T DHNA PR KRKIM DHE ZHVILLIM N INSTITUCIONET E ARSIMIT T LART, ORGANIZATAT QEVERITARE DHE JO QEVERITARE

T dhnat e krkuara i referohen fushs s Krkimit dhe Zhvillimit, sipas prkufizimeve t paraqitura n vijim. Informacioni i krkuar lidhet me t dhnat e zbatuara pr vitet fiskale 2011 dhe 2012 dhe disa parashikime pr vitet e ardhshme. Informacioni krkohet pr ato aktivitete q lidhen me fushat e financs, krkimit shkencor, prodhimit, burimeve njerzore dhe marketingut. Plotsimi i t dhnave duhet t bhet nga prfaqsues t nivelit m t lart t manaxhimit (p.sh. pr universitetet, personi i kontaktit do t jet rektori i universitetit, zv rektori ose dekani i fakultetit, n rastin e ministrive pyetsorit do i prgjigjet ministri n kooperim me shefin e financs apo t departamentit t Krkimit dhe Zhvillimit nse ka nj t till). Personi i kontaktit mbledh t gjith informacionin e nevojshm nga personat prgjegjs pr t plotsuar pyetsorin. N fund pyetsori i drgohet AKTI-it.

PRKUFIZIM: CFAR SHT DHE NUK SHT KRKIM SHKENCOR DHE ZHVILLIM
Termi Krkim dhe Zhvillim mbulon tre veprimtari: Krkimin baz, krkimin e zbatuar dhe zhvillimin eksperimental. Krkimi baz quhet puna eksperimentale ose teorike e ndrmarr kryesisht pr t fituar njohuri t reja mbi bazat themelore t dukurive dhe fakteve t vrojtueshme, pa pasur parasysh ndonj zbatim apo prdorim t caktuar. Krkim i zbatuar quhet krkimi origjinal i ndrmarr pr t fituar gjithashtu njohuri t reja. Por ai sht i drejtuar kryesisht n arritjen e qllimeve ose objektivave praktike t caktuara. Zhvillim eksperimental quhet puna sistematike e ndrmarr mbi bazn e njohurive ekzistuese t fituara nga krkimi dhe/ose eksperienca praktike, q sht e drejtuar n prodhimin e materialeve, produkteve ose pajisjeve t reja, n futjen e proceseve, sistemeve dhe shrbimeve t reja, ose n prmirsimin rrnjsor t atyre t prodhuara ose t futura mpar.

VEPRIMTARIT Q DUHEN PRJASHTUAR NGA KRKIM ZHVILLIMI

Pr qllimet e vrojtimeve, Krkim Zhvillimi duhet dalluar nga nj varg i gjat veprimtarish me baz shkencore e teknologjike t lidhura me t. Kto veprimtari t tjera, t lidhura ngushtsisht me Krkim Zhvillimin nprmjet rrjedhs s informacionit si nga pikpamja e operacioneve, institucioneve dhe personelit, duhen prjashtuar, sa m shum t jet e mundur, kur bhen vrojtime/pyetsor t Krkim Zhvillimit. Pr kt qllim sipas fushave bhen kto shnime q kan pr qllim prjashtimin e ktyre veprimtarive nga Krkim Zhvillimi: N arsim dhe trajnim:t gjitha veprimtarit arsimore dhe trajnuese t personelit n shkencat natyrore, inxhinjerike, mjeksi, bujqsi, shkencat shoqrore dhe humanitare, n universitete dhe institucione t tjera t arsimit t lart dhe pas shkolls s mesme, duhen prjashtuar nga Krkim Zhvillimi. Krkimi q kryejn studentt pasuniversitar n nivelet e PhD s universiteteve duhet llogaritur si pjes e Krkim Zhvillimit. Veprimtarit e specializuara si: mbledhjet, kodimet, regjistrimet, klasifikimet, prhapja e dijeve, prkthimet, analizat dhe vlersimet, t cilat kryhen nga personeli shkencor e teknik, shrbimet bibliografike, shrbimet e patentave, shrbimet e informacionit shkencor e teknik, t prhapjes s dijeve dhe ato kshillimore si dhe konferencat shkencore duhen prjashtuar nga K&Zh me prjashtim t rastit kur ato kryhen pr qllime t mbshtetjes s K&Zh-s (psh. paraqitja e nj raporti origjinal mbi prfundimet e K&Zh duhen prfshir n K&Zh). Monitorimet duhen prjashtuar nga K&Zh, por ato vzhgime q merren n kuadr t K&Zh-s, duhen prfshir n t. Puna n spitalet universitare e njohurive mjeksore t specializuara mund t futet n K&Zh. Proceset ndihmse pr patenta nuk jan K&Zh, por patentat e lidhura direkt me projektet duhet futur n t. Puna rutin n kompjutera nuk sht K&Zh si dhe ato t zgjidhura nga projekte t mparshme. Veprimtarit q nuk jan K&Zh, por q mbshtesin K&Zh-t konsiderohen si t tilla. Po kshtu, nga Krkimi dhe Zhvillimi duhen prjashtuar: Puna e br pr mbledhjen e t dhnave statistikore dhe kontrollin cilsor t tyre. Humultimi i br nga ndrmarrjet pr krkimin e mineraleve nuk quhen K&Zh.

N t njjtn mnyr, planet e biznesit, konsulenca apo trajnimet e prgjithshme (jo t lidhura direkt me nevojat e projekteve t K&Zh) nuk duhen prfshir n K&Zh. Kritere baz pr dallimin e K&Zh-ve nga veprimtarit e lidhura me t, sht prania n K&Zh e nj elementi t dukshm risie dhe zgjidhja e pasiguris shkencore dhe/ose teknologjike, q lind kur zgjidhja e nj problemi nuk sht lehtsisht e qart pr dik t familjarizuar me bazat e njohurive dhe teknike t fushs prkatse. Nse objektivi parsor sht brja e prmirsimeve teknike n nj produkt apo proces, ather ajo pun duhet prfshir n K&Zh. Nse produkti, procesi ose prqasja n thelb jan fiksuar dhe qllimi parsor sht zhvillimi i tregut, planifikimi pr prodhim ose shtimi i prodhimit apo i sistemit t kontrollit, n at mnyr q ato t punojn normalisht nuk futet n K&Zh.

Faqe 2

1. T DHNA T PRGJITHSHME T INSTITUCIONIT

Udhzim Ne krkojm t dhna mbi statusin e universitetit apo institucionit n Dhjetor 2012. T lutem mbani parasysh q pyetsori prdoret vetm pr qllime shkencore dhe t dhnat jan konfidenciale.

1.1

IDENTIFIKIMI

A. Emri i institucionit/organizats: ......................................................................................................................................... B. Fakultetet / Departamentet (emri dhe prshkrimi i departamenteve q kryejne K&Zh dhe/ose Inovacion) ..................................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................................... C. Adresa: .................................................. ............................................................................................................................... D. Qyteti: ...................................................................... E. Emri i personit t kontaktuar: . F. Tel/Cel:................................................................................................G. Fax: ..................................................................... H. E-mail .................................................................................................

KRKIMI SHKENCOR I KRYER BRENDA INSTITUCIONIT/ORGANIZATS

2.1

Krkimi shkencor dhe zhvillimi sipas burimeve financiare

Udhzime Ktu krkohen t dhna financiare mbi buxhetin e krkim zhvillimit sipas burimeve financiare. Ju lutem plotsoni vlerat financiare shoqruar me llojin e monedhs, p.sh, 5 000 000 LEK, 100 000 EUR etj.

Lloji i Financimit
1 Vetfinancim Fondet shtetrore (Llogaritja t bhet sipas formuls: fondi i zakonshm i universitetit nga M.A.SH i shumzuar me koefiientin q prcakton pjesn e ktij fondi t prdorur pr qllime shkencore (Koha e personelit q i dedikohet krkimit shkencor, kohs ose pajisjeve t prdorura pr qllime shkencore). P.sh, 300 000 000 LEK x 0.25 = 75 000 000 LEK. Ather vlera e krkuar sht 75 000 000 LEK Fondi shtetror fonde direkte pr projekte t Krkimit dhe

Viti 2012

Viti 2011

3 4

Zhvillimit
Kompani shqiptare (vetm pr qllime Krkimi dhe Zhvillimi) a. Private b. Publike

5 6

Burime t tjera kombtare (p.sh. fondacione etj) Burime t huaja a. Programet n kuadr t BE b. Kompani t huaja c. Qeveri t huaja d. Universitete t huaja e. Fondacione t huaja f. Organizata ndrkombtare

Faqe 3

g. T tjera (specifikoni) _________________________ 7

GJITHSEJ

2.2

ANALIZA SIPAS LLOJIT T SHPENZIMEVE

Udhzime Ktu krkohen t dhna financiare mbi llojet e shpenzimeve t krkim zhvillimit. Ju lutem plotsoni t dhnat financiare shoqruar me llojin e monedhs. LLOJI I SHPENZIMEVE PR KRKIM DHE ZHVILLIM 1 Shuma 2012 Shuma 2011

Personeli (pagat, bonuset, sigurimet shoqrore, etj)

Shpenzimet kapitale (ndrtesa, pajisje etj)

T 3

tjera

(dieta,

shpenzime

operative

etj)

(Specifikoni)

_________________________________________

GJITHSEJ

2.3

ANALIZA SIPAS VEPRIMTARIVE T KRKIMIT SHKENCOR

Udhzime Ju lutemi t bni nj shprndarje n % t llojeve t aktiviteteve t Krkim Zhvillimit sipas fushave t mposhtme. Nse Krkimi Zhvillimi i sht dedikur plotsisht nj fushe t caktuar vendosni 100 % n zrin e ksaj fushe. SHKENCAT E KRKIMIT 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Shkencat Bujqsore Shkencat Humane dhe ato t Arteve Biologjia Biokimike, Gjenetike dhe Molekulare Shkencat e Biznesit, Manaxheriale dhe Kontabilitetit Inxhinieria Kimike Kimia Shkencat Kompjuterike Decision Sciences Stomatologji Earth and Planetary Sciences Shkencat Financiare, Ekonomike dhe Statistike Energji Inxhinieri Shkencat e Mjedisit Profesione t lidhura me Shndetin Imunologji dhe Mikrobiologji Materials Science Matematika Mjeksia Multidisciplinary Neuroscience Infermieri Faramceutike Astronomi Psikologji Shkenca Sociale Viti 2012 (%) Viti 2011 (%)

Faqe 4

27. Veterinari

2.4

ANALIZA SIPAS SEKTORVE T APLIKIMIT

Udhzime Ju lutemi t bni nj shprndarje n % t sektorve q mund t prfitojn nga Krkim Zhvillimet q ju keni realizuar. Psh nse Krkim Zhvillimi juaj lidhet me dy sektor ju vendosni nj shprndarje 50 % me 50% pr secilin prej sektorve ku mund t aplikohet. SEKTORT Q PRFITOJN NGA KRKIMI SHKENCOR 1) 2) 3) Bujqsia, pyjet, peshkimi Industria nxjerrse Industria prpunuese: a) Ushqime, pije, duhan b) Tekstile dhe veshje c) Industria e drurit dhe letrs d) Produktet kimike, nafts dhe kimikateve e) Makineri f) Makineri elektrike g) Pajisje transporti h) Industri prpunuese t tjera i) Energjia elektrike, furnizimi me gaz, avull dhe ajr i kondicionuar j) Furnizimi me uj, aktivitete t trajtimit dhe menaxhimit t mbeturinave Ndrtimi Tregtia me shumic dhe pakic, riparimi i automjeteve dhe motomjeteve Transporti dhe magazinimi Akomodimi dhe shrbimi ushqimor Informacioni dhe komunikacioni Aktivitete financiare dhe t sigurimit Viti 2012 (%) Viti 2011 (%)

4) 5) 6) 7) 8) 9)

10) Aktivitete t pasurive t paluajtshme 11) Aktivitete administrative dhe mbshtetje e shrbimeve 12) Aktivitete profesionale, shkencore dhe teknike 13) Administrimi publik dhe mbrotja; sigurimi social i detyrueshm 14) Arsimi 15) Shndetsia dhe aktivitete t puns sociale 16) Arte, argtim dhe lodhje 17) Aktivitete t tjera shrbimi 18) Aktivitete t organizatave dhe organizmave ndrkombtar

2.5

ANALIZA SIPAS LLOJIT T KRKIMIT SHKENCOR

Udhzim Tregoni shprndarjen n % t llojeve t Krkimit Shkencor sipas detajimeve mposht.

(%) 2012 1. Krkim shkencor baz 2. Krkim shkencor i zbatuar 3. Zhvillim eksperimental GJITHSEJ

(%) 2011

100 %

100 %

Faqe 5

2.6

SHPENZIME KRKIMI DHE ZHVILLIMI SIPAS RAJONEVE Udhzim Tregoni rajonin ku Krkimi dhe Zhvillimi kryhet. Qarku Viti 2012 (%) Viti 2011 (%)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Berat Dibr Durrs Elbasan Fier Gjirokastr Kor Kuks Lezh Shkodr Tiran Vlor GJITHSEJ

100 %

100 %

BASHKPUNIMI PR KRKIMIN DHE ZHVILLIMIN (Prgjigjet i referohen dy viteve t fundit)

Udhzim T dhnat e krkuara ktu i referohen Krkim Zhvillimit t ndrmarr nn nj ose m shum konsorciume ose bashkime secila e krijuar specifikisht pr nj projekt t vecant krkimor shkencor. Financimi mund t ndahet brenda konsorciumit ose bashkfinancohet prej burimeve t jashtme (p.sh Ministrit, Unioni Europian ose t tjera).Nse keni bashkpunuar me m shum se nj partner brenda t njjtit lloj, renditni vendet e origjins brenda t njjtit rrjesht dhe specifikoni numrin e partnerve q keni pasur. Lloji i kompanis partnere 1. Kompani 2. Institucione t arsimit t lart 3. Organizata krkimore-shkencore 4. Organizata jo qeveritare 5. T tjera (Specifikoni) __________________________ Vendi i origjins Numri sipas vendit

PATENTA Keni kyer ndonj aplikim pr patenta? Zyrat ku jan br aplikacionet (Kombtare, EPO, USPTO, t tjera) Nse po, sa? Sa vende mbulohen prej patents/ve? N cilat rajone t mposhtme shtrihet patenta/t (nr)? a) b) Vetm n nivel lokal Ballkani perndimor c) d) e) f) Evrop SHBA Japoni 5. Po 6. Po 7. Po 8. Po 9. Po 10. Po 11. Po Jo Jo Jo Jo Jo Jo Jo 12. _____ Disa prej tyre (prqindja.....) Jo Jo 1. Po Jo 2. _____ 3. _____ 4. _____

Tjetr (Specifiko ) Patenta t dhuruara Sa?

4.1 A jan patentat tuaja individuale apo t prbashkta me organizata t tjera? Po Jo 4.2 A siguroni ju fonde nga publikimi dhe reklamimi i rezultateve t krkimeve t kryera? 4.3 Po n t ardhmen mendoni se do mund t siguroni t tilla fonde?

Po Po

Faqe 6

PERSONELI

Personeli shpesh i kushtohet nj shumllojshmrie aktivitetesh. Kjo sht arsyeja pse n kt pjes t pyetsorit sht e rndsishme t dallohet midis treguesit t numrit t punonjsve dhe treguesit ekuivalent me koh t plot. Punonjs krkimor-shkencor- Numri i krkuesve q punojn pr konceptimin dhe krijimin e dijeve, produkteve, proceseve, metodave dhe sistemeve t reja. Ekuivalent me koh t plot- Koha q i dedikohet krkimit shkencor n nj vit. Njsia e matjes (nj person pr nj muaj). Pr shembull, nse n nj kompani ka 3 punonjs krkimor shkencor, nj menaxher marketingu q punon e kohs s tij n nj projekt krkimi shkencor dhe 3 njerz n departamentin e prodhimit q punojn secili e kohs s tyre pr krkim, ather ne kemi nj numr krkuesish shkencor prej 7 vetash (3+1+3=7), por ekuivalent me koh t plot jan 4 pr muaj (3x1+1x1/4+3x1/4=4), q i korrespondon 48 njerz muaj pr vit (4x12=48). Tjetr shembull: nse n nj grup krkim zhvillimi ka 3 punonjs krkimor shkencor me koh t plot. Nj prej krkuesve sht gjithashtu prgjegjs pr ti dhn asistence teknike partnerve. Kjo ndihmes i merr atij 50% t kohs pra ne kemi 3 Krkues (si numr) dhe 2.5 krkues n konceptin e Ekuivalent me Koh t Plot (FTE) n muaj. Pra 30 punonjs FTE n vit.

5.1

KLASIFIKIMI SIPAS LLOJIT: PERSONELI TOTAL N AKTIVITETIN E KRKIMIT SHKENCOR

Udhzim Krkimort jan profesionist q merren me konceptimin dhe krijimin e dijeve, produkteve, proceseve, metodave dhe sistemeve t reja dhe gjithashtu n menaxhimin e projekteve t lidhura me to. Teknikt dhe stafi ekuivalent jan personat q kan detyr kryesore t krkojn dije teknike dhe eksperienc n nj ose m shum fusha t inxhinieris, shkencave fizike dhe jets ose shkencave sociale dhe humanitare. Ata marrin pjes n krkim shkencor nprmjet kryerjes s detyrave teknike dhe shkencore q prfshijn aplikimin e koncepteve dhe metodave operacionale, normalisht nn supervizimin e krkuesve shkencor. Stafi ekuivalent kryen detyrat prkatse krkimore-shkencore nn supervizimin e krkuesve n shkencat sociale dhe humanitare. Stafi mbshtets tjetr prfshin zanatinjt e kualifikuar apo jo t kualifikuar, stafin sekretarial dhe ndihms q marrin pjes n projektet e krkimit shkencor ose direkt t lidhura me projekte t tilla.

Numri

Personeli i Krkim Zhvillimit

Ekuivalent me koh t plot (persona n muaj)

Or n dit punuar

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

Krkues shkencor Teknik dhe stafi ekuivalent Personel mbshtets GJITHSEJ

2 3 4

5.2

KLASIFIKIM SIPAS NIVELIT ARSIMOR

Udhzim Ky klasifikim zbatohet pr krkuesit shkencor, teknikt dhe stafin mbshtets n total. Ju lutem t plotsoni pr secilin nga vitet, numrin e stafit dhe numrin korespondues t Ekuivalentve me koh t plot pr secilin prej nivele t arsimit.

Faqe 7

Numri

Ekuivalent me koh t plot

Or n dit punuar

Personeli i KrkimZhvillimit

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

1 2 3 4 5 6 7

PhD/Prof.Asoc./Prof.Dr. Master ose ekuivalent t tij Arsim universitar Arsim i lart jo universitar Arsim i mesm Arsim baz GJITHSEJ

5.2.1

KLASIFIKIMI VETM PR KRKUESIT SHKENCOR

Udhzim Ky klasifikim zbatohet vetm pr krkuesit shkencor.

Numri Ekuivalent me koh t plot Or n dit punuar

Krkues shkencor

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

1 2 3 4 5 6 7

PhD/Prof.Asoc./Prof.Dr. Master ose ekuivalent t tij Arsim universitar Arsim i lart jo universitar Arsim i mesm Arsim baz GJITHSEJ

5.2.2

KLASIFIKIMI VETM PR TEKNIKT

Udhzim Ky klasifikim zbatohet vem pr teknikt dhe stafn ekuivalent t tyre.

Numri Teknik dhe stafi ekuivalent Ekuivalent me koh t plot Or n dit punuar

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

GJITHSEJ 2012 2011

FEMRA 2012 2011

1 2 3 4 5 6 7

PhD/Prof.Asoc./Prof.Dr. Master ose ekuivalent t tij Arsim universitar Arsim i lart jo universitar Arsim i mesm Arsim baz GJITHSEJ

Faqe 8

5.3

KLASIFIKIMI SIPAS DISIPLINS N AKTIVITETIN E KRKIMIT SHKENCOR

Udhzim Ky klasifikim zbatohet pr krkuesit shkencor, teknikt dhe stafni mbshtets n total. Ndryshe nga seksionet m lart, ktu krkohen detajime sipas disiplins s studimeve.

Personeli Gjithsej
1 2 3 4 5 6 7 Inxhinieri Shkenca natyrore Shkenca mjeksore Agro-shkenc Shkenca sociale Shkenca humane GJITHSEJ

Numri GJITHSEJ FEMRA

Ekuivalent me koh t plot (njerz n muaj) GJITHSEJ FEMRA

Or n dit punuar GJITHSEJ FEMRA

5.3.1

KLASIFIKIMI PR KRKUESIT SHKENCOR

Udhzim Ky klasifikim zbatohet pr krkuesit shkencor sipas disiplins s studimeve.

Krkues Shkencor

Numri GJITHSEJ FEMRA

Ekuivalent me koh t plot (njerz n muaj) GJITHSEJ FEMRA

Or n dit punuar GJITHSEJ FEMRA

1 2 3 4 5 6 7

Inxhinieri Shkenca natyrore Shkenca mjeksore Agro-shkenc Shkenca sociale Shkenca humane GJITHSEJ

9.

PARASHIKIMI PR T ARDHMEN

Shpenzime pr Krkim Shkencor

2013
____________________

2014
____________________

PUNONJS
Gjithsej Punonjs ekuivalent me koh t plot (person pr muaj) Gjithsej Punonjs ekuivalent me koh t plot (person pr muaj)

1. 2. 3.

Krkues Shkencor Teknik Personel mbshtets GJITHSEJ

Faqe 9

10. SHNIME
...................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................

Faqe 10