Modul Kemahiran Proses Sains KSSR Tahun 4

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
Kurikulum Standard Sekolah Rendah

MODUL PENGAJARAN & PEMBELAJARAN
PENDEKATAN INKUARI
MELALUI
KEMAHIRAN PROSES
SAINS
TAHUN 4
Terbitan
Bahagian Pembangunan Kurikulum
2013
Cetakan Pertama 2013
Kementerian Pelajaran Malaysia
Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian
artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa-apa juga bentuk dan dengan
cara apa-apa jua sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara
lain sebelum mendapat kebenaran bertulis daripada Pengarah, Bahagian
Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia, Aras 4-8, Blok E9,
Parcel E, Kompleks Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya.
KANDUNGAN

Muka Surat

Rukun Negara v
Falsafah Pendidikan Kebangsaan vi
Falsafah Pendidikan Sains Negara vii
Prakata viii
Latar Belakang 1
Matlamat 2
Objektif 2

Kemahiran Proses Sains

Memerhati 5

Mengelas 21

Mengukur dan Menggunakan Nombor 39

Membuat nferens 57

Meramal 71

Berkomunikasi 89

Menggunakan Perhubungan Ruang
dan masa 109

Mentafsir data 119

Mendefinisi secara operasi 137

Mengawal pemboleh ubah 157

Membuat hipotesis 173

Mengeksperimen 191

Penyumbang 209

v
RUKUN NEGARA
BAHAWASANYA negara kita Malaysia mendukung
cita-cita untuk mencapai perpaduan yang lebih
erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya;
memelihara satu cara hidup demokratik; mencipta
masyarakat yang adil bagi kemakmuran negara
yang akan dapat dinikmati bersama secara adil
dan saksama; menjamin satu cara yang liberal
terhadap tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya
dan berbagai-bagai corak; membina satu
masyarakat progresif yang akan menggunakan
sains dan teknologi moden;
MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan
menumpukan seluruh tenaga dan usaha kami untuk
mencapai cita-cita tersebut berdasarkan atas prinsip-
prinsip yang berikut:
KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN
KESETIAAN KEPADA RAJ A DAN NEGARA
KELUHURAN PERLEMBAGAAN
KEDAULATAN UNDANG-UNDANG
KESOPANAN DAN KESUSILAAN
v
Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha
berterusan ke arah lebih
memperkembangkan potensi individu
secara menyeluruh dan bersepadu untuk
melahirkan insan yang seimbang dan
harmonis dari segi intelek, rohani, emosi
dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan
kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah
bertujuan untuk melahirkan warganegara
Malaysia yang berilmu pengetahuan,
berketerampilan, berakhlak mulia,
bertanggungjawab dan berkeupayaan
mencapai kesejahteraan diri serta
memberikan sumbangan terhadap
keharmonian dan kemakmuran keluarga,
masyarakat dan negara.
vi
Selaras dengan Falsafah
Pendidikan Kebangsaan,
pendidikan sains di Malaysia
memupuk budaya Sains dan
Teknologi dengan memberi
tumpuan kepada perkembangan
individu yang kompetitif, dinamik,
tangkas dan berdaya tahan serta
dapat menguasai ilmu sains dan
keterampilan teknologi.
PRAKATA
Pelaksanaan KSSR dalam transformasi kurikulum memberi penekanan kepada pengetahuan
dan ke mahiran. S elain dar i i tu st rategi pe ngajaran da n pe mbelajaran y ang ber kesan dan
sesuai dengan kehendak pendidikan masa kini dan masa depan j uga tur ut di beri per hatian
dalam menghasilkan insan yang berpemikiran kritis, analitis, kreatif dan inovatif sesuai dengan
hasrat KSSR
Kurikulum Sai ns KSSR me mberi pen ekanan ke pada p enguasaan ke mahiran sai ntifik i aitu
kemahiran manipulatif dan kemahiran proses sains. Penerapan ketiga-tiga komponen ini tidak
dijalankan secar a ber asingan te tapi i anya har uslah dijalankan s ecara b eriringan. Se bagai
usaha dalam membantu guru memahami dan menerapkan kemahiran pr oses sai ns semasa
pengajaran dan pembelajaran, Bahagian Pembangunan Kurikulum telah menghasilkan modul
ini dalam mendedahkan guru strategi yang boleh digunakan.
Modul i ni boleh membantu g uru dalam mempelbagaikan ka edah pe ngajaran da n
pembelajaran y ang ber kesan d an m enyeronokkan dal am menerapkan ke mahiran pr oses
sains kepada murid mereka.
Bahagian P embangunan K urikulum merakamkan seti nggi-tinggi peng hargaan dan t erima
kasih kepada semua yang terlibat dengan penyediaan modul dan juga mereka yang menguji
rintis modul ini. Semoga modul yang dihasilkan ini dapat dimanfaatkan oleh semua pihak yang
berkepentingan.
Pengarah
Bahagian Pembangunan Kurikulum
Kementerian Pelajaran Malaysia
1
LATAR BELAKANG
Matlamat kurikulum Sains sekolah rendah adalah untuk melengkapkan murid dengan ilmu
pengetahuan sains, kemahiran saintifik serta sikap saintifik dan nilai murni. Adalah
diharapkan murid ini akan menjadi individu yang akan menyumbang ke arah
pwembentukan masyarakat berbudaya sains dan teknologi, bersifat ikram, dinamik,
progresif, bertanggungjawab terhadap alam sekeliling dan mengagumi penciptaan alam.
Sains di peringkat sekolah rendah menekankan pendekatan inkuiri melalui pelbagai
aktiviti bagi membolehkan murid memperoleh pengetahuan tentang sesuatu konsep.
Sekiranya murid dilibatkan dalam aktiviti ini secara aktif, ia akan menimbulkan minat dan
keseronokan dalam mempelajari sains. Ia juga menjuruskan murid ke arah pemikiran yang
kritis, analitis, kreatif dan inovatif sesuai dengan hasrat KSSR.
Guru yang mengamalkan pendekatan yang berorientasikan memberitahu akan
menghasilkan murid yang hanya berkemahiran mengikut arahan tanpa memahami apa
yang mereka lakukan. J ika keadaan ini berlaku, hasrat kurikulum yang menghasilkan
murid yang menguasai kemahiran proses sains dan kemahiran berfikir akan gagal, kerana
murid yang dihasilkan hanya murid hanya tahu mengikut arahan tanpa boleh berfikir
secara kritis, kreatif dan inovatif.
Cabaran utama yang perlu ditangani dalam merealisasikan hasrat untuk meningkatkan
penguasaan kemahiran saintifik adalah kefahaman guru itu sendiri tentang kemahiran
proses sains serta keupayaan mereka mengaplikasikannya dalam pengajaran dan
pembelajaran. Guru-guru sains yang terlatih faham dan tahu tentang kemahiran proses
sains tetapi mereka menghadapi masalah dalam menerapkan kemahiran ini kepada murid
mereka.
Penguasaan murid dalam kemahiran proses sains boleh diterapkan melalui pelbagai
pendekatan mengikut kesesuaian dan dirancang dengan teliti oleh guru. Salah satu
pendekatan yang baik dalam menerapkan kemahiran proses sains ini adalah pendekatan
berorientasikan proses yang mana murid itu sendiri mendapatkan pengetahuan sains
melalui proses yang mereka lalui. Murid seharusnya sedar apa yang mereka lakukan
(metakognisi) supaya mereka berupaya menggunakan kemahiran ini dalam situasi yang
lain juga.
Dokumen Standard Kurikulum Sains Tahap 2 KSSR dalam transformasi kurikulum,
mengandungi tema Pengenalan kepada Sains dalam kurikulum sains yang menjadikan
setiap kemahiran proses sains sebagai standard pembelajaran yang perlu dikuasai oleh
murid secara eksplisit. Modul ini merupakan satu usaha Bahagian Pembangunan
Kurikulum dalam merealisasikan hasrat yang tersurat dalam Dokumen Standard
Kurikulum Sains. Modul ini memberi penjelasan tentang kemahiran proses sains untuk
dijadikan panduan kepada guru dalam merangka dan melaksanakan pengajaran dan
pembelajaran sains yang berorientasikan penguasaan kemahiran proses sains dan
lembaran kerja untuk murid.
2
Modul Kemahiran Proses Sains bagi Tahun 5 ini merangkumi semua kemahiran
proses sains seperti yang tersurat di dalam Dokumen Standard Kurikulum Sains Tahun 5
iaitu memerhati, mengelas, mengukur menggunakan nombor, membuat inferens,
meramal, berkomunikasi, menggunakan perhubungan ruang dan masa, mentafsir
maklumat, mendefinisi secara operasi, mengawal pembolehubah, membuat hipotesis dan
mengeksperimen.
MATLAMAT
Modul ini digubal dengan tujuan untuk memberi penjelasan tentang kemahiran proses
sains bagi membantu guru dalam menerapkan kemahiran proses sains dengan lebih
berkesan supaya murid boleh menguasainya.
OBJ EKTIF
Selepas menggunakan modul ini:
Guru dapat:
Memahami pengertian setiap kemahiran proses sains.
Mengetahui ciri-ciri bagi setiap kemahiran proses sains
Merangka strategi pengajaran dan pembelajaran yang berorientasikan penguasaan
kemahiran proses sains supaya murid sedar kemahiran yang sedang dipelajari.
Selepas menjalankan aktiviti yang terdapat dalam modul ini:
Murid dapat
Menguasai kemahiran proses sains.
Meyedari proses yang berlaku semasa mereka menjalankan kemahiran proses
sains.
Membuat penilaian kendiri tentang pemahaman mereka kemahiran proses sains
yang mereka jalankan.
KANDUNGAN
Kandungan modul ini telah direkabentuk mengikut setiap kemahiran proses sains. Di
dalam setiap kemahiran proses sains, penulisan modul ini disusun mengikut format
berikut;
Petunjuk
- Dalam bahagian ini, dinyatakan ciri-ciri yang merupakan petunjuk kepada
kemahiran proses sains yang sedang dikuasai oleh murid. Ia juga menjadi
panduan kepada guru untuk melihat sama ada mereka menerapkan kemahiran
proses sains yang dihasratkan dengan betul. Petunjuk ini jugak boleh digunakan
oleh murid untuk membuat penilaian kendiri tentang penguasaan mereka.
3
Pelaksanaan
- Dalam bahagian ini, dikemukakan contoh rancangan pengajaran sebagai
panduan untuk guru melaksanakan pengajaran dan pembelajaran bagi
mencapai sesuatu kemahiran proses sains. Rancangan pengajaran harian ini
ditulis dalam format seperti mana yang telah dicadangkan dalam KSSR.
Penggunaan format ini akan memudahkan guru menulis rancangan pengajaran
harian mereka di dalam buku rekod mengajar. Ia juga sebagai panduan untuk
guru merangka starategi pengajaran dan pembelajaran yang lain yang
berorientasikan penguasaan kemahiran proses sains.
Lembaran
- Dalam bahagian ini, disediakan Lembaran Penyiasatan dan Lembaran Kerja.
Lembaran Penyiasatan digunakan oleh murid dalam menjalankan eksperimen
atau aktiviti. Manakala Lembaran Kerja disediakan untuk murid menguji tahap
kefahaman mereka sendiri terhadap kemahiran proses sains. Kedua-dua jenis
lembaran ini boleh digunakan sebagai instrumen untuk menjalankan pentaksiran
berasaskan sekolah kerana ianya dibina berdasarkan standard pembelajaran
yang terdapat di dalam dokumen standard kurikulum.
Penilaian Kendiri
- Dalam bahagian ini, satu pernyataan dikemukakan bagi membuat rumusan
tentang apa yang telah murid pelajari. Ia juga merupakan refleksi kepada murid
berkaitan kefahaman mereka tentang kemahiran proses sains yang mereka
jalankan pada hari itu. Di akhir aktiviti yang dijalankan, murid boleh membuat
penilaian kendiri tentang pembelajaran mereka pada hari itu.
Penilaian Kerja Amali
- Dalam bahagian ini, konstruk penilaian PEKA disediakan untuk tujuan penilaian
PEKA secara serentak selepas satu-satu kemahiran proses sains itu diajar. Ini
dapat membantu guru dalam menjalankan PEKA.

BAB 1
MEMERHATI

KEMAHIRAN PROSES SAINS
MEMERHATI
7

Menggunakan deria dengan berkesan.
Mengenal pasti ciri umum sekumpulan item.
Mengenal ciri yang ganjil atau yang mempunyai kelainan.
Memperihal perbezaan dan persamaan yang dikesan.
Memperihal perubahan yang berlaku.
Mengenal pasti pola atau tertiban fenomena yang berlaku.
Menggunakan alat bagi membantu deria untuk membuat kajian terperinci.
STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

3.0 PROSES HIDUP MANUSIA
3.5 Memahami tabiat yang
boleh mengganggu proses
hidup manusia.
3.5.2 Menerangkan kesan tabiat yang mengganggu
proses hidup seperti :
- Memudaratkan kesihatan
- Mengganggu tumbesaran
- Melambatkan gerak balas terhadap
ransangan
Mata pelajaran : Sains
Kelas : 4 J ed
Tema/Tajuk : Sains Hayat
Masa : 60 minit
Standard Pembelajaran : 3.5.2
Menggunakan deria penglihatan, pendengaran, sentuhan, rasa atau bau untuk
mengumpulkan maklumat tentang objek atau fenomena.
MEMERHATI
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
MEMERHATI

8

Objektif Pembelajaran : Diakhir pengajaran dan pembelajaran murid dapat :
o Menyatakan kesan rokok kepada kesihatan
kesihatan.
o Menerangkan bahawa merokok mengganggu
tumbesaran bayi dalam kandungan.
KPS : Memerhati
Aktiviti P&P :
1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan bertiga hingga empat ahli.
2. Setiap kumpulan akan menyediakan susunan radas seperti di bawah :
3. Murid dikehendaki membuat pemerhatian awal terhadap kapas di dalam botol.
4. Murid dikehendaki memicit botol A dan B secara perlahan berulang kali selama
1 minit.
5. Murid membuat pemerhatian terhadap kapas selepas penyiasatan.
6. Guru bersoal jawab dengan murid tentang aktiviti yang telah dijalankan.
Nyatakan tujuan aktiviti memicit botol A dan B.
Nyatakan warna kapas dalam botol A dan B sebelum ujikaji.
Nyatakan bau kapas dalam botol A dan B sebelum ujikaji.
Nyatakan warna kapas dalam botol A dan B selepas ujikaji.
Nyatakan bau kapas dalam botol A dan B selepas ujikaji.
7. Murid melengkapkan lembaran penyiasatan.
Botol A Botol B
Straw
Botol
plastik
Bebola
kapas
Plastesin
Plastesin
Rokok
Botol
plastik
Bebola
kapas
MEMERHATI

9

8. Guru membimbing murid untuk membuat kesimpulan terhadap tabiat yang
mengganggu proses hidup .
9. Murid menjawab lembaran kerja yang diberikan.
EMK : Kreativiti dan Inovatif
Bahan Bantu Belajar : 1 batang staw, 1 batang rokok, 2 botol plastik, 2
bebola kapas, mancis, plastesin dan video
Penilaian P&P : Lembaran kerja penyiasatan dan Lembaran kerja
MEMERHATI
1u

Tajuk : Menerangkan kesan tabiat merokok memudaratkan kesihatan
Arahan :
1. Aktiviti adalah berpusatkan murid (berkumpulan)
2. Menyatakan pemerhatian pada sebelum dan selepas ujikaji.
3. Lengkapkan jadual, berdasarkan hasil ujikaji.

Lengkapkan jadual di bawah berdasarkan ujikaji anda :
Botol Warna kapas sebelum ujikaji Warna kapas selepas ujikaji
A
B
Botol Bau kapas sebelum ujikaji Bau kapas selepas ujikaji
A
B
a. Nyatakan pemerhatian anda selepasujikaji dijalankan
.................................................................................................................
.................................................................................................................
b. Ramalkan pemerhatian anda sekiranya bekas B ditambah dengan
sebatang lagi rokok
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
LEMBARAN PENYIASATAN
MEMERHATI
11

c. Nyatakan 4 tabiat lain yang menjejaskan kesihatan.
a. ............................................
b. ............................................
c. ............................................
d. ............................................
Saya telah membuat pemerhatian :
dengan menggunakan pelbagai deria dengan berkesan
kenal pasti ciri umum sekumpulan item
mengenal ciri yang ganjil atau yang mempunyai kelainan
memperihalkan perbezaan dan persamaan yang dikesan
memperihalkan perubahan yang berlaku
mengenal pasti pola atau tertiban fenomena yang berlaku
menggunakan alat bagi membantu deria untuk membuat kajian terperinci
Saya membuat pemerhatian dengan menggunakan deria
sentuhan dengan berkesan dan seterusnya memperihalkan
tentang perubahannya.
MEMERHATI
12

K1,K4
Tajuk : Kesan tabiat yang mengganggu proses hidup.
Arahan : Lengkapkan peta minda di bawah.
LEMBARAN KERJ A
Merokok
Penyalahgunaan
dadah
Menghidu gam
MEMERHATI
1S

Saya memperihalkan perubahan yang berlaku melalui pemerhatian.
Minuman
alkohol
MEMERHATI
14


7.0 SIFAT BAHAN
7.2 Memahami sifat-sifat
bahan
7.2.5 Mengenal pasti sifat bahan dari segi
kebolehan mengalirkan haba iaitu konduktor
atau penebat haba dengan menjalankan
aktiviti.
Kelas : 4 Azam
Tema/Tajuk : Sains Bahan
Masa : 60 minit
Objektif Pembelajaran : Diakhir pengajaran dan pembelajaran, murid dapat:
o Mengenal pasti kebolehan bahan mengalirkan haba dan tidak boleh mengalirkan
haba.
o Menyatakan bahan yang boleh mengalirkan haba ialah konduktor dan bahan tidak
mengalirkan haba ialah penebat haba.
o Menggunakan deria sentuhan dalammembuat pemerhatian
o Memperihalkan perubahan melalui pemerhatian
KPS : Memerhati
Aktiviti P&P :
1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan 5-6 orang setiap satu.
2. Guru mengagihkan radas dan bahan kepada kumpulan.
3. Setiap gelas diisikan dengan air panas yang sama banyak.
4. Murid meletakkan pembaris kayu dalam bekas A, pembaris plastik dalam bekas B
dan pembaris besi dalam bekas C.
MEMERHATI
1S

5. Selepas satu minit murid dikehendaki memegang hujung pembaris tersebut dan
mencatatkan hasil pemerhatian dalam jadual yang disediakan.
6. Murid melengkapkan lembaran penyiasatan.
7. Guru bersoal jawab dengan murid tentang aktiviti yang dijalankan :
a. Pembaris yang manakah panas?
b. Pembaris yang manakah tidak panas?
8. Guru membimbing murid menyatakan bahan yang mengalirkan haba merupakan
konduktor manakala bahan yang tidak mengalirkan haba adalah penebat haba.
Bahan Bantu Belajar : 3 jenis pembaris (plastik, kayu dan besi), gelas kaca, air
panas
Bekas A Bekas B Bekas C
Pembaris
kayu
Pembaris
plastik
Pembaris
besi
MEMERHATI
16

K1,K2,K3,K4
Tajuk : Konduktor dan Penebat Haba
Arahan : Lengkapkan soalan-soalan dibawah dengan jawapan yang betul

Tandakan ( ) pada ruangan yang disediakan :
Jenis pembaris Panas
tidak
Panas
kayu
Plastik
Besi
a. Nyatakan pemerhatian anda berdasarkan eksperimen di atas.
..............................................................................................................
b. Senaraikan objek lain yang boleh mengalirkan haba (konduktor) dan yang
tidak boleh mengalirkan haba (penebat)
Konduktor haba Penebat haba
1.
2.
3.
1.
2.
3.
Saya membuat pemerhatian dengan menggunakan deria
sentuhan dengan berkesan dan seterusnya memperihalkan
tentaang perubahannya.
MEMERHATI
17

K1,K4
Tajuk : Memerhatikan
Arahan : J awab soalan di bawah.
1. Iswan menggunakan sudu kaca untuk mengacau secawan kopi panas,
Khairul pula menggunakan sudu tembaga untuk melakukan perkara yang
sama.

a. Nyatakan pemerhatian anda berdasarkan ujikaji di atas :
i. J ari siapakah yang akan berasa panas?.
_________________________________________________________________
ii. Bahan yang manakah merupakan konduktor haba?
_________________________________________________________________
iii. Bahan yang manakah merupakan penebat haba?
_________________________________________________________________
Saya memperihalkan perubahan yang berlaku melalui pemerhatian

LEMBARAN KERJ A
Sudu tembaga Sudu kaca
MEMERHATI
18

Saya memperihalkan perubahan yang berlaku melalui pemerhatian
PENILAIAN KENDIRI
19
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
KONSTRUK MARKAH KRITERIA PENCAPAIAN
(/) atau (x)
K1- Menyatakan ciriciri objek dan situasi
dengan tepat menggunakan kelima
lima deria.
SPS 1
Memerhati 4
K2- Menyatakan ciri ciri objek dan
situasi dengan tepat menggunakan alat
yang betul untuk membantu deria.
situasi dengan jujur.
situasi berdasarkan urutan yang betul.
3 K1, K2 dan K3
2 K1 dan K2
1 K1 dengan bimbingan
SKOR
PENILAIAN KENDIRI PENILAIAN KENDIRI
PENILAIAN KERJ A AMALI

BAB 2
MENGELAS

MENGELAS
2S
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mengumpul berdasarkan sifat sepunya.
Menerangkan ciri sepunya yang digunakan untuk pengelasan.
Menggunakan ciri lain untuk mengumpul objek-objek.
Mengumpulkan objek-objek dalam pelbagai cara sehingga peringkat
terakhir.

4.0 PROSES HIDUP HAIWAN
4.1 Mengetahui organ
pernafasan haiwan
4.1.1 Mengenal pasti organ pernafasan bagi haiwan
melalui pemerhatian haiwan sebenar atau
pelbagai media iaitu:
peparu contoh kucing, burung, buaya,
katak, paus.
insang contoh ikan, berudu,ketam,
udang.
kulit lembap contoh katak, cacing, siput
babi.
spirakel contoh lipas, belalang, rama-
rama, beluncas.
Menggunakan pemerhatian untuk mengasing dan mengumpulkan objek atau
fenomena berdasarkan ciri yang sama.
MENGELAS
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
MENGELAS
24
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kelas : 4 Gagah
Tema/Tajuk : Sains Hayat/ Haiwan
Masa : 60 minit
Objektif Pembelajaran : Pada akhir pengajaran dan pembelajaran, murid
dapat:
o Mengenal pasti organ pernafasan haiwan .
o Mengelas haiwan berdasarkan organ pernafasan .
o Mengumpul haiwan berdasarkan ciri sepunya organ
pernafasan.
o Membuat penilaian kendiri tentang penguasaan
kemahiran mengelas.
KPS : Mengelas
Aktiviti P&P :
1. Guru membimbing murid mengenal pasti organ pernafasan haiwan.
2. Lapan orang murid dipilih dan dipakaikan kad bergambar / topeng haiwan.
Contoh:
3. Guru memberi arahan:
i). Empat orang murid lagi diminta memakai tanda nama organ pernafasan
dan dijadikan stesen organ pernafasan .
Contoh : peparu , insang, kulit lembap dan spirakel.
ii). Murid yang memakai topeng haiwan diminta bergerak menuju kepada
stesen organ pernafasan yang betul.
Guru bertanya soalan kepada beberapa orang murid;
a. Mengapakah kamu memilih stesen berkenaan?
Jawapan murid: Kerana cacing bernafas menggunakan kulit lembap untuk
bernafas.
kucing
ikan cacing
katak buaya
lipas
belalang
siput
MENGELAS
2S
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
iii). Guru memilih empat orang murid yang lain pula memakai tanda nama
haiwan seperti contoh berikut : berudu , arnab , lintah dan rama-rama.
iv). Murid tersebut diminta bergerak menuju kepada stesen dan haiwan yang
mempunyai organ pernafasan yang sama.
Guru bertanya soalan ;
a) Berikan ciri sepunya yang terdapat dalam kumpulan kamu ?
Jawapan murid : Haiwan ini menggunakan organ pernafasan peparu.
v). Guru mengedarkan lembaran kerja kepada murid untuk membuat penilaian
kendiri.
vi). Guru membimbing murid membuat kesimpulan mengenai organ pernafasan
haiwan.
EMK : Kemahiran berfikir dan kreativiti
Bahan Bantu Belajar : Semua murid, kad bergambar/topeng haiwan dan
tanda nama organ pernafasan .
Penilaian P&P : Lembaran Penyiasatan, Lembaran kerja 1 dan
Lembaran kerja 2
MENGELAS
26
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
K14,K15
Tajuk : Bagaimana Saya Bernafas?
Bahan : Model haiwan, mounting board, gam, pen marker, kertas
warna
Arahan :
1. Murid dibahagikan kepada kumpulan.
2. Murid dibekalkan model-model haiwan, mounting board, gam,
marker dan kertas warna.
3. Murid membuat label organ pernafasan berdasarkan kertas
warna yang berbeza dan melekatkan label di atas mounting
board yang diberikan.
4. Murid diminta mengelaskan model-model haiwan yang diberi
mengikut organ pernafasan yang dilabelkan di atas mounting
board.
MENGELAS
27
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ii.Pemboleh ubah bergerak balas.
..................................................................................................
iii. Pemboleh ubah dimalarkan.
..................................................................................................
b. Nyatakan hipotesis bagi penyiasatan ini.

............................................................................................................................................
..................................................................................................................
Saya telah membuat hipotesis dengan mengenalpasti :
Pembolehubah dimanipulasi
Pembolehubah bergerakbalas
Pembolehubah dimalarkan
Apa yang diperhati
Apakah Inferens berdasarkan pemerhatian
Menghubungkan pembolehubah dimanipulasi dan bergerakbalas

Organ
pernafasan
haiwan

P aru-paru

I nsang

K ul i t l embap Spirakel
LAMPIRAN
MENGELAS
28
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
K14,K15
Tajuk : Pengelasan Haiwan
Arahan : Kelaskan haiwan di bawah mengikut organ pernafasan yang
betul.
Nyatakan organ pernafasan yang digunakan bagi setiap
kumpulan.
Saya telah membuat pengelasan dengan mengenalpasti :
Ciri sepunya haiwan
Mengumpul berdasarkan sifat sepunya
Saya mengelas dengan mengasing dan mengumpulkan
haiwan berdasarkan organ pernafasan mereka.

LEMBARAN KERJ A
MENGELAS
29
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------- -- -- -- ----- -- ----------- ---- ----- ----- ---- --------
Tajuk : Organ Pernafasan Haiwan
Arahan : Kelaskan haiwan yang berikut mengikut contoh haiwan yang
diberikan dalam jadual kemudian nyatakan organ pernafasan
haiwan-haiwan berkenaan.
kucing burung buaya katak ikan berudu
ketam udang cacing Ulat
gonggok
lipas semut
ikan paus pepatung lembu kuda laut belalang rama-rama
arnab tapak sulaiman siput babi beluncas
Bernafas
menggunakan
__________________
Bernafas
menggunakan
__________________
Bernafas
menggunakan
__________________
Bernafas
menggunakan
__________________
Saya telah membuat pengelasan dengan :
Memerhati persamaan pada haiwan.
Memerhati perbezaan pada haiwan.
Mengumpulkan haiwan mengikut organ pernafasan.
Saya mengelas dengan mengasing dan mengumpulkan
haiwan berdasarkan organ pernafasan mereka.

LEMBARAN KERJ A 2
MENGELAS
Su

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJARAN

7.0 SIFAT BAHAN
7.1 Memahami sumber asas
bagi bahan untuk
menghasilkan sesuatu
objek.
7.1.2 Mengelas objek berdasarkan sumber
asasnya.
Kelas : 4 Azam
Tema/Tajuk : Sains Bahan / Sifat Bahan
Masa : 60 minit
dapat:
o Menyatakan sumber asas bagi bahan yang
digunakan untuk membuat objek.
o Mengelas dan mengumpul objek yang diberikan
berdasarkan sumber asas.
o Mengelas objek berdasarkan bahan dari sumber
asas.
o Membuat penilaian kendiri tentang penguasaan
kemahiran mengelas.
KPS : Memerhati, mengelas dan berkomunikasi
Bahan Bantu Mengajar : Bahan maujud: pensel kayu, sapu tangan, gelang
getah, dompet kulit, baju sejuk, selendang sutera,
paku, cermin, sikat plastik, payung, kotak, kad
imbasan.
MENGELAS
S1

Aktiviti P&P :
1. Guru menunjukkan bahan maujud seperti yang dinyatakan.
2. Guru memilih empat objek yang diperbuat daripada sumber asas yang berbeza.
Contoh : pensel kayu , dompet kulit , sikat plastik dan cermin.
Guru bertanyakan soalan :
Bolehkah kamu nyatakan, apakah bahan yang digunakan untuk membuat objek
ini ?
( Jawapan murid : pensel kayu diperbuat daripada kayu )
Bolehkah kamu nyatakan , apakah sumber asas bagi kayu?
( Jawapan murid : Tumbuhan )
Berdasarkan pemerhatian kamu, nyatakan sumber asas yang digunakan untuk
menghasilkan objek tersebut?
(Jawapan murid : tumbuhan , haiwan , batuan dan petroleum)
3. Guru menyediakan empat kotak A, B , C dan D.
4. Murid dipilih secara rawak untuk mengelaskan empat objek yang telah dipilih dan
masukkan objek tersebut ke dalam empat kotak yang berbeza.
A
B
C
D
MENGELAS
S2

5. Murid melekatkan label kad imbasan nama sumber asas pada setiap kotak
berdasarkan objek yang dimasukkan.
Contoh : A tumbuhan B haiwan C batuan D - petroleum
6. Beberapa orang murid diminta memilih dan memasukkan objek maujud yang lain
mengikut kotak sumber asas yang betul.
7. Murid diminta melengkapkan peta minda dan membentangkan hasil dapatan
kumpulan (rujuk lembaran penyiasatan).
8. Murid mengenalpasti bahan yang digunakan untuk membuat objek daripada
kotak A/B/C/D.
Contoh : A (tumbuhan ) kayu , kapas , getah
9. Berdasarkan objek dalam kotak sumber asas A,B,C dan D , beberapa orang
murid dipilih secara rawak untuk mengambil dan mengelaskan objek tersebut
berdasarkan bahan dari sumber asas.
Contoh :
Dompet kulit : kulit
Cermin : tanih
Paku : logam
Pensel : kayu
Baju sejuk : kapas
Payung : kain sintetik
10. Murid menjawab lembaran kerja yang diberikan oleh guru.
11. Guru membimbing murid membuat kesimpulan melalui soal jawab.
Contoh soalan guru :
Selain daripada mengelaskan objek menggunakan sumber asas , apakah
cara lain yang boleh digunakan untuk mengelas objek?
Contoh jawapan murid :
bahan sumber asas- tumbuhan/haiwan/batuan/petroleum
EMK : Mensyukuri nikmat Tuhan, berkomunikasi,
Penilaian P&P : Lembaran penyiasatan, Lembaran kerja 1 dan
Lembaran 2
MENGELAS
SS

Tajuk : Mengelas objek berdasarkan sumber asas
Arahan : Lengkapkan peta minda di bawah dengan menulis objek
Saya telah mengelasdengan :
membuat pemerhatian bagi setiap objek
mengenal pasti sumber asas setiap objek
Saya dapat mengelas objek berdasarkan sumber asas .
sumber
asas
haiwan tumbuhan
petroleum batuan
MENGELAS
S4

batuan
haiwan
tumbuhan
petroleum
sumber
asas
1 2
1 1
2
2
1
2
K14,K15
Tajuk : Mengelas Objek Berdasarkan sumber asas
Arahan : Kelaskan objek di bawah berdasarkan sumber asas.
mengenal pasti persamaan sumber asas setiap objek
Saya dapat mengelas dan mengumpulkan objek
baldi meja tayar kasut kulit baju sejuk
pinggan kaca khemah cermin muka
LEMBARAN KERJ A 1
MENGELAS
SS

Tajuk : Sifat Bahan
Arahan : Berdasarkan rajah berikut, nyatakan sumber asas bagi bahan yang digunakan
untuk membuat objek tersebut.
sumber asas bahan objek
LEMBARAN KERJ A 2
MENGELAS
S6

b) Lengkapkan carta pengelasan yang berikut dengan menulis sumber asas ,
bahan dan jenis objek berdasarkan bahan maujud dalam aktiviti pembelajaran.
Saya telah mengelas dengan :
Saya dapat mengelas dan mengumpulkan objek berdasarkan
sumber asas.
1.
2.
sumber asas objek
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
MENGELAS
S7

Saya dapat mengelas dan mengumpulkan objek
PENILAIAN KENDIRI
MENGELAS
S8

KONSTRUK MARKAH KRITERIA PENILAIAN
(/) atau (x)
SPS 2
Mengelas
4
K1- Mengasingkan objek atau peristiwa
berdasarkan sifat atau ciri sepunya pada
satu peringkat
K2- Menyatakan persamaan dan
perbezaan sifat fizikal objek yang
dikelaskan
K3- Menyatakan sifat atau ciri sepunya
yang digunakan dalam setiap peringkat
K4- Mengasingkan objek atau peristiwa
berdasarkan sifat atau ciri sepunya
sehingga peringkat akhir
3 K1, K2 dan K3
2 K1 dan K2

BAB 3
MENGUKUR DAN
MENGGUNAKAN NOMBOR

MENGUKUR DAN MENGGUNAKAN NOMBOR
41

Mengira dengan mudah
Mengira dan membandingkan bilangan tem di dalam kumpulan yang
berlainan.
Mengenali pola di dalam jadual-jadual nombor
Menggunakan nombor untuk merekod fenomena
Membandingkan objek-objek menggunakan nombor
Mencatat bacaan dengan tepat
Menggunakan alat dengan betul
Mencatat unit dengan betul
Memilih dan menggunakan unit yang piawai
Membanding masa, jarak, luas, dan isipadu menggunakan unit yang
berkaitan
Menentukan kejituan ukuran tertentu
Menggunakan skala dan menerangkan nisbah.
PETUNJ UK
Membuat pemerhatian secara kuantitatif dengan menggunakan nombor serta alat
berunit piawai atau yang diseragamkan sebagai unit rujukan.
42


6.0 PENGUKURAN
6.4 Memahami ukuran isi padu
cecair
6.4.1
6.4.2
Menyukat isi padu cecair dalam satu bekas
menggunakan alat penyukat isi padu tidak
piawai seperti sudu, gelas,cawan,mangkuk
jag dan botol.
Menyukat isi padu cecair menggunakan
alat penyukat isi padu piawai seperti silinder
penyukat, bikar, kelalang dan bekas
bersenggat.
Kelas : 4 J uara
Tema/Tajuk : Sains Fizikal
Cuba ukur saya!
Masa : 60 minit
Standard Pembelajaran : 6.4.1 dan 6.4.2
dapat:
o Menggunakan alat penyukat isi padu cecair tidak piawai.
o Menggunakan alat penyukat isi padu cecair piawai
dengan betul.
o Merekod bacaan isi padu cecair dengan tepat.
o Mengira dan membandingkan bilangan item di dalam
kumpulan yang berlainan.
KPS : Mengukur dan menggunakan nombor
PELAKSANAAN
4S

Aktiviti P&P :
1. Guru menyediakan tiga alat iaitu sudu,gelas dan cawan serta sebuah jag yang
mengandungi air sirap.
2. Murid bersoal jawab dengan guru tentang kandungan air dalam alatan yang
disediakan.
Contoh soalan:
Adakah ketiga-tiga alat ini mempunyai isi padu yang sama?
(tidak)
Antara ketiga-tiga alat tadi yang manakah mempunyai isi padu yang
paling banyak ?
(jag)
Yang manakah mempunyai isi padu yang paling sedikit?
(sudu)
3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan. Setiap kumpulan dibekalkan
dengan gelas kecil, sudu, penutup botol, bikar dan satu besen air. Murid
melakukan aktiviti di Lembaran Penyiasatan 1 untuk menjawab soalan guru seperti
berikut:
Berapakah jumlah bilangan sudu yang berisi air yang digunakan untuk
memenuhi bikar?
Berapakah jumlah bilangan penutup botol yang berisi air yang digunakan
untuk memenuhi bikar?
Berapakah jumlah bilangan gelas kecil yang berisi air yang digunakan
untuk memenuhi bikar?
Murid merekod hasil penyiasatan dalam jadual seperti di Lembaran Penyiasatan 1.
4. Setiap kumpulan disediakan alat penyukat isi padu piawai seperti silinder penyukat,
bikar,kelalang dan bekas bersengat.
Murid melakukan aktiviti dan merekod hasil penyiasatan seperti di Lembaran
Penyiasatan 2.
5. Murid membentangkan hasil dapatan mereka di hadapan kelas.
44

EMK :
Bahan Bantu Belajar : Lembaran penyiasatan, sudu,gelas, cawan kecil,
mangkuk, penutup botol, satu besen air, silinder
penyukat, bikar, kelalang, bekas bersenggat
Penilaian P&P : -
4S

Tajuk : Cuba Bilang Saya!
Arahan :
1. Isikan air ke dalam bikar sehingga penuh dengan menggunakan sudu.
2. Kira jumlah bilangan sudu yang berisi air yang digunakan untuk memenuhi
bikar.
3. Ulang langkah 1 dan 2 menggunakan gelaskecil dan penutup botol.
4. Rekodkan hasil penyiasatan di dalam jadual di bawah.
Bil Alat pengukur tidak piawai Bilangan kali alat pengukur
1 Sudu
2. Gelaskecil
3. Penutup botol
LEMBARAN PENYIASATAN 2 LEMBARAN PENYIASATAN 2 LEMBARAN PENYIASATAN 1
Rajah 1
46

Tajuk : Cuba Ukur Saya!
Arahan : Anda dikehendaki melakukan 2 aktiviti.
Aktiviti 1 :
1. Ambil lima sudu air berwarna dan masukkan ke dalam silinder penyukat
100 ml.
2. Sukat bacaan isi padu air berwarna tadi . Mata hendaklah berada searas
dengan meniskus air . Cara menyukat adalah seperti yang di dalam Rajah 1
.
3. Ulang langkah tadi menggunakan cawan , gelas dan mangkuk.
Bil Kuantiti air
Bacaan silinder penyukat
(mililiter)
1 Lima sudu
2. Cawan
3. Gelas
4. Mangkuk kecil
Rajah 1
Mata
LEMBARAN PENYIASATAN 2
47

Aktiviti 2:
1. Ambil segelasair berwarna dan masukkan ke dalam alat penyukat piawai
yang lain :
i) bikar
ii) kelalang
iii) bekas bersenggat.
2. Sukat bacaan isi padu air berwarna tadi dengan menggunakan bikar,
kelalang dan bekas bersenggat.
Bil Alat penyukat isi padu piawai
Bacaan isi padu air berwarna
(mililiter)
1 Bikar
2. Kelalang
3. Bekas bersenggat
Murid berbincang dengan bimbingan guru untuk kesimpulan :
Pelbagai alat boleh digunakan untuk menyukat isipadu cecair.
Alat penyukat tidak piawai tidak boleh memberikan bacaan isipadu
yang tepat.
Alat penyukat yang piawai digunakan untuk mendapatkan bacaan isi
padu yang tepat .
Kedudukan mata perlu berada searas dengan meniskus air semasa
membuat bacaan.
Saya telah boleh :
Menyukat isi padu cecair menggunakan alat penyukat tidak piawai.
Menyukat isi padu cecair menggunakan alat penyukat piawai dengan kaedah
yang betul
Mengira dan membandingkan bilangan item di dalam kumpulan yang
berlainan.
Saya telah membuat pengukuran dengan
menggunakan nombor dan alat yang telah
diseragamkan sebagai pengukuran.
48

6.0 PENGUKURAN
6.7 Memahami kaedah
mengukur masa .
6.7.5 Mengukur masa dengan menggunakan alat
dan unit piawai yang sesuai dengan kaedah
yang betul.
Kelas : 4 Cemerlang
Tema/Tajuk : Sains Fizikal
Siapa Cepat Dia Menang.
Masa : 60 minit
dapat:
o Menggunakan alat dan unit piawai yang sesuai dan betul
untuk mengukur masa.
o Mengambil bacaan masa dengan betul dan tepat.
o Membandingkan tempoh masa yang diukur
KPS : Mengukur dan menggunakan nombor
Aktiviti P&P :
1. Guru menerangkan dan menunjukkan cara mengukur dan membaca masa
menggunakan jam randik.
2. Guru menyediakan 4 stesen yang berlainan aktiviti.
i. Stesen 1 : J igsaw puzle
ii. Stesen 2 : Membina struktur lego berpandukan gambar.
iii. Stesen 3 : Membina struktur bangunan daripada uno stacko
iv. Stesen 4 : Membina struktur daripada bongkah kayu.
3. Murid di bahagikan kepada beberapa kumpulan. Seorang murid dari setiap kumpulan
dilantik sebagai penjaga masa dan pencatat.
4. Guru memberi penerangan tentang aktiviti yang hendak dijalankan:
i. Kumpulan ditempatkan di setiap stesen yang telah ditetapkan.
49
ii. Guru meniupkan wisel untuk memulakan pertandingan.
iii. Setiap ahli kumpulan bekerjasama untuk menyiapkan tugasan yang diberikan.
iv. Penjaga masa merekodkan masa yang diambil untuk menyiapkan aktiviti mereka
pada kertas mahjong yang disediakan seperti dalam jadual di bawah.
Masa yang direkod untuk menyiapkan setiap tugasan.
Stesen 1 Stesen 2 Stesen 3 Stesen 4
Kumpulan 1
Kumpulan 2
Kumpulan 3
Kumpulan 4
5. Setiap kumpulan diminta untuk bergerak ke stesen yang lain untuk melakukan aktiviti
yang lain.
6. Aktiviti dijalankandengan menukar penjaga masa.
7. Pemenang di pilih berdasarkan siapa cepat dia menang bagi setiap stesen.
8. Murid menjawab soalan daripada lembaran kerja.
EMK : Kreativiti
Bahan Bantu Belajar : J igsaw Puzzle, uno stacko, lego, bongkah kayu dan jam
randik
Penilaian P&P : Lembaran kerja 1 dan Lembaran kerja 2
Su
J IGSAW PUZZLE
LAMPIRAN
S1
UNO STACKO Bongkah Kayu

LEGO
S2
Tajuk : Siapa Cepat Dia Menang
Arahan : J awab semua soalan.
1. Label jarum minit dan saat pada muka jam ini.
2. (a) Tuliskan masa yang betul bagi alat pengukur masa di bawah.

(b) Susunkan masa mengikut urutan menaik berdasarkan jawapan
di 2(a).
_____________________________________________________________________
LEMBARAN KERJ A 1
A
B C
SS
3. Azam mengambil masa 12 ___________(saat/ minit,/jam) untuk sampai ke
garisan penamat dalam acara larian 100 meter.
4. Namakan alat yang digunakan untuk menyukat masa larian Azam.
______________________________________________________________________
Saya boleh :
Mengukur masa menggunakan alat yang betul.
Menentukan unit piawai yang betul dan tepat.
Menyatakan masa dengan tepat.
Saya telah mengukur masa
menggunakan alat dan unit piawai dengan betul dan
tepat.
S4
4. Sekumpulan pelajar membuat penyiasatan untuk mengkaji tentang masa
yang di ambil oleh 3buah kereta mainan untuk sampai ke garisan penamat
pada jarak 5 meter.

Keputusan penyiasatan di rekodkan seperti jadual 1.
Kereta mainan Masa yang diambil untuk sampai
ke garisan penamat (saat)
A 9
B 5
C 15
(a) Kereta mainan manakah sampai ke garisan penamat paling cepat ?
____________________________________________________________
(b) Kereta mainan manakah sampai ke garisan penamat paling lambat?
____________________________________________________________
(c) Susun kereta mainan dari yang paling lambat ke paling cepat.
____________________________________________________________________
(c) Namakan alat piawai lain yang boleh mengukur masa .
LEMBARAN KERJ A 2
Keret a mainan A Keret a mainan B Keret a mainan C
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
SS
Saya boleh :
Mengukur masa menggunakan alat yang betul.
Menentukan unit piawai yang betul dan tepat.
Menyatakan masa dengan tepat.
Saya telah mengukur masa
menggunakan alat dan unit piawai dengan betul dan
tepat.
PENILAIAN KENDIRI
S6
(/) atau (x)
K1- Menggunakan radas yang betul untuk
mengukur kuantiti. Contoh : Panjang, isipadu,
jisim, masa, suhu dan kelajuan.
SPS 3
Mengukur dan
menggunakan
nombor
4
K2- Catat bacaan menggunakan nombor dan
unit yang piawai yang betul.
K3- Catat bacaan secara tepat.
K4- Menyatakan kenaikan dan penurunan
dalam bacaan.
3 K1, K2 dan K3
2 K1 dan K2
SKOR

BAB 4
MEMBUAT INFERENS

MEMBUAT INFERENS
S9

Menggunakan maklumat daripada pemerhatian untuk membuat
kesimpulan awal yang munasabah.
Membuat pelbagai tafsiran yang mungkin daripada satu pemerhatian.

7.0 SIFAT BAHAN
7.2 Memahami sifat bahan 7.2.5 Mengenal pasti sifat bahan dari segi
kebolehan mengalirkan haba iaitu konduktor
atau penebat haba dengan menjalankan
aktiviti.
Kelas : 4 Azam
Masa : 60 minit
dapat:
o Menyatakan sebab perbezaan kepanasan
berdasarkan pemerhatian.
Membuat kesimpulan awal yang munasabah, yang mungkin benar atau tidak benar untuk
menerangkan sesuatu peristiwa atau pemerhatian.
MEMBUAT INFERENS
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
MEMBUAT INFERENS

6u

o Memberi pelbagai tafsiran yang munasabah untuk
membuat inferens.
o Menerangkan dan menyatakan maksud konduktor
dan penebat haba.

KPS : Membuat inferens
Aktiviti P&P :
1. Murid dibahagikan kepada kumpulan ( 5 6 orang sekumpulan )
2. Guru menunjukkan bahan-bahan yang akan digunakan di dalam aktiviti serta
memberikan penerangan tentang langkah-langkah yang perlu diambil.(Rujuk
Lembaran Penyiasatan)
3. Murid-murid diminta membuat inferens secara lisan.
Cadangan soalan:
a. Apakah pemerhatian yang kamu perolehi?
Contoh jawapan murid:
i) Hujung sudu besi panas
ii) Hujung sudu plastik tidak panas
b. Berikan sebab mengapa hujung sudu besi panas?
Contoh jawapan murid
i) Besi mengalirkan haba
ii) Haba boleh mengalir ke hujung sudu besi
iii. Sudu besi adalah konduktor haba
c. Berikan sebab mengapa hujung sudu plastik dan pembaris kayu tidak
panas.
i) Plastik dan kayu tidak mengalirkan haba
ii) Haba tidak bergerak ke hujung sudu plastik
iii) sudu plastik adalah penebat haba
d. Berdasarkan penyiasatan ini, apakah inferens anda tentang sudu besi?
- Besi pengalir haba yang baik berbanding kayu dan plastik.( atau sebaliknya)
MEMBUAT INFERENS

61

- Besi adalah konduktor haba
e. Apakah yang dimaksudkan dengan konduktro haba?
Kondoktor haba ialah bahan yang boleh mengalirkan haba.
f. Apakah yang dimaksudkan dengan penebat haba?
Penebat haba ialah bahan yang tidak boleh mengalirkan haba.
5 . Murid menjawab lembaran kerja yang diberikan.
Bahan Bantu Belajar : 3 jenis sudu (kayu, plastik dan besi), air panas
dan bekas.
MEMBUAT INFERENS
62

K1,K2,K3,K4
Tajuk : Konduktor dan Penebat Haba
Arahan : 1. Aktiviti dijalankan secara berkumpulan
2. Radas disediakan seperti gambarajah dibawah.
Gambarajah 1
3. Masukkan sudu besi , sudu plastik dan pembaris kayu ke
dalam air panas ( Nota : Pastikan setiap objek tidak
bersentuhan antara satu sama lain)
4. Sentuh bahagian hujung setiap objek.
5. Rekodkan pemerhatian di dalam jadual di bawah

a. Apakah inferens anda berdasarkan pemerhatian di atas.
........................................................................................................
b. Nyatakan inferens bagi objek berikut :
Objek
Pemerhatian
Panas Tidak panas
Sudu besi
Sudu plastik
Pembaris kayu
Suuu besi
Suuu
plastik
Pembaiis kayu
MEMBUAT INFERENS
6S

i. sudu besi : ....................................................
ii. sudu plastik : .............................................
iii. pembaris kayu: ..................................................
Saya telah membuat inferens :
Memberi penjelasan yang munasabah dari pemerhatian saya.
Saya dapat memberi sebab yang munasabah berdasarkan
pemerhatian .
MEMBUAT INFERENS
64

K1, K2,K3,K4
Tajuk : Membuat inferens
1. Shukri telah menjalankan satu penyiasatan ke atas dua jenis periuk yang
berbeza. Dia mendapati bahawa masa untuk air mendidih berbeza.

a. Nyatakan pemerhatian kamu terhadap penyiasatan ini.
.
b. Nyatakan inferensanda .
..
..
Berdasarkan pemerhatian
memberi penjelasan yang munasabah dari pemerhatian
Saya dapat memberikan sebab yang munasabah berdasarkan
pemerhatian.
LEMBARAN KERJ A
}enis Peiiuk
Nasa untuk aii menuiuih
Peiiuk besi
Peiiuk tanah
MEMBUAT INFERENS
6S


3.3 Memahami manusia
bergerak balas terhadap
rangsangan
3.3.1 Menyatakan manusia bergerak balas apabila
organ deria menerima rangsangan dengan
menjalankan aktiviti
Kelas : 4 Azam
Masa : 60 minit
dapat:
o Menyatakan lima organ deria manusia dan kaitannya
dengan rangsangan.
o Menyatakan sebab manusia bertindakbalas
o Memberi pelbagai tafsiran yang munasabah untuk
membuat inferens.

KPS : Membuat inferens
Aktiviti P&P :
1. Guru mencungkil pengetahuan sedia ada murid tentang organ deria.
Cadangan aktiviti ialah permainan kotak misteri
Murid menggunakan organ deria bau untuk menghidu bahan di dalam kotak
misteri
PELAKSANAAN
MEMBUAT INFERENS

66

Soal jawab
a) Apakah organ deria yang kamu gunakan untuk mengenalpasti
objek di dalam kotak misteri tersebut?
J awapan dari murid
- Hidung
- Telinga
2. Murid menyatakan organ deria dalam bentuk peta minda.
3. Aktiviti stesen
Guru memberikan penerangan tentang aktiviti yang akan dijalankan dengan
merujuk lembaran penyiasatan.
Bahan Bantu Belajar :
Stesen 1
Gula pasir, garam
Stesen 2
Radio, headphone
Stesen 3
Air panas, air sejuk, bikar
MEMBUAT INFERENS
67

Tajuk : Gerakbalas Manusia Terhadap Rangsangan
( Arahan ini boleh digunakan bagi setiap stesen)
Arahan : 1. Gunakan organ deria yang sesuai untuk menjalankan
aktiviti ini
2. Nyatakan pemerhatian terhadap aktiviti yang telah
dijalankan
3. Rekod pemerhatian di dalam jadual yang disediakan
4. Nyatakan inferens anda berdasarkan pemerhatian.
Stesen Pemerhatian Inferens
1
2
3
J adual 1.
a. Apakah pemerhatian anda.
.................................................................................................
b. Apakah inferens anda berdasarkan pemerhatian di atas.
........................................................................................................
Memberi penjelasan yang munasabah dari pemerhatian saya.
Saya dapat memberi sebab yang munasabah berdasarkan
pemerhatian .
MEMBUAT INFERENS
68

Tajuk : Membuat inferens
1. Teliti gambar yang ditunjukkan di bawah.

a. Nyatakan pemerhatian kamu terhadap gambar di atas.
.
b. Nyatakan inferensanda .
..
..
pemerhatian.
LEMBARAN KERJ A
MEMBUAT INFERENS
69

pemerhatian.

PENILAIAN KENDIRI
MEMBUAT INFERENS
7u

(/) atau (x)
SPS 4
Membuat
Inferens
4
K1 - Menyatakan penjelasan tentang
pemerhatian.
K2 - Menyatakan penjelasan lain tentang
pemerhatian.
K3 - Mencadangkan satu pemerhatian lain
berdasarkan inferens.
3 K1 dan K2
2 K1
SKOR

BAB 5
MERAMAL

MERAMAL
7S
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Menggunakan maklumat yang lalu atau ketika itu untuk menyatakan apa
yang mungkin akan berlaku.
Menentukan hasil yang mungkin diperolehi daripada sesuatu tindakan.
Menggunakan pola sebagai bukti bagi membuat unjuran secara eksplicit.
Mengesahkan satu kenyataan mengenai apa yang akan berlaku atau
ditemui berdasarkan data atau pengalaman yang lalu.
Mengekstrapolasi atau menyisipkan data untuk membuat ramalan.

8.0 PENGARATAN BAHAN
8.1 Mensintesis pengetahuan
tentang pengaratan bahan.
8.1.2 Mengitlak objek berkarat diperbuat daripada
besi.
Kelas : 4 UM
Tema/Tajuk : Sains fizikal/pengaratan bahan
Masa : 2 waktu
Membuat jangkaan awal tentang sesuatu peristiwa berdasarkan pemerhatian dan
pengalaman lalu atau berdasarkan data.
MERAMAL
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
MERAMAL
74
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
dapat:
o Mengenal pasti objek yang berkarat diperbuat daripada
besi.
o Murid dapat meramal berdasarkan bukti yang
ditunjukkan.
o Membuat penilaian kendiri tentang pemahaman
kemahiran membuat ramalan.
KPS : Meramal
Aktiviti P&P :
1. Murid diberikan dua batang skru yang diperbuat daripada skru plastik dan skru
besi berkarat.
2. Murid dikehendaki membuat perbandingan kedua-dua skru tersebut.
Guru: Kedua-dua skru ini saya jumpa terbiar dalam stor. Apakah yang
dapat diperhatikan pada kedua-dua skru ini?
Soal jawab guru dan murid
Contoh jawapan murid: i) skru A berwarna perang kemerahan.
ii) skru B tiada perubahan.
Guru: Apakah perbezaan yang paling jelas antara kedua-dua skru itu ?
Contoh jawapan murid: i) skru A berkarat manakala skru B tidak berkarat
Guru: Mengapa skru A berkarat?
Contoh jawapan murid: i.)Kerana skru A diperbuat daripada besi
Guru: Mengapa skru B tidak berkarat?
Contoh jawapan murid: i) Kerana skru B diperbuat daripada bahan bukan
besi
MERAMAL
7S
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Guru menerangkan kepada murid bahawa skru A diperbuat daripada besi
manakala skru B diperbuat daripada bahan bukan besi.
4. Guru meminta murid menjalankan aktiviti mengikut kumpulan untuk menguji
ramalan mereka. Murid dikehendaki menggunakan kesemua objek yang
diberikan. Murid menjalankan aktiviti dengan merendamkan objek ke
dalam bikar yang mengandungi 100 ml air dan dibiarkan selama 1
minggu.
5. Guru menunjukkan pelbagai jenis objek yang diperbuat daripada pelbagai jenis
bahan dan minta murid meramalkan / mengelaskan bahan berkarat dan tidak
berkarat.
6. Murid merekodkan pemerhatian dalam lembaran kerja yang disediakan.

EMK : Kreativiti dan inovatif
Bahan Bantu Belajar : Bahan maujud- contoh: paku,skru,kerajang aluminium
MERAMAL
76
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tajuk : Besi berkarat
Arahan : Ramalkan objek yang boleh berkarat dan tidak boleh berkarat.
Objek

Ramalan
Pemerhatian selepas
seminggu
(Berkarat/Tidak berkarat) Berkarat
Tidak
Berkarat
Kerajang aluminium
Skru
Pinbaju
Pensil
Klip kertas
Paku tekan
Getah gelang
pemadam
Jadual 1
Hasil dari aktiviti ini saya dapati :
(a) Objek yang berkarat dibuat daripada _______________.
(b) Objek yang tidak berkarat dibuat daripada ________________,
___________________ atau _______________________.
Saya telah membuat ramalan berdasarkan :
Pemerhatian
Pengalaman yang lepas
J angkaan apa yang akan berlaku berdasarkan pemerhatian
Saya telah membuat ramalan berdasarkan pengalaman dan
pengetahuan sedia ada saya
MERAMAL
77
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tin Botol plastik Penyedut minuman sudu besi
Baldi Paku Besi

K4,K5
Tajuk : Berkarat atau tidak berkarat objek
Arahan : Rekodkan bahan yang berkarat dan tidak berkarat berdasarkan
gambar yang diberikan.

Kesimpulan
Bahan yang berkarat diperbuat daripada ____________________ dan bahan
tidak berkarat terdiri daripada ____________________________.
LEMBARAN KERJ A 1
0B}EK
BERKARAT TIBAK BERKARAT
MERAMAL
78
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
K4,K5
Tajuk : Menguji kemahiran proses sains
1. Ahmad menjalankan pemerhatian terhadap beberapa objek selama
seminggu. Hasil pemerhatian Ahmad ditunjukkan didalam jadual
dibawah.
Jenis objek Keadaan objek
paku tekan berkarat
pemadam tidak berkarat
Kerajang aluminium tidak berkarat
skru berkarat
Klip kertas berkarat
a) Nyatakan satu pemerhatian berdasarkan jadual yang diberi?
..
b) Berikan satu sebab (inferens) berdasarkan pemerhatian anda di (a).
..

LEMBARAN KERJ A 2
MERAMAL
79
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2) Berdasarkan pernyataan di atas, ramalkan bahan yang digunakan untuk
membuat rod tersebut?
......................
Saya telah membuat ramalan berdasarkan :
Pemerhatian
Saya telah membuat ramalan berdasarkan pengalaman dan
pengetahuan sedia ada saya
Sebatang rod dibiarkan selama seminggu. Rod itu didapati berubah
warna. Apakah bahan yang digunakan untuk membuat rod tersebut?
MERAMAL
8u


9.0 SISTEM SURIA
9.3 Memahami perbandingan
jarak di antara Bumi, Bulan
dan Matahari
9.3.2
9.3.3
Meramalkan keadaan bumi jika jaraknya lebih
dekat dengan matahari.
Meramalkan keadaan bumi jika jaraknya lebih
jauh dengan matahari.
Kelas : 4 UiTM
Tema/Tajuk : Bumi dan Sains Angkasa
Masa : 2 waktu
dapat:
o Membezakan jarak mempengaruhi haba yang diterima.
o Meramal berdasarkan bukti yang ditunjukkan.
kemahiran meramal.
KPS : Meramal
Aktiviti P&P :
1. Guru membahagikan murid kepada kumpulan kecil.
2. Murid menjalankan aktiviti untuk menguji kepanasan objek apabila diletakkan
pada jarak yang berbeza dari sumber haba(guna sumber haba yang sesuai).
**Peringatan kepada guru, jika menggunakan lilin pastikan jarak objek dengan sumber haba lebih dekat.
Contoh kedudukan objek :

B

A
Sumbei
haba

MERAMAL
81

Objek J arak objek(cm)
Spatula besi A 2
Spatula besi B 15
3. Murid membuat pemerhatian dengan menggunakan deria sentuhan .
4. Murid akan menyentuh spatula besi untuk mengenalpasti kepanasannya.
.
Guru bertanya soalan:
Objek manakah yang panas ?
Contoh jawapan murid: i) spatula besi A
Objek manakah tidak panas?
Contoh jawapan murid: i) spatula besi B
5. Guru menyatakan bahawa spatula besi A dan spatula besi B akan mewakili
kedudukan bumi manakala sumber haba akan mewakili matahari.
Ramalkan apakah yang akan berlaku sekiranya bumi berada di kedudukan
A?
Contoh jawapan murid: panas, hidupan mati
Ramalkan apakah yang akan berlaku sekiranya bumi berada di kedudukan
B.
Contoh jawapan murid: sejuk, hidupan membeku
6. Murid merekodkan hasil ramalan mereka di dalam jadual yang disediakan.
EMK : Kreativiti dan inovasi
Bahan Bantu Belajar :
Penilaian P&P : Lembaran kerja 1
MERAMAL
82

K4,K5
Tajuk : Situasi Bumi
Radas/Bahan :
1. Sumber haba ( cth; penunu bunsen/lilin)
2. Spatula besi
Arahan : Ramalkan keadaan bumi apabila kedudukannya dekat
atau jauh dari matahari.

B

A
Objek J arak objek(cm)
Spatula besi A 2
Spatula besi B 15
Objek
J arak dari sumber
cahaya
Ramalan
Pemerhatian
(Panas/ Tidak panas panas
Tidak
panas
Spatula A 2 cm
Spatula B 15 cm
Sumbei
cahaya

MERAMAL
8S

K4,K5
Tajuk :Bumi kita
Arahan : Peisembahkan hasil uapatan uaiipaua penyiasatan yang telah uijalankan.
(puisi,sajak,peta minua)

Contoh 1- peta minda :

LEMBARAN KERJ A 1
Keauaan bumi jika
jaiaknya lebih
uekat uengan bumi
Keauaan bumi jika
jaiaknya lebih jauh
uengan bumi
MERAMAL
84

Contoh 2-sajak :

Betapa inuahnya bumi ini
Anugeiah ciptaan ilahi
Apakah akan teijaui
}ika jauh uaii matahaii
Tumbuhan mati tiaua cahaya matahaii
Baiwan mati beku senuiii
Aii membeku menjaui batu
Nanusia pun tiuak wujuu lagi
Bangatnya tiuak teipeii
Bila bumi uekat uengan matahaii
Bilang aii ui muka bumi
Tumbuhan haiwan lalu mati
Nanusia juga teibakai uisinaii mentaii

Contoh 3 - cerita :

Tahukah auik-auik bumi yang inuah aualah anugeiah Allah. Bagaimakah keauaan Bumi
auik-auik, jika tiaua cahaya matahaii menyinaii bumi. Auakah tumbuhan, haiwan uan manusia
boleh hiuup tanpa cahaya matahaii..... Tiuak boleh. Semua hiuupan memeilukan cahaya matahaii
untuk teius hiuup.
Auik-auik,
Apakah yang akan teijaui jika bumi uekat uengan matahaii.... Auakah hiuupan boleh hiuup.
Semua hiuupan tiuak akan hiuup jika uisinaii mentaii yang panas. Tumbuhan, haiwan uan manusia
akan teibakai jika teikena mentaii yang panas. Aii akan keiing uan semua hiuupan akan mati.
(muiiu boleh menyambung ceiita seteiusnya.......)

MERAMAL
8S

Contoh 4 Lagu ( Lagu -Balik Kampung nyanyian Sudirman)

Sungguh inuah bumi kita ini
Ciptaan uaii maha ilahi
Baius kita haigai bumi ini
Agai uapat uiwaiisi
Apa jaui bila uekat mentaii
Pasti mati hiuupan uisini
Aii juga keiing suuah pasti
Baiwan tak uapat minum lagi
Akhiinya juga mati
Tiaua tumbuhan tumbuh lagi
Apa pula akan teijaui
Bumi jauh uaii mentaii
0uaia sejuk pasti uiiasai
Tumbuhan mati uiseliputi salji
Aii membeku banyak sekali
Tiuak aua tumbuhan uu muka bumi
Nanusia jua tuiut akan mati

La..la..la...la

MERAMAL
86

Saya telah membuat ramalan melalui :
Pemerhatian
Pengetahuan sedia ada
Saya telah membuat ramalan berdasarkan pengetahuan sedia
ada dan pengalaman yang lepas.
PENILAIAN KENDIRI
MERAMAL
87

KONSTRUK SKOR KRITERIA CATATAN
SPS 3
Mengukur dan
menggunakan
nombor
6 K1 Menggunakan alatan dengan
betul untuk mengukur
panjang, isipadu, jisim, masa ,
suhu dan kelajuan
K2 - Merekod menggunakan
nombor dan bacaan mengikut
sistem piawai
K3 - Merekod bacaan dengan
tepat
SPS 7
Eksperimen
6 K1 Menyatakan hipotesis
K2 - Menyatakan pembohubah
manipulasikan, bergerakbalas
dan dimalarkan

BAB 6
BERKOMUNIKASI

BERKOMUNIKASI
91

Bercakap, menulis, melukis, melakar atau menggunakan TMK untuk
menjelaskan idea.
Merekod maklumat daripada kajian.
Melukis, melabel dan membuat nota.
Menggunakan simbol-simbol dan boleh menerangkan makna simbol-
simbol berkenaan.
Menggunakan data daripada carta, graf dan jadual bagi menyampaikan
maklumat.
Mengemukakan soalan-soalan dengan jelas dan boleh memberi maklum
balas.
Menggunakan bahan rujukan daripada pelbagai sumber untuk
mendapatkan maklumat.
Menulis laporan eksperimen yang jelas, tepat dan lengkap supaya orang
lain boleh mengulangi eksperimen berkenaan.
Menerima, memilih, menyusun dan mempersembahkan maklumat atau idea dalam bentuk
tulisan, lisan, jadual, graf, rajah atau model.
BERKOMUNIKASI
PETUNJ UK
BERKOMUNIKASI
92


3.5 Mengetahui tabiat yang
boleh mengganggu proses
hidup manusia
3.5.1
3.5.2
3.5.3
Murid boleh
Menyatakan tabiat yang mengganggu proses
hidup seperti;
makan makanan yang tidak seimbang
merokok
menghidu gam
menyalahgunakan dadah
minum minuman beralkohol
Menerangkan kesan tabiat yang mengganggu
proses hidup seperti;
memudaratkan kesihatan
mengganggu tumbesaran
melambatkan gerak balas terhadap
rangsangan
Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran,
TMK, penulisan atau lisan.
Kelas : 4 Berlian
Tema/Tajuk : Proses hidup manusia
Masa : 60 minit
Standard Pembelajaran : 3.5.1, 3.5.2, 3.5.3
dapat:
o Menyatakan secara lisan tabiat buruk yang
mengganggu proses hidup.
PELAKSANAAN
BERKOMUNIKASI
9S

o Menyenaraikan aktiviti aktiviti yang boleh
diamalkan dalam kehidupan seharian untuk menjaga
kesihatan
o Menguasai kemahiran berkomunikasi melalui peta
minda.
KPS : Berkomunikasi
Aktiviti P&P :
1. Guru memaparkan gambar kepada murid-murid yang menunjukkan seorang
yang terlalu kurus dan seorang yang terlalu gemuk
A
BERKOMUNIKASI
94

B
2. Guru bersoal jawab dengan murid mengenai gambar tersebut;
Perhatikan gambar ini. Apa yang kamu lihat ?
(Budak A kurus dan Budak B gemuk)
Pada pendapat kamu mengapa terdapat perbezaan saiz badan ?
(Orang yang kurus tidak cukup makan/berpenyakit)
(Orang yang gemuk makan terlalu banyak)
Apakah yang patut kita lakukan untuk menjadikan badan kita sihat.?
(Makan makanan yang seimbang dan berkhasiat)
3. Guru membimbing murid bahawa manusia perlu makanan seimbang untuk
menjaga kesihatan dan tumbesaran.
4. Guru menunjukkan tayangan video/gambar beberapa aktiviti yang boleh
diamalkan dalam kehidupan seharian untuk menjaga kesihatan. (bersenam,
makan makanan berkhasiat dan seimbang)
5. Guru memaparkan gambar yang menunjukkan situasi tabiat yang mengganggu
proses hidup seperti;(rujuk lampiran 1)
Makan makanan yang tidak seimbang
Merokok
Menghidu gam
BERKOMUNIKASI
9S

Menyalahgunakan dadah
Minum minuman beralkohol
6. Murid dibimbing oleh guru membuat rumusan bahawa situasi di atas
menunjukkan tabiat yang mengganggu proses hidup.
7. Murid membuat perbincangan dengan bimbingan guru tentang kesan tabiat
buruk yang mengganggu proses hidup dengan bantuan gambar.
(rujuk lampiran 2 & lampiran 3).
8. Murid melengkapkan peta minda
(Rujuk lembaran penyiasatan)
9. Murid dibahagikan mengikut kumpulan dan setiap kumpulan diminta
menghasilkan satu persembahanpower point / buku skrap tentang tabiat buruk
yang mengganggu proses hidup dan kesannya. Tempoh masa diberi selama 2
minggu.
EMK : TMK, kreativiti dan inovasi.
Bahan Bantu Belajar : Gambar, kertas lukisan
Penilaian P&P : Lembaran penyiasatan
BERKOMUNIKASI
96

K1,K2,K4
Tajuk : Tabiat yang tidak sihat.
Arahan 1 : Lengkapkan peta minda yang diberi.

Tabiat buruk
manusia
BERKOMUNIKASI
97

Saya menerima dan mempersembahkan maklumat dalam bentuk :
Lisan dengan bantuan bahan bergambar, poster dan media digital.
Tulisan
Teknologi Maklumat Dan Komunikasi
Saya berkomunikasi dengan mempersembahkan maklumat
dalam bentuk lisan, tulisan dan Teknologi Maklumat dan
Komunikasi.

Kesan tabiat
buruk manusia
BERKOMUNIKASI
98

LAMPIRAN 1
BERKOMUNIKASI
99

LAMPIRAN 2
BERKOMUNIKASI
1uu

ARTIKEL BERKAITAN PENYALAHGUNAAN DADAH
Sumber; Berita Harian 21 Mac 2012
KUALA TERENGGANU Seorang bekas anggota tentera dihukum penjara
19 tahun oleh Mahkamah Tinggi di sini semalam selepas mengaku
bersalah menyebabkan kematian neneknya tiga tahun lepas.
Hakim, Datuk Mohd. Yazid Mustafa memerintahkan hukuman terhadap
Mohd. Nassir Abdul Manan, 45, bermula dari tarikh dia ditangkap pada 13
Oktober 2009.
Mohd. Nassir yang bekerja sebagai buruh binaan rumah selepas
berkhidmat 13 tahun dalam tentera didakwa melakukan perbuatan itu
terhadap Muda Mat Zin, 80, di sebuah rumah di J alan Baru, Bukit Pak
Sabah, Dungun di antara 9 pagi dan 7.30 malam 12 Oktober 2009.
Mohd. Yazid dalam penghakimannya berkata, hukuman itu setimpal
dengan perbuatan tertuduh dan diharap menjadi pengajaran kepada
sesiapa agar tidak terlibat dengan gejala dadah yang mampu
menyebabkan seseorang hilang pedoman dan pertimbangan
Laporan forensik mendapati tertuduh yang ketika kejadian di bawah
pengaruh dadah telah menyebabkan kematian mangsa dengan melakukan
sembilan luka hiris dan takikan di kepala serta 12 torehan di badan mangsa
iaitu tujuh sebelum mati dan lima selepas mati bagi memastikan mangsa
tidak lagi bernyawa.
ketika
melakukan jenayah walaupun dengan mereka yang mempunyai
pertalian keluarga.
LAMPIRAN 3
BERKOMUNIKASI
1u1


7.0 SIFAT BAHAN
7.1 Memahami sumber asas
bagi bahan untuk
menghasilkan sesuatu
objek.
7.1.1
Murid boleh
Mengenal pasti sumber asas bagi bahan yang
Sumber asas Bahan Contoh Objek
Tumbuhan
Kayu Meja
Kapas Baju
Getah Tayar
Haiwan
Kulit Beg tangan
Bulu Baju sejuk
Sutera Selendang
Batuan
Logam Paku
Tanih Cermin kaca
Petroleum
Plastik Baldi
Kain sintetik Payung
Kelas : 4 Berlian
Tema/Tajuk : Sains Bahan / Sifat Bahan
Masa : 60 minit
dapat:
o Menamakan secara lisan sumber asas bahan yang
o Membuat pengkelasan berdasarkan maklumat yang
terkumpul dalam jadual.
KPS : Berkomunikasi
BERKOMUNIKASI
1u2

Aktiviti P&P :
1. Guru menunjukkan tayangan video membuat pasu tembikar dan bertanyakan
beberapa soalan kepada murid :
a. Apakah aktiviti yang sedang dilakukan di dalam video?
b. Apakah bahan yang digunakan untuk membuat objek tersebut?
c. Di manakah bahan tersebut boleh diperolehi?
2. Guru menerangkan kepada murid sumber asas tanah liat.
3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan dan setiap kumpulan diberikan
objek seperti berikut;
i. pensel
ii. pembaris kayu
iii. pemadam
iv. paku besi
v. pasu bunga tanah liat
vi. tali pinggang kulit
vii. payung
viii. baldi
ix. tuala
x. benang bulu
4. Setiap kumpulan diminta mengenal pasti bahan dan sumber asas objek.
5. Guru menyediakan J adual 1 bagi setiap kumpulan. Setiap kumpulan
merekodkan hasil dapatan mereka dalam jadual tersebut..
Objek Bahan Sumber asas
BERKOMUNIKASI
1uS

6. Wakil daripada setiap kumpulan membentangkan hasil dapatan mereka.
7. Murid melengkapkan Lembaran Kerja 1 yang diberikan.
8. Berdasarkan jadual 1, murid persembahkan hasil dapatan mereka dalam bentuk
pengurusan grafik yang lain.
EMK : Kreativiti dan inovatif
Bahan Bantu Belajar : Pensel, pembaris kayu, pemadam, paku, pasu bunga,
tali pinggang , payung, baldi, tuala, benang bulu
BERKOMUNIKASI
1u4

K1,K2,K4
Tajuk : Kenali asal-usul Saya.
Arahan 1 : Lengkapkan jadual 1 dibawah.
Objek Bahan Sumber asas
LEMBARAN KERJ A 1
BERKOMUNIKASI
1uS

Arahan 2 : Kelaskan objek di jadual 1 mengikut sumber asasnya.
Lisan
J adual
Carta
Saya menerima dan mempersembahkan maklumat dalam
bentuk lisan, jadual dan carta.
Sumbei
asas

________

________

________
Bahan
_________

0bjek
_________
Bahan
_________

0bjek
_________
Bahan
_________

0bjek
_________
Bahan
_________

0bjek
_________
Bahan
_________

0bjek
_________
Bahan
_________

0bjek
_________
Bahan
_________

0bjek
_________

________
Bahan
_________

0bjek
_________
Bahan
_________
0bjek
_________
Bahan
_________

0bjek
_________
BERKOMUNIKASI
1u6

Lisan
Tulisan
J adual
Graf
Carta Pengelasan
Gambarajah
Saya menerima dan mempersembahkan maklumat dalam
bentuk lisan, tulisan dan gambarajah.
PENILAIAN KENDIRI
BERKOMUNIKASI
1u7

(/) atau (x)
K1- Merekod maklumat daripada kajian.
SPS 4
Berkomunikasi 4
K2- Mempersembahkan data atau
maklumat dalam bentuk lukisan, jadual
dan carta palang.
K3- Menulis laporan eksperimen.
K4- Menghuraikan idea dengan
sistematik.
3 K1, K2 dan K3
2 K1 dan K2
SKOR

BAB 7
MENGGUNAKAN
PERHUBUNGAN RUANG & MASA

MENGGUNAKAN PERHUBUNGAN RUANG DAN MASA
111

Memperihalkan lokasi dengan masa.
Memperihalkan perubahan arah dengan masa.
Memperihalkan perubahan bentuk dengan masa.
Memperihalkan perubahan saiz dengan masa.
Memperihalkan perubahan isipadu dengan masa.
Memperihalkan perubahan berat dengan masa.
Memperihalkan perubahan jisim dengan masa.
Menyusun peristiwa kejadian mengikut kronologi.
Menentukan magnitud perubahan yang berlaku berdasarkan kadar
perubahan masa.
Menentukan kedudukan objek dan menghuraikan kedudukannya di dalam
ruang.
Menghuraikan rupa bentuk objek apabila dilihat dari kedududukan yang
berlainan.
Menerangkan hubungan di antara masa dan jarak objek yang bergerak.

6.0 PENGUKURAN
6.7 Memahami ukuran masa 6.7.5 Mengukur masa dengan menggunakan alat dan
unit piawai yang sesuai dengan kaedah
yang betul.
Memerihalkan perubahan parameter seperti lokasi, arah, bentuk, saiz, isipadu, berat dan
jisimdengan masa.
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
112

Kelas : 4 Arif
Tema/Tajuk : Sains Fizikal / Ukuran
Masa : 60 minit
Standard Pembelajaran : 1.1.7, 1.1.13 dan 6.7.5
dapat:
o Menyukat isipadu air pada selamasa yang berbeza
menggunakan silinder penyukat
o Menggunakan jam randik dengan betul untuk
mengukur sela masa
o Merekodkan isipadu air dan masa menggunakan unit
piawai yang betul
o Menguasai kemahiran menggunakan perhubungan
ruang dan masa.
kemahiran menggunakan perhubungan ruang dan
masa.
KPS : Menggunakan perhubungan ruang dan masa
Aktiviti P&P :
1. Guru membawa masuk satu beg plastik yang berisi air. Guru mencucuk dasar
beg plastik dengan jarum peniti dan membiarkan air menitis keluar.
Apakah yang kamu perhatikan?
Contoh jawapan : air menitis keluar
Apakah perubahan yang berlaku kepada isipadu air di dalam beg
plastik itu?
Contoh jawapan : Isipadu air berkurang
Apakah yang akan berlaku jika air yang menitis itu dibiarkan
dengan lebih lama?
Contoh jawapan : Isipadu air di dalam beg plastik akan berkurang.
11S

2. Murid membuat pernyataan tentang isipadu air yang tinggal di dalam beg plastik
apabila masa semakin bertambah.
(Nota guru: Apabila masa bertambah, isipadu air yang tinggal di dalam beg
plastik berkurang)
3. Guru menerangkan aktiviti penyiasatan yang akan dijalankan pada hari ini.
4. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan kecil untuk menjalankan aktiviti.
5. Setiap kumpulan dibekalkan dengan 1 botol plastik yang dipotong dasarnya,
penutup botol minuman yang telah ditebuk, silinder penyukat, bikar, air
berwarna dan jam randik.
(Nota untuk guru : Lubang pada penutup botol plastik boleh dibuat dengan
menggunakan sebatang paku tekan.)
6. Murid menyediakan radas untuk menjalankan penyiasatan seperti yang
ditunjukkan dalam Lembaran Penyiasatan.
7. Murid menjalankan penyiasatan mengikut arahan di dalam Lembaran
Penyiasatan.
EMK : Keusahawanan dan kreativiti inovatif
Bahan Bantu Belajar : Beg plastik berisi air, botol plastik yang dipotong
dasarnya dan ditebuk penutupnya, silinder penyukat,bikar,jam randik, kaki retot dan
air berwarna
Penilaian P&P : Lembaran Penyiasatan
114

Tajuk : Mengukur isipadu air yang dikumpulkan menggunakan
silinder penyukat pada selang masa yang di tentukan.
Radas : Botol plastik 500ml yang dipotong dasarnya, penutup botol
yang ditebuk, silinder penyukat, air berwarna, paku
tekan, kaki retot dan jam randik.
Arahan :
1. Sediakan radas untuk menjalankan penyiasatan seperti
rajah dibawah.
2. Tutup botol mineral dengan penutup yang ditebuk dengan
paku tekan.
3. Sukat air berwarna sebanyak 400ml dan tuangkan ke
dalam botol mineral.
(Pastikan lubang pada penutup botol ditutup dengan jari)
4. Mulakan jam randik serentak dengan mengalihkan jari dari
lubang penutup botol dan rekodkan isipadu air yang
terkumpul di dalamsilinder penyukat pada setiap 1 minit
sehingga minit ke 4.
botolplastik
silinderpenyukat
kakiretot
11S

Rekodkan keputusan aktiviti yang dijalankan dalam jadual di bawah.
Masa (min) Isipadu air yang terkumpul(ml)
1
2
3
4
J awab soalan dibawah.
1. Nyatakan corak masa yang digunakan dalam penyiasatan ini.
.................................
2. Nyatakan corak isipadu air yang terkumpul didalam silinder penyukat.
..................................
3. Nyatakan hubungan diantara masa dengan isipadu air yang terkumpul.
.................................................................................................................................
Saya telah menggunakan perhubungan ruang dan masa apabila dapat
Menyatakan perubahan isipadu air dengan masa
Menyatakan hubungan antara perubahan yang berlaku.
Saya telah dapat menggunakan perhubungan ruang
dan masa dengan membuat hubungan antara isipadu dan
masa.
116

Tajuk : Hubungan antara pertumbuhan pokok dengan masa
Arahan :J awab soalan-soalan di bawah.
Sekumpulan murid telah menjalankan penyiasatan ke atas sebatang pokok
selama lima minggu. Keputusan yang dijalankan telah direkodkan seperti
maklumat di bawah.
1. Nyatakan perbezaan bilangan daun bagi minggu pertama hingga
minggu ke 5.
Perbezaan daun pada minggu pertama dan minggu ke lima ialah
.................................. helai
2. Nyatakan hubungan antara masa dengan jumlah bilangan daun dalam
tempoh penyiasatan selama lima minggu.
..................................................................................................................................
Minggu Bilangan daun
1 2
2 4
3 5
4 6
5 7
LEMBARAN KERJ A 1
117

Saya telah menggunakan perhubungan ruang dan masa apabila dapat
Menentukan magnitud perubahan yang berlaku berdasarkan
kadar perubahan.
Menyatakan hubungan perubahan yang berlaku
Menyusun kejadian mengikut urutan yang betul
Saya telah dapat menggunakan perhubungan ruang
dan masa dengan membuat hubungan antara bilangan
dan masa, hubungan perubahan yang berlaku serta
menyusun kejadian mengikut urutan yang betul.
PENILAIAN KENDIRI
118

(/) atau (x)
SPS 5
Menggunaka
n
perhubungan
ruang dan
masa
K1- Menjelaskan perubahan lokasi, saiz,
bentuk dan arah dengan masa
4
K2- Menyatakanhubungandiantarajarak
yang dilaluidenganmasa yang diambil
K3-
Menyatakankuantitiperubahanberdasarka
nkadarperubahan.
K4-
Menyusunkejadiansuatufenomenaata
uperistiwamengikutkronologi.
3 K1, K2 dan K3
2 K1 dan K2
1 K1dan K2 dengan bimbingan
SKOR

BAB 8
MENTAFSIR DATA

MENTAFSIR DATA
121

Mengumpul pelbagai data melalui pemerhatian untuk membuat
pernyataan tentang maksudnya.
Mengenal pasti pola atau corak yang terdapat berdasarkan maklumat
yang diperoleh.
Menyatakan hubungan di antara maklumat.
Membuat kesimpulan berdasarkan data yang dikumpulkan.
Membuat ekstrapolasi berdasarkan data yang dikumpulkan.

7.0 SIFAT BAHAN
bahan
7.2.1 Member contoh bahan dari segi kebolehan
menyerap air sama ada menyerap atau kalis
air dengan menjalankan aktiviti.
Kelas : 4 Aktif
Tema/Tajuk : Sains Bahan / Sifat Bahan dan Aplikasinya
Masa : 2 waktu
Memberi penerangan yang rasional tentang objek, peristiwa atau pola daripada data
yang dikumpulkan.
MENTAFSIR DATA
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
MENTAFSIR DATA
122

Objektif Pembelajaran : Pada akhir pengajaran dan pembelajaran, murid dapat:
o Memberi contoh objek yang dapat menyerap air dan
kalis air.
o Mengelaskan objek yang dapat menyerap dan kalis air.
o Mengenal pasti sifat kebolehan menyerap dan kalis air.
o Menguasai kemahiran mentafsir data.
kemahiran mentafsir data.
KPS : Mentafsir data
Aktiviti P&P :
1. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
2. Setiap kumpulan diberikan bahan seperti berikut:
a) 3 helai sapu tangan berbeza saiz
b) besen air
c) silinder penyukat
(Nota : Guru menyatakan kepada murid konsep penyerapan dan kalis air.)
3. Murid diminta untuk merendamkan setiap sapu tangan ke dalam besen berisi air.
Langkah ini hendaklah dilakukan secara satu persatu bagi setiap sapu tangan yang
diberikan.
4. Murid dikehendaki mengeluarkan semula sapu tangan yang direndam.
5. Murid mengambil bacaan isipadu air yang tertinggal di dalam besen air dengan
menggunakan silinder penyukat dan bacaan yang diperolehi hendaklah direkodkan.
6. Langkah 4 dan 5 diulangi bagi helaian sapu tangan yang seterusnya dan bacaan
isipadu air yang diperolehi hendaklah direkodkan.
5. Murid melengkapkan jadual dengan menggunakan data yang diambil.
MENTAFSIR DATA
12S

Contoh :
Saiz objek Isipadu air yang diserap (ml)

8. Murid melengkapkan Lembaran penyiasatan, Lembaran Kerja 1dan 2 yang
diberikan.
Guru memberi arahan:
Anda dikehendaki melengkapkan Lembaran Penyiasatan berdasarkan
eksperimen yang dijalankan
Seterusnya, dalam Lembaran Kerja 1 dan 2, anda dikehendaki menjawab
soalan yang disediakan.
EMK : Kreativiti
Bahan Bantu Belajar : Kertas tisu, plastik pembalut, getah pemadam, sapu
tangan, span, guli, dan besen berisi air
Penilaian P&P : Lembaran kerja 1, Lembaran kerja 2 dan Lembaran kerja 3
MENTAFSIR DATA
124

KPS4 K1
Tajuk : Kebolehan bahan menyerap air.
Arahan : J awab soalan berikut.
Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan. Hasil penyiasatan yang
mereka perolehi direkodkan seperti dalam jadual di bawah.
Saiz objek Isipadu air yang diserap

a) Apakah tujuan penyiasatan di atas ?
.........................................................................................................................
........................................................................................................................
(b) Apakah corak isipadu air berdasarkan jadual?
.......................................
Saya dapat mentafsir data dengan menyatakan :
pola/corak
hubungan
kesimpulan
tujuan penyiasatan
ramalan
Berdasarkan jadual, saya dapat mentafsir data untuk
menyatakan pola dan tujuan penyiasatan.

MENTAFSIR DATA
12S

Tajuk : Keupayaan bahan menyerap air.
Sekumpulan murid menjalankan satu eksperimen. Isipadu air yang tinggal di
dalam bekas disukat. Hasil eksperimen yang telah dijalankan dicatatkan seperti
di dalam jadual di bawah.
Jenis kertas Isipadu awal air (ml) Isipadu air yang tinggal
di dalam bekas (ml)
kertas kotak 100 90
kertas manila 100 80
kertas kajang 100 70
kertas tisu 100 50
(a) Susunkan kertas mengikut turutan yang paling banyak kepada yang
kurang menyerap air ?
......................................................................................
(b) Apakah pola perubahan isipadu air yang tinggal di dalam bekas?
....................................................................
(c) J ika plastik digunakan dalam eksperimen ini, ramalkan berapakah isipadu
air yang tinggal di dalam bekas ?
.............................................................................
pola/corak
hubungan
kesimpulan
tujuan penyiasatan
ramalan
menyatakan pola, ramalan dan kesimpulan.
LEMBARAN KERJ A 1
MENTAFSIR DATA
126


7.0 SIFAT BAHAN
bahan
kekenyalan dengan menjalankan aktiviti.
Kelas : 4 Aktif
Masa : 60 minit
o menyatakan perubahan pada panjang gelang getah
o merekod pemanjangan gelang getah
o mengenalpasti sifat kekenyalan gelang getah
o Menguasai kemahiran mentafsir data.
kemahiran mentafsir data.
KPS : Mentafsir data
Aktiviti P&P :
2. Setiap kumpulan diberikan gelang getah, kaki retort, pembaris, 3 pemberat (50g
setiap satu) dan benang warna atau kertas warna.
(Nota : Guru boleh membuat tunjukcara eksperimen kepada murid.)
MENTAFSIR DATA
127

3. Murid diminta untuk menyusun peralatan seperti yang ditunjukkan dalam rajah.
4. Murid dikehendaki mengukur panjang asal gelang getah dan merekodkan ukuran
yang diperolehi.
(Nota : Guru perlu menyatakan kepada murid supaya tidak menyentuh gelang
getah semasa membuat pengukuran kerana ianya akan mempengaruhi hasil
pengukuran.)
(Nota : Guru boleh meminta murid menggunakan benang warna atau kertas warna
untuk mengukur panjang gelang getah.Benang warna atau kertas warna yang
digunakan boleh ditampal dalam jadual yang disediakan)
4. Murid menggantungkan pemberat 50g pada gelang getah dan mengukur
pemanjangan gelang getah serta merekodkannya.
5. Murid mengulangi langkah 4 dengan menambah pemberat seperti di dalam jadual
dan mengukur pemanjangan gelang getah serta merekodkannya di dalam jadual.
6. Guru menerangkan perbezaan pemanjangan gelang getah merupakan sifat
kekenyalan gelang getah.Getah dikatakan kenyal kerana getah akan kembali ke
panjang asal apabila beban di keluarkan.
7. Murid melengkapkan jadual dengan menggunakan data yang diambil.
gelang getah -
Pemberat -
kaki retort -
MENTAFSIR DATA
128

Hasil Pemerhatian:
Pemberat Panjang gelang getah (benang warna/kertas warna)
0g
50g
100g
150g
Pemberat 0g 50g 100g 150g
Panjang gelang
getah (cm)
8. Murid melengkapkan Lembaran Kerja 1,2 dan 3 yang diberikan.
Guru memberi arahan:
Anda dikehendaki melengkapkan Lembaran Penyiasatan berdasarkan
eksperimen yang dijalankan
Seterusnya, dalam Lembaran Kerja 1, 2 dan 3, anda dikehendaki
menjawab soalan yang disediakan.
EMK : Kreativiti
Bahan Bantu Belajar : Gelang getah, 3 pemberat (50g setiap satu), kaki retort,
pembaris, benang warna atau kertas warna
Penilaian P&P : Lembaran kerja 1, Lembaran kerja 2 dan Lembaran kerja 3
MENTAFSIR DATA
129

Tajuk : Kekenyalan Bahan
Arahan : J awapan soalan berdasarkan jadual.
Pemberat(g) 0 50 100 150
Panjang gelang
getah (cm)
(a) Berapa panjang gelang getah sebelum diletakkan pemberat ?
..........................................
(b) Berapa panjang gelang getah selepas diletakan 100g pemberat?
...........................................
(c) Berapakah pemanjangan gelang getah selepas 100g pemberat
digantungkan ?
.........................................
(d) Apakah corak pemanjangan gelang getah berdasarkan jadual ?
.........................................

(e) Nyatakan hubungan antara berat pemberat dengan pemanjangan
gelang getah.
.............................................................................................................................
pola/corak
hubungan
ramalan
tujuan penyiasatan
ramalan
Berdasarkan jadual, graf, gambar rajah dan
carta, saya dapat mentafsir data untuk menyatakan
pola, hubungan, tujuan penyiasatan, ramalan dan
kesimpulan.
MENTAFSIR DATA
1Su

Tajuk : Sifat Bahan
Sekumpulan murid telah menjalankan satu aktiviti untuk mengkaji kesan
panjang regangan gelang getah terhadap jarak perjalanan kereta mainan.
Hasil penyiasatan telah direkodkan seperti di dalam jadual di bawah.
Panjang regangan gelang getah (cm) J arak perjalanan kereta mainan (m)
5 0.8
10 1.60
15 2.40
20 3.20
(a) Apakah tujuan penyiasatan di atas ?
........................................................................................................................................
(b) Apakah corak perubahan jarak perjalanan kereta mainan berdasarkan
jadual?
................................................................
Berdasarkan jadual
pola/corak
, saya dapat mentafsir data dan dapat menyatakan :
hubungan
kesimpulan
tujuan penyiasatan
ramalan
menyatakan pola dan tujuan penyiasatan.
LEMBARAN KERJ A 1
MENTAFSIR DATA
1S1

Tajuk : Sifat Bahan
Sekumpulan murid menjalankan satu eksperimen. Beberapa keping duit syiling
dua puluh sen diletakkan dalam satu bekas dan digantung pada gelang
getah. Keputusan penyiasatan direkodkan seperti dalam jadual berikut.
J adual menunjukkan hasil penyiasatan.
Bilangan duit syiling dua puluh sen 0 3 6 9 12
Panjang gelang getah (cm) 5 6 7 8 9
(a ) Ramalkan berapakah panjang gelang getah jika 18 keping duit syiling
dua puluh sen diletakkan ?
......................
(b) Apakah hubungan antara pemboleh ubah manipulasi dengan
pembolehubah bergerakbalas?
..............................................................................................................................................
( c) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat berrdasarkan keputusan di atas?
..............................................................................................................................................
Berdasarkan jadual
pola/corak
hubungan
kesimpulan
tujuan penyiasatan
ramalan
menyatakan hubungan, dan membuat ramalan.
uelang getah
Bekas
Buit syiling
LEMBARAN KERJ A 2
MENTAFSIR DATA
1S2

Tajuk : Sifat Bahan
Graf menunjukkan panjang gelang getah apabila digantungkan dengan
beban yang berlainan berat.
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20 40 60
(a) Berapakah panjang gelang getah sebelum diletakkan beban ?
........................
(b) Apakah corak panjang gelang getah berdasarkan graf ?
..................................................
(c) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat berdasarkan graf di atas ?
........................................................................................................................................
Berdasarkan graf
pola/corak
hubungan
kesimpulan
tujuan penyiasatan
ramalan
Berdasarkan graf, saya dapat mentafsir data untuk
menyatakan pola, hubungan, dan membuat kesimpulan.
LEMBARAN KERJ A 3
Panjang gelang getah (cm)
Berat pemberat (g)
MENTAFSIR DATA
1SS

pola/corak
hubungan
kesimpulan
tujuan penyiasatan
ramalan
Berdasarkan jadual, graf, gambar rajah dan carta, saya
dapat mentafsir data untuk menyatakan pola, hubungan,
tujuan penyiasatan, ramalan dan kesimpulan.
PENILAIAN KENDIRI
MENTAFSIR DATA
1S4

(/) atau (x)
K1- Merekod data atau maklumat
daripada suatu penyiasatan
KPS 4
Berkomunikasi 4
K2- Mempersembahkan data atau
maklumat dengan menggunakan
lukisan,jadual atau graf yang sesuai.
K3- Menjelaskan idea ( lisan atau tulisan )
K4- Menulis laporan eksperimen dengan
sistematik ( dengan atau tanpa
bimbingan )
3 K1, K2 dan K3
2 K1 dan K2
1 K1 (dengan bimbingan )
SKOR
MENTAFSIR DATA
1SS

(/) atau (x)
K1- Menyatakan hipotesis ( hubungan
antara apa yang diubah dengan apa
yang diukur )
KPS 7
Mengeksperimen 6
K2- Menyatakan pembolehubah iaitu
apa yang diubah, apa yang diukur dan
apa yang dikekalkan dalam suatu
eksperimen
K3- Mengenalpasti radas di dalam
eksperimen
K4- Menyatakan peringkat-peringkat
dalam eksperimen ( lisan atau
tulisan )
K5 Menjalankan eksperimen untuk
menguji hipotesis dengan
mengawal pembolehubah mengikut
koordinasi
K6 Mempersembahkan keputusan
dalam bentuk lukisan, jadual, graf
atau bentuk lain.
5 K1, K2 ,K3, K4 dan K5
4 K1, K2,K3 dan K4
3 K1, K2 dan K3
2 Salah satu antara dua kriteria ( K1, K2
dan K3
1 K1 atau K2 atau K3( dengan
bimbingan)
SKOR

BAB 9
MENDEFINISI SECARA
OPERASI

MENDEFINISI SECARA OPERASI
1S9

Mentakrif istilah dalam konteks pengalaman sendiri.
Membuat pernyataan apa yang dilakukan dan apa yang diperhatikan.

5.0 PROSES HIDUP TUMBUHAN
5.1 Mengetahui bahagian
tumbuhan yang bergerak
balas terhadap
rangsangan
5.1.1
5.1.2
Mengenal pasti bahagian tumbuhan yang
bergerak balas terhadap rangsangan dengan
menjalankan penyiasatan iaitu:
akar bergerak balas terhadap air.
akar bergerak balas terhadap gravity.
pucuk, daun dan bunga bergerak balas
terhadap cahaya.
daun bergerak balas terhadap
sentuhan.
Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran
Kelas : 4 Arif
Tema/Tajuk : Sains Hayat
Masa : 60 minit
Memberi taksiran tentang sesuatu konsep dengan menyatakan perkara yang
dilakukan dan diperhatikan
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
14u

o Mengenal pasti bahagian tumbuhan yang bergerak
balas terhadap rangsangan dengan menjalankan
penyiasatan iaitu cahaya (pucuk terhadap cahaya
matahari)
o Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran TMK,
penulisan atau lisan.
kemahiran mendefinisikan secara operasi.
KPS : Mendefinisi secara operasi
Aktiviti P&P :
1. Murid menjalankan pemerhatian terhadap hasil eksperimen yang telah
dijalankan 2 minggu lepas.

2. Murid merekod hasil penyiasatan dalam lembaran penyiasatan.
3. Murid disoal;
Apakah yang dapat kamu perhatikan pada anak pokok itu ?
Contoh jawapan murid : Pokok condong ke arah lubang.
Mengapakah ?
Contoh jawapan murid : Pokok bergerak balas terhadap cahaya matahari
Bahagian manakah pada pokok yang bergerak balas terhadap cahaya
matahari ?
Contoh jawapan murid : Pucuk pokok
Kotak hitam
Lubang

141

4.Soalan dikemukakan untuk membimbing murid mendefinisi secara operasi.
Apakah yang dimaksudkan dengan gerak balas pucuk terhadap
rangsangan?
Contoh jawapan murid: Gerak balas akan berlaku apabila pucuk
bergerak ke arah cahaya matahari.
5. Murid dibimbing untuk membuat kesimpulan.
6. Murid menjawab soalan lembaran kerja.
EMK : Kreativiti
Bahan Bantu Belajar : pokok dalam pasu dan kotak hitam yang berlubang.
Penilaian P&P : Lembaran kerja 1, lembaran kerja 2 dan lembaran 3.
142

Tajuk : Bahagian tumbuhan yang bergerak balas terhadap cahaya
matahari
Arahan :

Kotak hitam

lubang
(awal eksperimen
1. Murid menjalankan pemerhatian terhadap hasil eksperimen yang
telah dijalankan 2 minggu lepas.
2. Lukiskan hasil eksperimen yang telah dijalankan.
Selepas 2minggu
Kesimpulan:
Bahagian tumbuhan yang bergerak balas terhadap cahaya matahari ialah
________________________
14S

K2,K3
Tajuk : Bahagian tumbuhan yang bergerak balas terhadap rangsangan.
Arahan : Nyatakan rangsangan yang sesuai dengan bahagian-bahagian
tumbuhan di bawah.
1. 3.
________________________ ______________________
2. 4.

________________________ _______________________
Saya dapat mendefinisi secara operasi dengan cara:
Mentakrif istilah mengikut pengalaman sendiri.
Membuat pernyataan berdasarkan apa yang dilakukan dan apa yang
diperhatikan.
Saya dapat mendefinisi secara operasi dengan cara
mentakrif istilah mengikut pengalaman sendiri atau
membuat pernyataan berdasarkan apa yang dilakukan dan
apa yang diperhatikan.
LEMBARAN KERJ A 1

144

Tajuk : Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan.
Arahan : Perhatikan dialog dalam kartun di bawah.
J awab semua soalan di bawah.
1. Bayangkan kamu berada bersama Ali, Muthu dan Chong. Namakan dua
lagi rangsangan yang tidak dinyatakan oleh Muthu. Tuliskan dialog yang sesuai.
2. Tumbuhan bergerak balas terhadap rangsangan:
LEMBARAN KERJ A 2
Chong, awak tautak
tumbuhanbolehbergerak
balasterhadaprangsangan?
Tau, sayadahbelajar di
sekolahtapi sayatakingat
berapajenisrangsanganyang
ada. Awaktautak Muthu?
Yangsayatauadadua
iaituair dancahaya
matahari.

14S

a. ______________________________
b. ______________________________
c. ______________________________
d.______________________________
3. Lengkapkan kotak di bawah.
diperhatikan.
Saya dapat mendefinisi secara operasi dengan cara mentakrif
istilah mengikut pengalaman sendiri atau membuat
pernyataan berdasarkan apa yang dilakukan dan apa yang
diperhatikan.
pucuk
semalu graviti
air

146

Tajuk : Bahagian tumbuhan yang bergerak balas terhadap rangsangan.
Arahan : J awab semua soalan berikut.
1. Nyatakan bahagian tumbuhan yang akan bergerak balas terhadap cahaya
matahari?
J awapan : ____________________
2. Berikan definisi secara operasi berdasarkan jawapan di atas.
_______________________________________________________
diperhatikan.
mentakrif istilah mengikut pengalaman sendiri atau membuat
pernyataan berdasarkan apa yang dilakukan dan apa yang
diperhati.
Q P
R
S
LEMBARAN KERJ A 3
147


7.0 SIFAT BAHAN
bahan
kebolehan penembusan cahaya sama ada
legap, lut cahaya dan lut sinar dengan
menjalankan aktiviti.
Kelas : 4 Arif
Tema/Tajuk : Sains Bahan / Sifat Bahan dan Aplikasinya
Masa : 60 minit
o mengenal pasti sifat bahan legap, bahan lut cahaya
dan bahan lutsinar
o mendefinisi secara operasi bahan legap, bahan lut
cahaya dan bahan lutsinar
o Menguasai kemahiran mendefinasikan secara operasi
untuk membezakan di antara bahan legap, bahan
lutsinar dan lutcahaya.
kemahiran mendefinasikan secara operasi.
KPS : Mendefinisi secara operasi
Aktiviti P&P :
1. Murid dipilih secara rawak untuk mengambil objek yang disediakan iaitu buku
teks dan meletakkan di hadapan muka.
Murid disoal;
Bolehkah kamu lihat mulut rakan kamu?
Mengapakah mulut rakan kamu tidak kelihatan ?
148

2. Murid mengulang aktiviti yang sama denganmenggunakan plastik jernih.
Bolehkah kamu lihat mulut rakan kamu dengan jelas?
3. Murid mengulang aktiviti yang sama dengan menggunakan kertas surih.
Bolehkah kamu lihat mulut rakan kamu?
Adakah kamu nampak jelas mulut kawan kamu?
4. Setiap kumpulan diberikan 6 objek yang berlainan, lampu suluh, kertas putih dan
lembaran penyiasatan.
5. Murid menjalankan penyiasatan untuk melihat kebolehan cahaya menembusi objek
dalam kumpulan masing-masing mengikut arahan pada lembaran penyiasatan.
6. Murid merekod hasil penyiasatan dalam lembaran penyiasatan.
7. Murid membentang hasil penyiasatan berdasarkan perkara yang dilakukan dan
diperhatikan.
8. Murid disoal;
Apakah bahan yang tidak ditembusi cahaya?
Jawapan murid : bahan legap
Apakah bahan yang ditembusi semua cahaya ?
Jawapan murid : bahan lutsinar
Apakah bahan yang hanya ditembusi sebahagian cahaya?
Jawapan murid : bahan lut cahaya
9. Soalan dikemukakan untuk membimbing murid mendefinisi secara operasi.
Apakah sifat bahan legap?
Contoh jawapan murid : Bahan legap adalah bahan yang tidak
membenarkan cahaya menembusinya.
Apakah sifat bahan lutsinar
Contoh jawapan murid : Bahan lut sinar adalah bahan yang
membenarkan semua cahaya menembusinya.
Apakah sifat bahan lut cahaya
Contoh jawapan murid : Bahan lut cahaya adalah bahan yang
membenarkan sebahagian cahaya melaluinya.
9. Murid dibimbing untuk membuat kesimpulan.
10. Murid menjawab soalan lembaran kerja.
149

EMK : Kreativiti
Bahan Bantu Belajar : Bola sepak, buku teks, kad manila, plastik jernih, gelas
kaca, kertas putih, kertas surih.
Penilaian P&P : Lembaran kerja 1, lembaran kerja 2 dan lembaran kerja 3.
1Su

Tajuk : Bahan legap, bahan lut cahaya dan bahan lutsinar
Arahan :
Guru menjalankan tunjuk cara bagi pelajar yang lemah.

Guru meletakkan tangan di depan cahaya dan bertanya
kepada murid.
Apa yang kelihatan pada skrin?
J awapan murid : Bayang-bayang tangan.

1S1

1. Sediakan radas seperti gambarajah di bawah.
2. Perhatikan kertas putih. Adakah cahaya boleh
menembusi objek ini ?
3. Gantikan bola dengan objek lain. Adakah cahaya boleh
menembusi objek ini ?
4. Ulang langkah 3 dengan menggunakan objek lain.
5. Tandakan (/ ) pada ruang yang sesuai berdasarkan
perkara yang diperhatikan.
Objek
Kebolehan cahaya menembusi objek
Semua Sebahagian Tiada
plastik jernih
kad manila
gelas kaca
buku teks
kertas surih
kertas putih
- Bahan legap adalah bahan yang [ semua / sebahagian / tidak ]
membenarkan cahaya melaluinya.
- Bahan lut cahaya adalah bahan yang membenarkan
[ semua / sebahagian / tidak ] cahaya melaluinya.
- Bahan lutsinar adalah bahan yang membenarkan
[ semua / sebahagian / tidak ] cahaya melaluinya.
Objek Kertas
Putih
1S2

Tajuk : Bahan legap, lut cahaya dan lut sinar
Arahan : Tuliskan bahan legap, lut cahaya atau lutsinar pada ruang yang
disediakan.

diperhatikan.
membuat pernyataan berdasarkan apa yang dilakukan
dan apa yang diperhatikan.
LEMBARAN KERJ A 1

1
4
S
2
S 6
1SS

Tajuk : Bahan legap, lut cahaya dan lutsinar
1. Berikan dua contoh bahan yang mungkin Ali kenalpasti :
Bahan legap : ______________________ , ________________________
Bahan lut cahaya : ______________________ , ________________________
Bahan lutsinar : ______________________ , ________________________
2. Definisi secara operasi bagi :
bahan legap ialah ________________________________________________________
___________________________________________________________________________
bahan lutsinar ialah _______________________________________________________
___________________________________________________________________________
bahan lut cahaya ialah ____________________________________________________
___________________________________________________________________________
Mentakrif istilah melalui pengalaman sendiri.
diperhatikan.
LEMBARAN KERJ A 2
Ali telah membuat satu penyiasatan di dalam kelasnya. Dia
mengenalpasti bahan legap, bahan lutcahaya dan bahan lutsinar di
dalam kelasnya.
1S4

Tajuk : Bahan legap, lut cahaya dan lutsinar
Penyiasatan tentang kebolehan cahaya menembusi bahan X, Y dan Z
1. Nyatakan sifat bahan :
i- X : _______________ ii- Y : _________________ iii- Z : __________________
2. Berikan definisi secara operasi bagi :
i- Bahan X dapat ditembusi cahaya sepenuhnya dikenali ________________
ii- Bahan Y tidak dapat ditembusi cahaya dikenali _______________________
iii- Bahan Z dapat ditembusi sebahagian cahaya dikenali ________________
diperhatikan.
X
Z Y
LEMBARAN KERJ A 3
1SS

Membuat pernyataan apa yang dilakukan dan apa yang diperhatikan.
Saya dapat mendefinisi secara operasi dengan cara mentakrif
istilah mengikut pengalaman sendiri atau membuat pernyataan
apa yang dilakukan dan apa yang diperhatikan.
PENILAIAN KENDIRI
1S6

(/) atau (x)
KPS 6
Mendefinisi
secara
operasi
K1- Menyatakan konsep dengan
menghuraikan apa yang diperhatikan
4
K2- Menyatakan konsep dengan
menghuraikan apa yang perlu
dilakukan
K3- Menyatakan pembolehubah dengan
menghuraikan apa yang diperhatikan
K4- Menyatakan pembolehubah dengan
menghuraikan apa yang perlu
dilakukan
3 K1, K2 dan sama ada K3 atau K4
2 K1 dan K2
1 K1 atau K2 (dengan bimbingan)
SKOR

BAB 10
MENGAWAL
PEMBOLEH UBAH

MENGAWAL PEMBOLEH UBAH
1S9

Menentukan pemboleh ubah yang relevan dalam penyiasatan.
Menentukan pemboleh ubah yang dimanipulasi, pemboleh
ubah bergerakbalas dan pemboleh ubah dimalarkan.
Menentukan apakah yang perlu dilakukan ke atas pemboleh ubah yang
dimanipulasi.
Menyatakan perubahan pada pemboleh ubah manipulasi memberi kesan
kepada pemboleh ubah bergerakbalas.

6.0 UKURAN
6.1 Memahami ukuran panjang 6.1.2 Mengukur panjang dengan menggunakan alat
yang tidak piawai seperti:
jengkal,hasta,depa dan tapak kaki
klip kertas, pensel, kapur tulis, penyedut
minuman, benang, tali dan anak mancis
Mengenal pasti pemboleh ubah dimanipulasikan, pemboleh ubah bergerakbalas dan
pemboleh ubah yang dimalarkan. Dalam sesuatu penyiasatan satu pemboleh ubah
dimanipulasikan untuk memerhatikan hubungannya dengan pemboleh ubah
bergerak balas. Pada masa yang sama pemboleh ubah yang lain dimalarkan.
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
16u

Kelas : 4 Sopan Santun
Tema/Tajuk : Sains Fizikal/Ukuran
Masa : 60 minit
o Mengukur panjang dengan menggunakan alat
pengukuran yang tidak piawai
o Merekod dengan tepat hasil pengukuran di dalam
jadual.
o Menentukan pemboleh ubah yang dimanipulasi ,
pemboleh ubah yang bergerakbalas dan
pemboleh ubah
yang dimalarkan .
o Menguasai kemahiran mengawal pemboleh ubah.
kemahiran pemboleh ubah.
KPS : Mengawal pemboleh ubah
Aktiviti P&P :
2. Setiap kumpulan diberikan alat pengukuran yang tidak piawai seperti klip
kertas, kapur tulis dan anak mancis.
3. Guru menjelaskan aktiviti yang akan dijalankan oleh murid.
Murid mengukur panjang meja murid menggunakan alat yang disediakan.
Murid merekodkan jumlah bilangan alat pengukuran yang digunakan ke dalam
jadual pada Lembaran Kerja 1.
4. Guru bersoal jawab dengan murid mengenai hasil penyiasatan.
Nyatakan alat pengukuran yang menghasilkan jumlah bilangan yang paling
banyak?
Contoh jawapan : klip kertas
161

Nyatakan alat pengukuran yang menghasilkan jumlah bilangan yang paling
sedikit?
Contoh jawapan : kapur tulis
Mengapakah terdapat perbezaan dalam ukuran?
Contoh jawapan : Alat pengukuran yang digunakan berbeza
(Nota Guru :Guru menulis dipapan hitam: Panjang alat pengukuran yang
digunakan berbeza)
Apakah yang kamu ubah dalam aktiviti ini?
Jawapan : Panjang alat pengukuran
( Nota guru: Guru menyatakan kepada murid bahawa apa yang kamu ubah itu
adalah pemboleh ubah manipulasi)
Apakah yang akan turut berubah apabila pemboleh ubah yang
dimanipulasikan (panjang alat pengukuran) itu diubah?
Jawapan : Bilangan kali alat pengukuran yang sama digunakan.
( Nota guru: Guru menyatakan kepada murid bahawa apa yang berubah itu
adalah pemboleh ubah bergerakbalas)
Berdasarkan penyiasatan, apakah yang telah kamu rekodkan?
Contoh jawapan : Bilangan kali alat pengukuran yang sama digunakan
(Nota Guru : Guru menulis dipapan hitam: Bilangan kali alat pengukuran yang
sama digunakan)
Adakah kamu mengukur meja murid yang sama bagi setiap alat pengukuran?
Contoh jawapan : Ya
Apakah pemboleh ubah yang dimalarkan dalam aktiviti kamu?
Jawapan : Panjang meja murid
( Nota guru: Guru menyatakan kepada murid bahawa apa yang tidak berubah
itu adalah pemboleh ubah yang dimalarkan.)
EMK : Kreativiti
Bahan Bantu Belajar : Klip kertas, anak mancis, meja murid dan kapur tulis
Penilaian P&P : Lembaran Kerja
162

Tajuk : Ukuran
Arahan :
1.Lengkapkan jadual berdasarkan penyiasatan yang telah
dijalankan.
Alat Pengukuran BilanganKali Alat Pengukuran
Klip kertas
Kapur tulis
Anak mancis
2. Berpandukan aktiviti yang telah dijalankan, nyatakan :
a. Pemboleh ubah yang dimanipulasikan:
_____________________________________________________
b. Pemboleh ubah bergerakbalas :
______________________________________________________
c. Pemboleh ubah yang dimalarkan :
______________________________________________________
Berdasarkan penyiasatan, saya dapat menentukan
Pemboleh ubah yang dimanipulasikan
Pemboleh ubah bergerakbalas
Pemboleh ubah yang dimalarkan
Berdasarkan penyiasatan yang telah saya jalankan, saya
dapat menentukan pemboleh ubahpemboleh ubah yang
dimanipulasi, bergerakbalasdan yang dimalarkan.
LEMBARAN KERJ A 1
16S

Tajuk : Ukuran
Arahan : J awab soalan yang berikut berdasarkan hasil penyiasatan yang
diberikan.
Kelas 4 Hornet telah menjalankan satu penyiasatan dengan menggunakan
penyedut minuman yang sama panjang untuk mengukur panjang salah satu sisi
meja yang berbeza seperti Rajah 1. Hasil penyiasatan direkodkan sebagaimana
jadual di bawah.
A B C
Rajah 1
Meja Bilangan penyedut minuman
A 10
B 15
C 20
a) Berpandukan penyiasatan di atas tuliskan
i. Pemboleh ubah yang dimanipulasikan
__________________________________________________________________
ii Pemboleh ubah bergerak balas
__________________________________________________________________
iii Pemboleh ubah yang dimalarkan
__________________________________________________________________
Berdasarkan penyiasatan yang telah saya jalankan, saya dapat menentukan
Berdasarkan penyiasatan yang telah saya jalankan,
saya dapat menentukan pemboleh ubah-pemboleh ubah
yang dimanipulasi, bergerakbalasdan yang dimalarkan.
LEMBARAN KERJ A 2
164

Tajuk : Masa
Arahan : J awab soalan berdasarkan penyiasatan berikut.
J adual di bawah menunjukkan masa yang diambil oleh Ariq untuk
melengkapkan lariannya dalam jarak yang berlainan. Selepas setiap larian, Ariq
berehat sebelum larian seterusnya.
a. Dalam penyiasatan ini, kenal pasti apakah:
i) Pemboleh ubah yang dimanipulasikan
_________________________________________________________________
ii) Pemboleh ubah bergerakbalas
__________________________________________________________________
iii) Pemboleh ubah yang dimalarkan
__________________________________________________________________
b. Apakah yang berlaku kepada pemboleh ubah bergerakbalas sekiranya
pemboleh ubah yang dimanipulasi diubah?
____________________________________________________________________
c. Apakah yang akan berlaku kepada pemboleh ubah yang lain sekiranya
tempat larian ditukar?
_______________________________________________________________________
d. Apakah yang akan berlaku kepada pemboleh ubah yang lain sekiranya
Ariq, Bala, Chong dan Darwan mengambil bahagian dalam acara 200
meter?
________________________________________________________________________
Berdasarkan penyiasatan yang telah sayajalankan, saya dapat menentukan
Menyatakan perubahan pada pemboleh ubah manipulasi memberi
kesan kepada pemboleh ubah bergerakbalas
dapat menentukan pemboleh ubah.
J arak larian / meter 50 100 150 200
Masa yang diambil / saat 8 16 24 32
LEMBARAN KERJ A 3
16S


7.0 SIFAT BAHAN
bahan
7.2.1 Member contoh bahan dari segi kebolehan
menyerap air sama ada menyerap atau kalis
air dengan menjalankan aktiviti.
Kelas : 4 Pilatus
Tema/Tajuk : Sains Bahan/ Sifat Bahan
Masa : 60 minit
Standard Pembelajaran : 1.1.10, 1.1.13, 7.2.1
o Mengenal pasti kebolehan menyerap air atau kalis air.
o Merekod dengan tepat hasil dapatan di dalam jadual
o Menentukan pemboleh ubah yang dimanipulasi,
pemboleh ubah yang bergerakbalas dan
pemboleh ubah
yang dimalarkan.
kemahiran pemboleh ubah.
KPS : Mengawal Pemboleh ubah
Aktiviti P&P :
2. Setiap kumpulan diberikan bikar, silinder penyukat dan bahan seperti span,tuala dan
polisterina yang sama saiz.
3. Guru menjelaskan aktiviti yang akan dijalankan oleh murid.
Isikan 100ml air ke dalam setiap bikar.
Rendamkan setiap objek ke dalam setiap bikar tersebut.
166

Keluarkan semula objek-objek daripada bikar dan perhatikan kandungan air
yang tinggal di dalam bikar-bikar tersebut.
Masukkan isipadu air yang tinggal tersebut ke dalam silinder penyukat.
Rekodkan isipadu air bagi setiap bikar ke dalam jadual yang disediakan.
Bahan Isipadu air / ml
(sebelum penyiasatan)
Isipadu air / ml
(selepas penyiasatan)
Span 100
Polisterina 100
Tuala 100
4. Murid membentangkan hasil penyiasatan tersebut.
5. Guru bersoal-jawab dengan murid mengenai hasil yang diperolehi.
Soalan guru:
Apakah pemerhatian anda?
Isipadu air dalam bekas yang manakah yang paling sedikit?
Kemanakah hilangnya air tersebut?
Nyatakan objek yang paling banyak menyerap air ?
Contoh jawapan : Tuala
Nyatakan objek yang paling kurang menyerap air ?
Contoh jawapan : Span
Nyatakan objek yang tidak menyerap air?
Contoh jawapan : Polisterina
Mengapakah berlaku perbezaan pada isipadu air yang diserap?
Contoh jawapan : Jenis bahan yang digunakan berbeza.
(Nota Guru :
Guru menulis dipapan hitam : Jenis bahan yang digunakan untuk
menghasilkan objek adalah berbeza)
Berdasarkan penyiasatan, apakah yang telah kamu rekodkan.
Contoh jawapan : Isipadu air yang tinggal selepas objek dikeluarkan.
(Nota Guru : Guru menulis dipapan hitam: Isipadu akhir air)
Adakah kamu menggunakan isipadu air yang sama di awal penyiasatan ini?
167

Contoh jawapan : Ya.
(Nota Guru : Guru menulis dipapan hitam : Isipadu awal air)

6.Guru meneruskan lagi soal jawab untuk menerangkan tentang pemboleh ubah.
Soalan guru :
Apakah yang kamu ubah dalam aktiviti ini?
Jawapan : Jenis objek
( Nota guru: Guru menyatakan kepada murid bahawa apa yang kamu ubah itu
adalah pemboleh ubah dimanipulasi)
Apakah yang akan turut berubah apabila pemboleh ubah yang dimanipulasi
itu diubah?
Jawapan : Isipadu air yang tinggal
( Nota guru: Guru menyatakan kepada murid bahawa apa yang berubah itu
adalah pemboleh ubah bergerakbalas)
Apakah yang kamu tidak ubah dalam aktiviti ini?
Apakah pemboleh ubah yang dimalarkan dalam aktiviti kamu?
Jawapan : Isipadu awal air
( Nota guru: Guru menyatakan kepada murid bahawa apa yang tidak berubah itu
adalah pemboleh ubah yang dimalarkan)
Mengapakah isipadu awal air perlu dimalarkan?
Jawapan : supaya dapat :
1. perbandingan yang tepat
2. keputusan yang betul
EMK : Kreativiti
Bahan Bantu Belajar : Bikar, silider penyukat, air, span, tuala dan polisterina.
Penilaian P&P : Lembaran Kerja
168

Tajuk : Sifat Objek
Arahan :
1. Lengkapkan jadual berdasarkan penyiasatan yang telah dibuat.
Objek Isipadu airyang tinggal / ml
Span
Polisterina
Tuala
2. Berpandukan aktiviti yang telah dijalankan, tuliskan :
a) i. Pemboleh ubah yang dimanipulasikan:
_____________________________________________________
ii. Pemboleh ubah bergerakbalas :
______________________________________________________
iii. Pemboleh ubah yang dimalarkan :
______________________________________________________
b. Apakah yang berlaku kepada pemboleh ubah
bergerakbalas sekiranya pemboleh ubah yang
dimanipulasi diubah?
________________________________________________________
Berdasarkan penyiasatan yang telah saya jalankan, saya dapat menentukan :
kesan kepada pemboleh ubah bergerakbalas.
pemboleh ubah-pemboleh ubah di atas.
LEMBARAN KERJ A 1
169

Tajuk : Sifat Bahan
Arahan : J awab soalan yang berikut berdasarkan hasil penyiasatan yang
diberikan.
Kelas 4 Bistari telah menjalankan satu penyiasatan dengan menggunakan
bikar yang mengandungi isipadu air yang sama untuk mengukur kebolehan
menyerap air. Murid diberi bahan seperti sehelai kertas, beg plastik dan span.
J adual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan tersebut.
J enis Bahan Kertas Beg Plastik Span
Isipadu awal air / ml 100 100 100
Isipadu air yang tinggal / ml 85 100 70
J umlah air yang diserap / ml 15 0 30
Berpandukan penyiasatan di atas, nyatakan
i. Pemboleh ubah yang dimanipulasikan
__________________________________________________________________
LEMBARAN KERJ A 2
17u

ii. Pemboleh ubah bergerak balas
__________________________________________________________________
iii. Pemboleh ubah yang dimalarkan
__________________________________________________________________
Berdasarkan penyiasatan yang telah saya jalankan, saya dapat menentukan
kesan kepada pemboleh ubah bergerakbalas.
pemboleh ubahpemboleh ubah di atas.
171

kesan kepada pemboleh ubah bergerakbalas
dapat menentukan pemboleh ubah.
PENILAIAN KENDIRI

BAB
MEM AT I TESIS

MEMBUAT HIPOTESIS
17S

Membuat kesimpulan awal yang boleh diuji.
Mencadangkan pernyataan umum yang difikirkan benar.
Menggunakan pengetahuan sedia ada bagi membuat sesuatu
penerangan.
Mengenal pasti pemboleh ubah
Membuat inferens yang munasabah.
Menentukan hubungan di antara dua pemboleh ubah berdasarkan
inferens.

3.1 Mengaplikasikan
pengetahuan tentang
proses pernafasan
manusia
3.1.4 Mengitlak bahawa kadar pernafasan
bergantung kepada jenis aktiviti yang
dilakukan melalui pemerhatian pergerakan
dada.
Kelas : 4 Azam
Tema/Tajuk : Sains Hayat/ Proses Hidup Manusia
Masa : 60 minit
Membuat sesuatu penyataan umum tentang hubungan antara pemboleh ubah
yang di fikirkan benar bagi menerangkan sesuatu perkara atau peristiwa.
Penyataan ini boleh diuji untuk menentukan kesahihannya.
MEMBUAT HIPOTESIS
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
MEMBUAT HIPOTESIS
176

Objektif Pembelajaran : Pada akhir pengajaran dan pembelajaran,murid dapat:
o Membuat pengitlakan bahawa kadar pernafasan
bergantung kepada jenis aktiviti yang dilakukan
melalui pemerhatian pada pergerakan dada.
o Membuat hipotesis.
kemahiran membuat hipotesis.
KPS : Membuat hipotesis
Aktiviti P&P :
1. Guru meminta murid meletakkan kotak kosong seperti kotak kasut di atas
dada murid yang berbaring dan mereka diminta mengira pergerakan kotak
dalam tempoh 30 saat.
(Nota : Seorang murid baring di atas meja guru supaya semua murid
nampak.)
2. Guru bersoal jawab dengan murid tentang aktiviti yang dilakukan.
Guru bertanya soalan.
Apakah yang dapat kamu perhatikan?
Mengapakah ada pergerakan kepada kotak itu?
(pergerakan kotak mewakili pergerakan dada)
Berapakah jumlah pergerakan dada dalam 30 saat?
Berapakah bilangan pergerakan dada jika kita berlari?
Adakah bilangan pergerakan dada kamu sama ketika berjalan atau
berlari?
3. Murid berbincanguntuk membina satu hipotesis berdasarkan jenis pergerakan
dan bilangan pergerakan dada.
4. Murid dikehendaki duduk dalam kumpulan. Seorang dari wakil kumpulan akan
berjalan ke hadapan dan ke belakang bilik darjah selama 1 minit.
5. Murid merekod hasil dapatan dengan menjalankan aktiviti seperti langkah 1.
Nota guru : Selepas membuat aktiviti , murid perlu berehat sebentar sebelum
memulakan aktiviti yang seterusnya.
MEMBUAT HIPOTESIS
177

6. Murid yang sama diminta berjalan naik dan turun tangga selama 1 minit.
7. Ulangi aktiviti seperti langkah 5.
8. Murid melengkapkan lembaran tugasan.
EMK : Kemahiran Berfikir dan kreativiti
Bahan Bantu Belajar : J am randik, kad tugasan
MEMBUAT HIPOTESIS
178

K14,K15
Tajuk : Mengira pergerakkan dada
Arahan : Lengkapkan jadual, berdasarkan hasil penyiasatan
yang kamu lakukan.
Bil
Aktiviti yang dijalankan
selama 1 minit
Bilangan pergerakan dada
dalam 30 saat.
1 Duduk
2. Berjalan
3. Turun dan naik tangga
4. Melompat
a. Nyatakan pemboleh ubah dalam penyiasatan di atas.
i. Pemboleh ubah manipulasi.
.................................................................................................
..................................................................................................
..................................................................................................
b. Nyatakan corak pergerakan dada dalam masa 30 saat.
................................................................................................................
c. Nyatakan hipotesis bagi penyiasatan ini.
..................................................................................................................
Saya telah membuat hipotesis dengan :
Mengenal pasti pembolehubah dimanipulasi
Mengenal pasti pembolehubah bergerakbalas
Mengenal pasti pembolehubah dimalarkan
Membuat pemerhatian
Membuat inferens
Mengenal pasti corak
Menghubungkan pembolehubah dimanipulasi dengan bergerakbalas
Saya membuat hipotesis dengan menghubungkan
pembolehubah manipulasi , pemboleh bergerakbalas,
pemerhatian dan inferens
MEMBUAT HIPOTESIS
179

Tajuk : Mengukur pergerakan dada
1. Adam melakukan satu penyiasatan untuk mengetahui bilangan
pergerakan dada rakannya ketika melakukan aktiviti yang berbeza.
Aktiviti
A B

Bilangan pergerakan dada Bilangan pergerakan dada
20 kali dalam 1minit 60 kali dalam 1minit
Rajah 1
(a) Nyatakan pemerhatian tentang bilangan pergerakan dada dalam
1 minit pada rajah 1 .

(b) Nyatakan inferens kamu berdasarkan pemerhatian di atas.
(c) Nyatakan dua maklumat(pemboleh ubah) yang dikumpulkan dalam

penyiasatan ini
........................
........................
(d) Apakah hubungan antara dua maklumat yang dikenal pasti ?

LEMBARAN KERJ A 1
MEMBUAT HIPOTESIS
18u

(e) Nyatakan hipotesis berdasarkan penyiasatan di atas.
......................
Mengenalpasti pemboleh ubah dimanipulasi
Mengenalpasti pemboleh ubah bergerakbalas
Mengenalpasti pemboleh ubah dimalarkan
Membuat pemerhatian
Membuat inferens
Menghubungkan pemboleh ubah dimanipulasi dengan bergerakbalas
pembolehubah dimanipulasi , pemboleh bergerakbalas,
MEMBUAT HIPOTESIS
181

Tajuk : Mengukur pergerakkan turun naik dada
1. Ahmad menjalankan penyiasatan untuk mengukur kadar pernafasan
antara kumpulan murid bagi satu minit dalam aktiviti yang sama.
Murid Kadar pernafasan(1 minit)
David 72
Yoga 75
Daniel 80
Ali 85
Hamid 88
a) Nyatakan satu pemerhatian berdasarkan penyiasatan di atas?
..
b) Berdasarkan penyiasatan di atas nyatakan:
Pemboleh ubah manipulasi :
Pemboleh ubah bergerak balas :
Pembolehubah dimalarkan : ..
Apabila Daniel berehat , kadar pernafasannya ialah 64 kali
dalam 1 minit. J ika berlari kadar pernafasannya ialah 80 kali 1 minit.
(d) Nyatakan hipotesis berdasarkan pernyataan di atas
.......................
Mengenalpasti pemboleh ubah dimanipulasi
Mengenalpasti pemboleh ubah bergerakbalas
Mengenalpasti pemboleh ubah dimalarkan
Membuat pemerhatian
Membuat inferens
Menghubungkan pemboleh ubah dimanipulasi dengan bergerakbalas
pembolehubah dimanipulasi , pemboleh bergerakbalas,
pemerhatian dan inferen
LEMBARAN KERJ A 2
MEMBUAT HIPOTESIS
182

Standard Kandungan Standard Pembelajaran

6.0 PENGUKURAN
6.1 Memahami ukuran panjang 6.1.3 Menyatakan panjang boleh diukur dengan
menggunakan alat piawai seperti pembaris,
pita pengukur dan benang serta pembaris
dengan menjalankan aktiviti.
Kelas : 4 Alpha
Tema/Tajuk : Sains Fizikal/ Pengukuran
Masa : 60 minit
dapat:
o Menyatakan panjang boleh diukur dengan
menggunakan alat piawai seperti benang dengan
pembaris.
o Membuat hipotesis.
kemahiran membuat hipotesis.
KPS : Membuat hipotesis
Aktiviti P&P :
1. Murid menjalankan aktiviti dengan memasukan bola A ke dalam sebuah
kotak . Murid diminta membuat pemerhatian. (bola tidak boleh dimasukkan)
2. Murid cuba pula memasukkan bola B ke dalam kotak yang sama. Murid
membuat pemerhatian.( bola boleh dimasukkan)
3. Murid dan guru bersoal jawab:
Guru : Mengapakah bola A tidak boleh dimasukkan ke dalam kotak?
Murid : Bola A besar.
Guru : Mengapakah bola B boleh dimasukkan ke dalam kotak?
MEMBUAT HIPOTESIS
18S

Murid : Bola B kecil.
Guru : Saya lihat saiz bola itu hampir sama. Bagaimanakah kita boleh tahu
bola A lebih besar daripada bola B? Mari kita buktikan.
4. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan kecil.
5. Setiap kumpulan diagihkan dengan alatan seperti benang atau kertas pita,
pembaris meter, marker dan dua biji bola yang berlainan saiz,
6. Murid diminta untuk menjalankan aktiviti mengukur saiz bola dengan
menggunakan alat yang dibekalkan atas kreativiti kumpulan masing-masing.
7. Murid berbincang dan merekod hasil aktiviti dalam jadual.
8. Murid menerangkan hasil dapatan mereka.
9. Guru bersoal jawab dengan murid mengenai hasil dapatan.
Soalan guru:
Nyatakan pemboleh ubah yang dimalarkan dalam aktiviti ini.
Jenis alat pengukur(benang atau kertas pita)
Nyatakan pemboleh ubah yang dimanipulasikan dalam aktiviti ini.
Saiz bola
Nyatakan pemboleh ubah bergerakbalas dalam aktiviti ini.
Ukur lilit bola / panjang benang
Cuba kamu kaitkan hubungan antara pemboleh ubah manipulasi
dengan pemboleh ubah bergerakbalas.(berdasarkan jadual)
10. Murid menjawab lembaran kerja yang diberikan.
EMK : Inovatif dan kreatif
Bahan Bantu Belajar : Bola A(besar) bola B(kecil), benang, pembaris, kertas
pita, kotak , selotape, marker.
MEMBUAT HIPOTESIS
184

K14,K15
Tajuk : Pengukuran
1. Nyatakan hipotesis yang ingin dibuktikan:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. Lengkapkan jadual, berdasarkan hasil dapatan dijalankan
bola Ukurlilit( cm )
Bola A
Bola B
a) Nyatakan pemboleh ubah dalam penyiasatan di atas.
i. Pemboleh ubah manipulasi.
.................................................................................................
..................................................................................................
..................................................................................................
Bola B
MEMBUAT HIPOTESIS
18S

b) Nyatakan hipotesis bagi penyiasatan ini.
(Semakin bertambah saiz bola, semakin bertambah ukur lilitan bola)
....................................................................................................................................
Mengenal pasti pembolehubah dimanipulasikan
Membuat pemerhatian
Membuat inferens
MEMBUAT HIPOTESIS
186

K14,K15
Tajuk : Ukur lilit belon
1. Sekumpulan murid menjalankan satu penyiasatan dengan meniup
tiga biji belon dengan bilangan tiupan yang berbeza. Selepas belon
di tiup dan diikat, ukur lilitan setiap belon dan dicatat dalam jadual 1.

Bilangan tiupan 3 kali 5 kali 7 kali
Ukur lilit belon(mm) 180 250 310
J adual 1
a) Apakah pemerhatian anda berdasarkan keputusan penyiasatan?
.
b) Nyatakan inferens berdasarkan pemerhatian di (a).
..
c) Berdasarkan penyiasatan di atas , nyatakan :
i) Pemboleh ubah dimanipulasi :

ii) Pemboleh ubah bergerakbalas:
.
iii) Pemboleh ubah dimalarkan :
..
d) Nyatakan hubungan antara dua pemboleh ubah di atas.
..........................................................................................................

LEMBARAN KERJ A 1
MEMBUAT HIPOTESIS
187

Pada pukul 8 pagi, saiz belon 20 cm. Pada pukul 12 tengahari
saiz belon 26 cm

f) Nyatakan hipotesis berdasarkan pernyataan di atas.
..
Membuat pemerhatian
Membuat inferens
MEMBUAT HIPOTESIS
188
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Membuat pemerhatian
Membuat inferens
PENILAIAN KENDIRI
MEMBUAT HIPOTESIS
189
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
KONSTRUK SKOR KRITERIA CATATAN
SPS 3
Mengukur
dan
menggunaka
n nombor
6 K1 Menggunakan alatan dengan
betul untuk mengukur
panjang, isipadu, jisim, masa ,
suhu dan kelajuan
K2 - Merekod menggunakan
nombor dan bacaan mengikut
sistem piawai
K3 - Merekod bacaan dengan
tepat
SPS 7
Eksperimen
6 K1 Menyatakan hipotesis
K2 - Menyatakan pembohubah
manipulasikan, bergerakbalas
dan dimalarkan

BAB
MEN E S ERIMEN

MENGEKSPERIMEN
19S
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mencetus persoalan, memerhati, membuat inferens dan membentuk
hipotesis
Mengawal pembolehubah
Mendefinisi secara operasi.
Menentukan peralatan yang diperlukan bagi sesuatu eksperimen.
Menguji hipotesis dengan menjalankan prosedur yang sistematik
Merekod,menganalisis dan mentafsir data.
Melapor keputusan eksperimen yang telah dijalankan.

6.0 PENGUKURAN
6.5 Mengaplikasikan
pengetahuan tentang isi padu
cecair
6.5.2
6.5.3
Mengira isi padu pepejal berbentuk tidak
sekata menggunakan kaedah sesaran air
Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran
,TMK, penulisan atau lisan.
Kelas : 4 Alfalah
Tema/Tajuk : Sains Fizikal/ Pengukuran
Masa : 60 minit (Eksperimen ini dijalankan setelah topik ini diajar)
Merancang dan menjalankan penyiasatan untuk menguji sesuatu hipotesis ,
mengumpulkan data,mentafsir data sehingga mendapat rumusan daripada
penyiasatan itu.
MENGEKSPERIMEN
PETUNJ UK
PELAKSANAAN
MENGEKSPERIMEN
194
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
o Mengira isi padu pepejal berbentuk tidak sekata
menggunakan kaedah sesaran air.
o Mengeksperimen bagi menentukan hubungan antara
bilangan guli dengan isipadu air yang disesarkan.
KPS : Mengeksperimen
Aktiviti P&P :
2. Setiap kumpulan diberikan peralatan seperti berikut:
a) 5 biji guli
b) 1 selinder penyukat 100ml
c) 1 buah bikar
d) Air paip
3. Guru menerangkan tujuan eksperimen iaitu mencari isipadu guli melalui kaedah
sesaran air.
4. Murid membina hipotesis yang ingin dibuktikan di dalam eksperimen.
Guru : Apakah yang ingin dibuktikan dalam eksperimen ini?
Murid : J ika bilangan guli bertambah maka paras air semakin bertambah.
Bilangan guli mempengaruhi paras air dalam selinder penyukat.
Nota: Sebarang hipotesis boleh diterima untuk diuji

5. Murid menjalankan eksperimen mengikut arahan yang diberikan oleh guru.
Arahan guru:
a) Isikan selinder penyukat dengan 40 ml air
b) Masukkan sebiji guli ke dalam selinder penyukat dan catatkan bacaan air di dalam
jadual yang disediakan.
c) Ulangi langkah (b) dengan memasukkan sebiji guli lagi dan catatkan bacaan air
dan teruskan langkah tersebut sehingga kelima-lima biji guli telah dimasukkan.
MENGEKSPERIMEN
19S
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Murid mengenal pasti pemboleh ubah yang terlibat dalam eksperimen.
i. Pemboleh ubah manipulasi
ii. Pembolehubah bergerakbalas
iii. Pemboleh ubah malar
6. Murid melengkapkan jadual berikut .
Bacaan paras awal air = ........ ml
Bilangan guli Bacaan paras air (ml)
1
2
3
4
5
Bacaan air =.........ml
Beza bacaan air =........ml
Pertambahan bacaan air = Isipadu air bagi 5 biji guli
Isipadu air bagi 5 biji guli =.........ml
Isipadu bagi 1 biji guli =.........ml

MENGEKSPERIMEN
196
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Guru bersoal-jawab dengan murid mengenai eksperimen yang telah dijalankan
Guru : Apakah yang dapat diperhatikan pada aras air setiap kali guli
dimasukkan?
Murid : bertambah/meningkat
Guru : Mengapakah aras air bertambah apabila guli dimasukkan?
Murid : Sebab ditambah dengan guli yang mempunyai isipadu.
7. Murid menganalisis dan mentafsir data
8. Murid membuat kesimpulan bahawa apabila bilangan guli bertambah, paras air
turut bertambah
Bahan Bantu Belajar : Peralatan eksperimen.
MENGEKSPERIMEN
197
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bacaan awal air = ........ ml
Bilangan guli Bacaan akhir air (ml)
1
2
3
4
5
1. Apakah corak perubahan bacaan parasair ?
.......................................................................................................................
2. Nyatakan :
i) Pemboleh ubah dimanipulasi:..........................................................
ii) Pemboleh ubah bergerakbalas :......................................................
iii) Pemboleh ubah dimalar :.................................................................
3. Apakah hipotesis yang ingin dibuktikan dalam eksperimen?
........................................................................................................................
4. Apakah kesimpulan yang boleh dibuat berdasarkan eksperimen?
........................................................................................................................
Setelah membuat eksperimen saya dapat:
Membuat pemerhatian
Menimbulkan soalan serta membuat inferens
Membuat hipotesis
Menentukan peralatan yang diperlukan bagi sesuatu eksperimen
Menganalisis dan mentafsir data
Membuat kesimpulan.
Saya dapat menjalankan eksperimen
untuk menguji hipotesis, mengumpul
data dan membuat rumusan
penyiasatan.

MENGEKSPERIMEN
198
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tajuk :Isipadu pepejal berbentu tidak sekata
Arahan :
1. Kamu dikehendaki menentukan isipadu sebiji gabus menggunakan
bahan-bahan berikut
i. Seketul batu
ii. Tali/benang
iii. Selinder penyukat
iv. Sebikar air
2. Susunkan langkah-langkah berikut mengikut urutan yang betul bagi
menentukan isipadu gabus tersebut menggunakan kaedah sesaran air.
LEMBARAN KERJ A 1
Masukkan air ke dalam silinder penyukat
Rekodkan bacaan isipadu air 85ml
Ikat batu dengan benang
Masukkan batu ke dalam selinder penyukat
Rekodkan bacaan isipadu air 75ml
Ikatkan gabus pada batu
Masukkan gabus dan batu ke dalam silinder penyukat
Isipadu gabus =85ml 75ml
MENGEKSPERIMEN
199
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Langkah Aktiviti
1
2
3
4
5
6
7
8
3. Kirakan isipadu gabus
Membuat pemerhatian
Membuat hipotesis
Membuat kesimpulan.

Saya dapat menjalankan eksperimen untuk menguji hipotesis,
mengumpul data dan membuat rumusan penyiasatan.
MENGEKSPERIMEN
2uu
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.0 PENGARATAN BAHAN
8.1 Mensintesis pengetahuan
tentang pengaratan bahan.
8.1.3
8.1.6
Mengeksperimen bagi menentukan faktor
yang menyebabkan pengaratan.
Menjelaskan pemerhatian melalui lakaran,
Kelas : 4 Alfalah
Tema/Tajuk : Sains Fizikal/ Pengaratan Bahan
Masa : 60 minit +60 minit
o Mengeksperimen bagi menentukan faktor yang
menyebabkan pengaratan.
KPS : Mengeksperimen
Aktiviti P&P :
2. Setiap kumpulan diberikan peralatan seperti berikut:
a) 3 batang paku besi
b) 3 tabung uji
c) Bahan pengering / kalsium klorida kontang
d) Air yang telah dididihkan
e) Air paip
f) Minyak masak.
g) Rak tabung uji
h) Penutup gabus
3 Murid membina hipotesis yang ingin dibuktikan di dalam eksperimen.
Guru : Apakah yang ingin dibuktikan dalam eksperimen ini?
Murid : J ika ada air dan udara maka paku akan berkarat
Nota: Sebarang hipotesis boleh diterima untuk diuji.
MENGEKSPERIMEN
2u1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. Murid menyatakan pembolehubah yang terlibat dalam eksperimen tersebut.
a. Pembolehubah dimanipulasikan.
b. Pembolehubah bergerakbalas.
c. Pembolehubah yang dimalarkan.
5. Murid menjalankan eksperimen mengikut arahan yang diberikan oleh guru.
Arahan guru:
a) Labelkan tabung uji dengan A , B dan C
b) Masukkan paku ke dalam setiap tabung uji itu.
c) Masukkan air paip ke dalam tabung uji A dan letakkan di atas rak tabung uji dan
tutup tabung uji menggunakan gabus.
d) Masukkan air yang telah dididihkan ke dalam tabung uji B , masukkan sedikit
minyak masak dan tutup dengan menggunakan gabus. Letakkan di atas rak
tabung uji.
e) Masukkan bahan pengering /kalsium klorida kontang ke dalam tabung uji C dan
ditutup dengan penutup gabus, kemudian diletakkan di atas rak tabung uji.
f) Murid biarkan ketiga-tiga tabung uji A, B dan C selama 7 hari.
6. Murid memerhatikan ketiga-tiga tabung uji yang telah disediakan.
Apakah yang dapat kamu perhatikan pada keadaan paku?
Ramalkan paku manakah yang akan berkarat selepas tujuh hari.
J awapan murid: A / B /C
A B C
Aii paip
Bahan pengeiing
Aii yang telah
uiuiuihkan minyak
paku
MENGEKSPERIMEN
2u2
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7. Selepas 7 hari murid memerhatikan apa yang berlaku kepada paku dalam
ketiga-tiga tabung uji tersebut. Murid merekodkan pemerhatian mereka dalam
jadual.
Tabung
uji
Kandungan tabung uji Keadaan paku selepas 7 hari
A Air paip +paku
B
Air yang telah
dididihkan +paku +
minyak
C Bahan pengering +
paku
Murid menjawab soalan:
Paku dalam tabung uji manakah yang berkarat?
Paku dalam tabung uji manakah yang tidak berkarat?
( Guru menerangkan tentang mengapa kita menggunaakan air paip, air
yang telah dididihkan , minyak dan bahan pengering)
8. Murid melengkapkan J adual 1.1 berdasarkan pemerhatian.
Tandakan( / )pada petak yang berkenaan.
J ADUAL 1.1
9. Berdasarkan J adual 1.1 yang dilengkapkan murid menerangkan faktor-faktor yang
menyebabkan pengaratan
Tabung Uji Kehadiran Keadaan Paku selepas 7 hari
Air Udara Berkarat Tidak Berkarat
A
B
C
MENGEKSPERIMEN
2uS
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
i) Paku dalam tabung uji A berkarat kerana kehadiran air dan udara.
ii) Paku dalam tabung uji B tidak berkarat kerana ketidakhadiran udara
walaupun dengan kehadiran air.
iii) Paku dalam tabung uji C tidak berkarat kerana ketidakhadiran air
walaupun dengan kehadiran udara.
10. Murid membuat kesimpulan bahawa pengaratan akan berlaku dengan
kehadiran air dan udara.
Bahan Bantu Belajar : Peralatan eksperimen.
MENGEKSPERIMEN
2u4
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tajuk : Pengaratan
Arahan :
1. Rekodkan pemerhatian kamu dalam jadual di bawah.
Tabung uji Keadaan Paku selepas 7 hari
A
B
C
2. Nyatakan:
i. Pembolehubah manipulasi
_____________________________________________
ii. Pembolehubah bergerakbalas
_____________________________________________
iii. Pembolehubah dimalarkan
---------------------------------------------------------------------------
3. Apakah kesimpulan yang boleh dibuat berdasarkan eksperimen?
Besi akan berkarat dengan kehadiran _________________ dan ____________
Membuat pemerhatian
Membuat hipotesis
Membuat kesimpulan.
LEMBARAN KERJ A 1
MENGEKSPERIMEN
2uS
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tajuk : Pengaratan
Arahan : J awab soalan yang diberikan.
Sekumpulan murid menjalankan satu eksperimen untuk mengetahui faktor-
faktor yang mempengaruhi pengaratan. Mereka menggunakan dua buah
tabung uji yang dilabelkan A dan B.

1. Mengapa paku dalam tabung uji B dicat ?
______________________________________________________________________
2. Berikan inferens bagi pemerhatian di atas.
______________________________________________________________________
3. Apakah tujuan eksperimen ini?
______________________________________________________________________
4. Nyatakan :
i) Pembolehubah manipulasi
___________________________________________________________________
ii) pembolehubah bergerakbalas
____________________________________________________________________
iii) pembolehubah dimalar
________________________________________________________________________
Paku yang
dicat
Paku yang tidak
dicat
Air paip
Air paip
Pemerhatian selepas 7hari :Paku A tidak berkarat dan paku B berkarat
A B
LEMBARAN KERJ A 2
MENGEKSPERIMEN
2u6
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Apakah hipotesis yang ingin dibuktikan dalam eksperimen ini?
______________________________________________________________________
5. Nyatakan kesimpulan bagi penyiasatan ini.
____________________________________________________________________
Membuat pemerhatian
Membuat hipotesis
Membuat kesimpulan.
MENGEKSPERIMEN
2u7
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Membuat pemerhatian
Membuat hipotesis
Membuat kesimpulan.
PENILAIAN KENDIRI
MENGEKSPERIMEN
2u8
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(/) atau (x)
K1- Menyatakan hipotesis
KPS 7
Mengeksperimen 6
K2- Menyatakan pemboleh ubah,
manipulasi, bergerakbalas dan
dimalarkan dalam eksperimen.
K3- Menyatakan langkah menjalankan
eksperimen.
K4- Mengenalpasti peralatan yang
digunakan
K5-Menjalankan eksperimen untuk
menguji hipotesis dengan
mengawal pemboleh ubah.
K6- Persembahkan keputusan dalam
bentuk lukisan, jadual, graf dan
sebagainya.
5 K1, K2, K3, K4 dan K5
4 K1, K2, K3, dan K4
3 K1, K2 dan K3
2 K1 dan K2
SKOR
29
PENYUMBANG
Penasihat Dr. Masnah Ali Muda Pengarah
Bahagian Pembangunan
Kurikulum
Dr. Azian T.S Abdullah Timbalan Pengarah
Bahagian Pembangunan
Kurikulum
Penasihat Dr. Ng Soo Boon Bahagian Pembangunan
Editorial Kurikulum
Zainon Abd Majid Bahagian Pembangunan
Kurikulum
Editor Kamarul Azlan Ahmad Bahagian Pembangunan
Kurikulum
Penulis
Zainon Abd Majid BPK Kamarul Azlan BPK
Ahmad
Siti Rozita Yahya BPK Wan Norhayati BPK
Wan Zainaldin
Nordiana IPG Kampus Siti Hendon IPG Kampus
Mohd Yusof Teknik Sheikh Abdullah Teknik
Kamalhuzaimi PPD Rohana IPG Kampus
Khamis Kota Tinggi Kamaruddin Ilmu Khas
Fathaiyah IPG Kampus Kua Bee Hoon IPG Kampus
Abdullah Raja Melewar Ipoh
Norani IPG Kampus Makrof IPG Kampus
Abd Bari Bahasa Antarabangsa Md. Daud Perempuan Melayu
Tay Chong IPG Kampus Tun Salbihana IPG Kampus
Seng Hussein Onn Samsudin Temenggong Ibrahim
Siti Faizah SK Seri Sitiawan Hafsah SK Parit Setongkat
Yusoff Seri Manjung,Perak Abu Shah Muar, J ohor
Idaaznim SK Seri Sekamat J alipah SK J ugra
Akasah Kajang, Selangor Shahroni Banting, Selangor
Norlaily SK (P) Methodist Mohd Nazir SK Bandar Tun Razak 1
Md Yusoff Kuala Lumpur Ismail Kuala Lumpur
0
Rohana SK Bandar Baru Bangi Asah SK Kantan Permai
Hussin B.B.Bangi, Selangor Tambol Kajang, Selangor
Muhaini SK Desa Baiduri Muhammad SK Bangi
Mamat Cheras, Selangor Shahrom Shafie Kajang, Selangor
Maszlan SK Seri Fajar Noor Laily SK Port Dickson
Mokhtar Kuala Kubu Baru Shoed P.Dickson, N.Sembilan
Mohd Fadzli SK Seliau Dzulkarnian SK Bukit J alor
Ramli Rantau, N.Sembilan Ayat @ Ayom J empol, N.Sembilan
Mohd Nizar SK Lui Selatan (F) Norzaini SK Kg Sawah
Hartoyo Gemencheh, N.Sembilan Norod Din P.Dickson, N.Sembilan
Teh Malihah SK Simpang Empat Roslina SK Chenderiang
Hussain Sitiawan, Perak Abdul Rani Chenderiang, Perak
Roszidani SK Batu Melintang Irmayati SK Parit J awa
Setik Tapah, Perak Ismail Muar, J ohor
Siti Roha SK Kampung Sawah Aza Abeha SK Sungai Bunyi
Abd Karim Pontian, J ohor Adam Pontian, J ohor
Siti Hawa SK Ramuan China Nor Rizan SK Pengkalan Rinting
Yaacob Kecil, Melaka Kasim Tampoi, J ohor
Salina SK Tun Dr. Syed Nasir J awiyah SK Kopok
Kemis Kota Tinggi, J ohor Osman Pasir Gudang, J ohor
Zaleha SK Seri Kg Renggam Mahdalena SK Tmn Tun Aminah 1
Salleh Kluang, J ohor Mahlid Skudai, J ohor
Norhayati SK Kulai Hamdan SK Sedili Besar
Markan Kulaijaya, J ohor Hamami Kota Tinggi, J ohor
Nor Afizah SK Bandar Uda 2 Salimi SK Bandar Easter
Daim J ohor Bahru, J ohor J umadi Kota Tinggi, J ohor
Musa SK Taman Perling 3 Hairizhal SK Tasek Utara
Atan J ohor Bahru, J ohor Abd Raman J ohor Bahru, J ohor
Fazlinah Ali SK Bagan Datoh Marzalinawati SK Kampung Gudang
Bagan Datoh, Perak Md. Nor Batu Kurau, Perak
Nor Bahiyah SK Ganda Temengor Maznah SK Raja Perempuan
Abdul Ghani Gerik, Perak Ahmad Muzwin, K.Kangsar
Fatimah J abatan Pelajaran Rosmawati SK Kuala Kurau
Umar Perak Ismail Kuala Kurau, Perak
1
Kamariah Zainnul SK Taman Panglima Wardah SK St. Michael 2
Abiddin Taiping, Perak Abdul Karim Ipoh, Perak
Hashim SK Bota Kiri Abd Halim SK Batu Tujuh
Talib Bota, Perak Abdul Rahman Tapah, Perak
Mohd Taib SK Sungai Tungku Zurina SK Malim Nawar
Mahadi Teluk Intan, Perak Mat Som Malim Nawar, Perak
Nur Asma SK Kerunai
Mohamed Noor Gerik, Perak
Reka Bentuk Zainon Abd Majid Bahagian Pembangunan
dan Susun Kurikulum
Atur
Kamarul Azlan Bahagian Pembangunan
Ahmad Kurikulum
Siti Rozita Yahya Bahagian Pembangunan
Kurikulum
Wan Norhayati Bahagian Pembangunan
Wan Zainaldin Kurikulum
Siti Rohani Saad Bahagian Pembangunan
Kurikulum
Reka Bentuk Muntasir Muaz Bahagian Pembangunan
Kulit Kurikulum

Modul Kemahiran Proses Sains KSSR Tahun 4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Modul Kemahiran Proses Sains KSSR Tahun 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

Kurikulum Standard Sekolah Rendah

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

(b) Nyatakan inferens kamu berdasarkan pemerhatian di atas.

(c) Nyatakan dua maklumat(pemboleh ubah) yang dikumpulkan dalam

Standard Kandungan Standard Pembelajaran

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

STANDARD KANDUNGAN STANDARD PEMBELAJ ARAN

You might also like