Working Paper

2013 ko abendua

HIZKUNTZAREN TRANSMISIOA HAUR ETA

GAZTEENGAN (IV)

TRANSMISIÓN LINGÜÍSTICA A NIÑOS Y LANGUAGE TRANSMISSION TO CHILDREN AND YOUTH

JÓVENES (VI) (VI)

Eñaut Apaolaza Amenabar Proiektu honen laguntzailea da

As a Working Paper, it does not reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Fundazioa,
nor of its sponsors or supporting entities.
EKAI Fundazioa seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that we may have a
conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as only a single factor in making
their investment decision.

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457

LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter
 Hizkuntzaren transmisioa
haur eta gazteengan (VI)

1. Aurreko puntuetan azaldutakoak aintzat hezkuntzaren barruan ematen da Arizmediarrieta

hartuta une honetan aurrera eramaten diren
hainbat aktibitate eta neurri (diru-laguntza
programak esate baterako) birdiseinatu edo
esperientzia mota berriak sor daitezke.
Normalizazioan ardura duten erakundeek har
ditzaketen neurri politiko eta bultza ditzaketen
esperientziak azalduko ditugu ondoren, baita
eragile politiko bakoitzaren zereginak zein
beharko lukeen ere:
2. Transmisioa: aurreko dokumentuetan
esan dugun bezala, transmisioa ez da soilik
guraso eta seme-alaben arteko harremanean
ulertu behar. Transmisioarengan eragina duten
gainerako alderdiak ere beronengan eragin nahi
denean bildu beharko dira. Umeei begirako
hainbat ekimen egin izan dira, umeen jolasak eta
ludoteka tankerakoak, baina azken urteotan
zenbait esperientzia berri ere sortu dira:
 Ume eta gurasoen arteko jolasak, ume-
gurasoen artean partekatzeko jolas
espazioak,
ikastolak landu duen Bazara izeneko proiektua 12
eta 18 urteko neska mutilekin. Bertan lantzen
dira euskal identitatea eta euskal kultura,
munduko identitateak eta kulturak, hizkuntza
jarrerak, ikastola izaera eta izaera kooperatiboa.
Testuinguru honetan beste eskualde batzuetako
euskalduntze esperientziak ezagutzen dira
bertara joanaz, eta protagonistak bertatik bertara
ezagutuaz. Horrek errealitate ezberdinetan
identitatea gordetzeko eta indartzeko estrategiak
ezagutzea ekartzen du.
4. Hizkeren nolakotasuna eta
moldakortasuna: hemen kokatzen dira hizkuntza
bizia eta ahozkotasuna lantzera bideratutako
programak eta ekimenak. Besteak beste bertso
eskolen lana aipatzeko modukoa da, baita
ikastetxeetan egiten den bertsolaritzaren lanketa
ere. Horrez gain, esan bezala hausnarketa bat
egin behar da geletan erabiltzen den hizkeraren
gainean, eta honek izan dezakeen
baliagarritasunaren inguruan kaleko hizkera ere
izateko.

 Ume eta gurasoen arteko programa
partekatuak jaietan, aisia egituratuan
 Seme-alaba eta gurasoen arteko
harremanetara bideratutako ikastaroak:
ipuinak kontatzen ikasteko ikastaroak,
abestiak ikasteko ikastaroak…
Finean gurasoei euskararen aldeko jarrera
sustatzeko eta hizkuntza ohiturak sendotzeko
ekimenak izan ohi dira. Modu honetan bestalde
belaunaldien arteko lotura eta erabileraren
inguruan adinez adineko erabileraren sustatze
lana uztartzen dira, baita hizkuntza ohiturekiko
eredugarritasuna ere.
3. Identitatea: ikastetxeren batzuk lantzen
hasi dira identitatearen gaia erabilerara eramaten
duen faktore nagusi modura. Ikasgelan eta
Honetarako ere lagungarri izan daitezke aisialdi
egiturako ekimenak, ludoteka, gazteleku, kirol
talde, eskola kirola eta antzekoak, beti ere
faktore hau, argotarena edo dialektalizazioarena
kontutan izaten bada ekimen ezberdinen bidez.
5. Ibilbidea: haurtzarotik gaztarorainoko
ibilbidearen ikuspegia izatea ere egokia litzateke,
garaian garaiko erantzunei bide emanaz, baina
funtsezkoak eta iraunkorrak izan daitezkeen
faktoreak beti presente edukiz garai bakoitzera
moldatuta. Ludotekatik gaztelekura, gaztelekutik
bere interesguneetara euskara egiteko ohiturak
finkatuta eta gainera eragile izateko nahiaz.
6. Sare sozialak: sare sozialak duela gutxi
arte ez zegoen esparru komunikatiboa izan
denez, erdarara lerratu da interbentzio gaitasunik
ez baita eduki oraintsu arte gazteen artean batez

As a Working Paper, it does not reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Fundazioa,
nor of its sponsors or supporting entities.
EKAI Fundazioa seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that we may have a
conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as only a single factor in making
their investment decision.

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457

LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter
 Hizkuntzaren transmisioa
haur eta gazteengan (II)

ere. Orain bai berehalakorako, bai mezu zein 9. Aurreko puntuan aipatu ditugun zentzuan
informazio trukerako, batez ere gaztelania aurrerapenak egin nahi izanez gero, eragileen
erabiltzen da. Hori dela eta, zuzenean whatsapp arteko harremanak trinkoagoak izatea komeni da.
edo Facebooken interbentzioa baino, tarteko
beste bide batzuk topatzeko ahaleginak egin dira:  Udalen eta Foru Aldundien arteko
lehiaketak, beste aktibitate batzuei lotutako harremanak transmisioa eta identitatea
informazio trukeak… aipatutako komunikazio lantzea moduko proiektuetan gauzatu
tresnak erabiliz (whatsapp, facebook…). Kasu beharko lirateke, diru-laguntza harremana
hauetan talde dinamizatzaile nagusia eta baino haratagoko esparruak bilatuz, alderdi
gaztetxoen artean tarteko pertsona bat sartu izan materialean hobekuntzak eta emaitzen
da, bai adinez bai hizkeraz gertuagokoa, eta transmisioa bilatuz. Bestalde aldundi
euskarara lerratzen saiatu izan dena nerabeen mailetako euskara zuzendaritzen eta kirol
eta gaztetxoen arteko jarduna (zirikatzailea). arloen arteko koordinazioa bilatu behar da.
Kirolak garrantzia handia du, eta
7. Kirola: kirol arloan, duen garrantzia dela denborarekin gainera garrantzia hau asko
eta, hainbat programa jarri dira martxan, izan areagotzen ari da, umeen aisian esate
ere, oro har aisiari lotutako kirola erdaldun baterako. Zentzu honetan nolabaiteko
xamarra baita. Eskola eremuan Eskola Kirola helburuen bateratze bat, praktika onen
bezalako programek asko lagundu dute, baina ezagutza, eta ildo batzuk konpartitzea
aisiari lotutako kirolak, kirol federatuak batik bat beharrezkoa da.
erdalduna izaten jarraitzen du. Udal diru-
laguntzen harira, hitzarmenak lotu izan dira  Udalak eta herrietako edo eskualdeetako
herrietako kirol taldeekin, antolatutako ekitaldiak ikastetxeak: ikastetxeen arteko lehia handia
euskaraz (ere) izan daitezen (ahozkoa, dago eskualde batzuetan, eta horrek elkarren
karteleria…), baina gakoak entrenadoreen artean informazio truke urria egotea dakar.
hizkuntzan egoten jarraitzen du, eta bestalde Udalek ahalbidetu behar dute gutxienez
hitzarmen hauen jarraipena oso zaila ari da aisiari lotutako egitasmoetan ikastetxeen
suertatzen. Hitzarmenok progresio bat elkarlana, hainbat arrazoirengatik:
aurreikusten dute, urte batzuen buruan udal diru-
laguntzak kirol federatuko astean zeharreko - Udal egitasmoek guraso eta haurren
jarduna euskaratze bidean. Emaitza apal batzuk arteko jarduna aurreikusten baldin
bildu dira zentzu honetan. badute, hau da, transmisioa lantzeko
asmoz, eredugarritasuna eta
8. Haur eta gazteen hizkuntza erabileran belaunaldien arteko loturak
erantzukizuna duten hainbat eragile topatzen hizkuntzaren inguruan ardaztuz,
ditugu. Koordinazioa batez ere udal mailako ikastetxeen laguntza ezinbestekoa da,
zerbitzuen eta aldundikoen artean dago, diru- bai jarraipen aldetik, bai komunikazio
laguntza programen inguruan batik bat. Bestalde, aldetik, eta batez ere eskarmentu
herri askotan normalizazio gaiei eustekotan handia dutelako
udalen eta ikastetxeen arteko harremana ere
badago, eta maila apalagoan herri batzuetan - Kirol programetan ikastetxe bakoitzak
udalen eta kirol taldeen arteko harremanak ere bere egitasmo propioak landu arren,
topa daitezke. zenbait kasutan, topaketetan esate
baterako, nolabaiteko elkarlana
As a Working Paper, it does not reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Fundazioa,
nor of its sponsors or supporting entities.
EKAI Fundazioa seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that we may have a
conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as only a single factor in making
their investment decision.

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457

LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter
 Hizkuntzaren transmisioa
haur eta gazteengan (II)

egiten delako, eta esan bezala, kirol

arloa bereziki zaindu beharreko
ataletako bat da

- Ikastetxeek beraiek aisia

egituraturako eskaintzak edukitzen
dituzte, eta berauen gaineko
informazioa edukitze aldera

 Udalak eta kirol taldeak: aurreko puntuan

aipatutakoaren harira batez ere. Kirol taldeek
herriari ekarpen handia egiten diote gazte eta
nagusien bizimodu osasuntsuaren inguruan
batetik, eta kaleari bizitza emanaz beraien
ekitaldien bidez. Udalarekin elkarlan honetan
hizkuntza faktoreak txertatzea beharrezkoa
da, udalerriaren ezaugarri soziolinguistikoak
aintzat hartuta, baina kontutan izanda
belaunaldi berriek euskaraz funtzionatzen
duten eskolaz kanpoko esparruak ere behar
dituztela, eta kirolarenak potentzial handia
duela. Horretarako, gorago esan bezala
udalen eta kirol taldeen arteko hitzarmenen
bidea landu behar da, modu progresiboan
euskaratzeko kirol federatuaren arloa.

 Euskalgintza erakundeak: euskararekiko

kezka duten elkarte bat baino gehiago egon
ohi da hainbat herritan. Eskarmentua eta
mobilizazio ahalmena izan ohi dute, baina
bakoitza bere jardunean eta helburuetan
sartuta egoten da. Ez da txarra nolabaiteko
egitasmo konpartituak edukitzea, edo
udalerriko hizkuntzaren lehentasunak
konpartitzea. Hori euskalgintzako
erakundeen ekimenez egin daiteke, baina
halakorik ez badago, udalaren beraren
bultzadatik sor daiteke. Aurrez aipatu ditugun
elkarreraginetan bultzada emateko tresna
egokia izan daiteke gainera.

As a Working Paper, it does not reflect any institutional position or opinion neither of EKAI Fundazioa,
nor of its sponsors or supporting entities.
EKAI Fundazioa seeks to do business with companies or governments covered in its reports. Readers should be aware that we may have a
conflict of interest that could affect the objectivity of this report. Investors should consider this report as only a single factor in making
their investment decision.

TEL: 943250104 VITORIA-GASTEIZ 639641457

LEKEITIO 675701785 DURANGO 688819520
E-MAIL: info@ekaicenter.eu
facebook.com/EKAICentre scribd.com/EKAICenter