b,f*P
kd ;f 0ifxm;vdYk 0ufom;rpm;wmyg}
vdYk ajzvdu
k &f if ajzol&UJ d;k om;rItwGuf ajzolukd b,f olrS ruJ&h UJ Muygbl;/ ]k;d om;vdu
k w
f m} qdjk y;D cs;D awmif
cs;D rGr;f MuygvdrOhf ;D r,f/ jrwfpmG bk&m;eJY udik w
f yk jf y;D ajzvdu
k af wmh ajzol&UJ rd;k om;rItwGuf ajzol[m &G&H mS pufqyk pf &m
odyaf umif;oGm; ygw,f/ taMumif;&if;udk rodbJ vd&k mqGJ ajzxm;wmrdYk ajzol&UJ todPfenf;yg;rItwGuv
f nf;
ajzolukd oem;ukPmouf Mu&ygw,f/
jrwfpmG bk&m; y&deAd m efpaH wmhrrl ,fah eYrmS yg0gjrKd Uae a&T yef;xdro
f nfom; pkEO ygoumu jrwfpmG bk&m;&Siu
f kd
ol&Y UJ aetdrf udk yifjh y;D qGr;f qufuyfvyk af uR;ygw,f/
jrwfpmG bk&m; aemufq;kH bkO;f ay;awmfr&l wJh tJ'q
D rG ;f auR; yGrJ mS txl;pDrcH sujf yKwx
f m;wJh ]0ufysKo
d m;[if;}
ygygw,f/ rMu;D vGe;f ? ri,fveG ;f ? tv,ftvwfjzpfwhJ awm0ufysKw
d pfaumif&UJ El;nho
H rd af rGUwJh tom;awGukd [if;cwf
tarT;tMuKd if pHv
k ifpmG eJY teHt
Y &omtaumif;qH;k ? tqDMoZmtjynf0h qH;k jzpfatmif txl; pDrcH sujf yKwx
f m;wmyg/
tJ'D 0ufysKo
d m;[if;udk jrwfpmG bk&m;wpfyg;wnf;om bkO;f ay;awmfryl gw,f/ ewfawGu ewfMoZm
xnfx
h m;wJt
h wGuf jrwfpmG bk&m;&Siu
f vG&J if tJ'D 0ufysKo
d m;[if;udk tpmaMuusuf atmif acscsuEf ik d w
f o
h J l wpfavmuvH;k
rSm wpfO;D wpfa,mufrS r&Sv
d yY k d g/ jrwfpmG bk&m; bkO;f ay;jy;D wmeJY 0ufom;[if;useaf wGuk d wGi;f wl;jy;D ajrjrKyyf pfvu
k d &f ygw,f/
0ufom;[if;yg0ifwhJ pkEO ygoum&JU qGr;f udk bkO;f ay;jy;D rMumcifrmS yJ jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ud,
k af wmfrmS
aoavmufatmif jyif;xefwhJ ]0rf;aoG;oGeaf &m*g} Murf;wrf;pGm jzpfay:vmygw,f/
0ufom;[if;bkO;f ay;vdYk 0rf;aoG;oGew
f m r[kwyf gbl;/ twdwu
f tukov
kd u
f w
H pfct
k usK;d ay;vdYk 0rf;aoG;
oGew
f myg/

t&Siq
f Em"du

42

shwehinthar.com

yg&rDjznfhpOf twdwfb0wpfckwkef;u jrwfpGmbk&m; tavmif;awmf[m aq;q&mjzpfcJhzl;ygw,f/


a&m*gaysmuf&uf om;eJY aq;zd;k 0g;cray;csiv
f Ykd ]a&m*graysmufao;bl;} ajymvmwJh olaX;om;wpfa,mufukd ]'gqdk
a&m*gaysmufomG ;atmif 'Daq;av; aomufvu
kd yf gOD;} qdjk y;D 0rf;avQmaq;awGukd a&m*gaysmuf aq;tjzpf vdrn
f m
wdu
k af uR;cJzh ;l ygw,f/
aq;q&mb0wke;f u jyKvyk cf w
hJ hJ tJ't
D ukov
kd u
f u
H y&deAd m efpaH wmfrrl ,fah eYrmS tusK;d ay;csed u
f sa&mufvmvdYk
pkEO ygoum&JUqGr;f udk bkO;f ay;jy;D rMumcifrmS tMu;D tus,f 0rf;awmfvm; &ygw,f/
pkEO ygoum&JU 0ufom;[if;yg0ifwq
hJ rG ;f udk bkO;f ay;jy;D csed ef w
YJ u
kd q
f ikd o
f mG ;wJt
h wGuf ]0ufom;pm;vdYk
0rf;awmfvm;wm} vdY k ajymp&mjzpfomG ;wmyg/ wu,fvY k d tJ'aD eYrmS 0ufom;[if; r[kwb
f J qdwo
f m;[if;? Muufom;[if;
bkO;f ay;r,fq&kd ifvnf; jrwfpmG bk&m; 0rf;awmfvm;rSmygyJ/ tom;ig;[if; vH;k 0 rygwJh toD;t&Gu[
f if;? oufowf
vGw[
f if; bkO;f ay;r,fq&k d ifvnf; jrwfpmG bk&m; 0rf;awmfvm;rSmygyJ/ bm[if;eJyY J bkO;f ay;bkO;f ay; 0rf;awmfvm;jcif;qdw
k hJ
tukov
kd t
f usK;d ay;uae b,fvekd nf;eJY rS rvGwaf jrmufEikd yf gbl;/
b,favmufuo
k v
kd t
f iftm;Mu;D rm;wJo
h yl jJzpfjzpf rdrjdyK vkyx
f m;wJh tukov
dk u
f w
H pfcu
k k d tusK;d ay;cGirh f &atmif
wm;qD; Edik pf rG ;f r&Syd gbl;/ ukov
kd u
f u
H ukov
kd t
f usK;d ay;jy;D ? tukov
dk u
f H u tukov
kd t
f usK;d ay;ygw,f/ ud,
k v
f yk x
f m;wJh
tukov
kd af wGukd tusK;d ray;atmif ukov
kd ef YJ acszsucf siaf eolrsm; txl;owdjyKp&m yg/ bk&m;awmifrS r&wJu
h pd ?
ud,
k u
f bmvdYk &csiaf e&wmvJ/
jrwfpmG bk&m;&Siv
f ufxufwek ;f u a0omvDjrKd Uom; O* olaX;qdw
k m ]remy'ge = ESpo
f ufjrwfE;kd zG,t
f vSL}
ay;vSLwJh ae&mrSm tomqH;k tjrwfq;k H {w'*fbUG J&&So
d jlzpfygw,f/ ol&Y UJ ESpo
f ufjrwfE;k d zG,t
f vSLawGxrJ mS jrwfpmG bk&m;&Sif
udk qD;oD;eJY a&mcsux
f m;wJh 0ufom;[if; vSLwJt
h vSLvnf; yg0ifygw,f/ olvLS 'gef;wJh ]qD;oD;0ufom;csu}f udk jrwfpmG bk&m;
tMurd Mf urd f bkO;f ay;awmfrcl zhJ ;l ygw,f/ 'gayrJh 0rf;awmfrvm;cJyh gbl;/
]jrwfpmG bk&m; 0ufom;pm;vdYk 0rf;awmfvm;jy;D y&deAd m ef pH&w,f? 'gaMumifh 0ufom;udk wpfoufv;kH a&Smif&r,f?
'grS r[kwf pGr;f Edik o
f avmuf &uftueft
Y owfeYJ a&Smif&r,f} qdw
k hJ vrf;nTecf su[
f m ewfu;kd uG,w
f o
hJ al wG? 0dZm vdv
k ?kd
bd;k awmfvv
kd kd *kP
d ;f q&mawG? *kP
d ;f bke;f Mu;D awG&UJ ud,
k t
hf jypfu,
kd f zH;k uG,w
f hJ rvdrw
hf pfywf vrf;nTecf sut
f rSm;Mu;D qdw
k m
todPf&o
dS w
l ikd ;f odEikd Mf uygw,f/
]0ufom;pm;&if Pfxik d ;f wwfw,f} vdv
Y k nf; wcsKUd u ajymMuygw,f/ jrefrmjynfu pma&;q&mwcsKUd rMumcP
ud;k um;MuwJh wkwaf wG;ac:ynm&SiMf u;D awG[m 0ufom;pm;wJh wkwpf pfppfMu;D awGyg/ 0ufom;pm;wJh wkwf
odyyH nm&Siaf wG? wkwrf [kww
f o
hJ yd yH nm&Siaf wGvnf; 'keaYJ ';ygyJ/
odp&mtm;vH;k tuket
f pifojd rifawmfrw
l hJ jrwfpmG bk&m; &Si[
f m oAnKwPfawmf r&cifrmS a&m? &jy;D
aemufrmS yg 0ufom;bkO;f ay;cJyh gw,f/ 'gayrJh Pfrxdik ;f cJyh gbl;/ twkr&S?d twlr&Sw
d hJ tEIid ;f rJ
h PfawmfMu;D eJY ow0g
trsm;&JU avmuD? avmukw& m aumif;usK;d awGukd &Guaf qmifawmfrEl ikd cf yhJ gw,f/
vlwpfa,mufew
YJ pfa,muf cEmud,
k f aoG;om;wnf aqmufyckH si;f rwlnMD uwJt
h wGuf vlwcsKUd udk 0ufom;u
cEmud,
k f av;vHxik d ;f rIid ;f rI jzpfapaumif; jzpfapEdik yf gvdrrf h ,f/ ud,
k ef rY J wnfh &if ud,
k f a&Smifvu
d k f yH k gyJ/ ] vlom;tm;vH;k eJY
rwnf}h vdaYk wmh Oya'o xkwzf Ykd vdrk ,frxifygbl;/
]0ufom;a&Smifjy;D t"d|mef0if&if ydpk rG ;f w,f} vdv
Yk nf; 0dZm vdv
k ?kd bd;k awmfvv
dk kd vdik ;f yl;aMumifawGu
q&mMu;D vkyw
f wf Muygao;w,f/ olwY k d wDxiG x
f m;wJ?h olwY k d jzwfny u
f yfvyk x
f m; wJh usiph f OfawGuk d bmrSrajymvdak yr,f?h
jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ ax& 0g'usiph f OfppfppfawGuawmh 0ufom;eJrY wnfw
h u
h J siph f Of wpfcrk S r&Syd gbl;/ usiph f Ofom rSev
f u
Y k d awmh
0ufom;pm;jy;D yJ usiu
hf si?hf 0ufom;rpm;bJyJ usiu
hf sihf tpGr;f xufyckH si;f twlwyl gyJ/
'DaeYacwf pme,fZif;wcsKUd rSmygwJh ]b,faeYrmS 0ufom; a&SmifMuOfjy;D vd&k mqkawmif;yg}? ]0ufom;wk;H ay:rSm
ud,
k eh f mrnf a&;jy;D atmifjy?D atmifjyD vdY k a<u;aMumfyg}? ]arG;aeYrmS 0ufaygif ajcmufaMumfo;k H ckuk d <uyf<uyftw
d t
f 0ga&mifeY J
xnfjhy;D tdwu
f yf xJ aqmifxm;yg} .... qdw
k h J .... aygaMumifaMumif ,MwmawG? aygufu& taqmifawGuvnf;
todPfenf;olawGukd tl; jzpfatmifvyk w
f hJ &,fp&m armp&m [moawGygyJ/

t&Siq
f Em"du

43

shwehinthar.com

jrwfpmG bk&m;&Si[
f m 0ufom;pm;vdYk 0rf;awmfvm;&wm r[kww
f t
hJ jyif 0ufom;&JU tqDMoZmaMumifo
h m
yg0gjrKd Uuae ukoed mkt
H xd (6) rdik cf &D;udk 0rf;aoG;oGeaf &m*g'Pf onf;cH&if; ajcusicf &D; <ucsED ikd cf w
hJ mjzpfygw,f
'umMu;D OD;at;oufa&/
a&m*gaysmufcsifvdkhw&m;tm;xkwfwm
raumif;bl;vdkhqdkvdkufjcif;tm;jzifU
jrwfpGmbk&m;[mraumif;wJUtvkyf
nHUzsif;ao;odrfwJUtvkyfudk
vkyw
f ,fvq
hkd v
kd u
kd &f ma&mufygw,f/
a&m*gyJjzpfjzpf?bmyJjzpfjzpfxpfceJ&Sd
aA'if,Mwm"mwfdkuf"mwfqifudkyJ
vGJrSm;pGmtm;ukd;aeMuwJU'DacwfMuD;xJrSm
w&m;tm;xkwjf cif;udt
k m;ud;k vmwm[m
rk'w
d myGm;oifUwJUudp& yfMu;D wpfcyk g/
8.9.98 &ufaeYxw
k f ay:jyLvm*sme,fxu
J aqmif;yg; wpfy'k rf mS aqmif;yg;&Siu
f ]] a&m*gaysmufcsiv
f Ykd
w&m;tm;xkwf wm raumif;aMumif;? a&m*gaysmufcsifvdkY w&m;tm;xkwfwm[m w&m;udk ckwHk;vkyf
toH;k cswmjzpfaMumif;? &dyo
f mawGrmS a&m*g aysmufcsi&f if w&m;tm;xkwyf gvdYk rSm;,Gi;f pGm jrL qG,af eMu aMumif;}}
a&;om;xm;wmudk zwfv
I u
kd &f ygw,f/
tJ'aD &;om;csuu
f kd zwfv
I u
kd &f awmh twdwu
f zwfc?Jh rSwcf ?Jh Mum;emchzJ ;l whJ taMumif;t&mav;awG[m
pma&;ol&UJ tawG;tmHx
k u
J w
kd pfcNk y;D wpfck pDumpOfum 0ifa&mufvmygw,f/
yxrqH;k 0ifa&mufvmwhJ taMumif;t&muawmh eE rif;om;wpfjzpfvJ t&Sief E&UJ taMumif;yg/
t&Sief E[m omoemhabmifukd oHo&mvGwzf ?Ykd edAm ef&zdq
Yk w
kd Jh &nf&,
G cf suef YJ 0ifa&mufvmol r[kwyf gbl;/
Zey'uvsmPDeYJ vufxyfyq
JG ifEw
JT aJh eYrmS jrwfpmG bk&m;u wdu
k w
f eG ;f vdYk jrwfpmG bk&m;udk dak onGwu
f ikd ;f whpJ w
d ef YJ
0ifa&mufvm&olyg/
o'gw&m;tppftrSeef YJ ouFe;f 0wfvmolr[kwaf wmhomoemhabmifrmS raysmyf gbl;/ Zey'uvsmPDuykd J
wrf;wrf;ww owd&aeygw,f/ omoemhabmifrmS raysmaf rGUbJ Ni;D aiGUpdwf ysuaf ewhJ t&Sief Eukd jrwfpmG bk&m;u
wm0womewfjynf ac:oGm;chyJ gw,f/ Zey'uvsmPDxuf tqaygif;rsm;pGm rEdiI ;f ,SOo
f matmif vSywhJ
ewforD;av;awGukd jrifawGU&awmh t&Sief E [m ewforD;av;awGukd vdck siw
f pJh w
d f jzpfvmygw,f/
ewforD;av;awG vdck si&f if w&m;tm;xkwyf g? w&m; tm;xkw&f if ewforD;av;awG &&aphr,fvY k d jrwfpmG bk&m;u
tmrcHwu
kd w
f eG ;f vdu
k af wmh t&Sief Evnf; 0rf;ajrmuf0rf;omjzpfomG ;Ny;D ewforD;vdck siw
f pJh w
d ef YJ w&m;tm;xkwf
awmfryl gw,f/aemufyikd ;f rSm wjcm;&[ef;awmfrsm;u uh&J UJ Muwht
J wGuf &nf&,
G f csuaf jymif;oGm;Ny;D tm;xkwv
f u
kd w
f m
rMumcifrmS yJ t&Sief E &[Emjzpfawmfro
l mG ;ygw,f/
t&Sief E w&m;tm;xkwjfcif;&JU rlv&nf&,
G cf suu
f ewf orD;&zdyY k g/ edAm ef&zdY k r[kwyf gbl;/ ewforD;&vdrrh f ,fqw
kd Jh
arQmv
f ifch suo
f m r&d&S if w&m;tm;xkwjfzpfrmS r[kwyf gbl;/ tpu wnf;urS w&m;tm;rxkwjfzpf&if &nf&,
G cf suv
f nf;
ajymif;p&m r&d?S &[Emvnf; jzpfp&mr&dyS gbl;/
rlv&nf&,
G cf suu
f tqifeh rd ah f yr,fh w&m;tm;xkw&f if; eJY w&m;todPf &ifu
h suo
f mG ;&if &nf&,
G cf suv
f nf;
tqifh jrifo
h mG ;Edik yf gw,f/ vrf;qH;k &if &GmawGU&pjrJ jzpfovdk w&m;udk enf;rSev
f rf;rSef tm;xkwaf e&ifvnf;
bm&nf&,
G cf suef yYJ J tm;xkwf tm;xkwf aemufq;kH rSm w&m;&JU t"duyef;wdik u
f kd rvGrJ aoG qdu
k af &mufomG ;rSmygyJ/
w&m;tm;xkwjf zpfzeYkd YJ w&m;tm;xkwyf kH enf;vrf;rSezf o
Ykd m ta&;Bu;D ygw,f/

t&Siq
f Em"du

44

shwehinthar.com

a&m*gaysmufcsi&f if w&m;tm;xkwyf gqdw


k Jh wdu
k w
f eG ;f csuu
f kd rSm;,Gi;f whJ jrL qG,rf v
I Ykd pGypf cJG &Jh if ewforD;vdck si&f if
w&m;tm;xkwyf gvdYk wdu
k w
f eG ;f chw
J Jh jrwfpmG bk&m;udv
k nf; trSm;jrL orm;Bu;D vdYk vuf;Id xd;k Iwcf s&m a&mufygw,f/
tawG;tmHx
k J 0ifa&mufvmwhJ aemuftaMumif;t&mwpfcu
k temxydPo
f al X;Bu;D &JUom; umV taMumif;yg/
tazu aomwmyefausmif;'umBu;D jzpfayr,fh om;umVuawmh bk&m;ausmif;vnf; roGm;? w&m;vnf;
rem omref vlwpfa,mufvykd J arharhavsmah vsmh aeaeygw,f/
wpfaeYawmh bk&m;ausmif;oGm;Ny;D Oykoaf pmif?h w&m;em&if tojymwpf&may;r,fvYkd zcifoal X;Bu;D u
ajymwht
J wGut
f ojymwpf&mvdck siw
f pJ h w
d ef Y J bk&m;ausmif;oGm;? Oykoaf pmifch yJ h g w,f/ w&m;awmh remchyJ gbl;/ awmf&mrSm
tdyNf y;D jyefvmchyJ g w,f/
aemufwpfaeYrmS w&m;wpfy'k f rSwrf ad tmif emNy;D jyef ajymjyEdik &f if tojymwpfaxmif ay;r,fvYkd ajymjyefwJh
twGuf tojymwpfaxmif &vdw
k pJh w
d ef YJ w&m;udk aocsmtmHpk u
kd Nf y;D emygw,f/ w&m;em&if; w&m;em&if;
w&m;t"dym ,fukd xd;k xGi;f odjrifomG ;&mu w&m;em&if; w&m;tm;xkwv
f u
kd w
f m aomwmyef wnfomG ;chyJ gw,f/
rlv&nf&,
G cf suu
f tojymwpfaxmif&zd?Yk ydu
k q
f w
H pfaxmif&zdyYk g/ 'gayrJh aomwmywrd *fPf? zdv
k
f PfeYJ
edAm efukd rsuaf rSmufjyKomG ;Edik cf yJh gw,f/
rlv &nf&,
G cf suu
f rrSeaf yr,fh tvkyu
f rSeaf e&iftvky&f UJ tusKd ;w&m;udk xdu
k x
f u
kd w
f efwef trSet
f wdik ;f
cHpm;& rSm rvGyJ gbl;/
uav;b0rSm rdbu ydu
k q
f aH y;r,fqv
kd Ykd ydu
k q
f v
H ckd sipf w
d ef YJ Oykoaf pmif?h w&m;xdik &f mu wjznf;jznf;eJY
bmoma&;todPf&ifu
h suNf y;D trSet
f uef w&m;orm;jzpfvmwhJ vli,f? vl&,
G ?f vlBu;D awG rsuaf rSmufacwfrmS
ra&rwGuEf ikd af tmif trsm;Bu;D &dyS gw,f/
wcsKd U emrnfausmf q&mawmfBu;D ? q&mawmfi,fawG?emrnfausmv
f yl *k Kdvaf wGvnf; txift&Sm;&dyS gw,f/
emrnfxw
k Nf y;D a&;&if um,uH&iS af wG rBuKd urf mS pd;k vdYk emrnfawmh xkwaf zmfra&;awmhygbl;/
q&mawmfBu;D wpfyg;qdk q&morm; rajzapcsiw
f Jh t bd0o
H pmar;yGu
J kd ajzqdak tmifjrifNy;D rS q&morm;
rBuKd uw
f mvkycf rJh w
d t
Jh wGuf aemifw&Ny;D pdwn
f pfveG ;f vdYk pdwn
f pfwmaysmuf atmifqNkdy;D &dyo
f mBu;D wpfcrk mS 0ifa&muf
w&m;tm;xkw&f mu w&m;awGUoGm;Ny;D &nf&,
G cf suaf wG rSeo
f mG ;vdu
k w
f m ckqkd jynfwiG ;f jynfy omoemjyK&yd o
f m
q&mawmfBu;D wpfyg; jzpfvaYkd eygNy/D
emrnfBu;D ump q&mawmfwpfyg;qd&k ifvnf; vlUb0wke;f u tdyrf aysmw
f t
Jh wGuf tdyaf ysmaf tmifqw
kd Jh
&nf&,
G cf suef Y J w&m;tm;xkwcf &J h mu w&m;t&omawGUoGm;Ny;D edAm efuv
k d nf;vdck si&f rSe;f odvm? bmomrhb
J 0uaevnf;
Ak'b
mom0if jzpfvmwht
J jyif ZeD;? orD;wdu
Yk kd pGeNYfy;D &[ef;b0udyk g wufvrS ;f Edik cf yJh g w,f/
urmausmf 0dyemq&mBu;D wpfa,mufq&kd ifvnf; acgif;wpfjcrf;udu
k w
f aJh &m*g aysmufcsiv
f Ykd w&m;
tm;xkw&f mu w&m;vrf;rSef a&mufomG ;vdu
k w
f m ckqkd kyef mrf'u
k c sKyNf ird ;f a&;? edAm efrsuaf rSmufjyKa&;w&m;awGukd
urmtESYH wGiw
f iG u
f s,u
f s,f Bu;D a[majymvdaYk eygNy/D
'Dvkd &nf&,
G cf suf ajymif;vJreS u
f efomG ;olawGtaMumif;udk ajymjy? a&;jyvdaYk wmif ukeEf ikd zf ,
G rf &dyS gbl;/
a&m*gaysmufcsiv
f Ykd w&m;tm;xkw&f muae w&m;t&om awGUoGm;Ny;D r*fzv
kd ef Ad m ef OD;wnfcsuef YJ pGpJ jJG rjJ rJ
w&m;tm;xkwaf eolawG 'keaYJ ';yg/
bmjzpfcsiv
f ?Ykd nmjzpfcsiv
f q
Ykd w
kd Jh avmuDtusKd ;udk arQmu
f ;kd Ny;D w&m;tm;xkww
f mudk rqdx
k m;eJ?Y bmtusKd ;udrk S
rvdck sib
f ?J tusKd ;&vdrrhf ,fvv
Ykd nf; r,HMk unfbJ vlraI &;t& rvky&f ifraumif;wwfvYkd tm;emyg;emeJY vkyv
f u
kd f
rdwJh bmoma&;tvkyu
f awmif arQmv
f ifrh xm;whJ tusKd ;w&m;Bu;D udk jzpfymG ;apchw
J o
Jh m"u yd#uwfawmfrmS txift&Sm;
&dcS yJh gw,f/
om0wNdrKdUu ol&r|qdw
k J h olaX;wpfa,muf[m om oemywdwad wGuk d tvkyt
f auR;jyKaewhJ rdpm 'd|w
d pfa,muf
jzpfygw,f/ wpfaeYawmh olU&JU tdrw
f cH g;0rSm jrwfpmG bk&m; qGr;f cH vm&yfygw,f/ Ak'b
mom0if r[kww
f t
Jh wGuf
uefawmhqrG ;f avmif;vdu
k &f if &ayr,fh ol&r|u tJ'v
D kd rvkyyf gbl;/

t&Siq
f Em"du

45

shwehinthar.com

]&[ef;a*gwr[m rif;rsKd ;rif;EG,u


f qif;oufvmolrYkdtrsKd ;jrwfojl zpfw,f/ avmurSmvnf; bk&m;
&,fvYkd tvGex
f if &Sm;ausmMf um;oljzpfw,f/ 'Dvykd *k Kd vw
f pfa,mufukd oGm;rawGUvdYkroifah wmfygbl;av} vdYk
pOf;pm;awG;awmNyD; ol&r|[m jrwfpmG bk&m;udk oGm;awGU&dcS ;kd Hrk u tdrx
f yJ ifNh yD; qGr;f qufuyfvyk af uR;
ygw,f/
qGr;f pm;tNyD; jrwfpmG bk&m;a[mMum;whw
J &m;udk em&wht
J cg w&m;tqH;k rSm aomwmyefjzpfomG ;chJ
ygw,f/ aemufawmh omoemawmfukd Pfouf0ifNyD; rwkerf vIyMf unfnKd waJh e&mrSm tomqH;k ? tjrwfq;kH ?
{w'*f&mxl;udak wmif qGwcf ;l &&dcS yJh gw,f/
vlraI &;0w&m;ausyeG af tmifqw
kd Jh &nf&,
G cf suef YJ vkyv
f u
kd w
f Jh w&m;tvkyu
f aomwmywrd *fzv
kd ef YJ
edAm efukd rsuaf rSmufjyKEikd o
f nftxd aus;Zl;jyKomG ;chw
J m[m tHMh op&mraumif;bl;vm;/ 'g[m rSeu
f efwJh w&m;awmf&UJ
obm0pGr;f &nfowdy g/w&m;u rSeaf e&if bm&nf&,
G cf suef YJyv
J yk v
f yk f tusKd ;w&m;rSerf mS ygyJ/
w&m;tm;xkww
f aJh e&mrSm a&m*gaysmuf?kH pdwcf sr;f omHak v;eJY auseyfraeMueJY? r*fzv
kd ef Ad m ef&onftxd?
&[Emjzpfonftxd tm;xkwyf gvdYk d;k d;k av; wdu
k w
f eG ;f vdu
k &f if rSev
f nf;rSeyf gw,f/ tjypfvnf; uif;ygw,f/
ckawmh w&m;tm;xkwzf Yw
kd u
kd w
f eG ;f olawGukd ]]rSm;,Gi;f }} qdw
k Jh pum;vH;k ? ]]jrL qG,}f }qdw
k pJh um;vH;k awGeYJ pGypf yJG w
k cf wfvmvdYk
'Dpmav;eJY tusO;f csKyf ajz&Si;f jyvdu
k &f ygw,f/
'gaMumifh w&m;tm;xkwcf sio
f al wGuakd &m? w&m;tm;xkwaf eolawGuykd g ]]bm&nf&,
G cf suef YJyJ w&m;
tm;xkwt
f m;xkw?f w&m;udk tm;xkwyf g? tm;xkwjf zpfzYekd YJ tm;xkwef nf;rSeu
f efzYo
kd m t"duyg}} vdYk av;av;eufeuf
ajymcsiyf gw,f/
wu,fawmhvnf; a&m*gaysmufatmif w&m;tm;xkwf ygqdw
k Jh wdu
k w
f eG ;f csu[
f m jrwfpmG bk&m;pum;awmfeYJ
rqefYusiyf gbl;/ r[mowdy|meokwe rf mS jrwfpmG bk&m;&Siu
f tusKd ;w&m;ckepfyg;&zdYk owdy|mef0yd emw&m;
tm;xkwyf gvdYk wdu
k f wGe;f awmfryl gw,f/
tusKd ;w&m; ckepfyg;u r*fzv
kd ef Ad m efoufouf r[kwyf gbl;/ pdwpf ifMu,fzYkd? pd;k &dryf al qG;rI, idak <u;rI
vGeaf jrmufzYkdeYJ ud,
k q
f if;&Jr,I pdwq
f if;&JrI csKyNf idr;f zdYkvnf; ygygw,f/ a&m*gaysmufatmif w&m;tm;xkwyf gqdw
k Jh
pum;[mud,
k q
f if;&J? pdwq
f if;&J csKyNf ird ;f atmif w&m;tm;xkwyf g ('kua 'gremeH tw*rF m,) qdw
k Jh jrwfpmG bk&m;
pum;awmfeYJ wpfxyfwnf;ygyJ/
'ghaMumifh a&m*gaysmufatmif w&m;tm;xkwyf gqdw
k Jh wdu
k w
f eG ;f csuu
f kd rSm;,Gi;f pGm jrLqG,rf v
I Ykd pGypf cJG &Jh if
jrwfpmG bk&m;udv
k nf; rSm;,Gi;f pGm jrLqG,o
f v
l Ykd pGypf &JG ma&mufygw,f/
a&m*gaysmufcsiv
f Ykd w&m;tm;xkww
f m raumif;bl;vdYk qdv
k u
kd w
f m[m a&m*gaysmufzYkd &nf&,
G cf suw
f pfcw
k nf;eJY
w&m;tm;xkwcf sio
f ?l w&m;tm;xkwaf eolukd tm;rxkwef Yv
J Ykd wm;jrpfyw
d yf ifvu
kd w
f mygyJ/ 'g[m "rE& m,fjzpfygw,f/
avmutvkyaf wGxrJ mS w&m;tm;xkww
f Jh tvky[
f mtaumif;qH;k tvkyjf zpfygw,f/ a&m*gaysmufzYkd vky&f r,fh
tvkyf awGtrsm;BuD;&Sw
d t
Jh xJu taumif;qH;k tvkyjf zpfwhJ w&m;tm; xkwjf cif;udk a&G;cs,v
f u
kd w
f m[m BudKqpdk &m
tjyKoabmwpf ckygyJ/
xrif;[m bm&nf&,
G cf suef YJyJ pm;pm;? pm;olukd Adu
k jf ynfah p? tm;&Sad prSmjzpfovdk w&m;[mvnf;
bm&nf&,
G cf suef YJyJ tm;xkwt
f m;xkw?f tm;xkwo
f u
l kd Nidr;f at;ap? vGwaf jrmufap rSm aocsmygw,f/
w&m;udk w&m;eJYwal tmif tm;xkwzf Yak d wmh vdw
k maygh/ ab;vltxifBu;D atmifqNkyd ;D w&m;oabm ESv;k H roGi;f bJeYJ
ikww
f w
k x
f ikd af eko
H ufoufeYaJ wmh bmrStusK;d rxl;Ekid b
f ;l aygh/ 'gawmif um,uHxed ;f csKyrf &I UJ toD;tyGiu
hf kd tenf;eJYtrsm;
cHpm;Ekid yf gao;w,f/
a&m*gaysmufcsiv
f YkdyjJ zpfjzpf? edAm efvckd siv
f YkdyjJ zpfjzpf w&m;tm;xkwNf yDq&kd ifawmh owd? orm"d? ynm
tp&Sw
d hJ aAmZiw
f &m;awG? aAm"dyu,
d w&m;awG[m tm;xkwrf t
I vdu
k ?f yg&rDtvdu
k f jzpfay:vmawmhwmygyJ/
a&m*gaysmufw,fqw
kd muvnf; tJ'w
D &m;awG&UJ tpGr;f owad Mumifh aysmufwmyg a&m*gaysmufcsiw
f ,f
qdw
k m[m tJ'D aAmZiw
f &m;?aAm"dyu,
d w&m;awG jzpfcsiw
f ,fqw
kd hJ t"dyg ,fygyJ/

t&Siq
f Em"du

46

shwehinthar.com

xef;vsu[
f m csKcd siv
f Ykd pm;olawGtwGuv
f nf; csKo
d vdk tpmaMucsiv
f Ykd pm;olawGtwGuv
f nf; csKyd gw,f/
a&m*gaysmufcsiv
f Yk d w&m;tm;xkww
f mudk w&m;udk ckw;k H vkyf toH;k csw,fvYk d uJ&h UJ vdu
k w
f m[m aAmZio
f w
k o
f rdik ;f
aMumif;xJu jrwfpmG bk&m;eJY &[Emt&Sijf rwfBuD;awGuv
kd nf; uJ&h UJ vdu
k w
f mygyJ/
t&Sirf [marm*vmefeYJ t&Sirf [muy ruse;f rrm a&m*gpJu
G yfaewke;f u jrwfpmG bk&m;ud,
k af wmfwikd f
a&m*gaysmufatmif aAmZio
f w
k f &Gwaf y;cJv
h Ykd a&m*gaysmufomG ;cJyh gw,f/ jrwfpmG bk&m; ud,
k af wmfwikd f ruse;f rrm
a&m*gjyif;xefwek ;f uvnf; t&Sipf Ek u
kd jrwfpmG bk&m; ud,
k af wmfwikd f a&m*gaysmufatmif aAmZio
f w
k &f w
G af y;zdYk
rdeYfawmfrcl yhJ gw,f/ t&Sipf Ek u
&Gwaf y;vdYk jrwfpmG bk&m; a&m*gaysmufawmfrcl yhJ gw,f/
aAmZio
f w
k ef m,lw,fqw
kd m[m aAmZiw
f &m;awG jzpf yGm;vmatmif w&m;tm;xkww
f mygyJ/ jrwfpmG bk&m;xH;k
ESv;kH rlNy;D a&m*gaysmufcsiv
f Ykd w&m;tm;xkww
f m[m jrwfpmG bk&m;vrf;pOf vdu
k w
f mygyJ/ 'Dvrf;pOfukd uJ&h UJ vdu
k w
f m[m
jrwfpmG bk&m;udv
k nf; w&m;udk ckw;kH vkyt
f oH;k csw,fvYkd uJ&h UJ vdu
k w
f mygyJ/
a&m*gaysmufcsiv
f Ykd w&m;tm;xkww
f m raumif;bl;vdYk qdv
k u
kd jf cif;tm;jzifh jrwfpmG bk&m;[m raumif;wJt
h vky?f
nHzh si;f ao;odrw
f t
hJ vkyu
f kd vkyw
f ,fvYkd qdv
k u
dk &f ma&mufygw,f/
a&m*gyJjzpfjzpf? bmyJjzpfjzpf xpfueJ&dS aA'if? ,Mwm? "mwfu
dk "f mwfqifuykd J vGrJ mS ;pGm tm;ud;k aeMuwJh
'DacwfBuD;xJ rSm w&m;tm;xkwjf cif;udk tm;ud;k vmwm[m rk'w
d myGm;oifw
h hJ udp& yfBuD;wpfcyk g/
trsK;d orD;tqdak wmfwpfO;D u &dyo
f mq&mawmfBu;D wpf yg;udk olr atmifjrifausmMf um;atmif bmvky&f rvJvYkd
ar;avQmufawmh q&mawmfBuD;u 0dyemw&m;tm;xkwyf gvdYk rdeYf awmfrv
l u
kd yf gw,f/
tEkynmavmurSm atmifjrifausmMf um;atmifqw
kd &hJ nf &G,cf suef YrJ sm; tEkynmorm;tm;vH;k w&m;tm;xkwf
Mur,fq&kd if pma&;oluawmh w&m;tm;xkwo
f Ol ;D a& wd;k yGm;vmwmudk 0rf;ajrmuf0rf;om BuKd qakd erSmygyJ/ rkq;kd pkid o
f if
qdw
k mvdk w&m;uvlud k oifomG ;rSmrdYk 'Dvk d &nf&,
G cf suef YJ w&m;tm;xkww
f mudk raumif;bl;vdYk pma&;oluawmhb,fawmhrS
ruefYuu
G yf gbl;/
'ghaMumifh xyfNy;D ajymcsiw
f mu]] bm&nf&,
G cf suef YyJ J tm;xkwf tm;xkw?f w&m;tm;xkww
f m aumif;ygw,f?
tm;xkwyf g? t[kww
f u,f tm;xkwjf zpfzYkdeYJ tm;xkwyf ekH nf;vrf;rSezf Ykdom ta&;BuD;ygw,f}}
]] a&m*gaysmufcsiv
f Ykd w&m;tm;xkww
f mvnf; aumif;ygw,f/ pD;yGm;a&;? vlraI &; tqifajywd;k wufcsiv
f Ykd
w&m;tm;xkww
f mvnf; aumif;ygw,f/ pdw"f mwfcikd rf m Nird ;f csr;f Ny;D pdwaf eoabmxm; Mu;D us,jf rifjh rwfcsiv
f Yw
kd &m;
tm;xkww
f mvnf;aumif;ygw,f/ cEmZmwford ;f 'kuN idr;f csiv
f Ykd w&m;tm;xkww
f muawmh taumif;qH;k ygyJ/}}
Ak'b
mom0ifawGxu
J bmoma&;todPf Eke,fao; olawGukd wjznf;jznf;&ifu
h suv
f matmif qJaG c:
&r,ft
h pm;todPfyI af xG;Ny;D Za0Z0gxifa,mifxifrmS ;jzpfatmif tmCmweJY yGv
J eS Yaf ewmuawmh vH;k 0 roifah wmfb;l vdYk
xifygw,f/
q&mawmf? orm;awmfawGuvnf; &nf&,
G cf suef rd ahf eol awGukd jrifv
h matmif arwm? ukPmeJY
wjznf;jznf;csi;f qJaG c: jriw
hf ifaeMuwmyg/
mrp&,
d tjrifeYJ tjrJ Munfw
h wfoal wGtwGuf t&m&mwdik ;f [m tqd;k awG? tjypfawGcsn;f jzpfaerSmyg/
t&m&mudk a,medaomreodum&tjrifeYJ rSerf eS u
f efuef em;vnf ESv;kH oGi;f wwfjcif;uom wu,fo
h al wmfaumif;
pdwx
f m;jzpfygw,f/
tyrma'e orma'x/

t&SifqEm"du(a&Tyg&rDawm&)
9 - 9 - 98
10 - 11 - 98 &ufaeYxkwf ay:jyLvm*sme,frS

t&Siq
f Em"du

47

shwehinthar.com

 a&m*gaysmufcsifvdkUw&m;tm;xkwfwm
raumif;bl;vdkhqdkvdkufwm[m
a&m*gaysmufzdkh&nf&G,fcsuf
wpfckwnf;eJhw&m;tm;xkwfcsifol
w&m;tm;xkwfaeoludk
tm;rxkwfeJhvdkh
wm;jrpfydwfyifvdkufwmygyJ/
'g[m"rE&m,fjzpfygw,f/
 avmutvkyfawGxJrSm
w&m;tm;xkwfwJUtvkyf[m
taumif;qHk;tvkyfjzpfygw,f/
a&m*gaysmufzkdhvkyf&r,fU
tvkyfawGtrsm;MuD;&SdwJUtxJu
taumif;qHk;tvkyfjzpfwJU
w&m;tm;xkwfjcif;udk
a&G;cs,fvdkufwm[m
MudKqdkp&mtjyKoabmwpfckygyJ/
 a&m*gaysmufcsifvdkhw&m;
tm;xkwfwmvnf;aumif;ygw,f/
pD;yGm;a&;? vlrIa&;tqifajy
wdk;wufcsifvdkhw&m;
tm;xkwfwmvnf;aumif;ygw,f/
pdwf"mwfcdkifrmjidrf;csrf;jyD;
pdwfaeoabmxm;MuD;us,f
jrifUjrwfcsifvdkhw&m;
tm;xkwfwmvnf;aumif;ygw,f/
cEmZmwfodrf;'kujidrf;csifvdkhw&m;
tm;xkwfwmuawmUtaumif;qHk;ygyJ/

t&Siq
f Em"du

48

shwehinthar.com

 trsm;eJha&maESmjyD;ae&ifudk,fUpdwfeJh
udk,fUudk,fjzpfzdkhodyfrvG,fbl;/
trsm;tm;jzifUolrsm;pdwfeJh
udk,fUudk,fjzpfae&wmrsm;w,f/
tm;emrIawG? iJUnmaxmufxm;&rIawGeJh
b0[mvGwfvyfrIr&SdawmUbl;/
olrsm;qEudkjznfUjznfUay;ae&wmeJh
udk,fU&JYwu,fUudk,fydkifqEawG[m
wjznf;jznf;eJhaemufudk
a&mufa&mufoGm;&w,f/
 vrif;MuD;&JYb0udkodyftm;usw,f/
vrif;MuD;[mavmuvlom;awGudk
tat;"mwfeJhtvif;"mwf
ay;jyD;aus;Zl;jyKw,f/
'gayrJUavmuvlom;awGeJh
vdrf;usHuyfjidjcif;r&Sdbl;/
a0;a0;rSmyJoD;oefhaew,f/
arwmtat;"mwfeJhtodmPf
tvif;"mwfay;jyD;a0;a0;uae
aus;Zl;jyKae&wJUvlom;vrif;
b0rsKd;udkydkjyD;vdkvm;ygw,f/
 bmoma&;qdkwmtqifUtwef;
&SdwJUvlom;wdkif;?tqifUtwef;
&SdvdkwJUvlom;wdkif;twGuf
r&SdrjzpfvdktyfwJU
ta&;MuD;qHk;t&mwpfckjzpfygw,f/

t&Siq
f Em"du

49

shwehinthar.com

rEdkif0efudkroyfr&yfxrf;jyD;
pdwfyifyef;qif;&Jaer,fUtpm;
udk,fEdkifwJU0efudkoyfoyf&yf&yfxrf;jyD;
pdwfauseyfcsrf;omae&wmu
ydkaumif;r,fxifw,fav . . ./

t&SifqEm"duESifUawGYqHkjcif;
('kwd,ydkif;)
]t&Sib
f &k m;"rpmayawG a&;om;&jcif;&JU &nf&,
G cf suaf v; odyg&apbk&m;}
]vlom;wdik ;f &JU ESv;kH om;rSm jrwfpmG bk&m;&Si&f UJ w&m; tqH;k trawG pdr0hf ifysUH ESo
YH mG ;apcsiw
f hJ &nf&,
G cf suef YJ
"rpmayawG a&;om;aewmyg/ rodao;wJt
h aMumif;t&mawG odatmif? odjy;D om;taMumif;t&mawG xyfrH
ESv;kH oGi;f jzpfjy;D av;av; eufeuf &Si;f &Si;f vif;vif; odatmifqw
kd hJ arwmapwem tjynfh t0eJY a&;aewmyg/
t&rf;udk odae? wwfaewJh ]q&mMu;D }awGtwGuf r&nf&,
G yf gbl;/ igrSigvdYk txifa&muf? b0ifarmuf
aewJh ]b0if Mu;D }awGtwGuv
f nf; r&nfp;l ygbl;/
d;k d;k om;om; odcsio
f al wG? MuKd ;MuKd ;pm;pm; tm;xkwcf sio
f al wG odEikd Mf uygap? tm;xkwEf ikd Mf uygapqdw
k hJ
&nf&,
G cf suf oefo
Y efaY v;eJyY J "rpmayawG a&;om;aeygw,f/
]vlom;wdik ;f } qdw
k t
hJ xJrmS OD;Zif;vnf;wpfa,muftyg t0ifygyJ/ OD;Zif;vnf; OD;Zif;pmtkyaf wG&UJ pmzwf
y&dowfwpfa,mufyg/ ud,
k b
hf ufu jynfph v
kH eG ;f vdYk pmawG a&;aewm r[kwyf gbl;/ ud,
k v
f nf; zwfz?Ykd zwfjy;D
jynfph akH tmifusio
hf ;kH zdYk a&;aewmyg/ q&mMu;D vkyw
f m r[kwyf gbl;/
udk,fa&;wJhpmawGu olwpfyg;udk &ifhusufoGm;atmif rpGrf;aqmifEdkifawmif udk,fhudk,fudk,fawmh
&ifu
h suaf tmif pGr;f aqmifomG ;vdrrhf ,fvYkd ,HMk unfygw,f/ ]ud,
k u
f olu
Y kd qH;k rwm r[kw?f bk&m;u ud,
k u
hf kd
qH;k raewm}vdYk ud,
k af &;wJph mawGtay: tjrEJ v
S ;kH oGi;f ygw,f/ ud,
k u
hf ,
kd u
f ,
kd f pma&;jy;D qH;k raewmvdYk ajym&if
rrSm;ygbl;/
rvdv
k m;ol wcsKd Uu OD;Zif;pma&;aewmudk xifay: ausmMf um;csiv
f Ykd a&;aewmvdYk pGypf u
JG &hJ UJ Muygw,f/
ud,
k phf w
d ef YJ EIid ;f jy;D ajymaeMuwmrdYk ajymMuygap/ Mum;-Mum;w,fvYkd Irw
S f aevdu
k f ykH gyJ/
]'gqdk t&Sib
f &k m; pma&;aewmudk uJ&h UJ Iwcf swo
hJ u
l &Sad ewmayghb&k m;}
]aMomf....'umMu;D &,f? b,favmuf aumif;wJt
h vkyu
f ykd v
J yk v
f yk ?f uJ&h UJ Iwcf sr,fo
h al wG? a0zef
tjypfajymr,fh olawGqw
kd muawmh tqifoif&h adS eMupjryJ aJ v/ rqef;ygbl;/ bk&m;&Siaf wmifrS uif;cJw
h mrS
r[kwb
f /J OD;Zif;wdv
Yk kd omrefval wGuawmh rajymeJaY wmhaygh}
]ausmMf um;rIeYJ uJ&h UJ rItay: t&Sib
f &k m; b,fvkd ESv;kH oGi;f ygovJ bk&m;}
]wu,fawmh OD;Zif;&JU ywf0ef;usirf mS ausmMf um;rIqw
kd mr&Syd gbl;/ opfyifawmawmifawG? a&wHceG f
pdrphf rf;awGy&J dS ygw,f/
ausmMf um;rIqw
kd m OD;Zif;&JU pdwt
f pOfrmS &Sw
d t
hJ &mvnf; r[kwb
f ;l / OD;Zif;&JU ywf0ef;usirf mS &Sw
d t
hJ &mvnf;
r[kwb
f ;l / OD;Zif;udk odwo
hJ ?l todtrSwjf yKwo
hJ &l UJ pdwt
f pOfrmS yJ &Sw
d m yg/ 'gvnf; tjr&J adS ewm r[kwyf gbl;/
wpfcgwpf&H OD;Zif;udk owd&vdu
k w
f hJ tcku
d rf mS yJ acwcP &Sw
d myg/
uJ&h UJ rIvnf; 'Dtwkid ;f yJaygh/ OD;Zif;&JU pdwt
f pOfrmS &Sw
d m vnf; r[kwb
f ;l / OD;Zif;&JU ywf0ef;usirf mS
&Sw
d mvnf; r[kwb
f ;l / OD;Zif;udk rvdv
k m;wJo
h ?l OD;Zif;udk rESpjf rKd UwJo
h &l UJ pdwt
f pOfrmS yJ OD;Zif;udk owd&wJt
h cdu
k f
acwcP&Sw
d myg/

t&Siq
f Em"du

50

shwehinthar.com

olwpfyg;&JU pdwt
f pOfrmS yJ wpfcgw&HrS acwcP ay: vmwwfwhJ ausmMf um;rI? uJ&h UJ rIqw
kd hJ t&mawG
twGuf ud,
k u
f bmvdYk cHpm;ae&rSmvJ/ ausmMf um;rIaMumifh pdww
f ufp&m rvdo
k vdk uJ&h UJ rIaMumifv
h nf; pdwyf supf &m
rvdyk gbl;/
ausmMf um;rIqw
kd m olwpfyg;&JU pdwt
f pOfrmS ]'Dvkd t&Sif qEm"du} vdYk acwcPay:vmwJt
h awG;pwpfc?k
cHpm;rIwpfck ygyJ/ uJ&h UJ rIqw
kd m olwpfyg;&JUpdwt
f pOfrmS ]t&Siq
f Em"du 'Dv}kd vdYk acwcPay:vmwJh tawG;pwpfc?k
cHpm;rIwpfcyk gyJ/
]'Dvkd t&Siq
f Em"du} qdw
k hJ tawG;peJY ]t&Siq
f Em"du 'Dv}kd qdw
k hJ tawG;pESpcf w
k &Ykd UJ Mum;rSm ]'Dv}kd awGukd
azsmufvu
kd &f if t&Siq
f Em"du[m t&Siq
f Em"duygyJ/ bmeJrY S ra&mygbl;/ wpfa,mufwnf;yg/ oefo
Y efaY v;yg/
]'DaeYtxd pmtkyb
f ,fEt
S yk f a&;om;xkwaf 0jy;D ygjyv
D b
J &k m;}
]ig;tky&f o
dS mG ;ygjy/D EIe;f xm;taeeJY Munfrh ,fq&kd ifawmh wpfEpS rf S ESpt
f yk yf J a&;om;xkwaf 0Edik cf yhJ gao;w,f/
1998 u]wpfa,mufwnf;ae wpfpw
d w
f nf;xm;} eJY ]ud,
k phf w
d u
f ,
kd f ppf} ? 1999 u ]raocifbmvkyMf urvJ}eJY
]&J&ifo
h w
l \
Ykd ae&m}? 'DEpS f 2000rSmawmh ]]jird ;f at;aomb0ydik &f iS }f } wpftyk yf J xGuf ygao;w,f/
]tckbmpmtkyaf wG a&;aeygovJb&k m;}
]rMumcif&ufyikd ;f rSm ]avmutaumif;qH;k aomt&m} xGuyf gvdrrhf ,f/ avmavmq,fawmh 0gwGi;f rSm
xGuzf Ykd w&m;ESpyf 'k u
f kd ppfaq;aeygw,f/ xGuv
f m&if acgif;pOf odygvdrrhf ,f}
]t&Sib
f &k m;&JU y&d,wf?y#dywf tcsed x
f u
J ae pma&;zdYk tcsed f b,fv,
kd yl govJb&k m;}
]aeYpOf reufu;kd em&Duae q,fem&Dtxd wpfem&Dukd pma&;csed f owfrw
S x
f m;ygw,f/ 'gayrJh 'DaeYxad wmh
aeYpOf ra&;jzpfao;ygbl;/ pmtkyt
f opfwpftyk f xGucf sed w
f efjyq
D rkd yS J wpfywf? q,f&ufavmuf tcsed ,
f jl y;D
a&;jzpfygw,f/ a&;&ifawmh tJ'DtcsdefrSmyJ a&;ygw,f/ jznfhpGufa&;om;csufawGrsm; &ifawmh wpfywf?
q,f&ufruygbl;/ jznfah &;&if a&;oavmuf Mumygw,f}
]pma&;wJt
h wGuf w&m;tm;xkwcf sed f xdcu
kd o
f mG ;yg ovm;bk&m;}
]aeY-y&d,wf? n-y#dywf} qdw
k hJ rleYJ tvkyv
f yk af ewm qdak wmh pma&;wJt
h wGuf w&m;tm;xkwcf sed f
xdcu
kd rf oGm;ygbl;/ 'gayrJh pmzwfcsed af wmh xdcu
kd yf eG ;f yJo
h mG ;ygw,f/ trsm;twGuf pma&;wdik ;f a&;wdik ;f ud,
k t
hf wGuf
pmzwfcsed f avsmah vsmh oGm;ygw,f/
pma&;&wmxuf pmzwf&wmu ydkjyD;t&om&Sdygw,f/ pma&;aewJhtcsdefrSm pmzwf&wJht&om
qH;k H;I aeygw,f/ pm zwf&wJt
h &omudk pGev
Yf w
T jf y;D rS pma&;&wmyg/ pmzwf 0goem ygolwpfa,muftwGuaf wmh
Mu;D rm;wJh pGev
Yf w
T jf cif;wpf&yfygyJ/ Mu;D rm;wJh pGev
Yf w
T jf cif;udk t&if;wnfjy;D a&;&wmrdYk pma&;wdik ;f a&;wdik ;f
pmzwfy&dowfudk txl;arwmydkYjyD;rS a&;ygw,f/ pmzwfy&dowf &Sif;&Sif;vif;vif; jynfhjynfhpHkpHk em;vnf
oabmaygufapcsifwJh arwmu OD;pD;aewmrdkY pma&;aewJhtcsdef[m OD;Zif;twGufawmh arwmtm;
taumif;qH;k tcsed yf gyJ/
pmzwfy&dowf todPf wd;k wufjrifrh m;atmif pGr;f aqmifjzefaY 0ay;ae&wmrdYk pmwpfv;kH a&;wdik ;f
a&;wdik ;f ynm yg&rDawG w&dy&f yd w
f ufvmovdk cHpm;&ygw,f/ ynmyg&rDawG twH;k vdu
k t
f wpfvu
kd f wd;k vmwmudk
rsupf ed YJ jrifae&ovdu
k kd pdwx
f rJ mS jrifae&ygw,f/
]pma&;wdik ;f ynmyg&rDjzpfygovm;bk&m;}
]pma&;wdik ;f awmh ynmyg&rD rjzpfygbl;/ pmzwfy&dowftwGuf todtjrifreS u
f efapwJh A[kow
k udk
ay;Edik rf S ynm yg&rDjzpfwmyg/
todPfjzefaY 0rS ynmyg&rDjzpfwmrdYk pmzwfy&dowf udk todtjrifvrJG mS ;apwJph m? twif;tzsi;f
aumvm[vpm? i,fusKd ;i,femazmfjy;D uJ&h UJ Iwcf swphJ m? tjypfr&Sd tjypf&mS jy;D a0zefyw
k cf wfwphJ mawG a&;aevdYk
uawmh ynmyg&rD ukov
kd af wG r&wJt
h jyif 0pD'pk du
k t
f ukov
kd af wGyJ weifw
h yd;k &ygvdrrfh ,f/

t&Siq
f Em"du

51

shwehinthar.com

pmrsuEf mS ay:a&mufvmvdYk rvTrJ a&Smifom zwfvu


kd &f wJh pmzwfy&dowfuawmh MuzH efEv
S ;kH oGi;f jy;D
todPfwpfcck &k atmif qG,
J &l rSmygyJ/ a&;wJo
h u
l kd a&;&aumif;vm;vdYk a'go xGuaf e&if ud,
k yf g tukov
kd f
tqpf&aeOD;r,f/
olaY pwemu olu
Y kd jyefjy;D tusKd ;ay;ygvdrrhf ,f/ pma&;w,fqw
kd m aumif;wma&;&ifvnf; aumif;wJh
apwem tiftm;jyif;xefovdk raumif;wma&;&ifvnf; raumif;wJah pwem tiftm;jyif;xefygw,f}
]t&Sib
f &k m;&JU wpfaeYwm tcsed cf aJG 0oH;k pGrJ u
I kd trde&Yf dS ygOD;bk&m;}
]aus;Zl;awmf&iS f r[m*EmHq
k &mawmfb&k m;Mu;D &JU rl twdik ;f ]aeY-y&d,wf? n-y#dywf} qdw
k hJ vrf;pOfukd
usio
hf ;kH aeygw,f/ obm0tvif;a&mif&w
dS hJ aeYyikd ;f rSm y&d,wftvkyu
f kd t"duxm;jy;D vkyyf gw,f/ obm0
tvif;a&mif r&Sw
d hJ nydik ;f rSmawmh y#dywftvkyu
f kd y"mexm;jy;D vkyyf gw,f/ 'gayrJh y&d,wfvyk cf sed rf mS vnf;
MuKd ;Mum;MuKd ;Mum; y#dywfygovd?k y#dywfvyk cf sed rf mS vnf; MuKd ;Mum;MuKd ;Mum; y&d,wfygygw,f/
y&d,wfvkyfcsdefrSmvnf; tav;pm? tayghpm? ygVdpm? jrefrmpm? olYtcsdefeJYol cGJjcm;owfrSwfjyD;
avhvmygw,f/ y#dywfvkyfcsdefrSmvnf; *kPfawmf? arwm? 0dyem? olYtajctaeeJYol csifhcsdefEIdif;qjyD;
yGm;rsm;ygw,f}
]t&Sib
f &k m; w&m;&dyo
f mzGizhf Ykd tpDtpOf &Syd govm; bk&m;}
]oMueF w
f iG ;f wdik ;f awmh atmufausmif;rSm ckepf&ufp cef;zGijhf y;D w&m;a[m? w&m;jy vkyaf y;ygw,f/
(aerdE& awmif ajc&Sd jrpdr;f ausmif;/) wpfEpS w
f pfMurd af ygh/ tjrw
J rf; w&m;jywJh &dyo
f mawmh zGizhf Ykd tpDtpOfr&Syd gbl;/
tcsed t
f cuftcJ&v
dS yYkd g/
OD;Zif; udk&ifb0wkef;u ppfudkif;awmifdk;? acsmifwpfckrSm wpfyg;wnf; {upm&DoDwif;oHk;aewJh
q&mawmfMu;D wpfyg;qDrmS ur|mef;enf;cHczhJ ;l w,f/ q&mawmfMu;D u tm;xkwef nf; wpfqifah y;vdu
k jf y;D wpfywf
jynf&h if jyefvmzdrYk ed w
Yf ,f/ q&mawmfb&k m;ausmif;rSmaejy;D tm;xkwyf g&apqdak wmh ud,
k ahf e&m rSmud,
k yf J
tm;xkwyf g? 'DrmS awmh vufrcHyg&apeJw
Y /hJ bmvdv
Yk J bk&m;qdak wmh wpfa,mufvufc?H wpfa,mufvufceH YJ
vlrsm;vmjy;D awmfMum&dyo
f mjzpfomG ;vdrrhf ,fw/hJ
&dyo
f m jzpfomG ;awmh raumif;bl;vm;bk&m; qdak wmh aumif;awmh aumif;ygw,f? 'gayrJh pdwq
f if;&J&r,f?
jy emaygif;pHk ajz&Si;f ae&r,f wJ/h vlyI &f if jyemIyw
f ,f wJ/h 'umu wpfrsKd ;? 'umru wpfrsKd ;?
trIaqmifu wpfrsKd ;? rD;zdk acsmifu wpfrsKd ;? 'DMum;xJ bmoma&;ckw;kH vkyjf y;D ud,
k u
f sKd ;pD; yGm;&SmwJh tyg,fraMumuf?
oHo&mraMumufawGu wpfrsKd ; ... wJ/h
tckawmh tJ'q
D &mawmfb&k m;Mu;D ysv
H eG af wmfro
l mG ;yg jy/D 'gayrJh q&mawmfb&k m;Mu;D &JU vQyw
f pfjyuf
rdeMYf um;csuu
f kd awmh 'DaeYxd OD;Zif; rarhao;bl;/ &ifxrJ mS tpOfpaJG eygw,f/ toufMu;D vmav? ydo
k wd&avygyJ}
]t&Sib
f &k m;&JU w&m;yGrJ sm;rSm w&m;emy&dowf tvGef rsm;jym;wm awGU&ygw,fb&k m;? wpfEpS u
f kd w&m;yGJ
b,fEyS JG avmuf a[mygovJb&k m;}
]w&m;pcef;&uftwGif;rSmyJ t"duxm;jyD; w&m;a[m ygw,f/ tcsdefjynfh w&m;tm;xkwfaewJh
a,m*DawGukd w&m;a[m&wmurS ydjk y;D xda&mufw,f xifvyYkd g/
jyifyw&m;yGaJ wGuakd wmhyifw
h ikd ;f vdu
k rf a[mygbl;/ rvTrJ a&SmifomwJh w&m;yG?J jiif;raumif;wJh w&m;yGJ
awGavmufyJ a[mygw,f/ wpfcgwpf&aH vmufygyJ/
&efuek rf mS wpfEpS u
f kd w&m;yGEJ pS yf yJG rJ al ovufcx
H m;ygw,f/ wmarG? 133vrf;eJ?Y prf;acsmif; uHjrifh
ausmif;wdu
k w
f Ykd yg/ OD;Zif;w&m;emcsiw
f hJ w&m;emy&dowfrsm; tJ'ED pS yf rJG mS yJ tm;&yg;&w0Mu;D emMuygvd/Yk
OD;Zif;&JU w&m;yGaJ wGrmS w&m;emy&dowfrsm;wmuawmh OD;Zif;u wpfcgwpf&rH S w&m;a[mwmrdv
Yk yYkd g/
tjrw
J rf;om yifw
h ikd ;f a[mae&ifawmh OD;Zif;w&m;yGrJ mS vloyd &f rdS mS r[kwf ygbl;/ OD;Zif;u toHae toHxm;eJY
qGiJ ifra[mbJ d;k d;k pum; ajymovdk at;at;aq;aq; a[mwmqdak wmh cPcPom a[m&if vlawG ysi;f oGm;
d w
f ikd ;f bmhaMumihf vuf rcH&wmygvJb&k m;}
rSm aocsmygw,f/ ]w&m;yGrJ sm; vma&mufyifzh w

t&Siq
f Em"du

52

shwehinthar.com

]a[mw&m;rSeo
f rQ pmtkyjf zpfap&r,f} qdw
k hJ rluckd srw
S f xm;wJt
h wGuf wpfEpS u
f kd w&m;oH;k av;yk'yf J
a[mcsiyf gw,f/ wu,fawmh w&m;a[m&wm bmrS rcufygbl;/ ESp&f uf oH;k &uf avmuf tcsed ,
f l jyifqifvu
kd &f if
w&m; topfwpfy'k f aumif;aumif; a[mvd&Yk ygw,f/ 'gayrJh a[mjy;D om;w&m;udk pmtkyf jzpfatmif vkyzf u
Ykd sawmh
awmfawmf tcsed ,
f &l ygw,f/
wdyaf cGxu
J twdik ;f ul;,ljy;D wdu
k f u
kd pf mtkyx
f w
k v
f u
kd &f ifawmh rcufygbl;/ wpfywfwpftyk af wmif
xkwv
f &Ykd ygw,f/ 'gayrJh OD;Zif;u tJ'v
D kd jy;D pvG,f b,fawmhrS rvkyyf gbl;/
tjyifrmS pum;ajymovdk ajymxm;wJh rl&if;pmom;awGuv
kd nf; zwfvaYkd csmatmif jyifqifygw,f/
jznfhpGufoifh jznfhpGufxdkufwJh pum;vHk;awG? 0gusawG? pmykd'fawG? tcef;u@awG vnf; vdktyfovdk
topfxyfjznhaf &;ygw,f/ aemufq;kH uGeyf sLwmpmpDykzu
f akd wmif oH;k qifah vmuf ud,
k w
f ikd zf wf? ud,
k w
f ikd f
jyifygw,f/ pma&;wJt
h vkyw
f pfcw
k nf;&Sw
d m r[kwaf wmh tcsed f tawmfMum ,l&ygw,f/
wpfEpS t
f wGi;f a[mwJw
h &m;awGukd wpfEpS t
f wGi;f rSmyJ tukev
f ;kH pmtkyjf zpfomG ;apcsiw
f hJ qE&ydS gw,f/
'gayrJh 'DaeYxd awmh jzpfrvmao;bl;/ tcsed rf ay;Edik v
f yYkd g/ jzpfatmif vkyo
f mG ;r,fvaYkd wmh pdwu
f ;l xm;ygw,f/
'Dawmh OD;Zif;u tvkyaf <u; rwifcsib
f ;l / a[mw&m; aemuf pmtkyu
f tvsOrf aD tmif rvdu
k Ef ikd &f if
tvkyaf <u;wif aer,fav/ tvkyaf <u;wef;vef;eJv
Y nf; raocsiyf gbl;/ ud,
k f raocif ud,
k ahf [mw&m;awG
ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f pmtkyjf zpfatmif vkyaf y;oGm;r,fvYkd qH;k jzwfxm;w,f/ aorif;u cGirhf ay;&if awmh rwwfEikd f
bl;aygh/
w&m;yGaJ wG yifw
h ikd ;f vdu
k rf a[mwm tvkyaf <u;rwif csiv
f yYkd g/ tcsed t
f cuftcJ&v
dS yYkd g}
]w&m;yGv
J myifw
h o
hJ al wGuawmh t&Sib
f &k m; jiif;vdu
k f wJt
h wGuf pdwrf aumif;jzpfMurSmayghb&k m;}
]taMumif;tusKd ; &Si;f jyjy;D awmif;yefwmudk wcsKd Uuawmh em;vnfvufcMH uygw,f/ wcsKd Uuawmh
ud,
k t
hf vdk rjynf&h if jiKd jiifwwfwhJ vlo
Y bm0twdik ;f rauseyfMubl;aygh/ uG,&f m rSm ]odyMf u;D us,w
f myJ} vdaYk wmif
ajymMuw,fqykd /J
vlwikd ;f rSm ud,
k b
hf 0twGuf ud,
k u
f ,
kd w
f ikd f csrw
S x
f m; wJh ud,
k yf ikd rf ?l ud,
k yf ikd u
f si0hf wf? ud,
k yf ikd pf nf;urf;csuf
qdw
k m r&So
d ifb
h ;l vm;/ ud,
k rhf ?l ud,
k u
hf si0hf wf? ud,
k phf nf;urf;csuu
f kd vdu
k ef mwJt
h aeeJY yifo
h rQw&m;yGw
J ikd ;f ukd
vufrcHwm? ra[mwm ud,
k t
hf jypfvm;/
ud,
k v
hf t
kd ifqE rjynf0h wmeJb
Y J jznfrh ay;olukd Mu;D us,w
f ,fvYkd tjypfajymwm obm0usyghrvm;/
olwpfyg;&JU ud,
k af &;ud,
k w
f mrl? ud,
k af &;ud,
k w
f mvGwv
f yfciG u
hf kd xdyg; apmf um;&m ra&mufb;l vm;/
ud,
k rhf ?l ud,
k v
hf w
G v
f yfciG u
hf olwpfyg;udk xdcu
kd yf supf ;D atmif vkyaf ewmrS r[kwb
f /J ud,
k chf ,
H cl suef u
YJ ,
kd ?f
ud,
k Ohf ;D wnf csuef u
YJ ,
kd ?f at;at;aq;aq; aeaewmyJ/ vlwum&JU vdt
k if? vlwikd ;f &JU qEukd wpfa,mufwnf;u
tukef jznfah y;zdq
Yk w
kd m jzpfrrS jzpfEikd w
f maemf}
]Ak'o
moemawmfMu;D xGe;f um;jyefyY mG ;a&;twGuf a&SUqufjy;D b,fvkd omoemjyKvyk if ef;awG vkyzf Ykd
pdwu
f ;l xm;ygovJb&k m;}
]'Dtwdik ;f yJ aumif;ygw,f 'umMu;D &,f? ud,
k u
hf se;f rm a&;? ud,
k yhf ifupkd du
k ef YJ tudu
k n
f q
D ;kH ? tvdu
k zf ufq;kH
omoemjyKenf;uawmh tckvkd awmxJawmifxrJ mS wpfa,mufwnf; aejy;D pGr;f Edik o
f rQ omoemjyKwehJ nf;yJvYkd
OD;Zif;xifw,fav/ ud,
k v
f nf; pGr;f Edik o
f rQ usi?hf olwpfyg;udv
k nf; pGr;f Edik o
f rQ tusichf ikd ;f ? r[kwb
f ;l vm;/
OD;Zif;&JU ud,
k af &;ud,
k w
f mb0eJY tH0ifciG u
f stjzpfq;kH omomemjyKenf;udk OD;Zif;a&G;cs,&f r,f r[kwv
f m;/
vlwikd ;f rSm ud,
k t
f m;uswhJ b0yHpk w
H pfcak wmh &SMd upjryJ g/ 'gayrJh wjcm;vlwpfa,muf&UJ b0yHpk u
H kd
xyfwx
l yfrQ yHw
k u
l ;l cszq
Ykd w
kd muawmh rjzpfEikd b
f ;l xifygw,f/ jzpfEikd w
f ,fyx
J m;? OD;Zif;uawmh olwpfyg;&JU
b0yHpk u
H kd b,fawmhrS xyfwx
l yfrQ yHw
k u
l ;l rcscsiyf gbl;/ ud,
k yhf pkH eH u
YJ ,
kd ?f ud,
k t
hf "dym ,feu
YJ ,
kd yf J ud,
k b
hf 0udk
wnfaqmufcsiyf gw,f/ vli,fpum;eJY ajym&&if uk,
d pfh wdik v
f ef u
YJ ,
kd af ygh/

t&Siq
f Em"du

53

shwehinthar.com

ud&k ifb0uwnf;u OD;Zif;tm;uscw


hJ hJ b0yHpk u
H awmh (yxr)oydwt
f ikd af wm&q&mawmfb&k m;Mu;D
(OD;udw)d &JUb0yHpk yH gyJ/ q&mawmfb&k m;Mu;D u &moufyefawmxJawmifxrJ mS yJ wpfyg;wnf;aeoGm;cJyh gw,f/
ysv
H eG af wmfrw
l mawmif tem;rSmb,forl rS &Scd yhJ gbl;/
pmoifwu
kd af wG wnfaxmif? &dyo
f mawG zGiv
hf pS jf y;D omoemjyKaeMuwJh q&mawmf? oHCmawmfawGukd
t&rf;MunfnKd ygw,f/ t&rf;av;pm;ygw,f/ olw&Ykd UJ atmifjrifraI wGukd vnf; t&rf;0rf;ajrmuf*P
k ,
f rl yd gw,f/
'gayrJh ud,
k u
f ,
kd w
f ikd af wmh pmoifwu
kd v
f nf; wnfaxmifjzpfrmS r[kwyf gbl;/ &dyo
f mvnf; zGiv
hf pS jf zpfrmS
r[kwyf gbl;/ olwv
Ykd kd rpGr;f Edik v
f yYkd g/
rEdik 0f efukd royfr&yf xrf;jy;D pdwyf ifyef;qif;&Jaer,fh tpm; ud,
k Ef ikd w
f 0hJ efukd oyfoyf&yf&yf xrf;jy;D
pdwaf useyfcsr;f omae&wmu ydak umif;r,fxifw,fav/
0efwpfckudk Edkifw,f? rEdkifbl;qdkwmu ab;vl tjrifeJY owfrSwfvkdYr&ygbl;/ um,uH&Sif&JU
b0tawGUtMuKH ? b0cHpm;csu?f use;f rma&;tajctae? yifupkd du
k v
f uPm? pdwaf e obm0 ... pwJh
taMumif;w&m;trsKd ;rsKd ;tay: rlwnfjy;D um,uH&iS u
f ,
kd w
f ikd u
f yJ owfrw
S v
f &Ykd ygw,f/ b,f0efukd ud,
k f
xrf;Edik w
f ,f? rxrf;Edik b
f ;l qdw
k m um,uH&iS u
f todq;kH yg/
ud,
k v
f nf; at;at;csr;f csr;f ae&? trsm;twGuv
f nf; wu,fxad &muf? omoemtwGuv
f nf; a&&Snf
wnfww
hH hJ ]wpfa,mufwnf;aejy;D pma&;wJo
h moemjyKenf;} udak wmh OD;Zif; tESpo
f ufq;kH ygyJ}
]a&Tyg&rD"rpmayjyefyY mG ;a&;tzGUJ wnfaxmif&jcif;&JU &nf&,
G cf suef YJ vkyif ef;tajctaeudv
k nf; odyg&ap
bk&m;}
]OD;Zif;&JU w&m;pmtkyaf wGukd t&nftaoG; aumif; aumif;eJY pD;yGm;a&;vH;k 0rzuf omoemhtusKd ;
oufouftwGuf xkwaf 0oGm;zdYk a&Tyg&rD"rpmayjyefyY mG ;a&;tzGUJ udk wnfaxmif xm;wmyg/ OD;Zif;a[majym
a&;om;wJh w&m;pmtkyrf eS o
f rQukd 'DtzGUJ wpfcw
k nf;uyJ rlyikd t
f jzpf xkwaf 0jzefcY sd oGm;ygvdrrhf ,f/ a&Tyg&rDawm&
ausmif;&JU w&m;0iftzGUJ tpnf;wpfcyk gyJ/
pmtkyx
f w
k af 0jzefcY sjd cif;aMumifh xGuaf y:wd;k yGm;vmwJh tvSLaiGawGukd omoemtwGuf wu,fvt
kd yfwhJ
ae&mXmeawGrmS oifah wmfovdk cGaJ 0vSL'gef;oGm;rSmyg/ tckvnf; pGr;f Edik f orQ vSL'gef;aeygw,f/ aiGyifpu
kd x
f l
vSL'gef;olawG? pmtkypf pD Of aqmif&u
G o
f al wG? pmtky0f ,f,zl wfo
I al wG? a&Tyg&rD"rpmayeJY ywfoufot
l m;vH;k &JU
omoemjyKr[mukov
kd af umif;rIygyJ/
'DtzGUJ twGuf b,foq
Yl u
D rS tvSLrcHygbl;/ ud,
k o
hf 'g qEeYJ ud,
k t
hf vdt
k avsmuf vma&mufvLS 'gef;ol
awGuykd J cs;D ajrm ufwt
hJ aeeJY vufcw
H myg/ "rpmay aiGya'omyifawGt wGuf a&pufcsw&m;yGv
J yk af y;zdYk
avQmufxm;Muwmawmif tvSL cHovdjk zpfomG ;rSmpd;k vdYk vH;k 0 ra[mygbl;/
'DaeYtxd tzGUJ u pmtkyif g;tkyf xkwaf 0jy;D oGm;ygjy/D a&SUqufjy;D awmhvnf; t&nftaoG;aumif;aumif;?
t&Sed t
f [kef aumif;aumif;eJY a&Tyg&rDw&m;pmtkyaf wG tqufrjywfxw
k af 0 jzefcY so
d mG ;ygvdrrhf ,f}
]t&Sifbk&m;&JU bmoma&;,HkMunfcsufeJY Ak'bmom&JU ow0grsm;tay: tusdK;jyKyHkudk tusOf;rQ
&Si;f jyay;apvdyk g w,f bk&m;}
]bmoma&;qdw
k m tqift
h wef;&Sw
d hJ vlom;wdik ;f ? t qift
h wef;&Sv
d w
kd hJ vlom;wdik ;f twGuf r&Srd jzpf
vdt
k yfwhJ ta&;Mu;D qH;k t&mwpfck jzpfygw,f/ bmoma&;udk vH;k 0 ypfy,fxm; wJo
h ?l vH;k 0 rypfy,fawmifrS
tav;teufrxm;wJo
h [
l m b,f vdek nf;eJrY S tqift
h wef;&Sw
d hJ vlwpfa,muf? Mu;D us,jf rifjh rwf wJv
h w
l pfa,muf
jzpfrvmEdik yf gbl;/
Ak'b
mom[m ow0gtm;vH;k &JU ypKye b
f 0jird ;f csr;f a&;? oHo&mb0 jynfph akH &;eJY qif;&J'u
k t
m;vH;k rS
tjy;D wdik f vGwaf jrmufa&;twGuf tm;tud;k xdu
k q
f ;kH bmomwpfcyk g/
Ak'q
w
kd m trSew
f &m;udk odo?l bmomqdw
k m pum;? Ak'b
momqdak wmh trSew
f &m;udk odo&l UJ pum;aygh/
trSew
f &m; udo
k jd y;D trSew
f &m;udn
k eT Mf um;ajymqdak eolwpfa,muf&UJ pum; awG[m vdu
k ef musio
hf ;kH oltwGuf
trSew
f u,f tusKd ;jzpfxeG ;f r,fqw
kd m ,Hrk mS ;oHo,jzpfp&m r&Syd gbl;/

t&Siq
f Em"du

54

shwehinthar.com

rsm;rsm;rvdu
k ef m&if aeyg/ ]raumif;rIa&Smif? aumif;rI aqmif? jzLatmifpw
d u
f x
kd m;} qdw
k hJ Ak'p um;oH;k cGe;f udk
jywfjywf om;om; vdu
k ef musio
hf ;kH r,fq&kd ifyJ vlom;tygt0if ouf&dS avmuMu;D b,favmufjird ;f csr;f oGm;
vdu
k rf vJ/
]rowf? rcd;k ? rrSm;? rnm? raomuf} qdw
k hJ ]r-ig;vH;k } ]ig;yg;oDv} wajy;nD jrjJ rMH ur,fq&kd ifyJ urmMu;D
awmfawmf jird ;f csr;f aeygjy/D
]raumif;rIreS o
f rQ a&SmifMuOfyg} qdw
k hJ yxr Ak'p um; u ow0gtm;vH;k &JU ypKye b
f 0jird ;f csr;f a&;udk
tusKd ;jyKygw,f/ ]aumif;rIreS o
f rQ jyKvyk yf g} qdw
k hJ 'kw,
d Ak'p um;u ow0g tm;vH;k &JU oHo&mb0jynfph akH &;udk
tusKd ;jyKygw,f/ ]pdwu
f kd jzLpifatmif tm;xkwyf g} qdw
k hJ wwd, Ak'p um;u ow0gtm; vH;k udk qif;&J'u
k t
m;vH;k rS
tjy;D wdik f vGwaf jrmufatmif tusKd ;jyK ygw,f/ 'gu a,bk,soabm&Si;f atmifajymwmyg/ taMumif; oH;k rsKd ;vH;k u
tusKd ;oH;k rsKd ;vH;k udk jynfph akH pEdik w
f mcsn;f ygyJ/
]Ak'b
mom0ifrsm;twGuf bmoma&;eJY ywfoufwhJ pum;vufaqmifav;wpfck tifwmAsL;*sme,fu
wpfqifh cs;D jri ahf wmfryl gbk&m;/}
]]tkwjf rpfcikd rf mjy;D ud,
k x
f nfvyS wJh bmoma&; pHtrd af v;awG wnfaqmufMuyg}} vdYk vufwpYkd um;
ajymyg&ap/ OD;Zif; twGuaf &m? tm;vH;k twGuyf g arwmeJY owday;wmygaemf/
tkwjf rpfcikd rf mw,fqw
kd muawmh uHeYJ uH&UJ tusKd ;udk tav;teuf ,HMk unfvu
kd ef mwJh uruwm
orm'd|cd ikd jf rw
J mudk ajymwmyg/ ud,
k x
f nfvyS w,fqw
kd muawmh cEmt&Su
d kd trSet
f wdik ;f odatmif apmifMh unfw
h hJ
0dyem orm'd|pd jJG rw
J m udak jymwmyg/
]0dyem? 0dyem} eJY toHaumif;[pfjy;D r[kww
f m awG vkyaf er,f? rrSew
f mawG vkyaf er,fq&kd if
ud,
k &hf UJ bmoma&;pHtrd [
f m ud,
k x
f nfvo
S vdv
k edk YJ (wu,fawmh rvSygbl;) tkwjf rpf,ikd ef aYJ ewmrdYk rMumcif
jyKd vyJ supf ;D oGm;rSmyg/
]pdwaf umif;xm;&if jy;D wmyJ? r[kww
f mrrSew
f m rvkyf &if jy;D wmyJ} qdjk y;D ukov
kd t
f vky?f w&m;bm0em
tvkyaf wGukd rsuEf mS vTx
J m;r,fq&kd if ud,
k &hf UJ bmoma&;pHtrd [
f m tkwjf rpfcidk f ovdv
k ekd YJ (wu,fawmhrcdik yf gbl;)
ud,
k x
f nf pkwjf ywfaewmrdYk rMumcif a[mif;EGr;f ,d,
k iG ;f oGm;rSmyg/
uHeYJ uH&UJ tusKd ;udk tav;teuf ,HMk unfwphJ w
d ef YJ r aumif;rIreS o
f rQ a&SmifMuOfr,f? aumif;rIreS o
f rQ
jyKvyk rf ,fqkd &if ud,
k &hf UJ bmoma&;pHtrd [
f m tkwjf rpfcikd rf maeygjy/D orx? 0dyem? bm0emtvkyaf wGukd
tm;rSvyk rf ,fvYkd qifajcray; bJ vlru
I pd ? tdrrf u
I pd vkyaf e&if;eJv
Y nf; owdMu;D Mu;D ? PfMu;D Mu;D xm;jy;D
vkyo
f mG ;r,f? tqifajyovdk oD;oeft
Y csed af y;jy;D vnf; vkyo
f mG ;r,fq&kd if ud,
k &hf UJ bmoma&;pHtrd [
f m ud,
k x
f nf
vSyaeygjy/D
tkwjf rpfvnf; cdik rf m? ud,
k x
f nfvnf; vSyaejyq
D &kd if rMumcifrmS yJ r*fPf? zdv
k
f Pf? edAm efqw
kd hJ
trd;k vSvaS v;awG tvdt
k avsmuf wyfqifjy;D om; jzpfomG ;rSmyg/ tJ't
D cgus&if ud,
k &hf UJ bmoma&;pHtrd [
f m
wpfavmuvH;k rSm tcHn
h m; txnf 0gqH;k pHtrd ?f tMu;D us,f tjrifjh rwfq;kH pHtrd f jzpfomG ;jyaD ygh/
OD;Zif;wdt
Yk m;vH;k tkwjf rpfcikd rf mjy;D ud,
k x
f nfvyS wJh bm oma&;pHtrd af v;awG wnfaqmufomG ;Mu
ygpdaYk emf/
ta&;Mu;D qH;k pum;wpfceG ;f eJY aemufq;kH EIwq
f ufvu
kd f yg&ap/ ]tyrma'e orma'x} vd/Yk jrefrmvdak wmh
]rarhMuaMu;} ayghaemf /
udkouf
twkid yf ifct
H ,f'w
D m
tifwmAsL;*sme,f
tifwmAsL;*sme,f? Mo*kwv
f ?pufwifbmv? 2000 jynfEh pS f
rSwcf su/f / udo
k uf\ ar;cGe;f rsm;udk t&Siq
f Em"du ud,
k w
f ikd f a&;om;ajzqdak y;xm;ygonf/

t&Siq
f Em"du

55

shwehinthar.com

You might also like