Professional Documents
Culture Documents
13 Ekim 1907 Yzba olarak greve baladktan sonra Halep'te 3. Ordu Karargahna atand. 22 Haziran 19 ! banda "elan#k'e ge$erek sonunda %tt#hat ve &erakk#''e katld. 1908 3. Ordu grev#ne ek olarak (u)el#'de *+ett#l#,e atand. Sonbahar 1908 %tt#hat ve &erakk# tara+ndan duru)u #n-ele)ek zere &rablusgarp'a gnder#ld#. Nisan 1909 31 *art .'aklan)asna kar Hareket Ordusu Kur)a' /akanl, 'ap)tr. 15 Ekim 1911 &rablus'ta %tal'anlara kar sava #$#n gnll olarak bu blge'e g#t)#t#r. 27 Kasm 1911 &rablus grev# srasnda rtbes# /#nbal,a 'kselt#ld#. 24 Ekim 1912 /alkan "ava neden#'le %stanbul'a dnd ve 01 Kas)'da 1el#bolu''a atand. Bahar 1913 /ola'r'da Kolordu Kur)a' /akanl,na atand.
Haz.-T mm.1913 0. /alkan "ava'nda Kolordu Kur)a' /akan olarak grev 'apt.
2d#rne'n#n kurtarl)as sa,land. 27 Ekim 1913 "o+'a'da .sker# .tae)#l#terl#,e atand. 1913'te /elgrad soru)lulu,uda ver#ld#. 1 !ar" 1914 (tbes# Yarba'l,a 'kselt#ld#. 20 #$ak 1915 "o+'a'dan alnarak akt#+ grev olarak &ek#rda, 19. &)en Ko)utanl,na atand. 25 %&ba" 1915 19. &)enle beraber grev 'er# 2-eabat 'res#ne ka'drld. 1915 4anakkale "avun)as'nda *usta+a Ke)al 5aa'nn b'k 'ararlklar gster)es# sonu-u %ng#l#zler ger# $ek#ld#6 bu -epheden ge$erek (uslarla b#rle)eler# engellend#. 1 Haziran 1915 (tbes# .lba'l,a 'kselt#ld# ve 4anakkale baarlar #$#n 7#an ver#ld#. 14 #$ak 191' 8o,u'da 19. Kolordu Ko)utanl,na atand.:7erde sknt varsa he)en ora'a gnder#l#'or;< %&b.-!ar" 191' 2rzuru) ve /#tl#s (us Ordularn-a #gal ed#ld#. 19 !ar" 191' (tbes# &u,generall#,e 'kselt#ld#. :Hakett#,# rtbeler de zar=zor ver#l#'or;< 8 ()&s"os 8o,u #gal#nde 8#'arbakr'a #n)ekte olan (uslar /#tl#s'te 'en#l#p ger# pskrtld. 191' *u ve /#tl#s beraber kurtarlarak %ng#l#zler#n (uslarla -ephede b#rle)es# nlen)#t#r. /u baar *.Ke)al 5aa adna >8o,u'dak# 4anakkale? olarak anlalab#l#n#r. 18 (ra*k 191' 0. Ordu Ko)utanl,na vekaleten atand. 17 !ar" 1917 0. Ordu Ko)utan olarak asaleten atan)tr. ' Ekim 1917 0. Ordu Ko)utan olarak tekrar atan)tr. 15 (ra*k 1917 @el#aht @ahdett#n 2+end#'n#n )a#'et#nde .l)an'a z#'aret#ne katld. 15 ()&s"os A. Ordu Ko)utan olarak "ur#'e Bephes#'ne atand. Kader#n -#lves#ne bakn k# he) 1918 4anakkale he) de "ur#'e'de grev# C#)an von "anders'ten devral)tr. 31 Ekim 1918 2k olarak Yldr) Ordular Ko)utanl, da ver#lerek *ondros *tarekes#'n#n u'gulan= )as 'olunda Ordularn da,tl)as grev#'le kar kar'a kald. %ng#l#zlere tesl#)# 'er#ne b#r ks) s#lah ve -ephanen#n &oroslar ard kasabalarda ge$#-# depolan)as ve *#ll# *-adele kuvvetler#n#n rgtlen)es#ne na'ak oldu. 30 Nisan 1919 .nadolu''a ge$erek *#ll# *-adele 'olunda deva) #$#n 9. Ordu *+ett#l#,#ne atand. Bitmeyen Grev "rekl# oku'arak tar#h ve b#l#)#n her dal'la #lg#len)#6 bat #le ara)zda olu)u 3 'llk gel#)e +arkn kapat)ak #$#n *#ll# $karlara u'gun ve evrensel pol#t#ka 'ap)tr.
.'rntl b#lg# ve 7utuk 6 7utuk=ek=belgeler 6 .tatrk'n Okuduklar ve Dn-es#="onras'la .tatrk ve 8e)okras# ka'naklar Kend# ktphaneler#nde 3.333 k#tab bel#rlen)# a'r-a n#vers#te k#tapl,ndan 'ararlan)tr. httpEFF-u)hur#'et+az#lett#r.blogspot.-o).trF0 10F !F)usta+a=ke)al=ataturkun=asker#=ha'at.ht)l
K#taplardan en #lg#n-# H.1. Gells tara+ndan 1901 de 'azlan 10 sa'+alk b#l#) ve tar#h k#tabdr. /unu $ev#rterek oku)u ve baz Hk#rler .tatrk tara+ndan bu k##n#n ad'la 7utuk'ta var. Okur 'azarl,n $ok az olupta Condra'dak# b#l#)sel b#r 'a'n #zl#'or ol)ak6 #te O'nu b'k 'apan ger$ek ; /u k#tapta >&rk? sz 03I kez 1901 bas) H.1. Gells = /#l#)=&ar#h K#tab asl #$#n J httpEFFKKK.)ed#aHre.-o)Fv#eKFL39sl+M'l909s-MN ge$)ekted#r. &ar#h=# %sla) O#l#bel# .h)et H#l)# &ar#h#n her 'n'le oldu,u g#b# %sla) &ar#h# n# de b#r $ok eserden oku)utur.
Sllustrat#on 0E 0'n-# Ordu Ko)utan *usta+a Ke)al 5aa F 8#'arbakr6 *art 191A /#r sonrak# sa'+ada6 *. Ke)al 5aa'nn #lk ne)l# grevler#nden Harekat Ordusu'la #lg#l# b#lg#ler vardr.
Ua)ann 'aban- gazeteler#nden=19 9 E %s'an-larla )-adele eden Hareket Ordusu b#rl#kler# ve se'reden halk.
kadar
Ua)ann 'aban- gazeteler#nden=19 9 E Hareket Ordusu %stanbul'a g#r)eden n-e na)az klarken...
Atatrk'n anakkale Savalarndaki En nemli Katks .tatrk'n 1. 8n'a "ava h#z)etler#n# okursanz6 neden *#ll# *-adele kadrosunun onun etra+nda topland,n anlarsnz. &a) b#r #t+a#'e-#6 nerede kontrolden $k) b#r 'angn var ora'a 'ollan). 8o,u Bephes# Kar) ora' toparla)6 O#l#st#n kar) bu se+er de O#l#st#n -ephes#ndek# ordu)uzu 'okol)aktan kurtar). CoN#st#,# /alkan topraklarnn ka'b ve .nadolu topraklarnn #len)e)es# sebeb# #le $k)6 a$ kal) b#r lken#n ordusunu kurtard,nn da notunu del#). /urada 0I 7#san 191I' te sade-e 33 'andak# bu del#kanlnn nasl bu lke'# #pten ald,n6 he) 4anakkale harekat he) de 1. B#han Harb# .kden#z Bephes#' n# daha bala)adan sona er)ekten nasl kurtard,n anlata-a,). 7#san 191I 1el#bolu *uharebe "avun)a 8zen#)#ze gre6 -ephe sol kanadn SSS. Kolordu' dan Hal#l "a)# /e''#n 9. &)en tek bana tut)ak zorunda kal)akta. SSS. Kolordu'nun kalan unsurlar I. ve A. &)enler#'nden )teekk#l -ephe sa, kanad)z $ok a$kta kald, ga'et net. /unun sebeb# C#)an 5aa'nn "aros' tan $kar)a bekle)es#'d#. /#r kara harekat #$#n "aros Kr+ez# avantaNldr. .n-ak6 9. &)en unsurlarnn -lz b#r g$le :0A. .la'< savundu,u .r /urnuF.7U.B ko'u $kar)asnn 4anakkale /o,az' nn .vrupa k'larn )tteHklere ar)a,an ede-ek ol)as sebeb#'le6 .rburnuF.7U.B ko'u $kar)as )uhareben#n ger$ek strateN#k hedeHne "aros $kar)asndan daha $ok h#z)et ed#'ordu. "onu$ta bu )uhareben#n te)el a)a-6 )tteHkler#n Hlosunun *ar)ara 8en#z#'ne #n)es#'d#. /u sebeple *usta+a Ke)al' #n6 .rburnuF.7U.B ko'u blges#nden a)Hb# taarruz bekle)es# hakl #ken6 C#)an 5aa'nn "aros beklent#s# $ok 'anlt. "aldr ol)as gerekt#,# g#b# oldu ve *tteHk ana taz'#,# .rburnu' ndan geld#. Karlarnda 0A. .la' buldular ve &rk 0A. .la'nn sa, kanadna Bonk /a'r 'nnde b#r $ev#r)e saldrs 'aptlar. 0A. .la'6 .7U.B sa, kanad nnden ger# $ek#l#rken gren *usta+a Ke)al6 .la'n r#-at brakp )uharebe'e ger# dn)es# #$#n #te bu esnada )ehur e)r#n# :s#zlere l)e'# e)red#'oru)< verd#.
9. &)en' #n 0A. .la'' 6 19. %ht#'at &)en ko)utan *usta+a Ke)al' #n ko)utasnda olan-a g- #le d)ann sa, kanadn o'alarken6 *usta+a Ke)al' #n #ht#'at 19. &)en#' n#n IA. .la' #se 0A. .la'n sa, kanadna6 .7U.B sol kanat b#rl#kler# Bonkba'r'na ula)adan 'erlet#.
.7U.B' lar Bonkba'r ve Ko-a$#)en blges#n# ele ge$#r)e'# baarsa'd6 0I 7#san 191I'te daha harekat balad, gn 4anakkale /o,az' nn .vrupa 'akas *tteHk kontrolne ge$e-ek ve bo,az )tteHk ge)#ler#ne a$la-akt. %te bu 33 'andak# del#kanl6 o gn &rk Ordusu' nun *areal# oldu,unu gsterd#. 1910' de sokak $etes# sa'la-ak devletlere #)paratorlu,un ana vatan *akedon'a' ' kaptran &rk Ordusu6 *areal# .tatrk' bulup savan .kden#z t#'atrosunu dengele'erek bu blgede harb#n 191!'e kadar uza)asn sa,lad. .tatrk6 stn h#z)etler#ne B#han Harb#' nde 8o,u .nadolu' da ve O#l#st#n' de :Yldr) Ordu 1rubu< ve en sonunda &rk Kurtulu "ava' nda deva) ett#. 2l#)#zden $k) *ar)ara6 2ge6 .kden#z6 8o,u ve 1ne'do,u .nadolu /lgeler#' n# 'en#den lke'e kazandrarak6 %$ .nadolu' 'a srlerek 1. Ha$l "e+er# :1 99=1 99< trav)asn 'en#den 'aa)a)z engelled#. C#)an 5aa' 'a gel#n-e6 .tatrk' n 0I 7#san' da rtt, hatasnn ka'na, olarak bu -o,ra+'a' $ok tan)a)as6 a$k$as bu -ephe'# $ok -#dd#'e al)a)as ve 1. B#han Harb#'n#n ba aktrler# Oransa #le .l)an'a arasnda -ere'an eden /at Bephes#' nde grev ala)a)ann 'arat) oldu,u ha'al krkl,nn etk#s# oldu,una #nan'oru). *tteHkler a$sndan 4anakkale harekat anla)sz b#r za)an ka'b'd6 zaten bunu n-ek# 'azlar)da 'azd). .)a b#z de b#le b#le lades d#'erek 4anakkale' 'e saldrarak hata 'apan )tteHklere $ok 'aln b#r savun)a dzen# #le karlk verd#k ve .tatrk ol)asa'd bu hatal strateN#'e ra,)en )tteHkler 0I 7#san saldrs #le bu harekat kazana-akt. Ka'nak E httpEFF)eh)etkale.blogspot.-o).trF0 11V11V 1Var-h#ve.ht)l