OBRADA DRVETA

Delovi oborenog stabla sortiraju se kao tehniko drvo, drvo za hemijsku preradu ( preteito proizvodnja celuloze potrebna industriji papira) i ogrevno drvo. Dobro tehniko drvo treba biti ravnih vlakanaca, bez mnogo vorova, homogene strukture, ne sme biti vlano, trulo, ispucalo niti izvitopereno. Drvo se mehaniki obrauje tesanjem, rezanjem, cepanjem, ljutenjem, rendisanjem, bruenjem Prema nainu obrade graevinsko drvo delimo na:
A) OBLO GRAEVINSKO DRVO delomino zadrava prirodni oblik. Obla graa se dobija rezanjem stabala i debelih grana normalno na pravac pruanja vlakanaca. Oblo graevinsko drvo se upotrebljava za skele, pragove, mostove itd.

OBRAENO GRAEVINSKO DRVO je rezano drvo odreenog oblika i dimenzija. Slui neposrednoj upotrebi ili daljoj preradi.
B)

Tesana i cepana graa izrauje se tehnikom tesanja ili cepanjem po ici drveta. Moe biti pravougaonog i kvadratnog oblika, a ako ivice ostaju prirodno zaobljene onda se graa zove polutesana. Tesanjem se izrauju gredice, grede, stubovi za ograde, pragovi itd. Tehnika tesanja vrlo je stara, pa je danas u velikoj mjeri zamenjena rezanjem. Rezana graa se dobija rezanjem trupaca u jednoj ravni runo testerom ili mainski. Rezanje je presecanje snopova drvenih vlakanaca u jednoj ravni u smeru vlakanaca, normalno ili koso u odnosu na njih. U rezanu grau spadaju: a) furniri : debljine d = 0,6-4 mm, b) listovi ( tanke daske ): d = 5-11 mm, c) daske: d = 12-47 mm, d) talpe (planke): d 48 mm. a) letve: 33/48 mm max, duine d = 1,0- 6,0 m b) gredice: obe stranice 100 mm, d = 0,5-6,0 m c) grede: obe stranice 100 mm, d = 4,0-8,0 m

PROIZVODI OD PRERAENOG DRVETA

Rezanjem trupaca na vie delova, nastaje velika koliina drvenih otpadaka. Velike koliine otpadaka negativno deluju na ekonomski uspeh drvne industrije pa drvnu sirovinu treba koristiti u potpunosti. To se postie proizvodnjom ploa od vezanog ili usitnjenog drveta, za koje se koriste manje vredni delovi drveta i neke vrste drvnog otpada. Osnovna osobina tih ploa je da su njihovi drvenasti delovi (furniri, letve, iveri, vlakanca) meusobno unakrsno slepljeni. Takvim lepljenjem je spreeno bubrenje i utezanje pojedinih drvenih elemenata u ploi te se, u odnosu

na masivno drvo, vrlo malo utee i bubri. Druga vana osobina vezanih ploa je njihova jednolina graa. Zbog toga svaka vrsta ploe ima svoja relativno stalna tehnika i mehanika svojstva. Vezane ploe i ploe od usitnjenog drveta sve vie zamenjuju skupo masivno drvo.
A)

MATERIJALI OD VEZANOG DRVETA

Furniri su tanki listovi drveta dobijeni rezanjem, ili ljutenjem. Debljina listova furnira iznosi 0,2-10,0 mm, a najee su debljine 0,5-3,5 mm. Prema nainu proizvodnje vezano se drvo deli na: perploe (furnirske) ploe: sastavljene su od neparnog broja (min 3) unakrsno slepljenih furnirskih listova. Debljine su 3-12 mm. Prednosti perploa u odnosu na puno (masivno) drvo jesu: postojanost (stabilnost) oblika, jednaka vrstoa u svim smerovima, vea savitljivost, ekonominost, manja higroskopnost. Najvie se koriste u proizvodnji nametaja i graevinske stolarije. Stolarske (panel) ploe: sastoje se od sredine sastavljene od letvica mekog drveta (ili ljutenih furnira) i od oblonih furnira kojima je smer vlakanaca normalan na smer vlakanaca letvica. Letvice i obloni furniri spojeni su lepilom. Debljina panel-ploa iznosi 14-40 mm. Upotrebljavaju se za izradu nametaja, vrata, oplata i sl Lamelirano drvo sastavljeno je od velikog broja tankih drvenih lamela ( d manje od 30mm ) koje se pod pritiskom lepe vetakim smolama. Mogu biti duine I do 40m. Ove ploe su vrlo elastine i otporne na atmosferilije. Povoljna svojstva ovog materijala su vea vrstoa, elastinost, manje deformacije.

B) MATERIJALI OD USITNJENOG DRVETA

Iverica je proizvod izraen od iverja drveta vezanih lepilom od vetakih ili prirodnih smola uz delovanje toplote, pritiska, vlage i katalizatora.. Iverice se upotrebljavaju za izradu nametaja, vrata, pregradnih zidova i dr. Ploe iverice debljine su 430 mm. Radi dekoracije i/ili tehnikog poboljanja ploa iverica se moe oplemeniti s jedne ili obe strane furnirom, dekorativnim ploama... Lesonit ploe proizvode se meusobnim prepletanjem vlakanaca drveta, uz dodatak vezivnih sredstava za poveanje vrstoe, otpornosti prema vlazi, vatri, insektima i gljivicama. Postupci za proizvodnju lesonit ploa slini su postupcima za proizvodnju papira. Slue za toplotnu i/ili zvunu izolaciju, a koriste se I u proizvodnji namjetaja, zidnih obloga, vrata).

C) MEDIJAPAN PLOE

Medijapan ploe se ponekad svrstavaju u lesonit ploe, a ponekad u iverice. U odnosu na lesonit ploe imaju manju gustinu i veu debljinu, a u odnosu na iverice homogene su strukture po celoj debljini preseka. Dobra su zamjena za masivno drvo zbog ravnomerne gustine to omoguava reljefnu obradu rubova. Koriste se svi otpaci iz prerade drveta. Jako usitnjenim drvnim vlakancima dodaju se lepilo, parafin i vosak. Standardne debljine ploa su: 8-40 mm. Primjenjuju se u industriji nametaja i graevinarstvu.