Tajuk Usul Fiqh A. Usul Fiqh 1 Pengenalan usul fiqh 1.

1 Pengertian usul fiqh dan perbezaannya dengan ilmu fiqh

Waktu Pengajaran

Hasil Pembelajaran

84 4 1 Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan pengertian usul fiqh

(b) menjelaskan perbezaan antara fiqh dan usul fiqh 1.! Pertumbuhan" perkembangan" dan penyusunan ! (c) menyusur galurkan perkembangan ilmu usul fiqh dari zaman sahabat hingga zaman #mam $yafie (d) mengkategorikan tiga pendekatan penyusunan usul fiqh" iaitu aliran Mutakallimin" aliran %anafiah" dan aliran Mutaakhirin 1.& 'aedah dan skop perbin(angan 1 (e) menjelaskan faedah mempelajari usul fiqh (f) mengenal pasti skop perbin(angan usul fiqh. ! $umber hukum !.1 Pengenalan sumber hukum 1 Calon seharusnya dapat: (a) mengenal pasti sumber hukum yang disepakati dan sumber hukum yang tidak disepakati. Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan pengertian al*+uran (b) menjelaskan maksud ungkapan: (i) -ahyu yang bermukjizat (ii) diturunkan kepada .asulullah (iii) diturunkan dalam bahasa )rab (i/) dinukilkan se(ara mutawatir (/) menjadi ibadah dengan memba(anya.

!.! )l*+uran !.!.1 Pengertian al*+uran

, 1

Tajuk !.!.! 0ehujahan al*+uran

Waktu Pengajaran 1

Hasil Pembelajaran (c) mengemukakan dalil dan hujah tentang kedudukan al*+uran sebagai sumber hukum utama (d) menjelaskan tiga uslub al*+uran dalam menentukan hukum" iaitu amr" nahy" dan takhyir (e) mengenal pasti (ontoh daripada nas al*+uran untuk menjelaskan ketiga* tiga kategori uslub tersebut

!.!.& Uslub al*+uran dalam menerangkan hukum

&

!.!.4 Dalalah al*+uran dalam menerangkan hukum

&

(f) menjelaskan maksud kedua*dua jenis dalalah al*+uran" iaitu qatiyyah dan zanniyyah (g) mengemukakan (ontoh daripada nas al*+uran yang menjelaskan hukum bagi kedua*dua jenis dalalah tersebut.

!.& )l*$unnah !.&.1 Pengertian al*$unnah !.&.! 1ahagian al*$unnah

1! 1 2

Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan pengertian al*$unnah (b) mengkategorikan al*$unnah berasaskan kekuatannya sebagai sumber hukum yang dilihat dari dua aspek" iaitu bilangan pera-i dan kesahihannya (c) menjelaskan (iri hadis mutawatir dan ahad berserta (ontoh (d) menjelaskan (iri hadis sahih" hasan" dan daif berserta (ontoh

!.&.& 0ehujahan dan kedudukan al* $unnah dalam perundangan #slam !.&.4 Peranan al*$unnah dalam penentuan hukum

(e) mengemukakan dalil dan hujah tentang kedudukan al*$unnah sebagai sumber hukum selepas al* +uran (f) menjelaskan tiga peranan al*$unnah dalam penentuan hukum" iaitu sebagai pengukuh" penjelas" dan penentu hukum baru berserta (ontoh.

Tajuk !.4 #jmak !.4.1 0onsep ijmak !.4.! 1ahagian ijmak

Waktu Pengajaran 3 1 !

Hasil Pembelajaran Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan konsep ijmak dari segi pengertian" dalil" dan hukum (b) mengkategorikan dua jenis ijmak berasaskan penyataan persetujuan" iaitu ijmak sarih dan sukuti (c) mengkategorikan dua jenis ijmak berasaskan lokasi mujtahid" iaitu ijmak mujtami dan ijmak muftariq

!.4.& 0ehujahan ijmak

(d) mengemukakan dalil dan hujah tentang kedudukan ijmak sebagai sumber hukum selepas al*+uran dan al*$unnah (e) menjelaskan sandaran ijmak dan kesannya terhadap hukum. Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan pengertian qiyas (b) mengenal pasti empat rukun qiyas (c) menjelaskan syarat bagi setiap rukun berserta (ontoh

!.4.4 $andaran ijmak !.2 iyas !.2.1 Pengertian qiyas !.2.! .ukun dan syarat qiyas

! 1! 1 4

!.2.& 1ahagian qiyas

(d) mengkategorikan dua jenis qiyas berdasarkan kekuatan illah" iaitu qiyas al!jali (al!awla" qiyas al! musawi) dan qiyas al!khafi (qiyas al!adna) (e) membahaskan perbezaan pendapat ulama tentang qiyas sebagai sumber hukum

!.2.4 0ehujahan qiyas

Tajuk

Waktu &

Hasil Pembelajaran

Pengajaran !.2.2 )plikasi qiyas dalam menentukan hukum terhadap masalah semasa (i) penyalahgunaan dadah (ii) air tapai yang memabukkan (iii) pertukaran -ang dengan -ang (i/) air berkarbonat !.4 "stihsan !.4.1 Pengertian istihsan !.4.! 1ahagian istihsan !.4.& 0ehujahan istihsan 4 1 & ! 4 (f) menentukan hukum dengan menggunakan teori qiyas bagi kes berikut: (i) penyalahgunaan dadah (ii) air tapai yang memabukkan (iii) pertukaran -ang dengan -ang (i/) air berkarbonat. Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan pengertian istihsan (b) mengkategorikan bahagian istihsan berasaskan sandarannya (c) membahaskan perbezaan pandangan ulama tentang istihsan sebagai sumber hukum. Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan pengertian maslahah (b) mengkategorikan maslahah berasaskan pengiktirafan syarak" iaitu maslahah mutabarah" maslahah mulghah" dan maslahah mursalah (c) membahaskan perbezaan pandangan ulama terhadap kehujahannya. Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan maksud al!dhariah (b) membezakan antara al!dhariah dan muqaddimah serta mengemukakan (ontoh masing* masing

!.3 Maslahah !.3.1 Pengertian maslahah !.3.! 1ahagian maslahah

4 1 &

!.3.& 0ehujahan maslahah mursalah !., #add al!Dhariah !.,.1 Pengertian sadd al!dhariah dan perbezaannya dengan muqaddimah

, 1

Tajuk

Waktu 4

Hasil Pembelajaran

Pengajaran !.,.! Perbezaan antara maqasid dan -asa5il 1 (() membezakan perbuatan mukallaf yang disyariatkan hukum terhadapnya dari sudut maqasid (tujuan) dan -asa5il (jalan) (d) mengenal pasti bahagian al! dhariah dari sudut kesan buruk sesuatu perkara atau perbuatan (e) membin(angkan perbezaan pandangan ulama tentang kehujahan sadd al!dhariah (f) membin(angkan pengaplikasian sadd al!dhariah terhadap persoalan semasa" iaitu (i) tuntutan supaya balu berkabung semasa 6iddah (ii) larangan menzahirkan sembahyang 7ohor berjemaah bagi orang*orang yang mengalami keuzuran untuk mengerjakan sembahyang 8umaat

!.,.& 1ahagian sadd al!dhariah !.,.4 0ehujahan sadd al!dhariah !.,.2 )plikasi sadd al!dhariah terhadap persoalan semasa (i) tuntutan supaya balu berkabung semasa 6iddah (ii) larangan menzahirkan sembahyang 7ohor berjemaah bagi orang*orang yang mengalami keuzuran untuk mengerjakan sembahyang 8umaat (iii) larangan pembelian buah yang sedang berputik di atas pokok (i/) larangan berbuka puasa kerana uzur di khalayak ramai (/) larangan menjatuhkan hukuman berasaskan pengetahuan hakim

&

(iii) larangan pembelian buah yang sedang berputik di atas pokok

(i/) larangan berbuka puasa kerana uzur di khalayak ramai (/) larangan menjatuhkan hukuman berasaskan pengetahuan hakim.

Tajuk

Waktu 2

Hasil Pembelajaran

Pengajaran !.9 #stishab 4 1 Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan konsep istishab dari segi pengertian" dalil" dan (ontoh (b) mengenal pasti lima bahagian istishab (c) menjelaskan maksud lima bahagian istishab" serta mengemukakan dalil dan (ontoh bagi tiap*tiap bahagian !.9.& 0ehujahan istishab 1 (d) membin(angkan pendapat ulama mengenai kehujahan istishab dan memilih pendapat yang lebih kuat (e) membin(angkan beberapa masalah fiqh yang sering dihadapi dalam kehidupan seharian" iaitu (i) pe-arisan harta orang yang hilang tanpa sebarang berita (ii) kedudukan -uduk jika keluar benda yang najis tidak melalui qubul dan dubur

!.9.1 0onsep istishab

!.9.! 1ahagian istishab

!.9.4 )plikasi istishab terhadap persoalan semasa (i) pe-arisan harta orang yang hilang tanpa sebarang berita

(ii) kedudukan -uduk jika keluar benda yang najis tidak melalui qubul dan dubur (iii) dak-aan keuntungan oleh pemodal dalam kontrak mudarabah !.1: #jtihad !.1:.1 0onsep ijtihad !.1:.! $yarat ijtihad dan mujtahid !.1:.& Perkara yang boleh dan tidak boleh diijtihadkan , 1 1 1

(iii) dak-aan keuntungan oleh pemodal dalam kontrak mudarabah.

Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan konsep ijtihad dari segi pengertian dan dalil (b) menjelaskan syarat ijtihad dan mujtahid (() mengenal pasti perkara yang boleh dan tidak boleh diijtihadkan

Tajuk !.1:.4 0ehujahan ijtihad

Waktu Pengajaran

Hasil Pembelajaran (d)mengemukakan dalil dan alasan tentang kehujahan ijtihad sebagai sumber hukum (e)menilai pelbagai pendapat ulama mengenai kehujahan ijtihad (f) menjelaskan dan menentukan keadaan yang boleh membatalkan ijtihad (g) menentukan hukum dengan menggunakan ijtihad bagi perkara berikut: (i) penentuan a-al bulan .amadan dan $ya-al

!.1:.2 Pembatalan ijtihad

!.1:.4 )plikasi ijtihad terhadap persoalan semasa (i) penentuan a-al bulan .amadan dan $ya-al (ii) pemindahan organ manusia (iii) bayi tabung uji (i/) pengklonan manusia !.11 Taqlid dan Talfiq !.11.1 Pengertian taqlid dan hukumnya

&

(ii) pemindahan organ manusia (iii) bayi tabung uji (i/) pengklonan manusia. 4 ! Calon seharusnya dapat: (a) menjelaskan pengertian taqlid (b) menjelaskan hukum bertaqlid dalam perkara akidah dan masalah fiqh ! (c) menjelaskan pengertian talfiq (d) menjelaskan pendapat ulama mengenai hukum bertalfiq

!.11.! Pengertian talfiq dan hukumnya

!.11.& Persoalan semasa tentang taqlid dan talfiq (i) bayaran zakat fitrah dengan -ang (ii) bersentuh antara lelaki dengan perempuan semasa ta-af

(e) membin(angkan persoalan semasa mengenai: (i) bayaran zakat fitrah dengan -ang

(ii) bersentuh antara lelaki dengan perempuan semasa ta-af.