Professional Documents
Culture Documents
zamiast obwodnicy
I po wakacjach...
czytaj str. 3
str. 12
Spektakl w obozie
str. 8
Tylko u nas!
Ma
od lowa
k
rem ryte ne be
on pod lki
tu cz
str. zam as
7 ku
Sprawa obwodnicy ciągnie się kilkanaście lat. Stan na dzień dzisiejszy jest taki, że na dobrą sprawę mar-
ne są szanse, by otwarto ją w dwudziestą rocznicę podjęcia tematu. Zamiast niej, na otarcie łez, pozosta-
je remont głównych ulic Niemodlina
REKLAMA
Najlepszy sport
foto: www.foto-olszewski.com
str. 15-17
2 nowa gazeta Z DRUGIEJ STRONY wrzesień 2009
NAPISZ...
Karol Kotowski Patrycja Ginter Henryk Kozioł Marcin Kosecki Zofia Głuszyk
Życzę przede wszystkim Chciałabym, żeby gaze- Nie wiem czy jest po- Powiem krótko! Taka gazeta powinna
rozsądku. Nie pozwólcie ta była dla wszystkich. trzebna kolejna gazeta. Bardzo podoba mi się była powstać już daw-
sobą manipulować i zawsze Piszcie też o tym co Ciekawe, w którą stro- pomysł z dwiema gmi- no temu. Będę wam
bądźcie obiektywni. interesuje młodych. nę pójdziecie. nami. kibicować.
Pytał: Marek Jary
wrzesień 2009 TEMAT MIESIĄCA nowa gazeta 3
Po piętnastu latach - zamiast obwodnicy, Niemodlin będzie miał nowe skrzyżowanie
P
komicie. W sobotę rozgrywany rzygotowanie do
był indywidualny, a w niedzielę
drużynowy turniej gry w krę-
Kiedyś wszystko było ja- uruchomienia pierwszych
gle, Jeden i drugi – o beczkę sne. Teraz torowisko należy naborów zajęło niemal 1,5 roku.
8 września, w Prószkowie,
piwa. Po czym bawiono się z do jednej spółki, peron do gdzie narodziło się Partnerstwo
zespołami „Maxim” i „Relax”. drugiej, a budynek stacji w Borów Niemodlińskich, odbyło
Organizatorzy zapewnili bufet Tułowicach - do trzeciej. się VIII Walne Zebranie
obficie zaopatrzony, góralskie Członków tej organizacji. Jak
P
ognisko na wyspie, a także stwierdziła prezes Jadwiga
specjalne dania wg receptury rzy okazji modernizacji prze- Wójciak - Program Leader jest
legendarnej Molesty. Na dzie- jazdu kolejowego, wyremon- w końcu na długo oczekiwanym
ci czekało wiele atrakcji, a w towano fragment budynku otwarciu.
loterii fantowej każdy los wy- stacyjnego. Pomieszczenia adapto- W trakcie spotkania
grywał. wano na kasę i niewielką pocze- poinformowano członków
kalnię, do której wchodzi się teraz stowarzyszenia o pozytywnej
(tw)
bezpośrednio z peronu. Przystanek ocenie i podpisaniu umowy na
PKP w Tułowicach obsługuje pa- realizację Lokalnej Strategii
sażerów spółki PKP Przewozy Rozwoju na lata 2009-2013.
Regionalne. Pracownicy biura dokonali
Na I piętrze w dalszym cią- wstępnego podsumowania
gu mieści się mieszkanie, ale badania ankietowego
pozostałe pomieszczenia na par- dotyczącego potencjału
terze straszą zabitymi na głucho liczne spółki, a mianowicie PKP tylko z okien pociągu, ale także od organizacji pozarządowych
oknami i kłódkami na drzwiach. SA Oddział Gospodarowania frontu - od strony podjazdu przy w gminach: Dąbrowa,
Dla ochrony przed wandalami, Nieruchomościami we Wrocławiu. sali widowiskowej Tułowickiego Niemodlin, Łambinowice,
zamiast szyb, zamontowano ar- Trochę żal, że nikt nie ma po- Ośrodka Kultury. Komprachcice, Tułowice,
kusze blachy. Właścicielem bu- mysłu na budynek z czerwonej ce- (red)
Strzeleczki i Prószków.
dynku stacyjnego jest kolejna fir- gły, będący w pewnym sensie wi- Zapowiedzieli na przyszły
ma, powstała po podziale PKP na zytówką Tułowic. Widoczny nie rok ogłoszenie konkursu na
najaktywniejszą organizację
Borów Niemodlińskich.
Wielokrotnie podkreślano,
Na pielgrzymim szlaku
Gościnne Radoszowice
Od wandali że organizacje pozarządowe
(stowarzyszenia, kluby
nieubezpieczone sportowe, straże pożarne) są
przedmiotem szczególnej uwagi
Partnerstwa. Głównym celem
P rzystanek autobusowy w
Niemodlinie za cmentarzem
(przy drodze krajowej nr 46) od
Od sześciu lat Radoszowice goszczą u siebie pielgrzymkę świdnicką podążającą
zebrania było dostosowanie
statutu stowarzyszenia do
w sierpniu do Częstochowy. W tym roku pielgrzymka liczyła około 900 pątników nowych wymogów ustawowych
kilku miesięcy wygląda jak atra- dla Lokalnych Grup Działania.
pa. Nie pierwszy to raz, gdy od Więcej o działalności Partnerstwa
deszczu pasażerów chroni tylko na stronie:
dach, bo wybite szyby od daw- www.boryniemodlinskie.pl
na przestały pełnić tę funkcję. Daniel Podobiński
Wiata przystankowa jest własno-
ścią gminy i oczwiście jest ubez-
pieczona. Sęk w tym, że ubez- Niemodlińscy radni wykazali się
pieczenie nie obejmuje aktów zdolnościami kulinarnymi
wandalizmu, a jedynie zdarzenia
Pierogowi
losowe, takie jak huragan czy
inne anomalie meteorologiczne.
radni
Niestety, w Niemodlinie
wandali jest więcej niż trąb
powietrznych, a powybijane
szyby na przystankach nie są
zjawiskiem incydentalnym. P odczas dożynek we
Włodarach silna grupa pod
wezwaniem pieroga, w skła-
Wstawienie jednej kosztuje
około stu złotych. Oczywiście dzie Marian Oleksa i Roman
z gminnej, czyli naszej wspól- Szymański stanęła w szranki
nej kasy. Tak więc, za remont przy stolnicy. W drugich nie-
uwiecznionej na zdjęciu wiaty oficjalnych mistrzostwach
przystankowej, zapłacimy pra- samorządowców w lepieniu pie-
L
wie tysiąc złotych. icząca zaledwie trzysta przede wszystkim umożliwienie pątnikami pomocne okazały się rogów wzięło udział kilkanaście
Na marginesie, ten akurat osób wioska, podejmowa- skorzystania z łazienki. W nie- też niektóre rodziny z pobliskich drużyn. Zawodnicy, wyłącznie
przystanek przy ul. Bohaterów ła w ubiegłym miesiącu których domach kąpało się nawet Graczy. mężczyźni, mieli za zadanie
Powstań Śląskich nie ma szczę- trzy razy liczniejszą pielgrzymkę. po dwadzieścia osób. Większość Wieczorem, gospodarze, jak przygotować ciasto i zrobić jak
ścia. Wcześniej był już starano- Baza została rozbita obok boiska z nich otrzymała również bodaj co roku, uczestniczyli we wspól- najwięcej pierogów w czasie
wany przez samochód, wówczas sportowego – stanęły tam na- symboliczny, słodki poczęstunek. nym apelu jasnogórskim przy 20 minut. Nasz kucharski duet
jednak odszkodowanie odzyska- mioty i kuchnia polowa. Matki z Przez kilka lat między uczest- polowym ołtarzu na boisku. ulepił aż 47 pierogów ustępując
no z ubezpieczenia kierowcy. dziećmi zakwaterowano w świe- nikami pielgrzymki, a rodzinami miejsca jedynie drużynie z gmi-
tlicy wiejskiej. Pomoc świad- z Radoszowic nawiązały się kon- ny Łambinowice.
Lucy akw Lucy
czona przez mieszkańców wsi to takty towarzyskie. W opiece nad
PROMOCJA
D
ziewiąta edycja Poza materialnymi nagrodami,
konkursu promującego panie z Grabina usłyszały
tradycje kulinarne też wiele komplementów pod
miała miejsce w Muzeum Wsi adresem, przygotowanej przez Zupa cebulowa
Opolskiej w Bierkowicach. nich zupy. -Pochwalił nas „Grabinianka”
Wśród 32 potraw nawet Francuz, który stwierdził
zaprezentowanych przed jury, wprawdzie, że tam, skąd Składniki na 4 porcje
znalazła się także propozycja pochodzi, również jada się zupę
pań z Koła Gospodyń Wiejskich cebulową, ale nasza jest dużo 4 średnie cebule, 4 kostki rosołowe,
w Grabinie. Była nią zupa smaczniejsza - mówi Genowefa ok. 2 litrów wody, ziele angielskie,
cebulowa „Grabinianka”. Gawlik. liść laurowy, przyprawy do smaku
- Każda z drużyn miała za Zachęcone sukcesem w tego- Cebule usmażyć na złocisty kolor.
zadanie podać dwudaniowy rocznym konkursie „Nasze kulinarne Następnie zagotować wywar z
obiad - wyjaśnia Genowefa dziedzictwo - Smaki regionów”, kostek rosołowych i wrzucić do
Gawlik, sołtys Grabina. - My panie z Koła Gospodyń Wiejskich niego cebule. Gotować ok. 15
zaproponowałyśmy zupę w Grabinie już snują plany minut. Jeśli cebula się nie rozgotuje,
cebulową, ziemniaczki i golonkę na przyszły rok. - Na pewno wtedy powinno się ją dodatkowo
z kapustą. Zwycięska ekipa (od lewej): Genowefa Gawlik, Halina Bernacka, Krystyna Jara, Aleksandra Ćwięka,
Monika Słodkowska. Na zdjęciu brakuje Ireny Podgruszeckiej
weźmiemy udział w tej imprezie zmiksować. W przypadku, gdy zupa
- zapewnia sołtys wsi. - A co będzie zbyt rzadka, można też dodać
Kulinarne przysmaki konkursie gastronomicznym trze- konkursu - opowiada Aleksandra ugotujemy? To tajemnica, bo zasmażkę. Doprawić do smaku,
przygotowywane przez każdą z cie miejsce przypadło KGW Ćwięka. - Za pierwszym konkurencja nie śpi. podawać z grzankami.
ekip podlegały surowej ocenie Grabin. W nagrodę panie razem nie udało nam się zająć
mj
jurorów, którzy punktami otrzymały pamiątkowy dyplom, a miejsca na podium, ale tym Smacznego!
nagradzali smak, zapach i także wyciskarkę do cytrusów. razem możemy się cieszyć z
wygląd serwowanych potraw. W - To nasze drugie podejście do wyróżnienia.
W
ramach tego konkursu, głosujący wypoczywał, bądź im-
organizowanego przez
Kluczborsko-Oleską
Lokalną Organizację Turystyczną,
prez, w których uczestniczył, roz-
poczyna się 20 sierpnia i potrwa
do końca października. Głosować
smaki
wybierany będzie najbardziej „kwit- można na specjalnych kuponach, Tułowicki Ośrodek Kultury
nący” gospodarczo i kulturalnie bądź drogą elektroniczną, odda- gościł na I Festiwalu opolskich
obiekt turystyczny położony na tere- jąc głos na stronie internetowej smaków. Zaproszenie na opolski
nach wiejskich województwa opol- www.opolskawies.pl Rynek, TOK otrzymał od organiza-
skiego. W drugiej kategorii oce- Laureatami zostanie 10 obiek- torów, czyli NTO i miasta Opola
nione zostaną najlepsze wiejskie tów i 10 imprez z największą ilo-
imprezy turystyczne, kulturalne i
sportowe o zasięgu gminnym, ob-
razujące bogactwo tradycji i kul-
ścią głosów. Wśród głosujących
zostanie rozlosowana nagroda –
rower górski.
P rzez całe niedzielne po-
południe (23 sierpnia br.)
twórcy ludowi z Opolszczyzny
tury wsi opolskiej. (wak) prezentowali mieszczuchom i tu-
Konkurs polega na reko- rystom swoje wyroby. Tułowice
mendowaniu miejsc, w których Twórczynie ludowe Urszula i Asia Szczepanik oraz Helena Wojtasik na opolskim rynku
reprezentowała pięcioosobowa
ekipa. Panie: Urszula Szczepanik
C
i Alicja Skwara eksponowa-
Zaopiekuj się zarny, średniej wielko- na ziemi, szukając osłony przed ły swoje szydełkowe robótki,
WIDZISZ REKLAMĘ? Dwa nowe place zabaw oddano do użytku na terenie gminy
Tułowice
Frankenberg zaczął -
powiat kończy
Wandale w akcji
W ciągu dwóch wakacyjnych nocy grupa młodych osób dokonała
uszkodzenia pięciu samochodów osobowych, zaparkowanych przy ul.
Sportowej w Niemodlinie. Zniszczone zostały lusterka boczne oraz
karoserie pojazdów.
Uwaga na domokrążców
Dobiega końca prawdopodobnie najdłużej, bo 126 lat, trwająca inwestycja Na terenie gminy Niemodlin i Tułowice grasują złodzieje, którzy pod
drogowa w Europie. Rozpoczęto ją pod koniec XIX wieku pozorem sprzedaży różnych przedmiotów, dostają się do mieszkań i
wykorzystując chwilę nieuwagi domowników, dokonują kradzieży.
Najczęściej łupem rabusiów padają portfele, pieniądze, telefony ko-
mórkowe, a także biżuteria. Dotychczas policjanci odnotowali cztery
Długa historia takie zdarzenia.
budowy drogi
Wyrwali i uciekli
Na dworcu PKP w Tułowicach dwóch młodych mężczyzn zaatakowa-
W 1865 roku oraz w la- ło kobietę rozmawiającą przez telefon komórkowy. Jeden z napastni-
tach 1873-1874, wykorzy- ków wyrwał jej z ręki aparat telefoniczny marki nokia N 95, po czym
stując dotację państwową, obaj sprawcy uciekli w kierunku pobliskich zabudowań.
Frankenbergowie wybudo-
wali 10 km szosy z Jaczowic Motocyklistka w szpitalu
przez Lipno-Małe Tułowice- 16 sierpnia, w godzinach wieczornych, na terenie Lipna doszło do
Skarbiszowice do Szydłowa. groźnie wyglądającego wypadku. 20-latek kierujący samochodem
Powiat przedłużył tę drogę dalej marki volkswagen golf, podczas manewru skrętu w lewo, zajechał
w kierunku Grodkowa, a później drogę 22-letniej motocyklistce. W wyniku zderzenia kobieta doznała
Niemodlina. W latach 1880- obrażeń ciała i trafiła do szpitala.
1883 wybudowane zostają na- zebrał: mj
stępne odcinki dróg w spółkach
Starosta Henryk Lakwa przecina wstęgę
z zainteresowanymi gminami.
Śmiertelna kraksa
P
od koniec sierpnia br. odda- jówce nr 46, przez Szydłów (pod Powiat nie był na tyle hojny,
no do użytku pierwszy od- autostradą) do Komprachcic od aby udzielać pomocy finan-
cinek drogi powiatowej nr strony Ochodzy i dalej do Opola sowej dla budowy wszystkich
1717 Komprachcice - Jaczowice. znacznie skróci czas przejazdu planowanych dróg. Wniosek 58-letni mieszkaniec Grodkowa zginął pod Sosnówką
W ramach I etapu został wyko- z Tułowic do Opola, czy na lot- hrabiego Fryderyka (syna po zderzeniu z samochodem ciężarowym
nany dwukilometrowy (2,2 km) nisko w Polskiej Nowej Wsi. Za Ernesta Frankenberga, przyp.
odcinek Komprachcice-Szydłów. cały, ponad siedmiokilometrowy, red.), aby dokończyć rozpoczętą
Prace ziemne, kanalizacja nowo wybudowany odcinek po- wcześniej drogę z Niemodlina
deszczowa, nawierzchnia bitu- wiat opolski zapłaci 8,5 mln zł do Krapkowic i połączyć ją
miczna i chodniki zrealizowano (I etap kosztował prawie 1,9 mln z prywatnie wybudowaną
w ramach budowy tzw. „sche- zł). drogą poprowadzoną już do
tynówek”, czyli Narodowego Nowy odcinek otwierali: Szydłowa, został odrzucony.
Programu Przebudowy starosta opolski Henryk Lakwa, Ten sam los spotkał wniosek o
Dróg Lokalnych. Od strony wójtowie Wiesław Plewa i Paweł budowę drogi w relacji Szydłów-
Komprachcic można teraz jechać Smolarek, skarbnik powiatu Komprachcice”. (Mariusz
asfaltową nawierzchnią do lasu i Elżbieta Grubizna, sekretarz Woźniak, Elżbieta Woźniak,
dalej do autostrady w okolicach powiatu Maria Kubat, dyrektor „Od Tillowitz do Tułowic”)
Szydłowa. Zarządu Dróg Powiatowych
Budowa kolejnych Jacek Dziatkiewicz, nadleśni-
dwóch etapów przewidziana jest czy Nadleśnictwa Prószków
na przyszły rok (planowe zakoń- Lech Olczyk, radna powiatu
czenie – jesień 2010). II i III etap opolskiego Helena Wojtasik i
finansowany będzie ze środków przedstawiciele Przedsiębiorstwa
RPO (Regionalnego Programu Drogowego „TRAKT” z Tragiczny koniec lata w gminie Niemodlin
Operacyjnego). Droga nr 1717 - Kluczborka. foto: www.opolskie.ratownictwo.pl
20
Magdalena Fleszar
sierpnia na drodze kra- ruchu i zderzył się z jadącym z
jowej 46 - pomiędzy naprzeciwka samochodem cię-
REKLAMA zjazdem z autostrady A4 a miej- żarowym. Śmierć na miejscu po-
scowością Sosnówka - doszło niósł kierowca mitsubishi. Dwie
Młodszy aspirant, Marek Jankiewicz do śmiertelnego wypadku dro- osoby z ciężarówki wyszły z wy-
gowego. Jadący w stronę Opola padku bez większych obrażeń.
„Nowa Gazeta”, we współpracy z Komisariatem Policji 58-letni kierowca mitsubishi ca- tw
w Niemodlinie, rozpoczyna cykl prezentujący sylwetki risma, z nieustalonych przyczyn
dzielnicowych z terenu gmin Niemodlin i Tułowice. To zjechał nagle na przeciwległy pas
właśnie do dzielnicowych można zgłaszać się z pro-
blemami, które wymagają interwencji policji.
Wieść gminna niesie
Rejon:
Brzęczkowice, Grabin,
Co z synagogą i cmentarzem?
Piotrowa, Prądy, Trwają porządki na cmentarzu żydowskim
Siedliska, Jaczowice,
Jakubowice, Krasna w Niemodlinie
T
Góra, Lipno, Rogi,
eren zmienił właściciela.
Roszkowice, Sady,
Nowy - wyciął samosiewy
Sosnówka, Tarnica,
i chaszcze oraz uprzątnął gruz
Tłustoręby, Wydrowice
z rozpadającego się ogrodzenia.
Niestety, „Nowej Gazecie” nie
Kontakt z dzielnico-
udało się wypatrzyć śladów ma-
wym:
cew. Więcej informacji na ten
tel. 0-77 402-36-53
temat w październikowym nume-
rze „NG”.
mj
Lucy
wrzesień 2009 NASZE SPRAWY nowa gazeta 7
menty, wisiała na swoim miej- Osieckiej). Odsłonięcie tablicy korzystam w godny sposób - de-
scu, przy głównym wejściu. poświeconej patronce szkoły mia- klaruje mistrz.
Tablicy nie ma także ostatnia ło miejsce w obecności córki po-
dyrektorka „Osieckiej”, Bożena etki Agaty Passent oraz Mariana Zakładając, że praca
Grębowiec. Nie przejął jej rów- Molendy. - Wykonałem pracę nie wylądowała w skupie me-
nież, wraz z uczniami, Zespół Szkół rzeźbiarską i ją podarowałem, tali nieżelaznych, ważąca 80 kg
przekazałem pani Kazimierze im. B. Chrobrego.
ale prawa autorskie zostały przy płaskorzeźba o wymiarach osiem-
Bywalec - twierdzi dyrektor
PSP nr 1. Kazimiera Bywalec, Brak popiersia mnie - mówi twórca. Sytuację, dziesiąt na sześćdziesiąt centy-
była wicedyrektor gimnazjum zauważono po feriach zimo- kiedy dzieło sztuki znika bez metrów, stanowi niezły kąsek dla
P
im. A. Osieckiej, a obecnie na- wych. O miejscu pobytu Osieckiej śladu, uważa za kuriozalną. Jego zbieraczy złomu. Chociaż trudno
o likwidacji gimnazjum, uczycielka „jedynki”, zaprzecza. z brązu, nic nie wie również opol- zdaniem, skoro w Niemodlinie przypuszczać, by można za nią
całym obiektem szkol- - Owszem, kazano mi zabez- ski rzeźbiarz Marian Molenda. trudno o obiekt, gdzie mogłoby otrzymać 7 tys. zł, czyli tyle, ile za
nym przy ul. Reymonta pieczyć różne akta, ale nie Artysta płaskorzeźbę zaprojekto- zawisnąć, powinno wrócić do odlew w pracowni ludwisarskiej,
administruje Jan Janik. było mowy o tablicy. Rok temu, wał, wykonał i podarował szkole autora. - Jeżeli do mnie wróci, zapłaciła szkoła im. A. Osieckiej.
- Tablicę razem z dokumentami kiedy przejmowałam doku- (ówczesnemu gimnazjum im. A. wprowadzę pewne zmiany i wy- Alicja Kojat-Waranka
A
rcheolodzy przekopali zostały odkryte malowane przeznaczyć 300 tys. zł. - Już
już fragment podzamcza belki, co spowodowało wiemy, że koszty wzrosną
od strony oficyny. Prace wstrzymanie prac do czasu dwukrotnie, mogą nawet
prowadził Jerzy Romanow. oceny malowideł przez sięgnąć miliona złotych - Tułowicki pałac czeka na renowację
Równocześnie odciążono konserwatora. mówi Dąbrowicz-Rzeczycka.
powiatu opolskiego
gruzu - pozostałości po
ścian, przewidziane są na
rok 2010. Na przyszły rok
zaplanowano następne prace
archeologiczne w okolicy Pozyskano prawie 6 milionów złotych na renowację
kaplicy i wieży bramnej.
Restauracja średniowiecznej
zabytkowych pałaców w Tułowicach i Prószkowie
W
budowli potrwa wiele, ramach projektu w ze- Natomiast w zespole pałaco-
być może nawet dziesięć spole pałacowym w wym w Prószkowie (obecnie dom
lat. Zgodnie z planami Tułowicach, w którym pomocy społecznej) będą poddane
właściciela, w przyszłości mieści się internat zespołu szkół restauracji: zachowane partie malo-
na zamku ma powstać hotel. (dawne Technikum Leśne) przepro- wideł ściennych - sgrafitta o tema-
Fundacja deklaruje, że zadba wadzony będzie całkowity remont tyce figuralnej, kamieniarka okien-
o zachowanie charakteru więźby dachowej i wymiana poła- na i kamienne elementy systemu
zabytkowej budowli. ci dachowych w budynku pałaco- odpływowego do fosy, dekoracja
Chciałaby także, aby w wym, ocieplenie dachu, demontaż i sztukatorska, odlewy gipsowe,
kompleksie zamkowym wymiana okien lukarn dachowych. sklepienie i ściany w sali rycer-
odbywały się nie tylko Renowacja obejmie również wy- skiej. Restauracja obejmie także
konferencje i spotkania, mianę drzwi do wieży i odtwo- kamienny portal i kaplicę, a w niej:
Remont niemodlińskiego zamku potrwa wiele lat ale także duże imprezy rzenie historycznych schodów w sztukaterię na sklepieniach, obrazy,
kulturalne, na przykład wieży oraz odtworzenie instalacji rzeźby, złocenia oraz elewację ca-
opadami atmosferycznymi poprzednich remontach sprzed festiwale muzyki kameralnej odgromowej, izolacji przeciwilgo- łego budynku. Zwieńczeniem prac
konieczna była wymiana całych kilkudziesięciu, a nawet więcej z wykorzystaniem kaplicy. ciowej i parochronnej . będzie iluminacja budowli.
(red.)
połaci dachu. - Nie jest to lat. Magdalena Fleszar
Delegacja NTR-u: Henryk Gałkowski, Leszek Janicki, Wojciech Skałuba oraz władze województwa opolskiego Wanda Akielaszek, Władysław Rybacki, wójt Tułowic Wiesław Plewa i Krystyna Gozdek
W
ojewódzkie ob- stawiły się poczty sztandarowe wojny uczczono minutą ciszy, nerii. W lesie, pamiętającym wy- rii Andrzeja Czernika było pre-
chody 70 rocznicy kombatantów i młodzieży, żoł- a po apelu poległych, złoże- darzenia sprzed siedemdziesięciu zentowane publiczności przez
wybuchu II wojny nierze, władze państwowe oraz niu kwiatów i zapaleniu zniczy lat, w pobliżu baraków, w których cztery wrześniowe wieczory.
światowej, orga- samorządowe różnych szczebli. w miejscu pamięci narodowej, więziono powstańców warszaw- akw
nizowane przez wojewodę opol- Po przemówieniach oficjeli i wy- uczestnicy uroczystości przeszli skich, aktorzy Teatru Eko Studio
skiego Ryszarda Wilczyńskiego słuchaniu wspomnień uczestnika spod pomnika do obozu. przedstawili spektakl zrealizowa- Łambinowice
i marszałka Józefa Sebestę miały wydarzeń wrześniowych z 1939 Spektakl teatralny „Żyć ny na podstawie wspomnień jeń-
wyjątkowo uroczysty charakter. roku, mjr Jana Walichniewicza, za wszelką cenę” wystawiono ca Siergieja Woropajewa, więź-
By uczcić pamięć poległych i po- kapelani trzech wyznań odmówi- późnym wieczorem we wstrzą- nia obozu 318 Łambinowice/
mordowanych, pod pomnikiem li modlitwę za zmarłych. Ofiary sającej, bardzo realistycznej sce- Lamsdorf. Widowisko w reżyse-
Od dziewięciu lat pod obeliskiem w Magnuszowiczkach składają kwiaty miejscowi i przedstawicie- Tak było
le stowarzyszenia byłych więźniów obozu pracy z czasów II wojny światowej
W 1940 roku w pobliżu wsi
Pamiętają
Magnuszowiczki powstał hitlerowski
obóz pracy przymusowej, w którym
osadzono więźniów wykorzystywanych
przy budowie autostrady. Pierwszy
transport składał się z 370 osób. Byli
to przeważnie młodzi ludzie, głównie
z okolic Będzina, Dąbrowy Górniczej
i Chrzanowa. Połowę z nich stanowili
Polacy, pozostali więźniowie byli po-
chodzenia żydowskiego. Więźniów roz-
mieszczono w czterech barakach. Wiosną
1941 roku w obozie więziono 500 mo-
dych mężczyzn. Więźniowie pracowali
na trasie autostrady, zatrudnieni przez
frzez firmę „J. Schallkorn” z Berlina.
Ich praca polegała na karczowaniu
drzew, odkopywaniu gleby uprawnej aż
do podłoża i ładowaniu urobku do ko-
Rada sołecka Magnuszowic składa hołd leb. Kobiety zatrudniano przy pracach
na terenie obozu. Więźniowie byli pil-
U
nowani przez uzbrojonych strażników
pamiętniające ist- kościele pw. Maksymiliana liśmy wszystkich serdecznie. leniu ze szkół w Graczach. SS-manów. Mordercza praca trwała od
nienie obozu obelisk Kolbe. Po czym rada sołecka W tym roku po raz pierwszy Powiedział wówczas: „Wielu 6-tej do 18-tej. Całodzienne wyżywienie
i tablica pamiątko- złożyła kwiaty pod obeliskiem zabrakło naocznych świadków z nas już odeszło. Ci co zostali,
wa zostały wznie- w Magnuszowiczkach. Dzień – mówi sołtys Magnuszowic, z powodu chorób i sędziwego składało się z 350 g chleba, 1 litra zupy
sione we współpracy stowa- wcześniej wiązankę kwiatów Maria Wachowska. Już w wieku coraz rzadziej będą tu i kawy zbożowej. Brak jest danych o ilo-
rzyszenia byłych więźniów i złożyli przedstawiciele władz 2005 roku, przewodniczący przyjeżdżać chcemy przekazać ści ofiar śmiertelnych. Wiadomo tylko, że
miejscowej ludności. Co roku samorządowych Niemodlina. stowarzyszenia byłych więź- pałeczkę pamięci miejscowej
w połowie sierpnia odbywają - Przez pierwsze lata po niów, Edward Sitarz, przewi- młodzieży.” zwłoki wywożono z obozu w nieustalone
się tutaj uroczystości. Już po wybudowaniu obelisku przy- dział sytuację i symbolicznie (aw) miejsce.
raz dziewiąty rozpoczęto je jeżdżało kilkudziesięciu kom- przekazał opiekę nad tym
mszą św. w magnuszowickim batantów. Zawsze podejmowa- miejscem młodemu poko-
wrzesień 2009 SPOŁECZEŃSTWO nowa gazeta 9
Małe, lokalne towarzystwa mają problemy z siedzibami i ich
utrzymaniem. Miasto chce zarabiać na wynajmie lokali dla sto-
warzyszeń pożytku publicznego
Towarzystwa
do adopcji
Niemodlińskie salami. Zebrania zarządu od- Za 4 tys. zł rocznie
Towarzystwo bywają się grzecznościowo druhowie przebywają w wy-
Ks. dr hab. Andrzej Czaja został wyświęcony na ordynariusza opolskiego
Regionalne w różnych miejscach. -Do najmowanym lokalu około
Nasz nowy
najstarsze z działa- trudnych warunków jeste- 20 godzin tygodniowo.
jących w gminie stowarzy- śmy przyzwyczajeni. Widać
szeń pozarządowych, tułaczy musimy przeczekać kolejny Towarzystwo
los prowadzi od siedemnastu czas- mówi przewodniczący, Dobroczynne „Nadzieja”
lat, czyli od momentu po- Leszek Janicki. dzięki któremu za-
biskup
wstania. Kilka lat zagrzało bezpieczono i uratowano dla
miejsce przy alei Wolności 2. Towarzystwo Pomocy gminy wystawiony niegdyś
Z tej siedziby dostało wymó- Niepełnosprawnym na sprzedaż były żłobek,
wienie, kiedy budynek prze- „Kontakt” także ma problemy z loka-
znaczono na mieszkania. również boryka się z bra- lem. Obecnie wynajmuje od
Kolejny przystanek w domu kiem siedziby przystosowanej ZGKiM garaż zaadaptowa-
29
kultury przy ul. Reja trwał sie- dla osób niepełnosprawnych. ny na magazyn banku żyw- sierpnia studia specjalistyczne Instytucie Ekumenizmu
dem lat. Nieodpłatnie użytko- Od momentu likwidacji bur- ności. Opłaty za wynajem w opolskiej na Katolickim i Badań nad Integracją
wane pomieszczenie, z powo- sy przy ul. Opolskiej, straciło są wnoszone z wpłat gminy katedrze Podwyższenia Uniwersytecie UO oraz kuratorem
du dziurawego dachu nadaje dach nad głową, gdzie dłuższy Tułowice, także korzystają- Krzyża Świętego odbyły Lubelskim. Zakończył Katedry Teologii
się do remontu, a właściciel czas korzystało z gościnno- cej z pomocy banku. W nie- się święcenia biskupie je obroną doktoratu Rodziny na tym samym
obiektu poprosił o wypro- ści Poradni Psychologiczno- ruchomości przy ul. Wojska oraz ingres nowego w 1994 r., po czym uniwersytecie.
wadzkę do końca lipca br. Pedagogicznej. Polskiego 3 (niegdyś żło- ordynariusza diecezji został zatrudniony Co ciekawe,
Stowarzyszeniu zapropono- bek, potem Dom Wzajemnej opolskiej. Został nim ks. w Katedrze Teologii podobnie jak swój
wano, za symboliczną opłatą, Komenda Hufca ZHP Pomocy) „Nadzieja” zajmu- dr hab. Andrzej Czaja, Dogmatycznej KUL poprzednik, nowy
sześć metrów kwadratowych wyprowadziła się osta- je 39 m kw. w przyziemiu, zastępujący po 32 latach oraz podjął wykłady na ordynariusz opolski
w pomieszczeniach po ban- tecznie z Ośrodka Kultury gdzie kilka godzin dziennie posługi, arcybiskupa Wydziale Teologicznym przyjął święcenia
ku PKO. Klitka nadaje się do pomieszczeń po banku prowadzone są zajęcia dla Alfonsa Nossola. Nowy Uniwersytetu biskupie w wieku 45
na magazyn dla eksponatów PKO. Nie było to widzimi- niepełnosprawnych. Czynsz
biskup opolski ma 45 Opolskiego. lat. Identycznie też
wystawowych, trudno w niej się harcerzy tylko decyzja wynosi 1.20 zł za metr kw.,
lat. Pochodzi z Wysokiej W latach 1998- otrzymał nominację,
jednak prowadzić jakąkol- właściciela obiektu. Teraz plus media. W zimie stowa-
koło Olesna. W latach 1998 przebywał jako profesor teologii
wiek działalność. Władze roczny czynsz (plus me- rzyszenie dodatkowo pła-
1982-1988 studiował w na stypendium w na KUL. Zgodnie z
miejskie obiecują nową sie- dia) za wynajem 80 m kw. ci za ogrzewanie. Roczna
Wyższym Seminarium Ekumenicznym prośbą biskupa Andrzeja
dzibę w budynku byłego (trzy małe pokoje na II pię- opłata za skromne lokum
Duchownym w Nysie. Instytucie Jana Adama Czai, jego główny
komitetu. Kiedy? Tego nie trze) wynosi około 4 tys. zł. przekracza 3 tys. zł. Prośby
Promotorem jego Moehlera w Paderborn, konsekratorem był
sprecyzowano. W tej sytu- Prośby o umorzenie nie przy- o umorzenie nie zostały roz-
pracy naukowej był gdzie przygotowywał dawny promotor, abp
acji stałą ekspozycję NTR niosły efektu, więc komen- patrzone pozytywnie, więc
właśnie ks. abp Alfons rozprawę habilitacyjną, Alfons Nossol, zaś
zdeponowano częściowo w dant Grzegorz Krzyśków w sierpniu towarzystwo za-
Nossol, natomiast którą to obronił w współkonsekratorami
Opolu, częściowo w odlew- w sierpniu uregulował za- płaciło wszystkie zaległości.
święceń kapłańskich 2003 roku. Obecnie metropolita górnośląski,
ni w Tułowicach Małych, a ległości. -Nie mogłem do- Władze „Nadziei” spotykają
ks. Czai udzielił biskup jest kierownikiem abp Damian Zimoń i
także u osób prywatnych. puścić do tego, że ZGKiM się kątem, w biurze posel-
pomocniczy, Jan Katedry Pneumatologii biskup gliwicki, Jan
Duże imprezy, prelekcje i rozwiąże z nami umowę, bo skim PO na parterze bu-
Bagiński. i Eklezjologii w Wieczorek.
spotkania autorskie organi- harcerze znaleźliby się na dynku. -Zmusił nas do tego
Po studiach ks. Instytucie Teologii tekst: Marek Jary
zowane są w okolicznych bruku. Z harcówki korzystają wyśrubowany czynsz - wyja-
Andrzej pracował Dogmatycznej KUL, foto: Jan Płaskoń
ośrodkach kultury i instytu- wszystkie drużyny w mieście, śnia przewodnicząca, Bożena
przez rok w parafii a także kierownikiem
cjach dysponujących dużymi a z biura - komenda hufca. Czyczyło.
św. Józefa w Zabrzu, Katedry Zasad
Inną sprawą jest
a następnie odbył Ekumenizmu w
użytkowanie placu zabaw za-
kupionego parę lat temu przez
charytatywną „Nadzieję”. Po
zmianie przeznaczenia obiek- Dotychczasowy ordynariusz
tu - na biurowiec ZGKiM opolski abp Alfons Nossol, a
- huśtawki i zjeżdżalnie znaj- także biskup pomocniczy Jan
dują się prawie na parkingu Bagiński, decyzją papieża
„komunalki”. Przez pół dnia Benedykta XVI, przeszli
trudno przecisnąć się między na emeryturę. Arcybiskup
samochodami pracowników
Nossol sprawował
i petentów, o spalinach nie
wspominając. biskupstwo nieprzerwanie
Alicja Kojat-Waranka przez 32 lata. Święcenia
kapłańskie przyjął ponad pół
Sprawdziliśmy. W niektórych wieku temu, w 1957 r.
opolskich gminach, takich Z kolei bp Jan Bagiński
jak: Grodków, Głubczyce, został księdzem w 1956
Głuchołazy czy Strzelce r. Blisko trzydzieści lat
Opolskie organizacje non później został wyświęcony
profit korzystają z gminnych na biskupa i przez 24 lata
pomieszczeń nieodpłatnie był pomocniczym biskupem
bądź za symboliczną złotów-
opolskim.
kę. I nie zależy to wcale od
zasobności gminnej kasy.
REKLAMA
Międzynarodowo
i ludowo
W pierwszą niedzielę września, w IX Dożynkach Powiatu Opolskiego uczestni-
czyło osiem gmin oraz goście z Czech, Ukrainy i Niemiec. Gospodarzem dożynek
była gmina Tułowice
Reprezentacje Turawy i Dobrzenia Wielkiego
U
roczysty korowód wyru- mszy św. dziękczynnej z poświę- zabawy i konkursy. W zawodach Jak co roku dożynkom towa- akumulatorową. III miejsce otrzy-
szył do kościoła parafialne- ceniem koron, gospodarze wraz sprawnościowych chętni zmagali rzyszyły konkursy: koron żniw- mała posesja państwa Latta (na-
go z ul. Opolskiej. Można z gośćmi, barwnym korowodem się z drewnem, oponą i kapelu- nych, najpiękniej udekorowanej grodą była frytkownica).
było podziwiać udekorowane ruszyli na stadion Unii Tułowice. szem starosty, a drużynowo - w śli- posesji i korowodów dożynko-
traktory, konne wozy i bryczki. W Wśród gości były delegacje gmin zgach na deskach. Biesiadowaniu wych. W konkursie na „Najpiękniej ar, kw
świątyni, tułowiccy rolnicy-sta- powiatu opolskiego i wszystkich towarzyszyły występy miejsco- udekorowaną posesję” I miejsce
rostowie dożynek Weronika Latta sołectw gminy Tułowice, a tak- wych „Szydłowianek”, zespołów przyznano państwu Jakubowskim
i Piotr Puzio, przekazali symbo- że miast partnerskich z Czech, „Komes” i Karpowicza. Wyjątkowy, (nagrodą był robot kuchenny i em-
liczne bochny chleba staroście Ukrainy i Niemiec. wiejski charakter święta plonów blemat z okolicznościowym na-
opolskiemu Henrykowi Lakwie i Na płycie boiska przygoto- podkreślały barwne stroje ludowe pisem). II - państwu Kamińskim.
wójtowi Wiesławowi Plewie. Po wano występy artystyczne oraz polskie, ukraińskie i śląskie. Nagrodzeni otrzymali wkrętarkę
NASZE PIERWSZAKI
koron żniwnych
I miejsce - Skarbiszowice
II miejsce - Goszczowice
III miejsce - Ligota Tułowicka
rac ze
Powiatowy konkurs koron
SP G
żniwnych
Konkurs na „Najpiękniejszy
korowód dożynkowy”:
Działkowicze-cykliści z Tułowic
Na zdjęciu (kolejność alfabetyczna): Arkadiusz Dziębor, Natalia Kochman, Natalia Koper, Michał Kupczak, Wiktor Mesjasz, Kornelia Muszalska, Jakub
Muszalski, Marta Pochwat, Ewa Szurgut, Wiktoria Wieja
Wychowawca klasy: Krystyna Kuśnierz
REKLAMA
Ślizgi drużynowe na deskach. I miejsce zajęła drużyna w składzie: Piotr i Paweł Borowicz
oraz Łukasz i Jan Grela
Wszystkie dzieci
nasze są
Coraz mniej dzieci wyjeżdża na zorganizowany wypoczynek poza miej-
scem zamieszkania, dlatego tak ważne jest, by zorganizować najmłod-
szym wakacje na miejscu. Nie zawsze chodzi o pieniądze. Najczęściej liczy Grabin - w poszukiwaniu ukrytej mapy
Niemodlin
kolonie nauczycielki, Agnieszka wstępu.
P
tolicka parafia p.w. W.N.M.P w
od koniec sierpnia ósemka etap jest związany z technicz- Niemodlinie zorganizowała waka-
uczniów szkoły podstawo- nym przygotowaniem musikalu, cyjny wyjazd dla dzieci. W tym roku
wej w Rogach uczestniczyła szyciem kostiumów, przygoto- dzieciaki pojechały na wycieczkę
w tygodniowych warsztatach waniem sceny, aranżacjii itp. do kopalni soli w Wieliczce. Po
w Rtyni w Podkarkonoszach. zwiedzeniu kopalni miały okazję
Wspólnie z polskimi dziećmi pra- Od września dziecięcy musical spróbować jak smakuje obiad je-
cowali członkowie Szkoły Tańca będzie wystawiany w kilku dzony kilkadziesiąt metrów pod
Bonifác. Oprócz nich uczestnika- miastach województwa Hradec ziemią. Największą atrakcją okazał
mi międzynarodowego projektu Kralowe, a po polskiej stronie się jednak świeżo wyremontowany
„Jak dzieci tworzą muzykę“ w wybranych miastach woj. aqua park w Krakowie.
byli finaliści konkursu piosenki opolskiego. Wspólny czesko- Parafia pozyskała fundusze na
Podhorský Čtyřlístek (Podgór- polski musical w Polsce zostanie wyjazd podczas niedzielnych zbió-
ska Koniczynka). Konkurs ten wystawiony pod koniec listo- rek pieniędzy, w które włączyli
jest amatorskim konkursem pada. Wcześniej, bo w połowie się hojni ofiarodawcy. Wycieczka
piosenkarskim dla uczestników przyszłego miesiaca zaprzyjaź- była przeznaczona dla dzieci z
w wieku od 7 do 18 lat z całej niona z Rogami szkoła tańca za- biednych rodzin. Dla większości
Czeskiej Republiki, w którym prezentuje się w niemodlińskim z nich był to jedyny wyjazd pod-
na wiosnę brali udział uczniowie domu kultury. czas wakacji, dlatego też sprawił
rogowskiej szkoły. tyle radości. Sponsorzy włączy-
Wakacyjny wyjazd polskich li się w organizację wyprawy
W czasie kilkudniowego pobytu dzieci do Czech był bezpłatny. także na inne sposoby, tak więc
w Czechach uczestnicy projek- Tancerze z Rogów, w chwilach zebranych pieniędzy wystarczy
tu przygotowywali elementy wolnych od ćwiczeń chore- na jeszcze jeden wyjazd plano-
Pamiątkowa fotografia uczestników warszatów przedstawienia i ćwiczyli układy ograficznych, zdążyli zwiedzić wany podczas roku szkolnego.
taneczne pod kierunkiem na- Teplickie Skalne Miasto. pepe
uczyciela tańca z Pragi. Kolejny wak
wrzesień 2009 ZDROWIE A ROZSĄDEK nowa gazeta 13
Pacjenci gabinetu rehabilitacyjnego w ośrodku zdrowia w Graczach mogliby korzystać
z pełnego wachlarza zabiegów, a wszystko to na nowym sprzęcie, ale...
Są możliwości,
reklama@nowa-gazeta.pl
D
o tej pory zabiegi ZUS czy KRUS. - Mamy wię- 16 rodzajów prądów. W tym się na większą ilość punktów
wykonywane były cej możliwości niż do tej pory. najpopularniejsze: diadynamik, przyznanych przez kasę chorych,
dzięki aparaturze Między innymi laser i ultradź- jonoforeza, galwanizacja - w a zdaniem Jacka Cieplucha, jedy-
zakupionej dziesięć lat temu więki - mówi Jacek Ciepluch. zależności od zaleceń lekarza. nie na „ogólny pozytywny wi-
przez KRUS. W ramach obo- Aparatura należąca do KRUS Wcześniej, po gruntownym re- zerunek ośrodka”. Pozytywny
wiązującej od stycznia 2002 r. trąciła już z lekką myszką, a moncie pomieszczenia, wypo- wizerunek zyskał także dzię-
umowy, na sprzęcie z kasy rol- wszystkie urządzenia, zgodnie sażono je w nowy interdynamik ki zmianom wokół budynku.
niczego ubezpieczenia praco- z wymogami, muszą posiadać i lampę solux, a także łóżko do Odwodnienie i studzienki sfi-
wali rehabilitanci zatrudniani atesty i być w pełni bezpieczne masażu, ugul i stolik do ćwiczeń nansowano z funduszy wspól-
i opłacani przez POZ Ośrodek dla pacjenta. Doktor Ciepluch manualnych. noty mieszkaniowej, parkingi
Zdrowia w Graczach. Po stro- zakupił „aparat-kombajn”, do wyłożono kostką brukową z
nie ośrodka leżało także serwi-
sowanie coraz bardziej wysłu-
żonych urządzeń.
którego można równocześnie
podłączyć trzech pacjentów i u
każdego z nich wykonać inny
W brew pozorom wy-
miana wyposażenia
na nowe i nowoczesne, nie za-
pieniędzy apteki „Bazaltowej”
i POZ-tu, a zieleń, czyli nowe
trawniki i krzewy sponsorował
W gabinecie rehabilitowani zabieg. Może to być pole ma- owocowała zwiększeniem kon- dr Ciepluch.
są pacjenci niezależnie od tego gnetyczne, ultradźwięki, laser traktu z NFZ. Zainwestowanie
czy składki odprowadzają do czy elektrostymulacje, w sumie ponad 30 tys. zł nie przekłada
P acjenci Ośrodka Zdro-wia
w Graczach, ale także
wszyscy zgłaszający się ze skiero-
waniem na zabiegi rehabilitacyjne,
przyjmowani są „od ręki”, bez
konieczności zapisów i czeka-
nia w miesięcznej kolejce, jak
to ma miejsce w Niemodlinie.
W Graczach jest sprzęt, facho-
wy personel, są chęci do pra-
cy i pomysły na nowe formy
świadczeń. Do pełni szczęścia
brakuje tylko sensownej umo-
wy z NFZ. Zawarty z narodo-
wym funduszem roczny kontrakt
został wypracowany już na po-
czątku września. Rehabilitantka
Ewelina Duda-Chojna (z dwoma
fakultetami) deklaruje, że żaden
pacjent nie odejdzie z kwitkiem,
pomimo ostrzeżeń ze strony fun-
duszu, iż wykonane ponad umo-
wę zabiegi nie zostaną zapłaco-
ne. - Trudno jednak odsyłać cho-
rych, obolałych ludzi na ponad
kwartał, do czasu zawarcia kon-
traktu na następny rok - mówi.
Ewelina Duda-Chojna w trakcie zabiegu na nowym sprzęcie
PROMOCJA
Alicja Kojat-Waranka
@
Witam Redakcję! wraz z nimi szrotówka. Sposób lania liści. I tak problem został lejny rok z paleniem liści na po-
polegał na zebraniu zgrabionych przekazany kolejnej instytucji, tj. boczu drogi prowadzącej przez
Chciałabym podzielić się pew- liści w zagwarantowane przez Zarządowi Dróg Powiatowych. Z wieś. Ja nadal będę je zbierała
nymi spostrzeżeniami dotyczą- Urząd Miasta Opola worki i spa- pisma otrzymanego od Zarządu w worki, tracąc nadzieję na roz-
cymi jesieni. Dokładnie opada- lenie ich jednorazowo na wysy- dowiedziałam się, że nie posia- sądne zachowanie osób, które
jących liści kasztanowca. Kilka pisku śmieci. Zwróciłam się do da on żadnych uprawnień do w ramach swoich obowiązków
lat temu w mediach głośno było Wydziału Rolnictwa i Ochrony nakładania mandatów na osoby służbowych powinny analizo-
o szrotówku, atakującym kasz- Środowiska w Niemodlinie z pro- powodujące zagrożenie bezpie- wać sytuację i reagować na po-
tanowce i powodującym ich ob- pozycją odwzorowania tego po- czeństwa na drogach poprzez za- jawiające się problemy. A liście
umieranie. Mieszkam w Lipnie, mysłu. Mam wrażenie, że wszyscy, dymianie pasa drogowego w trak- będą się pojawiały tak długo, jak
na moją posesję spadają liście z mieszkający w Lipnie przy kaszta- cie palenia liści. Poinformowano długo drzewa będą żyły. A to już
sześciu takich drzew. Jako dzia- nowej alei, byliby zadowoleni. mnie, że tego typu zdarzenia na- jest temat na osobne obserwacje.
łanie profilaktyczne zalecane jest Z głównego tematu mojego leży zgłaszać bezpośrednio Straży
ich palenie. pisma, jakim była kwestia odbio- Miejskiej lub policji. Anna Rup
W ubiegłym roku próbowałam ru liści, w niemodlińskim urzę- I tak sprawa nie ruszyła z miej-
zainteresować Urząd Miejski w dzie nacisk położono na kwestię sca ani o krok. Zgrabione przeze
Niemodlinie opolskim sposobem ograniczania widoczności (zady- mnie ubiegłej jesieni liście, nadal
na pozbycie się opadłych liści, a mianie) na drodze w trakcie spa- zapełniają worki. Przed nami ko-
14 nowa gazeta KULTURA wrzesień 2009
Zmiany
Tomek ma obecnie status „mona-
rowca”, co w graczewskim ośrod-
ku oznacza ostatni etap leczenia.
Po jego ukończeniu otrzyma status
w nosuXes
neofity i będzie mógł zacząć nowy
etap życia. Plany są już wytyczone
- obecnie Tomek studiuje resocja-
lizację, a w przyszłości zamierza
N
zostać terapeutą. Jak sam przyzna-
je, poprzez organizację „Lata bez iemodliński zespół „no- sła się do zakładowego domu
narkotyków” zaszczepił też w sobie suXes” wchodzi w nowy kultury w Graczach. Najstarsi,
bakcyla do działalności kulturalnej. sezon w nieco zmie- studiujący członkowie zespołu,
- Miałem wielkie obawy, jak zosta- nionym składzie. Basistę dojeżdżają na próby z Opola
Szymona zastąpiła basistka i Wrocławia. – Zamieniliśmy
nie odebrana nasza impreza, dla-
Dorota spod Dobrodzienia. ośrodek kultury w Niemodlinie
tego jestem zaskoczony tym, że tak Na początku września zagra- na dom kultury w Graczach.
2 minuty tolerancji (na wokalu Tomasz Jarczok)
się wszystko potoczyło - zdradza. li na placu Wolności podczas Mamy tu lepsze warunki sprzę-
- Bawiliśmy się świetnie, poza tym, opolskich dni osób niepełno- towe oraz salę udostępnianą
nasi terapeuci powtarzają nam, sprawnych. Kolejny występ bez problemu w późnych go-
że takie imprezy stanowią dla nas przewidują w Graczach pod- dzinach i w weekendy - mo-
K
imprezą do mieszkańców Gra- znakomitą terapię. Sukces koncer- czas święta pieczonego ziem- tywują zmianę lokalizacji.
oncert odbył się przy
czy i w ten sposób zrodziła się tu dodał mi tylko wiary, w to, że niaka. Po perturbacjach z miej-
okazji ogólnopolskiej scem na próby, kapela przenio-
trasy koncertowej idea „Lata bez narkotyków”. warto organizować takie imprezy. (red.)
„Monar Tour”, bydgoskiego Ponadto do udziału w koncercie Swojego zadowolenia nie kryli
zespołu Helldorado, laureata zaproszono Coffee Nail i wro- również członkowie pozostałych
REKLAMA
nagrody Grand Prix Przeglą- cławski 1A4-mation. Swoje mu- zespołów, w tym gwiazdy wieczoru
du Piosenki Monarowskiej. zyczne umiejętności zaprezento- bydgoskiego Helldorado. Muzycy
-Celem imprezy miało było wali również pacjenci Ośrodka napisali na swojej stronie interne-
O kolejnych sukcesach Rafała Pasierbka głośno już nie tylko w Polsce, ale także poza jej granicami
O
statni weekend wakacji na ogólnopolskich zawodach mógł być inny i po raz kolejny zaprezentowanie całego progra- Ewa Pieniakowska - uczennica i
był niezwykle pracowi- Stunt`u, które rozegrano na Stunter13 udowodnił, że w kraju mu, jaki przygotował na zawody. kuzynka Rafała. Co ciekawe, Ewa
ty dla niemodlińskiego warszawskim Bemowie. Mimo nie ma sobie równych. Pozostało cieszyć się z 5. miejsca, jest jedyna stunterką w Polsce i
mistrza. Rafał wziął udział w niesprzyjającej aury, Rafał po- wywalczonego na światowym choć nie udało jej się wywalczyć
silnie obsadzonych zawodach kazał się z jak najlepszej strony, Spełnione marzenie czempionacie. medalowego miejsca, publiczność
Stunt GP w Bydgoszczy i mimo wykonując kombosy i cyrkle na Po obronie krajowego - To dla mnie wielki suk- nagrodziła jej umiejętności przy-
wyrównanej konkurencji zdołał światowym poziomie. Dało mu mistrzostwa, Rafał otrzymał za- ces - podsumowywał młody za- znaniem nagrody Grand Prix.
zająć miejsce na najwyższym to prowadzenie w klasyfikacji, proszenie na zawody Stunt Riding wodnik. - Z drugiej strony pozo- (tw)
”
stopniu podium. - Poziom zawo- którego młody niemodlinianin German Open, rozgrywane na staje żal, że pogoda przeszkodziła
dów był niesamowicie wysoki, nie oddał już do końca zawodów. niemieckim torze Hockenheim. mi w zaprezentowaniu wszystkich
jednak udało mi się zachwycić Co więcej, swoją znakomitą for- W gronie uczestników znalazło umiejętności.
jury nowymi trickami - mówi mę potwierdził rewelacyjnym się blisko 40 najlepszych zawod- Nie wiem, jak to się stało, ale
Stunter13. przejazdem w finale, prezentu- ników na świecie. Pechowe wojaże oba motocykle zostały prak-
jąc nowe tricki, jak chociażby - Start w tak prestiżowych Pech nie opuścił Rafała tycznie doszczętnie zniszczone
Extreme Moto jazdę w kółko podczas stania na zawodach był dla mnie niezwykle także podczas Stunt Ride 2009 w
Równie udanie młody baku, czy kierowanie motocy- ważny - wspomina Rafał Pasierbek. Rumunii. Po pierwszym dniu za-
motocyklista zaprezentował się klem stopą. Werdykt jurorów nie - Szansa rywalizacji z najlepszymi wodów młody motocyklista pla-
Dwójkami do mety
R
ywalizacja przebiega- Prócz nagród dla zwycięz- i Jerzy Wiśniewski (GTC
ła w siedmiu katego- ców, upominki otrzymali też Gracze), rowery górskie -
riach wiekowych. O najstarsi i najmłodsi uczest- Zenon Janiak i Henryk Zięba
zaliczeniu do którejś z nich nicy zawodów. Byli to Jan (Szerszenie Trzebnica), ko-
decydowała suma wieku obu Arendarczyk (75 lat) i Anna biety do 80 lat - Katarzyna
zawodników. Wrona (69 lat) oraz Mateusz Kościów i Katarzyna
Wnęk (10 lat) i Magdalena Chmielewska-Dańków
Na starcie tegorocznej impre- Tkacz (12 lat). (Opole/GTC Gracze), po-
Chwilę przed startem...
zy stanęła rekordowa ilość 46 wyżej 80 lat - Irena Sudoł i
duetów, zarówno kobiecych, W poszczególnych katego- Anna Wrona (GTC Gracze).
jak i męskich. W zmaganiach riach triumfowali: mężczyź-
wzięli udział cykliści z woje- ni do 40 lat - Kamil Krupa Wyścig zorganizowało
wództw opolskiego, dolnoślą- i Patryk Stosz (Stobrawa Górnicze Towarzystwo
skiego i śląskiego. Zawodnicy Kluczbork), 41-80 lat Cyklistów przy Skalniku
mieli do pokonania płaską - Piotr Wrona i Tomasz Gracze, a tegoroczna edycja
trasę o długości 30 km, nato- Zabawczuk (Opole), 81- kolarskich dwójek była jed-
miast o końcowym rezultacie 120 lat - Wojciech Muzyk nocześnie memoriałem imie-
poszczególnych duetów de- i Antoni Pietrukaniec nia Mariana Zużałka.
cydował czas „wykręcony” (Cyklofan Opole), powy- mj
przez wolniejszego z dwójki. żej 120 lat - Henryk Bryś
... na trasie
... i na podium
16 nowa gazeta SPORT
Skalnik wiceliderem!
wrzesień 2009
Piłkarze z Graczy, dość walami. Szczególnie cenna 2. kolejka (15 sierpnia): NAJLEPSI STRZELCY
foto: www.foto-olszewski.com
niespodziewanie, zajmują dru- była wygrana na boisku w Stal Bielsko-Biała - Skal-
(wg drużyn)
gie miejsce w ligowej tabeli, Bielsku-Białej, gdyż eki- nik Gracze 1-2
pa Stali typowana jest przez
tracąc do lidera z Rybnika tyl- wielu fachowców w gro-
Lewandowski, Jaworski SKALNIK GRACZE
ko dwa punkty. nie kandydatów do awansu. 4 - Jaworski
3. kolejka (22 sierpnia): 1 - Gortowski, Lewandow-
N
Zwycięskiej passy nie
awet najwięksi optymiści udało się podtrzymać w kon- Skalnik Gracze - ROW Rybnik ski, Płaza, K. Witkowski
Tomasz Jaworski
nie przewidzieli chyba, frontacji z drużyną rybnickie- 1-3
że po pięciu ligowych ko- go ROW-u, jednak w dwóch 1. ROW Rybnik 5 12 4-0-1 9-5
lejkach drużyna Skalnika Gracze Jaworski
następnych potyczkach skal- 2. Skalnik Gracze 5 10 3-1-1 8-7
plasować się będzie tuż za pleca- nicy zdołali zapisać na swoim 3. Ruch Zdzieszowice 4 9 3-0-1 6-3
mi lidera rozgrywek. Co prawda, koncie kolejne ważne ligowe 4. kolejka (29 sierpnia): 4. Stal Bielsko-Biała 4 9 3-0-1 6-4
dozą optymizmu mogły już na- punkty. TOR Dobrzeń Wielki 5. LZS Leśnica 4 7 2-1-1 14-4
- Skalnik Gracze 0-0 6. Skałka Żabnica 4 7 2-1-1 5-3
pawać wyniki przedsezonowych mj
7. Victoria Częstochowa 5 7 2-1-2 5-12
gier kontrolnych, jednak sami 8. Rozwój Katowice 4 6 2-0-2 8-5
piłkarze z Graczy starali się to- DOKUMENTACJA 5. kolejka (5 września): 9. Start Bogdanowice 5 5 1-2-2 12-7
nować hurraoptymistyczne na- Skalnik Gracze 10. TOR Dobrzeń Wielki 5 5 1-2-2 7-14
stroje panujące wśród kibiców. 1. kolejka (8 sierpnia): 11. Victoria Chróścice 5 4 1-1-3 5-8
- Orzeł Psary 2-1
Początek sezonu ułożył Skalnik Gracze - Pniówek 12. Pniówek Pawłowice 5 4 1-1-3 8-7
się dla drużyny Skalnika wręcz Pawłowice 3-2 Jaworski, Gortowski 13. Orzeł Psary 4 4 1-1-2 3-5
14. Rajfel Krasiejów 3 3 1-0-2 5-4
wyśmienicie, bo od dwóch zwy- 15. Start Namysłów 4 1 0-1-3 1-14
cięstw z wyżej notowanymi ry- Płaza, Jaworski, K. Witkowski
W
Niespodziewanie jednak, 4 - Krupiński
przerwie letniej w dru- po serii dobrych występów, uni- 3. kolejka (22 sierpnia): 1. LKS Rusocin 5 13 4-1-0 9-4
żynie tułowickiej Unii ści ulegli przed własną publicz- Odra Kędzierzyn-Koźle - 2. Czarni Otmuchów 5 12 4-0-1 15-3
doszło do kilku istot- nością niżej notowanemu LZS- 3. Unia Głuchołazy 5 12 4-0-1 12-4
Unia Tułowice 4-7
nych roszad kadrowych. Z klubem owi Walce, a w kolejnym meczu 4. Racłavia Racławice Śl. 5 12 4-0-1 9-4
pożegnali się Tomasz Drzewiecki musieli uznać wyższość lidera z D. Brodkorb (trzy), Krupiński 5. Piast Strzelce Opolskie 5 10 3-1-1 21-3
i Marcin Żeluk, którzy zasilili IV- 6. Kastor Jasienica Górna 5 10 3-1-1 10-7
Rusocina. (dwie), Chmielewski, J. Patrys 7. Unia Tułowice 5 9 3-0-2 17-11
ligową Olimpię Lewin Brzeski, mj
8. LZS Walce 5 7 2-1-2 6-8
zaś niebiesko-białe barwy po- 4. kolejka (29 sierpnia): 9. Naprzód Ujazd Niezdrowice 5 6 2-0-3 10-10
nownie przywdzieli wracają- DOKUMENTACJA 10. LZS Kałków 5 6 2-0-3 10-11
Unia Tułowice - LZS Walce
cy ze Skalnika Gracze Szymon 1. kolejka (8 sierpnia): 11. Pogoń Prudnik 5 4 1-1-3 5-10
2-3
Chmielewski, a także doświadczo- Unia Krapkowice - Unia Tu- 12. Victoria Cisek 5 4 1-1-3 5-9
ny napastnik, Jacek Patrys. J. Patrys, Kondys 13. Unia Krapkowice 5 4 1-1-3 6-10
łowice 0-3 14. Odra Kędzierzyn-Koźle 5 4 1-1-3 9-12
Pierwsze spotkania no-
wego sezonu zdały się potwierdzać Kondys, Krupiński, D. Brod- 15. Orzeł Branice 5 3 1-0-4 3-19
korb 16. Góral Sidzina 5 0 0-0-5 2-24
słuszność dokonanych zmian, bo-
Po porażce z Sokołem
Huragan stracił lidera
z rozstrzyganiem spotkań na 2. kolejka (26 sierpnia): 4. kolejka (6 września):
Niemodlin drużyna grabiń- swoją korzyść mają od począt- LZS Malerzowice - Hura- GKS Komprachcice - Zielo- NAJLEPSI STRZELCY
skiego Huraganu opuściła fo- ku nowego sezonu futboliści ni Ligota Tuł. 1-1 (wg drużyn)
Zielonych Ligota Tułowicka. gan Grabin 1-2
tel lidera na rzecz rezerw Orła W czterech potyczkach Bielecki, Lasek Korba
Źlinice. Zieloni odnieśli tylko jedno Sokół Niemodlin - Sokół Niemodlin - Huragan HURAGAN GRABIN
1-0 5 - Lasek
P
zwycięstwo, dwa razy dzielili LKS Chmielowice 3-1 Grabin
iłkarze z Grabina zaczęli się punktami, a na inaugurację 2 - Bielecki, Laszczak
Pudlewski, Brzęcki, Koch- Stawiński
tegoroczne rozgrywki ze ligi ulegli Malerzowicom. SOKÓŁ NIEMODLIN
sporym animuszem, za- man 2 - Żyłka
mj
pisując na swym koncie aż trzy Tempo Opole - Zieloni 1 - Brzęcki, Kochman, Pu-
kolejne zwycięstwa. Znakomita Ligota Tuł. 2-5 dlewski, Stawiński
passa huraganistów została do- DOKUMENTACJA ZIELONI LIGOTA TUŁ.
Lakwa (trzy), Fogel, Ma-
piero zastopowana w czwartej 4 - Lakwa
serii ligowych gier, przez sąsia- 1. kolejka (23 sierpnia): słowski
3 - Fogel
da zza miedzy, niemodlińskiego Orzeł II Źlinice - Sokół
Sokoła. 3. kolejka (30 sierpnia):
Niemodlin 1-0 1. Orzeł II Źlinice 4 12 4-0-0 14-4
Spadkowicze z klasy A Huragan Grabin - Tempo
Huragan Grabin - LZS 2. Huragan Grabin 4 9 3-0-1 11-4
zainaugurowali sezon porażką w Opole 5-2
Przechód 4-0 3. LZS Dąbrowa 3 7 2-1-0 13-4
Źlinicach. Stratą dwóch punk- Lasek (dwie), Laszczak, 4. GKS Komprachcice 4 7 2-1-1 12-8
tów zakończyła się też dla piłka- Lasek (dwie), Laszczak, 5. Sokół Niemodlin 4 7 2-1-1 6-4
Bielecki, Tarnacki
rzy Sokoła wyprawa do Ligoty Dolot 6. Zieloni Ligota Tuł. 4 5 1-2-1 10-8
Tułowickiej. Jednak młodzi Zieloni Ligota Tuł. - Sokół 7. EcoKom Luboszyce 4 5 1-2-1 7-7
Zieloni Ligota Tuł. Niemodlin 2-2 8. LZS Malerzowice 3 4 1-1-1 7-7
niemodlinianie udowodnili, że
potrafią także wygrywać, czego - LZS Malerzowice 2-3 9. LZS Przechód 4 4 1-1-2 5-15
Fogel, Bryndza - Żyłka 10. LKS Chmielowice 4 3 1-0-3 5-14
dowodem były dwa zwycięstwa Lakwa, Fogel (dwie) 11. Orzeł Prądy 4 1 0-1-3 6-12
odniesione na własnym boisku. 12. Tempo Opole 4 0 0-0-4 4-13
Z kolei duże kłopoty
wrzesień 2009 SPORT nowa gazeta 17
Piłkarska klasa B
foto: www.foto-olszewski.com
ki na boisku zaczęli dyktować
przyjezdni. W ich poczynaniach nie. Przez większą część meczu kontro-
brakowało jednak tego ostatniego lowaliśmy wydarzenia na boisku, jednak
podania i „zimnej krwi” w sytu- kolejny raz zawodziła skuteczność. Chyba
acjach pod bramką miejscowych. za bardzo chcemy zdobyć bramkę i dlatego
Najlepszą okazję do wyrównania
zaprzepaścił Sebastian Dolot, posy- nam to nie wychodzi. A gol naprawdę nam
łając piłkę tuż obok słupka w rywa- W meczach derbowych walki nigdy nie brakuje
się należał.
lizacji sam na sam z bramkarzem.
Marek Jary
Po pierwszych me-
Średnio udany początek
w czterech spotkaniach zdołał LZS Tłustoręby - Walka Ra-
czach drużyny z Grodźca, Rado- wygrać tylko raz. W pozostałych doszowice 2-1 Micun (trzy), Litwin (dwie), Rud-
NAJLEPSI STRZELCY
szowic i Tłustorębów plasują trzech meczach górą byli rywale,
Mojzyk, Pierzga - Micun
nicki (dwie), Szolc, Pawłowski,
jednak jest wielce prawdopodob- (wg drużyn)
się w środkowej części ligowej Delta Bielice - LZS Grodziec
Szczepańczyk
tabeli. ne, że wynik potyczki z Deltą Bie- Grom Świerkle -
3-3 LZS GRODZIEC
lice zostanie zweryfikowany na LZS Grodziec 2-1
Wieja, Dudek, Bubel 5 - Dudek
Początek ligowego se- korzyść Tłustorębów. W drużynie Dudek 3 - Wieja
zonu w wykonaniu graczy z Ra- rywali wystąpił bowiem nieupraw-
3. kolejka (30 sierpnia): LZS TŁUSTORĘBY
doszowic śmiało można określić niony zawodnik.
mj Bizon Kurznie - LZS Tłusto- 1 - Dziedzic, Łabuz, Mojzyk,
mianem falstartu, gdyż drużyna
ręby 8-0 Pierzga
Walki przegrała w kiepskim stylu DOKUMENTACJA Walka Radoszowice - Delta WALKA RADOSZOWICE
dwa pojedynki derbowe. „Zimny
1. kolejka (23 sierpnia): Bielice 4-2 6 - Micun
prysznic” podziałał na zespół z
Micun (dwie), Szolc, Litwin 3 - Litwin, Szczepańczyk, Szolc
Radoszowic na tyle mobilizująco, LZS Grodziec - Walka Ra-
że „walczaki” od dwóch spotkań doszowice 8-4 LZS Grodziec - Gwiazda 1. Grom Świerkle 4 12 4-0-0 10-3
pozostają niepokonani. Komprachcice (przełożony) 2. Florentyna Nakło 4 9 3-0-1 12-5
Dudek (trzy), Wieja (dwie), 3. LKS Stobrawa 4 7 2-1-1 13-7
To miano, do ostatniej
Mierzwiak (dwie), Makuch 4. Bizon Kurznie 4 7 2-1-1 14-9
kolejki, dzierżyli również fut- 4. kolejka (6 września):
- Szczepańczyk (dwie), 5. Delta Bielice 4 7 2-1-1 10-10
boliści z Grodźca. Po derbowej LZS Tłustoręby - Delta 6. Rajfel II Krasiejów 3 6 2-0-1 9-3
Więcek, Szolc
wygranej i remisie na trudnym te- Bielice 3-4 7. Walka Radoszowice 4 6 2-0-2 19-14
LKS Stobrawa - LZS Tłu- 8. LZS Grodziec 3 4 1-1-1 12-9
renie w Bielicach, Grodziec uległ Dziedzic, Łabuz, gol samobój-
storęby 3-0 (vo) 9. LZS Tłustoręby 4 3 1-0-3 5-16
jednak w meczu „na szczycie” czy
Mecz się nie odbył 10. Strażak Węgry 4 3 1-0-2 4-5
Gromowi Świerkle. Gwiazda Komprachcice - 11. LZS Turawa 2 0 0-0-2 1-5
Porażki nie omijają tak- Walka Radoszowice 2-10 12.Gwiazda Komprachcice 2 0 0-0-2 2-12
2. kolejka (27 sierpnia): 13. Orzeł Chrząszczyce 3 0 0-0-3 2-15
że zespołu z Tłustorębów, który
Pierwszy zapis w kronice pochodzi z 1996 roku, ale coroczne spotkania rodziny Bąków mają o pięć lat dłuższą tradycję. Potomkowie
Katarzyny i Pawła Bąków spotykają się od osiemnastu lat
Zwycięstwo
trzy razy z rzędu uprawnia
do zatrzymania pucharu na sta-
łe. – Wtedy musimy składać się
na nowy – śmieje się Wanda, naj-
starsza z sióstr, wystawiająca w
Radoszowicach najliczniejszą, li-
czącą 21 osób drużynę.
Bąkowie każdego roku przyjeż-
dżają na SRRu… w innych konfi-
SRRu i do bramki guracjach. Czasy takie, że część Emocje biorą górę
J
młodszych pracuje za granicą,
nie każdy dostaje urlop. Chociaż
edynie dwa lata temu nie było najlepsze warunki logistyczne są
Marian upiera się, że to lenistwo po-
zjazdu z powodu choroby u nas - wyjaśnia Janina, po mężu
woduje absencję, głównie młodego
brata Staszka - mówi Wanda Bąk. Z tego tytułu do żony sołtysa
pokolenia. Marian z żoną, dziećmi
Toczko z Graczy. Kiedy w Radoszowic „przylgnął” bigos.
i wnukami przyjeżdża z Kamiennej
1991 roku, z inicjatywy Wojciecha
Góry. W tym samym mieście miesz-
Stachowiaka, zaczęli organizo- Wyżywienie
ka także jego siostra Zofia. Pozostali
wać SRRu…, czyli „Spotkania kilkudziesięciu, a czasami po-
osiedli na Opolszczyźnie. W ostatni
Rodzinno Rekreacyjne u…” była nad stu osób to nie lada wyzwanie.
weekend Bąkowie gościli na zlocie
ich dziewiątka. Rada Starszych Ciasta i mięsa przywozi się goto-
dalszego krewnego z bocznej linii,
- rodzeństwo: Wanda, Janina, we, a obieranie ziemniaków wpro-
który przyjechał aż ze Stargardu
Zofia, Jan, Julia, Bronisław, Józef, wadzono do konkursu jako jedną
Szczecińskiego. Na przyjazd miała
Stanisław oraz Marian - dzieci Kata- z dyscyplin sportowych. W tym
także ochotę wnuczka stryjka, ale
rzyny i Pawła Bąków. Część roku, wynikiem 4,79 kg, zwycię-
na takie wizyty wydaje zgodę star-
z nich urodziła się jeszcze na żyła Wanda Toczko. Inne konku-
szyzna.
Wołyniu, młodsi w powojennej rencje to: siatkówka, tenis stołowy,
Polsce, na Ziemiach Zachodnich. strzały na małe bramki, rzut podko-
Rada Starszych
- Julia, Bronek i Staszek już nie żyją wą i piłeczką palantową - wszystko
zmienia również regulaminy i
- wylicza kronikarz klanu, Zofia - zgodnie z regulaminem ustalonym
terminy spotkań. W Radoszowicach
synowa Katarzyny, a żona Mariana. przez Radę Starszych, czyli naj-
rozpatrywano właśnie przeniesie-
Pisana odręcznie kronika przez kil- starsze pokolenie. Zawody roz-
nie terminu na czerwiec albo lipiec
kanaście lat stała się opasłym to- grywają drużynowo, występując w Trzy pokolenia Bąków wokół rodzinnego trofeum
kiedy dni są dłuższe, a noce cie-
mem pełnym zdjęć, wycinków pra- klubowych kolorach. By wystawić
plejsze. To ważne, kiedy spotkania
sowych i przeróżnych informacji o klub trzeba zebrać odpowiednio
przy ognisku przeciągają się do
wszystkich członkach rodu. liczną grupę z jednej linii rodziny. rodziny. Drzewo genealogiczne najgorszy - uważa Janina, żona
białego rana, a mniej wytrwali śpią
Raz w roku, w ostatni W tym roku zebrały się zaledwie rodu Bąków zajmuje cały rulon Jana Bąka.
w namiotach.
weekend sierpnia spotykają się trzy kluby - biali, czarni i zieloni. papieru, więc niekiedy nawet
Na „SRRu…2009” przyjecha-
i wymieniają najświeższe wia- Ci, którzy nie zbiorą na „SRRu…” najstarsze pokolenie ma proble-
ły 62 osoby, najmłodszy był pię- Alicja Kojat-Waranka
domości. Ostatnimi laty dorocz- odpowiednio licznej drużyny, przy- my z rozpoznaniem wszystkich.
cioletni Filip, praprawnuczek
ny „zlot Bąków” odbywa się w pisani zostają do klubu zwanego Nie co roku robią zbiorową fo-
Katarzyny i Pawła, który niewie-
Magnuszowicach na boisku spor- „resztą świata”. tografię. - Były lata gdy do zdję-
le jeszcze rozumie. Jego starsze
towym. - Poprzednio zjeżdżaliśmy Nie spotykają się jak inni za stołem cia ustawiało się ze 120 osób,
kuzynki Karolina i Justyna przy
do Góry, albo do Żelaznej. Teraz lecz na boisku sportowym. Gałąź ale dzisiejszy wynik też nie jest
jeżdżają co roku z chęci poznania
wrzesień 2009 MAŁA OJCZYZNA nowa gazeta 19
Historia ta swoim początkiem sięga 1763 roku
Praschmowie w Tułowicach
W
łaśnie zakończyła się długości kilkunastu kilometrów, jednym ze świadectw na to, że sta-
wojna pomiędzy Pru- rozpościerały się żyzne łąki. Pra- ra kuźnia funkcjonowała tu już w
sami a Austrią o pano- wie cały obszar z północy na po- 1700 roku.
wanie na Śląsku. Jej zwycięzca, łudniowy wschód przecinał rząd
król Prus Fryderyk II, wyraźnie wzgórz, uformowanych jeszcze W dniu 11 grudnia
popierający uprzemysłowienie w epoce lodowca, a całą połu- 1783 roku Johann Karl hrabia
nowo zdobytej prowincji, zezwala dniową i wschodnią część za- Praschma uzyskał koncesje z kró-
na założenie jednej z pierwszych mykały gęste lasy. Dużą wartość lewskiego ministerstwa na budowę
na Górnym Śląsku manufaktury przedstawiały okolice Rutek, wielkiego pieca i dwóch małych
fajansu w Prószkowie Proskau, gdzie od dawna eksploatowano pieców tzw. fryszowych w miej-
która wydzierżawia złoża glinki cenne złoża bazaltu. Ich poło- scowości Ache (Małe Tułowice).
ceramicznej w sąsiednich, odda- żenie w jednej linii z Górą św. Koncesja zobowiązywała go do
lonych o kilkanaście kilometrów Anny i Górą Molestowicką, dostarczenia każdego roku 250
Tułowicach Tillowitz - małej wio- której wierzchołek wznosił się cetnarów (ok.13,4 tony) żelaza w
sce, wchodzącej w skład państwa nad okolicę w pobliżu Graczy, sztabach dla potrzeb królewskiego
stanowego Niemodlin Herrschaft świadczy o wulkanicznej prze- urzędu hutniczego.
Falkenberg - będącego własno- szłości tego terenu. Obok bazaltu Aby transportować drewno
ścią hrabiowskiego rodu Prasch- występowały tu również pokłady opałowe z tułowickich lasów do
mów. iłów pod postacią białej i czer- wielkiego pieca, hrabia wybudo-
wonej glinki oraz darniowe rudy wał system rowów spławnych.
Wieś Tułowice żelaza - na tyle duże, że już od Dzięki wykorzystaniu stworzo-
położona wśród rozległych dawna wykorzystywano je do nych w ten sposób dróg wodnych,
lasów, żyjąca głównie z rolnic- produkcji żelaza. mógł spławiać drewno do Małych
twa i leśnictwa, zanim trafiła do Tułowic, nawet z odległych rewi-
Praschmów, często zmieniała Już w czasach Zierotinów rów leśnych. Funkcjonowanie huty
swoich właścicieli, przechodząc działały pierwsze prymi- wiązało się z dostarczaniem do niej
przy tym zawiłe koleje losów tywne piece do wytopu żelaza w rudy żelaza, którą wydobywano w
Górnego Śląska. W XVI wieku miejscowości Asche (Małe Tuło- kopalniach odkrywkowych głów-
należała m.in. do rodziny Dobi- wice), później przemianowanej nie w okolicach Prądów i Rzę-
szowskich, Pücklerów, Dresske, na Theresienhütte. Stosowane dziwojowic. Rudę przewożono
później w 1650 roku łącznie z wówczas metody wytopu były zaprzęgami konnymi, co dla nie-
Niemodlinem Falkenberg wcho- proste. Rudę rozgrzewano do których chłopów stanowiło mile
dziła w skład majątku rodu Zie- temperatury ok. 700oC, po czym widziane źródło dodatkowego za-
rotin. Kiedy w 1779 roku przejął zawarte w niej metalowe składni- robku.
je Johann Karl hrabia Praschma ki same spływały na spód pieca w
(1756-1822), w wyniku związku postaci plastycznej masy. Otrzy- Oprócz huty
małżeńskiego z Marią von Zie- mywane tym sposobem bryły która do końca XVIII wieku
K
rotin, ich gospodarka znajdowa- żelaza oczyszczano później młot- stanowiła istotne źródło dochodów siążka „Od Tillowitz do Tułowic”, autorstwa
ła się w nie najlepszym stanie. kami z resztek żużlu. Pierwotnie Praschmów, zainteresowanie hra- Mariusza i Elżbiety Woźniaków, została wydana
Hrabia uciekał się więc do róż- wykonywali to silni mężczyźni, biego coraz bardziej skupiało się w 2007 roku nakładem środków Urzędu Gminy
nych sposobów, chcąc poprawić nazywani młotkowymi, których wokół złóż glinki ceramicznej za- Tułowice. Ukazuje okolice Tułowic oraz ich mieszkańców
rentowność majątku. Zaczął roz- w miarę postępu technologiczne- legających okolice Ligoty i Rutek. na tle rozwoju miejscowej gospodarki, głównie rolnictwa,
wijać miejscowy przemysł, ulep- go zastąpiły mechaniczne młoty W 1801 roku rozpoczął on samo- tutejszych fabryk porcelany, hutnictwa i leśnictwa. Obej-
szać rolnictwo, leśnictwo oraz tzw. „kuźnice”, unoszone przez dzielne wydobywanie tej kopaliny. muje okres od zakończenia III wojny śląskiej i przejęcia
hodowlę ryb, rozbudowując przy koła młyńskie i opuszczane z Jedynie długoletni dzierżawca z Śląska przez Prusy - do pierwszych lat po zakończeniu II
tym okoliczne stawy. dużą siłą na podsunięte, żarzące Prószkowa uzyskał zezwolenie na wojny światowej. Opisuje powstanie i funkcjonowanie
samodzielne kopanie glinki, prze- tułowickiego państwa stanowego pod zarządem hrabiow-
znaczonej na użytek tamtejszej fa- skich rodów Praschmów, a później Frankenbergów, czasy
jansarni. Umowa pomiędzy Prósz- I i II wojny światowej oraz okres wielkiej transformacji
kowem a Tułowicami ostatecznie - związany z powojenną migracją ludności niemieckiej
wygasła w 1815 roku po tym, jak i polskiej. Porusza tematy ważne zarówno dla przedwo-
pruskie prawo skutecznie utrudni- jennych, jak i powojennych mieszkańców tego regionu,
ło handel tego rodzaju surowcami. stanowiąc swoisty łącznik między przeszłością i teraźniej-
Praschma, tracąc źródło znacznych szością.
dochodów, szukał innych sposo- W publikacji zaprezentowano szereg ciekawych infor-
bów na wykorzystanie wydobywa- macji, dotyczących Tułowic i ościennych miejscowości,
nej glinki. opracowanych na podstawie dostępnej literatury oraz
Mariusz Woźniak
Elżbieta Woźniak zebranych ustnych przekazów tułowiczan. Ułożone chro-
nologicznie, przybliżają obraz rozwoju miejscowości oraz
Ciąg dalszy w następnym nu- jej społeczność, na przestrzeni XIX i pierwszej połowy XX
merze „Nowej Gazety”. wieku.
Pomimo szerokiego opracowania tematu - 136 stron,
Herb Praschmów Redakcja „Nowej Gazety” serdecz- książka nie wymienia wszystkich osobliwości Tułowic.
nie dziękuje władzom gminy Tułowice, za Każdy z nas przy odrobinie wyobraźni może odnaleźć inne
Ziemia była się jeszcze bryły żelaza. Płynąca zyczliwość i pomoc w redagowaniu strony i dopisać je do własnej listy. Pośród nich są jednak i ta-
tu na ogół urodzajna, grunt przez Tułowice Ścinawa była więc historycznej. Dziękujemy za zgodę na pu- kie, których nikt, nigdy już nie odnajdzie. To ludzie, którzy
lekko piaszczysty, miejscami w wielu miejscach spiętrzana i na- blikację materiałów zawartych w książce na zawsze stąd odeszli, a po których często pozostały je-
lessowy i gliniasty, a pola da- pędzała po drodze koła młyńskie. „Od Tillowitz do Tułowic” na naszych dynie opisywane tu pamiątki.
wały dobry plon. W dolinie Ści- W taki też sposób zasilano kuźni- łamach. W oryginale rozdziały książki nie
nawy Steinau – małej rzeczki, cę w Małych Tułowicach. Nazwa mają tytułów, te obecne zostały nadane na ww
przepływającej przez dobra na „Hammerteich Staw Kuźniczy” jest potrzeby druku w odcinkach.
Plon niesiemy,
plon!
Ostatnia niedziela sierpnia była szczególnie świątecznym dniem w niemodlińskiej gmi- Starostowie dożynek
J
ak nakazuje tradycja, rozpo- „Graczanki” i „Szydłowianki”, a wzięcie miały również smaczne, do-
częto je mszą św. dziękczynną gościnnie wystąpił zespół „Triangl” mowe ciasta upieczone przez miesz-
odprawianą przez ks. dziekana z czeskich Štitów. Sportowym zma- kanki Grodźca oraz chleb z domowym
Jerzego Chyłka. Korowód dożyn- ganiom uczestników dożynek w za- smalcem. Na tegorocznych gminnych
kowy pokonał długą drogę z kapli- bawnych konkurencjach, takich jak: dożynkach frekwencja była wyjątko-
cy w Grodźcu Drugim na boisko hula-hop, obieranie jabłek, ziemnia- wo duża, a sporo osób bawiło się aż
sportowe. Ceremoniał dożynkowy ków czy rzut beretem towarzyszył do późnej nocy. Jednakże prawie 10
rozpoczęli starostowie dożynek doping widzów. Do biesiady przy- z 27 wsi nie wystawiło swoich ofi-
Grażyna Krauze i Piotr Wojnar, wrę- grywała na kresową nutę kapela z cjalnych delegacji, a i koron żniw-
czając burmistrzowi Mirosławowi Lewina Brzeskiego, a do tańca ze- nych było prawie połowę mniej niż
Stankiewiczowi poświęcony wcze- spół „Miraż”. w poprzednich latach.
śniej bochen chleba. Po części ofi- W upalną niedzielę największy (wak)
cjalnej dla rolników zaśpiewały był popyt na napoje chłodzące, ale Lipno na Hawajach
Ekipa z Magnuszowic z koroną, która zdobyła również I miejsce w konkursie koron ziarnkowych na tegorocznych dożynkach wojewódzkich w Bierawie
Delegacja Krasnej Góry