Exercicios de

Educación para a Cidadanía

2o ESO

Emilio Navarro Martínez

9 de septiembre de 2009
Índice

1 Cidadáns sen fronteiras 5

1.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 5
1.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2 Valores compartidos 7
2.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 7
2.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

3 Reivindicación da tenrura 9
3.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 9
3.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

4 Prohibidos o desamor e a violencia 11

4.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 11
4.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

5 Proposta poética para a convivencia 13

5.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 13
5.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

6 Falamos dos dereitos humanos 15

6.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 15
6.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

7 Outros indicadores para unha vida digna 17

7.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 17
7.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

8 Non hai dereito! 19

8.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 19
8.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

2
ÍNDICE 3

9 Iguais, si!; diferentes, tamén! 21

9.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 21
9.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

10 O gran triunfo da igualdade 23

10.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 23
10.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

11 O valor da democracia 25
11.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 25
11.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

12 O don e o dereito á liberdade 27

12.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 27
12.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

13 A Constitución Española 29
13.1 Fai unha frase con cada unha das palabras . . . . . . . . . . . 29
13.2 Cuestións de comprensión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
4 ÍNDICE
Lección 1

Cidadáns sen fronteiras

Semana do 21 ao 25 de setembro.

1.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Experimentar, cotidianidade, desapercibido, contorno, practicamente, des-

coñecemos, habitar, compartir, valor, dereito, deber, excepción, obrigados,
respecta, convivir, imprescindible, decatarse, resultar, preocupado, desespe-
ranzado, descubrir, esperanza, entrañable, anónimo, satisfacer, utilizar, irre-
coñecible, intervir, produción, fabricación, relacionarse, cidadanía, diversida-
de, universalidade, integrado, crenzas, nacionalidade, fronteiras, tecnoloxías,
acúrtanse, relación, características, realidade, global, positivo, negativo, xus-
ticar, signicar, conceptos, cordial.

1.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Como nacemos, crecemos e vivimos?

2. ¾Que dúas clases de persoas rodéannos?
3. ¾Que compartimos con todas as persoas?
4. ¾Que é a cidadanía?
5. Fai o exercicio 1 da páx. 7
6. Fai o exercicio 2 da páx. 7
7. Fai o exercicio 3 da páx. 7

5
6 LECCIÓN 1. CIDADÁNS SEN FRONTEIRAS

8. Explica que dous tipos de necesidades amosaba Robinson Crusoe

9. Que característica da identidade dos seres humanos destaca o libro?
10. ¾Que signica a expresión pegadas doutras persoas na nosa vida ?
11. ¾Que relación temos coas persoas que deixan na nosa vida pegadas máis
irrecoñecibles ?

12. ¾A que grupo de persoas chamamos cidadanía ?

13. ¾Por que rasgos se caracteriza a cidadanía?
14. ¾Por que dicimos que a cidadanía se caracteriza pola súa diversidade?
15. Por que dicimos que a cidadanía se caracteriza pola súa universalidade?
16. Explica que pode signicar a frase de Sócrates que cita o libro?
Lección 2

Valores compartidos

Semana do 28 de setembro ao 2 de outubro.

2.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Ideal, aspiración, considerar, colectiva, compartir, integrar, básico, con-

vivencia, conxunto, profundamente, clasicar, categorías, esencial, construír,
fundamentar, xustiza, solidariedade, cualicamos, metas, horizontes, solida-
riedade, positivo, marco, acontecemento, suceder, responsabilidade, respecto,
tenrura, esforzo, ilusión, xenerosidade, honradez, bondade, compaixón, sen-
sibilidade, perdón, misericordia, concretar alento, sinxelamente, satisfacción,
practicar, referencia, integrar, ampla, mobilizar, relacionados, economía, esi-
xencias, sociais, sociedade, consumo, rendibilidade, ecacia, competitividade,
propiedade, poder, depender, grao, impoñan, reivindicar, defender, respon-
der, converter, absoluto, escravizar, antepoñer, consecuencia, mensaxe, xus-
ticar, dirixir, manifesto.

2.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Que son os valores?

2. ¾Como podemos clasicar os valores?
3. ¾Que son os grandes valores?
4. ¾Que grandes valores podemos destacar?
5. ¾A que apuntan os grandes valores?
6. ¾A que chamamos pequenos valores?

7
8 LECCIÓN 2. VALORES COMPARTIDOS

7. ¾Que pequenos valores podemos destacar?

8. ¾En que se poden concretar os pequenos valores?
9. ¾Para que son necesarios os pequenos valores?
10. ¾A que chamamos valores do corazón?
11. ¾Que son os valores do mercado?
12. ¾En que sentido o valor do ter pode ser un valor positivo?
13. ¾En que sentido o valor do ter pode ser un valor negativo?
14. Fai o exercicio número 6 da páxina 11.
Lección 3

Reivindicación da tenrura

Semana do 5 ao 9 de outubro.

3.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Anterioridade, odio, desprezo, relacionado, inseparable, solidariedade, fre-

cuencia, menosprezo, outorgándolle, calidades, fraxilidade, aplicación, apto,
coraxe, ecacia, aventura, predominar, agresividade, dominación, asociada,
afectiva, comprensiva, decidido, esixente, dominador, combativo, xénero, for-
mulación, manifesto, receptiva, impulsivo, privarnos, considerado, suposta-
mente, renunciar, emocións, características, reivindicar, básico, carece, cla-
sicación, comentario, cción, nárranola, personaxe, imaxinario, interneime,
consolar, ansiedade, expresión, reicta, expresada, protagonizada, extraordi-
nario, inmensidade, robusto, sumidos, delirar, reducir, posibilidades, super-
vivencia, alucinación, excitado, naturalidade, situación, crítica, admirada,
obrigue, estraño, xenético, instantáneo, impulso, serena, consecuentemente,
desesperante, asumida, extrema, necesidade, individuo, incuestionable, si-
tuacións, manifesto, adoita, asociarse, contrario, implica, reactiva, compor-
tamentos, actitudes, acrecentar, emocionarnos, compadecernos, existencia,
radical, indignación, dignidade.

3.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Como cualica o libro a tenrura?

2. ¾Por que dúas razóns se menospreza a tenrura?

3. ¾Con que se confunde a tenrura?

9
10 LECCIÓN 3. REIVINDICACIÓN DA TENRURA

4. ¾Como se considera a tenrura?

5. Fai o exercicio 7 da páxina 12
6. Resume o fragmento do escritor Sergio Sanuy
7. ¾Como temos que reivindicar o valor da tenrura?
8. Resume a historia de Julio Cortázar
9. Resume a historia de Juan Campos Reina
10. Fai o exercicio 8 da páxina 13
11. Resume a historia de Rosa Montero
12. Fai o exercicio 9 da páxina 15
13. Que comportamentos e actitudes implica o exercicio responsable da
tenrura?
Lección 4

Prohibidos o desamor e a
violencia

Semana do 12 ao 16 de outubro.

4.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Violencia, supoña, integridade, ameaza, psicolóxica, vulnere, dereitos, fun-

damentais, prohibidos, desamor, integramos, compartimos, positivos, conse-
cuencias, xerar, negativas, inxustiza, manifestacións, atentado, deliberado,
lesiona, xerando, provocado, intervención, relación, directa, ocasionan, ví-
timas, violación, implica, privación, exercicio, fundamentais, consecuencia,
privación, dignidade, citadas, indirecta, represiva, posicións, absoluto, con-
anza, abolición, posicionamento, esperanzador, convicción, progresaremos,
irrevogable, efectivamente, radica, fundaméntase, concreta, irritación, trans-
formarse, conxunto, dique, transmute, contención, destrutiva, impulsos, pro-
xecto, enfocada, habitualmente, incompatible, proxección.

4.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Que é a violencia?
2. ¾Que signica que existen distintas manifestacións da violencia?
3. ¾Que tres clases de violencia establece o libro?
4. ¾A que chamamos violencia directa?
5. ¾A que chamamos violencia indirecta?

11
12 LECCIÓN 4. PROHIBIDOS O DESAMOR E A VIOLENCIA

6. ¾A que chamamos violencia represiva?

7. Fai o exercicio 11 da páx. 16
8. Resume o fragmento de Pablo Neruda
9. Resume o fragmento de Luis Carlos Restrepo
10. Fai o exercicio 12 da páx. 17
11. Pon tres exemplos de violencia directa
12. Pon tres exemplos de violencia indirecta
13. Pon tres exemplos de violencia represiva
Lección 5

Proposta poética para a

convivencia

Semana do 19 ao 23 de outubro.

5.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Transformar, poesía, manifesto, representantes, sentido, tema, experien-

cia, abordar, exposta, perspectiva, valores, especial solidariedade, pregamen-
to, humildes, fatiga, sura, serenando, recio, arquitectura, contrabando, bal-
dear, convivencia, proclamaran, impactaran, instrumento, abordaron, preci-
samente, áncora, ncásemos, alzaría.

5.2 Cuestións de comprensión

1. Fai o exercicio 14 da páx. 19

2. Fai o exercicio 15 da páx. 19
3. Fai todos os exercicios da páx. 20

13
14 LECCIÓN 5. PROPOSTA POÉTICA PARA A CONVIVENCIA
Lección 6

Falamos dos dereitos humanos

Semana do 26 ao 30 de outubro.

6.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Proclamación, represións, ameazas, investiga, consistiu, distinción, índole,

ambiente, remunerado, equitativa, satisfactoria, progreso, cientíco, bene-
cios, aprobada, completando, referidas, destacan, contexto, sometidos, conta-
minado, polución, intercultural, desenvolvemento, global, sostible, proporcio-
ne, digna, recoñecidos, convencións, metáfora, traxecto, representan, anhelo,
frecuencia, reren, adoitan, relacionala, comparala, experiencia, relación, pre-
viamente, convertemos, destino, activamente, responsable, aparellar, utilice,
instrumento, determinar, precisar, propiedade, gráca, porción, supercie,
adxacente, indicacións, interese, navegante, equivale, principios, garantías,
esixencias, fundamentase, emprender, determinada, elementos, imprescindi-
ble, orientarnos, travesía, anhelamos, felicidade, horizonte, proporciónannos,
rutas, indicadores, percorrer, guran, preside, declaración, recoñecéronse, dis-
tinción, considerados, raticado, nalidades, preservar, vindeiras, xeracións,
infrinxiu, indicibles, rearmar, fundamentais, coherentemente, mediatizada,
respaldo, considerable, acceder, protección, practicamente, concreta, discri-
minación, expresarnos, perseguir, consagrados, reexo, aspiracións, referen-
cia, tolerancia, sentido, atentan.

6.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Que son os dereitos?

2. ¾Cal é a meta da viaxe da vida?

15
16 LECCIÓN 6. FALAMOS DOS DEREITOS HUMANOS

3. ¾Que tipos de decisións teremos que tomar moitas veces na nosa vida?
4. ¾Que relación existe entre a auténtica felicidade e os grandes valores?
5. ¾Que relación teñen os dereitos humanos e a vida feliz?
6. ¾En que século xurdiu a primeira Declaración dos Dereitos Humanos?
7. ¾Que se recoñece na primeira Declaración dos Dereitos Humanos?
8. Resume o fragmento do preámbulo da Declaración dos dd.hh. da ONU?
9. ¾Que dereitos humanos se recoñecen na Declaración da ONU?
10. ¾Por que di o libro que a Declaración da ONU supón un avance respecto
á de 1789?
11. Fai o exercicio 1 da páx. 23
12. Fai o exercicio 2 da páx. 23
13. Copia os dereitos humanos que aparecen no recadro da páx. 24
14. ¾Que outras Declaracións pretenden completar a Declaración dos dd.hh.
da ONU?
15. ¾Que relación hai entre a Constitución española e a Declaración dos
dd. hh.?
16. ¾Cales son e que son os dereitos humanos de terceira xeración?
Lección 7

Outros indicadores para unha

vida digna

Semana do 2 ao 6 de novembro.

7.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Responsabilidades, asumir, respecten, pautas, conduta, criterios, actua-

ción, regulan, actuar, situacións, concretas, básicos, indicadores, digna, in-
completos, principio, fundamental, retomando, reclamar, comprometendo,
disparatado, solicitaba, envés, admitir, relación, reivindicar, apreciamos, ga-
rantías, esixencias, fundamentarse, asumir, enlázanse, necesariamente, co-
rrelativos, xera, imprescindible, esquema, interrelacionan, agredir, marxinar,
discriminar, caprichosas

7.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Que son os deberes?

2. ¾Que son as normas?
3. ¾Que precisan os dereitos humanos para completarse e ser útiles?
4. ¾Cales cres ti que poden ser so teus deberes? Cita cinco deles.
5. ¾Que opinaba Mahatma Gandhi sobre os dereitos humanos?
6. ¾Que armaba José Antonio Marina con respecto á relación entre de-
reitos e deberes?

17
18 LECCIÓN 7. OUTROS INDICADORES PARA UNHA VIDA DIGNA

7. Fai o exercicio 5 da páx. 26.

8. Fai o exercicio 6 da páx. 26.
9. Fai o exercicio 7 da páx. 27.
10. Fai o exercicio 8 da páx. 27.
11. ¾Que relación hai entre deberes e normas?
12. ¾Cando son necesarias e imprescindibles as normas?
13. Explica a relación que establece o libro entre norma, deber e dereito no
exemplo da agresión e a marxinación.
14. ¾Cando deberíamos rebelarnos fronte ás normas?
Lección 8

Non hai dereito!

Semana do 9 ao 13 de novembro.

8.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Manifesto, personalidades, integridade, formulábase, reexión, proclama-

ron, contradicións, desnutrición, identidade, abusos, impunes, consulta, prin-
cipios, enumerados, subsisten, conitos, indiscriminadamente, asumir, gro-
seiras, raticaron, comprometeron, mandato, situacións, manifestacións, re-
icten atentados, torturas, degradantes, terrorismo, arbitrarias, represións,
refuxiados, xudicial, administrada, organismos, denominado, importante, es-
cala, atentamos, transgredindo, practicamos, xenofobia, intimidade, actitude,
dignidade, radicalmente, imprescindible, inhumano, reivindicación, compos-
ta, colectiva.

8.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Cal é a opinión de Eduardo Galeano sobre os dereitos humanos?

2. ¾Que contradición respecto aos dereitos humanos podemos atopar na
actualidade?
3. ¾Que relación hai entre a pobreza e a nenez, en América Latina?
4. ¾Cantos nenos se calcula que traballan?
5. ¾Que consecuencias ten o traballo infantil?
6. Fai o exercicio 9. (A Declaración dos Dereitos do Neno esta ao nal do
libro)

19
20 LECCIÓN 8. NON HAI DEREITO!

7. ¾Que consecuencia teñen os conitos armados para os nenos?

8. Fai unha lista das manifestacións que atentan contra os dereitos huma-
nos que menciona o texto.
9. ¾Que valor é necesario para acabar coas violacións dos dereitos huma-
nos?
10. ¾Que atentados contra os dereitos humanos se producen ademais na
nosa vida cotiá?
11. ¾Que tribunais vixían polo cumprimento dos dd. hh.?
12. Fai o exercicio 10 da páxina 29.
Lección 9

Iguais, si!; diferentes, tamén!

Semana do 16 ao 20 de novembro.

9.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Concordia, implica, cooperación, analizamos, estrutura, formula, dota-

dos, fraternalmente, imprescindible, adoita, integrar, conscientes, frecuencia,
actitudes, racismo, machismo, xenofobia, motivos, inhumanos, valoración,
idénticos, particularidade, singular, rostro, relativa, bríndaslle, homenaxe,
testemuño, radica, fomentar, esquema, irrepetibles, consideración, condición,
personalidade, orixinais, valoradas, excluído, característico, manifesto, into-
lerancia, marco, xusticar.

9.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Que e a fraternidade?
2. ¾Que implica a fraternidade como valor democrático?
3. ¾Que é o valor da igualdade?
4. ¾Que di a Declaración Universal dos dd. hh. sobre a igualdade?
5. ¾Que actitudes xorden con frecuencia con respecto á igualdade?
6. ¾Que razóns provocan, ás veces, actitudes profundamente inhumanas?
7. Resume o fragmento de Tahar Ben Jelloun
8. ¾Por que compartimos o valor da igualdade?

21
22 LECCIÓN 9. IGUAIS, SI!; DIFERENTES, TAMÉN!

9. ¾Que normas podemos extraer do dereito á igualdade?

10. ¾Que normas podemos extraer do dereito á diferenza?
11. Fai o exercicio 11 da páx. 31.
12. Fai o exercicio 12 da páx. 31
Lección 10

O gran triunfo da igualdade

Semana do 23 ao 27 de novembro.

10.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Legalmente, reservada, considerou, indignado, autorizado, suscitou, boi-

cot, mobilización, sentenza, ditada, declaraba, anticonstitucional, segrega-
ción, racial, conseguiron, recoñecemento, insucientes, avances, valores, fun-
damentan, retómannos, experiencia, travesía, sendas, raticación, solemne,
circunstancia, impulsores, recoñecemento, encabezou, conmovedor, signi-
cado, credo, transformar, discordante, repenique, denitivas, reivindicación,
compromisos, adquiridos, colectivos, discriminados, sexistas, ámbitos, remu-
nerado, retomaremos, abordaremos, brotes, signicativos, xenofobia, inmi-
grantes, irregular, fundamentais, respectivos, abatidos, radicalmente, éxodo,
migratorio, aniñarían, travesía, consecuencias.

10.2 Cuestións de comprensión

1. Resume o caso de Rosa Parks.

2. ¾Por que temos que seguir loitando para que os dereitos humanos se
fagan realidade?
3. Resume a estrofa de Lluis Llach.
4. ¾En que consistiu a loita de Martin Luther King?
5. Resume os fragmentos do discurso Teño un soño ?
6. ¾Que podemos dicir das reivindicacións das mulleres?

23
24 LECCIÓN 10. O GRAN TRIUNFO DA IGUALDADE

7. Fai o exercicio 13 da páx. 33.

8. Fai o exercicio 14 da páx. 33.
9. ¾Que relación establece Martin Luther King entre liberdade e igualda-
de?
10. ¾Como poderías denir a discriminación racial?
11. Á parte de recoller os dereitos humanos nunha solemne declaración,
¾que era necesario?
Lección 11

O valor da democracia

Semana do 30 de novembro ao 4 de decembro.

11.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Convivencia, cineasta, crítica, ditaduras, personicadas, apaixonado, ca-

racterizou, erroneamente, pronunciar, inesperada, provocou, resolución, es-
peranzadora, desgraciados, cobiza, miserias, sistema, escravitude, garanta,
barreiras, ambición, intolerancia, perversidade, totalitario, magníca, reinte-
grará, trazos, esenciais, participación, gozar, garantido, aplicar, totalitarios,
represión, obxectivos, formular, características, democracia.

11.2 Cuestións de comprensión

1. ¾Que é a democracia?
2. ¾Cales son os trazos máis profundamente humanos da democracia?
3. Resume o argumento da película O gran ditador .
4. ¾Que di o personaxe Hynkel sobre a axuda?
5. ¾Que signica a frase Neste mundo hai sitio para todos ?
6. ¾A que pode referirse Hynkel cando cita o Evanxeo segundo S. Lucas?
7. ¾Que denuncia Charlie Chaplin no seu discurso na película O gran

ditador ?

8. ¾Que dous trazos esenciais ten a democracia?

25
26 LECCIÓN 11. O VALOR DA DEMOCRACIA

9. ¾Que é o poder do pobo?

10. Explica a presenza da liberdade na democracia.
11. Fai o exercicio 2 da páx. 37.
12. Fai o exercicio 3 da páx. 37.
Lección 12

O don e o dereito á liberdade

Semana do 7 ao 11 de decembro.

12.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Constituír, claves, valiosos, preciosos, iguálanse, honra, aborde, direc-

tamente, indirectamente, experiencia, comentada, seleccionados, excepción,
mediante, programados, reprochar, conveniente, recoñecemento, derívase, prin-
cipio, esencial, identidade, negación, represión, condenable, atentado, im-
prescindible, fundamentarse, propugna, ordenamento, cuestionar, concepto,
recoñecemento, inalienable, conciencia, limitada, relacionámonos, desprezar,
ideoloxía, danando, intimamente, expón, realización, malgastar, testemuño,
reexionar, sacricar, desigualdade, cedendo, semellantes, reivindicar, ámbi-
tos, responsabilidade, límite, obrigou.

12.2 Cuestións de comprensión

1. Copia o fragmento do Quixote sobre a liberdade.

2. ¾Que relación hai entre liberdade e democracia?
3. Explica o que di o libro sobre que a liberdade é un don.
4. Resume o fragmento de Fernando Savater.
5. ¾Cal é o principio esencial sobre a liberdade?
6. ¾Por que é un dereito fundamental a liberdade?
7. ¾Que relación ten o dereito á liberdade coa Declaración dos dd. hh.?

27
28 LECCIÓN 12. O DON E O DEREITO Á LIBERDADE

8. ¾Que relación ten a Constitución española e a liberdade?

9. ¾Vale todo en nome da liberdade? ¾Por que?
10. Resume as dúas situacións nas que a nosa liberdade pode quedar limi-
tada.
11. Fai o exercicio 5 da páx. 39.
12. Fai o exercicio 6 da páx. 39.
13. Resume o fragmento do lósofo Isaiah Berlin.
Lección 13

A Constitución Española: lugar

de encontro e referencia

Semana do 14 ao 18 de decembro.

13.1 Fai unha frase con cada unha das palabras

Referencia, encontro, aprobación, conclúe, proclamación, referendo, sa-

tisfacción, corresponden, solucións, conitos, terrorismo, integración, acce-
so, lóxica, xeracións, transición, supuxo, imparable, proceso, comprometidos,
decididamente, congreso, latexo, solidario, fraterno, expresouse, preámbulo,
formulados, inmediato, establecer, promover, integran, xurídica, pertinentes,
afectivo, promoverán, especulación, prevención, rehabilitación, integración,
diminuídos, sensoriais, psíquicos, garantiran, adecuadas, suciencia, perma-
nente, pendente, xeneralizada, conclusións, debatede, soberanía, conforme,
imperio, protexer, tradicións, digna, calidade, avanzada, colaborar, fortalece-
mento, ecaz, cooperacións enunciado, preámbulo, desenvolvemento, respec-
tarse, funcionamento, fundamentais, expresións, imprescindibles, desempe-
ñan, independentes sometidos, afectan, mecanismos, encargado, xulgar, cum-
pren, prevalecer, discriminación, integridade, sometidos, inhumanos, degra-
dantes, abolidos, garántese, culto, limitacións, manifestacións, mantemento,
avalar, inviolable, residencia, circular, difundir, veraz, autorización, tránsito,
fundadas, alteración, sufraxio, universal.

13.2 Cuestións de comprensión

1. ¾En que ano se aprobou a actual Constitucións española?

29
30 LECCIÓN 13. A CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

2. Resume o primeiro parágrafo da páxina 40.

3. ¾Que supuxo a aprobación da Constitución española?
4. ¾Que representou a Constitución española segundo o teu libro de texto?
5. ¾Onde aparecen, na Constitución, os obxectivos esenciais que funda-
mentan a nosa convivencia?
6. Copia os puntos do preámbulo da Constitución.
7. ¾Que é o estado de dereito?
8. ¾Que é o poder lexislativo?
9. ¾Que é o poder executivo?
10. ¾Que é o poder xudicial?
11. Fai o exercicio 7 da páx. 41.
12. ¾Que determinan os 169 artigos da Constitución?
13. Explica coas túas palabras cada un dos artigos da Constitución que
aparecen nas páx. 42 e 43.