Professional Documents
Culture Documents
DİSPLAZİSİ TEDAVİSİ
Endikasyonları:
Ortolani(+) kalçalar (en sık)
Kontrendikasyonları :
Yaygın kapsüler laksite mevcudiyeti
(marfan sendromu,down
sendromu,Oİ)
Direnaj uygulanmış septik kalça
eklemi
PAVLİK BAVDAJI
Traksiyon çeşitleri
Cilt traksiyonu : Kalçalar 20-30
derece fleksiyonda
Bryant traksiyonu : Kalçalar 90
derece fleksiyonda dizler
ekstansiyonda cilt traksiyonu
Taşınabilir ev traksiyonu
TRAKSİYON
Traksiyonla redüksiyon :En enerjik
traksiyon kullanımıdır.
Morel tarafından bildirilmişdir.
Giderek arttırılan cilt traksiyonu uygulanır.
Kalça redükde olana dek giderek
abduksiyon ve iç rotasyona getirilir.
Traksiyon daha sonra azaltılır ve alçılama
yapılır.
Ortalama traksiyon süresi 6 haftadır.
TRAKSİYON
Traksiyonla evde yada hastanede
ortalama 3 hafta takip edilen
bebekde femur başı asetabulum
altına inince yavaş abduksiyon ve iç
rotasyonla kalçalar redükde edilir ve
alçılanır.
KAPALI REDÜKSİYON
Genel anestezi ya da derin sedasyon
altında yapılmalıdır.
Uygun uygulanışı ile yorumu zordur
ve deneyim gerektirir.
Gerçek bir manipulasyon
yapılamayacağından,kalçayı redükte
etmek yerine ona pozisyon vermeyi
düşünmek daha iyi olabilir.
KAPALI REDÜKSİYON
Çocuk sırt üstü masaya yatırılır ve
karşı taraf ekstremite fleksiyon ve
abduksiyona getirilerek asistan
tarafından tesbit edilir.
Çıkık taraf uyluğu fleksiyon ve
adduksiyona getirilerek adduktor
kaslar gevşetilir.
Kalça tam fleksiyona alınarak femur
başı asetabulum arka iç sığ kısmına
getirilir.
KAPALI REDÜKSİYON
Bu noktada uyluk tam abduksiyona
getirilirken diğer tarafdan troc.major
arkadan tutulur ve baş asetabulum içine
yönlendirilip itilir.
Bu arada redüksiyonun korunması için iç
rotasyon gerekiyorsa bu da not edilir
Femur başının asetabulum kenarından
geçerken oluşturduğu genellikle
duyulabilen veya hissedilebilen klik sesi
alınır.
KAPALI REDÜKSİYON
Redüksiyon sonrası diz fleksörleri çok
gergin olduğundan diz asla
ekstansiyona getirilmemelidir.
Redüksiyon stabilitesi itme-çekme ile
değerlendirilmelidir.
Abduksiyon kesinlikle 80-90° de
bırakılmaz yavaş yavaş 50-60° ye
indirilir.
KAPALI REDÜKSİYON
Bir yerde femur başı asetabulumdan
kurtulur ve çıkık oluşur.
Çıkığın oluşması başlangıçdaki
redüksiyonun başarılı olduğunu
gösterir.
Bütün manevralar çok nazikçe
yapılmalıdır.
Bu deneme emin bölgenin
saptanması içinde kullanılabilir.
KAPALI REDÜKSİYON
EMİN BÖLGE( safe zon )
Ramsey ve ark. tarafından ortaya
atılmışdır.
Maksimum abduksiyon ile yeniden
çıkık oluşan abduksiyon derecesi
arasında sınırları AVN riskinin yüksek
olmadığı ve yeniden çıkık olasılığının
az olduğu bölge olarak tanımlanır.
KAPALI REDÜKSİYON
Safe zon ne kadar genişse kapalı
redüksiyon ile başarı şansı o kadar
yüksekdir.
Bir başka deyişle AVN ve
redislokasyon şansı o kadar
düşükdür.
KAPALI REDÜKSİYON
Safe zon <25° ve redüksiyonun
korunması için geniş abduksiyon ve
10-15° den fazla iç rotasyon
gerekiyorsa redüksiyonun instabil
olduğuna karar verilir.
Bu tip instabil kalçalarda kapalı
redüksiyon öncesi adduktör tenotomi
uygulanmalıdır.
KAPALI REDÜKSİYON
ADDUKTÖR TENOTOMİ
Orta-ileri derecede adduksiyon
kontraktürü olan vakalarda safe zonu
genişletmek ve redüksiyonu
kolaylaştırmak için uygulanır.
Transvers insizyonla açık yada
perkütan olarak uygulanır.
KAPALI REDÜKSİYON
Adduktör tenotomi uygulanmasına
rağmen redüksiyon-redislokasyon
arasında 25° den az aralık varsa artık
kapalı redüksiyon şansı azdır ve
redislokasyon beklenir.
Bu aşamadan sonra ortopedistin açık
redüksiyon planlaması
gerekmektedir.
KAPALI REDÜKSİYON
Stabil kalçada,hareket aralığının
büyük çoğunluğunda kalça redükte
kalır,sadece adduksiyon ve
ekstansiyonda disloke olur.
İnstabil kalçalar kolay disloke olurlar
ve cerrah redüksiyonu korumak için
troc.majoru posteriordan sürekli
desteklemek zorundadır.
KAPALI REDÜKSİYON
Tüm bu bulgularla cerrah
redüksiyonun stabilitesi hakkında
karar verir.
İnstabil redüksiyonun aşırı
abduksiyon ve iç rotasyonla
korunması AVN nedenidir ve
yapılmamalıdır.
KAPALI REDÜKSİYON
Redüksiyonun derinliği ve
stabilitesini değerlendirmede
Artrografi çok faydalı bir yöntemdir.
Artrografi ile hem redükde hemde
disloke pozisyonda görüntü alınır ve
varsa redüksiyonu engelleyen
sebepler değerlendirilir.
KAPALI REDÜKSİYON
Kapsülün iliopsoas tarafından
büzülmesi,hipertrofik lig.teres,inverte
labrum gibi patolojiler saptanabilir.
AP grafilerde boyanın medialde
göllenmesinin genişliği redüksiyonun
olası stabilitesini gösterir ve
iyi,vasat,kötü redüksiyon olarak
değerlendirilir.
KAPALI REDÜKSİYON
İlkeleri:
Femur başının yuvaya yerleştirilmesi
Bu işlem sırasında vasküler ve
kıkırdak yapılara zarar verilmemesi
Redüksiyonun korunması ve kalça
gelişiminin sağlanması
AÇIK REDÜKSİYON
Medial ya da anterior yaklaşım
seçimi :
2. Kapsülorafi gerektirecek ligament
laksisitesinin olması
3. Hastanın yaşı
4. Dislokasyon tipi
5. Cerrahın deneyimi
AÇIK REDÜKSİYON
Medial yaklaşım avantajları ;
minimal disseksiyon
redüksiyona engel olan yapılara direkt
ulaşılması
Medial yaklaşım dezavantajları ;
görüş alanı dar
yeterli kapsülorafinin yapılamaması
a.cfm hasarlanma oranının yüksek olması
AÇIK REDÜKSİYON
Anterior yaklaşım avantajları ;
daha iyi görüş ve kapsülorafi imkanı
gerektiğinde pelvik osteotomi
yapılabilmesi
Anterior yaklaşım dezavantajları ;
fazla disseksiyon yapılması
MEDİAL YAKLAŞIM
Abdüktörler zedelenmez
İliak apofiz zedelenmez
İnsizyon-kozmetik skar
Kan transfüzyonu gerektirmez
İliopsoas kolayca gevşetirlir
Eklem sertliği oluşmaz
MEDİAL YAKLAŞIM
Gelişimsel kalça displazisi
tedavisinde basit, güvenilir,
atravmatik ve kan transfüzyonu
gerektirmeyen bir girişim olan medial
yaklaşımla açık redüksiyon 12-18
aydan küçük çocuklarda önerilen bir
yöntemdir.
MEDİAL YAKLAŞIM
İleri yaşlarda, özellikle 18 aydan büyük
çocuklarda
kalça çevresi yumuşak dokular, proksimal femur
ve asetabulumda yapısal değişikliklerin arttığı
bilinmektedir.
Bu kalçalarda, geç displazi ve subluksasyon
riski nedeniyle konsantrik redüksiyon için
kapsülorafi yanında asetabular osteotomi ve/veya
femoral osteotomi gibi girişimlere ihtiyaç
duyulmaktadır.
MEDİAL YAKLAŞIM
Ancak, redükte bir kalçada
asetabular iyileşmenin uzun yıllar
sürmesi nedeniyle
medial yaklaşımla açık redüksiyonun
ileri
yaşlarda da uygulanabileceği
düşünülebilinir.
Önerilen 1 yaş altındakilere
medial,daha büyüklere büyük oranda
kapsülorafi gerekeceğinden anterior
MEDİAL YAKLAŞIM
LUDLOFF ……….. Pektineus-iliopsoas
FERGUSON……….Add.brevis-
Add.magnus
LUDLOFF
Adduktorlere parelel enlemesine kesi
kalçaya daha iyi ulaşım
kozmetik daha iyi
Klasik ludloff tekniğinde kalçaya
pekten kasının önünden ulaşılır.
LUDLOFF
Safen ven!
Adduktor longus çıktığı yerden kesilir
ve distale ekarte edilir.
Pekten kası inferomediale,femoral
damar-sinir paketi laterale ekarte
edilerek iliopsoas tendonu
troc.minöre yapışma yerinde ortaya
konulur.
LUDLOFF
Pekten kasının posteromedialinden
yaklaşım
Pekten kası laterale ekarte edilerek
femoral damar-sinir paketi korunur
Add.brevis mediale ekarte edilerek
iliopsoas tendonu troc.minördeki
yapışma yerinde ortaya konur.
LUDLOFF
İliopsoas tendonu kesilir ve
proksimale kaçmasına izin verilir.
Kapsülotomi
Transvers asetabuler lig.kesilir.
Lig.Teres iri ve engelleyici ise kesilir.
Hipertrofik pulvinar eksize edilir.
LUDLOFF
Bu aşamadan sonra femur başı
limbus altına kolayca redükde olur.
Kapsülorafi gerekli değildir.
Cerrahi sonrası kalça 30° abduksiyon
90-100° fleksiyon ve nötral
rotasyonda olacak şekilde PPA ya
alınır.
Toplam alçı süresi 3 ay olacak şekilde
6 haftalık aralıklarla değiştirilir.
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Medial yaklaşımdan daha geniş bir
görüş sahası
Yüksek çıkıklarda asetabulum
derinliğinin görülmesi zor.
Mutlaka kapsülorafi!
Asetabulumu ortaya koyabilmek için
hayli diseksiyon ve ekartasyon
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Kolay ulaşılabilirliği nedeniyle
deneyimsiz cerrahlar yalancı
asetabulumla gerçek asetabulumu
karıştırır ve kalçayı redükde
edemezler.
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Bikini insizyonu….mükemmel görüş
ve kozmetik
Troc.major ile iliak kanat arası
mesafenin yaklaşık 2/3 ünden
başlar,SİAİ yi çaprazlayıp SİAİ nin 1-2
cm distalinde sonlanan kesi yapılır.
Lateral femoral kutanöz sinir!
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
TFL-Sartorius arasından girilir.
İliak apofiz iliak kemiğe kadar ikiye
ayrılır.
İliak krista subperiosteal olarak
ortaya konur.
TFL laterale,Sartorius mediale ekarte
edilerek rektus femoris SİAİ da ortaya
konur ve kalça kapsülünden sıyrılıp
asılır ve kesilir.
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Kapsül lateral ve medialden ortaya
konur.
Medial görüş sahasını genişletmek
için iliopsoas tendonu kesilebilir.
T insizyon ile kapsülotomi yapılır.
Asetabulumu açabilmek için kalça
fleksiyon ve dış rotasyona getirilir.
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Lig.Teres asetabulum derinine kadar
izlenmelidir.
Bir çok cerrah gerçek – yalancı
asetabulumu karıştırdığından bu
aşama esasdır.
Lig.Teres kesilerek serbestleştirilir.
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Baş redükde olduğunda ; labrum
asetabulumun içine katlanmış
görünebilir.
Bu durum medialdeki redüksiyona
engel
yapıların(kapsül,iliopsoas,transvers
bağ) yetersiz gevşetildiğini gösterir
ve yeterli gevşetme yapıldığı
takdirde labrum eksizyonu hemen
Redüksiyon sonrası cerrahın
şunlar hakkında karar vermesi
gerekmektedir
1. Asetabulum derinliği ve tavanının
eğimi
2. Femur başını şekli ve bunu örten
eklem kıkırdağının düzgünlüğü ve
durumu
3. Femur boynundaki antetorsiyonun
derecesi
4. Redüksiyon sonrası kalçanın
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Kalça eklemi instabilse veya
redüksiyonda üstden ve önden
yetersiz bir biçimde örtüldüğü
görülüyorsa ;
Salter
Proksimal femoral derotasyon
osteotomisi
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Redüksiyon için aşırı güç gerekiyorsa
ve redüksiyon gergin olmuşa
benziyorsa;
Eklem dekompresyonu(Femoral
kısaltma osteotomisi)
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Yapılan değerlendirmede kalça
stabilse;itina ile kapsüloplasti
uygulanır.
Redüksiyonun bozulmaması
için;ameliyat sonuna kadar kalçalar
30° abduksiyon 30-45° fleksiyon,20-
30° İR de tutulur.
İR derecesi anteversiyon derecesine
bağlıdır.
KAPSÜLORAFİ
Aşırı gevşek ve fazlalık varsa bir
kısmı eksize edilebilinir.
Önce asetabulum kenarında
bırakılan,kapsülün medial kısmı,daha
önce önden ve yukarıdan geçirilmiş
sütürler çekilerek dışa döndürülür.
Sonra T nin üst-dış parçası
inferomediale getirilir ve orada
kapsülün iç yüzüne dikilir.
KAPSÜLORAFİ
Daha sonra alt-dış
parça,superolateral parçanın üzerine
katlanır ve kapsülün medial kısmının
iç superoposterior yüzüne dikilir.
Son olarak iç parça dış parça üzerine
getirilip dikilerek,kapsül önde ve
medialde gerilir.
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
İliak apofiz kapatılıp rektus SİAİ ye
geri dikilir.
Kalça 45° abduksiyon,60-70°
fleksiyon ve 20-30° İR da 1,5 PPA
uygulanır.
Hamstringleri gevşetmek ve alçı
içinde rotasyona hakim olabilmek için
dizler 45-60° fleksiyonda
tutulmalidır.
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
PPA 6 hafta sonra çıkartılıp anestezi
altında muayene edilir.
Herhangi bir problem yoksa PPA V
petrie tipi alçı
uygulanır.(45°abduksiyon,15°İR de
durduğu,fleksiyon ve ekstansiyona
izin veren ara çubukla birleştirilmiş
uzun bacak alçısı)
ANTEROLATERAL YAKLAŞIM
Petrie alçısı içindeyken çocuğun
basmasına izin verilir.
Alçı 4-6 hafta durdukdan sonra
çıkarılır.
Her iki alçı arasındaki tercih cerrah
tarafından kalçada algılanan
stabiliteye göre yapılır.
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
Bu dönemde patolojik olaylar ileri
boyuttadır.
Femur başı daha proksimalde
Kalça çevresi yumuşak dokular daha fazla
kontrakte
Femoropelvik instabilite sonucu;lomber
hiperlordoz,alt ekstremitede kısalık ve
perinede genişleme görülür.
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
2-3 yaş ;cerrah açık redüksiyon
sırasında kalçadaki stabiliteyi
değerlendirmeli ve asetabulum
örtünmesinde yetersizlik mevcutsa
pelvik bir osteotomi
uygulamalıdır.(Salter,Pemberton)
Her iki osteotomide ameliyata az
ilave zaman gerektirmsi ve
morbiditesinin düşük oluşu
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
3 yaş üstündeki çocuklara ; femur
başını uygun bir biçimde örtmek için
genellikle asetabular prosedürler
gerekmekdedir.
Asetabuler prosedürler femoral
kısaltma ile kombine
edildiğinde,kalçanın posteriora
dislokasyonu olası bir
komplikasyondur.
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
Dislokasyon en olası ; femur derote
edildiğinde oluşur.
Genellikle cerrahi sırasında gerçek
anteversiyonda az bir artışla
karşılaşılır.
Bu nedenle derotasyon gereksizdir
ve uygulandığında posterior
dislokasyon için zemin hazırlanmış
olur.
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
Başarılı bir redüksiyonun sağlandığı
üst yaş sınırı biraz tartışmalıdır.
Yürüyüşde asimetri ve işlev unilateral
olgularda çok daha belirgin
olduğundan,bilateral ve unilateral
olguların tedavi şeması farklılık
gösterir.
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
Şayet asetabulum örtünmesini
restore etmek mantıklı ise ;unilateral
çıkıklarda 9-10 yaşlarına kadar
redüksiyon denenebilir.
Bilateral çıkığın 8-12 yaşına kadar
başarıyla tedavi edildiği bazı
yazarlarca savunulmasına rağmen,8
yaşından büyüklerde tedavi sonuçları
tatmin edici değildir.
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
Bilateral çıkıklı 8 yaşından büyük
çocukları tedavi etmemedeki
mantık;çoğu olguda kalçaların
tedavisiz doğal sonuçlarının,tedavi
sonuçlarından muhtemelen daha iyi
olmasında yatmaktadır.
BÜYÜK ÇOCUKLARDA GKD
TEDAVİSİ(2 yaş ve yukarısı)
Bu grupda uygulanacak tedaviler :
Femoral Osteotomi
AR + Pelvik Osteotomi
Kombine Osteotomi
FEMUR ÜST UCA YÖNELİK
GİRİŞİMLER
1. Femoral varizasyon,derotasyon
osteotomisi
2. Femoral kısaltma osteotomisi
PELVİK OSTEOTOMİLER
Asetabuler repozisyon için basit pelvik osteotomiler
-Salter
-Pemberton
-Dega
Asetabulumu yeniden şekillendiren kompleks
osteotomiler
-Steel
-Tönnis
-Ganz
Asetabuluma destek osteotomileri
-Chiari
-Çatı(Shelf)
FEMORAL OSTEOTOMİLER
Tipik GKD patogenezinde artmış
femoral anteversiyon önemli bir yer
tutar.
Femoral osteotominin
endikasyonları :
3. Proksimal femurun valgusa
deviasyou
4. Femoral anteversiyon artışına
sekonder asetabulum gelişiminin
FEMORAL OSTEOTOMİLER
Bu anomalilerin düzeltilmesi,kalçann
stabilitesini arttırarak konsantrik
redüksiyonu ve asetabulumun
normal gelişimini ve büyümesini
sağlayacakdır.
Ancak ; femur normal
konfigürasyondaysa proksimal
femoral osteotomi kontrendikedir.
AR + FEMORAL KISALTMA
AR sonrası femur başı aşırı basınç
altında kalacak olursa eklem
dekompresyonu amaçlı femoral
kısaltma ostetomisi düşünülmelidir.
Redüksiyonun yol açtığı gerginliğini
değerlendirmenin bir yolu,redüksiyon
sonrası femur başını asetabulumdan
çekerek uzaklaştırmaktır.
AR + FEMORAL KISALTMA
Eğer güvenli bir redüksiyon söz
konusu ise cerrah fazla güç
uygulamadan eklemi birkaç
milimetre aralayabilir.
Bu aşamada cerrahın eklemi
aralamak için fazla güç harcaması ve
redüksiyonda gerginlik olması
femoral kısaltma osteotomisini
gerektirir.
AR + FEMORAL KISALTMA
Yüksek çıkıklarda,geç dönemde
tedavisi yapılan çıkıklarda oldukça
faydalı bir işlemdir.
Çeşitli çalışmalar femoral kısaltma
yapılan vakalarda,yapılmayan ya da
preoperatif traksiyon uygulananlara
göre femur başı AVN oranının daha
düşük olduğunu bildirmektedir.
AR + FEMORAL KISALTMA
3 yaşından küçük olgularda aşırı İR
olmaksızsın redüksiyon sağlamak için
derotasyon osteotomisine gereksinim
duyuluyorsa ya da yumuşak doku
gerilimi varsa femoral kısaltma
önerilmektedir.
VARUS ve DEROTASYON
OSTEOTOMİLERİ İÇİN ÖN
KOŞULLAR
1-Kalça İR ve abd da
tutulduğunda,stabil redüksiyon
sağlanmalıdır.Bunun için gerekli İR
ve abd derecesi derotasyon ve
varizasyon osteotomilerinin
derecesini belirler.
2-Kalça hareketleri fonksiyonel ve
yeterli olmalıdır.
VARUS ve DEROTASYON
OSTEOTOMİLERİ İÇİN ÖN
KOŞULLAR
3-Proksimal femurda anteversiyon ve
koksa valga deformitesinin olması
gereklidir.
4-Femur başının total nekrozunda
varizasyon osteotomileri
kontrendikedir.
OSTEOTOMİ SEVİYESİ
İnterokanterik
Subtrokanterik
Suprakondiler
1. AVN
2. YETERSİZ REDÜKSİYON ve
REDİSLOKASYON
3. REZİDÜEL ASETABULER DİSPLAZİ
4. GEÇ ASETABULER DİSPLAZİ
AVASKÜLER NEKROZ
Femur başında AVN,GKD tedavisi
sonrası ortaya çıkan uzun dönem
sakatlığın belli başlı nedenidir.
Doğrudan tedavi ile ilişkili bir
sorundur ve hemen hemen her
zaman önlenebilir özelliktedir.
AVASKÜLER NEKROZ
Femur başına uzun süren aşırı basınç
uygulandığında vasküler perfüzyonu
bozarak AVN gelişir.
En sık neden aşırı abduksiyon
ve/veya İR gibi,femur başında aşırı
basınç oluşmasına neden olan bir
pozisyonda tespitdir.
İR ayrıca kapsüldeki kan dolaşımınıda
bozmaktadır.
AVASKÜLER NEKROZ
Redüksiyondan sonraki 1 yıl içinde femur
başı kemikleşmezse veya gelişmezse,AVN
tanısı konur.
Redüksiyondan sonraki 1 yıl içerisinde
femur boynundaki genişleme,femur
başındaki kemik yoğunluğunda
değişiklikler ve büyüme bozukluğunu akla
getiren rezidüel deformite AVN varlığını
gösteren diğer bulgulardır.
Bucholz-Ogden AVN
sınıflandırması
Tip 1 :Değişiklikler femur
başındadır,metafiz etkilenmez.Kalça
ciddi bir büyüme bozukluğu
göstermeden iyileşir,nihai sonuç
etkilenmez.
Tip 2 :Lateral fizisde yaralanma
vardır.Lateral erken kapanma
nedeniyle femur başı valgusda büyür.
Bucholz-Ogden AVN
sınıflandırması
Tip 3 :Metafizin tümü etkilenir ve bu
nedenle belirgin trokanterik büyüme
ile femur boynu kısalır.
Tip 4 :Medial metafizde hasar
vardır,medial erken kapanma
nedeniyle proksimal femurde varus
deformitesi mevcuttur.
KR+PPA sonrası gelişen
B-O tip 2 AVN
1. AVN
2. YETERSİZ REDÜKSİYON ve
REDİSLOKASYON
3. REZİDÜEL ASETABULER DİSPLAZİ
4. GEÇ ASETABULER DİSPLAZİ
YETERSİZ REDÜKSİYON ve
REDİSLOKASYON
Güncel pratikde ensık rastlanan
komplikasyondur.
Redüksiyon sonrası tek bir BT kesiti
oldukça yararlıdır.
Redüksiyonun korunamaması çokda
major bir komplikasyon değildir.
Esas önemli olan disloke bir kalçanın
farkında olamamaktır.
REZİDÜEL ASETABULER
DİSPLAZİ
Çıkık bir kalçanın redüksiyonundan
sonra,femur başı tarafından uygulanan
basınca bağlı olarak asetabulum yeniden
şekillenmeye başlar.
Genellikle bu asetabulumun giderek
derinleşmesi ve asetabulum tavanının
oblikliğinde azalma şeklinde sonuçlanır.
Fakat çoğu zaman bu süreç
tamamlanamaz ve asetabulum sığ,tavan
ise dik olarak kalır.
REZİDÜEL ASETABULER
DİSPLAZİ
Kaş belirtisinin gelişimi asetabulum
gelişimini gösteren güvenilir bir
göstergedir.
Kaş belirtisi oblik ve sığken asetabulum
tavanı sıklıkla femur başına yeterli örtüm
sağlar.
Femur başının gerçek örtünmesi,görülen
asetabulum çatısından ziyade kaş
belirtisinin pozisyonu ile ifade edilir.
REZİDÜEL ASETABULER
DİSPLAZİ
Çıkık tdv edildikden
sonra,asetabulumdaki obliklik 5
yaşındayken dahi hala devam
ediyorsa,bu daha sonra
asetabulumdaki gelişmenin yetersiz
kalacağının işaretidir.
Bu nedenle,5 yaş içindeyken belirgin
inatçı bir displazi söz
konusuysa,kalçanın güvenli gelişimini
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Asetabuler displazi ; asetabulum
tavanındaki iç bükeyliğin
kaybı,tavanın dışarı doğru aşırı eğimi
ve göz yaşı damlasında genişleme
olarak tanımlanır.
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Patoljik Sonuçları
Yük taşıma yüzeyinin azalması
Asetabuler Rim Sendromundan
dolayı subluksasyon
Ekleme gelen makaslama
kuvvetlerinin artması
Eklem kıkırdağının bozulması
Artroz
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Asetabuler displazide artrozun
meydana gelmesindeki en önemli
sebep;osteosit ve kondrositlerin
kapasitelerinden daha fazla yüke
maruz kalmalarıdır.
Kondrositlerde santimetrekareye 23
kg dan fazla bir yük gelmesi hücre
fonksiyonlarını bozmaktadır.
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Asetabuler displazi tdv de amaç
;ekleme gelen aşırı yüklenmeleri
kondrositlerin normal fonksiyonlarını
yapacağı makul bir düzeye indirmek
ve ekleme eşit olarak dağıtmak
olmalıdır.
Bu şekilde artrozun önlenebileceği
yada ilerlemesinn durdurulabileceği
kabul edilmektedir.
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Yapılacak uygun bir pelvik osteotomi
ile,asetabulumun yeniden
yönlendirilmesi(reorientasyon) veya
hacminin arttırıması(augmentsyon)
suretiyle istenilen amaca
ulaşılabilmektedir.
Harris ve Enneking`in çalışmalarında iyi bir
osteotomi sonrası subkondral kemik
remodelasyonunun oluştuğu gözlenmişdir.
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Hipp ve ark. 70 displazili ve 12 normal
kalçada asetabulumda oluşan temas
basıncını ölçmüşler ve displastik kalçada
temas alanının %26 daha az,basıncın ise
%23 daha fazla olduğunu saptamışlardır.
BT simülasyonu ile asetabuler fragmanın
yeniden yönlendirilmesi(frontal ve sagittal
planlarda)sonrası bu basıncın 2 kat
azaldığını bulmuşlardır.
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Asetabuler displazili hastaların tdv de
TKA alternatif bir yöntem olmasına
rağmen bu hastalar genelde ilk 2
dekatda olmaları sebebiyle biyolojik
rekonstrüksiyon işlemleri bu yaş
grubunda daha çok tercih
edilmektedir.
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Kurtarıcı ameliyatlar olarak bilinen
Chiari ve Shelf gibi hacim arttırıcı
protokoller biyolojik
olmadıklarından,çok ileri dercede
uyumsuz ve instabil kalçalarda
düşünülmelidir.
Yeniden yönlendirme ameliyatları
(Steel,Tönnis,Ninomiya,Ganz)
günümüzde daha sık
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Yük binme yüzeyinin azalması
CE açısının değişmesi
Femur başının dışa doğru taşması
Asetabulum eğiminin dikleşmesi
Shenton hattının bozulması
Superolateral eklem aralığının daralması
kalça eklemi uyumunun bozulmasına
asetabuler displaziye ve buna bağlı klinik
belirtilere yol açar.
GEÇ GÖRÜLEN ASETABULER
DİSPLAZİ
Kalça eklemi uyumu iyi olan bir hastada
eklem kıkırdağına gelen yük 15-20
kPa/cm² dir.
Bu yüklenme CE açısı 30 ° den 0 ° ye
geldiğinde yaklaşık 10 kat artmaktadır.
Bu sonu,hastanın prognozunun neden bir
anda kötüleştiğini ve önleyici tdv nin
neden erken yapılması gerektiğini
açıklamaktadır.
HASTA SEÇİMİNDE
ÖZELLİKLER
KLİNİK MUAYENE
RADYOGRAFİ
KLİNİK MUAYENE
AĞRI
Egzersizle ilişkili ağrı;Yetmezliğe
giden bir kalçadaki kasların
zayıfladığını
Kontraktürle beraber sürekli ağrı
;dejeneraif artrozun başladığını
Bazı hareketlerde ortaya çıkan keskin
ve mekanik karekterdeki ağrı
;asetabuler labrumda yırtık
olabileceğini düşündürür.
KLİNİK MUAYENE
asetabuler rim sendromu
Apprehension(korkutma) testi
Bu test ile kalçada bir rahatsızlık ve
instabilite hissi femur başının
anterior bölümünün iyi örtünmediğini
gösterir.
KLİNİK MUAYENE
Dinamik faz değerlendirilirken
öncelikle kalça hareketlerine
bakılmalıdır.
Kalçadaki fleksiyon açıklığı en az
100° olmalıdır.
Genellikle femur boynundaki aşırı
anteversiyondan dolayı İR artmışdır.
İR kısıtlı olması artrozun ilk bulgusu
olabilir.
KLİNİK MUAYENE
Trendelenburg testi (+) liği
yetmezliğe giden bir kalçada
abduktör kasların zayıflığını ve
abduktör kaldıraç kolunun
yetersizliğini göstermektedir.
Geç (+) trendelenburg testi : Yaklaşık
20-30 sn içinde test (+) oluyorsa bu
durumda patolojik olarak kabul
edilmelidir.
KLİNİK MUAYENE
Dinamik fazda bakılması gereken son
özellik hastanın yürüyüşüdür.
Destek ihtiyacı,topallama,kısalık
Skolyoz,pelvik tilt
Nöromüsküler patolojlere sekonder
asetabuler displazi varlığında tam bir
motor ve duyu muayenesi
yapılmalı,ek bir patoloji olup olmadığı
belirtilmelidir.
RADYOGRAFİ
CE açisi : Wilberg tarafından tarif
edilen bu açı,asetabulum ile femur
başı ilişkisini,asetabulumun
yeterliliğini ve lateral subluksasyonu
göstermektedir.
Perkins hattı ile asetabulum dış
dudağından femur başı merkezine
çekilen hat arasındaki açıdır.
13 yaşına kadar >20° ,14 yaşından
sonra >25° normal kabul edilir.
RADYOGRAFİ
Vertikal center anterior(VCA) açisi:Bu
ölçüm için false profile grafisi çekmek
gerekir.(Hasta ayakda ve kalça ile kaset
arası 65° açı verilir.Tüp tam femur başına
odaklanarak ışın verilir.
Femur başı merkezinden geçen vertikal
hat ile femur başı merkezini subkondral
sklerozun ön köşesine birleştiren hat
arasındaki açıdır.
Lequsne ve Seze tarafından tarif edilen bu
grafiye göre <25° patolojiktir.
False-Profile
grafisi
RADYOGRAFİ
Asetabuler İndeks :Genç erişkinlerde
Y kıkırdağı kapandığından Aİ yi
ölçmek mümkün değildir.
Bu nedenle Sharp tarafından tarif
edilen ölçüm kullanılır ve bu açının
>40° olması patolojik kabul edilir.
ASETABULAR AÇI(SHARP
AÇISI)
Her iki pelvik gözyaşı damlalarını
birleştiren çizgiyle,asetabulum
tavanının üst dış kenarını gözyaşı
damlası alt ucuna birleştiren çizgi
arasındaki açıdır.(klasik)
Asetabulum tavanındaki sklerozun en
dış noktasından ölçüm(modifiye)
ASETABULER AÇI(SHARP
AÇISI)
Adelösan döneme
kadar <49°
Adelösan dönem
<45-47°
Erişkin ort 40°
üst sınır 42-43°
ASETABULAR AÇI(SHARP )
AÇISI
Asetabulum tavanındaki skleroz
gerçek anlamda kalçaya binen
yükleri yansıttığıdan ölçümde
kullanılması fizyolojik açıdan daha
mantıklı olabilir.
Klasik ve modifiye açılar arasında 3-
4 ° lik bir fark klinikde çok anlamlı
değildir.
RADYOGRAFİ
Asetabuler displaziye bağlı osteoartrozu
değerlendirmede ensık kullanılan sınıflama tönnis
siniflamasidir.
Grade 0 : OA belirisi yok
Grade 1 : Sklerozda artış,eklem aralığında hafif
daralma,femur başı sferitesinde hafif derece
düzleşme
Grade 2 :Küçük kistler,eklem aralığında orta
derecede daralma,femur başı sferitesinde orta
derecede düzleşme
Grade 3 :Büyük kistler,eklem aralığında ileri
derecede daralma,femur başında ağır
deformite,AVN
RADYOGRAFİ
BT : Asetabüler displazili hastalarda DG
üzerinden yapılan radyolojik ölçüm
yöntemleri tanı koymada gayet etkili ve
güvenlidir.
Ancak 3 boyutlu BT asetabulumun
neresinde yetersizlik olduğunun
belirlenebilmesi ve asetabuler
osteotominin planlanması açısından
önemli bir yer tutar.
RADYOGRAFİ
MRG : İntraartiküler patoloji ve
femoraasetabuler impingement
düşünüln hastalarda tanıyı
doğrulamak için kullanılır.
TEDAVİ SEÇİMİ
Asetabuler displazinin tedavisinde
müdahele zamanı prognozu belirler.
Eklemi oluşturan kıkırdak yapı
tamamen bozulmadan girişim
yapılırsa,kıkırdak dejenerasyonu
durdurulabilir ve hatta tersine
çevirmek bile mümkündür.
TEDAVİ SEÇİMİ
Tedavide yapılan işlemler kabaca
ekleme gelen aşırı yüklenmeleri
düzeltmek yoluyla yapılabilinir.
Eklem kıkırdağının direnci ile eklem
basıncı arasındaki uyumu sağlamak
ve/veya eklem yüzeyine gelen aşırı
kompresif kuvvetleri azaltmak ve eşit
olarak dağıtmak yoluyla mekanik
yetersizlik düzeltilebilir.
TEDAVİ SEÇİMİ
Asetabulumdaki displaziyi tedaviden
önce femur proksimalinin normal
biomekaniği tahsis edilmelidir.
Ağır asetabuler displazilerde tek
başına yapılan femoral
osteotomilerin sonucu iyi olmamakda
ve bu hastalara eş zamanlı pelvik
osteotomide önerilmektedir.
PELVİK OSTEOTOMİNİN ÖN
KOŞULLARI
>6 ay süren ağrı,topallama
<20° CE açısı
<25° VCA açısı
>40° SHARP açısı
Normal veya normale yakın kalça
eklemi uyumu
En az 90° fleksiyon ve 30° abd-add
TEDAVİDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN PRENSİPLER
YAŞ :
SİO da rotasyon aksı simfizis pubisden
olduğu için 12 yaş üstünde simfizis
pubisesnekliği azalmakta dolayısıyla SİO
ile düzeltme sınırlı kalmaktadır.
PO;asetabulumda büyüme bozukluğu ve
deformasyon yarattığından dolayı
asetabulum remodelasyonu için postop
yeterli zaman bulunmalıdır.PO için üst sınır
7 yaşdır.
Chiari,Triple ve perikapsüler osteotomiler
ise her yaş grubunda yapılabilinir.
TEDAVİDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN PRENSİPLER
Klinik bulgular :
Ağrı hastaların yakındığı en önemli
bulgulardandır ve genel olarak kalça
eklemini medialize eden osteotomiler
ağrının geçmesinde daha etkilidirler.Bu
nedenle yapılacak olan osteotominin
düzeltmenin yanında bir miktarda
medializasyon sağlaması önemlidir.
TEDAVİDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN PRENSİPLER
Chiari,WagnerIII ve periasetabuler
osteotomiler yeterli medial
deplasman sağladıklarından
trendelenburg yetmezliğinin
düzelmesine katkı sağlarlar.
SİO,PO ve WagnerII bacak
uzunluğunu arttırarak ekstremite
eşitsizliğinin düzeltilmesine olumlu
atkı sağlarlar.
TEDAVİDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN PRENSİPLER
Radyolojik bulgular :
CE açısı <15° ve femur başı açıklığı
>%20 ise SİO femur başını örtmede
yetersiz kalacaktır.Bu nedenle
asetabulumu tamamen
serbestleştiren Triple(Steel,Tönnis)
ve
Periasetabuler(Wagner,Ganz,Ninomiy
a) osteotomiler terih edilmelidir.
TEDAVİDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN PRENSİPLER
Preop çekilen 3 boyutlu BT ile
asetabulumdaki yetmezliğin nerede
olduğu anlaşılır.
Posterior yetmezlikde SİO ve PO
kontrendikedir.Bunun yerine Triple
ve periasetabuler osteotomiler daha
fazla posterior örtünme sağlarlar.
TEDAVİDE DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN PRENSİPLER
Osteotomiler için önemli bir ön
koşulda kalça eklemi uyumudur.
Deforme bir femur başı ve uyumsuz
bir kalça eklemi olan hastada Triple
veya periasetabuler osteotomi yerine
Chiari veya Shelf türü ameliyatlar
tercih edilmelidir.
PELVİK OSTEOTOMİLER
Femur başının asetabulumdan
çıktığı veya sublukse olduğu
durumlarda,femur başının
asetabulum çatısı içerisinde
yerleştirilmesi amacıyla pelvisde
yapılan girişimlerdir.
İki şekilde uygulanmaktadır.
PELVİK OSTEOTOMİLER
Shelf işlemleri
2)Femur başı üzerindeki asetabuler
çatının yöneltisini
değiştirmek(reorientation)
Salter innominate osteotomisi(SİO)
Pemberton osteotomisi(PO)
İkili(Sutherland) osteotomi
Triple(Steel) osteotomi
Ganz osteotomisi
Dega osteotomisi
Periasetabuler
osteotomiler(Wagner,Epright,
Ninomiya nın rotasyonel asetabuler
osteotomisi-RAO)
Poligonal Triple(Kotz) osteotomisi
ASETABULER HACİM ARTTIRICI
YÖNTEMLER
Augmentasyon ameliyatları yetersiz
asetabuluma ekstraartiküler ilave bir
çatı sağlar.
Yük binme yüzeyinin
genişlemesi,eklem yüzeyine gelen
basınç ve makaslama kuvvetlerini
azaltır.
ASETABULER HACİM ARTTIRICI
YÖNTEMLER
Araya interpoze edilen
kapsül,metaplazi ile fibröz kıkırdağa
dönüşür.
Ancak hyalin kıkırdağa göre daha az
dayanıklı olan bu yapı,interpoze
labrumdan dolayı mekanik streslere
fazlaca maruz kalır.
ASETABULER HACİM ARTTIRICI
YÖNTEMLER
Bu sebeple,özellikle genç
adelösanlarda bu ameliyatlar
kurtarıcı olarak sona saklanmalıdır.
Buna karşın;femur başı ile
asetabulum arasında uyumsuzluğun
olduğu ve reoryantasyon
yapılamayacak derecede artrozu olan
hastalarda bu osteotomiler tercih
edilmelidir.
YENİDEN YÖNLENDİRİCİ
YÖNTEMLER
Reoryantasyon osteotomileri,yük
taşıma alanını arttırmak için
asetabulumun mevcut kıkırdak
yüzeyini tekrar yönlendirir.
Bu işlem özellikle sferik uyumun
olduğu ve asetabulumun
yöneltisinin bozukluğu
na(maldirection) bağlı
yetersizliğindeki doğumsal
YENİDEN YÖNLENDİRİCİ
YÖNTEMLER
Bu şekilde yapılan bir osteotomi
sonrası,femur başı hyalin kıkırdakla
eklemleşmeye devam eder.
Bu osteotomilerin en önemli
dezavantajı yeterli düzeltmenin elde
edilememesidir.
PEMBERTON
OSTEOTOMİSİ
GKD ve CP ye bağlı kalça
instabilitesinde tercih edilir.
12 aydan büyük çocuklara uygulanır.
Üst yaş sınırı Y kıkırdağının
esnekliğinin azaldığı 10 yaş civarıdır.
PEMBERTON
OSTEOTOMİSİ
Asetabulumu,femur başının ön ve yandan
örtümünü iyileştirecek şekilde
konumlandırır.
Osteotomi SİAİ den başlar ve
asetabulumun arkasında Y kıkırdağına
girecek şekilde arkaya ve aşağıya doğru
uzanır.
Osteotomi aralandığında,asetabuler
fragman anterolateral bir pozisyona
devrilir ve bir kemik grefti ile tutturulur.
iliumda perikapsüler iç
kesi
dış kesi
Osteotomiler tam kat
olabildiğince arkaya Y
kıkırdağına doğru
yapılır ve Y
kıkırdağının arka ba
cağında sonlanır.
Ekleme girilmemeli!!
Osteotomiler birleştiri
lir.
Üst parça sabitlenir ve
distale itilirken, aseta
buler parça öne,latera
le ve distale devrilir.
İliak kanattan üçgen kemik
grefti alınır.
Osteotomize edilen iliak
fragmanlar arasına greft
yerleştirilir ve sıkıca dişlen
dirilir.
PEMBERTON
OSTEOTOMİSİ
Avantajları
12-18 aylık nispeten ufak çocuklara
uygulanabilmesi
Asetabulum tavanının oldukça dik olduğu
durumlarda dahi yeterli düzelme
sağlaması
Tam olmayan bir osteotomi olduğu için
oldukça stabil olması
Tespit materyali kullanılmadığı için ikinci
bir operasyona gerek olmaması
PEMBERTON
OSTEOTOMİSİ
Avantajları
Osteotomi Y kıkırdağından
menteşelendiğinden asetabulum
hacmini azaltır?
PO bilhassa asetabulumun geniş
olduğu olgular için uygundur.
PEMBERTON
OSTEOTOMİSİ
preop
SİO + kısaltma +VDRO sonrası PPA içinde
postop 4. ay postop 4. ay
postop 6. ay
VAKA-9
2,5 yaş,E,sağ asetabuler
displazi
İskiumun posterolateralinden
geçerek distale ilerleyen siyatik sinir
semimebranozus kasının başlangıcı
ile aynı sertlik ve görünümde
olduğundan dikkatli davranılarak
iskium osteotomize edilir ve insizyon
kapatılıp anteriora dönülür.
STEEL(3 lü)
OSTEOTOMİSİ
Cerrahi Teknik
Anterior iliofemoral insizyonla
kalçaya girilir.
M.Pektineus pubik kemikten sıyrılıp
pubik kemik ortaya konur.
Pubik osteotomi pubis aksına
transvers ve mümkün olduğunca
asetabuluma yakın yapılmalıdır.
STEEL(3 lü)
OSTEOTOMİSİ
Cerrahi Teknik
Son olarak iliak osteotomi yapılıp ase
tabuler parça femur başını örtene
kadar öne dışarı ve aşağı doğrultuda
çekilip iliak kanatdan alınan greft
osteotomi hattına yerleştirilir ve
tespit edilir.
Tespit materyali olarak yivli
KT,malleol vidası veya kanüllü vida
kullanılabilir.
Kaynamama hatta pseudoartroz
olguları arttıkça KT lerin yerini
malleol vidaları almışdır.
Tespitin rijiditesi arttıkça Steel ve
Tönnis`in uyguladığı gibi PPA ya
ihtiyaç kalmamaktadır.
STEEL(3 lü)
OSTEOTOMİSİ
Postop Bakım
PPA uygulanmışsa 6.haftada çıkarılır ve çift
koltuk değneği ile yük verdirilmeden
yürütü lür.Yük verme radyolojik kontrole
göre 8-10. haftalarda başlar.
PPA uygulanmamışsa 3.gün aktif ayak
bilek ve quadriceps
egzersizlerine,1.haftanın sonunda aktif
kalça hareketlerine başlanır.10. günde
koltuk değnekleri ile basmadan mobilize
edilir.
STEEL(3 lü)
OSTEOTOMİSİ
Postop Bakım
Serbestleştirilen asetabulum
anterolaterale, mediale ve aşağıya doğru
kaydırılır.
PERİASETABULER
OSTEOTOMİLER