Karakteristike tekuine Ima osnovne funkcije: a)Zatita fetusa i dozvoljavanje njegove pokretnosti b)Uloga u razliitim biohemijskim procesima Po sastavu

slina plazma dijalizatu barem na poetku Kasnija faza-razmjena rastvorenih substanci izmedju fetusa i okruenja
(razmjena amnionska tekuina-fetus te amnionska tekuina-plazma majke)

Kompletna izmjena volumena tekuine svaka 2-3 sata

Volumen tekuine

25-50 mL pri 12 nedjelja gestacije

1100-1500 mL 36 nedjelja gestacije

Poveana koliina tekuine (hidroamnio) asocira se padom fetalnog gutanja i indicija kongenitalnog defekta
Smanjena koliina amnionske tekuine-oligohidroamnio se javlja kod Kongenitalnih malformacija

SKUPLJANJE TEKUINE
Transabdominalno ili vaginalno u sklopu pregleda ultrazvukom
Preferiran ovaj oblik jer vaginalna je asocirana sa poveanim rizikom za infekciju Kada raditi amniocentezu! 14-18 nedjelja starost majke 35 godina ili vie jedan od roditelja ima poznate hromozomalne abnormalnosti ve roeno dijete sa hromozomalnim nedostacima ve roeno dijete sa defektom neuralne cijevi roditelj nosioc metabolike mane povean AFP kod majke Ispitivanje fetalnog distresa(Rh ili druga izoimunizacija) Infekcija Ispitivanje zrelosti plua

20-42 nedjelje

Nain skupljanja:
Aseptina tehnika ,sterilna igla,aseptino procesuiranje Aspiriranje 10-20 ml amnionske tekuine u sterilne epruvete(obino 3) (Razlog kontaminacija krvlju) Pakiranje u folijom obloene epruvete (sprijeavanje fotooksidacije bilirubina)

Transport uzoraka
elijske kulture, studije na kromozomima-sobna temperatura Analiza fosfolipida- +4 stepena,transport na ledu Odloen rad-prethodno centrifugiranje uzoraka Brzina: 140 g za elije 500 g za fosfolipide 1500-2000g za spektrofotometriju

Fizikalni pregled tekuine

1.Boja (bezbojna ili blijedo uta boja) Jaka uta-bilirubin Zelena-mekonij(mukusu slian materijal koji nastaje kao posljedica progutane amnionske tekuineI intestinalnih sekreta.Biliverdin je odgovoran za ovu boju. 2.Zamuenje Blago zamuena obino,malo u ranoj trudnoi

HEMIJSKI PREGLED TEKUINE

Kod oekivanja prijevremenog poroda Ili poeljan je zbog komplikacija trudnoe Evaluacija funkcionalnog statusa plua Najee obolenje respiratorni distres sindrom

Neodgovarajua produkcija surfaktanata na povrini alveola kod novoroeneta

Korelacija izmeu zrelosti plua i kocentracije fosfolipida u amnionskoj tekuini 3 tipa fosfolipida se testiraju: lecitin(fosfatidilholin) sfingomijelin fosfatidil glicerol

Odnos lecitin/sfingomijelin i fosfatidil glicerol

Lecitin osnovni surfaktant Sfingomijelin nepoznata uloga Do 33 nedjelje fetalni sistem plua producira podjednake koliine i lecitina i Sfingomijelina 34-36 nedjelja gestacije-koncentracija sfingomijelina opada, a lecitina raste

L/s odnos bitam

L/S manji od 2 nezrela plua Vei ili jednak 2 sve u redu

Fosfatidil glicerol detektabilan iza 35 nedjelje gestacije

Parametar bitan kod kompliciranih trudnoa(DM) (Trudnice sa DM, LS vei od 2, a nema PGa-znaajan broj djece razvije RDS
Ako je prisutan,nema rizika

Naini detekcije: Tankoslojna hromatografija

Indeks stabilnosti pjene

Ispitivanje fizikalnih i funkcionalnih karakteristika tekuine

Ako su surfaktanti prisutni---stvori se pjena nakon mijeanja sa Etanolom, formiranje stabilnih mjehuria esto se koristi
(Mijeanje jednakih volumena tenosti sa razliitim volumenima etanola ,nakon toga mijeanje)

Opseg koncentracija etanola 0,43-0,55

FSI vei od 0,48 koreliza sa zrelou plua

Mekonij problem kod interpretacije

Test fluorescentne polarizacije

Mjerenje mikroviskoziteta tekuine
Viskoznost proporcionalna koliini prisutnih surfaktanata Rezultat u odnosu na albumin

Princip detekcije: Fluorofor se pomijea sa amnionskom tekuinom i asocira se sa Albuminima i lipozomima surfaktanata(agregati fosfolipida) Fluorofori sa albuminom nemaju takvu sposobnost rotacije kao oni asocirani sa lipozomima surfaktanta

Princip testa: Koliina emitirane polarizirane fluorescentne svjetlosti je u direktnom odn Sa sa sastavom surfaktanata prisutnih u amnionskoj tekuini(albumini nepromijenjeni) Albumin interni standard u treem trimestru konmstantno prisutan
Mjeri se odnosi surfaktant albumin Opseg: 0-160 mg/g. Vrijednosti ispod 40- nezrela plua Vee od 70 zrela plua

Ako je niska razina surfakatnata-visoka fluorescentna polarizacija Danas najbolja procjena: ispitivanje zrelosti plua+ gestacioni period za fetus) Koristiti tehnike filtriranja , ne centrifugiranja(uklanja fosfolipide)

Broj lamelarnih tjeeca

Skladitenje surfaktanta u lamelarnim tjelecima Lue se od 20-24 nedjelje gestacije Trei trimestar prisutni 50000-200000 po mikrolitru.
Hematoloki brojai Koliina uzorka 0,5 mL, ne kota puno Centrifugiran uzorak-LBC 35000 zrelo, korelacija sa L/S vee od 2,prisustvo PGa Kada je LBC ispod, kompletan profil se savjetuje

Bilirubin u amnionskoj tekuini Prisutan kod hemolize Normalan skan tekuine (350-580 nm),prava linija sa padom absornance Bilirubn max 450 nm Rast bilrubina, absorbanca na 450 nm raste Vie zona I-normalni rezultati II-srednja hemoliza III-ozbiljna hemoliza Uzorci kontaminirani sa krvlju nisu akceptabilni zbog interferenci izazvanih absorpcijom oksihemoglobina na 412 nm i 540 nm. Veliina kontaminacije utvrdjuje se raunanjem razlike u absorpciji na 412 nm. Uzorci sa mekonijumom nisu akceptabilni (apsorbcija 350 i 400nm) Lano niske vrijednosti za bilirubin

SINOVIJALNA TEKUINA

Predstavlja tekuinu koja ispunjava upljine izmedju zglobova Dobiva se artrocentezom-perkutana procedura punkcije koja se koristi za dobivanje sinovijalne tekuine Stvara se ultrafiltracijom plazme preko sinovijalnih membrana i putem Sekrecije iz sinoviocita Sinoviociti su elije sinovijalne membrane-dva tipa postoje Tip koji fagocitira i tip koji lui hijaluronsku kiselinu Koncentracije mokrane kiseline i glukoze identine na razini plazme i sinovijalne tekuine

Karakteristike normalne sinovijalne tekuine Fizikalni pregled

Ukupni volumen 0,1-3,5 ml Boja blijedo uta Bistrina bistar Viskoznost visoka-formira lance 3 do 6 cm dugake Nema spontanog stvaranja ugruka

Hemijski pregled:
Glukoza Mokrana kisleina Ukupni proteini Laktata Hijaluronat kao plazma kao plazma 1-3 g/100 ml 9-33 mg/100ml 0,3-0,4 g/dl

Zahtjevi za analizu
Fizikalni pregled: oko 1 mL Boja, bistrina, viskoznost Mikroskopski pregled Ukupno 2-5 ml natrijum heparina Citoloke studije: 5-50 ml natrijum heparina Hemijski pregled: 1.3 mL Mikrobioloke analize 10 ml

Mikroskopski pregled (normalna tekuina):

Broj eritrocita ispod 2000 elija na mikrolitar Broj leukocita ispod 200 Monociti i makrofage 60% Limfociti 30% Neutrofili 10% Kristali nisu prisutni

Klasifikacija klasinih poremeaja:

Artritis-neinflamatorni,inflamatorni,septiki, hemoragiki Lab.pokazatelji samo aproksimativni Septiki artritis(prisustvo mikroorganizama) Kristalni sinovitis(prisutni kristali)

Klasifikacija sinovijalne tekuine na osnovu nalaza

Test

NI neinf
>3,5
uta visoka

I inf
> 3,5
bijelouta niska

S sept
>3,5
utozelena niska

H hemorag
>3,5
crvenosmedja opada

Volumen Boja

<3,5
bl uta visoka

Viskoznost Broj leukocita <200

Neutrofili Glukoza Kultura Obolenja

<3000 3000-50000 < 25% < 25% >50% kao plazma kao plazma manja od plaz neg neg neg -

>50000 >75% manja od pl poz

<10000 >25% kao plazma neg trauma obol.krvi tumor

osteoartritis kristalni sinovitis bakt.infekcija osteohondritis giht,pseudogijt gljivice traumatski artrit reumatoidni artritis mikobakterije neuroartropatija sistemski lupus erith

Viskoznost
Visoka u odnosu na vodu zbog visoke koncentracije hijaluronske kiseline Stanje inflamacije: depolimerizacija pod djelovanjem hijaluronidaze-neutrofili

Kapljica tekuine se posmatra kada se ista izbaci iz epruvete. Stvara se ue 3-6 cm dugako prije razbijanja
Viskoznost niska kada doe ranije do cijepanja ili se stvore diskretne kapljice Poput vode.

Stvaranje ugruka
Spontano stvaranje znai prisustvo fibrinogena Patoloki procesi uzrokuju oteenje na razini sinovijalne membrane, kontaminacija krvlju Rijeenje: dio krvi uvijek dodati antikoagulans natrijum heparijn

Mikroskopska ispitivanja-hemacitometar
Rade se na dobro promijeanoj tekuini

Zamuena tekuina se mora razrijediti sa fiziolokom tekuinom,nikako sa sretnom kis. (stvaraju se mucinski ugruci sa sietnom kisleinom)
Uzorci sa visokom viskoznou-dilucija sa puferom za hijalurinidazuredukcija viskoznosti

Identifikacija kristala
Natrijum urat monohidrat-gihtni artritis Kalcijum pirofosfat dihidrat-pseudogiht Holesterolhronini reumatoidni artritis Hidroksiapatit-artropatije asocirane sa hidroksiapatitom Kortikosteroidi-prethodna intraantrikularna injekcija

Hemijski pregled sinovijalne tekuine

Nekorisna analiza koncentracije mokrane kiseline

Korisna glukoza-procesuiranje uzorka odmah

Proteini-normalan uzorak koncentracije 33% one iz plazme Rast proteina posljedica promjene permeabilnosti sinov.membrane ili posljedica poveane sinteze . Poveani proteini samo indikacija inflamatornog procesaNe rade se rutinski

Laktat ?????
Kulture elija-svjei uzorci

Pleuralna, perikardijalna i peritonealna tekuina

Serozna tekuina-tekuina slina po svom sastavu serumu

Ascites-velika akumulacija serozne tekuine u peitonealnoj

upljini

Efuzija-akumulacija tekuine u tjelesnoj upljini kao rezultat

Patolokih procesa Eksudat-efuzija izazvana poveanom permeabilnou Kapilara ili smanjenom limfatikom apsorbcijom Transudat-tip efzije izazvan rastom hidrostatskog pritiska ili padom plazma Onhotskog pritiska

Paracenteza- perkutana punkcija koja se koristi za uklanjanje

tekuine iz tjelesne upljine

Organi okrueni adekvatnim upljinama Serozne membrane na povrini Prostori izmeu membrana ispunjeni tekuinom

Serozne tekuine stvaraju se ultrafiltracijom plazme u parietalnoj membrani absorpcijom na visceralnoj membrani Faktori koji utjeu na stvaranje tekuine:
1:permeabilnost kapilara 2.hidrostatski pritisak u kapilarama 3.onhotski pritisak(proteini) 4.apsorbcija putem limfe

Hidrostatski pritisak stvaranje plazma ultrafiltrata u upljini Plazma proeini se suprotstavljaju ovome Regulacija brzine stvaranja ultrafiltrata-permeabilnost endotela kapilara Uloga limfe-uklanja tekuinu iz upljine putem apsobcije Paracenteza=perkutana punkcija tjelesne upljine koja slui za aspiraciju tekuine Toracenteza-hirurki zahvat (punkcija u pleuralnu upljinu-pleuralna tekuina)

Peritoneocenteza(abdominalna paracenteza)-za skupljanje peritonealne i perikard jalne tekuine ASCITES-efuzija peritonealne upljine

ANALIZA SEROZNIH TEKUINA Fizikalni pregled: izgled,boja Mikroskopski: citologija 25-50 ml natrijum heparin
10-20 ml EDTA Diferencirano brojanje elija: 5-8 ml EDTA ili natrij heparin

Hemijski pregled: glukoza (3-5 ml puna krv)

proteini,LDH, amilaza, trigliceridi,drugi pH pleuralne tekuine ( 1-3 ml heparin)

Mikrobioloki: Gram i acd fast sojevi( 10-20 ml natrijum heparina)

KLASIFIKACIJA EFUZIJA

Transudati-izaziva ih obino sistemsko obolenje, neinflamatorni karakter, Eksudati-posljedica inflamatornog procesa

Parametar
Uzrok Fiz.pregled SPONTANO GRUANJE Mikroskopski pregled Leukociti

Transudati
rast k-pritiska pad onh.pr bistar,blijedo ut NE

Eksudati
rast kap.permeab. pad limfatike aps. zamuen,varira VARIRA,ESTO DA

ispod 1000 pleuralna ispod 300 peritonealna dominiraju mononuklearne

vie od 1000-pleural vie od 500 periton neutrofili dominiraju

Hemijski pregled
Glukoza Proteini Odnos ukupni pr/tek:serum LDH Odnos enzim tekuina/serum isto kao serum manji od 50% serum manje od 0,5 manje od 60% serum manji od 0,6 manja ili ista kao se vei od 50% serum vie od 0,5 vie od 60% serun vei od 0,6

Lights Kriteriji za eksudate

Tekuina je eksudat ako zadovoljava jedan od tri kriterija : 1. Pleural tenost LDH/serum LDH > 0.6 2. Pleuralna tenost/serum protein > 0.5 3. Pleuralna tenost LDH > gornji limit normalne serum LDH Ako su sva tri negativna, tekuina je transudat.

UZROCI NASTANKA TEKUINA Pleuralni Transudati

Pad krv tlaka Kongestivno obolenje srca Pad onh.pritiska Hepatalna ciroza
Nefrotski sindrom

Perikardijalni

Peritonelani

infekcije infarkt miokarda,aneurizme

pad hidrost.pr pad onh.pr

neoplazme(kancer metastaze) hepatalna ciroza hemoragija.trauma, terpija nefrotski sindrom antikoagulansima

EKSUDATI
Pleuralni perikardijalni peritonelani
pove.kap.permeab infekcije neoplazme(jetra) pankreatiti uremija smanjena limfatika apsorbcija neoplazme(limfom) trauma tuberkuloza

Poveana permeabilnost sistemska obolenja Infekcije sistemski lupus Neoplazme(plua, metastatski) reumatoidni artritis Sistemska oboleja GI obolenja(pankreatit) Smanjena limfatika apsorbcija Neoplazme(limfom) Trauma hirururki zahvat

Vrijednost hemijskih testova

Amilaza-amilaza serozne tekuine 1,5-2 puta va od one seruma je indicija Patologije Efuzije-pankreatit, ruptura ezofagusa, metastaska obolenja Trigliceridi-efuzije sa hilusom neoplazme Prisutni hilomikroni

pH
Abnormalno niske pH vrijednosti za efuzije parapneumonia pH 7,3 karakteristian pH manji od ovog, mora se raditi drenaa uz terapiju antibioticima Ve od 7,3 samo je dovoljno dati antibiotike CEA-CEA+citologija-identifikacija malihnih efuzija

CEREBROSPINALNA TEKUINA
Kupa mozak i kimenu modinu Selektivna sekrecija iz plazme,nije ultrafiltrat Ukupni volumen tekuine 85-150 ml Neonatusi- (10-60ml ) Uloge:titi mozak i kimenu modinu slui za transport i razmjenu hranjljivih sastojaka Hemijske analize od pomoi: glukoza,proteini, laktat Uzorak.- Punkcija izmeu treeg i etvrtog lumbalnog meuprostora Uz kontrolu pritiska 20 ml se moe izvui

Indikacije i kontraindikacije za lumbalnu punkciju Indikacije

Infekcije-meningitis encefalitis absces mozga Krvarenja-subarahnoidno intracerebralno Neuroloka oboleja-multipla skleroza Guiilan-Barr sindrom

Maligniteti: Leukemija,limfom.kancer sa metastazama Tumor: mozak,kimena modina Tretmani: Hemoterapija, anestetici, radiografski kontrasti, terapija antibioticima

Kontraindikacije:
Septicemija, Sstemske infekcije, Lokalizirana lumbalna infekcija

Temperatura procesuiranja.

Hemijski pregled epruveta 1

Mikrobioloke analize epruveta 2 Citologija-epruveta 3

-15 do 30 stupnjeva
19-26 stupnjeva 2-8 supnjeva

Fizikalni pregled
Bistra, bezbojna tekuina, slina viskoznost vode Povean viskozitet-adenokarcinomi(mucin luei tumori) Stvara ugruke, prisustvo fibrinogena(kompromitovana barijera) Najei uzrok trauma ili rast proteina u likvoru(Froin sindrom)., tuberklozni meningitis

Pleocitoza-rast broja elija u likvoru Zamuenje likvora:

Leukociti vie od 200 elija/ul Eritrociti vie od 400 elija/ul Mikroorganizmi, rasts proteina-zamuen uzorak

Ksantohromija- asocira se sa boleu

uta boja likvora, ali i ljubiasta,naranasta,.uta Pink supernanatant-oksHb uti-bilirubin Naranasti-mjeavina ova dva Braun.svaranej methemoglobina

Uzroci ksantohromije:
Hemoragija, subarahnoidna ili intracerebralna Hiperbilirubinmija Visok karoten ili proteini vei od 150 mg/100 ml uzrok ksantohromije Meningealni melanom Normalan neonatus trauma

Uzroci pleocitoze
Domintan tip elija
Neutrofili

uzroci infekcije
meningitis bakterijski rani vrusni,tuberkulozni cerebralni apsces

neinfektivni uzroci
hemoragija subarahnoidni intracerebralni

Limfociti

meningitis sve vrste infekcije parazitima

multipla skleroza zloupotreba lijekova

Plazma elije

tuberkuloza i sifilisni meningitis

isto kao gore

Eozonofili

infekcije paraziti,gljivice

alergijske reak

Makrofage

Tuberkulozni meningitis Fungalni

absces mozga kontuzija infarkt kontaminacija krvi nakon punkcije intratekalni lijekovi iradijacija mozga leukemija limfom tumori CNS-a meduloblastomi karcinom sa metastazama

Maligne elije Tumorske elije

HEMIJSKI PREGLED
Proteini 80 % porijeklo transport plazma proteina kroz endotel kapilara Ostatak-intratekalna sinteza Koncentriranje likvora pa elektroforeza(80-100puta) Frakcije: transtiretin(prealbumin), albumin+ transferin Ig takoer Ukupni proteini-starost individue+ mjesto uzimanja uzorka Vee koncentracije iz lumbalng dijela Ukupni proteini-150-450 mg/L vani za utvrivanje Integriteta membrane,indicija patolokih procesa na nivou CNS-a

Rast koncentracije:
1.Kontaminacija uzoraka sa perifernom krvlju u toku punkcije 2.Primjene na nivou razmjene(kapilare) 3.smanjen reapsorbcija u vensku krv 4.poveana sinteza u CNS-u

Pad koncentracije:
1.Poveana reapsorbcija kroz arahnoidne viluse,rast intrakranijalnog tlaka 2.Gubitak tekuine uzrokovan traumom ili invazivnim procedurama Odreivanje: dominiraju turbidimetrijske metode

Albumin
Sav albumin u CSF-u je rezultat prolaska preko km barijere Referentni protein za utvrdjivanje permeabilnosti barijere

CSF/serum albumin indeks= Albumin CSF (mg/100 ml)/ albumin serum g /100 ml)
Odnos manji od 9 je normalan 9-14 minimalno oteenje membrane 15 do 100 srednje do ozbiljno oteenje barijere Vee od 1oo-slom barijere

IgG
Normalno prisutan u malim koliinama Patoloka stanja-poveana sinteza u CNSu,povean transport iz plazme CSF IgG indeks=IgG CSF(mg/dl) x albumin serum g/dL / I gG serum x albumin CSF

Nefelometrija Tipina vrijednost za indeks= 0,30-0,70

Vee vrijednosti-vea intratekalna sinteza

Manje vrijednosti-kompromitirana barijera 90 % pacijenta sa multiplom sklerozom indeks vei od 0,70-osjetljiv pokazatelj Druga obolenja mogu takoe uzrokovati promjene ovog indeksa

Rezultati elektroforeze
Transiretin,albumin, 2 zone transferina,blage zone alfa 1 antitripsina i IgG
Drugi transferin tau-beta 2 region,sinteza CNS Difrencijacija rinoreje od otoreje(isputanje likvora kroz nos ili ui)

Detekcija oligoklonalnih zona u gama regiji

Prisustvo u CSF-u, bez prisustva u serumu-indicija MS-a Nema korelacije sa fazom bolesti niti progresijom Druga obolenja: neurosigfilis, bakterijski meningitis,,virusni meningitis Mijelin bazini protein Mijelin-okruuje aksone i 30% sastavljeno od proteina,jedan MBP MS-degradacija mijelnskih nizova, oslobaanje proteina u CSF-RIA Korsiti se praenje toka bolesti MS

Glukoza
CSF plazma glukoza omjer= 0,6 Rast glukoze CSF-nema vei znaaj Pad (ispod 40 mg/dl)-hipoglikemina stanja,meningitis, infiltracija sa metatatskim Ili primarnim tumorima Uzroci: Defektivan transport du membrane Poveana glikoliza u CSF Laktat

Povean hipoksija ili smanjena oksigenacija mozga (Hemoragija, hidrocefalus,cerebralna arterioskleroza, traumatsko oteenje mozga ,Edem, meningitis Virusni meningitis-25-30 mg/dl,sve druge forme vie of 35 mg/dl