You are on page 1of 76

Diksionario de Ladinokomunita

Diksionario de Djudeo-Espanyol a Inglez


por Orgun i Tinoco

a (prep.): at, to. Eg.:A todos los muevos abonados, abituál (adj.): usual, habitual. Eg.:Esta sonriendo
vos digo un grande "bienvenidos". kon su dulsor abitual.
a la fin: finally. Eg.:Despues de munchos anyos de abituár (v): accustom. Eg.:Kale abituar a los
lavoro, el reusho a la fin a inventar esta makina. mansevos ke avlen el Djudeo-Espanyol
a la fin: at the end. Eg.:Mete tu nombre a la fin de tu abokárse (v): to lean forward. Eg.:Se abokó para
letra. arrekojer piedras d'enbasho.
a la létra: to the letter, literally. Eg.:Eyas observavan aboltár (v): turn. Eg.:Yo ya abolti de mi viaje el
a la letra uno de los komandamientos. viernes pasado. Ya aboltates la kara, ya paso el
a las eskondídas: behind somebody's back (to do diya, la semana, el mez. (Neh.)
something). Eg.:Eya se engrandesio sin konoser abondánsa (f): abundance. Eg.:Uvo todo modo
djudios i se konvertio al kristianizmo, ma kontinuo, a las de frutas i zerzevates en abondansa!
eskondidas, a azer ayuno un diya al anyo porke se abondánte (adj.): abundant, plentiful. Eg.:Les
akodrava ke ansina uzavan en su kaza en Diya de auguro ke la mueva anyada les seya abondante de
Kipur. luz.
a partír de: beginning from. Eg.:Kursos de abondár (v): abound. Eg.:Las frutas abondavan.
Djudeo-espanyol a partir del 8 de noviembre. aborresér (v): detest, hate. Eg.:Todos los ke me
a pié, a pyé (lok. adv.): on foot. Eg.:Kaminando a pie aborresen aman la muerte.
komo 10 minutos. abrasár (v): embrace. Eg.:Las dos se abrasan i
abafádo / abafáda (adj.): stewed. Eg.:Mos plaze se meten a avlar.
komer el pishkado abafado porke es muy liviano. abráso (m): embrace, hug. Eg.:Mos arresivieron
abandonár (v): abandon. Eg.:Nunka no mos van kon bezos i abrasos.
abandonar. abrevár (v): water (animal), give a drink.
abasháda (f): downhill (to go). Eg.:Moravamos serka Eg.:Yaakov abrevó a las ovejas.
de la Kula una abashadika ke se yamava El Kal De Los abrigárse (v): take shelter, protect oneself, wrap
Frankos. oneself up. Eg.:Eyos no tyenen ni pan para komer
abasháda (f): cold, flu. Eg.:Estuve hazina kon una ni lugar para abrigarsen.
abashada muy fuerte. abrígo, avrígo (m): shelter, refuge. Eg.:Kada
abashamentádo (adj.): with cold. Eg.:Esto padre de famiya deve de asigurar un avrigo para
abashamentada. los suyos.
abashamiénto (m): cold, flu. Eg.:Esto kon un absolúto (adj.): absolute. Eg.:En la vida, todo es
abashamiento muy fuerte. relativo i no ay nada de absoluto.
abashár (v): take down, get down, lower. Eg.:No abudáho (m): dried salted fish roe. Eg.:
keriyamos abashar i suvir las eskaleras. abudáraho (m): dried salted fish roe. Eg.:
abásho (adv.): down, downwards, below. Eg.:Kale achákes de (m): because of. Eg.:Vino tadre
ser modesto i mirar mas abasho de si. Yamavan "los achakes de la luvia.
de abasho," "los negros," o "los ke danyan". achunkádo (adj.): crouched. Eg.:Se kedo dos
abastár (v): be sufficient, be enough. Eg.:De esta malas oras achunkado, no lo mirimos en la kara.
ropa ya abasta 4 metros: esta ancha. Ya abasta i sovra. adá (f): island. Eg.:En Estanbol, ivamos a la Ada
abastesér (v): provide. Eg.:Lavora de diya i de noche a pasar la enveranada.
para abasteser a su famiya. adelantár (v): advance, make progress.
abatído / abatída (adj.): depressed, distressed. Eg.:Estamos perkurando para mantener i adelantar
Eg.:Desdichada de mi ! Me fui del bet din abatida i muy la konosensya de esta lingua i de muesta ermoza
triste... erensya kultural...
abediguár (v): help, assist. Eg.:Abediguar famiyas, adelántre (adv.): forward, ahead. Eg.:Siempre ke
hazinos, guérfanos i bivdas. mos vaygamos para adelantre i nunka para atras.

Pajina 1
Diksionario de Ladinokomunita

además (adv.): besides, moreover. Eg.:Ademas vos afloshár (v): slacken, loosen. Eg.:Aflosharon la
kero rengrasiar por vuestras palavras de apresiasion. kuedra de la barka.
adío, adiyo (interj.): good-bye. Eg.:No tengo razon? afrisión, afriisyón (f): deprivation; persecution.
Ansina ke sea: Adiyo! Eg.:Grande fue la afrision de los djudios en Ayifto.
adjektívo (m).: adjective. Eg.:La verdad i la aftahá, avtahá (f): hope. Eg.:Meter la avtahá en
sinseridad son los dos adjektivos ke resumen mi el Dio.
boletin. afuéra, ahuéra, fuéra (adv.): out, outside.
adjénsia (f): agency. Eg.:Me fui a la adjensia de viaje Eg.:Keriya djugar afuera kon los ijikos de la kaleja.
para merkar un bilyeto de avion. agá (m): lord, master. Eg.:El aga le demando ke
adjilé (f): haste, hurry. Eg.:Todo lo ke se aze kon echo aze.
adjile, se aze negro. agóra (adv.): now. Eg.:Mos demando sovre el
adjuntár (v): join, unite. Eg.:Espero ke otros amigos orijen de Ladino, i komo lo eskrivimos i lo
de LK, se van adjuntar a este evenimiento emportante. pronunsiamos agora.
adjustár (v): add. Eg.:Mesklar bien, adjustar la tomat agradár a..., plazér a... (v): be pleasing to.
ke fue esprimida un poko para kitarle el kaldo. Eg.:Kreyo ke yo, le agrado solo a mi mama. Les
administrár (v): administer. Eg.:Teniya la plazgo a los elevos, sovre todo kuando termino la
responsabilidad de administrar el Reynado. klasa.
admirár (v): admire. Eg.:Todos estos esfuersos son agradár, plazér (v): like. Eg.:Me agradan los
de admirar. pimientones. A las kreaturas, les plaze la chikolata.
admirasión (f): admiration. Eg.:Tengo grande agradesér (v): be thankful. Eg.:Azer i no
admirasion por sus lavoros. agradeser, es amargo komo la fiel. (Neh.)
adolensyárse (v): fall ill; whine. Eg.:Puedo dizir ke agradesimiénto (m): gratitude. Eg.:...un
me adolensyo kuando amostran la gerra en la sentimiento sinsero de agradesimiento.
televizyon. água (f): water. Eg.:Ofriyan dulses kon una tavla
adolesénsia (f): adolescence. Eg.:Me izitesh aboltar de plata kon vazos de agua freska.
a mi adolesensia. aguzádo / aguzáda (adj.): sharp. Eg.:Para kortar
adovár (v): repair, mend, fix. Eg.:Bushka de azer esta ropa dura, prime una tijera bien aguzada.
adovar esta makina. aguzadór (m): sharpener. Eg.:
adréso (m): address. Eg.:Manda tu letra a su adreso. aguzár (v): sharpen. Eg.:Dame los kuchiyos para
aedádo / aedáda (adj.): old, aged. Eg.:La esklava aguzar.
seya de espanto, seya a kavza de la prometa aharientár (v): damage. Eg.:Lavorando muncho,
deskuvryo a Abdulhamid ke su maestra lo topava a el ahariento la makina.
muy aedado i enkapache de amor. aharientárse (v): get damaged. Eg.:La karga del
afalagár (v): console, comfort. Eg.:Afalagar kon kamion se ahariento.
palavras vanas. (Katalán) aharóva (f): carob. Eg.:Me akodro de arankar
aferrádo / aferráda (adj.): smitten. Eg.:Esta aferrado aharovas i chuparlas komo chupamelas!
kon la ija del vizino. aharvár (v): strike, beat. Eg.:Ken se aharva kon
aferrár (v): seize, hold in place. Eg.:Aferraron al sus manos ke no yore.
ladron. aínda, ayínda, daínda (adv.): yet, still. Eg.:Ya
aferrár abasháda: catch cold. Eg.:Uvo muncho aire i tomo muncho i dainda demanda.
aferri una abashada muy fuerte. áire, áyre (m): air, wind, draught. Eg.:Saldremos
afilú (adv.): though. Eg.:Una madre kere a su ijo afilu a tomar un poko de aire.
si es un bandido. (Neh.) ajektívo (m): adjective. Eg.:"Dezvelopado"
afitár (v): happen, occur. Eg.:Ayer afito una koza muy siempre se uzo komo ajektivo.
agradavle ajéno / ajéna (adj.+ m/f): stranger. Eg.:Los
afíto (m): happening, event; constipation. Eg.:Afito de ajenos azen mas ke los serkanos. (Neh.)
bilibiz. (Konstipasyon fuerte. Neh.) akademíya, akademía (f): academy. Eg.:Ay una
aflijár (v): afflict, distress, grieve. Eg.:Mi hazinura lo akademia relijioza Porat Yosef en Yerushalayim.
aflijo. akajú (m): mahogany. Eg.:En la biblioteka
aflijárse, tenér péna (v): grieve. Eg.:Se aflijo porke teniyan mobles de akaju.
peryo su echo. akásia, akásya (f): acacia. Eg.:Las flores de

Pajina 2
Diksionario de Ladinokomunita

akasia tienen una golor muy delikada. puedemos dizir ke es una koza mala; al kontrario, es
akavár (v): finish. Eg.:Akavimos de komer. una koza muy agradavle.
akél, akéya (adj.+ pron.): that. Eg.:En akel momento ála (f): wing. Eg.:La gayina tiene alas, ma no
me akodri lo ke diziya mi madre. Oye lo ke dize akel. bola.
akéyo (m+pron.): that. Eg.:Ansina pasavamos los alargár (v): lengthen, prolong, extend. Eg.:No
alhades en akeyos diyas ke no aviya televizion o video. kero alargar este sujeto. El Dio te alarge las vidas.
akí (adv.): here. Eg.:Ke bushkas por aki? alarmár (v): alarm. Eg.:No ay koza de alarmar.
aklarár (v): clear. Eg.:El Dio ke aklare los korasones. aláy (m): multitude. Eg.:Mos kedaron un alay de
akodrár (v): remember. Eg.:Vere agora si te vo azer kozas a estudiar.
akodrar de kozas alegres. alburníya (f): fried eggplant in tomato sauce.
akomodár (v): accommodate. Eg.:Estamos trokando Eg.:"alburniya" es una kumida de berendjena kon
la ora para akomodar a todos. karne.
akompanyár (v): accompany. Eg.:Kantaron kantikas alderredór (prep.): around. Eg.:Alderredor de mi
ermozas, akompanyadas kon gitara. kaza ay yervado.
akontesér (v): occur. Eg.:Ke akontesio? Le akontesio aldikéra, faldukéra (f): pocket. Eg.:Parás para la
una desgrasia. aldikera.
akordár (v): grant, concede. Eg.:Siertos privilejios de alégre (adj.): happy, glad. Eg.:Tu alegre i yo
minoridad fueron akordados en Lausanne. kontente.
akordárse (v): agree. Eg.:Las mujeres se akordaron alegría, alegríya (f): joy, happiness. Eg.:Sintir i
entre eyas para akseptarla. kantar kantikas - mos dio alegriya a los korasones!
akórdo (m): agreement. Eg.:De akordo! (D'akordo!) alemán, almán (m): German. Eg.:Su livro fue
akorrúto (adv.): often. Eg.:Pasa por aki akorruto. publikado i en aleman.
(Munchas vezes.) aleshár (v): move away. Eg.:Alesharon la boda.
akostumbrár (v): accustom. Eg.:La djente se alevantár (v): lift. Eg.:El Dio solo alevanta i
akostumbra a la moda de vestirse. arrebasha.
aksán, aksénto (m): accent. Eg.:Avlavan el Turko alevantárse (v): get up. Eg.:Se alevantaron los
kon un aksan de Espanyol. pipinos a harvar al bahchevan.
aksantuar: accentuate, stress. Eg.: alfilár (m): pin. Eg.:Rekoje un alfilar i lo apunta
aksantuasion: accentuation. Eg.: sovre su vistido.
akseptár (v): accept. Eg.:No akseptamos mesajes en alfilár (v): string (beads, etc.). Eg.:
otras linguas. alfinéte: pin. Eg.:Teniya alfinetes espesiales kon
aksidénte (m): accident. Eg.:Tuve un aksidente de kavesas de diferente kolores.
oto. álgo (pron.): something. Eg.:Algo akontesio?
aksión (f): action. Eg.:Mos eskrivyo en protestando la algodón (m): cotton. Eg.:Mi madre aprontava
aksion del governo en Miami. kada tadre las mechas de algodon.
aktividád (f): activity. Eg.:El lavora anchamente en algúja, agúja (f): needle. Eg.:El farmasisto
munchas aktividades. echava algujas a los hazinos.
aktívo / aktíva (adj.): active. Eg.:Es un miembro algún (adj.: someone, something. Eg.:Si viene
aktivo de muestra komunita. algun prove, dale a komer.
ákto (m): act. Eg.:No es solamente un akto de algúno (pron.): someone, some, any. Eg.:Alguno
bienfezensya ma tambien un akto de piedad. vino?
aktór (m): actor. Eg.:Keremos topar aktores ke alhád (m): Sunday. Eg.:Shabat por la tadre es
puedan avlar esta lingua. Noche de Alhad.
aktrísa (f): actress. Eg.:Es una aktrisa formidavle. alícha (f): fish, very small. Eg.:Alichas fritas son
aktuál (adj.): actual. Eg.:Esto bushkando muy savrozas.
enformasion sovre la situasion aktual del ladino. alimentár (v): feed. Eg.:Uzavamos maiz para
akumplído / akumplída (adj.): gifted, accomplished. alimentar a las gayinas.
Eg.:Mario Levi es un otor muy akumplido. aliménto (m): food. Eg.:Ayi venden alimentos
al (a el) (prep.): at, to. Eg.:Kere amostrar su mujer al turkos o gregos.
mundo entero. alimpiár, alimpyár (v): clean. Eg.:Las mujeres
al kontrário (adv.): on the contrary. Eg.:No alimpiavan i deshavan arelumbrando.

Pajina 3
Diksionario de Ladinokomunita

alishtereádo (adj.): accustomed. Eg.:Uno mas kontra los ke me ekspulsaron.


alishtereado ke mi, me grito "Ayde". amaríyo / amaríya (adj.): yellow. Eg.:Se le izo la
alishtereár (v): accustom. Eg.:Mozotros ya mos kara amariya de verguensa.
aviamos alishtereado a esto. amatár (v): turn off. Eg.:Amata la lampa.
alkansár (v): reach. Eg.:Nada no se alkansa sin amatór (m): amateur. Eg.:Lo esto dando a un
sudar. grupo de amatores del Ladino.
alkidé (m): sugar candy. Eg.:Mavlacha era komo los ambasadór (m): ambassador. Eg.:Estava
bonbones de alkide shekeri. envitado el ambasador kon la mujer.
alkilár (v): rent, rent out. Eg.:Los tres estudiantes ambezár (v): learn. Eg.:Ambeza el arte i metelo
alkilaron un chiko apartamento. aparte. (Neh.)
alkól (m): alcohol. Eg.:Uzavan un reshó ke se ambezárse (v): get accustomed, learn. Eg.:El
asendiya kon alkol i metiyan a buyir el kaviko de la ombre deve ambezarse a lo bueno i a lo negro.
demanyana. (Neh.) Ambezate a favlar (kon korteziya). (Neh.)
alkúnya (f): surname. Eg.:Lo bushkaron kon el ambiérto, fambrénto (adj.): hungry. Eg.:El arto
nombre i la alkunya. no kreye al ambierto.
álma (f): soul, spirit. Eg.:Ke su alma repoze en paz. ámbre, fámbre (f): hunger. Eg.:Ken tiene ambre
Lo kero komo mi alma. El ojo ve, la alma dezea. no mira por guzano.
almáda (f): pillow. Eg.:Enriva l'almada aviya un livro amén (m): amen. Eg.:Vida larga i salud buena ke
de tefila. tenga, amen. Por un amen ke no kede.
almán, alemán (m): German. Eg.:Turistos kon amerikána, merkána (f): Calico, cotton cloth.
pasaporto alman no nesesitan viza. Eg.:Ize dodje ridas de amerikana para el bebe.
almário, almáryo (m): cupboard. Eg.:Guadravan los amígo / amíga (n+adj.): friend. Eg.:Amigo viejo
platos en el almaryo. no se aze enemigo.
almastigá (f): mastic. Eg.:Almastiga es la rechina de amijorár (v): improve. Eg.:
un arvole. amijorarse: improve, recover. Eg.:
almenára (f): chandelier. Eg.:Kuando me kazi, las amistád (f): friendship. Eg.:Las diferensias de
almenaras se trokaron i se uzava la de kandelas. enteres yelan la amistad. (Neh.)
alméndra (f): almond. Eg.:El Dio da almendras al ke amistózo, amistóza (adj.): friendly. Eg.:El puevlo
no tyene muelas. (Prov.) Cubano es un puevlo muy, muy amistozo.
almodróte (m): eggplant or courgette soufflé. Eg.:El ámo (m): master, proprietor. Eg.:
almodrote es una gratinada de berendjena asada, kon amofádo, amufádo (adj.): mouldy. Eg.:Pan
guevo, azete, masa en mojo, i kezo, al orno. amofado
alsafran: saffron. Eg.: amokárse (v): blow one's nose. Eg.:A Djoha le
álto / álta (adj.): tall. Eg.:Ke tengas mazal alto i ke disheron ke se amoke, se kito la nariz.
korras de reushita a reushita. amór (m): love. Eg.:Mas vale pan kon amor ke
aluénga (f): tongue. Eg.:Kon las aluengas kolgando gayina kon dolor (Neh.)
por afuera, lo miran al grego sin kreer... amostrár (v): show. Eg.:El vendedor amostra la
áma, ma (konj.): but. Eg.:Ya tengo kaji 90 anyos, ropa al kliente.
ama me siento dayinda mansevika. ananás (m): pineapple. Eg.:(Ananas, no maiz)
amán (interj.): pity, pardon, help. Eg.:Aman, por ande fermentada en agua de pilonsio.
fuyir de sus manos! Aman, ke se eskape este mal diya! áncho / áncha (adj.): wide. Eg.:Tiene mano
amanesér (v): dawn. Eg.:Kuando mas eskura está la ancha (es jenerozo).
nochada, mas presto amanese. (Neh.) áncho / áncha (adj.): free from care. Eg.:
amánte (m/f): lover. Eg.:Despues de bien saludarsen, anchór (f): width. Eg.:La kamareta tiene 3 metros
los dos amantes se desparten. de anchor.
amanyána (adv.): tomorrow. Eg.:De aki mos vamos a anchúa, anchúya (f): anchovy. Eg.:Dizen (por
Amsterdam amanyana. reir) ke ay 300 maneras de gizar la anchua.
amárgo / amárga (adj.): bitter. Eg.:El kafe sin asukar anchúra (f): comfort, affluence. Eg.:Biven kon
es amargo. Ken englute amargo, no eskupe dulse. anchura.
(Prov.) anchúsa, enchúsa (f): spinach baked with egg
amargúra (f): bitterness. Eg.:No guadri amargura and cheese. Eg.:Teniyamos ornos para azer las

Pajina 4
Diksionario de Ladinokomunita

tapas o enchusas. anvelóp, envelóp (f): envelope. Eg.:Lo mete en


ánda (f): stretcher. Eg.:Despues del aksidente, lo una anvelop i se lo manda al Dio por la posta!
yevaron kon una anda. anyáda (f): year. Eg.:Anyada (al lugar de anyo)
ánde, ónde (adv.): where, where to. Eg.:Ande lo se uza para auguros, kon el adjektivo "buena"
metes, ayí está. Onde komen dos, komen tres. despues. Esto kere dizir el periodo del anyo entero.
ándjak (adv): hardly; however. Eg.:Andjak, para el Eg.: Anyada dulse kon alegriya i sanedad para
Ladino tenemos varias solusyones del problem. todos.
ándjel (m): angel. Eg.:Es un andjel. ányo (m): year. Eg.:Mas vale sien anyos de
ándjelo (m): angel. Eg.: galera, ke ir debasho de tierra. (Neh.)
anekdóta (f): joke, anecdote. Eg.:Mi mama siempre anyúdo (m): knot. Eg.:Mos burlamos ma siempre
kontava anekdotas. echamos un anyudo kuando pyedremos una koza!
anesteziko: anaesthetic. Eg.: aogár, afogár (v): drown, suffocate. Eg.:Le echó
anfitrión, anfitrióna (m/f): amphitryon, host. Eg.:La los dedos al garón i lo aogó.
famiya del CIDICSEF es ekselente anfitriona. aogárse, afogárse (v): drown o.s., suffocate.
animál (m): animal. Eg.:Komo la evolusyon de los Eg.:Se aoga en una kupa de agua.
animales... apanyár (v): seize. Eg.:Esta asentada en la siya,
animar: animate. Eg.: apanyando moshkas.
anís, aínito (m): aniseed. Eg.:El raki se aze kon aparejár, aprontár, (v): prepare. Eg.:Apareji un
anito. dulse de mansana ke se izo muy savrozo.
aniversário (m): birthday. Eg.:Oy es el aniversario aparente: apparent. Eg.:
del diya ke merkimos muestra kaza. apareser: appear. Eg.:
aníyo (m): ring. Eg.:Le regalo un aniyo de oro. apartado / a: remote, isolated. Eg.:
ankéta (f): poll. Eg.:Me parese ke vos va interesar apartar: separate. Eg.:
esta anketa ke izo Klara Perahya en Istanbul entre 805 apárte (adv.): apart, aside. Eg.:Kuando se kazo,
personas. biviya kon sus parientes; agora se salio aparte. Me
anóche (adv.): last night. Eg.:No me akodro lo ke puedes eskrivir aparte si keres.
komi anoche. apénas (adv): scarcely, hardly. Eg.:Apenas
ansí (adv.): so. Eg.:Komo el sol aklara la tinievla, ansi aboltas la kara, ya se izo tadre.
el estudyo aklara a la inyorensa. (Neh.) apenas ke: as soon as. Eg.:
ansiklopédia (f): encyclopaedia. Eg.:De apersevérse (v): notice, become aware. Eg.:No
ansiklopedias a diksionarios, siempre emplean el me apersevi ke deshi la yave en kaza.
nombre Ladino. apoyár (v): prop against, support. Eg.:Esto
ansína (adv.): so. Eg.:Ansina topimos el mundo, dispuesto a meter mano, a apoyar i kolavorar.
ansina lo vamos a deshar. apoyárse (v): rest on. Eg.:Me apoyi a la meza
antepasádos (m): forefathers. Eg.:Mis avuelos i para no kayer.
antepasados vinieron de Sefarad. apóyo (m): support. Eg.:A lo menos tendremos
ántes (prep.): before. Eg.:Me demandates la alkunya su apoyo moral.
ke teniya antes de kazarme. apozar: lay down. Eg.:
antikitá (f): antiquity. Eg.:Sokrate akel vertuozo aprender: learn. Eg.:
ombre de la antikita... aprendizaje: apprenticeship. Eg.:
antíko / antíka (adj.: antique. Eg.:Este kal es antiko apresiár, apresyár (v): appreciated. Eg.:Sovre
(500 anios). todo los mansevos empesan a apresyar i ambezar
antisemitízmo (m): anti-semitism. Eg.:Es otra forma la lingua.
de antisemitizmo. apresurarse: hurry. Eg.:
antiyér (adv.): day before yesterday. Eg.:Antiyer me apretar: tighten, squeeze. Eg.:
estava muriendo de la dolor. aproksimativamente: approximately. Eg.:
antójos (m/p): spectacles. Eg.:Es flako i alto, tiene aprontár (v): prepare. Eg.:Se aprontava todo de
antojos. viernes para el Shabat .
anunsiár (v): announce, proclaim. Eg.:Tengo el apropiado: appropriate. Eg.:
plazer de anunsiarvos ke ya salyo el livro de kurso de aprovár (v): try. Eg.:Aprova de ambezarte el
Ladino . Ladino.

Pajina 5
Diksionario de Ladinokomunita

arabá (f): carriage, car. Eg.:Un tiempo tomavamos arrogar: pray. Eg.:
"karosas" (araba/payton). arrondjár (v): push, expel, shove. Eg.:
arabo: Arab. Eg.: arroz: rice. Eg.:
aránya (f): spider. Eg.:Le entró una aranya al meoyo. arrozar: water, irrigate. Eg.:
araparse: shave. Eg.: arrufiar: water, sprinkle. Eg.:
arar: plough. Eg.: arrufyar: irrigate. Eg.:
arár (v): plough. Eg.: arrugar: wrinkle. Eg.:
arar la mar: split open. Eg.: artikolo: article. Eg.:
arba: eve, day before. Eg.: arto / a: full, fed up. Eg.:
archivo: archives. Eg.: arvolé, arvól (m): tree. Eg.:Arvol sin solombra
ardor: ardour. Eg.: (persona egoista).
ariénto, adyéntro (adv.): in. Eg.:Ay ladron ariento de as, ázo (m): ace. Eg.:Era un as en su echo.
la kaza. asaltar: assault. Eg.:
arina: flour. Eg.: asegurar: secure; insure. Eg.:
arko: arc. Eg.: asemejante: similar. Eg.:
arma: arm. Eg.: asender: light, ignite. Eg.:
armada: army. Eg.: asentador: seat. Eg.:
arraskárse (v): scratch. Eg.:Kada uno se arraska asentarse: sit. Eg.:
onde le kome. asér ke (adv.): whereas. Eg.:Dizen ke es muy
arraviádo / arraviáda (adj.): on bad terms, cross. riko, aser ke yo se ke pedrio toda su fortuna al
Eg.:Esta arraviado kon mi. djugo.
arraviárse (v): be crossed. Eg.:Para ke no se aserkar: bring near. Eg.:
arravye, este ultimo mesaje suyo lo estamos pasando. aserkarse: approach, come near. Eg.:
arrazgar: tear. Eg.: ashugár (m): trousseau. Eg.:Ashugar i kontado
arrebashamiento: scorn. Eg.: te puedo dar, la buena ventura vátela a bushkar.
arregalar: make a present of. Eg.: (Neh.)
arreglamiento: arrangement, settlement. Eg.: así: so, thus. Eg.:Azme este plazer, asi tengas
arreglar: arrangement, settlement. Eg.: todo bueno, asi bivas munchos anyos. Asi biva yo
arrekojer, rekojer: collect. Eg.: ke te dishe la vedra.
arrelumbrar, asender: illuminate. Eg.: asigun: according to. Eg.:
arrelumbrar, briyar: sparkle, shine. Eg.: asistir: assist. Eg.:
arremangarse: roll up one's sleeves. Eg.: asolombrar: cast a shadow on. Eg.:
arrematar: finish off. Eg.: asparago: asparagus. Eg.:
arrepentimiento: repentance. Eg.: aspekto: aspect. Eg.:
arrepentirse, esvachearse: give up. Eg.: asperár: wait. Eg.:Asperame aki una orika.
arrepintirse: repent. Eg.: asperar, esperar: wait, hope. Eg.:
arrepushar, arrondjar: push, shove. Eg.: aspirin: aspirin. Eg.:
arresentarse: moderate oneself, temper down. Eg.: ásta (prep.): till, until, up to. Eg.:De Salonik asta
arrestar: arrest, stop. Eg.: Atena ay kinyentos kilometros.
arretarse, kedarse: stop. Eg.: astronomiko/a: astronomical. Eg.:
arreventár (v): burst, crush, smash. Eg.:Me se astronoto / a: astronaut. Eg.:
arrevento la fiel. Me espanti bueno. asukar: sugar. Eg.:
arrevés (adv.): upside down. Eg.:Me se fue el bokado atagantár, atagentár (v): annoy, bore. Eg.:
arreves. atakanár (v): arrange, put in order. Eg.:Rachel
arrimár, apoyár (v): lean, support. Eg.:Arrima este me lo atakano todo.
espejo a la pared. atakanárse (v): dress up. Eg.:-Bueno, me vistire i
arrimárse (v): lean, come close to. Eg.:Ken en buen me atakanare, i salimos a kaminar.
arvole se arrima, buena solombra lo kuvija. (Neh.) atakar: attack. Eg.:
arríva (adv.): up, on the top, upstairs. Eg.:Metyó todo atamiento: attachment. Eg.:
de arriva abasho. atansión, atansyón, atensión: attention, civility.
arrivar: arrive. Eg.: Eg.:Meldi el artikolo kon grande atansion i alegriya.

Pajina 6
Diksionario de Ladinokomunita

atar: tie. Eg.: avríl (m): April. Eg.:


atarse: get attached. Eg.: avrir: open. Eg.:
atomiko/a: atomic. Eg.: avuelo, avuela: grandfather, grandmother. Eg.:
atrás: back, backwards, behind. Eg.:Ni palavra ni avyána (f): hazelnut. Eg.:
pyedrada no tornan atras (Neh.) avyertura: opening. Eg.:
atrazar: retard. Eg.: aya: there. Eg.:
atrazar: be slow (clock). Eg.: áyde: come on. Eg.:Ayde no tenemos tiempo.
atrazarse: retard, back up. Eg.: ayegar: reach, arrive. Eg.:
atrivírse, tenér koráje (v): dare. Eg.: - No, tia, aki no ayer: yesterday. Eg.:
mos atrivimos a komer karne de vaka. ayi: there, just there. Eg.:
atudrido / a: thoughtless. Eg.: aynara: evil eye. Eg.:
aturvar: disturb. Eg.: ayre: air, wind, draught. Eg.:
aumár, afumár (v): smoke, cure. Eg.:Merkaron ayúda (f): help, assistance, aid. Eg.:Todo se va
peshkados afumados. enderechar kon ayuda del Dio.
aumentár, augmentár (v): increase, augment. Eg.:El ayúda (f): enema. Eg.:El doktor le rekomendo
número de mesajes aumenta dramátikamente. una ayuda.
aunar: unite. Eg.: ayudár (v): help. Eg.:Ayudáte i el Dio te ayudará.
aunke: although, though. Eg.:Te lo vo a dar aunke no (Prov.)
lo mereskas. ayúdo (m): help, assistance. Eg.:Para el
autór, otór (m): author. Eg.:El Sr. Nahum es el otor mentirozo, un sarnudo es un ayudo. (Neh.)
de un muy buen livro, sovre los djudios de Izmir azer: do. Eg.:
autoridád (f): authority. Eg.:Eya es una autoridad en azer luvya: rain. Eg.:
djudeo-espanyol. azer pasar el tiempo: entertain. Eg.:
áva fréska (f): broad beans, fava beans. Eg.: azer pena: pain. Eg.:
áva, avíka (f): dry beans. Eg.: azer portreto: portray. Eg.:
avagar: slowly. Eg.: azer regalo: make a present of. Eg.:
avansar: advance. Eg.: azer shakaruka: make flirtatious remark. Eg.:
avansar, adelantar: be fast (clock). Eg.: azete: oil. Eg.:
avantaje: advantage. Eg.: azlahá (f): success, abundance. Eg.:Azlaha ke te
avenida: avenue. Eg.: meta el Dio.
avenír (m): future. Eg.:El ofisio de mano no tiene mas azno: donkey. Eg.:
avenir. bagaje: luggage. Eg.:
aver: have. Eg.: bahshísh, bakshísh (m): tip, gratuity. Eg.:Un
averdadear: make evident. Eg.: "bahshish" bueno al garson ya abastava para esto.
avertír (v): advise, warn. Eg.:Es para avertirvos ke bakal: grocer. Eg.:
vos mando este e-mail. bakanyádo (m): cod fish. Eg.:
avion: plane, airplane. Eg.: bála (f): ball, bullet, bale. Eg.:Los ijikos djugavan
avizo: news. Eg.: en la kaye kon la bala.
ávla: speeh, language, dialect. Eg.:En la avla de balkón (m): balcony. Eg.:La aviya visto arimada
Rodes, no entran munchos biervos en fransez. en el balkon de la kula.
avladéro: babbling, chattering. Eg.:Todo lo ke disho, bálsa (f): puddle. Eg.:Uvo muncha luvya: La kaye
no tiene dinguna valor: es todo avladero. esta yena de balsas de agua.
avlánte: speaker. Eg.:Ay dainda tantos amantes i banana: banana. Eg.:
avlantes de muestra lingua... banda de kuero: strap. Eg.:
avlar: speak. Eg.: bandiera: banner, flag. Eg.:
avokato: lawyer. Eg.: banka: bank. Eg.:
avramilá (f): green plum. Eg.:El biervo avramila viene bar: bar. Eg.:Kada tadre se va al bar para tomar
de "Avram-mila", del komentario de la biblia ke konta ke un aperitivo
despues de su brit-mila, Avram Avinu se asento baragán, barragán (m): brave, robust.
debasho de un arvolé, el kual era arvolé de zirguela! Eg.:Shimshón, personaje bibliko, fue un famozo
avril: April. Eg.: barragan.

Pajina 7
Diksionario de Ladinokomunita

baraná (f): uproar, racket, tumult. Eg.:"Ijika, no agas biervo, palavra: word. Eg.:
barana ke esta durmiendo tu padre". biftek: steak. Eg.:
barato: cheap. Eg.: bilbíl, bulbúl (m): nightingale. Eg.:"Los bilbilikos
barbaro: barbarian. Eg.: kantan..."
barbúnya (f): red mullet fish. Eg.: bilibíz (m): roasted chick pea. Eg.:
barbúnya fasúlya (f): beans (fresh butterbeans). Eg.: bilieto, bilyeto: ticket. Eg.:
bárka (m): boat (small). Eg.:En enverano, en las islas bira: beer. Eg.:
de Estanbol, ivamos a nadar kon barkas. bírra, íra (f): great anger, fury. Eg.:Le suvyo la
barka motorizada: motorboat. Eg.: birra.
bárko (m): boat, small. Eg.:Mansevikos pasavan en bisikleta: bicycle. Eg.:
los barkos por el bodre de la mar. biskucháda (f): Zwieback. Eg.:
barrir: sweep. Eg.: bivir: live. Eg.:
basheza: baseness. Eg.: bízba, bézba (f): wasp, bee. Eg.:Va avlando la
basho: low, mean. Eg.: mizma koza: Bizba detras de la oreja.
basketbol: basketball. Eg.: blanko/a: white. Eg.:
bastánte: enough, quite. Eg.:Lavorava muncho, ma blankúcho (m): albino. Eg.:"BLANKUCHO" era
no ganava bastante. akeya kreatura/persona ke nasiya kon los kaveyos i
bastár, abastár (v): be enough, be sufficient. los parparos blankos.
Eg.:Basta mi nombre, ke me yamo Abravanel. blondo/a: blond. Eg.:
batalia: battle. Eg.: blu: blue. Eg.:
batalyon: battalion. Eg.: boda: wedding, marriage. Eg.:
báva (f): spittle. Eg.:Ya me kayo las bavas de ver bodre: edge. Eg.:
este diksionario maraviyozo. bodrum: basement. Eg.:
bavajada: trifle, gibberish. Eg.:Lo ke dize no es ni bógo, bogchá (m/f): bundle. Eg.:El bogo era
verdad ni realidad, esta avlando bavajadas. Al lugar de para meter la ropa limpia para ir al "hamam".
azer una koza serioza se esta okupando de bavajadas bohór / bohóra: first-born. Eg.:Al bohor de kada
bayát (adj.): stale, old, rancid. Eg.:Kon pan bayat se generasion se va la yave.
aze "Revanadas de Parida". bóka: mouth. Eg.:Se kito el pan de la boka para
bayladór / bayladéra (m/f): dancer, ballet-dancer. mantener a sus ermanos.
Eg.:Los bayladores de Irlanda mos plazieron muncho. bokál (m): bottle. Eg.:Se podia meter esta
baylar: dance. Eg.: alzeyte en un bokal (una redoma) para
bayle: dance. Eg.: transportarla a la keyla.
baza: basis. Eg.: bolar: fly. Eg.:
bazár (m): bazaar, market, souk. Eg.:El martes, era bolsa de mujer: bag, purse. Eg.:
diya de bazar en Milas. bolsa, sako: pouch. Eg.:
bendizír, bendezír (v): bless. Eg.:Por lo ke estamos, bonéte (m): bonnet. Eg.:Este mundo en un
bendigamos. bonete, ken lo kita i ken lo mete. (Neh.)
benyarse: bathe. Eg.: bonora: happiness, luck, good fortune. Eg.:
benzin: petrol, gasoline. Eg.: bora: gust. Eg.:
beraha, bendision: benediction. Eg.:Salud i Beraha borracho/a: drunk. Eg.:
se le aga todo lo ke komio. Bosfor: Bosphorus. Eg.:
bet din: rabbinical tribunal. Eg.:Este pleto lo travo al bostan: market garden. Eg.:
bet din. botíka, butíka (f): shop. Eg.:Me trusho dulsurias
bever: drink. Eg.: de la butika de Haci Bekir de Estambol.
bezar: kiss. Eg.: bovedad: silliness. Eg.:
bézo: kiss. Eg.:Munchos bezos a todos i asperemos bovo, torpe: silly, stupid. Eg.:
ke en serka mos eskrivan aki... boy (m): size, heght, dimensions. Eg.:Lo ke no
Bíblia, Bíblya: Bible. Eg.:Meldo la "Biblia de Ferrara" tiene de boy, tiene de negregura. (Neh.)
en Ladino. bóyo (m): savoury flaky pastry. Eg.:
bien: well. Eg.: bóyo de ráyo (m): cheese cookies. Eg.:
bienfezensia: charity. Eg.: boz (f): voice. Eg.:No se le siente la boz.

Pajina 8
Diksionario de Ladinokomunita

bragas: breeches. Eg.: chapín (m): shoe. Eg.:Mi madre ke vino de la


braso: arm. Eg.: Bulgariya los yamava Chapines(kalsados).
brávo (interj.): bravo. Eg.:Bravo, i grasias por tus chapteár, chafteár (v): clash; knock. Eg.:Las
komentarios. ventanas estavan chafteando del aire.
brávo, bráva (adj.): brave. Eg.:Admiro estos bravos chapteár, chafteár (v): bump into. Eg.:Dos
djurnalistos. personas se chafteyaron.
bravura: bravery. Eg.: chark (m): wheel, gear. Eg.:Arrodear el chark.
bráza (f): live charcoal. Eg.:Mos esta kemando komo chark, chárke (m): wheel. Eg.:La bisikleta tiene
braza. dos charkes.
brig ...: brig. Eg.: charúka (f): slipper, mule. Eg.:En sus pyes no
brodar: embroider. Eg.: yevavan ke un par de charukas.
broshúra (f): brochure, pamphlet. Eg.:La broshura de chay: tea. Eg.:
la ANL me vino ayer. chicolata: chocolate. Eg.:
bruido: noise. Eg.: chikéz (f): childhood. Eg.:En mi chikez en Izmir,
bruído, ruído (m): noise. Eg.:Baraná: Yo lo oyi Turkiya, las preparasyones para Los Muadim
empleado komo sinonimo de bruido. (Roshana i Kipur) empesavan a lo menos de un
bruma, duman: mist, fog. Eg.: mez de antes.
brumozo: misty, foggy. Eg.: chiklet: chewing-gum. Eg.:
brusko / bruska (adj): brusque; dark. Eg.:La chiko / a: small. Eg.:
kamareta era tan bruska i yelada ke me espantava de chiní (m): plate. Eg.:En la meza aviya chinis de
entrar ayi sola. fruta seka.
buchúk (m): twin. Eg.:Mos nasieron buchukes. chobán (m): shepherd. Eg.:Este choban giyava
bueno: good, OK. Eg.: mas de dozyentos karneros.
bulisa, mujer de kaza: landlady, housewife. Eg.: chuflar: whistle. Eg.:
burakito de alguja: needle-hole. Eg.: chufléte (m): whistle. Eg.:El chiko mos unflo la
buráko (m): hole. Eg.:Avia un burako en la pared. kavesa kon el chuflete ke le merko su padre.
burlarse de...: mock. Eg.: chupéta (f): sucker for baby, titina. Eg.:Dale la
buró (m): office. Eg.: Kada demanyana, se va al buró. chupeta al bebe, ke no yore.
bushkár (v): search. Eg.:Ke bushkas por estas dado: dice. Eg.:
partes? daínda, déynda (adv): still. Eg.:
bushkida: search. Eg.: dalkávo (adj.): last, the last one. Eg.:Parese ke
búto: goal. Eg.:Muestro buto prinsipal es de promover el mundo troko en los dalkavo 50 anyos. Estuvo
el uzo del Ladino. bien enteresante el dalkavo paragrafo ke eskrivites.
buyir: boil. Eg.: dányo (m): damage, harm. Eg.:No sale danyo de
buz (m): ice. Eg.:No entiendo komo kitash la komida akavidarse.
yelada buz i la metesh en el orno. dar: give. Eg.:
buzaná (f): ice-box, very cold place. Eg.:En izmir, dar haber, informar: inform. Eg.:
kuando keremos dizir ke una koza o el tiempo esta muy dar razon: concede. Eg.:
yelado, dizimos "esta buzaná"! dar uti: iron. Eg.:
buziéra, buzyéra (f): refrigerator. Eg.:Kero bever data: date. Eg.:
limonata yelada de la buzyera. dáta: date. Eg.:Un buen merkader paga su bono
byervo, palavra: word. Eg.: a su data.
büro: office, study. Eg.: de (prep.): of. Eg.:De oy endelantre... Este livro
chadir: umbrella. Eg.: es de mi ermano.
chaketon: slap. Eg.: de ande: where. Eg.:
chanaka: pot. Eg.: de banka: financial. Eg.:
chanáka de sateiít (f): satellite dish. Eg.:Agora de fruta: fruit (tree). Eg.:
tenemos television kon chanaka de satelit. de komer: comestible. Eg.:
chanta de ombre: briefcase. Eg.: de muévo: again. Eg.:I yo respondi de muevo, i
chapéo, chapéyo (m): hat. Eg.:Kada uno saluda kon dishe ke mas no vo eskrivir.
el chapeo ke tiene. (Neh.) de vez en kuando: from time to time. Eg.:

Pajina 9
Diksionario de Ladinokomunita

debasho: under, underneath. Eg.: "BISKOCHOS".


debáte (m): debate. Eg.: desgrasia: misfortune. Eg.:
dechidir: decide. Eg.: deshar: leave, abandon. Eg.:
dechidirse: decide. Eg.: desidar: decide. Eg.:
dechizión, dechizyón (f): decision. Eg.:Miller, para desiémbre, disiémbre (m): December. Eg.:Vo ir
ser dramaturgo, tomo la dechizion de seguir sus otra vez en el mez de Disiembre.
estudios. desinar: sketch. Eg.:
dedikarse: dedicate oneself. Eg.: desizión, desizyón (f): decision. Eg.:Esperamos
dedo: finger. Eg.: ke vash a respektar muestra desizyon, i deshar la
defender: defend, protect, forbid. Eg.: lengua de LK asigun esta.
defenderse: defend oneself. Eg.: deskansar: rest. Eg.:
defile: fashion show. Eg.: deskarádo / deskaráda: shameless. Eg.:El
defunkto / a: deceased. Eg.: deskarado, no se averguenso.
degustar: taste (wine). Eg.: deskonfiensa: mistrust. Eg.:
deké: why. Eg.:No se deke en vezes el mizmo mesaj deskorajar: discourage. Eg.:
sale dos vezes. deskripsion: description. Eg.:
dekor: scenery, set. Eg.: deskrivir: describe. Eg.:
dekreto: edict, decree. Eg.: deskudiado / a: careless. Eg.:
delantál (m): apron. Eg.:Mama i delantal ke tapan deskudio: carelessness. Eg.:
muncho mal. deskuvijár, deskuvrír (v): uncover. Eg.:El bebe
delantre: in front. Eg.: se deskuvijava en durmiendo.
delegar: delegate. Eg.: deskuvrír (v): discover. Eg.:Moise Rahmani mos
delisiózo, delisióza (adj.): delicious. Eg.:Munchos aze deskuvrir su estorya, su vida de kada diya.
frutos delisiozos i salutaryos por ofreser. desmazaládo / desmazaláda (adj.): misfortunate,
demánda: question, request. Eg.:Tuvimos munchas unlucky. Eg.:Desmazalado de mi!
demandas de ayudar en la gramatika de ladino. desmodrádo (adj.): incongruous. Eg.:El yevava
demandár (v): request, ask. Eg.:Vites al ombre, un vestido desmodrado.
demanda por el nombre. (Neh.) desordenado/a: disorderly. Eg.:
demanyana: morning. Eg.: desparesér (v): disappear. Eg.:Yo no kreo ke
demaziado: too much. Eg.: muestra lingua va despareser.
demokrasia: democracy. Eg.: despues: after, later. Eg.:
demostrar: demonstrate. Eg.: despues, atras: behind, after. Eg.:
dempues: after. Eg.: desrepozo: ailment. Eg.:
depender: depend. Eg.: destakaménto (m): detachment. Eg.:El Governo
derecha: right. Eg.: Otomano mando un destakamento (müfreze) de
derécho (m): right, straight. Eg.:Kada uno tiene el soldados para onorar la seremonia.
derecho de eskrivir i avlar kome kere. destakár (v): detach, detail. Eg.:
derritír (v): melt. Eg.:Se aziya kon plomo derritido. destino: destiny. Eg.:
Mos derritimos en pies fina ke venites. destruir: destroy. Eg.:
derrokar: knock down. Eg.: detalio, detalyo: detail. Eg.:
desbafár, esbafár (v): relieve oneself. Eg.:No tengo detálios, detályos (m): details. Eg.:Vos vo
kon ken desbafar. eskrivir detalyos kuando tengo un poko de tyempo.
desde: since. Eg.: detener: stop, hold back. Eg.:
desdenio: disdain. Eg.: detrás: behind. Eg.:Kaminavan uno detras del
desdichádo, desdicháda (adj.): unhappy, unlucky. otro.
Eg.:Al desdichado no le kamina el kavayo, dize ke es detras, despues: posterior, subsequent. Eg.:
ojo malo. (Neh.) dévda (f): debt. Eg.:Ken apromete, en devda se
desén (m): design. Eg.:Vos rogo de no meter ni mete. (Neh.)
aneksos, ni desenes en los mesajes. devér (v): owe. Eg.:Paga a ken deves, saves lo
desendiénte (m/f): descendant. Eg.:Para mi, un ke tienes (Neh.)
desendiente de Estambullis, la palavra es dever, mision: task, duty. Eg.:

Pajina 10
Diksionario de Ladinokomunita

devista, pishin: immediately, at once. Eg.: direktor de un koro de kantar i de musika.


devorar: devour. Eg.: diríto (m): right. Eg.:No tenemos dirito de dizir a
déyo / déya (m/f): piece (kuantos deyos? = how dingunos "no es djusto lo ke dizish vozotros".
many?). Eg.:Dizen ke se deve tener siempre dos disko: disk. Eg.:
deyos en la meza. diskulpar: excuse, exonerate. Eg.:
dezeo: wish, desire. Eg.: diskusion: discussion, argument. Eg.:
dezesperarse: despair. Eg.: diskutir: discuss, argue. Eg.:
dezeyar: wish. Eg.: dispozar: make use of. Eg.:
dezierto: desert. Eg.: distinguir: distinguish. Eg.:
dezír, dizír (v): say. Eg.:No es kon dezirlo solo. distraido / a: absent-minded. Eg.:
dezorden, konfuzion: disorder, confusion. Eg.: diverso: diverse. Eg.:
dezvelopar: develop. Eg.: divertirse: have a good time. Eg.:
dia entero: all day. Eg.: diya / dia: day. Eg.:No era posible komer tanto
dia, diya: day. Eg.: dulse en un diya.
dialékto: dialect. Eg.:Es orijinaryo de Sarayevo, i diz: knee. Eg.:
tiene el dialekto de los djudios. dizír, dezír (v): say. Eg.:No son kozas ke se
diaspora: diaspora. Eg.: dizen.
diavlo: devil. Eg.: djaketa: jacket. Eg.:
dícha: saying. Eg.:Todas las dichas ke te akodrates djárro (m), djárra (f): jug. Eg.:Trusho un djarro
son las mismas ke i yo me akodro... de agua.
dícha: good luck. Eg.:Ke negra tuvimos la dicha! djenero: gender. Eg.:
(Neh.) djenero, klase: type, class. Eg.:
diente: tooth. Eg.: djenitores: parents. Eg.:
dientisto / a: dentist. Eg.: djente: people. Eg.:Apretad mano solo delas
diéz, dyéz (adj. num.): ten. Eg.:Un bivo ke te mate i djentes buenas i vertuozas.
diez bovos ke no te abediguen. djesto: gesture. Eg.:
diezén, dyezén (adj.): tenth. Eg.:El Dyezen Kongreso djibeladjuz: shrew. Eg.:
de Estudios Djudeo-espanyoles... djóven, djovína (m/f): young, young man. Eg.:Se
diferensia: difference, disparity. Eg.: arebivieron los dezeos de los djovenes de estudiar
diferénte: different, un like. Eg.:Teniyan unos kuantos para saver.
biervos diferentes ke solo eyos uzavan. djoya: jewel. Eg.:
difikultad: difficulty. Eg.: djoyero: jeweler. Eg.:
difísil: difficult. Eg.:Es una koza muy difisil a dar a djudaísmo: judaism. Eg.:El es una de las figuras
entender. mas veneradas del djudaismo.
difuzar: diffuse. Eg.: djudéo-espanyól (m): judeo-spanish. Eg.:
difuzyon: diffusion. Eg.: djudio / a: Jew. Eg.:
diksionário, diksionáryo: dictionary. Eg.:Ayer merki djuéves, djugéves (m): Thursday. Eg.:Me
un diksionario inglez-ladino, ladino-inglez. akodro ke kada lunes i djugeves moz ivamoz al
dinero: money. Eg.: BAZAR .
dingún, ningún (adj.): no, none. Eg.:Ningun ijo de djugar: play. Eg.:
djudio se tope en este sar. djugete: toy. Eg.:
dingúno, ningúno (Pron.): nobody. Eg.:Ninguno da djulio: July. Eg.:
lo ke no tiene. djuntos: joined, together. Eg.:
dinyidad: dignity. Eg.: djurar: swear, take an oath. Eg.:
Dio: God. Eg.: djústo: just, right, fair. Eg.:Pagan djustos por
diplomado/a: bachelor (degree). Eg.: pekadores. (Neh.)
direksion, adreso: direction, address. Eg.: djuzgo (m): judgement; trial. Eg.:Samuel Hassid
direksion, volante: steering-wheel. Eg.: dezvelopara el tema "El djuzgo de Max Merten
direktamente: directly. Eg.: enfrente de los Espejos".
direkto / a: direct. Eg.: djuzgo / djuzga (m/f): judge. Eg.:Se trata de un
direktór: director, manager. Eg.:Su padre era el djuzgo ke estava avlando todo el tiempo kontra los

Pajina 11
Diksionario de Ladinokomunita

djidios. efasár (v): erase, rub out. Eg.:Yo perkuri, i


doblar: double, fold up. Eg.: finalmente lo efasi los de esta letra.
dobro: good , nice. Eg.:Eya es una mujer dobra. (Un eféto, efékto (m): effect. Eg.:Una ovra kompleta
adjektivo d'orijina slava) kon aranjamientos orkestrales i efektos teatrales...
dóbro / dóbra (adj.): good, nice. Eg.:Eya es una eglenearse: have a good time. Eg.:
mujer dobra. egoisto/a: selfish. Eg.:
dodje: twelve. Eg.: egzaltado / a: exultant. Eg.:
doktor: doctor. Eg.: egzamen: examination. Eg.:
dokuménto (m): document, certificate. Eg.:Meldar egzaminar: examine. Eg.:
dokumentos en solitreo no es muy fasil, no es kolay. egzekutir: execute. Eg.:
dokumento ofisial: official document. Eg.: egzempio: example. Eg.:
dolar: dollar. Eg.: egzemplar: exemplary. Eg.:
dolio: mourning. Eg.: egzersis: exercise. Eg.:
dolór (f): pain, ache. Eg.:Muncha miel da dolor de egziliar: exile. Eg.:
tripa. egzistir: exist. Eg.:
domestiko / a, de kaza: domestic. Eg.: ekilibrar: balance. Eg.:
dominasion: dominion, power. Eg.: ekonomizar: save. Eg.:
dondurmá (f): ice cream. Eg.:Mos keriya ekselente: excellent. Eg.:
enkomendar una dondurma (yelada) famoza de Cesme eksepsion: exception. Eg.:
. ekseptado: except. Eg.:
dos: two. Eg.: ekskuza: excuse. Eg.:
dospues: after, later. Eg.: eksperimentar: experiment. Eg.:
dozientos: two hundred. Eg.: eksplikar, dar a entender: explain. Eg.:
dróga (f): drug, medicine. Eg.:La droga ya le izo eksplikasion: explanation. Eg.:
efekto. eksplorar: explore. Eg.:
dubio: doubt. Eg.: eksplozar: explode. Eg.:
dublar: double, fold up. Eg.: eksplozar: burst. Eg.:
dulse: sweet. Eg.: eksplozion: explosion. Eg.:
dunke, alora: therefore. Eg.: ekspozar: expose. Eg.:
durante: during. Eg.: ekspozision: exposition. Eg.:
durasion: duration. Eg.: ekspresar: express. Eg.:
duréra (f): constipation. Eg.:Mal por durera, peor por ekspresión (f): expression. Eg.:
shushunera. (Prov.) (Neh.) ekspulsion: ezpulsion, ejection. Eg.:
durmir: sleep. Eg.: ekstendér (v): extend. Eg.:Es una famiya
duro / a: hard. Eg.: ekstendida de todos los Sefaradim del mundo.
e: and. Eg.:Estudios de lingua e istoria... el: the. Eg.:
ebreo: Hebrew. Eg.: el de despues: next, near. Eg.:
écha: accomplished action. Eg.:Le van a pagar segun el mez ke viene: next month. Eg.:
sus echas. el save: you know better. Eg.:
echar: throw. Eg.: elegante: neat, stylish. Eg.:
echar: hurl. Eg.: eleksion: election. Eg.:
echar chiyo: howl. Eg.: elektrisita: electricity. Eg.:
echar kon fuersa: hurl. Eg.: elektronika: electronics. Eg.:
echar tino, azer atansion: pay attention. Eg.: elevo/a: student, pupil. Eg.:
echarse: lie down. Eg.: elijir: elect. Eg.:
echarse anyudo: knot oneself. Eg.: embargo: embargo. Eg.:
echizo: spell. Eg.: embarkasion kon vela: sail boat. Eg.:
echo: work. Eg.: embasadór, embashadór (m): ambassador. Eg.:
edad: age. Eg.: embiar: send. Eg.:
editar: edit. Eg.: embidia: envy, jealousy. Eg.:
editoriál (m): editorial. Eg.: embolvérse (v): become absorbed. Eg.:Se

Pajina 12
Diksionario de Ladinokomunita

embolvió en meldando este livro. endevína (f): riddle. Eg.:Los chikos djugavan a la
embreneár (v): delight, charm. Eg.:Atyo, esto esta de endevina.
embrenear! endevinár (v): guess. Eg.:Si endevinas lo ke
embreneárse (v): be delighted. Eg.:Vijitimos una tengo en la aldikera, te do un razimo.
guerta yena de flores i mos se embreneó la alma. endevíno / endevína (m/f): fortune-teller.
embrolio: imbroglio, tangle. Eg.: Eg.:Aviya uno nombrado Jak Namer, el endevino.
emision: emission. Eg.: endjuntos: together, at the same time. Eg.:
empedir: stop, prevent. Eg.: endriva, sovre: on, on top, about. Eg.:
empesar: begin. Eg.: enéro: January. Eg.:Entre los dias 4 asta 9 de
empesijo: beginning. Eg.: enero me vo topar en "Kings Point".
empiegado / a: employee. Eg.: enfasyar: bore. Eg.:
emportánsa, importánsa (f): importance. Eg.:No enfin: finally. Eg.:
olvidaremos la emportansa de las palavras. enfinkár (v): stick something pointed.
emportánte, importánte (adj.): important, significant. Eg.:Enfinkarse por las tiralanyas.
Eg.:El internet es muy importante para mantener bivo el enfirmeria: infirmary. Eg.:
ladino. enfirmo / a: invalid. Eg.:
emportár (v): matter. Eg.:No emporta. No m'emporta. enformatika: computer science. Eg.:
Ke t'emporta? enfrente: across. Eg.:
empórto (m): amount, value, cost. Eg.:Paga el enfrente de: opposite to. Eg.:
emporto de la fatura. engodrar: fatten. Eg.:
emposivle: impossible. Eg.: engrandeser: grow. Eg.:
emprestádo / emprestáda (adj.): borrowed. enjendrar: beget, breed. Eg.:
Eg.:Kuando uno merka una gazeta, deve darla enkantado / enkantada (adj.): astonished.
emprestada. Eg.:Me kedi enkantada de ver tanta djente ke
emprestár (v): lend, loan. Eg.:Si el emprestar era respondieron por esta palavra(topach - sevivon).
bueno, empresteriya el Rey a su mujer. (Neh.) enkasháda (f): swindle. Eg.:Ya está enkashada
empréstimo (m): loan. Eg.:Le dio un emprestimo. grande.
emprimadór (m): printer. Eg.:Ivan Fidorof fue el enkashár (v): insert. Eg.:Para ke no veya su
primer emprimador. madre ke estava meldando akel livro, lo enkasho
emprimár, imprimár (v): print. Eg.:El tiene un livro de aryentro del baul.
ley ke fue imprimado en Izmir . enkashár (v): screw (colloq.). Eg.:Le vendió el
empriméro (adv.): at first. Eg.:Emprimero, ¡SHANA livro viejo a tripio de presio. Se la enkasho fino.
TOVA U METUKA!! ANYADA BUENA I DULSE ! Kualo enklinar: incline. Eg.:
ke aga emprimero? enkolgar: hang. Eg.:
en: in, into, upon, at, by. Eg.:Bivo muy leshos , en el enkomendansa: commandment. Eg.:
kampo. enkomendar: recommend, place an order. Eg.:
en medio: in the middle, obvious. Eg.: enkontrar: find, meet. Eg.:
en mizmo tiempo: at a time. Eg.: enkontrarse: find, meet. Eg.:
en prezensia: before. Eg.: enkontro: meeting. Eg.:
en primero, empesijo: beginning. Eg.: enkorajar: encourage. Eg.:
en raporto a: in respect to. Eg.: enkorajar: urge on, encourage. Eg.:
en supito: suddenly. Eg.: enlokesér (v): madden, drive mad. Eg.:El bruido
en vista, pishin: at once. Eg.: de los ijikos me enlokesen.
enchikeser: reduce. Eg.: enmofesído (adj.): mouldy. Eg.:Kazas
endagóra (adv.): just now, a bit ago. Eg.:Endagora enmofesidas kon kamaretas aleskuras.
abolti de Quiberon ande pasi unos 10 diyas . enriva, sovre: on, on top, about. Eg.:
endécha (f): lament, elegy. Eg.:Era titolado ensenyar: teach. Eg.:
"Endechas sefardies (romances y coplas)" en un enshaguár (v): rinse, wash. Eg.:Enshaguate la
manuskrito... Endechas de Tish'a BeAv. boka!
enderechár (v): put right, straighten. Eg.:Arvole tuerto enshémplo: example. Eg.:Aki te mando unos
nunka se enderecha. kuantos enshemplos del fenomeno linguistiko.

Pajina 13
Diksionario de Ladinokomunita

ensíma: above, over, on top. Eg.:Pasa el fregon por ovedeser todo lo ke la ermuera le ordenava.
ensima el moble. eroe: hero. Eg.:
ensupito: suddenly. Eg.: esforsarse: strain, exert oneself. Eg.:
ensuziar: dirty. Eg.: esforso: effort. Eg.:
entendér (v): understand. Eg.:Poko avlar i muncho esfuégro / esfuégra (m/f): father / mother-in-law.
entender! Eg.:Entre la esfuegra i la ermuera deshan la kaza
enteramente: entirely. Eg.: sin barrir. (Neh.)
enterés, enteréso (m): interest. Eg.:Es el enteres ke esfuenyo: sleep. Eg.:
lo giya. eskaldar: scald, stew. Eg.:
enteresánte, interesánte (adj): interesting. Eg.:Los eskalera: staircase. Eg.:
artikolos ke meldamos en Ladinokomunita son uno mas eskalon: step, grade. Eg.:
enteresante del otro. eskalonar: spread out at intervals. Eg.:
enteresar: interest. Eg.: eskapar: finish. Eg.:
enteresarse: take interest. Eg.: eskarinyárse (v): long for, miss. Eg.:Ya se
entero: whole. Eg.: eskarinyo de mi i kere bolar i verme.
enteromper: interrupt. Eg.: eskarinyo: longing, nostalgia. Eg.:
enterramiento: burial, funeral. Eg.: eskarvár (v): dig, ransack. Eg.:
enterrar: bury. Eg.: esklamar: exclaim. Eg.:
enterrarse: be buried. Eg.: eskojer: choose. Eg.:
entision: intention. Eg.: eskola: school. Eg.:
entónses, estónses: then, at that time. Eg.:Estonses eskonderse: hide. Eg.:
i agora no! (Todo lo bueno kedo en el pasado!) (Neh.) eskondido/a: hidden. Eg.:
entornado/a: surrounded. Eg.: eskrita: letter, written document. Eg.:
entornar: surround, encircle. Eg.: eskríto: writing, document. Eg.:Lo tengo todo por
entórno (m): environment. Eg.:Es bueno tener karas eskrito.
de riza en el entorno. eskritor / eskritora (m/f): writer. Eg.:
entrada: entrance. Eg.: eskritór / eskritóra (m/f): writer. Eg.:
entrafikado, komplikado: intricate. Eg.: eskritúra (f): writing, script, handwriting. Eg.:Mi
entrar: enter. Eg.: mama teniya una eskritura muy buena.
entre: between, among. Eg.: eskrivir: write. Eg.:
entregar: deliver. Eg.: eskuchár (v): listen. Eg.:Ken no eskucha a la
entremientes: meanwhile. Eg.: madre, escucha a la mala madrasta. (Neh.)
entreprisa: enterprise. Eg.: eskudo: shield. Eg.:El eskudo es una arma
entuziasmo: enthusiasm. Eg.: defensiva ke se yevava al braso siedro. El padre
enventar: invent. Eg.: izo de eskudo kon su kuerpo a la kriatura, durante
enverano: summer. Eg.: el atako. (Kere dizir ke lo defendio kon su kuerpo).
envitar: invite. Eg.: El Eskudo de David (Magen David) es el simbolo
enyegar: deny. Eg.: del puevlo djudio. El "eskudo" era en pasado
epóka: epoch, period, time. Eg.:Saves de ke epoka tambien una moneda portugeza.
era esta kantika? eskupir: spit. Eg.:
éra (epóka): era, age. Eg.:Esto todo se paso en la eskuridad: darkness. Eg.:
era Romana. eskuro: dark. Eg.:
erensia: inheritance. Eg.: eskuzar: excuse. Eg.:
ergueler: hurt. Eg.: esmeralda: emerald. Eg.:
ermana: sister. Eg.: espada: sword. Eg.:
ermano: brother. Eg.: espalda: back. Eg.:
ermozo / a: beautiful. Eg.:Teniya dos ijas, espander: stick out. Eg.:
mansevikas i muy ermozikas. espandido / a, ancho: extensive. Eg.:
ermozúra: beauty, loveliness. Eg.:Es una prova de la espandir: extend. Eg.:
ermozura i de la rikeza de muestra kultura. espandirse, echarse: lie down. Eg.:
ermuéra, nuéra (f): daughter-in-law. Eg.:Bushkava a espantar: frighten. Eg.:

Pajina 14
Diksionario de Ladinokomunita

espantarse: be frightened. Eg.: estropiarse: get damaged. Eg.:


espantavle: fearsome. Eg.: estudiante, elevo: student. Eg.:
espanto: fear, fright, terror. Eg.: estudiar: study. Eg.:
espantozo: coward. Eg.: estúdio: study. Eg.:El mas importante es el
espanyol: Spanish. Eg.: estudio del Gershom Scholem.
espartir (distribuir): distribute, share out. Eg.: estupendo / a: stupendous. Eg.:
espasio: space. Eg.: etaj, apartamento: apartment. Eg.:
espedir: despatch. Eg.: étang ?: pond. Eg.:
espejo: mirror. Eg.: Ets., etsétera: etc., et caetera, and so on. Eg.:El
espektador: spectator. Eg.: espanyol, fransez, italiano, ets. son linguas latinas.
espektakolo: spectacle. Eg.: Evropa: Europe. Eg.:
espekular: speculate. Eg.: éya: she, her. Eg.:Eya era la mas chika de 19
esperansa: hope. Eg.: kriaturas!
esperar: hope. Eg.: éyos / éyas (pron.): they, them. Eg.:No ay nada
espertar: wake. Eg.: de esperar de eyos.
espertarse: awaken. Eg.: Ezmirna: Smyrna. Eg.:
espesial: special. Eg.: fácha, faz, kára: face. Eg.:Lo ke tienes de dizir,
espesialménte: especially. Eg.:Por mozotros dimelo en facha.
espesialmente, esto era i es muy importante. fada: fairy. Eg.:
espierto / a: awake, smart. Eg.: fadado/a: fated. Eg.:
espor: sport. Eg.: fakto: fact. Eg.:
espozorio: engagement. Eg.: falitar: be ruined, be bankrupt. Eg.:
ésta: this (fem.). Eg.:Entre estas i estas, ya se izo de falta: fault, error. Eg.:
noche. fama: fame. Eg.:
estableser: establish. Eg.: familial, familyal: family (adj.). Eg.:
estado: state. Eg.: familiar, familyar: familiar. Eg.:
estampa: stamp. Eg.: famíya (f): family. Eg.:Por seguro ke semos
estampar: stamp. Eg.: todos una famiya .
Estanbol: Istanbul. Eg.: famozo/a: famous. Eg.:
estar desrepozado: feel uncomfortable. Eg.: fantastiko/a: fantastic. Eg.:
estar repozado: feel comfortable. Eg.: fantazía, fantezíya (f): fantasy. Eg.:Solo fueron
estar seguro: be certain. Eg.: fantazias.
estasion de benzin: gas station. Eg.: farmasiya: pharmacy. Eg.:
este: east. Eg.: fásha (f): nappy, diaper. Eg.:De la fasha asta la
este / esta: this. Eg.: mortaja, no te vas a azer benadam!
estimádo: esteemed. Eg.:Estimados Amigos de LK. fashadúra (f): baby clothes. Eg.:En la kortadura
estimár: esteem. Eg.:Devemos de estimarmos de la fashadura, se echava bombones blankos.
orozos !! fashisto/a: fascist. Eg.:
ésto: this (masc.). Eg.:En esto vamos a kedar? fásil, koláy (adj.: easy. Eg.:Ke se les aga mas
Avlaremos de otra koza. fasil i ke syerva a todos.
estomago: stomach. Eg.: fastidiozo / a: annoying. Eg.:
estória, istória, estórya: story, history. Eg.:El fatigado/a: tired. Eg.:
profesor mos avlava de la istoria de los sefaradim. fatigar: tire. Eg.:
estórias, istórias, estóryas: gossip. Eg.:No me favlár (v): speak. Eg.:Mi abuela favlava el
kontes estoryas de mil i una noche. Djudeo-Espanyol.
estragalákya (f): roasted chick pea, white. Eg.: favor: favour. Eg.:
estranyo: strange. Eg.: fazer: do, make. Eg.:
estrécho / estrécha (adj.): narrow. Eg.:Tuvimos oras fedér (v): stink, reek; irritate. Eg.:De la kavesa
estrechas. fyede el peshkado.
estreya: star. Eg.: federasion: federation. Eg.:
estridia: oyster. Eg.: fedór (m), fedorína (f): stench, stink; arrogance.

Pajina 15
Diksionario de Ladinokomunita

Eg.:Está yeno de fedor. Beraha era alto i muy flako, teniya un antojo sovre la
feliche: happy. Eg.: nariz.
felisida: happiness, felicity. Eg.: flama: flame. Eg.:
felisitasion: congratulation. Eg.: flecha: arrow. Eg.:
feo/a: ugly. Eg.: fljónes (m): fresh black-eyed beans. Eg.:
ferida: injury, wound. Eg.: flor: flower. Eg.:
ferido/a: hurt. Eg.: floristo/a: florist. Eg.:
ferír (v): hurt, injure. Eg.:Tantos muertos i feridos! flosho/a: limp. Eg.:
Komo es pozivle esto? flota: fleet. Eg.:
feúzya, fiúzia, feguza (f): trust, faith. Eg.:Tener folklór: folklore. Eg.:Azen esforsos para no
feuzya en el Dio, no en fijo de ombre. (Neh.) abandonar el folklor i la lingua de los avuelos.
fey: faith, belief. Eg.:No tener ni ley, ni fey, ni profeta. fondasion: foundation. Eg.:
(Neh.) fondo: bottom, background. Eg.:
fiádo (adj.): on trust. Eg.:El fiado es dos vezes fonksion: function. Eg.:
pagado. fonksionar: function. Eg.:
fiárse (v): rely, trust. Eg.:Te puedes fiar en eya. forma: form, shape. Eg.:
fidél (adj.): faithful, loyal. Eg.:Kero ser fidel a la lingua formar: form, shape. Eg.:
ke me ambezi de kriatura. forsar: impose. Eg.:
fidéos (m): vermicelli. Eg.: fortúna (f): fortune, luck. Eg.:La fortuna es por
fiérro, fyérro (m): iron. Eg.:Ijo de kriar, fierro de ken la perkura. (Neh.)
mashkar. fotó (f): photo. Eg.:
fiesta: feast. Eg.: fotografia: photo. Eg.:
fiestar: feast. Eg.: fotolyo: armchair. Eg.:
figura: face, shape. Eg.: fotolyo (en teatro): orchestra seat. Eg.:
fíjo / fija (m/f): boy, son / girl, daughter. Eg.:Si no frágua (f): building, construction. Eg.:La fragua
fago lo ke estó diziendo, no so fijo de mi padre (Neh.) mueva es komo un otel.
fiksár (v): fix, fasten, secure. Eg.:Devemos desidar i fraguár (v): to build, to construct. Eg.:Sintyendo
fiksar un program. sus konsejos, el soverano izo fraguar la KIZ
fíkso / fíksa (adj.: fixed. Eg.:La gramatika tiene reglas KULESI.
fiksas para el uzo de las palavras. fránko, fránka: frank, open, Frankish. Eg.:El
filmo: film, movie. Eg.: lavoro era simple, ma lo izo kon hadras de franko.
filozofia: philosophy. Eg.: (Neh.)
fin (la): end. Eg.: fransez: French. Eg.:
fin de semana: week-end. Eg.: fraza: sentence, phrase. Eg.:
fin, asta: till. Eg.: fregar: scrub, wash, rub. Eg.:
final: final, end. Eg.: freír, friyír (v): fry. Eg.:Puedes friyir endjuntos
finalmente: finally. Eg.: unos pimientonikos para darle mas savor.
findján, fildján, fidján (m): cup. Eg.:Ni le esta freno: brake. Eg.:
deshando bever sigundo findjan. frente: forehead. Eg.:
fíno (kolokyal) (prep.): till, until, up to. Eg.:Me asenti fresko/a: fresh. Eg.:
para meldarlo del empesijo fino la fin. frijidér (m): refrigerator. Eg.:Lo metiya en un
fíno / fína (adj.): fine, delicate. Eg.:La mancha kaye bokal i lo metiya en el frijider.
en el panyo mas fino. frío, fríyo (m): cold. Eg.:No me faze ni friyo ni
fírma (f): signature. Eg.:Un buen komersante onora kalor.
su firma. frontiera: frontier. Eg.:
firmár (v): sign. Eg.:No vos olvidesh de firmar i azer fruchiguár (v): produce, multiply.
firmar la petisyon de Salonik. Eg.:Fruchiguaremos en la tierra.
fishugar: molest. Eg.: fruta: fruit. Eg.:
físta (konj.): till, until, up till. Eg.:Ya lo saven fista las frutero: fruit seller. Eg.:
pyedras de la kaye. frutiera: fruit bowl. Eg.:
fláko / fláka (adj.): thin, weak, feeble. Eg.:El Doktor fruto del pino: pine-cone. Eg.:

Pajina 16
Diksionario de Ladinokomunita

fuégo, huégo (m): fire. Eg.:Ay muncha kalor, el sol gramátika. (Neh.)
esta fuego! (Neh.) Flama sin fuego no ay. gramer: grammar. Eg.:
fuérsa, huérsa: force, strength. Eg.:Kerer bien por grande: big. Eg.:
fuersa no ay. (Neh.) grándes: the great, the elder. Eg.:Kantikas
fuerte: strong. Eg.: espanyolas ke mos deshavan tresalidos a grandes i
fuerte (kreatura): naughty. Eg.: chikos...
funesto / a: unfortunate. Eg.: grasia: grace. Eg.:
fúrcha (f): brush. Eg.:Los tapetes de embasho, los grasias: thanks. Eg.:1) Munchas grasyas. 2) Mil
lavavan kon furchas i agua. grasyas al Dyo. 3) No tuvo pena a entrar grasyas al
furtúna (f): storm. Eg.:Ay furtuna en la mar. dezorden ke reynava entre los moradores. 4) Mos
fusta: skirt. Eg.: akodramos solo lo bueno i grasyas ke es ansina."
futbol: football. Eg.: grave: grave, serious. Eg.:
futúro: future. Eg.:Rogamos ke en el futuro mos grégo / gréga (m+f): Greek. Eg.:Se eskondieron
eskrivas en Ladino. en kazas de amigos gregos durante el tiempo de la
fuyir: run away, escape. Eg.: gerra.
fuzil, tufenk: shotgun. Eg.: gritar: roar, bellow. Eg.:
galécha (f): clog. Eg.:Yevavamos galechas en el grito: yell, scream, shout. Eg.:
banyo. grizo / a: grey. Eg.:
gamba: prawn. Eg.: groseríya (f): coarseness, rudeness. Eg.:
gána (f): desire. Eg.:Ya le vino la gana de kuzir. grúpo (m): group. Eg.: Tenemos un grupo ke
ganeden: paradise, Garden of Eden. Eg.: yamomos 'Los Pregoneros' (The Storytellers).
garganta: neck. Eg.: guadrar: hide, keep. Eg.:
garon: throat. Eg.: Guay!, Ay! (interj.): Alas!, Oh!. Eg.:Guay de mi!
garson - a: waiter - waitress. Eg.: Guay de la madre ke me parió! Ay! ke no ay! Ke si
gato: cat. Eg.: de lo ke no ay aviya, Ay! no aviya!
gayá (peshkado) (f): forkbeard fish. Eg.:Los djudios guérko (m): Satan, devil. Eg.:"Ande se arrapa el
de Estanbol gizan la gaya kon avramilas. guerko" es un lugar muy leshos.
gayardiya: gracefulness. Eg.: guerta: small garden. Eg.:
gayina: hen. Eg.: guertalano/a: gardener. Eg.:
gayinero: henhouse. Eg.: guésmo (m): smell. Eg.:Las rompiyamos para
gayo: cock. Eg.: goler el guesmo del pino.
gazeta: newspaper. Eg.: gueso: bone. Eg.:
gazoza: aerated water. Eg.: guevo: egg. Eg.:
gerra: war. Eg.: gustár: please, be pleasing. Eg.:Me va gustar
giador - a: guide. Eg.: muncho si un miembro los konose i me puede dar
ginnam: hell. Eg.: su adreso.
gitara: guitar. Eg.: gustárse: rejoice. Eg.:Mos gustimos de ver ke
givír, gevír (m): lord, master. Eg.:Vido a la ija del merkaron una kaza muy ermoza.
gevir i se namoro de eya. gusto: pleasure, taste. Eg.:
gizár (v): cook. Eg.:El se lo giza, el se lo kome. guzano: worm. Eg.:
godro/a: fat. Eg.: habér: news, information. Eg.:Ke haber? - Todo
godrura, gudrura: fatness, fat. Eg.: bueno.
goler: smell. Eg.: hadrárse (v): jostle, flounder about. Eg.:Para
golor: smell, scent. Eg.: byen no puede, para mal se hadra. (Neh.)
gómo (m): filling. Eg.:Se inche de gomo de kezo, hádras (f/pl): pretentious, affected manners,.
guevo i pan mojado. I todo esto al orno.... Eg.:Kualo son estas hadras, ke se kreye fulanika...
governo: government. Eg.: hadrózo / hadróza (adj.): affected, pretentious.
gozár (v): enjoy. Eg.:Gozaremos de todo lo bueno de Eg.:No le plazyo akeya ijika porke era muy
este mundo. hadroza.
grado: grade. Eg.: haftoná (f): thrashing. Eg.:Kuando avlo mentiras,
gramátika: grammer. Eg.:Mas vale la prátika ke la el padre lo mato de haftona.

Pajina 17
Diksionario de Ladinokomunita

hahám: rabbi, expert. Eg.:Kada uno es haham en su imprimir por los problemas del sistema Oneline.
ofisio. (Neh.) imprudensia: imprudence. Eg.:
halís (adj.): pure, genuine. Eg.:Es halis miel de bizba. inchir: fill, stuff. Eg.:
hamál, hammál (m): porter, carrier. Eg.:Yama un indechizo / a: undecided. Eg.:
hamal, ke te yeve la validja fin al vapor. indemas: besides, moreover. Eg.:
hamburger: hamburger. Eg.: indiána (f): turkey. Eg.:Mizmo en Rodes
haminádo (guevo) (adj.): hard-boiled (egg). Eg.:Un diziyamos "indiana" por el inglez (turkey).
dezayuno grande, kon boyos, burekas, guevos indiáno (m): turkey. Eg.:En New York--diziyamos
haminados, fritadas i frutas. "indiano" para "turkey" tambien, komo en la kaza
handrájo (m): rag. Eg.:La ijika jdugava kon una kukla de Matilda...
de handrajo. indisio: clue. Eg.:
haragán, haragana / paresozo, paresoza (m/f / adj): industrial: industrial. Eg.:
idle, lazy. Eg.:En mi chikes, ero un poko haragana. infasio: boredom. Eg.:
haryénto (adj.): worm-eaten, rotten. Eg.: inferno: hell. Eg.:?
hatir: favour. Eg.: influensa: influence. Eg.:
havér (haverím): partner (partners). Eg.:El ganar i el informar: inform. Eg.:
pedrer son haverim. informasion: information. Eg.:
hazán: officiating rabbi. Eg.:Mas vale el hazan ke infrastruktura: infrastructure. Eg.:
todo el kal. (Neh.) inisial - a: initial. Eg.:
hazino / a: ill, sick. Eg.:El konosiya todos los hazinos i inisiar: initiate. Eg.:
dava konsejos. inkieto / a: restless, worried. Eg.:
hazinura: illness, sickness. Eg.: inkizision: inquisition, inquiry. Eg.:Los ke fuiyan
hohómbro (m): cucumber. Eg.: de la Inkizision se aresentaron en munchas partes
i (konj.): and. Eg.:1) El Sultan i El Haham 2) Marido i del mundo.
mujer" inklinár (v): incline, stoop. Eg.:
idea: idea. Eg.: inkluir: include. Eg.:
idióma (m): idiom. Eg.: inkluzo: included. Eg.:
igo: fig. Eg.: inkonvenivle: inconvenient. Eg.:
igual: equal, same. Eg.: inosente: innocent. Eg.:
ija: girl, daughter. Eg.: inseguridad: insecurity. Eg.:
ijo / ija (m/f): boy, son / girl, daughter. Eg.:son ijos de insidente: incident. Eg.:
dos ermanos institúto: institute. Eg.:En el "Instituto Cervantes"
íjos (m/pl): children. Eg.:Todos somos ijos de las de Estanbol, ay kursos para los sefaradim.
Mitzvot. instrumento de lokomosion: vehicle. Eg.:
iluzion: illusion. Eg.: intelijente: intelligent. Eg.:
imaje: image. Eg.: intensifikar: intensify. Eg.:
imajinar: imagine. Eg.: intestino: intestine, gut. Eg.:
imediatamente: immediately. Eg.: intimidad: intimacy. Eg.:
imenso / a: immense. Eg.: introduksion: introduction. Eg.:
imitar: imitate. Eg.: introduzir: introduce. Eg.:
impasiente: impatient. Eg.: intrumiento de kaza: electrical home appliances.
impedimiento: impediment. Eg.: Eg.:
impedir: stop, prevent. Eg.: investigador: investigator. Eg.:Yo so
imperador: emperor. Eg.: investigador de Ladino.
imperio: empire. Eg.: investigasion: investigation. Eg.:
importár (v): import. Eg.:Mi papa importava esensyas investir: invest. Eg.:
para azer kolonya. invitado / a: guest. Eg.:
imprimeríya, emprimeríya (f): printing-house. Eg.:Si invitar: invite. Eg.:
Selim save la imprimeriya, o komo se puede invitasion: invitation. Eg.:
enkomendar, ke mos eskriva. inyervozo / a: nervous. Eg.:
imprimír, emprimír (v): print. Eg.:No lo pudimos inyéto / inyéta (f/m): grandchild. Eg.:La dieron a

Pajina 18
Diksionario de Ladinokomunita

los inyetos ke la guadren en kashon. kam. de echar, dormitorio: bedroom, dormitory.


inyeve: snow. Eg.: Eg.:
ir: go, march; suit. Eg.: káma: bed, bedding. Eg.:La kama es una buena
ir a komprar/emplear: go shopping. Eg.: koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
ir de mal en peor: from bad to worse. Eg.: káma: bed, bedding. Eg.:La kama es una buena
íra, bírra (f): great anger, fury. Eg.:No eskrivas una koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
karta en un momento de ira. kamara: cabin. Eg.:
irse: go. Eg.: kamareta: room. Eg.:
ishalla: may God wish. Eg.: kamareta de estudio: study, private room. Eg.:
italiano / italiana (adj.): Italian. Eg.:El italiana kaminar: walk. Eg.:
tambien es una lingua latina. kamíno: road, way. Eg.:Ke tengan todos kaminos
ivrít: Hebrew. Eg.:Avlo en ivrit sovre la lingua i los de leche i miel i al vermos.
uzos. kamino prinsipal: main street, highway. Eg.:
ízla, ísla (f): island. Eg.:Lo tuve un mez en mi kaza en kamiza: shirt. Eg.:
la izla de Burgaz. kamizíya (f): piggy bank. Eg.:
japonezo / a: japanese. Eg.: kampána (f): bell. Eg.:A las ocho de la
jenerál, djenerál (adj.): general. Eg.:Va dar una vista demanyana, la kampana de la eglisya sona.
jeneral de la aktividad de Ladinokomunita. kampo, terreno: field. Eg.:
jenerálmente (adv.): generally. Eg.:Bivimos ayi una kanon: cannon. Eg.:
vida jeneralmente trankila. kansado/a: tired. Eg.:
jenerasion: generation. Eg.:Se prestan kanserya: tiredness, fatigue. Eg.:
maraviyozamente a edukar a las muevas jenerasiones. kansérya (f): fatigue. Eg.:Estó muerta de
Jenero: January. Eg.: kanserya.
jenerozo/a: generous. Eg.: kantador / dera: singer. Eg.:
jeraniom: geranium. Eg.: kantar: sing. Eg.:
júnio: June. Eg.:Van a tener (EL DIA DE DJOHA) el kantaro: pitcher. Eg.:
20 de Junio. kánte: singing, popular song. Eg.:Sintimos
jurnal: newspaper. Eg.: muchos kantes en djudeo-espanyol.
kácha (f): cover (of book, etc.). Eg.:La kacha del livro kantíka, kantíga (f): song. Eg.:Una de las
es un blu vibrante. kantikas ke kanto es una ke tengo sintido en Izmir.
kacharóla (f): pan - casserole. Eg.:El dip de la kánto: chant, song. Eg.:Estas palavras me sonan
kacharola ke este limpia. komo un kanto.
kada: every. Eg.: kanton: corner. Eg.:
káji, káje, kuáje (adv.): almost. Eg.:Mora kaji kanyamázo (m): rag, cloth. Eg.:Las metiya en un
enfrente de mi. kanyamazo limpio.
kal: synagogue. Eg.:Istanbullis: Vos keriya demandar kapachedad: capacity, ability. Eg.:
si "el Kal de los Frankos" egziste oy. kapachi: capable. Eg.:
kal (biva), (amatada): lime (quicklime), (slaked lime). kapachitad: capacity, ability. Eg.:
Eg.:Enkalaron la kaza kon kal blanka. kapo: chief, hothead. Eg.:
kalavasudo, kalvo: bald. Eg.: kára: cheek. Eg.:En kada kara tiene una kondja.
kaldo: gravy. Eg.: (Neh.)
kále: must. Eg.:Esto kale meterlo en un teatro kára: face, side. Eg.:El mal i el bien en la kara se
Sefaradi. ven. (Neh.) Kara de riza. Kosta los ojos de la kara.
kaleja: street. Eg.: karakter: character. Eg.:
kalem: pencil. Eg.: karar: quantity; decision. Eg.:Miro de eskrivir el
kalifikar: qualify. Eg.: karar ke puedo. Kere dizir ke si uno dio karar
kalkolo: calculation. Eg.: a una koza o si uno pensa una koza, no troka de
kalmo / a: calm. Eg.: opinion.
kalmo, arrepozado: quiet, calm. Eg.: kardiako/a: cardiac. Eg.:
kalor: heat. Eg.: karesar: caress, pat. Eg.:
kalsado, sapato: shoe. Eg.: kargar: load, charge. Eg.:

Pajina 19
Diksionario de Ladinokomunita

karinyo: affection. Eg.: ke, kuálo: what. Eg.:Ke ke te diga?


karne: meat. Eg.: kedar: stay, remain. Eg.:
karnéro (m): ram, sheep. Eg.:De un karnero no se kedarse: stay, remain. Eg.:
kita dos kueros. (Neh.) keilá, kehilá, kal: synagogue. Eg.:Dezazer una
karo/a: dear, expensive. Eg.: keila para tomar un klavo. (Neh.)
karosa: coach, carriage. Eg.: kemado / a: burnt. Eg.:
karpuz: watermelon. Eg.: kemar: burn. Eg.:
karrúcha (f): reel; spool; pulley. Eg.:Travavan la kemarse del sol: get suntanned. Eg.:
barka kon una kuedra en una karrucha. ken: who. Eg.:
karta: letter, card. Eg.:Yo meldi tu karta kon muncho ken save: who knows. Eg.:
intereso. kerer: want, love. Eg.:
karúcha (f): wheel. Eg.:El otomobil tiene kuatro kerer bien: love, like. Eg.:
karuchas. kerido/a: dear. Eg.:
karvon: coal. Eg.: keshada: chin. Eg.:
kasap, karnesero: butcher. Eg.: kesharse: complain. Eg.:
kasar: hunt. Eg.: kestión, kestyón (f): question. Eg.:No agas
kasha: case, cashier's office. Eg.: kestyon de esto, ke no tiene emportansa.
kashón (m): drawer. Eg.:Ande esta la yave ke estava kestionário (m): questionnaire. Eg.:Inchi un
en el kashon? kestionario sovre el djudeo-espanyol.
kastanyetas: castanets. Eg.: kézo (m): cheese. Eg.:Izimos borekas de kezo i
kasteyáno, kastilyáno: Castilian. Eg.:El Kasteyano patata.
es madre de la lingua muestra. kilo: kilo. Eg.:
katván (m): scribe. Eg.:El katvan empeso a eskrivir kilometro: kilometre. Eg.:
un amuleto en la forma de una Menora. kimika: chemistry. Eg.:
kavakadura: hoe. Eg.: kimiko/a: chemist. Eg.:
kavayo: horse. Eg.: kinezo/a: Chinese. Eg.:
kavé, kafé: coffee, café. Eg.:Veniya a vijitarmos kada Kipur: Jewish Grand Pardon and Fasting Day.
tadre a tomar el kafe kon la mama. Eg.:Todos ke tengash un Kipur livyano i PAS EN
kaver: fit. Eg.: EL MUNDO
kavesa: head. Eg.: kirá (f): rent. Eg.:Puede ofrirme de pagar parte
kavéyo (m): hair. Eg.:Me se alevantaron los kaveyos de la kira de kaza.
de la kavesa. kitar: take out, remove. Eg.:
kávo (m): end. Eg.:"Sofo letav" kere dizir "kavo bueno kitar, echar: take out, extract. Eg.:
ke tengamos"!!!. Me vo kon ti al kavo del mundo. kito: divorcee. Eg.:Se kazo por la sigundo vez
kavza: cause. Eg.:Ay muncho tiempo ke no vos kon un ombre kito tambien.
eskrivo por kavza de mi grande okupasyon. Kita la klaro / a: clear. Eg.:
kavza, kita el pekado. klasa: class. Eg.:
kavzar: cause. Eg.: klasiko/a: classic. Eg.:
kavzo: case, event. Eg.: kliente: client. Eg.:
kayarse: keep quiet. Eg.: kóche (m), arabá (f): car. Eg.:Mos yevo al Bosfor
kaye: street, road. Eg.: kon su araba.
kayente: hot. Eg.: kodrero: lamb. Eg.:
kayentura: fever. Eg.: koensidar: coincide. Eg.:
kayer: fall. Eg.: kofté, kyofté (f): meatball. Eg.:Unos kuantos
kayo: corn (in foot). Eg.:Ya me se izo kayo. diyas antes, di la recheta de "koftes de prasa".
kaza: house. Eg.: kol: cabbage. Eg.:Entre kol i kol lechuga.
kazal: village. Eg.: kóla: tail, end, queue. Eg.:Lo ke le dishe, lo tomo
kazalino/a: villager. Eg.: por la kola.
kazar: marry. Eg.: koláy (adj.): easy. Eg.:Kolay i livyano ke te se
ke: who, which, what. Eg.:Ke bueno ke avlo! aga.
ke tiene: whose. Eg.: kolego / a: colleague. Eg.:

Pajina 20
Diksionario de Ladinokomunita

kolej, lise: high school. Eg.: kondukta: conduct. Eg.:


kolektividad: whole, group. Eg.: konduktor - a: conductor. Eg.:
kolona: column. Eg.: konduzir: drive. Eg.:
koloniya: colony. Eg.: Konferénsia, konferensya (f): conference.
kolonya: Cologne water. Eg.: Eg.:Mis konferensias son siempre en ladino.
kolor (la): colour. Eg.: konfiar: entrust. Eg.:
kolorá (f): anger, fury. Eg.:Se inyervo muncho i se konfidensia: confidence, secret. Eg.:
metyo en kolora. konfiensa: confidence. Eg.:
kolorádo (adj): red. Eg.: konfirmar: corroborate. Eg.:
komandante: commander. Eg.: konfonder: confuse, mix, mingle. Eg.:
kombinasion: combination. Eg.: konfuzo / a: confused. Eg.:
kombinezon, jupon: petticoat. Eg.: kongreso: congress. Eg.:
komedia: comedy. Eg.:Me pushó a eskrivir en konjeladór (m): freezer. Eg.:Mi ija tiene su
djudeo-espanyol mi komedia muzikal. konjelador en el garaj.
komentário: comments, remarks, commentary. konkluzion: conclusion. Eg.:
Eg.:Meldimos kon muncha atension e interes los konkuistar: conquer. Eg.:
komentarios echos por muestros amigos. konoser: know, recognize. Eg.:
komer por midi: have lunch. Eg.: konosido/a: well-known, familiar. Eg.:
komer yerva: graze. Eg.: konsedér (v): concede. Eg.:Devesh de konseder
komér, kumér (v): eat. Eg.:Me dava a komer lentejas ke si en un pais ay munchas linguas, en akel pais...
kon kuchara en la boka. konséja, kuénto: story. Eg.:Ke ermozos son los
komersante: merchant. Eg.: kuentos de la tiya de Sulucha!
komída, kumída (f): food. Eg.:Zevulun disho: "La konsejar: advise. Eg.:
mijor komida es avaz sekas kon arroz." konsejo: advice, counsel. Eg.:Es kon orgolyo ke
komo: how. Eg.: resivimos sus mesajes i konsejos.
komo de betahayim: sepulchral. Eg.: konsekuensa: consequence. Eg.:
kompajinasyón (f): lay out, format. Eg.:Eskapimos la konsensia, konsensya: conscience. Eg.:
kompajinasyon del suplemento de la gazeta. konsentir: consent. Eg.:
kompanyero / a: companion. Eg.: konserto: concert. Eg.:
kompetitivo / a: competitive. Eg.: konservar: preserve. Eg.:
komple, kostum: costume, suit. Eg.: konsiderar: consider. Eg.:
kompletamente: completely. Eg.: konsiderarse: consider oneself. Eg.:
komplido: completed. Eg.: konsolár (v): console, comfort. Eg.:La madre
komplimento, komplimieento: compliment. Eg.: konsola su ijo, alimpiando sus ojos.
komplir: fulfil. Eg.: konsolasión (f): consolation, comfort.
komposto: stew (of fruit). Eg.: Eg.:Vinieron muchos a darmos konsolasion.
kompuesto: compound. Eg.: konsolato: consulate. Eg.:
komputadóra, kompúter: computer. Eg.:Munchos konsonante: consonant. Eg.:
amigos i konosidos no tienen komputadoras. konstante: constant. Eg.:
komun: common. Eg.:Sus lingua komun era el konsternasion: consternation. Eg.:
Fransez. Es una persona muy komun. konstruir: build. Eg.:
komunidád, komunitá: community. Eg.:La konsul: consulate. Eg.:
komunidad de 900 Judios de Salonika supo organizar kontakto: touch. Eg.:
un kongreso. kontar: count, tell. Eg.:
komunikar: communicate. Eg.: konteksto: context. Eg.:
kon: with. Eg.: kontemplar: contemplate. Eg.:
kon mi: with me. Eg.: kontener: contain, keep in check. Eg.:
kon si mizmo: with himself / her/you. Eg.: kontenerse: hold o.s. in check. Eg.:
kon ti: with you. Eg.: kontentar: please. Eg.:
kondanasion: condemnation, sentence. Eg.: kontentarse: manage. Eg.:
kondision: condition. Eg.: kontente: content, pleased. Eg.:

Pajina 21
Diksionario de Ladinokomunita

kontinuado: continuous. Eg.: kozer: cook. Eg.:


kontinuál (adj.): continual. Eg.:Ay un bruido kozína, kuzína, mutpák: kitchen. Eg.:Avriya el
kontinual. armario de la kuzina de mi nona.
kontinuar: continue, proceed. Eg.: kravata: tie. Eg.:
kontinuidad: continuity. Eg.: krear: create. Eg.:
kontinúo (adj.): continuous. Eg.: kreatura: child. Eg.:
kontra: against, opposite. Eg.: krem karamel: cream caramel. Eg.:
kontrario: contrary. Eg.: kreser: grow, increase. Eg.:
kontribusyon: contribution. Eg.: kreyer: believe. Eg.:
kontrolar: control. Eg.: kriansa: creature. Eg.:
kontuar: counter, stand. Eg.: kriatura: child. Eg.:
konveniente: opportune. Eg.: krimen: crime. Eg.:
konvenser: convince. Eg.: krio / a: young child. Eg.:
kopéta, kofté (f): meat patty, meatball. Eg.:Kuando kristiáno, kristiána: christian. Eg.:...djudias
era chiko, mi ermano me ambezo estos versos: "Yo so fueron salvadas por amigos kristianos.
una kopeta Kon sal i pimienta, Me dan un bezo Me kitan kriter: criterion. Eg.:
la savor." kriza: crisis. Eg.:
kopia, kopya: copy. Eg.: krúdo / krúda (adj.): raw. Eg.:Estos biervos
koraje: courage. Eg.: krudos me shokan.
korajozo: brave. Eg.: kruzada: crusade. Eg.:
korason: heart. Eg.: kuadro: frame. Eg.:
kórcho (m): cork. Eg.:Kita el korcho de la ridoma de kuadro: frame. Eg.:
vino. kuafor, berber: hairdresser, barber. Eg.:
korektamente: correctly. Eg.: kuál, kuála: which. Eg.:Kual es tu ijo?
koridor: corridor. Eg.: kualidad: quality. Eg.:
korijar: correct. Eg.: kualkiér, kualkyér (adj/pron.): any. Eg.:Se
koro: choir. Eg.: puede meldar en kualkier livro de linguistika.
korrer: run. Eg.: kuálo: what. Eg.:Kualo te plaze?
korrida: run, dash, bull-fight. Eg.: kuando: when. Eg.:
korriente: current. Eg.: kuánto: how much. Eg.:Kuanto me das por ir i
korso: course. Eg.: venir?
kortar: cut. Eg.: kuántos, kuántas: how many, all those.
Korte: Court. Eg.: Eg.:Muera Shimshon kon kuantos son.
kortijo: farmyard, patio. Eg.: kuárto (m): quarter. Eg.:Komimos kada uno el
kortina: curtain. Eg.: kuarto del melon.
kórva, kúrva (f): bend, turn. Eg.:Ay munchas kurvas kuatrén, kuartén (adj.): fourth. Eg.:Su kuatren ijo
en este kamino. estudió mas muncho.
koshkiyas: tickling. Eg.: kuatro: four. Eg.:
kosho/a: lame, limping. Eg.: kuchara: spoon. Eg.:
kósta (f): coast, shore. Eg.: kuchiyo: knife. Eg.:
kostar: cost. Eg.: kuchundúrya (f): cauliflower. Eg.:
kóste (m): cost, price. Eg.:Oy estan vendiendo al kuchundúrya (f): beets. Eg.:
koste. kudiado, atension: worry, attention. Eg.:
kostúmbre: custom, habit. Eg.:Muestra erensia kudiar: take care, worry, look after. Eg.:
kultural, ke es la lingua, kultura, uzos i kostumbres... kuedra: rope. Eg.:
kotidiano / a: daily. Eg.: kuénto: account, bill. Eg.:Kuento arreglado es
kovdo: elbow. Eg.: medio pagado. (Neh.)
koyadúra (f): salted anchovy (colatura). Eg.:La kukla: doll. Eg.:
koyadura era un poko mas grande de la sardela i de kukuvaya: owl. Eg.:
karne muy blanda. kulá, kulé: tower. Eg.:Teniya 4-5 anyos i biviya
koza: thing. Eg.: serka de la Kula de Galata.

Pajina 22
Diksionario de Ladinokomunita

kulevra: snake. Eg.: lavorar: work. Eg.:


kúlo (m): behind, bottom, anus. Eg.:Lavorar por un lavoro: work. Eg.:
kulo de pipino. lavóro: work, job. Eg.:Es un lavoro echo kon
kulpa: fault. Eg.: intelijensia i amor.
kultivado/a: cultivated. Eg.: le: him, to him, to her, to it. Eg.:Le gustava kontar
kultura: culture. Eg.: anekdotas tipikas sefardis.
kulturál: cultural. Eg.:Konservaron aspektos leche: milk. Eg.:
kulturales del Djudaismo. lektor: reader. Eg.:El kontenido de esta gazeta
kulupíya, koliflór (f): cauliflower. Eg.: no atirava los lektores.
kumplir: accomplish. Eg.: lentamente: slowly. Eg.:
kuna: swing, cradle. Eg.: leshano / a: far. Eg.:
kunarse: swing oneself. Eg.: léshos (adv.): far. Eg.:De leshos oyi una boz.
kunduradji, kunduryéro (m): cobbler, shoe-maker. letra: letter. Eg.:
Eg.:Monsieur Galanti era chapinero (kunduradji) ma no ley (f): law, rule. Eg.:La ley es para todos.
ganava bastante. El kunduryero tiene la sapateta rota. libertad: freedom. Eg.:
kundúrya (f): shoe. Eg.:No tiene kunduryas al pye. libre, libero: free. Eg.:
kupa: glass, tumbler. Eg.: lígado, fégado (m): liver. Eg.:Se le kemo el
kura: medicine, drug. Eg.: ligado, de tanto bever alkol.
kurdeár (v): set (clock etc.). Eg.:Teniyamos oras ke limito: limit. Eg.:
se deviyan kurdear una vez al diya. limon: lemon. Eg.:"Pishkado i limon i agua de
kuréar (v): set; cheat. Eg.:Era un poko simple i los mar, i tu ke no tengas dingun mal"!
amigos lo kureavan. limpiéza, limpyéza (f): cleanliness. Eg.:La
kuriozamente: curiously. Eg.: limpyeza es medya rikeza.
kuriozita: curiosity. Eg.: límpio, límpyo, límpia (adj.): clean. Eg.:La kaza
kuriozo / a: curious. Eg.: estava limpia.
kúrso: course. Eg.:Gloria Ascher la va emplear en su lindo/a: pretty. Eg.:
kurso de kultura sefaradi. lingua maternal: mother tongue. Eg.:
kurto / a, bashitiko / a: short. Eg.: língua, léngua (f): tongue, language. Eg.:Ken
kusúr (m): rest, remainder, leftover. Eg.:No deshes lingua tiene, a Roma va.
kusures en el chini. linguístika (f): linguistics. Eg.:La linguistika
kuvrir, kuvijar: cover. Eg.: estudia komo se avla "de facto".
kuzir: saw. Eg.: lira: Turkish currency. Eg.:La moneda de la
la: the, she, her. Eg.:Mirala. Turkiya es la LIRA.
laboriozo / a: hard-working, industrious. Eg.: lisensia: licence, permission. Eg.:
lado: side. Eg.: lísta: list. Eg.:Los miembros de esta lista ya estan
ladrón / ladróna (m/f): thief. Eg.:No kero ke se los viendo komo lo eskrivimos.
roven los ladrones. lisyón (f): lesson, warning. Eg.:Ke te sierva de
lampas de trafik: traffic light. Eg.: lisyon.
lándra, lándre (f): plague. Eg.:LA ESTREYA KE LE literatúra: literature. Eg.:Diriji un kurso de lingua i
KAYGA, LANDRE KE LE DE! literatura djudeo-espanyola.
lansar: throw, hurl, launch. Eg.: liviano: light, trivial. Eg.:
lansarse, echarse: jump, launch out. Eg.: lívro (m): book. Eg.:No desha el livro de la mano.
largo/a: long. Eg.: lo: that, which, it, him. Eg.:Lo ke va ser para uno,
lashón: language, tongue. Eg.:Dizir las kozas en ke sea para todos.
lashon i ladino. (Neh.) lódo: mud. Eg.:No es un ombre - es lodo kon
latin: latin. Eg.:Ay djente ke konfonden Ladino kon kanyo.
Latin. lojika: logic. Eg.:
latin, latino: latin. Eg.:Ay djente ke konfonden Ladino lóko / lóka (adj.): mad. Eg.:Mas save un loko en
kon Latin. su kaza, ke un savyo en kaza de otro.
lavar: wash. Eg.: lokúra (f): madness. Eg.:Todos tenemos
lavarse: wash. Eg.: muestras pasiones i lokuras.

Pajina 23
Diksionario de Ladinokomunita

lovo: wolf. Eg.: malláh (m): angel. Eg.:KUATRO MALLAHIM KE


luchár (v): struggle. Eg.:Estamos luchando por el MOS AKOMPANYEN.
futuro. malo / a: bad, naughty. Eg.:
luénga, aluénga (f): tongue. Eg.:Le plaze una málo, mála: bad, naughty. Eg.:Mas vale un malo
komidika de luenga buyida kon un poko de vinagre. konosido ke un bueno para konoser. (Neh.)
lugar: place. Eg.: malorozamente: unfortunately. Eg.:
lukso: luxury. Eg.: mama: mom. Eg.:
luksyozo/a: luxurious. Eg.: manadéro (m): source, origin. Eg.:
lúmbre (f): fire, (for cooking or heating). Eg.:Abasha manár (v): flow, fig. abound. Eg.:De esta tyerra
la komida de la lumbre. manan leche i myel.
lúna: moon. Eg.:Esta briyando komo la luna en kinze. mancha: stain. Eg.:
lúnes: Monday. Eg.:Kada lunes moz ivamoz al mandár: send. Eg.:Pasensia ke te mande el Dio.
BAZAR. (Neh.)
lungo: long. Eg.: manera: manner. Eg.:
lusido / a: lucid. Eg.: manga: sleeve. Eg.:
luvia: rain. Eg.: manifestar: manifest. Eg.:
luz: light. Eg.: mankar, faltar: lack. Eg.:
luzio / a: pretty, nice. Eg.: mánko, mánka: less. Eg.:A lo manko va ver a tu
ma: but. Eg.: madre una vez a la semana.
ma: but. Eg.:Yo el dezeo ya lo tengo, ma no tengo mano: hand. Eg.:
ayinda la kapachita teknika. mansana: apple. Eg.:
ma, áma (konj.): but. Eg.:Yo el dezeo ya lo tengo, ma mansevéz (f): youth. Eg.:La mansevez es una
no tengo ayinda la kapachita teknika. vez.
maále (f): district. Eg.:Biviyan en la maale de Balat en mansévo / manseva (m/f): young person. Eg.:Lo
Estanbol. yoramos ke se murio mansevo.
mabúl (m): flood; great quantity. Eg.:Kosta un mabul mansheta: cuffs. Eg.:
de paras. mantel: tablecloth. Eg.:
madám (f): Mrs., madam. Eg.:Hanumika, vate ande mantener: maintain, sustain. Eg.:
Madam Viktorya, dile ke te de un poko de "oturburda" manya: habit. Eg.:
mádre: mother. Eg.:Mi madre i mi padre nasieron en manyana: morning, tomorrow. Eg.:De la
Izmir. manyana se ve el buen diya.
madrugada: dawn. Eg.: manyifiko/a: magnificent. Eg.:
maestro/a: teacher, master. Eg.: manzíya: misfortune, mishap, waste. Eg.:La para
magazén (m): shop, store. Eg.:Los Djidios teniyan ke no vayga en manziya. Mozotros dizimos:
Magazenes de Manifatura [vender ropas]. Pekado i manziya.
Magen David: Magen David (Mogen David), (David's mar (la): sea. Eg.:
Shield). Eg.:El Eskudo de David (Magen David) es el maraviyárse (v): marvel, wonder. Eg.:No te
simbolo del puevlo djudio. Eskudo de David: Una forma maraviyes...
de dos triangulos ekuilateros pozados uno ensima del maraviyózo, maraviyóza (adj.): marvelous.
otro en arreves, formando una estreya de 6 puntas. Eg.:Te felisito por el lavoro maraviyozo ke estas
maho / a: quiet. Eg.: aziendo.
majiskula: capital letter. Eg.: mareo, shasheo: vertigo, giddiness. Eg.:
majorita: majority. Eg.: marído: husband. Eg.:Marido selozo no tiene
makarón rayádo (m): baked macaroni. Eg.: repozo. (Neh.)
makina: machine. Eg.: marka: mark, brand. Eg.:
makiyarse: make-up. Eg.: márso (m): March. Eg.:Noche de alhad, el 18 de
maksimo: maximum. Eg.: Marso) tuvimos aki en Dallas un konserto.
mal: evil. Eg.: mártes (m): Tuesday. Eg.:Va estar avierto
maldicho / a: damned. Eg.: Martes, Viernes i Alhad.
malgrádo: although, though. Eg.:Se metio en kamino marunchínos (m): almond macaroons. Eg.:
malgrado el negro tiempo. mas: more. Eg.:Mas tiene, mas kere.

Pajina 24
Diksionario de Ladinokomunita

mása: dough. Eg.:Para azer boyikos, kale finyir meoyo, razon: reason. Eg.:
muncho la masa. merendar; piknikar: lunch, picnic. Eg.:
masá, matsa (f), matzot (m): unleavened bread. mereser: deserve. Eg.:
Eg.:Ni Pesah sin matsa, ni ija sin kazar. merikiarse: worry. Eg.:
mashkar: chew. Eg.: merkar: buy. Eg.:
matar: kill. Eg.: merseriya: haberdashery. Eg.:
material: material. Eg.: mersí: thanks. Eg.:Mersi muncho por tus
maydanoz: parsley. Eg.: esfuersos.
máyo: May. Eg.:Esto sera el Alhad 5 de Mayo a las 3. mesaje: message. Eg.:
mayor: major. Eg.: mesklár (v): mix. Eg.:Los djudyos mesklan
maz: more. Eg.: biervos ebreos kuando avlan de la ley.
mazál, (m): fate, destiny, sort, chance, lot. Eg.:Kismet mesurar: measure. Eg.:
es byervo turko ke kere dizir mazal, o suerte. meter al mundo: give birth. Eg.:
mazalózo / mazalóza (adj.): fortunate. Eg.:Sos muy meter en lugar de: replace. Eg.:
mazaloza de tener esta vida ke tyenes. meter en movimiento: move, shift. Eg.:
me: me, to me, myself. Eg.:Me miró. meter, pozar: put. Eg.:
meará (f): cave, cavern. Eg.: metro: subway. Eg.:
medalya: medal. Eg.: mez: month. Eg.:
média: half. Eg.:Es sekreto ke ya lo save la media meza: table. Eg.:
sivdad. mi: my, me. Eg.:El era mi ermano adoptado.
medianoche: midnight. Eg.: miél, myél (f): honey. Eg.:Se aze kon mues
medikería (f): medicine. Eg.:Al anyo ke viene, mulida i miel kon klavo de komer.
keremos dedikar uno de los maratones a la medikeria miembro: member. Eg.:
(milizinas, doktores, ospitales ets.) en las komunidades miéntres, myéntres (prep.): while. Eg.:Myentres
de los ladinoavlantes. ke tu durmiyas, yo lavorava.
mediko, doktor: doctor. Eg.: mijor: better. Eg.:
medio: middle. Eg.: mijorádo (adj.): improved. Eg.:Kada anyo
mediodia, midi: noon. Eg.: mijorado.
meditar: meditate. Eg.: mil: thousand. Eg.:
medra: shit. Eg.: milizina: medicine, remedy. Eg.:
mehorám (m): excommunicated person; rascal, milyon: million. Eg.:
scoundrel. Eg.:Agora lo kastigare a este mehoram. mína (f): pastry. Eg.:Mos dio una recheta de
meldadura: reading. Eg.: mina de espinaka.
meldar: read. Eg.: minimum: minimum. Eg.:
memoravle: memorable. Eg.: minístro: minister. Eg.:Me demando sovre el
memoria, tino: memory. Eg.: ministro de la edukasion.
mendrúgo, mindrúgo (m): leftover bread. Eg.:Aki minor: minor. Eg.:
m'enkasho, mindrugos mashko. minúto: minute. Eg.:Se desha 10 minutos en el
menear: move, shake. Eg.: orno.
menestér: necessary. Eg.:Pero a vezes tengo minúto: minute. Eg.:Se desha 10 minutos en el
menester de un diksionario. orno.
menk (m): touchstone. Eg.:Shelomo dyo el menk en mío, míyo, mía, míya: mine, my. Eg.:Lo miyo
pokas palavras kual es el rolo tan importante de la miyo, i lo tuyo miyo.
madre. mirada: look, glance. Eg.:
ménos (adv.): mimus. Eg.:Ya save el Inglez, mas o mirakolo, milagro: miracle. Eg.:
menos. mirar: look. Eg.:
ménos, mánko (adv.): minus, less. Eg.:Vino a las mishpahá (f): clan, family. Eg.:Shalom a toda la
tres manko diez. mishpaha sefaradi i al mundo entero.
mentira, mintira: lie. Eg.: mismo/a: same. Eg.:
mentiroso/a, mintirozo/a: liar. Eg.: mitad: half. Eg.:
meoyo: brain. Eg.: miyope: short-sighted. Eg.:

Pajina 25
Diksionario de Ladinokomunita

mizeria: misery. Eg.: mursá (f): unlovable, sulky. Eg.:Uno ke tyene


mizmo: same. Eg.: kara de "mursa" i la djente no se azen amigos kon
moble: furniture. Eg.: el .
modérno, modérna: modern. Eg.:No toman parte en musafir: guest. Eg.:
la vida moderna. musandará, mansárda (f): attic, garret.
modo: mode, manner. Eg.: Eg.:"Mansarda", es la kamareta ke esta debasho
mófo (m), mófa (f): mould. Eg.:Ya le kresyó mofa. del techo.
mofózo (adj.): mouldy. Eg.:El bodrum está mofozo. músho (m): lip. Eg.:Koryó afuera en riendose
mogádos, masapan (m): marzipan. Eg.: entre los mushos.
mojar: wet. Eg.: mustacho: moustache. Eg.:
molestar: annoy, bother. Eg.: musyu: mister. Eg.:
momento: moment. Eg.: muy: very. Eg.:
moneda, para: money. Eg.: muzéo, muséo: museum. Eg.:Komo dize H.-V.
monosilabo: monosyllable. Eg.: Sephiha, somos un muzeo bivo.
montanya: mountain. Eg.: muzika: music. Eg.:
monton: heap. Eg.: nada: nothing. Eg.:
moral: moral. Eg.: nadar: swim. Eg.:
morár (v): live, dwell, reside. Eg.:Morar ande se nariz: nose. Eg.:
arrapa el guerko: Leshos de todo. nariz (de animal): muzzle. Eg.:
moreno / a: dark, brown. Eg.: naser: be born. Eg.:
morfina: morphine. Eg.: nasional: national. Eg.:
moro / mora: Moorish. Eg.:Djudios i Moros en la nasyon: nation. Eg.:
literatura espanyola... natura: nature. Eg.:
mortája (f): shroud. Eg.:Ma botones no ay en naturalmente: of course. Eg.:
mortaja! navaja: jack-knife. Eg.:
mos (pron.): us, to us, ourselves. Eg.:Mos disho... nave, vapor: ship. Eg.:
moshka: fly. Eg.: nazi: nazi. Eg.:Muestra famiya salvo de los nazis.
moso / mosa: maid, servant. Eg.: negativo / a: negative. Eg.:
motel: inn, motel. Eg.: negosio, echo: business, trade. Eg.:
motor: motor. Eg.: negregúra (f): evil, badness. Eg.:Para su
motosikleta: motorcycle. Eg.: negregura no ay par.
mozótros / mozótras: we, us. Eg.:Mis ermanos négro / négra (adj.): bad. Eg.:Ken negro aze,
partieron, mozotros kedimos aki. Se tomaron kon negro topa.
mozotros (mos bushkaron pleto). nesesario: necessary. Eg.:
muchacho / a: boy, girl. Eg.: nesesidad: necessity. Eg.:
muchiguár (v): increase, multiply, augment. nesesitar, tener menester: need. Eg.:
Eg.:Muchiguar rikezas es muchiguar ansyas. (Neh.) nevlina: mist. Eg.:
muela: molar tooth. Eg.: ni... ni...: neither... nor. Eg.:
muerte: decease, death. Eg.: nido: nest. Eg.:
muestro / muestra: our. Eg.: ningúno / ningúna (pron.): none. Eg.:
muevo/a: new. Eg.: nivel: level. Eg.:
muéz (f): walnut. Eg.:Mesklar la matsa, la asukar i la no (adv.): no, not. Eg.:No save dizir no.
muez. no reushir el egzamen: fail the exam.. Eg.:
mujer: woman. Eg.: noche: night. Eg.:
muncho: much. Eg.: Noel: Christmas. Eg.:
mundar: peel. Eg.: nombre: name. Eg.:
mundial: world-wide. Eg.: nono: grandfather. Eg.:La nona, el nono, mizmo
mundo: world. Eg.: la vizina de ariva ke ya saviya ke va vinir doktor,
mungrinéar (v): whine. Eg.: vinian a kaza.
Munisipalidad: Municipality. Eg.: norte (m): north. Eg.:Los "pasharos de inviero"
murir: die, expire, pass away. Eg.: se van al Norte por la sezon.

Pajina 26
Diksionario de Ladinokomunita

nostaljia: nostalgia. Eg.: onor: honour. Eg.:


notar: annotate. Eg.: onze: eleven. Eg.:
notavlamente: notably. Eg.: operar: operate. Eg.:
novedades, avizos: news. Eg.: operetta: operetta. Eg.:
nóvio, nóvyo / nóvia, nóvya: fiancé, fiancée; opinion: opinion. Eg.:
newly-wed. Eg.:Lo ke el padre del novyo pago al padre oportunidad: opportunity. Eg.:
de la novya... oportuno: opportune. Eg.:
novle: noble. Eg.: opozar: oppose. Eg.:
nuáns, nuánsa (f): nuance, minute difference. Eg.:La oprimir: oppress. Eg.:
lingua muestra tiene munchas enteresantes nuanses, óra (f): time, watch, clock, hour. Eg.:Muestros
ke vale la pena de estudiar. padres kontavan de oras negras (difisiles) ke
número (m): number, item, turn. Eg.:El muevo pasaron.
numero de la revista AKI YERUSHALAYIM mos yego. óra de bráso (f - m): wrist-watch. Eg.:Por su
nunka: never. Eg.: Bar-Mitzva, le regalaron una ora de braso.
nuvlozo: cloudy. Eg.: orasion: prayer. Eg.:
o: or, either... or. Eg.:Me vienen mesajes en Inglez o orasionar: pray. Eg.:
en espanyol. orden: order. Eg.:
objektivo / a: objective. Eg.: ordenado/a: orderly. Eg.:
objekto: object. Eg.: ordenar, meter orden: order, arrange. Eg.:
observar: notice. Eg.: ordinario, bayagi: ordinary, common. Eg.:
obstakolo: obstacle. Eg.: ordovres, apetites: snacks, titbits. Eg.:
obtener: obtain. Eg.: oreja: ear. Eg.:
ochen: eighth. Eg.: organizador: organizer. Eg.:
ofisial: official. Eg.: organizasión (f): organization. Eg.:So muy aktiva
ofisio: craft, trade. Eg.: en muestra organizasion, Sephardi Federation.
ofrir: offer. Eg.: orgolyo: pride. Eg.:
ograsheár, ugrasheár (v): strive, struggle hard. orientar: orientate. Eg.:
Eg.:Ugrashear kon la djente no es "kolay"( fasil). oriénte, oryénte (m): east, orient. Eg.:Los
ogurar: augur. Eg.: sefardim de oriente avlan djudeo-espanyol, ladino,
ója, foja (f): leaf, page (of book). Eg.:Tiene muncha djudezmo.
difikultad de inchir la sola oja en Djudeo-Espanyol. Ya oríjen, orijín (f): origin, source. Eg.:Esta es la
abolti la oja , unika solusion , i no guadri aborrision. Los orijin de la teoriya.
sestos de ruda, kon las ojas i flores... orijinal: original. Eg.:Los orijinales estan en la
ójo (m): eye. Eg.:El ojo ve, la alma dezea. biblioteka.
okazion: occasion. Eg.: orivle: horrible. Eg.:
oksidente: west. Eg.: orno: oven. Eg.:
oktúbre, októbre (m): October. Eg.:Vo estar en New oro: gold. Eg.:
York en Oktubre para prezentar una charla i un ortografía, ortografíya (f): spelling. Eg.:... kon la
konsierto. ortografia rekomendada por AKI YERUSHALAYIM.
okupádo / okupáda (adj.): busy. Eg.:No eskrivo..una ospital, espital, eshpital, ispital: hospital. Eg.:
razon es porke esto muy okupada. ospitalidad: hospitality. Eg.:
okupar: occupy. Eg.: otél (m): hotel. Eg.:El abasho a un chiko otel.
olokósto (m): holocaust. Eg.:Sovrebivieron el otobus: bus, motor-coach. Eg.:
Olokosto ma kedaron sin nada. otománo (m+adj.): Ottoman. Eg.:El Ladino se
olvidár, ulvidár (v): forget. Eg.:Komo olvidar las formo en el Imperio Otomano.
ermozas tadradas, las vijitas familiales. otomobíl (m), araba (f): car, automobile. Eg.:Mi
olvidárse, ulvidárse (v): forget. Eg.:Ya me olvidi papa mos yevava a pasear kon otomobil.
kualo era ke keriya dizir. otonyo: autumn. Eg.:
ombre: man. Eg.: otro/a: other. Eg.:
ombro: shoulder. Eg.: otros: others, more. Eg.:
omenaje: homage. Eg.: ovedecer, obeisar: obey. Eg.:

Pajina 27
Diksionario de Ladinokomunita

ovedesyente, obeisente: obedient. Eg.: parfum: perfume, aroma. Eg.:


ovéja (f): sheep. Eg.:Teniyamos una oveja ke parió pariéntes, paryentes (m/pl): parents, relatives.
tres kodrerikos. Eg.:Mis parientes en Estambol no komiyan arroz en
ovligar: force, compel. Eg.: Pesah.
ovligasion: obligation. Eg.: parir: give birth. Eg.:
ovra: work. Eg.: parparear: show-off. Eg.:
oy: today. Eg.: parparo: eyelid. Eg.:
oy demanyana: this morning. Eg.: partajar: share. Eg.:
oyído (m), oréja (f): ear. Eg.:Por un oyido le entra, parte: part, side. Eg.:
por el otro le sale. partida: part; game. Eg.:Las konsejas estan en la
oyír, oír (v): hear, listen. Eg.:El Dio ke te oyga! partida de djudeo-espanyol de la Gazeta. E bravo!
ozar: dare. Eg.: Ya ganates la partida?" .
padre: father. Eg.: partikolar: particular, peculiar. Eg.:Esta baza de
pádres (m/pl): parents. Eg.:En tiempo de muestros informasion es un Archivo partikolar.
padres... partir: go, split. Eg.:
pagar: pay. Eg.: partisipante: participant. Eg.:Los partisipantes
país, paéz (m): country. Eg.:En el paéz ke irás, veniyan para diskutir.
asegún verás farás. partisipar: participate. Eg.:
pájina (f): page. Eg.:Ay tambyen pajinas en muestra partizante: supporter. Eg.:
lingua ke son de tresalir. parvenir: succeed, reach. Eg.:
palavra: word. Eg.: pas: peace. Eg.:
paláza (f): duck. Eg.:"Duck - Canard" es PALAZA en pasa: raisin. Eg.:
Estanbol (Perahya). pasádo (m): past. Eg.:Para lo pasado no ay
pálma (f): palm. Eg.:Eskrito esta en la palma, lo ke va remedio.
yevar la alma. pasádo / pasáda (adj.): past. Eg.:Aguas
pálmas (f/pl): applause. Eg.:Dar palmas. pasadas no mueven molino. (Neh.)
pan: bread. Eg.: pasado amanyana: day after tomorrow. Eg.:
pan espondjádo (m): sponge cake. Eg.: pasajero /a: passenger. Eg.:
pandispánya (m): sponge cake. Eg.: pasaporto: passport. Eg.:
pantófla, pantúfla (f): slipper. Eg.:Kon "la robe de pasar: pass. Eg.:
chambre" ekose i las pantuflas en el pie... pasar al enemigo: go over (to enemy). Eg.:
pányo (m): piece of cloth. Eg.:Arremenda tu panyo, lo pasar enfrente: cross. Eg.:
yevaras otro un anyo. (Neh.) pasear: walk, stroll. Eg.:
papa: dad. Eg.: pasensia: patience. Eg.:
papel: paper. Eg.: pasharo: bird. Eg.:
papu, nono, granpapa: grandfather. Eg.: páso (m): step, pace. Eg.:Yo ize el primer paso.
par: pair, couple. Eg.:Me merki un par de kalsas. pasta, pastel: cake. Eg.:
pará (f): money. Eg.:La pará va i viene. pastéles (m): meat pies. Eg.:
pára (prep.): for, to. Eg.:Este pan es para este kezo. pasto: taste. Eg.:
para ke: why. Eg.: patata: potato. Eg.:
paralelo/a: parallel. Eg.: patin: floor. Eg.:
paralizado / a: paralytic. Eg.: páto (m): goose. Eg.:...gaynas, 1300 patos, 50
paras: money. Eg.: pyernas de puerko, 17 kintales de karne, 700...
pardesu: over-coat. Eg.: "GATO" por "PATO".
pardon: pardon, forgiveness. Eg.:Demando una otra patóna (f): duck. Eg.:En Izmir "patona" es "duck"
vez pardon a todos. (Los diksionaryos no lo tienen!)
pared: wall. Eg.: patrania: gibberish. Eg.:
pareser: appear, seem. Eg.: patrimonyo: inheritance. Eg.:
pareserse: look alike. Eg.: patrón (m): master, boss. Eg.:A la gayinika del
paresozo/a, haragan: lazy. Eg.: patron no se dize kish.
pareza, haraganud: laziness. Eg.: patron, proprietario: owner, proprietor. Eg.:

Pajina 28
Diksionario de Ladinokomunita

paviyon: pavilion. Eg.: pezgades: heaviness, weight. Eg.:


payis: country. Eg.: pezgo: weight. Eg.:
páyla (f): large pan, basin. Eg.:Si, Rosina, payla es piadád, piedád (f): piety; pity. Eg.:El Dio ke mos
un legen grande. mire kon ojo de piadad.
paylacho: clown. Eg.: pie: foot. Eg.:
paz (f): peace. Eg.:Ke el Dio de paz en los reynados. piedrer: lose. Eg.:
pazí (m): chard. Eg.:Kalavasa, pishkado, agranada, pierna: thigh. Eg.:
pazi, etc. piesa de teatro: play. Eg.:
pecho: chest. Eg.: pikante: hot, peppery. Eg.:
pedaso: piece. Eg.: pimiénta (f): black pepper. Eg.:
pedrer el ekilibro: stagger. Eg.: pimientón (m): green pepper, fresh. Eg.:
pedrer, piedrer: lose. Eg.: pina: stone. Eg.:
pekado: a pity. Eg.: pintador / a: painter. Eg.:
pelea: quarrel, fight. Eg.: pínya (adj.): too salty. Eg.:El kezo está pinya.
pélo (m): hair, coat (animal), whiskers, bristle. Eg.:Se pinyon: pine-kernel. Eg.:
arrankó los pelos de la barva de inyervo. piron: fork. Eg.:
peltek: stuttering. Eg.: pishar: to piss. Eg.:Es probablemente del verbo
pena: sorrow, trouble. Eg.: "pisheti" de Serbo-Kroatyo. En mi famiya es
pender: hang (person). Eg.: generalmente usado.
pensada: thought. Eg.: pishin: at once. Eg.:
pensar: think. Eg.: pisina: swimming pool. Eg.:
penserios: sorrow, problems. Eg.: piskueso: nape. Eg.:
peór (adj., adv.): worse. Eg.:No se kere agora pitágra (f): dried apricot paste sheet. Eg.:
diskutir ken es mas mijor o mas peor. pizar: step on. Eg.:
perfeksion: perfection. Eg.: plaj: beach. Eg.:
perfekto / a: perfect. Eg.: plasa: square. Eg.:
perfil, profil: profile. Eg.: plata: silver. Eg.:
perikolo: peril. Eg.: plato: plate, dish. Eg.:
perikolozamente: perilously. Eg.: plazér (m): pleasure. Eg.:Me izo plazer de
perikolozo/a: perilous, risky. Eg.: konoserlo.
periodiko: periodic, periodical. Eg.:Los ke biven en plazér (v): please, be pleasing. Eg.:Me plaze
Israel resivieron ayer un periodiko ke se yama "Ladino". estar en buena kompanyia.
perkurár (v): be concerned, endeavour. Eg.:Para la pléto, pléyto (m): quarrel, dispute. Eg.:Despues
proksima letra, perkura de eskrivir kon esta ortografia. de un buen pleto, una buena paz.
pérla (f): pearl. Eg.:Kita perlas de la boka. plómo (m): lead. Eg.:Se derrite el plomo una otra
permeter: permit. Eg.: vez i se mete enbasho entre los pies.
péro (konj.): but. Eg.:Dubrovnik no es mas en podér (m): power, authority. Eg.:El direktor tiene
Yugoslavia - pero en KROATIA. poderes anchos. Kada uno da segun su poder.
perpetual: perpetual. Eg.: poéma (m): poem. Eg.:Son liberos de meter en
perro: dog. Eg.: muzika los poemas de este livro.
perseguir: pursue. Eg.: poéta (m+f): poet. Eg.:Enkuentro de poetas ke
pershíl, pirshíl, prishíl (m): parsley. Eg.: eskriven en Ladino.
persona: person. Eg.: poezia: poem, poetry. Eg.:
personal: personal. Eg.: poko: a little. Eg.:
péshe (m): shank meat. Eg.: polisiya: police. Eg.:
peshkádo, pishkádo (m): fish. Eg.:Avlaremos de otra politeza: courtesy. Eg.:
koza: De peshkado i agua de mar. polítika (f): politics. Eg.:Esto nesesita una aksion
peshkar: fish. Eg.: politika.
pestanya: eyelash. Eg.: polvora: gunpowder. Eg.:
petrolio: gas, petrol. Eg.: ponte: bridge. Eg.:
peynarse: comb oneself. Eg.: popa: stern. Eg.:

Pajina 29
Diksionario de Ladinokomunita

popular: popular. Eg.: destinadas a tenerle kompanyiya.


por: by, for. Eg.: preokupado / a: preoccupied. Eg.:
por demaziya, indemas: besides, moreover. Eg.: preokupasion: worry, preoccupation. Eg.:
por esto: therefore. Eg.: preparativos: preparation. Eg.:
por ke: for what. Eg.: prepozision: preposition. Eg.:
por konsekuensa: consequently. Eg.: presepto: precept, order. Eg.:
por módo de (m): because of. Eg.:Te troki siertas presiado, presyado (adj.): precious, beloved.
palavras por modo de la ortografiya ke se uza en LK. Eg.:Puedemos yamar a un ijiko chiko "presiadiko".
Por módo de, por mor de (m): in order to. presio: price. Eg.:
Eg.:Teniyan kaminos para ir por mor de salvarsen de la presiózo, presyózo (adj.): precious, valuable.
persekusion. Eg.:Keremos salvar muestra lingua presioza.
por módre (lok. prep.): because of. Eg.:Está hazino presipisio: precipice. Eg.:
por modre ke abuzó en el komer. (Neh.) presipitado abasho: dive down. Eg.:
por semana: weekly. Eg.: presto: quick. Eg.:
por sien: percent. Eg.: prestor: speed, velocity. Eg.:
porke: because. Eg.: preteksto: pretext. Eg.:
portanto, aser ke: since, then, however, nevertheless. pretend, claim: pretend, claim. Eg.:
Eg.: préto / préta (adj.): black. Eg.:Se le fizo el
portmone: purse. Eg.: mundo preto.
portofolio: billfold, wallet. Eg.: previsto: forecast. Eg.:
portofolio de dokumentos: briefcase. Eg.: prezentar: present. Eg.:
portokal: orange. Eg.: prezente: present. Eg.:
portreto: portrait. Eg.: prezervar: preserve. Eg.:
posedar: possess. Eg.: prezidénte, presidénte (m+f): president.
posesion: possession. Eg.: Eg.:Fue nominado presidente de la Asosiasion.
posibilidad: possibility. Eg.: primér, priméra (adj.): first, foremost, primary.
posivle: possible. Eg.: Eg.:El primer mez del anyo.
pósta (f): mail, post. Eg.:Los kuatro livros kostan 80 $ primero / a: first. Eg.:
kon posta aerea. Echar una karta a la posta. primo / a: cousin. Eg.:
potasio: potassium. Eg.: prinsipio: beginning. Eg.:
povereto / ax: poor, wretch. Eg.: prisa: hurry, haste. Eg.:
poyo: chicken, chick. Eg.: prísa (f): haste, hurry. Eg.:Por mas de prisa, en
pozitivo: positive. Eg.: pyes se pisha. (Neh.)
prasa: leek. Eg.: privado: private. Eg.:
prasifúchi (m): leek pastry. Eg.: privado / a: private. Eg.:
pratikar: practice. Eg.: probabilidad: probability. Eg.:
pratiko: practical. Eg.: problem: problem. Eg.:
prechizamente: precisely. Eg.: probléma (m): problem. Eg.:Para el ke amostra
prechizo: precise. Eg.: su amistad nunka ay problema.
preferar: prefer. Eg.: prodjekto: project. Eg.:
pregúnta (f): question. Eg.:Estava en kudiado: produizirse: take place, happen. Eg.:
Mando a su ijo por una pregunta. produzir: produce. Eg.:
preguntár (v): ask. Eg.:Nada va bien: No preguntes profesar: profess, practice. Eg.:
ni demandes. profesional: professional. Eg.:
preguntón (m), preguntóna (f): inquisitive. Eg.:Buen profesor-a: teacher. Eg.:
pregunton! profitar: profit. Eg.:
prekosion: measure, step. Eg.: profitar, ganar: profit, gain. Eg.:
prénsa (f): the press. Eg.:Fue transmetido en la profundo: deep, profound. Eg.:
prensa i las publikasyones en Ladino. programa, program: program. Eg.:
prensesa: princess. Eg.:La joven prensesa fue progresar: progress. Eg.:
enserrada en esta kula kon muchas ijas de su edad proksimo, proksima: near, next. Eg.:Para el

Pajina 30
Diksionario de Ladinokomunita

proksimo Alhad, estamos aparejando un paseyo a Rav (m): Rabbi (Chief). Eg.:El Sinyor Rav: El
Hunkar. Gran Rabino.
prolungar: prolong, extend. Eg.: rayador: grate. Eg.:
prolungasion: prolongation. Eg.: rayar: grate. Eg.:
prometer: promise. Eg.: rayo: lightning. Eg.:
pronto, pronta: ready. Eg.:El sharope esta pronto. razón (f): reason, right, justice. Eg.:La razon
pronunsiar: pronounce. Eg.: diferensia al ombre de las bestias. (Neh.)
propozar: propose. Eg.: reál (adj.): royal. Eg.:Korte real.
propozision: proposition. Eg.: reál (adj.): real, genuine. Eg.:Esto avlando de un
proprieta: property, estate. Eg.: dezeo real kon un programa.
prosperidad: prosperity. Eg.: realidád (f): reality, truth. Eg.:Esto no troka la
prospero: prosperous. Eg.: realidad.
prostéla (f): apron. Eg.:La vistio i le metio prostela. realizar: realize. Eg.:
protestar: protest. Eg.: realmente: really. Eg.:
prova: trial, proof. Eg.: rebelion: rebellion. Eg.:
provár (v): prove, try. Eg.:Mi mama mos dizia, "antes recheta: recipe, prescription. Eg.:
de dizir 'no m'agrada' (alguna komida), provala." red: net. Eg.:
prove: poor. Eg.: redaksion: writing, redaction. Eg.:
provenir: arise from, stem from. Eg.: redaktar: write. Eg.:
provensia: province. Eg.: redóma, ridóma (f): bottle. Eg.:Tomava la
proverbio: proverb. Eg.: ridoma de Raki .
pruntár, demandár (v): ask. Eg.:Prunta i te redresarse: sit up. Eg.:
responderé. refrán, reflán (m): proverb, saying. Eg.:Arrekojí
psikiatriya: psychiatry. Eg.: de 1979 asta oy en diya mas de 500 kuentos i mas
publikar: publish. Eg.: de 60 reflanes, sovre todo en Turkíya i en Israel.
publiko: public. Eg.: refujiarse: take refuge. Eg.:
puede ser: perhaps. Eg.: refuzar: refuse. Eg.:
puéde ser: perhaps. Eg.:Todo puede ser. regalado / a: unique. Eg.:
pueder: be able to. Eg.: regla: rule. Eg.:
puerpo, kuerpo: body. Eg.: regretar: regret. Eg.:
puerta: door. Eg.: reír, riír, riyír (v): laugh. Eg.:Me azes reir
puevlo: people. Eg.: muncho kon akeya fraza.
pulmones: lungs. Eg.: rejion: region. Eg.:
punchon: prickle. Eg.: rekódro (m): memory, recollection. Eg.:Meldi kon
punta: point. Eg.: grande plazer las konsejas i rekodros de tantos
punta: corner. Eg.:Ya avia arivado a la punta de la amigos.
kaleja de Klara. rekuérdo (m): memory, recollection.
punto: moment, minute. Eg.: Eg.:Trushimos komo rekuerdo una lampara.
punyo: fist. Eg.: rekuperar, rekovrar: recuperate. Eg.:
puso: wrist, pulse. Eg.: relijion: religion. Eg.:
rabíno (m): rabbi. Eg.:El imam, el papaz i los dos remedio: remedy, solution. Eg.:
rabinos ya se eskriviyan. remédio, remédyo (m): remedy. Eg.:Para todo
radio: radio. Eg.: ay remedyo, para la muerte no. (Neh.)
rais: root. Eg.: renar: fox. Eg.:
rakí (m): Turkish anisette. Eg.:El raki arrebive al renar: fox. Eg.:
peshe. render: yield. Eg.:
ramo: branch. Eg.: renderse: surrender. Eg.:
rapidamente: rapidly. Eg.: rendérse kuénto, dárse kuénto: notice. Eg.:Me
rasa: race. Eg.: di kuento ke devemos eskrivir en esta lingua para
rasizmo: racism. Eg.: no olvidarla.
raton: rat. Eg.: rengrasiár (v): thank, be thankful. Eg.:Vos

Pajina 31
Diksionario de Ladinokomunita

rengrasiamos de vuestra atension. diya en uno).


renkor: rancour. Eg.: ridá (f): handkerchief. Eg.:Por dolor de shakeka,
renovelar: renew. Eg.: se metiyan una rida apretada en la frente.
reparár (v): repair. Eg.:Esto es para reparar el tejado rigorozamente: rigorously. Eg.:
solo. riko/a: rich. Eg.:
reperkusion: repercussion. Eg.: rio: river. Eg.:
repetar: repeat. Eg.: rizikar: risk. Eg.:
repetido: repeated. Eg.: riziko: risk. Eg.:
replikar, kontestar: answer back, answer. Eg.: rogar: request. Eg.:
reportaje: article, report. Eg.: roketa: rocket. Eg.:
repozo: rest. Eg.: románsa (f): romance, ballad. Eg.:Estas ermozas
republika: republic. Eg.: kantigas i romansas ke yevamos en el korason.
repuesta: answer. Eg.: romanséro (m): collection of ballads. Eg.:El
resefta: recipe, prescription. Eg.: Romansero Sefaradi dize: ...
réshas, reshíkas (f): Pretzel-shaped sweet cooky. romanso: novel, romance. Eg.:
Eg.: rompe kavesa: puzzle. Eg.:
resiprokamente: reciprocally. Eg.: romper: break. Eg.:
resivir: receive. Eg.: rovar: steal. Eg.:
respekto, omenaje: respect, homage. Eg.: roves (a la): reverse. Eg.:
responder: respond, answer. Eg.: rovle: oak. Eg.:
responder de: answer for. Eg.: roz (adj.): pink. Eg.:Vestiya una bluza roz.
responsabilitad: responsibility. Eg.: róza (f): rose. Eg.:No ay roza sin espino.
résto (m): rest, remainder, leftover. Eg.:No tomes la rudéza (f): coarseness, rudeness. Eg.:
pena de bushkar el resto de la kantika. ruj: lipstick. Eg.:
restorante: restaurant. Eg.: rustiko / a: rustic. Eg.:
restorar: restore. Eg.: ruvio / a: red-haired. Eg.:
retardo: delay. Eg.: safanórya, karóta (f): carrot. Eg.:Komimos una
retina: retina. Eg.: salata de safanorya.
reunion: reunion, meeting, gathering. Eg.:Se puede sakrifisio: sacrifice. Eg.:
azer una reunion en la universita. sal (f): salt. Eg.:Mantenerse de pan kon sal.
reunir: reunite. Eg.: (Neh.)
reunirse: get together. Eg.: salata: salad. Eg.:
reushir: be successful. Eg.: salero: salt-cellar, charm, appeal. Eg.:
reushir el egzamen: pass the exam.. Eg.: salida: exit. Eg.:
reushitá (f): success, achievement. Eg.:Le dezeamos salir: go out. Eg.:
viaje bueno i reushita buena. saltar: leap, jump. Eg.:
revanada: slice. Eg.: salúd (f): health. Eg.:Kon salud ke vayas, kon
reványo (m): flock, herd. Eg.:Dava a komer a un salud ke vengas. El fostan muevo, kon salud ke lo
revanyo de palomas. vistas.
revista: magazine. Eg.: salúdes (f/pl): regards. Eg.:Trusho saludes de
revizár (v): revise, review. Eg.:No es kolay revizar los amigos.
tekstos en haketiya. salúdo (m): greeting. Eg.:Korto el saludo.
revolusion: revolution. Eg.: saludózo (m), saludóza (f): healthy. Eg.:Le
revolvér (m): revolver. Eg.:Metiya el revolver al lado demandi un emprestimo i me refuzo; saludozo
de la kavesa. m'esté!
Rey: King. Eg.: salvaje: savage. Eg.:
rezerva: reserve. Eg.: salvar: save. Eg.:
rezio / a: strong, robust. Eg.: sálvo (adj.): safe, saved; except, save. Eg.:Salio
rezolver: solve. Eg.: sano i salvo del aksidente. Lavora kada diya, salvo
rezúmen, resúmen, resumé (m): summary, résumé. el Shabat.
Eg.:...en forma de "resumen" (todos los mesajes del San: Saint. Eg.:San Jorge, San Juan.

Pajina 32
Diksionario de Ladinokomunita

sanar: heal, cure. Eg.: senso: sense. Eg.:


sanarse: recover. Eg.: sentéya (f): spark. Eg.:Onde kaye la senteya, es
sanedad: health. Eg.: ojo de la syega. (Neh.)
sangre: blood. Eg.: sentimiento: feeling. Eg.:
sangre fria, kalmo: cold blood, sang-froid. Eg.: sentirse bien: feel good. Eg.:
sánto, sánta (adj.): saint, holy. Eg.:Azerse del santo. sentro: center. Eg.:
sapato: slipper. Eg.: senyór, sinyór (m): master, gentleman, lord.
sarnudár, estornudár (v): sneeze. Eg.:Hazino ke Eg.:No mo se vaya este senyor i mos venga otro
sarnuda está serka de estar bueno. (Neh.) Kuando uno peor. (Neh.)
sarnuda: - Bivas, kreskas i engrandeskas! senyóra, sinyóra (f): lady, mistress, owner.
sarnúdo, estornúdo (m): sneeze. Eg.:Para el Eg.:La sinyora maestra.
mentirozo, un sarnudo es un ayudo. (Neh.) separar: separate. Eg.:
sarpikar: sprinkle. Eg.: ser: thirst. Eg.:
sartén (f): frying-pan. Eg.:Algunos de vozotros se ser (tener): thirsty. Eg.:
akodran de la sarten de bimuelos de Pesah? séra (f): wax. Eg.:Las bizbas produsen la sera.
satisfecho / a: satisfied, pleased. Eg.: seremonia de aviertura: inauguration, opening.
saver: know. Eg.: Eg.:
savor: taste. Eg.: seriozamente: seriously. Eg.:
savor de boka: desert. Eg.: serka: near, close. Eg.:
savrozo / a: tasty. Eg.: serkano / a: near, close. Eg.:
se (pron.): himself, herself, it. Eg.:El Ladino se formo serradura: lock. Eg.:
en el Imperio Otomano. serrar: shut. Eg.:
sedakero / a: beggar. Eg.: servisio militar: military service. Eg.:
sefarád, sefaradí (adj.): sephardic. Eg.:Va aver un sesamo: sesame. Eg.:
konserto de muzika Sefarad. sevoya: onion. Eg.:
sefaradím, sefardím (pl): sephardic (pl). Eg.:Esto shabat: Saturday. Eg.:
seguro ke algunos de estos Sefaradim saven meldar. shaka: joke. Eg.:
seguir,perseguir, ir detras: follow. Eg.: shakaruka: flirtatious remark. Eg.:
segundo / a: second. Eg.: shakéka (f): headache. Eg.:Para kurar dolor de
segundo dedo: index-finger. Eg.: shakeka , se metiyan una rida apretada en la
seguridad: security. Eg.: frente.
seguro: secure, safe. Eg.: shal: shawl. Eg.:
sehorá (f): annoyance, grief, trouble. Eg.:No te tomes shalóm (m): salute, greetings. Eg.:Shalóm! -
sehora: una puerta se serra, otra se avre. (Neh.) Berahá ve Tová!
seja: eyebrow. Eg.: shampinyon: mushroom. Eg.:
sekar: dry. Eg.: shara tropikal: jungle. Eg.:
sekreter: secretary. Eg.: sharópe (m): syrup, jam. Eg.:Es un sharope de
sekreto / a: secret. Eg.: ombre. (Neh.)
sekso: sex. Eg.: shashearse: be stunned. Eg.:
selebrar: celebrate. Eg.: shaten: chestnut-coloured. Eg.:
seleksión (f): selection. Eg.:Eskapi la seleksion de shavon: soap. Eg.:
tekstos para mi "Introduksion a la lingua". shef: chief. Eg.:
selo: jealousy. Eg.: shefteli: peach. Eg.:
selula: cell. Eg.: shena: scene. Eg.:
selví (m): cypress. Eg.:Oy mis padres sembraron un shoá (f): holocaust. Eg.:El sujeto de los
selví en el kampo para fyestar Tu-Bishvat. sefaradim en la Shoa es muy poko konosido.
semana: week. Eg.: shofár (m): ram horn used as Jewish traditional
sementario, betahayim: cemetery. Eg.: musical instrument.. Eg.:Sintimos al shofar kon
sena: dinner. Eg.: respekto i kon grande amor.
senar, komer por la noche: dine. Eg.: shofor: driver. Eg.:
sensia: science. Eg.: shok: shock. Eg.:

Pajina 33
Diksionario de Ladinokomunita

shukur: thanks. Eg.:Shukur al Dyo. sirkunstansia: circumstance. Eg.:


si: yes; if. Eg.: sistema: system. Eg.:
si (konj.): yes, if, himself, herself, it. Eg.:Si kere el sitio: site. Eg.:
Dio.... situar: situate. Eg.:
si no: except. Eg.: situasion: situation. Eg.:
siedra: left. Eg.: sivdad: city. Eg.:
siedrero/a: left-handed. Eg.: sivil: civil. Eg.:
siego / a: blind. Eg.: siya: chair. Eg.:
siempre: always. Eg.: soko, merkádo (m): market, souk. Eg.:En los
siémpre, syémpre (adv.): always. Eg.:La razon es sokos, la lakerda parvino ser muy rara.
siempre diferente. sol: sun. Eg.:
siérto, syérto (adv.): certain. Eg.:No lo tomes por solamente: only. Eg.:
sierto. soldado: soldier. Eg.:
sieten: seventh. Eg.: soleado: sunny. Eg.:
sigaro: cigarette. Eg.: soledad: solitude. Eg.:
síglo, syéklo, syékolo (m): century. Eg.: solo: only. Eg.:
sigonya: stork. Eg.: solo/a: alone. Eg.:
siguiente: next, following. Eg.: solombra: shadow. Eg.:
siguir: follow. Eg.: soltero, muchacho: bachelor. Eg.:
siguro: secure, safe. Eg.: sólu (adj.): only. Eg.:La hakitiya es solu una otra
silaba: syllable. Eg.: variedad del djudio-espanyol.
silensio: silence. Eg.: solusion: solution. Eg.:
silueta: silhouette. Eg.: someter: submit. Eg.:
simán, sinyál (m): signal, indication, mark. Eg.:Ke son: sound. Eg.:Se oye el son de la kampana.
sea de buen siman. No dar sinyal de vida. sonár (v): ring. Eg.:Para Kipur, sonan el shofár.
simpatiko: sympathetic. Eg.: sonéte: sound. Eg.:Se oye el sonete de la
sin ...: without. Eg.: kampana.
sin braso: one-armed. Eg.: sonído, sonéte (m): sound, noise. Eg.:Abasho
sinagóga (f): synagogue. Eg.:Aki en kaza i en la reprezentamos los sonidos del alfabeto.
sinagoga, konto tus poemas. sonreír, sonriír, sonriyír (v): smile. Eg.:Si
sinema: cinema. Eg.: sonreimos a la vida, eya tambien mos sonreira .
siníza, seníza (f): ash. Eg.:Mi amor oy, es una braza i sonyar: dream. Eg.:
no siniza. sorprender: surprise. Eg.:
sinken: fifth. Eg.: sosyal: social. Eg.:
sinko: five. Eg.: sovrár (v): be left over, remain. Eg.:Lo ke sovra
sinkuenta: fifty. Eg.: del ladrón, se lo yeva el endevino. (Neh.)
sinsero: sincere. Eg.: sovre: upon, on. Eg.:
sintír, sentír (v): feel, hear. Eg.:Sentites el gayo sovre el punto: ready. Eg.:
kantar, ma no entendites de onde (Neh.) spiker: announcer. Eg.:
sintura: belt. Eg.: stilista: stylist. Eg.:
sinyal: sign, mark. Eg.: stilo: ballpoint pen, fountain pen. Eg.:
sinyalar: signal, point out. Eg.: su (adj.): his, hers, its, one's. Eg.:Es su bien.
sinyatura: signature. Eg.: subsistir, turar: subsist, last. Eg.:
sinyifikar: signify. Eg.: sud, sur (m): south. Eg.:Amanesimos kon un dia
sinyifikasion: meaning. Eg.: enuvlado en el sud de la Florida.
sinyo: sign. Eg.: sudito / a: subject. Eg.:
sinyor: gentleman. Eg.: suerte: luck, fortune. Eg.:
sirá (f): row, rank, opportune moment. Eg.:Todos kon sufrir: suffer. Eg.:
sira (a su torno), chikos i grandes. sugjerar: suggest. Eg.:
sirkular: circulate. Eg.: sujeto: subject. Eg.:
sirkulasion: circulation, traffic. Eg.: suksedar: succeed, follow. Eg.:

Pajina 34
Diksionario de Ladinokomunita

suksesion: succession. Eg.: telefonar (v): telephone. Eg.:


suksesivamente: successively. Eg.: telekomunikasion: telecommunication. Eg.:
suksesivo / a: successive. Eg.: tema (m): theme, subject. Eg.:Este tema es
sultán (m), sultána (f): sultan. Eg.: sujeto de mis lavoros i estudios.
sultán (m), sultána (f): sultan. Eg.:El Sultan teniya temeridad: rashness, courage. Eg.:
munchos savios, doktores, avokatos djudios. temerozo / temeroza: rash, reckless. Eg.:
sumo: juice. Eg.: tempesta, furtuna: tempest. Eg.:
supa: soup. Eg.: temporalmente: temporarily. Eg.:
superfisial: superficial. Eg.: temprano: early. Eg.:
supermarket: supermarket. Eg.: tener: have, hold. Eg.:
suportar: support, endure. Eg.: tener ozadia: dare. Eg.:
supozar: suppose. Eg.: tener sangluto: hiccough, hiccup. Eg.:
surjir: arise. Eg.: tener temor: fear. Eg.:
survivir: survive. Eg.: tenta: marquee, canopy. Eg.:
suvida: slope. Eg.: tepsí, tipzím (m): oven pan, tray. Eg.:Se echa en
suvir: mount, get up on. Eg.: un 'tepsi' i se mete a sekar.
suzio / a: dirty. Eg.: terminar: terminate, finish. Eg.:
syélo, siélo (m): sky. Eg.:El sol briyava en el syelo. terrivle: terrible. Eg.:
syén, sién (f): temple. Eg.: tezis: thesis. Eg.:
tablo: picture, painting. Eg.: ti: you. Eg.:
tabló préto (m): blackboard. Eg.:El profesor eskriviya tía, tiya (f): aunt. Eg.:Renée, ke ermozos son los
sovre el tablo preto. kuentos de la tia de Sulucha!
tadre: late. Eg.: tiémpo, tyémpo (m): while, time, weather. Eg.:El
tafta: taffeta. Eg.: tiempo no tiene ni empesijo, ni fin. (Neh.)
tajada: big slice. Eg.: tierra de pais: territory. Eg.:
takia: cap. Eg.: tiérra, tyérra (f): earth, world. Eg.:La tyerra se
tal (adj.): such. Eg.:Tal padre, tal ijo; tal arvol, tal manea i no kae. (Neh.)
fruto; tal nombre, tal ombre. tijéra (f): scissors. Eg.:Es tan duro ke no korta
tambien: too, also. Eg.: tijera.
tambur: drum. Eg.: timaraná (f): madhouse, mental hospital.
tan (adv.): so. Eg.:Es tan grande ke no kave por la Eg.:Este lugar parese una timarana.
puerta. timbro, muur: stamp, seal. Eg.:
tank: tank. Eg.: timido / a: timid. Eg.:
tánto, tánta (adv.): so much, so many. Eg.:Tanto me timón (m): rudder. Eg.:El kapitan detiene el timón
vino afuerte ke me saltaron las lagrimas. de la embarkasion.
tanyer: ring, play. Eg.: tínya (f): ringworm. Eg.:Ringworm en Inglez es
tapar: put the lid on. Eg.: "tinya".
tapon: lid. Eg.: tío, tíyo (m): uncle. Eg.:Uno ke vino a darmos
tartalear: stutter. Eg.: konsolasion era 'Tio Solomon'.
tasa, kupa: cup. Eg.: tipo: type. Eg.:
te (pron.): you, to you, yourself. Eg.:Yo te lo digo, tu tiralánya (f): spider, spider's web. Eg.:Kaza
ke lo sepas. serrada se inche de tiralanyas.
teatro: theatre. Eg.: tirár, travár sóvre (v): shoot. Eg.:En MEXICO se
techo: roof, ceiling. Eg.: dize "hechar plomo" en lugar de "tirar balas kon
tefter: notebook. Eg.: revolver".
teja: tile. Eg.: títolo, título (m): title. Eg.:Eskojimos el titulo
tejado: roof (tiled). Eg.: Vidas Largas porke es ladino.
teknisyen: technician. Eg.: toáf (adj.): odd. Eg.:
teksto: text. Eg.: todo en saviendo: knowingly. Eg.:
telefon (m): telephone. Eg.:Fue un plazer para mi todo enduna: all at once. Eg.:
avlar kon eya por telefon. todo/a: all. Eg.:

Pajina 35
Diksionario de Ladinokomunita

tóka (f): muslin scarf. Eg.:Muestras nonas siempre Estanbol.


metiyan una toka blanka sovre los kaveyos. tres: three. Eg.:
tóka (f): top (toy). Eg.:En Izmir, toka es un djugete ke, tresalído / tresalída (adj.): delighted. Eg.:Estó
en kastilyano, se yama "peón" si tiene una punta de tresalido de vervos despues de tanto tiempo.
madero i "peonza" si la punta es de fierro. tresalírse (v): be delighted. Eg.:Te vas a tresalir
tomár (v): take. Eg.:Toma i demanda. por la ermozura del fostan ke te merkí.
tomar al pelo: pull one's leg. Eg.: treser: third. Eg.:
tomar dush: shower. Eg.: tresladar: translate. Eg.:
tomar haber, informarse: find out. Eg.: trezoro: treasure. Eg.:
tomar savor: taste. Eg.: trigónas (f): walnut-filled fila triangles. Eg.:
tomat: tomato. Eg.: triko, sueter: jersey, sweater. Eg.:
tomát reynádo (m): meat-filled tomatoes. Eg.: tripa: belly. Eg.:
topar: find. Eg.: triste: sad. Eg.:
toparse: to be present. Eg.: triunfar: triumph. Eg.:
Torá (f): Torah. Eg.:Agora yo meldo la Tora en ladino, trokar: change. Eg.:
tambien. trokar de opinion: change one's mind. Eg.:
torero: bull-fighter. Eg.: tronko: trunk. Eg.:
tornar: turn. Eg.: trupa de bestia: livestock. Eg.:
torno: turn off. Eg.: tu: your. Eg.:
toro: bull. Eg.: tualeta: water closet. Eg.:
torsér (v): distort, twist. Eg.:Tu dishites "tuertio", tubo: tube. Eg.:
mozotros dizimos "torsyo". turar: last, endure. Eg.:
total: total. Eg.: turkáno, turkána (adj.): of Turkish origin.
tractor: tractor. Eg.: Eg.:Solo los sefaradim turkanos van a konoser esta
tradision: tradition. Eg.:Entre los djudios de Izmir ay palavra "alikobeni"!
una tradision ke es unika en el mundo entero. turko: Turkish. Eg.:
tradision: tradition. Eg.:Entre los djudios de Izmir, ay tútano (m): marrow of bone. Eg.:
una tradision ke es unika en el mundo entero. tutuayar: be on familiar terms. Eg.:
tradisión, tradisyón (f): tradition. Eg.:Entre los ultimo/a: ultimate, last. Eg.:
djudios de Izmir ay una tradision ke es unika en el umanidad: humanity. Eg.:
mundo entero. úmido (adj.): damp, humid. Eg.:El lavado kedó
traduizir: translate. Eg.: úmido.
traduksión, traduksyón (f): translation. Eg.:Te avizo umiliar, arrebashar: humiliate. Eg.:
ke sin la muzika, la traduksion vale poko. umiliasion: humiliation. Eg.:
traduktor - a: translator. Eg.: umo: smoke. Eg.:
traer: bring. Eg.: un (adj.): one. Eg.:Tiene un ijo solo: un ijo
trafiko: traffic. Eg.: regalado.
traidor-a: traitor. Eg.: una vez ke: since, considering. Eg.:
trajedia: tragedy. Eg.: Ungaria: Hungary. Eg.:
tramvay: streetcar. Eg.: unidad: unity. Eg.:
trankilizar: reassure. Eg.: unido/a: united. Eg.:
tranzito: transit. Eg.: uniko/a: unique. Eg.:
trápo (m): rag. Eg.: unir: unite. Eg.:
tratar: treat, deal. Eg.: universal: universal. Eg.:
travádos (m): nut-filled pastry. Eg.: universitá, universidad (f): university. Eg.:
travar: pull, shoot. Eg.: úno / úna (adj.): one, identical. Eg.:Una mano
traversar: go across. Eg.: lava la otra i las dos lavan la kara.
trazera: back, rear. Eg.: uno a otro: mutually. Eg.:
tremblante: trembling. Eg.: unya: nail. Eg.:
tremblar: tremble. Eg.: urbano / a: urban, refined. Eg.:
tréno (m): train. Eg.:Tomimos el treno para vinir a uzado, uzada: used; worn. Eg.:Les viene mas

Pajina 36
Diksionario de Ladinokomunita

fasil eskrivir asigun estan uzados. Le dio dos viene estrecho.


manteles dayinda no uzados. vestir: wear. Eg.:
uzár (v): to use. Eg.:En esta fiesta, se aziya de vestirse: dress, get dressed. Eg.:
almendra blankeyada, porke era mas klara de muez ke vez: time, instance. Eg.:
se uzava en el resto del anyo. vezino / a: neighbour. Eg.:
úzo (m): use, usage, custom. Eg.:Empesó a azerlo vezíno / vezína (m/f): neighbour. Eg.:Le di una
por reir, avagar avagar se le izo uzo. dada al vezino chiko.
vaka: cow. Eg.: viajar (kon): travel. Eg.:
vakansas: holiday. Eg.: viaje: travel. Eg.:
valer: be worth. Eg.: vida: life. Eg.:
valer la pena: be worth the trouble. Eg.: vidro: glass. Eg.:
valéy (f), váye (m): valley. Eg.:...Esta en la VALEY de vidro delantero: windscreen, windshield. Eg.:
los ijos de Hinom,... (Reyes B' 23,10). viejo / a: old. Eg.:
validja: suitcase. Eg.: viejo/a,aedado/a,nikochiri: old, aged. Eg.:
valór (f): value, worth. Eg.:Es koza de valor. viérnes (m): Friday. Eg.:Oy es viernes, pitikas
valutozo / a: valuable. Eg.: kayentes.
vano/a, vaziyo/a: vain. Eg.: vijita: visit. Eg.:
vario, varia: various. Eg.:El djudeo-espanyol (ladino) vijitar: to visit. Eg.:Kuando vamos a vijitar a algun
tiene varios dialektos. lugar eya bushka a rovarse loke topa en medyo.
varón (m): man, adult male. Eg.:Donde vas ijo varon? viktima: victim. Eg.:
A meldar la ley del Dio. viktoria: victory. Eg.:
vava, nona, granmama: grandmother. Eg.: víno (m): wine. Eg.:Buen vino no kere pregonero.
váye (m), valéy (f): valley. Eg.:VAYE o VALEY es 1. (Neh.)
Espasyo yano ENTRE DOS MONTES o ALTURAS, 2. víno kolorádo: red wine. Eg.:
El "basino" ande korre un rio. viraje: curve. Eg.:
vaziyo / a: empty. Eg.: vísta (f): view, sight. Eg.:Lo konosko solo de
vazo: vase. Eg.: vista.
vedra: truth. Eg.: vistirse: get dressed. Eg.:
vedre: green. Eg.: vitál (adj.): vital. Eg.:
vela: sail. Eg.: vitamina: vitamin. Eg.:
véla (f): flag. Eg.:Las kolores de la vela turka son vitrina: showplace, showcase. Eg.:
kolorado i blanko. vizíno / vizína (m/f): neighbour. Eg.:Se ambezo
vender: sell. Eg.: un poko de grego kon los vizinos de arriva.
vendida: sale. Eg.: vokal: vowel. Eg.:
vengansa: vengeance. Eg.: voluntad: will. Eg.:
venir: come. Eg.: vos (pron.): you, to you, to yourselves. Eg.:A
ventana: window. Eg.: todos vozotros vos enkorajo de abonarvos.
vente: twenty. Eg.: votasion: vote, voting. Eg.:
ventozo: windy. Eg.: vozótros / vozótras (pron.): you (pl.).
ver: see. Eg.: Eg.:Vozotros lo kulpash.
vérbo (m): verb. Eg.:En el diksionario de Nehama el vuestro, vuestra (adj.+ pron.): your, yours.
verbo es "Aneksar". Eg.:Mandá kuentos i konsejas ke oyitesh en
verdad: truth. Eg.: vuestra chikez en djudeo-espanyol.
veremos: let us see. Eg.: vuvuayar: address as plural you. Eg.:
verse: see each other. Eg.: ya: already, indeed. Eg.:
versión (f): version. Eg.:Judy Frankel kanto una ya basta: enough. Eg.:
version muncho mas larga. ya, pishin: already, at once. Eg.:
verso: toward. Eg.: yakishiklí / yakishiklíya (adj. m/f): handsome.
verter: pour, spill. Eg.:Su konseja triste me izo verter Eg.:Korto la esperansa ke le va vinir un mazal kon
lagrimas. kavayo blanko i muy yakishikli.
vestído, vistído (m): clothing, suit. Eg.:El vistido le yamar: to call. Eg.:Esto es lo ke yamas

Pajina 37
Diksionario de Ladinokomunita

kuchiador?
yáno / yána (adj.): flat, level. Eg.:No tenemos supa.
Mete los platos yanos.
yanúra (f): plain. Eg.:Kampo o terreno yano, sin alto
ni basho i sin arvoles.
yaúrt, yogúrt (m): yogurt. Eg.:el ke se kema la lingua
kon la sopa, asopla sovre el yogurt.
yaurtchí, yaurchí (m): yogurt pedlar. Eg.:
yave: key. Eg.:
yazér (v): to lie, to be lying (dead). Eg.:Yaze en paz...
yegár (v): arrive. Eg.:Yegar a no tener para pan.
(Neh.)
yeláda (f): ice-cream. Eg.:De los Meksikanos sinti ke
"dondurma" se dize "yelada".
yeládo / yeláda (adj.): cold. Eg.:Inchiya la ridoma de
una fuente onde la agua veniya yelada de las
montanyas.
yélo, buz (m): ice, frost. Eg.:Metiyamos el karpuz en
el pozo para ke se yele, porke no teniyamos yelo (buz).
yéma, géma (f): yolk. Eg.:
yeno / a: full. Eg.:
yeno de djoya: bejewelled. Eg.:
yerno: son-in-law. Eg.:Amistad de yerno, sol
d'invierno.
yerrarse: be wrong, make a mistake. Eg.:
yerro: mistake. Eg.:
yerva: grass. Eg.:
yerva: turf. Eg.:
yerva seka: hay. Eg.:
yevar: carry, take. Eg.:
yevrék, simit (m): sesame-covered bread rings. Eg.:
yíddish, yídish (m): yiddish. Eg.:Empeso kon una
kantika en Yiddish.
yo (pron.): I. Eg.:Ke se yo? Sino yo para mi, ken para
mi?
yorar: cry. Eg.:Me meti a yorar komo una kreatura
chika.
zarzavát, zerzevát (m): vegetables. Eg.:
zerdelí (m): small apricot. Eg.:
zirguéla, pruna (f): plum. Eg.:
zodiako: zodiac. Eg.:
zor: difficult. Eg.:Mi echo, komo vos dishe, no es mas
zor ke del vuestro!

Pajina 38
Diksionario de Ladinokomunita

Diksionario de Inglez a Djudeo-Espanyol

a little: poko. Eg.: bienfezensya ma tambien un akto de piedad.


a pity: pekado. Eg.: action: aksión (f). Eg.: Mos eskrivyo en
abandon: abandonár (v). Eg.: Nunka no mos van protestando la aksion del governo en Miami.
abandonar. active: aktívo / aktíva (adj.). Eg.: Es un miembro
abound: abondár (v). Eg.: Las frutas abondavan. aktivo de muestra komunita.
above, over, on top: ensíma. Eg.: Pasa el fregon por activity: aktividád (f). Eg.: El lavora anchamente
ensima el moble. en munchas aktividades.
absent-minded: distraido / a. Eg.: actor: aktór (m). Eg.: Keremos topar aktores ke
absolute: absolúto (adj.). Eg.: En la vida, todo es puedan avlar esta lingua.
relativo i no ay nada de absoluto. actress: aktrísa (f). Eg.: Es una aktrisa
abundance: abondánsa (f). Eg.: Uvo todo modo de formidavle.
frutas i zerzevates en abondansa! actual: aktuál (adj.). Eg.: Esto bushkando
abundant, plentiful: abondánte (adj.). Eg.: Les enformasion sovre la situasion aktual del ladino.
auguro ke la mueva anyada les seya abondante de luz. add: adjustár (v). Eg.: Mesklar bien, adjustar la
acacia: akásia, akásya (f). Eg.: Las flores de akasia tomat ke fue esprimida un poko para kitarle el
tienen una golor muy delikada. kaldo.
academy: akademíya, akademía (f). Eg.: Ay una address: adréso (m). Eg.: Manda tu letra a su
akademia relijioza Porat Yosef en Yerushalayim. adreso.
accent: aksán, aksénto (m). Eg.: Avlavan el Turko address as plural you: vuvuayar. Eg.:
kon un aksan de Espanyol. adjective: ajektívo (m). Eg.: "Dezvelopado"
accentuate, stress: aksantuar. Eg.: siempre se uzo komo ajektivo.
accentuation: aksantuasion. Eg.: adjective: adjektívo (m).. Eg.: La verdad i la
accept: akseptár (v). Eg.: No akseptamos mesajes en sinseridad son los dos adjektivos ke resumen mi
otras linguas. boletin.
accident: aksidénte (m). Eg.: Tuve un aksidente de administer: administrár (v). Eg.: Teniya la
oto. responsabilidad de administrar el Reynado.
accommodate: akomodár (v). Eg.: Estamos trokando admiration: admirasión (f). Eg.: Tengo grande
la ora para akomodar a todos. admirasion por sus lavoros.
accompany: akompanyár (v). Eg.: Kantaron kantikas admire: admirár (v). Eg.: Todos estos esfuersos
ermozas, akompanyadas kon gitara. son de admirar.
accomplish: kumplir. Eg.: adolescence: adolesénsia (f). Eg.: Me izitesh
accomplished action: écha. Eg.: Le van a pagar aboltar a mi adolesensia.
segun sus echas. advance: avansar. Eg.:
according to: asigun. Eg.: advance, make progress: adelantár (v). Eg.:
account, bill: kuénto. Eg.: Kuento arreglado es medio Estamos perkurando para mantener i adelantar la
pagado. (Neh.) konosensya de esta lingua i de muesta ermoza
accustom: abituár (v). Eg.: Kale abituar a los erensya kultural...
mansevos ke avlen el Djudeo-Espanyol advantage: avantaje. Eg.:
accustom: akostumbrár (v). Eg.: La djente se advice, counsel: konsejo. Eg.: Es kon orgolyo ke
akostumbra a la moda de vestirse. resivimos sus mesajes i konsejos.
accustom: alishtereár (v). Eg.: Mozotros ya mos advise: konsejar. Eg.:
aviamos alishtereado a esto. advise, warn: avertír (v). Eg.: Es para avertirvos
accustomed: alishtereádo (adj.). Eg.: Uno mas ke vos mando este e-mail.
alishtereado ke mi, me grito "Ayde". aerated water: gazoza. Eg.:
ace: as, ázo (m). Eg.: Era un as en su echo. affected, pretentious: hadrózo / hadróza (adj.).
across: enfrente. Eg.: Eg.: No le plazyo akeya ijika porke era muy
act: ákto (m). Eg.: No es solamente un akto de hadroza.

Pajina 39
Diksionario de Ladinokomunita

affection: karinyo. Eg.: ambassador: embasadór, embashadór (m). Eg.:


afflict, distress, grieve: aflijár (v). Eg.: Mi hazinura lo amen: amén (m). Eg.: Vida larga i salud buena
aflijo. ke tenga, amen. Por un amen ke no kede.
after: dempues. Eg.: amount, value, cost: empórto (m). Eg.: Paga el
after, later: despues. Eg.: emporto de la fatura.
after, later: dospues. Eg.: amphitryon, host: anfitrión, anfitrióna (m/f). Eg.:
again: de muévo. Eg.: I yo respondi de muevo, i dishe La famiya del CIDICSEF es ekselente anfitriona.
ke mas no vo eskrivir. anaesthetic: anesteziko. Eg.:
against, opposite: kontra. Eg.: anchovy: anchúa, anchúya (f). Eg.: Dizen (por
age: edad. Eg.: reir) ke ay 300 maneras de gizar la anchua.
agency: adjénsia (f). Eg.: Me fui a la adjensia de viaje and: i (konj.). Eg.: 1) El Sultan i El Haham 2)
para merkar un bilyeto de avion. Marido i mujer"
agree: akordárse (v). Eg.: Las mujeres se akordaron and: e. Eg.: Estudios de lingua e istoria...
entre eyas para akseptarla. angel: ándjel (m). Eg.: Es un andjel.
agreement: akórdo (m). Eg.: De akordo! (D'akordo!) angel: ándjelo (m). Eg.:
ailment: desrepozo. Eg.: angel: malláh (m). Eg.: KUATRO MALLAHIM KE
air, wind, draught: ayre. Eg.: MOS AKOMPANYEN.
air, wind, draught: áire, áyre (m). Eg.: Saldremos a anger, fury: kolorá (f). Eg.: Se inyervo muncho i
tomar un poko de aire. se metyo en kolora.
alarm: alarmár (v). Eg.: No ay koza de alarmar. animal: animál (m). Eg.: Komo la evolusyon de
Alas!, Oh!: Guay!, Ay! (interj.). Eg.: Guay de mi! los animales...
Guay de la madre ke me parió! Ay! ke no ay! Ke si de lo animate: animar. Eg.:
ke no ay aviya, Ay! no aviya! aniseed: anís, aínito (m). Eg.: El raki se aze kon
albino: blankúcho (m). Eg.: "BLANKUCHO" era akeya anito.
kreatura/persona ke nasiya kon los kaveyos i los annotate: notar. Eg.:
parparos blankos. announce, proclaim: anunsiár (v). Eg.: Tengo el
alcohol: alkól (m). Eg.: Uzavan un reshó ke se plazer de anunsiarvos ke ya salyo el livro de kurso
asendiya kon alkol i metiyan a buyir el kaviko de la de Ladino .
demanyana. announcer: spiker. Eg.:
all: todo/a. Eg.: annoy, bore: atagantár, atagentár (v). Eg.:
all at once: todo enduna. Eg.: annoy, bother: molestar. Eg.:
all day: dia entero. Eg.: annoyance, grief, trouble: sehorá (f). Eg.: No te
almond: alméndra (f). Eg.: El Dio da almendras al ke tomes sehora: una puerta se serra, otra se avre.
no tyene muelas. (Prov.) (Neh.)
almond macaroons: marunchínos (m). Eg.: annoying: fastidiozo / a. Eg.:
almost: káji, káje, kuáje (adv.). Eg.: Mora kaji answer: repuesta. Eg.:
enfrente de mi. answer back, answer: replikar, kontestar. Eg.:
alone: solo/a. Eg.: answer for: responder de. Eg.:
already, at once: ya, pishin. Eg.: anti-semitism: antisemitízmo (m). Eg.: Es otra
already, indeed: ya. Eg.: forma de antisemitizmo.
although, though: aunke. Eg.: Te lo vo a dar aunke antique: antíko / antíka (adj.. Eg.: Este kal es
no lo mereskas. antiko (500 anios).
although, though: malgrádo. Eg.: Se metio en antiquity: antikitá (f). Eg.: Sokrate akel vertuozo
kamino malgrado el negro tiempo. ombre de la antikita...
always: siempre. Eg.: any: kualkiér, kualkyér (adj/pron.). Eg.: Se puede
always: siémpre, syémpre (adv.). Eg.: La razon es meldar en kualkier livro de linguistika.
siempre diferente. apart, aside: apárte (adv.). Eg.: Kuando se kazo,
amateur: amatór (m). Eg.: Lo esto dando a un grupo biviya kon sus parientes; agora se salio aparte. Me
de amatores del Ladino. puedes eskrivir aparte si keres.
ambassador: ambasadór (m). Eg.: Estava envitado el apartment: etaj, apartamento. Eg.:
ambasador kon la mujer. apparent: aparente. Eg.:

Pajina 40
Diksionario de Ladinokomunita

appear: apareser. Eg.: kedi enkantada de ver tanta djente ke respondieron por
appear, seem: pareser. Eg.: esta palavra(topach - sevivon).
applause: pálmas (f/pl). Eg.: Dar palmas. astronaut: astronoto / a. Eg.:
apple: mansana. Eg.: astronomical: astronomiko/a. Eg.:
appreciated: apresiár, apresyár (v). Eg.: Sovre todo at a time: en mizmo tiempo. Eg.:
los mansevos empesan a apresyar i ambezar la lingua. at first: empriméro (adv.). Eg.: Emprimero,
apprenticeship: aprendizaje. Eg.: ¡SHANA TOVA U METUKA!! ANYADA BUENA I
approach, come near: aserkarse. Eg.: DULSE ! Kualo ke aga emprimero?
appropriate: apropiado. Eg.: at once: en vista, pishin. Eg.:
approximately: aproksimativamente. Eg.: at once: pishin. Eg.:
April: avril. Eg.: at the end: a la fin. Eg.: Mete tu nombre a la fin
April: avríl (m). Eg.: de tu letra.
apron: prostéla (f). Eg.: La vistio i le metio prostela. at, to: a (prep.). Eg.: A todos los muevos
apron: delantál (m). Eg.: Mama i delantal ke tapan abonados, vos digo un grande "bienvenidos".
muncho mal. at, to: al (a el) (prep.). Eg.: Kere amostrar su
Arab: arabo. Eg.: mujer al mundo entero.
arc: arko. Eg.: atomic: atomiko/a. Eg.:
archives: archivo. Eg.: attachment: atamiento. Eg.:
ardour: ardor. Eg.: attack: atakar. Eg.:
arise: surjir. Eg.: attention, civility: atansión, atansyón, atensión.
arise from, stem from: provenir. Eg.: Eg.: Meldi el artikolo kon grande atansion i alegriya.
arm: braso. Eg.:
arm: arma. Eg.: attic, garret: musandará, mansárda (f). Eg.:
armchair: fotolyo. Eg.: "Mansarda", es la kamareta ke esta debasho del
army: armada. Eg.: techo.
around: alderredór (prep.). Eg.: Alderredor de mi augur: ogurar. Eg.:
kaza ay yervado. aunt: tía, tiya (f). Eg.: Renée, ke ermozos son los
arrange, put in order: atakanár (v). Eg.: Rachel me kuentos de la tia de Sulucha!
lo atakano todo. author: autór, otór (m). Eg.: El Sr. Nahum es el
arrangement, settlement: arreglamiento. Eg.: otor de un muy buen livro, sovre los djudios de
arrangement, settlement: arreglar. Eg.: Izmir
arrest, stop: arrestar. Eg.: authority: autoridád (f). Eg.: Eya es una
arrive: arrivar. Eg.: autoridad en djudeo-espanyol.
arrive: yegár (v). Eg.: Yegar a no tener para pan. autumn: otonyo. Eg.:
(Neh.) avenue: avenida. Eg.:
arrow: flecha. Eg.: awake, smart: espierto / a. Eg.:
article: artikolo. Eg.: awaken: espertarse. Eg.:
article, report: reportaje. Eg.: babbling, chattering: avladéro. Eg.: Todo lo ke
as soon as: apenas ke. Eg.: disho, no tiene dinguna valor: es todo avladero.
ash: siníza, seníza (f). Eg.: Mi amor oy, es una braza i baby clothes: fashadúra (f). Eg.: En la kortadura
no siniza. de la fashadura, se echava bombones blankos.
ask: pruntár, demandár (v). Eg.: Prunta i te bachelor: soltero, muchacho. Eg.:
responderé. bachelor (degree): diplomado/a. Eg.:
ask: preguntár (v). Eg.: Nada va bien: No preguntes back: espalda. Eg.:
ni demandes. back, backwards, behind: atrás. Eg.: Ni palavra
asparagus: asparago. Eg.: ni pyedrada no tornan atras (Neh.)
aspect: aspekto. Eg.: back, rear: trazera. Eg.:
aspirin: aspirin. Eg.: bad: négro / négra (adj.). Eg.: Ken negro aze,
assault: asaltar. Eg.: negro topa.
assist: asistir. Eg.: bad, naughty: malo / a. Eg.:
astonished: enkantado / enkantada (adj.). Eg.: Me bad, naughty: málo, mála. Eg.: Mas vale un

Pajina 41
Diksionario de Ladinokomunita

malo konosido ke un bueno para konoser. (Neh.) be sufficient, be enough: abastár (v). Eg.: De
bag, purse: bolsa de mujer. Eg.: esta ropa ya abasta 4 metros: esta ancha. Ya
baked macaroni: makarón rayádo (m). Eg.: abasta i sovra.
balance: ekilibrar. Eg.: be thankful: agradesér (v). Eg.: Azer i no
balcony: balkón (m). Eg.: La aviya visto arimada en agradeser, es amargo komo la fiel. (Neh.)
el balkon de la kula. be worth: valer. Eg.:
bald: kalavasudo, kalvo. Eg.: be worth the trouble: valer la pena. Eg.:
ball, bullet, bale: bála (f). Eg.: Los ijikos djugavan en be wrong, make a mistake: yerrarse. Eg.:
la kaye kon la bala. beach: plaj. Eg.:
ballpoint pen, fountain pen: stilo. Eg.: beans (fresh butterbeans): barbúnya fasúlya (f).
banana: banana. Eg.: Eg.:
bank: banka. Eg.: beautiful: ermozo / a. Eg.: Teniya dos ijas,
banner, flag: bandiera. Eg.: mansevikas i muy ermozikas.
bar: bar. Eg.: Kada tadre se va al bar para tomar un beauty, loveliness: ermozúra. Eg.: Es una prova
aperitivo de la ermozura i de la rikeza de muestra kultura.
barbarian: barbaro. Eg.: because: porke. Eg.:
basement: bodrum. Eg.: because of: achákes de (m). Eg.: Vino tadre
baseness: basheza. Eg.: achakes de la luvia.
basis: baza. Eg.: because of: por módo de (m). Eg.: Te troki
basketball: basketbol. Eg.: siertas palavras por modo de la ortografiya ke se
bathe: benyarse. Eg.: uza en LK.
battalion: batalyon. Eg.: because of: por módre (lok. prep.). Eg.: Está
battle: batalia. Eg.: hazino por modre ke abuzó en el komer. (Neh.)
bazaar, market, souk: bazár (m). Eg.: El martes, era become absorbed: embolvérse (v). Eg.: Se
diya de bazar en Milas. embolvió en meldando este livro.
be able to: pueder. Eg.: bed, bedding: káma. Eg.: La kama es una buena
be born: naser. Eg.: koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
be buried: enterrarse. Eg.: bed, bedding: káma. Eg.: La kama es una buena
be certain: estar seguro. Eg.: koza, si no se durme se arrepoza. (Neh.)
be concerned, endeavour: perkurár (v). Eg.: Para la bedroom, dormitory: kam. de echar, dormitorio.
proksima letra, perkura de eskrivir kon esta ortografia. Eg.:
be crossed: arraviárse (v). Eg.: Para ke no se beer: bira. Eg.:
arravye, este ultimo mesaje suyo lo estamos pasando. beets: kuchundúrya (f). Eg.:
be delighted: tresalírse (v). Eg.: Te vas a tresalir por before: ántes (prep.). Eg.: Me demandates la
la ermozura del fostan ke te merkí. alkunya ke teniya antes de kazarme.
be delighted: embreneárse (v). Eg.: Vijitimos una before: en prezensia. Eg.:
guerta yena de flores i mos se embreneó la alma. beget, breed: enjendrar. Eg.:
be enough, be sufficient: bastár, abastár (v). Eg.: beggar: sedakero / a. Eg.:
Basta mi nombre, ke me yamo Abravanel. begin: empesar. Eg.:
be fast (clock): avansar, adelantar. Eg.: beginning: empesijo. Eg.:
be frightened: espantarse. Eg.: beginning: en primero, empesijo. Eg.:
be left over, remain: sovrár (v). Eg.: Lo ke sovra del beginning: prinsipio. Eg.:
ladrón, se lo yeva el endevino. (Neh.) beginning from: a partír de. Eg.: Kursos de
be on familiar terms: tutuayar. Eg.: Djudeo-espanyol a partir del 8 de noviembre.
be pleasing to: agradár a..., plazér a... (v). Eg.: Kreyo behind: detrás. Eg.: Kaminavan uno detras del
ke yo, le agrado solo a mi mama. Les plazgo a los otro.
elevos, sovre todo kuando termino la klasa. behind somebody's back (to do something): a
be ruined, be bankrupt: falitar. Eg.: las eskondídas. Eg.: Eya se engrandesio sin
be slow (clock): atrazar. Eg.: konoser djudios i se konvertio al kristianizmo, ma
be stunned: shashearse. Eg.: kontinuo, a las eskondidas, a azer ayuno un diya al
be successful: reushir. Eg.: anyo porke se akodrava ke ansina uzavan en su

Pajina 42
Diksionario de Ladinokomunita

kaza en Diya de Kipur. body: puerpo, kuerpo. Eg.:


behind, after: despues, atras. Eg.: boil: buyir. Eg.:
behind, bottom, anus: kúlo (m). Eg.: Lavorar por un bone: gueso. Eg.:
kulo de pipino. bonnet: bonéte (m). Eg.: Este mundo en un
bejewelled: yeno de djoya. Eg.: bonete, ken lo kita i ken lo mete. (Neh.)
believe: kreyer. Eg.: book: lívro (m). Eg.: No desha el livro de la
bell: kampána (f). Eg.: A las ocho de la demanyana, mano.
la kampana de la eglisya sona. bore: enfasyar. Eg.:
belly: tripa. Eg.: boredom: infasio. Eg.:
belt: sintura. Eg.: borrowed: emprestádo / emprestáda (adj.). Eg.:
bend, turn: kórva, kúrva (f). Eg.: Ay munchas kurvas Kuando uno merka una gazeta, deve darla
en este kamino. emprestada.
benediction: beraha, bendision. Eg.: Salud i Beraha Bosphorus: Bosfor. Eg.:
se le aga todo lo ke komio. bottle: redóma, ridóma (f). Eg.: Tomava la
besides, moreover: indemas. Eg.: ridoma de Raki .
besides, moreover: por demaziya, indemas. Eg.: bottle: bokál (m). Eg.: Se podia meter esta
besides, moreover: además (adv.). Eg.: Ademas vos alzeyte en un bokal (una redoma) para
kero rengrasiar por vuestras palavras de apresiasion. transportarla a la keyla.
better: mijor. Eg.: bottom, background: fondo. Eg.:
between, among: entre. Eg.: boy, girl: muchacho / a. Eg.:
Bible: Bíblia, Bíblya. Eg.: Meldo la "Biblia de Ferrara" boy, son / girl, daughter: ijo / ija (m/f). Eg.: son
en Ladino. ijos de dos ermanos
bicycle: bisikleta. Eg.: boy, son / girl, daughter: fíjo / fija (m/f). Eg.: Si
big: grande. Eg.: no fago lo ke estó diziendo, no so fijo de mi padre
big slice: tajada. Eg.: (Neh.)
billfold, wallet: portofolio. Eg.: brain: meoyo. Eg.:
bird: pasharo. Eg.: brake: freno. Eg.:
birthday: aniversário (m). Eg.: Oy es el aniversario branch: ramo. Eg.:
del diya ke merkimos muestra kaza. brave: korajozo. Eg.:
bitter: amárgo / amárga (adj.). Eg.: El kafe sin asukar brave: brávo, bráva (adj.). Eg.: Admiro estos
es amargo. Ken englute amargo, no eskupe dulse. bravos djurnalistos.
(Prov.) brave, robust: baragán, barragán (m). Eg.:
bitterness: amargúra (f). Eg.: No guadri amargura Shimshón, personaje bibliko, fue un famozo
kontra los ke me ekspulsaron. barragan.
black: préto / préta (adj.). Eg.: Se le fizo el mundo bravery: bravura. Eg.:
preto. bravo: brávo (interj.). Eg.: Bravo, i grasias por tus
black pepper: pimiénta (f). Eg.: komentarios.
blackboard: tabló préto (m). Eg.: El profesor eskriviya bread: pan. Eg.:
sovre el tablo preto. break: romper. Eg.:
bless: bendizír, bendezír (v). Eg.: Por lo ke estamos, breeches: bragas. Eg.:
bendigamos. bridge: ponte. Eg.:
blind: siego / a. Eg.: briefcase: chanta de ombre. Eg.:
blond: blondo/a. Eg.: briefcase: portofolio de dokumentos. Eg.:
blood: sangre. Eg.: brig: brig .... Eg.:
blow one's nose: amokárse (v). Eg.: A Djoha le bring: traer. Eg.:
disheron ke se amoke, se kito la nariz. bring near: aserkar. Eg.:
blue: blu. Eg.: broad beans, fava beans: áva fréska (f). Eg.:
boat (small): bárka (m). Eg.: En enverano, en las brochure, pamphlet: broshúra (f). Eg.: La
islas de Estanbol, ivamos a nadar kon barkas. broshura de la ANL me vino ayer.
boat, small: bárko (m). Eg.: Mansevikos pasavan en brother: ermano. Eg.:
los barkos por el bodre de la mar. brush: fúrcha (f). Eg.: Los tapetes de embasho,

Pajina 43
Diksionario de Ladinokomunita

los lavavan kon furchas i agua. car, automobile: otomobíl (m), araba (f). Eg.: Mi
brusque; dark: brusko / bruska (adj). Eg.: La papa mos yevava a pasear kon otomobil.
kamareta era tan bruska i yelada ke me espantava de cardiac: kardiako/a. Eg.:
entrar ayi sola. careless: deskudiado / a. Eg.:
build: konstruir. Eg.: carelessness: deskudio. Eg.:
building, construction: frágua (f). Eg.: La fragua caress, pat: karesar. Eg.:
mueva es komo un otel. carob: aharóva (f). Eg.: Me akodro de arankar
bull: toro. Eg.: aharovas i chuparlas komo chupamelas!
bull-fighter: torero. Eg.: carriage, car: arabá (f). Eg.: Un tiempo
bump into: chapteár, chafteár (v). Eg.: Dos personas tomavamos "karosas" (araba/payton).
se chafteyaron. carrot: safanórya, karóta (f). Eg.: Komimos una
bundle: bógo, bogchá (m/f). Eg.: El bogo era para salata de safanorya.
meter la ropa limpia para ir al "hamam". carry, take: yevar. Eg.:
burial, funeral: enterramiento. Eg.: case, cashier's office: kasha. Eg.:
burn: kemar. Eg.: case, event: kavzo. Eg.:
burnt: kemado / a. Eg.: cast a shadow on: asolombrar. Eg.:
burst: eksplozar. Eg.: castanets: kastanyetas. Eg.:
burst, crush, smash: arreventár (v). Eg.: Me se Castilian: kasteyáno, kastilyáno. Eg.: El
arrevento la fiel. Me espanti bueno. Kasteyano es madre de la lingua muestra.
bury: enterrar. Eg.: cat: gato. Eg.:
bus, motor-coach: otobus. Eg.: catch cold: aferrár abasháda. Eg.: Uvo muncho
business, trade: negosio, echo. Eg.: aire i aferri una abashada muy fuerte.
busy: okupádo / okupáda (adj.). Eg.: No eskrivo..una cauliflower: kuchundúrya (f). Eg.:
razon es porke esto muy okupada. cauliflower: kulupíya, koliflór (f). Eg.:
but: ma. Eg.: cause: kavzar. Eg.:
but: ma. Eg.: Yo el dezeo ya lo tengo, ma no tengo cause: kavza. Eg.: Ay muncho tiempo ke no vos
ayinda la kapachita teknika. eskrivo por kavza de mi grande okupasyon. Kita la
but: péro (konj.). Eg.: Dubrovnik no es mas en kavza, kita el pekado.
Yugoslavia - pero en KROATIA. cave, cavern: meará (f). Eg.:
but: áma, ma (konj.). Eg.: Ya tengo kaji 90 anyos, celebrate: selebrar. Eg.:
ama me siento dayinda mansevika. cell: selula. Eg.:
but: ma, áma (konj.). Eg.: Yo el dezeo ya lo tengo, cemetery: sementario, betahayim. Eg.:
ma no tengo ayinda la kapachita teknika. center: sentro. Eg.:
butcher: kasap, karnesero. Eg.: century: síglo, syéklo, syékolo (m). Eg.:
buy: merkar. Eg.: certain: siérto, syérto (adv.). Eg.: No lo tomes por
by, for: por. Eg.: sierto.
cabbage: kol. Eg.: Entre kol i kol lechuga. chair: siya. Eg.:
cabin: kamara. Eg.: chandelier: almenára (f). Eg.: Kuando me kazi,
cake: pasta, pastel. Eg.: las almenaras se trokaron i se uzava la de
calculation: kalkolo. Eg.: kandelas.
Calico, cotton cloth: amerikána, merkána (f). Eg.: change: trokar. Eg.:
Ize dodje ridas de amerikana para el bebe. change one's mind: trokar de opinion. Eg.:
calm: kalmo / a. Eg.: chant, song: kánto. Eg.: Estas palavras me
cannon: kanon. Eg.: sonan komo un kanto.
cap: takia. Eg.: character: karakter. Eg.:
capable: kapachi. Eg.: chard: pazí (m). Eg.: Kalavasa, pishkado,
capacity, ability: kapachedad. Eg.: agranada, pazi, etc.
capacity, ability: kapachitad. Eg.: charity: bienfezensia. Eg.:
capital letter: majiskula. Eg.: cheap: barato. Eg.:
car: kóche (m), arabá (f). Eg.: Mos yevo al Bosfor kon cheek: kára. Eg.: En kada kara tiene una kondja.
su araba. (Neh.)

Pajina 44
Diksionario de Ladinokomunita

cheese: kézo (m). Eg.: Izimos borekas de kezo i clothing, suit: vestído, vistído (m). Eg.: El vistido
patata. le viene estrecho.
cheese cookies: bóyo de ráyo (m). Eg.: cloudy: nuvlozo. Eg.:
chemist: kimiko/a. Eg.: clown: paylacho. Eg.:
chemistry: kimika. Eg.: clue: indisio. Eg.:
chest: pecho. Eg.: coach, carriage: karosa. Eg.:
chestnut-coloured: shaten. Eg.: coal: karvon. Eg.:
chew: mashkar. Eg.: coarseness, rudeness: groseríya (f). Eg.:
chewing-gum: chiklet. Eg.: coarseness, rudeness: rudéza (f). Eg.:
chicken, chick: poyo. Eg.: coast, shore: kósta (f). Eg.:
chief: shef. Eg.: cobbler, shoe-maker: kunduradji, kunduryéro (m).
chief, hothead: kapo. Eg.: Eg.: Monsieur Galanti era chapinero (kunduradji)
child: kreatura. Eg.: ma no ganava bastante. El kunduryero tiene la
child: kriatura. Eg.: sapateta rota.
childhood: chikéz (f). Eg.: En mi chikez en Izmir, cock: gayo. Eg.:
Turkiya, las preparasyones para Los Muadim (Roshana cod fish: bakanyádo (m). Eg.:
i Kipur) empesavan a lo menos de un mez de antes. coffee, café: kavé, kafé. Eg.: Veniya a vijitarmos
children: íjos (m/pl). Eg.: Todos somos ijos de las kada tadre a tomar el kafe kon la mama.
Mitzvot. coincide: koensidar. Eg.:
chin: keshada. Eg.: cold: yeládo / yeláda (adj.). Eg.: Inchiya la ridoma
Chinese: kinezo/a. Eg.: de una fuente onde la agua veniya yelada de las
chocolate: chicolata. Eg.: montanyas.
choir: koro. Eg.: cold: frío, fríyo (m). Eg.: No me faze ni friyo ni
choose: eskojer. Eg.: kalor.
christian: kristiáno, kristiána. Eg.: ...djudias fueron cold blood, sang-froid: sangre fria, kalmo. Eg.:
salvadas por amigos kristianos. cold, flu: abasháda (f). Eg.: Estuve hazina kon
Christmas: Noel. Eg.: una abashada muy fuerte.
cigarette: sigaro. Eg.: cold, flu: abashamiénto (m). Eg.: Esto kon un
cinema: sinema. Eg.: abashamiento muy fuerte.
circulate: sirkular. Eg.: colleague: kolego / a. Eg.:
circulation, traffic: sirkulasion. Eg.: collect: arrekojer, rekojer. Eg.:
circumstance: sirkunstansia. Eg.: collection of ballads: romanséro (m). Eg.: El
city: sivdad. Eg.: Romansero Sefaradi dize: ...
civil: sivil. Eg.: Cologne water: kolonya. Eg.:
clan, family: mishpahá (f). Eg.: Shalom a toda la colony: koloniya. Eg.:
mishpaha sefaradi i al mundo entero. colour: kolor (la). Eg.:
clash; knock: chapteár, chafteár (v). Eg.: Las column: kolona. Eg.:
ventanas estavan chafteando del aire. comb oneself: peynarse. Eg.:
class: klasa. Eg.: combination: kombinasion. Eg.:
classic: klasiko/a. Eg.: come: venir. Eg.:
clean: alimpiár, alimpyár (v). Eg.: Las mujeres come on: áyde. Eg.: Ayde no tenemos tiempo.
alimpiavan i deshavan arelumbrando. comedy: komedia. Eg.: Me pushó a eskrivir en
clean: límpio, límpyo, límpia (adj.). Eg.: La kaza djudeo-espanyol mi komedia muzikal.
estava limpia. comestible: de komer. Eg.:
cleanliness: limpiéza, limpyéza (f). Eg.: La limpyeza comfort, affluence: anchúra (f). Eg.: Biven kon
es medya rikeza. anchura.
clear: klaro / a. Eg.: commander: komandante. Eg.:
clear: aklarár (v). Eg.: El Dio ke aklare los korasones. commandment: enkomendansa. Eg.:
client: kliente. Eg.: comments, remarks, commentary: komentário.
clog: galécha (f). Eg.: Yevavamos galechas en el Eg.: Meldimos kon muncha atension e interes los
banyo. komentarios echos por muestros amigos.

Pajina 45
Diksionario de Ladinokomunita

common: komun. Eg.: Sus lingua komun era el consulate: konsolato. Eg.:
Fransez. Es una persona muy komun. consulate: konsul. Eg.:
communicate: komunikar. Eg.: contain, keep in check: kontener. Eg.:
community: komunidád, komunitá. Eg.: La contemplate: kontemplar. Eg.:
komunidad de 900 Judios de Salonika supo organizar content, pleased: kontente. Eg.:
un kongreso. context: konteksto. Eg.:
companion: kompanyero / a. Eg.: continual: kontinuál (adj.). Eg.: Ay un bruido
competitive: kompetitivo / a. Eg.: kontinual.
complain: kesharse. Eg.: continue, proceed: kontinuar. Eg.:
completed: komplido. Eg.: continuity: kontinuidad. Eg.:
completely: kompletamente. Eg.: continuous: kontinuado. Eg.:
compliment: komplimento, komplimieento. Eg.: continuous: kontinúo (adj.). Eg.:
compound: kompuesto. Eg.: contrary: kontrario. Eg.:
computer: komputadóra, kompúter. Eg.: Munchos contribution: kontribusyon. Eg.:
amigos i konosidos no tienen komputadoras. control: kontrolar. Eg.:
computer science: enformatika. Eg.: convince: konvenser. Eg.:
concede: konsedér (v). Eg.: Devesh de konseder ke cook: gizár (v). Eg.: El se lo giza, el se lo kome.
si en un pais ay munchas linguas, en akel pais... cook: kozer. Eg.:
concede: dar razon. Eg.: copy: kopia, kopya. Eg.:
concert: konserto. Eg.: cork: kórcho (m). Eg.: Kita el korcho de la ridoma
conclusion: konkluzion. Eg.: de vino.
condemnation, sentence: kondanasion. Eg.: corn (in foot): kayo. Eg.: Ya me se izo kayo.
condition: kondision. Eg.: corner: kanton. Eg.:
conduct: kondukta. Eg.: corner: punta. Eg.: Ya avia arivado a la punta de
conductor: konduktor - a. Eg.: la kaleja de Klara.
conference: Konferénsia, konferensya (f). Eg.: Mis correct: korijar. Eg.:
konferensias son siempre en ladino. correctly: korektamente. Eg.:
confidence: konfiensa. Eg.: corridor: koridor. Eg.:
confidence, secret: konfidensia. Eg.: corroborate: konfirmar. Eg.:
confuse, mix, mingle: konfonder. Eg.: cost: kostar. Eg.:
confused: konfuzo / a. Eg.: cost, price: kóste (m). Eg.: Oy estan vendiendo
congratulation: felisitasion. Eg.: al koste.
congress: kongreso. Eg.: costume, suit: komple, kostum. Eg.:
conquer: konkuistar. Eg.: cotton: algodón (m). Eg.: Mi madre aprontava
conscience: konsensia, konsensya. Eg.: kada tadre las mechas de algodon.
consent: konsentir. Eg.: count, tell: kontar. Eg.:
consequence: konsekuensa. Eg.: counter, stand: kontuar. Eg.:
consequently: por konsekuensa. Eg.: country: país, paéz (m). Eg.: En el paéz ke irás,
consider: konsiderar. Eg.: asegún verás farás.
consider oneself: konsiderarse. Eg.: country: payis. Eg.:
consolation, comfort: konsolasión (f). Eg.: Vinieron courage: koraje. Eg.:
muchos a darmos konsolasion. course: korso. Eg.:
console, comfort: konsolár (v). Eg.: La madre course: kúrso. Eg.: Gloria Ascher la va emplear
konsola su ijo, alimpiando sus ojos. en su kurso de kultura sefaradi.
console, comfort: afalagár (v). Eg.: Afalagar kon Court: Korte. Eg.:
palavras vanas. (Katalán) courtesy: politeza. Eg.:
consonant: konsonante. Eg.: cousin: primo / a. Eg.:
constant: konstante. Eg.: cover: kuvrir, kuvijar. Eg.:
consternation: konsternasion. Eg.: cover (of book, etc.): kácha (f). Eg.: La kacha
constipation: duréra (f). Eg.: Mal por durera, peor por del livro es un blu vibrante.
shushunera. (Prov.) (Neh.) cow: vaka. Eg.:

Pajina 46
Diksionario de Ladinokomunita

coward: espantozo. Eg.: dare: ozar. Eg.:


craft, trade: ofisio. Eg.: dare: tener ozadia. Eg.:
cream caramel: krem karamel. Eg.: dark: eskuro. Eg.:
create: krear. Eg.: dark, brown: moreno / a. Eg.:
creature: kriansa. Eg.: darkness: eskuridad. Eg.:
crime: krimen. Eg.: date: data. Eg.:
crisis: kriza. Eg.: date: dáta. Eg.: Un buen merkader paga su bono
criterion: kriter. Eg.: a su data.
cross: pasar enfrente. Eg.: daughter-in-law: ermuéra, nuéra (f). Eg.:
crouched: achunkádo (adj.). Eg.: Se kedo dos malas Bushkava a ovedeser todo lo ke la ermuera le
oras achunkado, no lo mirimos en la kara. ordenava.
crusade: kruzada. Eg.: dawn: madrugada. Eg.:
cry: yorar. Eg.: Me meti a yorar komo una kreatura dawn: amanesér (v). Eg.: Kuando mas eskura
chika. está la nochada, mas presto amanese. (Neh.)
cucumber: hohómbro (m). Eg.: day: dia, diya. Eg.:
cuffs: mansheta. Eg.: day: diya / dia. Eg.: No era posible komer tanto
cultivated: kultivado/a. Eg.: dulse en un diya.
cultural: kulturál. Eg.: Konservaron aspektos day after tomorrow: pasado amanyana. Eg.:
kulturales del Djudaismo. day before yesterday: antiyér (adv.). Eg.:
culture: kultura. Eg.: Antiyer me estava muriendo de la dolor.
cup: tasa, kupa. Eg.: dear: kerido/a. Eg.:
cup: findján, fildján, fidján (m). Eg.: Ni le esta dear, expensive: karo/a. Eg.:
deshando bever sigundo findjan. debate: debáte (m). Eg.:
cupboard: almário, almáryo (m). Eg.: Guadravan los debt: dévda (f). Eg.: Ken apromete, en devda se
platos en el almaryo. mete. (Neh.)
curiosity: kuriozita. Eg.: decease, death: muerte. Eg.:
curious: kuriozo / a. Eg.: deceased: defunkto / a. Eg.:
curiously: kuriozamente. Eg.: December: desiémbre, disiémbre (m). Eg.: Vo ir
current: korriente. Eg.: otra vez en el mez de Disiembre.
curtain: kortina. Eg.: decide: desidar. Eg.:
curve: viraje. Eg.: decide: dechidir. Eg.:
custom, habit: kostúmbre. Eg.: Muestra erensia decide: dechidirse. Eg.:
kultural, ke es la lingua, kultura, uzos i kostumbres... decision: dechizión, dechizyón (f). Eg.: Miller,
cut: kortar. Eg.: para ser dramaturgo, tomo la dechizion de seguir
cypress: selví (m). Eg.: Oy mis padres sembraron un sus estudios.
selví en el kampo para fyestar Tu-Bishvat. decision: desizión, desizyón (f). Eg.: Esperamos
dad: papa. Eg.: ke vash a respektar muestra desizyon, i deshar la
daily: kotidiano / a. Eg.: lengua de LK asigun esta.
damage: aharientár (v). Eg.: Lavorando muncho, dedicate oneself: dedikarse. Eg.:
ahariento la makina. deep, profound: profundo. Eg.:
damage, harm: dányo (m). Eg.: No sale danyo de defend oneself: defenderse. Eg.:
akavidarse. defend, protect, forbid: defender. Eg.:
damned: maldicho / a. Eg.: delay: retardo. Eg.:
damp, humid: úmido (adj.). Eg.: El lavado kedó delegate: delegar. Eg.:
úmido. delicious: delisiózo, delisióza (adj.). Eg.:
dance: baylar. Eg.: Munchos frutos delisiozos i salutaryos por ofreser.
dance: bayle. Eg.: delight, charm: embreneár (v). Eg.: Atyo, esto
dancer, ballet-dancer: bayladór / bayladéra (m/f). esta de embrenear!
Eg.: Los bayladores de Irlanda mos plazieron muncho. delighted: tresalído / tresalída (adj.). Eg.: Estó
dare: atrivírse, tenér koráje (v). Eg.: - No, tia, aki no tresalido de vervos despues de tanto tiempo.
mos atrivimos a komer karne de vaka. deliver: entregar. Eg.:

Pajina 47
Diksionario de Ladinokomunita

democracy: demokrasia. Eg.: difficulty: difikultad. Eg.:


demonstrate: demostrar. Eg.: diffuse: difuzar. Eg.:
dentist: dientisto / a. Eg.: diffusion: difuzyon. Eg.:
deny: enyegar. Eg.: dig, ransack: eskarvár (v). Eg.:
depend: depender. Eg.: dignity: dinyidad. Eg.:
depressed, distressed: abatído / abatída (adj.). Eg.: dine: senar, komer por la noche. Eg.:
Desdichada de mi ! Me fui del bet din abatida i muy dinner: sena. Eg.:
triste... direct: direkto / a. Eg.:
deprivation; persecution: afrisión, afriisyón (f). Eg.: direction, address: direksion, adreso. Eg.:
Grande fue la afrision de los djudios en Ayifto. directly: direktamente. Eg.:
descendant: desendiénte (m/f). Eg.: Para mi, un director, manager: direktór. Eg.: Su padre era el
desendiente de Estambullis, la palavra es direktor de un koro de kantar i de musika.
"BISKOCHOS". dirty: ensuziar. Eg.:
describe: deskrivir. Eg.: dirty: suzio / a. Eg.:
description: deskripsion. Eg.: disappear: desparesér (v). Eg.: Yo no kreo ke
desert: dezierto. Eg.: muestra lingua va despareser.
desert: savor de boka. Eg.: discourage: deskorajar. Eg.:
deserve: mereser. Eg.: discover: deskuvrír (v). Eg.: Moise Rahmani mos
design: desén (m). Eg.: Vos rogo de no meter ni aze deskuvrir su estorya, su vida de kada diya.
aneksos, ni desenes en los mesajes. discuss, argue: diskutir. Eg.:
desire: gána (f). Eg.: Ya le vino la gana de kuzir. discussion, argument: diskusion. Eg.:
despair: dezesperarse. Eg.: disdain: desdenio. Eg.:
despatch: espedir. Eg.: disk: disko. Eg.:
destiny: destino. Eg.: disorder, confusion: dezorden, konfuzion. Eg.:
destroy: destruir. Eg.: disorderly: desordenado/a. Eg.:
detach, detail: destakár (v). Eg.: distinguish: distinguir. Eg.:
detachment: destakaménto (m). Eg.: El Governo distort, twist: torsér (v). Eg.: Tu dishites "tuertio",
Otomano mando un destakamento (müfreze) de mozotros dizimos "torsyo".
soldados para onorar la seremonia. distribute, share out: espartir (distribuir). Eg.:
detail: detalio, detalyo. Eg.: district: maále (f). Eg.: Biviyan en la maale de
details: detálios, detályos (m). Eg.: Vos vo eskrivir Balat en Estanbol.
detalyos kuando tengo un poko de tyempo. disturb: aturvar. Eg.:
detest, hate: aborresér (v). Eg.: Todos los ke me dive down: presipitado abasho. Eg.:
aborresen aman la muerte. diverse: diverso. Eg.:
develop: dezvelopar. Eg.: divorcee: kito. Eg.: Se kazo por la sigundo vez
devil: diavlo. Eg.: kon un ombre kito tambien.
devour: devorar. Eg.: do: azer. Eg.:
dialect: dialékto. Eg.: Es orijinaryo de Sarayevo, i do, make: fazer. Eg.:
tiene el dialekto de los djudios. doctor: mediko, doktor. Eg.:
diaspora: diaspora. Eg.: doctor: doktor. Eg.:
dice: dado. Eg.: document, certificate: dokuménto (m). Eg.:
dictionary: diksionário, diksionáryo. Eg.: Ayer merki Meldar dokumentos en solitreo no es muy fasil, no
un diksionario inglez-ladino, ladino-inglez. es kolay.
die, expire, pass away: murir. Eg.: dog: perro. Eg.:
difference, disparity: diferensia. Eg.: doll: kukla. Eg.:
different, un like: diferénte. Eg.: Teniyan unos dollar: dolar. Eg.:
kuantos biervos diferentes ke solo eyos uzavan. domestic: domestiko / a, de kaza. Eg.:
difficult: zor. Eg.: Mi echo, komo vos dishe, no es dominion, power: dominasion. Eg.:
mas zor ke del vuestro! donkey: azno. Eg.:
difficult: difísil. Eg.: Es una koza muy difisil a dar a door: puerta. Eg.:
entender. double, fold up: doblar. Eg.:

Pajina 48
Diksionario de Ladinokomunita

double, fold up: dublar. Eg.: kon kuchara en la boka.


doubt: dubio. Eg.: edge: bodre. Eg.:
dough: mása. Eg.: Para azer boyikos, kale finyir edict, decree: dekreto. Eg.:
muncho la masa. edit: editar. Eg.:
down, downwards, below: abásho (adv.). Eg.: Kale editorial: editoriál (m). Eg.:
ser modesto i mirar mas abasho de si. Yamavan "los effect: eféto, efékto (m). Eg.: Una ovra kompleta
de abasho," "los negros," o "los ke danyan". kon aranjamientos orkestrales i efektos teatrales...
downhill (to go): abasháda (f). Eg.: Moravamos effort: esforso. Eg.:
serka de la Kula una abashadika ke se yamava El Kal egg: guevo. Eg.:
De Los Frankos. eggplant or courgette soufflé: almodróte (m).
drawer: kashón (m). Eg.: Ande esta la yave ke estava Eg.: El almodrote es una gratinada de berendjena
en el kashon? asada, kon guevo, azete, masa en mojo, i kezo, al
dream: sonyar. Eg.: orno.
dress up: atakanárse (v). Eg.: -Bueno, me vistire i me eighth: ochen. Eg.:
atakanare, i salimos a kaminar. elbow: kovdo. Eg.:
dress, get dressed: vestirse. Eg.: elect: elijir. Eg.:
dried apricot paste sheet: pitágra (f). Eg.: election: eleksion. Eg.:
dried salted fish roe: abudáraho (m). Eg.: electrical home appliances: intrumiento de kaza.
dried salted fish roe: abudáho (m). Eg.: Eg.:
drink: bever. Eg.: electricity: elektrisita. Eg.:
drive: konduzir. Eg.: electronics: elektronika. Eg.:
driver: shofor. Eg.: eleven: onze. Eg.:
drown o.s., suffocate: aogárse, afogárse (v). Eg.: Se embargo: embargo. Eg.:
aoga en una kupa de agua. embrace: abrasár (v). Eg.: Las dos se abrasan i
drown, suffocate: aogár, afogár (v). Eg.: Le echó los se meten a avlar.
dedos al garón i lo aogó. embrace, hug: abráso (m). Eg.: Mos arresivieron
drug, medicine: dróga (f). Eg.: La droga ya le izo kon bezos i abrasos.
efekto. embroider: brodar. Eg.:
drum: tambur. Eg.: emerald: esmeralda. Eg.:
drunk: borracho/a. Eg.: emission: emision. Eg.:
dry: sekar. Eg.: emperor: imperador. Eg.:
dry beans: áva, avíka (f). Eg.: empire: imperio. Eg.:
duck: paláza (f). Eg.: "Duck - Canard" es PALAZA en employee: empiegado / a. Eg.:
Estanbol (Perahya). empty: vaziyo / a. Eg.:
duck: patóna (f). Eg.: En Izmir "patona" es "duck" encourage: enkorajar. Eg.:
(Los diksionaryos no lo tienen!) encyclopaedia: ansiklopédia (f). Eg.: De
duration: durasion. Eg.: ansiklopedias a diksionarios, siempre emplean el
during: durante. Eg.: nombre Ladino.
ear: oreja. Eg.: end: fin (la). Eg.:
ear: oyído (m), oréja (f). Eg.: Por un oyido le entra, end: kávo (m). Eg.: "Sofo letav" kere dizir "kavo
por el otro le sale. bueno ke tengamos"!!!. Me vo kon ti al kavo del
early: temprano. Eg.: mundo.
earth, world: tiérra, tyérra (f). Eg.: La tyerra se enema: ayúda (f). Eg.: El doktor le rekomendo
manea i no kae. (Neh.) una ayuda.
east: este. Eg.: engagement: espozorio. Eg.:
east, orient: oriénte, oryénte (m). Eg.: Los sefardim enjoy: gozár (v). Eg.: Gozaremos de todo lo
de oriente avlan djudeo-espanyol, ladino, djudezmo. bueno de este mundo.
easy: fásil, koláy (adj.. Eg.: Ke se les aga mas fasil i enough: ya basta. Eg.:
ke syerva a todos. enough, quite: bastánte. Eg.: Lavorava muncho,
easy: koláy (adj.). Eg.: Kolay i livyano ke te se aga. ma no ganava bastante.
eat: komér, kumér (v). Eg.: Me dava a komer lentejas enter: entrar. Eg.:

Pajina 49
Diksionario de Ladinokomunita

enterprise: entreprisa. Eg.: exercise: egzersis. Eg.:


entertain: azer pasar el tiempo. Eg.: exile: egziliar. Eg.:
enthusiasm: entuziasmo. Eg.: exist: egzistir. Eg.:
entirely: enteramente. Eg.: exit: salida. Eg.:
entrance: entrada. Eg.: experiment: eksperimentar. Eg.:
entrust: konfiar. Eg.: explain: eksplikar, dar a entender. Eg.:
envelope: anvelóp, envelóp (f). Eg.: Lo mete en una explanation: eksplikasion. Eg.:
anvelop i se lo manda al Dio por la posta! explode: eksplozar. Eg.:
environment: entórno (m). Eg.: Es bueno tener karas explore: eksplorar. Eg.:
de riza en el entorno. explosion: eksplozion. Eg.:
envy, jealousy: embidia. Eg.: expose: ekspozar. Eg.:
epoch, period, time: epóka. Eg.: Saves de ke epoka exposition: ekspozision. Eg.:
era esta kantika? express: ekspresar. Eg.:
equal, same: igual. Eg.: expression: ekspresión (f). Eg.:
era, age: éra (epóka). Eg.: Esto todo se paso en la extend: espandir. Eg.:
era Romana. extend: ekstendér (v). Eg.: Es una famiya
erase, rub out: efasár (v). Eg.: Yo perkuri, i ekstendida de todos los Sefaradim del mundo.
finalmente lo efasi los de esta letra. extensive: espandido / a, ancho. Eg.:
especially: espesialménte. Eg.: Por mozotros exultant: egzaltado / a. Eg.:
espesialmente, esto era i es muy importante. eye: ójo (m). Eg.: El ojo ve, la alma dezea.
establish: estableser. Eg.: eyebrow: seja. Eg.:
esteem: estimár. Eg.: Devemos de estimarmos eyelash: pestanya. Eg.:
orozos !! eyelid: parparo. Eg.:
esteemed: estimádo. Eg.: Estimados Amigos de LK. ezpulsion, ejection: ekspulsion. Eg.:
etc., et caetera, and so on: Ets., etsétera. Eg.: El face: fácha, faz, kára. Eg.: Lo ke tienes de dizir,
espanyol, fransez, italiano, ets. son linguas latinas. dimelo en facha.
Europe: Evropa. Eg.: face, shape: figura. Eg.:
eve, day before: arba. Eg.: face, side: kára. Eg.: El mal i el bien en la kara
every: kada. Eg.: se ven. (Neh.) Kara de riza. Kosta los ojos de la
evil: mal. Eg.: kara.
evil eye: aynara. Eg.: fact: fakto. Eg.:
evil, badness: negregúra (f). Eg.: Para su negregura fail the exam.: no reushir el egzamen. Eg.:
no ay par. fairy: fada. Eg.:
examination: egzamen. Eg.: faith, belief: fey. Eg.: No tener ni ley, ni fey, ni
examine: egzaminar. Eg.: profeta. (Neh.)
example: egzempio. Eg.: faithful, loyal: fidél (adj.). Eg.: Kero ser fidel a la
example: enshémplo. Eg.: Aki te mando unos lingua ke me ambezi de kriatura.
kuantos enshemplos del fenomeno linguistiko. fall: kayer. Eg.:
excellent: ekselente. Eg.: fall ill; whine: adolensyárse (v). Eg.: Puedo dizir
except: ekseptado. Eg.: ke me adolensyo kuando amostran la gerra en la
except: si no. Eg.: televizyon.
exception: eksepsion. Eg.: fame: fama. Eg.:
exclaim: esklamar. Eg.: familiar: familiar, familyar. Eg.:
excommunicated person; rascal, scoundrel: family: famíya (f). Eg.: Por seguro ke semos
mehorám (m). Eg.: Agora lo kastigare a este todos una famiya .
mehoram. family (adj.): familial, familyal. Eg.:
excuse: ekskuza. Eg.: famous: famozo/a. Eg.:
excuse: eskuzar. Eg.: fantastic: fantastiko/a. Eg.:
excuse, exonerate: diskulpar. Eg.: fantasy: fantazía, fantezíya (f). Eg.: Solo fueron
execute: egzekutir. Eg.: fantazias.
exemplary: egzemplar. Eg.: far: leshano / a. Eg.:

Pajina 50
Diksionario de Ladinokomunita

far: léshos (adv.). Eg.: De leshos oyi una boz. find: topar. Eg.:
farmyard, patio: kortijo. Eg.: find out: tomar haber, informarse. Eg.:
fascist: fashisto/a. Eg.: find, meet: enkontrar. Eg.:
fashion show: defile. Eg.: find, meet: enkontrarse. Eg.:
fat: godro/a. Eg.: fine, delicate: fíno / fína (adj.). Eg.: La mancha
fate, destiny, sort, chance, lot: mazál, (m). Eg.: kaye en el panyo mas fino.
Kismet es byervo turko ke kere dizir mazal, o suerte. finger: dedo. Eg.:
fated: fadado/a. Eg.: finish: akavár (v). Eg.: Akavimos de komer.
father: padre. Eg.: finish: eskapar. Eg.:
father / mother-in-law: esfuégro / esfuégra (m/f). Eg.: finish off: arrematar. Eg.:
Entre la esfuegra i la ermuera deshan la kaza sin barrir. fire: fuégo, huégo (m). Eg.: Ay muncha kalor, el
(Neh.) sol esta fuego! (Neh.) Flama sin fuego no ay.
fatigue: kansérya (f). Eg.: Estó muerta de kanserya. fire, (for cooking or heating): lúmbre (f). Eg.:
fatness, fat: godrura, gudrura. Eg.: Abasha la komida de la lumbre.
fatten: engodrar. Eg.: first: primero / a. Eg.:
fault: kulpa. Eg.: first, foremost, primary: primér, priméra (adj.).
fault, error: falta. Eg.: Eg.: El primer mez del anyo.
favour: favor. Eg.: first-born: bohór / bohóra. Eg.: Al bohor de kada
favour: hatir. Eg.: generasion se va la yave.
fear: tener temor. Eg.: fish: peshkar. Eg.:
fear, fright, terror: espanto. Eg.: fish: peshkádo, pishkádo (m). Eg.: Avlaremos de
fearsome: espantavle. Eg.: otra koza: De peshkado i agua de mar.
feast: fiesta. Eg.: fish, very small: alícha (f). Eg.: Alichas fritas son
feast: fiestar. Eg.: muy savrozas.
federation: federasion. Eg.: fist: punyo. Eg.:
feed: alimentár (v). Eg.: Uzavamos maiz para fit: kaver. Eg.:
alimentar a las gayinas. five: sinko. Eg.:
feel comfortable: estar repozado. Eg.: fix, fasten, secure: fiksár (v). Eg.: Devemos
feel good: sentirse bien. Eg.: desidar i fiksar un program.
feel uncomfortable: estar desrepozado. Eg.: fixed: fíkso / fíksa (adj.. Eg.: La gramatika tiene
feel, hear: sintír, sentír (v). Eg.: Sentites el gayo reglas fiksas para el uzo de las palavras.
kantar, ma no entendites de onde (Neh.) flag: véla (f). Eg.: Las kolores de la vela turka son
feeling: sentimiento. Eg.: kolorado i blanko.
fever: kayentura. Eg.: flame: flama. Eg.:
fiancé, fiancée; newly-wed: nóvio, nóvyo / nóvia, flat, level: yáno / yána (adj.). Eg.: No tenemos
nóvya. Eg.: Lo ke el padre del novyo pago al padre de supa. Mete los platos yanos.
la novya... fleet: flota. Eg.:
field: kampo, terreno. Eg.: flirtatious remark: shakaruka. Eg.:
fifth: sinken. Eg.: flock, herd: reványo (m). Eg.: Dava a komer a un
fifty: sinkuenta. Eg.: revanyo de palomas.
fig: igo. Eg.: flood; great quantity: mabúl (m). Eg.: Kosta un
fill, stuff: inchir. Eg.: mabul de paras.
filling: gómo (m). Eg.: Se inche de gomo de kezo, floor: patin. Eg.:
guevo i pan mojado. I todo esto al orno.... florist: floristo/a. Eg.:
film, movie: filmo. Eg.: flour: arina. Eg.:
final, end: final. Eg.: flow, fig. abound: manár (v). Eg.: De esta tyerra
finally: a la fin. Eg.: Despues de munchos anyos de manan leche i myel.
lavoro, el reusho a la fin a inventar esta makina. flower: flor. Eg.:
finally: enfin. Eg.: fly: bolar. Eg.:
finally: finalmente. Eg.: fly: moshka. Eg.:
financial: de banka. Eg.: folklore: folklór. Eg.: Azen esforsos para no

Pajina 51
Diksionario de Ladinokomunita

abandonar el folklor i la lingua de los avuelos. fresh: fresko/a. Eg.:


follow: seguir,perseguir, ir detras. Eg.: fresh black-eyed beans: fljónes (m). Eg.:
follow: siguir. Eg.: Friday: viérnes (m). Eg.: Oy es viernes, pitikas
food: aliménto (m). Eg.: Ayi venden alimentos turkos kayentes.
o gregos. fried eggplant in tomato sauce: alburníya (f).
food: komída, kumída (f). Eg.: Zevulun disho: "La Eg.: "alburniya" es una kumida de berendjena kon
mijor komida es avaz sekas kon arroz." karne.
foot: pie. Eg.: friend: amígo / amíga (n+adj.). Eg.: Amigo viejo
football: futbol. Eg.: no se aze enemigo.
for what: por ke. Eg.: friendly: amistózo, amistóza (adj.). Eg.: El puevlo
for, to: pára (prep.). Eg.: Este pan es para este kezo. Cubano es un puevlo muy, muy amistozo.
force, compel: ovligar. Eg.: friendship: amistád (f). Eg.: Las diferensias de
force, strength: fuérsa, huérsa. Eg.: Kerer bien por enteres yelan la amistad. (Neh.)
fuersa no ay. (Neh.) frighten: espantar. Eg.:
forecast: previsto. Eg.: from bad to worse: ir de mal en peor. Eg.:
forefathers: antepasádos (m). Eg.: Mis avuelos i from time to time: de vez en kuando. Eg.:
antepasados vinieron de Sefarad. frontier: frontiera. Eg.:
forehead: frente. Eg.: fruit: fruta. Eg.:
forget: olvidár, ulvidár (v). Eg.: Komo olvidar las fruit (tree): de fruta. Eg.:
ermozas tadradas, las vijitas familiales. fruit bowl: frutiera. Eg.:
forget: olvidárse, ulvidárse (v). Eg.: Ya me olvidi fruit seller: frutero. Eg.:
kualo era ke keriya dizir. fry: freír, friyír (v). Eg.: Puedes friyir endjuntos
fork: piron. Eg.: unos pimientonikos para darle mas savor.
forkbeard fish: gayá (peshkado) (f). Eg.: Los djudios frying-pan: sartén (f). Eg.: Algunos de vozotros
de Estanbol gizan la gaya kon avramilas. se akodran de la sarten de bimuelos de Pesah?
form, shape: forma. Eg.: fulfil: komplir. Eg.:
form, shape: formar. Eg.: full: yeno / a. Eg.:
fortunate: mazalózo / mazalóza (adj.). Eg.: Sos muy full, fed up: arto / a. Eg.:
mazaloza de tener esta vida ke tyenes. function: fonksionar. Eg.:
fortune, luck: fortúna (f). Eg.: La fortuna es por ken la function: fonksion. Eg.:
perkura. (Neh.) furniture: moble. Eg.:
fortune-teller: endevíno / endevína (m/f). Eg.: Aviya future: futúro. Eg.: Rogamos ke en el futuro mos
uno nombrado Jak Namer, el endevino. eskrivas en Ladino.
forward, ahead: adelántre (adv.). Eg.: Siempre ke future: avenír (m). Eg.: El ofisio de mano no tiene
mos vaygamos para adelantre i nunka para atras. mas avenir.
foundation: fondasion. Eg.: gardener: guertalano/a. Eg.:
four: kuatro. Eg.: gas station: estasion de benzin. Eg.:
fourth: kuatrén, kuartén (adj.). Eg.: Su kuatren ijo gas, petrol: petrolio. Eg.:
estudió mas muncho. gender: djenero. Eg.:
fox: renar. Eg.: general: jenerál, djenerál (adj.). Eg.: Va dar una
fox: renar. Eg.: vista jeneral de la aktividad de Ladinokomunita.
frame: kuadro. Eg.: generally: jenerálmente (adv.). Eg.: Bivimos ayi
frame: kuadro. Eg.: una vida jeneralmente trankila.
frank, open, Frankish: fránko, fránka. Eg.: El lavoro generation: jenerasion. Eg.: Se prestan
era simple, ma lo izo kon hadras de franko. (Neh.) maraviyozamente a edukar a las muevas
free: libre, libero. Eg.: jenerasiones.
free from care: áncho / áncha (adj.). Eg.: generous: jenerozo/a. Eg.:
freedom: libertad. Eg.: gentleman: sinyor. Eg.:
freezer: konjeladór (m). Eg.: Mi ija tiene su konjelador geranium: jeraniom. Eg.:
en el garaj. German: alemán, almán (m). Eg.: Su livro fue
French: fransez. Eg.: publikado i en aleman.

Pajina 52
Diksionario de Ladinokomunita

German: almán, alemán (m). Eg.: Turistos kon grace: grasia. Eg.:
pasaporto alman no nesesitan viza. gracefulness: gayardiya. Eg.:
gesture: djesto. Eg.: grade: grado. Eg.:
get accustomed, learn: ambezárse (v). Eg.: El grammar: gramer. Eg.:
ombre deve ambezarse a lo bueno i a lo negro. (Neh.) grammer: gramátika. Eg.: Mas vale la prátika ke
Ambezate a favlar (kon korteziya). (Neh.) la gramátika. (Neh.)
get attached: atarse. Eg.: grandchild: inyéto / inyéta (f/m). Eg.: La dieron a
get damaged: aharientárse (v). Eg.: La karga del los inyetos ke la guadren en kashon.
kamion se ahariento. grandfather: nono. Eg.: La nona, el nono, mizmo
get damaged: estropiarse. Eg.: la vizina de ariva ke ya saviya ke va vinir doktor,
get dressed: vistirse. Eg.: vinian a kaza.
get suntanned: kemarse del sol. Eg.: grandfather: papu, nono, granpapa. Eg.:
get together: reunirse. Eg.: grandfather, grandmother: avuelo, avuela. Eg.:
get up: alevantárse (v). Eg.: Se alevantaron los grandmother: vava, nona, granmama. Eg.:
pipinos a harvar al bahchevan. grant, concede: akordár (v). Eg.: Siertos
gibberish: patrania. Eg.: privilejios de minoridad fueron akordados en
gifted, accomplished: akumplído / akumplída (adj.). Lausanne.
Eg.: Mario Levi es un otor muy akumplido. grass: yerva. Eg.:
girl, daughter: ija. Eg.: grate: rayador. Eg.:
give: dar. Eg.: grate: rayar. Eg.:
give birth: meter al mundo. Eg.: gratitude: agradesimiénto (m). Eg.: ...un
give birth: parir. Eg.: sentimiento sinsero de agradesimiento.
give up: arrepentirse, esvachearse. Eg.: grave, serious: grave. Eg.:
glass: vidro. Eg.: gravy: kaldo. Eg.:
glass, tumbler: kupa. Eg.: graze: komer yerva. Eg.:
go: irse. Eg.: great anger, fury: íra, bírra (f). Eg.: No eskrivas
go across: traversar. Eg.: una karta en un momento de ira.
go out: salir. Eg.: great anger, fury: bírra, íra (f). Eg.: Le suvyo la
go over (to enemy): pasar al enemigo. Eg.: birra.
go shopping: ir a komprar/emplear. Eg.: Greek: grégo / gréga (m+f). Eg.: Se eskondieron
go, march; suit: ir. Eg.: en kazas de amigos gregos durante el tiempo de la
go, split: partir. Eg.: gerra.
goal: búto. Eg.: Muestro buto prinsipal es de green: vedre. Eg.:
promover el uzo del Ladino. green pepper, fresh: pimientón (m). Eg.:
God: Dio. Eg.: green plum: avramilá (f). Eg.: El biervo avramila
gold: oro. Eg.: viene de "Avram-mila", del komentario de la biblia
good , nice: dobro. Eg.: Eya es una mujer dobra. (Un ke konta ke despues de su brit-mila, Avram Avinu
adjektivo d'orijina slava) se asento debasho de un arvolé, el kual era arvolé
good luck: dícha. Eg.: Ke negra tuvimos la dicha! de zirguela!
(Neh.) greeting: salúdo (m). Eg.: Korto el saludo.
good, nice: dóbro / dóbra (adj.). Eg.: Eya es una grey: grizo / a. Eg.:
mujer dobra. grieve: aflijárse, tenér péna (v). Eg.: Se aflijo
good, OK: bueno. Eg.: porke peryo su echo.
good-bye: adío, adiyo (interj.). Eg.: No tengo razon? grocer: bakal. Eg.:
Ansina ke sea: Adiyo! group: grúpo (m). Eg.: Tenemos un grupo ke
goose: páto (m). Eg.: ...gaynas, 1300 patos, 50 yamomos 'Los Pregoneros' (The Storytellers).
pyernas de puerko, 17 kintales de karne, 700... "GATO" grow: engrandeser. Eg.:
por "PATO". grow, increase: kreser. Eg.:
gossip: estórias, istórias, estóryas. Eg.: No me guess: endevinár (v). Eg.: Si endevinas lo ke
kontes estoryas de mil i una noche. tengo en la aldikera, te do un razimo.
government: governo. Eg.: guest: invitado / a. Eg.:

Pajina 53
Diksionario de Ladinokomunita

guest: musafir. Eg.: hay: yerva seka. Eg.:


guide: giador - a. Eg.: hazelnut: avyána (f). Eg.:
guitar: gitara. Eg.: head: kavesa. Eg.:
gunpowder: polvora. Eg.: headache: shakéka (f). Eg.: Para kurar dolor de
gust: bora. Eg.: shakeka , se metiyan una rida apretada en la
haberdashery: merseriya. Eg.: frente.
habit: manya. Eg.: heal, cure: sanar. Eg.:
hair: kavéyo (m). Eg.: Me se alevantaron los kaveyos health: sanedad. Eg.:
de la kavesa. health: salúd (f). Eg.: Kon salud ke vayas, kon
hair, coat (animal), whiskers, bristle: pélo (m). Eg.: salud ke vengas. El fostan muevo, kon salud ke lo
Se arrankó los pelos de la barva de inyervo. vistas.
hairdresser, barber: kuafor, berber. Eg.: healthy: saludózo (m), saludóza (f). Eg.: Le
half: mitad. Eg.: demandi un emprestimo i me refuzo; saludozo
half: média. Eg.: Es sekreto ke ya lo save la media m'esté!
sivdad. heap: monton. Eg.:
hamburger: hamburger. Eg.: hear, listen: oyír, oír (v). Eg.: El Dio ke te oyga!
hand: mano. Eg.: heart: korason. Eg.:
handkerchief: ridá (f). Eg.: Por dolor de shakeka, se heat: kalor. Eg.:
metiyan una rida apretada en la frente. heaviness, weight: pezgades. Eg.:
handsome: yakishiklí / yakishiklíya (adj. m/f). Eg.: Hebrew: ebreo. Eg.:
Korto la esperansa ke le va vinir un mazal kon kavayo Hebrew: ivrít. Eg.: Avlo en ivrit sovre la lingua i
blanko i muy yakishikli. los uzos.
hang: enkolgar. Eg.: hell: inferno. Eg.: ?
hang (person): pender. Eg.: hell: ginnam. Eg.:
happen, occur: afitár (v). Eg.: Ayer afito una koza help: ayudár (v). Eg.: Ayudáte i el Dio te ayudará.
muy agradavle (Prov.)
happening, event; constipation: afíto (m). Eg.: Afito help, assist: abediguár (v). Eg.: Abediguar
de bilibiz. (Konstipasyon fuerte. Neh.) famiyas, hazinos, guérfanos i bivdas.
happiness, felicity: felisida. Eg.: help, assistance: ayúdo (m). Eg.: Para el
happiness, luck, good fortune: bonora. Eg.: mentirozo, un sarnudo es un ayudo. (Neh.)
happy: feliche. Eg.: help, assistance, aid: ayúda (f). Eg.: Todo se va
happy, glad: alégre (adj.). Eg.: Tu alegre i yo enderechar kon ayuda del Dio.
kontente. hen: gayina. Eg.:
hard: duro / a. Eg.: henhouse: gayinero. Eg.:
hard-boiled (egg): haminádo (guevo) (adj.). Eg.: Un here: akí (adv.). Eg.: Ke bushkas por aki?
dezayuno grande, kon boyos, burekas, guevos hero: eroe. Eg.:
haminados, fritadas i frutas. hiccough, hiccup: tener sangluto. Eg.:
hard-working, industrious: laboriozo / a. Eg.: hidden: eskondido/a. Eg.:
hardly; however: ándjak (adv). Eg.: Andjak, para el hide: eskonderse. Eg.:
Ladino tenemos varias solusyones del problem. hide, keep: guadrar. Eg.:
haste, hurry: adjilé (f). Eg.: Todo lo ke se aze kon high school: kolej, lise. Eg.:
adjile, se aze negro. him, to him, to her, to it: le. Eg.: Le gustava
haste, hurry: prísa (f). Eg.: Por mas de prisa, en pyes kontar anekdotas tipikas sefardis.
se pisha. (Neh.) himself, herself, it: se (pron.). Eg.: El Ladino se
hat: chapéo, chapéyo (m). Eg.: Kada uno saluda kon formo en el Imperio Otomano.
el chapeo ke tiene. (Neh.) his, hers, its, one's: su (adj.). Eg.: Es su bien.
have: aver. Eg.: hoe: kavakadura. Eg.:
have a good time: divertirse. Eg.: hold o.s. in check: kontenerse. Eg.:
have a good time: eglenearse. Eg.: hole: buráko (m). Eg.: Avia un burako en la
have lunch: komer por midi. Eg.: pared.
have, hold: tener. Eg.: holiday: vakansas. Eg.:

Pajina 54
Diksionario de Ladinokomunita

holocaust: olokósto (m). Eg.: Sovrebivieron el ice, frost: yélo, buz (m). Eg.: Metiyamos el
Olokosto ma kedaron sin nada. karpuz en el pozo para ke se yele, porke no
holocaust: shoá (f). Eg.: El sujeto de los sefaradim teniyamos yelo (buz).
en la Shoa es muy poko konosido. ice-box, very cold place: buzaná (f). Eg.: En
homage: omenaje. Eg.: izmir, kuando keremos dizir ke una koza o el
honey: miél, myél (f). Eg.: Se aze kon mues mulida i tiempo esta muy yelado, dizimos "esta buzaná"!
miel kon klavo de komer. ice-cream: yeláda (f). Eg.: De los Meksikanos
honour: onor. Eg.: sinti ke "dondurma" se dize "yelada".
hope: esperansa. Eg.: idea: idea. Eg.:
hope: esperar. Eg.: idiom: idióma (m). Eg.:
hope: aftahá, avtahá (f). Eg.: Meter la avtahá en el idle, lazy: haragán, haragana / paresozo,
Dio. paresoza (m/f / adj). Eg.: En mi chikes, ero un
horrible: orivle. Eg.: poko haragana.
horse: kavayo. Eg.: ill, sick: hazino / a. Eg.: El konosiya todos los
hospital: ospital, espital, eshpital, ispital. Eg.: hazinos i dava konsejos.
hospitality: ospitalidad. Eg.: illness, sickness: hazinura. Eg.:
hot: kayente. Eg.: illuminate: arrelumbrar, asender. Eg.:
hot, peppery: pikante. Eg.: illusion: iluzion. Eg.:
hotel: otél (m). Eg.: El abasho a un chiko otel. image: imaje. Eg.:
house: kaza. Eg.: imagine: imajinar. Eg.:
how: komo. Eg.: imbroglio, tangle: embrolio. Eg.:
how many, all those: kuántos, kuántas. Eg.: Muera imitate: imitar. Eg.:
Shimshon kon kuantos son. immediately: imediatamente. Eg.:
how much: kuánto. Eg.: Kuanto me das por ir i venir? immediately, at once: devista, pishin. Eg.:
howl: echar chiyo. Eg.: immense: imenso / a. Eg.:
humanity: umanidad. Eg.: impatient: impasiente. Eg.:
humiliate: umiliar, arrebashar. Eg.: impediment: impedimiento. Eg.:
humiliation: umiliasion. Eg.: import: importár (v). Eg.: Mi papa importava
Hungary: Ungaria. Eg.: esensyas para azer kolonya.
hunger: ámbre, fámbre (f). Eg.: Ken tiene ambre no importance: emportánsa, importánsa (f). Eg.: No
mira por guzano. olvidaremos la emportansa de las palavras.
hungry: ambiérto, fambrénto (adj.). Eg.: El arto no important, significant: emportánte, importánte
kreye al ambierto. (adj.). Eg.: El internet es muy importante para
hunt: kasar. Eg.: mantener bivo el ladino.
hurl: echar kon fuersa. Eg.: impose: forsar. Eg.:
hurl: echar. Eg.: impossible: emposivle. Eg.:
hurry: apresurarse. Eg.: improve: amijorár (v). Eg.:
hurry, haste: prisa. Eg.: improve, recover: amijorarse. Eg.:
hurt: ergueler. Eg.: improved: mijorádo (adj.). Eg.: Kada anyo
hurt: ferido/a. Eg.: mijorado.
hurt, injure: ferír (v). Eg.: Tantos muertos i feridos! imprudence: imprudensia. Eg.:
Komo es pozivle esto? in: ariénto, adyéntro (adv.). Eg.: Ay ladron ariento
husband: marído. Eg.: Marido selozo no tiene de la kaza.
repozo. (Neh.) in front: delantre. Eg.:
I: yo (pron.). Eg.: Ke se yo? Sino yo para mi, ken para in order to: Por módo de, por mor de (m). Eg.:
mi? Teniyan kaminos para ir por mor de salvarsen de la
ice: buz (m). Eg.: No entiendo komo kitash la komida persekusion.
yelada buz i la metesh en el orno. in respect to: en raporto a. Eg.:
ice cream: dondurmá (f). Eg.: Mos keriya in the middle, obvious: en medio. Eg.:
enkomendar una dondurma (yelada) famoza de Cesme in, into, upon, at, by: en. Eg.: Bivo muy leshos ,
. en el kampo.

Pajina 55
Diksionario de Ladinokomunita

inauguration, opening: seremonia de aviertura. Eg.: intricate: entrafikado, komplikado. Eg.:


incident: insidente. Eg.: introduce: introduzir. Eg.:
incline: enklinar. Eg.: introduction: introduksion. Eg.:
incline, stoop: inklinár (v). Eg.: invalid: enfirmo / a. Eg.:
include: inkluir. Eg.: invent: enventar. Eg.:
included: inkluzo. Eg.: invest: investir. Eg.:
incongruous: desmodrádo (adj.). Eg.: El yevava un investigation: investigasion. Eg.:
vestido desmodrado. investigator: investigador. Eg.: Yo so
inconvenient: inkonvenivle. Eg.: investigador de Ladino.
increase, augment: aumentár, augmentár (v). Eg.: El invitation: invitasion. Eg.:
número de mesajes aumenta dramátikamente. invite: envitar. Eg.:
increase, multiply, augment: muchiguár (v). Eg.: invite: invitar. Eg.:
Muchiguar rikezas es muchiguar ansyas. (Neh.) iron: dar uti. Eg.:
index-finger: segundo dedo. Eg.: iron: fiérro, fyérro (m). Eg.: Ijo de kriar, fierro de
industrial: industrial. Eg.: mashkar.
infirmary: enfirmeria. Eg.: irrigate: arrufyar. Eg.:
influence: influensa. Eg.: island: ízla, ísla (f). Eg.: Lo tuve un mez en mi
inform: dar haber, informar. Eg.: kaza en la izla de Burgaz.
inform: informar. Eg.: island: adá (f). Eg.: En Estanbol, ivamos a la Ada
information: informasion. Eg.: a pasar la enveranada.
infrastructure: infrastruktura. Eg.: Istanbul: Estanbol. Eg.:
inheritance: erensia. Eg.: Italian: italiano / italiana (adj.). Eg.: El italiana
inheritance: patrimonyo. Eg.: tambien es una lingua latina.
initial: inisial - a. Eg.: jack-knife: navaja. Eg.:
initiate: inisiar. Eg.: jacket: djaketa. Eg.:
injury, wound: ferida. Eg.: January: Jenero. Eg.:
inn, motel: motel. Eg.: January: enéro. Eg.: Entre los dias 4 asta 9 de
innocent: inosente. Eg.: enero me vo topar en "Kings Point".
inquisition, inquiry: inkizision. Eg.: Los ke fuiyan de japanese: japonezo / a. Eg.:
la Inkizision se aresentaron en munchas partes del jealousy: selo. Eg.:
mundo. jersey, sweater: triko, sueter. Eg.:
inquisitive: preguntón (m), preguntóna (f). Eg.: Buen Jew: djudio / a. Eg.:
pregunton! jewel: djoya. Eg.:
insecurity: inseguridad. Eg.: jeweler: djoyero. Eg.:
insert: enkashár (v). Eg.: Para ke no veya su madre Jewish Grand Pardon and Fasting Day: Kipur.
ke estava meldando akel livro, lo enkasho aryentro del Eg.: Todos ke tengash un Kipur livyano i PAS EN
baul. EL MUNDO
institute: institúto. Eg.: En el "Instituto Cervantes" de join, unite: adjuntár (v). Eg.: Espero ke otros
Estanbol, ay kursos para los sefaradim. amigos de LK, se van adjuntar a este evenimiento
intelligent: intelijente. Eg.: emportante.
intensify: intensifikar. Eg.: joined, together: djuntos. Eg.:
intention: entision. Eg.: joke: shaka. Eg.:
interest: enteresar. Eg.: joke, anecdote: anekdóta (f). Eg.: Mi mama
interest: enterés, enteréso (m). Eg.: Es el enteres ke siempre kontava anekdotas.
lo giya. jostle, flounder about: hadrárse (v). Eg.: Para
interesting: enteresánte, interesánte (adj). Eg.: Los byen no puede, para mal se hadra. (Neh.)
artikolos ke meldamos en Ladinokomunita son uno mas joy, happiness: alegría, alegríya (f). Eg.: Sintir i
enteresante del otro. kantar kantikas - mos dio alegriya a los korasones!
interrupt: enteromper. Eg.: judaism: djudaísmo. Eg.: El es una de las figuras
intestine, gut: intestino. Eg.: mas veneradas del djudaismo.
intimacy: intimidad. Eg.: judeo-spanish: djudéo-espanyól (m). Eg.:

Pajina 56
Diksionario de Ladinokomunita

judge: djuzgo / djuzga (m/f). Eg.: Se trata de un last night: anóche (adv.). Eg.: No me akodro lo
djuzgo ke estava avlando todo el tiempo kontra los ke komi anoche.
djidios. last, endure: turar. Eg.:
judgement; trial: djuzgo (m). Eg.: Samuel Hassid last, the last one: dalkávo (adj.). Eg.: Parese ke
dezvelopara el tema "El djuzgo de Max Merten enfrente el mundo troko en los dalkavo 50 anyos. Estuvo
de los Espejos". bien enteresante el dalkavo paragrafo ke eskrivites.
jug: djárro (m), djárra (f). Eg.: Trusho un djarro de late: tadre. Eg.:
agua. latin: latin. Eg.: Ay djente ke konfonden Ladino
juice: sumo. Eg.: kon Latin.
July: djulio. Eg.: latin: latin, latino. Eg.: Ay djente ke konfonden
jump, launch out: lansarse, echarse. Eg.: Ladino kon Latin.
June: júnio. Eg.: Van a tener (EL DIA DE DJOHA) el laugh: reír, riír, riyír (v). Eg.: Me azes reir muncho
20 de Junio. kon akeya fraza.
jungle: shara tropikal. Eg.: law, rule: ley (f). Eg.: La ley es para todos.
just now, a bit ago: endagóra (adv.). Eg.: Endagora lawyer: avokato. Eg.:
abolti de Quiberon ande pasi unos 10 diyas . lay down: apozar. Eg.:
just, right, fair: djústo. Eg.: Pagan djustos por lay out, format: kompajinasyón (f). Eg.:
pekadores. (Neh.) Eskapimos la kompajinasyon del suplemento de la
keep quiet: kayarse. Eg.: gazeta.
key: yave. Eg.: laziness: pareza, haraganud. Eg.:
kill: matar. Eg.: lazy: paresozo/a, haragan. Eg.:
kilo: kilo. Eg.: lead: plómo (m). Eg.: Se derrite el plomo una otra
kilometre: kilometro. Eg.: vez i se mete enbasho entre los pies.
King: Rey. Eg.: leaf, page (of book): ója, foja (f). Eg.: Tiene
kiss: bezar. Eg.: muncha difikultad de inchir la sola oja en
kiss: bézo. Eg.: Munchos bezos a todos i asperemos Djudeo-Espanyol. Ya abolti la oja , unika solusion , i
ke en serka mos eskrivan aki... no guadri aborrision. Los sestos de ruda, kon las
kitchen: kozína, kuzína, mutpák. Eg.: Avriya el ojas i flores...
armario de la kuzina de mi nona. lean, come close to: arrimárse (v). Eg.: Ken en
knee: diz. Eg.: buen arvole se arrima, buena solombra lo kuvija.
knife: kuchiyo. Eg.: (Neh.)
knock down: derrokar. Eg.: lean, support: arrimár, apoyár (v). Eg.: Arrima
knot: anyúdo (m). Eg.: Mos burlamos ma siempre este espejo a la pared.
echamos un anyudo kuando pyedremos una koza! leap, jump: saltar. Eg.:
knot oneself: echarse anyudo. Eg.: learn: ambezár (v). Eg.: Ambeza el arte i metelo
know: saver. Eg.: aparte. (Neh.)
know, recognize: konoser. Eg.: learn: aprender. Eg.:
knowingly: todo en saviendo. Eg.: leave, abandon: deshar. Eg.:
lack: mankar, faltar. Eg.: leek: prasa. Eg.:
lady, mistress, owner: senyóra, sinyóra (f). Eg.: La leek pastry: prasifúchi (m). Eg.:
sinyora maestra. left: siedra. Eg.:
lamb: kodrero. Eg.: left-handed: siedrero/a. Eg.:
lame, limping: kosho/a. Eg.: leftover bread: mendrúgo, mindrúgo (m). Eg.:
lament, elegy: endécha (f). Eg.: Era titolado Aki m'enkasho, mindrugos mashko.
"Endechas sefardies (romances y coplas)" en un lemon: limon. Eg.: "Pishkado i limon i agua de
manuskrito... Endechas de Tish'a BeAv. mar, i tu ke no tengas dingun mal"!
landlady, housewife: bulisa, mujer de kaza. Eg.: lend, loan: emprestár (v). Eg.: Si el emprestar
language, tongue: lashón. Eg.: Dizir las kozas en era bueno, empresteriya el Rey a su mujer. (Neh.)
lashon i ladino. (Neh.) lengthen, prolong, extend: alargár (v). Eg.: No
large pan, basin: páyla (f). Eg.: Si, Rosina, payla es kero alargar este sujeto. El Dio te alarge las vidas.
un legen grande. less: mánko, mánka. Eg.: A lo manko va ver a tu

Pajina 57
Diksionario de Ladinokomunita

madre una vez a la semana. long: largo/a. Eg.:


lesson, warning: lisyón (f). Eg.: Ke te sierva de long: lungo. Eg.:
lisyon. long for, miss: eskarinyárse (v). Eg.: Ya se
let us see: veremos. Eg.: eskarinyo de mi i kere bolar i verme.
letter: letra. Eg.: longing, nostalgia: eskarinyo. Eg.:
letter, card: karta. Eg.: Yo meldi tu karta kon muncho look: mirar. Eg.:
intereso. look alike: pareserse. Eg.:
letter, written document: eskrita. Eg.: look, glance: mirada. Eg.:
level: nivel. Eg.: lord, master: givír, gevír (m). Eg.: Vido a la ija
liar: mentiroso/a, mintirozo/a. Eg.: del gevir i se namoro de eya.
licence, permission: lisensia. Eg.: lord, master: agá (m). Eg.: El aga le demando
lid: tapon. Eg.: ke echo aze.
lie: mentira, mintira. Eg.: lose: pedrer, piedrer. Eg.:
lie down: echarse. Eg.: lose: piedrer. Eg.:
lie down: espandirse, echarse. Eg.: love: amór (m). Eg.: Mas vale pan kon amor ke
life: vida. Eg.: gayina kon dolor (Neh.)
lift: alevantár (v). Eg.: El Dio solo alevanta i love, like: kerer bien. Eg.:
arrebasha. lover: amánte (m/f). Eg.: Despues de bien
light: luz. Eg.: saludarsen, los dos amantes se desparten.
light, ignite: asender. Eg.: low, mean: basho. Eg.:
light, trivial: liviano. Eg.: lucid: lusido / a. Eg.:
lightning: rayo. Eg.: luck, fortune: suerte. Eg.:
like: agradár, plazér (v). Eg.: Me agradan los luggage: bagaje. Eg.:
pimientones. A las kreaturas, les plaze la chikolata. lunch, picnic: merendar; piknikar. Eg.:
lime (quicklime), (slaked lime): kal (biva), (amatada). lungs: pulmones. Eg.:
Eg.: Enkalaron la kaza kon kal blanka. luxurious: luksyozo/a. Eg.:
limit: limito. Eg.: luxury: lukso. Eg.:
limp: flosho/a. Eg.: machine: makina. Eg.:
linguistics: linguístika (f). Eg.: La linguistika estudia mad: lóko / lóka (adj.). Eg.: Mas save un loko en
komo se avla "de facto". su kaza, ke un savyo en kaza de otro.
lip: músho (m). Eg.: Koryó afuera en riendose entre madden, drive mad: enlokesér (v). Eg.: El bruido
los mushos. de los ijikos me enlokesen.
lipstick: ruj. Eg.: madhouse, mental hospital: timaraná (f). Eg.:
list: lísta. Eg.: Los miembros de esta lista ya estan Este lugar parese una timarana.
viendo komo lo eskrivimos. madness: lokúra (f). Eg.: Todos tenemos
listen: eskuchár (v). Eg.: Ken no eskucha a la madre, muestras pasiones i lokuras.
escucha a la mala madrasta. (Neh.) magazine: revista. Eg.:
literature: literatúra. Eg.: Diriji un kurso de lingua i Magen David (Mogen David), (David's Shield):
literatura djudeo-espanyola. Magen David. Eg.: El Eskudo de David (Magen
live: bivir. Eg.: David) es el simbolo del puevlo djudio. Eskudo de
live charcoal: bráza (f). Eg.: Mos esta kemando David: Una forma de dos triangulos ekuilateros
komo braza. pozados uno ensima del otro en arreves, formando
live, dwell, reside: morár (v). Eg.: Morar ande se una estreya de 6 puntas.
arrapa el guerko: Leshos de todo. magnificent: manyifiko/a. Eg.:
liver: lígado, fégado (m). Eg.: Se le kemo el ligado, de mahogany: akajú (m). Eg.: En la biblioteka
tanto bever alkol. teniyan mobles de akaju.
livestock: trupa de bestia. Eg.: maid, servant: moso / mosa. Eg.:
load, charge: kargar. Eg.: mail, post: pósta (f). Eg.: Los kuatro livros kostan
loan: empréstimo (m). Eg.: Le dio un emprestimo. 80 $ kon posta aerea. Echar una karta a la posta.
lock: serradura. Eg.: main street, highway: kamino prinsipal. Eg.:
logic: lojika. Eg.: maintain, sustain: mantener. Eg.:

Pajina 58
Diksionario de Ladinokomunita

major: mayor. Eg.: la savor."


majority: majorita. Eg.: meat pies: pastéles (m). Eg.:
make a present of: arregalar. Eg.: meat-filled tomatoes: tomát reynádo (m). Eg.:
make a present of: azer regalo. Eg.: meatball: kofté, kyofté (f). Eg.: Unos kuantos
make evident: averdadear. Eg.: diyas antes, di la recheta de "koftes de prasa".
make flirtatious remark: azer shakaruka. Eg.: medal: medalya. Eg.:
make use of: dispozar. Eg.: medicine: medikería (f). Eg.: Al anyo ke viene,
make-up: makiyarse. Eg.: keremos dedikar uno de los maratones a la
man: ombre. Eg.: medikeria (milizinas, doktores, ospitales ets.) en las
man, adult male: varón (m). Eg.: Donde vas ijo komunidades de los ladinoavlantes.
varon? A meldar la ley del Dio. medicine, drug: kura. Eg.:
manage: kontentarse. Eg.: medicine, remedy: milizina. Eg.:
manifest: manifestar. Eg.: meditate: meditar. Eg.:
manner: manera. Eg.: meeting: enkontro. Eg.:
March: márso (m). Eg.: Noche de alhad, el 18 de melt: derritír (v). Eg.: Se aziya kon plomo
Marso) tuvimos aki en Dallas un konserto. derritido. Mos derritimos en pies fina ke venites.
mark, brand: marka. Eg.: member: miembro. Eg.:
market garden: bostan. Eg.: memorable: memoravle. Eg.:
market, souk: soko, merkádo (m). Eg.: En los sokos, memory: memoria, tino. Eg.:
la lakerda parvino ser muy rara. memory, recollection: rekódro (m). Eg.: Meldi
marquee, canopy: tenta. Eg.: kon grande plazer las konsejas i rekodros de tantos
marrow of bone: tútano (m). Eg.: amigos.
marry: kazar. Eg.: memory, recollection: rekuérdo (m). Eg.:
marvel, wonder: maraviyárse (v). Eg.: No te Trushimos komo rekuerdo una lampara.
maraviyes... merchant: komersante. Eg.:
marvelous: maraviyózo, maraviyóza (adj.). Eg.: Te message: mesaje. Eg.:
felisito por el lavoro maraviyozo ke estas aziendo. middle: medio. Eg.:
marzipan: mogádos, masapan (m). Eg.: midnight: medianoche. Eg.:
master, boss: patrón (m). Eg.: A la gayinika del military service: servisio militar. Eg.:
patron no se dize kish. milk: leche. Eg.:
master, gentleman, lord: senyór, sinyór (m). Eg.: No million: milyon. Eg.:
mo se vaya este senyor i mos venga otro peor. (Neh.) mimus: ménos (adv.). Eg.: Ya save el Inglez,
master, proprietor: ámo (m). Eg.: mas o menos.
mastic: almastigá (f). Eg.: Almastiga es la rechina de mine, my: mío, míyo, mía, míya. Eg.: Lo miyo
un arvole. miyo, i lo tuyo miyo.
material: material. Eg.: minimum: minimum. Eg.:
matter: emportár (v). Eg.: No emporta. No m'emporta. minister: minístro. Eg.: Me demando sovre el
Ke t'emporta? ministro de la edukasion.
maximum: maksimo. Eg.: minor: minor. Eg.:
May: máyo. Eg.: Esto sera el Alhad 5 de Mayo a las minus, less: ménos, mánko (adv.). Eg.: Vino a
3. las tres manko diez.
may God wish: ishalla. Eg.: minute: minúto. Eg.: Se desha 10 minutos en el
me, to me, myself: me. Eg.: Me miró. orno.
meaning: sinyifikasion. Eg.: minute: minúto. Eg.: Se desha 10 minutos en el
meanwhile: entremientes. Eg.: orno.
measure: mesurar. Eg.: miracle: mirakolo, milagro. Eg.:
measure, step: prekosion. Eg.: mirror: espejo. Eg.:
meat: karne. Eg.: misery: mizeria. Eg.:
meat patty, meatball: kopéta, kofté (f). Eg.: Kuando misfortunate, unlucky: desmazaládo /
era chiko, mi ermano me ambezo estos versos: "Yo so desmazaláda (adj.). Eg.: Desmazalado de mi!
una kopeta Kon sal i pimienta, Me dan un bezo Me kitan misfortune: desgrasia. Eg.:

Pajina 59
Diksionario de Ladinokomunita

misfortune, mishap, waste: manzíya. Eg.: La para mount, get up on: suvir. Eg.:
ke no vayga en manziya. Mozotros dizimos: Pekado i mountain: montanya. Eg.:
manziya. mourning: dolio. Eg.:
mist: nevlina. Eg.: moustache: mustacho. Eg.:
mist, fog: bruma, duman. Eg.: mouth: bóka. Eg.: Se kito el pan de la boka para
mistake: yerro. Eg.: mantener a sus ermanos.
mister: musyu. Eg.: move away: aleshár (v). Eg.: Alesharon la boda.
mistrust: deskonfiensa. Eg.: move, shake: menear. Eg.:
misty, foggy: brumozo. Eg.: move, shift: meter en movimiento. Eg.:
mix: mesklár (v). Eg.: Los djudyos mesklan biervos Mrs., madam: madám (f). Eg.: Hanumika, vate
ebreos kuando avlan de la ley. ande Madam Viktorya, dile ke te de un poko de
mock: burlarse de.... Eg.: "oturburda"
mode, manner: modo. Eg.: much: muncho. Eg.:
moderate oneself, temper down: arresentarse. Eg.: mud: lódo. Eg.: No es un ombre - es lodo kon
modern: modérno, modérna. Eg.: No toman parte en kanyo.
la vida moderna. multitude: aláy (m). Eg.: Mos kedaron un alay de
molar tooth: muela. Eg.: kozas a estudiar.
molest: fishugar. Eg.: Municipality: Munisipalidad. Eg.:
mom: mama. Eg.: museum: muzéo, muséo. Eg.: Komo dize H.-V.
moment: momento. Eg.: Sephiha, somos un muzeo bivo.
moment, minute: punto. Eg.: mushroom: shampinyon. Eg.:
Monday: lúnes. Eg.: Kada lunes moz ivamoz al music: muzika. Eg.:
BAZAR. muslin scarf: tóka (f). Eg.: Muestras nonas
money: dinero. Eg.: siempre metiyan una toka blanka sovre los
money: moneda, para. Eg.: kaveyos.
money: paras. Eg.: must: kále. Eg.: Esto kale meterlo en un teatro
money: pará (f). Eg.: La pará va i viene. Sefaradi.
monosyllable: monosilabo. Eg.: mutually: uno a otro. Eg.:
month: mez. Eg.: muzzle: nariz (de animal). Eg.:
moon: lúna. Eg.: Esta briyando komo la luna en my, me: mi. Eg.: El era mi ermano adoptado.
kinze. nail: unya. Eg.:
Moorish: moro / mora. Eg.: Djudios i Moros en la name: nombre. Eg.:
literatura espanyola... nape: piskueso. Eg.:
moral: moral. Eg.: nappy, diaper: fásha (f). Eg.: De la fasha asta la
more: maz. Eg.: mortaja, no te vas a azer benadam!
more: mas. Eg.: Mas tiene, mas kere. narrow: estrécho / estrécha (adj.). Eg.: Tuvimos
morning: demanyana. Eg.: oras estrechas.
morning, tomorrow: manyana. Eg.: De la manyana nation: nasyon. Eg.:
se ve el buen diya. national: nasional. Eg.:
morphine: morfina. Eg.: nature: natura. Eg.:
mother: mádre. Eg.: Mi madre i mi padre nasieron en naughty: fuerte (kreatura). Eg.:
Izmir. nazi: nazi. Eg.: Muestra famiya salvo de los
mother tongue: lingua maternal. Eg.: nazis.
motor: motor. Eg.: near, close: serka. Eg.:
motorboat: barka motorizada. Eg.: near, close: serkano / a. Eg.:
motorcycle: motosikleta. Eg.: near, next: proksimo, proksima. Eg.: Para el
mould: mófo (m), mófa (f). Eg.: Ya le kresyó mofa. proksimo Alhad, estamos aparejando un paseyo a
mouldy: amofádo, amufádo (adj.). Eg.: Pan amofado Hunkar.
mouldy: enmofesído (adj.). Eg.: Kazas enmofesidas neat, stylish: elegante. Eg.:
kon kamaretas aleskuras. necessary: menestér. Eg.: Pero a vezes tengo
mouldy: mofózo (adj.). Eg.: El bodrum está mofozo. menester de un diksionario.

Pajina 60
Diksionario de Ladinokomunita

necessary: nesesario. Eg.: kuento ke devemos eskrivir en esta lingua para no


necessity: nesesidad. Eg.: olvidarla.
neck: garganta. Eg.: notice, become aware: apersevérse (v). Eg.: No
need: nesesitar, tener menester. Eg.: me apersevi ke deshi la yave en kaza.
needle: algúja, agúja (f). Eg.: El farmasisto echava novel, romance: romanso. Eg.:
algujas a los hazinos. now: agóra (adv.). Eg.: Mos demando sovre el
needle-hole: burakito de alguja. Eg.: orijen de Ladino, i komo lo eskrivimos i lo
negative: negativo / a. Eg.: pronunsiamos agora.
neighbour: vezino / a. Eg.: nuance, minute difference: nuáns, nuánsa (f).
neighbour: vezíno / vezína (m/f). Eg.: Le di una dada Eg.: La lingua muestra tiene munchas enteresantes
al vezino chiko. nuanses, ke vale la pena de estudiar.
neighbour: vizíno / vizína (m/f). Eg.: Se ambezo un number, item, turn: número (m). Eg.: El muevo
poko de grego kon los vizinos de arriva. numero de la revista AKI YERUSHALAYIM mos
neither... nor: ni... ni.... Eg.: yego.
nervous: inyervozo / a. Eg.: nut-filled pastry: travádos (m). Eg.:
nest: nido. Eg.: oak: rovle. Eg.:
net: red. Eg.: obedient: ovedesyente, obeisente. Eg.:
never: nunka. Eg.: obey: ovedecer, obeisar. Eg.:
new: muevo/a. Eg.: object: objekto. Eg.:
news: avizo. Eg.: objective: objektivo / a. Eg.:
news: novedades, avizos. Eg.: obligation: ovligasion. Eg.:
news, information: habér. Eg.: Ke haber? - Todo obstacle: obstakolo. Eg.:
bueno. obtain: obtener. Eg.:
newspaper: gazeta. Eg.: occasion: okazion. Eg.:
newspaper: jurnal. Eg.: occupy: okupar. Eg.:
next month: el mez ke viene. Eg.: occur: akontesér (v). Eg.: Ke akontesio? Le
next, following: siguiente. Eg.: akontesio una desgrasia.
next, near: el de despues. Eg.: October: oktúbre, októbre (m). Eg.: Vo estar en
night: noche. Eg.: New York en Oktubre para prezentar una charla i
nightingale: bilbíl, bulbúl (m). Eg.: "Los bilbilikos un konsierto.
kantan..." odd: toáf (adj.). Eg.:
no, none: dingún, ningún (adj.). Eg.: Ningun ijo de of: de (prep.). Eg.: De oy endelantre... Este livro
djudio se tope en este sar. es de mi ermano.
no, not: no (adv.). Eg.: No save dizir no. of course: naturalmente. Eg.:
noble: novle. Eg.: of Turkish origin: turkáno, turkána (adj.). Eg.:
nobody: dingúno, ningúno (Pron.). Eg.: Ninguno da lo Solo los sefaradim turkanos van a konoser esta
ke no tiene. palavra "alikobeni"!
noise: bruido. Eg.: offer: ofrir. Eg.:
noise: bruído, ruído (m). Eg.: Baraná: Yo lo oyi office: buró (m). Eg.: Kada demanyana, se va al
empleado komo sinonimo de bruido. buró.
none: ningúno / ningúna (pron.). Eg.: office, study: büro. Eg.:
noon: mediodia, midi. Eg.: official: ofisial. Eg.:
north: norte (m). Eg.: Los "pasharos de inviero" se official document: dokumento ofisial. Eg.:
van al Norte por la sezon. officiating rabbi: hazán. Eg.: Mas vale el hazan
nose: nariz. Eg.: ke todo el kal. (Neh.)
nostalgia: nostaljia. Eg.: often: akorrúto (adv.). Eg.: Pasa por aki akorruto.
notably: notavlamente. Eg.: (Munchas vezes.)
notebook: tefter. Eg.: oil: azete. Eg.:
nothing: nada. Eg.: old: viejo / a. Eg.:
notice: observar. Eg.: old, aged: aedádo / aedáda (adj.). Eg.: La
notice: rendérse kuénto, dárse kuénto. Eg.: Me di esklava seya de espanto, seya a kavza de la

Pajina 61
Diksionario de Ladinokomunita

prometa deskuvryo a Abdulhamid ke su maestra lo others, more: otros. Eg.:


topava a el muy aedado i enkapache de amor. Ottoman: otománo (m+adj.). Eg.: El Ladino se
old, aged: viejo/a,aedado/a,nikochiri. Eg.: formo en el Imperio Otomano.
on bad terms, cross: arraviádo / arraviáda (adj.). our: muestro / muestra. Eg.:
Eg.: Esta arraviado kon mi. out, outside: afuéra, ahuéra, fuéra (adv.). Eg.:
on foot: a pié, a pyé (lok. adv.). Eg.: Kaminando a pie Keriya djugar afuera kon los ijikos de la kaleja.
komo 10 minutos. oven: orno. Eg.:
on the contrary: al kontrário (adv.). Eg.: No oven pan, tray: tepsí, tipzím (m). Eg.: Se echa
puedemos dizir ke es una koza mala; al kontrario, es en un 'tepsi' i se mete a sekar.
una koza muy agradavle. over-coat: pardesu. Eg.:
on trust: fiádo (adj.). Eg.: El fiado es dos vezes owe: devér (v). Eg.: Paga a ken deves, saves lo
pagado. ke tienes (Neh.)
on, on top, about: endriva, sovre. Eg.: owl: kukuvaya. Eg.:
on, on top, about: enriva, sovre. Eg.: owner, proprietor: patron, proprietario. Eg.:
one: un (adj.). Eg.: Tiene un ijo solo: un ijo regalado. oyster: estridia. Eg.:
one, identical: úno / úna (adj.). Eg.: Una mano lava page: pájina (f). Eg.: Ay tambyen pajinas en
la otra i las dos lavan la kara. muestra lingua ke son de tresalir.
one-armed: sin braso. Eg.: pain: azer pena. Eg.:
onion: sevoya. Eg.: pain, ache: dolór (f). Eg.: Muncha miel da dolor
only: solamente. Eg.: de tripa.
only: solo. Eg.: painter: pintador / a. Eg.:
only: sólu (adj.). Eg.: La hakitiya es solu una otra pair, couple: par. Eg.: Me merki un par de
variedad del djudio-espanyol. kalsas.
open: avrir. Eg.: palm: pálma (f). Eg.: Eskrito esta en la palma, lo
opening: avyertura. Eg.: ke va yevar la alma.
operate: operar. Eg.: pan - casserole: kacharóla (f). Eg.: El dip de la
operetta: operetta. Eg.: kacharola ke este limpia.
opinion: opinion. Eg.: paper: papel. Eg.:
opportune: oportuno. Eg.: paradise, Garden of Eden: ganeden. Eg.:
opportune: konveniente. Eg.: parallel: paralelo/a. Eg.:
opportunity: oportunidad. Eg.: paralytic: paralizado / a. Eg.:
oppose: opozar. Eg.: pardon, forgiveness: pardon. Eg.: Demando
opposite to: enfrente de. Eg.: una otra vez pardon a todos.
oppress: oprimir. Eg.: parents: djenitores. Eg.:
or, either... or: o. Eg.: Me vienen mesajes en Inglez o parents: pádres (m/pl). Eg.: En tiempo de
en espanyol. muestros padres...
orange: portokal. Eg.: parents, relatives: pariéntes, paryentes (m/pl).
orchestra seat: fotolyo (en teatro). Eg.: Eg.: Mis parientes en Estambol no komiyan arroz
order: orden. Eg.: en Pesah.
order, arrange: ordenar, meter orden. Eg.: parsley: maydanoz. Eg.:
orderly: ordenado/a. Eg.: parsley: pershíl, pirshíl, prishíl (m). Eg.:
ordinary, common: ordinario, bayagi. Eg.: part, side: parte. Eg.:
organization: organizasión (f). Eg.: So muy aktiva en part; game: partida. Eg.: Las konsejas estan en
muestra organizasion, Sephardi Federation. la partida de djudeo-espanyol de la Gazeta. E
organizer: organizador. Eg.: bravo! Ya ganates la partida?" .
orientate: orientar. Eg.: participant: partisipante. Eg.: Los partisipantes
origin, source: oríjen, orijín (f). Eg.: Esta es la orijin veniyan para diskutir.
de la teoriya. participate: partisipar. Eg.:
original: orijinal. Eg.: Los orijinales estan en la particular, peculiar: partikolar. Eg.: Esta baza de
biblioteka. informasion es un Archivo partikolar.
other: otro/a. Eg.: partner (partners): havér (haverím). Eg.: El

Pajina 62
Diksionario de Ladinokomunita

ganar i el pedrer son haverim. piety; pity: piadád, piedád (f). Eg.: El Dio ke mos
pass: pasar. Eg.: mire kon ojo de piadad.
pass the exam.: reushir el egzamen. Eg.: piggy bank: kamizíya (f). Eg.:
passenger: pasajero /a. Eg.: pillow: almáda (f). Eg.: Enriva l'almada aviya un
passport: pasaporto. Eg.: livro de tefila.
past: pasádo (m). Eg.: Para lo pasado no ay remedio. pin: alfilár (m). Eg.: Rekoje un alfilar i lo apunta
past: pasádo / pasáda (adj.). Eg.: Aguas pasadas no sovre su vistido.
mueven molino. (Neh.) pin: alfinéte. Eg.: Teniya alfinetes espesiales kon
pastry: mína (f). Eg.: Mos dio una recheta de mina de kavesas de diferente kolores.
espinaka. pine-cone: fruto del pino. Eg.:
patience: pasensia. Eg.: pine-kernel: pinyon. Eg.:
pavilion: paviyon. Eg.: pineapple: ananás (m). Eg.: (Ananas, no maiz)
pay: pagar. Eg.: fermentada en agua de pilonsio.
pay attention: echar tino, azer atansion. Eg.: pink: roz (adj.). Eg.: Vestiya una bluza roz.
peace: pas. Eg.: pitcher: kantaro. Eg.:
peace: paz (f). Eg.: Ke el Dio de paz en los reynados. pity, pardon, help: amán (interj.). Eg.: Aman, por
peach: shefteli. Eg.: ande fuyir de sus manos! Aman, ke se eskape este
pearl: pérla (f). Eg.: Kita perlas de la boka. mal diya!
peel: mundar. Eg.: place: lugar. Eg.:
pencil: kalem. Eg.: plague: lándra, lándre (f). Eg.: LA ESTREYA KE
people: djente. Eg.: Apretad mano solo delas djentes LE KAYGA, LANDRE KE LE DE!
buenas i vertuozas. plain: yanúra (f). Eg.: Kampo o terreno yano, sin
people: puevlo. Eg.: alto ni basho i sin arvoles.
percent: por sien. Eg.: plane, airplane: avion. Eg.:
perfect: perfekto / a. Eg.: plate: chiní (m). Eg.: En la meza aviya chinis de
perfection: perfeksion. Eg.: fruta seka.
perfume, aroma: parfum. Eg.: plate, dish: plato. Eg.:
perhaps: puede ser. Eg.: play: djugar. Eg.:
perhaps: puéde ser. Eg.: Todo puede ser. play: piesa de teatro. Eg.:
peril: perikolo. Eg.: please: kontentar. Eg.:
perilous, risky: perikolozo/a. Eg.: please, be pleasing: gustár. Eg.: Me va gustar
perilously: perikolozamente. Eg.: muncho si un miembro los konose i me puede dar
periodic, periodical: periodiko. Eg.: Los ke biven en su adreso.
Israel resivieron ayer un periodiko ke se yama "Ladino". please, be pleasing: plazér (v). Eg.: Me plaze
permit: permeter. Eg.: estar en buena kompanyia.
perpetual: perpetual. Eg.: pleasure: plazér (m). Eg.: Me izo plazer de
person: persona. Eg.: konoserlo.
personal: personal. Eg.: pleasure, taste: gusto. Eg.:
petrol, gasoline: benzin. Eg.: plough: arar. Eg.:
petticoat: kombinezon, jupon. Eg.: plough: arár (v). Eg.:
pharmacy: farmasiya. Eg.: plum: zirguéla, pruna (f). Eg.:
philosophy: filozofia. Eg.: pocket: aldikéra, faldukéra (f). Eg.: Parás para la
photo: fotografia. Eg.: aldikera.
photo: fotó (f). Eg.: poem: poéma (m). Eg.: Son liberos de meter en
picture, painting: tablo. Eg.: muzika los poemas de este livro.
piece: pedaso. Eg.: poem, poetry: poezia. Eg.:
piece (kuantos deyos? = how many?): déyo / déya poet: poéta (m+f). Eg.: Enkuentro de poetas ke
(m/f). Eg.: Dizen ke se deve tener siempre dos deyos eskriven en Ladino.
en la meza. point: punta. Eg.:
piece of cloth: pányo (m). Eg.: Arremenda tu panyo, police: polisiya. Eg.:
lo yevaras otro un anyo. (Neh.) politics: polítika (f). Eg.: Esto nesesita una

Pajina 63
Diksionario de Ladinokomunita

aksion politika. preserve: prezervar. Eg.:


poll: ankéta (f). Eg.: Me parese ke vos va interesar president: prezidénte, presidénte (m+f). Eg.: Fue
esta anketa ke izo Klara Perahya en Istanbul entre 805 nominado presidente de la Asosiasion.
personas. pretend, claim: pretend, claim. Eg.:
pond: étang ?. Eg.: pretentious, affected manners,: hádras (f/pl).
poor: prove. Eg.: Eg.: Kualo son estas hadras, ke se kreye fulanika...
poor, wretch: povereto / ax. Eg.: pretext: preteksto. Eg.:
popular: popular. Eg.: pretty: lindo/a. Eg.:
porter, carrier: hamál, hammál (m). Eg.: Yama un pretty, nice: luzio / a. Eg.:
hamal, ke te yeve la validja fin al vapor. Pretzel-shaped sweet cooky: réshas, reshíkas
portrait: portreto. Eg.: (f). Eg.:
portray: azer portreto. Eg.: price: presio. Eg.:
positive: pozitivo. Eg.: prickle: punchon. Eg.:
possess: posedar. Eg.: pride: orgolyo. Eg.:
possession: posesion. Eg.: princess: prensesa. Eg.: La joven prensesa fue
possibility: posibilidad. Eg.: enserrada en esta kula kon muchas ijas de su edad
possible: posivle. Eg.: destinadas a tenerle kompanyiya.
posterior, subsequent: detras, despues. Eg.: print: imprimír, emprimír (v). Eg.: No lo pudimos
pot: chanaka. Eg.: imprimir por los problemas del sistema Oneline.
potassium: potasio. Eg.: print: emprimár, imprimár (v). Eg.: El tiene un
potato: patata. Eg.: livro de ley ke fue imprimado en Izmir .
pouch: bolsa, sako. Eg.: printer: emprimadór (m). Eg.: Ivan Fidorof fue el
pour, spill: verter. Eg.: Su konseja triste me izo verter primer emprimador.
lagrimas. printing-house: imprimeríya, emprimeríya (f).
power, authority: podér (m). Eg.: El direktor tiene Eg.: Si Selim save la imprimeriya, o komo se puede
poderes anchos. Kada uno da segun su poder. enkomendar, ke mos eskriva.
practical: pratiko. Eg.: private: privado. Eg.:
practice: pratikar. Eg.: private: privado / a. Eg.:
prawn: gamba. Eg.: probability: probabilidad. Eg.:
pray: arrogar. Eg.: problem: problem. Eg.:
pray: orasionar. Eg.: problem: probléma (m). Eg.: Para el ke amostra
prayer: orasion. Eg.: su amistad nunka ay problema.
precept, order: presepto. Eg.: produce: produzir. Eg.:
precious, beloved: presiado, presyado (adj.). Eg.: produce, multiply: fruchiguár (v). Eg.:
Puedemos yamar a un ijiko chiko "presiadiko". Fruchiguaremos en la tierra.
precious, valuable: presiózo, presyózo (adj.). Eg.: profess, practice: profesar. Eg.:
Keremos salvar muestra lingua presioza. professional: profesional. Eg.:
precipice: presipisio. Eg.: profile: perfil, profil. Eg.:
precise: prechizo. Eg.: profit: profitar. Eg.:
precisely: prechizamente. Eg.: profit, gain: profitar, ganar. Eg.:
prefer: preferar. Eg.: program: programa, program. Eg.:
preoccupied: preokupado / a. Eg.: progress: progresar. Eg.:
preparation: preparativos. Eg.: project: prodjekto. Eg.:
prepare: aparejár, aprontár, (v). Eg.: Apareji un dulse prolong, extend: prolungar. Eg.:
de mansana ke se izo muy savrozo. prolongation: prolungasion. Eg.:
prepare: aprontár (v). Eg.: Se aprontava todo de promise: prometer. Eg.:
viernes para el Shabat . pronounce: pronunsiar. Eg.:
preposition: prepozision. Eg.: prop against, support: apoyár (v). Eg.: Esto
present: prezentar. Eg.: dispuesto a meter mano, a apoyar i kolavorar.
present: prezente. Eg.: property, estate: proprieta. Eg.:
preserve: konservar. Eg.: propose: propozar. Eg.:

Pajina 64
Diksionario de Ladinokomunita

proposition: propozision. Eg.: quiet, calm: kalmo, arrepozado. Eg.:


prosperity: prosperidad. Eg.: rabbi: rabíno (m). Eg.: El imam, el papaz i los
prosperous: prospero. Eg.: dos rabinos ya se eskriviyan.
protest: protestar. Eg.: Rabbi (Chief): Rav (m). Eg.: El Sinyor Rav: El
prove, try: provár (v). Eg.: Mi mama mos dizia, "antes Gran Rabino.
de dizir 'no m'agrada' (alguna komida), provala." rabbi, expert: hahám. Eg.: Kada uno es haham
proverb: proverbio. Eg.: en su ofisio. (Neh.)
proverb, saying: refrán, reflán (m). Eg.: Arrekojí de rabbinical tribunal: bet din. Eg.: Este pleto lo
1979 asta oy en diya mas de 500 kuentos i mas de 60 travo al bet din.
reflanes, sovre todo en Turkíya i en Israel. race: rasa. Eg.:
provide: abastesér (v). Eg.: Lavora de diya i de racism: rasizmo. Eg.:
noche para abasteser a su famiya. radio: radio. Eg.:
province: provensia. Eg.: rag: handrájo (m). Eg.: La ijika jdugava kon una
psychiatry: psikiatriya. Eg.: kukla de handrajo.
public: publiko. Eg.: rag: trápo (m). Eg.:
publish: publikar. Eg.: rag, cloth: kanyamázo (m). Eg.: Las metiya en
puddle: bálsa (f). Eg.: Uvo muncha luvya: La kaye un kanyamazo limpio.
esta yena de balsas de agua. rain: azer luvya. Eg.:
pull one's leg: tomar al pelo. Eg.: rain: luvia. Eg.:
pull, shoot: travar. Eg.: raisin: pasa. Eg.:
pure, genuine: halís (adj.). Eg.: Es halis miel de ram horn used as Jewish traditional musical
bizba. instrument.: shofár (m). Eg.: Sintimos al shofar
purse: portmone. Eg.: kon respekto i kon grande amor.
pursue: perseguir. Eg.: ram, sheep: karnéro (m). Eg.: De un karnero no
push, expel, shove: arrondjár (v). Eg.: se kita dos kueros. (Neh.)
push, shove: arrepushar, arrondjar. Eg.: rancour: renkor. Eg.:
put: meter, pozar. Eg.: rapidly: rapidamente. Eg.:
put right, straighten: enderechár (v). Eg.: Arvole rash, reckless: temerozo / temeroza. Eg.:
tuerto nunka se enderecha. rashness, courage: temeridad. Eg.:
put the lid on: tapar. Eg.: rat: raton. Eg.:
puzzle: rompe kavesa. Eg.: raw: krúdo / krúda (adj.). Eg.: Estos biervos
qualify: kalifikar. Eg.: krudos me shokan.
quality: kualidad. Eg.: reach: alkansár (v). Eg.: Nada no se alkansa sin
quantity; decision: karar. Eg.: Miro de eskrivir el sudar.
karar ke puedo. Kere dizir ke si uno dio karar a reach, arrive: ayegar. Eg.:
una koza o si uno pensa una koza, no troka de opinion. read: meldar. Eg.:
quarrel, dispute: pléto, pléyto (m). Eg.: Despues de reader: lektor. Eg.: El kontenido de esta gazeta
un buen pleto, una buena paz. no atirava los lektores.
quarrel, fight: pelea. Eg.: reading: meldadura. Eg.:
quarter: kuárto (m). Eg.: Komimos kada uno el kuarto ready: sovre el punto. Eg.:
del melon. ready: pronto, pronta. Eg.: El sharope esta
question: kestión, kestyón (f). Eg.: No agas kestyon pronto.
de esto, ke no tiene emportansa. real, genuine: reál (adj.). Eg.: Esto avlando de
question: pregúnta (f). Eg.: Estava en kudiado: un dezeo real kon un programa.
Mando a su ijo por una pregunta. reality, truth: realidád (f). Eg.: Esto no troka la
question, request: demánda. Eg.: Tuvimos munchas realidad.
demandas de ayudar en la gramatika de ladino. realize: realizar. Eg.:
questionnaire: kestionário (m). Eg.: Inchi un really: realmente. Eg.:
kestionario sovre el djudeo-espanyol. reason: meoyo, razon. Eg.:
quick: presto. Eg.: reason, right, justice: razón (f). Eg.: La razon
quiet: maho / a. Eg.: diferensia al ombre de las bestias. (Neh.)

Pajina 65
Diksionario de Ladinokomunita

reassure: trankilizar. Eg.: replace: meter en lugar de. Eg.:


rebellion: rebelion. Eg.: republic: republika. Eg.:
receive: resivir. Eg.: request: rogar. Eg.:
recipe, prescription: recheta. Eg.: request, ask: demandár (v). Eg.: Vites al ombre,
recipe, prescription: resefta. Eg.: demanda por el nombre. (Neh.)
reciprocally: resiprokamente. Eg.: reserve: rezerva. Eg.:
recommend, place an order: enkomendar. Eg.: respect, homage: respekto, omenaje. Eg.:
recover: sanarse. Eg.: respond, answer: responder. Eg.:
recuperate: rekuperar, rekovrar. Eg.: responsibility: responsabilitad. Eg.:
red: kolorádo (adj). Eg.: rest: deskansar. Eg.:
red mullet fish: barbúnya (f). Eg.: rest: repozo. Eg.:
red wine: víno kolorádo. Eg.: rest on: apoyárse (v). Eg.: Me apoyi a la meza
red-haired: ruvio / a. Eg.: para no kayer.
reduce: enchikeser. Eg.: rest, remainder, leftover: kusúr (m). Eg.: No
reel; spool; pulley: karrúcha (f). Eg.: Travavan la deshes kusures en el chini.
barka kon una kuedra en una karrucha. rest, remainder, leftover: résto (m). Eg.: No
refrigerator: buziéra, buzyéra (f). Eg.: Kero bever tomes la pena de bushkar el resto de la kantika.
limonata yelada de la buzyera. restaurant: restorante. Eg.:
refrigerator: frijidér (m). Eg.: Lo metiya en un bokal i restless, worried: inkieto / a. Eg.:
lo metiya en el frijider. restore: restorar. Eg.:
refuse: refuzar. Eg.: retard: atrazar. Eg.:
regards: salúdes (f/pl). Eg.: Trusho saludes de los retard, back up: atrazarse. Eg.:
amigos. retina: retina. Eg.:
region: rejion. Eg.: reunion, meeting, gathering: reunion. Eg.: Se
regret: regretar. Eg.: puede azer una reunion en la universita.
rejoice: gustárse. Eg.: Mos gustimos de ver ke reunite: reunir. Eg.:
merkaron una kaza muy ermoza. reverse: roves (a la). Eg.:
relieve oneself: desbafár, esbafár (v). Eg.: No tengo revise, review: revizár (v). Eg.: No es kolay
kon ken desbafar. revizar tekstos en haketiya.
religion: relijion. Eg.: revolution: revolusion. Eg.:
rely, trust: fiárse (v). Eg.: Te puedes fiar en eya. revolver: revolvér (m). Eg.: Metiya el revolver al
remedy: remédio, remédyo (m). Eg.: Para todo ay lado de la kavesa.
remedyo, para la muerte no. (Neh.) rice: arroz. Eg.:
remedy, solution: remedio. Eg.: rich: riko/a. Eg.:
remember: akodrár (v). Eg.: Vere agora si te vo azer riddle: endevína (f). Eg.: Los chikos djugavan a
akodrar de kozas alegres. la endevina.
remote, isolated: apartado / a. Eg.: right: derecha. Eg.:
renew: renovelar. Eg.: right: diríto (m). Eg.: No tenemos dirito de dizir a
rent: kirá (f). Eg.: Puede ofrirme de pagar parte de la dingunos "no es djusto lo ke dizish vozotros".
kira de kaza. right, straight: derécho (m). Eg.: Kada uno tiene
rent, rent out: alkilár (v). Eg.: Los tres estudiantes el derecho de eskrivir i avlar kome kere.
alkilaron un chiko apartamento. rigorously: rigorozamente. Eg.:
repair: reparár (v). Eg.: Esto es para reparar el tejado ring: sonár (v). Eg.: Para Kipur, sonan el shofár.
solo. ring: aníyo (m). Eg.: Le regalo un aniyo de oro.
repair, mend, fix: adovár (v). Eg.: Bushka de azer ring, play: tanyer. Eg.:
adovar esta makina. ringworm: tínya (f). Eg.: Ringworm en Inglez es
repeat: repetar. Eg.: "tinya".
repeated: repetido. Eg.: rinse, wash: enshaguár (v). Eg.: Enshaguate la
repent: arrepintirse. Eg.: boka!
repentance: arrepentimiento. Eg.: risk: riziko. Eg.:
repercussion: reperkusion. Eg.: risk: rizikar. Eg.:

Pajina 66
Diksionario de Ladinokomunita

river: rio. Eg.: satisfied, pleased: satisfecho / a. Eg.:


road, way: kamíno. Eg.: Ke tengan todos kaminos de Saturday: shabat. Eg.:
leche i miel i al vermos. savage: salvaje. Eg.:
roar, bellow: gritar. Eg.: save: ekonomizar. Eg.:
roasted chick pea: bilibíz (m). Eg.: save: salvar. Eg.:
roasted chick pea, white: estragalákya (f). Eg.: savoury flaky pastry: bóyo (m). Eg.:
rocket: roketa. Eg.: saw: kuzir. Eg.:
roll up one's sleeves: arremangarse. Eg.: say: dezír, dizír (v). Eg.: No es kon dezirlo solo.
romance, ballad: románsa (f). Eg.: Estas ermozas say: dizír, dezír (v). Eg.: No son kozas ke se
kantigas i romansas ke yevamos en el korason. dizen.
roof (tiled): tejado. Eg.: saying: dícha. Eg.: Todas las dichas ke te
roof, ceiling: techo. Eg.: akodrates son las mismas ke i yo me akodro...
room: kamareta. Eg.: scald, stew: eskaldar. Eg.:
root: rais. Eg.: scarcely, hardly: apénas (adv). Eg.: Apenas
rope: kuedra. Eg.: aboltas la kara, ya se izo tadre.
rose: róza (f). Eg.: No ay roza sin espino. scene: shena. Eg.:
row, rank, opportune moment: sirá (f). Eg.: Todos scenery, set: dekor. Eg.:
kon sira (a su torno), chikos i grandes. school: eskola. Eg.:
royal: reál (adj.). Eg.: Korte real. science: sensia. Eg.:
rudder: timón (m). Eg.: El kapitan detiene el timón de scissors: tijéra (f). Eg.: Es tan duro ke no korta
la embarkasion. tijera.
rule: regla. Eg.: scorn: arrebashamiento. Eg.:
run: korrer. Eg.: scratch: arraskárse (v). Eg.: Kada uno se
run away, escape: fuyir. Eg.: arraska onde le kome.
run, dash, bull-fight: korrida. Eg.: screw (colloq.): enkashár (v). Eg.: Le vendió el
rustic: rustiko / a. Eg.: livro viejo a tripio de presio. Se la enkasho fino.
sacrifice: sakrifisio. Eg.: scribe: katván (m). Eg.: El katvan empeso a
sad: triste. Eg.: eskrivir un amuleto en la forma de una Menora.
safe, saved; except, save: sálvo (adj.). Eg.: Salio scrub, wash, rub: fregar. Eg.:
sano i salvo del aksidente. Lavora kada diya, salvo el sea: mar (la). Eg.:
Shabat. search: bushkár (v). Eg.: Ke bushkas por estas
saffron: alsafran. Eg.: partes?
sail: vela. Eg.: search: bushkida. Eg.:
sail boat: embarkasion kon vela. Eg.: seat: asentador. Eg.:
Saint: San. Eg.: San Jorge, San Juan. second: segundo / a. Eg.:
saint, holy: sánto, sánta (adj.). Eg.: Azerse del santo. secret: sekreto / a. Eg.:
salad: salata. Eg.: secretary: sekreter. Eg.:
sale: vendida. Eg.: secure, safe: seguro. Eg.:
salt: sal (f). Eg.: Mantenerse de pan kon sal. (Neh.) secure, safe: siguro. Eg.:
salt-cellar, charm, appeal: salero. Eg.: secure; insure: asegurar. Eg.:
salted anchovy (colatura): koyadúra (f). Eg.: La security: seguridad. Eg.:
koyadura era un poko mas grande de la sardela i de see: ver. Eg.:
karne muy blanda. see each other: verse. Eg.:
salute, greetings: shalóm (m). Eg.: Shalóm! - Berahá seize: apanyár (v). Eg.: Esta asentada en la siya,
ve Tová! apanyando moshkas.
same: mizmo. Eg.: seize, hold in place: aferrár (v). Eg.: Aferraron al
same: mismo/a. Eg.: ladron.
Satan, devil: guérko (m). Eg.: "Ande se arrapa el selection: seleksión (f). Eg.: Eskapi la seleksion
guerko" es un lugar muy leshos. de tekstos para mi "Introduksion a la lingua".
satellite dish: chanáka de sateiít (f). Eg.: Agora selfish: egoisto/a. Eg.:
tenemos television kon chanaka de satelit. sell: vender. Eg.:

Pajina 67
Diksionario de Ladinokomunita

send: embiar. Eg.: shit: medra. Eg.:


send: mandár. Eg.: Pasensia ke te mande el Dio. shock: shok. Eg.:
(Neh.) shoe: kalsado, sapato. Eg.:
sense: senso. Eg.: shoe: chapín (m). Eg.: Mi madre ke vino de la
sentence, phrase: fraza. Eg.: Bulgariya los yamava Chapines(kalsados).
separate: apartar. Eg.: shoe: kundúrya (f). Eg.: No tiene kunduryas al
separate: separar. Eg.: pye.
sephardic: sefarád, sefaradí (adj.). Eg.: Va aver un shoot: tirár, travár sóvre (v). Eg.: En MEXICO se
konserto de muzika Sefarad. dize "hechar plomo" en lugar de "tirar balas kon
sephardic (pl): sefaradím, sefardím (pl). Eg.: Esto revolver".
seguro ke algunos de estos Sefaradim saven meldar. shop: botíka, butíka (f). Eg.: Me trusho dulsurias
sepulchral: komo de betahayim. Eg.: de la butika de Haci Bekir de Estambol.
seriously: seriozamente. Eg.: shop, store: magazén (m). Eg.: Los Djidios
sesame: sesamo. Eg.: teniyan Magazenes de Manifatura [vender ropas].
sesame-covered bread rings: yevrék, simit (m). Eg.: short: kurto / a, bashitiko / a. Eg.:
short-sighted: miyope. Eg.:
set (clock etc.): kurdeár (v). Eg.: Teniyamos oras ke shotgun: fuzil, tufenk. Eg.:
se deviyan kurdear una vez al diya. shoulder: ombro. Eg.:
set; cheat: kuréar (v). Eg.: Era un poko simple i los show: amostrár (v). Eg.: El vendedor amostra la
amigos lo kureavan. ropa al kliente.
seventh: sieten. Eg.: show-off: parparear. Eg.:
sex: sekso. Eg.: shower: tomar dush. Eg.:
shadow: solombra. Eg.: showplace, showcase: vitrina. Eg.:
shameless: deskarádo / deskaráda. Eg.: El shrew: djibeladjuz. Eg.:
deskarado, no se averguenso. shroud: mortája (f). Eg.: Ma botones no ay en
shank meat: péshe (m). Eg.: mortaja!
share: partajar. Eg.: shut: serrar. Eg.:
sharp: aguzádo / aguzáda (adj.). Eg.: Para kortar side: lado. Eg.:
esta ropa dura, prime una tijera bien aguzada. sign: sinyo. Eg.:
sharpen: aguzár (v). Eg.: Dame los kuchiyos para sign: firmár (v). Eg.: No vos olvidesh de firmar i
aguzar. azer firmar la petisyon de Salonik.
sharpener: aguzadór (m). Eg.: sign, mark: sinyal. Eg.:
shave: araparse. Eg.: signal, indication, mark: simán, sinyál (m). Eg.:
shawl: shal. Eg.: Ke sea de buen siman. No dar sinyal de vida.
she, her: éya. Eg.: Eya era la mas chika de 19 signal, point out: sinyalar. Eg.:
kriaturas! signature: sinyatura. Eg.:
sheep: ovéja (f). Eg.: Teniyamos una oveja ke parió signature: fírma (f). Eg.: Un buen komersante
tres kodrerikos. onora su firma.
shelter, refuge: abrígo, avrígo (m). Eg.: Kada padre signify: sinyifikar. Eg.:
de famiya deve de asigurar un avrigo para los suyos. silence: silensio. Eg.:
shepherd: chobán (m). Eg.: Este choban giyava mas silhouette: silueta. Eg.:
de dozyentos karneros. silliness: bovedad. Eg.:
shield: eskudo. Eg.: El eskudo es una arma silly, stupid: bovo, torpe. Eg.:
defensiva ke se yevava al braso siedro. El padre izo de silver: plata. Eg.:
eskudo kon su kuerpo a la kriatura, durante el atako. similar: asemejante. Eg.:
(Kere dizir ke lo defendio kon su kuerpo). El Eskudo de since: desde. Eg.:
David (Magen David) es el simbolo del puevlo djudio. El since, considering: una vez ke. Eg.:
"eskudo" era en pasado tambien una moneda since, then, however, nevertheless: portanto,
portugeza. aser ke. Eg.:
ship: nave, vapor. Eg.: sincere: sinsero. Eg.:
shirt: kamiza. Eg.: sing: kantar. Eg.:

Pajina 68
Diksionario de Ladinokomunita

singer: kantador / dera. Eg.: snow: inyeve. Eg.:


singing, popular song: kánte. Eg.: Sintimos muchos so: ansí (adv.). Eg.: Komo el sol aklara la tinievla,
kantes en djudeo-espanyol. ansi el estudyo aklara a la inyorensa. (Neh.)
sister: ermana. Eg.: so: ansína (adv.). Eg.: Ansina topimos el mundo,
sit: asentarse. Eg.: ansina lo vamos a deshar.
sit up: redresarse. Eg.: so: tan (adv.). Eg.: Es tan grande ke no kave por
site: sitio. Eg.: la puerta.
situate: situar. Eg.: so much, so many: tánto, tánta (adv.). Eg.:
situation: situasion. Eg.: Tanto me vino afuerte ke me saltaron las lagrimas.
size, heght, dimensions: boy (m). Eg.: Lo ke no so, thus: así. Eg.: Azme este plazer, asi tengas
tiene de boy, tiene de negregura. (Neh.) todo bueno, asi bivas munchos anyos. Asi biva yo
sketch: desinar. Eg.: ke te dishe la vedra.
skirt: fusta. Eg.: soap: shavon. Eg.:
sky: syélo, siélo (m). Eg.: El sol briyava en el syelo. social: sosyal. Eg.:
slacken, loosen: afloshár (v). Eg.: Aflosharon la soldier: soldado. Eg.:
kuedra de la barka. solitude: soledad. Eg.:
slap: chaketon. Eg.: solution: solusion. Eg.:
sleep: durmir. Eg.: solve: rezolver. Eg.:
sleep: esfuenyo. Eg.: someone, some, any: algúno (pron.). Eg.:
sleeve: manga. Eg.: Alguno vino?
slice: revanada. Eg.: someone, something: algún (adj.. Eg.: Si viene
slipper: sapato. Eg.: algun prove, dale a komer.
slipper: pantófla, pantúfla (f). Eg.: Kon "la robe de something: álgo (pron.). Eg.: Algo akontesio?
chambre" ekose i las pantuflas en el pie... son-in-law: yerno. Eg.: Amistad de yerno, sol
slipper, mule: charúka (f). Eg.: En sus pyes no d'invierno.
yevavan ke un par de charukas. song: kantíka, kantíga (f). Eg.: Una de las
slope: suvida. Eg.: kantikas ke kanto es una ke tengo sintido en Izmir.
slowly: avagar. Eg.: sorrow, problems: penserios. Eg.:
slowly: lentamente. Eg.: sorrow, trouble: pena. Eg.:
small: chiko / a. Eg.: soul, spirit: álma (f). Eg.: Ke su alma repoze en
small apricot: zerdelí (m). Eg.: paz. Lo kero komo mi alma. El ojo ve, la alma
small garden: guerta. Eg.: dezea.
smell: goler. Eg.: sound: sonéte. Eg.: Se oye el sonete de la
smell: guésmo (m). Eg.: Las rompiyamos para goler kampana.
el guesmo del pino. sound: son. Eg.: Se oye el son de la kampana.
smell, scent: golor. Eg.: sound, noise: sonído, sonéte (m). Eg.: Abasho
smile: sonreír, sonriír, sonriyír (v). Eg.: Si sonreimos reprezentamos los sonidos del alfabeto.
a la vida, eya tambien mos sonreira . soup: supa. Eg.:
smitten: aferrádo / aferráda (adj.). Eg.: Esta aferrado source, origin: manadéro (m). Eg.:
kon la ija del vizino. south: sud, sur (m). Eg.: Amanesimos kon un dia
smoke: umo. Eg.: enuvlado en el sud de la Florida.
smoke, cure: aumár, afumár (v). Eg.: Merkaron space: espasio. Eg.:
peshkados afumados. Spanish: espanyol. Eg.:
Smyrna: Ezmirna. Eg.: spark: sentéya (f). Eg.: Onde kaye la senteya, es
snacks, titbits: ordovres, apetites. Eg.: ojo de la syega. (Neh.)
snake: kulevra. Eg.: sparkle, shine: arrelumbrar, briyar. Eg.:
sneeze: sarnúdo, estornúdo (m). Eg.: Para el speak: avlar. Eg.:
mentirozo, un sarnudo es un ayudo. (Neh.) speak: favlár (v). Eg.: Mi abuela favlava el
sneeze: sarnudár, estornudár (v). Eg.: Hazino ke Djudeo-Espanyol.
sarnuda está serka de estar bueno. (Neh.) Kuando uno speaker: avlánte. Eg.: Ay dainda tantos amantes
sarnuda: - Bivas, kreskas i engrandeskas! i avlantes de muestra lingua...

Pajina 69
Diksionario de Ladinokomunita

special: espesial. Eg.: stewed: abafádo / abafáda (adj.). Eg.: Mos plaze
spectacle: espektakolo. Eg.: komer el pishkado abafado porke es muy liviano.
spectacles: antójos (m/p). Eg.: Es flako i alto, tiene stick out: espander. Eg.:
antojos. stick something pointed: enfinkár (v). Eg.:
spectator: espektador. Eg.: Enfinkarse por las tiralanyas.
speculate: espekular. Eg.: still: daínda, déynda (adv). Eg.:
speed, velocity: prestor. Eg.: stink, reek; irritate: fedér (v). Eg.: De la kavesa
speeh, language, dialect: ávla. Eg.: En la avla de fyede el peshkado.
Rodes, no entran munchos biervos en fransez. stomach: estomago. Eg.:
spell: echizo. Eg.: stone: pina. Eg.:
spelling: ortografía, ortografíya (f). Eg.: ... kon la stop: arretarse, kedarse. Eg.:
ortografia rekomendada por AKI YERUSHALAYIM. stop, hold back: detener. Eg.:
spider: aránya (f). Eg.: Le entró una aranya al meoyo. stop, prevent: empedir. Eg.:
spider, spider's web: tiralánya (f). Eg.: Kaza serrada stop, prevent: impedir. Eg.:
se inche de tiralanyas. stork: sigonya. Eg.:
spinach baked with egg and cheese: anchúsa, storm: furtúna (f). Eg.: Ay furtuna en la mar.
enchúsa (f). Eg.: Teniyamos ornos para azer las tapas story: konséja, kuénto. Eg.: Ke ermozos son los
o enchusas. kuentos de la tiya de Sulucha!
spit: eskupir. Eg.: story, history: estória, istória, estórya. Eg.: El
spittle: báva (f). Eg.: Ya me kayo las bavas de ver profesor mos avlava de la istoria de los sefaradim.
este diksionario maraviyozo. strain, exert oneself: esforsarse. Eg.:
split open: arar la mar. Eg.: strange: estranyo. Eg.:
sponge cake: pan espondjádo (m). Eg.: stranger: ajéno / ajéna (adj.+ m/f). Eg.: Los
sponge cake: pandispánya (m). Eg.: ajenos azen mas ke los serkanos. (Neh.)
spoon: kuchara. Eg.: strap: banda de kuero. Eg.:
sport: espor. Eg.: street: kaleja. Eg.:
spread out at intervals: eskalonar. Eg.: street, road: kaye. Eg.:
sprinkle: sarpikar. Eg.: streetcar: tramvay. Eg.:
square: plasa. Eg.: stretcher: ánda (f). Eg.: Despues del aksidente,
stagger: pedrer el ekilibro. Eg.: lo yevaron kon una anda.
stain: mancha. Eg.: strike, beat: aharvár (v). Eg.: Ken se aharva kon
staircase: eskalera. Eg.: sus manos ke no yore.
stale, old, rancid: bayát (adj.). Eg.: Kon pan bayat se string (beads, etc.): alfilár (v). Eg.:
aze "Revanadas de Parida". strive, struggle hard: ograsheár, ugrasheár (v).
stamp: estampa. Eg.: Eg.: Ugrashear kon la djente no es "kolay"( fasil).
stamp: estampar. Eg.: strong: fuerte. Eg.:
stamp, seal: timbro, muur. Eg.: strong, robust: rezio / a. Eg.:
star: estreya. Eg.: struggle: luchár (v). Eg.: Estamos luchando por
state: estado. Eg.: el futuro.
stay, remain: kedar. Eg.: student: estudiante, elevo. Eg.:
stay, remain: kedarse. Eg.: student, pupil: elevo/a. Eg.:
steak: biftek. Eg.: study: estudiar. Eg.:
steal: rovar. Eg.: study: estúdio. Eg.: El mas importante es el
steering-wheel: direksion, volante. Eg.: estudio del Gershom Scholem.
stench, stink; arrogance: fedór (m), fedorína (f). Eg.: study, private room: kamareta de estudio. Eg.:
Está yeno de fedor. stupendous: estupendo / a. Eg.:
step on: pizar. Eg.: stutter: tartalear. Eg.:
step, grade: eskalon. Eg.: stuttering: peltek. Eg.:
step, pace: páso (m). Eg.: Yo ize el primer paso. stylist: stilista. Eg.:
stern: popa. Eg.: subject: sujeto. Eg.:
stew (of fruit): komposto. Eg.: subject: sudito / a. Eg.:

Pajina 70
Diksionario de Ladinokomunita

submit: someter. Eg.: sweet: dulse. Eg.:


subsist, last: subsistir, turar. Eg.: swim: nadar. Eg.:
subway: metro. Eg.: swimming pool: pisina. Eg.:
succeed, follow: suksedar. Eg.: swindle: enkasháda (f). Eg.: Ya está enkashada
succeed, reach: parvenir. Eg.: grande.
success, abundance: azlahá (f). Eg.: Azlaha ke te swing oneself: kunarse. Eg.:
meta el Dio. swing, cradle: kuna. Eg.:
success, achievement: reushitá (f). Eg.: Le sword: espada. Eg.:
dezeamos viaje bueno i reushita buena. syllable: silaba. Eg.:
succession: suksesion. Eg.: sympathetic: simpatiko. Eg.:
successive: suksesivo / a. Eg.: synagogue: kal. Eg.: Istanbullis: Vos keriya
successively: suksesivamente. Eg.: demandar si "el Kal de los Frankos" egziste oy.
such: tal (adj.). Eg.: Tal padre, tal ijo; tal arvol, tal synagogue: keilá, kehilá, kal. Eg.: Dezazer una
fruto; tal nombre, tal ombre. keila para tomar un klavo. (Neh.)
sucker for baby, titina: chupéta (f). Eg.: Dale la synagogue: sinagóga (f). Eg.: Aki en kaza i en la
chupeta al bebe, ke no yore. sinagoga, konto tus poemas.
suddenly: en supito. Eg.: syrup, jam: sharópe (m). Eg.: Es un sharope de
suddenly: ensupito. Eg.: ombre. (Neh.)
suffer: sufrir. Eg.: system: sistema. Eg.:
sugar: asukar. Eg.: table: meza. Eg.:
sugar candy: alkidé (m). Eg.: Mavlacha era komo los tablecloth: mantel. Eg.:
bonbones de alkide shekeri. taffeta: tafta. Eg.:
suggest: sugjerar. Eg.: tail, end, queue: kóla. Eg.: Lo ke le dishe, lo
suitcase: validja. Eg.: tomo por la kola.
sultan: sultán (m), sultána (f). Eg.: take: tomár (v). Eg.: Toma i demanda.
sultan: sultán (m), sultána (f). Eg.: El Sultan teniya take care, worry, look after: kudiar. Eg.:
munchos savios, doktores, avokatos djudios. take down, get down, lower: abashár (v). Eg.:
summary, résumé: rezúmen, resúmen, resumé (m). No keriyamos abashar i suvir las eskaleras.
Eg.: ...en forma de "resumen" (todos los mesajes del take interest: enteresarse. Eg.:
diya en uno). take out, extract: kitar, echar. Eg.:
summer: enverano. Eg.: take out, remove: kitar. Eg.:
sun: sol. Eg.: take place, happen: produizirse. Eg.:
Sunday: alhád (m). Eg.: Shabat por la tadre es Noche take refuge: refujiarse. Eg.:
de Alhad. take shelter, protect oneself, wrap oneself up:
sunny: soleado. Eg.: abrigárse (v). Eg.: Eyos no tyenen ni pan para
superficial: superfisial. Eg.: komer ni lugar para abrigarsen.
supermarket: supermarket. Eg.: tall: álto / álta (adj.). Eg.: Ke tengas mazal alto i
support: apóyo (m). Eg.: A lo menos tendremos su ke korras de reushita a reushita.
apoyo moral. tank: tank. Eg.:
support, endure: suportar. Eg.: task, duty: dever, mision. Eg.:
supporter: partizante. Eg.: taste: pasto. Eg.:
suppose: supozar. Eg.: taste: savor. Eg.:
surname: alkúnya (f). Eg.: Lo bushkaron kon el taste: tomar savor. Eg.:
nombre i la alkunya. taste (wine): degustar. Eg.:
surprise: sorprender. Eg.: tasty: savrozo / a. Eg.:
surrender: renderse. Eg.: tea: chay. Eg.:
surround, encircle: entornar. Eg.: teach: ensenyar. Eg.:
surrounded: entornado/a. Eg.: teacher: profesor-a. Eg.:
survive: survivir. Eg.: teacher, master: maestro/a. Eg.:
swear, take an oath: djurar. Eg.: tear: arrazgar. Eg.:
sweep: barrir. Eg.: technician: teknisyen. Eg.:

Pajina 71
Diksionario de Ladinokomunita

telecommunication: telekomunikasion. Eg.: thin, weak, feeble: fláko / fláka (adj.). Eg.: El
telephone: telefonar (v). Eg.: Doktor Beraha era alto i muy flako, teniya un antojo
telephone: telefon (m). Eg.: Fue un plazer para mi sovre la nariz.
avlar kon eya por telefon. thing: koza. Eg.:
tempest: tempesta, furtuna. Eg.: think: pensar. Eg.:
temple: syén, sién (f). Eg.: third: treser. Eg.:
temporarily: temporalmente. Eg.: thirst: ser. Eg.:
ten: diéz, dyéz (adj. num.). Eg.: Un bivo ke te mate i thirsty: ser (tener). Eg.:
diez bovos ke no te abediguen. this: este / esta. Eg.:
tenth: diezén, dyezén (adj.). Eg.: El Dyezen Kongreso this (fem.): ésta. Eg.: Entre estas i estas, ya se
de Estudios Djudeo-espanyoles... izo de noche.
terminate, finish: terminar. Eg.: this (masc.): ésto. Eg.: En esto vamos a kedar?
terrible: terrivle. Eg.: Avlaremos de otra koza.
territory: tierra de pais. Eg.: this morning: oy demanyana. Eg.:
text: teksto. Eg.: though: afilú (adv.). Eg.: Una madre kere a su ijo
thank, be thankful: rengrasiár (v). Eg.: Vos afilu si es un bandido. (Neh.)
rengrasiamos de vuestra atension. thought: pensada. Eg.:
thanks: grasias. Eg.: 1) Munchas grasyas. 2) Mil thoughtless: atudrido / a. Eg.:
grasyas al Dyo. 3) No tuvo pena a entrar grasyas al thousand: mil. Eg.:
dezorden ke reynava entre los moradores. 4) Mos thrashing: haftoná (f). Eg.: Kuando avlo
akodramos solo lo bueno i grasyas ke es ansina." mentiras, el padre lo mato de haftona.
thanks: shukur. Eg.: Shukur al Dyo. three: tres. Eg.:
thanks: mersí. Eg.: Mersi muncho por tus esfuersos. throat: garon. Eg.:
that: akéyo (m+pron.). Eg.: Ansina pasavamos los throw: echar. Eg.:
alhades en akeyos diyas ke no aviya televizion o video. throw, hurl, launch: lansar. Eg.:
that: akél, akéya (adj.+ pron.). Eg.: En akel momento Thursday: djuéves, djugéves (m). Eg.: Me
me akodri lo ke diziya mi madre. Oye lo ke dize akel. akodro ke kada lunes i djugeves moz ivamoz al
that, which, it, him: lo. Eg.: Lo ke va ser para uno, ke BAZAR .
sea para todos. ticket: bilieto, bilyeto. Eg.:
the: el. Eg.: tickling: koshkiyas. Eg.:
the great, the elder: grándes. Eg.: Kantikas tie: atar. Eg.:
espanyolas ke mos deshavan tresalidos a grandes i tie: kravata. Eg.:
chikos... tighten, squeeze: apretar. Eg.:
the press: prénsa (f). Eg.: Fue transmetido en la tile: teja. Eg.:
prensa i las publikasyones en Ladino. till: fin, asta. Eg.:
the, she, her: la. Eg.: Mirala. till, until, up till: físta (konj.). Eg.: Ya lo saven
theatre: teatro. Eg.: fista las pyedras de la kaye.
theme, subject: tema (m). Eg.: Este tema es sujeto till, until, up to: ásta (prep.). Eg.: De Salonik
de mis lavoros i estudios. asta Atena ay kinyentos kilometros.
then, at that time: entónses, estónses. Eg.: Estonses till, until, up to: fíno (kolokyal) (prep.). Eg.: Me
i agora no! (Todo lo bueno kedo en el pasado!) (Neh.) asenti para meldarlo del empesijo fino la fin.
there: aya. Eg.: time, instance: vez. Eg.:
there, just there: ayi. Eg.: time, watch, clock, hour: óra (f). Eg.: Muestros
therefore: dunke, alora. Eg.: padres kontavan de oras negras (difisiles) ke
therefore: por esto. Eg.: pasaron.
thesis: tezis. Eg.: timid: timido / a. Eg.:
they, them: éyos / éyas (pron.). Eg.: No ay nada de tip, gratuity: bahshísh, bakshísh (m). Eg.: Un
esperar de eyos. "bahshish" bueno al garson ya abastava para esto.
thief: ladrón / ladróna (m/f). Eg.: No kero ke se los tire: fatigar. Eg.:
roven los ladrones. tired: fatigado/a. Eg.:
thigh: pierna. Eg.: tired: kansado/a. Eg.:

Pajina 72
Diksionario de Ladinokomunita

tiredness, fatigue: kanserya. Eg.: tradition: tradision. Eg.: Entre los djudios de
title: títolo, título (m). Eg.: Eskojimos el titulo Vidas Izmir ay una tradision ke es unika en el mundo
Largas porke es ladino. entero.
to be present: toparse. Eg.: tradition: tradision. Eg.: Entre los djudios de
to build, to construct: fraguár (v). Eg.: Sintyendo sus Izmir, ay una tradision ke es unika en el mundo
konsejos, el soverano izo fraguar la KIZ KULESI. entero.
to call: yamar. Eg.: Esto es lo ke yamas kuchiador? tradition: tradisión, tradisyón (f). Eg.: Entre los
to lean forward: abokárse (v). Eg.: Se abokó para djudios de Izmir ay una tradision ke es unika en el
arrekojer piedras d'enbasho. mundo entero.
to lie, to be lying (dead): yazér (v). Eg.: Yaze en traffic: trafiko. Eg.:
paz... traffic light: lampas de trafik. Eg.:
to piss: pishar. Eg.: Es probablemente del verbo tragedy: trajedia. Eg.:
"pisheti" de Serbo-Kroatyo. En mi famiya es train: tréno (m). Eg.: Tomimos el treno para vinir
generalmente usado. a Estanbol.
to the letter, literally: a la létra. Eg.: Eyas traitor: traidor-a. Eg.:
observavan a la letra uno de los komandamientos. transit: tranzito. Eg.:
to use: uzár (v). Eg.: En esta fiesta, se aziya de translate: traduizir. Eg.:
almendra blankeyada, porke era mas klara de muez ke translate: tresladar. Eg.:
se uzava en el resto del anyo. translation: traduksión, traduksyón (f). Eg.: Te
to visit: vijitar. Eg.: Kuando vamos a vijitar a algun avizo ke sin la muzika, la traduksion vale poko.
lugar eya bushka a rovarse loke topa en medyo. translator: traduktor - a. Eg.:
today: oy. Eg.: travel: viajar (kon). Eg.:
together, at the same time: endjuntos. Eg.: travel: viaje. Eg.:
tomato: tomat. Eg.: treasure: trezoro. Eg.:
tomorrow: amanyána (adv.). Eg.: De aki mos vamos treat, deal: tratar. Eg.:
a Amsterdam amanyana. tree: arvolé, arvól (m). Eg.: Arvol sin solombra
tongue: luénga, aluénga (f). Eg.: Le plaze una (persona egoista).
komidika de luenga buyida kon un poko de vinagre. tremble: tremblar. Eg.:
tongue: aluénga (f). Eg.: Kon las aluengas kolgando trembling: tremblante. Eg.:
por afuera, lo miran al grego sin kreer... trial, proof: prova. Eg.:
tongue, language: língua, léngua (f). Eg.: Ken lingua trifle, gibberish: bavajada. Eg.: Lo ke dize no es
tiene, a Roma va. ni verdad ni realidad, esta avlando bavajadas. Al
too much: demaziado. Eg.: lugar de azer una koza serioza se esta okupando
too salty: pínya (adj.). Eg.: El kezo está pinya. de bavajadas
too, also: tambien. Eg.: triumph: triunfar. Eg.:
tooth: diente. Eg.: trousseau: ashugár (m). Eg.: Ashugar i kontado
top (toy): tóka (f). Eg.: En Izmir, toka es un djugete te puedo dar, la buena ventura vátela a bushkar.
ke, en kastilyano, se yama "peón" si tiene una punta de (Neh.)
madero i "peonza" si la punta es de fierro. trunk: tronko. Eg.:
Torah: Torá (f). Eg.: Agora yo meldo la Tora en trust, faith: feúzya, fiúzia, feguza (f). Eg.: Tener
ladino, tambien. feuzya en el Dio, no en fijo de ombre. (Neh.)
total: total. Eg.: truth: vedra. Eg.:
touch: kontakto. Eg.: truth: verdad. Eg.:
touchstone: menk (m). Eg.: Shelomo dyo el menk en try: aprovár (v). Eg.: Aprova de ambezarte el
pokas palavras kual es el rolo tan importante de la Ladino.
madre. tube: tubo. Eg.:
toward: verso. Eg.: Tuesday: mártes (m). Eg.: Va estar avierto
tower: kulá, kulé. Eg.: Teniya 4-5 anyos i biviya serka Martes, Viernes i Alhad.
de la Kula de Galata. turf: yerva. Eg.:
toy: djugete. Eg.: turkey: indiána (f). Eg.: Mizmo en Rodes
tractor: tractor. Eg.: diziyamos "indiana" por el inglez (turkey).

Pajina 73
Diksionario de Ladinokomunita

turkey: indiáno (m). Eg.: En New York--diziyamos upon, on: sovre. Eg.:
"indiano" para "turkey" tambien, komo en la kaza de uproar, racket, tumult: baraná (f). Eg.: "Ijika, no
Matilda... agas barana ke esta durmiendo tu padre".
Turkish: turko. Eg.: upside down: arrevés (adv.). Eg.: Me se fue el
Turkish anisette: rakí (m). Eg.: El raki arrebive al bokado arreves.
peshe. urban, refined: urbano / a. Eg.:
Turkish currency: lira. Eg.: La moneda de la Turkiya urge on, encourage: enkorajar. Eg.:
es la LIRA. us, to us, ourselves: mos (pron.). Eg.: Mos
turn: aboltár (v). Eg.: Yo ya abolti de mi viaje el disho...
viernes pasado. Ya aboltates la kara, ya paso el diya, la use, usage, custom: úzo (m). Eg.: Empesó a
semana, el mez. (Neh.) azerlo por reir, avagar avagar se le izo uzo.
turn: tornar. Eg.: used; worn: uzado, uzada. Eg.: Les viene mas
turn off: amatár (v). Eg.: Amata la lampa. fasil eskrivir asigun estan uzados. Le dio dos
turn off: torno. Eg.: manteles dayinda no uzados.
twelve: dodje. Eg.: usual, habitual: abituál (adj.). Eg.: Esta
twenty: vente. Eg.: sonriendo kon su dulsor abitual.
twin: buchúk (m). Eg.: Mos nasieron buchukes. vain: vano/a, vaziyo/a. Eg.:
two: dos. Eg.: valley: váye (m), valéy (f). Eg.: VAYE o VALEY
two hundred: dozientos. Eg.: es 1. Espasyo yano ENTRE DOS MONTES o
type: tipo. Eg.: ALTURAS, 2. El "basino" ande korre un rio.
type, class: djenero, klase. Eg.: valley: valéy (f), váye (m). Eg.: ...Esta en la
ugly: feo/a. Eg.: VALEY de los ijos de Hinom,... (Reyes B' 23,10).
ultimate, last: ultimo/a. Eg.: valuable: valutozo / a. Eg.:
umbrella: chadir. Eg.: value, worth: valór (f). Eg.: Es koza de valor.
uncle: tío, tíyo (m). Eg.: Uno ke vino a darmos various: vario, varia. Eg.: El djudeo-espanyol
konsolasion era 'Tio Solomon'. (ladino) tiene varios dialektos.
uncover: deskuvijár, deskuvrír (v). Eg.: El bebe se vase: vazo. Eg.:
deskuvijava en durmiendo. vegetables: zarzavát, zerzevát (m). Eg.:
undecided: indechizo / a. Eg.: vehicle: instrumento de lokomosion. Eg.:
under, underneath: debasho. Eg.: vengeance: vengansa. Eg.:
understand: entendér (v). Eg.: Poko avlar i muncho verb: vérbo (m). Eg.: En el diksionario de
entender! Nehama el verbo es "Aneksar".
unfortunate: funesto / a. Eg.: vermicelli: fidéos (m). Eg.:
unfortunately: malorozamente. Eg.: version: versión (f). Eg.: Judy Frankel kanto una
unhappy, unlucky: desdichádo, desdicháda (adj.). version muncho mas larga.
Eg.: Al desdichado no le kamina el kavayo, dize ke es vertigo, giddiness: mareo, shasheo. Eg.:
ojo malo. (Neh.) very: muy. Eg.:
unique: regalado / a. Eg.: victim: viktima. Eg.:
unique: uniko/a. Eg.: victory: viktoria. Eg.:
unite: aunar. Eg.: view, sight: vísta (f). Eg.: Lo konosko solo de
unite: unir. Eg.: vista.
united: unido/a. Eg.: village: kazal. Eg.:
unity: unidad. Eg.: villager: kazalino/a. Eg.:
universal: universal. Eg.: visit: vijita. Eg.:
university: universitá, universidad (f). Eg.: vital: vitál (adj.). Eg.:
unleavened bread: masá, matsa (f), matzot (m). Eg.: vitamin: vitamina. Eg.:
Ni Pesah sin matsa, ni ija sin kazar. voice: boz (f). Eg.: No se le siente la boz.
unlovable, sulky: mursá (f). Eg.: Uno ke tyene kara vote, voting: votasion. Eg.:
de "mursa" i la djente no se azen amigos kon el . vowel: vokal. Eg.:
up, on the top, upstairs: arríva (adv.). Eg.: Metyó wait: asperár. Eg.: Asperame aki una orika.
todo de arriva abasho. wait, hope: asperar, esperar. Eg.:

Pajina 74
Diksionario de Ladinokomunita

waiter - waitress: garson - a. Eg.: durmiyas, yo lavorava.


wake: espertar. Eg.: while, time, weather: tiémpo, tyémpo (m). Eg.:
walk: kaminar. Eg.: El tiempo no tiene ni empesijo, ni fin. (Neh.)
walk, stroll: pasear. Eg.: whine: mungrinéar (v). Eg.:
wall: pared. Eg.: whistle: chuflar. Eg.:
walnut: muéz (f). Eg.: Mesklar la matsa, la asukar i la whistle: chufléte (m). Eg.: El chiko mos unflo la
muez. kavesa kon el chuflete ke le merko su padre.
walnut-filled fila triangles: trigónas (f). Eg.: white: blanko/a. Eg.:
want, love: kerer. Eg.: who: ken. Eg.:
war: gerra. Eg.: who knows: ken save. Eg.:
wash: lavar. Eg.: who, which, what: ke. Eg.: Ke bueno ke avlo!
wash: lavarse. Eg.: whole: entero. Eg.:
wasp, bee: bízba, bézba (f). Eg.: Va avlando la whole, group: kolektividad. Eg.:
mizma koza: Bizba detras de la oreja. whose: ke tiene. Eg.:
water: água (f). Eg.: Ofriyan dulses kon una tavla de why: para ke. Eg.:
plata kon vazos de agua freska. why: deké. Eg.: No se deke en vezes el mizmo
water (animal), give a drink: abrevár (v). Eg.: mesaj sale dos vezes.
Yaakov abrevó a las ovejas. wide: áncho / áncha (adj.). Eg.: Tiene mano
water closet: tualeta. Eg.: ancha (es jenerozo).
water, irrigate: arrozar. Eg.: width: anchór (f). Eg.: La kamareta tiene 3
water, sprinkle: arrufiar. Eg.: metros de anchor.
watermelon: karpuz. Eg.: will: voluntad. Eg.:
wax: séra (f). Eg.: Las bizbas produsen la sera. window: ventana. Eg.:
we, us: mozótros / mozótras. Eg.: Mis ermanos windscreen, windshield: vidro delantero. Eg.:
partieron, mozotros kedimos aki. Se tomaron kon windy: ventozo. Eg.:
mozotros (mos bushkaron pleto). wine: víno (m). Eg.: Buen vino no kere
wear: vestir. Eg.: pregonero. (Neh.)
wedding, marriage: boda. Eg.: wing: ála (f). Eg.: La gayina tiene alas, ma no
week: semana. Eg.: bola.
week-end: fin de semana. Eg.: wish: dezeyar. Eg.:
weekly: por semana. Eg.: wish, desire: dezeo. Eg.:
weight: pezgo. Eg.: with: kon. Eg.:
well: bien. Eg.: with cold: abashamentádo (adj.). Eg.: Esto
well-known, familiar: konosido/a. Eg.: abashamentada.
west: oksidente. Eg.: with himself / her/you: kon si mizmo. Eg.:
wet: mojar. Eg.: with me: kon mi. Eg.:
what: ke, kuálo. Eg.: Ke ke te diga? with you: kon ti. Eg.:
what: kuálo. Eg.: Kualo te plaze? without: sin .... Eg.:
wheel: chark, chárke (m). Eg.: La bisikleta tiene dos wolf: lovo. Eg.:
charkes. woman: mujer. Eg.:
wheel: karúcha (f). Eg.: El otomobil tiene kuatro word: biervo, palavra. Eg.:
karuchas. word: byervo, palavra. Eg.:
wheel, gear: chark (m). Eg.: Arrodear el chark. word: palavra. Eg.:
when: kuando. Eg.: work: echo. Eg.:
where: de ande. Eg.: work: lavorar. Eg.:
where, where to: ánde, ónde (adv.). Eg.: Ande lo work: lavoro. Eg.:
metes, ayí está. Onde komen dos, komen tres. work: ovra. Eg.:
whereas: asér ke (adv.). Eg.: Dizen ke es muy riko, work, job: lavóro. Eg.: Es un lavoro echo kon
aser ke yo se ke pedrio toda su fortuna al djugo. intelijensia i amor.
which: kuál, kuála. Eg.: Kual es tu ijo? world: mundo. Eg.:
while: miéntres, myéntres (prep.). Eg.: Myentres ke tu world-wide: mundial. Eg.:

Pajina 75
Diksionario de Ladinokomunita

worm: guzano. Eg.: young person: mansévo / manseva (m/f). Eg.:


worm-eaten, rotten: haryénto (adj.). Eg.: Lo yoramos ke se murio mansevo.
worry: merikiarse. Eg.: young, young man: djóven, djovína (m/f). Eg.:
worry, attention: kudiado, atension. Eg.: Se arebivieron los dezeos de los djovenes de
worry, preoccupation: preokupasion. Eg.: estudiar para saver.
worse: peór (adj., adv.). Eg.: No se kere agora your: tu. Eg.:
diskutir ken es mas mijor o mas peor. your, yours: vuestro, vuestra (adj.+ pron.). Eg.:
wrinkle: arrugar. Eg.: Mandá kuentos i konsejas ke oyitesh en vuestra
wrist, pulse: puso. Eg.: chikez en djudeo-espanyol.
wrist-watch: óra de bráso (f - m). Eg.: Por su youth: mansevéz (f). Eg.: La mansevez es una
Bar-Mitzva, le regalaron una ora de braso. vez.
write: eskrivir. Eg.: zodiac: zodiako. Eg.:
write: redaktar. Eg.: Zwieback: biskucháda (f). Eg.:
writer: eskritor / eskritora (m/f). Eg.:
writer: eskritór / eskritóra (m/f). Eg.:
writing, document: eskríto. Eg.: Lo tengo todo por ©2003-2009 Güler Orgun, Ricardo Portal i Antonio Ruiz Tinoco

eskrito. Echo el diya 1 de Oktobre de 2009 (Djueves)


writing, redaction: redaksion. Eg.:
writing, script, handwriting: eskritúra (f). Eg.: Mi Mas detalyos en:
mama teniya una eskritura muy buena. Pajina del Diksionario Eksperimental de Djudeo-Espanyol de
year: anyáda (f). Eg.: Anyada (al lugar de anyo) se Ladinokomunita
uza para auguros, kon el adjektivo "buena" despues.
Esto kere dizir el periodo del anyo entero. Eg.: Anyada
dulse kon alegriya i sanedad para todos.
year: ányo (m). Eg.: Mas vale sien anyos de galera,
ke ir debasho de tierra. (Neh.)
yell, scream, shout: grito. Eg.:
yellow: amaríyo / amaríya (adj.). Eg.: Se le izo la kara
amariya de verguensa.
yes, if, himself, herself, it: si (konj.). Eg.: Si kere el
Dio....
yes; if: si. Eg.:
yesterday: ayer. Eg.:
yet, still: aínda, ayínda, daínda (adv.). Eg.: Ya tomo
muncho i dainda demanda.
yiddish: yíddish, yídish (m). Eg.: Empeso kon una
kantika en Yiddish.
yield: render. Eg.:
yogurt: yaúrt, yogúrt (m). Eg.: el ke se kema la lingua
kon la sopa, asopla sovre el yogurt.
yogurt pedlar: yaurtchí, yaurchí (m). Eg.:
yolk: yéma, géma (f). Eg.:
you: ti. Eg.:
you (pl.): vozótros / vozótras (pron.). Eg.: Vozotros lo
kulpash.
you know better: el save. Eg.:
you, to you, to yourselves: vos (pron.). Eg.: A todos
vozotros vos enkorajo de abonarvos.
you, to you, yourself: te (pron.). Eg.: Yo te lo digo, tu
ke lo sepas.
young child: krio / a. Eg.:

Pajina 76

You might also like