1

Romulus Romam condidit Olympiadis VI anno III, post Troiae excidium anno CCCXCIV. Post hunc Numa Pompilius

regnum suscepit, deinde Tullus Hostilius, Ancus Marcius, Priscus Tarquinius, Servius Tullius et, septimus atque ultimus

regum, L. Tarquinius Superbus, qui a L. Iunio Bruto pulsus est. Ita Romae reges imperium gesserunt annis CCXLIII.

condo, -is, -ere, -didi, -ditum: fundar Olympias, -adis (f.): olimpiada post (prep. ac.): despus de excidium, -ii: destruccin annus, -i: ao

regnum, -i: reino suscipio, -is, -ere, -cepi, -ceptum: recibir, heredar deinde (adv.): despus rex, regis: rey pello, -is, -ere, pepuli, pulsum: expulsar

imperium, -ii: poder; imperio ita: as, de tal modo gero, -is, -ere, gessi, gestum: llevar (a cabo), ejerecr

Hinc consules coepere, pro uno rege duo, hac causa creati, ut, si unus malus esse voluisset, alter eum, habens potestatem

similem, coerceret. Et placuit ut imperium annuum haberent, ne per diuturnitatem potestatis insolentiores redderentur.

Fuerunt igitur anno primo ab expulsis regibus consules L. Iunius Brutus et Tarquinius Collatinus.

hinc: desde entonces coepi (slo perf.): surgir; comenzar a (inf.) pro (prep. abl.): en lugar de; en favor de; delante de unus, -a, -um: uno solo -a creo, -as, -are, -avi, -atum: crear, elegir, nombrar volo, vis, velle, volui: querer alter, -a, -um: otro, a

habeo, -es, -ere, -ui, -itum: tener; celebrar potestas, -atis: poder, mandato similis, -e: similar coerceo, -es, -ere, -ui, -itum: contener, controlar placeo, -es, -ere, -ui, -itum: agradar, parecer bien annuus, -a, -um: anual, de un ao per: por, a causa de; durante

diuturnitas, -atis: larga duracin insolens, -entis: arrogante, desptico -a reddo, -is, -ere, -didi, -ditum: volver; devolver igitur: as pues primus, -a, -um: primero, a expello, -is, -ere, -puli, -pulsum: expulsar

Primo anno post reges expulsos, cum gener Tarquini ad iniuriam soceri vindicandam ingentem collegisset exercitum,

nova Romae dignitas est creata, quae dictatura appellatur, maior quam consulatus. XVI anno post reges expulsos

seditionem populus Romae fecit, quia a Senatu atque consulibus premeretur.

gener, -eri: yerno iniuria, -ae: injusticia, ofensa socer, -eri: suegro vindico, -as, -are, -avi, -atum: vengar ingens, -entis: enorme, desmedido -a

colligo, -is, -ere, -legi, -lectum: reunir dignitas, -atis: dignidad, cargo, magistratura appello, -as, -are, -avi, -atum: llamar magnus, -a, -um: grande, importante (comp. maior, -ius)

consulatus, -us: consulado seditio, -onis: secesin, separacin, conflicto premo, -is, -ere, pressi, pressum: oprimir, avasallar quia (conj.): porque

Tum et ipse sibi tribunos plebis quasi proprios iudices et defensores creavit, per quos contra Senatum et consules tutus

esse posset. XIX anno cum in Algido monte Romanus obsideretur exercitus, L. Quintius Cincinnatus dictator est factus,

qui agrum quattuor iugerum possidens manibus suis colebat. Is cum in opere et arans esset inventus, sudore deterso

togam praetextam accepit et caesis hostibus liberavit exercitum. Postea imperium urbi reddidit.

tum (adv.): entonces, a continuacin tribunus, -i: tribuno plebs, plebis: plebe quasi: como (si), en calidad de proprius, -a, -um: propio -a iudex, -icis: juez tueor, -eris, -tueri, -tutus sum: proteger Algidus, -i: lgido

obsideo, -es, -ere, -sedi, -sessum: asediar, sitiar facio, -is, -ere, feci, factum: hacer; nombrar quattuor: cuatro iugerum, -i (gen. pl. iugerum): yugada ) possideo, -es, -ere, -sedi, -sesum: poseer colo, -is, -ere, -ui, cultum: cultivar opus, -eris: trabajo aro, -as, -are, -avi, -atum: arar

sudor, -oris: sudor detergo, -is, -ere, -tersi, -tersum: limpiar(se) toga praetexta: (toga) prpura accipio, -is, -ere, -cepi, -ceptu: recibir, tomar caedo, -is, -ere, cecidi, caesum: matar, destruir hostis, -is: enemigo libero, -as, -are, -avi, -atum: liberar postea (adv.): despus, a continuacin

Anno urbis conditae DCXVI C. Hostilius Mancinus consul et Tiberius Sempronius Graccus quaestor cum Numantinis

pacem fecerunt infamem, sed Senatus iussit foedus infringi et Mancinum nudum ac post tergum religatis manibus dedi

hostibus. Quem illi recipere se negaverunt, dicentes publicam violationem fidei non debere unius lui sanguine.

quaestor, -oris: cuestor infamis, -e: infame, deshonroso -a pax, pacis: paz iubeo, -es, -ere, iussi, iussum: ordenar foedus, -eris: tratado, pacto infringo, -is, -ere, -fregi, -fractum: romper, anular

nudus, -a, -um: desnudo -a tergum, -i: espalda religo, -as, -are, -avi, -atum: atar dedo, -is, -ere, -didi, -ditum: entregar recipio, -is, -ere, -cepi, -ceptum: recibir nego, -as, -are, -avi, -atum: negar, decir que no

dico, -is, -ere, dixi, dictum: decir violatio, -onis: violacin fides, -ei: promesa debeo, -es, -ere, -bui, -itum: deber luo, -is, -ere, lui: pagar, expiar sanguis, -inis: sangre

Tiberius sive graviter ferens foedus a se pactum infirmari, sive similis poenae metuens periculum, sive aequo et bono

ductus, quia depulsam agris suis plebem miseratus est, rem ingentem ausus est gerere. Tribunus plebis creatus, legem

agrariam tulit adversus voluntatem Senatus, nequis ex publico agro plus quam mille iugera possideret, et C. Octauio

tribuno plebis intercedenti ademit potestatem.

sive sive (conj. correl.): bien bien pango, -is, -ere, pepigi, pactum: pactar graviter (adv.): con desagrado fero, fers, ferre, tuli, latum: llevar; proponer infirmo, -as, -are, -avi, -atum: incumplir poena, -ae: castigo

metuo, -is, -ere, -ui, -utum: temer periculum, -i: peligro aequus, -a, -um: justo, -a bonus, -a, -um: bueno, -a duco, -is, -ere, duxi, ductum: guiar, llevar depello, -is, -ere, -puli, -pulsum: expulsar

miseror, miseratus sum: compadecerse de res, rei: cosa, asunto, acto, empresa, proyecto audeo, -es, -ere, ausus sum: atreverse a adversus (prep. ac.): contra intercedo, -is, -ere, -cessi, -cessum: vetar abrogo, -as, -are, -avi, -atum: privar de, quitar

Deinde cum prorogare sibi potestatem uellet, Capitolium petiit manum ad caput referens, quo salutem suam populo

commendabat. Hoc nobiles ita acceperunt, quasi diadema posceretur. Convocati senatores a consule P. Mucio Scaevola

quid faciendum esset deliberabant, cunctisque censentibus ut consul armis rem publicam tueretur, Scaevola negavit se

quicquam vi esse acturum.

prorogo, -as, -are, -avi, -atum: prorrogar peto, -is, -ere, -ii, -itum: dirigirse a; pedir caput, -itis: cabeza refero, -fers, -ferre, -tuli, -latum: llevarse salus, -utis: saludo commendo, -as, -are, -avi, -atum: dirigir

nobilis, -e: noble diadema, -atis (n.): diadema posco, -is, -ere, poposci: pedir convoco, -as, -are, -avi, -atum: convocar talis, -e: tal, semejante cunctus, -a, -um: todo -a

censeo, -es, -ere, -sui, -sum: decidir arma, -orum: armas vis, vis: fuerza, violencia (abl. vi) res publica: vida pblica, repblica, Estado quisquam, quaequam, quicquam: alguien, algo ago, -is, -ere, egi, actum: hacer, actuar

Tum P. Scipio Nasica, qui optimus vir a Senatu iudicabatur, caput togae lacinia circumdedit sublataque dextra proclamavit:

Qui rem publicam servare volunt me sequantur. Inflammati ab eo nobiles fragmentis subselliorum plebem fugauerunt.

iudico, -as, -are, -avi, -atum: juzgar, considerar lacinia, -ae: orla circumdo, -as, -are, -dedi, -datum: rodear, cubrir tollo, -is, -ere, sustuli, sublatum: alzar; anular

dextra (manus): mano derecha proclamo, -as, -are, -avi, -atum: exclamar servo, -as, -are, -avi, -atum: proteger, mantener vivo -a

inflammo, -as, -are, -avi, -atum: inlamar, excitar fragmentum, -i: fragmento, trozo subsellium, -ii: banco, escao, asiento fugo, -as, -are, -avi, -atum: poner en fuga, ahuyentar

Gracchus per gradus clivi Capitolini fugiens detracta toga percusus est et corruit, rursusque assurgens alio ictu clauae

capiti impactae exanimatus est. Alii ducenti in ea seditione interfecti eorumque corpora in Tiberim proiecta sunt; ipsius

quoque Gracchi inhumatum cadauer extabuit. Sic coepit in urbe civilis sanguinis effusio gladiorumque impunitatis.

gradus, -us: escalera clivum, -i: cuesta Capitolinus, -a, -um: del Capitolio fugio, -is, -ere, fugi, -itum: huir detraho, -is, -ere, -traxi, -ractum: quitar, desprender percutio, -is, -ere, -cussi, -cussum: golpear corruo, -is, -ere, -rui: caer(se) rursus (adv.): de nuevo assurgo, -is, -ere, -surrexi, -surrectum: levantarse alius, -a, -ud: otro

ictus, -us: golpe clava, -ae: maza, palo impingo, -is, -ere, -pegi, -pactum: impactar contra (dat.) exanimo, -as, -are, -avi, -atum: matar; (en pas.) morir ducenti, -ae, -a: doscientos corpus, -oris: cuerpo Tiberis, -is: el Tber (ro) proicio, -is, -ere, -eci, -ectum: arrojar quoque (adv.): tambin

inhumatus, -a, -um: insepulto, sin enterrar cadauer, -eris (n.): cadver extabesco, -is, -ere, -tabui: desaparecer initium, -ii: inicio, comienzo civilis, -e: civil effusio, -onis: derramamiento gladius, -ii: espada impunitas, -atis: impunidad

10

Anno urbis conditae DCXCIII C. Iulius Caesar cum L. Bibulo consul est factus. Deinde decreta ei Gallia cum legionibus

decem, domuit annis octo omnem Galliam, quae inter Alpes, flumen Rhodanum, Rhenum et Oceanum est. Hinc iam

bellum civile successit exsecrandum et lacrimabile, quo populi Romani fortuna mutata est.

decerno, -is, -ere, -crevi, -cretum: decretar legio, -onis: legin domo, -as, -are, -ui, -itum: someter inter (prep. ac.): entre

bellum -i: guerra succedo, -is, -ere, -cessi, -cessum: seguir, venir a continuacin exsecrandus, -a, -um: destestable

lacrimabilis, -e: deplorable, lamentable muto, -as, -are, -avi, -atum: cambiar, transformar

11

Caesar enim rediens ex Gallia victor coepit poscere alterum consulatum, sed Cn. Pompeius et M. Porcius Cato

contradixerunt eumque iusserunt dimissis exercitibus ad urbem redire. Ille autem petiit ut dimissis octo legionibus

Transalpinaque Gallia una legio cum Illyrico concederetur, quoad consul fieret.

enim: pues redeo, -is, -ire, -ii, -itum: regresar victor, -oris: vencedor contradico, -is, -ere, -dixi, -dictum: oponerse

dimitto, -is, -ere, -misi, -missum: disolver autem: por su parte Transalpinus, -a, -um: Transalpino, a Illyricum, -i: Iliria (provincia)

concedo, -is, -ere, -cessi, -cessum: conceder quoad (conj.): hasta que (subj.) fio, fis, fieri, factus sum: llegar a ser, hacerse, convertirse en

12

Verum adversariis negantibus ullam se de re publica facturos pactionem, transiit in Cisalpinam Galliam et Ravennae

substitit, bello vindicaturus si quid de tribunis plebis intercedentibus pro se gravius a Senatu constitutum esset. Cum ergo

sublata esset a senatu tribunorum intercessio ipsique urbe cessissent, Caesar praetextum quidem civilis belli habuit.

verum: pero adversarius, -ii: adversario pactio, -onis (f.): pacto transeo, -is, -ire, -ii: pasar Cisalpinus, -a, -um: Cisalpino, a

Ravenna, -ae: Rvena subsisto, -is, -ere, -steti, -stitum: detenerse vindico, -as, -are, -avi, -atum: vengar(se) constituo, -is, -ere, -ui, -utum: decidir gravis, -e: grave

ergo: por tanto intercessio, -onis: veto cedo, -is, -ere, cessi, cessum: irse, marcharse

13

Tunc apud milites contionatus, iniurias inimicorum in se commemoravit et antiqua exempla Gracchorum,

hortatusque est ut eius dignitatem ab inimicis defenderent. Conclamaverunt legionis XIII milites se paratos esse

imperatoris sui tribunorumque plebis iniurias defendere.

apud (prep. ac.): junto a, con contionor, -aris, -ari, -atus sum: reunirse inimicus, -i: enemigo

commemoro, -as, -are, -avi, -atum: recordar exemplum, -i: ejemplos hortor, -aris, -ari, -atus sum: animar, exhortar

conclamo, -as, -are, -avi, -atum: gritar paro, -as, -are, -avi, -atum: preparar imperator, -oris: general

14

Cum hac legione adversus patriam profectus est atque Rubiconem flumen, qui provinciae eius finis erat, transiit, dicens:

Iacta alea est. Consules cum Pompeio Senatusque maior pars atque universa nobilitas relicta urbe in Graeciam

transierunt. In Graecia Pompeio duce Senatus contra Caesarem bellum paravit.

proficiscor, -eris, -i, -fectus sum: partir, marchar Rubico, -onis: Rubicn (ro) finis, -is: lmite, frontera iacio, -is, -ere, ieci, iactum: echar

alea, -ae: dado; suerte pars, partis: parte universus, -a, -um: todo, -a nobilitas, -atis: nobleza

relinquo, -is, -ere, -liqui, -lictum: dejar, abandonar dux, ducis: general

15

Caesar vacuam urbem ingressus dictatorem se fecit. Inde Hispaniam petiit ibique Pompeii exercitus superavit. Deinde in

Graeciam transiit, et Pompeium in Thessalia apud Pharsalum vicit. M. Iunio Bruto, M. Tullio Cicerone

ceterisque adversariis, qui se permiserant, Caesar ignovit.

vacuus, -a, -um: vaco, -a ingredior, -eris, -ere, -gressus sum: entrar en (+ ac.) inde (adv.): desde all

ibi (adv.): all supero, -as, -are, -avi, -atum: superar, derrotar Pharsalus, -i: Farsalia

ceterus, -a, -um: restante, otro, dems permitto, -is, -ere, -misi, -missum: entregar, rendir ignosco, -is, -ere, -novi, -notum: perdonar a (dat.)

16

Pompeius autem Alexandriam petiit, ut a rege Aegypti acciperet auxilia. Qui fortunam magis quam amicitiam secutus

occidit eum caputque Caesari misit. Quo conspecto Caesar etiam lacrimas fudit, tanti viri intuens caput et generi quondam

sui. Post annum Caesar Romam regressus quarto se consulem fecit.

Alexandria, -ae: Alejandra Aegyptus, -i (f): Egipto auxilia, -orum (pl.): tropas amicitia, -ae: amistad sequor, -eris, -i, secutus sum: seguir

occido, -is, -ere, -cidi, -cisum: matar mitto, -is, -ere, misi, missum: enviar conspicio, -is, -ere, -spexi, -spectum: ver etiam: incluso, tambin fundo, -is, -ere, fudi, fusum: derramar, vertar

intueor, -eris, -eri, -tuitus sum: contemplar tantus, -a, -um: tan grande quondam (ad.): en otro tiempo regredior, -eris, -i, -gressus sum: regresar quart (adv.): por cuarta vez

17

Propter clementiam in adversarios pater patriae est nominatus perpetuusque dictator. Praeterea Quintilis mensis in

honorem eius Iulius est apellatus. Hinc ipse conversus ad ordinandum rem publicam fastos correxit iam pridem adeo

turbatos, ut neque messium feriae aestate neque vindemiarum autumno competerent;

propter (prep. ac.): debido a clementia, -ae: clemencia nomino, -as, -are, -avi, -atum: nombrar, llamar perpetuus, -a, -um: vitalicio, -a, perpetuo, -a praeterea (adv.): adems Quintilis, -is: quintil (mes) mensis, -is: mes nomen, -inis: nombre

honor, -oris: honor; cargo, magistratura appello, -as, -are, -avi, -atum: llamar converto, -is, -ere, -verti, -versum: dedicar ordino, -as, -are, -avi, -atum: organizar fasti, -orum (pl.): calendario corrigo, -is, -ere, -rrexi, -rectum: corregir, reformar pridem (adv.): desde antiguo adeo ( ut): tan ( que)

turbo, -as, -are, -avi, -atum: confundir, trastocar neque neque: ni ni messis, -is: cosecha feria, -ae: fiesta aestas, -atis: verano vindemia, -ae: vendimia autumnus, -i: otoo competo, -is, -ere, -ii, -itum: coincidir con (abl.)

18

annumque ad cursum solis accommodavit, ut CCCLXV dierum esset et intercalario mense sublato unus dies quarto

quoque anno intercalaretur. Tamen agere insolenter coepit et contra consuetudinem Romanae libertatis. Itaque cum

honores ex sua voluntate praestaret aliaque regia et paene tyrannica faceret, sexaginta senatores equitesque Romani in

eum coniuraverunt.

cursus, -us: recorrido, marcha, rbita sol, solis: sol accommodo, -as, -are, -avi, -atum: adaptar intercalarius, -a, -um: intercalar, adicional quarto quoque anno: cada cuatro aos intercalo, -as, -are, -avi, -atum: intercalar

tamen (adv.): sin embargo insolenter (adv.): despticamente consuetudo, -inis: costumbre libertas, -atis: libertad itaque: as pues voluntas, -atis: voluntad, antojo

praesto, -as, -are, -stiti, -stitum: desempear regius, -a, -um: propio, -a de la realeza tyrannicus, -a, -um: tirnico, -a sexaginta: sesenta eques, -it is: caballero coniuro, -as, -are, -avi, -atum: conjurar(se), conspirar

19

Praecipui fuerunt inter coniuratos M. Iunius Brutus ex eodem genere Bruti, qui primus Romae consul fuerat et reges

expulerat, C. Cassius Longinus et P. Servilius Casca. Hic consulem Antonium quoque censuerat interimendum

testamentumque Caesaris abolendum, sed Brutus maluit tyranni tantum sanguinem effundi.

praecipuus, -a, -um: destacado/a, distinguido/a genus, -eris (n.): linaje, estirpe, familia interimo, -is, -ere, -emi, -empum: matar

aboleo, -es, -ere, -ui, -itum: destruir tyrannus, -i: tirano malo, mavis, malle, mavi: preferir

tantum (adv.): slo effundo, -is, -ere, -fudi, -fusum: derramar

20

Caesarem ad curiam venientem coniurati, Antonio ad portam a Trebonio retento, circumsteterunt ilicoque Cimber

Tillius rogans ut frater de exsilio rediret togam apprehendit, clamans: Quid statis? Casca primus paulum infra iugulum

vulneravit, tum os Cassius, tergum Bucolianus, Brutus femur, deinde ceteri undique. Atque ita tribus et viginti plagis

confossus est.

retineo, -es, -ere, -ui, -tentum: retener circumsisto, -is, -ere, -steti, -statum: rodear ilico (adv.): al punto, inmediatamente rogo, -as, -are, -avi, -atum: rogar exsilium, -ii: exilio, destierro apprehendo, -is, -ere, -hendi, -hensum: tirar de

clamo, -as, -are, -avi, -atum: gritar sto, stas, stare, steti, statum: estar quieto, esperar paulum (adv.): un poco infra (prep. ac.): por debajo de vulnero, -as, -are, -avi, -atum: herir os, oris (n.): cara, rostro

femur, -oris (n.): muslo undique (adv.): por todas partes tres, tria: tres viginti: veinte plaga, -ae: herida confodio, -is, -ere, -fodi, -fossus: atravesar

21

Interfecto Caesare civiles motuus reparati sunt. Prima causa testamentum Caesaris fuit, quo is Octavium nepotem

adulescentem heredem reliquerat filiumque adoptatum atque nomen suum ferre iusserat. Ubi Octavius pecuniam

poposcit ab Antonio, ut civibus viritim trecenos sestertios secundum testamentum daret, ille respondit eum insanire et

propter iuventutem non esse traditurum.

motus, -us: discordia, enfrentamiento reparo, -as, -are, -avi, -atum: retomar, reanudar nepos, -otis: sobrino adulescentes, -entis: adolescente heres, -edis: heredero filius, -ii: hijo

adopto, -as, -are, -avi, -atum: adoptar ubi (conj.): cuando viritim (adv.): individualmente, uno por uno treceni, -ae, -a (num. distr.) : trescientos, -as sestertius, -ii: sestercio (moneda) secundum (prep. ac.): de acuerdo con

do, das, dare, dedi, datum: dar, conceder respondeo, -es, -ere, -di, -sum: responder insanio, -is, -ire, -ivi: estar loco, -a iuventus, -utis: juventud nolo, non vis, nolle, nolui: no querer trado, -is, -ere, -didi, -ditum: transferir, entregar

22

Percussoribus Caesaris Senatu favente, M. Antonius consul opprimere eos conabatur. Ergo Antonius scelera committens

a Senatu hostis iudicatus est. Missi sunt ad eum persequendum duo consules, Pansa et Hirtius, etiam Octavius Caesar.

Qui Mutinae vicerunt eum, tamen consules ambo mortui sunt. Quare tres exercitus uni Octavio Caesari paruerunt.

percussor, -oris: asesino faveo, -es, -er, favi, fautum: favorecer a (dat.) opprimo, -is, -ere, -pressi, -pressum: aplastar conor, -aris, -atus sum: intentar

scelus, -eris (n.): crimen committo, -is, -ere, -misi, -missum: cometer persequor, -eris, -i, -secutus sum: perseguir Mutina, -ae: Mtina

ambo: los dos, ambos, -as morior, -eris, -i, mortuus sum: morir quare: por ello pareo, -es, -ere, -ui, -itum: obedecer a (dat.)

23

Fugatus Antonius amisso exercitu in Galliam confugit et M. Aemilium Lepidum cum legionibus quae sub eo erant

sibi iunxit. Postea Octavius Caesar pacem cum Antonio fecit et vindicaturus patris sui mortem Romam cum exercitu

profectus est Senatumque extorsit, ut sibi vicesimo anno consulatus daretur.

amitto, -is, -ere, -misi, -missum: perder confugio, -is, -ere, -fugi, -itum: refugiarse sub (prep. abl.): bajo (el mando de)

iungo, -is, -ere, iunxi, iunctum: atraerse, unir extorqueo, -es, -ere, -torsi, -tortum: extorsionar, chantajear

vicessimus, -a, -um: vigsimo, -a

24

Caesar, Antonius et Lepidus per quinquennium triumviri rem publicam ita armis gesserunt, ut suos quisque inimicos

proscriberent. In qua proscriptione plurimorum equitum et CXXX senatorum nomina fuerunt, et inter eos M. Ciceronis.

Huius occisi a Popillio legionario manus in foro fixae sunt.

quinquennium, -ii: quinquenio triumviri, -viri: triunviro quisque, quaeque, quicque: cada uno, -a proscribo, -is, -ere, -scripsi, -scriptum: proscribir

proscriptio, -onis: proscripcin plurimus, -a, -um: muchsimos, -as forum, -i: foro fingo, -is, -ere, fixi, fixum: clavar

Popillius, -ii: Popilio legionarius, -ii: legionario

25

Interea Brutus et Cassius, interfectores Caesaris, ingens bellum commoverunt. Erant enim per Macedoniam et Orientem

multae legiones, quas occupaverant. Profecti sunt igitur contra eos Caesar et M. Antonius. Apud Philippos Cassium

primum, tum Brutum interfecerunt. Ac sic inter eos divisa est res publica, ut Augustus Hispaniam, Galliam et Italiam

teneret, Antonius Asiam et Orientem, Lepidus Africam.

interea (adv.): entretanto interfector, -oris: asesino

commoveo, -es, -ere, movi, motum: emprender occupo, -as, -are, -avi, -atum: apoderarse de (ac.)

divido, -is, -ere, -visi, -visum: dividir teneo, -es, -ere, -ui, tentum: tener bajo control

26

Postea M. Antonius et Octavium Caesar iterum inimici facti sunt, sed in concordiam redierunt, ducente Antonio sororem

illius Octaviam uxorem. Denique haec societas semper dubia et incerta abrupta est, nam M. Antonius, repudiata Octavia,

Cleopatram reginam Aegypti in matrimonium duxit.

concordia, -ae: concordia, paz soror, -oris: hermana uxor, -oris: esposa (ducere: tomar denique (adv.): finalmente

societas, -atis: alianza dubius, -a, -um: dudoso, -a, vacilante incertus, -a, -um: incierto, -a, inestable abrumpo, -is, -ere, -rupi, -ruptum: quebrar, romper

repudio, -as, -are, -avi, -atum: repudiar regina, -ae: reina matrimonium, ii: matrimonio

27

Quae optans etiam in Urbe regnare, eum coegit bellum in Caesarem commovere. Tandem Romae Antonii testamentum,

quo is de Cleopatra liberos heredes nuncupaverat, est apertum atque pro contione recitatum. Haec omnia Caesari

praetextum belli fuerunt. Antonius victus est a Caesare navali proelio apud Actium, ex quo Alexandriam confugit

obsessusque a Caesare occisae Cleopatrae falso rumore impulsus se ipse interfecit.

opto, -as, -are, -avi, -atum: desear regno, -as, -are, -avi, -atum: reinar cogo, -is, -ere, -egi, -actum: forzar a (inf.) tandem (adv.): finalmente liberi, -orum: hijos

nuncupo, -as, -are, -avi, -atum: declarar aperio, -is, -ire, -erui, -ertum: abrir contio, -onis: asamblea recito, -as, -are, -avi, -atum: leer en voz alta omnis, -e: todo, -a

navalis, -e: naval proelium, -ii: batalla Actium, -ii: Accio falsus, -a,-um: falso, -a rumor, -oris: rumor

28

Cleopatra aspidis morsu mortem voluit obire. Caesar, eam cupiens triumpho servare, iussit venenum exsugi, sed illa iam

perierat. Itaque Aegyptus per Caesarem imperio adiecta est. Postremo Caesar Augustus cognominatus est et mensis

Sextilis in honorem eius Augustus quoque appellatus. Imperium per quadraginta et quattuor annos solus gessit.

aspis, -idis: spid morsus, -us: mordedura mors, mortis: muerte obeo, -is, -ire, -ii, -itum: ir al encuentro de (ac.) cupio, -is, -ire, -ivi, -itum: desear triumphus, -i: triunfo, desfile triunfal

venenum, -i: veneno exsugo, -is, -ere, -suxi, -suctum: extraer (succionando) pereo, -is, -ire, -ii, -itum: morir adiicio, -is, -ere, -eci, -ectum: incorporar a (abl.) postremo (adv.): por ltimo

cognomino, -as, -are, -avi, -atum: llamar Sextilis, -is: sextil (mes) Augustus, -i: Augusto; agosto quadraginta: cuarenta solus, -a, -um: solo, en solitario