22

22
Islam và Đ i S ng
Tháng 01 năm 2008 T.L / Al - Muharram 1429 H.

Th c hi n : Trong s này :
H. Abdul Alim Trang T ađ Tác gi
M. Farouk
Abdul Latif 03 - Ðôi l i đ c gi . HÐ
04 - Makkah và nh ng vùng thánh đ a. Lâm Sĩ Trung

V i S c ng tác : 06 - Khác bi t quan đi m. H u Hòa

08 - Ăn t t. Abu Đình Toàn
Abu Đình Toàn. Ismail Ph m.
09 - Tôn giáo c c đoan hay... Musa Porome
Jamila. H i Di. Tri Đăng.
10 - Âm dương trong Islam. Habib -T C N
Mohamed Hanifa. Sĩ Lam.
14 - Thánh Ala và Tiên tri Mohamet ? ! Muslim
Musa Porome. Muslim. Lâm Sĩ Trung.
16 - M ng hay th c. Ismail Ph m
Habib -T Công Như ng. H u Hòa. 17 - Hadith Sahih Al-Bukhary. HĐ
Uyên Nghi. Vi t Chung. 21 - Đi t t th y. Nguy n Khoa Đăng
22 - Vư n thơ. Uyên Nghi
****** 24 - H i giáo c u tr qu c t . Tri Đăng
26 - Sinh ho t c ng đ ng. HĐ
Thư t , bài v g i v xin ghi rõ xu t x , n u g i 33 - Đó Đây Đây Đó. Vi t Chung
qua e-mail, xin dùng mã Unicode. 35 - R ng Đông. M. Hanifa

Đ a ch liên l c :
H i Đăng - Le Phare
20, rue Vincent Van Gogh
94190 Villeneuve Saint Georges - France
Tél : 01 60 28 06 65
email : haidangorg@yahoo.com
www.haidang.org
H i Đăng - Le Phare
Association N° 0941013899
Extrait de la loi 1 Juillet 1901
******
Trang bìa : Đóa h ng xuân / K thu t : Haris
Trang cu i : Thơ Bùi Giáng
Lưu ý
Nh ng ch vi t t t sau tên c a Allah (S.W.T.), S gi
Muhammad (S.A.W.), các Thiên s (A.S.), các
Shahabah (R) B n đ ng tâm... c a S gi
Muhammad, nh ng V h c gi mang l i h u ích cho
Islam (R.H.) xin đ c là:
(S.W.T.): Subhanahu wa ta ala (Vinh Danh Đ ng T i
Cao).
(S.A.W.): Salallahu alayhi wa salam (C u xin Allah
ban s bình an và ân phư c cho Ngư i).
(A.S.): Alayhi salam (C u xin s bình an cho Ngư i).
(R.A.): Radiyallahu anhu (nam) / Radiyallahu anha
(n ) (C u xin Allah hài lòng v i ngư i)
(R.H.):Rahimahullah (C u xin Allah t bi v i ngư i).

-2-
 Nhân danh THƯ NG Ð
Ð ng r t m c Ð Lư ng,
Ð ng r t m c Khoan Dung.
ÐÔI L I CÙNG Ð C GI
Đ c gi thân m n,
Năm 2007 v a khép l i v i nh ng ngày l p đông
Pháp, ti t tr i l nh và rét có th nói hơn h n so v i
nh ng năm qua. H i Đăng s 22 đư c thành hình
trong cái bu t giá y, không mong gì hơn nó s
làm tăng thêm ph n m cúng c a gia đính các b n
vào nh ng ngày đ u năm 2008. Nhân đây c u xin
Allah gia ân cho H i Đăng luôn đư c s ng h
tích c c c a quý đ o h u và đ c gi kh p nơi đ
ban biên t p v ng bư c hơn, t tin hơn, trong cu c
hành trình chuy n t i ánh sáng Islam vào đ i s ng.
M t năm trôi qua, v i nh ng bi n đ ng xã h i
ngày càng gia tăng, áp l c kinh t ngày càng đè
n ng, ngay c các báo thương m i dù v ng đ n
đâu cũng không th không b nh hư ng, phương
chi là t báo đ o, ph c v c ng đ ng v i t t c
tinh th n b t v l i mà phương ti n và kh năng
tài chánh thì l i quá ng t nghèo eo h p. Chúng tôi
thành th t c m ơn đ c gi và mong nh n đư c s
h tr m t cách đ u đ n, c a các anh ch em
Muslim có ít nhi u ưu tư cho ti n đ Islam, đ ư c
v ng chung này đư c ti p t c theo truy n th ng đã
có trong tôn giáo, insha Allah.
Cũng như nh ng năm trư c, vào tháng Ramadan
v a qua chúng tôi đã t ch c m t bu i g p g đ
thông báo, tư ng trình và kêu g i ti p t c chương
trình t thi n, m t ho t đ ng không th tách r i
v i s qu ng bá Islam mà HĐ đã t ng kh ng đ nh.
Trong s này, dù trang báo có h n chúng tôi cũng
c g ng g i đ n đ c gi m t s chi ti t và hình nh
đáng nh đư c ghi l i v i t t c thi n chí c i m ,
mong đư c s đón nh n và thông c m.
Đ u năm bao gi cũng mang l i ni m vui và háo
h c, là nh p c u c a ư c mong và hy v ng, ư c
mong cho cu c đ i vơi kh và hy v ng cho s
chi n th ng cu i cùng c a Chân, Thi n, M .
Chúng ta, nh ng ngư i tin tư ng, bi t c g ng,
bi t nh n nh n thì càng hy v ng nhi u hơn n a đ
th y cu c đ i này không não n và tr ng r ng.
Trư c xin t ơn Allah, ti p đ n c m t m i quan
tâm, h tr tinh th n và tài chánh c a quý m nh
thư ng quân đã ng h HĐ trong th i gian qua.
Kính chúc quý v m t năm m i thân tâm an l c.
C u xin Allah ban cho nhân th m t năm m i
Bình An và tràn đ y Phư c L c.
HĐ.
3
NGƯ I CHĂN C U
Thiên S Muhammad (saw ) t ng nói : Trong s
m ng truy n giáo, t t c các S Gi c a Allah đ u
tr i qua th i gian làm ngư i chăn c u.
M t B n Đ o h i : Thưa S Gi , còn Ngư i thì th
nào ?
Thiên S (saw) đáp : Ta đã t ng chăn c u cho
nh ng ngư i Makkah đ ki m vài qirats. (Qirat là
m t đơn v ti n Á R p).
Vi c chăn c u t o cho Thiên S nhi u đi u ki n
sinh ho t trong m t môi trư ng thiên nhiên an
lành, thanh t nh, c m nh n đư c nét đ p hùng vĩ
c a vùng sa m c bao la v i nh ng đ i cát ch p
chùng tư ng ch ng b t t n. Gi a không gian cô
t ch hoang sơ y, đư c Allah Ta laah ch n giao
cho s m ng truy n giáo, Ngư i càng th u hi u rõ
hơn n a v cái l huy n vi khôn lư ng và s nhi m
m u trong cách sáng t o tuy t v i c a Đ ng Toàn
Năng. Có kinh qua th thách cam go c a m t
ngư i chăn c u, S Gi c a Allah m i có th rèn
luy n cho mình tr thành ngư i gi i giang, c ng
r n, phát huy đư c nh ng ph m ch t tinh anh,
x ng danh là m t v lãnh đ o Ummah xu t chúng.
B n ph n và trách nhi m c a m t ngư i chăn c u
là đêm, ngày ph i v t v chăm sóc cho s an toàn
c a đàn chiên, l i s ng an nhàn, hư ng th v t
ch t xa hoa phú quý là đi u hoàn toàn xa l đ i v i
h . C m t ngày dài phơi mình dư i cơn n ng g t,
chăm sóc đàn chiên và d n chúng rong ru i đi tìm
ngu n lương th c, đòi h i nơi h ph i có m t s
kiên nh n t i đa, đi u này còn là đ c tính không
th thi u c a m t nhà lãnh đ o l i l c hơn ngư i.
Ph ng s , giám sát, c nh giác, đ phòng đã tr
thành b n ph n, m t trách nhi m t giác mà h
ph i th c hi n h ng ngày bên c nh đàn chiên, ph i
chăng đó còn là nh ng n c thang ph m cách giúp
h di t đư c cái ta kêu căng, cái tôi ng o m n.
Thiên S Muhammad (saw) có d y :
Shaytan là k thù hung tàn c a con ngư i gi ng như
chó sói là con v t gieo tai h a cho đàn chiên v y. Nó
bám l y con chiên lìa đàn l c l ng. Đã có m t chánh
đ o cho c ng đ ng th a hư ng thì đ ng đ l c vào
nh ng ngã r . (Muslim)
Trong m t l i k khác Thiên S (saw) nói : N u
trong nhóm có 3 ngư i mà l i không dâng l chung
v i nhau, ma qu s nhân cơ h i n m quy n sai
khi n. Vì th hãy c hành l nguy n t p th , chó sói
ch ăn th t đư c nh ng con chiên l c đàn.
Mong r ng nh ng thông đi p sâu s c v a k s cho
chúng ta suy ng m và c nh giác hơn.
Abdul Alim
 MAKKAH VÀ NH NG VÙNG THÁNH Đ A
Trên phương di n tôn giáo và l ch s , Makkah là
m t thành ph mang đ y ân s ng thiêng liêng.
Khi t o ra vũ tr và v n v t, Đ ng T o Hóa đã
tuy n ch n và đ t Ngôi Nhà Thiêng (Kaaba) c a
Ngài vào vùng đ t thánh này. Tính vư t tr i
thiêng liêng c a Makkah và Kaaba còn lan t a và
ph trùm lên c nh ng nơi ph c n quanh nó t o
thành m t vùng thánh đ a r ng l n vô cùng quan
tr ng, v i di n tích lên đ n 550km², trong đó có
943 đ a danh l ch s liên quan đ n s m ng
truy n bá Islam c a Thiên S Muhammad (saw).
Allah đã xu ng l nh cho ch n An Bình và b t
kh xâm ph m này là tr ng đi m t p trung nhân
lo i qua l i phán :
Qu th t nh ng k không tin (nơi Allah) và c n
thiên h không cho vào Al Masjid al Haram, nơi
mà TA đã làm ra bình đ ng cho m i ngư i, cho
dân cư c a nó cũng như cho du khách th p
phương (đ n th ph ng). Và ai có ý đ nh làm đi u
xúc ph m m t cách sai qu y trong đó, thì TA s
cho n m m t hình ph t đau đ n. (Quran 22 : 25)
Thánh Đư ng Al Haram và gi a sân là Kaaba
(T p nh cũ 1945)
Makkah, tên c a thành ph thánh đ a Islam n m
v phía tây bán đ o r p, cách thành ph c ng
Jeddah kho ng 73km, thu c vùng Al Hijaz g m
toàn núi đá và sa m c nóng b ng khan hi m
nư c.
Danh t Makkah g c ti ng r p b t ngu n t ý
nghĩa xoa d u n i th ng kh . Ngư i ta cho r ng
s dĩ nó mang tên này vì đây có đư c nư c
ng t và nư c chính là ngu n s ng mang l i sinh
l c cho cư dân b i nó quá hi m trên toàn bán đ o
. các lý thuy t gia, các nhà thơ, nhà văn n i ti ng
Ngư c th i gian tìm, v th i c a Thiên S
Ibrahim (a) và con ông là Ismail (a). Khi Allah
4
Lâm Sĩ Trung
truy n l nh Ibrahim mang con (Ismail) đ n m t
vùng thung lũng xa xôi, chính vùng này là nơi v
sau ngư i ta xây d ng nên thành ph Makkah.
Sau khi xu t hi n gi ng nư c ZamZam thì s c
s ng như b t d y, dân Jurhum là nh ng ngư i đ u
tiên đưa b t c đ n đ nh cư t i Makkah.
Ngoài danh t Makkah, Thiên Kinh Qur an còn
nêu các tên khác đ g i thành ph này như :
Bakkah, Al-Qaryah, Umm Al-Qura và Al-Balad
Al-Amin (thành ph đư c che ch ).
Vào năm 571 Tây l ch, vua Abraha c a Abyssine
t xu t quân v i ý đ nh san b ng thành Makkah.
Ð i quân c a ông võ trang r t hùng m nh, l i có
nh ng th t voi kh ng l h t ng, th ti n công t a
nư c v b tư ng ch ng Makkah s tr thành bình
đ a. Cu i cùng Makkah không m t, và đ i quân
xâm lư c b t n di t b i các đàn chim t trên
không ném nh ng viên đá cu i nung, khi rơi
xu ng bi n d ng thành nh ng hòn đá th t to tiêu
di t các th t voi và toàn b đ o quân vi n chinh
xâm lư c, Abraha m t m ng trong tr n chi n.
Thiên S Muhammad (saw) ra đ i vào năm có
bi n c l ch s này.
Makkah còn là nơi sinh c a Thiên S Muhammad
(saw) cũng như c a đa s các v Tông Ð
(Sahabah) c a Ngư i. Mư i ba năm t i thành ph
này Thiên S đã kiên tâm truy n bá Islam dư i s
ch ng phá quy t li t c a nh ng ngư i Quraish
cùng các b t c lân c n. Ð b o toàn tôn giáo và vì
v n đ an sinh c a các tín đ trư c s ngư c đãi
c a Quraish, kho ng tháng 07 năm 622, Thiên S
ph i d i cư sang thành ph Medinah cách Makkah
kho ng 400km v hư ng b c. Muhammad (saw)
tr v Makkah năm 628, đoàn ngư i Muslim do
Thiên S d n đ u chinh ph c hoàn toàn thánh đ a
Makkah mà không đ m t gi t máu. Cho đ n hôm
nay, bi n c l ch s này khi nh c đ n v n còn g i
l i m t n tư ng bao dung, nhân ái trong tim c a
t t c nh ng ngư i Muslim.
Trư c th i Islam, Makkah đã là m t trung tâm văn
hóa, khoa h c và kinh t . Khu th t t p n p Ukazh
là m t b ng ch ng đi n hình v s s m u t và
th nh vư ng c a n n thương mãi r p. Makkah
đón nh n t t c các b t c t v sinh s ng, t o cho
nơi đây thành m t b n l năng đ ng, không nh ng
ch trong vi c giao thương buôn bán trao đ i hàng
hóa, mà còn là nơi g p g c a các nhà hùng bi n,
vào th i b y gi .
Ngày nay thành ph thánh đ a này tuy đã đư c
hi n đ i hóa, nhưng b n s c truy n th ng Islam
cùng các đ a danh, các thánh tích v n luôn đư c
b o toàn m t cách tuy t đ i. Makkah là đ a linh
có m t không hai, vì thành ph này đã nâng niu
và p Kaabah trong lòng k t th i kh i th y.
Và ngôi thánh đư ng Thiêng Liêng t c Masjid
Al-Haram, n u ai có di m phúc đư c dâng l
nguy n đây dù ch m t l n, phư c, l c đư c
Allah gia ân b ng 100.000 (m t trăm ngàn) l n
hơn so v i hành l các thánh đư ng khác. H u
h t các đ a đi m th c hi n nghi th c Hajj đ u
n m Makkah, như núi Arafat, Muzdalifa,
Mina... . M i ngày 5 l n, hơn 1 t ngư i Muslim
trên đ a c u đ u hư ng v Kaaba dâng l nguy n.
Dư i th i qu c vương Fahd bin Abdul Aziz, ngôi
Thánh đư ng Thiêng Liêng đã đư c trùng tu tái
thi t và m r ng t i đa v i phong cách ngh
thu t ki n trúc Islam hi n đ i. Ngày nay nó có
th thích nghi và đáp ng nhu c u cho kho ng 2
tri u ngư i Muslim đ n đây cùng m t th i đi m
trong mùa hành hương hàng năm.
Thánh đư ng thiêng Makkah . Tên c a thánh
đư ng này còn đư c g i là al Masjid al Haram,
t a l c ngay t i trung tâm thành ph Makkah.
Gi ng nư c Zamzam mà m i ngư i Muslim đ u
bi t đ n qua k tích l ch s c a tôn giáo cũng
n m bên c nh ngôi thánh đư ng này.
Danh t al Haram Nơi Tôn Nghiêm ngày nay
chúng ta thư ng nghe g i, đư c đ t tên t năm
1570 Tây L ch (năm 978 L ch Hijrah). Chung
quanh có tư ng đá cao bao b c b n phía, v i m t
sân trong to l n, ph n n n đư c lát toàn b b ng
đá hoa cương. Kaaba, ki n trúc hình kh i ph
g m đen (m t hình nh đ c trưng thiêng liêng
c a Islam) n m t i tâm đi m c a sân thánh đư ng
Al Haram. Chúng ta không th nào quên đư c,
dư i s b o v c a Allah (swt)), al Haram đã tr i
qua m t giai đo n phát tri n huy hoàng nh t
trong l ch s Islam và t n t i cho đ n ngày nay.
V i s lan t a và gia tăng nhân s tín đ Muslim,
năm 638 TL (năm th 7 LH) ông Umar bin al
Khatab (ra), v Caliph đ i th II c a Islam th i
b y gi đã cho m r ng toàn khu v c thánh
đư ng.
Kaaba . Kaaba là m t ki n trúc hình kh i, đư c
d ng lên b ng nh ng viên đá l n, bên trong ch
có m t phòng tr ng vuông v c, dư i n n lát đá
hoa cương. Kaaba n m gi a sân thánh đư ng al
Haram thành ph Makah, đây còn đư c g i là
Ngôi Nhà Thiêng c a Islam, cao kho ng 18m,
m i c nh dài 18m. Kaaba không nh ng đư c
ch n làm tâm đi m t đó xây d ng thánh đư ng
5
al Haram và thành ph Makah mà còn là đi m
chu n đ nh hư ng hành l m i ngày 5 l n cho t t
c tín đ Muslim trên kh p hành tinh và ngư i
Muslim tin r ng Kaaba còn là tâm đi m c a th
gi i v m t đ a lý.
B n phía tư ng c a Kaaba đư c ph t đ nh đ n
chân b ng m t t m màn g m màu đen, g i là
Kishwa. Trên b c tư ng hư ng v phía đông nam
có tr m t c a ra vào, n m cao cách m t n n hơn
2m. Bên trong có 3 cây c t n m th ng hàng đ
ch ng đ ph n mái, trên tư ng còn treo nh ng t m
b ng ghi l i danh tánh và thành tích c a các tính
đ h o tâm đóng góp công, s c trong vi c trùng tu
Kaaba t bao đ i nay.
Trong Thiên Kinh Qur an Allah (swt) ch ng nh n
Thiên S Ibrahim (a) và con trai c a Ngư i là
Ismail, đích th c là nh ng ngư i đ u tiên d ng đ n
Kaaba đ tôn th M t Đ ng Thư ng Đ Duy Nh t.
Truy n th ng tôn giáo vô cùng cao quý y cho đ n
t n ngày nay hơn m t t tín đ Muslim kh p nơi
trên th gi i v n m t m c thành tâm v c lòng th c
hi n, đó là m i ngày 5 l n hư ng v Kaaba dâng l
sáng, t i. Và m i năm có hơn 2 tri u tín đ kh p
m i mi n trên th gi i t v hành hương t i vùng
thánh đ a này.
Góc hư ng đông c a Kaaba (Rukun Yamani), là
nơi đ t Phi n Đá Đen, hay g i theo ti ng Á R p là
Al Hajar al Asward. Phi n Thiên Th ch này đã có
trư c c niên đ i Islam và t n t i cho đ n ngày
nay, nó đư c c n trong m t khung b ng b ch kim
và đư c xem là m t b ph n không th tách r i
kh i Kaaba. Khách hành hương thư ng đ n ch m
và hôn lên phi n thiên th ch. Xin nh n m nh đây
hoàn toàn không ph i là m t hành đ ng tôn th
trong Islam, nhưng ngày xưa Thiên S
Muhammad (saw) đã t ng tõ lòng quý nó b ng
cách y, nên ngày nay ngư i ta l p l i đ th hi n
vi c làm c a Thiên S .
T tháng 05 đ n tháng 10 năm 1996, sau m t th i
gian dài g n 400 năm (k t th i Sultan Murad
Khan), chính ph Saudi Arab cho xây d ng l i
toàn b đ n Kaaba, các v t li u dùng xây c t tr n
nhà, mái nhà, k c các cây g đã có t xưa đ u
đư c thay th , ch còn g ch, đá là nh ng v t
nguyên b n còn đư c lưu l i t Kaaba c xưa.
Mata f . Mata f là kho ng sân l thiên r ng l n
quanh Kaaba, nghi th c Tawaf (đi b y vòng quanh
Kaaba) đư c ngư i hành hương th c hi n t i nơi
đây. Vào th i c a Thiên S Muhammad (saw),
ông Abdullah bin Zubayr (ra) là ngư i đ u tiên
tráng b ng ph ng toàn b m t sân n n, lúc y r ng
kho ng 5m.
(Xem ti p trang 31)
 Khác Bi t Quan Ði m
Ch đ này đã g i nhi u câu h i trong c ng đ ng
ngư i Muslim. Vì sao tôi ch n đ tài này mà
không l a ch n m t v n đ khác quan tr ng hơn
trong Islam ?. Hi n nay, v n đ này đã gây nên
nhi u s hoang mang trong c ng đ ng và luôn c
các h c sinh h c v môn th n h c Islam. Hơn
n a, các thông tin đ i chúng l i ph bi n nh ng ý
ki n khác nhau c a ngư i này, k n v giáo lu t
Islam, nh m gây nhi u lo n trong qu n chúng,
nh t là nh ng ai không hi u bi t v nguyên nhân
c a s khác bi t đó. Vì th , mà tôi ch n ch đ
này, thi t nghĩ nó cũng không kém ph n quan
tr ng như nh ng v n đ khác. C u xin Allah che
ch và soi sáng cho tôi đư c hoàn thành.
M t trong nh ng ân phúc mà Allah ban cho c ng
đ ng Muslim là s b t đ ng quan đi m không
n m trong n n t ng căn b n và Thông Ði p chính
c a tôn giáo Islam. Th đ n s khác bi t quan
đi m ch liên quan đ n nh ng lãnh v c khác,
không th gây nh hư ng đ n đ c tin và s đoàn
k t c a ngư i Muslim. Còn các đi u ph thì khó
tránh kh i các quan đi m b t đ ng khác nhau
trong c ng đ ng Muslim sinh s ng kh p m i
nơi trên th gi i.
Trư c khi vào ch đ , tôi xin nh c l i vài đi u
như sau : T t c ngư i Muslim đ u ch p nh n
Thiên kinh Qur an và Sunnah c a Thiên s
Muhammad (saw), v mà Allah đã ch n đ
hư ng d n nhân lo i đ n v i Chân lý c a Ngài.
Thiên s (saw) đã gi ng d y m t cách rõ ràng và
toàn v n v Thông đi p c a Thư ng đ . Nh ng
ai ph nh n các đi m trên đ u là k l m l c và
Thư ng đ s không ch p nh n b t c s hành
đ o nào c a h . Vào th i Thiên s , m i khi có
vi c b t đ ng quan đi m h đ u đ n nh Ngư i
gi i quy t và hư ng d n h đ n v i chính đ o.
Ngư i đã gi i quy t m t cách n th a mà đôi bên
đ u c m th y hài lòng, dù lúc đó Thiên kh i
chưa đư c g i đ n đ làm sáng t thêm v n đ .
Vì th , trong Kinh Qur an có: Chúng h i Ngươi
v . Sau đây là nh ng câu Kinh đã đư c M c
kh i :
« H h i Ngươi đâu là nh ng món (th c ph m) h
đư c phép dùng. Hãy b o h :
Các ngư i đư c phép dùng các món (ăn) t t và
s ch. Và nh ng con thú (hay chim) săn mà các con
thú đi săn do các ngư i hu n luy n theo phương
cách do Allah đã d y cho các ngư i đã b t đư c.
B i th , hãy ăn th t c a con v t mà chúng đã b t
đư c cho các ngư i nhưng hãy nh c tên c a Allah
6
H u Hòa
lên nó. Và hãy s Allah. Qu th t, Allah r t nhanh
chóng trong vi c xét x . » (S. 5/4).
« H h i Ngư i v vi c u ng rư u và c b c. Hãy
b o h : Trong hai đi u đó v a có m t t i l n
v a có m t vài m i l i cho nhân lo i, nhưng t i
c a hai th đó l n hơn m i l i c a chúng. H l i
h i Ngươi ph i chi dùng cái gì đ (làm vi c thi n).
Hãy b o h : V t còn l i (sau khi chi dùng nh ng
nhu c u c n thi t. Allah trình bày cho các ngươi
nh ng L i M c kh i c a Ngài đúng như th đ
cho các ngư i suy nghĩ l i. » (S. 2/219).
« H h i Ngươi v chi n l i ph m (thu t i chi n
trư ng). Hãy b o h : Chi n l i ph m đó thu c
v Allah và S gi (c a Allah). B i th , hãy s
Allah và gi i quy t n th a (vi c tranh ch p) gi a
các ngư i v i nhau ; và n u các ngư i là nh ng
ngư i có đ c tin thì hãy tuân l nh Allah và S gi
c a Ngài ». (S.8/1).
« H h i Ngươi v nh ng v ng trăng lư i li m.
Hãy b o h : Chúng là nh ng th i đi m cho
nhân lo i (ghi đ m th i gian) và (cho) vi c làm
Hajj. Ð o đ c không ph i là đi vào nhà b ng c a
sau, mà đ o đ c là ai s Allah. Và hãy đi vào nhà
b ng nh ng c a chính (c a nó), và hãy s Allah đ
cho các ngư i có th thành công ». (S.2/189).
« H h i Ngươi (Muhammad) v vi c chi n đ u
trong nh ng tháng c m k . Hãy b o h : Chi n
đ u trong nh ng tháng c m k là m t (vi ph m)
tr ng đ i. Nhưng dư i cái nhìn c a Allah thì vi c
c n tr thiên h không cho theo chính đ o c a
Allah, vi c ph nh n Ngài, và vi c (c m thiên h
đ n th ph ng t i) thánh đư ng Linh thiêng (
Makkah) cũng như vi c tr c xu t dân cư c a nó ra
kh i (Thánh đ a) (t t c đi u đó) còn tr ng đ i
hơn (vi c chi n đ u trong tháng c m k ). B i vì
(dùng b o l c đ ) qu y nhi u nghiêm tr ng hơn
vi c gi t chóc. Và chúng s không ngưng đánh các
ngươi cho đ n khi nào chúng làm cho các ngươi b
đ o c a các ngươi n u có kh năng. Và ai trong
các ngươi b đ o và ch t trong tình tr ng không
có đ c tin thì là nh ng ngư i mà vi c làm s tr
thành vô nghĩa đ i này l n đ i sau. Và h s là
nh ng ngư i b n c a L a (H a ng c), nơi mà h
s vào đó đ i đ i ». (S.2/217).
Sau khi Thiên s (saw) t th , c ng đ ng Muslim
đã có nh ng quan đi m b t đ ng v m t s giáo
lu t. Còn riêng v các đi u căn b n c a Islam
ho c Thông đi p Qur an thì không m t ai vi
ph m đ n c . Ngoài ra, chúng ta cũng kh ng đ nh
r ng không có v h c gi uyên bác nào mà dám
nói trái l i nh ng giáo lu t căn b n c a tôn giáo.
Th t v y, nh ng ai bi t v ki n th c và s hi u
bi t c a h thì ch c ch n s nh n th y m c đích
c a h là đi tìm s th t. Như Allah đã phán : «
Và TA đã làm cho Qur an d hi u và d nh . Th
có ai nh chăng ? ». (S.54/17).
M c d u th , nh ng nhà h c gi cũng không th
tránh kh i vài đi u sơ sót v giáo lu t c a Allah.
Nhân b t th p toàn như Allah đã đ c p trong
Kinh Qur an : « Con ngư i đư c t o ra v n y u
đu i ». (S. 4/28). Con ngư i y u kém v m t lý
trí và s hi u bi t thì gi i h n. Cho nên, m t
ngày nào đó, t t nhiên h cũng b v p ph i sai
l m trên m t lãnh v c nào đó. Nh ng ai thư ng
quan tâm đ n nh ng ý ki n c a các v h c gi thì
nên bi t đ n b y lý do sau đây :
1. M t h c có th gi đưa ra m t quan ni m hay
phán đoán sai l m, vì ông chưa bi t đ n b ng
ch ng liên quan đ n v n đ mà ông mu n đ c p
đ n. Sau đây là hai d n ch ng cho v n đ này.
a) Sau khi Thiên s (saw) qua đ i, vào th i mà
ông Umar Ibn Al-Khattab (r) làm lãnh t c ng
đ ng Muslim. Trong m t chuy n l hành đi đ n
x Syrie, thì ông đư c báo tin là nơi ông mu n
đ n đang xãy ra b nh d ch h ch. Ông ra l nh phái
đoàn d ng l i và tham kh o ý ki n v i các v
Shahabah (b n đ ng tâm v i Thiên s (saw)).
Nh ng v Shahabah Mouhajiroun thì có ý ki n
ngư c l i v i các v Shahabah Ansar. Ý ki n có
th ch p nh n đư c trong vi c này là quay tr v .
Ông Abdurrahman Ibn Awf (r) v ng m t khi
cu c h p b t đ u, đ n khi hi n di n thì ông nói :
« Tôi bi t đư c câu tr l i có liên quan đ n v n
đ này. Tôi t ng nghe Thiên s (saw) d y : N u
các ngươi đư c thông báo cho bi t m t nơi nào đó
đang b b nh d ch, thì các ngươi không đư c đi vào
nơi đó. N u các ngươi m t nơi đang b b nh d ch
thì các ngươi không đư c r i kh i đ a phương đó đ
tr n tránh ». (Hadith do Imam Al-Bukhary ghi
l i). Các v Shahabah và luôn c ông Umar Ibn
Al-Khattab (r) cũng không bi t đ n Hadith này
cho đ n khi ông Abdurrahman Ibn Awf ® đ c p
đ n.
b). Ali Ibn Abi Talib và Abdullah Ibn Abbas (r)
nghĩ r ng th i gian ph i ch đ i lâu hơn cho m t
ngư i goá ch ng đang mang thai, v i hai d ng
th c như sau : M t là ph i ch đ i b n tháng
mư i ngày, hai là sau khi sanh đ . Có nghĩa là
n u bà ta sanh đ trư c th i gian 4 tháng 10 ngày
k t ngày ch ng qua đ i, thì th i gian ch đ i
v n chưa ch m d t, và bà ph i ch đ n h t 4
tháng 10 ngày. Ngư c l i, n u th i h n 4 tháng
10 đã qua mà bà ta v n chưa sanh thì th i gian
kiêng c s ti p t c cho đ n khi bà sanh đ . Ðây
là ý ki n riêng c a hai ông. Nhưng Allah, Ð ng
T i Cao đã phán :
7
« Và bà (v ) nào mang thai th i h n n đ nh
c a h kéo dài cho đ n khi h sanh. Và ai s Allah,
thì Ngài s làm m i vi c đư c d dàng cho y ».
(S.65/4).
Và Ngài phán thêm : « Và nh ng ai trong các
ngươi ch t b v l i, các goá ph này vì quy n l i
c a b n thân s ph i v y (iddah) b n tháng
mư i ngày. Do đó, khi h hoàn t t th i h n v y,
các ngươi không có t i v vi c h t gi i quy t b n
thân h m t cách bi t đi u. Và Allah H ng Quen
thu c v i nh ng đi u các ngươi làm ». (S.2/234).
Gi a hai câu Kinh trên, có s t ng quát và m t
qui đ nh rõ ràng. Trong trư ng h p này ph i tìm
ra m t bi n pháp ph i h p gi a hai giáo lu t. Ch
có m t phương cách là ch p nh n ý ki n c a Ali
và Abbas (r). Nhưng Sunnah c a Thiên s (saw)
vư t trên ý ki n c a hai ông b i Thiên s đã cho
phép bà Sabi Al-Aslamiya (r) có quy n tái giá
sau khi ch ng v a m i qua đ i đư c vài ngày thì
bà đã h sanh. V y, có nghĩa là chúng ta ph i
ch p nh n câu Kinh (S.65/4) là m t qui đ nh rõ
ràng, còn câu Kinh (S.2/234) cho trư ng h p
t ng quát. Tôi nghĩ ch c ch n r ng n u ông Ali
và ông Ibn Abbas bi t đ n hai câu Kinh trên và
Sunnah c a Thiên s thì h đã không đưa ra ý
ki n ngư c l i.
Còn ti p
H u Hòa phiên d ch.
T : LES DIVERGENCES D'OPIGNONS
c a : Cheikh Ibn Otheymin
B n có bi t
Café : th c u ng kh i nguyên c a ngư i
Muslim
Ph n đông ngư i Âu M cho r ng cách n u
nư ng các món ăn c a ngư i Muslim ch h n ch
qua cary, briyani (cơm n u v i th t), kebab (th t
nư ng), chapati (bánh nư ng), pitta (bánh mì
d p) Các lo i bánh ng t như kulfi, baklawa
H không nh n th y còn có nhi u d ng các th c
ăn, th c u ng khác n a, nguyên th y là c a
ngư i Muslim mà các nư c phương tây đã
nghi m nhiên xem như là c a h . M t thí d đi n
hình là café, lo i th c u ng không th thi u trong
các bu i đi m tâm c a chúng ta ngày nay.
Chuy n k r ng khi đang chăm nom đàn dê c a
mình vùng Kaffa, phía nam Ethiopia, m t
ngư i m c đ ng r p tên là Khalid phát hi n ra
r ng nh ng con dê có v linh ho t hơn h n sau
khi ăn m t th qu m ng. Khalid th đun qu
này lên đ l y nư c u ng, và đó chính là c c cà
phê đ u tiên trên th gi i.
 ĂN T T
Không còn bao lâu n a thì năm h t T t đ n. Đây
cũng là lúc mà m i ngư i phân vân v vi c có
nên chào đón nh ng ngày đ u năm hay không !?
Th t ra v n đ n y ch m i xu t hi n trong vài
năm g n đây, nhưng nó đã nh hư ng và phân
hoá c ng đ ng muslim Vi t Nam ra hai khuynh
hư ng khác nhau:
Nhóm th nh t đưa ra l p lu n,T t không ph i là
ngày l c a Islam và cũng không ph i sunnat c a
Thiên S Muhammad (saw), nên nó không c n
thi t đ i v i h .
Nhóm th hai thì b o : Islam là c a nhân lo i
không phân bi t dân t c, như v y khi tr thành
tín đ Islam thì không c n ph i Á r p hoá phong
t c t p quán c a mình, chúng ta có b n ph n gìn
gi , b o v nó, n u chúng không đi ngư c l i
giáo lu t Islam.
Vì tính tương c n gi a t p quán và tôn giáo, nên
h u h t các tôn giáo đã d dàng hòa nh p, đan l n
vào phong t c t p quán nơi mà chúng đư c du
nh p và chính đi u n y đã t o ra s ng nh n,
hi u bi t sai l ch vì không phân bi t đư c nó. Thí
d phong t c Á r p c m ph n lái xe thì đây
không ph i giáo lu t c a Islam, nhưng nó là bi u
tư ng phân đ nh v trí gi i tính trong xã h i Á
R p Saudi t ngàn xưa, nên nó v n đư c ngư i
dân nơi đây tuân theo.
Trong th i gian g n đây, báo chí phương tây đã
xuyên t c t p quán n y và c ý áp đ t nó vào
giáo lu t c a Islam, đ rêu rao ch trích góp ph n
vào ý đ lo i b nh hư ng c a nó trong xã h i
Âu, M . Nơi mà s th hư ng v t ch t đư c đ
cao và xem là mô m u c a m t xã h i hi n đ i.
Và chúng ta, nh ng ngư i muslim, chúng ta ch
nên ng nh n vi c đón t t m ng xuân là giáo
đi u c a m t tôn giáo. Không ! Nó ch là m t t p
quán lâu đ i c a cha ông đ l i. D a theo truy n
thuy t qu dưa h u c a An Tiêm hay bánh
chưng, bánh d y làm l v t cho vua Hùng trong
ngày T t, cho th y b d y c a l ch s đã minh
ch ng t p quán đón t t m ng xuân có trư c khi
các tôn giáo đư c du nh p vào quê hương c a
chúng ta.
Hình nh bàn th ông bà, khói hương nghi ngút,
cùng các l v t, nh t là trong ngày T t, t lâu b
ng nh n là nghi l c a đ o th ông bà hay đ o
Gia tiên, n u nhìn xâu vào v n đ thì m i tôn
giáo đ u có giáo ch hay ngư i rao gi ng. Thí v
Ph t giáo có Thái T Si Đ t Ta, Thiên Chúa giáo
có Jésus Christ, Ph t giáo Hòa H o có Đ c Th y
v.v trong khi đ o th ông bà thì : Không. Nó
8
.!!!?
Abu Đình Toàn
đư c xu t phát t ý th c kính tr ng t tiên c a
ngư i xưa, nên vi c th cúng ông bà đã thành hình
và đư c lưu truy n trong dân gian, lâu d n tr
thành m t t p quán, hơn n a nó không có h th ng
th n h c cùng v i giáo lý và giáo lu t.
Xin nh c l i, đây chúng ta c n ph i phân đ nh
cho rõ đâu là phong t c t p quán và th nào là giáo
lu t c a m t tôn giáo, đ tránh s l n l n gi a hai
y u t n y do tính d ng nh n c a chúng như đã
nói trên.
Là ngư i muslim, ai ai cũng bi t vi c th cúng ông
bà là ngư c l i giáo lu t Islam, nhưng không ph i
vì th mà chúng ta l i xem thư ng ngư c đãi h .
Ngư c l i chúng ta ph i hi u th o, kính tr ng ông
bà, cha m , như Thiên Kinh Qu'ran phán d y : «
Và TA (Allah) truy n l nh cho con ngư i ph i
hi u th o v i cha m . Ngư i m thì cưu mang
h n v i đ n đau ch ng ch t, nuôii n ng bú
móm trong vòng hai năm. V y hãy bi t ơn TA
cũng như c a cha m , vì cu i cùng r i h n cũng
tr v v i TA ». (Qur an 31:14).
Chúng ta yêu m n kính tr ng ông bà ch không
tôn th , vì ch có Allah là Đ ng Duy Nh t, Đ ng
mà loài ngư i ph i tôn th , ngoài NGÀI ra không
ai có quy n k t t i hay tha th cho chúng ta
Ngày Phán Xét.
Đ i v i ngư i không cùng tín ngư ng, ngư i
muslim ch có hành đ ng khi m nhã đ i v i
nh ng gì mà h th phư ng. Chúng ta ph i tôn
tr ng đ c tin c a h , nh t là khi thăm vi ng nhau
trong nh ng d p l l c quan tr ng. S dèm pha,phê
phán, ch đào thêm h xâu chia r gi a ngư i
muslim và ngư i không-muslim, đi ngư c l i l i
phán d y c a Allah trong Thiên Kinh Qur an:
« Ch nên phê phán ch trích nh ng gì mà h
tôn th » (Qur an 06:108), ho c : « H i nh ng
ngư i có đ c tin ! Ch đ nhóm ngư i n y cư i
chê nhóm ngư i kia » (Qur an 49:11).
Thiên S Muhammad (saw) đã đ l i t m gương
cho chúng ta qua hadith do bà Aisah thu t l i :
«M t hôm ông Abou Bakr đ n nhà c a bà, cùng
lúc y có hai thi u n Ansar đang hát bài ca kêu
g i tinh th n dũng c m các chi n sĩ c a h trong
chi n tr n Bou'ath. Ti ng hát làm Abou Bakr
không hài lòng, nên ông b o: "Sao l i có nh c c a
Satan trong nhà S Gi c a Allah ? ". Hôm y là
ngày l T t, nghe th y th Thiên S Muhammad
(saw) lên ti ng: " N y Abou Bakr! M i dân t c
đ u có l riêng c a h và hôm nay là ngày l c a
chúng ta ".»
(Xem ti p trang 25)
 TÔN GIÁO C C ĐOAN HAY CON NGƯ I QUÁ KHÍCH
Cách đây không lâu, tôi có vi t m t bài đăng trên
báo Vi t ng v i t a đ : C n tìm hi u thêm
H i-Giáo do b i có đa s ngư i Vi t đã quá
hi u l m v nó, nên luôn nghĩ Islam là tôn giáo
c c đoan r i gán ghép cho tín đ theo H i giáo là
quá khích và m i l n có cu c kh ng b đâu đó là
v i vàng qui trách ngay cho tác gi là nh ng
ngư i theo H i giáo, thay vì nói là ngư i -R p
hay ngư i n đ . . . đã gây nên cu c kh ng b
đó. G n đây n a đã có v vi c m t bà giáo ngư i
Anh, tình nguy n đ n d y h c trò x Sudan,
đ t tên cho m t con búp bê g u (Teddy bear) là
Muahammad, nên đã b chính quy n nhà nư c
Sudan b t c m tù. Tin này đã đư c đăng t i trên
trang nh t c a các báo chí và đư c ph bi n r ng
r i trên các đài truy n hình qu c t v nh ng
ph n n c a các b c ph huynh và nhân dân
Sudan, trong khi đó nh ng ngư i không ph i là
Muslim nh t là nh ng ngư i dân phương tây đã
bi n h cho vi c làm c a bà giáo và lên án chính
quy n Sudan là b t công không c n thi t ph i b t
bà y ng i tù.
Chung quanh c ng đ ng ngư i Vi t thì sao? Qua
nh ng l n ti p xúc v i b n bè và ngư i quen m i
bi t thêm r ng đa s ngư i Vi t đã có thái đ
nghi ng tín đ H i giáo r i qui h thu c nhóm
quá khích, nên đã đánh giá s tr ng ph t c a
chính quy n cùng cơn ph n n c a nhân dân
Sudan là quá khích là c c đoan. Chính t s hi u
l m đó đã thôi thúc tôi ph i vi t thêm bài ng n
ng i này, v i hy v ng s đóng góp ph n nào cho
các đ c gi ngư i Vi t chúng ta hi u thêm v H i
giáo và tín đ theo đ o H i.
Ngư i Á-Châu chúng ta quan ni m r ng th y cô
là nh ng nhà mô ph m, là gương sáng cho th h
nên các ph huynh đã đ t ni m tin giao trách
nhi m d y d con cái c a mình cho th y cô là
ngư i s giáo d c các con em tr thành công dân
t t v sau. S th c là th , các thanh niên sinh
viên h c sinh ngư i Á Châu chúng ta bi t trân
tr ng l nghĩa tôn ti tr t t giai c p trong xã h i.
T đ c đi m này, chúng ta cùng l n tìm cái l
ph i đ đ t l i v n đ v v vi c c a bà giáo
ngư i Anh t i Sudan.
H n ai cũng bi t Sudan là m t qu c gia b t n
gi a hai phe nhóm B c Nam, nhân dân Sudan
nghèo nàn nên luôn mơ ư c đư c s h p tác giúp
đ t các qu c gia ti n b bên ngoài. Vì l đó mà
nhân dân này đã đ c tin tư ng nhi u vào gi i trí
9
Musa Porome
th c nư c ngoài nên đã n i r ng vòng tay đón
nh n các ông bà giáo ngo i qu c nh p vào nư c
đ giúp đ giáo d c con em c a h nh ng cái
m i cái ti n b , th nhưng các bà giáo ngo i
qu c này l i du nh p nh ng ki u cách giáo d c
đ i tr y vô liêm sĩ đi ngư c l i ư c v ng c a
ngư i dân và ngh ch v i truy n th ng c a dân
t c Sudan. Vi c d y h c trò đ t tên cho m t con
thú b ng tên g i c a m t v giáo ch c a m t tôn
giáo thì còn đâu là tư cách c a nhà mô ph m đ o
đ c, giáo d c? nên s ph n n c a các v ph
huynh và các tín đ H i giáo x Sudan không
có gì l c n ph i bàn, và vi c h yêu c u nhà c m
quy n c a h tr ng ph t b t bà giáo này ng i tù
không có gì là quá khích, do b i đ ng trên
phương di n tinh th n c a l ph i thì tư cách c a
bà giáo này m i là quá khích, tư tư ng vô liêm sĩ
c a bà giáo này m i là c c đoan. H n ai cũng
bi t tên g i dùng đ đ t cho con ngư i hoàn toàn
khác bi t tên c a các con thú, nào ai đ t tên chó
mèo c a mình b ng tên g i c a các v vua chúa,
cùng l m ngư i ta cũng ch đ t cho con cháu
b ng tên g i vua chúa ch vì cái trân quí và
ngư ng m . T do trong khôn ngoan ch có v y
và con ngư i có hơn thua nhau b ng tư cách cư
x bi t tôn trên, tr ng dư i.
Ngư i Muslim tin có m t Thư ng-Đ Duy Nh t,
h là nh ng tín đ lương thi n v tha, h nghiêm
túc thi hành đúng ch đ o trong Islam, và b i
Islam nghĩa là hòa bình nên ch đ o c a Islam
tuy t đ i không đi ra ngoài m c đích đó. Nói v y
s có ngư i b u môi cư i cho đó là đi u không
tư ng. Vâng, khi các b n ch hư ng v Do-Thái
đ đánh giá nhân dân Palestine, hay đ ng c nh
t ng th ng Bush Hoa-K đ đánh giá c t ng
th ng Sadam Hussein bên Iraq, thì t nó s như
cái nhìn c a b n. Nhưng n u l y tư cách vô tư mà
nghi m l i hai bàn c chính tr trên, chúng ta s
th y câu gi i đáp hoàn toàn đ i ngh ch v i cái
nhìn m t chi u c a b n. Iraq ch ng có bom đ n
nguy hi m nào, Sadam ch ng thích b n Al-
Qaida. Nhân dân Palestine m t nư c l i ngày
đêm s ng dư i c nh b đàn áp và lo s nh ng phi
cơ, xe tăng b c thép cùng nh ng qu đ n đ i
pháo c a Do-Thái g m thét t n công gi t h i dân
lành m t cách vô c và b t công.
(Xem ti p trang 32)

( Ti p theo H i Đăng 20 )
Trong đo n này, Ibn al- Arabi không gi i thích
hai Bàn-tay là gì nhưng cho r ng nó ám ch m t
h ng ân đ c bi t đư c ban cho Ađam. Chính
h ng ân đó đã làm cho Ađam ưu vi t hơn t t c
các t o v t khác trong vũ-tr . Ông phân tích ch
đ này trong các đo n khác như sau:
Thư ng-đ nói, đi u gì c n ngươi không qu
l y trư c ngư i mà Ta đã t o v i hai bàn tay
c a Ta? Vì th , Ngài ban cho Ađam tính ưu
vi t. N i dung c a câu kinh nói, chính Ngài đã
u n (mubashara) Ađam v i hai Bàn-tay trong
phương cách h p lý v i s oai nghiêm c a
Thư ng-đ . Vì th , Ngài đã g i Ađam là sinh
linh có s b t đ u và k t thúc, có sinh có t
(bashar). Tay có nghĩa là quy n l c và cũng có
nghĩa là phúc đ c. Nhưng quy n l c và phúc đ c
đư c Thư ng-đ ban cho muôn v t, b i v y ch c
ch n ph i có đi u gì ngoài hai thu c tính đó ch
có Ađam m i s h u qua hai bàn tay c a Ngài.
Trong đo n khác, ông bi n lu n r ng có th hai
Tay nghĩa là Ađam đư c Thư ng-đ d y cho
hai lo i ki n th c ho c t t c m i ki n th c v
th gi i thiêng liêng và th gi i v t ch t.
Nh ng gì thiêng liêng đ u tích t trong Ađam b i
l ông đư c Thư ng-đ t o hóa t hai bàn tay
c a Ngài. T t c các tinh túy trong vũ-tr đư c
tích t trong thân th c a ông và vũ-tr là nơi
bi u l Tên c a Thư ng-đ cho nên ch trong
Ađam, Tên c a Ngài m i bi u l t t c . Ðó là lý
do t i sao Ađam đư c d y cho t t c các lo i
tên. [2:31].
Thư ng-đ không d y nh ng tên này cho thiên
th n m c dù h t ng l p cao hơn và tinh khi t
hơn. Ngài d y cho Ađam t t c các lo i tên.
T t c ch không ph i m t vài. Cho nên, Ađam
mang v trí đ c thù không gi ng như t o v t
khác. Có th nói, trong Ađam hi n di n s thiêng
liêng m u nhi m như l i c a Thiên-s , Thư ng-
đ t o Ađam trong d ng c a Ngài. Vì Ađam
đư c t o v i hai Bàn-tay cho nên tr nên hoàn
h o. Còn Iblis ch là ph n c a s t o hóa, bi u
tư ng c a thu c tính Sai-l m và cũng là Tên c a
10
Habib T Công Như ng
Thư ng-đ cho nên không th th u hi u t t c
các lo i Tên và th c t i c a nó. Ngư c l i, Ađam
hoàn h o cho nên Thư ng-đ ch n làm Phó-
vương.
Ðôi lúc, ông Ibn al- Arabi bình lu n hai tay
d a trên câu kinh, Vào Ngày ph c sinh, trái đ t
s b túm g n trong n m Tay (c a Ngài) và t t
c các t ng tr i s đư c cu n l i trong Tay-ph i
c a Ngài [39:67]. Trong ti ng -r p, đ ng t
c a ch n m-tay có nghĩa là ch p l y còn tĩnh
t c a nó là qabđ mà các v Sufi d ch là co l i
hay ém l i . Ð i ngh ch v i nó là ch bast,
nghĩa là n i r ng . Co l i liên quan đ n kinh
s trong s oai nghiêm c a Thư ng-đ , ngư c l i
n i r ng liên quan đ n tha thi t, thu c tính c a
s yêu thương. Hai ch qu n quy n v i nhau
trong câu Thư ng-đ ém l i, n i ra và các
ngươi s đư c đưa v tr l i g p Ngài [2:245].
Trong câu kinh này Thư ng-đ di n t hai Tên
c a Ngài là Ð ng Ém-l i (al-Qabiđ) và Ð ng
N i-r ng (al-Basit). Tên th nh t thu c v oai
nghiêm và Tên th hai thu c v yêu thương. Ðem
ý nghĩa này vào trong câu Vào Ngày ph c sinh,
trái đ t s b túm g n trong n m Tay c a Ngài
thì có nghĩa là vào ngày Ph c sinh trái đ t s b
ém ch t không c c c a đư c vì kinh s nhưng
các t ng tr i đư c cu n l i trong Tay-ph i c a
Ngài . Theo đ nh nghĩa tay ph i có nghĩa là phúc
đ c và lúc nào cũng mang ý nghĩa đ i ngh ch v i
tay trái b i th liên quan đ n s n i r ng . Tóm
l i, Ibn al- Arabi k t lu n hai Tay có nghĩa là hai
th gi i, th gi i c a s thành công và th gi i
c a s th t b i. Thành công là nh ng ngư i
trên thiên đàng và th t b i là nh ng ngư i dư i
đ a ng c. Nó gi i thích t i sao Thư ng-đ t o ra
hai nhóm ngư i và không quan tâm đ n tương lai
c ah .
Sau khi Thư ng-đ t o vũ-tr , Ngài t o ra hai
con đư ng và nói, Ðư ng này lên thiên đàng và
Ta không quan tâm gì c . Ðư ng này xu ng Ð a-
ng c và Ta không quan tâm gì c . Không ai
dám ch ng c b i th m i s đ u n m dư i Tên
c a Ngài. M t Tay dư i s tr ng ph t (bala ) và
Tay kia dư i s ban thư ng (ala ).
Trong b Fusus al-hikam, Ibn al- Arabi gi i thích
b ng cách khác. Ông nói hai tay liên quan đ n
các thu c tính đ i ngh ch và Thư ng-đ đã t o
con ngư i trong s đ i ngh ch đó.
Thư ng-đ di n t B n-ch t c a Ngài qua cái n
và cái hi n. Ngài mang vũ-tr thành hi n th c
v i hai th gi i vô hình và h u hình. Chúng ta
c m nh n th gi i vô hình b ng nh ng đi u vô
hình và ch ng nh n th gi i h u hình qua nh ng
v t h u hình. Ngài di n t chính Ngài qua s
tr ng ph t và yêu thương đ vũ-tr có th c m
nh n n i lo âu và ni m hy v ng. Chúng ta s
tr ng ph t nhưng ao ư c s hài lòng. Ngài di n
t chính Ngài qua s oai nghiêm và th m m đ
chúng ta c m nh n ni m kinh s và thi t tha. T t
c các lo i tên và đ i ngh ch c a nó đư c ban
cho con ngư i.
Thư ng-đ s d ng hai bàn tay đ t o Ađam và
ban cho ông tính ưu vi t trên m i t o v t. Ngài
nói v i Iblis, đi u gì c n ngươi không qu l y
trư c ngư i mà ta đã t o v i hai bàn tay c a
Ta? Ði u này nói lên, Ađam hình thành t hai
đ i l c: vũ-tr và Th c-t i cho nên bi u l s
toàn di n. Ngư c l i, Iblis ch là ph n c a s t o
hóa cho nên khi m khuy t. Ðó là lý do t i sao
Ađam đư c ch n làm phó-vương cho Thư ng-
đ .
Hai bàn tay theo Mu ayyiđ ađ-Ðin Janđi
Nhà th n-h c Mu ayyiđ ađ-Ðin Janđi (m t năm
700/1300) là h c trò c a ông Sađr ađ-Ðin
Qunawi. Qunawi là con c a ngư i v th và
cũng là đ đ n i ti ng nh t c a Ibn al- Arabi.
Ông Janđi l p lu n r ng s t o hóa bi u l các
thu c tính liên quan đ n Hành-đ ng c a Thư ng-
đ . Ðó là nh ng tên đ i l p l n nhau trong tính
oai-nghiêm và th m-m như đã th o lu n trong
chương 2. Tính tương kh c nói r ng không có gì
trong vũ-tr có th so sánh v i Thư ng-đ b i vì
h u h n không th so sánh v i vô h n, hơn n a
không có gì hi n h u trong vũ-tr tr phi có s
cho phép c a Ngài. Tuy nhiên, con ngư i có th
hi u Thư ng-đ qua s tương t nghĩa là Ngài
t o vũ-tr và ban cho nó m t s hi n h u t m b .
T bi và đ lư ng b o t n muôn v t nhưng oai
nghiêm và tr ng ph t tiêu di t m i v t. Hai ph m
ch t này qu n quy n chuy n s s ng thành s
ch t và s ch t thành s s ng làm cho vũ-tr t p
n p bi n đ i không ng ng. B i v y, kh năng tái
t o c a Thư ng-đ là vô biên. Ch trong giây
phút Tr ng-ph t tiêu di t và cùng m t giây phút
Ð -lư ng tái t o. Ông Janđi gi i thích như sau:
Hai bàn tay c a Thư ng-đ mang s n i r ng và
co rút, cho và l y, nâng lên và h xu ng. Trong
11
s chuy n hành đó, Ngài phú cho con ngư i
ph m ch t hy v ng và âu lo, n i r ng và co rút,
thân thi t và kinh s . Chúng ta kinh s oai
nghiêm nhưng thân thi n v i th m m , e s trư c
tr ng ph t nhưng hy v ng s ch p thu n c a
Ngài. B i th , hai bàn tay c a Thư ng-đ hi n
di n trong con ngư i như Thiên-s gi i thích,
Thư ng-đ t o Ađam v i hai bàn tay c a Ngài .
Hai Bàn-tay ch ý nói đ n s quân bình cho nên
Ađam có s quân bình toàn b nhưng Iblis thi u
s quân bình đó. B n ch t con ngư i v n thâm
tr m nhưng Iblis mu n đư c tâng b c và ca ng i.
Khi Iblis nói, Con ưu vi t hơn y [38:76] thì
Ađam l i không nói l i nào c . Ađam không nói
l i nào b i l ông bi t s hi n h u c a ông n y
sinh t Bàn-tay c a Thư ng-đ . Cho nên, b n
ch t con ngư i ch là m cát b i không có s
s ng và không nghĩa lý gì đ i v i Thư ng-đ .
Ðây chính là s toàn di n vì th t s con ngư i
không s h u đi u gì c a chính y c . S s ng và
t t c các ân s ng mưa móc khác đ u đ n t
Thư ng-đ . Ngư c l i Iblis thì cho r ng y đ c
bi t hơn không ch p nh n khi m khuy t trư c
Ađam. Iblis ch ng v i Thư ng-đ cho nên tr
nên Kafir, nghĩa là không tuân m nh làm theo ch
th c a Ngài.
Ngón tay và bàn chân
Thiên-s Muhammađ nói trong m t hađith, T t
c trái tim c a con cháu Ađam n m gi a hai
ngón tay c a Ð ng Ð -lư ng. Ngài kh ng ch
đi theo hư ng nào cũng đư c. Ôi Thư ng-đ ,
Ð ng n m gi m i con tim, xin hãy làm tim con
tuân theo ch đ o c a Ngài. Ông Sam ani chú
thích v hai ngón tay c a Thư ng-đ như sau:
Thư ng-đ , Ð ng không-th -v i-t i t o ra Ngai
vương và đ t trên vai c a các v thiên th n đ
khiên nó. Ngài t o Thiên-đàng r i giao cho thiên
th n Riđwan. Ngài t o Ð a-ng c giao cho thiên
th n Malik. Khi Ngài t o trái tim c a nh ng
ngư i có đ c tin, thiên th n Riđwan kh n c u,
Xin hãy cho con b i l trong đó tích t tinh túy
c a s yêu thương và cơn rư u c a s thiêng
liêng. Thiên th n Malik nói, Xin hãy cho con
b i trong đó có s đê mê và cơn l a c a s thèm
khát. Các thiên th n khiên Ngai vương nói, Xin
hãy cho chúng con b i l trong đó tình yêu đư c
lên ngôi và ngây ng t s bao la trìu m n.
Nh ng v khác van xin, Hãy cho chúng con vì
trong đó mang m t vũ-tr tuy t v i và b ng ra
nh ng ý nghĩ như sao băng trong đêm t i.
Thư ng-đ , Ð ng không-th -v i-t i g t m i l i
kh n c u r i Nói, (Nh ng) trái tim s n m gi a
hai ngón tay c a Ð ng Ð -lư ng. Ði u này có
nghĩa là trái tim c a con ngư i n m gi a hai
thu c tính: đ lư ng và tr ng ph t. Ðôi lúc ng n
gió đ lư ng bay đ n làm cho con tim tr nên
yêu thương và h nh phúc. Lúc khác, s m sét c a
s tr ng ph t đ p phá làm cho nó lăn lóc đau
kh . Con tim lúc nào cũng th n th c gi a hai
tr ng thái, v n vương gi a hai thái c c lo âu và
hy v ng.
Chi u theo thiên kinh Qur an, câu s 2 chương
s 10, nh ng ngư i có đ c tin s có qađam siđq
v i Thư ng-đ . Qađam d ch theo nghĩa ch là
chân nhưng nghĩa bóng là đi t i hay phát
tri n . Còn siđq có nghĩa là th t thà, c ng r n
hay s c m nh. Các v h c-gi ( Ulama) d ch câu
này b ng nhi u l i khác nhau, ch ng h n như:
H có ch đ ng ch c ch n v i Thư ng-đ
ho c có s ti n t i chân th t v i Thư ng-đ
ho c H s có s phát tri n t t lành v i
Thư ng-đ . ho c N l c c a h s đư c
Thư ng-đ ban thư ng . M t s d ch theo nghĩa
đen và s khác d ch theo nghĩa bóng. Ch riêng
Ibn al- Arabi d ch câu kinh trên là chân c a s
th t thà và cho r ng câu kinh trên ng ý nói đ n
chân c a Thư ng-đ ch không ph i chân c a
ngư i có đ c tin. Không ph i nói Ibn al- Arabi
hoàn toàn th u hi u câu kinh và cho r ng
Thư ng-đ có chân như con ngư i nhưng ông
cho r ng ch chân trong câu kinh này mang
tính thiêng liêng. Ð ch ng minh cho l p lu n
trên, ông nh c m t hađith liên quan đ n chân c a
Thư ng-đ như sau:
Con ngư i liên ti p b ném vào đ a ng c mà nó
c nói, còn n a không? [50:30] đ n khi
Thư ng-đ c a muôn loài đ t bàn chân c a Ngài
vào. Lúc đó, đ a ng c b teo l i, ph n này túm
v i ph n kia. Nó h t ho ng th t lên, Ð r i, đ
r i!
Ti t 3: Vũ-tr
- Chương B n -
Tr i và Ð t
Thư ng-đ phán trong thiên kinh Qur an, V i
m i v t, Ta t o đ u có đôi. [51:49]. Ðôi hay
c p (zawjan) có nghĩa là tr ng/mái, nam/n ,
tr i/đ t, m t tr i/m t trăng, ngày/đêm, đ t
li n/bi n c , mùa hè/mùa đông, ánh sáng/bóng
t i, ng t/đ ng vân vân. Ngay c khoa-h c hi n-
đ i cũng công nh n s th t c a câu kinh ch ng
h n như proton và electron, c c âm hay c c
dương. Trong quá trình nghiên c u ý nghĩa c a
12
câu kinh, h c-gi Maybuđi cho r ng nh ng d u
hi u mang tính đôi này là tính tương kh c gi a
Thư ng-đ và muôn v t. Ngài t o cái đôi đ phân
bi t tính Ð c-nh t c a Thư ng-đ và muôn v
c a t o v t.
đây, ông Maybuđi thi t l p m i quan h căn
b n trong Ð o c a Islam. Ðó là m i quan h gi a
đ o lý thiên nhiên và tâm-linh c a con ngư i. Vì
vũ-tr và con ngư i hoàn toàn l thu c vào
Thư ng-đ cho nên con ngư i ph i ý th c b n
ch t c a mình, xóa b cái tôi và tách r i kh i s
l thu c vào các t o v t chung quanh. Ông v ch
cho đ c gi th y m i quan h gi a tính đôi và
k t lu n trong kinh Qur an Hãy ch y tr n nơi
Thư ng-đ . [51:50]
Th nh t, muôn v t đ u có đôi đ chúng có th
liên k t v i nhau qua đ i tư ng c a nó và th hai
là đ nói lên s khác bi t gi a Ð ng T o-hóa và
muôn v t. T o v t có đ i l p nhưng Thư ng-đ
hoàn toàn đ c nh t. Ý nghĩa c a s đ c nh t nói
r ng tuy t đ nh c a Ngài không có cái th p,
quy n uy c a Ngài không có đ i tác, s c m nh
c a Ngài không có cái y u, ki n th c c a Ngài
không có khi m khuy t, s s ng c a Ngài không
có k t thúc...
Thư ng-đ là M t và hoàn toàn đ c thù. Ngài
không gi ng và hoàn toàn cách bi t v i muôn v t
Không có gì gi ng như Ngài [42:11]. Thông
thư ng, s hi u bi t c a con ngư i d a trên m i
quan h g n gũi hay tương t nhưng không có gì
tương t gi a Thư ng-đ v i muôn v t cho nên
không th nào hi u đư c Ngài. Cánh c a c a s
keo ki t đóng l i và cánh c a c a n n đ lư ng
m ra. Thư ng-đ tha th t i l i và ân c n v i
khi m khuy t c a con ngư i. Ngài thương yêu
t o v t m c dù không c n đ n chúng. B i th , lúc
nào con ngư i cũng có th nương t a nơi
Thư ng-đ lúc ng t nghèo hay b áp b c, lúc
b nh ho n hay còn đang kh e m nh. B i th
Ngài đã phán, Hãy ch y tr n nơi Thư ng-đ .
[51:50]
Trong quan đi m khác, ch y tr n là h u qu c a
s s hãi. Trong đ i s ng hi n t i, khi s m t v t
hay đi u gì thì chúng ta quay m t ch y tr n.
Ngư c l i, khi yêu thích đi u gì thì chúng ta tìm
s g n gũi. Tuy nhiên, khi kính s Thư ng-đ thì
chúng ta ph i quay tr l i b i l B t c nơi nào
các ngươi quay thì s th y khuôn m t c a Ngài
nơi đó. [2:115] Ngài v i các ngươi b t c
nơi nào các ngươi hi n di n. [57:4] B i th ,
Thiên-s thư ng c u nguy n, Con xin xa lánh
s Ph n-n dư i s Hài-lòng c a Ngài, xa lánh
s Tr ng-ph t dư i s Tha-th , xa lánh Ngài
và n náu dư i Ngài. Trong m i quan h đó,
Thư ng-đ có hai m t, m t bên Ph n-n và m t
bên Ð -lư ng gi ng như hai m t c a m t đ ng
ti n, nơi k t thúc cũng là đi m b t đ u. Chúng ta
lánh s xa cách b ng s g n gũi cho nên Hãy
ch y tr n nơi Thư ng-đ [51:50]. Khi s
Thư ng-đ thì chúng ta quay l i v i Ngài b i l
không có con đư ng nào khác.
S t o-hóa vũ-tr
Muôn v t đ u có hai phái tương tr l n nhau.
Thiên kinh Qur an s d ng ch vô-hình (ghayb)
và h u-hình (shahađa) đ di n t hai th gi i cơ
b n trong vũ-tr . Hai ch này đư c nh c đi nh c
l i 10 l n cùng v i tên thiêng liêng c a Thư ng-
đ ch ng h n như Ð ng bi t h t cõi vô-hình và
h u hình . Nhi u h c-gi kh ng đ nh, đó là th
gi i tâm-linh (malakut) và th gi i v t ch t
(mulk), th gi i m nh l nh (amr) và th gi i t o
v t (khalq). Trong nh ng c p ng v ng đư c
kinh Qur an nh c đ n nhi u nh t là tr i và đ t.
Hai ch vô-hình và h u hình đư c dùng đ ám
ch t t c các th gi i khác. Thư ng-đ phán:
Ngài là Thư ng-đ trên tr i và Thư ng-đ dư i
đ t. [43:84]
Qu th t, Thư ng-đ là Ð ng mà b t c v t gì
n tàng trên tr i hay dư i đ t đ u không th
tr n kh i. [3:5, 14:38]
Chúa c a ta bi t rõ t ng l i th t ra trên tr i và
trong trái đ t [21:4]
Há ngươi không bi t Thư ng-đ bi t m i đi u
trên tr i và dư i đ t hay sao? Qu th t, t t c
đ u n m trong cu n Sách [22:70]
Không có bí m t nào trên tr i hay dư i đ t l i
không đư c ghi trong cu n Sách rõ ràng.
[27:75]
Dù trên tr i hay dư i đ t các ngươi s không
th tr n kh i Thư ng-đ . [29:22]
Ngài là Thư ng-đ trên tr i và Thư ng-đ
trên trái đ t [43:84]
Trong kinh Qur an, ch tr i (sama ) đư c
dùng 120 l n dư i d ng s ít và 190 l n dư i
d ng s nhi u. Còn ch trái đ t (arđ) đư c s
d ng đ n 490 l n. Câu tr i và đ t ho c các
t ng tr i và trái đ t đư c l p đi l p l i hơn 200
l n. Chính vì ch tr i và đ t đư c s d ng r ng
rãi cùng kh p thiên kinh Qur an cho nên m c dù
ch có tr i đư c nh c đ n tuy nhiên ngư i đ c
liên tư ng đ n đ t như hình v i bóng không
th chia c t.
13
Trong văn chương -r p, sama còn có nghĩa là
trên cao ho c cao hơn và cũng có nghĩa là b u
tr i, mây, mưa, ho c hoa l c. Ngư c l i, arđ có
nghĩa là ch th p, nơi ngh mát, phát tri n, sanh
s n, sinh hoa n y trái, tóm l i là nh ng ph n
thu c phía dư i. Trong câu kinh sau Thư ng-đ
đ nh nghĩa rõ ràng tr i và đ t theo nghĩa ch
c a nó, Thư ng-đ , Ð ng đã t o trái đ t như
m t nơi ngh chân và b u tr i như cái l ng
che. [2:22]
M i khi nói đ n tr i và đ t hay các t ng tr i
và trái đ t , kinh Qur an thư ng nói thêm và t t
c nh ng gì gi a hai bên . M t cách ng n g n,
vũ-tr bao hàm m i v t trên cao dư i th p và
t t c các s n ph m gi a hai bên, Thư ng-đ là
Ð ng đã t o các t ng tr i và trái đ t và t t c
m i v t gi a hai bên trong sáu ngày. [32:4,
25:59]
Có nh ng v t thu c v tr i, nh ng v t thu c v
đ t và có nh ng v t không thu c v tr i hay đ t
và cũng không thu c v nh ng gì gi a hai bên
tùy theo tr i và đ t đư c đ nh nghĩa như th nào.
Có h c-gi nói, tr i và đ t đ i di n cho th gi i
vô-hình và h u-hình. V khác thì nói tr i đ i di n
cho t t c nh ng v t có th th y đư c trên cao
và đ t là m i v t có th th y đư c dư i đ t.
H c-gi Nasafi nói, tr i và đ t ám ch m i quan
h cho và nh n . Theo ông thì hai ch đư c
s d ng đ ám ch nh ng đi u đư c ban cho và
nh n l y. Còn câu nh ng gì gi a hai bên nói
đ n k t qu c a m i quan h đó. Cho nên, tr i và
đ t nói đ n t t c các t o v t trong vũ-tr ngay c
th gi i tâm-linh. Ông kh ng đ nh, s t o hóa trái
đ t hay th gi i th p x y ra trư c khi s t o hóa
các t ng tr i hay th gi i cao d a trên các câu
kinh:
Ngài là Ð ng đã t o cho các ngươi t t c m i
v t dư i đ t r i hư ng v b u tr i, Ngài hoàn
ch nh thành b y t ng tr i. [2:29]
Ph i chăng các ngươi ph nh n Ð ng đã t o
trái đ t trong hai ngày.. và tính toán dinh
dư ng trong b n ngày đ ng đ u cho nh ng v t
kh n c u. R i hư ng v b u tr i trong lúc còn
đang b c khói, Ngài nói v i nó và trái đ t, Hãy
đ n, thu n hay không thu n? C hai cùng
thưa chúng tôi thu n đ n . R i Ngài hoàn t t
thành b y t ng tr i trong hai ngày. [41:9-12]
( còn ti p ) Habib T Công Như ng
B n đ c vi t
THÁNH ALA VÀ NHÀ TIÊN TRI MÔHAMET ?!
Là m t ngư i Muslim (tín đ Islam) sinh ra và l n lên
t i Vi t Nam. Qua nh ng l n ti p xúc v i các tín h u
trong và ngoài Islam cũng như trong và ngoài nư c
Vi t Nam, tôi thư ng đ i di n nh ng th c m c không
hài lòng v cách g i Đ ng T o Hóa Thư ng Đ
ALLAH (SWT) và v D n D t kính yêu Thiên S
MUHAMMAD (SAW). Sau bao l n đ n đo, e ng i,
trách nhi m m t tín đ , trách nhi m m t công dân thôi
thúc tôi vi t lên tâm s c a bao ngư i mà trong đó có
c tôi. V i lòng tin r ng hi u nhau đ tôn tr ng nhau,
hi u nhau đ tránh làm bu n lòng nhau, đ đoàn k t
nhau hơn, tôi m o mu i g i đ n t t c m i ngư i t m
lòng tha thi t c a tôi và c a các tín h u trong và ngoài
Islam cũng như trong và ngoài đ t nư c Vi t Nam.
Nh ng dòng góp ý sau đây không tránh kh i sai sót,
mong m i ngư i châm chư c b qua cho, xin chân
thành c m ơn.
Thánh Ala ?
Kho ng th i gian sau ngày đ t nư c Vi t Nam đ c l p
hoàn toàn vài năm, m i ngư i b t đ u th y c m t
thánh Ala đư c dùng, đ u tiên là trong nh ng phim
nh, ti u thuy t d ch t nư c Nga (lúc đó còn g i là
C ng hòa Liên bang Xô Vi t), sau đó đư c s d ng
qua các phương ti n thông tin khác, đ n nay đa s m i
ngư i t i Vi t Nam đã quen dùng c m t này, nhưng
riêng nh ng tín đ Islam dùng ngôn ng Vi t trong
cũng như ngoài nư c Vi t Nam đ u xa l , d ng và
không h có b t k m t tín đ có ý th c nào đ ng ý
dùng c m t này.
Theo đ c tin c a t t c m i ngư i Muslim: Đ ng
Thư ng Đ ALLAH (SWT) vô cùng vĩ đ i, không có
b t k m t nhân v t nào đư c so sánh ngang hàng v i
Ngài, Ngài là Đ ng Duy Nh t Sáng T o muôn loài v n
v t t vô hình đ n h u hình, t siêu vi v t th đ n vũ
tr bao la, t m m s ng đ u tiên đ n s h y di t cu i
cùng v.v t t c đ u tùy thu c vào Sáng T o và quy n
Quy t Đ nh c a Ngài.
ALLAH (SWT) phán trong Thiên Kinh Qur an : Và
Thư ng Đ c a các ngư i là m t Thư ng Đ Duy
Nh t. Không có Thư ng Đ nào khác, duy ch m t
mình Ngài (ALLAH), Đ ng R t M c Nhân T , R t
M c Khoan Dung. (S 2:163).
ALLAH là Đ ng Sáng T o các t ng tr i và trái
đ t (S 2:117).
ALLAH! Không có Thư ng Đ nào khác ngoài Ngài
(ALLAH) M i v t trong các t ng tr i và trái đ t
đ u là (nh ng t o v t) c a Ngài. (S 2:255).
14
Muslim
Còn nh ng nhân v t đư c cho là thánh , đ a v
các thánh đư c phân đ nh như sau:
Th n linh: Ngư i anh hùng tài gi i đư c th
đình, chùa = thánh Gióng.
Thánh nho: B c h c gi i, tài cao, vư t m i ngư i
cùng th i = thánh Kh ng T .
Thánh hi n: B c hi n tri t, hi n tài th i phong
ki n.
Thánh hi n: Nh ng ngư i ch t đư c cho là linh
thiêng = thánh Cô, thánh M u.
Vua: thánh hoàng, thánh thư ng.
Tài gi i (dân gian): thánh th t, sao mà thánh th !
Phong thánh: Giáo hoàng Kitô đư c quy n phong
thánh cho nh ng Linh m c có công ho c hy sinh
.v.v
H u h t, đ u là con ngư i mà thôi dù là nh ng
ngư i xu t chúng đi n a, nhưng dư i cái nhìn c a
tôn giáo (nh ng tôn giáo thu c h Đ c th n) thì:
T t c m i loài, g m c loài ngư i đ u là nh ng
t o v t c a Đ ng T o Hóa !. V y thì vi c đem các
danh ph n, danh xưng c a các t o v t đ đ t
thành tên cho Đ ng ch các t o v t đó có đúng
hay không ? Th t là m t s vi c khôi hài vô cùng
khó tin nhưng l i có th t trong cu c s ng đ y nhi u
nhương này ! Đi u quan tr ng nên nh n th c n a
là : Trong tôn giáo Islam không h có ngôi v nào
g i là thánh c !
Ngư i Muslim trên th gi i g i Đ ng T o Hóa là
ALLAH (SWT), không có nghĩa ALLAH không có
Đ i Danh, mà th t ra ALLAH có h ng trăm Đ i
Danh như : Đ ng Duy Nh t, Đ ng H ng Quay L i
Tha Th , Đ ng Nhân T , Đ ng Khoan Dung, Đ ng
Ban Phát, Đ ng Thương Xót v.v , m t vài hay
m t s Đ i Danh chưa đ nói lên đ hình dung t t
c v ALLAH, vì v y mà ngư i Muslim trên th
gi i g i Đ ng T o Hóa tr c ti p b ng tên c a Ngài
là ALLAH ( n ch a h ng trăm Đ i Danh) và g i
hay vi t kèm theo t : Subhanahu Wa Ta ala (Vinh
Danh Đ ng T i Cao) vi t t t là SWT n m trong
d u ngo c đơn = ALLAH (SWT).
Nhà tiên tri Môhamet ?
Cùng m t cách như trên, nhi u ngư i Muslim c
th c m c mãi không bi t vì sao mà Rosul
Muhammad (SAW) l i đư c g i là : Nhà tiên tri ?
Không ch riêng t i Vi t Nam mà t t c m i ngư i
Muslim trên th gi i đ u g i v D n D t là Rosul
Muhammad ho c Nabi Muhammad, m i khi nh c
đ n Rosul Muhammad nh ng tín đ có ý th c đ u đ c
thêm câu SAW : Sallallahu alayhi wa sallam (Xin
ALLAH ban phúc lành và b ng an cho Ngư i). Rosul
Muhammad (SAW).
Theo Đ c Tin Islam, ch c danh Nabi và Rosul mang ý
nghĩa như sau:
Nabi : V gương m u, v D n D t nhân lo i hư ng v
Thư ng Đ ALLAH (SWT).
Rosul : Cũng mang tr ng trách như các Nabi nhưng
n ng n th thách và cao c p hơn vì ph i ch u trách
nhi m d n d t, làm gương, đào t o m t lư ng tín đ ,
đư c Thư ng Đ ALLAH (SWT) ban Thiên Kh i qua
các Thiên Th n đ làm thành Thiên Kinh cho nhân lo i
(tr ng trách này Rosul Muhammad (SAW) là v Rosul
ch u nhi u gian kh nh t, thành công nh t và là v
Rosul cu i cùng mà Thư ng Đ ALLAH (SWT) ban
xu ng th gian cho loài ngư i).
ALLAH (SWT) phán trong Thiên Kinh Qur an : Hãy
b o : H i nhân lo i ! Ta (Muhammad) là S Gi
c a ALLAH đư c c đ n cho t t c các ngư i (S
7:158).
Qu th t,Ta (Muhammad) đư c Ngài (ALLAH)
c đ n v i các ngươi như là m t ngư i Báo Trư c,
m t ngư i Mang Tin M ng . (S 11: 2).
Còn ý nghĩa nhà tiên tri, t m phân đ nh như sau:
Tiên tri: Ngư i đoán mò nh ng s vi c trong tương
lai theo trí tư ng tư ng mà không h ch u trách nhi m
cho nh ng ph ng đoán đó, n u tiên đoán đúng (nh
may m n) thì đư c nhi u ngư i khen ng i, ngư c l i
đoán sai thì đư c nhi u ngư i d dãi b qua, không
căn c ch c ch n nguyên do mà ch nói ho c vi t ra
theo cách mơ h , mang tính ch t ma thu t và không
thu c lãnh v c tôn giáo chính th ng (Islam nghiêm
c m tín đ không đư c hành ngh , tin tư ng th m chí
tr giúp nh ng lo i ph ng đoán, mê tín, tà thu t như :
Xin xăm, bói bài, tư ng s , t vi, đoán đi m gi i
m ng, th y bùa, pháp sư, th y, bà, cô, c u linh thiêng
v.v ) nhà tiên tri thu c nhóm chiêm tinh gia, th y
bói, t c nh ng k khoác lác, l i d ng mê tín đ ki m
ti n, n i danh, ch có đi m t hào đ c nh t là nhà tiên
tri đư c coi là cao c p hơn h ng chiêm tinh gia và
th y bói mà thôi !
T đi n châu Âu và châu M dùng t Prophet,
Prophétique cho Rosul Muhammad (saw), vì th mà
bao ngư i ng nh n Rosul Muhammad (saw) là nhà
tiên tri. Trong nh ng t đi n Anh-Vi t, Pháp-Vi t
ngư i ta còn chú thích sai l m r ng : the Prophet :
ngư i sáng l p ra đ o H i : Mohammed (t đi n L c
Vi t, dùng cho computer r t thông d ng t i Vi t Nam)
cũng do d ch t hai danh t trên mà m t s ít tín h u
15
Muslim cũng m c ph i sai l c như nh ng ngư i
thi u ki n th c ngoài Islam !
Cách dùng t sai sót m t cách tr m tr ng như v y
nói lên s kém hi u bi t ho c c tình dùng sai theo
ý đ c a ngư i dùng. B i vì cùng là Thư ng Đ
Duy Nh t c a các tôn giáo h Đ c Th n, ch có
khác nhau cách g i mà thôi ! Thư ng Đ (c a)
Do Thái giáo thì đư c g i là Đ c Chúa Tr i ; (c a)
Ki Tô giáo, Tin Lành thì đư c g i là Chúa ho c
Thiên Chúa, còn Thư ng Đ (c a) Islam thì b h
th p là thánh ? Như bao phân tích th t rõ ràng, s
khác bi t vô cùng gi a Đ i danh ALLAH (SWT)
và thánh Ala, Rosul ho c Nabi Muhammad và
nhà tiên tri Mohamet, n u Vi t hóa cách g i Đ ng
T o Hóa ch có t t m dùng là Thư ng Đ
ALLAH, Rosul ho c Nabi Muhammad t m th i
dùng t Thiên S Muhammad mà thôi.
Vi c dùng ngôn t vô cùng quan tr ng nh t là
nh ng lãnh v c nh y c m, thiêng liêng mang t m
vóc nh hư ng l n, mong sao bài vi t này đư c
m i ngư i ti p nh n đ tránh đi nh ng hi u l m
không đáng có, đ s tôn tr ng, quí m n l n nhau
đư c nhân lên gi a m i ngư i, m i tôn giáo.
Chúng ta nên s ng v i nhau th nào đ Ngày Sau
không ân h n trong ti c nu i như l i c a ALLAH
(SWT) d y trong Thiên kinh Qur an : M i linh
h n s ph i n m cái ch t. R i các ngư i s đư c
đưa tr v g p l i TA. Insha ALLAH. (S 29:57).
Muslim.
TU THÂN
Th y ngư i hay thì ph i c mà b t chư c; th y
ngư i d thì ph i t xét xem có d như th
không đ mà s a đ i.
Chính mình có đi u hay, thì ph i c mà gi l y;
chính mình có đi u d thì ph i c mà tr đi
Ngư i chê ta, mà chê ph i, t c là th y ta; ngư i
khen ta, mà khen ph i, t c là b n ta; còn ngư i
n nh hót ta l i là ngư i c u đ ch h i ta v y.
Cho nên ngư i quân t tr ng th y, quý b n và r t
ghét c u đ ch, thích đi u ph i mà không chán,
nghe l i can mà bi t răn... như th dù mu n
không hay, cũng không đư c.
K ti u nhân thì không th . C b y mà l i ghét
ngư i chê mình; r t d mà l i thích ngư i khen
mình; b ng d như h lang, ăn như c m thú,
mà th y ngư i ta không ph c, l i không b ng
lòng; thân v i k si m n nh, xa cách k can ngăn,
th y ngư i chính tr c thì cư i, th y ngư i trung
tín thì chê. Như th dù không mu n không d ,
cũng không đư c.
Tuân T
 M NG hay TH C
M t đêm kia, có ngư i thanh niên đang ngon gi c,
b ng th y mình b m t con sư t to rư t đu i r t
nhanh, chàng thanh niên ch y bán s ng bán ch t,
trèo lên m t cây cao và ng i t a đư c vào cành
cây, sau khi hoàn h n c u nhìn xu ng th y con sư
t còn đang ng i dư i g c đi m tĩnh nhìn mình .
K đ n, ngư i thanh niên ngó l i phía sau b t g p
hai con chu t, m t màu đen và m t màu tr ng,
chúng đang g m mòn d n cành cây mà c u ta đang
ng i và ch c ch n cành cây s b g y b t c lúc
nào, đã v y ngay phía dư i ch c u ng i, trên
nhánh cây có m t con r n đen th t l n đang há to
mi ng ch c u rơi xu ng.
Trong c nh b i r i, ngư i thanh niên tìm đ
phương cách đ thoát c nh nguy ng p, c u ch t
th y phía trên có m t t ong, nh ng gi t m t ng t
ngào đang tu n t rơi xu ng... Th là c u ta quên
khu y đi m t s nguy hi m cùng cái ch t đang
canh cánh bên mình và li n m th t r ng mi ng đ
đón l y nh ng gi t m t h p d n đ y hương v ng t
ngào c a ngàn hoa d th o, m c cho hai chú chu t
đang g m mòn đ n g y cành cây, b t k con r n to
và con sư t hung hăn đang ch c u r t xu ng đ
xơi . « Chúng ta gi ng như khách l hành t m ghé
Ngư i thanh niên ch t b ng t nh, m hôi toát u t
đ m c áo, h i tư ng l i cơn ác m ng mà th y r n
c ngư i, tâm th n c b n lo n không yên, v i n i
lòng âu lo s hãi, c u v i tìm đ n v thông thái n
đ nh gi i h cái đi m chiêm bao k l y , khi
nghe xong câu chuy n chàng thanh niên k , v
Alim li n gi i thích gi c m ng như sau :
Con sư t là bi u hi u c a s Ch t, cái Ch t nó
bám l y c u t ng giây t ng phút, dù c u có l n
tránh nó nơi chân tr i g c b nào, dù c u c quên
đi cũng không thoát đư c nó. Còn chu t đen là
đêm t i, chu t tr ng là ban ngày. Đêm, ngày s
bao l y chúng ta, nó s g m nh m làm tiêu d n
ngày tháng năm trong cu c đ i c a t t c
m i ngư i chúng ta, nó s ti n d n đ n cái Ch t và
cu i cùng con r n to bi u hi u cho Ngôi m nó
ch ngày m i ngư i lìa đ i, s đ n n m g n trong
đó. « Incha Allahu ».
Còn t ong là th hi n cho s quy n r c a th
gian này, vì m t ong có v ng t hương thơm, ngon
và vô cùng h p d n, nó gi ng như m i cám d xa
hoa c a v t ch t cũng như bao khoái l c c a cõi
đ i tr n t c này .
Ngày nay, ngư i ta đua nhau s ng trong hơn thua
v t ch t, nh m m t ch y theo ti n tài cùng danh
16
.?
A. Ismail Ph m
l i, b i th không làm sao tránh kh i nh ng c m
b y đ y quy n r , lôi cu n con ngư i càng ngày
càng đi sâu vào con đư ng l m l c (bid ah), quên
h n ý nghĩa c a cu c s ng mà Thư ng-Đ
(Allahu) đã Ban cho, trong đó th i gian c trôi
qua vùn v t nó không ch m t a c , cho đ n
ngày m i m t linh h n ph i quay v trình di n
trư c Allahu Subhanahu waTa Ala (Quang Vinh
Ca Ng i Đ ng vô cùng Cao C ). Trong Thiên
Kinh Qur an Allah phán như sau :
« M i linh h n đ u ph i n m qua cái ch t. Và
ch vào Ngày phán X Cu i cùng các ngươi
m i dư c đ n bù l i tr n v n ph n công lao
c a các ngư i. B i th , ai đư c b c đi xa kh i
l a (c a H a-Ng c) và đư c thu nh n vào
Vư n Thiên-Đàng thì ch c ch n s thành đ t.
Và đ i s ng tr n gian này ch là s hư ng th
đ y d i trá . » (Surah Al-Imran: 3 Âyât 185).
Và Umar Ibn al Khattab (C u xin Allahu hài
lòng v ông) thu t l i l i c a Nabi Muhammad
(saw) v Thiên-S cu i cùng và ưu h ng trong
các S -Gi c a ALLAHU (H ng-Phúc cùng An-
Bình xin đ n v i Nabi.) n m l y vai ông r i b o :
nơi này (th gian). Nh ng gì có th làm đư c
bu i t i đ ng gác l i s m mai và khi đ n sáng
đ ng ho n l i bu i chi u. Và hãy làm đi u l i
khi còn s c kh e trư c khi b nh t t đ n và luôn
t n d ng cu c s ng (vi c làm t t) trư c khi cái
Ch t đ n ». Hadith do Imam Al- Bukhari ghi l i
.
Vì v y chúng ta không nên đ th i gian trôi qua
m t cách lãng phí, hãy mau quay tr v con
đư ng c a Allahu Subhanahu wa Ta Ala, và tu
ch nh l i nh ng gì còn thi u sót, n u không thì
qu là đi u vô cùng nu i ti c !
M i l i ca t ng xin dâng lên RABB (Chúa c a
muôn loài). Xin Ngài luôn hư ng d n chúng tôi
đ n con đư ng chân chính, con đư ng mà Ngài
ban Ân-Phúc, con đư ng mà Ngài yêu m n, ch
không là đư ng c a nh ng k l m đư ng l c l i
và làm Ngài gi n d .. (Amin) .
Al- Jumu ah, 01 tháng Jumada Al-Awwal, 1428
Hijri .
Ngày18 tháng 05/2007 .
A.Ismail Ph m sưu t m .
Nhân danh Thư ng Đ Đ ng R t M c Đ Lư ng, Đ ng R t M c Khoan Dung.

HADITH SAHIH AL - BUKHARY

Ti p theo: Chương 8 : AS-SALAH ( HÀNH L )

301. Abu Hurayra (ra) thu t l i : Thiên S hư ng d n l nguy n bu i chi u (Asr ) cho chúng tôi, Ngư i
ch dâng có hai Rakat r i đ c Salam ch m d t, ch ng tay lên m t xà g trong Thánh đư ng đ đ ng d y.
Thiên S l v b c d c, hai tay đan vào nhau và k lên má. Các tín đ kéo nhau ra ngoài Thánh đư ng và
nói v i nhau : « (Rakat) c a bu i l đư c rút ng n ? ». Trong s ngư i hi n di n có c ông Abu Bark và
ông Umar (ra), h cũng không dám lên ti ng h i Thiên S . B y gi , có m t ngư i v i bi t danh Thoul
Yadayn (ngư i có tay dài ) h i Thiên S : « Thưa S Gi c a Thư ng Đ ! Ngư i quên hay l nguy n
đư c rút ng n l i ? » Thiên S đáp : « Ta không có quên và s hành l cũng không đư c rút ng n ». Ti p
theo, Ngư i h i nh ng ngư i có m t : « Nh ng gì Thoul Yadayn nói có th t hay không ? ». M i ngư i tr
l i Vâng . Thiên S ti n lên hoàn t t hai Rakat mà Ngư i l quên r i đ c Salam. Sau đó, Ngư i đ c
Takbir (Allahu Akbar) và cúi đ u quì l y lâu như l n trư c ho c lâu hơn. Ngư i ng ng đ u lên đ c Takbir
và ng i d y, Ngư i đ c l i Takbir và cúi đ u quì l y lâu như l n trư c ho c lâu hơn. Ngư i ng ng đ u lên
và đ c Takbir ng i d y và đ c Salam ch m d t .

M. 61. Các masjid trên đư ng đ n Madinah và nh ng nơi Thiên S (saw) đã t ng hành l .

302. Abdullah Ibn Umar (ra) thư ng dâng l m t s đ a đi m trên con đư ng, và nói đó là nh ng nơi
ông th y Thiên S t ng hành l .

303. (Ibn Umar) k l i r ng Thiên S (saw) làm Umra (vi ng Thánh đ a Makkah) và luôn th làm Hajj
(hành hương), Ngư i đã d ng l i Thil-Hulayfa, nói rõ hơn là dư i m t tàng cây g n Thánh đư ng c a
đ a phương này. Khi tr v sau chuy n hành hương hay Umra, cũng con đư ng này, Ngư i đi xu ng phía
đông c a thung lũng và d ng l i Al-bat ha, Thiên S c m tr i đây cho đ n sáng. Nơi n y không có
Thánh đư ng nào c , ch có m t giòng nư c v i c n cát. Abdullah dâng l như Thiên S đã t ng hành l
nơi n y. Al-Bat ha trư c kia có các giòng nư c nhưng nay đã b ph l p .

304. Abdullah (ra) còn thu t l i r ng Thiên s (saw) đã hành l trong m t Thánh đư ng nh n m trên
hư ng đư c g i là Ar-Rawhâ. Abdullah bi t r t rõ nơi Thiên S dâng l và di n t như sau (đ cho nh ng
ngư i mu n đ n nơi đó) : Đ a đi m này n m bên ph i, đ ng hành l bên cánh ph i trong Thánh đư ng,
hư ng đi v Makkah. Kho ng cách t nơi này t i Thánh đư ng l n đ ch ng ch b ng t m li ng đá .

305. Abdullah (ra) thư ng hành l g n ng n đ i trên đư ng đi Ar-Rawhâ. Ng n đ i n y n m c nh con

đư ng phía trư c Masjid hư ng v Makkah, r qua Ar-Rawhâ. Nơi đây ngư i ta đã có c t m t Thánh
đư ng, nhưng Abdullah không hành l trong đó, ông thích dâng l phía trư c Thánh đư ng, đ i di n v i
ng n đ i. Abdullah có thói quen r i Ar-Rawhâ đ dâng l Dhuhr nơi này. N u đ n t Makkah, khi đi
ngang qua đây trư c r ng đông, ông c m l u đ ch hành l Subh.

306. Abdullah (ra) cũng k là Thiên S (saw) d ng l i dư i tàng cây to, n a thân trên b g y, ph n cây
còn l i b cát bao ph . Phía trư c là vùng Ar-Ruwaytha, bên ph i đ i di n con đư ng, có kho ng đ t
b ng, hư ng v l i vào ng n đ i, đây cách Ar-Ruwaytha đ ch ng hai d m.

307. Abdullah (ra) cũng thu t l i Thiên S đã dâng l g n m t giòng nư c phía sau Al-Arj, hư ng đi v
ng n đ i (không xa nơi đây l m). G n nơi nhà nguy n có hai ho c ba ngôi m , bên ph i c a con l có
m t đ ng đá đ d c theo đư ng. Abdullah thư ng r i Al-Arj trên con đư ng đá dư i ánh n ng nóng b ng
đ đ n hành l Dhuhr trong ngôi nhà nguy n.
308. Abdullah (ra) k r ng Thiên S (saw) d ng l i g n m t cây l n, bên trái c a m t con đư ng trũng
trư c Harshâ. Con đư ng trũng này là ranh gi i gi a Harshâ v i Ghalwa nhưng Ghalwa thì g n đư ng l
hơn. Abdullah thư ng dâng l g n các cây c th bên đư ng.

17
310. Abdullah (ra) k r ng Thiên S (saw) hay c m l u Thi-tuwâ, Ngư i ng nơi n y cho đ n h ng
sáng. Sau đó, Ngư i hoàn t t l nguy n Subh và xu t hành hư ng v Makkah. Đ a đi m hành l c a
Thiên S trên m t gò cao, không ph i là nơi có xây c t Thánh đư ng mà là đ i di n.

311. Abdullah (ra) thu t l i Thiên S (saw) hành l đ i di n v i hai d c núi, cách b i phía trên là ng n
núi hư ng Makkah. Thánh đư ng n m ngay bên trái m t gò đ t. Thiên S dâng l trên cái gò màu đen
v i kho ng cách đo b ng mư i cánh tay

Chương 9 : V T LÀM CHU N Đ PHÂN Đ NH

M.1. V t làm chu n c a Imam đ cho nh ng ai hành l theo phía sau.
312. Ibn Umar (ra) thu t l i : Thiên S (saw) có thói quen, khi ra ngoài đ dâng l trong ngày đ i l
(Islam), thì Ngư i b o chúng tôi c m m t khúc cây phía trư c làm chu n nơi Ngư i hư ng d n l nguy n
và m i ngư i x p hàng phía sau. Ngay trong các cu c đi xa cũng th . Sau đó, vi c này đư c các v th
lĩnh tuân theo. .
313. Abu Juhayfa (ra) k l i : Thiên S (saw) đã hư ng d n hành l cho chúng tôi Al-Bat ha, phía
trư c Ngư i có c m m t khúc cây làm chu n. Ngư i hành l Dhuhr và Asr, m i l hai rakat. Có ph n
và đàn l a đi ngang qua phía trư c. .

M.2. Kho ng cách gi a ngư i dâng l và v t chu n làm ranh.

314. Sahl (ra) thu t l i : Nơi Thiên S (saw) hành l và b c tư ng (phía trư c), cách kho ng có th đ
cho m t con c u đi qua đư c. .

M.4. Hành l đ i di n cây c t đ làm ranh gi i.

316. Salama ibn al-Akwaa (ra) k r ng ông thư ng dâng l đ i di n v i cây c t có đ b n Kinh Qur an.
Ngư i ta h i ông : « Này Aba Muslim ! Vì sao ông thư ng hành l đ i di n v i cây c t này ? ». Ông tr
l i : « Vì tôi th y Thiên S (saw) hay tìm đ n nơi đó đ dâng l . ».

M.5. Hành l riêng gi a các cây c t (trong Thánh đư ng).

317. Abdullah ibn Umar (ra) thu t v vi c Thiên S (saw) vào Đ n Ka bah. Ông k : Khi th y Bilal đi
ra, tôi h i : « Thiên S (saw) đã làm gì (trong Đ n Ka bah) ? » Bilal đáp : Ngư i đ ng gi a hai cây c t :
m t cây bên trái và cây kia bên ph i c a Ngư i, phía sau Ngư i còn có ba cây c t khác ». Vào th i đó
Đ n Ka bah đư c xây c t trên sáu c t tr . Và trong m t l i tư ng thu t khác : Bên ph i c a Thiên S có
đ n hai cây c t.
M.6. Dâng l phía trư c có m t con v t, l c đà, cây g , cái yên đ dùng làm v t chu n.
318. Ibn Umar (ra) thu t l i : Thiên S (saw) thư ng hành l đ i di n v i con v t (c a Ngư i cư i) đ
ngăn c n ngư i đi qua l i. Có ngư i h i r ng : « N u con v t b s h i (ch y đi) ? ». Ibn Umar tr l i :
« Thì Ngư i l y cái yên thay th và Ngư i hành l phía sau cái yên coi như là ranh gi i ». Ibn Umar cũng
th c hành như th . .

M.7. Hành l đ i di n v i cái giư ng đ làm ranh.

319. Bà Aysha (ra) k : Các ngư i xem chúng tôi (ph n ) như h ng chó, h ng l a (cho r ng : ph n ,
con chó, con l a mà đi ngang qua ch ngư i hành l thì l nguy n đó s b hư), v y mà Thiên S (saw) đã
dâng l đ i di n v i cái giư ng trong lúc tôi đang n m trên đó. Tôi t nh n xét mình không ph i phép
khi n m trư c m t Ngư i đang dâng l , tôi lách nh ra kh i giư ng .

M.8. Ngư i hành l ph i ngăn k đi ngang qua.

320. Abu Said al-khudri (ra) thu t l i : M t hôm, l nguy n c a ngày th sáu, ông đ ng sau m t v t đ
ngăn ngư i qua l i. Có m t c u tr thu c b t c Bani Abi Mouayt mu n băng qua trư c m t ông, ông li n
ch n ngang ng c c u ta. C u tr nhìn quanh, nhưng th y ch có m t l i trư c m t Abu Said, c u mu n
qua l n n a nhưng b ông c n l i m t cách quy t li t hơn. C u tr bèn tìm đ n Marwan (v lãnh đ o c ng
đ ng) đ than phi n v thái đ c a Abu Said. Lúc y, Abu Said cũng đ n trư c Marwan. Marwan h i :
« Này Abu Said ! chuy n gì x y ra gi a ông và cháu này ? », ông đáp : « Tôi có nghe Thiên S (saw)
d y : Khi các ngư i đang hành l phía sau m t v t đ cách bi t mà còn có k mu n đi ngang qua thì ph i
c n l i. N u k y c ch p thì ph i ch ng l i vì đó là Shaytan » .
18
M.10. Hành l phía trư c có ngư i đang ng .
322. Bà Aysha (ra) thu t l i : Thiên S (saw) thư ng dâng l đ i di n v i (chi c giư ng) trong lúc tôi
đang n m ngay hư ng cúi l y c a Ngư i. Khi mu n hành l Witr, Ngư i đánh th c tôi đ hành l
chung. .

M.11. B ng cháu gái trong lúc hành l .

323. Abu Katada al-Ansari (ra) k l i : Thiên S (saw) thư ng hành l trong lúc b ng Umama ibnt
Zaynab, cháu ngo i (con c a bà Zaynab và ông Aboul As ibn Ar-Rabia ibn Abd Chams). Khi Thiên S
cúi l y, Ngư i đ cháu xu ng ; và b ng l i lúc đ ng lên. .

Chương 10 : TH I ÐI M HÀNH L B T BU C
M.1. Gi hành l và giá tr c a nó.
325. Abu Masud Al-Ansâri (ra) thu t l i : M t hôm ông có m t t i nhà Al Mughira ibn Choaba (ra)
Iraq. Ông n y đã tr m t ngày l nguy n, vì th ông Abu Masud Al-Ansâri (ra) đã h i ông y : « T i sao
như v y ? Ông không bi t r ng Jibril (as) xu ng (đ hư ng d n Thiên S ) nh ng lúc l nguy n sao ? ».
Khi Thiên Th n (Jibril) dâng l Fajr, S Gi c a Allah noi theo dâng l . Thiên Th n dâng l Dhuhr, Thiên
S cũng dâng l theo. Thiên Th n dâng l Asr, S Gi c a Allah cũng dâng l theo như th . Thiên th n
dâng l Maghrib, Thiên S cũng noi theo. Sau đó Thiên Th n dâng l Isha và Thiên S dâng l đúng như
v y. Cu i cùng Thiên Th n nói : « Allah ra l nh cho ta đ n hư ng d n Ngươi như th đ y » .

M. 2. Chu c l i.
326. Huthaifa (ra) k : Chúng tôi đang ng i cùng ông Umar (ra), ông y lên ti ng h i : « Ai trong các
ngư i nh đ n nh ng đi u mà Thiên S (saw) đã nói v v n đ Fitna (s tàn phá và s th thách) ? ». Tôi
đáp : « Tôi, Thiên S đã nói v nh ng đi u đó ! ». Umar b o : « Qu th t, anh có kh năng nói đi u n y ».
Tôi ti p : Fitna c a m t ngư i ch ng đ i v i ngư i v , con, tài s n và hàng xóm c a h n, có th đư c bù
đáp b ng s c u nguy n, nh n chay, b thí và nh ng vi c làm đư c s p x p b ng nh ng đi u thi n và lánh
xa vi c ác ». Ông Umar nói : « Câu h i c a tôi không ph i thu c v Fitna (chu c l i) mà thu c v Fitna
(h y di t) nó tàn phá như m t ng n sóng bi n ». Tôi nói : « Nhưng đi u đó r t xa v i đ i v i ông, h i v
lãnh đ o c a nh ng ngư i tin tư ng. Gi a ông và nó có m t cánh c a đã khép kín ». Umar h i : « Ngư i
ta s đ p v cánh c a y ? ho c t nó s m ra ? ». Tôi đáp : « Nó s b đ p v ». Ông y nói : « Và như
th nó s không bao gi khép l i ». Sau s vi c đó, nhi u ngư i h i ông Houthaifa : Th ông Umar có bi t
cánh c a đó hay không ?, ông y tr l i : « Có, vì tôi đã thu t l i m t Hadith gi ng như v y có liên quan
đ n v n đ Fitna. Ngư i ta h i ti p : V y cánh c a y ám ch ai ?. Ông Houthaifa đáp: Ông Umar.

327. Ông Ibn Masud (ra) thu t : Có ngư i đ n thú l i v i Thiên S (saw) vì đã trót hôn m t ph n .
Allah phán xu ng m t câu kinh : « Hãy c u nguy n hai bu i đ u (và cu i ) c a ngày và nh ng đ u
gi c a ban đêm. Nh ng vi c làm đáng khen đó s làm tiêu tan nh ng t i l i. Đây là m t đi u cho
m i ngư i ph i nh đ n » (11: 114 ). Ngư i đàn ông nói : « Thưa Thiên S , l i kinh này có liên quan
đ n tôi không ? ». Thiên S b o : Nó liên quan đ n c c ng đ ng c a Ta .
328. Trong m t phiên b n khác Ibn Masud (ra) thu t l i : Thiên S (saw) đã nói v i ông ta : Nó đư c
ng d ng cho t t c m i ngư i trong c ng đ ng c a Ta .

M. 3. Hi u l c c a l nguy n đúng gi .
329. Ibn Masud (ra) k : Tôi đã h i Thiên S (saw) v vi c làm t t nào đư c Allah hài lòng ?. Thiên S
d y : « Đó là dâng l đúng gi ». Tôi h i : « Thưa, còn gì n a ? ». Thiên S tr l i : « S hi u th o ». Tôi
h i ti p: « Thưa, còn gì n a ? ». Thiên S tr l i : « Tranh đ u vì Allah ».Và Ibn Masud k ti p : « Nh ng
đi u này Thiên S đã d y cho tôi, n u tôi có h i thêm v nh ng gì khác n a, thì Ngư i v n s n lòng ch
d y. .

M. 4. Năm l nguy n là s chu c t i.

330. Ông Abu Hurayra (ra) k l i r ng ông đã nghe Thiên S (saw) nói v i các B n Đ ng Tâm c a
Ngư i : N u trư c nhà các ngư i có m t dòng sông, nơi đó y có th t m m t ngày năm l n. Có ai nghĩ

19
ngư i đó còn dơ b n hay không ?. H cùng đ ng thanh đáp : « Như v y y s đư c hoàn toàn s ch s ! ».
Thiên S nói v i h : « Allah ban năm l nguy n đ t y xóa các t i l i ». .
M. 5. Dâng l là ti p c n v i Thư ng Đ .
331. Anas (ra) thu t l i r ng Thiên S d y: Hãy gi mình nghiêm ch nh trong khi cúi l y (theo nghi l )
và ch dang kh y tay ra như con chó. . Có ph i y đang c u nguy n Thư ng Đ chăng ? .

M. 6. Nán bu i l nguy n Dhuhr vì lý do tr i nóng.

333. Ông Abu Thar al-Ghifari (ra) thu t l i : Có m t l n chúng tôi đang trên đư ng du hành v i Thiên
S (saw), có ngư i mu n báo g i (Azan) đ dâng l Dhuhr (bu i trưa). Nhưng Thiên S b o ngư i :
« Hãy đ i (đ n khi ) tr i mát ». Và Ngư i c b o như th m i l n ngư i n mu n báo l Dhuhr, cho đ n
khi chúng tôi đ n m t bóng mát g n đ y.
335 Abu Barza (ra) thu t l i: Khi Thiên S (saw) v a d t l nguy n Subh thì tr i l m sáng m i ngư i
có th nhìn th y nhau. Trong l này Ngư i đ c t sáu mươi đ n m t trăm câu kinh. V l Dhuhr, Ngư i
hoàn t t lúc m t tr i v a nghiêng bóng, và Ngư i hành l Asr khi m t ngư i có th đi đ n đ u thành ph
Madinah r i tr l i mà ánh n ng và s c nóng v n còn. Riêng l Magrib, k ghi l i đã quên m t l i thu t
c a Abu Barza.
Abu Barza k ti p: Trong khi l Isha, ch ng có gì tr ng i n u đ đ n n a đêm ho c cu i m t ph n ba c a
đêm. .

M. 9. Th i kh c c a l nguy n Asr.
337. Hadith do Abi Barza (ra) thu t l i (335), v a đư c nh c đ n trên, nói v nh ng gi hành l thư ng
l . Nhưng liên quan đ n gi l nguy n Isha, Hadith này thu t l i là: Thiên S (saw) không thích ng
trư c khi dâng l và cũng không nói chuy n sau l nguy n này. .

339 - Anas (ra) thu t l i : S Gi c a Allah (saw) dâng l nguy n Asr khi m t tr i còn trên cao, hơi
nóng còn oi b c, ánh sáng còn chi u g t. Và n u ai đó ph i đi Al Awali, khi y đ n đ y m t tr i v n còn
trên cao, m c dù Al-Awali cách Madinah kho ng b n d m. .

M. 10. K b qua gi l nguy n Asr.

340. Ibn Umar (ra) thu t l i Thiên S (saw) d y: K b qua gi l nguy n Asr gi ng như y đánh m t gia
đình và tài s n. .

M. 11. K xao lãng gi hành l Asr.

341. Buraida (ra) thu t l i Thiên S (saw) d y : K th ơ v i l nguy n Asr, là k đánh m t nh ng gì
quý giá t ng thu đư c. .

M. 12. Ph n thư ng cao quý c a l nguy n Asr.

342. Jarir (ra) k : M t đêm kia, chúng tôi quây qu n bên Thiên S (saw), Ngư i ngư c nhìn v ng trăng
và nói : Các ngươi s th y Thư ng Đ y như các ngươi đang th y ánh trăng này, và các ngươi không
g p tr ng i nào. N u có th , các ngươi nên canh ch gi l nguy n trư c khi m t tr i m c và l nguy n
trư c khi m t tr i l n, hãy c làm, r i Ngư i xư ng đ c: Hãy ca ng i Chúa c a ngươi trư c khi m t
tr i m c và l n (50:39). .

343. Abu Hurayra (ra) thu t l i S Gi c a Allah (saw) d y: Ngày và đêm Thiên th n lũ lư t đ n bên
các ngư i, h t l i gi l nguy n Subh và gi l nguy n Asr. H (Thiên th n) tr v thư ng gi i sau khi
đã trãi qua đêm v i các ngư i, Allah ch t v n h , m c dù Ngài am tư ng m i vi c: « Các ngươi r i b y
tôi c a Ta trong tr ng hu ng như th nào ? » Các Thiên th n thưa : « Lúc chúng tôi ra đi, h đang c u
nguy n - Lúc chúng tôi đ n, h đang nguy n c u ». .

Còn ti p. HĐ

20
 Đi t t th y
Sáng ba mươi, đang vui v i tám quân bài tam
cúc m i đư c chia đ r c b ba tư ng sĩ
tư ng , thì b tôi đưa cho gói quà t t b c gi y
đi u:
- L n r i, T t này, con đi t t th y m t mình!
Ch ng có gì, c p bánh chưng v i cân đư ng g i
là.
Tôi g t đ u nhưng b ng r t run. Tôi v n là đ a
tr nhút nhát. Chưa dám đ n nhà ai m t mình. K
chi nhà th y giáo có ti ng nghiêm kh c như th y
tôi.
Tôi đi th t ch m nhưng r i cũng đ n c ng nhà
th y. Đã m y l n giơ bàn tay nh bé đ nh đ p
đ p lên đó nhưng c m y l n tôi đ u r t tay l i.
S quá. Ư c gì có ai đó ra m c ng. Tôi s dúi
vào tay cái kh i n ng n này r i ù té ch y đi.
Nhưng ch mãi ch th y. Ch th y còn cách là
quay v . R i mu n ra sao thì ra!
Đư ng v , tôi đ m t ng bư c m t. Đã đ n quán
nư c bà Ng i, m t bà lão s ng m i m t mình t
h i nào. A! Ph i r i! Tôi r vào quán, đ t v i lên
bàn tay nhăn nheo run run c a bà gói quà t t:
- Th y bu cháu...
Bà l ng ngư i đi. Cái mi ng móm m p máy:
- Đa t ông bà...
Xong vi c, tôi v đ n nhà, m c dù t tr n an:
Th y giáo thì thi u gì quà t t nhưng v n c
th y b t r t. Tâm tr ng c a ngư i v a ph m t i,
v a không. B tôi không nh n ra đi u y nên đã
reo lên khi th y tôi v :
- Th ng này gi i! T t th y m t mình!
B càng khen tôi l i càng nơm n p ch đ i...
Ngày mùng m t, đi u y không đ n, may sao!
Ngày mùng hai, l y tr i, cũng th . Nhưng...
V a sáng b nh m t, bà c Ng i đã x ng x c
bư c vào nhà, mi ng r i rít:
- Năm m i kính chúc ông bà làm ăn phát đ t
b ng năm b ng mư i năm ngoái...
Tôi ch y t t vào bu ng. Tim th t l i. Bà ơi, bà
đ ng nói cái chuy n hôm trư c bà nhé.
- Sau n a xin c m ơn ông bà có lòng nghĩ t i k
nghèo hèn như tôi. C p bánh ông bà cho, nó
21
Nguy n Khoa Đăng
không ph i b ng g o b ng th t đâu, b ng vàng
đ y !
Tôi tái ngư i, ch bi t ng i s p xu ng ch ăn
đòn. Qu không sai, b tôi nghiêm m t nhìn tôi
sau lúc bà Ng i v :
- V y là th nào?
Tôi nghĩ ngay đư c câu bi n báo:
- D , th y con nh n r i sai con t t bà...
- Th t không?
- Th t !
- Đư c r i đ tao xem l i!
B tôi r t ghét nói d i, xưa nay đã nói là ông
làm, tôi ch còn bi t c u mong b tôi quên vi c
đ n g p th y. Mà r i sau đó b tôi quên th t. Có
l nh m i mê lau chùi nh ng món đ th . B tôi
đã v a làm v a đ c lên nh ng câu đ i ti u lâm
làm c nhà cùng cư i. Tôi t m yên d .
Ngoài sân b ng vang lên ti ng chào. Tôi gi t
mình nhìn ra và tái m t. Th y tôi. Tr i ơi, làm
sao th y l i đ n nhà tôi vào gi a lúc này!
Tôi nh y t t vào bu ng run còn hơn bu i sáng.
Tôi nghe th y nói:
- Có h p m t đ n m ng tu i ông bà. Cũng là
c m ơn ông bà đã cho bánh t t. G m bánh gói
khéo quá. V a ch t tay l i v a đ p.
Tôi không tin l tai c a mình, v i l n ra kh i
bu ng, ch y th ng m t m ch đ n quán bà Ng i.
Trên m nh g lâu nay v n đư c làm bàn th t
tiên c a bà v n là c p bánh chưng nhà tôi l i
thêm h p m t gi ng h t cái h p th y v a m ng
tu i b m tôi. Ch ng đ tôi k p h i bà Ng i đã a
lên:
- C u. B a cho quà, c u b quên lá thơ. Lão nh
ngư i đ c m i bi t thơ th y u c u g i ông giáo.
Lão v i đưa t i ông giáo ngay, nhân d p bi u ông
giáo ch c cam. C m ơn ông giáo d y h c trò bi t
nh t i ngư i nghèo. Ông giáo nh n thơ, l i còn
cho m t. Quý hóa quá!
V y là còn lá thư trong gói quà t t tôi nào bi t.
Nhưng tôi bi t, th y đã đ c thư, đã rõ h t chuy n,
đã đ đòn cho tôi. N u không, ph i ăn đòn ngày
T t thì giông c năm. Có khi c đ i.
Nguy n Khoa Đăng

Uyên Nghi hân h nh gi i thi u đ n quí đ c gi
m t s bài thơ Rumi qua b n d ch c a Thái Bá
Tân.
Năm 2007, đư c UNESCO ch n là Năm Qu c
t Rumi nhân d p k ni m 600 năm ngày sinh
c a nhà thơ. Jalal Uddin Rumi (1207-1273) là
nhà thơ Ba tư th k 13. Trong su t 25 năm ông
đã vi t trên 70.000 câu thơ v i các ch đ tình
yêu mang tính thánh thi n. Gi i h c gi ngày nay
coi Rumi là m t trong các nhà thơ l n nh t c a
m i th i đ i.
T m quan tr ng c a Rumi n m ch ông vư t
qua các ranh gi i qu c gia và dân t c.
Đây là m t s ki n mà t m quan tr ng c a nó
vư t xa ngoài khuôn kh m t n n văn hóa : b i
thông qua Rumi, nhân lo i nh n th c đư c tr
l i m t ph n tinh hoa c a n n văn minh H i giáo
mà nh ng cu c xung đ t cũng như s ki n kh ng
b trong nh ng năm g n đây không th xóa m .
Trích Th Nhân / VietNamNet.
Chuy n con voi
Ngư i ta đem voi v t n Đ
Trong chu ng t i, cho nh t riêng m t ch
Ai mu n xem ph i chi khá nhi u ti n
Đư c vào chu ng, nhưng chu ng t i đen.
Nghĩa là xem, nhưng không nhìn đ th y,
Mà ch s b ng tay, ai cũng v y.
Chưa m t ai th y voi x này,
Nên m i ngư i gi tranh cãi g t gay.
M t ngư i s đúng vòi voi, và nói:
Voi tròn tròn, dài dài như ng khói!"
M t ngư i khác l i s đúng chân voi,
Nên tuyên b : "Voi gi ng như cây s i!"
Ngư i th ba s tai voi, li n quát:
"Toàn nói láo! Voi có hình chi c qu t!"
Ngư i th tư s lưng voi, th dài:
"Voi trông gi ng b c tư ng, thưa các ngài".
R i c th , thơ ngây và nh m nhí,
H g i voi m i ngư i theo m i ý.
N u đơn gi n đư c th y voi ban ngày
Thì ch c h ch ng cãi nhau th này.
22
Ông đi c thăm ngư i m
Ông hàng xóm có m t ngư i m n
m nhi u ngày, ph i n m yên m t ch .
Ông ta đi c, nghĩ: Mình đi c làm sao
Thăm ngư i m, ph i ăn nói th nào?
Khó th t đ y, nhưng nhà sau, nhà trư c,
Lúc đau m không thăm nhau sao đư c.
D u mình đi c, nhưng không ng c, ơn Tr i,
S nhìn môi mà đoán hi u, l a l i
"Bác c m th y th nào?" mình s h i,
"Tôi đ hơn", ch c ông ta s nói.
"Tôi r t vui!", mình nói "Bác ăn gì?"
Ông ta đáp: Ăn cháo ho c bánh mì
Mình s nói: "Ăn n a đi, r t tuy t
Th th y thu c là ai, tôi mu n bi t?"
Ch c ông ta s nh c m t tên ngư i
Mình đáp ngay: "Bác ph i t ơn tr i.
Tôi th c s r t m ng cho bác.
Th y thu c này qu tài ba, l i l c."
Chu n b s n nh ng câu này nhà,
Ông v i vàng sang hàng xóm. T xa
Ông lên ti ng và t ra l ch s
"Bác th nào, đã đ hơn r i ch ?"
"Tôi s p ch t", ngư i m nói. "R t may!
Ơn Thư ng đ ban cho bác đi u này."
Nghe nói th , ngư i m l nh toát ngư i:
"H n là th ng hàng xóm x u nh t đ i"
Còn ông đi c thì nhìn môi ngư i khác
Mà đoán hi u theo ý mình sai l c
M t ch c sau ông h i. "Bác ăn gì?"
"Ăn thu c đ c" "Th à? Ăn n a đi.
Ai ch a b nh cho bác chóng lành v y?"
"Qu SaTăng. Cút đi, đ ng đ ng đ y!"
Ông đi c đáp: "Th là bác g p may
Ít ai gi i và t t hơn ngư i này!"
R i ông v , r t vui và tho mãn
R ng ông đã chân thành khích l b n.
Chuy n ông già và th y lang
M t ông già g p th y lang, và nói:
"Tôi s mũi. Đ u đau không ch u n i!"
"Đó là do, - th y lang đáp, - tu i già."
Ông kia kêu: "M t tôi kém, s p loà".
"Không khó hi u: Ngư i già ai cũng v y,
M t thư ng đau, thư ng kèm nhèm, sưng t y."
"Còn lưng tôi, sao nh c nhói g n đây?"
"Chính tu i tác đã gây nên đi u này."
"Ăn không ngon, l i khó tiêu, chán quá..."
"Cũng vì do tu i tác đ y ."
"Tôi ho khan, t c ng c, th t phi n hà..."
"Thì b nh ho là b nh c a ngư i già.
Ai cũng bi t khi tu i già p t i
Thì ch ng thi u b nh gì, xin c đ i."
Ông kia nghe, t c gi n quát, câm ngay!
Ta không ưa cách ch a b nh c a mày.
Ai d y mày nh ng l i kia ngu ng c?
M t th y lang thông minh, có h c
S kê đơn b c thu c quý ch a lành,
Không như mày, d t nát, nói loanh quanh..."
"D thưa ông, c vi c ông nóng n y
Cũng là do tu i tác ông đ y."
Ba l i khuyên c a con chim b b t
Chuy n k r ng, không hi u đúng hay không,
Có con chim b b t, nh t vào l ng
Nó lên ti ng nói v i ngư i b t nó:
"Thưa ông ch , tôi g y gò, bé nh .
Không đáng ông ăn th t, trong nhà
Ông có nhi u bò béo, v t gà
V y xin ông hãy th tôi, bù l i
Tôi cho ông ba l i khuyên thông thái.
L i th nh t tôi s n sàng nói ngay
C khi ông còn gi tôi trên tay.
Hai l i ti p - sau khi tôi đư c th
Còn sau đó, ba l i khuyên quý giá.
S giúp ông g p may m n su t đ i,
23
S ng h nh phúc, l i giàu có hơn ngư i.
Xin ông nghe, đây l i khuyên th nh t:
"Đ ng bao gi tin ai th nói th t!"
Và ông kia, nh d , th chim bay.
T trên cao, nó nói xu ng th này:
"Gi l i khuyên th hai, xin nh k ,
R ng cái gì đã qua, dù r t quý,
Đ ng khóc than, đ ng luy n ti c làm gì.
Chuy n đã r i c đ nó quên đi.
Mà nhân ti n, xin báo ông m t vi c-
Sau khi nghe, có th ông s ti c
Trong b ng tôi có m t viên kim cương,
N ng m t cân, lo i quý hi m khác thư ng.
Giá mà ông không th tôi, qu th t
Th gi i này ông là ngư i giàu nh t!"
Ông kia nghe, ti c c a, m t h i lâu
H t than khóc l i đ m ng c, ôm đ u.
"Thì tôi đã khuyên r i, hay ông đi c?-
Con chim nói-chuy n đã qua, đ ng ti c
Tôi cũng khuyên r ng không đư c tin ai,
Gi vô ích ông nhăn nhó, th dài."
"Thôi đành v y, ch vì ta d i d t.
Còn l i khuyên cu i cùng, ngươi nói n t."
"Hai l i trư c hãy gi l y cho mình
L i khuyên này s giúp ông thông minh:
Đ ng phí công d y khôn cho th ng ng c,
Như đ ng gieo xu ng sông mà phí thóc.
Ng c m t cân trong b ng tôi? Th t hay,
Sao ông tin khi tôi bé th này?
Thôi, c m ơn ông đã tha. T m bi t
Ông là ngư i th nào, ông t bi t!"
Thơ Rumi / D ch gi : Thái Bá Tân
Thà r ng nh l m ng vui ;
Còn hơn là m m mi ng cư i đ ng cay.(U-N)
N u m t ngư i lúc nào cũng có th m m cư i đư c
trư c t t c m i đi u, thì ch c ch n ngư i đó trong
tâm h n ph i có m t r n n t đau đ n. (K-D)
Các b n thân m n, trong s báo n y chúng tôi gi i Đ a bàn ho t đ ng c a h i thư ng là các đi m
thi u cùng các b n H i H i-Giáo C u-Tr Qu c- nóng do chi n tranh ho c thiên tai như : Irak,
T (tên ti ng Anh : Islamic Relief Worldwide và Albanie, Bosnie-Herzégovine, Pakistan,
tên ti ng Pháp : Secours Islamique), đây là m t t Bangladesh, Soudan, Mali, Azerbaizan,
ch c thi n nguy n mà hi n nay c ng đ ng chúng ta Tchétchénie, Inde, Kosovo, Ingouchie v.v , là
g n như bi t r t gi i h n v ho t đ ng c a h i. nh ng nơi mà HGCTQT có đ t văn phòng
H i đã đư c hai ông Hanny El Banna và Ihsan thư ng tr c t i đ a phương đ th c hi n các
Shbib sinh viên Đ i H c Birmingham thành l p chương trình c u tr n n nhân cũng như các đ
vào năm 1984 v i m c đích c u tr n n đói t i Phi án phát tri n dân sinh.
châu và đ t tr s t i Birmingham (Anh qu c). Ngoài ra ho t đ ng c a h i còn lan r ng và phát
Vào năm 2006 h i HGCTQT là m t t ch c phi- tri n nhi u nơi khác như Châu Phi: Éthiopie,
chính-ph (ONG) và đã liên k t v i các hi p h i Kenya, Mauritanie, Madagascar, Malawi,
phi-chính-ph khác trên th gi i v các chương Mozambique, Maroc, Algérie, Rwanda, Sénégal,
trình c u tr kh n c p và phát tri n dài h n. Somalie v.v
H i HGCTTG còn là thành viên tư v n c a H i Châu Á : Afghanistan, Chine, Irak, Liban,
Đ ng C V n KinhT Xã H i Liên Hi p Qu c và Tadjikistan, Ouzbékistan Yémen
đ ng th i là thành viên ký tên trong b n đi u l Đông Âu: Bulgarie, Macédoine .
hư ng d n các chi n d ch Châu M : Salvador
c u tr thiên tai c a Liên Trung Đông : Palestine.
h i qu c t Ch Th p Đ Theo các thành viên sáng l p
và Trăng Li m Đ và các cho bi t thì k ni m khó quên
h i phi chính ph , thêm c a h là nh n đư c s ti n
vào đó h i còn là thành c u tr đ u tiên 0,30 do m t
viên trong t ch c BOND em bé 12 tu i g i t ng.
c a Anh qu c (British Nhân tìm hi u chúng ta nên
Overseas NGOs for phân bi t gi a Islamic Relief
Developpement) Worldwide v i m t t ch c
Các cơ quan y m tr tài khác mang tên International
chính thư ng xuyên hay cơ Islamic Relief Organization
h i cho HHGCTQT g m hi n đ t tr s t i Arabie
có : Séoudite.
ECHO (Cơ quan t thi n c a Liên Hi p Âu châu)
PAM (Chương trình th c ph m th gi i c a LHQ)
DFID (Văn phòng c u tr nhân đ o c a Chính ph
Anh)
MSC (B H p tác Th y Đi n)
HCR (Cao y c u tr ngư i t n n c a LHQ)
UNICEF ( y b o tr nhi đ ng c a LHQ) M t vài con s tư ng trưng cho s ho t đ ng c a
OMS (T ch c th gi i b o v s c kh e) CAFOD h i HGCTQT trong nh ng năm g n đây.
(Cơ quan phát tri n h i ngo i c a Thiên Chúa giáo) Đ t c u tr sóng th n năm 2004 t i Indonesie :
H i Ch Th p Đ và Trăng Li m Đ c a các qu c * Tái s a ch a các b nh vi n.
gia h i viên * Xây c t 11 trung tâm y khoa và đào t o c p
ACDI (Cơ quan phát tri n qu c t c a bách cho 100 y tá s n khoa.
Canada) v.v . * Chích ng a b nh Polio cho 3500 tr em.
H i có nh ng văn phòng đ i di n thu nh n t ng * Xây c t 350 căn h có kh năng ch u đ ng
ph m các qu c gia như : B , Pháp , Đ c, Hoà ch n đ ng Tsunamie.
Lan, Th y Đi n, Th y S , Anh qu c, Hoa k , * C p phát 150.000 lít nư c u ng đư c.
qu n đ o Maurice v.v . * C p phát d ng c h c sinh, xây l i trư ng h c
và đào t o giáo viên.
24
* Nh n làm cha m đ đ u cho 400 tr em m T i Pháp, t tháng Ramadan 2007 h i đã m m t
côi v.v.. c a hàng t p hoá đoàn k t t i Saint Denis nh m
T i Sri Lanka: giúp đ các gia đình đang g p khó khăn trong
* H tr xây d ng tái ho t đ ng các b nh vi n và cu c s ng. M i ngư i đ u đư c gi m giá 10%
tr c p d ng c vi tính trên các m t hàng mà h đã mua s m.
* C p phát 1.000 cartables và đ ng ph c cho h c Các b n có th truy c p trên internet đ bi t thêm
sinh. chi ti t ho t đ ng c a h i. Riêng t i Pháp, n u
* S a ch a 70 căn h và xây c t 200 căn h khác các b n mu n giúp cho HGCTQT có đì u ki n
ưu tiên cho ngư i già và khuy t t t. ho t đ ng ph c v d dàng các chương trình c u
* Xây d ng 50 gi ng nư c và c p phát nư c u ng tr thi n nguy n đư c h u hi u hơn, xin vui lòng
đư c. g i ngân phi u v đ a ch sau đây :
* Giúp 2000 gia đình ph c h i l i nhà c a.v.v . SECOURS ISLAMIQUE France
T i Irak : 58 Boulevard Ornano 93285 Saint Denis Cedex
* 4.000 gói th c ph m. France. (đư c mi n thu Impôt )
* Cung c p d ng c y khoa. Tri Đăng sưu t m và lư c d ch.
* 400 thùng dư c ph m.
* 600 căn l u dành cho gia đình và 2 căn l u l n
dành cho t p th . Ăn T t ! ! ! ? (Ti p theo trang 8)
* 10.000 t m n m, 10.000 t m m n, 585 thùng
S tôn tr ng l n nhau là y u t c n thi t đ k t
khăn tr i n m.
h p, th t ch t tinh th n đoàn k t c a m i ngư i,
* 1468 thùng qu n áo nam n và tr em.
m i gi i trong xã h i cho dù khác nhau v tín
* 26 containers d ng c h c sinh ( do HGCT Pháp
ngư ng hay s c t c.
g i t ng )
T t, m t ngày l đ u năm mang đ m nh ng
* 2000 đèn d u ho và 2000 d ng c n u nư ng.
đư ng nét văn hoá đ c thù c a dân t c, v i
* 84 thùng đ chơi tr em.
nh ng l h i tưng b ng náo nhi t, đư c m i t ng
HGCTQT là h i thi n nguy n phi chánh ph đ u
l p trong xã h i hân hoan chào đón, nó đánh d u
tiên đư c g i đ n c u tr Th đô Grozny
m t chu k tr i dài 360 ngày mà m i ngư i đã
(Tchétchénie), t i đây h i đã ph c h i, s a ch a và
v t vã đi qua v i bao nhiêu thăng tr m trong
cung c p cho b nh vi n các d ng c y khoa gi i
cu c s ng. T t, cũng là lúc m i ngư i th hi n
ph u có kh năng th c hi n m i năm 1000 ca m .
tình c m thiêng liêng c a h , ngoài trư ng h p
Ngoài ra h i còn cung c p th c ph m, nư c u ng,
b t kh thi, dù đâu hay b n r n th nào m i
thu c ng a lao và s a ch a xây d ng l i các ngôi
ngư i cũng c g ng tìm v mái m thân yêu đ
trư ng h c. Tchétchénie là m t đ t nư c b chi n
có nh ng ngày xuân đ m m quây qu n h nh
tranh đã tàn phá trên 90%, và tr thành gánh n ng
phúc bên nhau. Con cháu cung kính chúc th ông
c a HGCTQT hi n nay vì đ t nư c n y nh n đư c
bà, hàng xóm trìu m n chào nhau, m i ly trà,
c u tr c a các nư c khác m t cách r t khiêm t n.
mi ng m c chúc nhau bao l i hay ý đ p, và T t
Cu c s ng đây g n như l thu c vào s c u tr
cũng là d u móc quan tr ng đ i v i nhà nông đ
t thi n đ n t bên ngoài.
phân đ nh th i gian cho các v mùa nư c ta.
T i Palestine :
Khi đón xuân, m ng t t, ch c ch n ngư i muslim
* Ph c h i, và đưa vào s d ng hai gi ng nư c và
s không th c hi n nh ng nghi th c th cúng vi
máy nư c nư c công c ng.
ph m đ n giáo lu t, nhưng không ph i vì th mà
* Đ t máy bom đ d n nư c.
nó c n tr h tham gia hòa đ ng, sinh ho t v i
* Đ t các h ch a nư c đ gi i h n s th t thoát
nh ng ngư i không-muslim.
nư c u ng.
Tóm l i chào xuân đón t t là m t n n n p không
* Thanh l c các dòng nư c u ng đư c đ tránh
th thi u đư c trong m i gia đình ngư i Vi t
nhi m trùng.
chúng ta không phân bi t tín ngư ng hay tôn
T i Somalie m c dù tình hình khó khăn do chi n
giáo.
tranh nhưng h i đã c u giúp đư c 5.524 gia đình
Trên đây là nh n xét c a ngư i vi t bài, các b n
t i thành ph Galkaio và vùng Puntland vào năm
có th ph n bi n b ng cách vi t thư v toà so n
2006. Hi n nay h i đang ph i h p v i UNICEEF,
HĐ ho c g i đi n thư cho tác gi qua e -mail :
DCR, UNHCR c u tr , phân ph i nhu y u ph m
dinhtoan95@yahoo.fr . Cám ơn.
cho 9 tr i t n n Galkaio, riêng h i HGCT chi
nhánh Pháp g i t ng 200 cái bàn và 370 cái gh .
Abu Đình Toàn

25
 Sinh ho t c ng đ ng

Xin g i l i chào Bình An và c u chúc Ân Phúc đ n v i t t c . Thưa quí đ c gi , quí M nh

thư ng quân cùng quí Ph huynh trong chương trình : T thi n-Khuy n h c cho tr m
côi. V i t t c t m lòng nhân ái c a quí v cùng s ti p tay đ c l c c a anh ch em t i quê
nhà, m i đóng góp trong năm v a qua, chúng ta đã phân ph i đ n các gia đình có hoàn
c nh khó khăn nhi u vùng, qua nh ng gói quà, ti n m t và n u cháo x chay . Sau đây
là m t vài hình nh c a các nơi đã đư c tr giúp trư c và trong tháng Ramadan 2007.
H i-Đăng.

Phát cháo x chay / Su i Dây -Tây Ninh Th nh Bình - Tân Biên - Tây Ninh

Lãnh quà / Su i Dây - Tây Ninh Bào Sông Mao - Tây Ninh

Su i Dây - Tây Ninh Masjid Al Mubarak - Tây Ninh

26
 Bào Châu É - Tây Ninh Masjid Jamiul Anwar P1-Q8 - TPHCM

Ch quà đ n Bào Châu É - Tây Ninh Vàm kinh Châu Phong - An Giang

Châu Phong-Tân Châu - An Giang Châu Giang Dư i - An Giang

Masjid Jamiul Anwar P1-Q8 - TPHCM Masjid Mubarak - Châu Giang Trên - An Giang

27
 Hàng Soài Trên - An Giang Surao Hayatul Islam - Xóm Gi a Châu Phong

Hàng Soài Dư i - An Giang Masjid Al Nekmak - Phùm Soài

Jamiul Mukminin - Vĩnh Hanh - An Giang Masjid Muslimin - Đ ng Ki

Masjid Al Mubarak - Châu Giang Trên Masjid-Al Mukarramah - Sa Bâu

28

Masjid Ehsan - C n Tiên
Masjid Al Khairijah - Koh Khoi
Masjid Jamiul Aman - Khánh An
H i Đăng và đ c gi
Đ c gi thân m n, trong th i gian qua H i Đăng
đã nh n đư c r t nhi u thư tín nêu lên nh ng
th c m c, ch ng h n như : cách d ng t có liên
quan đ n Islam, phong t c t p quán và Islam,
vai trò c a ngư i ph n , v.v... . Đ m r ng s
tìm hi u, k t s này chúng tôi s dành m t di n
đàn đ m i ngư i có th trao đ i tr c ti p và
đóng góp bài v , ý ki n, b túc, đính chính, s a
sai trên tinh th n xây d ng nh m ph ng s l i
ích chung c a c ng đ ng. Đáo giang tùy khúc,
nh p gia tùy t c. Nhân đây chúng tôi cũng xin
nh c l i l p trư ng c a H i Đăng là tìm hi u và
qu ng bá Islam trong tình huynh đ . Các đo n,
câu trong bài g i v n u đi ngư c l i chi u
hư ng trên, chúng tôi xin toàn quy n s a đ i, c t
b , ho c không đăng.
29
Thư đ c gi
Đ u thư xin g i l i chào thân ái đ n H i Đăng.
Tôi là Cham Panduranga, nhưng tôi không đư c
may m n như các anh, sinh ra trong gia đình
Islam mà tôi sinh ra trong gia đình Bani ( Vi t
Nam g i là H i giáo cũ). Và tôi r t mu n tìm v
g c đ o mà t tiên tôi đã vô tình đánh m t
(nhưng tôi hoàn toàn c m thông đư c vì h
không c ý mà vì không bi t th t s ). Không bi t
l n sau khi tôi đ t th c m c Haidang có vui lòng
tr l i không (h i các anh nhi u tôi ng i quá)
Xin chân thành c m ơn trư c và chúc các anh có
m t mùa Roya Haji vui v .
Tôi có đ c qua m t s bài vi t v Haji, t t nhiên
là tôi không th hi u h t đư c n i dung bài vi t.
và tôi r t mong H i Đang giúp đ mà g i đáp
m t s th c m c sau:
1. SWT là gì ? ví d : Allah (SWT).
2. Cho đ n gi tôi v n chưa hi u nghi th c
Umrah là gì ?
3. Như v y là có 3 Tawaf ph i không ? (Tawaf al
qudum; tawaf al ifadah; tawaf al wada) ? và có
Sa y cho Umrah và Sa y cho Haji (nghĩa là th c
hi n 2 l n Sa y và 3 l n Tawaf)
4. Khutbah là gì ? Adhan ; Iqamat là gì ?
5. Thông đi p Tawhid là gì ?
6. Bài vi t có nói là 10 ngày đ u tháng Dhul
Hijah là t t nh t, như v y nó có t t hơn nh ng
ngày trong tháng Ramadhan và ngày Asura
không ?
7. C a Miqat là gì ?
R t mong nh n đư c h i âm c a H i Đăng và
chân thành c m ơn.
Chào b n,
H i Đăng tu n t tr l i các câu h i c a b n như
sau:
1. SWT : là vi t t t câu Subhanahu Wa Ta'ala
(X ng Danh Đ ng T i Thư ng).
2. Umrah có th g i cho d hi u là hành hương
nh , trong đó không có nh ng nghi th c b t bu c
ph i th c hi n như khi làm Hajj.
3. Tawaf al qadum là Tawaf ph i th c hi n ngay
khi v a đ n Makkah (Không phân bi t Umrah,
Hajj, đ n vì công vi c, thăm vi ng riêng tư...)
- Tawaf al Ifadah là nghi th c mà ngư i hành
hương ph i hoàn t t trong quá trình Hajj.
- Tawaf al Wada còn g i là Tawaf t giã, th c
hi n trư c khi r i Makkah đ tr v nguyên
quán.
- Sa'y có cho c Umrah và Hajj.
4. Khutbah là bài hu n đ o, đư c các Imam
thuy t gi ng trong ngày th sáu ho c vào các
ngày l khác trong Islam.
- Adhan là l i báo g i chu n b hành l (salah).
- Iqamah là l i g i b t đ u vào l (salah).
5. V Tawhid m i b n vào :
http://www.haidang.org/viewstory.php?subjectid
=132 đ đư c xem đ y đ hơn.
6. Tháng Ramadan, ngày Asura là nh ng th i
đi m thiêng liêng đ c bi t, 10 ngày đ u tháng
Dhul Hijah cũng là nh ng ngày t t nhưng không
nên mang so sánh v i nhau, b i ch có Allah
(swt) là Đ ng bi t rõ hơn c các phư c báu mà
Ngài ban phát.
7. Miqat : T m d ch là Nơi n đ nh (cho ngư i
hành hươngl bi t là t đi m này h b t đ u vào
đ a ph n Makkah).
Mong r ng nh ng gi i thích trên có th đóng góp
thêm cho s tìm hi u c a b n.
Thân chào
H i Đăng.
Đính chính
M t đ c gi t i Pháp đã thông báo cho chúng tôi
v s thi u sót trong :
- Bài Kalimak-Shahadah, đăng trong trang 4 s
ch n l c Ramadan 2007 v a qua. Nay, nh ng
đo n nào có câu :
La ilaha illallah (Không có th n nào ngoài
Allah), xin đ c l i cho đ y đ là :
La ilaha illallahu Muhammadur-Rasul-lullah
(Không có đ ng nào ngoài Allah và Muhammad
là S gi c a Ngài).
- Bài Salah, trang 5 dòng 6 (cùng s ) :
- Th nh t : IMAN t c đ nh ý ch c th c vào
câu Kalimah..., xin đ c l i là :
- Th nh t : Đ nh ý ch c th c vào câu
Shahadah... .
Thành th t cáo l i cùng b n đ c và cám ơn s b
túc c a anh.
Đ c gi lưu ý, t t c bài v , thư t :, xin g i v
đ a ch đi n thư : haidangorg@yahoo.com
H i Đăng
30
Ngôn ng H p giao-
Ngày nay, dân ta sính dùng nh ng ch ghép ki u như
ph i k t h p hay k chi n thu t . Hay thì chưa
th y đâu nhưng đã n y sinh nh ng tình hu ng cư i ra
nư c m t.
Có l do đã t ng m t th i s ng khu t p th Cao
Xà Lá (cao su, xà phòng, thu c lá), nên vi c g i t t
c a x p tôi đã tr thành b c th y. Nh t là trong vi c
ghép t t các t , đ i lo i như đi u nghiên (Đi u tra
Nghiên c u)...
Ngày đ u tiên v cơ quan, x p tôi tuyên b hùng h n
v i nhân viên:
- Đây là giai đo n đ i m i, chúng ta c n có ý th c ti t
ki m th i gian, v n d ng t chính xác, ng n g n, d
hi u. Đ c bi t, các b n báo cáo trình lên cho tôi ph i
c t và cô súc !
Th y m i ngư i ngơ ngác, hoang mang, x p đ p bàn
cái r m:
- Th i bu i này mà kém suy lu n quá, này nhé c t
là nói t t c a hai c m t c th và t m , cô súc có
nghĩa là cô đ ng và súc tích, th thôi.
À, bây gi thì m i ngư i đã hi u. Ai cũng g t gù như
m y cô c u trong đo n qu ng cáo thu c t y giun. Như
v y, v i x p thì nh ng chuy n x y ra đã lâu, thu c dĩ
vãng quá kh thì ph i g i là dĩ kh .
R i m t hôm đư c phân công đi giao lưu v i đơn v
b n thì chúng tôi th t s kinh hoàng khi nghe x p
l nh:
- Các cô c u đi giao h p v i ngư i ta th t ch t ch
vào, bên c nh đó cũng ph i đi u kinh cho t t.
M t s ch em đ m t lí nhí h i l i li n b x p quát:
- C m nghĩ b y! Tôi mu n nói ng n g n là giao
h p là giao lưu và h p tác, nó cũng tương t như
giao ph i thôi, còn đi u kinh là đi u tra kinh
nghi m làm ăn c a h . Không lo làm ăn, toàn lo nghĩ
b y!
Ph i thú nh n là m t th i gian khá dài chúng tôi m i
quen cách dùng t quái chiêu c a x p, cũng nh ch u
khó cùng nhau suy lu n mà chúng tôi đ ph i kh n
kh . Ví d , m t l n đi cơ s , x p b o chúng tôi c
g ng phát tài đ đ u lâu , c công ty xúm vào suy
lu n m i hi u ý x p mu n r ng chúng tôi c g ng
phát hi n tài năng đ có hư ng đ u tư lâu dài. Rõ
kh !
V i nguy cơ d ch t v n đang phát, cho đ n nay trong
cơ quan tôi chưa có ai ph i nh p vi n vì b nh y nên
x p có l i khen chúng tôi đã đ ng phòng r t t t. Đã
nhi u l n đúc kinh , chúng tôi hi u ngay r ng đ y là
x p khen t p th nhân viên trong cơ quan đã bi t ch
đ ng phòng tránh d ch r t t t.
Năm s p h t, T t s p đ n r i. T t này d n theo các
nhóc đ n thăm x p đ chúc T t, ch c tôi cũng ph i có
m t chút sáng t o ngôn ng khi gi i thi u v i x p
r ng các con tôi đ a nào cũng ngoan c . Th nào
chúng nó cũng đư c x p lì xì vì ngoan ngoãn và c
g ng!
Tuy S c
Makkah và nh ng (Ti p theo trang 5)
Theo th i gian chu vi c a sân ngày càng đư c
m r ng hơn. V i s lư ng tín đ đ n hành
hương m i năm m i tăng, gi i h u trách đã cho
phá b các nơi gi ng kinh, các b t g i l (adhan)
trên sân, chi c mái vòm nh che Maqam Ibrahim
đư c tháo g , c gi ng nư c Zamzam cũng ph i
di d i xu ng t ng h m đ l y thêm ch cho tín đ
làm Tawaf.
Năm 1988, v i kinh phí lên đ n hàng trăm t
US$ qu c vương Fahd c a Saudi Arab đã cho
trùng tu toàn th Thánh Đư ng al Haram. Nhân
công trình này, Mata f đư c lát toàn b b ng m t
lo i đá hoa cao c p, đ c bi t là đá hoa này không
h p nhi t dư i s c nóng d d i c a m t tr i sa
m c, và ngư i làm Tawaf có th đi chân tr n dù
là vào th i đi m nóng nh t trong ngày.
Maqam Ibrahim . Đ xây ph n đ nh các b c
tư ng c a đ n Kaaba,
Thiên S Ibrahim (a) ph i
đ ng trên m t t ng đá l n,
đây là công c mà ông
dùng di chuy n đ xây
t ng b c m t cho đ n khi
hoàn t t. Khi công trình đã
xong, t ng đá l n y đư c
đ t phía ngoài ngôi đ n,
bên c nh b c tư ng hư ng
đông. Nơi đây đư c m i ngư i bi t đ n v i tên
g i quen thu c là Maqam Ibrahim (Ch đ ng c a
Ibrahim).
Maqam Ibrahim ngày nay ch còn đ l i v t tích
m t kh i đá vuông c nh 60cm cao 90cm, trên
m t có 2 v t lõm hình bàn chân, toàn th đư c
khóa kín trong m t chi c l ng th p vàng hình bát
giác, n m đ i di n v i c a đ n Kaaba. Đây chính
là v trí xưa kia Thiên S Ibrahim (a) đ n dâng
các bu i l nguy n.
Hateem . Hateem là b c tư ng nh hình vòng
cung, dài 21m57, cao 1m32, n m sát bên c nh
Kaaba, nơi đây còn đư c g i là Hijr Ismail. Theo
truy n thuy t, trư c kia Thiên S Ibrahim (ra) đã
d ng lên t i đ a đi m này m t ch trú đ che ch
cho v , con c a ông là bà Hajar và Ismail (a)
Safa và Marwah - l trình Mas a . Safa là tên m t
ng n đ i nh , n m hư ng đông nam, cách
Kaaba ch có 130m, đ i Safa đư c che ph dư i
m t mái vòm. Đây là m t trong nh ng đ a đi m
quan tr ng đ b t đ u cho các nghi th c c a Hajj
và Umrah. Marwah là tên m t ng n đ i đá tr ng,
r t c ng, n m đ i di n Safa và cách Kaaba 300m
v hư ng b c đông b c. Trong Quran, chương
31
Baqarah 02, câu 158, Allah có nêu tên 2 ng n đ i
này qua câu :
Qu th t, Safa và Marwah là nh ng Bi u Hi u c a
Allah. Do đó ai làm Hajj ho c Umrah t i Ngôi đ n
thì s không có t i khi h đi vòng hai đ a đi m đó .
Đ i Safa và Marwa - L trình Mas a
Nơi th c hi n nghi th c Sa i.
Safa và Marwah n i v i nhau thành l trình Mas a
dài 450m. Nghi th c đi Sa i đư c dành cho c Hajj
và Umrah, ngư i hành hương đi 7 lư t b t đ u t
đ i Safa và k t thúc đ i Marwah, đ nh c l i giai
tho i mà bà Hajar (v c a Thiên S Ibrahim) đã
quên mình ch y tìm kh p cùng t đ i Safa đ n
Marwah dư i cái n ng nung ngư i cháy da gi a sa
m c, bà ch mong tìm đư c chút nư c đ khát cho
đ a con thơ đó là Ismail (a). Trong cơn h t ho ng
đào x i h t nơi này đ n nơi khác, Hajar không tìm
th y m t gi t nư c, b ng đ a con thơ c a bà v i
hai bàn chân nh bé chà xát m nh xu ng n n cát,
m u nhi m thay nư c đ t nhiên tươm lên dư i bàn
đôi chân nh bé y.
Arafat . Núi Arafat n m v phía đông thành ph
Makah, ngư i ta quen g i là núi, th t s đây là m t
ng n đ i (đá granite) cao kho ng 70m. Trong ti ng
Á r p, ch arafat còn có nghĩa là nh n th c .
Theo truy n thuy t tôn giáo, núi Arafat là nơi mà
ông Adam và bà Eva nh n th c đư c t i l i c a
mình, h đư c Allah ban H ng Ân và Tha Th ,
cho đoàn t bên nhau sau khi b tr c xu t kh i khu
Vu n Eden .
Arafat là m t đ a đi m vô cùng quan tr ng cho
ngư i th c hi n Hajj, ngư i hành hương t p trung
v đ ng b ng dư i chân đ i. Nơi đây l nguy n
Zuhr và Asr đư c góp chung (salah Qasr) trong
gi l Zuhr. N u trưa ngày m ng 9 tháng Dhul
Hijjah (còn g i là ngày Arafat) không có m t đây
đ t lòng th ng h i, c u nguy n, xin Allah (swt)
tha th cho bao t i l i đã qua thì c cu c hành
trình quý báu th c hi n Hajj coi như vô hi u.
Thiên S Muhammad (saw) nói : Hajj là Arafat.
Ông Umar bin al Khatab (ra) k l i r ng bình
nguyên Arafat, là nơi Allah (swt) M c Kh i câu
kinh : Ngày nay Ta đã hoàn ch nh tôn giáo c a
các ngư i cho các ngư i và hoàn t t Ân Hu c a Ta
cho các ngư i và đã ch n Islam làm tôn giáo c a các
ngư i (Qur an 05 : 03)
Muzdalifah . Muzdalifah là tên c a m t thung lũng
r ng 12,25 km² n m gi a Mina và núi Arafat.
Ngư i hành hương l n lư c r i Arafat sau khi m t
tr i l n, đ đi v Muzdalifah. Theo Sunnah c a
Thiên S Muhammad (saw), t i đ a đi m này 2 l
nguy n Maghrib và Isha đư c góp chung (salah
Qasr) trong th i gian hành l Isha. Đ c bi t
Muzdalifah, ngư i hành hương d ng l i nghĩ m t
đêm ngoài tr i sa m c đ y sao l p lánh. Nhân lúc
nương l i đây m i ngư i càng chuyên tâm
nguy n c u nhi u hơn n a, l i kinh tán dương
Thư ng Đ thánh thót vang đ u không ngơi.
Ngư i ta cũng không quên tranh th nh t nh ng
viên đá nh vùng thung lũng này đ v Mina
ném vào các Jamaraat (bi u tư ng c a Shaytan).
H ng đông sau l Fajr, t t c khách hành hương
r i Muzdalifah quay v Mina.
Mina . Thành ph còn có tên là Tr i L u, n m
gi a Thánh đ a Makkah và Muzdalifah, cách
Thánh đư ng Al Haram 7km, n u đi b băng qua
các đư ng h m thì kho n cách đư c thu ng n ch
còn 4km. Mina có nghĩa là ch y tuôn ra , đư c
g i như th vì nơi đây máu c a con v t hi n sinh
s tuôn ch y trong nh ng ngày Eidul Adhaa. L i
có h c gi gi i thích r ng nh ng nơi mà ngư i ta
đ n t t p đông đ o, ti ng r p g i là mina, và
ch n này là đ a đi m mà t t c ngư i làm Hajj
b t bu c ph i đ n nghĩ l i đêm trong các ngày
8,10,11,12, có nh ng ngư i còn l i cho đ n
ngày 13 c a tháng Dhul Hijjah (xem Qur an,
chương 02, câu 203).
Mina chính là vùng đ t mà xưa kia Thiên S
Ibrahim (a) đã dùng đá ném Shaytan và cũng là
nơi mà m t con tr u đ c đư c Allah ban xu ng
đ làm v t hi n sinh th m ng cho Thiên S
Ismail (a). Theo gương c a Ibrahim (a), ngư i
hành hương đ n Mina th c hi n các nghi th c
ném đá (jamaraat) vào nh ng tr màu tr ng
tư ng trưng cho Shaytan qu quy t và đ ng th i
phát nguy n nghi th c hi n sinh con v t.
Lâm Sĩ Trung biên so n
Theo The History of Makkah Mukarramah.
C a Dr Muhammad Ilyas Abdul Ghani
Không có gì thiêng liêng hơn tình đ ng lo i.
B m yêu con, con yêu b m . Nhưng các
b n , cái đó không có gì l , vì ngay con v t
cũng bi t yêu b m c a nó. Nhưng g n bó
v i nhau b ng huy t th ng thì ch có con
ngư i m i có kh năng y.
Gogol
32
Tôn giáo c c đoan hay (Ti p theo trang 9)
Ti c thay, chiêu bài chính tr , chi n tranh b t công
vô nhân đ o này l i ch xãy ra trên nh ng vùng đ t
c a các qu c gia H i Giáo, đ khi nhân dân x c a
các x này vùng d y đ ng ra đ u tranh ch ng áp
b c thì b các qu c gia gi u m nh qui trách cho
cu c đ u tranh là quá khích, là kh ng b .
Công dân c a các nư c phương tây đã v i vàng
ph n đ i lên án chính quy n Sudan đã dùng hình
lu t Shariah c a đ o H i giáo đ b t b tù bà giáo
ngư i Anh là c c đoan quá khích, nhưng th c ra
đây không ph i là lu t Shariah c a H i giáo mà đó
ch là m t án l nh theo lu t pháp c a nhà nư c
Sudan đ b t Bà giáo y. Trong ch đ o c a Islam
có trư ng h p x đánh roi dùng áp d ng vào vi c
tr ng ph t nh ng k ngoan c ngo i tình theo ki u
cách mà ngư i Vi t ta thư ng hay chăm bi m r ng
ông ăn ch thì bà ăn nem , trong Islam tuy t đ i
không cho phép vi c làm gian dâm này, nên v b t
b b tù bà giáo trên ch là m t án l nh c a nhà
nư c Sudan thì đúng hơn. Chúng ta ch nên quơ
đ a c n m và v i vàng phê phán, gán ghép lu t
pháp c a Sudan v i ch đ o c a H i giáo, thì vô
tình chúng ta tr nên k vu kh ng không nguyên
c không hi u Islam là gì.
Không khác nh ng v vi c c a cơ quan tình báo
Hoa-K đã v i vàng d ng c k t t i chính quy n
nư c H i giáo Iran theo đu i vi c ch t o bom đ n
h ch nhân, cu i cùng l i thay đ i l p lu n là Iran
đã ngưng ho t đ ng chương trình này t lâu, ho c
vi c chính quy n Anh qu c đã thông đ ng v i M
lên án chính quy n c a ông Sadam bên Iraq đã ch
t o bom đ n nguy hi m cũng ch là cách d ng c
đ tr thù cho vua cha xua quân chi m đóng, phá
ho i bi n Iraq ngày nay điêu tàn, nghèo đói, tr em
lang thang ngoài hè ph vô gia cư, xã h i vô luân
.v.v.
L p lu n c a các nhà vi t báo phương tây đưa tin
t c lên các đài truy n hình thư ng có tính m t
chi u đ m nét chính tr làm ngư i nghe d b lôi
cu n, nghiêng ngã theo chi u gió đó. Là m t thính
gi hay đ c gi thì chúng ta cũng nên th n tr ng
nh n xét, thư ng thì màu áo tôn giáo không th
nào hòa l n v i làn máu đ c a con sông chính tr .
Bi t như v y thì chúng ta m i là ngư i hi u r ng,
và th gian này s không còn chi n tranh.
Kính chào đoàn k t.
Musa Porome
 ĐÓ ĐÂY ĐÂY ĐÓ
EU: EU TI P T C C U TR NGƯ I PALESTINE.
Ramammah 11/06/2007 AFP. Sau hơn m t năm t y
chay kinh t do các nư c phương tây phát đ ng, th hai
11/06/2007, EU chính th c tuyên b tái thi t l p
chương trình tr giúp tài chánh tr c ti p v i chính ph
Palestine và nh n m nh kh i đ ng Euro ch ho t đ ng
v i các b trư ng m i c a Palestine ch không ph i là
thành viên Hamas. Tuy nhiên, b trư ng tài chánh
Palestine, ông Slam Fayyad c nh báo r ng : Cu c
kh ng ho ng tài chánh c a Palestin s không th nào
k t thúc n u Israel v n c t ch i không tháo khoán
hàng tri u đô la mà h phong t a c a ngư i Palestine .
Tuyên b trư c báo chí, b trư ng tài chánh Fayyad nói
: Chúng tôi yêu c u Israel gi i t a ngân kho n này
trong m t th i h n ng n nh t . Tư ng cũng nên nh c
l i là t tháng 03/2006, Israel đã trưng thu và không
chuy n giao ti n thu h i quan, ư c lư ng 50 tri u US$
m i tháng, là ngu n l i t c mà chính quy n Palestine
t ng thu đư c trư c đây. M t báo cáo c a Ngân hàng
Th gi i cho bi t Israel đã c tình h n ch , cô l p và
làm ki t qu kinh t c a b Tây nh m ngăn ch n s
phát tri n c a ngư i Palestine đ ph i l thu c vào h .
HOA K : ĐÀO T O GIÁO SƯ CHUYÊN KHOA
ISLAM. New York 24/06/2007 HĐ. V i s tài tr c a
cơ quan Interfaith Center NY, H i đ ng quan h
Islam Hoa k New York - (CAIR NY), v a m
phiên h p th o lu n v ch đ C ng đ ng Muslim
M và thành ph New York , nh m đúc k t và th c
hi n nhi u d án đào t o các giáo sư trung h c trên toàn
qu c có m t khái ni m đúng đ n v tôn giáo. Đư c bi t
CAIR là m t t ch c dân s l n nh t c a Islam t i Hoa
k , có t t c 33 văn phòng đ i di n đ t trên kh p nư c
M và Canada, v i tôn ch ho t đ ng tăng cư ng qu ng
bá s hi u bi t v Islam, t o di n đàn đ i tho i tìm hi u,
b o v quy n t do dân s , đ ng viên tín đ Muslim
M trên tinh th n ch n hưng công lý, liên đ i xây d ng
và hi u bi t l n nhau.
INDONESIA : T NG TH NG TI P ĐÓN ZINEDINE
ZIDAN. Jakarta 06/07/2007 Antara news. TT
Indonesia S.Bambang Yudhoyono cùng phu nhân và B
trư ng th thao đã ti p ki n c u th Pháp Zinedine
Zidan t i ph t ng th ng, Zizzou đ n đây v i chi c áo
thun huy n tho i s 10 và ch ký c a anh. Zidan ghé
thăm đ t nư c H i giáo l n nh t th gi i này t ngày 06
đ n 08/07/2006, anh vô cùng c m kích trư c s yêu
chu ng bóng đá và tình thân thi n c a nh ng ngư i anh
em đ ng đ o. Nhân d p này danh th b c nh t c a bóng
đá Pháp đã t ng đ i tuy n qu c gia Indonesia 3 qu
bóng có mang ch ký c a anh v i l i c u chúc đ i
tuy n Indonesia đ t nhi u th ng l i trong mùa Asia Cup
2007. T ng th ng Indonesia hy v ng r ng chuy n vi ng
thăm c a Zidane s tác đ ng tinh th n các v n đ ng
viên trong nư c, nh t là đ i v i các c u th bóng đá c a
đ i tuy n qu c gia trong mùa tranh cúp s p t i.
NAM Á : HÀNG TRI U NGƯ I K T TRONG LŨ L T.
Bihar 08/08/2007 HĐ. Tr n lũ l t mà theo l i ngư i
dân t i m t s khu v c cho bi t là t i t nh t trong hàng
33
th p k nay đã gây t vong kho ng 2000 ngư i và làm
hơn 50 tri u ngư i các nư c n đ , Bangladesh và
Nepal ph i s ng trong c nh màn tr i chi u đ t. Các cơ
quan c u tr báo đ ng là th c ph m, nư c u ng đang
c n d n trong khi cơ quan khí tư ng n đ d đoán
nh ng cơn mưa r t l n như đã t ng đ xu ng su t 20
ngày qua v n ti p t c và còn kh năng làm cho lũ l t
kéo dài thêm trong nh ng tu n l t i. Nhi u n n nhân
cho bi t h chưa nh n đư c m t món đ c u tr nào
trong 15 ngày qua, v i tình tr ng này ngư i ta lo ng i
nh ng cu c h n lo n tranh dành đ c u tr s x y ra và
b nh d ch có th bùng phát làm cho tình hình càng tr
nên nghiêm tr ng thêm. Hi n chính ph và các cơ quan
thi n nguy n đang gia tăng n l c cung c p th c ph m,
nư c s ch, nhà t m, thi t b y t kh n c p và các v t
d ng thi t y u.
ÚC : GIÚP SINH VIÊN MUSLIM PHƯƠNG TI N
TI P C N TÔN GIÁO. Sydney 05/09/2007 HĐ.
Nh ng trư ng đ i h c Úc đư c thúc d c thành l p
không gian hành l và cung c p các th c ăn Halal cho
sinh viên Muslim nh m t o đi u ki n cho h d dàng
th c hi n b n ph n đ i v i tôn giáo, đ ng th i nêu cao
tinh th n trách nhi m c a m t tín đ Muslim trong v n
đ giáo d c. Theo l i ông Sev Ozdowski, giám đ c đ c
trách bình đ ng liên tôn giáo thu c trư ng Đ i h c
Mi n tây Sydney, cho bi t: Đây là m t chương trình
không theo mô hình hay tiêu chu n qu c gia, chúng tôi
mu n t o đi u ki n và phương ti n t t nh t cho t t c
các sinh viên đ đáp ng nhu c u đa d ng trong v n đ
tôn giáo và văn hóa c a h ... Ông nói thêm: Chúng
tôi ch đ ra nh ng th c t tr ng i mà các sinh viên
Muslim đang g p hàng ngày các đ i h c cũng như
ký túc xá, b i giáo d c bao gi cũng m r ng cánh c a
đ i v i các văn hóa và m i ni m tin. . Đư c bi t Islam
đã hi n di n trên 200 năm Úc, hi n có kho ng 1,5
ph n trăm (trên t ng s 20 tri u dân Úc) theo Islam.
PHÁP: THÁNG NH N CHAY Đ L V N Đ GIÁO
ĐƯ NG C A NGƯ I MUSLIM. Paris 19/09/2007
Tín đ Muslim pháp lên ti ng than phi n v tình
tr ng thi u h t m t cách đáng ng i v nh ng nơi th
ph ng trang nghiêm và thích nghi dành cho h trong
tháng nh n chay Ramadan. Th m chí có nhi u nơi vào
ngày th sáu đông đ o tín đ ph i hành l ngoài tr i
ngay trên lòng đư ng ph . Nh ng ngư i cư ng quanh
khu v c nói h đã quen v i c nh t do khác thư ng này
t bao lâu nay r i, nh ng ngư i có trách nhi m không
ch u gi i quy t v n đ thì đành v y. Anh Al Hajj
Amadou, m t nhân viên c a giáo đư ng Fatah qu n
18 Paris cho bi t : Bình thư ng thì giáo đư ng c a
chúng tôi cũng đã không đ nơi cho ngư i đ n hành l ,
nói chi đ n tháng Ramadan, ngư i ta lũ lư t kéo đ n
dâng l Tarawih thì không còn m t ch lách ! . Ziyad,
m t thanh niên ngư i Maroc cư ng g n giáo đư ng
Omar Ibn Al-Khattab qu n 11, tâm s : Dư ng như
ngày càng có nhi u ngư i chu ng đ n giáo đư ng hành
l hơn lúc trư c. Ramadan này là l n th 3 c a tôi trên
đ t Pháp, theo tôi nghĩ, có l g n đây gi i truy n thông
phương Tây đ ng lo t m chi n d ch ch ng Islam m t
cách thái quá và b a b i đã khi n cho ngư i Muslim
càng bám ch t vào b n s c tôn giáo mình hơn . Tư ng
cũng nên nh c l i là có nhi u đ án xây d ng giáo
đư ng đã không đư c c u xét ho c b các chính khách
Pháp tìm cách ngăn ch n, đi n hình là công trình xây
c t giáo đư ng Montreuil đã b đình ch , còn gi y
phép cho c t giáo đư ng trên b Đ a Trung H i thành
ph Marseille, nơi có 250.000 tín đ Muslim cư ng thì
đã b đóng băng t tháng tư đ n nay.
NGA : PHI HÀNH GIA MALAYSIA NH N CHAY
TRONG KHÔNG GIAN. Star City, 21/09/2007
AFP HĐ. Nga và Malaysia đưa phi hành gia vào
không gian th nghi m s nh n chay thiêng liêng
Ramadan trong không gian. Muszapha Shukor, m t
ngư i Malaysia 35 tu i, t ng là nha sĩ trong quân đ i,
đư c hu n luy n t i Trung tâm Không gian qu c t
Star City (Nga) nói v i AFP : Là ngư i Muslim, tôi r t
mu n ch ng t trách nhi m c a mình và ao ư c đư c
th c hi n s kiêng ăn trong không gian. . Muszapha
đang chu n b cho hành trình vào không gian trên phi
thuy n Soyuz c a Nga, đư c phóng đi vào ngày 10/10
2007, đ đ n tr m không gian International Space
Staion (ISS) và d ng l i đây 11 ngày trư c khi quay
tr v trái đ t. Muszapha Shukor tin r ng s linh đ ng
c a Islam s giúp anh vư t qua nh ng khó khăn đ
quan sát và th c nghi m b n ph n tôn giáo trong không
gian. Đư c bi t Malaysia d đ nh s đưa v tinh c a
mình vào vũ tr năm 2020.
HOA K : TRÊN 130 H C GI MUSLIM G I THƯ
CHO GIÁO HOÀNG. Washington. 11/10/2007. BBC.
HĐ. Trên 130 h c gi Muslim đ ng ký tên trong m t
b c thư g i Giáo hoàng Benedicto cùng các lãnh đ o
Kitô khác kêu g i m đ i tho i đ t o s hi u bi t gi a
hai tôn giáo. B c thư đư c công b t i Washington hôm
th năm, n i dung đ cao s tương quan gi a Islam-
Kitô giáo, và nói r ng Thiên S Mohammed cũng đư c
ti t l nh ng chân lý đã đư c m c kh i cho nh ng tiên
tri c a Kitô giáo và Do thái giáo, trong đó có Đ c
Giêsu. Lá thư cũng nh n m nh r ng ngư i Ki tô giáo và
Muslim th phư ng cùng m t Thiên Chúa, đ ng th i
trích d n nhi u đo n kinh Qur an nh n m nh b n ph n
c a ngư i Muslim ph i đ i x v i ngư i Kitô giáo
trong tình huynh đ đ c bi t. Đư c bi t đây là b c thư
th hai g i đ n Giáo hoàng Benedicto, sau khi 38 v
trư ng giáo Muslim đã g i m t thư ng t i Giáo hoàng
sau bài thuy t gi ng gây nhi u tranh c i c a ông h i
tháng 09 năm 2006.
ÁO : QU NG BÁ THÔNG ĐI P TÌNH THƯƠNG C A
THIÊN S . Vienna. 22/10/2007. Islamonline. HĐ. Anh
chưa ph i là ngư i tin tư ng th t s n u c th n
nhiên ăn no ng k , dù bi t r ng có ngư i láng gi ng
v n đang còn túng đói. . Câu trên là thông đi p trích t
Hadith c a Thiên S Muhammad (saw) đư c trưng bày
trên 426 b n qu ng cáo, t màn hình trên đư ng ph
cho đ n các tr m xe bus, xe đi n, v i nh ng hàng ch
di đ ng l p lánh gây m t n tư ng đ c bi t cho ngư i
Muslim cũng như ngư i không-Muslim trên kh p 12
34
t nh thành Áo qu c. Đư c bi t đây là m t ph n trong
chương trình v n đ ng c a ngư i Muslim Áo, nh m
gi i thi u nh ng thông đi p thương yêu đ ng lo i cũng
như đ c khoan dung, nhân t , c a v Thiên S Kính
Yêu c a Islam đ n v i t t c m i ngư i không phân
bi t ch ng t c và tôn giáo. Theo l i Sheikh Mohamed
Turhan, ch t ch liên h i Islam Áo cho bi t : Câu
Hadith trên ch riêng trong tháng Ramadan quyên đư c
90.000 ti n t thi n do nh ng ngư i sùng đ o đóng
góp, ngoài ra chúng tôi còn nh n đư c r t nhi u thư,
email t các h i đoàn Muslim kh p nơi g i đ n ng h
và khích l vi c làm này . Katherina Ladstter, m t sinh
viên Áo nói v i Islamonline : Trong m t th gi i quá
thiên v v t ch t, ngư i ta mong mu n đư c nghe th y
nh ng l i vàng ng c như th , nó có kh năng bi n
thành hành đ ng đ làm vơi đi s ch u đ ng c a ngư i
kém may m n. Tôi mong r ng nh ng l i hay ý đ p y
đư c truy n t ng không ng ng đ làm thay đ i b m t
th gi i . Áo có kho ng 400.000 tín đ Muslim, t c
g n 4% trên t ng s 8 tri u dân. Islam là tôn giáo chính
th c đư c công nh n Áo t năm 1912 và là tôn giáo
đ ng hàng th hai sau Catholic Christianity.
BANGLADESH : 3500 NGƯ I CH T DO CƠN BÃO
SIDR. Dhakar 21/11/2007. IINA. HĐ. Giám đ c văn
phòng qu c gia th m đ nh thiên tai, ông Massoud
Siddiki tuyên b : Tính đ n hôm nay có ít nh t 3500
ngư i thi t m ng do cơn bão Sidr đã th i vào mi n nam
Bangladesh t hôm th năm v a qua và s n n nhân
còn có th lên cao hơn n a b i có m t s vùng chưa
đư c ki m đ nh. Quân đ i và các toán c u c p, đ c bi t
là h i quân đư c quy đ ng, v t v l m m i mang đư c
hàng ngàn t n th c ph m và thu c men đ n ti p t cho
các khu v c b tàn phá, nư c v n chưa rút và ngư i ta
lo ng i các b nh d ch có cơ b c phát. Theo nghi th c
Islam, s ngư i thi t m ng đã đư c an táng m t cách
nhanh chóng trong các h chôn t p th . Cơn b o Sidr
v i đư ng kính 500km đã xóa tên hàng trăm ngôi làng
trên b n đ khu v c phía nam Bangladesh và đư c xem
là m t trong nh ng cơn b o kh ng khi p nh t tàn phá
đ t nư c nghèo khó này trong nh ng năm g n đây.
VI T NAM : ĐOÀN HÀNH HƯƠNG 40 NGƯ I LÊN
ĐƯ NG SANG MAKKAH. TP H Chí Minh.
11/12/2007. HĐ. Đoàn hành hương c a 40 tín đ
Muslim Vi t Nam lên đư ng sang Makkah th c hi n
Hajj vào ngày th tư 12/12/2007. Trư ng đoàn nam là
anh Abdorlor và trư ng đoàn n là ch Mach Th
Nguy t H ng. Kh i hành t i sân bay Tân Sơn Nh t,
quá c nh Bangkok (Thái Lan), Amman (Jordanni) r i
đ n Makkah, chuy n hành hương kéo dài kho ng 40
ngày và d ki n s tr v Vi t Nam vào ngày
21/01/2008 sau khi đã hoàn t t các nghi th c Hajj cùng
thăm vi ng m t s di tích l ch s tôn giáo thánh đ a
Makkah và Madinah, (Insha Allah). Đư c bi t đây là
đoàn hành hương t túc, trong đó s tín đ đông đ o
nh t đ n t t nh An Giang g m 26 ngư i (12 nam, 14
n ), ti p đ n là thành ph H Chí Minh g m 14 ngư i
(05 nam, 09 n ).
Vi t Chung
 R NG ĐÔNG VÀ NHÂN LO I
Ng u nhiên hay đã đư c x p đ t m t cách tinh vi khi Allah m c kh i hai Chương : R ng
đông và Nhân lo i, r i hai Chương này l i đư c s p vào đo n chót đ k t thúc Thiên Kinh
Qur an như là nh ng l i răn sau cùng :
Hãy b o (h ) « Tôi c u xin Rabb (Ð ng Ch T ) c a bu i r ng đông che ch , kh i s
tác h i c a nh ng t o v t mà Ngài (Allah) đã t o ra, và kh i s tác h i c a màn đêm
khi nó bao ph , và kh i s tác h i c a nh ng k th i bùa phép vào nh ng chi c gút
th t, và kh i s hãm h i c a nh ng k đ k khi h ganh t . ( Qur an 113 :1-2-3-4-5)
Màn đêm buông ph thì vi c ác lan tràn, nh ng tai ương xã h i như cư p c a, gi t ngư i,
tr m c p, gian dâm l a lúc t i tr i đ tác đ ng. Yêu thu t c a nh ng tay phù th y cũng
th a lúc đêm đ n đ hoành hành, sai khi n và x d ng ma qu tác h i đ n ngư i khác. Ð i
v i nh ng k có xu hư ng buông lung thì b t công, gian l n, ích k , th i nát là ngu n vui
c a h . H tr ng hơn n a đó là s ganh t , nó đ n t m i phía, có th t b n bè, ngư i thân
hay k thù.
Ðêm t i còn đ ng nghĩa v i s ngu mu i, l m l c b i không đ nh hư ng đư c tín ngư ng,
có d tôn kính nhưng ch ng bi t kính ai, mu n đi u ch tâm tư nhưng ch ng bi t chính xác
giá tr c a tôn giáo nào. B i tâm trí t i tăm nên d buông xuôi đ đưa đ n suy đ i c tâm
h n và th xác.
Dĩ nhiên đ khu t ph c hi m h a này là đi u không ph i d đ i v i nhân lo i. Ch đ n lúc
r ng đông, khi m t tr i lên xé tan tăm t i, Chúa c a Bu i R ng Ðông s hi n l uy quy n :
Hãy b o (h ) : Tôi c u xin Rabb (Ð ng Ch T ) c a nhân lo i ; Ð c Vua c a nhân
lo i ; Ð ng Thư ng Ð c a nhân lo i ; (che ch ) kh i s hãm h i c a k thì thào (xúi
gi c) r i l n m t ; k thì thào (đi u ác) vào lòng ngư i, thu c loài jinn và loài ngư i.
(Qu ran 114 : 1-2-3-4-5-6)
Trong m i con ngư i đ u có ác tính, nó thì thào vào ti m th c ta, gây tr ng thái chán
chư ng, ch nh m ng, lư i bi ng khi n ta thành k vô d ng. Nó lôi cu n, quy n rũ thu hút
và khích l ta vào đư ng sai l c, đưa ta đ n nh ng t i l i. Th m chí dùng c yêu thu t đ
hãm h i, làm tê li t th xác l n tinh th n. D n d t ta xa lìa tôn giáo, r i b đ c tin.
L lùng thay, trong chương 113, Qur an đ c p đ n ba đi u ác h i : c a màn đêm, c a k
th i bùa, c a k ganh t ; thì trong chương 114, Qur an hi n l ba đ c tính cao tr ng c a
Allah : Ð ng Ch T , Ð c Vua, Ð ng Thư ng Ð . Qur an m t văn b n thiêng liêng, đ c p
đ n b n ch t th p hèn c a loài ngư i và tính siêu phàm c a Thư ng Ð .
Ð tránh xa t i ác và đ đư c b o v kh i nh ng s hãm h i, t thân con ngư i không th
nào làm đư c, mu n mang l i m t xã h i tr t t , đi u hòa và làm cho cu c s ng có ý nghĩa,
con ngư i ph i ph c tùng vào uy l c c a Allah, b i chính Ngài đã t o ra t t c , cho Ngài,
và t t c tùy thu c vào Ngài. Vì th nh ng ai c u xin cũng đã đư c ch đ nh là ch c u xin
nơi Ð ng có đ y Quy n L c y.
Nguy n c u Allah d n d t, b sung, phù trì, c u đ .

Mohamed Hanifa
35
 Chào Nguyên Xuân
Xin chào nhau gi a con đư ng
Mùa xuân phía trư c miên trư ng phía sau
Tóc xanh dù có phai màu
Thì cây xanh v n cùng nhau h n r ng
Xin chào nhau gi a lúc này
Có ngàn năm đ ng ngó cây c i và
Có tr i mây xu ng lân la
Bên b nư c có bóng ta bên ngư i
Xin chào nhau gi a bàn tay
Có năm ngón nh phơi bày bóng con
Thưa r ng nh ng ngón thon thon
Chào nhau m t b n s còn nh nhau
Xin chào nhau gi a làn môi
Có h ng tàn l khóc đ i ch a cam
Thưa r ng b c m nh xin cam
Gi vui b t tuy t xin làm c cây
Xin chào nhau gi a b i đ y
Nhìn xa có bóng áng mây nghiêng đ u
H i r ng: ngư i quê đâu ?
Thưa r ng: tôi r t lâu quê nhà
H i r ng: t bư c chân ra
Vì sao th y gió đàng xa d m dài ?
Thưa r ng: nói n a là sai
Mùa xuân đang đ i bư c ai đi vào
H i r ng: đ t trích chiêm bao
Sá gì ng u nhĩ mà chào đón nhau
Thưa r ng: ly bi t mai sau
Là trùng ng gi a hương màu Nguyên Xuân.
Bùi Giáng
________________________________________________

Chi phí : 2 / Cư c phí trong nư c Pháp : 1,6 - Ngoài nư c : 2,6

36