1

ZADACI IZ DEFORMACIJA PRI SAVIJANJU

Zadatak 1: elina greda (E=20000kN/cm2) iji je popreni presek
standardni profil T120, optereena je silom F=2kN i kontinualnim
optereenjem q=3kN/m. Odrediti ugib na sredini raspona i nagib kod A
desnog oslonca.
Reenje: Sila F na prepustu redukuje se na oslonac B i dodaje se spreg
M = F 1 = 2 1 = 2kNm . Sila u osloncu ne utie na ugib i nagib pa je:
f K = f K( q ) + f K( M ) ............(1)
= ( q ) +( M ) ..................(2)
- za gredu sa kontinualnim optereenjem (str.75): (l=4m, q=3kN/m)

f ( z =l / 2 ) =

5 ql 4
5 3 4 4 10
f K( q ) =
=
384 B
384 B
B

q
B
4m

1m

ql 3
3 43
8
(q) =
=
24 B
24 B
B

- za gredu sa spregom kod desnog oslonca (str.77): (l=4m, M=2kNm)

f ( z =l / 2 ) =

Ml 2

16 B

f K( M ) =

2 42
2
=
16 B
B

Ml
2 4 2 ,67
( M ) =
=
3B
3B
B

B = EI x = 2 10 4 366 = 732 10 4 kNcm 2

E=20000kN/cm2 ; za profil T120 (str. 72) I x = 366cm 4
10 2 8kNm 3
8 10 6 kNcm 3
Ugib: (1) f K = f K( q ) + f K( M ) = =
=
= 1,09cm
B B
B
732 10 4 kNcm 2
Nagib:
8 2,67 5,33kNm 2 5,33 10 4 kNcm 2
180
(2) = ( q ) + ( M ) = +
=
=
= 0,00728rad
= 0,417 0
4
2
B
B
B

732 10 kNcm

Zadatak 2: elina greda (E=20000kN/cm2), duine 2m, iji je popreni

presek pravougaonik osnovice 2cm i visine 10cm, optereena je silom
F=48kN. Odrediti ugib na sredini raspona.
Reenje: Za gredu sa silom na sredini (str.73):

A
l/2

l/2

(l=2m, F=-48kN zbog suprotnog smera) f max =

Savojna

krutost:

E=20000kN/cm2;

Fl 3
48 23
8
fC =
=
48 B
48B
B

pravougaoni

presek

(str.

19)

bh
2 10
B = EI x = 2 10 4 166,67 = 333,33 10 4 kNcm 2
=
= 166,67cm 4
12
12
8
8kNm 3
8 10 6 kNcm 3
fC = =
=
= 2,4cm
B
B
333,33 10 4 kNcm 2
3

Zadatak 3: elina konzola (E=20000kN/cm2), duine 1m, iji je

presek dat na slici, optereena je silom F=10kN i kontinualnim
optereenjem q=20kN/m. Odrediti ugib na kraju konzole.
f B = f B( q ) + f B( F ) ............(1)
Reenje:
- za konzolu sa silom na kraju (str.78): (l=1m, F=10kN)
f ( z =l ) =

Fl 3

3B

f B( F ) =

10 13 3,33
=
3B
B

Ugib:

A
l/2

B
l/2

9cm
6

Ix =

x
3
6

- za

2
konzolu sa kontinualnim opter. od polovine do kraja raspona (str.79): (l=1m, q=20kN/m)

f ( z =l ) =

41 ql 4
41 20 14 2,13
f B( q ) =
=
384 B
384 B
B

Savojna krutost: E=20000kN/cm2; za presek (str. 19)

BH 3 bh3 6 93 3 63
4
6
2
=
= 310,5cm 4 B = EI x = 2 10 310,5 = 6,2110 kNcm
12
12
2,13 3,33 5,46kNm3 5,46 106 kNcm3
+
=
=
= 0,88cm
Ugib: (1) f B =
B
B
B
6,21 106 kNcm 2
Ix =

A1 = bh = 1 3 = 3cm 2

3
ZADACI IZ EKSCENTRINOG NAPREZANJA
Zadatak 1: Kratak elini stub, poprenog preseka koji se sastoji od dva
pravougaonika osnovice b/2=1cm i h=3cm, pritisnut je u taki N0 ekscentrinom
aksijalnom silom F=25kN. a) Nai glavne centralne momente inercije. b) Nai
odseke neutralne ose i nacrtati je a potom sraunati vrednosti normalnog napona i
nacrtati dijagram napona.
Reenje:
presek se sastoji iz dva pravougaonika, obrasci za momente inercije
uzimaju se sa str 19.

A = 2 A1 = 6cm 2

bh 3
1 33
= 2
= 4,5cm 4
12
12
b3h

13 3

Iy = 2
+ 0,5 2 A1 = 2
+ 0,5 2 3 = 2cm 4
12

12

Ix = 2

I1 4,5
=
= 0,75cm 2
A
6
I
2
I 2 = I min = I y = 2cm 4 i22 = 2 = = 0,33cm 2
A 6
Koordinate napadne take N0: u0=0 , v0=1,5cm
i22
i12
0,33
0,75
a
=

b
=

=
= 0,5cm
Odseci neutralne ose: 0
0
u0
0
v0
1,5
I1 = I max = I x = 4,5cm 4 i12 =

F v v0 u u 0
F v v0 u 0
F v v0
1 + 2 + 2 = 1 + 2 + 2 = 1 + 2
A
A
A
i1
i2
i1
i2
i1
F v v
25 1,5 1,5
kN
= 1 + 2 0 = 1 +
= 16 ,67
= 166 ,7 MPa

A
6
0 ,75
i1
cm 2

Raunanje napona: =

N0

A =

F v v0
25 ( 1,5) 1,5
kN
= 8,33 2 = 83,3MPa
1 + 2 = 1 +

A
6
0 ,75
i1
cm

Zadatak 2: Kratak elini stub, prikazanog poprenog preseka (standardni profil I20), pritisnut je u
taki N0 ekscentrinom aksijalnom silom F=80kN. Nai odseke neutralne ose i nacrtati je a potom
sraunati vrednosti normalnog napona i nacrtati dijagram napona.
Reenje: Podaci za popreni presek uzimaju se sa str. 71 za presek I20:
h = 200mm = 20cm
A = 33,5cm 2
I x = 2140cm 4
I y = 117cm 4 .
4
I x = 117cm 4
Poto je presek zaokrenut u odnosu na poloaj u tablicama bie: I y = 2140cm
I1 2140
=
= 63,88cm 2
A
33,5
I
117
= I x = 117cm 4 i22 = 2 =
= 3,49cm 2
A 33,5

I1 = I max = I y = 2140cm 4 i12 =

I 2 = I min

Koordinate napadne take N0: u0=0 , v0=10cm

4
Odseci neutralne ose: a0 =

2
2

i
3,49
i2
63,88
=
= b0 = 1 =
= 6,4cm
u0
0
v0
10

F v v0 u 0
F v v0
1 + 2 + 2 = 1 + 2
A
A
i1
i2
i1
F v v
80 10 10
kN
= 1 + 2 0 =
1+
= 6,12
= 61,2MPa

A
33,5 63,88
i1
cm 2

Raunanje napona: =

N0

A =

F v v0
80 ( 10) 10
kN
1+
= 1,35 2 = 13,5MPa
1 + 2 =

A
33,5
63,88
i1
cm

Reenje:
A = bh = 2 3 = 6cm 2

Ix =

bh
23
=
= 4,5cm 4
12
12
3

Iy =

b h 2 3
=
= 2cm 4
12
12
3

I1 4,5
=
= 0,75cm 2
A
6
I
2
I 2 = I min = I y = 2cm 4 i22 = 2 = = 0,33cm 2
A 6
Koordinate napadne take N0:
u0=0,5cm , v0=1cm
Odseci neutralne ose:
i2
0,33
a0 = 2 =
= 0,66cm
u0
0,5
I1 = I max = I x = 4,5cm 4 i12 =

i12
0,75
=
= 0,75cm
v0
1
Najudaljenije su take A i B:
uA=1cm, vA=1,5cm,
uB=-1cm, vB=-1,5cm
b0 =

Raunanje napona:
F v v u u
25 1,5 1 1 0,5
kN
A = 1 + A 2 0 + A 2 0 = 1 +
+
= 18,81 2 = 188,1MPa

A
i1
i2
6 0,75 0,33
cm

F vB v0 uB u0
25 ( 1,5) 1 ( 1) 0,5
kN
+
= 10,48 2 = 104,8MPa
1 + 2 + 2 = 1 +

A
i1
i2
6
0,75
0,33
cm
Jezgro preseka:
i22
0,33
i12
0,75
= 0 v1 = =
= 0,5cm
n1-n1: a1 = b1 = 1,5cm u1 = =
a1

b1
1,5
N1(0; 0,5)
tangenta n3-n3 je simetrina sa n1-n1 pa je N3(0; -0,5)

B =

n2-n2:

5
Zadatak 3: Kratak elini stub, prikazanog poprenog preseka (b=2cm, h=3cm),
pritisnut je u taki N0 (0,5;1) ekscentrinom aksijalnom silom F=25kN. a) Nai
glavne centralne momente inercije. b) Nai odseke neutralne ose i nacrtati je a
potom sraunati vrednosti normalnog napona i nacrtati dijagram napona. c)
Odrediti temena jezgra preseka.

i22
i2
0,75
= 0,33cm v2 = 1 =
=0
a2
b2

tangenta n4-n4 je simetrina sa n2-n2 pa je N4(0,33; 0)

a2 = 1cm b2 =

N2(-0,33; 0)

u2 =

6
ZADACI IZ STATIKI NEODREENIH NOSAA
Zadatak 1: Dati statiki neodreeni nosa, raspona l=2m, optereen je
kontinualnim optereenjem q=20kN/m. Odrediti prekobrojnu nepoznatu
reaktivnu silu metodom superpozicije. Zatim odrediti ostale nepoznate
reaktivne sile.

q
l/2

l/2

n = 3 ; j = 2 k = n j = 3 2 =1
Reenje:
Metoda superpozicije
Uklanjanja se pokretni oslonac C i dodaje vertikalna sile FC koja treba da
sprei pomeranje u vertikalnom pravcu kao kada je oslonac C postojao.
(F )
Dopunska jednaina: f C = 0 f C( q ) + f C C = 0 .......(1)
- za gredu optereenu kontinualnim optereenjem (str.75):

f C( q ) =

5 ql 4 5 20 2 4 4,17
=
=
384 B
384 B
B

- za gredu optereenu silom na polovini raspona

(str.73):
Fl 3
(FC ) 23
0,167 FC
f C( FC ) =
=
=
48 B
48 B
B
(zamenjeni su podaci: l = 2m, q = 20kN / m, F = FC )
(1)

4,17 0,167 FC
4,17

= 0 / B 4,17 0,167 FC = 0 FC =
= 25kN
B
B
0,167

Statiki uslovi ravnotee (sa poetne slike), uzimajui da je Fq = q l = 20 2 = 40kN :

M A = 0, FB 2 + FC 1 Fq 1 = 0.......(1)
Yi = 0, FA Fq + FC + FB = 0 ......(2)
(1) 2 FB + 25 40 = 0 2 FB 15 = 0

2 FB = 15

( 2) FA 40 + 25 + 7,5 = 0 FA 7,5 = 0

A
l/2

B
l/2

FB =

15
= 7,5kN
2

FA = 7,5kN

Zadatak 2: Dati statiki neodreeni nosa, raspona l=4m, optereen je

kontinualnim optereenjem q=2kN/m. Odrediti prekobrojnu nepoznatu
reaktivnu silu metodom superpozicije. Zatim odrediti ostale nepoznate
reaktivne sile.

n = 3 ; j = 2 k = n j = 3 2 =1
Reenje:
Metoda superpozicije
Uklanjanja se pokretni oslonac B i dodaje vertikalna sile F B koja treba
da sprei pomeranje u vertikalnom pravcu kao kada je oslonac B
postojao.
(F )
Dopunska jednaina: f B = 0 f B( q ) + f B B = 0 .......(1)

- za konzolu optereenu silom na kraju

raspona (str.78):
Fl 3 ( FB ) 43
21,33FB
f B( FB ) =
=
=
3B
3B
B
- za konzolu optereenu kontinualnim optereenjem (str.79):
41 ql 4 41 2 4 4 54,67
=
=
384 B
384 B
B
(zamenjeni su podaci: l = 4m, q = 2kN / m, F = FB )
f B( q ) =

7
54,67 21,33FB
54,67

= 0 / B 54,67 21,33FB = 0 FB =
= 2,56kN
B
B
21,33
l
Statiki uslovi ravnotee (sa poetne slike), uzimajui da je Fq = q = 2 2 = 4kN :
2
M A = 0, M A + FB 4 Fq 3 = 0.......(1)

(1)

Yi = 0, FA Fq + FB = 0 ......( 2)
(1) M A + 10,24 12 = 0 M A 1,76 = 0
M A = 1,76kNm
( 2) FA 4 + 2,56 = 0 FA 1,44 = 0 FA = 1,44kN

Zadatak 3: Dati statiki neodreeni nosa, raspona l=4m, optereen je

kontinualnim optereenjem q=10kN/m. Odrediti prekobrojnu nepoznatu A
reaktivnu silu metodom tri momenta. Zatim odrediti ostale nepoznate
reaktivne sile.
Reenje:

n = 3 ; j = 2 k = n j = 3 2 =1

Metoda tri momenta

Poto je k=1, potrebno je formirati jednu gredu na tri oslonca i napisati
jednainu:
M l ll + 2M s ( ll + ld ) + M d ld = 6 B( d l )

Ml = 0

M s = MC

Md = 0

0 2 + 2M C ( 2 + 2 ) + 0 2 = 6 B d

(q)

0 .........(1)

Za desnu gredu (koristei izraz za nagib sa str. 75):

=
(1) 8M C = 6 B

80
24 B

ql 3
,
24 B

ld = 2 m ( q ) =

8M C = 20

MC =

10 23
80
=
24 B
24 B

20
= 2,5kN
8

Za levu gredu AC moe se pisati:

M C = 0 , M C + FA 2 = 0
2 ,5 + 2 FA = 0 2 FA = 2,5

FA =

2 ,5
= 1,25kN
2

Statiki uslovi ravnotee (sa poetne slike),

l
= 10 2 = 20kN :
2
M B = 0, FA 4 + FC 2 Fq 1 = 0.......(1)

uzimajui da je Fq = q

Yi = 0, FA Fq + FC + FB = 0 ......( 2)
(1) 5 + 2 FC 20 = 0 2 FC 25 = 0

25
= 12,5kN
2
FB = 8,75kN

2 FC = 25

(2) 1,25 20 + 12,5 + FB = 0 FB 8,75 = 0

FC =

q
l/2

B
l/2