Article in Burmese

ျမန္မာဘာသာနဲ႕ တင္ျပထားပါတယ္

မြန္အကၡရာေတြကို ဘယ္လို ေရာမအကၡရာဖလွယ္မလဲ?

Romanization for Mon Scrip by Transliteration Method

(Version I)

This is brought to you by http://www.dhoongjhaan.blogspot.com/.

ေရာမအကၡရာဖလွယ္ျခင္း
Romanization
ေရာမအကၡရာဖလွယ္ျခင္း နည္းလမ္း ၂ သြယ္
Romanization: Transliteration and Transcription

အမွတ္စဉ္ အေၾကာင္းအရာ
No. Contents

1. ဗ်ည္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration of Mon Consonants
- Table of Mon Consonants Transliteration (Version I)
- Table of Mon Consonants Transliteration (Version II)
2. သရမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration of Mon Vowels
- Table of Mon Vowels Transliteration (Version I)
- Table of Mon Vowels Transliteration (Version II)
- Table of Mon Independent Vowels Transliteration
- Table of Mon Vowels Combination Transliteration (Extension)
3. ယွဉ္ဗ်ည္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration of Mon Medial
4. အသတ္မ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration of Mon Killers
5. ဗ်ည္းထပ္မ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration of Conjunct Consonants
6. စာလုံးအပိုင္းအျခား
Words Separation
7. စာလုံးႀကီး အသုံး ျပဳျခင္း
Capitalization
8. ပုဒ္ျဖတ္ပုဒ္ရပ္သေကၤတမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration of Punctuation Marks
9. ဂဏန္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration of Numbers
10. ေ႐ွး ေခတ္မြန္စာအေရးအသားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း
Transliteration for Old Mon Written Language
မွတ္ခ်က္
Note:
ကိုးကားထားသည့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ႏွင့္ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ား
References:
ေရာမအကၡရာဖလွယ္ျခင္း
Romanization

ဘယ္ဘာသာစကားကိုမဆို ေရာမအကၡရာ ဖလွယ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသံကို ဖလွယ္မလား? ရတယ္။ စာကို

ဖလွယ္မလား? ရတယ္။ ေရာမအကၡရာ ဖလွယ္တာကို အဂၤလိပ္လို Romanization လို႕ ေခၚပါတယ္။ စကားသံကို
ေရာမအကၡရာဖလွယ္ရင္ Transcription လို႕ ေခၚၿပီး အကၡရာ အကၡရာခ်င္း ဖလွယ္တာကိုေတာ့ Transliteration လို႕
ေခၚပါတယ္။ ျမန္မာဘေလာ့ဂါ ညီလင္း ဆက္ ရဲ႕ အဆိုကို ၾကည့္ပါ။

“Transliteration နဲ႕ Romanization ႏွစ္ခုကြဲတယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုမွာတင္ ပညာ႐ွင္ေတြ ကြဲၾကလို႕

စနစ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ကြဲေနေသးတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ား မ်ားက John Okell ရဲ႕ စနစ္ကို လိုက္လာၾကတယ္။ Romanization ဆိုတဲ့
စနစ္မွာ Transliteration နဲ႕ Transcription ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ဳိး ႐ွိတယ္လို႕ မွတ္သားမိပါတယ္။ တစ္မ်ဳိးက စာအတြက္
ေနာက္တစ္မ်ဳိးက အသံထြက္စနစ္ ပါ။”
ညီလင္း ဆက္

ဒီအကၡရာဖလွယ္တဲ့ ဘာသာရပ္က သူ႕ဟာနဲ႕သူ ခက္ခဲတဲ့ အပိုင္း၊ လြယ္ကူတဲ့ အပိုင္းေတြ ႐ွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့

ဒီစာတမ္း ငယ္မေတာ့ ဘာသာရပ္ရဲ႕ ေလးနက္တဲ့ သေဘာတရားေတြထက္ လက္ေတြ႕မွာ အသုံးဝင္ႏိုင္မဲ့ Applied
Romanization (for Mon) ကိုပဲ အထူးဦးစားေပး တင္ျပသြားမွာပါ။ ဝန္ခံရမွာတစ္ခုက က်ေနာ္ကိုယ္၌က ဒီဘာသာရပ္ရဲ႕
သေဘာတရားေတြကို အမ်ားႀကီး စိတ္မဝင္စားပါဘူး။ သူ႕ရဲ႕ အက်ိဳးျပဳပုံေလာက္ကိုပဲ စိတ္ဝင္စားတာပါ။ ဘယ္လိုလဲ ဆိုေတာ့
….. : -

 မြန္စာ နဲ႕ မြန္စကားကို စနစ္တက် ဘယ္လို အကၡရာဖလွယ္ရတယ္ဆိုတာ သိခ်င္လို႕၊ သိတယ္မလား? ေရာမအကၡရာ

ဖလွယ္ တဲ့နည္းကပဲ လူအမ်ားစုကို မြန္စကား နဲ႕ စာကို ေလ့လာႏိုင္ေအာင္ အကူအညီ ေပးမွာေလ။ ထိုင္း မွာေတာ့
Bilingual Education System အရ မြန္စာကို Thaiization လုပ္ၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံသား မြန္ကေလးငယ္ေတြကို
သင္ေပးေနတာ အေတာ္ ခရီးေပါက္ေနပါၿပီ။ Thaiization ဆိုတာေၾကာင့္ မြန္ဘာသာစကား အသံထြက္ကို
ထိုင္းအကၡရာေတြနဲ႕ စာလုံးေပါင္းၿပီး သင္ေပးတာပါ။ ကေလးေတြဟာ ထိုင္းစာ အေျခခံကို (Prior Knowledge အေနနဲ႕)
သိၿပီးသား ျဖစ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါမွာ အဆင္ေျပမွာပါ။

(ဒါနဲ႕ ဆက္စပ္ၿပီး အေတြးေပၚမိတာက မြန္စာ နဲ႕ စကားကို Burmanization လုပ္ၾကည့္ရင္ေကာ ဆိုတဲ့ အေတြးပါ။
တစ္ခု သတိထားရမွာက မြန္စာ နဲ႕ စကားကို ထိုင္းမႈျပဳေတာ့ ကန္႕ကြက္တဲ့ မြန္ေတြ ႐ွိပါတယ္။ မြန္မွာ ကိုယ္ပိုင္အကၡရာ
႐ွိလ်က္သားကယ္နဲ႕ ပဇာေၾကာင့္ အႏွီယိုးဒယားအကၡရာေတြကို သုံးရပါသလဲေပါ့။ က်ေနာ့္ရဲ႕ အျမင္အရ ဒါဟာ
လိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုပါ။ အထူးသျဖင့္ မြန္စကားမတတ္တဲ့ ထိုင္းက မြန္ေတြအတြက္ပါ။ ဒီ့ထက္ တြင္က်ယ္မယ္ဆိုရင္
ထိုင္းစာတတ္တဲ့ ဘယ္သူမဆို ထိုင္းမႈျပဳထားတဲ့ မြန္စာ နဲ႕ စကားကို ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ ေျပာမဲ့သာ ေျပာရတာပါ။
Burmanization လုပ္ဖို႕က ထင္သေလာက္ မလြယ္ပါဘူး။ ပထမဦးဆုံး ေတြ႕ရမဲ့ ျပႆနာက အခက္ခဲဆုံး ျဖစ္ႏိုင္မဲ့ ဘာ
သာစကားခ်င္း ကြဲျပားတဲ့ အခ်က္ပါ။ အကၡရာေတြက တခ်ိဳ႕တူ၊ တစ္ခ်ိဳ႕ဆင္ၾကေပမဲ့ အသံထြက္ပုံက တခ်ိဳ႕မတူပါဘူး၊
ဆင္ သလိလ
ု ိုနဲ႕လည္း တခ်ိဳ႕ မဆင္ပါဘူး ။ စာေပ ၂ ခုက ပုဂံေခတ္ကလိုလည္း စာလုံးေပါင္းပုံေတြ မတူၾက ေတာ့ပါဘူး။)

 အျပန္အလွန္ပါပဲ။ လူမ်ိဳးျခားေတြ အက်ိဳးမ်ားသလို က်ဳပ္တို႕ ေ႐ႊဟသၤာေတြအတြက္လည္း အက်ိဳးမနဲပါဘူး။ ဘယ္လို

Romanize လုပ္ရမွာကို သိလာတာနဲ႕ တစ္ၿပိဳင္တည္း လူမ်ိဳးျခား စကားလုံးေတြကို ဘယ္လို မြန္မႈျပဳ (Monization) ရမလဲ
ဆိုတာ အေႏွး နဲ႕ အျမန္၊ အနဲ နဲ႕ အမ်ား ဆိုသလို သိလာၾကမွာ မလြဲပါဘူး ။ ဒီလိုဆိုရင္ Canada ကို မြန္အမ်ားစုက
“ကေနဒါ” လို႕ အသံထြက္ ေျပာေနၾကပါလ်က္ကယ္နဲ႕ အၾကင္ ကေနဒါေရာက္ ႏိုင္ကႀကီး၊ ႏိုင္ခေခြး တို႕က “ခါဏာဒါ”
လို႕ ဘိုဆန္ဆန္ ေရးခ်င္ၾကတာမ်ိဳးေတြ၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပထမဦး ဆုံးလူမဲသမၼတႀကီး Obama ကို ထိုင္းမွာ
အေနၾကာတဲ့ ကိုေ႐ႊရာမာဉ္ တို႕ “အဝ္ၐါမာ” လို႕ လက္စြမ္း ျပခ်င္ၾကတာမ်ိဳးေတြ ေလ်ာ့လာမယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ရတာပဲ။
 (စကားခ်ပ္ - Canada ကို “ကေနတာ” လို႕ ေရးတာမ်ိဳးကိုေတာ့ ႀကိဳဆိုသင့္တယ္လို႕ ထင္ပါတယ္။ ဒါဟာ မြန္စကားသံနဲ႕
အနီးစပ္ဆုံးပဲ။ စကားလုံး ဖြဲ႕စည္း ပုံရအရ “ဒါ” အသုံးဟာ မသင့္ပါ။)

 စကားသံကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အကၡရာတစ္လုံးခ်င္းစီကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အကၡရာဖလွယ္တာဟာ အရမ္းလြယ္တဲ့ အလုပ္တစ္ခုေတာ့

မဟုတ္ပါဘူး။ အဖလွယ္ခံဘာသာစကားကို ကြၽမ္း က်င္ဖို႕လိုအပ္သလို ဖလွယ္မဲ့ ဘာသာစကား (ထိုင္းဆိုလည္း ထိုင္း၊
ေရာမဆိုလည္း ေရာမေပါ့ဗ်ာ) ရဲ႕ အေျခခံကိုလည္း ႏွံ႕ႏွံ႕စပ္စပ္ သိဖို႕လိုပါတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႕ ဒီဘာသာစကားေတြကို
ကြၽမ္းက်င္တယ္လို႕ အာမ, မခံႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ေလ့လာထားပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္
ဒီက်ေနာ့္ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြထဲမွာ မျပည့္စုံတာေတြ ႐ွိမယ္၊ မလိုဘဲ ထည့္ထားတာေတြ ပါမယ္၊ အခ်က္အလက္အရ
မွားတာ ႐ွိမယ္၊ သေဘာတရားအရ တိမ္းေစာင္း တာေတြ ႐ွိမယ္ ဆိုရင္ ေနာက္လူက ျပင္ဖို႕၊ ဆန္းသစ္ဖို႕၊
အားသစ္ေလာင္းဖို႕ပဲ ႐ွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီေက့စ္ထဲကို လူအမ်ားႀကီး ပူးေပါင္းပါဝင္ေစခ်င္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။

(Romanization နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာထားသမွ်ကေတာ့ Pali Romanization, Thai Romanization, နဲ႕

Burmese Romanization ေတြပါ။ အျပည့္အစုံေတာ့ မဟုတ္ဘူး ။ တစ္ခ်ိဳ႕တစ္ဝက္ေလာက္ပါပဲ။ ဒါေတာင္
တစ္နည္းနည္းနဲ႕ေတာ့ ဒီသက္ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားအသီး သီး ရဲ႕ ေရာမအကၡရာဖလွယ္နည္းေတြက အနဲ နဲ႕
အမ်ားဆိုသလို ဒီစာတမ္းေပၚ လႊမ္း မိုးေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း Transliteration အတြက္ အေရာအေႏွာကင္းတဲ့
မြန္စာအတိုင္း၊ Transcription အတြက္ လူသုံး မ်ားတဲ့ Central Mon Spoken Language အတိုင္း ကိုပဲ က်ေနာ့္ရဲ႕
စာေတြ႕၊ လက္ေတြ႕ အေတြ႕အႀကဳံေတြနဲ႕ ေပါင္း ၿပီး တင္ျပသြားပါ့မယ္။ ဒီစာတမ္းနဲ႕ ပတ္သက္လို႕
ေဝဖန္အႀကံျပဳခ်င္လို႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အေထာက္အထားေတြနဲ႕ အမွား ေထာက္ျပ ခ်င္လို႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ထပ္မံျဖည့္စြက္ခ်င္လို႕ပဲ
ျဖစ္ျဖစ္၊ အကူအညီ ေပးခ်င္လို႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အကူအညီေတာင္းခ်င္လို႕ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ့္ရဲ႕ Personal email address ကို
စာေရးဆက္သြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ dhoongjhaan@gmail.com ပါ။)

ေရာမအကၡရာဖလွယ္ျခင္း နည္းလမ္း ၂ သြယ္

Romanization: Transliteration and Transcription

Transliteration ရဲ႕အဓိပၸာယ္ကို အခ်ိန္ေပးႏိုင္ရင္ ခင္ဗ်ား ဝီကီပိဒိယစြယ္စုံက်မ္း ထဲမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ နီးစပ္ရာ အဘိဓာန္

တစ္ခထ
ု မ
ဲ ွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႐ွာၾကည့္လိုက္ပါ။ ဒီစာတမ္းမွာ အဲဒီကတဆင့္ တိုက္႐ိုက္ဘာသာျပန္ခ်က္ကို ထည့္မယ္ဆိုရင္ စာတမ္းရဲ႕
ဝန္ ပိုေလးမွာမို႕လို႕ မထည့္ေတာ့ပါ။ Transliteration ဟာ Transcription နဲ႕စာရင္ ပိုလြယ္သေယာင္ ႐ွိပါတယ္။ ဒါဟာ
မြန္ဘာသာစကားအတြက္ ပိုမွန္ပါတယ္။ ‘က’ အစ ‘အ’ အဆုံး ၃၅ လုံးတိတိ ႐ွိတဲ့ သင္ပုန္းႀကီးလာ မြန္ဗ်ည္း ေတြကို က
အတြက္ k ၊ ခ အတြက္ kh ၊ ဂ အတြက္ g ၊ ဃ အတြက္ gh ရယ္လို႕ အလြယ္တကူ ဖလွယ္ေရးႏိုင္ေပမဲ့ ‘ေမႊးတယ္’ လို႕
အဓိပၸာယ္ရတဲ့ မြန္စကား ‘ေမာဝ္’ ကို ဘယ္လို ေရာမအကၡရာဖလွယ္မလဲ၊ ‘ထမင္း’ လို႕ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ မြန္စကား ‘ပုင္’ ကို
အဂၤလိပ္စကားေျပာတဲ့သူေတြ အသံထြက္တတ္ေအာင္ ဘယ္ပုံအကၡရာဖလွယ္မလဲ၊ ‘ေျမႀကီး’ လို႕ အနက္ဖြင့္ရမဲ့ ‘တိ’ဆိုတဲ့
မြန္စကားကိုေရာ ဘယ္လို ေရာမအကၡရာဖလွယ္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ အေမးလြယ္သေလာက္ အေျဖခက္လွပါတယ္။ ဒီထက္
အေျဖ ၁ မ်ိဳးတည္း ထြက္ဖို႕က ပိုခက္လွပါတယ္။ ‘ေမာဝ္’ ကို Transliterate လုပ္ရင္ ‘mow’ လို႕ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ‘ေမာဝ္’
ဆိုတဲ့ စကားသံကို ကိုယ္စားမျပဳပါဘူး။ ေ + မ + ာ + ဝ + ္ ဆိုတဲ့ အေရးပုံစံကိုပဲ ကိုယ္စားျပဳတာပါ။ ‘mow’ ကို
အဂၤလိပ္စာတတ္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကို ဖတ္ခိုင္းရင္ သူက ‘ေမာဝ္’ လို႕ ဖတ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ Cow ကို ဖတ္သလို ‘ေမာင္း’
လို႕ ပဲ ဖတ္မွာပါ။ ‘ပုင္’ ကို Transliterate လုပ္ေတာ့ ‘pung’ ရပါတယ္။ ‘ေမာဝ္’ ဥပမာအတိုင္း ပါပဲ။ Sung ကို ဖတ္သလိုပဲ
လူမ်ိဳး ျခားေတြက ‘ ဖာ(င္း)’ လို႕ အသံထြက္ၾကမွာပါ။ ‘တိ’ ဟာ Transliteration ဥပေဒအရ ‘Ti’ ပါ။ ဟာသပါပဲ။ မြန္ေတြက
ေျမႀကီး ကို ‘Ti’ လို႕ အသံမထြက္ဘူးဗ်။

ကြဲျပားခ်က္က ဒါပါပဲ။ Transcription မွာ အသံကို အေလးထားရသေလာက္ Transliteration ကေတာ့ စာလုံး

ေပါင္းစပ္ပုံ (မ ကို m ၊ ေ -- ာ သရကို o ၊ ဝသတ္ကို w ၊ ပကို p ၊ --ု သရကို u ၊ ငသတ္ကို ng ၊ တကို t ၊ --ိ သရကို i
ဆိုၿပီး ေတာ့ သိပ္ေတာင္ ေတြး စရာမလိုဘဲ ဒိုင္းဒိုင္း ဒိုင္းဒိုင္း ဆိုၿပီးေတာ့ ခ်ေရး႐ုံပါပဲ) ကို အဓိကထားၿပီး အကၡရာ
ဖလွယ္ရတာပါ။ သူ႕ဟာနဲ႕သူ အားေကာင္းခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြေတာ့ ႐ွိပါတယ္။ အထင္႐ွားဆုံး ကေတာ့ Transliterate
လုပ္ထားတဲ့ စကားလုံးေတြမွာ အကၡရာ ေျပာင္း လဲသြားေစဦးေတာ့ မူရင္းစကားလုံးရဲ႕ စာလုံးေပါင္းေတြကို အလြယ္တကူ
သိႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ Native speaker ေတြ ဘယ္လို အသံထြက္ ေျပာၾကသလဲ ဆိုတာေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားကို
တတ္မထားရင္ ခန္႕မွန္း ႐ုံပဲ ခန္႕မွန္း ႏိုင္လိမ့္မယ္။ အတိအက် အသံထြက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ Transcription က
ဒီအခ်က္မွာ သာတာပါ။ သူက မူရင္း ဘာသာစကားမွာ အကၡရာကို ဘယ္လိုေပါင္းေပါင္း၊ အသံထြက္ကိုပဲ အကၡရာ
ဲ့ တြက္ပါ။ ဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႕ ‘ဗဿာ’ လို႕ပဲေရးေရး၊ ‘ဗမာ’ လို႕ပဲေရးေရး Transcription အရ Ha-maae ပါပဲ။
ဖလွယ္တအ
ကြဲျပားခ်က္ သိသာေလာက္ၿပီ ထင္ပါတယ္။ ေအာက္က Table of Mon Transliteration ေတြကို ၾကည့္ပါခင္ဗ်ာ။

1. Table of Mon Consonants Transliteration (Version I)

ဗ်ည္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း (ဗာ႐ွင္း ၁)

က (k) ခ (kh) ဂ (g) ဃ (gh) ငၛ (ṅ)

စ (c) ဆ (ch) ဇ (j) ဇ် (jh) ည (ññ)/ဉ (ñ)

ဋ (ṭ) ဌ (ṭh) ဍ (ḍ) ဎ (ḍh) ဏ (ṇ)

တ (t) ထ (th) ဒ (d) ဓ (dh) န (n)

ပ (p) ဖ (ph) ဗ (b) ဘ (bh) မ (m)

ယ (y) ရ (r) လ (l) ဝ (w) သ (s)

ဟ (h) ဠ (ḷ) ၐ (ṗ) အ (a) ဢ (ḅ)

ဇယား ၁

အထက္မွာ၊ ေအာက္မွာ Dot (.) ဒါမွမဟုတ္ Tilde (~) ပါတဲ့ ဗ်ည္းေတြကို အျပာေရာင္နဲ႕ ျပထားပါတယ္။
 Table of Mon Consonants Transliteration (Version II)
ဗ်ည္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း (ဗာ႐ွင္း ၂)

က (k) ခ (kh) ဂ (g) ဃ (gh) ငၛ (ṅ)

စ (c) ဆ (ch) ဇ (j) ဇ် (jh) ည (ññ)/ဉ (ñ)

ဋ (ṭ) ဌ (ṭh) ဍ (ḍ) ဎ (ḍh) ဏ (ṇ)

တ (t) ထ (th) ဒ (d) ဓ (dh) န (n)

ပ (p) ဖ (f) ဗ (b) ဘ (bh) မ (m)

ယ (y) ရ (r) လ (l) ဝ (v) သ (s)

ဟ (h) ဠ (ḷ) ၐ (ṗ) အ (a) ဢ (ḅ)

ဇယား ၂

Version I နဲ႕ မတူ ကြဲျပားတဲ့ ဗ်ည္းေတြကို အနီေရာင္ နဲ႕ ျပထားပါတယ္။ ဒါကဗ်ည္းအတြက္ Transliteration နည္းနဲ႕
အကၡရာ ဖလွယ္တာပါ။ သြဳႝ [Swaw] (သရ) အတြက္ ၾကည့္ရေအာင္ပါ။
 2. Table of Mon Vowels Transliteration (Version I)
အေျခခံသရမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း (ဗာ႐ွင္း ၁)

အ (a) အာ (ā ) အိ (i) အ႘ (ī) အု (u) အူ (ū)

ေအ (e) အဲ (ai) ေအာ (o) အဵ (āi/oi) အံ (aṃ) အး (aḥ)

ဇယား ၃

ေအာက္မွာ၊ အထက္မွာ Macron (-) ေတြ၊ Dot (.) ေတြ ပါတဲ့ သရသေကၤတေတြကို အျပာေရာင္ နဲ႕ ျပထားပါတယ္။ ခှံဍိဳပ္
[Ka-nawm Dawb] (ေသးေသးတင္ : Anusvara) အတြက္ Transliterated symbol က (ṃ) ပါ။ ခရးဍိဳပ္ [Ka-rahh
Dawb] (ဝစၥေပါက္ : Visarga) အတြက္ Transliterated symbol က (ḥ) ပါ။

Table of Mon Vowels Transliteration (Version II)

အေျခခံသရမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း (ဗာ႐ွင္း ၂)

အ (a) အာ (ā ) အိ (i) အ႘ (ī) အု (u) အူ (ū)

ေအ (e) အဲ (ay) ေအာ (o) အဵ (āw) အံ (aṃ) အး (aḥ)

ဇယား ၄

Version I နဲ႕ မတူ ကြဲျပားသြားတဲ့ သရေတြကို အနီေရာင္ နဲ႕ ျပထားပါတယ္။ မြန္စာရဲ႕ သဘာဝအရ ဒီေျပာင္းလဲမႈမ်ိဳး
ျဖစ္ႏိုင္လို႕ပါ။ ‘အဲ’ ဆိုတာကို တစ္ခါတစ္ခါ ‘အယ္’ လို႕ ေရးတတ္ၾကပါတယ္။ ‘အယ္’ ကို အကၡရာဖလွယ္ရင္ အ အတြက္ a ၊
ယသတ္အတြက္ y လို႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအေရးအသား ကြဲျပားႏိုင္မႈကိုပါ ထည့္သြင္းလိုက္တာပါ။ ‘အဵ’ အေရးအသားကို
ေ႐ွးေခတ္မြန္စာမွာ မေတြ႕ရပါဘူး။ ‘အဵ’ နဲ႕ အနီးစပ္ဆုံး တူညီႏိုင္မဲ့ ေ႐ွး ေဟာင္းမြန္အေရးအသား ၁ ခုက ‘အာဝ္’ ဆိုတာပါ။
အကၡရာဖလွယ္ေတာ့ အာ အတြက္ ā ၊ ဝသတ္အတြက္ w ၊ ဒါေၾကာင့္ āw ပါ။ ေနာက္တစ္ခုက ‘ေအာဝ္’ ပါ။ သူလည္း ‘အဵ’ နဲ႕
နီး စပ္တာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ‘အာဝ္’ နဲ႕ မတူတာက ‘ေအာဝ္’ အသုံးဟာ အခုထိ မြန္စာအေရးအသားမွာ ႐ွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္
‘အဵ’ကို ကိုယ္စားျပဳဖို႕ အခုေခတ္ မြန္စာအေရးအသားမွာ မ႐ွိေတာ့ၿပီ ျဖစ္တဲ့ ‘အာဝ္’ ကိုပဲ ေ႐ြးခ်ယ္သင့္ပါတယ္။ Version II
ထက္စာရင္ Version I က ပိုအသုံးတည္ပ
့ ါလိမ့္မယ္။ သူက Pure vowel ေတြကို ပိုကိုယ္စားျပဳႏိုင္လို႕ပါ။
 Table of Mon Independent Vowels Transliteration
သေကၤတသရမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ျခင္း

ဣ (i) ဣ႘ (ī) ဥ (u) ဥဳ (ū) ဨ (e) ၾသ (o)

ဇယား ၅

Transliteration နည္းနဲ႕ အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ ထြက္လာမဲ့ အေျဖဟာ အေရးအသားေပၚကို အထူး တည္မွီေနတာ

ေၾကာင့္ အေရးပုံစံ မတည္ၿငိမ္ေသးတဲ့ မြန္စာအတြက္ အဓိပၸာယ္ ၁ မ်ိဳးကို Transliterate လုပ္တဲ့အခါ အေျဖ ၂ မ်ိဳး၊ ၃
မ်ိဳးအထိ ထြက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ့ထက္လည္း ပိုႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ ‘မႏြံကုသစၥ’ ဆိုတဲ့စကားစုကို အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ
“manwaṃ ku sacca” လို႕ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီစကားကိပ
ု ဲ ‘မှဳံကုႝသစၥ’ လို႕ေရးတဲ့သူ ႐ွိပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ဆို အေျဖက
ေနာက္တစ္မ်ိဳးပါ။ “mnuṃ kue(w) sacca” လို႕ရပါလိမ့္မယ္။ ေရျမင့္မွ ၾကာတင့္မွာပါ။ မြန္စာမတည္ၿငိမ္သေ႐ြ႕ေတာ့
ဒီအကၡရာဖလွယ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဉ္ အဆင့္ဆင့္ ကလည္း အတည္တက် ႐ွိႏိုငဥ
္ ီး မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဗ်ည္း နဲ႕ သရေပါင္းထားတဲ့ စကားလုံးေတြကို အကၡရာဖလွယ္ထားတဲ့ ဥပမာအခ်ိဳ႕ကို ျပရင္ ပိုၿပီးေတာ့ အထာေပါက္သြားမွာပါ။

အစာအဲ acā ai
မိသာဍာ Mi Sāḍā
ဟံသာ haṃsā
အာဏာ ā ṇā
ၾသကာသ o kā sa
အာစာရိယ ācāriya
ဟံသာဝတ႘ Haṃsāvatī OR Haṃsāwatī
ရာမည Rāmañña (ဒီဥပမာမွာ ññ ၂ ခုျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္း ရင္းက ‘ည’ ဆိုတာက ဉ ၂ ခု ( ဉ+ ဉ )
ေပါင္းထားတာ မို႕လို႕ပါ။ ဇယား ၁ နဲ႕ ဇယား ၂ တို႕ကို ၾကည့္ပါ။)
သုဝဏၰဘူမိ Suvaṇṇabhūmi OR Suwaṇṇabhūmi
ရမၼဝတ႘ Rammavatī OR Rammawatī
နဒ႘ Nadī
သူရ Sūra
အဂၢ Agga
အေဃာ agho
ေလာက loka
ေမာဟ moha
ေဒါသ dosa
ဒ႘ကာ dī kā
သစၥာ saccā
ဥပမာ upamā
မဟာေထရ Mahā Thera
ေထရဝါဒ Theravāda OR Therawāda
ဗုဒၶဘာသာ Buddhabhāsā
အဒါ adā
 Table of Mon Vowels Combination Transliteration (Extension)
သရေပါင္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ျခင္း

အို (iu)* အာံ (āṃ) အုံ (uṃ) ေအံ (eṃ) ေအာံ (oṃ) အီ (aṁ) အုီ (uṁ)

အာဲ (āai) အုဲ (uai) ေအဲ (eai) ေအာဲ (oai) အု႙ (iuai) အုႝ (uew)

ဇယား ၆

ဒီဇယား ၆ မွာပါတဲ့ Mon Vowel (* ျပထားတာက လြဲလို႕) ေတြမွာ အယင္က အသတ္ကိုယ္စီ ႐ွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့
အေရးအသား ေျပာင္းလဲလာမႈအရ သရေပါင္း (Combination) ေတြ ျဖစ္လို႕လာပါတယ္။ ဥပမာ - မြန္သင္ပုန္ႀကီး စာလုံးေပါင္း
ပုံစနစ္အရ ‘အီ’ ရဲ႕ အေျခခံဟာ ‘အိမ’္ ပါ။ အိသရ ကို မသတ္ထားလို႕ သူ႕ကို အကၡရာဖလွယ္ရင္ im ဆိုၿပီး ေတာ့ရမွာပါ။
ဒါေပမဲ့ ဒီစာတမ္း မွာေတာ့ အေရးယူနစ္ကို အထူး သတိထားရလို႕ ‘အီ’ ကို အိသရ မသတ္ ထားတယ္လို႕ မယူဆပါဘူး။
အဲဒီအစား သရ ၁ ခု လို႕ပဲ ယူဆပါတယ္။ ဘာ သရလဲဆိုေတာ့ ‘အီ’ သရပါ။ --ီ အတြက္ Transliterated symbol က (ṁ) ပါ။
ခှံဍိဳပ္ (ေသးေသးတင္ : Anusvara) နဲ႕ မတူတာက သူက m အထက္မွာ Dot (.) ပါတယ္။ Anusvara က m ေအာက္မွာ ဒီလို
(ṃ) Dot (.) ပါ, ပါတယ္။

သူနဲ႕ တစ္စုတည္း ေနာက္သရေပါင္း တစ္လုံးက ‘အု’ီ ပါ။ အစီအစဉ္ အရ ဗ်ည္း + --ု + --ီ ဒီလို လာသင့္ပါတယ္။ --ီ
သေကၤတက ေနာက္မွ ေပါက္တဲ့ ေ႐ႊၾကာပင္ မဟုတ္လား? သူ႕ ရဲ႕ မူလပုံစံက ‘အိုမ’္ ပါ။ စာလုံးဖြဲ႕စည္းပုံက ဗ်ည္း + --ိ + --ု +
မ + --္ ပါ။ ဒီအသုံးဟာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မြန္စာမွာ အင္မတန္႕အင္မတန္ နဲပါးလာပါၿပီ။ အကၡရာဖလွယ္ရင္ ဒီလိုရပါလိမ့္မယ္။
ium ။ အုီ နဲ႕ မတူတာကို သတိထားပါ။ အုီ က uṁ ပါ။ ေနာက္အုပ္စု ၁ ခုက သြဲပၜန္ [Swoa Bpl’on] (ေနာက္ပစ္) ပါတဲ့
သရေပါင္း (Combination) အုပ္စုပါ။ စာလုံးေပါင္းျပႆနာ သိပ္မ႐ွိပါဘူး။ ‘ အာဲ’ ရဲ႕ အေျခခံပုံစံက ‘အာယ္’ ဆိုတာပါ။
အကၡရာဖလွယ္ရင္ āy လို႕ ရပါလိမ့္မယ္။ ေျပာစရာတစ္ခုက ‘အ႙ု’ ပါ။ စနစ္တက်စာလုံးေပါင္း မယ္ဆိုရင္ ဗ်ည္း + --ိ + --ု + --ဲ
လို႕ ေပါင္းရပါမယ္။ စီနီယာအတိုင္းဆိုရင္ သြဳႝမန္ ၁၂ မ [Swaw Mon 12 Mae.] (မြန္သရ ၁၂ လုံး) မွာ အိသရ
အရင္လာပါတယ္၊ ၿပီး မွ အုသရ၊ အဲဒါ ၿပီးမွ အဲသရ လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္႐ွိသုံးေနၾကတဲ့ Mon Semi-Unicode Font
မွာေတာ့ အိသရ နဲ႕ အဲသရကို ေပါင္း ၿပီး တစ္ခါတည္း ေပၚလာေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ ဒီလိုေလးပါ။ ဗ်ည္း + --႙ + --ု ။
ဒါဟာ Mon Unicode Font Developers ေတြ သတိထားရမဲ့ အခ်က္၊ စဉ္းစားရမဲ့ အခ်က္ ၁ ခုပါ။

ေနာက္တစ္ခုက ‘အုႝ’ သရပါ။ သူလည္း အေျခခံစာလုံးေပါင္းပုံစနစ္ ႐ွိတာပဲ။ ‘အိုဝ္’ တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ေျပာင္း လဲလာတဲ့
ပုံစံကို လူသုံးမ်ားပါတယ္။ ‘အိုဝ္’ ကို အကၡရာဖလွယ္ေတာ့ iuw လို႕ ရမွာပါ။ ‘အုႝ’ ကေတာ့ ‘အုီ’ အတိုင္းပါပဲ။ ဗ်ည္း + --ု + --ႝ
လို႕ စာလုံးေပါင္း သင့္လို႕ အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ ue လို႕ ဖလွယ္သင့္ပါတယ္။ အနီေရာင္နဲ႕ ျပထားတဲ့ w ကေတာ့
ေ႐ြးခ်ယ္စရာပါ။ ue သက္သက္ေရးမယ္ဆိုရင္ ‘ေအု’ လို႕ ထင္စရာ႐ွိပါတယ္။ ဒီလစ
ို ာလုံးေပါင္းပုံမ်ိဳးဟာ မြန္စာမွာ မ႐ွိေပမဲ့
မြန္စာ မတတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ ေစာဒက တက္စရာ ၁ ခုပါ။ * ျပထားတဲ့ ‘အို’ သရကေတာ့ မြန္စာရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ ၁ ခုပါ။
ဒီသရကို သူ႕ခ်ည္း သက္သက္ ခင္ဗ်ားဘယ္ေတာ့မွ ေတြ႕ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မြန္စာတတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ကို ဒီသရကို
ျပၿပီး “မြန္လို ဖတ္ျပပါလား?” လို႕ သြားေမးၾကည့္ သူဖတ္တတ္မွာ မဟုတ္ဘူး ။ ဒီေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္မွ သူဖတ္လို႕ရမွာလဲ?
အေျဖက “ဒီသရဟာ အသတ္တစ္ခုခုနဲ႕ ေပါင္းေနတဲ့ အခ်ိန္မွာမွ အသံထြက္လို႕ရပါတယ္။ အဓိပၸာယ္ေဖာ္လို႕ရပါတယ္။ အဲလို
အေျခအေန မ်ိဳးမွာမွ မြန္လို သူဖတ္လို႕ ရမွာပါ” ဆိုတာပါ။ စကားလုံးဖြဲ႕စည္းပုံအရ အိသရ နဲ႕ အုသရကို ေပါင္း ထားတဲ့
သရေပါင္း (Combination) ၁ ခု ပါပဲ။ အကၡရာဖလွယ္ေတာ့ iu လို႕ ရပါလိမ့္မယ္။
 3. Table of Mon Medial Transliteration
ယွဉ္ဗ်ည္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း

--ၛ (…ṅ) --ှ (…n) --ဿ (…m) --် (…y)

(ငၛဆြဲ) (နဆြဲ) (မဆြဲ) (ယဆြဲ)

ျ-- (…r) --ၜ (…l) --ြ (…w) --ွ (…h)

(ရဆြဲ) (လဆြ)ဲ (ဝဆြဲ) (ဟဆြဲ)
ဇယား ၇

မြန္လို ကဿက္၊ ကြက္ [Kmeg, Kweg] လို႕ သိၾကတဲ့၊ ဗမာလို ယွဉ္ ဗ်ည္း ၊ ဗ်ည္း တြဲ၊ အဆြဲဗ်ည္း ရယ္လို႕ သိၾကတဲ့
Medial လိုပုံစံမ်ိဳး မြန္စာ အေရးအသားမွာ ၆ လုံး႐ွိပါတယ္။ တျခားအဆြဲေတြလည္း အမ်ားႀကီး ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဆြဲ
(Medial) ထက္ စာလုံးထပ္ပုံစံ ေအာက္စြယ္စာလုံးေတြ (Subscripts) လို႕ နာမည္တပ္မွ သင့္မွာမို႕လို႕ ဒီဇယားမွာ
မေဖာ္ျပေတာ့ပါ။ ဒီအဆြဲေတြကို Transliterate လုပ္တဲ့အခါ ဇယားမွာ ျပထားတဲ့အတိုင္းပဲ အဆြဲခံရမဲ့ ဗ်ည္းရဲ႕ေနာက္က
့ ိုက္႐ုံပါပဲ။ စာလုံးထပ္ (အထူးသျဖင့္ Subscript) ေတြကိုလည္း အဆြဲဗ်ည္း ေတြအတိုင္းပဲ
တစ္ဆက္တည္း ကပ္ထည္လ
အထက္ကဗ်ည္းရဲ႕ေနာက္က တစ္ဆက္တည္း ကပ္ေပးလိုက္႐ုံပါ။ ဥပမာ - ‘ ပႜဲရးမည’ ကို အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ p
ရဲ႕ေနာက္ကို ḍ ကပ္ထည့္ၿပီး pḍai raḥ Mañña လို႕ပဲ ေရးရမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ဗ်ည္းလို ျဖစ္ေနတဲ့ ယွဉ္ ဗ်ည္းေတြကိုလည္း
Medial Transliteration နည္းအတိုင္းပဲ အကၡရာဖလွယ္ရပါမယ္။ ဥပမာ - ‘ ျဇ’ ဆိုတာကို z လို႕ အကၡရာဖလွယ္လို႕ မရပါဘူး။
‘jr…’ လို႕ပဲ အကၡရာဖလွယ္ရမွာပါ။ ‘ယ်’ လည္း ဒီနည္းနည္းႏွင္ႏွင္ပါပဲ။ ‘yya’ လို႕ပဲ အကၡရာဖလွယ္ရမွာပါ။ ေနာက္ၿပီး ႐ွားေပမဲ့
အသုံး႐ွိတဲ့ အဆြဲ ၁ ခုက အဆြဲ ေပါင္း --ွ် ပါ။ တစ္ခုထက္ပိုတဲ့ ဗ်ည္းတြဲေတြကို အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ ṅ, n, m, y, r, l, o, h
အစီအစဉ္အတိုင္းပဲ ဖလွယ္ပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႕ ‘သွ်’ ကို အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ ‘syha’ လို႕ ဖလွယ္ရတာမ်ဳိး ပါ။

4. Transliteration of Mon Killers

အသတ္မ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း

အသတ္ေတြကို အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ အကၡရာအတိုင္းပဲ ဖလွယ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အ-သတ္အတြက္ ဒီ (

a’ ) သေကၤတကို သုံးတယ္ဆိုတာပါ။ ေအာက္က ဥပမာေတြကို ၾကည့္ပါ။

ပါေမာကၡဆာန္ Pāmokkha Chān

ျမေမာဝ္ mra mow
စကၠဝါ cakkawā OR cakkavā
သင္ saṅ
ေဗာဓိသတ္ Bodhisat
ရာမာဉ္ Rāmāñ
လိခ္ likh
မဂ္ Mag
တိရစၧာန္ tiracchān
မဇၨၽိမ Majjhima
ကိုဋ္ kiuṭ
ပါဌ္ pāṭh
က႑ kaṇḍa
ပိုဒ္ piud
႐ုန္ run
ကပၸ kappa
လာဘ္ lābh
ေခဿါမ္ khmom
ေမာယ္ moy
ၐါရ္ ṗār
ထဝ္ thaw
ျပႆနာ prassanā
ခိုဟ္ khiuh
သာသ္ sās
ဒိၫၥာမ္ diñcām
ဣေမာအ္ imo’
ထိစ္အာ thic ā
ညးေစၟင္လး ñaḥ ca eṅ laḥ
ေဂါအ္ go’

5. Transliteration of Conjunct Consonants

ဗ်ည္းထပ္မ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း

ဗ်ည္း ထပ္ေတြကို အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ အထက္မွာေနတ့ဲ ဗ်ည္း ကို ေအာက္ကဗ်ည္းရဲ႕ ေ႐ွ႕မွာ ထားၿပီး ဖလွယ္
ရပါမယ္။ ဥပမာေတြကို ၾကည့္ပါ။
သမၲီ samtaṁ
ဥကၠ႒ ukkaṭṭha
ဥတၲမ Uttama

--ၤ ၊ ဥၨၽ၊ ၯ၊ ႑၊ ဇၨၽ၊ ႒၊ ဏၭ၊ ႆ ေတြကို ṅ…, …ñjh, …ḍḍh, …ṇḍ, …jjh, …ṭṭh, …ṇṭh, …ss လို႕ အသီး သီး
အကၡရာဖလွယ္ရပါတယ္။

6. Word Separation
စာလုံးအပိုင္းအျခား

အမ်ားအားျဖင့္ စာလုံးေတြကို တစ္လုံးခ်င္းဆီ ပိုငး္ ျခားၿပီး အကၡရာဖလွယ္ေလ့႐ွိတယ္။ ေအာက္က ဥပမာေတြကို

ၾကည့္ပါ။

မၛဳႝရအဵ/မၛိဳလ္ရအဵ mṅue ra āi OR mṅiul ra āi

သြက္အိုတ္သ/ုီ သြက္အိုႆုီ swak iut suṁ OR swak iussuṁ
တင္ဂုဏ္ရ/တင္ဂုန္ရ taṅ guṇ ra Or taṅ gun ra

ဒါေပမဲ့လည္း နာမည္ေတြ၊ ‘ ျပႆနာ’ ဆိုတဲ့ စကားလုံးလို ခြဲျခားလို႕ မရတဲ့ စာလုံး ေတြကိုေတာ့ တေပါင္းတည္း
အကၡရာဖလွယ္ရပါ တယ္။ ေအာက္က ဥပမာေတြကုိ ၾကည့္ပါ။

ျပႆနာ prassanā
ရာဇာဓိရာဇ္ Rājādhirāj
ဝကၤ Waṅka
ခ်႘ဓရာင္/ခ်႘ဒရာင္ Chīdharāṅ OR Chīdarāṅ
နာဲဗညာဥဳ Nāai Bañā Ū

7. Capitalization
စာလုံးႀကီး အသုံးျပဳျခင္း

ဘြဲ႕၊ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႕၊ တစ္ဦးဆိုင္နာမ္နာမည္ေတြကို အကၡရာဖလွယ္တဲ့အခါ အေ႐ွ႕စာလုံး ကို စာလုံးႀကီး နဲ႕ ေရးဖို႕၊

Capitalize လုပ္ဖို႕လိုပါတယ္။ ေအာက္က ဥပမာေတြကို ၾကည့္ပါ။

နာဲသုခ Nāai Su Kha

မိဨကရ႘ Mi E Ka Rī
ဂုဏ္အစာေဝပုလႅ Gūṇ Acā Wepulla
သဓုီ Sadhuṁ

ဝါက် ၁ ေၾကာင္းရဲ႕ အစစာလုံး ကိုလည္း စာလုံးႀကီးနဲ႕ ေရးဖို႕လိုပါတယ္။ ဥပမာကို ၾကည့္ပါ။

သာသေကျကဗ ် ် ဒတိေလယ် ကလိအာရ် ် ိ မတ

ေမာယလ ် ေရာဝက
် ံ ၜာရစွ
် သဒိ
် ် ၞ ာမ် တယ။်
ာမစ ် ်
ေဍယဍုငအရ ်
ိ မဒနပရေဝါအ်
သၟိင် ၐီ တိဘ၀နာဒိ တျဓမၟရာဇ ဒသ။်

Sās kyek Buddha ti (r) ley kuli ār moy lṅim turow klaṃ ṗār swas diñcām cnām tuy. Ḍey ḍuṅ Arimaddanapur
wo’ smiṅ S’rī Tribhuwanā Ditya Dhmmarāja das.

8. Transliteration of Punctuation Mark

ပုဒ္ျဖတ္ပုဒ္ရပ္သေကၤတမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း

‘ ၊ ’ ကို Comma ‘ , ’ အေနနဲ႕ အကၡရာဖလွယ္ပါတယ္။ ‘ ၊၊ ’ ကို Period OR Full stop ‘ . ’ အေနနဲ႕ အကၡရာ
ဖလွယ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာေပကတဆင့္ ေမြးစားထားတဲ့ သေကၤတေတြကို မူရင္း အတိုင္းပဲ ေရးရပါတယ္။ ? ကို ? အေနနဲ႕၊
အဖြင့္အပိတ္မ်က္ေတာင္ “” ၊ ‘’ (Quotation mark) ေတြကို “” ၊ ‘’ အေနနဲ႕၊ ( ) ကို ( ) အေနနဲ႕၊ - ကို - အေနနဲ႕ပဲ အကၡရာ
ဖလွယ္ရပါမယ္။

9. Transliteration of Number
ဂဏန္းမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း

ဂဏန္းမ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း အကၡရာဖလွယ္ပါတယ္။

၁ 1
၂ 2
၃ 3

အစ႐ွိသျဖင့္ အကၡရာဖလွယ္ပါတယ္။ ဂဏန္းအေနနဲ႕ မဟုတ္ဘဲ စာသားအေနနဲ႕ပဲဆိုရင္ မြဲ ကို mwai ၊ ၐါ ကို ṗā ၊ ပိ ကို pi
စသျဖင့္ အကၡရာဖလွယ္ရပါမယ္။
 10. Transliteration for Old Mon Written Language
ေ႐ွးေခတ္မြန္စာအေရးအသားမ်ားကို အကၡရာဖလွယ္ေရးသားျခင္း

Transliteration နည္းကို ေ႐ွးေဟာင္း မြန္ေက်ာက္စာ၊ အုတ္စာ၊ စဉ္႕ကြင္းစာေတြကို အကၡရာဖလွယ္ရာမွာလည္း

အသုံးျပဳၾကပါတယ္။ အေပၚမွာ ေပးထားတဲ့ ဥပမာေတြမွာလည္း ေ႐ွးေခတ္မြန္စာအေရးအသားတခ်ိဳ႕ကို အကၡရာဖလွယ္
ထားတဲ့ စကားလုံး ေတြပါပါတယ္။ ဒီမွာ သတိထားရမဲ့ အခ်က္ ၁ ခုက အခုေခတ္မွာ မသုံးေတာ့တဲ့ အကၡရာမ်ိဳးေတြကို
ေ႐ွးေခတ္မြန္စာအေရးအသားမွာ သုံး တယ္ဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ - ၐ လိုမ်ိဳး၊ ၑ လိုမ်ိဳး အကၡရာေတြပါ။ ဒီစကား ၂
လုံးကို အကၡရာဖလွယ္ရာ မွာ ၐ ကို s’ လို႕ ဖလွယ္တယ္။ ၑ ကို ṣ လို႕ ဖလွယ္ပါတယ္။ ဒီ့ျပင္ ထူးျခားတဲ့ စကားလုံးဖြဲ႕စည္းပုံ
ေတြလည္း ႐ွိတာမို႕ ဒီ့အတြက္ အထူးသေကၤတေတြလည္း ႐ွိပါေသးတယ္။ ေဖာင့္အခက္အခဲေၾကာင့္ အျပည့္အစုံ မေဖာ္ျပ
ႏိုင္ပါ။ ပုဂံေခတ္ မြန္စာအေရးအသား ၁ ခု ျဖစ္တဲ့ (အလယ္ - ေအာက္ ဗ်ည္းထပ္ပုံစံမ်ိဳးမဟုတ္တ)ဲ့ အေပၚ - အလယ္
ဗ်ည္း ထပ္ပုံစမ
ံ ်ိဳး (Superscript) အတြက္ အထူးသေကၤတေတြ ႐ွိပါတယ္။ ဥပမာ - တိေရႅယ္ ဆိုတာလိုမ်ိဳး (အမွန္က ‘ရ’ က
‘လ’ ရဲ႕အေပၚမွာ ႐ွိရမွာပါ။ အခက္အခဲေၾကာင့္ ‘လ’ က ‘ရ’ ရဲ႕ ေအာက္ေရာက္ေနရပါတယ္။ ဒီလို စာလုံးေပါင္းပုံမ်ိဳးအတြက္
သေကၤတေတြက အေပၚ - အလယ္ ဗ်ည္း ထပ္ပုံစံအတြက္ ◠ ဒီသေကၤတကို သုံးပါတယ္။ အလယ္ - ေအာက္ ဗ်ည္း ထပ္ပုံစံ
(Subscript) အတြက္ ◡ ဒီေသကၤတကို သုံးပါတယ္။) တေရႅယ္ ကို အကၡရာဖလွယ္ရင္ tar◠ley လို႕ရပါတယ္။ သိႁႏၵင္ ကို
အကၡရာဖလွယ္ရင္ sin◡draṅ လို႕ရပါတယ္။

Note:
မွတ္ခ်က္

1. Burmese Romanization မွာ အိုသရအတြက္ ‘ui’ ကို သုံးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုစာတမ္းမွာေတာ့ မြန္စာလုံးေပါင္းပုံ
စနစ္အတိုင္း အယင္လာတဲ့ --ိ သရ i ကို ေနာက္မွလာတဲ့ --ု သရ u ရဲ႕ ေ႐ွ႕ထားၿပီး ‘iu’ ဆိုၿပီး သုံးထားပါတယ္။
2. စာလုံး ထပ္အေရးအသားအတြက္ အကၡရာဖလွယ္တဲ့ပုံစံကို ေ႐ွးေဟာင္းမြန္စာအေရးအသားေတြအတြက္ပဲ သုံး သင့္
ပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မြန္စာအေရးအသားအတြက္ အကၡရာဖလွယ္ရာမွာေတာ့ Pali Romanization အတိုင္းပဲ
ၾကားမွာ သေကၤတ တစ္ခုခု မခံဘဲ ဖလွယ္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ - Pāmok◡kha Chān (ပါေမာကၡဆာန္) အစား
Pāmokkha Chān (ပါေမာကၡဆာန္) လို႕ပဲ သုံးသင့္ပါတယ္။ ေခတ္သစ္မြန္စာအတြက္ အထူးသေကၤတေတြက မလို
အပ္ဘဲ အျမင္ကို ႐ႈပေ
္ ထြးေစပါတယ္။
3. ဒီစာတမ္း မွာ အသတ္သေကၤတ --္ ဆိုတာ အတြက္ အကၡရာဖလွယ္စရာ သေကၤတ တစ္ခုခု တင္ျပထားတာမ်ိဳး
မ႐ွိပါဘူး ။ ဒါေပမဲ့ လိုအပ္ပါတယ္။
4. ဇယား ၆ မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အို အစ အုႝ အဆုံး စကားလုံး ၁၃ လုံးကို သရေတြ၊ အထူးသျဖင့္ သရေပါင္းေတြလို႕
ယူဆထားပါတယ္။ --ံ က မသတ္ကို ကိုယ္စားမျပဳဘူး၊ --ီ က --ိမ္ ကို ကိုယ္စားမျပဳဘူး ၊ --ဲ က ယသတ္ကို ကိုယ္စား
မျပဳဘူး ၊ --ုႝ ကလည္း --ိုဝ္ ကို ကိုယ္စားမျပဳဘူး လို႕ ယူဆထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕အေနနဲ႕ တစ္ခုကိုဘဲ ေ႐ြးခ်ယ္ရမွာ
ပါ။ ဘုရင့္ေနာင္ ေဖာင္ဖ်က္နည္းကားေပါ့။

Thank you for your time! This is brought to you by http://www.dhoongjhaan.blogspot.com/ .

ကိုးကားထားသည့္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား ႏွင့္ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ား
References:

1. http://en.wikipedia.org/wiki/Romanization
2. ျမန္မာဘေလာ့ဂါ ညီလင္းဆက္ http://blog.nyilynnseck.com/ ရဲ႕ Quote ကို ကိုးကားထားပါတယ္။
3. မြန္ေက်ာက္စာလာ ေ႐ွးေဟာင္းမြန္စကားလုံး ဖြဲ႕စည္းပုံေတြအတြက္ “လိက္ပတ္မည္”ဘေလာ့(ဂ္) စာမ်က္ႏွာ
http://monmanuscript.blogspot.com/ ကို ကိုးကားပါတယ္။

ဆက္လက္ေလ့လာသင့္သည့္ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ား
For in depth study, follow the links mentioned below:

1. http://www.usamyanmar.net/Burma/Romanization/br.htm
2. http://www.usamyanmar.net/Myanmar/MiniDictionary/Nippon/NipponPronunciation.htm
3. http://books.google.co.th/books?id=kVW2-
gTd2PMC&pg=PA5&lpg=PA5&dq=Burmese+Romanization&source=bl&ots=oLdFl2J5VY&sig=IVEuLa
A9ALDsBy75Tecv0zca_10&hl=th&ei=4IO_SsTUCYye6gObz_Rq&sa=X&oi=book_result&ct=result&res
num=6#v=onepage&q=&f=false
4. http://www.evertype.com/standards/my/1167.html