You are on page 1of 13

Contrato de Donacin

Definicin
Barbero defne e contrato de donacn, como aque por e que con
esprtu de beradad (esto es, sn contraprestacn), una parte
enrquece a otra, transfrndoe un derecho o asumendo frente a ea
una obgacn. Snchez Meda da su concepto en os sguentes
trmnos: contrato por e que una persona, amada donante, transmte
gratutamente parte de sus benes presentes a otras persona, amada
donatario, debendo reservarse para s sufcentes para su subsstenca
y para e cumpmento de sus obgacones.
La donacn representa un acto de beradad, generosdad o
desprendmento que una persona reaza a favor de otra, e cua debe
constar en escrtura pbca y tener as formadades de un contrato. La
consderacn para que se reace este acto de desprendmento y
beradad animus operandi por parte de donante, responde o radca en
a persona sobre a cua recae y que es favorecda con esta acttud de
obsequo o regao, es decr, de quen recbr a cosa, a quen amamos
donataro.
La donacn es un acto a ttuo gratuto reazado en forma
contractua, por e que una persona hace beradad a otra, que a
acepta.
La donacn es un contrato por vrtud de cua una persona
amada donante, transmte gratutamente a propedad de parte de sus
benes presentes, a otra amada donataro quen a su vez a acepta.
(Bernardo Prez Fernndez de Casto)
Caracteres
a. Es una relacin jurdica entre vivos
b. En toda donacn hay gratuidad y espritu de liberalidad, en e
sentdo de que una parte de empobrece, con a ntencn de
enrquecer a a otra. Sn embargo, a gratudad y e esprtu de
beradad, no son sempre absoutos, pues exsten donacones
onerosas o con carga, en donde e donataro, a fn de
enrquecerse, debe reazar una prestacn, cuanttatvamente
menor
c. Hay una transmisin de un derecho o de una cosa, refe|o
natura de esprtu de beradad y de otra por esa transmsn de
ago, una parte se empobrece en benefco de a otra.
Caractersticas
a. Gratuito: La gratudad de contrato de donacn no es
necesaramente absouta, pues aunque e contrato puede mponer
una carga a donataro, habr donacn s e vaor de a carga es
menor que e de a cosa donada y a donacn ser excusvamente
por esa dferenca. Cuando se haba de gratudad en a donacn,
ha de reaconarse con e esprtu de beradad, ya que aun
hubera prestacn a cargo de donataro, e vaor de o que recbe
debe der mayor y por o tanto debe haber un enrquecmento a su
favor.
b. Unilateral: Normamente, e contrato de donacn so mpca
prestacn por parte de donante, sento e donataro una parte
pasva de contrato, que se mta a recbr e contrato y recbr e
ben.
c. Principal: Exste por s msmo y no requere de otro contrato
para surtr sus efectos.
d. Consensual: No se requere de a entrega de a cosa para que e
contrato exsta y tampoco es soemne, en e sentdo de que deba
formazarse en escrtura pbca o con requstos especaes, para
producr efectos |urdcos.
e. Instantneo: Generamente, e contrato de donacn se agota
naturamente con a entrega de a prestacn.
f. !oluntario: No es concebbe que se pueda forzar a ceebracn
de un contrato de donacn, a dferenca de o que podra ocurrr
con otros contratos que podran ser ob|eto de una promesa u
opcn.
g. De disposicin: Medante este contrato y sn necesdad de
tradcn, se transfere e domno de una cosa o a ttuardad de
un derecho a donataro. La transferenca es nherente a a
donacn y se reaza por e consentmento de as partes.
h. "ubsidiariedad de las normas de la compraventa:
Excepto por su gratudad y por e esprtu de beradad que es
nherente a a donacn, e son apcabes a este contrato as
normas de a compraventa, partcuarmente en cuanto a a
transmsn de domno o ttuo, a entrega de a cosa y as
modadades especaes por razn de a cosa.
Clases de donacin
a# Donaciones entre vivos $ donaciones por causa de
muerte
La donacn entre vivos es contractua, en tanto que a donacn
por causa de muerte, derva de un negoco |urdco unatera, que no
tene a cadad de contrato y se asma a os egados, cuyas normas o
rgen.
b# Donacin %emuneratoria
La donacn remuneratora es aquea que se reaza en atencn o
recompensa a un servco que e donante ha recbdo de donataro, e
cua no estaba su|eto a pago n compensacn ega aguna. Por
e|empo, una persona e sava a vda a otra. Ouen prest e auxo
cump con o que se denomna una obgacn natura, es decr, as no
reguadas por a ey y que no poseen accn para pedr su cumpmento.
Ante esto, a persona que fue savada, decde recompensar a a otra por
su accn, donndoe, de manera gratuta, un ben. Este tpo de
donacones no son revocabes.
Nuestro cdgo no defne, n da un concepto de donacn
remuneratoria, sno soamente a mencona:
Artcuo 1856: "La donacn entre vvos puede ser remuneratora y
onerosa."
Artcuo 1872: "No son revocabes as donacones
remuneratoras."
Se dferencan as donacones remuneratoras de as onerosas o
con carga, porque:
En as onerosas o con carga, e donataro est obgado a reazar o
dar ago, en tanto que as remuneratoras no se exge nnguna
prestacn a donataro.
Las donacones onerosas producen efectos haca e futuro, pues de
eas nace a obgacn de donataro de reazar determnadas
prestacones, en tanto que en as donacones remuneratoras, se
persgue recompensar mrtos o servcos ya prestados, de donde
se dce que as donacones onerosas ven haca e futuro, en tanto
que as remuneratoras ven haca e pasado.
E donataro de donacn onerosa o con carga, queda obgado a
reazar a prestacn o carga, en tanto que e donataro de a
donacn remuneratora, no tena obgacn de prestar os
servcos que provocaron a donacn, pues s no fuere as, e acto
no sera donacn, sno por pago por servcos.
&lementos
a# &lementos personales
E prncpo genera estabece que toda persona mayor de 18 aos
y que no haya sdo decarada en nterdccn, tene capacdad para
hacer decaracn de vountad en un negoco |urdco u para e e|ercco
de derechos y para contraer obgacones.
Los menores de edad, ncapaces y ausentes pueden recbr y
aceptar donacones por medo de sus representantes egaes, y s a
donacn es onerosa o condcona os representantes requeren
autorzacn |udca.
. Donante: Es a persona que trasmte a propedad de a
cosa.
. Donatario: Es a persona que recbe a cosa.
b# &lementos reales
E artcuo 1855 de Cdgo Cv seaa que e ob|eto de contrato
de donacn es una cosa. E ob|eto de a donacn debe ser
determnado por e donante. La determnacn de o que se dona es un
asunto tan persona y sub|etvo.
c# Consentimiento
E contrato de donacn requere para perfecconarse, de
consentmento de donante y de donataro, e que puede no ser
concdente en e tempo, permtndose expresamente a aceptacn de
a donacn por acto posteror y e artcuo 1857 de Cdgo Cv
estabece que s a aceptacn de donataro no se manfesta en e
momento de a donacn, debe notfcarse a aceptacn a donante en
forma autntca. E contrato queda perfecto, desde que e donante es
notfcado de a aceptacn de donataro.
%e'uisitos formales
E Cdgo Cv no estabece a donacn como un contrato
soemne, n e mpone formadades especaes, por o que en cuanto a a
forma se rge por as normas generaes contendas en os artcuos 1574
a 1578 referentes a a forma de os contratos. Sn embargo, en caso de
a donacn de benes nmuebes (o que ncuye a os derechos reaes
sobre nmuebes), a donacn debe formazarse en escrtura pbca y
en gua forma debe constar a aceptacn de donataro, dcha escrtura
debe nscrbrse en e Regstro Genera de a Propedad, para que surta
efecto contra terceros.
Toda donacn ser estmada, es decr, se e pondr preco. Esto
para efectos fscaes, es decr, de pago de mpuesto correspondente.
&fectos del contrato
&n cuanto al donante: E efecto prncpa de a donacn, es
sufrr un empobrecmento, a transmtr gratutamente un ben a
donataro. Por otra parte, a donacn obga a donante a a
conservacn de a cosa, asumendo os resgos de a msma, en
tanto a entrega a donataro; a entregara a donataro; y a un
saneamento mtado.
&n cuanto al donatario: E efecto prncpa de a donacn es
e enrquecmento que obtene en su patrmono, correatvo a
empobrecmento que sufre e donante.
(bligaciones del Donatario
Eventuamente, pueden exstr obgacones para e donataro,
conforme e artcuo 1864 de Cdgo Cv respecto a tres personas:
Los acreedores
Los amentstas
E h|o nacdo con posterordad a a donacn
La obgacn que tene e donataro respecto a estas personas
tene por mte e vaor de os benes donados, y s no dspone de
medos para atender o que respecta a eos, podr exmrse de
responsabdad abandonando os benes donados.
(bligaciones Previas
Las obgacones prevas para e otorgamento de contrato de
donacn, son as sguentes:
1. Identfcacn de os comparecentes, medante os documentos
persona de dentfcacn, pasaporte o testgos de conocmento,
segn corresponda, artcuo 29, numera de Cdgo de Notarado.
2. Acredtacn de derecho de propedad de donante, medante
testmono o certfcacn regstra s se trata de un nmuebe, s es
de un ben muebe debe acredtarse a propedad conforme a
naturaeza de msmo. E negoco ha de ser cto y posbe, debe
defnrse a cosa a donar y a modadad de cmo se har, en este
caso remuneratora.
3. S se trata de donacn de un ben nmuebe, deber acredtarse a
sovenca en e pago de tmo trmestre de Impuesto nco Sobre
Inmuebes IUSI.
NMERO UNO (1). En la ciudad de San Marcos, el tres de agosto del ao dos
mil trece, ANTE MI: CECILIA RUB LPEZ ALFARO, Notaria, comparecen el
seor ALBERTO CSAR MNDEZ MONZN, de treinta y cinco aos de edad,
casado, guatemalteco, Perito contador, domiciliado en el departamento de San
Marcos, se identifica con el Documento Personal de Identificacin con el
Cdigo nico de Identificacin mil treinta y dos treinta y cinco mil ococientos
mil doscientos uno, e!tendido por el "egistro Nacional de las Personas de la
"ep#$lica de %uatemala& a 'uien en lo sucesi(o se le denominar) *EL
DONANTE, y por la otra, la seora ELIZABETH ALEJANDRA MUOZ
MONZN, de treinta aos de edad, soltera, guatemalteca, M+dico y Ciru,ano,
domiciliada en el departamento de San Marcos, se identifica con el Documento
Personal de Identificacin con el Cdigo nico de Identificacin dos mil sesenta
y dos cincuenta y seis mil seiscientos (einticuatro mil doscientos uno, e!tendido
por el "egistro Nacional de las Personas de la "ep#$lica de %uatemala& a
'uien en lo sucesi(o se le denominar) LA DONATARIA. -m$os
comparecientes me aseguran allarse en el li$re e,ercicio de sus derecos
ci(iles, ser de las generales anteriormente consignadas y 'ue por el presente
instrumento otorgan CONTRATO DE DONACIN ENTRE VIVOS
REMUNERATORIA, de conformidad con las siguientes cl)usulas. PRIMERA.
Manifiesta EL DONANTE, 'ue es dueo y leg/timo propietario de la finca
ur$ana n#mero uno 01 2, folio uno 01 2 del li$ro cien 01332 de San Marcos,
u$icado en octa(a calle dos guin treinta 4ona dos, de la ciudad de San
Marcos, con el )rea, medidas y colindancias, 'ue constan en su respecti(a
inscripcin de dominio, en el Segundo "egistro %eneral de la Propiedad&
consistente en un lote de terreno sin construccin. SEUNDA. Contin#a
manifestando EL DONANTE, 'ue por el presente instrumento ace !"#$%&'#
()*+#)($,"(&$ del inmue$le identificado en la cl)usula anterior a fa(or de LA
DONATARIA- la donacin la otorga en forma "EM5NE"-67"I- a fa(or de
LA DONATARIA 'uien le sal( la (ida a su i,o menor de edad 8uan 9rancisco
M+nde4 :pe4, y por los $uenos ser(icios prestados. Estima la donacin en la
cantidad de CIEN67 CINC5EN6- MI: ;5E6<-:ES E=-C67S 0;.
1>3,333.332, y 'ue +sta no le per,udica por tener $ienes suficientes para su
su$sistencia. TERCERA: EL DONANTE, ace constar de manera e!presa 'ue
so$re el inmue$le identificado, no pesan gra()menes, anotaciones ni
limitaciones 'ue puedan afectar los derecos de LA DONATARIA la Notaria le
ad(ierte las responsa$ilidades en 'ue incurre si lo declarado no fuere cierto,
'uedando en todo caso afecto al saneamiento por e(iccin y por (icios ocultos,
de conformidad con la ley. CUARTA: Por su parte LA DONATARIA manifiesta
'ue acepta la donacin remuneratoria 'ue se le ace, agradece a EL
DONANTE por su li$eralidad, y en los t+rminos relacionados, los otorgantes
aceptan el presente acto. ?o la N76-"I-& D7? 9E. a2 ;ue todo lo escrito me
fue e!puesto& $2 6u(e a la (ista los Documentos Personales de Identificacin
de los otorgantes& as/ como el t/tulo de propiedad del inmue$le donado,
consistente en testimonio de la escritura n#mero ocenta, autori4ada el tres de
octu$re del ao dos mil, en esta ciudad, por la Notaria @elena %uti+rre4
7ro4co& c2 ;ue -d(ert/ a los otorgantes los alcances legales de la presente
declaracin, as/ como de lo relati(o al monto y forma de pago del impuesto al
(alor agregado a 'ue se encuentra afecto el presente contrato, la o$ligacin
relati(a a la inscripcin del testimonio de +sta escritura en el Segundo "egistro
%eneral de la Propiedad y a(isos de traspaso. :e/ lo escrito a los otorgantes,
'uienes $ien enterados de su contenido, o$,eto, (alide4 y dem)s efectos
legales& lo ratifican, aceptan, y firman con la Notaria autori4ante, 'ue de todo lo
relacionado. D7? 9E.
f2 Donante f2 Donataria
Ceca Rub Lpez
Afaro
ABOGADA Y NOTARIA
(bligaciones Posteriores
al otorgamiento de la escritura
1. Razonar e ttuo |ustfcatvo de a propedad de ben nmuebe
donado, artcuo 36 de Cdgo de Notarado.
2. Remsn de testmono especa a Drector de Archvo Genera
de Protocoos, dentro de pazo de os 25 das hbes sguentes a
su otorgamento, satsfacendo e vaor de tmbres fscaes de O.
0.50 por ho|a y o correspondente a tmbre notara que es e 2
por mar, es decr, O. 300.00 (0.002 * O. 150,000.00).
3. Extender testmono a a parte nteresada, para o cua
prevamente deber satsfacerse e mpuesto a vaor agregado O.
18,000.00 (0.12 * 150,000.00), conforme o estabecdo en e
decreto 27-92 de Congreso de a Repbca.
4. Presentar e testmono con su dupcado a Segundo Regstro
Genera de a Propedad, para efectos de su respectva
nscrpcn, artcuo 69 de Cdgo de Notarado y 1125 de Cdgo
Cv.
5. Remtr avsos de traspaso a a Dreccn de Catastro y Avao de
Benes Inmuebes DICABI en e Mnstero de Fnanzas Pbcas, y
a Catastro Muncpa correspondente, dentro de pazo de 15
das hbes posterores a otorgamento de a escrtura, artcuo
83 de Cdgo de Notarado.
6. Cobro de honoraros, conforme arance, artcuo 109, tera 2.e
de Cdgo de Notarado. En e presente caso, e cobro sera de
O. 500.00 de base, ms e 3% sobre e vaor de contrato (O.
150,000.00 * 0.03), es decr O. 500.00 + O. 4,500.00 = O.
5,000.00
)ibliografa
Avarado Sandova, Rcardo; Gracas Gonzez |os Antono: &*
+(,-%I( -+,& *- C(+,%-,-CI.+ CI!I* / 0&%C-+,I*#
Guatemaa: Edtora Estudant Fnx, 2011.
Muoz, Nery Roberto: *- 1(%0- +(,-%I-* &+ &* +&G(CI(
2U%3DIC( 4&"C%I,U%-" P5)*IC-"6# Guatemaa: Infoconsut
Edtores, 2012.
Vter Echeverra, Ernesto Rcardo: *(" C(+,%-,(" &+ &*
D&%&C7( CI!I* GU-,&0-*,&C( 8P-%,& &"P&CI-*9#
Guatemaa: Edtora Servprensa, S.A., 2002.
Cdgo de Notarado
Cdgo Cv

You might also like