www.truongthi.com.

vn Môn Toán

BÀI TOÁN MAX, MIN

Cho mặt phẳng P: Ax + By, Cz + D = 0 và hai điểm A(x1, y1, z1), B(x2, y2,
z2). Tìm điểm NM trên mặt phẳng P sao cho.
a) NA + NB min

b) MA − MB max

Phương pháp chung:

a) Nếu A, B nằm khác phía đối với mặt phẳng (P), thì N cần tìm chính là
giao của đường thẳng AB với mặt phẳng (P).
Nếu A, B nằm cùng phía đối với mặt phẳng (P), thì lấy A’ đối xứng với A
qua mặt phẳng (P), và điểm N cần tìm là giao của A’B với mặt phẳng (P).
b) Nếu A, B nằm cùng phía đối với mặt phẳng (P), thì điểm M cần tìm
(nếu có) là giao của AB với mặt phẳng (P). Nếu A, B nằm khác phía đối
với mặt phẳng (P), thì lấy A’ đối xứng với A qua (P), và M cần tìm chính là
giao của A’B với mặt phẳng (P).
Nhận xét:
+) Nếu khoảng cách từ A và từ B đến mặt phẳng (P) khác nhau, thì có
duy nhất một điểm M thỏa mãn điều kiện bài toán.
+) Nếu khoảng cách từ A và từ B đến (P) bằng nhau và khác không, thì
bài toán vô nghiệm.
+) Nếu A, B nằm trong mặt phẳng (P) thì vô số nghiệm.
áp dụng (Đại học Quốc gia Hà Nội  Khối B  2000).
Cho mặt phẳng (P): x + y + z – 1 = 0 và hai điểm A(1, -3, 0), B(5, -1, -2).
a) Chứng tỏ rằng đường thẳng AB cắt mặt phẳng (P) tại một điểm I thuộc
đoạn AB. Tìm tọa độ điểm I.

b) Tìm trên mặt phẳng (P) điểm M sao cho MA − MB max.

Lời giải.
a) Thay tọa độ điểm A, B vào vế trái phương trình của (P), ta có:
f(A) = 1 – 3 – 1 = - 3 < 0
f(B) = 5 – 1 – 2 – 1 = 1 > 0
Chứng tỏ A, B nằm khác phía đối với mặt phẳng (P). Như vậy đường
thẳng AB cắt mặt phẳng (P) tại điểm I nằm trên đoạn AB.
Có thể làm cách khác như sau: AB (4, 2, -2)

 x = 1 + 4t

Xét phương trình đường thẳng AB:  y = −3 + 2t
 z = −2t

Ta có (AB) ∩ (P) = I, I có tọa độ thỏa mãn:

2 1
www.truongthi.com.vn Môn Toán

(1 + 4t) + (-3 + 2t) - 2t - 1 = 0 ⇒ 4t - 3 = 0

3  3 3
⇒t= , tọa độ I  4, − 2 , − 2  .
4  
 3 3  1 1
Ta có IA  − 3;− ;  ; IB 1; ;− 
 2 2  2 2
Do đó IA = -3 . IB và I nằm trên đoạn AB.
b) Gọi A là điểm đối xứng của điểm A qua mặt phẳng (P). Ta tìm tọa độ
của A’. Xét đường thẳng (d) qua A và (d) vuông góc với (P), Phương trình
(d) có dạng:

x = 1 + t

 y = −3 + t
z = t

(d) × (P) tại H, thì H là trung điểm của AA’.
Tìm tọa độ H: 3t - 3 = 0 ⇒ t = 1
H (2, - 2, 1). Gọi A’ (x, y, z) thì
x+1=4⇒x=3
y-3=-4⇒y=-1
z = 2, A’ (3, -1, 2).
Điểm M cần tìm là giao của A’B với mặt phẳng (P). Ta có A’B (2, 0, -4) //
U (1, 0, -2). Phương trình A’B có dạng

x = 3 + s

 y = −1
 z = 2 − 2s

M = (A’B) × (P); Điểm M ứng với tham số s thỏa mãn phương trình:
(3 + s) - 1 + (2 – 2s) - 1= 0 ⇒ s = 3 và M (6, -1, -4).

4 2