Th no l mt bi lun vn hay?

Nguyn Hng Quc

By HC TH NO 24/05/2013 hocthenao.vn I. Lun vn i hc v trung hc Nhn xt cho i hc l trng ph thng cp 4 nu ln trong bi trc c th ng vi tnh hnh gio dc Vit Nam, tuy nhin, cc quc gia tin tin, i hc l i hc, ch khng phi l mt th trng cp 3 ni di. Trong phm vi chng ta ang bn, vit lun vn i hc khc hn vic lm lun di trung hc. Khc nhiu phng din: 1. V yu cu, trung hc, lm lun l mt cch tr bi; i hc, vit lun vn l mt cch kim tra nng lc nghin cu mt cch c lp, , sinh vin phi t mnh chn la ti, tm kim v s dng ti liu ngoi bi ging, vi s tr gip rt gii hn ca cc thy, c gio. 2. V quy m, do tnh cht n gin ca n, bi lun vn trung hc thng ngn, trong vng trn di 500 t, hon tt trong vng mt hay hai tun; i hc, ngc li, bi lun vn di hn, trung bnh t 1000 n 3000 t, c yu cu hon tt trong khong thi gian t ba n su, by tun. 3. V phm vi t liu, vi yu cu v quy m k trn, trung hc, hc sinh ch cn tham kho bi ging, sch gio khoa v mt vi bi bo hay vi cun sch cn bn khc thng l t in bch khoa; i hc, sinh vin cn phi c rng hn, t bi ging n sch, bo v cc tp ch chuyn mn, c khi phi s dng c n nhng cuc phng vn trc tip do sinh vin t thc hin; hn na, tt c cc ti liu y phi c kn chn cn thn: Chng phi kh tn. 4. V cch thc th hin, trung hc, hc sinh thng ch c i hi miu t hoc k li mt s kin hay mt hin tng no ; i hc, sinh vin cn phi l lun, phn tch v chng minh mt vn vi yu cu l phi lm sao thuyt phc c ngi c. 5. V phng php lun, trung hc, hc sinh ch cn bit mt s s kin chnh lin h n vn mnh phn tch; i hc, sinh vin thng c/b i hi nhn vn y t gc l thuyt vi mt th ngn ng mang nhiu tnh khi nim v t gc lch s thy qu trnh nhn thc v vn y theo chiu lch i, tc theo thi gian. V d, v ti gia nh:

trung hc, ngi ta thng ch yu cu hc sinh miu t mt sinh hot, mt cnh tng, hoc mt s kin no lin quan n i sng gia nh m hc sinh y tng chng kin hoc trc tip c kinh nghim. C khi, tng qut hn, v li cy gia ph ca mt i gia nh thy cu trc dng h v mi quan h mang tnh ng cp gia cc th h. i hc, sinh vin c i hi nhn gia nh khng phi nh mt thc th trc mt vi hnh nh mt ngi cha, mt ngi m v my a con quy qun vi nhau quanh

mt ba cm ti hay trong phng khch nh chng ta thng thy trong sch bo cho tr em. Ngc li, sinh vin phi nhn gia nh nh nhng con s thng k (v cc v m ci, cc v ly d, s con ci, v.v.), hoc nh mt khi nim tru tng v hn nhn: n c hnh thnh nh th no trong lch s; n c nhng chc nng g, c nhng c im g; c nhng quan h tng tc g vi cc sinh hot khc nh kinh t, chnh tr, x hi v vn ho, v.v.. Nhng nhn vn nh th, sinh vin s pht hin ra mt iu l gia nh c quan h cht ch vi cc c ch x hi khc, t phng thc sn xut n ch chnh tr, t mt pht kin khoa hc n mt tro lu t tng, v.v.. Bi vy, gii thch vn gia nh, d mun hay khng, ngi ta cng phi da trn nhng l thuyt chnh tr, x hi hay vn ho rng hn bn thn vn gia nh. Lc y sinh vin s thy l cch nhn v gia nh s khc hn nhau nu ngi ta s dng nhng phng php lun khc nhau, chng hn, cch nhn ca cc nh chc nng lun (functionalism) s khng ging cc nh mc xt (Marxism), li cng khng ging cc nh ph bnh n quyn (feminism). Chng ta c th tm tt nhng s khc bit gia cc bi lun vn trung hc v i hc nh sau: TRUNG HC Nh bi Bi ging & sch gio khoa 1, 2 tun 300 500 t I HC Kh nng nghin cu c lp Bi ging, sch gio khoa & sch bo cc loi T 3 n 6,7 tun 1000 3000 t L lun, phn tch, chng minh Nng v l thuyt v phng php lun

Yu cu T liu

Thi gian Chiu di Phng php th T s hay miu t hin Tnh cht Ch quan, cm tnh

II. Mt bi lun vn hay Vi nhng im khc bit k trn, tiu chun nh gi lun vn trung hc v i hc khc hn nhau. trung hc, v ch nhm ti vic kim tra kin thc nn mt bi lun vn hay thng c th ch l mt bi tng thut tri chy v mch lc nhng g thy ging trong lp hoc c trnh by trong cc sch gio khoa (textbook). Nu ngi vit lin h nhng kin thc y vi kinh nghim ca bn thn mnh bi lun c cm xc hn th li cng hay. i hc, ngc li, v nhm n vic kim tra kh nng nghin cu c lp, cho nn y kh nng tm kim v s dng ti liu, phng php lm vic, c ph bnh v c l lun ca ngi vit c coi l nhng tiu chun quan trng nht. Ni chung, i hc, mt bi lun vn c sc cn phi t c mt s yu cu ti thiu nh sau:

1. Tp trung vo vn . C bi vit d cho di c 2000 3000 t cng ch tp trung vo vic lm sng t mt vn duy nht. 2. Trong ci gi l tp trung vo mt vn y, iu quan trng nht l phi c mt tng trung tm c th hin qua mt lp lun cht ch v c cng c bi cc bng chng thch hp. 3. Phi bao qut c nhng kin thc cn bn v cp nht nht lin quan n ti. 4. Phi bit cch tm kim, chn lc, phn tch v nh gi cc ti liu mnh s dng. 5. Phi bit nhn vn t nhiu gc cnh khc nhau, qua nhiu cch din dch khc nhau, vi nhng kin t nhiu hc gi khc nhau. 6. Phi bit cch vn dng cc l thuyt vo vic l gii nhng vn c th. 7. Phi c din t mt cch tri chy, ng phong cch hc thut (academic). Ngha l, v phng din ngn ng, phi s dng cc t trung tnh (neutral) v phi ng (impersonal), cc kiu cu phc v di; v ging iu, phi trang trng hn l thn mt; v phong cch, phi thin v phn tch hn l n tng, khch quan hn l ch quan, tr thc hn l cm xc, l lun cht ch hn l s hng hn. III. Tiu chun chm im c, hoc Ty phng ni chung, khi ra lun, cc gio s bao gi cng nu r cc yu cu v tiu ch chm im, v d, v lp lun, cu trc, cch din t hoc v cch trch dn. C khi ngi ta cn yu cu rt c th: Phi trch dn t t nht nm hay by cun sch khc nhau; v khi trch dn, sinh vin cn phi trnh by theo phng php no. Cn c vo nhng tiu ch y, mi gio s s c mt bng thang im ring. V d im dnh cho mt bi lun vn no l 100. N c th s c phn b i khi nh sau: Xut sc Trung Gii Kh (High bnh (Distinction) (Credit) Distinction) (Pass) Kin thc Lp lun Kt cu bi Din t (chnh t, cch dng t & cch t cu) Trnh by (*) Tng cng Ch thch: * Bao gm cch trch dn v cch ghi cc ti liu c trch dn (references) cng nh ti liu tham kho ni chung (bibliography). 16-20% 16-20% 16-20 % 16-20% 16-20% 80-100% 14-16% 14-16% 14-16% 14-16% 14-16% 70-80%** 12-16% 10-12% 12-16% 10-12% 12-16% 10-12% 12-16% 10-12% 12-16% 10-12% 6070%** 5060%** Km (Fail) Di 10% Di 10% Di 10% Di 10% Di 10% Di 49%

** y, ti ly s chn cho tin. Tht ra, hng gii phi l 70-79%, kh 60-69% v Trung bnh 50-59%. Cng xin lu l mi i hc, im chun cho mi th hng c th khc nhau. V d, im chun ca hng Xut sc (High Distinction), c trng quy nh l trn 80; c trng li quy nh l phi trn 85, v.v.. Xin lu : bng thang im trn ch l mt v d. Thng, cc gio s khng cng b bng thang im ny cho sinh vin bit. Tuy nhin, trn thc t, bt c gio s no cng da vo bng thang im y chm bi. C iu l t l dnh cho tng phn c th thay i tu tng gio s. V d, ngi coi trng lp lun th nng s im dnh cho phn ln cao hn cc phn khc mt cht, v d 25% thay v 20% nh trn; hay ngi coi trng cch din t, cch vit vn th cng c th nng n ln cao hn t l im dnh cho cc phn kin thc, lp lun hay kt cu mt cht, v.v.. Cho d bng im trn ch l mt v d, nhng n cng c th gip cho sinh vin hiu cch chm im ca gio s th hin trong bng nh gi nh km vo bi lun vn tr li cho sinh vin. Bng nh gi i khi nh sau: Xut sc V Gii V V V V Kh Trung bnh Km

Kin thc Lp lun Kt cu bi Din t Trnh by

Qua bng nh gi trn chng ta thy:

V phng din kin thc, bi vit c nh gi rt cao, thuc loi xut sc, c th t im ti a (v d: 20% ca bi lun vn). V phng din lp lun, bi vit nm phn cao nht ca Gii, tc khong 15-16%. V phng din kt cu, tc i vi yu cu v tnh h thng, bi vit ch thuc mc trung bnh ca hng kh, c th t khong 13-14% V phng din din t, bi vit ch mc thp nht ca hng kh, c th t khong 12 %. V phng din trnh by, bi vit thuc mc thp ca gii, c th t 14%.

Nh vy, cng tt c s im trn li, bi vit c khong t 74 n 76%, tc l ni chung, thuc loi Gii (Distinction). Nguyn Hng Quc Ch nhim Ban Vit Hc ti trng i Hc Victoria, c.