Professional Documents
Culture Documents
OVERZICHT Pagin
a
Gods Woord over de genade 1
Leren van de ‘doctor gratiae’ 2
Moeite om genade te ervaren 3
Gods genade in ons leven ontdekken 3
Spreken over zonde en genade 4
Wat Gods genade vermag 5
Vergeving schenken 5
Echte vergeving 6
Het onderwerp
Het onderwerp heeft zo op het oog niets spannends: de woorden ‘genade’ en
‘vergeving’ zijn ons in de kerk zo vertrouwd dat we niet meer iets nieuws hierover
zullen verwachten. Toch betreft het de kern van het evangelie. Hoe belangrijk zijn
deze woorden nog in ons leven?
Vergeving schenken
We komen bij misschien het moeilijkste punt in de uitwerking van genade. Wie
genade ontvangt, zal genadig zijn... Wie veel vergeven is, zal ook een ander
vergeven! We weten hoe moeilijk dat soms kan zijn. Hoeveel blokkades er kunnen
zijn. God is ons genadig en schenkt ons vergeving. Maar kunnen wíj vergeven...?
We denken aan de bede die Jezus ons geleerd heeft: Vergeef ons onze schulden,
gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren. Hoe bidden we dit? Is de vergeving van
elkaar een voorwaarde waar we aan moeten voldoen?
Het is duidelijk dat Gods vergeving voorop gaat. Hoe zouden we echt kunnen
vergeven, als we niet zelf Gods vergeving hadden leren kennen. Maar het kan niet
6
zonder gevolg blijven. Hoe zouden we God om vergeving kunnen bidden, als we niet
zelf bereid zouden zijn om onze schuldenaren te vergeven. Als wij onze
schuldenaren niet vergeven, is er een blokkade in het leven uit Gods vergeving. Als
een bittere wortel zich ontwikkelt in ons hart, verachteren we in de genade zoals we
dat hoorden uit de genoemde tekst Hebr. 12:15.
Hoe moeilijk het is om anderen te vergeven, weten slachtoffers van seksueel
misbruik. Ganzevoort gaat er in zijn genoemde boek uitvoerig op in. Hij geeft aan dat
slachtoffers geneigd zijn zichzelf de schuld te geven. Dit komt voort uit een
vergaande loyaliteit aan de ouders. Door het misbruik komt er een loyaliteitsconflict.
Het zijn toch je ouders. Dit loyaliteitsconflict kan worden opgelost door de schuld aan
zichzelf toe te schrijven.
Wanneer het misbruik jongens en mannen betreft, speelt het specifieke probleem dat
ze geneigd zijn om zichzelf eerder als initiatief nemend en verantwoordelijkheid
dragend te beschouwen, dan als slachtoffer. Bovendien is slachtoffer dat het
stilzwijgen doorbreekt, ‘schuldig’ aan het verstoren van openbare orde en rust.
Omdat seksueel misbruik allerlei gevolgen heeft (ongewenst gedrag, verslaving,
criminaliteit) is het voor de omgeving vaak niet zo moeilijk om een grond te vinden
om het slachtoffer als schuldige aan te wijzen
Tegen deze achtergronden is het elkaar vergeven een groot probleem: zelf ben je
niet schuldig (theologisch) en psychologisch: om te overleven hebben slachtoffers er
belang bij de rol van schuldige vast te houden. Het probleem is dat je eigenlijk moet
vergeven als christen, maar je kunt het niet.
Vergeving is een lastig begrip. Wanneer daders om vergeving vragen, kan het
klinken als een eis waarbij de dader boven het slachtoffer blijft staan. Het vragen om
vergeving kan een voortzetting zijn van misbruik en manipulatie.
Echte vergeving
We moeten bedenken wat vergeven werkelijk is. Het Grieks van het Nieuwe
Testament gebruikt voor vergeving het woord aphièmi – dat is: losmaken. De band
tussen schuld en wraak wordt losgesneden. Vaak wordt gedacht dat vooral de dader
baat heeft bij de vergeving. Vergeving heeft echter alles te maken met het recht van
het slachtoffer.
De schuld van de dader wordt erkend en het slachtoffer ziet af van wraak (of die
overlaten aan bevoegde instanties, de overheid). Het slachtoffer is niet meer
gebonden aan de macht van de dader. Hij kan vergeven of niet. Daardoor kan het
besef van eigen waarde en waardigheid toenemen. Wanneer de schuld van de dader
wordt erkend, wordt daarmee uitgesproken dat er geen reden is voor schaamte van
het slachtoffer. Daarmee kan het slachtoffer echt verder.Het biedt openingen voor
een leven in relaties.
Tegelijk moet de vergeving door het slachtoffer geen neerbuigende welwillendheid
worden. Werkelijke vergeving vindt plaats voor het aangezicht van God. Dat maakt
het mogelijk om ook de reële schuld van zichzelf te erkennen.Voor het aangezicht
van God komen we op onze plaats en komt er balans in het leven. Wanneer echte
vergeving heeft plaatsgevonden, kan het slachtoffer zijn eigen slachtofferschap
achter zich laten.
Ten slotte:
Wat schenkt de Here God ons veel in zijn genade. De bediening ervan in prediking
en pastoraat is en blijft de hoogste roeping van de kerk. In de genade en vergeving
die God schenkt, liggen de schatten die werkelijke vernieuwing kunnen geven in de
samenleving en in de wereld van vandaag.