GENLE MESAJ Yazar:aban Den Programlayan: Ahmetberk www.esselam.com bilgi@esselam.

com NDEKLER RENMEK ALIMAK BAARMAK ALIKANLIKLAR NASIL BR RNEK ARKADA, AMA NASIL HERKES MUTLU OLABLR EN BYK SERMEYE GELECEMZ VE BZ RENMEK NEYE MUHTACIZ?

Bir aryla insan yavrusunun farkn hi dndnz m? Yirmi gnlk arnn i a baladn ok grmsnzdr. Bir insan yavrusu ise iki senede ancak ayaa kalkar, konum anda okula gider. Okumay, yazmay renir. Liseyi, niversiteyi bitirinceye kadar hep okur renir, didinir, abalar. nk yaayabilmek iin hayat, insanlar renmeye muhtatr. K dadr. Ama bir ar yavrusu yle mi? Onunla bal yapabilmesi iin ne okuyup renmeye, ne de n versite bitirmeye ihtiyac vardr. Mkemmel olarak gnderilmitir. Yetitirilmitir. Daha pet kten kar kmaz iba yapar. Biz deil yirmi gn veya yirmi sene, hayat boyu renmeye muh n iindir ki, Beikten mezara kadar renmemiz emredilmitir. nsan kabiliyetlerini ancak ok uyup renmekle gelitirir. Bir ekirdee benzeyen duygular bilgiyle kabuunu atlatr, fili ip geliir.

Bilgi gdadr. Akl ve kalp onunla doyar. Bilgi baardr. Bilgisizlik yenilgidir. Bilgi cesarettir. Bilen insan problemler ve olaylar zerine cesaretle yrr. Bilgi drbne benzer etrefilli meseleleri onunla grr ve zeriz. Bilgi enerjidir. Hayatn glklerini onunla stlenir, engelleri onunla aarz. Bilgi ktr. Yolumuzu onunla aydnlatrz. Bilgisizlik ise btn ktlklerin kaynadr. Bilgisiz insan en byk ktl kendisine yap Bilgisiz insan dik duramayan bo uvaldan farkszdr. Sadi, bilgisizi, Sava davuluna benz etir. Sesi ok kar, ama ii botur. Gzel dncelerle, bilgi yumaklaryla doldurulamayan zihin kutusunu zararl ve faydasz kr a megul eder. nsan ilimle kymet kazanr. Olaylara dikkatle eilir. nceden inceye aratrmay, titizlii ceriklilii renir. Bilmemek ayp deil, renmemek ayptr. bni Mesud, nsann bilmediini bilmesi de ilimdir. san bilmediini bilirse renmeye ynelir. Felaketlerin stesinden bilgiyle gelinir. Hac Bekta Veli nin ifadesiyle, Bilgisizce gidilen yolun hayr yoktur. Kazanmak, baarmak, ykselmek isteyenler ilme sarlrlar. renme ak ve evkiyle yanp kavru nlar ise yerlerinde sayarlar. Dnyay isteyen ilme sarlsn. Ahireti isteyen yine ilme s arlsn, buyuran Peygamberimiz, bilginin nemini ne kadar gzel anlatr. lim renmek sadece okula mahsus deildir. Okul insana anahtar verir. O anahtarla ilim hazinelerini aacak olan, insann bizzat kendisidir. Ne yaparsa zel gayretiyle yapar. Okulu bitirir bitirmez kitab kalemi bir tarafa frlatmak ne kadar yanltr! Halbuki ilmi n ne ya, ne zaman, ne de yeri vardr. Her yata, her yerde, her zaman renilir. lim en byk sermayedir. Ve insan her yata, her yerde ve her zaman sermayesini arttrmak ister. limle kendinizi eitin. Belki glklerle karlaacaksnz. Baz zorluklar ekeceksiniz, am

HANG KIYMETL EY VARDIR K KOLAYLIKLA ELDE EDLEBLSN? EN BYK EREF

Okumak ve renmek kadar erefli, lezzetli bir ey dnlemez. lk emri Oku ile balayan Kur n, Bilenlerle Bilmeyenlerin bir olmadn belirtirken, ilim s hiplerinin derecelerinin ykseltileceini de bildirir. nsan, ilmiyle deer kazanr. Hz. dem i (a.s) meleklere stn klan sr ilimdi. Kur anda okuma yazma arac olan kalem vlr, bizzat ona ve onun yazd satrlara yemin edil Allah;n kaleme yemin edii, onun insan hayatndaki yerini ve deerini en gl bir ekilde i e eder. Hz.Peygamber bir gn yanndaki Hill isimli birine, Kalemin var m? diye sormu, Y ok cevabn alnca da, Kalemsiz olmaz ey Hill ! buyurmu ve yle devam etmitir. nk iyilik ondadr. Kyamete kadar da ona ehil olanlar kacak. nsanlar kalemle ilerleyece r. Kalemi elinde tutan limin mrekkebi ehitlerin kanyla denktir. Yine Peygamberimizin ifadesiyle, ilim sahipleri ller arasnda dolaan diriler gibidir. Zbeyir Gndzalp, Bilgili insan gnee benzer. Girdii yeri aydnlatr. Der. Evet, ilim, kar lar aydnlatan bir projektrdr. Karanlkta kalan herkes ona muhtatr. Ykseklere ilim asansryle klr. Ykselmek ve olgunlamak istiyorsanz ilme sarln. Hz. arda kalanlar ykseltir. Bilgisizlik de yksektekileri alaltr. Der ve ilmin servetten st olduunu ifade ederek unlar syler. nk serveti sen korursun. lim ise seni korur. Resulullahn (s.a.v) dilinde ilmin kaps olarak isimlendirilen bu byk insan. Biz Allah n taksimine razyz. Bize ilmi, dmanlarmza da mal verdi. nk mal yok olucu, ebedidir. Faydal ilim, o ilmi bilen kiiyi lmnden sonra da hayrla andrr. lim ebedi canllktr. Bilgisiz insan daha lmeden ldr. Bilgili insan ise ldkten sonra dir! demekten kendisini alamaz.

ZEVK KAYNAI

Bu derece stn ve erefli olan ilmin o lde de zevki lezzeti olduunu bilsey ik, bir an iin olsun, yerimizde durabilir miydik? Onun iindir ki, ilmin zevkine varanlar yerlerinde duramyorlar, gece gndz demeden btn v akitlerini ilme adyorlar. Hatta uykuda yemekte geen zamanlarn byk kayp olarak gryorl lmin tadn baka hibir ey de bulamyorlar. Okumay hibir hazineye deimem diyen E. Gibbon herhalde bu gerei ifade etmi olmal. Dnyaca nl mam- Azam n gzde rencisi mam- Muhammed, ilme kendisini yle kaptrrd k vincinden kendisini tutamaz. Ey padiah ve vezir ocuklar! Gelin de cennet lezzetinin zevkini sizde tadn! derdi. lmnd n sonra onu ryasnda gren bir dostu sormutu.: Nasl can verdin? lmi bir meseleyle urayordum. Canmn nasl ktnn farkna varmadm. Bykler okumay lezzetli bir meyve gibi grmler, temiz havaya benzetmiler. Onu soluk solu teneffs edip, skntlarn, dertlerini, aclarn, problemlerini unutmular. Hele okunan e yurucu vasfta ise. .. Montesquieu, eyrek saatlik bir okumayla gideremediim zntm olmamtr, Derken bu gerei dile getirir. Ksacas, okumaya gda kadar ihtiyacmz var.

SORU SORMAK ;Soru ilmin anahtardr. Demiler. Soru sormak ilim yolculuumuzda en ok bavurduumuz bir y l olmaldr. Soru kitabn konunun veya dersin daha iyi anlalmasn salar Soru ilmimizi arttrr. nk sorduka cevabn aratr.; bilenlere, o konular anlatan kita

mizi salar. Soru sorma, farknda bile olmadan bizi bilgi sahibi yapar. Eb Yusufa sormular: Bu bilgini nereden elde ettin? Kk byk ayrd etmeden, bilmediim sormakla cevabn vermi. u kadar var ki, Soru soruyorum& diye, akla gelen olur olmaz her eyi sormamal. SORU N SANIN SEVYESN DE GSTERR. Mantkl ve enteresan sorular sorulmal.

YKSEK SESLE OKUMAK Yksek sesle okuma da, uygun artlarda tatbiki gereken bir metotdur. nk ok umamz dzeltir, daha gzel konuma kabiliyeti kazandrr.

ANLATMAK

rendiklerimizi arkadalarmzla mzakere etmek, onlara anlatmak, konuyu kendim ize mal etmenin en kolay yollarndan biridir. Konu bylece daha iyi renilmi olacaktr. Anlatmak ve retmek, retilecek eylerin deeri lsnde kymet kazanr. nsan o lde ga retmenlik bal bana bir meslek olmasna ramen, herkes yer ve zamana gre bu sfat stl slnda mrmz boyunca rencilikten kurtulamadmz gibi, ayn zamanda retici de olmak du lk retici Allah tr. Hz. Adem e eyann ilmini retmitir. Peygamberimiz de Ben retici erildim. Buyuruyor.

NELER OKUMALI Okumak kadar, okuyacamz eyleri tespit etmek de nemlidir. Okuduumuz kitaplar bize neler kazandryor? Bilgimize yeni bilgiler ekliyor mu? Davra nlarmzda iyiye ynelme salayabiliyor ; iimizde huzur, iimizde evk uyandryor mu? Franz Kafkaya gre, kitap insanda ok tesiri uyandrmal. O, okuduumuz kitap bir yumruk g ibi bizi uyandrmyorsa ne ie yarar? Derken, gerek kitabn zelliini anlatr. Eer okuduumuz kitap, iyi ki bu kitab okudum okumasaydm byk eksiklik olurdu, dedirtebil iyorsa, gerekten faydal bir kitaptr. Alexandre Pope yle der: -Okuduunuz eser, sizi fikren ykseltir, iinizi iyi ve mert duygularla doldurursa, on un hakknda karar vermek iin bu duygu yeterlidir. Alcott a gre,

MTLE AILIP KAZANLA KAPANAN KTAP Y BR KTAPTIR.

Kitaplar insanlarn ayrlamayaca kaynaklardr. Akllarn kitapla beslemeyen, r ar, onunla doyurmayan insanlar skntlardan kurtulamazlar. Seneca KTAPSIZ YAAMAK KR, SA DLSZ YAAMAKTIR. Der. Y KTAPLAR OKUMAYAN ADAMIN, OKUMU OLMASIYLA CAHL KALMASI ARASINDA HBR FARK YOKTUR. Diy Mark Twain, iyi kitabn nemi zerinde durur. Faydas dokunmayan kitap, en azndan vakti ldrd iin zararldr. nsan tembellie, ba ve inanszla iten kitap zehirden farkszdr. Byle kitaplar insann maddi ve manevi hayat r. yleyse her eyin en iyisini, en faydalsn setiimiz gibi, kitaplarn da en iyi ve en fayd

eelim. nk onlar hayatmza yn vereceklerdir. Dnce sistemimiz onlarla ekillenecektir. iyi yapabilirsek, onlar en iyi dost ve arkadamz olacaktr. Dnyamz onlarla aydnlanacakt Bu vefal arkadalarla her zaman beraber olmay istemeli ve Konfys gibi. Allah m! Bana kitap dolu bir ev ver! Diye dua etmeliyiz. Unutmayalm ki, kitaptan da ha byk bir hazine yoktur. OKUMANIN HEDEF NE OLMALI

Allah Resl, dualarnda faydasz ilimden Allah a snrd. Peki, faydal ilim n olmaldr? Faydal ilim, insanln yararna kullanlabilen ilimdir. Faydal ilim, uygulanlabilen ilimdir.

Faydal ilim, renildike bilgisizliimizi hissettirip renme evk ve gayreti v n, kt huy ve davranlardan koruyan ilimdir. Faydal ilim, bize bizi tantan, gerek benliimizi reten ilimdir. Faydal ilim bize Yaratcmz tanttran ilimdir. gtr.

lim usuz bucaksz bir deniz, ilim renen de o denizin kylarnda yzmeye al

Dnya beni nasl grecek, bilemem. Fakat ben kendimi, kefedilmemi kocaman bir gerekler okyanusu iinde, kyda oyalanan, arada bir, ya daha yumuak bir ta veya gzel b r deniz kabuu bulan bir ocuk gibi gryorum. diyen Isaac Newton, ilmin kazandrd alak mi bir ilim adamdr.

Btn bildiim, hibir ey bilmediimdir. Diyen Sokrates, byk gerei dile ge lenler ne kadar ok olursa olsun, renilmeyenler, bilinmeyenler yannda nokta kadar dah i kalmaz.

Diploma almak iin gayret edilebilir. Ama diplomal olmakla bilgili olma y kartrmamal. Nice yksek okul bitirmi kimseler vardr ki, okulu bitirir bitirmez kitab emi bir tarafa atm, okuma ve renmeden bkm, deta okumaya boykot ederek kitaplara dma tutum ierisine girmitir. Byle olmayalm.

nsan gurura, kibire gtren bilginin de faydal olduu sylenemez. Bir makam, mevki sahibi olmak, insanlara tepeden bakmak iin ilim renilmez. Bu meseleyi ben bilir im. Benim saham. Bu konuda benim kadar bilgili kimse yoktur. Siz bunu bilemezsin iz. Ben her eyi bilirim . Gibi ifadeler, aslnda cehaletin belgesidir. Sdi, Ne kadar ok okursan oku, bilgine yarar biimde davranmazsan cahilsin. Bilgisine gre davranmayan i nsan, zerine kitap yklenmi hayvandan farkszdr. Derken, bylelerini de ayn snfa sokar Her eyi bildiini syleyen insan, hibir ey bilmeyen insandr.

Bilgisine yakr ekilde hareket edebilen kii gerekten gerek ten aydndr. I ydnlatr. Her konuda Biliyorum havasna giren, bilmediini itiraf etmekten ekinen yar ay r, insanl felaketlere srklemekten, karanla atmaktan baka bir ie yaramazlar.

Ne tahripi aydn, ne de bilmediini bilmeyen yar aydn! kisi de zararldr. Bu r insanln felket dellllar dr. Birisi, bilgisini ykmakta kullanr. Dieri bilmedii ha rum diye yakar, ykar. Gerek aydn gazete bilgisiyle, kulaktan dolma dnceler ve direktiflerle har eket edip hkm vermez. Aratrarak, dnerek, geree sadk kalarak hareket eder.

Gerek aydn renmenin hedef deil, ,insanla hizmet arac olduunu bilir. lmi nln yararna kullanr.

Okumaktan maksat faydal olmaktr. lim insanla hizmete kullanlabiliyorsa kym tlidir, faydaldr. Uygulamaya dklmeyen bilgi ne kadar faydal olursa olsun, bir ie yaram az. lim insan olgunlatrmal, beenilen ve sevilen kii haline getirmeli.

limden maksat kendini bilmektir. lim ne lde kendimizi tanmamza vesile oluy rsa, o lde faydaldr. Yunus Emre ne gzel sylemi : lim ilim bilmektir. lim kendin bilmektir, Sen kendini bilmezsen Ya nice okumaktr?

nsan Yaratann harika bir sanat eseridir. nsann kendini bilmesi bir yerde Sanatkrn bilm si demektir. nsan sormal:

Beni en gzel bir biimde Yaratan kim? Saysz nimetlerle besleyip byten Kim? Atomdan gne temine kadar her eyi hizmetime veren kim? Bu sorularn cevabn bulabilen insan, renmenin maksadna ulam demektir.

lmin gayesi Yaratan bulmak, Ona inanp balanmaktr. limle iman ayrlmaz iki h kikattir. nanmay btn hrriyetlerin stnde gren John Milton.

Bana btn hrriyetlerden nce, bilmek, dnmek, inanmak ve vicdana gre konumak deerleri . Derken. Bir taraftan da ilimle imann ayrlmazlna dikkat eker.

limsiz din kr, dinsiz ilim topaldr diyen Einstein da, dinle ilmin birbirini tamamladn de eder.

ALIMAK NCE SIR Yer alsn gk alsn, sen utanmazsan otur.!

Bunlarn hakknda bilmem bahanen var m? Dur!

Ey btn dnya ve mfih (iindekiler) ayaktayken yatan,

Le mi kesildin, davransana! Bari Allah tan utan! anlatmaya alr.

diyen airimiz, bu msralaryla almann

nsan almak zorundadr. Zerreden yldzlara kadar her varln harl harl alt kina Arlar iek iek dolar. Karncalar dinlenmek bilmeksizin alr. Kular daldan dala kon ar. iekler aar, hayvanlar koar, gne her sabah doup akamleyin batar. Eer kinattaki b alma, didinme, gayret olmasayd ayakta kalabilir miydik?

Bu dzene ayak uyduramayan veya bozmaya alan insan ne kadar zarardadr!

Her eyin tekml ettii, iyiye ve mkemmele doru gittii kinatta, bu tempoya a uyduramayan insan elbet zarardadr.

Halbuki insan yaratl gerei almak zorundadr. Huzuru buna baldr. Sknt kurtulur. nk bo insann bana skntlar, sinekler gibi r. Baarnn srr almada sakldr. alan insanlar er ge baarrlar. Aln terinin, gz nurunun, el emeinin ulaamayaca ey yoktur. Belli noktalara selmi ne kadar byk insan varsa, bakn, hepsi de aba ve gayretleriyle o noktaya ermilerd ir. Addison.

Hibir baarn rastlantya borlu deilim. Bulularm da rastlantnn deil a Der. Edison da, Baarlarmn yzde doksan dokuzu alma, yzde biri de zekama ait. Der.

Herey almayla elde edilir. Hangi deerli i vardr ki, gayretsiz elde edilmi sun? Bilgi de almayla kazanlr. Balzac, Bilginin efendisi olmak isteyen, almann kle Derken, ilim renmede almann nemini belirtir. Bedenin salkl olmas, gerekli vitamin ve proteinleri almakla olduu gibi, z ihnin kuvvet ve zindelii de zihni ekzersizlerle altrmakla, iletmekle olur.

Zihnen ve bedenen almak zorundayz. nk durmak yokluun ikiz kardei, hareke dirilik, canllktr. Durgun sularn zaman iinde kokuup kurtlandn bilmeyenimiz yoktur.

Atalarmz leyen demir pas tutamz demiler. Aslnda insan hareketli, heyecanl zellikte yaratlmtr. Rahat, huzuru, mutluluu ancak almasyla mmkndr. Sefahat de, a nlenir.

Belli hedefleri, yce gayeleri olanlar muhakkak almaldrlar. Ykselebilmek i lmak arttr. Kolayca elde edilen eylere deil, aln teriyle hak ederek kazanlan eylere vermek lzmdr.

Hore, nsanlar dnyada abuk ykselenlere deer verirler. Halbuki hibir ey toz ty kadar abuk ykselmez. Der. Glklere katlanarak, ile ekilerek, dirsek rterek elde lerin tadna doyum olmaz. Peygamberimiz de, lerin en hayrls en zor elde edilendir. Buy rken bize kolaya deil, zora talip olmay hedef gsterir.

Bunun iindir ki, yorulmal, didinmeli, rpnmal, ile ekmeli , neticeyi yle etmeliyiz. Parann bile bin bir glkle kazanld gnmzde yce hedeflere kolayca varlam aldr. Ykselmek, hayatn srrn renmekle olur. Diyen Pasteur, usanma nedir bilmeyen ga o srr bir ynyle yakalayabilenlerden biridir.

Hangi ite olursak olalm, almay prensip edinelim. Kendimize sorular soralm: Dn ne yaptm? Bugn ne yapyorum? Yarn ne yapacam!

Eer Bugn en az dnk kadar altm. Yarn da ayn tempoyla alp bir eyler ak mutluyuz. O zaman glklerin stesinden gelebilir, engelleri aabilir, imkanlar deerle direbiliriz.

ki gn eit olan zararda dr.. hadisi rehberimiz olmal; her gn bir nceki g kak bir eyler eklemeliyiz. mr boa geirilecek, tembellikle heder edilecek kadar deersiz deildir. Vakti ni ldren insan kendi kendisine sorabilmelidir:

Ylan, akrep gibi zararl yaratklar ldrlr. Vaktim o kadar zararlm ki, onu ldrmeye kit gemiyor! Ah vah! Demekle kendimi skntlara atyorum? olacaktr.

Bu soruya vereceimiz hayr! Cevab, herhalde bizi almaya itecek kadar tesirl

Peygamberimizin bo oturan insana selam vermediini dnelim. almann insan h aki nemini bir kere daha anlarz. dolu vakit gelmeden nce bo vaktin kymeti bilin! Buyur an bir peygamberin yolunda olanlar iin almann hibir mazereti yoktur. Hele dini grevler ni yaptktan sonra, almann da ibadet olduunu bilirsek.

Elbette ki, bir takm ikayetlerle, problemlerle kar karya kalabiliriz. Noks anlarmz, kusurlarmz olabilir. Bunlar bir tespit edelim. Bunlarn stesinden geleceim! azmedelim ve evkle, gayretle alalm nann, hepsinin stesinden geleceiz. Kur an, nsa bir ey yoktur. Buyurduktan sonra daha fazla sze ne hacet! alalm, muhakkak neticesini g ceiz. Ne var ki, rastgele alamayz. Her eyin planland, proramland gnmzde i, planl programl olmayan almalarn verimli olmayacan da akldan karmamalyz.

almalarmzda baarl olabilmemiz iin kanun eklinde bir ksm prensiplere s gelleri amalyz. sterseniz, bunlarn birkan hatrlayalm. TEMBELL YENMEK

Tembellik hakknda sylenmi bir ok kymetli sz vardr. Hz. Ali nsan vaktinden nce ypr varsa o da tembelliktir . der. Tembel ve alkan iki yat insana bakn! Vecizenin dorulu nlamakta gecikmeyeceksiniz. alkan daha gen ve din, tembel ise hayattan bkm ve ypranm elliin verdii can skntsyla kahvehanelerde sigara dumanlar ierisinde geen bir mr hi

Namk Kemal in gznde, tembellik lmn kk kardeidir. Tembel insan ha vardr . Varlyla yokluu arasnda fark yoktur. Tembellii yoklukla e manada gren Bedizzaman is iz, tembel, istirahatle yaayan ve deklerinde rahat rahat uzananlarn, alanlardan daha zahmet ve sknt ektiklerini belirtir ve tembellerin daima mrlerinin abuk gemesini iste lerini syler. alan kreder, hamd eder. mrnn gemesini istemez der ve u kaideyi zikr rahat zahmette, zahmet rahattadr.

Bu gerei kavrayan La Bruyere de, can skntsnn tembellikle birlikte dnyaya diini syler. O can skntsnda ki, birok insan kumarhanelere, meyhanelere, hastahanelere hapishanelere atmtr.

nsan bu dnyaya keyif srmeye gelmemitir. Ne kadar istese de, eksik olmaya n aclar, zntler, skntlar buna frsat vermez. O halde, insan rahat rahat yaamada aram er istemez ban artan ilelere, zahmetlere gs germeli, rahat bunda bulmaldr. Rahat ayanlar iin, rahatszlk diye bir ey yoktur.

Hep zaman yokluundan dert yanp dururuz. Acaba gerekten mi zamanmz yok., y oksa zamanmz deerlendirmemekten mi sknt ekiyoruz? zel sohbetlerimizde, televizyon banda, yemede, imede, gezip elenmede harc admz saatlerin bir hesabn tutsak, senede birka bin saati bulur.

Sadece televizyon seyretmeye harcadmz bir-iki saati kitap okumaya verebi lseydik, senede en az 30-40 kitap okurduk. Televizyondan rendiklerimizle kitaplard an rendiklerimizi bir karlatrsak, kitaplardan ne kadar ok faydalandmz anlamakta g Demek ki, zaman yokluu deil, tembellik sz konusu. En byk dmanmz olan tembellii bir k, baaramayacamz i olmaz.

evk ve gayreti sndren, bukalemun gibi eitli klklarla karmza kan tembe en byk gayemiz olmal. O hain tembellik ki, bazen cazip sakzlar aza verir ve geveklik knlk, usangalk, yorgunluk, hastalk, baboluk, havailik gibi eitli tuzaklarla insanla lr. yle dedirtir. Bugn ok altn, birka gn dinlenmelisin zme tatl cann, alp da ne olacaksn! alanlar ne olmu ki! Fazla alma kafan bozarsn alanda bir almayanda. Testiyi getiren de bir, getirmeyen de Amma da inekliyorsun. Pinekledin de ne oldu sanki

ansn var m kardeim? Varsa talih kuu bana konar. Yoksa ku olup usan da bir ey yapam Daha bir sr szlerle insan belaya atar ve musibetine ortak arattrr. Ta ki, tembeller oalsn da zrler hafiflesin, tembellie klf uydurulsun.

Yol iki grnyor: Ya bu ve buna benzer tembel silahlarna hedef olup kendimizi btn meakka lerin anas ve rezaletlerin yuvas olan tembelliin kucana atmak!

Ya da ilerlemenin, baarnn anahtar, huzurun esas olan almaya drt elle sar a ahirette mutlu olmak!

METODLU VE PLANLI ALIMAK

Bugn amam da altm. Sabahtan akama kadar bam hi kaldrmadm! diyen kii, bu szler cini bildirmi oluyor. Ne var ki ! ok almak gerekli, ama yeterli, deil. En az ok almak kadar nemli olan, metodlu, planl ve proraml olabilmektir. u da, elde edilen verim gsterir. Ne kadar verimli olabilmisek, o derece plnl proraml olabilmiiz demektir.

Dexscartes , Plansz alan bir kimse, lke lke dolap hazine arayan bir insa nzer, der. Ve yine Descartes toplumlarn ilerilik ve geriliinin zek ve akllar lsnde todlu ve akll alp almamalaryla olacan belirtir. Bu szler Avrupa da sistematik n bir bilgine ait.

Sistematik almayla ksa zamanda hedefe varlr, byk hamleler gerekletirili k kii ve gerekse toplumlar bununla maksatlarna ularlar.

Byk iler baarm, yzlerce eser vermi, isim yapm insanlarn almalarna proraml olmay prensip edindiklerini greceksiniz. 576 eser veren Celleddin Syuti nin bu verimliliinde, phesiz, ayn duygu yatmaktayd. Nice kabiliyetli, akll insanlar da vardr ki, plnszlklarndan, btn ileri alak kalmakta, bir trl neticeye ulaamamaktadr. Kendimize bir proram yapalm . Neyi ne yapacamz tespit edelim. Ve her gn o lan zerinde alalm. Belki balangta %60 baaracaz. Ama sebatla devam edelim. % 80, % amak iin gayret edelim. Bakn, nasl baaracaz?

ENERJYLE DOLMAK

Arabann tekerinden direksiyonuna, aksnden radyatrne kadar btn aksam tamam amam olmasna da, bir trl hareket ettiremiyorsunuz. nk yakt yok. Yaktsz arabann yol hayalse, almak iin gerekli olan merak, evk, heyecan ve cesaret duygularndan mahrum ol an kimselerin de mesafe almalar dnlemez.

Bunlar arabann yakt gibidir. nsana hz verir. tici glerdir. Enerjidir. ne lan, insandaki alma arzusunu harekete geirebilmektir. MERAK EDEBLMEK

Kendimizi yokladmzda, iimizde merak denilen bir duygunun yetitirilmi oldu grrz. Kabiliyet topramza ekilmi bu duyguyu gelitirmek, inkiaf ettirmek elimizdedir. Etrafmzda olup biten olaylarn sebeplerini, niinlerini renme arzusu o konud a bizi bilgili olmaya itecektir. Bu niin byle ? Sebepleri nelerdir? Gibisinden sorduumuz sorular bizi harekete geirip mesafe aldracaktr. nsanlar bu merak duygusuyla dalar deler, denizlerin dibine iner, Ay a karla r. nl bilgin Einstein izafiyet teorisini bulmaya iten saik, daha ocukluundayk en kendi kendisine aratrp durduu u sorulara cevap bulmak arzusuydu: ki olayn ayn anda vuku bulmas ne demektir? nsan bir k demetinin zerine eyahat etse ne olurdu?... Merak ilmin projektrdr. Kullanabildiimiz srece yolumuzu aydnlatacaktr. SEVEREK ALIMAK nsan yapt ii severek yapmal. stemeyerek, benimsemeyerek yaplan ilerin hayr yoktur. nisbette severek alrsa o lde baarl olur.

Bunun iinde, severek yapabileceimiz ilere ynelmeliyiz. Mesleimizi seerken dikkatli davranmalyz. Holanmayacamz bir meslek bizi mr boyu huzursuz edebilir., verim olmamz nleyebilir.

Kendimizi yoklayalm. Kabiliyetlerimiz nedir? retmen, anne, baba ve yaknlarm tlerine dikkat etmekte elbet bizim iin faydalar var. Onlar bizim ktlmz istemezle ki, bizi en iyi tanyan yine biziz. Kabiliyetlerimizi Dikkate almadan srf baz tavsi yelere uymak iin bi ie girmek veya bir meslee ynelmek, bizi sonunda piman edebilir. nc aklmza danalm. Baarabileceimize, faydal olabileceimize inanyorsak ondan sonra see

u da var ki, iinde bulunduumuz artlar da arzumuza kavumamza engel olabili r. stemeyerek, holanmayarak da olsa bir iin ierisine girmi olabiliriz. Bu durumda ya pacamz ey u olmal. Eer iimiz meru ve faydal bir i olmasna ramen bize zor geliyor , onu sevmeye almalyz. Bu duyguyla hareket edersek, greceiz ki, sonunda baarl olaca

EVK, GAYRET, HEYECAN

Kainatta atomdan gne sistemine kadar bkma usanma bilmez bir gayret haki mdir. Atomun etrafnda saniyede yzlerce, binlerce kilometre hzla hareket eden elektr onlarda o evkin iareti var. Gnein etrafnda ba dndrc bir hzla Mevlevi gibi dnene g yn sr sakl. Yamur o evkle yayor, iekler o evkle ayor; gne o evkle doup baty selam veriyor.

evk ve heyecan ykl bir kervana yeryznn hakimi durumundaki insann, ba ek tlmas gerek. Bu duygu olmazsa btn iler alt st olur.

evk ve gayret insan yerinde durduramayacak kadar lezzetli dir.. Bilseni z ki, gayret ne kadar kymetlidir; bir dakika bo durmazdnz. diyen Bedizzaman Hazretler i ne gzel sylemi. Baka bir eye gerek yok; gayretin, evkin bizzat kendi iindeki lezzet izi kamlamaya yeter. Zaten evk ve gayret ruhun kamsdr. Yine hayatn bir faaliyet ve ha etten ibaret olduunu belirten Bedizzaman, evk ise bineidir. Der. Bu bakmdan, evk bine gayretle binip hayat meydanna atlmalyz.

En verimli almalar, evk, gayret ve heyecanla yaplan almalardr. Bu duygul ma canl tutmalyz. Bu enerji dolu duygularla hep, Baaracam, yapacam, stesinden gelec eliyiz ve baarmalyz.

evk mutluluktur, enerjidir, gayrettir. Onun iin, Ben almak istiyorum, ama bir trl yapamyorum. Arzum var, fakat enerjim yok. Diyen insana inanmaynz. Baka ilere v kit bulabilen insann bu szleri, nefsin avukatl iin sylenmi szlerden baka bir ey de nsan isteseydi bakalarna olduu ona da zaman ve enerji bulabilirdi. evkimizi sndren gayretimizi ldren bir duygu bir olay m var? Onlar derhal ertaraf etmeli, evk ve gayret kazandrc fikir veya kitaplar devreye sokmalyz.

Yaptmz ierin ve yklendiimiz vazifenin bykl, bizi gayrete getirmeye ye

Maddi be-on kuruluk kazan uruna sabahn erken saatlerinde kalkp iine koan insann kaza daha m az kazanlyz? Manevi kazancmzn eizlii, bizi gn domadan kaldrmal, yerine ya kadar da altrmal. Biz ykm iin deil, yapm iin varz. Biz kin, dmanlk ve ktlk iin deil; sevgi, kardelik ve iyilik iin varz. Var oluumuzun sebepleri bizi gayrete getirmeye yetmiyor mu?

Bu duyguyla hareket ettiimiz mddete, okuduumuz kitaptan, altmz derste stlendiimiz vazifeden zevk alrz. evkle ve gayretle ona yneliriz.

ve vazifemizin ycelii bizi donukluktan, snklkten, llkten kurtaracak; s

kadar evk, gayret ve heyecanla dolu olarak yaayacaktr. DKKATLE EGLMEK

nsan ne lde kendisini iine verir, dikkatini onun zerinde toplar, duygularn a yardmc klarsa, o lde baarl olur.

nsan btn varlyla iine ynelmeli. deta kendisinden gemeli. Bu, bedenle ya rda olduu kadar fikri almalarda da nemlidir. Baarszlklarn en nemli sebeplerinden biri, insann o ie kendisini dikkatle ememesi,gevek ve enge bir tavrla eilmesidir.

almalarmzda gne nlar toplayan mercek, savata nbet bekleyen er gibi d . Dikkat ve titizliin verimli almann temel esaslarndan olduunu unutmamalyz.

Bu zellikler bizde zayf olabilir. eitli sknt, znt,i ve zdraplarla ak k olabilir. Birbirine zt arzularla karlap zaman zaman kararsz olabiliriz. Ama unu unut ayalm ki, insan akl btn bunlarn stesinden gelebilecek gtedir. Aklda yle bir g var am Multon un ifadesiyle, o akl, salam ve keskin bir ekilde bir noktaya yneltildii zaman ok mthi bir alet olabilmektedir.

imizin bana getiimiz zaman her eyi unutup aklmz o noktaya yneltirsek n ne de zihnimizin allak bullakl. Belki bu ilk anda zor olur. Eksersizlere ihtiya duya rz. Bir kere, iki kere, on kere, yirmi kere, hatta elli kere, yz kere bu eksersizl eri... Bunun iin de, dikkati datc sebepleri mmkn mertebe uzaklatrmaya almamz ger

Biz genellikle dahi insanlarn, bu zelliklerini doutan getirdiine inanrz. B nun byle olmadn syleyen nl psikolog William James Asl farkn dahilerin konu ve gayeleri iin sarf ettikleri gayrette ve zihinlerinin btn glerini toplayarak belli bir noktaya yneltmelerinde olduunu syler.

Kendimize gvenelim ve grevi evkle omuzlayalm. Dahiler kadar olmasa bile, byk lde dikkatimizi bir noktaya toplayabilecek; okuduumuz kitab daha iyi anladmz a iyi yaptmz grecei. Zihnin glenmesi iin de bu arttr. Unutmayalm ki, insan hangi isini verirse o noktada geliir.

SABIR VE DEVAMLILIK

Peygamberimiz, Acelecilik eytandan, akllca ve ihtiyatla dnerek hareket etm k ise Rahman dandr. Buyurur.

Acelecilik tabiatn ileyiine, kainatn dzenine, ksacas, yaratla ters de baharn gelmesini isteyeceimiz, geliini beklemek zorunda olduumuz gibi, ilerimizin zam annda bitmesi iin de beklememiz lazmdr. Buna sabr diyoruz. Acelecilik bir iin vaktinden nce olmasn istemek, sabr ,ise zaman beklemek demektir.

almalarmzda da sabra ve devamlla ok muhtacz. Sabr belki balangta zo ac ila gibi faydasn sonra gsterecektir. Hz.sa, Holanmadna sabretmedike holandn ele geiremezsin, tlanmadka, holandmz sonucu elde edemeyiz.

der. Gerek

zellikle ilmi almalarda sabrn byk nemi vardr.

almalarmzda elbette bir ksm sknt ve darlklarla karlaacaz. Bunlar la gelebiliriz. Sabr ferahln anahtardr demiler.

Bir anda bir ok eyleri anlamaya, renmeye kalkmak sabrszlktr. Sindire sind anlaya anlaya hareket etmek ise aklllktr. lim sabr ,iidir. Her i sabr ister.

Bir iten netice almadan dierine balamak bou bouna krek sallamaktr. Balad irelim. Birini bitirmeden dierine balamak, unutkanla yol aar.

Bir anda birok kitab okumaya, birok konu ve dersi almaya kalkan, hibirin de baarl olamaz. Blm blm almal. Biri renilmeden dierine geilmemeli Byk slam a- Ulumid-Din eserini bir zamanda tek bir blm, bir konu zerinde almak suretiyle tamaml mtr.

Yarm kalan ite hayr yoktur. Radyoyu bulan Marconi bir ie kendisini verdii zaman netice alncaya kadar brakmazd. Ampul bulan Edison, bu kefini gerekletirebilmek n gece gndz demeden tam yirmi bin deney yapmt.

Devamllk sabrdr. Az, fakat devaml olan iin hayrl olduunu bildiren Peygam iz s.a.v, netice alc ve devam edici olmamz ister. Devaml yanan kandil bir anda parlayp snen yldzdan daha iyidir.

Devamllk baarnn ilk admdr. Sonuca gtrc bir admdr bu. Samuel Johnson adece almakla deil, sabrla elde edileceini syler. Eserleriyle balar stnde tutulan t ilgini bni Hacer i baarya ulatran sebep de, sabrl, sebatla okuluna devam edii olmutu almyor. Ben beceremem diye kyne dnerken urad maarada grd olay ona kam olmut n szmakta olan damlalar alttaki taa vurmaktayd. O sert ta zamanla bu damlalarla deli nmiti. Bu yumuak damlann sert kayaya kar zaferi idi. Bunun zerine bni Hacer, Benim ka tatan daha sert, daha kaln olamaz! Demi, didinip rpnm,sebat etmiti. Ve nihayet bu k u bir numaral renci haline getirmi, sonralar da ciltlerce eser vermesini salamt. miti: Sen nceleri dersi pek anlamazdn. Fakat devam ettin. Zeki ve alkan oldun.

Ebu Yusuf isimli byk bilginin baarlarnda da bu sr vard. Bir gn hocas ona

Doktorlarn sultan olarak bilinen, eserleri 600 sene Avrupa niversitelerinde okutulan b ni Sina mehur Kitab -ifa sn devaml almasna borludur. Eserini kaleme alabilmek ii dan sonra muntazaman iki saat almas yeterli olmutur. nl ngiliz filozofu Spencer de gnde iki saat almakla byk klliyatn kaleme almt. yazan Fransz edibi Emile Zola ya sormular: Baarn neye borlusun? Gnde iki- saat alp yazmaya borluyum, cevabn vermi.

Az gibi grlen bir-iki saatlik srede bile, devamllk varsa, neler yaplabilec einin en ak rnekleridir bunlar. yleyse almaya, hizmete, okumaya devam!

ZAMANI Y DEERLENDRMEK Zaman en byk sermayemizdir. Edison un deyiiyle, yeane sermayemizdir. nemli olan, paha biilmez bu sermayeyi yerli yerinde ve kymetine uygun b ir ekilde kullanabilmektir. Su gibi akan, en byk sermayelerle bile geri getirilemey en zaman acaba gerektii gibi deerlendire biliyor muyuz? Her kes vicdanna bu soruyu sormal.

alkan insann mrnde bo vakit yoktur. Yoktur ki, sap savursun. O hep didin koar. Ktlk dnemez. Hz.Ali

alanlar ktlk dnmeye bile vakit bulamazlar, der. almayanlarn ise kendilerini kt arn belirtir.

Ktlkler hep bo kaln, vakti deerlendiremeyiin neticesidir. Allah Resuln , deeri bilinemeyen iki nimetten birisi salk, biriside bo vakittir. Asr suresinde an latld gibi, byle insanlar hep zarardadr, kaybetmektedir. almak iin uykudan, yiyip imekten, gezmekten tasarrufa kalkanlarn hayatnda o vakit yoktur. Onlar gerektii gibi vakitlerini deerlendirmenin abas ierisindedirler.

flas etmi bir insana byk bir sermaye verilse nasl sevinir; gemiteki hatala dzeltmeye, iini yeni batan dzenlemeye nasl gayret gsterir; yanllara dmemek iin nas bilirsiniz. Gemiini iyi deerlendiremeyen insanlar iin, nndeki saatler yeni bir frsatt Bulunduu an iyi deerlendiremeyenler parlak bir gelecee layk deillerdir.

Sabah kalktan akam yata kadar gnmz plnlayalm. Ne zaman ne yapacamz e bu plan en yksek seviyede uygulamaya alalm.

En deerli ilerimizi en verimli saatlere brakalm. Bazlar akamleyin, daha ra dmanl alr. O vakitleri belirleyelim. Reslullahn, Erken hareket, bereket ve baardr de belirttii gibi, bilhassa sabah saatlerini en gzel ekilde deerlendirelim. Gn domadan salam temellere oturttuumuz ilerimiz o lde kolaylaacak ve baarl olacaktr.

Bazlar almak iin uygun zaman ve zemin bulamadndan dert yanarlar. alma nler iin ise bu bir problem deildir. Aslnda onlar iin her yer ve her zaman, en uygu n ekilde deerlendirilebilecek zelliktedir.

Her gnn kendisine gre ii vardr. Bunn iini yarna brakmak, mrden bir g r. nk yarnn da kendisine gre ii vardr. Halbuki iki gn eit olan zarardadr.

Y YAPMAK

olsun kabilinden, rastgele, gelii gzel, batan savma yaplan ilerden hayr lenmez. nsan ektiini bier. Emek verelim ki, deerli olsun. zerine eilelim ki, kymetlens n.

nsan yapt ii nce kendisi beenmeli. Kendi beenmedii bir eyi bakalarnn temeye de hakk olmamal. Gzel, iyi, salam, temiz, dzgn yaplan iler herkese beenilir. Allah Resul

lah iini dzgn ve salam yapan kulunu sever. Buyurmutur. Tabiata bakn, Hi irkin, dank, dzensiz bir ey grecek misiniz? nsan eli y ter temiz, dzgn ve derli topludur. nsan bu dzenden ders almal, deil mi?

TECRBELERDEN FAYDALANMAK

Gnmzn medeniyeti, birbirini takip eden ve tamamlayan tecrbelerin rn-dr. irdek olarak ortaya atlan fikir ve gr zamanla gelitirir, keifler yaplr, yeni yeni ham er gerekletirilir.

Tecrbeler elimizde hazr dkmandr. Byklerin seneler boyu elde ettikleri neti eler birer kltr kaynadr. Tecrbe edilmi bireyi tekrar denemeye kalkmak zaman kaybndan bir ey deildir.

Tecrbe hayat okuludur. nsan ondan ok ey renir. Bazlar vardr ki, altn

Aclar ve mutluluklar her gn yaanr. Bamzdan veya bakalarnn bandan gee gereken dersi alabilen, o tecrbeden hakkyla faydalanabilen insandr. Akl tecrbeyle glenir, beslenir.

Tecrbe insann en byk yardmcsdr. Byle yardmclardan uzak kalmak byk ka Tecrbelerden yararlanmasn bilenler, gelecee gvenle bakabilirler.

DNLENMEYE ZAMANA AYIRMAK

Devaml alan insann vcudu ve zihni zamanla yorulur, ypranr; dinlenmeye iht duyar. Dinlenen insan dinleir, zindeleir. Yapaca iler iin taze enerji kazanr.

Arya kamamak artyla spor yaplabilir. Spor hem zihnen hem bedenen faydald Mzikten de istifade edilebilir. Mzik ruhun gdasdr. Demiler. nsann ulvi rn harekete geiren mzik elbette gdadr. Ama baya duygulara hitap eden mziin ise tek le felaket olduu, insan tembellie ve sefahate att unutulmamal. Yoksa, yce duygulara ynelik musiki, Hugo nun da belirttii gibi, insan ru hunu dalgalandran, okayan, ona ince zevkler tattran stn bir sanattr. Dinlenmek bir ihtiyatr. nsan dinlenmesini de en iyi ekilde

Deerlendirebilmeli. almay alkanlk haline getiren insanlar iin dinlenme, belki tempod az yavalamayla mmkn klnabilir veya ii deitirip o an iin baka meguliyetler bulmakla lir.

Bir iten canmz skld zaman holanacamz dier bir ie giriebilmeli, yor idermeye alabilmeliyiz. BAARMAK

Bir renci, bir memur, bir i adam, makam ve mevki tutmu bir kii olabiliriz. Ne olursak olalm, gnlmzde bir arslan vardr: Baarl olmak! Yaptmz ve yapacamz i ve grev ne ilk, ne de son yaplan i ve grevdir. Bu yoldan nic . Baarmlardr veya baaramamlardr. Onlara bakacaz. Baaranlar nasl baarm? Baaramayanlar niin baaramam?

BAARANLAR,

*Dzenli, plnl, programl bir alma iindedirler. * Dnerek hareket ediyorlar, nce krn, zararn hesaplyor, sonrada admlarn ona gre *ok okuyor ilerini bilerek yapyorlar. *Atlgan girgin becerikli cesur ve akllca hareket ediyorlar. *Ben baaramam, beceremem, yapamam ! diye bkknlk ylgnlk ve usan gstermiyor, evk ve l meselenin zerine yryorlar. *Hedeflerini ok iyi tespit edip emin admlarla suknetle ilerliyorlar. *Glklerden korkmuyor, metanetle omuzluyorlar. *lerini zamannda, eksiksiz ve salam yapyorlar. *Olaylara ibretle bakp, en iyi ekilde deerlendiriyorlar. *Baarann ve baaramayanlarn tecrbelerinden faydalanmasn biliyorlar. *Baarya ulanca krediyor, gurura kaplmyorlar. *Baarsz olunca zlmyor, mitsizlie kaplmyor, kusur ve hatay bakalarnda deil kendi ayn hataya dmemeye alyorlar. *Korku, tela, endie tedirginlik gvensizlik phe ve vesveseye kaplmadan problemlerin zer ne yryorlar. *Her trl haksz kazantan uzak kalyor, rvet, iltimas, adam kayrma, tepeden inme gibi ya llara bavurmuyor, zehirli bal hkmnde olan yalanc hrete kavumak iin inanlardan maddi nevi duygulardan fedakarlk etmiyor, drstl aln ak ve aln teriyle kazanmay prensip ed ar. *Baarszlklarn ne ans ve talihlerine, ne evrelerine balyorlar. Sadece akl ve iradey t ediyorlar. evrelerini de sulamaya kalkmyorlar. *stiareyi ihmal etmiyorlar, istiare ettikleri mddete de yanllklardan kurtuluyorlar. *Azim, mit gayret, sebat, sadakat ve fedakarlktan ayrlmyorlar. En gzel huy ve duygula rla dopdolu yayorlar. te, onlarn baarlarnn srr bunlarda sakldr. imdiye kadar saydmz ve sayacamz klarndan birkadr. Baaramayanlar ise bu zelliklerden byk lde mahrumlar. Sahip olduumuz g, baarnn nne gerilmi her trl engeli aabilecek gtedir. Yeter ki k, bitirmek demektir. yi bir balang yar yarya baardr. Demiler. Esasen byk iler baarmakla ie balamlardr. Genliin parlak szlnde, baarszlk diye bir kelime yoktur. insandaki bu bitmez tkenmez enerjiyi grp de sylemi olmaldr.

Diyen Bulwer-Lyt

Birincisinde baaramadysanz ikincisinde mutlaka baaracaksnz. Kbrs Trknn ba yan KKTC Cumhurbakan Rauf Denkta, Baaracam de ve baar. Derken, genlie azim ve gayr aferini gsteriyor.

Baarnz engelleyecek sebeplere meydan vermeyin. Vazifenizi muhakkak zamannda bitirin. Hatta zamanndan nce. Btn baarlarm ilerimi vaktinden nce bitirmeye borluy lson bu gerei ifade eder. Sebat da ok nemli. Ancak hak bildiiniz yolda sebat ederek zafere erebilirs iniz.

Bu hususlara dikkat ettiiniz mddete baarlar pe pee gelecektir. Olgunlatka caksnz. Baar stne baar kazanmak kadar gzel ne olabilir? Fakat bu arada unutmayn ki, ar krle ayakta durur. Gurur onlar ykar.

Byk baarlarn sahipleri her arballk, vakar ve alak gnlllk rtsne br esl Mekke yi fethedip ierisine girdii zaman her zamanki tevazuundan hibir ey kaybetmemi . Bir zafer dn Kanuni nin ehre giriini gren Batl tarihi Busbecq,

padiahn yznde hi de zafer kazanm bir hkmdarn sevinci yoktu. Ordunun en sonunda gel cenaze merasiminden dnen bir insan gibi ciddi ve arbalyd. der.

Yavuz da bir zafer dn halkn cokunlukla karlama hazrlklarna girdiini re emek iin gece sabaha yakn sessizce ehre girmiti.

Baarnn insanlar martp, onlar tembel, bencin, vngen yapt yolundaki yayg yanltr. Diyen Somerset Maugham, tam aksine, baarnn insanlar yumuak bal iyi yrekl iileri krc ve sert yapann yenilgi olduunu syler.

Kendisini bilen insan iin yledir. Aslnda yenilgi de krc ve sert yapmaz, yapma mal da. nk yenilgi bir son deil, bir balangtr. Ac bir tecrbedir., ama gayretli ins baarnn da balangcdr.

BAARININ DRT TEMEL UNSURU MT

Hayat faaliyet ve harekettir. Onu yrten ise evktir. evk dolu bir ruhla haya t meydanna atlan insan, yeis, yani mitsizlik ad verilen korkun dmanla karlar. Bu d an kaydrp drmeye alr.

Aman sen de! Bu ii senden baka yapacak kimse yok mu ki? Hem sen bunu baaram azsn. Bakalar yapamadktan sonra sen mi yapacaksn! daha bir sr bahanelerle insan yolu dndrmek ister. Eer moral bozulur, maneviyat sarslrsa insann bir adm ilerlemesi sz konusu ola maz. Onun iindir ki, bu azl dmana kar, Allah tan mit kesmeyeniz! ah kullanmalyz. buyuran Rabbimiz den yardm istemeliyiz. O mjdeli sil

mitsizlik ancak bu silahla yenilir. nsanl kemiren yeis, ancak mitle yklr. C tlerin kangreni olan bu hastalk sadece mitle malup edilir. mitsizlik ldrc zehirdir. Hayata saplanan bir baktr. Ahlaka kasteder.

mitsizlikle toplumun faydas kalkar, yerini ahsi karclk alr. nsan sadece ken i dnmeye balar. nsanlar kt rneklerden delil getirmeye alrlar. Tembellere bakp.

Ne yapalm. Herkes benim gibi. alp da ne olacak? Alemi ben mi dzelteceim? Nem der. Yan gelip yatarlar.

Yine ykseliin ayak ba olan mitsizlie yakalananlar, ideal, gzel ve stn rnek

kp, Ben nasl olsa onlar gibi olamam. Ben kimim, bu ileri yapmak kim? elerle kendilerini avutmaya alr. Tembellie bahaneler sayp dkerler. gibi desis

u gerek kulamza kpe olmal. Yola kmayan ilerleyip yol alamaz. mitsizlikle e varlmaz. Bir ey tamamen ele geirilmezse tamamen de terk edilmez. Buyuran Peygamberi miz.(S.A.V)

Bir defa yola kmamz istiyor. Giritiimiz ii yzde yz baaramazsak da %70 baaralm. Ol amaktan, yapamamaktansa, yar yarya da olsa baarmak kazantr.

mitsizlik baarnn birinci engelidir. O engel almadka dzle klamaz. St k nn hikayesini bilirsiniz. Nasl olsa kurtulamam. Diye mitsizlie den kurbaa boulup gi dieri midini yitirmemi, rpnm, rpndka bir ya tabakas meydana gelmi, zerine elecee baktmz mddete aamayacamz yoku yoktur. Mehmet Akif ne gzel dile getirmi: Atiyi (gelecei) karanlk grerek azmi brakmak, Alak bir lm varsa, eminim budur ancak. ....... Ey dip diri meyyit(l) ki el bir ba iindir. Davransana... Ellerde senin, ba da senindir.

Noksan olur, hata yaparm veya gzel yapamam ! yapmaktan kamak da nefsin aldatmacasdr.

diye iten, hizmetten, bir eyler

Vicdanmza sormal, yapabileceimiz bir eyse mazeret bulup grevden kamak yerine, lah baarmaya alacam. Gcm lsnde yaparm demeli, vazifeyi evkle stlenmeliyiz. Karncadan ibret almal. Hz. brahim iyormu. Sormular: Nereye byle karnca karde? Nereye olacak? brahim Peygamberi Nemrut atee att. Ona su gtryorum. Glmler. Bu azck suyla m atei sndreceksin?

i atee attklarnda, karnca azna ald su

Benim grevim atee su tamak. Gtrebildiim kadarnca gtrrm. Gerisine karmam. Atei azifem deil. Allah a ait. Ben ona karmam.

Biz de yle yapmal, vazifemizi en iyi ekilde yapp gerisine karmamalyz.

RADE

Arkadanz ok baarl, ok da terbiyeli. Babanz hep mirlerin takdirini kazany iz iini ok temiz yapar, herkesin sevip sayd bir hanm. Komunuzun byk olu niversited ve snflarn takntsz geiyor. Belediye bakannz gibisi yok. Seim olsa % 90 oyla yine Acaba bu yakndan tandmz insanlar baarlarn neye borlular, dersiniz? Tek kelimeyle iradeli olularna. radeli insanlarn baaramayacaklar bir i yoktur. Fatih sultan Mehmed iradeliydi. stanbul u fethetti. Ya ben stanbul u alrm, ya da stanbul beni irdi? diyen gl bir iradenin karsnda

Evliya elebi iradeliydi. Bkmadan, usanmadan lke lke dolam, dnyay tanm, e ame sini yazmt. Beyruni iradeliydi. Birok keif ve bulular yapm, ilmin nclerinden olmutu. rade zaferdir. rade baardr.

radesiz insanlar rzarn nndeki yapraktan farkszdrlar. Kolay etkilenirler. G ayanamazlar. radesiz insanlar knayan Mevln, Her rzarla otlar gibi sallanrsan, dalar olsan da bir ota demezsin. der.

Herkeste irade vardr. Ne var ki, bazlar yaratllarndaki bu gc eitir, inkia , kaleler gibi salamlatrr; bylece hayatn sknt ve zdraplarna dayanrlar.

radesini eitme yoluna gitmeyenler ise bakalarnn boyunduruu altnda kalmaya mah durlar. Emir altnda olmaktan kurtulamaz; ezilmeye, inenmeye, yenilmeye, zararlara k atlanmaya raz olurlar.

Madem ki aklmz, fikrimiz ve irademiz var. Kendimiz tesadflere brakamayz. Brak sen de, her ey olacana varr. alsan da, yrtnsan da i olacana varr. zme tatl can ve bakalarnn esiri olamayz. rademizle yaptmz her iten sorumluyuz. O halde, dnere kullanarak hareket etmek zorundayz. rade glendirilmeli, cehd ve gayretle beslenmeli. Cehdd ve gayret de akln ko ntrolun de zihni, fikri ve btn duygular ayn istikamete yneltmekle olur.

Gl bir iradeye sahipseniz kokmayn. Ne nefsiniz, ne evreniz sizi yoldan karabi ir. Yanl ve hatal grdnz noktada kendinize Dur diyebilirsiniz.

Diyelim ki bir bahar gn, imtihanlar yaklamakta. Siz de masann bana oturmusunu , ders almaktasnz. O anda bir arkadanz geldi Haydi biraz gezelim. Dedi. Hemen muhak yaptnz. Gezmeye gitseniz saatlerce gelemeyeceksiniz ve yorgun argn geldikten sonra da dersinize kendinizi veremeyeceksiniz. Zayf almanz kuvvetle muhtemel O anda ark adanza tatllkla imdi olmaz, inallah baka bir zaman. Diyebiliyorsanz kazanlsnz kim olduunuzu ispat ettiniz.

Her akll ve zeki insan iradeli demek deildir. Nice akll ve zeki insanlar var dr ki, iradelerine hakim olamadklar iin zarara uramaktan kendilerini kurtaramamlardr.

radesiz insan yoktur. Ama birisi vardr ki, iradesini eitmi, iyiye ynlendirmi; dieri de iradesini duygularna kaptrm, kontrol elinde tutamam, ktlklere dalmtr. radenin merkezi beyindir. Beyin iyi ve faydal bilgilerle doldurulursa ira

de de beslenmi olur. A braklan irade grevini yapamaz.

AZM BAARININ DRT TEMEL UNSURUNDAN BR DE AZMDR.

Azimde salam ve kesin kararllklar vardr, irade vardr, sebat vardr.

nsan en byk destei azimde bulur. Azim onun en byk yardmcsdr. Lokomotif gib nsan peinden srkler. Azim gtr, kuvvettir. Girdii kalbi volkanlatrr Ali Ulvi Kurucu Bir azim eer iman dolu bir kalbe girerse, nsan da o imandaki son srra ererse, En azgn lmler ona zincir vuramazlar, Volkan gibi cokun akyor, durduramazlar.

nun dedii gib

Byle bir azmin nnde durabilecek bir g yoktur. lk mslmanlar azimle bir iman s halinde akmlar, da gibi engelleri ap gemiler, dnyann drt bir yanna hakk ve hakik Azimli insanlar cesur, atlgan, aktif, kahraman, fedekar ve faaldirler. T edbir ve ihtiyat da elden brakmazlar. Bu duyguyu kaybedenleri pasiflik, ekingenlik, geveklik, psrklk sarar. Hibir ii baaramaz hale gelirler. Azmin heyecann yitirenler pein olarak yenilgiyi kabul etmilerdir. Ayrca yeni lmelerine gerek yoktur.

Dnya hayat her zaman rengarenk deildir. Her zaman bir bahar havas gibi gllk g istanlk olmaz Hayatn bahar da vardr, k da. Mutluluklarla aclar i iedir. Musibetler, r eksik olmaz. Eer insanda azim yoksa, bu musibetlerin stesinden gelemez, ezilir, gider.

Dnya apnda n yapm byk insanlarn baarlarnda hep azim vardr. O eref, mak de etmelerinin temeli azimlerindedir.

Acizlerin sk sk snd, Yapamam, baaramam beceremem. Gibi kelimelere hayatm eyelim. Azimle ilerleyelim. Allah a gvenip balanalm. Kur2an da buyuruluyor ki: Bir kere azmettin mi Allah a gven! (Al-i mran 159)

SEBAT

En az azim kadar nemli bir husus da sebattr. Azimle sebat ikiz kardetir. A zmin bulunduu yerde sebat da bulunur. Sebat, hakta direnme demektir. oumuzun dert yand bir duygu vardr: nat.

Amma da inat adam! Kara diyor ak d

gibi szlerle bu duygunun sahiplerini knarz. Halbuki bu duygu kanalize edilebilse, sevgi, evkat, fedakarlk gibi sair d uygulardan farksz hale getirilebilir. Nasl m?

nad doruluuna inandmz yolda sebatta kullanmakla. O zaman inat, yerini sebata km olur. Bylece dorulardan ve gereklerden ayrlmamada direnme gcn elde ederiz.

Skntlarn, zdraplarn, zorluklarn stesinden azimle geliniyorsa; sabr, kr, sat, ihlas gibi duygular da sebatla ayakta tutulur. Glkler karsnda ylmamay, bkp usanmamay sebatla baarrz. limde sebat; Hizmette sebat; yilikte sebat; Ve netice; baar. ALIKANLIKLAR

Her insan bir ksm alkanlklar edinir. Zamanla bunlar o kadar kkleir ki, vazgeilmez hal elir. Adeta insan onlarn esiri olur.

Alkanlklarn bu tesirini ifade etmek iin, Alm kudurmutan beterdir. Dem ace Mann da, Alkanlk bir halata benzer. Her gn bir lifi rer ve sonunda, onu koparamaya cak kadar gl yaparz. der.

nemli olan, gzel alkanlklar edinebilmektir. Hallac- Mansur kendisinden t yen birisine, Kendini iyilie altr. Yoksa nefsin seni ktle altrr. demitir.

radelerini iyiye yneltemeyenler kt alkanlklarn tuzana derler. Bu tuza urmak iin gayret gstermek gerekir.

Ktlk nefse cazip gelir. Hele bakalar da iindeyse insan bahaneler bulmakta gecikmez. Falan da byle, filan da... Halbuki bakalarnn ktlkte oluu ne bize mazeret er, ne de ktlmz iyilie dntrr. ounluun kendisini atee att bir yerde onlara deil, delilie ortak olmaktr.

Ktnn ne olduunu iyi bilmek, ondan uzaklamada, onu tekrarlamada bize yardmc olur. Maddi ve manevi ynden at yaralar dnmek, kendisinden kanmak iin yeterli sebe lk haline getirmeye hibir zr kalmaz. Hz. mer Ktl bilmeyen onun tuzana der, de

yi alkanlklar edinebilmek zor deildir. Kt alkanlklar edinmede kulland bu defa iyide kullanacaz.

Balangta kt alkanlklarmz terk etmede zorlanabiliriz. Ama istedikten, m e aldktan sonra zor diye bir ey yoktur.

Hepsinden nemlisi, daha balangtayken kt alkanlklarn tuzana dmemekti . Kk grdmz ilk admlar bizi ok byk ve tehlikeli sonulara gtrebilir. yle ki, ha

Zihni yanl ve zarar dncelerden ayklamak, gzel ve faydal bilgilerle doldur a almak, gzel alkanlklardandr.

Bo vakitleri deerlendirmeyi alkanlk edinmek, kitap okuyarak veya faydal bi r ile megul olarak geirmek ne kadar gzeldir. Zamanla bunlar otomatikleir. Bu defa o gz el alkanlklar yapamaynca rahatsz oluruz. Mutlu olmak isteyenler iyi alkanlklar kazanmal.

NASIL BR RNEK

Karncalarn bir reis, arlarn bir beyin, turnalarn bir klavuzu vardr. ocuk annesini, k menini taklit eder.

Acaba bizim rneimiz ve rehberimiz kim? Kimlere zeniyor, kimlere benzemeye alyor, kimle gibi olmaya aba sarf ediyoruz?

rnek edindiimiz kiiler faziletli, drst, alkan, azimli, gayretli, kararl, cesur, iyil er, cmert kiiler mi? Bata Peygamberler olmak zere, slam bykleri birer yldz gibi bize k tutmaktadr.

Tembel, zevkine dkn, bencil, hazrc, nemelazmc, serseri, aylak, babo ve gayesiz insa k olamazlar. Kendilerini yola getiremeyenler, bakalarna nasl yol gsterebilirler? Ktler rnek tekil etmez.

rnek edindiimiz zendiimiz kiilerin bize neler kazandrp kaybettirdii nem kll insan, deil sadece iyi insanlardan, kt insanlarn ktlklerinden de ders almasn b lii ktden rendim. diyen bilgin doru sylemitir.

Ktlkten, ktlerden ders almak bizzat onunla ili dl olmak demek deildir. Doru yolumu muhatap olmaya mecbur olduumuz veya elimizde olmadan gzmze kulamza ilien ktlkler, yanllar iyiye, doruya geree ynelmede bize yardmc olabilir.

plkteki gl grebilen insanlar kendilerine iyi rnekler bulmakta, ktlerin bile iyi ynl mekte glk ekmezler.

unu da unutmamalyz ki, iyi rnekler aradmz kadar, kendimizin de rnek bir kiilie sah gerekir. Szlerden ok halimiz, davranlarmz gerekleri haykrmal. Prl prl yaanan hu yat, bakalarn mknats gibi kendisine ekmekte gecikmeyecektir.

ARKADA, AMA NASIL?

Cenab- Hak, Davud Peygambere(a.s) tek bana kalmamasn, arkada edinmesini em reder. O da Sana balanmama engel olmadan insanlarn sevgisini nasl kazanaym? diye sorar . Allah, nsanlarla kabiliyetlerine gre gein ve ylece anla, buyurur.

Burada arkada edinmenin gereklilii kadar, arkadaln yolu da en gzel ekilde erilmi oluyor. nsan yalnz yaayamaz. Bir toplum iinde yaamak zorundadr. Gam ve kederlerle

dolu hayat ykn hafifletecek, sevin ve neesine ortak olacak bir arkada edinmek ister. B u bir ihtiyatr. Arkada, insann en yakn dostu, en candan yoldadr.

Arkada, insann gren gz, iten kula, dnen akldr. Aristo, gerek arkada ir ruh ve iki ruhla yaayan bir gvde ye benzetir. Bizim duyduumuzu duyabilen, acmz ve se incimizi kendi ac ve sevinci gibi paylaabilen arkada, gerek arkadatr.

Gerek arkadatan yoksunluk byk bir kayptr. Yeni baka bir eyle doldurulamay k kadar byk bir boluktur. Dost edinmemek, dostlar azaltmak da felakettir. Schiller in deyimiyle, ostlarn azald lde insan lme yaklam olur. Vefal dost, insan iin byk bir anstr. D

Hz. Ali, Gerek arkada her zaman seninle olabilen, sana faydal olabilmek iin zarara katlanabilen, zamann bela ve felaketleriyle karlatn zaman, ne pahasna olu lsun yardmna koabilendir. Gerek dost en vefal, en sadk dosttur.

Gerek dost, Oscar Wilde in dedii gibi insann sadece zntsne katlabilen de ann baarsna sevinebilecek kadar yksek bir ruh gsterebilen insandr.

Nietzsche, gllerin,lalelerin, btn ieklerin solacan, elik ve demirlerin k a gerek dostluun hibir zaman solup krlmayacan syler.

Syle arkadan, ne olduunu syleyeyim, demiler. Peygamberimiz, Kii arkada Sizlerden biri arkada edinecei kimseye iyi baksn, buyururken, arkada seiminde ok dikka li olunmas gerektiini syler. Kt arkada rk elma gibi arkadan da bozar. Mikrop gibi bulatrr. Bu hastalk ou kere maddi olmakla kalmaz, manevi hayata da sirayet eder. Kur Kyamet gnnde baz insanlarn arkadalarndan, Keke falan arkada edinmeseydim. yle rinden bahsedilir.

Arkada seimi, insann mr boyu verecei en nemli kararlardan birini tekil ed

Fikir yaps ve yaay tarz bozuk, tembel, serseri, ba bo insanlar kendileri duu kadar, arkadalarna da zararldr. Hz.mer, Sakn ktyle arkadalk etme. Zira onun huylar sana da geer. Sen de gibi olursun, der.

Felaket annda insan yalnz brakan, ktle srkleyen, sadece menfaatini d di ve manevi zarara sokan arkada kt arkadatr.

Arkadalarn iyi seemeyenler zarardan kurtulamaz, mutsuzluun girdabna derle yi bir arkada, Karlksz sevebilmeli; Akll olmal nanl, hogrl, alakgnll, vefal ksacas gzel ahlakl olmal.

Cafer-i Sadk, Be kimseyle arkadalk etme!

de:

1. Yalancyla arkadalk etme. nanrsan aldanabilirsin. nk o seraba benzer. Uza ya zak gsterir. 2. 3. Ahmakla arkadalk yapma. nk sana fayda vereceim derken zarar verir.

Cimriyle arkada olma. nk ciddi ekilde ihtiyacn olduu zaman yardmn senden es

4. Korkakla arkadalk yapma. nk seni ele verir. Bir tehlike annda seni brakp kaa lnz brakr. 5. lir.

Gnahkarla arkadalk kurma. nk o seni bir lokmaya,hatta daha azna bile feda edeb

Arkada edinmek isteyen, arkadal paylamay da bilmelidir. Tek tarafl arkadalk olmaz. n istediimiz kadar bizde verebilmeliyiz. Arkadamzdan samimiyet, sevgi, efkat, fedakarlk, incelik, zariflik, insaf, merhamet, yumuak huyluluk isteriz. Ama bizde ona kar byle olabiliyor muyuz?

Hatasz kul olmaz. Arkadamz da nihayet bir insandr. Hatalarn ho grebilmel r hatas yznden alakay kesmemeli, ksp darlmamalyz. Bizimde hatalarmz yok mu?

Kendi kusur ve hatalarmz balamasn istediimiz kadar bizde onu balayabi na iyi davranmal, iddet ve kabalktan kanmal, yardmna koabilmeliyiz. Hz.mer, Dostunun seninle ilgili olan iini gzel gr ki, gerektiinde sana dah a gzeliyle karlkta bulunsun, der.

Merhum Zbeyir Gndzalp, Mesai arkadalarna hrmet ve sevgi beslemeyenler dava ve idare adam olamazlar. Sevgi, efkat, msamaha, hrmet, mdebbir(tedbirli) ve muvaffaki yetlere namzet bir dava adamnn mmtaz hasletleridir. Der.

Burada Peygamberimizin arkadalkla ilgili bir dne de temas edelim. Efendimi z, hibir dostun yzde yz sevilmemesi, hibir dmana da yzde yz dmanlk yaplmamas ge rir. lerde dostumuzla aramzn alabileceini, dmanmzn da dostumuz olabileceini belir kmal. Ta ki ne hayal krklna urayalm, ne de mahcup olalm.

HERKES MUTLU OLABLR

Herkes mutluluktan sz edip durur. Sk sk duyarz: O kadar mutluyum ki... , B ndan daha iyi mutluluk olmaz! , Snfmz getim, sevincimden uuyorum. , Skntlar hep or! Hi mutlu olamayacak mym hayatta? , Bir trl mutlu olamyorum. , Yaamaktansa lmek ... Mutluluk ve mutsuzluun ifadesi olan bu ve buna benzer szler, mutluluk iin rpnmann etleri. . Mutluluk, parada,pulda, makamda, mevkide, evde, arabada, bada, bahede, yakn veya uzakta m?

Mutluluk, sevinli olmadr. Gnln huzur ve neeyle dolmasdr. Ruhun doyuma ula

Goethe, Eer su kayna senin kendi ruhundan fkrmazsa susuzluunu dindiremezs der. Bunun gibi, mutluluk da insann iinden fkrmal. Mutluluk orada burada, unda, dm iimizde, kendimizdedir.

Gustav Droysen in dedii gibi, insan ou kere burnunun stndeki gzl arayan gibi mutluluk arar. Oysa insan eein zntdeyken eek arayan Nasreddin Hocann durumuna d li. Ikta kaybettii ineyi karanlkta arama tuhafln ilememeli. Mutluluk elimizdedir. Dnyasn karartanda, aydnlatan da insann kendisidir.

Mutluluk her eyden nce dnce meselesidir. nsan dnce ve anlayyla mutlul abilir. O kadar ki en kk baarlarndan bile mutlu olmann yolunu bulabilir.

Para, mal, mlk mutluluk vesilelerinden ancak biri olabilir. Fakat yeg ane mutluluk kayna deildirler. Parayla saadet olmaz, sz bu gerei ifade eder. Alabild addi imkanlara sahip olan birok kiinin mutlu olamay bunun en gzel ispatdr. Heraklites, Mutluluk maddi sevinlerden ibaret olsayd, ayra kavuan kzleri lu saymamz gerekirdi, derken mutluluu maddede aramann yanlln dile getirir.

Mutluluk gnl meselesidir. Gnl zengin olan mutludur. Varlkta da mutludur, darlkta da. Peygamberimiz Asl zenginlik gnl zenginliidir, buyurmutur. te insan mutl zenginlik budur.

yi not alan renci, para kazanan tccar, bol rn elde eden ifti mutludur. Am unlar geici mutluluklardr. Halbuki mutluluk devaml olmal, sonsuza kadar dayanmal. Bizi sonsuza kadar mutlu edecek baz esaslar sayalm:

NANCIMIZI KAYBETMEYELM man hayat iksiridir. Hayat onunla canlanr ve renklenir. Dnya onunla aydnlanr. nsan onu nla glenir. nan mutluluk kaynadr. Hem de mutluluun temelidir. manla zindanlar saray, ller vaha olur. Mevlana, Allah ile olunca lmde hotur, mr de hotur, s Emre iman gzlyle grdklerini sylemitir. der Narn da (ate) ho, nurunda

Her ey inanan insann eli altndadr. O, yeryzn bir saray, gnei bir avize, ay bir tak r da bir hal, kendisini de o sarayn efendisi olarak grr. Yeryz benim bahemdir. Diye Allah bulan her eyi bulur. Onu bulamayan ise hibir eyi bulamaz. Bulsa da b ana bela bulur diyen Hikem-i Ataiyye bu gerei ne gzel dile getirmitir. Rauf Denkta, baarnn ve saadetin kazanlmasnda inanl olmann nemini yle r:

Pusulasz gemi er ge karaya oturacaktr. nsanolunun pusulas ilimdir, dindar e imandr. Dinsiz ve imansz kii pusulasz gemiye benzer; er ge karaya oturacak, ban ta rpacaktr.

nanszn gemii karanlk, gelecei karanlk, bugn karanlktr. Gemiin zd lur. Geleceinden endie iindedir. Bugn ise ztraplarla doludur. nanszn gznde mazi, sevdiklerini yutmu bir mezarlk; gelecek, kendisini ve

ostlarn asacak idam sehpasdr. nen bahtsz!

nanszn gznde her ey babo, her ey zavall, her ey yasldr. Kendisi de

nanszn gznde dnya btn lezzet, zevk ve tantanasna ramen ztrap kpdr ak iin bekleyen bir insann hayattan lezzet almas dnlebilir mi? Daraacn altnla, yak ercetle, en kymetli ta ve zinet eyalaryla ssleseniz; sonra da idamln nne en nefis y le donatlm bir sofra kursanz ve ona, Geri bir mddet sonra aslacaksnz, ama siz yine nize imenize bakn! deseniz; bu onu kzdrmaktan baka bir ie yaramaz. Onun zevk ve lezzet almasn salayabilir misiniz? :Korku ve endiesini yok edebilir misiniz?

Allah a ve ahirete inanmayan insann gznde dnyann bu tablodan fark yoktur. er eyi yok edip tketecekse, hayatn ne manas kalabilir.? Demek, hayat imanla mana kazanyor. Genlik bu imanla hayata balanr, mitle yaar, huzur ve saadet zemberei halin e gelir.

Bir ekirdek Allah a dayanmakla koca bir aa olur. Karnca Ona balanmakla koca man Firavun a kar kar. Sinek o imanla Nemrud a kafa tutar. Genlik de imandan ald nur, kuvvetle dnyann dalar gibi engellerine kar dayanr., hayat yolunda metanetle ilerler. Yine o inanla genlik felaket ve ztraplara kar tkenmez bir teselli kayna . Gayesizlik, aresizlik, baboluk, havailik, geveklik ve uyuukluktan kurtulur. Genlik imann verdii sorumlulukla alkan, hamleci, ideal sahibi; vatana, mil lete ve insanla yararl hale gelir.

Kalbinizi Allah a imanla, Onun sonsuz sevgisiyle doldurunuz. Size insa nl ve sevdiiniz her eyi Vereni, sevgiye en ok layk Olan sevmek ise Ona kar gelmemek rlerine sarlmakla olur.

En birinci meselemiz imanmz korumak, glendirmek, taklitten tahkike ulatrma olmal. Bunu salayacak kaynaklara drt elle sarlmalyz. Dnya ve ahiret mutluluumuz buna . En byk kayp ise iman yitirmektir. Kaybedilen bu cevherin yerini hibir ey d olduramaz. Dnya da, ahiret de zindana dner.

BAKALARININ MUTLULUU N IRPINALIM Diderot, Bakalarna mutluluk salayabilen adam mutludur. Der. Siz de yle yap maz msnz? Bir kimsenin boulduunu grseniz komaz msnz? Yanmakta olan birini kurtarmak z misiniz? Haksz yere ldrlen bir masum iin rpnmaz msnz? Maksadnza ulanca da en msnz?

Peki, bir insann dnyas bir yana, ebedi hayat mahvolsa yreiniz szlamaz, eli izden gelse kurtarmak iin rpnmaz mydnz?

manszlk sadece dnyay deil, sonsuz hayat da karartr. Bu ebedi kaybn yerin r ey dolduramaz. ya balar.

Bu korkun felaket ve yangn karsnda vicdan olan herkes titrer, sndrmek ii

Teessr(znt) ve zdrap karsnda kalpden bir para kopsa idi, bir gen dinsiz olmu hab lbin atom zerrat adedince param para olmas lazm gelir. Diyen Zbeyir GNDZALP, imanszl

fecaat ifade eder. Trk genliinin bu fecaat ierisine yuvarlanma tehlikesiyle yz yze old nu gren ve islamn derdinden baka hibir derdi olmayan Bedizzaman Hazretleri de, Karmda mthi bir yangn var. Alevleri gklere ykseliyor. inde evladm yanyor, imanm O yangn sndrmeye, imanm kurtarmaya kouyorum....

Ben cemiyetin imann kurtarma yolunda dnyam da feda ettim, ahiretimi de... Cemiyetin i man, saadet ve selameti yolunda nefsimi, dnyam feda ettim. Gzmde ne cennet sevdas var, ne cehennem korkusu. Cemiyetin, 25 milyon (imdi 51 milyon) Trk cemiyetinin iman na mna bir Said deil bin Said feda olsun. Kur an mz yer yznde cemaatsiz kalrsa cenneti temem; oras da bana zindan olur. Milletimizin iman selamette grrsem, cehennemin alev leri iinde yanmaya razym. nk vcudum yanarken, gnlm gl glistan olur, diyor, nnde drmadan kouyor, kouyordu.

nsanla iman ynnde hizmet etmek kadar byk bir hizmet ve mutluluk dnlemez. Mkafatn ir ey tutamaz. Allah Resul, Senin vastanla bir kimsenin imana kavumas, dnya ve dnya i ki eylere sahip olmadan daha hayrldr, buyurmutur.

Asrn en mthi hastal olan imanszlk karsnda imanlar kurtarma harekatna a yol yok! Mutluluunu bakalarnn mutluluunda arayan insanlar iin en byk ve ideal hizme olu budur.

YKSEK DEALLERN ADAMI OLALIM

Maneviyat dnyasnn nde gelen isimlerinden Cneyd-i Badadi yi bykler kervan n srr biliyor muydunuz? Sradan bir insand Cneyd-i Badadi. smi cismi duyulmamt. Bir karlat bir olay onun ruh dnyasn deitirdi: Bir kedi duvarn dibinde sinmi vaziyette beklemekte. Alabildiine sesiz v e hassas... te bu hadiseydi Cneyd-i deitiren, mesafe aldran, Belki siniz! Hi karlamadmz bir hadise deil ki!

Bunda ne var? diye

nemli olan olay deil, olayn sebep olduu deiiklikti. Cneyd yle dnmt

Kedi nihayet bir hayvan! Av ise bir fare. Gayesine hedefine ulaabilmek iin nasl da titizlikle bekliyor. Ben ise en stn bir yaratm. Benim gayem, idealim, hede im ise daha yce olmal ve o yce gayeme btn varlmla ynelmeliyim. te bu dnceden sonradr ki, cneyd kendisini hak yoluna adam, o yolun kara ls olmu, almazlar amt.

stn bir yaratlta olan insann elbet ideali de yce olacak E.Hlnl, yksel i i olmayan insanlk, basit bir aba iindeki karnca topluluundan farkl deildir., der. Yce dealler iin yaayan insanlarn her saniyeleri de deerlidir. Davalarnda i olurlar. Geceleri gndzleri o yce davann dncesiyle dolar. ahsi menfaatlerinden ok nfaatlerini dnrler. Toplumlar milletleri iin yaarlar. Byle insanlar btn milleti kucaklarlar. Bedizzaman n ifadesiyle, i (gayreti) milleti iinse o tek bana bir millettir.

kimin himme

Milletin ykselmesi, vatann ycelmesi urunda canlarn vermekten ekinmezler. lsem bile milletim sadr, derler. Kendilerini yok, milletleri vardr. B.Auerbach n da belirttii gibi, onlar

byk dncelerin sahibidirler ve bu dnceleri uruna kendilerini bile unutmulardr.

Milletin iin yaayan, milletinin refah, mutluluu iin rpnan insanlardan mey a gelen toplumlar topla tfekle sindirilemezler; onlar hibir g ykamaz. Gaye nefisten te, her ey den yce... Vatana, millete hizmet almakla olur, gayretle olur, azimle olur.

Ayn Allah a ayn Peygambere, ayn kitaba, ayn bayraa, ayn topraa sahip olan vatann ocuklar, kardelik, birlik ve beraberlik ierisinde olduklar mddete, en gl or a duramaz. Akif in dedii gibi, Deil mi cephemizin sinesinde iman bir; Sevinme bir, ac bir, gaye ayn, vicdan bir; Deil mi sinede birdir vuran yrek... ylmaz! Cihan yklsa, emin ol, bu cephe sarslmaz! Gayeye gayretle ular. Bunun zevki baka bir eyde bulunmaz. dealsiz insan hayattan zevk de alamaz. Byle insanlarla yaamak da gtr. Yksek idealler uruna didinip mcadele verenler milletin iftihar vesilele ridir.

deal yoluna adanan her ey kymetlidir. Kk byk her ey deerlidir. Bunun d deersizdir. La Rochefoucauld, Yaplan i ne kadar parlak olursa olsun, yksek bir gayeni n sonucu deilse byk saylmamaldr, der. Milletin inancna, ahlakna, maddeten ve manen ykseliine hizmet edenler dor u yoldadrlar. HAK N YAAYALIM Hak her eyden yce, her eyden stn, her eyden byk. hatra feda edilemez.

Hakkn hatr alidir(y

Hak yce Allah mzn bir ismidir. Gerek ve doru olan, deimeyen her hak Ona d Her hakkn hakiki sahibi Odur. nsan hep Hak iin yaamal, Hak iin .......... Onun yolunda olmal. nsan bylece deer kazanr bu suretle ykselir.

Hak iin yaamak demek, Allah n rzasn dnmek demektir. Onun rzasyla insan lur. O sevince insanlar da sever; onlara da sevdirir. Her yaptmz harekette dncemiz u olmal: Acaba bu hareketimden Allah raz olur mu?

nsan yaptn unun bunun iin deil, Allah iin yapmaldr. Allah iin yaplma n iyiliklerin bile kymeti yoktur.

Allah n sevdii davran, sadece kendi rzas iin yaplan davrantr. nsan alr, yer ier, yatar kalkar, iyilik yapar, yoksullarn elinden tutar. Acaba kimin iin?

Nefsi iinse, gsteri iin yapyorsa bunun deeri yoktur. Allah iin ise kk d byktr, deerlidir. yleyse, Allah namna vermeli, Allah namna almal, Allah namna bala namna ilemeli. Hak iin alma insan baarya gtrr, skntlardan kurtarr, mutlu eder. Her eyin dizgini elinde ve her eye gc yeten bir yaratcya dayanarak yaplan byktr. O yolda her ey deerlidir.

Resulullah(a.s.m.) hak iin rpnmt. Hz.Musa nn (a.s.) mcadelesinde o vard (a.s.) o sayede ateten kurtulmutu. Zaferden zafere koan Celaleddin Harzemah a sormular: Yine muzzaffer olacaksn, yine galip geleceksin. Bu gayret niye?...

Ben demi, yaptm sadece Hak iin yaparm. Onun rzasndan baka bir ey d r, gerisine karmam. Muzaffer edip etmemek Ona aittir.

Bu srdan dolaydr ki, Celaleddin Harzemah girdii btn savalarda muzaffer ol

Evet, Hak iin yaamak, sadece ve sadece Onun rzasn dnmek, baarnn anahta duu kadar, huzurun ve mutluluun da birinci artdr.

nk en byk, Cenab- Haktr. Onun yolunda didinmek kadar byk bir ey olamaz. gaye uruna atlan admdan baka insan mutlulua gtren ne olabilir? Ben kimin yolundaym? Yaptm niin yapyorum? sorusuna vereceimiz an daha byk bahtiyarlk dnlemez. Hak yolunda olmak, gereklerin peinde komay da gerektirir.

Hakkn r

Bunun iindir ki konutuumuz daima gerek olsun. Yaptmz gerek olsun. Gerek a kalalm ve gereki olalm.

Hayal geree hizmet ettii mddete deerlidir. Hayalsiz dnya karard gibi, g dnya bs btn yok olur. Hayallerinizi yitirdiiniz an, hayatnz sona erdi demektir, de Mark Twain. Hayalin gerekle ne ilgisi var, diyeceksiniz. Allen in de u szleri var:

Dnyann grd her byk baar, nce bir hayaldi. En byk bir nar bir tohu yumurtada gizliydi. Gerekler nce hayal dnyasnda yer bulur, sonra hayattaki yerlerini alrlar. Ama asl olan gerektir. Gerei yakalayabilmek, onun yolunda olabilmektir. nsan gereki olduu mddete baar olur. Gerek her zaman kolay elde edilmez. Gerek her zaman bal gibi tatl da olmaz. Bazen ac ilatr. Katlanabilenler ii

n ise ifadr. Yaadmz, grdmz, iittiimiz, konutuumuz hep gerek olsun.

Gerek bir olur. Herkese gre gerek olmaz. Hz. Ali, Gerei insanlarn lleri , insanlar gerein lsyle tan, derken geree ayak uydurmamz dile getirir. Acaba ne lde gerekiyiz?

FAZLET RNE OLALIM

nsanlk tarihinde yleleri vardr ki batan aa fazilet rneidirler. Prl p m; yaadklar an insanlarna olduu kadar, alar sonrasna da k tutmulardr. Bata Gazali ler, Rabbani ler Yunus lar, Mevlana lar, Bedizzaman lar hep bu snftandr. Fazilet, ilimden, irfanda, ahlakta, iyilikte, deerde, hnerde, meziyett e, olgunlukta ve faydal olmada en st seviyede olma demektir.

Hz.Ali nsanlarla ylesine gein ki, lmnde dmanlarn bile alasnlar, der. e, ylesine yaamalsn ki, ldn zaman tabutu bile matem tutsun! demekten kendisini alam

Fazilet rnei insanlar hep byledir. Onlar dmanlar bile takdir etmekten kend lerini alamam, lmlerine alamlardr. Fazilet ycedir, esizdir. Hibir ey fazilet kadar yce olamaz. Sevilmeye en layk olan da odur.

Peygamberimiz yle yaard ki, dostu dman onu hayranlkla seyreder; dost takdi ederken, dman da dost olurdu. Ona kin ve dmanlk duygusuyla dop dolu olanlar bile bu esiz fazilet rnei karsnda bir bir dize gelmilerdi.

Kim herkesin sevdii, holand, arad, memnun olduu bir insan olmak istemez? k istenmeyen, sevimsiz bir tip olmak kadar kt ne vardr? Prlanta gibi olun ki, herkes kymetinizi bilsin. Kendi kendimize daima soralm:

Nasl biriyim? Sevimli mi, sevimsiz mi? Annem, babam, ailem, arkadalarm, re tmenlerim ve birlikte altm insanlar beni nasl karlyorlar? Tenkit edilen yanlarm ne

Bu sorulara vereceimiz cevap, hayatmz ekillendirecektir. Mspet davranlar da gelitirmek, yanl hareketlerimizi de dzeltmek frsatn bylece bulacaz.

Epictetus. yi olmanz istiyorsanz, nce iyi olmadnza inannz, der. n ltme, iyiye ynelme ve fazilet olmada bize yardmc olacaktr. yiliine ve olgunluuna inana insann dzeltebilecei neyi olabilir? Dolaysyla, onun ykselmesi de sz konusu deildir.?

nsann kendi hatasn grmesi kadar byk fazilet yoktur. nsan vicdann sesini dinleyebildi iletlidir. Konfys n dilinde, En byk fazilet insann iyilie doru aba gstermesi ve dinlemesidir, eklinde ifadesini bulan bu gerek, fazilet yarnn da bir simgesidir.

Fazilet dini duygularn gllnden kaynaklanr. Dine ballkta titizlik gste etli olmaya aday olmak demektir. Dinime bal olmasaydm genliimdeyken ktlk ilemekten mse alkoyamazd. Diyen Mehmet Akif, bir beyitinde yle de:

nk milletlerin ikbali iin evladm Marifet, bir de fazilet; iki kudret lazm.

Fazilet kadar deerli bir sermaya dnlemez. Kur an n gzel ahlak zerinde ol ttii yce Peygamber. Faziletin ierisinde topland gzel ahlak tlyor; Ben gzel ahla gnderildim, buyuruyor. O, yeryznde adeta melekler gibi dolaan bir insanlk tablosu orta ya kard. En zor anlarda bile birbirlerini dnen, hak ve hakikat iin yaayan fazilet abi eri yetitirdi. Dorudur, denilebilen insanlar faziletli insanlardr. Faziletli insan ge nken de, ihtiyarken de, ldkten sonra da balar stndedir.

Parann, pulun, maln, mlkn insanlarn gznde deerli olduunu kimse inkar ede Fazilet hepsinin de stnde bir mevkiye sahiptir. stelik faziletli insann elinde para da, pul da, mal da, mlk de ok daha deerlidir; vatann, milletin, insanln hizmetindedir. idir. Din nedir? sorusuna, fuklarn gsterir. Gzel ahlaktr,

Fazilet iman aacnn meyvesidir. man ne kadar glyse insan o nispette fazilet

cevabn veren Allah Resul bizlere fazi

Fazilet ufuklarn gsterir.

Ne var ki, fazilet kolay elde edilemez. Doutan da getirilmez. nsan gayr etle, abayla onu elde eder. yiye ynelme azmi ve gayreti ierisinde olursak, yanl, kusur lu, hatal davranlarmz dzeltme yoluna girersek, biz de faziletli olabiliriz. Hayvanlar ile eitildii gnmzde, insann kendisini baboluun akntsna brakmasnn mazereti ola ulatrc gr ve dncelerle dolmal, fazilet rnei insanlarn hayatlarn okumal ve o liyiz.

DORULUKTAN AYRILMAYALIM nsan hayat dorulukla yeerir, gzel meyveler verir. Doruluk hayat dmzdr. Gzel huylarn kayna doruluktur. nsanlk dorulukla hayat bulur. Gsteri, dalkavukluk, iki yzlk, mnafklk ve nihayet inkarclk byk bir yalanclktr. Gsteri yalanclktr. Dalkavukluk alaka bir yalanclktr.

ki yzllk, mnafklk ise en byk ve en zararl yalanclktr. Her eyin doruluk zerine alana yer yoktur. Yalan temelleri doruluk zerine atlan dinde de yer bulamaz.

nkar ise her eidiyle yalanclktr. Kainatta inkarclktan daha byk yalancl Kainatn btn zerratyla haykrd saysz birlik delillerini inkar etmek kadar byk yalan mi? Eskiden doruluk denilince mslman hatra gelirdi. Dorulukla yalan arasnda douyla bat adar mesafe vard. Mslmann hayatnda yalan barnamazd. Btn sz ve hareketleri doruluk ulmutu. Yznden doruluk okunurdu. Bu ruhu doruluk peygamberinden almt. Resulullahn bu doruludur ki, daha peygamber olmadan bile gvenilir insa

n manasnda el Emin diye arlmasna sebep olmutu. Onun doruluunu grenler bir bir ge kasna girmilerdi. Byk bir Yahudi bilgini olan Abdullah bin Selam daha yzne bakar bakma z , Vallahi bu yzde hile olmaz, yalan olamaz! deyip kelime-i ehadet getirmiti. an gittiler.

Dorulua hayatn adayanlar, doruluk iin canlarn verenler, hep onun gsterdi

nsan kendi kendisine sormal: Acaba ben doru yolda mym* Szlerim, davranla mu? Doru yoldaysa, doruluu prensip edinmise hibir eyden ekinmemeli. airin, doru y bana da olsa ilerleyeceksin! dedii gibi, kimsenin tenkidinden, yadrgamasndan, knamasn ekinmeden aln ak, ba dik olarak yrmeli. Hcumlardan, engellerden korkmamal, ylmama aacn talanaca bir gerek. Kimse meyvesiz aaca ta atmaz. Olsun o talar bize gl gibi gelir. nk Allah, apkl size zarar vermez, buyurmutur.

Siz doru yolda olduunuz mdde

Hz. Musa(a.s) Firuvun a doru yolu gsterdii iin basklara uramam myd? Hz. s) bunun iin atee atlmam myd? Hz. sa(a.s) bunun iin ldrlmek istenmemi miydi? Pey ayaklar bunun iin kanlar ierisinde kalmammyd?

Ama neticede zafer doru yolda olanlarn olmutu. Doru yoldaysanz zlmeyin, te alanmayn. Allah bizimle beraberdir.

Ya yanl yoldaysak? Kimseyi deil, sadece kendimizi aldatm oluruz. Deerden d , kt nam kazanr, itimad kaybederiz. Bakalarna deil, kendimize zarar vermi oluruz.

Sz davrann dilidir. Doruluun bir parasdr. Davranlarmz kadar szleri ygamberimiz, Ya hayr syle veya sus! buyurur. Ayrca sz bor gibi kabul eder, szde durm i zerinde durur.

Szde durmak doruluun esasdr. Ve imann meyvesidir. Szde durmamak ise mnafkln iare saylmtr.

Her dediin doru olsun. Ama her doruyu her yerde demek doru deildir. Diyen edizzaman yeri gelince susmann nemini anlatr. Bazen doruyu konumann ters tepki yapabil ceine dikkat eker. Harpte dmana kar doruyu, gerei sylyorum diye pot krmaya, zarar eye, incitmeye hakkmz yok. Sylenmesi gerekiyorsa usulnce sylenmeli.

DNEREK YAAYALIM

Dnyorum, o halde varm. Diyen Descartes, dncesizce yaanan hayat yoklu A.W. Hare de dnceyi rzgara benzetir: nsan bir kayk, bilgi yelken, dnce de onu yr ek hareket edenler doruyu kolay bulurlar. Onlarn yanlma ihtimali azdr. Pimanlk duymazl ar. Dnce ktr. Dnce harekettir. Dnce Rehberdir. Dnce mutluluk davetisidir.

Dnce gzn grmesi, kulan iitmesi, dilin konumas ve tad almas kadar tabi . Onu dizginlemek veya hapsetmek mmkn deildir. Ellere kelepe, ayaklara pranga vurula bilir, ama dnceler hibir zaman kelepelenemez, prangalanamaz. Dnceyi yok etmek mmkn

nemli olan, dnmeyi bilmektir. Dnerek yaamak, sz ve hareketleri onun er yrtebilmek baarnn da anahtardr.

Dnceden ok duygularnn boyunduruuna girme eilimindeki genler, dnceleri a hakim klabilirlerse baarl olurlar. Dnerek hareket eden gen, dncesizce yaayan ya

Dnceyi hayalle kartrlmamal. Hayaller dncemize yardmc olabilir., ama k deildir. Faydal olan dnceler hemen uygulamaya konulmal. Hayaller dnyasnda apartmanl kurmaktansa gerekler dnyasnda kulbe yapmak daha iyidir. yi bir dnce salkl olmann ifadesidir. Bouna, Salam kafa salam vcutta er. Ruh ve beden salnn, salkl dnmedeki rol inkar edilemez.

nsan dnebildii, iyi dncelerle yaayabildii lde deer kazanr. nsan n Dnce kiinin aynasdr. Dil de ona tercmanlk eder:

nsan gemiini, geleceini ve yaad dakikay dnp deerlendirmesini yapabi le bakabilir. Gemiinden ders alamayp, bulunduu an gerektii gibi deerlendiremeyenlerin, gelecekle ilgili planlar, projeleri olmaz. Gemiten ibret alabilenler gelecee hazr olu rlar. Ancak yaadklarn saniyelerin hesabn verebilecek olanlar, istikbale mitle bakabili ler. Ne olacam? n cevabn, bugn hakkyla deerlendirebilenler verir.

Dncenin insan hayatndaki nemindendir ki,Kur-an bir ok ayetinde, Dnmezle etmezler mi?; Bunda dnen akl sahipleri iin ibretler vardr. Gibi beyanlaryla dnc irir, dnmeye tevik eder.

Muhakeme dncesiyle olur. Muhakemesiz hayatn ise hayvanca yaamaktan fark yo ktur. Dnya okulunda eitim gren insann ilk cevabn bulmas gereken sorular arasnda, Ben m? nereden gelip nereye gidiyorum? Vazifem nedir? sualleri yer alr. nsan bunlara dncesi le cevap arar. Snrl dncesi onu bunlarn cevabn bulabilecei rehbere gtr. O rehber mberdir, kitaptr. Ruhlar aleminden gelip ebedi bir hayata gideceini oradan renir. Dnya bir misafirhanedir. nsan ise bir yolcudur., vazifeli bir memurdur. Vazifesi de her ey den nce sahibini tanmak, onun emirleri dorultusunda hareket etmektir.

te insan hayat, dnce sistemini bu gerekler erevesinde kurabildii lde Baboluktan, hadiseler seli nnde yuvarlanp gitmekten kurtulur. nsan dnerek hareket e sz edilen llere uyduu nispette niyetine ular. Aksi halde, iyilik zannyla ktlk de

lerimizi yapmadan nce iyice dnmeliyiz. Yerine gre, bilenlerle istiare etm yiz. Unutmamalyz ki, herkesten daha akll olan Allah n Peygamberi her zaman istiare eder i. Sonra da karar verip emin admlarla neticeye varmal.

Bir almaya oturmadan nce, neyi, nasl ve hangi yollarla yapacamz, bunun i er gerektiini ok iyi dnmeli ve ona gre hareket etmeliyiz.

Her gece yatmadan nce, geirdiimiz gnn muhasebesini yapmalyz. Neler yaptk derece baarl olduk? Karda myz, zararda m? Bakalarna ne derece faydal olabildik? Ba tmeli, baarszlklarmzn sebebini aratrp ayn hataya dmemek iin gayret gstermeliyi Sabahleyin kalkar kalkmaz da neler yapacamz planlamal, en kestirme yollar

dan maksada nasl ulaacamz hesaplamal ve bu plan ierisinde ilerimizi yrtmeliyiz. S de dncenin yeri byktr. Dncesizce sylenmi szleri grnce bunun nemini daha iyi ka Bin dn, bir syle demiler.

Sz, insann i dnyasnn konumalardr. nsan szleriyle deer kazanr. Sz ok ir defa kt m geri dndrmek mmkn olmaz. Sz bir ok insan lnden kurtard gibi, l ir. Sz yaras kl yarasndan daha tesirlidir. Zararl, rktc ve karc olur. Sonu pi

Onun iindir ki, insan konumadan nce ok dnmeli, sonra konumal. Yoksa susm cih etmeli. ok konuan ok hata yapar. Sz vermeden nce de iyi dnmeli. Yapabileceksek sz vermeliyiz. Yoksa mahcup olur, yalanc karz.

Bir tenkit ve ithamla karlatmzda da hemen mukabeleye gememeliyiz. Dnme tenkit ve ithamlar hakl ise kendimizi dzeltmeli, hakszsa ileride byle bir eletiri v e sulama yaplabilir dncesiyle dikkatli davranmalyz. Tenkitlere ak olmayan insanlar n kalr. Tekaml edemezler.

Olaylarn sebep ve sonularn dnp muhakeme yrtebilmeli, olup bitenlerden d ay bilmeliyiz. Tabiattaki dzen bize bir ok gerekleri haykrr.. Gnein doup bat, m gelii, gece ve gndzn birbirini takip edii, kularn uuu, yamurun ya, bitkiler ve lerle dolu manzaralar sergilerler. Onlarda ki manay ve gerei yakalayabilmek ancak dnce yle mmkndr. Dncenin kullanld en verimli alanlardan biri budur. Hadiste zikredilen dncenin 60 sene nafile ibadetten (farz ve vacibin dnda yaplan ibadet) hayrl oluu, byle kullanlnda olsa gerek.

HALMZE KRETMESN BLELM

kr halden memnunluktur. Kanaat, tutumluluk, halden memnun olma ve hrstan , israftan, hrmetsizlikten kanma, krn ifadesidir. Helal-haram tanmayanlar krszdrl sanlar mutludurlar. kre iten sebepler ok, krszle sebep olan bahaneler ise gerekte y le gtren her hareket insan mutsuz eder. kr l edinenler iin ise mutsuzlua hibir

Epiktetos, Mutlulukla istek bir arada olmaz, der. nk insann sonsuz arzular vardr. htiyac bitmez, tkenmez. Onun yaradlnda ylesine bir hrs vardr ki, dnyay ve . Bu yaradltaki bir insan eer mutluluunu bu arzularna ulamada aryorsa, mutlu olmas i olur. nk onlar elde edebilecek ne gc vardr, ne de sermayesi.

Eer insan elde ettii ve elinde olan her eyde mutluluu bulabiliyorsa, onu en ufack eyler bile mutlu eder. Demek ki, mutluluk kafa ii, gnl ii, inan ii. nsan an sonra eline geene kanaat edebiliyorsa mutludur.

Hrs gstermiyorsa mutludur. Daha kt artlar dnp haline krediyorsa mutlu suz eden, elindekilere kretmeyip daha ok eyler istemesidir. stekler bitmeyeceine gre, ine mutlu olamayacaktr. Halbuki sahip olduklarmz dnebilsek, bunlar bizi fazlasyla mut etmeye yetecektir. Nasl m?

Sahip olduumuz nimetleri bir bir gzmzn nne getirelim. El, ayak, gz, kulak il, akl, kalp, hayal... Bunlar bizi mutlu etmeye yetmez mi? Bize, Al, sana bir milyar lira, ellerini ver! Dili iin iki milyar lira kim verirdi? Be milyar lira gzleriniz iin. Her halde vermeyiz. Her halde az buldunuz; aln, size yz milyar lira; aklnz veriniz. Hayr, hayr, vermem! Milyarlarca lira ile deitirmeyeceimiz bu kymetli nimetlere be kuru verip d e sahip olmadk. deseler verir miydik?

Teneffs ettiimiz hava, s ve ndan faydalandmz gne, bizi bir elbise fer iin bizden para istenseydi, btn sermayemizi de versek, hayatmz devam ettirebilir m iydik? Sadece salmz dnyalara bedel.

Son derece kymetli bunca nimetlerle donatldmz dnp mutlu olmamz gerekm Eti biz yeriz, kemiini kpek. Karpuzun ii bizim kabuu hayvanlarn. Hayvanlar ot yer; biz stlerini ier, etlerini yeriz. Btn bunlara ramen hayvanlar hayatlarndan memnun, bizse deiliz.

Kimin mutlu olmas lazm; hayvanlarn m, bizim mi? Geree baklrsa, en mutlu y tn insan olmas gerekir. nk en stn yaratk o. Halbuki biz, Schopenhauer in dedii gib olan eyleri ok seyrek, eksik olanlar ise her zaman dndmz iin mutluluk kaplarn k z. Gzmz hep yukarlarda. Oysa aadakileri grebilsek hep mutlu olacaz. Salamsak, sakat olanlara bakalm.

Sakatsak, daha kt durumda bulunanlara, yatalaklara, ktrmlere, delilere ba kalm. Evimiz barkmz, bamz, bahemiz varsa, olmayanlara bakalm. Evimiz, barkmz, bam rsa, olmayanlara bakalm.

Scak orba iebiliyor, karnmz doyurabilecek ekmek bulabiliyorsak, bunlar bul mayanlara bakalm. Herhalde bunlar bizi mutlu etmeye yetecektir.

Bu konu da Rauf Denkta da yle diyor: Kendinizi mutsuz, bahtsz addettiiniz an elinize bir kat alnz ve Allah a kretmenizi gerektirecek mutluluklarnz sralaynz

Listenize bir baknz ve derhal neeleniniz. Yeni ayakkabs olmad iin zle , ayaksz, fakat yine de mutlu bir kiiyi grdnde duyaca utanc dnnz.

Allah a kr mutluluun anahtardr. Ktlkleri sayacanza iyilikleri, gzel tlu olmanz iin mevcut nedenlerin karsnda size znt veren tek nedeni ortada kaldrnz.

Peygamberimiz de herkes iin hayat boyu lazm olacak bu mutluluk lsn yle k

Dnya ilerinde kendinizden aada, ahiret ilerinde de kendinizden yukarda olanlara bakn kabuunu doldurmayan basit meselelerden dolay cannz sklmasn. Kk meselelerden dolay Kk meselelerde bile mutluluu tatmay bilelim. ikayetilii alkanlk edinmeyelim. Kskanlk ve ekemezlie dmeyelim. Daima iyi eylere imrenelim.

Geen gemitir. Ah vah etmeyelim. Gelecek henz gelmemitir, onun iin de endie enmeyelim. mrmz bulunduumuz an bilip, o ann zevkini tadalm, o an en iyi ekilde deer lim. phe, korku, endie, evham ve telaa hayatmzda yer vermeyelim.

YMSER OLALIM

Yarsna kadar su dolu bir barda iki kiiye gstermiler. Verdikleri cevaplarda , birinin iyimserliine, dierinin de ktmserliine hkmetmiler. yimser, bardan iyi tarafn grm; Ktmser ise bo tarafna bakm ve Yarsna kadar suyla dolu, demi.

Yarsna kadar bo cevabn vermi.

Her iki cevap da doru olmasna doru, ama bir bak, bir gr asn ortaya ko i. Bu bakmdan, iyimserlii mutluluun artlarndan birisi olarak grmek lazm.

Herkes kainat kendi aynasnda grrm. Aynas dzgn olan dz, eri olan eri, renkli seyreder. nsann kalp aynas naslsa olaylar da o renge brnr. Sevinli bir insan eyi sevinli, zntl bir insanda her eyi zntl grr. yi insann da kainat iyi ve s tabii bir ey olamaz. Ona gre, her ey manal, her ey grevli, her ey cana yakn, her ey Btn varlklar bayram havas iinde, sevin lklar atyor. O da onlarn sevincine ortak i dnyas kap karanlk olan bir insann kainata bakn grn. Onun iin her ey yabanc, y souk ve donuk, her ey babo ve babozuk, sahipsiz ve hamisi. Karamsarlk ve ktmserli ta kendisine ortak arar. Kendi perianl gibi her eyi de perian zanneder.

nsan inancn salamlatrmak ve arttrmakla iyimserlik burcuna ular, ktmser ramsarln skntlarndan kurtulur. Hayatta herkes iin lzumlu ve faydal olan bir dstur zaman yle der: Gzel gren gzel dnr. Gzel dnen hayatndan lezzet alr.

Havarileriyle birlikte yolda giderlerken bir hayvan lsne rastlayan Hz.sa (a.s) havarilerinin Ne kadar pis! diye burunlarn tkayp katklarn grnce, Ne kadar dileri var, demi dikkatlerini lein iyi yanna ekmi.

Cemiyet hayatnn da iyi ve kt ynleri vardr. yisine bakp ktsn atan insa r. Her olayda byledir. En kt grlen olaylarn bile iyi taraflar vardr. Belalar, felaket , musibetler de byledir. Ders almasn bilenler iin ibretlerle doludur. Hayatn bu korku n hadiseleri gk grlemesine benzer. Grnen yzyle dehet saar. Ama o grltnn arkasnd lar akar.

yimser olmak kty iyi grmek deil, olaylar iyi yorumlama demektir. Mesela, z yf alan bir rencinin bu hareketini elbette sevimli kabul edemeyiz. Ama tembelliin ac sonucunu grmesi, almaya kam olmas bakmndan iyimser gzle baklabilir. Hadiseden ders

ikinci bir imtihanda zayfn kurtarr.

yimserlii kendinize alkanlk edininiz. Olaylar bu gzle deerlendiriniz. D be gren de, belki kara gren kadar yanlmtr. Ama, ondan daha mutlu yaar, diyen H.Newman gzel szyle iyimserliin mutluluumuzdaki roln anlatmaya alm. Burada 1907 de Nobel Edebiyat Armaan alan Rudyard Kipling in iyimserlii yan stan ve Eer... diye balayan 18 maddelik aheserini aynen alyoruz. edebilirsen; Eer sana kimse inanmazken bile, sen kendine gvenir ve onlarn inanmadklarn ile ho grebilirsen; Eer bekleyebilir ve beklemekten yorulmazsan; yahut iftiraya urar da, s en iftira ile mukabelede bulunmazsan, ve yine de fazla iyi grnmeye almaz ve ikayet edi p konumazsa; Eer hayal edebilir ve gayelerini yalnz dncede brakmamaya alrsan; sen;

Eer btn etrafndakiler arp kabahati sana attklar zaman, sen akln ve s

Eer felaketle saadeti bir tutabilir, bu iki hilekar ayn ekilde karlayabili

Eer gerek olan szlerin, ahmaklar aldatmak iin alaklar tarafndan deitiri uyar da katlanabilirse; yahut, btn mrn uruna harcadn eylerin ykldn grr de h erinle onu tekrar yapabilirsen;

Eer btn varn bir yn yapp da gereinde onu tek bir gaye uruna kurban ed ararn hakknda hibir sz etmeden tekrar ve yeniden balayabilirsen;

Eer derman oktan tkenmi olan kalp ve sinirlerine bir emirle yeniden g ve ilirsen; ve sana Mukavemet et diyen iradenden baka hibir eyin kalmad zaman ayakta kal lirsen; Eer, ayak takm ile grebilir ve yine de faziletini koruyabilirsen; yahut kr allarla dolatn halde, gururlanp benliinden kaybetmezsen; Eer, ne dmanlarnn ve ne de seven dostlarnn sz seni incitmezse; Eer her eye nem verir, fakat kimseye olduundan fazla deer vermezsen; Eer, her dakikann 60 saniyesini deerince kullanabilirsen;

te o zaman dnya da, iindeki her ey de senin olur, ve hatta daha da fazlas, adam olursun olum!

CESUR OLALIM

Hayat yolu zikzakldr, inili ve kldr. Uzundur, etindir, engebelidir. Dmanlar okt ni kaybedenler bu yolun ar yk altnda ezilir,emaneti son ana kadar rahata gtremezler.

Cesaret, gz budaktan esirgememek demektir. Zorluklar, skntlar, ztraplar ce aretle gslenir. Cesaretlerini kaybedenlerin dayanabilecekleri nokta kalmaz. Byk edebi yat Goethe, Maln kaybeden sadece bir eyini kaybetmitir. erefini kaybeden her eyini ka

itir, der. Hayat cesaretle omuzlanr. Cesaretini kaybeden insan pein pein malubiyeti hak etmitir. Mcadele verebilecei bir ey yoktur. Cesaret zaferdir. Cesaretin yenemeyecei kuvvet yoktur. Cesaret baardr, mi ttir. Cesur insanlar lmden bile korkmazlar. Onu da glerek karlarlar. Cesaret imann meyvesidir. Btn gzel huylar gibi o da imandan kaynaklanr.

YLK N IRPINALIM

Bir zaman zenginin birisi onulmaz bir hastala tutulmu. Bedeninde hibir r ahatszlk olmad halde, kalbini bir sknt sarm. Ne yaptysa kurtulamam doktorlarda

Derken, yedii itii boazndan gememi, ine iplik olmu. Sonunda urad bir am onu bu skntlardan kurtarm. Reete uymu: yilik yapn

Meer ki, adam cimriymi. Maneviyat adam da bu manevi hastaln bildii iin o tavsiyede bulunmu. Gerekten, adam bir mddet sonra skntdan kurtulmu. Balangta verme az glk ekmi, ama sonradan alm. yilik yapt yoksullarn yzlerindeki sevinci grn m. yilik yaptka yapm ve tamamen skntdan kurtulmu. Maneviyat adam bunun sebebini yle aklam:

Allah her iyilik iine bir lezzet koymutur. Cimrilikte ise manevi bir hu zursuzluk vardr. yiliin lezzeti, atei sndren su gibi huzursuzluk vardr. yiliin lezz atei sndren su gibi cimriliin skntsn yok eder.

Bu lezzet istinasz btn iyilikler iin geerlidir. Maddi ve manevi btn iyilik erde bu manevi zevk gizlidir. nsan bu zevke erince hep iyilik iin koar. Kur an da biz leri iyilik yarna arr, yilikte yaranlar yarsnlar! buyurur.

Bu yarn en gzelini ilk Mslmanlar vermilerdir. Hz.mer yoksullar aratrr ir semtte yal birini bulmu. Dkn ihtiyarn ihtiyalarn karlamaya balam. Bir de ne ihtiyalar karlamaya balam m? arm Kim bu hayr sahibi ki, benden nce davranyo bu Bekir mi.

nsan menfaatlerini aabildii, bakalarnn yardmna koabildii lde insanl nfaatinden baka bir ey dnmeyen insanlar kktrler. Menfaatlerini ayaklar altna alabi e byktrler. Cenap ehabettin, Menfaatler sandalyeye benzer. Banda tarsan seni klt san seni ykseltir, der. Menfaat insan her kla sokar, her dilden konuturur. Gsteri ve iki yzlln kuklas yapar.

Zenginlik menfaat iin deil, iyilik iin rpnmaktr. Peygamberimiz, Bir kimse gerek zenginlii, dnyada yapt iyiliklerdir. Ve, Asl sermayen ahirete gnderdiklerind rmutur.

Ahirette seni kurtaracak bir eserin olmad takdirde dnyada braktn eserler kymet verme diyen Bedizzaman da, gerek sermaye edinmenin nemini belirtir.

nsan gerek sermayesini arttrmada o derece gayretli olmal ki, iyilik duyg usu kan ve damarlarna kadar ilesin. O seviyeye gelmeli ki, ktle bile iyilikle karlkt unabilsin. Hz. Peygamber yleydi. Kendisine bin bir trl ktl reva grenleri bile affetm

Kur an- Kerim, ktl en iyi ekilde karlamay emreder. Dmanlklar bu sure aten Kur an da bu emir verildikten sonra, bir de bakarsn ki, seninle aranzda dmanlk ola o kii senin yakn bir dostun oluvermitir. Buyurulur. Bu hakikat Hz.sa nn dilinde yle formlleir: Ktl ktlkle deil, iyilikle yen. Hz.Ali de iyi insanla kt insann farkn belirtirken bu gerei dile getirir:

nsanlarn en iyisi, ktle kar iyilik yapabilen, en kts de iyilii ktl Bu i belki zor. Kymetli oluu da bundan ya! Ne demiler: Ktle ktlk her iyilik er kiinin kar.

SEVG, SAYGI VE EFKATLE DOP DOLU OLALIM Sevgi. Kainatn mayas. Varla sebep. Sevgi k. Sevgi canllk Kainat sevgiyle ayakta duruyor. Bir iek, bir kelebek, bir kuzu, bir ocuk, bir meyve, bir da, bir deniz n e kadar gzel yaratlm. Hepsi de sevimli. Kainat seviyoruz, tabiat seviyoruz. Dnyay, insanlar, annemizi, babamz, arkadamz, kardeimizi... seviyoruz. Ama unutulmamas gereken bir nokta var: Her eyden nce sevme duygusunu Ve reni sevmek! nk herkesten ok sevgiye layk olan Odur. nce Onu sevmek sonra da sevdikler imizi Onun adna sevmek. Yunus Emre nin dedii gibi, Yaratlan severiz, Yaratandan tr. Sevgi kalbin gdas. Mutluluk kayna.

Kalp ne nispette Yaratcsna sevgiyle dop dolu olur, bakalarn Onun adna seve se, insan o nispette mutlu olur.

Allah a sonsuz sevgi besleyelim. Onun adna insanlar sevelim. Onlara sevg i ve saygyla davranalm. Bu insanln da gereidir. Peygamberimiz, Kklerimizi sevmeyen, izi saymayan bizden deildir, buyurmutur. nananlar, sevgi karlkl balama ve efkatt nzetmi, vcudun bir yerindeki rahatszlktan dolay btn vcudun rahatsz olacan belirt O sevgiyle insan, daima insanlarn yardmna koar. O sevgiyle canl cansz btn yaratklar sever. O sevgiyle glkler yenilir, lerin stesinden gelinir. O sevgiyle insan hayata balanr.

Yerinde kullanlan sevgi insan baarya ulatrr. Nerede bulunursak bulunulalm; sevgiyle yaayalm, sevgiyle davranalm, seve lim sevilelim.

efkat de sevgi kadar nemli. Hz. mer, ocuklarna sevgi ve efkat gstermeyen b r vali adayn vali yapmaktan vaz gemitir. nsan sevmeli, saymal, acmal ve efkat duymal

efkat szden daha tesirlidir. ou zaman szn baaramadn baarr. efkat, sarda iitebilir, kr de okuyabilir, der. Gnl almann, tesirli olmann yolu efkatli ol geer. efkat asileri bile yola getirir. Byklerin efkati nicelerini bataklktan ku rtarmtr. Dale Carnegie ne gzel ifade etmitir:

Zekann karsnda insan eilir. yi davran ve efkat karsnda ise diz ker Gnllerde taht kurmak istiyorsak her zaman efkatle davranmalyz.

NCE KENDMZ DZELTMEYE ALIMAYA

mam- Azam n bal hikayesi mehurdur. Adamn biri gelip olundan dert yanm. a am, ne olur, u ocua bir eyler syleyin de bal yemeyi terk etsin! Bu gidile kendisi de h asta olacak, bizi de iflas ettirecek. mam- azam 40 gn gn sonra gelin, ceksin, oldu mu? demi mam- Azam. ocuk da, demi. Gelmiler:

Evladm bundan sonra bal

Olur amca! cevabn vermi ve gerekten de ondan sonra bal yememi. ocuun bab arm, hem de sevinmi. mam- Azam a gelip, Hocam, sznz bu kadar tesirliydi de, niye bizi 40 gn beklettiniz?

lk geldiinizde ben de bal yiyordum. Yaptm bir eyi yapma demenin tesiri olm yacakt. 40 gn bal yemedim. Ondan sonra ocua Bal yeme. Sebebi bu olsa gerek.

Bu hikaye, bize bakalarna tesir edebilmek iin nce kendimizi dzeltmemiz ge rektiini anlatr. Kendisini dzeltmeyen bakalarn dzeltemez. te kendimizden balamaly

yle kusurlarmz, yle hatalarmz vardr ki, Bakalar bizi bizim kadar tanmad e muhatap olmadklar iin pek bilmezler. nsann kendisini bilmesi kadar byklk olmaz, i de u: Kendisini bilip haddini amayana ne mutlu! Cenap- Hakkn Hz. sa ya emirlerinden birisi uydu: Ey sa! nsanlara anlatmadan nce kendine anlat! Kur an da, kendi yapmad halde insanlara t verenleri knar, z? buyurur.

demiler. Yinebu gzel szlerde

Yapmadmz e

Lisan- hal lisan- kalb den daha tesirlidir. Demiler. Yani, dilinle sylemek

tense halinle ve davranlarnla gstersen daha tesirli olursun. Sz, davrann dorulaycs Kendimizi dzeltmek, hal ve hareketlerimizi kontrol etmek, sadece bakal arna tesirli tesirli olabilmek iin deil, kendi tekamlmz iin de gereklidir.

Olgunlamak, ykselmek istiyorsak, kendimize eilmeliyiz. nsan hangi konuya daha ok eilirse o noktada daha baarl olur. ou zaman biz kendimizi unutur, bakalaryl Eer kendi noksan, kusur ve hatalarmzla ilgilenip onlar dzeltme abas iine girseydik, b arnn kusurlaryla uramaya vakit bulamazdk.

Dman evimizin iine girseydi, ondan kurtulmak iin her trl areye bavururduk zde nefis gibi byk bir dmanmz var. D dmanlarn yapamayaca kadar byk darbeleri b izdeki bu dman yola getirmek, tehlikelere srklenmesinden kurtulmak sz konusu olunca, e lbette ilk nce kendimize bakacaz. Nefis daima ktl ister. Yusuf Peygamber (a.s) bile onun ktlnden Allah a ametini dilemitir.

nsan nefsini sever. Ama bu sevgisi hibir zaman ktlklerine gz yumma, onlar o grme eklinde belirlememelidir. ocuunu seven bir baba, nasl onun her arzusunu yerine getirmiyor, sakncal isteklerini gz ard ediyorsa, nefsin akl ve dine ters den istekleri e de Evet denilmemelidir.

Hayvanlarn bile eitilip insanlar gibi iler yaptrld gnmzde nefsin dzel isini eitmeye ynelmeyen insan ne kadar gaflettedir. nsanlar atlarn, kpeklerini eittikl ri, bedenleriyle megul olduklar kadar nefislerinin terbiyesiyle ilgilenseler, dnyamz da hibir problem kalmazd.

Snr altna alnmam duygularmz irademizle biz ynlendireceiz. Onlar babo a bamza bela olurlar. Duygularmz bize deil, biz duygularmza hakim olmalyz.

Bakalarn edepsizlik, terbiyesizlik, nezaketsizlik ve kabalkla sulayanlar, acaba nefislerinin de en az onlar kadar bunlardan korunmaya muhta olduunu dnyorlar m?

Kendi kusurlarmz bakalaryla uramaya frsat brakmamal. Gerekten dzeltmem n bir kusur varsa, onu da sert bir ekilde deil, tatllkla, incitmeden dzeltmeye almal

Kk kusurlarmz byk, bakalarnn byk kusurlarn ise kk grmeye alm imizi asla affetmemeliyiz.

Hatasz kul olmaz. nemli olan, hatay kabul edip dzeltmek, onda srar etmeme ktir. Hatay kabul edip dzeltmek, onda srar etmemektir. Hatay kabul etmek fazilettir . Hatalarn gremeyen veya grmemekte direnenler daima noksan kalr, olgunlama imkan bulam zlar. Hata, kusur ve noksanlarn dzeltme yoluna girmeyenler, yrtk elbiseyle dolaa n insanlara benzerler.

Kusur arayc olmayalm. Nefsimiz bizi aldatrda, kendimizi kusursuz, bakalarn kusurlu grp beenmemeye balarz. Arkadalarmzn ve dier insanlarn kusurlarndan ok iy nduunu dnp o iyilikler hrmetine onlara sayg duyalm.

Tenkitlerimizde krc olmayalm. nsafsz tenkit ve sulamalara girmeyelim. By n rnek hayatndan ders alalm.

Hatay yze vurmayalm. Bakalarna da anlatmayalm. Dzeltmemiz gerekliyse kalab lkta deil, sessizce ve gcendirmeden usulnce anlatalm.

Akll insan, bakalarn hatalarndan dolay kmseyen deil, ayn duruma dme bilen insandr.

NEEL OLALIM

Neeli olmak da elimizde, zntl olmakta. Devaml glmseyen Allah Rasul bu ko da bize rnek oluyor. Neeli olmak moral dzgnlnn neticesidir. Moralinizi bozan hadiselere meydan ermeyelim. Bakalarnn hatas sonucu olmusa, onunda zerinde durmayalm. Moral insan genletirir, glendirir. Gelecee mitle baktrr. Kadere teslimiyet moral kaynadr. Olaylara kader asndan baktmzda, moral bir ey olmadn grrz.

Hayattan bkknlk, ylgnlk, bezginlik, moral bozukluuna ise inan zayfl s ancmz glendirelim ki, moralimiz dzgn olsun, hayata mitle bakabilelim.

amzn insan moral bozukluu iinde. Streslerle sarma dola. En modern lkel nlar bile bunalm iinde. Eer imann mutluluk dolu havasn teneffs edebilselerdi yzleri cennet zevkini dnyada tadarlard.

man, dnyamz aydnlatacak, hayatmza tat katacak bizi neelendirecek tkenmez kaynak. Onun efkatli sinesine bamz koyalm. imiz glsn, yzmz glsn.

EN BYK SERMAYE nsann en byk sermayesi mrdr.

Ortalama mr 60 senedir. Yaklak 20 bin gn. Bunun te birini uykuda geiriri Geriye krk senelik bir zaman kalr. Acaba bu krk senelik mr nerelerde geiyor? alma, y ime, gezme... gibi ilerde, deil mi?

nemli olan, krk senelik bu mr en verimli bir ekilde kullanabilmektir. Elm astan daha deerli olan bu sreyi nasl deerlendirebileceimizin hesabn ok iyi yapmalyz eyi bir daha geri getirme imkanmz yoktur.

Planlamay 60 senelik ortalama bir mre gre yaptk. Bir ksmmz belki 17, belki 25, belki de 40 yandayz. nmzde yaaya geldiimiz bir mr var. yisiyle ktsyle yaam da planlar yapmadan nce, gemii deerlendirmek lazm. nk her ey meydanda. Gemiimizin mesini yapmak., gelecee hazrlanmak noktasnda bize yardmc olacaktr.

Aslnda mrmz ne gemitir, nede gelecek. mrmz bulunduumuz andr. Birka sa an paras. Niin mi?

Mazi geip gitmi, bitmitir. Elimizde ondan bir anlk olsun, sermaye yok. G elecek ise henz gelmemi. O da yok hkmnde. te, biz iki yol arasnda bir anlk mr serma sahipleriyiz. Evet, Evet, mrmz ne 40, ne 60, ne de 70 senedir. mrmz sadece ve sadece

bir andr.

Ne gemii getirebilir, ne de gelecei arabiliriz. Yapacamz i, sadece bulu an deerlendirmektir. Bu da o kadar zor olmasa gerek. Vakit geirememekten dert yananlar, zamann kendilerini tkettiinin farknda bile deiller. Aslnda onlar, Nizami nin dedii gibi, mr can verip satn almadklar iin e bilmezler. Acaba bir saatlik mr satn almaya kalksaydk, trilyonlar yeter miydi?

Tarihte nice insanlar vardr. erefli bir mr tablosu brakp yle gitmilerdir. tablolara bakanlar hayat sermayesinin ne kadar deerli olduunu anlamakta gecikmezle r. Onlarn bu sermayeyle kazandklar ise daha deerlidir.

mrn deersiz bir eya gibi ypratanlar grnce de zlr, onlara acmaktan ke yz. Milyonlarca liray be kuruluk mala vermek kadar zararl bir alveri grlm mdr?

Hayat beyaz bir kada benzer. mr mrekkebiyle ona iyi veya kt yazlar yazar nun iindir ki Eflatun, En deerli ey hayat deil, gzel yaamaktr der. nsann nasl l r diyen Samuel Johnson da ayn gerei ifade eder. tirecektir.

te bu yaaytr ki, insan hayatn ekillendirecek, lehinde veya aleyhinde eh

Bir soluk gibi teneffs ettiimiz, bir rya gibi gelip geen mrmzde bizi neml azifeler bekliyor.

nsan hayat i ie girmi dairelerin merkezinde yer alm. Kalp, mide, beden, ai e, mahalle, vatan, dnya dairesinden tutun, kainat dairesine kadar bir ok dairede v azifeler var. En geni dairede ara sra, en kk dairede ise en nemli ve devaml vazifeler ulunuyor. te, mr sermayesi bunlar yapmak iin verildi. nsan dnce, gayret ve niyetini ifeleri en iyi ekilde yerine getirebilmek urunda kulland takdirde kazanl olacak, o l deer kazanacaktr. rirler.

nsanlar vardr; mrlerini bo, manasz, deersiz iler de kullanrlar, bo lak

Oysa hayat okuluna bir ksm grevleri yerine getirmek iin geldiklerini dnebi selerdi, bir dakikalarn bile bo geirmezlerdi. Niin verilmitir mr sermayesi? Ebedi bir hayat kazanmak iin.

Dnya insann gayesi olamaz. En by bile kk hkmndedir. nk fanidir, ge Hayvana gre kat kat stn organ ve duygularla donatlan insan, elbette hayv andan farkl hayat srecektir. z. Hayvancasna bir hayat sren insan, mrne hyanet etmi olur.

Milyarlar deerindeki organlarmz lzumsuz ilerde kullanp da onlarn deerini

Bir baba iki olundan birine 50 bin lira verip Bir takm elbise al dese o da gidip alsa;dierine ise bir liste hazrlayp 50 milyon lira eline vererek Git, olum, u eyalar al diye gnderse; fakat o, elindeki listeye bakmadan kardei gibi esnafa gider ek 50 milyon liray verip bir takm elbise alsa, babasnn cezas hak kazanmaz m? nk 50 m lira 50 bin liralk elbiseye verilmez.

Allah da bize, hayvana gre ok daha deerli bir mr vermitir. Ayrca ondan o

organ ve duygular ihsan etmitir. Hayvana gre ok daha stn bu sermaye elbette hayvan g ibi yaamak iin verilmemitir. Hayvan sadece yemeyi, imeyi, lezzet almay dnr. nsanda sadece bunlar gaye nse hayvandan fark olmaz. Hatta ondan daha aa der.

Hayvann belli bir grevi vardr. Onu yapar, keyfine bakar. nsann ise birok g evi vardr. O her eyden nce kendisine verilen sermayeyle ebedi hayat kazanacaktr. Hay van gibi dnyay gaye edinse hem sermayesinin deerini drm olacak, hem de hayattan hayva adar bile tad alamayacaktr. Gemiten gelen aclarn, gelecekten gelen korkularn kskacnda lup gidecektir. Zaten bulunduu ann ztrab da onu yiyip bitirmektedir. Akln ilesidir bu. Hayvanda akl olmad iin, ne gemiini dnp zlr, gam eker; ne de geleceini dnp alr.

Dnya hayatn yaama noktasnda hayvana yetiemeyen insann gayesi elbette ki ya nz dnya olamaz.

nsann ahiretin yolcusu olduunu unutmamal. Sonsuz saadeti kazanmak iin eli nden ne geliyorsa yapmal . nsan bunu dnebildii, onun iin didinebildii, o yolda olabil mutlu ve kazanl olacaktr.

GELECEMZ VE BZ

Thomas Hobbes, nsan insann kurdudur, demi. James Oppenheirmer de,onu kaina tn kt ocuu olarak grm. Ktmser ve karamsar bir bakn ifadesidir bunlar. Biz Willi ing in szne katlyor ve diyoruz: Okuyabilirseniz, her insan bir kitaptr. Hem de kelime kelime manalarla d olu, her satrnda srlar sakl, her noktasnda hakikatle zetlenmi bir kitap.

Kainat insanla mana kazanr. nsan, kainat fuarnda sergilenen harika sana t eserlerini anlamaya, dnp takdir etmeye adaydr. Kainat onunla enlenir. O kainatn gl le genlik! O da blbl.

nsan bir canavar olarak grenler, onu hayvanlarla e tutanlar genci de anl ayamazlar. Genci ve genlii anlayamamak, sadece onu deil, geleceimizi de felakete atm ak demektir. Genlii anlayamadmz an iimiz bitmi demektir, diyen George McDonald ne g i. Genlii niceleri tantmaya alm, hakknda kitaplar yazm, konferanslar vermi, ak mi. Ancak birka ynne bakabilmiler. Acaba onun ruh dnyasn, gerek alemini anlatabilmi

Halbuki genlik ok iyi anlalmas gereken bir hakikat, her an geliip bymeye, yve vermeye aday bir tarladr.

Genlii anlayamamak, dnyay, hayat anlayamamak demektir. Ruhunu ilenmeyen bi r tarlaya benzeten Snellman, Genlii ihmal ederseniz, kendi haline brakrsanz, orada s nlar, dikenler biter, diyor. Hak vermek mmkn m?

Genlie doru yolu gstermek zorundayz. Doruyu, iyiyi, gzeli, hakikati gster grevimiz. nk genlik midimiz, geleceimizdir. Ona hizmet, vatana millete, insanla hiz r.

Aalar meyveleriyle tannd gibi, genlik de yaayyla, hareketleriyle kendi meli. Milletin yzn gldrecek olan da, alatacak olan da genlerdir. Genlik byk iler b

eserler vermek, insanla hizmet sunmakla ykmldr. La Rochefoucauld un dedii gibi, byk mak iin de lmeyecekmicesine yaamak gerektiini bilmelidir. Zaten insanlk rehberi yce P ygamberimiz de genlere, Hi lmeyecekmi gibi dnyaya, hemen lecekmi gibi de ahirete al ediyor. Gen sadece hayattayken deil, ldkten sonra da yaayacak. Yaamas lazm. Bunun yol Hz.Ali gsteriyor: ldkten sonra da yaamak istiyorsanz, faydal bir eser braknz.

Hayatmz eserimiz olmal. yle bir mr srmeliyiz ki, lsek bile kalplerde yaa devam edelim. Hakkmzda sylenen szler unlar olsun: Efendi bir gen! Kelimenin tam manasyla dekanl! Drt ba mamur. Yana gre ok olgun! Delikanl dediin byle olur! Onun gibi bir gen mrmde grmedim! Bu dnya da byle genler de var mym! Hayret dorusu!

Gpta ve hayranln ifadesi olarak sylenmi bu szler iyiye gidiin iaretidir. de bunun tersi var. Az sylenmiyor: Neden genliimiz bu hale geldi? nsan bu derece sorumsuz olur! Genliimizi grnce bs btn mitsizleiyorum. Babo genlik nereye gidecek?

Eyvah, genliim yok olup gitti. htiyarlk belimi bkt. Keke bir gn genlii lseydi de ihtiyarln neler yaptn ona bir ikayet etseydim. Hapishaneler genlerle niin tklm tklm dolu? Hislerinin kurban olup hapishane, hastahane ve mezarlklar dolduran genl eri kim kurtaracak?

Genlik, kurtaracak bir el bekliyor. Kendisine tutulacak bir k gzlyor. Ben yvan deilim. Benim baya duygularma hitap edip durmayn. Ruhumu, i dnyam, yce duygular ete geirin! diye iin iin haykryor. Onlar felakete srklemekten te ne yapyoruz?. Genler yanardalara benzer. Teskin edilip iyiye kanalize edilmezlerse m illetin bana bela olurlar.

nsanda akl, fke ve ehvet olmak zere belli bal nemli duygu var. Yaratl snr konulmam. Onlar belli bir limitte tutmak, dizginlemek insann elinde. Aksi halde, a ardan kurtulamaz, zarara der.

Akl, kar-zarar, hibir eye kulak asmamak ve iyiyle kty, doruyla yanl kar yanllklardan kurtarmak lazm.

fke korkakla kayarsa felaket. Hak hukuk tanmayacak ekilde vurup krar, yakp ykarsa zulm.

ehvet harama da hell a da istek duymayacak ekilde donuk; hell snrlarn ta ma girecek ekilde olursa ykm. Akl hikmet, fkeyi ecaat, ehveti de iffette tutmak ortas, vasat. O zaman du ygular yerli yerinde kullanlm, faydal hale getirilmi olur. Akl, faydaly zararly bilip faydal olana ynelebiliyorsa hikmet; fke, hakszlk karsnda susmayp hakk savunabilecek cesaret gsterebiliyorsa ehvet, helali haram tanyor, helalle yetiniyor, haramdan kanyorsa iffet. te, genlik bizden bunu bekliyor. Her namazda gnde 40 defa Allah tan doru yo lu isterken ite bunu istiyoruz.

Aklmz istikameti buldu mu, hayatmz ynlendirmemiz g olmayacaktr. Duygular nla hkmedip, dizginleriz. Yoksa akldan ok duygular dinleyen genliimizi duygularnn esi olmaktan kurtaramayz.

Aklmzn kymetini bilelim. Allah yaratklar ierisinde sadece insana akl vermi yalnz onu Kendisine muhatap edinmitir.

Bizi hayvandan ayran en nemli fark da akldr. Aklla gemiimizi ve geleceimi dnrz. Dnmek zorundayz da. nk dn dnemezsek bugn iin bir eyler yapamayz. rn bugn olmaz.

Gelecek de gemi zerine kurulur. Gemiini oyun ve elencelerle geirenlerin ge ecekten bir eyler beklemeye haklar yoktur. Gelecek, yani istikbal bizimdir. deal, gayret ve almayla onu elde edebil iriz. Ne derece uurlu hareket edersek, gelecek o lde bizim olur.

Yarna bugnden hazrlanalm. Aksi halde, mahrumiyetlere uramaktan kurtulamaz , piman oluruz. Cenap ahabeddin in dedii gibi, gndz kandili hazrlamayann gece karanl mas gibi, bugnden gelecee hazrlanmayanlar skntlara dmekten kurtulamazlar.

Gelecei grebilmek keramet deil, ferasettir. Nasrettin Hocann fkrasnda oldu gibi, bindii dal kesenin decei muhakkaktr. Gemie ve bulunduumuz ana bakarak gelecek gili tahminler yrtmek, ona gre admlar atmak aklllktr.

Gemie zlp de gnmz harap etmeyelim. Gelecee mitsizlikle bakmayalm. Gid Gelecee mitsizlikle bakmayalm. Giden gitmitir. Gelecek ise henz gelmemitir. Dersimizi alalm, gelecei mitle omuzlayalm.

Bulunduumuz anda da aclar ve zntlerle karlaabiliriz. Aclar hayat ve ins nma imkan verir. Hibir ac ve sknt ekmeyenler olgunlama frsat da bulamazlar. Aclar yolunun dikenli telleridir. Onlar amak lezzet verir. Aclar ykseliin kamsdr. ilesin hayatn tad yoktur. Skntsz, acsz, monoton bir hayat insan skar. rla , ilelerle renklenir, ahenk kazanr, kymetlenir. Hayatn glk, ac ve ilelerinin stesinden ancak bu anlayla gelinir. nsan yaad alr. Onlara ayak uydurur. e bir cemiyette insana yol z. O pusula da iman ve Kur

toplumun gr, dn ve davranlaryla ekillenir. ster istem Asl problem de cemiyetin bozukluunda kendisini gsterir. Byl gsterecek hakikatler olmazsa, felakete dmekten kurtulama an hakikatleridir.

Akll gen dnerek hareket edebilen gentir. Yalda gencin enerjisi, gente d crbesi yoktur. Yalannca insan genliin deerini daha iyi anlar. Onu gerektii gibi deerl iremediinin pimanln yaar. Genlik hayatn sonunda olmalyd, ondan ancak o zaman yara Sir Thomas Beecham, genliin zamannda anlalamadn dile getirmeye alr. Akll gen i yapabilen gentir.

Akll gen, geici istikbalini olduu gibi gerek istikbalini de dnebilen, da ona gre ayarlayabilen gentir. Peygamberimiz, En akll gen odur ki, ihtiyarlar gibi lm etine alr, nefsinin arzularndan kurtulup, gaflette boulmaz, buyurur. Dnya da olup bitenleri filme alabiliyoruz. Seneler nce evrilen bir film i yeni evrilmi gibi seyredebiliyoruz. Acaba 50-60 sene sonra bamza gelecekler de imdid en filme alnp seyredilebilseydi neler grrdk? Gerek vazifelerini unutarak glp oynayanlar herhalde imdi gldklerine oturu p alayacaklard. 70-80 yalarnda perian bir ihtiyar. Acnacak bir halde. Etrafndan sevgi ekliyor, efkat bekliyor. Ama nefretle, bkknlkla karlk gryor. . 50-60 sene sonrasn grebilen gnahn hilelerinden kurtulabilen ve imanla hay atn canlandranlar byle durumlara dmekten kurtuluyorlar.

Bir ksm lm gitmi, kabirde azap ekiyor. Gnahlarnn ateiyle kvranyor.

Gnahlar manevi hayatmz ldrrler. Genliimizi gnahlarla ldrmeyelim. Bizi makla kazan salama, bizi bir alet olarak kullanmak isteyenler kabilir. Bu maneviyat katilleri ahiretimizi zindana evirmekle kalmaz, dnyamz da karartrlar. Baya duygular una onlarn tuzaklarna dmeyelim.

Helal dairenin zevkleri keyfe kafidir. Harama girmeye hi luzm yoktur. Zehirli bala benzeyen haram zevkler nce tatl gelse de sonra ztrap ektirir. Bir dakika glme karlnda saatlerce, bazen yllarca alatr. Bir zm tanesine karlk yz tokat v

Genlik ve gzellik, kredilirse ebedileir. Helal dairede geirilen genlik ebe i bir aac verecek bir ekirdek olur. Gnahsz geen genlik, mitleri yok eden, karamsarl alayan ihtiyarlktan da kurtarr.

Yiyip iip elenmene bak! Dnyaya bir kere geldin, diyenler acaba dnyaya niin geldiklerinin farkndalar m? Devletten maa ve harcrah alarak bir greve giden memurun a sl grevini unutup elenip gezmesi nasl yanlsa, ahiret ticareti yapmak iin dnyaya gelen sannda durmakszn glp elenmesi, gezip tozmas en az o kadar yanltr.

nsan hi glp elenmeyecek, gezip tozmayacak m? Elbette ki glp elenecek, ge ozacaktr. Helal dairesi de bunun iin yeterlidir. O kadar genitir ki, harama girmeye hi lzum brakmaz. nemli olan, asl vazife nda her eye ll bir ekilde yer verebilmektir.

Meru dairede yiyip imek de byle. Allah bir ok yiyecek ve iecei helal klm ka eyi de yasaklamtr. Yasaklanan her eyde zararldr.

nsan yaamak iin elbette ki yiyip iecektir. Ama yiyip imek hibir zaman insa nn gayesi olamaz. Fransz airi Lamrtine, nsan yemek iin yaamamal, yaamak iin yemeli rates de, kt insanlarn yemek iin yaadklarn, iyilerin ise yaamak iin yediklerini sy oktada insanlarla hayvanlar karlatran Epitetos ise, kzler domuzlar konuabilselerdi k r hep ot ve yem zerine olurdu. Mideleri iin yaayan insanlarda onlardan farkszlardr, de .

nsann dnya hayatn karlama noktasnda bir sereye bile yetiemediini syle an ise, kabiliyetlerin esas olarak dnya hayat iin deil, ebedi hayat kazanmak iin veril diini syler. Ebedi hayat kazanmann temelini ise kulluk tekil eder. Bu anlayla hareket den insann dnyas da cennettir.

Bir sere kuunun ne ev, ne ayakkab, ne yakacak derdi vardr, ne de bir sknts O birka tohum buldu mu, gnn gn bilir. Dnyadan bekledii budur. Ama insann nice problem i, skntlar var. Onun iin, dnya hayatndan zevk alma noktasnda bir sereye dahi yetiem Ama insan kullukta, inanta, ahlakta ylesine yce ve yksektir ki, kainatn burcuna oturur. Yeryznn halifesi olur. Allah n sekin bir halifesi mevkiine ykselir. nancyla ycelir, hayatnn tadn alr.

yleyse iman kuvvetlendirmeyi gaye edinelim. mani ve Kur ani eserleri bol bol okuyalm. Hayatn genliin mutluluuna adayan iman fedaisi Zbeyir Gndzalp in u szl kte okuyalm:

Kendini bir yokla! Ben seni gryorum ki, sende parlak ve ebedi bir isti kbali kazanma kabiliyeti var. Bu istidat senin genlik ruhunun nurundan fkrarak, seni n manevi ve maddi simanda ldamakta; gzlerinden, okumaya ve Allah a ibadete olan sevgi kvlcmlar prl prl parldamaktadr. Bu nurlar karartmamay, bu klar sndrmemeyi a d figanla ihtar ediyor. Ruhun derinliklerinde Oku, Allah n bahtiyar bir kulu cemiyet in gl, islamiyetin blbl ol! diye ilahi bir seda ile sana sesleniyor. Bu sedaya kulak v erip nur-u Kur-an la ilim ve irfan sahibi olarak iki cihann saadetiyle mesud ol!

indeki ak ve heyecan slami hayata kanalize eden genlik bahtiyar genliktir.

Kendi kendimize sormalyz: Hangi davann peindeyim? Geici, basit, baya dava m. Yoksa ezeli ve ebedi bir davann m? Sonsuz mutlulua ermek isteyen, fani ve zararl davalar brakp ebedi bir da vann adam olmal. Unutmayalm ki, ebediyet uruna sarf edilen her ey ebediyet kazanr. Bu duyguyla yaayalm. Btn davranlarmzla Allah n rzasn gzetelim. te

Peygamberimiz, Nasl yaarsanz yle lr, nasl lrseniz yle dirilirsiniz, b Demek nemli olan yaay. Nasl yaadmz sorusuna gzel bir cevap verebiliyor tlu bize. Doru yolda olduumuzu bilelim., yeter. Belki mkemmel olamayz. Ama onun heyecann yaamamalyz. Karncaya sormular: gidiyorsun? Kabeye demi. Glmler: Bu admlarnla m varacaksn? Hi olmazsa o yolda lrm ya! cevabn vermi. Bizde o yolda olalm. o yolda lelim.