INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

PROGRAMI I ZHVILLIMIT PROFESIONAL PR EFEKT MARRJEN E SHKALLVE T KUALIFIKIMIT T MSUESVE T LNDS S GJERMANISHTES 2014 1) HYRJE Programi i zhvillimit profesional pr efekt marrjen e shkallve t kualifikimit t msuesve t gjermanishtes sht hartuar nga grupi i puns, i ngritur nga Instituti i Zhvillimit t Arsimit IZHA, pr tu ardhur n ndihm t gjitha Drejtorive Arsimore Rajonale dhe Zyrave t Arsimit t rretheve, si dhe t gjith msuesve t lnds s gjermanishtes pr tu prgatitur pr testimin kombtar pr marrjen e shkallve t kualifikimit. Programi sht zhvilluar duke iu prgjigjur krkesave q MAS-i ka vendosur pr msuesit q kualifikohen. Programi sht hartuar duke mbajtur parasysh se fushat kryesore n t cilat testohen njohurit dhe aftsit e msuesve jan: dokumentet zyrtare1 t cilat kan t bjn me veprimtarin msimore edukative t msuesve; programet prkatse lndore; aspekte t pedagogjis dhe metodologjis n msimdhnie-nxnie n prgjithsi si dhe t lnds s gjermanishtes n veanti; aspekte t etiks dhe komunikimit; aspekte t drejtshkrimit t gjuhs shqipe; prmbajtjen shkencore t lnds s gjermanishtes sipas programeve lndore prkatse. 2) QLLIMI I PROGRAMIT Programi i zhvillimit profesional pr efekt marrjen e shkallve t kualifikimit t msuesve t gjermanishtes sht hartuar pr t mbshtetur dhe nxitur zhvillimin profesional t tyre. Programi sht hartuar nga grupi i puns duke mbajtur parasysh prmbushjen e dy qllimeve kryesore: S pari, t ofrohet si nj program orientues pr tu ardhur n ndihm Drejtorive Arsimore Rajonale dhe Zyrave t Arsimit t rretheve si dhe t gjith msuesve t lnds s gjermanishtes n arsimin parauniversitar pr t realizuar veprimtarit kualifikuese dhe trajnuese n baz rrethi. N kt aspekt programi mund t plotsohet nga DAR/ZA-t prkatse, sipas kushteve dhe mundsive konkrete.

sht fjala pr t gjitha dokumentet ligjore, urdhresat dhe udhzimet e MAS q zbatohen n shkoll duke u prqendruar n ato t viteve t fundit

S dyti, si nj program i detyruar, veanrisht pr msuesit q kt vit do t marrin shkallt e kualifikimit, n mnyr q ata t realizojn nj prgatitje gjithvjetore, pr t prballuar me sukses krkesat q ka testimi kombtar pr efekt marrjen e shkallve t kualifikimit.

Programi synon: Rritjen e prgjegjshmris s msuesve pr njohjen dhe zbatimin e legjislacionit arsimor e n mnyr t veant t risive m t fundit t reforms arsimore. Rritjen e aftsive dhe kompetencave profesionale t kuadrit msimdhns, pr t ndikuar drejtprdrejt n rritjen e efektivitetit t procesit msimor, drejt nj msimdhnieje t suksesshme. Rritjen e prgjegjshmris s msuesve pr domosdoshmrin e njohjes s koncepteve baz dhe ligjsive shkencore t lnds si dhe t zbatimit t tyre n praktik, n prputhje me specifikat e moshs s nxnsve dhe t klass ku japin msim. Rritjen e prgjegjshmris s msuesve pr njohjen dhe zbatimin e rregullave t etiks dhe komunikimit n punn e tyre n shkoll. Rritjen e aftsive t msuesve n drejtim t zbatimit me saktsi t rregullave drejtshkrimore t shqipes. Realizimin n praktik nprmjet demonstrimit konkret t aftsive t fituara, e n mnyr t veant nprmjet vlersimit t arritjeve prmes testimit.

3) PRMBAJTJA E PROGRAMIT Programi i zhvillimit profesional pr efekt marrjen e shkallve t kualifikimit t msuesve t gjermanishtes sht strukturuar sipas fushave kryesore t zhvillimit profesional, t prmendura m sipr, pr t cilat testohen msuesit. Pr seciln fush jan renditur njohurit dhe aftsit baz q duhet t zotroj msuesi i lnds s gjermanishtes q t prmbush me sukses rubrikat e testimit. Programi sht ndrtuar duke pasur si piknisje standardet baz t prgjithshme t msuesit. Prshkallzimi i kompetencave profesionale q lidhen me seciln fush t testimit do ta ndihmojn msuesin q t identifikoj nevojat e tij si dhe shtjet n t cilat duhet t thellohet m shum. Pr t qen lehtsisht i prdorshm, programi sht paraqitur sipas nj formati t caktuar. Sipas ktij formati, pr seciln fush prezantohen kompetencat q msuesit duhet t zotrojn n fushn e njohurive dhe aftsive si dhe literatura prkatse rekomanduese q u vjen n ndihm pr zotrimin e ktyre kompetencave.

PRMBAJTJA E PROGRAMIT Fusha: Dokumentet zyrtare Rezultati Msuesi do t jet i aft: Literatura

 t kuptoj dhe t zbrthej Ligjin pr Arsimin Parauniversitar (referencat pr arsimin profesional, msimdhnien); t ndjek udhzimet e MASH dhe t hartoj objektivat e arritjeve t nxnsve; t ket nj komunikim sa m efektiv n marrdhniet e prditshme me nxnsit, duke njohur si t drejtat ashtu edhe detyrat e tyre njoh t drejtat dhe detyrat e tij; t dij t organizoj n mnyr t frytshme ort e tij t lira n shkoll; t njoh dhe zbatoj rregulloren e brendshme t shkolls; t dij se far roli dhe rndsie kan organet kolegjiale dhe qeveria e nxnsve n shkoll; t njoh dhe t zbrthej aktet normative pr msuesin dhe rregulloren e shkolls; t njoh dhe t zbrthej dokumentacionin q lidhet me procesin msimor, kurrikulat (planet, programet, ditari etj); t analizoj n mnyr kritike dhe krijuese parimet, rekomandimet, udhzimet dhe formulimet e tjera q barten n dokumentet baz t arsimit, duke propozuar ndryshime q do t ndihmonin prmirsimin e puns s tyre si msimdhns; t dij rregullat pr plotsimin e regjistrit dhe t t gjith dokumentacionit shkollor; t planifikoj dhe t drejtoj mir orn e msimit, mbi bazn e objektivave gjuhsore e komunikative dhe t prcaktoj synime afatgjata (mbi baz cikli) pr t nxnit.

Ligji Nr. 69/2012 pr Sistemin Arsimor Parauniversitar n Republikn e Shqipris. Urdhri pr miratimin e Dispozitave Normative pr arsimin parauniversitar (DN), Nr 343, dat 19.08.2013. Kodi Etik 2013 Udhzimi Nr. 49, dt. 27.12.2006 i MASH "Pr hartimin e objektivave t arritjeve t nxnsve". Udhzimi Nr.38 , dt.09.10.2007 i MASH "Pr zhvillimin e orve t lira n shkoll". Udhzimi Nr. 35, dt.09.10.2007 i MASH Pr lirin e msuesit pr ort msimore t parashikuara n programin lndor Udhzimi Nr. 37, dt.09.10.2007 i MASH Pr paraqitjen e personelit t shkolls n mjediset shkollore Udhzim Nr. 16, dt. 24.07.2012 pr vitin shkollor 2012-2013 n Sistemin Arsimor Parauniversitar. Udhzimi Nr. 21, dat 23.07.2010 Pr normat e puns msimore edukative dhe numrin e nxnsve pr klas n institucionet e Arsimit Parauniversitar. Udhzimi i Altertekstit 2010-2011 dhe Paketa informuese Altertekst 2012 Rregullore pr procesin e maturs shtetrore 2013 n Republikn e Shqipris, dt. 07.01.2013 Rregulloren Nr 4998, dat 27.07.2010 pr vlersimin e nxnsit n gjimnaz Kualifikimi i msuesve Teste 2008, 2009, 2010, IKT Kuadri normativ dhe rregullues i veprimtaris s institucioneve arsimore pasqyruar n Udhzimin Nr. 46 ,date 23 .08.2013, Pr vitin shkollor 2013 - 2014 n Sistemin Arsimor Prauniversitar

Fusha : Programet lndore Rezultati Msuesi do t jet i aft: Literatura

t njoh dhe t shpjegoj objektivat n

Programet e klasave 6,7,8,9, t arsimit 3

programet e gjuhs gjermane pr klasat e 612; t zbrthej n detaje aspektet e tij kryesore; t mbshtet n kriteret e programeve prkatse pr hartimin e planeve msimore n nivelet prkatse; t identifikoj, t kuptoj dhe t shpjegoj konceptet e kurrikuls s gjuhve t huaja, duke pasqyruar ndryshimet e kryera me reformat e fundit kurrikulare; t zotroj kurrikuln n funksion t organizimit t t msuarit, t t nxnit dhe t ors s msimit n prgjithsi; t vlersoj burime t ndryshme t msimdhnies dhe materialet kurrikulare q ndihmojn n prezantimin n mnyr sa m t qart t ideve dhe koncepteve; t njoh dhe t argumentoj prmbajtjen e standardeve pr lndn e gjuhs gjermane; t njoh tekstet e reja, t analizoj objektivat, veprimtarit dhe ushtrimet n funksion t t msuarit komunikativ; t planifikoj dhe t drejtoj mir orn e msimit dhe njsin didaktike, mbi bazn e objektivave gjuhsore dhe komunikative si edhe t prcaktoj synime afatgjata (mbi baz cikli) pr t nxnit.

nntvjear. Programet e klasave 10,11,12 t arsimit mesm. Standardet e arritjes n gjuhn e huaj; Instituti i Kurrikuls dhe Standardeve, Tiran, 2003 etj.

Fusha : Aspekte t pedagogjis dhe metodologjis n msimdhnie-nxnie Rezultati Msuesi do t jet i aft: t hartoj dhe t zhvilloj nj msim t zbatuar n objektivat e arritjes; t kuptoj vlern q ka t msuarit kritik pr nxnsit dhe t krijoj kushte t favorshme pr zbatimin e tij n kushtet e klass; t shfrytzoj n maksimum materialet dhe mjetet didaktike t disponueshme n klas; t zhvilloj vlersimin e arritjeve t objektivave; t zhvilloj veprimtari t ndryshme didaktike; t njoh dhe t zbatoj metodat msimore bashkkohore; t njoh, t zotroj e t zbatoj katr aftsit Literatura

Literatur q ka n fokus metodat e msimdhnies ndrvepruese, me n qendr nxnsin. Udhzues dhe materiale mbshtetse q orientojn pr hartimin e objektivave t ors s msimit, prgatitjen e ditarit t msuesit, organizimin e ors s msimit.

baz t msimdhnies s gjuhve t huaja, t lexuarit, t shkruarit, t dgjuarit dhe t folurit, dhe ti integroj ato njra me tjetrn; t dij dhe t zbatoj: - t msuarit e njohurive. - t msuarit e shprehive praktike. - stilet e t nxnit. t motivoj nxnsit; t dij t menaxhoj stresin dhe konfliktet; t njoh parimet dhe faktort q ndikojn n planifikimin e procesit msimor; t planifikoj veprimtari ku t prfshihen sa m shum nxns dhe q lehtsojn t nxnit, duke prshtatur teknikat dhe strategjit e msimdhnies n funksion t rritjes s pjesmarrjes aktive n msim; t njoh qasjet, metodat e teknikat e t nxnit t gjuhve t huaja n funksion t prshtatjes s tyre ndaj veorive psikike-intelektuale t nxnsit; t njoh: karakterin sistematik dhe gradual t msuarit; t nxis t msuarit e qndrueshm; t bj analiz kulturs s ktyre vendeve duke nxitur njohjen e kulturs son; t prdor gjat msimdhnies teknologji t reja si kompjuter, pajisje audio-vizuale etj, n prshtatje me nivelin ku ata ndodhen; t njoh llojet e vlersimit t nxnsve sipas kritereve t ndryshme; t njoh kulturn dhe zhvillimin e vendeve gjermanofolse. Fusha: Aspekte t etiks dhe komunikimit Rezultati Msuesi do t jet i aft: t njoh rregullat e etiks dhe sjelljes q duhen respektuar n marrdhnie me drejtuesit e institucionit arsimor, stafin pedagogjik, nxnsit, prindrit dhe komunitetin; t sillet n prputhje me rregullat e etiks dhe t sjelljes n marrdhnie me drejtuesit, stafin pedagogjik, nxnsit, prindrit dhe komunitetin gjat puns s tij brenda dhe 5 Literatura

Kodi i Etiks s Msuesve n Arsimin Parauniversitar publik dhe privat, i dats 12.11.2012. Literatur dhe materiale burimore q trajtojn shtje t etiks dhe t komunikimit.

jasht institucionit arsimor. Fusha: Aspekte t drejtshkrimit t gjuhs shqipe Rezultati Msuesi do t jet i aft: t njoh rregullat e drejtshkrimit t standardit t gjuhs shqipe; t zbatoj rregullat e drejtshkrimit gjat veprimtarive n institucionin arsimor. Fusha : Prmbajtja shkencore e lnds Rezultati Msuesi do t jet i aft: Literatura Literatura

Literatur dhe udhzues metodik pr prdorimin e rregullave t drejtshkrimit t gjuhs shqipe.

t zotroj konceptet, ligjsit, teorit shkencore t trajtuara apo ato t reja(morfosintaksa, fonetik-filologji, leksik) n gjuhsi dhe n komunikim; t kuptoj thell kto koncepte; t vr konceptet n praktik; t zotroj dhe t zbatoj konceptet baz pr nj komunikim sa m korrekt; t zotroj materialin morfo-sintaksik; t njoh fushat tematike dhe aktet gjuhsor; t jet i vetdijshm pr strukturn e gjuhs gjermane dhe t jet i aft pr tia msuar at nxnsve; t jet i aft t jap njohurit e tij gjuhsore n mnyr t kuptueshme dhe t pranueshme nga nxnsi i gjuhs s huaj; t zhvilloj vetdijen e nxnsit se si sht strukturuar gjuha dhe se si ajo krahasohet me gjuhn shqipe; t tregoj aftsi n gjermanishten e folur, n gjuhn me shkrim, n gjuhn akademike dhe t prditshme dhe kur shrbejn si modele t mira gjuhsore pr nxnsit e tyre; t njoh, t zotroj dhe t zbatoj saktsisht shtjet e aspektit gjuhsor te parashtruara n program si m posht: - nyja e trajts s shquar, pashquar; - premrat vetore n rasn emrore, kallzore dhe dhanore; - premrat lidhor dhe pronor; - mnyra dftore me kohn e tashme, t

Rekomandohet t prdor do lloj materiali gramatikor si p.sh. Gramatika e gjuhs gjermane. Tekste t lnds pr msuesin dhe nxnsin, materiale t tjera burimore q mbulojn prmbajtjen e lnds.

pakryer, t kryer t thjesht, t ardhme; mnyra lidhore me koht e saj; mnyra urdhrore; parafjalt e rass dhanore dhe kallzore; parafjalt e ndryshueshme (rasa dhanore, kallzore); parafjalt kohore dhe vendore; fjalia e thjesht dhe fjalia e nnrenditur shkakore, qllimore, lidhore, lejore, rrjedhimore, kohore; njjsi dhe shumsi i emrave; emrat e prbr dhe formimi i tyre; foljet dhe mbiemrat me parafjal te caktuar; shprehjet funksionale; shkallt e mbiemrit: pohore, krahasore, siprore; lakimi i mbiemrit n trajtn e shquar dhe t pashquar; pozicioni i fjalve n fjalin kryesore dhe t nnrenditur; ndajfoljet kohore vendore; fjalt mohuese; premrat e paprcaktuar; ligjrata e zhdrejt dhe ligjrata e drejt; forma aktive dhe psore.