Sng Mn

Nam Cao

Sng Mn
Tc gi: Nam Cao Th loi: Tiu Thuyt Bin son: Little Rain Website: http://motsach.info Date: 16-September-2013

Trang 1/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 1
Sng mt gi ri. Phng ng trng mt mu hoa hu, ng qua mu hng ca tui dy th, by gi nhnh nhong mu vng chy. Mt tri mi nh ln c mt cht, khi ci nc nh cao nht, u ph ng kia. Nhng tia nng u tin, ng nh t, lt qua mt rng mi nh thp l t, cu bn, mp m, n xin vo hai ci ca s gc nh trng, ci cao th hai u ph ng ny. Nng chy thnh vng trn sn. Hai vng sng, trc cn nh v mp m, c dn dn lan rng thm, r hnh thm. Sau cng th r rng l hai ci hnh ch nht lch c rc en. Mt cht phn quang ht ln trn, ln nhng bc tng qut vi vng v k ch nu. N ht c ln ci i vng Th ang ngi, khin y nheo nheo mt nhn ln. Mt tri nh ln hn. Th ngi trnh sang mt bn, ri li ci xung, ln lt gi my quyn sch gio khoa trn i. Y tm nhng bi dy hm nay. Y dy hc hai nm. Ci chng trnh hc ca lp nht, lp nh y thuc gn nhp tm, ch thuc thm mt cht na l y c th lm nh mt gio s ton hc c ca y, nh n c gi li nhng bi tnh m ng c th c thuc lng c u bi, nn quanh nm dy hc khng cn dng n mt quyn sch no. Trong vic son bi, khng cn thn trng qu nh hi mi n trng, c l do y mt phn. Nhng mt phn ln li v c khc. C th ni rng y chn ngh. Khng phi v ngh dy hc t khng thch hp vi y. Nhng ci ngh bc bo lm sao! bt s gio vin, mt mnh y dy lp nht xong li phi dy lp nh k theo ngay, nn mi ngy phi dy ng tm gi. Tm gi ni lun lun, c ng lun lun, chng lc no ngi. Th gi hc tr lp rt i, nn thy phi dng n tng pht con con c th dy ht bi. Tt c cc bi lm u phi chm nh. Thnh th mi ngy y bn rn n mi gi. Cng vic mt mi qu i cy. Th m lng mi thng, ch vn vn c hai chc ng. Ngi hiu trng c l mt ngi anh h Th. ch trc kia gi mt chn bn hng bun. C i i lm cho mt s t, c nhin l chng th v g. ch bn chung vn vi Oanh, mt bn gi ng s ca y, m ra ci trng hc ngoi ny. Nhng trng dy c hai kha th y k thi vo cng s, c b i lm mt tnh xa. Y mn Th thay y lm hiu trng v dy my lp trn. Y bo Th: "Trng by gi cn t hc tr, ti s bo Oanh a cho Th mi thng vi chc bc. Khi no nhiu hc tr hn, chng mnh s ni chuyn li vi nhau. Bn mnh liu vi nhau d lm". Tuy chng hiu d th no, Th cng gt u ngay. Y khng mun ni nhiu chuyn tin nong. Ngay n khng phi ch thn tnh m cn c k vi nhau v mt vn tin, y thy ngng ngng ri, hung h ch vi y l ch ngi nh, li l bn hc vi nhau t tha cn th. V li lc by gi y khng n s lng. Tht nghip gn hai nm ri, y ang cn ch lm. Y ang mun c th dng sc mnh vo mt vic g. Bi vy, sut mt nm u, y l mt ng thy rt tn tm. Y son bi, ging bi, chm bi rt k cng, bao nhiu tm lc, bao nhiu th gi u dng c cho nh trng, cho l hc tr. Ht nin hc, s hc tr bng tt nghip, so vi nhng nm trc, tng vt hn ln. Bt u t kha hc sau, danh s nhng hc tr xin vo hc gp i. Oanh hi lng lm. Th cng hi lng lm. Nhng s hi lng ca Th khng bn. Chng bao lu, y nhn ra rng s hc tr tng ln nhiu

Trang 2/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

qu, ch kh y. Y vt v thm. M s lng th vn th. Trong khi y, v y nh qu li sinh mt a con. Bn rn con th, c nhin l ngi n b phi lm km i, tiu li tn hn, Th phi ngh nhiu n tng lai. S lao lc v nhng ni lo khin ngi y hp hn i. Nt mt y, i mt y, nhim mt v g mi mt ri. Y mi mt c n tm hn, c tnh tnh. Y khng cn bng bt, hng hi nh trc na. Nhng lc thy mnh v v con mnh kh qu, y bt u t hi y: "Mnh lm vic n gn kit sc m tnh cnh cng khng th hn th ny ?". Mt bui sng, trong lc nh rng, y bng tnh ra rng mi sng, nguyn v hai lp ca y, ngi ta thu c tm mi ng. Y ch c mt phn t. Cn su mi ng na u? Tin nh, mi by ng, tin thng , c su ng th n cn lm n trm vic khc cho Oanh, ch c ring g vic nh trng u; tin phn vit bng, vi ng... Tt c mi th chi ph cho c nh trng, ch c th thi. Nguyn mt s su mi ng kia, tha c qu na ri. Li cn tin thu bn lp kia. Th th Oanh khng phi kh nhc g, khng phi mt trch nhim g, ci trch nhim hiu trng hon ton Th phi m ng, m c li v ci trng mi thng trm bc. Sao li v l th?... Mt hi ci khn khn vang ln. Tip theo l nhng ting bc chn bnh bch, nhng ting guc khua rn r: phu nh my ru bia chy vo lm. Su ri... Th xong, y nh du nhng trang cn dng bng nhng mnh giy con, ri gp vo. Y ngng mt ln. Oanh ngi ci bn c nht, k p vo tng m bn kia, ang t im. Oanh khng p, y gy t, v mt cng nh dng ngi, cng nhc v kh. Tc th qun xon xt mn n vi mn kia m li ngn, nn phi thm mt ci n cho thnh mt ci bi to to d coi hn. Mt cng tm thng. Ch c hai hm rng ti, trng nn v u. Y vn ly lm kiu ngo lm. Oanh dy hai lp tr con. Nhng a tr lau nhau, nguch ngoc, hi tanh, n lp ch bi mc vo tay, ln qun o, ln mt, ln tay, ln bn gh v tng ca nh trng. Th khng hiu nh vy th Oanh nh phn, t mi, k lng my k cng nh th lm g? Mi sng, y mt vo y n na gi. Sng hm nay, y cn nhiu th gi ngm ngha mnh hn. Y nhn vo gng, va xoa nn mt, va cu nhu: "Ch! Sao trng ci mt mnh ngn qu! Mnh gi qu!". Th thy bun ci. Y ngh bng: "Ai bo tic ca gii? Cn hm li lm th ri th no cng cht gi ci trng ny... " C mi ngy, Oanh li bo Th mt ln: - Ti cng sp tr ch ci trng ca ch y. Chng l c vua L, cha Trnh mi th ny. ch hn vi ti rng ch i lm mt vi nm, dnh dm mt s tin ri s ci ti. Ti s i vi ch. Ci trng ny, li c cho ch, mc ch trng coi ly. Mi u, cu ni y gi cho Th bao nhiu mng. Y s t chc li ci trng. Y s sa sang li cho nh trng sch s hn. Nh trng s c mt phng giy tip khch hn hoi. Hc sinh s c t sch, hi th thao, nhng cuc chi gii tr... Phn nhiu cc bn ng nghip ca y, coi trng t ch l mt ch kim n tm b i thi. Y, tri li, nh rng s sng cht trong ngh. Y thnh thc yu ngh v yu cc tr em. Y rt tn tm. Y dy c phng php v chm. Y lm cho ci trng ny c tn nhim, nhiu hc tr thm. Ch tic rng y khng c ton quyn theo nh ca y. Oanh ngi nhng mn tin, nghe y bn g cng gt i. Nhng n khi nh trng thuc hn tay y... ! Y tin chc rng n s khng ch th ny thi.

Trang 3/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

N s tin hn nhiu. S hc tr s hn nhiu. S thu s gp i ln. Cc gio vin s c th lao mt cch xng ng hn. H s khng cn phi bn khon ngh n tin, n cm o. H c th ht th gi v tm tr vo ngh. Th cng ly mi thng mt s lng nht nh, tiu dng. Y s em theo v con. Cn bao nhiu li li, s p c vo ci qu chung ca nh trng. Trong ci qu y, bao nhiu phn s dng vo vic m mang, bao nhiu phn vo nhng cuc pht thng v nhng ngy hi hng nm ca hc sinh, bao nhiu phn s gi li cho cc gio vin vo mi ngy cui nm, bao nhiu phn s chia cho h cho h mt s tin hu... Th tnh rnh mch c. Y dm chc rng nu ci trng thuc quyn y th y s thc hnh ci chng trnh kia chng kh khn g, v y s bt u thc hnh ngay. Nhng by gi th y chn ri. Y hiu rng ngi ta ch d y, ngi ta chng chu nh u. Ci trng cn c li th ngi ta cn phi kh kh m ly n... Oanh ct ting gi thng M, thng ca nh trng. Ting y the th, hch dch, gt gng. Th ght nhng ngi n b nh vy. Y thy mt ni tc t ngt xng ln c. Y ng pht ln, m ca trc ra hin gc. m bn kia ng, l t my bn hc tr. Chng nhn ln ct m cho. Th li phi ti mt li. Y khp cnh ca, chng khng nhn vo bn trong c. San, ngi bn dy hai lp di nhng lp y, qun o chnh t, ngi trn chic gh my, tay t ln ci chn song, cm mt quyn sch m, ang c thnh ting lm bm. Y c rt nhanh, si c bt mp ra. Thnh thong y li ht mnh vo mt ci v a tay ln qut mp. San ang theo hc mt lp bui ti thi bng tiu hc Php chng trnh ba nm. Y mun hc trong c mt nm. Th gi ht mt ri, ch cn vi thng na thi, m phn cha hc kp th cn nhiu qu. Bi vy, y hc ng nh b ngn c. Bui sng, va mi dy, y mi mt ra mt, chi u. Ri y trng ci ca-vt tht sn vo c, rt ln, nn qua loa, mc qun o, x giy. Tt c nhng vic y, lm trc i lt na n gi, ch vic sang trng. Th ri xch mt chic gh v mt quyn sch ra hin, y chi mi vo sch, hc... Th li ng cnh y, nhn vo trang sch y ang hc. l mt quyn a d. Th rt dt v rt ght a d. Y nhn xung ng. My a hc tr nh, ton nhng em, nhng chu ch v Oanh, a nghch vi nhau, x y chy ra ng, trng thy y chng li chy tht vo. Ti sao nh vy? Hi cn nh, i hc, y rt s thy. By gi, y vn c lm cho hc tr y khng s st y. Trong gi hc th c nhin y cng phi nghim trang. Nhng ra khi lp, y i vi chng thn mt, d di, cn hn mt ngi anh i vi cc em. Ti sao trc mt y, chng vn khng th a nghch, t nhin nh vy?... San ngng ln, toe tot, kh bo y bng ting Php: - Con b Ln va i qua y! Mt San ung a v ting y dn dt. ng ni n gi l y nhng nho v cht nh. Th kh chu, lnh lng. - Th mc n! Ci y khng can g n ti! - Thy ght! Gi hp c th c a hp ngay c y! - Mt dy! Hc tr di kia chng n nghe thy th p mt. San ci ph mt ci ra ng mi, ri li chi u vo sch hc. Nhng trong nh, ting Oanh

Trang 4/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

chan cht mng v ting thng M oang oang ci li. Gn nh ch v y t ci nhau. Th bu mi. San cau mt dn kh quyn sch xung, rt trong c hng: - Khng chu c! Th mm ci: - Ai bo di? ang yn lnh, t nhin d chng, tr li nh, n rc vo y. c sut ngy nhc u cha? San bng li ph ci. Y bo: - Chng mnh kh tht! Gi c vi v th phi c chu ci tai nn n b lm iu, cng l l ng nhin. ng ny phi b v m i th m vn khng trnh c ci kh mm loa, mp gii. Khng c n xi, cng phi nai lng ra m chu m. c cht i c.

Trang 5/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 2
San l mt con nh giu nh qu. Giu i vi lng y. Ngha l c vi mu, va vn, va ao, dm ba mu rung, mt con tru, thc go n t ma n n ma kia... v nhng khi gp cng vic, cn n dm ba trm, nguyn tin nh b ra cng , khng cn vay mn. ng thn San l mt nh nho hin lnh, va dy hc, va lm thuc, bng lc kh nhiu. ng c ba ngi con trai, th c ba u c v con, c phn, c phn c ri. San l con t. Y cng c c ra tnh hc. Nhng y ch hc ht bc s hc, c ci bng ri, ng b bt v. Vo thnh chung, hc tn tin. S tin y, th lm n cho n sinh si ny n ra, ri n khi San n tui, th dng m lo cng danh cho y nh qu. Thi bui ny, hc cho n lc t, c b i lm ng phn, ng thng chng d g. ch v Th hc tn tin nghn, xong c bn nm thnh chung ri, m chng vn cn vt vng ? bo rng lng ny khng c t hc hnh. T khi quan C ngi mt i n gi, c mt ngi no, d hc ch Nho hay ch Ty mc lng, m t u? Quan C ngi ght dn lng bc, sai o ci ngi chy qua lng, lm t mch i ri... ng thn San thng ni vy, nh phn trn vi ngi ta rng: ng c th cho con i hc c m li bt con thi hc d dang, l ng suy tnh chn, ng mun gy dng cho con bng cch khc. San ly v. ng thn y ci cho y con gi mt nh giu v thn th trong lng. Ly v xong, San hc ch nho. Con ng ca y nh ri: y s lm tng l. Mun dt du cho con r, ng b v cho San nm so vn cnh nh ng. ng b lm cho mt ci nh. V chng San n ring. Tin c cho v y thm tht v nh m , m bn ca. Hi y, Th rt khinh San. L mt con nh c mu mt lp v trong lng, Th hiu mt cch su xa nhng ci c hip ca bn cng ho. Y th ght b v San. Nh ng ta lm tng l bn i ri. Vy cnh ng ta mnh nht lng. Tt c cc vic trong lng u tay ng. Ngay t hi cn b cn con, Th c thy b ngoi y, mi ln i np thu v nghn ngo: - Cha m n! N bp hu, bp c ngi ta. Thu nh mnh m n tnh hai chc bc! N ly mt m hai... ci lng ny m thp c, b hng th c tht, chng n khng cn cho ngi ta sng... Khi ra tnh hc, mi k ngh h, Th v qu, li trng vo dp thu. Y li c nghe nhng li c a ca b ngoi y nguyn ra bn k ho. Mt ln, y c thy ng b Kin sai tri mt lc mi by ngi v nh mt ngi li mt. Y tc c, nh trng thy b mnh b nh. Ngay t y, ny ra trong u y, ci no nc mun hc, mun thnh ti, em ci ti ra m dp tan nhng ni bt bnh kia. Y ng nghch tin rng, phm nhng k no cp sch ti trng, u phi ngh nh y, t ra, h cng khinh nhng hnh vi c khot, bp nn ca bn mt dn, th lm cn. Y ly lm l l mt ngi nh San, c hc Ty, c xem sch bo m li nhiu phen cng kch trc mt y, nhng ci ti t ca bn cng ho... y ly lm l rng mt ngi nh th, m bng chc c th chui u vo lun ly mt nh nh nh b Kin, chuyn sng v ngh c khot... Th khinh San lm. Th cng ly v nh giu. ng b v y cng c mt a v cao c lng. Nhng y coi l mt s nhu nhc ca y. Y khng cng quyt ni n cng, chng li

Trang 6/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

s quyt nh ca gia nh. Y phi trch y nhiu v ch y. Y ly lm mng v ng b v y l mt ng k mc hin lnh. Y rt ly lm mng v Lin rt mau chu nh hng ca y. Bi rt yu v rt phc chng, Lin d mau n ci lc nhn i bng con mt ca chng. Mc du vy, i vi gia nh v, Th vn c khng thn mt lm. Y c v rt hng, mi ln v nh mua r ca m mt vi mu rung hay xin m mi lm thng thc. Y cng khng thch bo bu g vi chnh b m y. Con chim bay bng i cnh ca n. Y mun ch trng vo bn tay y. B hc thng Nm v b lun c k thi v bnh t ph v bnh au tim, y khi bnh thng Mi v thng Mi mt nht nh ra i. Y khng chu c s dng. Y vo Si Gn vi mt ngi lng, mc du rng kh hu nng m min Nam chng tt t no cho cn bnh ca y. Si Gn, y kim n bng nhiu ngh, k c nhng ngh m nhng ngi t xng l tr thc, khng lm. Y tr trn vi phu phen, vi th thuyn. Y mc b ba, i chch thuc th nh thng. Cn cht th gi tha no, y hc rt chm. Y i mt dp may mn c th xin xung lm bi tu i sang Php. Y s sang y, nhn rng, bit xa hn tm cch hc thm. Phi c mt ci trnh hc thc kh cao. Phi luyn ti. C hc, c ti, y mi c nng lc phng s cho ci l tng ca y. Tng ngi y khng cho y cm sng, cm gm. Y s cm bt m chin u. Y ln n Si Gn ngt ba nm. Ngt ba nm sng cht vt, sng ngho nn, nhng rt say m. Ci mng vin du vn cha thnh, th mt trn m thp t nht sinh em y v, tr cho t chn nhau, ct rn. Y thy nhng g qu nh? Gia nh y khnh kit ri. B ngoi y gi nua, m yu, bn gt, bun ru. B chi con chu sut ngy v khc sut ngy. ng thn y ung ru rt nhiu ch v tht bi rt nhiu. L em y lc nhc rt ng, khng c i hc, khng c mc, thng thng khng n c n, gy guc, rch ri, bn thu, en thui, tc tu v xc lo, ci nhau sut ngy ch che. B m y, gi v xu i nhiu qu n ni y tng nh mnh xa nh n my chc nm, lm v nhn tp ngi i nh mt con ve, mt mnh c nng c mt th gii ang sp kia, nh mt con nga gi c ko mt ci xe nng ln khi dc, tuy bit mnh kit sc ri, khng th no ko ni nhng vn ko. V y cng khc nhiu. Lin gi i n mi nm. Khun mt tri xoan kia, c cnh ra. Dng ngi v chn tay nng n thm. i mt trong tro, long lanh hi mi mt. Ngay ti hm u, Lin hi y: - Mnh c em v c vi trm bc khng? V khi y p: "Khng" th Lin hi tht vng... - Cng khng sao... - Lin bo vy, c l cho chng khi ngng. Em hi th l v nh by gi tng lm, thy u n ngi ta mt t nhiu. Gi c tin th mnh a cho thy u tr n i. Nhng khng c cng chng sao. Tht ra th mnh cng cha n ni khng cn cch g m ny ra tin tr ngi ta. Nhng kh mt ni u c hay ngh v vn. Em bo mai u cho em bn i khuyn ca em i, trang tri cho xong nhng u khng chu... Lng y vn nh xa, kh hn xa. Vi Ty r nh bo, ngh dt c xa ca lng cht hn ri. Dn lng khng vic rt nhiu. ng b Kin vn cn sng, vn cn giu. ng t tin ch con trai ng ra lm l trng, nhng tht ra ng vn nm quyn tin ch. Mi vic trong lng vn mt tay ng ct t. n em vn b bc lt n khng cn ci kh. San th by gi nh qu

Trang 7/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

c. Y hai con. ng b va mi mt, ci o tang x gu v chic khn bng vi trng, tht ngang, khin y cng c v l . n chi vi Th, y ni nh nh, bun bun, i mt nhn xung nh s ngi ta nhn vo c tm hn. K thu nm y, Th c tin San pht th gim anh v. i dn lng mi ci ba xu. Mt hm n chi nh San, y thy San ang tm cho con. Mt hm khc thng bo y rng: - San ang chia bi cho ng b v nh t tm. Mt hm khc nc, y bt gp chnh San ang d cuc t tm. T y Th khng n nh San na. Y c nghe mi th chuyn v ci anh chng n mt, lm n l cho nh v y. Y nhc thay cho bn... t nhin mt hm Th nghe ni San i H Ni dy hc trng ca ch. My thng sau, y gp San v qu mc u phc hn hoi. V n khi nhn c th ca ch, y n trng, th San H Ni ha kh nhiu: y ci ni b b, khi hi, lm ra ngi vui v tr trung. Mt con ngi ca phong tro! Th khng a lm nhng con ngi m , l lng nh vy. Nhng y cng ngh thm v ngi bn nh: "Th nh vy!... "

Trang 8/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 3
Sau khi ch i ri, Th sang vi San. San thu mt cn nh gn trng, mi thng nm ng. Y mua li b bn gh v hai ci ging g tp, b ch bt ca ngi thu trc, cn thiu u ba, bn thng tin nh. Y em t nh qu ln mt t bt a, xanh ni. Y nghim nhin tr thnh mt ngi ch tr, thi cm thng cho bn a tr ngi lng ln hc trng v mt cu hc tr trng Bi. Nh su mng ri. Thm mt Th na l by. H vi nhau nh th c hn mt nm. Nh mi th cn r qu, li ng ngi gnh gp. Cuc i kh yn n nu nhng a tr khng nhn qu v San vi Qu - cu hc tr trng Bi - khng hay tranh lun qu. Nhng a tr ght San. C l v trng y tr qu, ngi ngn ngn, c ch khng ng n, y khng oai quyn cai qun chng. Chng rt hay ch giu ngm y, bng bnh vi y. Nhng lc Qu i hc vng, Th v San bn rn vi lp sau, lp trc bn trng, l nhng lc mnh bn chng lm ch ci nh. Tha h m lm lon! Chng ph phch, tinh nghch tr. Mt ci tr chc thng b con chu v San, c lm cho n pht khng, phi chi ln, ri vn vo y m nh cho cn thn, trong khi nhng a khc, trong c c thng , ng xem, ci v ni khch cho a chi cng gi mm chi v a nh c gi tay nh. Thng b b ng rt au, San v cng khng dm ni g. Kinh nghim cho n bit rng: mch San ch bc mnh thm. Bi v mi ln n khc mu, tha ch, th du n phi mi mi, ch cng chng c cch g hn l hm hc chn ri mng c hai. San, tuy rt ght, rt gin thng kia, khng mun t ra mnh bnh chu. Tuy vy, y c th v th m mt n mt ng. Y thng ni bng ci ging hn hc nht ca y, bo Th: - Thng Lu tht l khn nn! Khng hiu sao n c phi bt nt thng b chu ti. Khng ngy no l n khng nh thng b mt ln. Ti bo n bao nhiu ln m n khng nghe. i vi chng mnh, th chng n l tr con c vi nhau, mnh c g. Kh mt ni ng nh v ti c chu ngh nh th cho u! Tnh tr con, ai c l g? Mi ln v qu, thng b li khc khc, mu mu k l vi m, vi b. M tnh n b th cng li ra tr con! Thi th h ht ay ch li trch mc ti, nht nh cho ti l ht hi, b liu con chu h, coi n khng bng con ngi khc... Mt ln chng n nm nhau. Mt hn trng vo gia ci ng h b ti ca San treo trn tng, lm v knh v hng my. San em cha. Nhng ci ng h thnh tt mt ri: c thnh thong, n li gi chng, khng chy na. Li mt ng bc, em cha na. San kh nh mt a tr con ot oo. Mi ln thy kim ng h ng li, y li git mnh. D ngay gia ba cm, y cng vi vng bung bt, bung a, cm ly xem, ln dy, lc lc gh tai nghe. Mt y ti li dn. Y m ra c bit chc chn ci tai nn ca mnh hn. V khi bit chc chn ri, y tht ra my ting run run: - Li hng ri! i mt ny la ca y nhn l tr con ang ci u n, nh mun em chng ra m git ht i. Nhng th tht trn mt y co rm c vo. Nc mt a ra. Y m c nghn ngo, nh chc khc. Qu thy th, thng ci mt cch khoan khoi lm. Y ci r ln, nh c tnh lm cho San

Trang 9/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

phi tc thm. Hai anh chng y khng bao gi chu c nhau. Ch v h ging tnh nhau qu qut. C hai cng m , cng t c, cng kiu ngo. H thi nhau vch ra nhng ci dt ca nhau. Th nhn tt c nhng tr y, thn nhin v rng lng. Y hn hn h v tui, v sc hc cng nh v tng tri. Y t s hiu thng ca mnh vo mt ch xa hn. Y thy h tr con. Cu hc tr trng Bi kia th nh ri. Nhng San c hai con, y ch sinh sau Th c hai nm. Th hi bun ci v mt ch San c th mt ta tai hay ci rt khoi tr v mt ci tnh hay mt li ngot ngoo trong mt bi m t. Th hi thng hi, ngh n hc t, m cng cha c sng... V Th vui v, hi ngm ngm t kiu v mnh... Mt hm, Qu khun hm ra xe, i ch khc. My hm sau, thng Lu cng v qu. San nh hn ngi. Y khng ngi ni iu y ra ngoi ming. T y, nh nhn. San c v ng n hn ln. Nhng ba n, y v Th ni chuyn vi nhau ha nh, n tn. Y hi Th nhng ch hc hoc xem trong sch m khng hiu. Th ging gii cho y, bn rng n vn chng, cc nh vn, th ci mng vn chng xa c ca mnh, nhc n nhng k nim Si Gn, ni n d vng nh mt ngi gi lo. Y th di v bo: - Th no ri ti cng i Si Gn chuyn na. Ti cn phi i nhiu. Ti khng th ti mc ra ci trng ny. V trong mt pht, nhng mng xa li si ni trong lng y. Nhng chng ch si ni ln trong mt pht ri li chm ngay. Tip theo l s bnh lng, bun nh mt cnh qunh hiu. Th t ngi. Hi i! Cn g li ca thi xa, ca ci thi xa m mi cch y bn, nm nm. Y s s kh khn. Y s chng bao gi t ri ni ci trng ny. Cuc i y c nhin l chng p g, nhng chc chn l y c n, c mi thng t nhiu gip ra nh. i, l n nhng ci cha thy u, s bp bnh, mt cuc i cha bit th no m chc chn. Y chp ming: - Gi chng mnh cha c v con g c!... San ci: - Ti bo anh ny! Chng mnh chu kh y mt vi nm. Ti hc thm, c ly cho c mnh bng, hng c i cng d xoay hn. Anh, c dnh dm, gy ly cho v anh mt ci vn con con, kh d c th t xoay x, nui con. Th ri chng mnh i. Y bn nh vy. Th tha hiu rng ch l chuyn bn sung, bn ri y thi. Nhng y cng di mnh c dp nhng bt rt ca lng. Y li vui v ni n cch sng d di, v t do Si Gn, n nhng thng bn bt mng ca y, n ci mo phi dng khi cy cc xin xung lm bi mt ci tu b ri, c th xin thi vic m ln ngay t Php. - L lm tu, anh xung bn no, th n lc xin thi vic, ngi ta s em anh v tr ch bn y. V th, nu khng bit mnh khe, sang n Php ri, kh lng m xin ln y c. n Mc-xy, tng t vng ri, hm h xin ln, th l bao cng trnh ca anh toi c: ngi ta s bt anh tr li Si Gn ri mi vt s tr anh, mi anh ln t!... - Th th n Mc-xy trn ln chng? - Cng c, nhng mt s. Ngha l lc mun v khng v c. V li cng c th b bt, b li thi... Phi th ny: n Mc-xy, xin i tu. Xin ln ngay y th khng c nhng xin

Trang 10/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

i tu th vn c, nu bit tm mt anh no tu kia mun chuyn sang tu mnh, thng thng th phi cho h mt s tin; h bng lng i: nhng anh nh ngh, h i tu no ch th? Mnh xin i sang mt ci tu chy Mc-xy sang M chng hn. Th l i vi ci tu y, mnh ln Mc-xy. n lc xin ln, ngi ta s a mnh v Mc-xy. Th ni nh y thnh tho v ngh lm tu b lm. San rt phc. Cuc i ca y ngho nn t tng mi ri. Khn nn! bao gi y i vo Hu, n Tourane, n Si Gn! Ngay n Hi Phng y cng cha n bao gi. Khng c g ni, y ni n ng thy dy ti y, n cc bn cng hc vi y. Y ni n v, con. Y ni n ngi lng... V ngy thng c bnh lng tri i nh vy, bnh lng v v s. V s lm. L tr, mt a cm u bng bnh v a khi chuyn l Lu, tr nn hin lnh. Chng knh n San lun. Chng t a, t nh nhau. Thnh thong mi c cuc ci nhau vt gia thng v chu v San. San nh yn lng ngh n nhng cng vic ring ca mnh. Nhng m khng lu...

Trang 11/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 4
Mt hm San lm bm hc, bng ngng mt ln ri rt t ngt, bo Th, ng tra va mi dy, cn ang ngp: - Ti ngh k ri. Chng mnh c nht nh tr nh, dn sang trng. Ngng li mt thong xem Th c ni g khng, nhng khng thy Th ni g, y bo tip: - Ti ni cho anh nghe!... L tr sp v ngh c ri, chng n ngh hai, ba thng mi ln. Thng cng xin v. N xin v th nui thng khc, cng khng kh g, nhng c nm, su ngi chu chung th mi c th nui mt thng , thu c mt cn nh. By gi ch cn c hai chng mnh, chu lm sao ni? Tin nh b bo i tng thm ba ng na. Nh vy th anh bo, chng mnh chu lm sao ni? Th ngn ng, nhn hai bn chn, kh p: - nh. Nhng ti ngh sang y cng khng c tin. Cn Oanh c y... - Mc k Oanh! En khng mun chung vi chng mnh th en v nh ring m . Anh l hiu trng, anh lun nh trng l ng l. Em ly a v g m y? Em khng bit iu! San ni, khng cho ngi ta ci li. Ging y gay gt. t lu nay, y bng sinh ra th. Khng my lc bnh tnh. Y cau c, gt gng sut ngy. Y nh hc tr lun. Y gy s vi bt c ai. Y thch nguyn ra v mt st. Ci g cng khin y nga mt, nga tai. Nhiu lc, y lm Th v Oanh kh chu. Oanh phn nn vi Th. Th ci m bo: - Thng b cu con Dung!... Dung l c con gi ru ca b bo, ch nh. Chng p g, nhng cng mm mm v trng tro. M li l con mt. M li din! C din nht vng ny, tn thi nht vng ny, cng nh phn, t mi, k lng my, cng o kiu n, kiu kia, giy cao gt, v m... Ngha l H Ni c! C bn hng. Anh chng San th mi ngy bn lt nn giy Ty cm cp, qua li trc ca hng. Nhng khi ch c mt mnh Dung, San tt vo mua mt ci ngi bt, ci bt ch, t giy vit th hay gi mai. Ch c th, m ri mt bui sng Ch Nht, l tr rc rch ci, chy v khoe vi Th rng: ng San ang tn c Dung v nm tay c. Th sa sm mt. Y khng dm th vi y rng hi ghen vi bn. Nhng lc San v, y bo: - Anh liu y! Con m bo chng va u. N c th ng ca nh n, xn qun ln, tr sang trng m chi. Lc y th p mt! Y lm nh ch v danh d nh trng m y phi ni. Nhng San ci xa, bo: - Ci g ri ngi ta chng bit. B m bit, nhng khng lm d. C l v b bit trai gi phi lng nhau nh vy cng thng.

Trang 12/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Ngy xa b ly khch, ly Ty en, chn ri mi ly ng y, l mt ngi bi khch sn. Tin ca v cuc sng trng gi hin nay em li cho c ng ln b t nhiu s knh n ca nhng nh xung quanh. Nhng b cng khng c l g cn thn vi tai ting qu. V li hng Dung th ly n hng San cng l c lm ri. Dn H Ni th chng ai bit n con b. Cn dn vng ngoi ny, ch ton nhng phu phen, th thuyn, bi bp. Thnh thong mi c mt gia nh cng chc nh - mt ng phn hu tr hay mt ng gio khng tin mua nh ph - th h li khinh nh b l h tin. Bi vy, ng l to ting vi San th b li ch ngm ngm d la xem San c v cha. L tr ha vi nhau nh la b. C ci mt non nt ca San cng la b. B i kho m ln vi my ngi hng xm rng b sp g Dung cho ng gio b v nh i cn nh cnh trng v i v chng mi . San khoi lm. Th kh v s t c m ca y. - Ti chim gi cng c y ch!... Trng mnh th ny, ai dm bo l c v ri? Con Dung m l phi. Th bu mi, ci nht hi: - Anh c chn trong c lp vn on y ? San t c bo ch, khng hiu rng my ng vn s trong ci vn on ang hp thi y, thch t mnh li khen mnh, y trng tro bo: - Ti c lm cho n cha. B bo tt phi van ti m g n cho ti. By gi, d c bit ti c v, hai con ri cng chng lm g. Vn phi g nh thng. Lm hai m chng phi chu ?... B y khng c con trai. Bao nhiu ca n s v ti. V ti thy ti ly v hai, khng mt g, li c my ci nh, c ghen cng chng n ni no. Th l ti hai v. Mt v trng coi vn rung nh qu vi mt v bun bn tnh thnh. Ti ch vic nm n. Th c th khng? Y ran r, ci sng sc. Th khinh s try lc ca tm hn y, hay ghen, chnh y cng khng bit na. Ch bit rng y thy ght San. V n khi San b b bo tr mt, Th ngm ngm h d. Mt hm l tr em v ci tin: con mt ng phn gi hi c Dung; nh trai i trm ng ri. Th khng gi ni s sung sng ca y. Y ch giu San: - ing ngi cha? - ing ngi th qui no? Ti a chi y ch anh tng ti m con Dung lm ? N bng th no c v ti? Anh phi bit, ti chung tnh vi nh ti lm. Tuy ni vy nhng tht s th San hi ti mt. Mt bui ti, y phn nn vi Th: - Con m bo ti qu. Anh bit y! Trc kia, n t t vi ti nh th no? Th m con n va mi c mt thng c v hn ti hi, c v hn ti, ch cha chc hn... n phi vi vng u vi ti ngay. Ti lm g con n? Th m lc ny n i u v chng hiu, va thy ti hng con n i ra, n phi hm hm nh chi con n ngay sau lng ti, nh mun t cho ti bit: n cm ca ti ri y! Th ci ranh mnh: - Ai bo anh c nh lm cho con n cha?

Trang 13/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Ti ni th ch i no! Ti cng c lng tm. Nhng n th th n ti lm, hn mt lm. Nht l li gy chuyn, i tng tin nh na... - Ti con bun m li!... - , con bun. Tht ng l con bun!... T y, San t t c, t ci ci ni ni lun lun. Nhng bo ch v th m San sinh cu gt, th khng phi. Oanh cng khng tin nh vy. Y bo: - C l ti lp ny ch y lm vic nhiu qu, thc m nhiu qu. Th tn thnh. - C l... Nhng trong bng y li ng rng San cn c iu g bc bi v gia nh na. Cch y t lu, mt hm, t nhin San bo: - Th By ny, ti phi v nh qu. Ti cho nhng lp ca ti ngh bui chiu th By v bui sng th Hai, c tin khng? Th ngc nhin: - Th ngha l anh ch nh c mt hm? Sao khng i n l Phc Sinh c th nh lun my ngy? San lc u: - Khng i c. Ti c vic cn. - Vic g? - Khng th ni, nhng cn lm. Ti va c mt tin quan trng. Khng bit c ng khng. Nu ng th c lm. C l ti chng hc hnh g na. C l ti cng khng ci trng ny na. Ti s i bit mt ni. - Tin g m gh th? - Khng th ni. V li cng cha bit c ng khng, nu ng th c lm. Mt y ph phc. Y qu ang c iu g khin y phi bn khon, au n lm. Th lng lng nhn, y d xt, ri an i: - Chng c g l c. Ti on ra ri! B nhc anh khng chu cho anh tin hc na. C th thi! Vic qui g! H khng cho na th anh nhn n i mt ba, b tin ra m hc. Cn g h. - nh. V li nu b y khng mun cho ti, cc anh ti cng c th cho ti c. Nhng vic ny li khc kia, quan trng hn nhiu. ti v xem , ri ti s ni vi anh... Y v tht. Chiu th Hai, y vn cha ln. Hc tr cc lp ca y, n trng li phi v. Oanh gt lm. Nhng ht gi, Th v nh, thy San nm thn ging ri.

Trang 14/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- a! Ln bao gi? - Lc hai gi. - Lc y hc tr vn i anh. Sao khng sang y? - Mt qu khng mun dy. Th mm ci - hn sut m qua, cu cu khng c ng. San p bng mt ting ci ph ra ng mi, ci li ci ring ca y, khi y ci gng. Th lm nh sc nh: - th no? Vic g m cn kp th? Sau mt thong ngp ngng, San bo: - Chng c vic g. nh khng mun gi mng-a vit th bo ti v ly. Vi li c l h cng mun tra mnh v vic con Dung na. u ui ti l tr nh mnh ni... Trong khi ni San trnh ci nhn ca Th. Th ng ngay cu chuyn San va ni l chuyn ba, nhng khng mun t v nghi ng, hi: - Th ngha l anh vn c tin? - Li nhiu l khc na... Ti nh may mt b hng nc, din. Y i may mt b hng t, ba mi ng tht. Nhng Th nhn thy tnh nt y t nhin i hn. Y chua cht. Y ma mai. Mt y y s ght. Nht l trc mt Oanh hay nhng khi ni n Oanh, y t ra th ght l... - En v l qu! Chng mnh h ht n bn tung mnh phi ra cho trng thnh vng, cho en sm vng dnh v may o din, cn chng mnh th kh nh ch c. Cn gc nh trng thu bng tin ca nh trng. En c th chng mnh cng c. Hung chi en cn c nh ring. Sao en khng th v nh ring m . Lng chng mnh t th, ly tin u m thu nh? En ch k va va qu!... Y nht nh dn c sang bn trng. Oanh phn i. Y khng cn bn ci, y ch bo: - Thng nh ti i v. Ti khng th va dy hc va lm bp. Chng ti sang bn ny, vic cm nc nh thng M!...

Trang 15/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 5
Th thy lng nh bng... Mi bui chiu th By, Th thy lng nh bng. Khng nhng ch v ngy hm sau c ngh. Cn v ti hm y v c ngy hm sau khng phi trng thy Oanh cau c v nghe Oanh gt gng. Oanh v nh ring. San cng i hc ti ri. Cn mnh Th nh. Y chng phi lm g. Y mun chiu th By phi l chiu ngh ngi hon ton. Y bo M khng cn phi thp n. Y em ci gh my ra sn gc, ngi mt ci, gc chn mt ci, nhn sao. M bit rng nhng lc nh lc y, Th sn lng nghe chuyn ca n. Bi vy n cng ra sn gc ng. M l loong toong nh trng. Gi th cho oai. Tht ra th n cng ch l mt thng nh, cng mi thng mt ng. N lm cc vic ca mt thng nh, con sen: gnh nc, i ch, thi nu n, git qun o... thm nhng vic qut trng, mc, v tm gi cho bn, nm tr, chu ca Oanh hoc em ca ch. Nhng a tr gi n bng anh. N gi chng bng em. V nhng khi chng khng ngoan, M khng ngn ngi qut mng chng om sm, c khi nh na. Oanh c bit cng ch l i, hay li khuyn khch th. Mt l v Oanh mun dng n tr l tr con. Hai l v Oanh s n. ng nh vy, Oanh s n, tuy sa s vi n sut ngy. Ch v n khe, tht th, c vic, cng li r. Oanh bit rng cng vic ny, khng c n, khng xong: cn n, n chng cn g Oanh lm. N tha bit rng: vi Oanh, n ch thit nhiu; sc n lm u cng kim ni cng mi thng hai, ba ng bc. Cc bn my nc ca n, thng no cng coi n nh k n anh. Th m thng no cng kim c cng cao hn n. Nh vy th c g m n phi bm ly Oanh? C l bi thi quen. N vi Oanh mi, quen ri. Tht ra th d khng bng lng vi hin cnh ca mnh, cng khng my ngi dm mnh bo tm nhng cuc i thay. Ci cha bit bao gi cng lm cho ngi ta s. M khng hiu th. N khng r tn lng ca n. N ln la bo Th: - Con n b Chnh vi cu ch nhiu nn con mi y ch nhng nh c gio th my con cng khng chu . Lc bt u cho con ln y, b Chnh bo: "Cu khng tm c ngi , anh chu kh ln cm nc cho cu, trng coi cc em gip b". Con n li b Chnh nn mi ln y, ch cng tha bit i lm thng nh th c ra g? Tuy by gi c mi thng mt ng, nhng sau ny cuc khng hay, cy khng bit, v nh qu, lm g n c? M chng l sut i i . Lm lc con mun thi pht, v nh qu hc lm rung cho quen. Nhng li ngh rng: lc cu ch ra i, cu c dn con: "M c chu kh y vi c, trng cc em cho cu, ri cu tm vic cho m lm hay cu cp vn cho m bun bn". Con cng chng mong g cu ch tm vic hay cp vn cho con. Nhng by gi cu ch khng nh m con thi khng chu na, th lc cu ch v, khng bit y l u, c th bo ti con ch khng phi v c gio... Th v ha vi n: - Tao cng vy. Nu khng vng cu ch th tao thi dy hc cho c my t lu ri. Ni xong, Th hi ngng ngng. Y l m nhn ra s hn nht ca y: y t coi mnh vi M l ng thuyn c cm tnh ca n. Y lng sang truyn khc. - My vay c tin ci v cha?

Trang 16/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

M tot ming ci: - Tha cu, ri. Con ni mi, c gio mi cho vay c bn ng. C gio ch s con vay ri qut, i lm cho nh khc. Tha cu, con ngho th ngho tht, nhng bn ng bc c n c sut i u, m lm th cho ting i. Xa nay con c phi l ngi la lt u? - Khng phi th. C gio khng s my la lt, nhng khng mun cho my ly v, s my ly v ri, bn bu v con, khng tng g n cng vic na. - Tha cu, c gio bo vi cu th ? Th gt u. Bi v l s tht. Mt hm, Oanh em vic M ly v ni vi Th. Th khng ng g. Nhng Oanh th Oanh bo: "N lm c mi thng c mt ng, nui v nui con lm sao c? Khng c v con, n cn vi mnh. C v ri, bn vo thn, th no n cng toe hoe sinh chuyn ny chuyn khc. V li n cha c v, mnh mun mng n th no th mng. N c v ri, thnh ngi ln, mng n th n thn, m chnh mnh cng ngng... ". Th phi ngm ngm gh s cho s tnh ton thu o ca ngi n b nham him y. Y cng ght nhng cho rng Oanh bn bc vi y tc l tin cn y, y khng n em c chuyn y ni cho M r. Tuy vy, M cng ly lm bt bnh lm ri. N bu mi v bo: - Khng cho con vay cng ch xong. M con cng chng dm ni di g cu! Ch tin y con cng chng vay vic g. Tr vo cng ca con, nht nh con khng chu. C c cu bit y: hi cu ch cn nh, cu ch bo cho con thu s tin mc ca hc tr. Mua mc pha cho chng n vit, cn tha ng no, cho con c. Th m c gio c cho con thu thng no u? C gio thu my nm ri. Ch li y, bn ng cn l t. By gi c cho con bn ng, c gio cng khng mt g. Th hi: - C bn ng m my cng ci c v ? M li tot mm ra ci. - Cu tnh ci xin g! Hai ng cng ngho c, ly g m by v ra c na? Con a cho b c chc bc b c sa mt mm c cng ng c v mua t cau chia cho nhng ch quen thuc nh con khi mang ting l theo khng. - a nhng chc bc kia ? Th sao my va bo my vay c bn ng? - Vng, ca con c bn ng, cn th l ca nh con n gii cho con. - Ng l g. Th th ra ngng ng li tt ng. - Vng, k th gi con chng c ng no cng c. Nh con n c xui ch a cho b c su ng thi. Nhng chng l con li khng chu b ra ng no. Nh vy th ti qu. - Thi th chc c n phi b cu cu ri! M bt ra my ting ci sung sng v t c. N khng th nhn k l v v n: - Tha cu, con ngh cng phi duyn, phi s lm sao, ch khng th sao con n say con th ny: hm n con i xem bi, ngi ta bo con rng s con st v, phi ly n ba i v mi

Trang 17/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

xong. Con ngh thng nh con n hin lnh m ch c mt m mt con, s n cht th b c chng cn v vu vo u c, nn nh khng ly n na ko nh n cht tht th ti nghip. Con va mi ni th m n khc nh cha cht, mt gi m, n cn bt b c i vi n ln tn trng tm con. N li ng con thay lng i d th no. Con bo n th n nht nh bo: "Sng cht l mnh gii, thng yu nhau th c ly nhau, chng cn g c". Th gt u mt ci, nh khi c sch gp c mt t tng ng. Y tr nn ngh ngi. Hi y cn hc thnh chung, mt ngi n b ni vi y th ny v a con gi lo loong toong ca nh trng: "Con y xu th m cng c amour kia ?". Cu ni ngn ng khin y b li ngay. Nhng y b, c l cng ch v thch ci l thi. Nu y tht th th y phi nhn rng: khi ni n tnh yu, chnh y cng ch ngh n nhng hc sinh, nhng sinh vin, nhng thanh nin tr thc, nhng thiu n nh nhnh hoc u bun, du dng hay sc so, nh th no cng phi p v thanh lch. Mt i khi ngi ta cng c th ngh n gi nhy, c u bi v gi nhy, c u cng cn bit tn thi, nh phn, t mi, sc nc hoa. Nu l mt c gi qu th tt phi l: mt c gi qu mt b cu, m lm ng tin, p mt cch mc mc, ngy th. Nhng lm th no m tng tng c rng nhng thng nh, nhng con sen, nhng anh phu rc, nhng ch phu h, nhng con ngi lam l v dt nt, rch ri v en thui, phn nhiu bn thu, hi hm, th kch, xu x... Lm th no m tng tng c rng nhng con ngi m ta quen coi nh di hn chng ta, gn hng sc vt, m cng c th yu mt cch cao v p. y th m cao v p bit bao l ci tnh ca v chng M i vi nhau. Chng hy sinh tuy cha bao gi nghe ni n ch hy sinh. K th bit hy sinh ci hnh phc c ly ngi yu, ch v ngh n ngi yu. K th bit khinh hn s sng ca mnh m yu, c l v cng l m nhn thy rng tnh yu cn ng qu gp mi ln s sng. Cn mt ci tnh yu no mnh v p hn th na. M vn k. N k bng mt ci ging ngc ng, lng tng, p ng, c khi ngng nghu, v e thn v sung sng. Nhng Th hiu chuyn ca n mt cch rt r rng. Ch v nhng li ni ca M c t im thm bng nhng k nim ca y. Chnh y cng c nghe cu chuyn ca v chng M i p vi nhau m hm y. Mt m tri lnh kh khuya, bi v San thi hc, i nm. Y lch ngi vo chn em theo mt cht lnh vo. Th sp ng, nhng b hi lnh lm tnh dy. V y cht n nhng ting gi rt r di ca: - Anh M i!... Anh M!... Ting con gi. San huch khuu tay v cnh sn y mt ci v kh ni: - Anh c nghe thy g khng? Y li hch San t rng mnh c bit. San bo: - Nhn tnh thng M y. Lng im, xem chng n lm g, lm g lc m khuya khot th ny? Th thy lng rn ro. Bn tai y, hi th ph ph ca San cng mt hn u n, tr nn mnh hn v dn dp. Nhng nh di, M vn ng mt, hay c tnh lm ra th? N khng tha. Ting ngi con gi gi to hn, khn khon hn: - Anh M i! Anh M i! Sao anh t th?

Trang 18/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

San vo vo tai Th mt ci tht au. Anh chng y nhiu th tnh, thng khng km nn ni s bng bt t nhin ca lng mnh. Th im tnh hn, kn o hn. Y mun c bn nhng li s M bit trn gc c ngi cn thc, nn c nhn. Y ra hiu cho San ng ng y. Nhng M vn tng l nh khng nghe ting nhn tnh gi. Ngi nhn tnh pht khc... - Anh M i! Sao anh t th, anh M? M nh vng dy, chng n khng cn gan c na. Ch nghe ting gi v ca n, Th cng tha hiu khng phi mi n lc y n mi bit c ngi gi n. N khng tha trc, c l ch v lc ny cn bi ri, cha tm ra cch i ph. N lm nh va mi git mnh thc gic: - Ai?... Ai th? - Ti y. Sao anh t th, anh M! - A! C H y ? G th? Ti ng m, chng nghe thy g. Cu cha mnh ch t co thm. Ngi con gi ma: - Ti bit ri! Ng! Chng nghe thy g! M ci mt cch rt hin lnh: - Tht y! Ai ni di! - Anh ra y ti hi ci ny mt t. - Hi g? Ci then g ku lc cc. Ting vn ci qu nm st. Ri ci cnh ca b ko vo, st xung thm gch ku lch xch. M nhc li, kh hn v du dng hn: - Hi g? Ngi nhn tnh st st: - Sao anh t th, anh M? - T lm sao? Ngi con gi ni nhng g nho nh. Th khng nghe r. Ch bit l th khc. M ni to hn: - Ti c g th ti cht bng ny tui. Ni ti c dm ch c ci nt g hay l ng ni ny trng ni n th c gii vt cht! Nhng ti xem bi, my ng thy cng bo ti st v. C ly ti, nh c cht th... ? - Cho cht! Xin cho ngay rng cht ti cng bng lng. - C vy nhng cn b c. Gi b c c i ba ngi con th mnh cn dm ngh liu. Nhng b c ch c c mnh c. Nu phi ng gii ng y bt ci s ti nh vy tht, c c nht nh ly ti m nh c th no th b c trng cy vo ai? Tht ti cng khng chc g ti c th thay c m phng dng m gi. nh rng c nh ci lng ca ti cng c th ngh c th n, th kia, nhng bit rng ng gii ng y c cho mnh ngh hay khng? Tnh cnh

Trang 19/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ti n b buc lm. - Anh khng phi ngh xa xi th. Sng cht c gii, anh ! Mnh khng bit u m liu c. Ti ch s anh nghe ngi ta m... - Khng! Ti c nghe ai th ti cht! M cng chng ai ni g c, ti ch ngh rng. N lun qun nhc li nhng iu ni v s mnh, v ci cnh nh c ch c mt con mt m, v cnh ngho ca n. C cng nhc li nhng li ni ca c. Ri c rng rc khc. Chc l M bi ri, n lng im mt lc, ri n xua tnh nhn ri rt: - Thi c! C v i!... Khuya ri, v i! V i ri mai ti xung y. Phn th c cn dng dng cha n dt. Nhng gia lc y, ting mt b gi lo xo: - H! Thi v i!... V!... V ngay, khng my cht vi tao by gi! Ting ni run run v nh thiu sc. Ging tuy gt gng m ting vn khng vang ln c, n c m m trong lng ngc. Dng nh ci ngc yu t qu, p p qu, ch y ra c mt lung hi yu t... Ci th ting gi nua y, trong m khuya vng lng, c mt v g bun lm. Th lng ngi i nh thy c mt ni c n ang rt vo lng. Ting guc ca b gi vang ln v nh dn i. Th hnh dung ra bng mt ngi con gi bc chn nng tru, va i va lau nc mt, li thi theo sau. Sao m bun th!... Lc ny y, y cng bun. M ang sung sng ni v v n vi y. N nhc cho y nh n nhng pht sung sng qua, n v con, n gia nh. Y ngc mt nhn mt ngi sao, ngm ngi tng tng ra v y ang m con, ngi ngng ca, lng l v bun ru nh Vng Phu. M thy y l ng, ngng li khng ni na. Y khng nhn thy, bi v kh lu, y khng cn n chuyn n ni. N ngp ngng nhn y trong bng m m ti v ngc nhin nghe ting y th di... Tn ngn mt thong ri M bng hi: - Tha cu, cu i lu th ny, c nh m vi em nh qu khng ? Gi c nh sng th M nhn thy Th hi mt. Nhng y lm b tn nhn bo: - Nh ci cc kh g? Tao khng nh my. M li hi h ci, ci ci hin lnh ca n. - Tha cu, con tng ai ch th? Ai ch thng v, thng con? - Tao chng thng xt g! - Cu ni th y ch... - Tht y... - Th th ti y cu c c T ri. M ci to hn, Th cng ci, nhng ci ci lng l v chua cht. T l mt c gi mi ln ln tc b li, rng trng mut, i mt to v en lay ly thng m rng, nhn vo lp ca y.

Trang 20/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Nhng lc y, thng thng y mt t nhin. Ting y ang gt gng vi hc tr bng nh i. Mt y ang cau c bng dn ra, ngng nghu. Y ng khut i, ngoi khng trng thy. Nhng cng c hm T n lc hc tr ang cm ci lm bi. Lp hc rt im, Th c ngi khng. Nhng lc y, khi T khng ch nhn vo, y c dp ngm ngha c bng i mt bun ru ca mt k thng tic mt ci g l. Ci g? C l y ang tic ci lc y cn l mt cu con trai, ci lc y cn c th c mt n hc sinh vo hng T yu, nhng y chng lm g c yu, m by gi th ci thi y qua ri. Mt y nghim trang, trn y lo u. Mi y t ci, v n ci cng chng cn ti nh trc. Chao i! Nh vy , trc sau ch cch nhau c su by nm. Nhng m bit bao nhiu s thay i! Y gi i, xu i nhiu. Y c v, c con. Y l mt ng gio kh trng t. Y mc nhng qun o r tin, xc xch v bc mu. Y khng p trai, khng tr, khng din sang, khng danh gi, khng giu. n sc khe cng khng! Tng lai ng li trc mt y. V y bit chng bao gi na, y cn c mt thiu n tr p, ti tn nh T . Chng bao gi na! Ci thi tui tr ngn ngi ca y qua ri, qua chng c ch g cho y c. Ch c th thi, nhng ci ngh tht bun. V nhiu khi nc mt y r ra lc no, y cng khng hay na. Mt hm, do mt s tnh c, y bit c tn T. Y sung sng nh nht c mt bc th ca mt ngi m mnh vn thm yu. Bit c mt ci tn m nhc nh, d ch nhc nh sung thi, cng ch em li cho lng y c mt cht g m i . Th nhc n ci tn T nhiu qu chng? Chng bao lu t San n Oanh, n M, n bn hc tr nh v c n hc tr trng u yn tr rng T l nhn tnh ca Th. Oanh cho bit rng gp T trn xe in, y c tm cch ni cho T hiu y vi Th l ch ngi nh, cho T khi ng vc. Mt thng hc tr, chng bit v trng lm hay tinh nghch, qu quyt vi anh em rng n trng thy Th i vi c o tm vn ng i xe trc ca trng. Th l vic Th tng tu vi T l vic hin nhin! C ai hi Th th Th ch va chi va ci, ct cho ngi ta tin rng c. Nhng s tht th chua cht bit bao! Th cha h dm ni mt cu no vi T. Ni th no? Cha bao gi y dm n gn T. Y ch nhn T xa xa v lng l m thi. Nhn m bun, chua cht ngh rng nhng ngi n b p cng nh nhng ming n ngon, nhng b cnh sang, nhng cn nh rng ri thong ng chng bao gi n tay y. Y xu, y ngho, y ng nghch, vng v. Y ch l mt anh gio kh trng t, lng km lng nhng anh bi khch sn to. ng b y l nhng ngi nh qu ngu hn, bt c ai cng c th ci ln u, phi khm nm vi c t thng lnh l tr i. Cha y l mt ngi bun bn nh mt ch tnh l ti tn, vo ta s np mn bi cng thy run. Nh s hc thc, y nhch ln c mt cht bn trn giai cp ca y. Nhng hn ngn kip n l vn cn ln tri tim y. Y khng th ct u y c. Y c bo y rng: y cng c hc, cng thng minh khng km g nhng ng k, ng phn, nhng thanh nin nh giu vo trc tui y. Hn th na, y li bit trng nhn cch v c nhng c vng cao, ngha l y chng c mt ci g ng cho ngi ta khinh, y c bo y rng c quyn nhn thng vo mt ngi ta m chng thn thng, y vn thy nht nht v s st. Y ngm ngm au kh v mnh qu h mnh nh vy. Y nht gi l lng! Y theo h cch hng chc thc ty. Theo nhn trm ci lng, ci gy, ci u ca ngi ta. Ch th thi. Nu ngi ta quay li nhn y th y vi nhn ra ch khc, lm b mt nghim trang. Lun qua nh mt c gi n ba ln y thy ngng ri. Cha bao gi dm bc chn vo mt ca hng v mua mt th g. Cha bao gi y dm a mt l th. Cha bao gi y dm tn ai. Y ly lm sao nhng bn nh M li bt tnh vi nhau mt cch nhy v chng vnh nh th y. Tht d dng ht sc. Mt bui chiu, M quy i thng i ra my nc. Th va n cm xong, mm ngm mt ci tm, ra ng tu v ng. M trng thy H ngoi my nc mt vi ln. N nhn nh,

Trang 21/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ht hm: - ! Ngi ch em!... Khng i ?... H ngm nguy, lm M. Nhng ri t nhin H li tot mi ci. M c ch, ci khanh khch. H cng bt ci to v mt: - R thi nh anh lm! - Sao m thi? Ch bn my nc vi nhau, ti hi th sao cha? - Ai khin hi: Y! - Th thi! H... h... h! M i. H lt nhn theo. M ngh bng: "Nc y!". N va i va ci tm tm. Ly mi mi c mt gnh nc, ri n chy v. C khng cn ng v ng. Nhng nhn vo trong ng, M thy c lm lt nhn ra, n li tot mi ci: "Nc y!". Chiu hm sau, lc i gnh nc, M li gp c m mt a b ra ng b ng. N li cho. C li ci. Lun my chiu nh vy. T nhin thnh l, c gi y l M phi ra i. Hm no khng i c tt nng lng st rut, khng nh v ci n th nh v ci kia. M khng i gp H th chn ng chn ngt. Tri t nhin nh u m li. Mt hm, M va ly xong hai thng nc ca n, t nhin c ting gi lo nho ngoi. - Anh M i, h ti mt thng vi, anh M! Nhng ting phn i nhao nhao: - H ci g! Chng ti cn ang ng ch y!... M tr mt nhn. Th ra H, H ang c gi chic thng ca n vo. Bn ng ngoi y ra v gt gng: - C mun ti bp m ci thng ca ch khng? - Lm g th? - Lm ci chi! M vi qut to: - Nh anh em mt t! Nh ti y! N gt phng tay chng ra, cm ly ci thng ca H a vo. Chng vn n M. Chng chu nhng cho H: - , ra th! Ch M y h? Cho ch ! Chng chu u vo tn mt H m ci ci, ni ni, H phng phu, bt ci: - hay! Cc anh lm g th?

Trang 22/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

M tm tm ci: - Cc anh ng lm nh ti n thn. N rt ci qu nm bng ng. Nc rt ln bn trong my ri bt chy , si bt. M ku ln: - y ri! Xch ra!... H t nt chic thng na. Tin tay! Mt anh con trai ng gn H, s sng: - Tin tay!... Anh M , tin tay anh h c y lun ci na! Bn con trai ci r ln. H mt nhng vn tm tm ci. Bn con gi, nht l my ch v hi ng tui, th lm ngut, hm hm, cu nhu. H nhc n gnh ln vai, ve vy i trc. M cng vi nhc n gnh ln vai, ve vy theo sau. Nhng cuc hn h bt u. Chng gp nhau trn ng Qun Nga, ngi th th vi nhau bn v ng, trong bng ti mt cy to. Ch my ln nh th, chng bit r c tnh cnh ca nhau. Chng tnh ngay n chuyn v chng. M th tht khng c tin ci. Th H cng chng cn g s y. N cng ngho. M con vn phiu bt n ch ny kim n. Con i lm s ng Cy, mi thng su ng. M i xe ct, c mi ngy vi ba ho ch. y, khng cn phi nh nh qu. Chng cn ai bit ra ngun gc chng ra sao. Chng khng cn s mang ting vi ai. Ai m xa g n chng? Vy th H ly chng theo cng c. Cc bn n u th c. Hng chng n m c i ly chng ci xin t t th n nc phi cht gi mt thi... H dt M v nh. B m cng ngh nh con. V li b thy M cng d thng. Nhng b cng cn thn i M phi cho b v qu n, xem nh ca. Khng th th t ra M cng phi mi m n ln chi hai b ni chuyn vi nhau. Hai iu y cng kh cho M c. i li tn tin. V li n khng a g m v rt ght hai anh. N khng cn h d vo vic ring ca chng n. Ngha l n khng chiu b m H. Nhng n cng khng tr li r rng. N ch thi i li. C nhin l H khc. H khc sng hp mt khng chu i lm, H khng chu n cm. B m chi. Nhng chi chn, chng n thua, b cng sinh st rut. B bo H: - Thi c! My mun theo khng n th tao cho theo khng n. Sau c kh ng h ming ra m trch. Ti hm nay, my ln bo n xung y, tao bo. H vng vng, di: - Ti khng bo c! Mc k ngi ta! - Th my cng phi tao hi han n xem sao ch? Hm n tao bo n a tao v nh qu l c xem nh ca n ra sao, n v con g cha, m n c bng lng cho n ly my khng? Th l tao cn thn cho my ch ngn cm g my? N chng gi li tao ra mng ra ri th no, m t hm y n hm nay mt mt, th tao bit lm sao c! Cho rng n cha tao v nh n hay mi m n ln, th n cng phi ni ra u, ra a ch! Khng c l tao phi i van n cho n ly my? N b my l ti n, ch tao lm g n? Tao r duyn, r kip g m my khc vi tao? H nghe ra. N chng ni g, nhng ti hm y ln i tm M, nn n khuyn n xung, M

Trang 23/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

chu xung. B m phn trn cc l. M ci u nghe, tay mn m mu tm xa ri, nht c trn ging. B c tht chng c g lm kh d cho M. B cng thng M. V phn M, M cng mun lm th no kia! Nhng ng gii b buc M, M ngho qu, M khng bit ngh lm sao c... Ging ni ca M cng nh nt mt ca M, rt tht th. B c bo: - Anh ngho th m con ti cng ht ni l giu. Cnh anh vi chng ti th cng ra nh nhau. Ti cng bit, bt anh ci th anh cng chng ly tin u m ci. Nhng ngi ta, du ai th cng vy, con cng phi c b, ung nc nh ngun, thy con H chng may cht i ri, anh ly em, ngi sng chng c g, m ngi cht cng li thnh sung ht th cng cc. Anh phi liu cho ti mt vi ng, ti kim bt cm, bt canh, cng cho thy con H, gi l cng nh n ci cng thy n sinh ra n. Th ri anh c i li y cho vui cng c. Nh ti n ngi cng mun anh chy i, chy li cho vui. Nhng v chng phi bo ban nhau, c d sn, c dnh dm ly mt s tin, chng ci c, th cng phi a nhau v nh qu mt chuyn cho b m, anh em trng thy, ch khng th c ngm ngm mi c... Th ngha l b c cng ht d thng M ri vy. M khng nn ph lng t t ca ngi ta. V li H khc lc nhiu, M cng i ngi, thng thng H gii cho n my ng. N vay ch my ng. B c sa son mt mm c cng ng c, ri ba m con n ung vi nhau. Ri t y, ti ti M v nh v ng. Chng ly nhau chnh thc.

Trang 24/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 6
Oanh cng ngy cng qu qut. Y ni sut ngy. Y khng bng lng v l hc tr, v lo ch nh, v thng M, v bn tr con, v nhng ngi lng ging v c v ngi nhn tnh xa xi. Y ku ca mt mnh, trc mt Th v San. Y ku ca thng vi Th v San. Lm nh Th v San c h xa, h gn vi nhng k lm cho y kh chu. Th thy ci c ch y v l qu. Y khng cn gi ni v thn nhin. Ch trng thy Oanh, nghe ting Oanh, cho mt gm gm nhng ci run ght gin ri. Thng thng, y phi quay i hoc lng ra ch khc. S bc tc ca San li cng bc l hn. Y thng bu mi hay ci ma mai chc tc Oanh. Nhiu khi ci li Oanh. Y bnh vc ngi n ngi kia chng phi v thy nhng ngi y ng bnh, nhng ch v mun mt st Oanh cho b ght. Nhng ba n tr nn no nhit. Khng my ba Oanh v San khng to ting vi nhau. H ci nhau toang toang nh hp vic lng. H lm nh ni a, bi mc nhau tng ci con con. San tnh rnh mch cho Oanh nghe tng xu rau, tng ho u, tng t nc mm trong mt ba cm bo th li Oanh c lun lun ku rng mnh thi cm thng cho San v Th nh vy l. Th khng chu thc t v t m qu nh vy c. Kn ca vi nhau v ng tin cng ngng lm ri, hung chi cn kn ca nhau v chuyn n! Y thy mt nng bng mi khi Oanh v San to ting qu, hng xm c th nghe thy c. Tuy vy, y cng hi h d. Vn tnh c n, y khng bo ni nh San, y khng th sng sng bo thng cho Oanh bit tt c mi tham lam, bin ln ca Oanh, y khng th vch r cho Oanh thy c vic giao thip gia i bn th chnh Oanh l ngi c li, l k gian gio, l ngi phi chu n ch khng phi l k b thit nh Oanh vn ni, tng bt mt c y l mt anh chng ng nghch, khng quen tnh ton, c nhin l phi ly lm khoi, v by gi c San tnh ton thay y v ni h y. Trc nhng con s qu rch ri, Oanh nh cng ming ra, khng cn bit ni sao. Th trnh c ci nn nghe Oanh mt i khi li gi ci ging danh ngha vi y. Nhng cng v th m Oanh cng chng cn cn phi gi gn g, y dn dn ph ht tt c b mt tht ca y ra: y li cng ng ght. San qu quyt rng Oanh m tng bt cm mi ngi n. Oanh ch n vi vng mi ba ba lt xi ri vi nhn nhng ngi khc n, nhng ngi khc ngng m khng n c. Cha bao gi Th ng rng Oanh c th c v nh nhen n th. Nhng Th cng cht nh ra rng c ln Oanh hi Th n mi ba my lt cm. Mt ln khc Oanh t ly lm l v Th n khe th m vn gy g v nhn tin khoe rng mnh ch n mi ba ba lt xi bi, c i mt cht cng khng n na. Nghe San ni, Th t nhin thy nhng cu ni y ca Oanh c mt ngha ring. Th rt cm Oanh. Y sn lng tin i vi San rng Oanh ong th go xu nht, mua qu t n, h tin n c t t nc mm tr i, l c cho mi ngi ch n c t cm. Ci y do tnh bn xn ca Oanh. Nhng bit u Oanh li ch mun y a Th v San na y? y a th bo th h ngang bng, i chia vi Oanh ci quyn c gc nh trng. V nhn tin xua ui h. Th ng nh vy. nhiu ln Oanh phn nn vi y ng ngi nh th ny th n m c mt thi. Oanh li ku nh bn thu, ba bn lun lun. Lm nh San v Th i n u th em s bn thu, s ba bn theo n y! Th bt bnh lm. Nhng Th khng ni g. Y ch ngh rng: mnh chung vi nhiu ngi nh nhen lm, tt c ngy cng n thnh nh nhen nh h mt thi. Chng c l y khng cn c th ch em s khinh b ngm ngm ra m i vi Oanh. Y khng cn c th t bo y: "Chp lm g?... ". Mt i khi y thy cn phi tr ming li Oanh. Mt ln, n mi xong mt bt cm m ht c thc n, San cm ly

Trang 25/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ci a ng u kho ch cn c a khng vi mt t nc v vi ci l hnh, cm vo trn i, trn li sch nh lau. Trn xong, y trt vo bt ca y, thong th v cn thn gt tng ht cm dnh trong lng a xung. Ri y t ci a khng ra hn ngoi mm, thng thnh ni mt mnh: - ring n ra y. Sch lm ri. Lt na khng cn phi ra, thng M tha h thch nh! Bit l San c x Oanh, Th c nn ci. Y mi mt v ly ci a, c San: - Anh ph ca va va ch! Ti cn ang n cm nht y. Lm xi nht ri cng phi cho ngi khc nh ci xi nh ch li!... Y s mt t cm vo ci a chng cn hi mt cht mm mui no, v trn li. San khoi tr v ci tr cay c y, p i a xung i, ci hn c cm ra. L tr cng ci. Ch c Oanh l bung xui mt chng ni nng g. Y vi vng v ht bt cm ri qung bt a, ng ln. San v Th n nt ch cm d cng ng ln. Nhng h sai M i mua mt chc ci bnh chng v. Mi mc mi Oanh v l tr con, chng ai n, hai ngi bn n lun ht c chc ci bnh chng. Ri h ln ging nm ngh tra. Thnh thong San vn cn rc rch ci. Nhng Th th bt u thy nh n hn. Ci c ch ca y va ri tn nhn nh. Nhng n ch th tc hay sao? Th tc m li tin na. N t ra l mt ngi qu n ming n. Xa nay y c phi l hng ngi nh th u? Y c th kn ca, tm nhm, nh nht n th ? Y ly lm nhc cho y lm. C bui chiu hm y, y lun qun vi nhng bun b v nhn cch ca y. ng trc bn hc tr, y thy ngng ngng. Y c cm gic nh ci c ch h tin ca y lc ban tra cn li mt cht vt tch g trn nt mt ca y. Nhng cp mt long lanh ca hc tr chm ch nhn y, thy nh c v soi mi hay ngc nhin, ch nho th no. Y mt hn ci ging ni chc nch mi ngy. Y c cn ng mt ging gii v khuyn khch nhng iu hay, nt tt na u? Bn hc tr xa nay vn mn y, vn phc y, vn coi y nh ci kiu mu m theo. Nhng li ni ca y u c coi l nhng chm ngn m chnh y thc hnh mi mi ri. Chao i! Nu chng bit rng ch l nhng cu gio dc sung, nhng li ni di! "Lm theo nhng iu ta bo, ch ng lm nhng iu ta lm!". Nh th ngha l g? Ci k khuyn ngi ta lm nhng vic chng th lm hay chng mun lm ch l mt k la di, mt ngi bp bm. Bn tnh thng thn v giu t trng, Th thng rt nghim khc vi chnh y, vi ci ngh dy hc ca y. K ra th y cng cn thn trong ci vic c x lm ri. Th m lun lun c th ni hng ngy, y nhn ra nhng dp phi trch mnh. Nhn r nhng ci hn, nhng ci yu ca lng mnh, hy sinh d di trong vic xt ngi v hi bi quan v ngi. , ngh cho cng th Oanh c qu tht l mt ngi ng ch trch n th khng? Oanh nh nhen, ch k, tham lam, v nhng ci , u cng l bn tnh ca loi ngi. t ra l nhng tt chung ca loi ngi, nh ta ang hin thy quanh ta. T li dy lng ngi hng dn nhng hnh ng ca con ngi, ai cng phi ngh n mnh sng. Chng no ngi cn phi git ca ngi tng ming n th mi c n, chng no mt s ngi cn phi gim ln u nhng ngi kia nh ln th loi ngi cn phi xu xa, b i, tn nhn v ch k. Cht c ngay trong s sng. Ngi n, ngi kia khng ng cho ta ght. ng ght, ng nguyn ra, y l ci cuc sng lm than, n bt buc ngi ta ch k, n to ra nhng con ngi tn nhn v tham lam... Th vt cao qu ci a im ca y. Y nhn rng ln hn. T nhin y thy khng d k ci trng hc ca y, nhng hn hc ca y vi Oanh n chn ca y mi thng my chc ng. Nhng ci y b chm, b ln vo mt ci khc ln lao rng ri hn. Chng chng qua l mt ngn sng cn con, ln vo mun nghn t sng khc ca trng dng. C thm thp vo u? Ph sc mnh vo nhng ni bt bnh! Hy dnh s ut hn cho nhng c

Trang 26/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

hi ln, nhng cng vic ln... Y ngh nh vy. V nhng ngh y, c l p th c p nhng kh khi qu vin vng, qu hunh hoang, cng c ch cho y c mt i phn ngay lc by gi: chng khin lng y bnh tnh li. Y khng cn phi hm hc vi mnh? Trong mt lc, y c c mt ci o tng p rng mnh cng l mt v nhn, mt anh hng vt ln bn trn s tm thng ch ngh n mt ci g v i m thi. Y ngh n nhng phng k xoay ngc li, ng thi xp t cho s giao tip gia ngi vi ngi n tha hn. Y gn nh qun hn c chnh y. Trc mt y, ch cn l mt ci nhn loi mnh mng, rt bao la, rng ri, ci nhn loi hn n ang b kh cc, au n, in cung v nhng li lm ca mi ngi, mt ci nhn loi ang sng mt li sng ti ch k. Y no nc mt d mt phn vo vic xy dng li ci nhn loi y. D nh th no, y cha bit, mc du vy, y cng hng c mt cht say sa trong lng ri. Nhng chng bao lu, y li phi tr v thc t, vi cuc i cht hp ca y. Sau bui hc chiu, y li phi gp Oanh. Hai ngi trnh nhn nhau. Oanh cau c hn, gt gng nhiu hn, c l ch v cn gi v t nhin. Nhng Th cho rng Oanh gt gng th v y. Mt vi cu ca Oanh li c v nh ni cnh, ni khe y. T nhin y li thy ght Oanh. Lc n cm y chng ni nng g, n hi nhanh, i mt chc xung, mt hm hm. Oanh cng giu i mt ca mnh i. Nhng ci mt Oanh khinh khnh, vnh vnh, trng khiu khch l lng. Th tng nh Oanh mun chc tc y. Y li cng hm hc, nghn ngo. San thy Th hm nay t nhin khng gi ci a v ca y mi ngy gy s vi Oanh, c v hi lng. c mt hm lm ngi t t, y cng lm ngi t t chi! Y ht nhn trm Th li nhn trm Oanh, ni ni ci ci. Ging ni ca y hm nay rt vui v, rt n ha. Ngi ta tng nh y mun ha gii Th v Oanh. Nhng c Th v Oanh cng cho y ni mt mnh! Y quay ra ni vi l tr con. Y c tt c ni sung sng ca mt tm hn th thi, khng gin ght. n cm xong, San xp sch v i hc ngay, tuy cn sm, c l v thy tri hm nay nh nhm hn. Trc khi n ch hc, y cn mun i loanh quoanh my ph chi. Th cng thy cn phi ra ngoi. Y bo San i, cng i. Oanh nh bit trc h i vi nhau l ch ni xu mnh, sa sm mt. Th on ra ci ngh y ca Oanh. Y chc Oanh ang ngh bng khinh y. M nu qu tht y c ci nh tm hn nht y - ci nh tm i vi San cng San ni xu Oanh - th y cng ng cho Oanh khinh tht. Bi th y nht nh s khng ni g v Oanh c. Hai ngi i bn nhau mt qung di. Nhng i mi khng thy Th ni g, y nh khi chuyn trc. Y va ci va bo: - Anh ngh tra hm nay, chng mnh lm th, Oanh c tc khng? Th ngn ng. Y khng mun p. San cng chng cn y phi p. Y ci ph mt ci ra ng mi v p ly: - C nhin l c tc. Anh tnh chng mnh chi th c khc g chi vo mt en. Cn t hn chi na. Th ci nht kh. Y ci ngng nghu. San on ra nhng hi hn ca y v phn i ngay: - K ra chng mnh lm th c hi qu tht. Nhng khng th cng khng xong. En n n chng mnh u m chng mnh phi n en? Chng mnh c mun u gi lm g? Nhng bi en u gi nn chng mnh cng ha ra u gi. Th khng th nhn c na. Ci ngh ngm ngm ca y, gp c mt bn, xc ra:

Trang 27/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- y th nn ti vn bo rng: vi nhng ngi ti ri chnh mnh cng sinh ti. - ng vy! H ti m mnh vn x t t, vn cao thng th mnh thit. Khng nhng th h khng chu bit cho mnh rng mnh khng thm chp, mnh khng mun ti nh h, h li cho l mnh quch. Mnh khng mun quch, c nhin l cng phi ti nh h. Hay ni th d nh chng mnh... San bt u k nhng ci t t ca Th v y, v nhng ci khng t t ca Oanh, Th lng lng nghe. Ni cho ng th y lng lng, ch mun cho San ni. Bi v nhng iu San ni, y ni mi ri. Th nghe mi nhm. Y ch i San ngng li. Th vi vng kt lun: - Th cho nn ti ngh chng mnh nn tm mt ch no khc ring ra, cho n khi nng mnh. Th nhn mt San d t. San ci h c li ra: - Th h? Anh cng phi ngh th kia ? - Ti ngh t lu, nhng ch v cha tm c ch no, nn cha tin ni ra. - Ti tng ch c mnh ti! - Anh tng th y ch ti nhc c t lu ri. - Ti th khng nhng nhc c. Ti cn s vi en mi th chng mnh n bit tay. Tht tnh th ti thy, t lu nay chng mnh n ung kham kh qu. Go th go ln hi, mi ngi thy nhc u, thc n th rau mung luc khng m n na ba cm. Cn ly g lm cht b. Chng mnh thng no cng lm vic mi ngy mi my gi nh N-ph-lun, n ung th th n ho lao mt. - Anh th ngh xem quanh y nh no chng mnh c th tr khng? - Anh th hi bn hc tr xem. Chc cng c nhiu a nh rng ri. Th ngh ngi mt lt ri tc li: - K ra th cng hi phin. Ti ngi nht l ci vic khun c i. - c th anh bo chng mnh c qui g? - Chnh v th m ti ngi. San hiu y. Y ngm ngh mt cht ri cng bo: - Nht l chng mnh li chng thng no c ly mt b qun o mc nh cho n ra hn. Chn mn cng chng ra hn. - Chnh vy . My ci chn nh chn ca n my m khun n nh ngi ta th cng ngng. H thy ngi ngi i. V Th li trch San:

Trang 28/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Th mi bit ch chng mnh vi nhau nh trc l d chu. Ai bo anh c khng khng tr li nh? Nhng San bo: - Th ai khng bit vy? Nhng anh tnh khng tr li nh th chng mnh ly tin u?... Chng mnh ch cn c hai thng, khng chu ni. Nu chu ni th by gi chng mnh li i thu nh, thu thng , c kh khn ni g? Nu anh tnh th anh c lm ch i. Ti cn mi ng mi thng th ti xin a c cho anh. Th ci... Ngy hm sau, Th hi hc tr xem c anh no gn trng m nh rng ri. Chng anh no p li y. Y khng hiu rng l chng khim tn m thi. Y kh chu, bun bun. Y rt yu hc tr v cn c bit rng chng yu y. C ln y da chng rng y sp xung dy lp tr con cho c gio hay l mt ngi no khc thay y dy lp nht, lp nh, c th lng chng xem sao. Y sung sng khi thy hu ht chng u l v tic y v hoc khn khon, hoc nng nu ni y xem bao gi c gio y ln. Ch c hai a bn ngi bn trn cng ngc i mt en lay ly v long lanh nhng tia vui ln nhn y. My a y xa nay cng rt ngoan, rt l php vi y. Chng c g t ra rng chng ght y. Nhng chng c v thch c gio dy. V Th bun nn sut c chiu hm y. Ln ny cng vy, thy c lp ngi im, y t hi sao chng li hng h vi y n th? Th bn vi thng M. M bo: - Cu hi cha m chng n, ch hi chng n th chng n bit g? - nh, nhng cng phi bo chng n hi qua kin b m chng n xem h c bng lng khng ch! H khng bng lng m mnh c n hi h sinh kh ngh. - Th th cu th hi thng Tu xem. ng b n lm chnh hi. Nh n cng nh gch hn hoi. Hai cu c tr th cng phi tr nhng nh nh th. Th hi Tu. Y tht vng ngay. Nh th rng ri nhng m c hai ngi ch. Hai c u trn di hai chc tui m li cha chng c. Th khng a nhng nh lm n b. Mnh phi gi gn hn, mt c t do. Hung chi y li l hai c gi cha chng. M li ng hai c. Th v San cng hai ngi. Y on trc ra nhng li bn tn ca nhng ngi con trai quanh y. Cng chng sao, min l mnh gi c lng mnh. Nhng Th khng tin hn San. Y cng khng mun cho ai c th ng, d ch ng vc bng qu. Y rt tinh vi. Hi mi ly v, y phi au n kh nhiu v nhng ng ngh rt khng u. Y ghen vi bt c ngi n ng no c dp gn Lin. Y ghen vi anh hng xm, vi nhng ngi lm, vi c thng nh Lin. Ght ci tt chung ca nhng anh con trai qu yu, mi bt u yu. Bit u hai c gi m y v San nh n tr nh li chng c nhn tnh hay t ra, c nhng anh chng yu vng nh thm. Y v San rt c th ng thnh k th ca nhng ngi m h rt khng ng. Mt iu chc chn rng hai ngi con gi y c mt ngy phi ly chng. Bit u hai ngi chng y sau ny li khng ch v ngh ngy trc, c ln, c hai thng n ng tr tui, cng bng trc y, tr nh v ca h khi v h cha ly h, m mt n mt ng? Bit u Th chng v tnh lm h hng ci hnh phc yu ng ca nhng ngi rt yu ng? Th

Trang 29/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

chng hn, y s sung sng bit bao nhiu, nu nhng khi gn gi Lin, s ng vc khng nhoi nhi tri ra nh mt mi kim trong mt ci bc nhung. N lm ci tnh yu ca y bao gi cng pha ln chua cay. N khin y yu mt cch au kh v cng. Nhiu ln, ang m p Lin, mt ngh cht le ra, y th l t nhin mt y co rm li, y nghin cht rng, mt ny la, hai cnh tay ph phng rit cht ly ngi yu. Nhng lc y tht tnh y mun lay, mun lc, mun v tan, x nt, nghin ngu ngi yu, nut tt ngi yu i cho h. Hi i! Th au n qu nhiu v s nghi ng. Y mun trnh cho nhng ngi khc ni au n v ch y... Th hi M xem cn nh no khc khng. M k ra lun bn nm nh. Nhng n k ra ln lt gt i c. Theo n th my nh y, chng nh no tin cho Th v San. Nh th qu cht chi, bn thu, ti tn. Nh th rt nhng n b. Phn nhiu u n ung xnh xong, s cc ng gio n sang, cnh nnh khng mun cho hai ng tr. Th ci chua cht: - My tnh cm nc th no m chng tao n ch c! Cm nh my m cn nut c na l!... M cng bt ci: - nh rng vy, nhng h bit u. Ngi ngoi ai bit mnh kham kh th no, m cng khng nn cho h bit. Mt n tn ngn ri mn m ci n gnh, ni: - Tha cu, con khng phi nh con sen, thng nh nh ngi ta, em chuyn ca ch nh i ni vi mi ngi. Con xin th vi cu, ni quanh y c ai bit con vi c gio, mi thng cng c mt ng, l con phi ti. Ai cng tng cng con t ra mi thng ba, bn ng. Ti g mnh cho ngi ta nhm vo rut? Tht chnh con, con cng gi ting cho c gio nhiu. Lc lm bp, bao gi con cng ng ca, khng ai vo. i ch, bao gi con cng mang ci b i. Cu tnh ch c my m rau vi vi ba u thi ch c qui g! Cm mt tay cng ht tha. Nhng con phi cho vo b, xch v, khng ai bit mnh mua t, mua nhiu ra sao. Ngi ta bit, ngi ta ci cht! Nhiu khi b th git hay b Ngt thy con chng mua g, ch mua my m rau ri v, cc b y hi th con li bo: "Nh hy cn nhiu thc n mua ti qua". C khi cc b y hi sao khng mua tht, con bo: "Nh ti khng ai a n tht, nhiu ba c a tht ln em ln, li em xung, cn nguyn". Th hi mt. Y c ci tht to, lm nh ch thy trong nhng li M mt cu chuyn ng nghnh, bun ci. Tht ra th y xu h v cng. Y tng tng ra nt mt ca b Ngt, b th git, nhng b lng ging khc, bn tn to nh vi nhau v nhng ng gio vi c gio bn trng. Ci mi nt n, bt qut ca b Ngt bu ra. B th git ci mt ci ci nng n, lm nhng cc tht mt ni ht c ln. B bo th lm b khng tin nhng b kia tc mnh, phi ni qu quyt hn, em nhng chng c r rt ra. Ri mt b chu mi, rn ln, h mt cu bnh phm th m by lu nay khng ai bit, cng mang ting ng gio vi b gio, qun o l, s mi trng, tht ca vt, giy tn thi, th Nm, Ch Nht din ngt, tng m m lm, th m k thc bng cha y rau mung luc!... Ting ci v l ra ng c, hi hi, h h... Th nng bng c mt. Y cht nh n T, n mt bui ti nh c San khuyn khch v ng h, y nh bo theo T, trong mt cuc ch phin, n i mt nh nhnh v ting ci nghch ngm ca T hm y. Y nh n mt vi thiu n quen mt khc, sng sng cc c cp r hay xch ln my i qua trc ca trng, y vn lm ra v bo dn, ra ng hin gc nhn h c

Trang 30/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

thy h rt t nhin. Nhng lc y chc mt y cng phi vnh vo lm y ch chng chi u! R tht d! Gio kh trng t m cng i nhn mt gi tn thi! Liu lng c tin cho ngi ta mua phn nh khng. Bng ton rau mung luc y, ai m cn chng bit! Th tng tng ra nhng li ni chanh chua y. Y thy mnh l v cng. V y bit chng bao gi y cn dm nhn T ln na. Hn th y, y s phi ci mt trc i mt ranh mnh ca T, y s phi lng vo nh, giu mt i, khi thong thy T ng xa, hay bng dng mt thiu n ngi vng ny, i ti. Mt cc g nghn nghn c y. Y khng kht, y nhc chn nc ln, nhp tng ngm nh nh mt ngi ung tr tu, i mt n nhn bc tng en mc nh bn cnh. Y lm nh ang nhm nhp, ang phn tch, ngm ngh ci hng v ca chn tr. Nhng th nc y ang ung khng phi l tr tu. N chng c mt cht hng v g... N ch l nc l un si vo chai m c bn vn thng t di m khen l thanh m, v sinh, ung nc l un si l mt cch gi sc khe tt nht. Nhp chn nc, va ngh n ci v nht pho ca i y. Lm n cht ngi , ch c ngy vi ba cm rau vo mm, ri m ng mt mnh, tng nh n v con. Trong khi nh qu cng vy, lm n cht ngi, cng ch v mi ngy my ba cm, ngoi ra, chng h c mt ci lc th g khc na, chng c mt ci hy vng g hn na. Cuc i nh th ko di my nm ri. N cn ko di ra nm nm, mi nm, hai mi nm... bit n bao gi? Th hong ht nhn ra rng i y rt c th c th ny mi mi, sut i. Hong ht nh l y mi nhn ra ci iu tht vng y ln u. Th xa nay y vn ngm ngm hy vng vo mt ci g mi ? Y vn cho rng cuc i hin ti ca y ch l mt cuc sng tm b m thi. Y vn i ch mt ci g, mt cuc i thay. Cn c vo u? Th m to i mt, s hi, nhn ra rng bao nhiu nm nay y sng nh m ng vy. i chao! Cn cch g c th thay i c i y? Y khng nh bc, khng mua v s, khng c vn i bun, ci i cng chc, c l chng hn ci i y c bao nhiu, m li c phn b buc hn, chn nn hn. Y chn ngay t lc cha vo. Vy th y cn c th [1] ... M ca y, ngi n b mn con y. Y c su a em th ba a s phi ci v, ba a phi g chng, ri li phi gip cho chng c ngh nghip, c c s lm n. Y l con c. Y c hc nhiu. Ci bn phn ca y c nhin l phi to tt lm. Y c rt nhiu gnh nng. Cng nhn xa, y cng thy i y cng ngy cng tht cht vo, cng cht chi thm. Y ch c th kh hn th, khng c th sng ra. Ht vic n n vic kia, ton nhng vic phi tiu. Y ng nh mt con nga cm, c va mi ch qua ci dc ny th li n ngay dc khc. Tng lai sm ti. Th vt li bin thnh con ngi thc t hn. Y khng cn dm ngh g n nhng th vui, nhng hy vng cao xa. Y ch cn dm ngh n cm o hng ngy ca v con. Gi s nh y khng i dy hc c th sao? C nhin l y s phi n nh cm v, cm con. Nhng v y s lm g cho c nh go n? Kh lm, ngha l c nh y s i, s cht i na, l thng lm. Vy th y i dy hc cng cn l phc y. Y qun ht c nhng ci thiu, ci kh, ci bun, ci nhc. Trc mt y ton nhng ci lo. Y thnh nht nht hn. Y qu ng tin. Y li thy ngi i tm nh tr khc. ch khc, y s phi tr nhiu tin hn by gi, c th gp hai. S tin gi v nh qu, s tin dnh s ht i. V con y s kh thm. M bit n bao gi y mi sch cng n, c c mt s vn con con lo mt cht? V li nh qu, v, cc con y, b m y ch n ung kh s hng i ngi ri hay sao, cn c bao gi c no xi chn ch ly hai ba, ly vi thng cn c bao gi h bit mi tht c lun, hay cng ch cm hm c hiu thi? Vy th y c nh hin nay cng l lm ri. Ti sao y li mun sung sng mt mnh trong khi c nh cn i kh? Y nh n mt ln y H Ni v qu. Hi y v chng y mi n ring. Ci cnh ring ty cn l mt s cha quen i vi y. Cha bao gi y ngh rng c mt ngy, gia nh y v gia nh b m y li l hai gia nh khc hn nhau. Bi vy lc n cm, khi thy b, b m v cc em ngi mt mm, y thy ngng ngng m li bun bun. Kh chu nh l mm y li

Trang 31/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

c mt a c kho, cn mm kia ch ton l rau. Y cau mt kh trch Lin. Lin cha kp tr li th b m y nhn thy, ci v p h Lin: - Do i! Nh chng c u. Chng ti nh th n cm cng chng c m n, cn c tin u m sm thc n? Mi khi n cng ch c rau khng. y l hm nay, c B thy ni con r c v, s con r c xa nay ch tnh thnh, chu kham kh khng quen nn bo v my em v cho my mt a c kho y ch! N chng mua u m mng n. Y chp ming: - H! Kho v!... n th no m chng c. Ri y bo ly mt a na, x a c ra, b sang mm kia mt na cho b v cc em n vi. Nhng mi ngi nhao nhao phn i. B m gt ln: - Thi! y m n. Chng n th n n cm vi tng cng cn nhn c ni y, l l phi thc n ngon! C thc n ngon cho bn chng n n th n ni mi cm cng chng xu! - Th m c cho chng n n, m cng xi nhn th. Nhng b c vi v nt bt cm, bung a ng ln. - Thi, ti n xong ri. Mi ngi c vi vc cm, nhiu nhn g m phi c? Th hi pht . Y tng nh b v m ma mai. Nhng ngh cho k, th c l cc c ch nhng nhn thi. Cc c s nu cc c nhn n mt ln th ln sau, c mn n g Th cng li chia cho. Nh qu ng ngi. Nu mun mua thc n cho chng m v Th c phi mua cho mi ngi n th y ly u ra tin m mua nh vy? Hung chi a c kho li l ca ng b v Th cho y. ng cho y th y n, ngi khc n vo, mang ting. Th on nh vy, ci l lun ngm ngm ca nhng k qu ma y. Y thy h thn trng qu nhiu i vi mt a c kho. Mt a c kho, gi tr ch na ng ho, m to tt n th ? Y nh n nhng ba n hng, y tiu tn n hng ng v thy lng n hn. Sut mt ba cm, y ngh vn v. Y chng cn bit g ngon. V nu khng trng thy mt Lin bun bun, hai mt nhn xung nh c ti thn, th c l y chng chm a vo a c... Bui chiu hm y, y cn c dp ngh ngi nhiu hn. Va mi chp ti, b y i nm. B m, ang ngi ni chuyn vi y u h, t nhin cng ng ln: - Ka! N dn cm kia ka! i m n cm! B chc lng vo bung, Th hi: - Nh cha n kia ? - Cha, lt na mi n B m y va ni va tm tm ci. My a em y ngi gn y cng tm tm ci. Y cht on ra. - nh khng n. B m p, sau mt thong ngp ngng:

Trang 32/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Khng. Chng n n khe, n dn c vo mt ba cho lch ca lch cch. ng no cng ch c bng y go; chia ra hai ba th cng th. Th thy lng sm ti li. V y t trc y mt ci mm con, trn lng chng c mt bt cm lng, mt i a, mt ci bt con v a c kho tra cn tha li. Cm l cm ngui. Mi ngy Lin cng ch n mt ba thi. Nhng bit chng t b n nay, cha phi n mt ngy mt ba bao gi, ba tra y ly tha ra mt sut cm. Lc xi cm, y xi ba lt y, lng li, ct i. l ba ti cho Th... Th thy v l qu. Trong hai v chng y, nu c ngi no cn phi n hn th ngi phi l Lin: Lin phi lut qut sut ngy, li phi lo sa nui con. V li, ngoi Lin ra, li cn b Th, gi ngoi by mi tui ri m vn ang cn nm nhn i kia. Li cn m y, cng lut qut sut ngy v cng c con th. Li cn cha y, ba tra n ba lt cm nh mi ngi th mi y c mt gc d dy. Li cn cc em y, cha ng phi chu nhng cay cc ca i v tng ph ang cn c tm b nhiu sc ln ln; chng gy guc, ng ngc, nht nht, bun ru, c l ch v phi nhn i, phi vt v, phi mng chi sut ngy, ngay t ci lc m ng l chng phi c n no ri chy nhy nhn nh, mt trong tro v lng v t l. Th ang tr trung. Y khng phi lao lc nh bt c ai trong nh. Y li cng c no mi ri, by gi c i mt vi ba cng khng sao, m c l cng l s cng bnh. y th m ti sao y li c cn phi n, phi no mt mnh nh vy? Th suy rng ra v chua cht nhn ra rng ci s bun ci y li l mt s rt thng, chng ring g trong mt nh y, m c l chung cho khp mi ni. Bao gi v u u th cng th thi. Thng no chu kh quen ri th c th m chu mi i! M thng thng nhng k n nhiu nht, hng nhiu nht th li chnh l nhng k khng cn n mt t no hoc khng ng hng mt ly no c. Anh chng cn nhch chn, nhch tay lm mt vic g ? Phn anh tt c nhng ci g ngon lnh, bo b trn i! Cn ci thng phu xe n ang th hng hc v va mi ko anh qua mt qung ng di hm lm cy s ngn kia, n ch ng hng mt ba ba lt cm go vng v mt ci u c dic ca mt m hng cm tot mt v cu nhu. V l qu!... Th nhn qua bt cm lng cho y. Chng cn c bao nhiu m b chia cho mi ngi n. Y ngh xem nhng ngi no ng n hn. Y chy vo, mi b dy xi cm. B c khng n v khi Th c ni th b c ku y. ng b, b m th c nhin khng i no chu n ri. Nhng a em ln, d c i cho cht, cng chng dm n. V li cng khng thng. Y nh gi hai a em b nht. B m vi vng gt ngay i. - Thi! Cn t anh n. Tra chng n n nhiu ri. Mt t cm y m c chng n n na th khng b dnh rng! - Cn nhiu y, con chng n ht u, m c cho cc em n. - Khn, nhng ri chng quen i th cht y! C bt chng n nhn cho quen ch! - i cho!... Y c bt cc em n. Nhng cng chng a no chu ngi n. Chng chi y y v chy c. Nhng y bit chng va chy m nut nc bt. C lc no chng ngh n c n mt ba tht l no? Y cc qu. Y ngi thn mt, bung a, qun c ng n. Y cht nhn ra b y, m y, v y, cc em y tht l kh khng km g mnh phi kh. Qu thc lc y, y mun c nhn i cho b, cho m, hay v, hay cc em, hay l ngay c con na, n thay. Nhng m khng th nhng cho ai. Y cng khng th ngi n, khng hiu sao y thy thn thn, khng mun cho ai on c rng y thng b, thng m, thng v, thng cc em qu n ni khng n c.

Trang 33/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Y nh mt mnh li thi ngi n. Nhng y va n, va ngh ngi gn xa th no m nc mt a ra. Ming cm nghn li, y phi dui c ra nut i. V thiu mt cht na l y a ln khc... Nhng k nim y, bit bao nhiu ln, tr v tr c y. Chng tr v mi khi y nh thc hnh hay l s thc hnh xong mt ci mng n chi. (Hi i! ch l mt ba ch bnh a hay mt bui chp bng ban ngy, thu na tin!... ). Chng tr v can ngn y hay nghin nt y. Bit bao nhiu ln, ang i n mt tim n, y sc nh n b, m, v, em m li thy chn ri r, bc ngp ngng hn mt cht, ri t nhin quay gt li. Bit bao nhiu ln, gia mt ba n vui do mt ngi bn c tin mi, hnh nh mt c gi nut nc bt thm hay mt a em lm lt nhn trm ni cm c lng xem n c cn hy vng g c thm mt lt xi na chng, t nhin hin ra, khin y ang n ung ngon lnh, bng ngn mt, thn th, mn m cc ru trn bn v th di khe kh. Lc ny y, nhng hnh nh y li hin ra. Th o no bun. Y trch y v tng vic t hm lnh lng ti gi m y dm tiu ph gn y: my ho ly v hng ba xem chp bng, li tin th hi u, mt bnh x phng, mt b qun o git l, mt ng bc bnh chng hm n... Tt c mn tin y, gp li chng cho v n na thng ? Y tic xt xa. Y t bo rng: khng nhng y chng nn i u cho tn km hn, m y li cn phi tiu sn i nhiu. Y s b ci l ba xu xi mi sng i. Y s t i ph trnh nhng lc hng i n hng hay ung nc chanh. Y s a qun o tha hn. C l y s b c t bo hng tun vn c chiu th By hay bui sng Ch Nht. Tin! Cn phi c tin trc !... Y quay li nhn M, M thy y mi trm ngm, cm ly ci bt ca Oanh v ang ngoo u, ngoo c, vch nhng cha a, ch b xin vo ln nhng ch trng ca mt t bo c. N tot mi, ci: - Cu trng con vit c p khng? - My hc n u ri? - Con hc ht c phn vn ri, bit nh vn, nhng vit th cha bit. N xoay ra na a na tht. - Con phi c hc cho c c, vit c vit th cho cu ch, ni cho cu ch bo c gio cho con ng bc. - My hc c th ch vo thn my, ch cu ch c g m my bt cu y phi cho my ng bc? - Tha cu, con bo: "Con xin... ", ch con c dm bt u? Ch ci hm cu ch cn nh, cu ch bo con: "Bao gi my c c bo, vit c th th tao thng cho ng bc". Th chng ni g, M ngng li mt lt, ri li bu mi: - Con ni tht vi cu ch i lc cu ch cho con ng bc n qu th con cng n cht gi ri, cn n g c na. V li, du cu ch c gi th v bo cho, th c gio cng ch cho no!... Thi th con hc cho bit vit m bin tin ch. N ci hng hc. Th cng ci khi l v lnh lng. Tht ra th y hi kh chu v ci ging ma mai y. M ch ch v Oanh, nh rng lm tng gi tr cho y. Xa nay y vn x rng ri vi M. Mi thng y vn cho n dm ho. Khi sai n tr tin git hay mua thc g cn

Trang 34/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

nm ba xu, mt vi ho, y thng cho n lun. Nhng cho ri y vn thng tic ngm ngm. Bi v, nhng s tin cho lt vt y, gp li, trong mt thng, c th thnh n hng ng. Th m y c th chc chn rng nhng a em i rch ca y chng hn, chng s run ln v tng nh mnh ng m, nu c ngi ta t c mt ng bc vo tay. M c ring g chng n u! Mt ln b m y ch v, kim tra li tng nh ri mt mt ng, hay tr nhm ln cho ai. V n lc b lc li tt c cc ti, li tm ra, th b r hn ln, mt sng ngi, mt bng, ci sng sc mt ting ci khoi tr khng sao hm c. ng bc c tm thng nh y vn lm ra b r rung n qu th u? Y thy cng to, cng ng cho y phi xt xoa... V hn mt ln, y ngh rng mnh khng nn ho phng qu vi M. Nu y khng th b hn hay rt bt s tin vn cho M, c l ch v t i thi. Y khng mun M coi mnh gim gi i. Nhng b vo ch qung ra gi th din kia, thng thng y vn phi lm kh y mt cch ng thng. Y nhn mn n, rt mn kia, i b hng ba, bn cy s, trnh mt ci v xe in nm xu, ri tr v mt nhoi ra nm thng cng cho . C l v lu nay c gi th din vi M, c gi cho c M khi ngh xu v mnh, bng by gi li ngh quanh v thy tc ti vi M. Thy M ma mai ch v Oanh, y ci nht ngoi mt nhng trong lng th y ngh ngay rng: "Thi i cu! Ngi ta chng di nh ti! c ting tt vi cu th cng au rut lm!... ". M chm m, lc u, ni tip: - Chu! Ni i con, con cha thy ai kit nh c gio. Trong tay lc no cng c bc trm m cm chi li i u mt xu. n ung kh hn nh thuyn th. Th vn ch ci nht, chng ni g. M tng Th khng tin. N sng s bo: - Tht! Con ni di cu, con cht bng ny tui! Nh b th git, nh bc Hi lm mn, cn n ung sang gp my nh ta. Tht, c lun. Nht l nh thng Bnh, m ci hiu th cp kh ch kia ka. Tha cu, nh ca nh n ch c th y thi, th m ch ty nh n ngy no cng c n tht b t t. Ci ngh mt anh th co vn nhn ca y dm xu dim thuc cho thm, m cng chi ch ni v nui ch bng tht b nh mt ng ch n in, khin Th phi bt ci. M cng ci theo. Th hi: - Ch ty nh n n tht b th mi ngy ht my ho? - A, tha cu, c su xu. - Tht b m ch c su xu? Vng, tht b nh da y m! nhng ci da mi a vo, cn dnh nhng ci tht b, ngi ta no ra, thng Bnh khon cho mt ngi lm trong y, mi ngy su xu, ngi ta em ch tht vn y v cho ch ty nh n. - K ra th th cng r. Sao my khng bn ngay vi c gio nh my, ly thng ci tht b y v m n? - Gm! Gm! Th th cu khinh c gio con qu. M nga mt ln ci ri li nghim nt mt v h ging ni cho thp xung.

Trang 35/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Tha cu, khng phi l con ni a, nhng c k n ung nh nh ta th khng c bng nhng nh thuyn th tht. i nh di nh b c nh con tht l ngho nht hng ri, th m n cng cn c ht go ngon hn, m thc n chng c g th cng phi c bt canh, bt riu, a tm, a tp, lc i trng thy cn mun nut, ch khng n ni nh cm nh ny. Hai cu khng liu th no m c y mi th chu lm sao c? - My bo cn liu lm sao? - Hay l hai cu li thu nh? - Tin u? Th tc li mt ci ri ni tip: - Vi li c my chu c th chng tao cng chu c. M c v ct hng: - Vng, nh rng th, nhng ti g hai cu kh? - Ti g! Ti khng c tin! Ch ti khng c tin thi. C nhiu tin th chng thiu g ni sung sng. Mt y chua cht v ging y gay gt. M ci nht. N tm cch lng: - Thi, con i sang nh th git l nh ci o. Tha cu, cu c qun o a khng ? - Qun o h?... C l khng. V Th gi tay ln, bu mi "" mt ting lc lc u v tm lm v chn nn. Chng c c g chnh ng. Y ngi xung gh. Y kh p tay xung bn mt ci, ngi th ra mt lc, nh ch mt ngh g vt n. cng ch vn li l b iu. Y vn thng c nhng pht thch ng kch mt mnh nh vy, chng lm g c. Ri y nhc ci bt gi tay vi ly tp v hc tr cnh bn bn tri, bt u lm vic. Y t mt quyn v trc mt, nhn ci ba sch. Hong Th Thu... Hong Th Thu... Y va gi mt quyn ngay trn cng...

Trang 36/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 7
San va v n nh, mi kp nm quyn v v ci bt xung bn, quay ra, hi Th ang nm c sch trn ging. - Anh n thm nh thng Phong cha? Y ci o ty, khoc tm ln vch gh, ri ngi xung gh, li hi tho giy. Th t quyn sch xung ging. Nhng y ngn ng, cha vi tr li. Y c v nh b sch ht ht c tm tr ri nn sau khi ngng c, cn phi chm chp l mt lc lu. S tht th y ang lng l, khng bit c nn ni di hay khng, hay c tht th. Tht th th y khng dm bm chung nh Hi Nam. C Hi Nam l mt tay thu khon, kim li g, kim ch n in, giu c ting vng ny. Ngi nh s ca c u lng, khin Th v San, mi ln i qua, li ngh n dinh c ca nhng v t tng v hu trong cc truyn Tu. Nh th l do li kin trc mt phn, nht l do ci cng sn son thp vng vi nhng ch i t rt to v nhng cu i di thn tht. Mt phn na do hn ni gi, nhng chu cy, nhng ci n s ngay ch cng vo. Nhng c l cng l do ci v kn cng cao tng na. Trong nh Hi Nam cn n bn, nm c con gi n th c ri nhng vn cha chng. H chng lm g m cng t khi ra n bn ngoi. H c v cm cung. Chnh v th m h gi t nhiu ngh t m v nhng m c rt khng u trong m nhng ngi ngho m cn tr tui. a con trai t ca Hi Nam, con v b, ln bn, nm g , hc San. San thng hay xoa u bo m lun v tn mn hi n chuyn n, chuyn kia. Mt hm Th bng a San th hi n xem c th tr nh n hay khng. C nhin l San cng ch coi l mt cu ni a thi. Nhng y c hi Phong. Thng b ngay lng v hi li cha. V bui chiu hm y khi San chng cn ngh g n cu hi lc sng ngy, th n ln bn giy bo San: - Tha thy, thy con bo; mi thy, ti hm nay ln nh con chi, thy con ni chuyn. San hi sng st: - Ti y ?... Phong c hiu vic g khng? Thy nh hi g? Thng b ngn mt ra mt lc, ri hi li: - Tha thy, c phi sng hm nay thy bo con hi xem nh c th cho thy tr... - A, phi ri!... Th Phong hi ri, phi khng? Thy bo sao? - Tha thy, thy con bo: c, ti hm nay mi thy ln chi, thy con ni chuyn... Tan bui hc, San c ly v mt v ging ni thn nhin bo Th, nh bo y mt vic rt bnh thng. - Ti hi c ch tr cho chng mnh ri y. Lt na, anh thng thnh i chi ln mn Hi Nam, tt vo y, cho c Hi Nam ni chuyn, xem th no.

Trang 37/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Th m tht to i mt nhn San: - Tr nh Hi Nam y ? - Phi ! C Hi Nam c mt thng con hc chng mnh y ! - Ai ch bit nhng mnh tr nh y lm sao c? - Sao khng c. Ngi ta bng lng ri y. - , th ngi ta bng lng. Nhng lng anh mi thng c bao nhiu. Anh th hi thng M xem! Anh nn nh bp nh ngi ta sng no cng phi p xe p i H Ni sm thc n y nh! H n ung nh tri y! - Th mnh cng sng ch sao? - Sng! Nhng nu h ly mi thng ba chc ng? San nhn rng ra ci: - Th chng mnh li thi, ch g? Th bu mi, ch nho: - Thi!... Ni d nghe cha! n nh ngi ta hi tr ri n lc ngi ta ni n s tin, li thi! Sao m anh thi ti th? Ti th ti xin chu. Xin nhng anh i. San bit mnh ui l, ch ci nht, khng ci li. Nhng cht y ngh li ra mt iu. Y n tn bo Th: - Khng, anh ... Ti chc ngi ta cng khng ly mnh nhiu qu th u! Lm g ngi ta ch bit? Gio kh trng t th git ai ra tin m tr mi thng ba chc bc? V li ngi ta thiu g tin? Ngi ta cho anh tr cu li u? C Hi Nam c v rt sn sc n vic hc ca thng Phong. C l c y cho chng mnh tr, l ngh n vic hc ca n nhiu hn ngh n tin. - nh, nhng ngi ta cng phi ly n ca ngi ta. - Nhng ng ngi ta li mun mnh km thm cho thng Phong nh, th sao? Rt c th ngi ta khng ly ng no c... - Nhng li cng rt c th ngi ta i mi thng ba chc ng. H h! Anh tht l ngi lc quan! - Th anh c gp ngi ta xem no! - Thi nh anh. - Ti th cn ni qui g! Ti khng c th gi. n cm cha xong l ti sa son i hc ri. Anh th c thong th by, tm gi n nh ngi ta cng c. V li anh hn tui, trng ng n m ni nng cng ng n hn ti, li tho x giao, nn anh m nhn ly vic ny l phi. Ti ni tht, ch chng nnh anh lm g u! - Ti cng ly c nn ci s tht th ca anh!

Trang 38/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

C hai ci xa. Nhng trc khi i hc, San li nhn lc Th ng mt mnh ngoi hin gc, li bn y, ng n v khn khon bo y: - Thi, anh !... Ti ly anh, lt na anh chu kh ln nh Hi Nam mt t. y th sng lm. Th no hai chng mnh cng c c mt bung. Li c in hn hoi, lm vic m tin lm. M ti chc ngi ta khng ly tin ca anh u. Anh c th gi. Anh chu kh dy thng Phong n hc thm. Ngi ta thy con ngi ta hc hnh tn ti th ngi ta phi qu anh. Ri anh xem! Mi ln ngh, anh mun v qu, c Hi Nam s sai nh t ca c y cho anh v y. Anh nghe ti mt t no, chng mnh ang cn ch tr. C ch cho mnh tr, m mnh khng tr th tr u? M cho ngay ngi ta i nhiu tin na, anh cng khng s kia m! Anh c nhn li, ni: xin cho dm ba ba na ri mnh s dn ln. th ri dm, ba ba na, mnh c l i, bo thng Phong v ni chuyn: "by gi di trng li rng ri, hay thy gio lun y cho tin... ". Nh vy th sao?... Th n San, v li y cng khng mun t cho San bit y nht nht, km ngoi giao. Xa nay y vn cho San tin rng y linh li v tho vt li tri i, tng giao tip vi loi ngi v c nhin l phi bit ni nng hot bt v nh c. C kh khn g l ci vic gp mt ngi nh c Hi Nam, ni chuyn v mt vic tm thng nh ci vic San trao cho Th iu nh? V li cn g thng hn ci vic ng c mt trng t n thm b m hc tr? Ch c vy m Th khng dm n ? San s dm vo tn rut y v bit tha ra th y cng chng bo dn, chng thnh tho g cho lm. Y nh n hai ting "hi ngi" ngy xa m b y, b m y vn dng mng y, bi v y ch ru r nh, chng dm i u, chng dm n nh ai, m gi c n chi nh ai cng tm cch lng i, bi chng bit ni nng vi ngi ta nh th no. Y ngm ngm kh s rt nhiu v ci tt hi ngi. Y c sa n t lu. My nm Si Gn, y c to cho y mt c tnh khc hn c tnh c ca y. Y ra ngoi tht nhiu, tm nhng cuc hi hp, nhng ch ng ngi, c bm mp, m , trng tro, nghnh ngang, v lun lun t bo mnh khng bao gi nn s l? Y cng cha mnh c t nhiu. Nhng y nghim ra rng y ch c th bo dn c nhng ni chng c ngi no bit y thi, hay l nhng khi y thuc vo mt bn ng. L loi v nhng ch ngi ta nhn mt mnh, y vn thy nht nht, vng v, ngng nghu, y vn hi ngi nh xa. Kh cho y l y li bit r hn ai ht l mt ci ni km ci, mt s n hn. V y lun cu knh vi mnh, mt st mnh. "n khng nn i, ni khng nn li" th cn lm c tr trng g i ny? Ti sao y li t t tin n ni rt r lng tng, t h ngay c vi nhng k m y bit v hc vn cng nh v c hnh, km y trng thy?... , m cn phi ni ai, hy ni ngay c Hi Nam. Mc du c l mt ngi kim ra tin c bc mun, mc d cu l mt ch thu li g v c ch n in na, c hn l mt ngi xut chng cha? C vng ny u bit rng hi ngoi hai mi tui, c ch m mt cu bi. Cu bi hnh nh c lng b v An Nam ca mt ng ch ngi u. Th ri t nhin ng ch cht mt cch bt ng, b ch c hng th c mt gia ti hn mt vn ng. B ly cu bi. Sn tin, li sn ci ti giao thip ca b, i v chng mi n ln nh diu gp gi. Tin ra tin. Khi ngi ta qua c ci bc u, gp i ba vic pht ti ri, th hnh nh ci chuyn lm giu khng phi l chuyn kh. Ngi ta ni ra tin, ngi chi cng ra tin. Tin n mt cch rt t nhin, chng cn phi tn mt t m hi, nhiu khi cng chng cn n ci ti suy tnh, xp t ca con ngi na. N u nh my vy. C c gii giang ti cn g cho lm? Ni v hc th c Hi Nam ch c ni ch quc ng thi. Ni n ti th c l tt c ci ti ca c Hi Nam l quyn r c mt m n b gio quyt, lng l. Ni v c hnh th c li cng ng khinh b lm. Quay qut, la lc, tn nhn, ph bc, dm ng... c c tha. By gi

Trang 39/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

th tui gi n ri. C thnh mt ng gi im tnh, o mo gn nh th hin lnh, cng vic mc cc con, hng ngy hng ci th an nhn vi my cy cnh, my ch hu non v l con, l chu. Ngi ta sn lng qun cho c nhng ci bt lng ca ci thi si ni ngy xa. Tin ca my ngi con lm nn, cng nh mi tc bc nh t khin ngi i nhn c bng nhng con mt knh cn hn. C giao du ton vi nhng ngi mt ln, tai to. Nhng c phi v th m c t nhin thnh mt v nhn m mi khi ti gn Th phi hi hp, phi ti ngi, phi run ry v khp np, c lm cho mnh nh i u? Th phi bit trng mnh. Y phi t bo y rng: vi ci hc, ci nhn cch, ci ngh nghip cao qu ca y, y rt c th ngc mt nhn c Hi Nam hay bt c ai mt cch ng hong, khng c l g phi s ngi ta c. Y s n nh Hi Nam... Y mi nh th th c mt ci mng phong lu t t din ra qua khi c y. Y tng tng ra, theo nhng m c ngm ngm ca lng y, cn phng xinh xinh y s vi San... Nhng ba im tm, bi em vo tn phng ring. Nhng ba n tra, n chiu vi c gia nh c Hi Nam, hay l d chu hn, vi nhng ngi tr tui thi... Nhng bui chiu ngi ung tr ngoi hin, nhn xung mt h... Nhng cu chuyn thn mt v d dm ca nhng c con gi cm cung... Nhng ci mi xoa do h thu gim... Nhng b hoa do h em vo... Nhng bui ti c trng cng h do chi hay a nghch trong vn... Nhng ngy ngh cng h din xe hi i thm cc n in ca c Hi Nam... V c nhin, c mt cuc luyn i vi mt, hay hai, ba c trong mt lc... Nhng ngh n y th Th li phi sc nh n Lin. Lng y ngui lnh ngay. C mt on ngi gy guc, xanh xao, rch ri, li thi: b, m, cc em... li hin ra. Th thy mnh ch k, tin, hn. Y li thy c rng y qu vin vng trong nhng mng ca y. C Hi Nam v nhng con chu c c bao gi s trng y n th khng? H ch l nhng k giu, rt hm ca, rt khinh ngi. H s nh gi y bng nhng qun o, c ca y v s khinh y. V li y s vui lng ng gp ci vai con nh giu, n chi v ph phim th ? Khng! Y phi bit trng y. Nhng hng ngi nh y phi nhn chn ly ci gi tr ca mnh. H c quyn c t kiu. Bi v ci giai cp ca y, ci giai cp cn lao, ch hn ngi ci ch c t ho rng mnh hon ton sng bng sc lm vic ca mnh v c quyn khinh tt c nhng ci g khng phi l m hi, nc mt... Th thy mnh bnh tnh hn, vng d hn, thy y c quyn khinh ci giu sang ca c Hi Nam. Y khinh c bn con gi cm cung m va lc ny y y m c. Lin cn ng yu hn, ng qu hn nhiu. Ci li sng trong nh c Hi Nam khng hp vi y. Vy th y cn n nh c lm g na? Tuy ngh vy, vo khong tm gi, y vn mc qun o ra i. C l ch c th tr li San rng y c n nh c Hi Nam. Y nh r ngay t u ci thi ca y. Y s mm mng nhng m khng t h, nhn nhn nhng khng ngi ta c th hiu lm y l mt anh chng xu nnh khm nm, trc ca quyn, l php nhng khng dng ci ging ca mt ngi b di. Ngha l y s i p vi c Hi Nam nh mt k ngang hng ni vi mt k ngang hng. Y s knh cn, bi v c l mt ngi gi. Nhng nu c li c tng c l to, khinh y l mt anh gio qun trng t, chng qua nh nhng thy k c thu, m dng ci ging k c vi y, th y s khinh khnh li ngay chng thm quy ly thng no v c th quay mng t vo mt nhng thng giu hm hnh v ln mt. Y ngh nh vy. Nhng mi bc chn n ng, tim y bt u p mnh ri. L qu! Y tha bit rng c Hi Nam khng th nh y, cng khng th b t y. Th m y vn nh s s. Y bit trc rng lc ci cho c Hi Nam, th no mt y cng ti i v ting ni ca y cng run run. M nh vy th c Hi Nam s ci thm y mt... Y th ht my hi di trt ci cm gic nng n ang ngc y. Ph vng cm. Tri ti. Dn th thuyn cn dy sm tt n, ng ca nh h c ri. Con ng nha, di vm cy ti en thm thm, nh mt dng sng chy trong hang. Th li thi, chng trng g v ci u ngh

Trang 40/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ngi. Y ngh sn nhng cu i p vi c Hi Nam. n khi ngng u ln, y ng ngc nhn quanh v nhn ra mnh i qua nh Hi Nam mt qung ri. Y kh ci nht v quay tr li. Tim y bt u p mnh. Nhng bc chn y t nhin ngp ngng, chm chp hn. n trc nh Hi Nam, y vn khng ngng li, ch nhn vo. Cng ng ri. Mt cht nh sng lt qua cc khe, cc l , khng cha ra ng. Ci cng l l, trng hiu qunh v vng lng nh mt ci cng thnh c vo mt gi khuya khot lm. Th sinh ng ci ng h nh mnh. "C l mun ri, khng phi mi tm gi!". Y ngh vy v thy ngi nh hn i. Y toan i thng v nh. Nhng mi c my bc, y tc li, ngot li, bc hn li cng nh Hi Nam. Y trng thy ci bm chung ri nhng cha vi bm chung. Y gh mt vo khe cng, nhm vo bng git mnh: c ai ng sng sng nhn ra cng. Nhng khng phi, ch l mt pho tng ln, mt pho tng n b kha thn. Th hi nng mt ln. Y quay ra, nhn ngc, nhn xui nh s c mt ngi no i ti, bt gp y. Ri y li nhm vo. Y nn th nh lm mt vic g vng trm. Ngi m n un o ci thn hnh la l di nh n xanh du gia nhng chu cy, n s ngang hng vi hn ni gi. Th thy lm l rng tn n by gi y mi bit c vt y y m ngay gia cng vo! Th ra cha bao gi y dm nhn lu, nhn thng vo ng nh Hi Nam. Y ch lic qua. Mun gi v nghim trang nh gio ca y, thng thng y vn i ngoi ph mt ngay , i mt nhn thng v ng trc. Qua nh Hi Nam cng thy phi lm ra th... Th nhn rt t m, hi hp. Mi u lng y xn xao ln. Nhng nhng cm gic xn xao chm xung dn dn. Sau cng, Th bun bun th ng hn. nh n xanh ta xung, hiu ht lnh lng. Nhng cy cnh trong gic ng, ru ru. C n hn ni gi cng ru ru. ng sau tt c nhng ci y, ci li i vng ngt chy di mi vo trong. ng trc dy ca to, ca nh ng c ri, nh mt ci nh thng. Vng lng, mt con tc k ku. Th tng nh mt ting chung ro, s m lm, gia s qu im ny. Y s lm cho ngi ta phi ngc nhin, phi xn xao, nh ting ku bo ng gia m khuya, trong mt n binh. Y s lm rn ngi ta lm. Y nhn ln ci bm chung, do d. Y khng bm. Y quay ra, i v... By gi y s ni vi San th no y. Y gii mt, m . San cht on ra, ci nht hi y: - Anh li cha ln, c phi khng? - A!... Ln ri ch!... Ging Th khn khn, ngn ngi, khng c v tin mnh lm. San ng vc. Y hi, cho Th c th g mnh: - C y i vng, c phi khng? Th vn ngn ng: - Ti khng bit. San ci x ra l mi vi v khng bng lng: - Th l ci qui g? Chng th anh c n pht ngay ra anh cha ln nh c y. - Ti ln ri. - H! - Nhng khng vo.

Trang 41/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Th th ni lm g? Th anh c nm knh ra nh m c sch, i lm g cho mt th gi? Ln m khng vo th ln lm g? San gay gt, Th ci xin li: - Ti thy ngi ta ng ca ri! - Anh ngc! Nh ngi ta lc no khng ng cng. Mnh bm chung ch li... - y, th ti tt vo, toan bm. Nhng nhn vo trong thy im lng qu. Im nh h ng ri... Y ngp ngng mt cht, ri thm: - Vi li... Ni tht ra th ti cng khng thch tr nh Hi Nam. Y vin nhng l l ca y ra. San chng bun nghe, y ch bo: - Vy th thi! Chng i u na l xong chuyn! Y quay vo bn, gi sch ku son sot. Y cu lm. Th ci mt ngng nghu v hi hn. Y cng hi cu na. Y mun vng li San, nhng nn c. Mun ly li v t nhin, y li nm xung, cm sch, lm nh c. Y khng c. Y ngm ngh. Cng ngm ngh cng thy tc vi mnh, tc vi San. Y hm hc mi. V sau cng thy cn phi mt st mt ngi no. Y mt st c Hi Nam. - Ci lo gi thi n th l cng! Thi nt n th l cng! t mt tng kha thn tr trn bn cnh mt hn non b! Chi ngh thut! Khiu dm! u cng! T nhin ti c nhng ngh khng tt v l con gi cm cung nh n. Chc chng n phi c ci tm hn h hng, tha, dm ng ngm ngm, gh gm lm. n khng, ngi ri, tm b nhiu m li mt ci hon cnh thi tha n th!... San mm ci: - Ch si v gin nho. Lng t i ca Th gm ln: - Nho! Nho g? Nho thi y ? San vn ma mai: - Th c nhin! Thi bi v cao qu. - Anh ni ng. Qu nhin c th tht: thi chnh v cao qu. San v tay xung i ci h h - Phi ri! Ti bit m! Y khoi ch v tng Th ng ngn khng hiu y ma mai. Nhng Th va xoay tay, va c ni lp ting ci ca San i. - Im no! Anh dt lm. Anh ti ct ngha cho anh hiu.

Trang 42/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Ti hiu ri! Nhng qu nho chn qu, chn rnh rnh ra y ri, khng cn ch xanh vo u c. Bi th cho nn anh chng ch si nh phi ch l thi. V San li ci to hn. Khng ci li ci mm b b cng thng cha y c! Th kinh nghim nhiu ln, bit th. Y nh cho San ci chn ri mi bo: - Ni vi anh, tc l! Anh khng hiu g, li hay nh trng lp, khng cho ngi ta ni. Ti bo chng n thi nt chnh v cao qu, l c suy ngh, ch chng phi ni liu. Ti hi anh: ti sao con gi nh qu t h m phn nhiu ch con gi nh giu tnh thnh mi hay h ch? t nhin, mt San i khc. N ci tr nn gng go ri nht hn. i mt nhn xung, c v nh suy ngh. Mt thong sau, chng li ngc ln, nhn thng vo mt Th, vi mt v rt r, na nh ch nho. Y khng b b na. Bng mt ci ging nh nh nhng gy gn, y hi Th: - Anh c chc con gi nh qu t h khng? Nt mt Th cng t nhin bin i. i mt Th lng tng trnh ci nhn ca San. San li tip: - Nh chnh v mnh chng hn? Th thy nong nng tai. Mt y ri chng? Y khng ng San li c th bt nh vi y nh vy. Y tc run ngi. C chuyn xa li tr v trong tr nh, r rt nh mi xy ra hm trc. Y thy y va mi qua mt trn m di, ang dng bnh nh qu... Mt bui chiu, San n thm y... San ngp ngng khuyn y nn ci v ngay i... - Ti sao? - Th ti mt v hi vy. i mt ny la. - Bi v... bi v... San ci mt v b ting ta, dng ting Php - Ngi ta la di anh... Th chong vng ngi. Y c cm gic nh ch cn ci u y l nng, cn tt c ngi y u nh bng, y bp bnh trn khng, mi vt quay ln, chp chn, y hoa mt, chng cn nhn g r. Nhng lng y vn sng sut nh thng. Y vn sng sut hi San, p San phi ni, v nghe ht u ui cu chuyn. Cng chng c g nhiu. Lin c tnh vi mt thng cng t bt trong lng, mt thng m s km ngi cha ci ca Lin v mi phng din rnh rnh, mt g con trai lu lng v bp bm. Chng thng nh bc vi nhau, a bn vi nhau ti nh mt ngi anh r, Lin cho tin n lun lun. V trong mt m hi rt ng ngi, Lin dm cng nhin nm mt ci qut mi mua cho n... Th tng nh mnh c th cht ngay hoc in ngi. Y xao xc sut mt m, khc sut m. Y nghin rng, nguyn ra rt nhiu ngy. Ri rt nhiu ngy, y t v x lng mnh mt ni bn khon kh hn tt c nhng ni kh ca lng ngi ta gi l bn tn bn nghi. Y cu cho Lin mi ni kh, ni nhc trn i. Y ao c chnh y c th cm dao m git cht Lin. y th ri li vn ci Lin, ngay sau y t lu. Ch v y vn cn thy yu Lin m b v b m y th quyt bt y ci Lin cho bng c. Sau m ci, c gn gi Lin, bit tnh nt Lin, dn dn nhn ra rng Lin khng th l mt ngi nh y vn ng, tt c cu chuyn ca San khng ng mt phn no. Y em nhng bng chng y, hi li San, San cng nhn rng cu chuyn ca mnh

Trang 43/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

sai, nhng li dng nhng cu ni lp lng, nhng v mt nc i t mnh nht nh khng tin Lin v ti. i bn gin ngm nhau v y. Ring v phn Th, mi ln phi ni chuyn v mnh trc mt San, y vn kh tm i vi San, th v y ch l mt ci nhc ca y ? C l San cng hiu th, nn t ngy chung vi Th, cha ln no y hi thng Th v chuyn v con. Sao ln ny y li cht gi chng, s sng n th? Th khng nhn San, p: - V chng mnh c h, cng bng bn c con gi nh giu ch bit n ri nh phn, t mi, m ht qun o n n qun o kia, ra ng th khoc tay vi nhng kp m n ty, chi u sng, nh th ch ve vy i ra li i vo, khng nm gh xch u c tiu thuyt tnh thi li soi gng un o, n ci ngc, ngoy ci mng, hay nhn nhy va ht ty va khiu v. V chng mnh c h cng cn bit nui con v nu khng bn bu v con th cng cn kim ni ming m n, chng chu phi bm mnh vo k khc. Y phi c lm ra v bnh tnh, n tn. S tc gin vn cn rung ln trong ting ni. San nghe chm ch lm, y vn Th: - Th sao trong mi gi try lc th c n chn ngi l gi qu, gi nh ngho? - Anh bo th no l try lc? - C u, gi nhy, gi giang h chng hn, nhng k sng v ngh son phn. - ... Ch khng phi nh sc lm vic ca i tay hay ca khi c mnh m sng? Nu nh vy th chng c g c u, gi nhy, gi giang h mi try lc, phn nhiu li ton l con hay v nh giu c. V, con nh ngho phi lm vic mi c n, m khi ngi ta cn lm vic, khi ngi ta ch kim n bng sc lm vic thi, th gi ngi ta l try lc lm sao c? San ngy mt ra, lng lng nhn Th mt lc lu. Ni rng nhn, nhng thc ra th i mt y vng ci nhn. San ang mi ngh g. Mt lc sau y mi li hi mm ci bo Th: - Th th chc anh thch ngho? Th chua cht hi: - Anh cha ngho bao gi hay sao? V y tip: - Nu anh ngho qua mt vi ln th t ra anh cng phi bit rng ci ngho chng c ch cho ai. N lm tiu mn sc lc, ho ht tm hn. N khin ngi ta thnh bn xn, nh nhen, ch k, st b t. N to nn thnh nhng con ngi n l. San ci h c li, ku ln: - Th th c tri mi hiu anh mun g! Giu th anh ch l try lc. Ngho th anh ch l ch k, nh nhen, n l. Vy th anh th no? - Rt r rng. Ti ch yu s lm vic v nhng ngi lm vic m thi. Theo ti th phi dit cho ht nhng k ngi khng hng nhng thc ca k khc lm ra m chng lm ra c ci g. Ai cng phi lm, ai lm cng phi c no , t do, m ch nhng ai lm mi c no ,

Trang 44/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

t do. - Li ci thuyt mi khi ca anh! Nhng ny! Ti hi tht anh... Chng mnh hy gc ci ngha hai ch h hng theo ci ngha chnh ng hai chng mnh thng hiu. Ch ni theo ci ngha thng thng ca mi ngi thi. Ngha l... ni trng ra ngay th ny cho tin: c bao gi anh ngh rng trong lc chng mnh i vng th ny, v chng mnh nh c th c ngoi tnh khng? Th ngc nhin nhng c lm ra v lnh lng: - Cha bao gi ti ngh th bi v ti khng hay ngh li thi n nhng chuyn y lm g. Nhng ti tng s y cng l thng. - Ngha l c th xy ra c lm, phi khng? , th by gi ti li hi anh th ny, khng c g, nhng ti ch ni th d thi y nh, th d by gi t nhin anh nghe tin v anh ngoi tnh th anh ngh th no? Th thy nhi trong tim mt ci v t nhin kh th. Nhng y vn c thn nhin: - Chng ngh th no. - Khng, ti khng ni rng anh ngh n s b v, hay m cht v, hay t t, hay b nh i. Chng mnh c con ri. Chng mnh ngh n con... Ti ch hi anh xem anh c cu g khng? Cu sung thi... - Ti tng ch c g ng cu. Theo ti, th ci vic kia cng ch l mt nhu cu sinh l nh n ung, nh tt c nhng nhu cu sinh l khc. Ngha l t nhin v rt bnh thng. C ci g ng cho mnh qu u? Khi ngi ta i qu. San khng ci li. Nhng nt mt y, nht l i mt lng l, chng c v g tn thnh vi Th. Tuy vy, sau mt thong ngp ngng y cng bo: - Ti th ti cng ngh nh anh vy. Nhng ti tng mnh gp ci thng n chim c v mnh, th no mnh cng hi kh chu. C nh vy tht. Hn th na, tt c nhng ngh to bo Th va em ra, c phi l nhng ngh tht ca y u? Ni cho ng th c l l nhng m y vn mun theo ui, nhng cha bao gi c th bt lng theo. Ly l tr m suy th ci vic v ngoi tnh khng ng cho chng au n, ghen tung nhng Th vn thy mnh au n, ghen tung, ngay t lc mi ngh n s ngoi tnh. Y lm b khng quan tm, ch v t i m thi... Nhng ti sao hm nay San li thc mc v ci vn ngoi tnh nh vy? Mt ng vt n trong c Th, y nhn soi mi San. San ci mt. V Th vt nh n ci bui chiu San hp tp v qu, cu ni na kn na h ca y, s thay i tnh nt... nhng m khng ng hay ng ri m but ming rn ln... s tiu tin phung ph hn khi trc... A! Hn l San c iu g bt mn v v y y. Th li nh n mt cu San bo Th mi cch y c my hm: "Anh c cch g cho ti i tht xa khng? Hay l gn cng c, nhng cn mt ch no, nu ti nh giu th nh khng th no bit c...". V Th cht nhn ra rng San c v b ni au n ngm ngm nung nu nhiu: i mt thm qung, da xm nh gio, ci nhn mt mi v n... Chuyn g m San n ni phi m ngi i nh vy...

Trang 45/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

S im lng gn nh tr nn kh chu. Cht ting nhng bc chn nng n ln thang gc, cho i bn mt c quay ra. M ln mc mn. Tuy i trn gc v cn nh chng rng g, n cng bc nhng bc bnh bch, hng dng nh bc ca nh binh. Sn gc b rung. Ci t b rung theo v nhng ci cc, chn trn mt t, chm vo nhau, ku lch cch. Th thy M mt ci g tr, mnh v p lm. Ngi n ngay ngn, i vai rng, ci ngc vm v nh ra. Ci vui rng r trn nt mt hi ng nghch, n ci hn nhin n trn mi, n c v kiu ngo v ci tui hai mi v ci thn hnh lc s ca mnh... San hi n: - My cha v nh my kia ? Gan tht! Tao chu my! N tm tm ci: - Tha cu sao kia ? - C v m n by gi vn cha cn v. N tot mm ci hi h, nh xu h: - Tha cu, c cn g ci nh ? Con thit tng lm giai, v ci ng v con, chng nn ham m lm. - Th my ly v lm g? - tha, tha cu, th chng l lm ci thng con giai m li khng c v? Ngi ta ly v c th con cng phi ly, ch con c cn g u! - i ch... M ci hng hc. Th v San mm ci. Th dy, trnh ra gh, cho M mc mn. San bng ny ra mt , y hi Th: - A! Th ny ny, anh ... Chng mnh bo ngay thng M n bo b c nh n cho mnh tr... C c khng, M? - Tha cu, nh l hai cu sao c? - c, nh g cng c. nh qu chng mnh, tao vn nh l y ch nh gch u? - i lm th b c nh my vi v my cng phi n cm ch! B c n th no th chng tao n th. C nh n cng mt mm... - Tha cu, th th coi khng tin. - Sao khng tin? - Vng, nhng nh cht lm! Ch va k c hai ci ging, mt ci ca b con, mt ci ca v chng nh con. - Mc k my! My lm sao c th lm!

Trang 46/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Tha cu, ci y ty hai cu ch con bit lm sao c? - Th my bo chng tao u by gi? - Hay l hai cu li thu nh? - , thu nh th cng c nhng cn n th sao? San vn th, ri t tr li: - Tao bo my!... My xem c ci nh no rng rng, cho bn nm ngi , thu mt ci, ri bo b c nh my dn n cho chng tao tr vi. Chng tao chu c tin cho. Th l c ch g? - Vng, cu c con bn vi b con xem. San c p: - Chng phi bn g na. Chng ti mc cu! Cu lm sao cho chng ti c ch , ch n th lm! - Khng u ! Tha cu, con bit u m dm nhn? - Mc cu! Mc cu! Chng ti khng bit... - Tha cu!... San va lc u, va nhm nghin hai mt, nht nh khng nghe g khc na. M ng m mm chc ci. San vi vng ni lp i, khng cho ci. M nh ci.

Trang 47/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 8
Th v San cho vic p M xp ch n, ch cho h ch l chuyn a. Khng ng M li nhiu. C nhin khng phi ch v mun tn tm vi hai cu m thi. Cn v li ch ring ca n. N hi h rt k cng v vic tin nong... - Tha hai cu, hai cu nh tm ngi thi cm thng cho hai cu th th mi thng hai cu nh cho nh th no? Th nhng vic tnh ton y cho San. San chng lm ni tr mi ri y ? Y tt nhin phi hiu r hn Th, mi thng hai ngi s tiu th ht my ng bc go, my ng bc thc n, my ng bc mm mui, nc non, ci la... Y ci bo: - Tnh th bit th no m tnh? Chng mnh c i ch u m bit? Ci y th c thng M n hi b c nh n cho. - Khng, hai cu nh cho nh th no th c bo, con cn phi tnh... M bo th. V n ni trng ra nh th ny: - Chng giu g hai cu... B con cng gi ri. i xe ct th k cng kim n c, nhng vt v. Gi nhn thi cm cho hai cu c th con bo b con nh cho nhn thn mt cht. Ri b con cng bun vi thc qu bnh, hoa qu, ra ct n ngi, kim thm mi thng vi ng. Min sao cho mt mnh b con n, khng phi n tin nh con i lm... Th ngha l b c nh n s lm mt vic bun bn c. C li th lm, khng c li th c i xe ct. San bit th th s xt rut cho mnh lm, m rt li th khng tin, nn hi Th: - Anh ngh th no? Th nhn vai - Ty anh... Ti bit g? Y c v bc mnh. Hnh nh y mun bo: "Anh khe bi chuyn ta th by gi anh liu ly!"... Liu, tc l t chi hay tr r, cho thng M khinh v ci thm mnh trong bng. Hay l tr tht t, cho va lng n, ri c but rut th c cn rng li m chu vy, chng cn trch ai c na. San lm th y chu, Th khng d g vo y! Khng nhng th, Th cn c quyn on San... San ci nht, bo M: - Tao tng b c nh my c th vn i lm cng chng phin g. - Tha cu, th th ai thi cm cho? - Lc tra v... Khi no ngh lm, hy thi cm. - Nhng thng thng tra b c nh con li khng v, thi cm n ngay b sng. Xa th m

Trang 48/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

nhng i cng v th ht ngy ch cn g? - Th v my? - Nh con th n v y, nhng v mun lm. V li, i ch vo lc no c? M khng i ch th ly u ra thc n? M ngay c gi c thc n cng khng c th gi m nu nng. - Thc n th cn g? Min l c cm th c. Chng tao khng i thc n u m s. - Tha cu, cu th cu ngh th, ch chng con th li phi ngh khc. nhn cm nc cho hai cu th phi dn cho ra hn mt mm cm. - Khng ra hn cng c. Chng tao bng lng ch n cm khng thi kia m! - Tha cu, th th hai cu cn g phi i u cho tn tin? Hai cu c y. y cng c cm rau ch g! M ci, nhng ci ci chng c ti cho lm. Khi ni cu va ri, ci c n gn ln. N c v nhic thm San: " Mun n ngon nhng li khng mun mt tin". San mt, ht tay mt ci, ni nh ngi gin di. - Thi, th ny ny... Chng ni li thi g na... Lng tao mi thng ch c mi hai ng bc y thi. Tao n tiu ht c mi hai ng l cng thi, ch g? M chng ni sao, San ngng mt lc ri li bo: - Mi thng mi ngi chng tao a chc bc. Hai ngi hai chc bc. M ngy mt ra, nh nhm tnh: - Hai mi ng th tin nh mt bn ng ri... San tip tht nhanh: - Vi vi ng tiu lt vt, ngha l cn mi bn ng tin n cho hai ngi. M ngm ngh mt lt ri cht hi: - Hai cu nh cho mi bn ng nguyn tin n c phi khng? - Phi ri. - Vng, bit vy. Th th th ny ny. Con nhn thi cm thi, cn mi th nh ca, git da, du n... mc hai cu c. - c ri, my c ly mi thng mi bn ng cn mc chng tao. Nhng phi tm cho chng tao ci nh. - Vng, nhng y l con mi nhn tm th thi, ch cha dm ni chc vi hai cu. con cn hi li b con ... Th, v c l c San thm mong cho b m v n khng bng lng nhn. Nhng hnh nh m con nh n bn i bn li, tr liu u vo y c ri. N ch cn i cho bit s tin. S tin xt ra c th nhn c ri, lp tc n i hi nh cho Th v San. Ngy hm sau, n bo:

Trang 49/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Con thu c nh ri y. C ba ng mt thng. Ti hm nay, mi hai cu xung xem. Ci nh tht vo mi trong lng. T ngoi ng nha c mt ci ng gch i vo. Ng vo n nh y va cng. Nhng vng n sau nh, mt ci ng khc trng hn, k mt u ln ci ng kia v chy sang tn mt kia lng, vt hai si ru ca n ln ci sn xanh r ca mt con ln. Ci li i bn thu v rc ri! Ln rc mc, l kh ph trn mt, dy n ni ngi ta i thy ln chn. Th v San i qua y mt vi ln, nhng cha bao gi trng thy ci nh, c l ch v n y h cn mi chm ch nhn mt t trnh nhng th d bn nhan nhn li i. V li ci nh lin st mt ci chung nga ua to, u trong. Ci chung nga vi nhng con nga cao ln, n nang, chi chut v kiu hnh nh b binh phc mi, nhng con nga th ph ph v p chn ku bm bp, chon ht c s ch ca ngi ta. Ngi ta ch trng thy ci chung nga m thi. N nut ht ci nh. ng bn ngoi m trng, ai cng tng ci nh l mt phn chung nga. Dng li trc ci cng thp l t c ngay vo mt bc tng sau, Th hi San: - Th ra ch ny cng cn mt ci nh ? - Ti cng khng ng y. M vo trc bo ngi ta xch ch. N chm ra. Hai nh gio nhn quanh. H c v hi tht vng. Nghe li M tn tng s sch s ca ci nh sp thu, h khng i thy nhng ci m h ang phi thy. l nhng m c rm um st chn tng, nhng vng nc en, nhng ch t ph ru nhy nhy, nhng ng rc l l, ba bi. Mt mi khai khai, khn khn bc ln. C hai ngi cng nhun mi, nhng chng ngi no n ni ra. Th trm ngm bng ci v quen thuc ca y. San khe kh ci v c. H rt s t ra mnh l nhng ngi kh tnh. C mi thng ba ng bc m i sang trng lm sao c? Mi San mi dm rt r ni nh mt ngh ca mnh: - Chc nhiu mui lm? Y dng ting Php. Th cng dng ting Php, kh nhn vai, p li: - C l... Va lc y th M ra: - Mi hai cu vo. Mt ci u trc lc cng t sau lng n nh ra. - Cho hai ng ! Mi hai ng vo trong ny. M kh gii thiu vi Th v San: - ng ch. Va kp, Th v San ang lng tng, khng bit nn cho li ngi y bng g cho phi. Y mc c mc tri mt ci qun i en, mt ci o cnh vi rng rc, mi ci c hai khuy. C l thy khch n, y mi mc vi vng ci o vo. Y va xun xoe mi khch, va ci nt my ci khuy trn. Qun o th th m ngi da en thui, nng n, cc mch. Da, c l v sut i ci trn

Trang 50/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

nn rt long, rt th. Hai mt km nhm, trn chau chau. Chn i bnh bch. Th v San phi hi ci xung chui qua cng. Mi bc vo mt ci nh ngang, mt trc trng hc hc nh qun ch. l nh bp. Bp lin ngay cnh cng. Pha trong cn rng, nhng chng thy k c g, ton thng mng. Tt cho qua mt ci sn nh, lt gch, c tng hoa, b nc bn ngoi, h ti ca gia ngi nh chnh. Kiu nh xy qu ngha l th no cho xong chuyn th thi. Khng c hng hin, ba khoang ca tt mi ngoi, thnh th mt ci h con cng khng c na. l ci li ca ch nh tham mun cho ci lng nh c rng. Th n bn con s "1935" trong lng ci khung va hnh ch nht, bn trn ca gia. Th ra ci nh ny, lm cng cha lu lm. c ci nn cao, cao hn sn nhng hn mt thc ty. Khng nh ci bp ng u, ch cao hn sn bng hai hn gch t ln nhau. ng ny phi c n ba ci bc cho ngi ta ln... ng ch cm u, lt ct i nh chy, hunh huch chy vo nh trc. Th v San, va i va c nhn, khoan thai, ng nh theo sau. M bao gi cng rt l php khi c ngi ngoi, rn rn v knh cn i ng sau hai cu. Thnh th ch vo nh tm i ri, khch mi ti nhng bc ln. H cng cha ln vi. ng ch li lt ct chy ra, ni nh qut vo tai. - Mi hai ng vo!... Mi hai ng c vo!... Ch xch ri!... - Vng !... Th v San vo nh. Gian gia, tr my ci ging th, n th k bn trong, pha ngoi chng c g. Ch mi khch li b bn gh lim k mn ngoi mt gian bn. Mt ngi n b, chc b ch ang ngi vi ba a tr trn b gh mn trong, mi mt m a nh nht, ng ln. San v Th ci cho: - B . - Chu khng dm ! Ly hai ng! B vi vng p li. Ci ging mm mng. Cu cho qu l php i vi nhng ngi cn tr qu, khin Th nhn b ta hi k, tuy vn nhanh chng v kn o. B khc hn chng. Chng p g hn - k chng y, v y cng xng i! - nhng li cao ngng v mnh khnh, ch khng trng trc, vai u, tht bp nh ng chng. Nu ng chng l mt con gu th b chnh l mt con c rui. B gic hai a con ln - a nm, su tui, a ln mi, mi mt vn ngi yn, hch mt ln nhn hai ng khch mi vo. - ng ln, con! V vn ci ging khoan thai y, b bo chng: - Thp ci n ln! Ci n bp mng u ri? ng chng gn chi hn ngi vo gm b nga tm v hi toang toang: - hay! Ci n bp mng u ri? U em!... B tn tc:

Trang 51/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- U em u ri?... Con! Chy ra bo u em thp n!... Mau, con!... Thy h ri rt c ln, h ng om sm m vn khng c c mt ci n, M c v ngng ly. N lm nh n cng v phe vi ch nh, phe phi tip Th v San. N nho nhc, nhn ch n, ch kia. Thi quen ngh nghip, n nng ny mun trng thy ci n mt ch no, cm vi ly, em li bn, bt dim thp h. ng ch th vn lc sc di nhng gm bn, gm gh v thnh thong gi u em nh qut. B ch phi hi gt ting. Th vi bo: - Tha ng, thi !... Cn sng chn! Y nh nhn th ng hn. Tht ra th trong nh nh nhem ri. Bn ngoi ci ca s sau, mu xanh ca bc giu gng ty dng ln n lng chng ca s, thm li thnh en. Khng gian xm tro. V tt ngoi xa, ng sau nhng m my long thong nh nhng mng nhn en, trn mt nn tri bng lng, my vt mu cht, c cht dn, i sang mu tm thm. Trong nh ti hn, b ch bc mnh, phi m con i mi ra pha ca, chc i tm u em, th u em vo. Mt vt l l, lng l nh mt n r bit i. B ch hi: - U em y ? i u m gi mi khng ln th? n u? - y ! Ti i mua du. - Hn no!... Thp ln! Nhng u em chm qu. M nhanh nhn ct ly v ng ch li ct ly tay M... - Cu a ti! ng bt dim chm n. Th v San vn ng. M nhn ra iu y trc nht. N ko hai ci gh... - Mi hai cu ngi chi. B ch mi theo. ng ch cng hp tp mi theo v, nh qut vo tai khch. Tht tnh th Th v San mun ng. Bn, gh trng cc mch v khng c bng. Chc l t khi dng n, t khi lau chi, v bi bm kh nhiu. l nhng iu m ngi ta khng th ni toc ra. H nh cm n v ngi vy. H vn khng qun l , h xin php trc. Cn M vn ng. ng ch th ch chic gh cn b khng mi n. - Cu M ngi y chi. C nhin l M khng dm... - ng ch mc con... B ch hiu tn ti trt t hn. B mi M ngi gh bn chic nga. Th bo M mi ngi. ng ch nh nhc ci tch ln, do d mt thong, ri li t ci tch xung bn. C l ng lng l, khng bit nn c mi khch ung nc y hay li gi un nc khc. B ch nhc: - Anh thng Hc rt nc ra, mi hai ng xi nc. ng chng rt nhng va rt va phn nn:

Trang 52/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Nc ngui c ri... Chic vi khng chu chy. ng t tch xung bn, m vung tch ra xem. ng nhn quanh nh mun tm mt ci g. Chng thy g, ng li nhc tch ln gh ming vo vi m m thi. Ri ng li rt. Phen ny th vi nc chy. Nhng cng ln rn chm chm. ng li thi ri li rt, ri li thi. Hai ba ln nh th, chic chn nc mi y. ng nhc mt chn t trc mt Th v mt chn t trc mt San: - Mi hai ng xi tm chn nc ngui. ng a cho M mt chn: - Cu M xi nc. Khng ai ung. Th v San ku khng kht. M nhn hai cu, tm tm ci. N c t cho hai cu bit n cng nhn thy li rt nc gh tm ca ch nh v nhng chic chn hng r tin, trng nh cu bn. San v Th tng l nh khng trng thy n ci ca n. H nhn i, s ch nh v sinh ngng. Nhng ng ang thng ci iu thuc lo ri. ng kh nhc ci bng n ln ri dm... Th ni thng vo vic ngay: - Tha ng, thy... Y mun gi th din cho M (ng ch gi n bng cu kia m!... ) v gi bng anh nhng thy ngng mm. Y bn gi tn khng. - Tha ng, thy M ni chuyn ng cn tha mt cn nh khng n, mun cho thu... - Vng, cu M cng ni chuyn vi ti... Ch v khch qua li vi nhau mi cu nh vy. Cuc iu nh kt liu. Ch nh nh li cho ngi thu nh mt gian cnh ca nh ngoi... - Nguyn ch nh ngoi ny nhng ba gian. Hai ng gian ng kia. Nh ti gian ng ny vi ci bung ng ny. Cn gian gia, ti ging th, nht nh phi khng ri. Nh vy l c gian gia ngn i bit tch hn ra. Tha h rng ri m cng tin. nh! Nhng San v Th vn thch bung hn. H vin l rng m phi hc khuya, thp n khuya, khng mun v sng n m nh ch khng ng c... - Vng, th th hai ng bung cng c. ti khun nhng c ca ti ra. Nhng b ch cht ni g nho nh vi chng. ng ngn ng mt cht ri hi li San v Th: - Hay l hai ng nh ngoi?... H a mt nhn nhau nh hi kin nhau, th ng ch vi ct ngha th ny: - Chng ni giu g hai ng... Nh c nui con ln, con g, chung ln ng ny, ti phi bung ny trng coi cho tin. - Tha ng, th bung ng kia.

Trang 53/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Vng, hay hai ng bung ng kia? - Vng, nu tin th hay lm. - Tin th tin lm. Bung y ti vn b khng. - Th th cn g bng na. Hai v chng ng ch nhn nhau. Trong ci nhn ca h, Th nhn thy c mt v g nh lng l khng nh. Th sinh ng. ng ch ci ci, bo: - Nhng gi hai ng nh ngoi vn hn c. Ch g bng ni tht. trong bung th n ma bc, chc l khng c mt. - Tha ng, khng c ca sao ? - C... cng c hai ca s, nhng... B ch nh hi gt vi chng: - Th c mi ngay hai ng vo bung xem. Nu c th hai ng ... Tha hai ng, ci g nh chu cng hay ni tht. trong bung th khng c thong nh nh ngoi. Nhng nu hai ng mun bung cho tnh mch xem sch th xin ty . Cn nh chu th th no cng c. Gian nh ngoi cng ri, bung cng ri. Hai ng u th cng th thi. Hai ng gian nh ngoi th cn bung y b khng, ch u c ai thu, nh chu cng khng cho thu na. Vy mi hai ng vo xem cho cn thn. Ri hai ng nh th no cng c. Cn nh nh chu p hai ng nh ngoi cng khng dm p m bo hai ng trong bung cng khng dm bo. Ci y th xin c ty hai ng c. Th hi kh chu. Ci ging ngt xt ny th m gh gm lm y! Y ngh vy. Ngi n b khng c tht th nh ngi chng. Y cng khng tt bng nh chng. Y khng mun khuyn g. l mt cch gi k v sau. San v Th mun u th , nhng sau ny ng c ku ca g ht. Th li cng sinh ng vc. San quay sang y, bo: - Hay l ta xin php ng b vo bung xem qua xem th no? ng ch nhanh nhu ng ln: - Vng, mi hai ng vo xem... ng cm n i trc. ng i cn nhanh hn lc ny. Nhng ln ny l c . ng mun vo bung trc mt cht cn sa son. Khi Th, San v thng M vo n bung, th ng m tung hai cnh ca ra ri. Qu nhin, cng hai ci cnh ca s hn hoi, mt ci ng trc, mt ci ng sau. Nhng ch mt ci m c thi. Ci ng trc m th cng m c y, nhng m ra cng chng ch g. N nhm thng vo bc vch u hi ci nh l quay mt v mt bp. Bc vch y gn st ca s trc cn bung. Trng chng ph ph. Thnh th mt sau cn bung li c v nh l mt trc... San ch cho Th mi ci l c mi tt trn u hi, kh bo:

Trang 54/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- K th cng li cho khng kh ra vo. Th mm ci: - Tha . Chng mnh c hai ngi, v xa nay sn khng kh mi, quen ri. M g tay vo bc tng hi, bn: - Gi ch ny c mt ci ca s na th phi. - Vng, k ra gi c thm ci ca s ch y th p lm, nhng tc mt ci ch ny li lin chung nga qu. ng ch tr li nh vy. Ri ng vi thm ngay: - Vi li th ny cng lm ri. Hai ci ca s li ci ca ra vo m ra nh ngoi. c ci ca ra nh ngoi cng gn ngay vi ci ca nh ngoi ra sn... Ti hm y, lc M ln mc mn, n v Th v San li bn tn v chuyn thu nh, San hi: - ng ta lm g th, h M? Trng ci tng th m giu! - Tha cu, v chng ng ta ch chuyn mn lm u. - Lm u ph bn cho ngi ta n y . Eo i! Th m ngi ta cng dm mua ? - Tha cu, sao m khng mua ? - Trng ci mt ng y, tao gh cht cha ri! Th bt ci: - , m khng hiu sao mt b ta cng vy. Hai v chng cng tot. - Th th anh trng cn st y. Ti cn thy c u em cng tot nt, mi cht ngi ta ch! Sao m h kho tm ngi th! - Kho ri chng mnh y t lu cng sinh tot nt. Ti s lm. M c v khng bng lng h ch giu nh vy. N ci ngng nghu. V n bo: - Tha cu, th m nh ca nh ng ta sch lm, khng my nh c sch bng. Con xem k lm ri. ng ni g n sn, nh, ngay ci chung ln nh ng ta cng sch nh lau. Mi ngy ng y nc my ln. C n ci chung tiu. Hai cu cha bit ci chung tiu nh ng y y. Bun ci lm. Mi ln xong vic, c mt ci vung bng np g y li, cho khi c mi xng ln...

Trang 55/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 9
Mi ngi bung bt a c ri. Mt mnh San vn cn n. Y va n va ni ni, ci ci. l nh hng ca cc ru vang. Y ung ru khng quen. Ba n hm nay, bi Oanh sa son hi lu, mun qu gi thng n mt gi. Cc ru nc vo mt lc y i mm ngi. Cht men ngm rt mau. Mt y gay ln. C y cng rn rn tng vt ln, nh ngi gi. Mt y g g, dp li. Y m to chng ra, l l nhn vng quanh tt c mi ngi mt lt ri ku ln: - ny! Thi th c ? n i ch? Ti cn n kia m! - c, mi ngi c tht tnh i cho! Oanh bo a nh vy v ci. Mc du y tt c hai mt li ci, trng chng c v thc tnh mt t no. Y n xong trc tin, xa rng, ung nc lu ri. Nhng y cng cn nhn nha hn mi ngy, l cha vi ng ln. Y ngi b gi, nhn mi ngi n. Nghe San ni ba hoa, y ch mm ci. Nhng n ci gng go v mt mi, r rng y st rut lm ri, nhng c chu ng. Th ngng h San. Y ni na a na tht: - Anh nh n ht c phn thng M y ? - Thng M c ri, anh ! Ti trng thy phn n lc ny ri. Ti say nhng cha m u! Anh ng sinh s vi ti! i ch!... San l nh gic tht to, nh mt bc x, bc nhiu i ung ru vic lng. Tuy nhin San a, Th cng mt ra nh b vi mi ngi. Y ci nht, bo San: - Th y! Mi anh c xi cho i! Ch s nt bng thi! - Nt bng ti ch nt bng anh ? - Vng, khng nt bng ti th anh c vic n m!... - Ti n ch ti s ? Ti cn n na! Ti n cho anh bit tay ti y ny! Y gp mt con bn cho vo bt, gp thm hai ming tht quay, mt t rau, ri mt cht nc mm ln trn ri v c vo mm. Y c lm ra v th tc, ngm ngom: phng m, trn mt nhai, ri dui c ra nut i, nut xong, rt c li, phnh bng ra nh bng cc. L tr ci. Ci xong, mt a h: - Anh xi na ! - n na! San gn c p, ri chng a xung lng ci bt khng, ngi dm a tht. Y c v mun n na tht. Th ngi b ci, hai m t trn u gi, mt ci gm nh xu h. San ci kh mt ci ra ng mi, bung a xung: - Nhng m thi, khng n na. No ri!

Trang 56/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Th ngng mt ln: - y! Mi ngi xi ming na... Lm khch th! Y li ci tt mt. San chng hiu cu ni ma, ci nht bo: - Thi, no ri... Y quay ra, bo thng M ang ng i. - Ct mm i, M ny! - Cu xi na ! - Thi! Xi mi th li... Anh Th bo... n nt bng ra tht mt... M li hi dp mm. Oanh nhn a tht quay cn n vi chc ming: - Ct i n chiu n M nh! Cn bn th my n c ht i ko hoi. M chng ni g, n n na thang gc ri. Oanh li gi vi. - , chui u, M nh? em chui ln y nh! San tn tng: - Li chui na kia ? Sang nh? Gi hm no cng nh hm nay th thch nh? Cu ni, chng bit v tnh hay c , nhng i vi mi ngi th t nhin li c mt ci ngha hi xoi mi. Oanh hi sm mt. Nhng ch mt thong thi. Ri y c tng l nh khng nhn thy. Y n tn bo: - Cng chng thch u. n mi cng chn. C n rau quanh nm, thnh thong lm mt ba tht nh th ny mi ngon. Y vi cha li ngay: - M ni tht, cng chng ngon g kia! Hai ch th no khng bit, ch ti th ch vi ming l chn a. Ni tht, b m chng mnh sinh chng mnh ra, khng phi m n tht. San chng nng tay, nga mt ln trn nh, ci mi, bo: - Phi ni rng: b m chng mnh sinh mnh ra khng cho chng mnh n tht, nn chng mnh khng bit n tht th ng hn! Th bt ci, San thch ch, ci h h. Oanh cng ci, nhng v ngng nghu hin ra ngoi mt. Y vn lm nh chng hiu g n ci chm chc ca San. Vn em s kinh nghim ca mnh v l thuyt ca cc nh bc s ra bnh vc thuyt n chay... - Ngi ta nghim ra rng nhng ging vt, nhng ging ngi n tht thng hung c, cn nhng ging n c, n l th hin lnh hn. C ly mt anh cp vi mt anh tru m xt l bit. - Bi vy cho nn anh cp mi cu c c anh tru, cn anh tru th ch sut i c ko cy

Trang 57/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

cho thng ngi. Ai t ra ci ch quc ng cng ti tnh lm, ch hin ch hn ch hn c mt ch i vi mt ci du m thi... San m hm nay cng thm thy th ? Th mm ci. Y kt lun h San: - th ra ti anh ch n rau nn sut i c lm cho k khc phi khng? - Phi ri, c anh th cng th. - Vy chng mnh hin hay hn? - Ty anh. M em a chui ln. Oanh ni lp: - Thi no! Cc ng! Cc ng c n chui hay khng? Ch sut i ci nhau, lm nh hai gi ly mt chng! Y ln lt nhn Th ri San, tip: - y l b c, y l b hai. Y mt ln ngt ngho ci. C Th v San cng hi ngng nghu. Th t nhin ngh n ch, n mt m ch tm s vi mnh, trc khi i: "C l ti s ci Oanh, c l khng... ngi ta rt c th i thay... Ti thy y khng p, hi xu na, hi gi, nhng tt bng... ". ch ng li vi y nh vy... San n nhng hai qu. n xong, y ln knh ngay ra chiu, hai tay xoa bng, ku no qu. Ri bng y li ci sng sc, gi Oanh... - C , - Sao kia? - Chng ti nh la c y! Chng ti cha i u! Y p tay xung chiu, giy ln nh ch ci. Oanh c v khng hiu tt c ci ngha khi hi trong cu ni y. San ct ngha thm: - Mt mt ba c tng tin quan n, m quan n li gi mt, khng chu i cho, th c cht ngi khng! Y ci r ln, gc mt vo i Th. - Nh? Anh Th nh?... Th cau my, y y ra: - Anh in y ? Th khng a. Y c gi v mt lnh lng, c chng li vi ci rt vui khng u, hon ton v th cht, do cc ru gy nn. Y khng mun Oanh c th khinh b, ngh thm: "c n c khc! Hm nay sao m vui v th, sao m t t th! Chng b vi mi hm mt t!... ". C th

Trang 58/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ni y thn thn m n qua ba l thng ca Oanh i y v San trc khi hai ngi i nh ring. Hnh nh th l Oanh t t vi y. t ra Oanh cng c th bng vo y m tng rng mnh t t vi y. M y, y khng mun chu ca Oanh mt t g c th gi l t t. Mt hm, Oanh phn nn v ci cch hc tr v cha m hc tr c x vi thy, trch chng bc bo, v n v kt lun rng: t nay c l mnh cng chng vi g m t t vi ai. Th mm ci ch nho Oanh: - C tng chng mnh vn t t vi chng n ? Nhm! i ny chng thng no t t vi thng no! Sao c li k n. Tht ra chng mnh dy hc, c phi lm n cho chng n u? Trc ht chnh l kim n. Mnh dy chng n, chng phi l m mt ra cho nhng k m u. Chnh l th ca chng mi thng mt vi ng bc. Chng c l nu chng khng tr tin th mnh khng cho chng hc. Th th cn mun chng n n ni g? ng l chng mnh phi n chng n: chng n nui chng mnh!... Th phn tch n nhng hnh ng, nhng tnh cm siu nht ca loi ngi v nhn ra cng vi La Rochefoucauld rng ch l ch k v v li m thi, ch k tr hnh, v li che y v t son im phn... Loanh quanh th mt lc, ri y trng trn ni bp vo mt Oanh: - Xt cho k th ai chng v mnh. Ni chuyn nhn ngha, t t ch l ni chuyn tha. Th d ti dy hc cho c, c phi v t t u? V hai mi ng mi thng thi. M c thu ti dy hc c l cng chng phi v t t vi ti, mun gip ti c vic lm, c lng n. Ni cho ng th c l v c khng c bng thnh chung, khng th ng lm hiu trng trng, khng th dy lp nh lp nht. Oanh vnh ci mt bng ln: - Cha hn ng. , th ch bo ch v tin m dy cho ti, ti ch v mnh bng ca ch m ti thu ch, nhng c mt x ng Dng ny ch c mt ci trng ca ti cho ch dy thi ? M c x ng Dng ny ch c mt ch c bng thnh chung ? Ti sao chng ti khng nh ai m li nh ch? Ti sao ch khng dy trng khc m li dy trng chng ti? Th ci gn - Ti sao? Ti th ny: cha c trng no khc thu ti. - l v phn ch. Nhng chng ti, chng ti rt c th tm c mt ngi khc mt cch d dng... - nh! Nhng ai th cng tin. Vi mt s lng nh lng ca ti trng ny, th chng c nhiu ngi ham lm u. V li... Cng may m Th cha kp ni c ra. Y nh ni rng s d ch nh y, chng phi v tnh ngha g u, nhng chnh v tnh ton: ch khng mun cho mt ngi khng thn thuc cnh v hn th ca mnh... Cng may m y gi li c, khng n ni ci ngm ngm y ca ch ra. Nhng cha ni iu y ra, th cng lm ri. Y ph tan s mp m gia hai ng. Y bo pht ni cho Oanh bit tnh ngha l tnh ngha, cng vic l cng vic, ng bao gi nn ko ging ci n vi ci kia. Y ni trng ra rng y chng phi chu n g Oanh v ch, Oanh v ch chng t t g vi y...

Trang 59/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Ni trng ra nh vy lm g? i bn chng cn c g phi n nang nhau, e ting vi nhau. Nht l Th khng phi ngh ngi n tnh ngha an hem, m c th i tt c nhng ci g l quyn li ca y, tt c nhng ci g y c th i. Khi ngi ta ch cn l ch vi ngi lm, k bun sc ngi vi k bn sc lm vic ca mnh, khi ngi ta l hai hng ngi quyn li ngc nhau, th cn c g phi n nang nhau na. C vic m tranh u! Y c vic i cng, cn Oanh c vic m trc li! Oanh c vic m trc li cho nhiu, cho nng ti i! Nhng hy coi chng, c mt ngy kia, Th s ung dung bo vi Oanh rng: "ng b li v ci trng ny nhiu ri, anh San v ti kh nhc v ci trng ny cng nhiu ri, kh nhc m chng n g, by gi mt l ci trng phi l ca chung ca ba ngi, cng vic chia u v li lc chia u, hai l ng b tm ngi khc thay ti v anh San, hai chng ti phi m mt trng khc dy... ". y l ni th, tht ra th lc by gi Oanh ch c quyn nhn iu th nht thi. Thay? Th hiu trng l y, y rt c th t chi, khng k giy sang tn. V li hai phn hc tr, m li ton nhng hc tr cc lp trn, tr nhiu tin, trong tay y, vi tay San. Ngha l trong cuc ginh git li ci trng, ci kh gii lm vic ca mnh, y bit chc rng th no cng thng. Y li bit chc rng y thng nh vy, cng l hp l cng bng, v y lm th cng chng c g ng n hn, bi tht ra th bao gi Oanh cng ch ngh n li ring m chng t t g vi y v San c. Th m y vn do d mi. Y vn n... Lc ny y, y li ngh n ci d nh nghin ngm mi vi s e ngi, s n nang rt v l ca y. "Nh vy c phi l t t u? Chng phi l mnh mun nhn i ngi khc n. ch l nhu nhc... ". Y t bo thm nh vy... M ln hi: - Tha hai cu, by gi thu xe b hay sao ? V khi San tr li chng c g cht ln mt ci xe b, ch cn gi mt ngi phu khun vc no h khun i cho mt ci ging vi mt ci hm, n nht nh bo rng ci ging cng nh ci hm, phi c hai ngi khing ch khng th mt ngi... - Th my thu hai ngi! Nht ngay l bn ngi cng c kia m!... Cu Th vi tao c ni sao u. Min l c vic th thi... San bo vy, M ci, bo: - Vng, nh nh vy, nhng hai ngi th c l mt ng h cng cha nghe. - Th tr hn ln! - Tr hn th li t! - t th cng phi chu, ch cn bit lm sao? My nh chng tao xoay trn ra, khing ly ? L tr nhao nhao bn chng khing cho, nhng San v Th gt i. Ai bit, h ci. V li Th c ... trng hc tr. Y cho rng khng c quyn sai chng lm mt vic g cho y c. Y bo M c thu ngi cho gn vic...

Trang 60/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Th hai cu nh cho bao nhiu, con bo ngi ta! M hi... - My liu y. Mc c vi ngi ta xem. - Vng, nhng hai cu nh cho bao nhiu tr li? ng ri, c thu khng ? - Bao nhiu cng c. - Th hai cu cho ng ri nh? Con lm th no dn c c i cho hai cu, n nh mi k kic u vo y cho hai cu th thi. N ci h h, gt gt u. Ra v ta y ranh mnh lm. N bnh bch chy xung cu thang nh ln t trn gc xung. Mt thong sau, thy ting. N cng i mua my xu ru ta v ung. N li l ni ting Ty l l - ton ting Ty ba lp - bt chc ng Ty nh b mng bi bp. Ri n toang toang gi tn a ny, a kia, r l tr i vi n ln Qun Nga xem. Nghe ting n oang oang nh ngng c, tng tng ra ci iu b lc ngc ca n i gia l tr nh mt anh g tri cao ln i gia l g lp nhp, Th ci mm mm. Y bo vi San. San cng h h ci. Ti mt mi dn nh. y l do Th v San. H mun lm vic y ln lt, nh mt c gi cha hoang i . Trong khi M sa son di nh, h ch ngi ru r trn gc, c ni chuyn tht no nhit vi Oanh, khi phi trng thy dn. Nhng ting M p chan cht tho ci ging ra tng mnh, vang ng qu, khin h hi mt. H s nhng ngi chung quanh bit... M chng thu ai. N i gi v n ln. Nhng ci g nh, n nh l tr con. Ci g nng th n vi v n khing. Chng va khing va gin nhau. Chng gi v ln mt k c, qut tho om sm. V ci h h. Ra n ng, M cng cn lc th n i, lc th ko li, ging co tru v chn ri li cn ni ching trng bng mm, tht loa, lm kiu bay... a vi nhau rinh rch. Cng kh San v Th! H mun bt cht hai tai li khng nghe thy. c khun i c lu ri, h cng cha bun i. H s ngng vi ch nh. C M xp t u vo y c ri, h s n, chui tt vo bung, ng ca li, l xong chuyn... L tr v. Mt a bo cho San v Th bit mi s xong ri. By gi h mi tay khng lng thng i. Lm nh h i chi ph vy. H khng chy tt vo bung ngay c. Mt b lo thp b, ng n h ngay t ca, vng tay li, knh cn cho. M v thng M. Th nhn ra ci th ting yu t, bi hoi, run run nghe thy m no. B c vo khong by, tm mi. Tc hai phn trng cn mi mt phn en. Mt l l. Ming mm mm. Mt v hai bn tay nhn nhm. Ngi th m cn i xe ct c ? Th ngh rng: mt ngi gi nua tui tc nh th thi cm, nu nc, bng mm, ra bt cho mnh, cng i ngi v nh khng nh lng. Nhng d sao th nhng vic y cng cn l nhng vic nh nhng. Nu b c th trng vo y kim n, th u cng l mt cch dng gi. Cn hn sut ngy phi nhoi ngi ra, y nhng ci xe b nng ct. Mun t trng b, coi b nh mt ngi ch tr ch khng phi l mt u gi, Th l php bo b: - Tha c, chc M tha chuyn vi c ri, chng chu mun nh c gip cho vic cm nc. - Vng.

Trang 61/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

B vng tay bung thng, nhn xung t, nh mt c gi thn th ng ni chuyn vi n ng. Nhng cht li nht nht nhn ln: - Tha... cu dy g kia ? Thi mt t cm np ung nc sng y kia? Tha cu, anh M khng dn thnh th ti khng ong go np. Hay mua xi, c c khng . Th mt. San ci ngng nghu. H p ng, chc ci chnh ci lm ca b c, nhng cha kp. ng ch nh qut vo tai b h. - B nghe khng ra. C phi ng gio bo phi thi cm np u. ng gio mun nh c cm nc cho hai ng gio. Th y ch! Tha hai ng, c phi th khng ? Th ci nhn nhn, kh ci u, nh p chuyn mt phu nhn: - D... Tha... Vng! Gi tin y, ng b gip cho c th tin qu, khi phi phin b c. Nhng ng b bn... ng ch nh vn toang toang, nh ni cho mi ngi mi u nghe. - Vng, nh ti th bn i bn hng. Ti th bn lm hng, cc chu cn nh, n ung th tht thng, b lc no n lc y, chng c gi gic g, nn khng dm nhn. V li b c thi nu cho hai ng th cng tin. Nh b c cng gn y. Mun i v cng c. M nu b c mun ngay y cng c. Nh ti cn rng. Trong khi ni, b c gi cnh tay, che ci mm mm mm nga c ra ci: b ci i tai nghng ngng ca ca. Ri b sa son mt cu, ngoo u ngoo c, tha vi hai ng gio. - Vng thi th... tha... trc l tha hai cu, sau li c ng hai y cng nh l ch ngi nh... V cy dy leo, v c anh M chu hu h b gio vi hai cu trn trng, th ri anh M li lm bn vi con b H nh ti... B ni li thi, di dng nh h nh trai, nh gi thi ti n ni vi nhau, hm dn ci. Th lm b lng tai nghe, thnh thong vng chiu l. Tht ra th y chng nghe g. Y ang ngh xem nn lm th no vo pht c trong bung. Va thy b ngng li, y vi vng xin li: - Thi, xin php c, xin php ng cho chng ti vo trong ny xem xong cha... San cng bt chc y: - Xin php c, xin php ng... Nhng b c H li tng s l php bt b phi theo h vo bung. B vn vng tay, rn rn i theo. ng ch thy vy, cng theo vo. ng cho l cn nhiu khong trng qu, v bn nn k thm thc n, thc kia. San v Th ch ci v vng, d a . H tha thch thong v rng ri. Sut ngy, h dy hc trn trng. Khch kha cng tip trn trng. Du ch mt b bn gh na cng l tha... Nghe h ni, ng ch cng gt u vng, v i ging, tn thnh kin ca h ngay. C l trong bng ng th ngh khc. Nhng mc h. ng mt g! Tn lc thy M xch km ba ra v, ng v b c H mi chu ra cho. Th vi vng ng ca ngay. Y v San ci qun o ngoi, tho giy, ng lng xung ging dang chn tay, ngp di v th ra khoan khoi. Bng San xoay nghing ngi, vng tay m ngc Th. Th chc ht ra,

Trang 62/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

nhng San cng li: - Im! Ti bo... Nm trong ci bung kn o ny, anh c cm tng g khng? Th tc li: - Cng hi d chu. - nh. Nhng ti th hi tc: tc mt ci l hai thng c c. Gi mt thng l trai, mt thng l gi th c phi l tuyt khng. Ci phng ny va cho mt cp. San p m st tai Th, x ngi li, khe kh rn nhng ting rn "hu... hu... u... u... ". Th khng thch th, nhng cng khng c li. Y cn ang ngh lan man. Cu ni ca San khin y nh ti Lin. Gi y c th cho v con i... C l vo gia lng, trong mt ci nh nh nh ny Lin s thch hn. Lin qu ma, n mc nu sng. Nhng ngi trong nh ny gn gi vi Lin, Lin s khng b ng, khng phi xu h, khng phi ti thn... Hai v chng... Mt a con... Mt a ... Rt c th mc mt ci vng bt cho t gc phng n gc ngoi... Y s thu thm ci nh l trc ca phng y... Tnh Lin a rng ri... Ch ny s l ch nh ring i v vui th vi v con. Y s c mt ch na - bn giy... phng tip khch... ch lm vic... v mt ci i vng lm s c th i thnh phng ng tm - ngay trn gc nh trng, ci gc hin, Oanh dng. Y s San y. Ty theo khi vic nhiu hay t, khi mun c sch hay l chi vi con, vi v... Y s ng li y vi San hay v nh ring... Thy Th nm ngy ra, mc k cho mnh vut ve nng nu, San bo dn hn, Th sc tnh, y mnh y ra... - Anh lm tr g th? San nng nu: - Lng im, no!... Im, em bo... - Thi i! Th ht mnh tay San li ang m ly ngi y. San ci: - Anh c bit ti "hu... hu..." th l bt chc ai khng? - Anh vn lm vi v th ? - Khng phi. y l ti bt chc ch. Hi cha c anh trng kia. Ti cng mi ln. Th ra trc ch thy mnh mi qu ln tng y bt nt mnh tn. Lng thng c tm ng. Ngoi gi dy hc trng, ti li cn phi v a cho tng y hc thi. Anh tnh tri bc nh tri bc thng nm, ti n cm tra xong, ngh khng c ngh, phi xoay trn ra, nm b trn sn gc, v a cho ch hc thi (nu v cho nh trng th cn c mnh... ) mnh au c lng, mi c mt, tot c m hi, h chng thng th ch, cn c tru mnh: ch nm trn i vng vi Oanh, mm th rn: "hu... hu... hu... u... u...". Mnh, v con hn hoi, b nh ln y. Xa v lun my thng ri. H lm th th c cht mnh khng. Nhng lc y ngh n v, n con t i tng khc rut... Ging y na ng n, na a. Ni xong, y ci ng c. Ting ci thi qu y, nghe cn au

Trang 63/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

n hn ting khc. Ting ci im, mt y gin ran gay, tr nn bun ri ri. Y giu n vo cnh tay Th, mt tay y li m ly vai bn kia ca Th. Ln ny, Th mc y. i bn im lng, mi ngi theo ui nhng ngh ring. Th tng nh nc mt San thm sang tay o mnh.

Trang 64/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 10
B c H lm cm sang qu. Nhng ba mn n ton c tht hn hoi. y l cha k a rau, mn n chnh ca... San v Th xa nay. Cm do trng nh bng . Ci mm thau nh sng choang, bt a chi sch s. Cha bao gi Th c hng ba cm thng tm tt nh th. Y hi y ny, hi San. - Chng mnh a mi thng c by ng m b c lm hoang th ny m khng l vn ? - L th khng l, nhng cng chng cn c li g. Th tnh ra rng h a nh vy, th mi ngy c hai ngi mi c bn ho, cha n nm ho, bn ho vi su xu g . Ngha l c hai ho ba mt ba cm, va go, va cc thc n, li cn phi k c ci, nc v mm mui. Nh vy th tnh nguyn cm vi thc n, mi ba ch vo khong hai hay cha n hai ho. Ba no cng c tht nh th ny th lm th no cho c. San lm nhm tnh tng a n v bo: ... - C l may ra th cng . Nhng ch thi th khng c. B c thi nu khng cng cho chng mnh ? - Ti ni ngha l c cho b c. Go th mi ngi n chng l bao. Ngay c v thng M n vo y na, cng chng phi thm my. Cn thc n th c nhin l chng mnh khng n ht y thi. Th no chng mnh cng phi tha cht t. Ch tha y b c n... San li tnh cho Th bit rng nh qu by ng bc c th cho c gia nh. Hai v chng, mt con, mt a n. nh qu mi ngi ch n chng mt xu hoc xu ri, hai xu... Th ngc nhin. S sinh hot r n th m sao dn qu mnh vn i? lng Th, bao gi cng nh bao gi, him hoi lm mi c mt ba no, ba i hay mt ba thi. Trong mi nh th c n chn nh phi chia cm. M no c c hon ton l cm! H phi n n ng, khoai. Nhng nm lt, bo hay i hn, mt ma th cho rau m, cho cm, rau luc tr cm. Th tng thy c ngi n l sn tu luc lm rau, l b m nu canh, sung luc... C ngi n cho, nu ch c mt t go cn th ton nn khoai nga, c khi c nhng ci l non, b vo cho c v nhiu. C ngi n c chui... Mt ng lo hng xm k cho Th nghe mt cu chuyn ng ngn. Mt nm lt, mt bui ti ng gt sch s mt ci c chui, ngm bn di cu ao cho n ht nha i, sng mai n. ng c tng mnh nh th l cng cc lm ri, v khi ng rt yn tm, chng thc mc mt t no v k trm. y th m li c mt anh hng xm kh hn, lc chp ti trng thy ng ngm ci c chui cu ao, m i qu, sinh thm khng ng c phi vng dy, im hi lng ting li qua ao, ly trm ci c chui, ri li lp ngp li v nh mnh n... Th ngh n tt c nhng iu y v li cng thy rng ba n ca mnh qu phong lu. C th gi l xa x ri y. Y ngh n b, n m, n v, n em... Y ngh n mt lo n my c nhng chic rng tha n ni chng cn chic no dnh chic no, cng di, cng dt, cng bn thu nh ci thn hnh cm rom v di thn tht ca lo ta. Hnh nh lo c h hng xa xi g vi nh y, nn mi ln n b y bo em cho nhng mt xu (nhng ngi kia ch c mt trinh hay mt km thi). Ln no Th cng tranh ly ci vic em cho. Chng ln no y chu chon gay. Y nm chc ng xu trong tay, bt lo c cho nghe bi v con

Trang 65/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

chut, chng bit lo t ra hay hc u, m c vng y ch c mnh lo bit. Hi y y mi ch l mt thng cn con, ln bn, ln nm. Y nghe nhiu, n thuc c i. Nhng by gi th c nh li, y cng ch cn nh c bn, nm cu vo qung gia thi... ... T hi khai thin

t tn l chut,

Ci ui vun vut

Ci mm th di

Tri lm i hn. Lo ch c, ch chng ht hoc ngm nga, nn khi y thuc ht ri, th nghe i, nghe li cng chng th v g. Nhng y cng c c bt lo c cho bng c mi nghe. Hnh nh y mun lm ti, lm tnh lo ta chi. Lo gic ba, bn ln ri mi chu c v, bit khng c cng khng xong. Nhng lo c bng mt ci ging min cng, bc mnh, hp tp vi vng, ting n vp vo ting kia, v thng thng n bt cu, nh st rut, mun chng xong, hoc cha ht bi dng li, ra, khng c na. Th ri mt kh m m, nhn nh, lo nut nc di, rt n "st" mt ci qua nhng k rng tha, hi h mm ra, khoe nhng chic rng khnh, nh sut i cha bao gi n c... Y ngh n mt cu ca Gandhi m y ch cn nh mang mng ngha i khi ca cu: "Mi ming n, n vo nhng lc chng cn n, l mt ming git ly ca nhng ngi kh i". Mm c nhng hai bt c riu. San v Th bn nhau hai ngi n chung mt bt thi, cn bt kia nguyn vn, b c H khng phi n tha. l mt cch knh gi. T nhin Th li ngh n b y. B c H chc phi coi y, mt ng gio, nh l mt ngi bit hn b, trn hn b, thuc vo ci hng nh b ch ng lm u gi, y t. Hn b khng ng rng ng gio li c nhng ngi n b cng rch ri nh b, lam l nh b, m li cn kh hn b mt nc, l phi i. Th khng ao c g hn l c th nui b y mi ngy hai ba cm nh hai ba cm ca b H by gi. Mt ngh ny ra trong khi c y. Mi b theo mnh b thi nu cho mnh vi San n. Nh vy th c phi b vt v m li c no khng? M y vn phi chi tiu bng y. Vic y gi thc hnh c th cng hay hay, nhng y s mang ting vi San. mun phng dng b th phng dng ra hn, ch nui b b lm y t cho mnh th thin h ci vo mt. V li, b c cng chng chu i no. V con Th cn phi nh th ng no b c chu i y nui. Thnh thong, Th biu c dm ba ng n qu, c vn gi ting khng chu nhn. Hai v chng chu i n ring, chng cho chu c t g!... B c c ngh th v t lm kh ci thn mnh mt cch v l qu. B Th kh sut c mt i. Tha b, b cht m i ly chng, b phi i lm con nui nh ngi, cng vi ngi em. Ngi ta nui, c phi v him

Trang 66/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

hoi g u, ch l cu ly vic thi. Ngha l i khng cng. Ci kh cn bit ni th no cho xit. Ln ln ly chng ngho, chng li c bc, ru ch. C v lm ra c t no, chng li ph i. V chng nh, chi nhau. Ri nhn mt chuyn thua bc, ng chng cm c sch nh ca, rung vn, b lng i bit tch, chng bao gi cn v na. Nm y b mi c hm ba tui vi c mt ngi con. B vy nui con, gy dng cho con, ri nui chu, gy dng cho cc chu. Sut mt i, b ch nhng lm, nhng lo ht vic n n vic kia, cha mt pht no c rnh rang. By gi tui gi n ri. l b n lc c nhn th nh li tng, v cc chu, a b cn b qu, cha lm g c. Nhng a lm c th li c v, c con; chng nui v con chng cha xong, cn ni g n chuyn nui b na! y th l b li vn phi lo. Ht lo n, lo mc, lo tin thuc thang lc m au, li cn lo lm sao dnh dm c mt mn tin vi ba trm, lc cht lm ma, khi phi kh n con, n chu. Sao li c mt ngi t lc b cho n lc gi li ch nhng lo l lo nh vy? Th thng b lm. Tht lng y mun sng rt i mi nm c th lm cho b sung sng ly vi ba nm trc khi ri ci i kh i ny. Y rt s b cht i m cha c hng mt cht g, cha trng thy mt t g ca chnh y. Y rt c th khng nui v con, nui b. Nhng b li khng bao gi cho y lm th. B gi ting... C l ch khi no Th em c v con i, th b mi chu i. Nhng ngh n lc y, Th vn thy ngi ngng. Gi tr l hai thi cc khng nn gn nhau. Th kinh nghim bit ri. B gi cha bao gi c n ngon, khng th quan nim rng ngi ta c th n ngon, cha bao gi c ngh ngi, khng th tin rng ngi ta c quyn c ngh ngi, cha bao gi c vui v, yu ng, khng bng lng cho k khc yu ng v vui v. Trc mt b, Th vn lun lun ng b mt ght Lin. Y vn phi gi v chp ming, lc u nghe b phn nn vi y v nhng tt hoang ph v li, li bing ca Lin, tuy y bit Lin vn lo hp ngi i, n chng no, v ch sn sc a con nay si mai n ca y ca t ht th ri, hung chi li cn phi lm kim tin thm na. y l by gi Lin cn phi lm m n cn th (y ch gip Lin t v ngm ngm thi) hung chi l lc Lin hon ton trng cy vo chng. Y on trc ra nhng s ghen tc, nhng li ku ca, day dt, nhng ni bn xn, cay nghit ca b. Ri b ch nhng hm hc sut ngy, nhng tic tin, nhng nng mt sa my, gin di mt hn m chu cng bc bi, bun ru, ngao ngn. Gia nh mt hn vui. B kh, Lin kh, m ngay chnh c y cng kh. Con ngi ta, vo ci hng phi nai lng ra lm mi c c ming n, th ch lo sao kim ni mi ngy vi ba cm no cht vt lm ri. Nhng tht ra th n no u. Nu sng m khng thy sng l vui, th tht khng ng sng. Chao i! Cuc sng nh cuc sng ca chng ta ang sng by gi tht c g ng cho ta thy vui cha? Ngi ta ght nhau hoc yu nhau, nhng bao gi cng lm kh nhau c. Ti sao nh vy?... V M i lm v, tt qua sn, i thng vo bp ca ngi nh l. Ngi nh l hin khng c ngi thu. B c H c dng tm, khng phi tin nong g c. B H vn n cm trong . San a mt ra hiu, bo Th nhn. Y lm lt nh nhnh, trng ght lm. Th l l, t khng bng lng v ra hiu cho San bit ng ch nh ang ngi xay bt u ngoi sn c th trng thy c. Y cng nhn ra, nhng vn gi nt mt nghim v lm nh khng ch . H khng p. Dng ngi cng, un. Mt dt qu. Ci mi hi . Da sn sn, nhn, trng nh bn. C chn, c tay th th lm. N bc mi, ci u hi ngho i, nh thn. Cn cch h mi bc, n t chy tt vo. Th nghe ting n ci ri r, nh va ci va bt mm, v ting b c lu nhu chi. San li ung a i mt, ci. San thm nhng c ch un o, nng nu. Y vn thng ku vi Th:

Trang 67/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Ly v nh qu tc tc l! Chng bit lm nng g c. Gi ti l con ci, ti lm nng th phi bit!... Ca bung ng cht ri, i bn nm khnh trn ging, va xa rng, va bn tn nh vi nhau v v thng M: - Xu qu! Khng bng na con Ln. Sao thng M khng ly con Ln nh? San bo th... Ln l nhn tnh c ca M. c hi c sng sng, hai nh gio ra ng sn gc, i nhn mt con b i ch sm. Con b kh xinh, i mt en lay ly, c l cn en hn vnh khn nhung n i rt kho trn u. Ngc chc nch, thn th n nang v khu gi, trn, bo ln, l l trong chic o di bng phin trng may tht kht vi chic qun lnh en, ng , bung chng kn gt chn v i guc quai da lng. N i yu iu, khoan thai, hi ly dng, hai tay vung vy mt cch du dng, mm mi. Ai dm bo n l mt con sen? Hai nh gio vn nhn n bng i mt rt thm thung. Nht l San: y vn vut ve tng np thn th n bng con mt. Nhng bng mt hm, San nghe lm c mt cu hai thng em ch bo nhau: - Nhn tnh thng M y! Y sng st. Y khoe vi Th. Th hi M th M tm tm ci. N chi. Nhng li cho Th bit con b l con nui nh b . N li thm: - Gi l con nui, nhng chnh l con sen nh b ta. B ta gi n mi thng c nm ho. - Th n ly tin u m din th? - , tha cu, ci ging n ng nh th n n vn th, ch tht ra nh n cng kh hn con ch. Khng nhng hu h v chng nh b , li cn hu h c nhng ngi n d dy, bn thu. C khi phi git da c cho ngi ta. n lc v, ngi ta cho n dm ho. Nh c nhng s tin y, n mi may mc c qun, c o... Mt bui sng Ch Nht, Ln va n ngang ch ca trng, M ng trong nh dng to mt ting. Ln quay vo, tot mi ci. Th nhn ra rng n ci khng p: nhng chic rng to qu, nh ln mi, lm thm c i mi dy qu. Trng tht l kh . T hm y, y c dn dn tm ra nhng v th ca ngi Ln, nhng vt tch khng th xa ca i con sen, con . Bn tay Ln chc phi nh nhp lm. Y tm tm. Y khng cn nhn Ln bng nhng con mt ham mun na. San khng th, nh y cng khng dm nhn Ln mt cch qu ng hong nh trc na nhng y vn bo vi M: - My c ly n i! M ! V p th khng ly, cn ly ai? M n li sang. My ly n, lc v lng ta, v my c hn nhng b l, b ph y. C hn c v chng tao. My xem: m my c qun lnh th n cng c qun lnh, m my c khn nhung n cng c khn nhung, n li cn hn m my ci o trng di v i guc quai lng na, m my dm din cng ch dm din n o the thm, ch lm g dm mc o trng di. M guc th ch ti ra chn thi, ch ra n ng l i t! M ci khinh b bo: - Cu c dy lm vy, ch hng con lm g dm ly v mc qun lnh o trng di?

Trang 68/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- My khng ly n th chim n lm g? - Tha cu, con c chim n u! N chim con y ch... Thy San v Th bt ci, n mt ln. M thc th, chnh con Ln chim n trc. N l con gi n chng s th M vic g m s... ? Nhng M cng th tht rng c lc n toan ly Ln lm v tht. Chng bn nh vi nhau. Chng s v qu M, lm rung lm vn. Lin bit ngh , khng c bng cp tht, nhng nh qu th ai cn g s ... M thy cng c l. Chng sut thu xp ly nhau. y th ri suy i tnh li tht k cng, M li khng ly na. Ch v ci p khng mi ra m n c. cho mi ngi, ngi ta cng biu dm, ba ng bc tht nhng c nm c my ngi? Nht l nh qu, chng my ngi chung nhng b theo Ty. Tr nh Ln th li cng chng c ma no mi n. Th m ngoi ci ngh hc mt c, th Ln cn bit lm g? Vn khng quen, rung khng quen, hng xay hng xo khng quen. Ngay n dt vi cng khng bit dt. n khng nhi di! M li thch n trng mc trn. M li cn bit c ta lng my, nh phn bi mi, vut tc bng nhng cht lm cho mt bng. chc g khi ly M ri n chu cha nhng ci dm y i v bit chu thng chu kh, chu u gio mt mui, chn lm tay bn, sng vi nhau? chc g! Cha ly M, n c l b vng, b tng g u? Cng cm thy cm c, cng ch l mt con sen. Th m ng ra khi ca l qun chng o di run rut. Nc ban ngy khng dm gnh s ngi ta trng thy, ch ch n m khuya mi ra my gnh mt mnh. C khi ngi gnh, b tin ti ra thu. Th ri li cn ng cn nh i nh la vi con sen nh b Phn, hai a r nhau i chp nh, c hai a cng mc tn thi, giy gt cao, c li eo king vng t t. Chc l l ca hiu nh cho thu ch sm th nhng m y, ly tin u. M mn th ai ri hi cho nhng qun y mn?... l theo ci ging ca M. Nghe n ni th ra s n ght con Ln lm. N ma mai v hn hc. Nhng San bo Th: - Tht ra th cu cu cng thm r di. Anh tnh: ming ngon th thng no chng thch n. C thng no thch ca khng ngon? M ly v th anh con trai no chng vy. Ngu n u m khng bit thch con gi p. Ti th ti on chc thng M cng thch ly con Ln lm. Nhng n khng dm ly. nh qu c vn t nh ca g u. M n ch c u mt so vn vi mt ci tp con con. N s xu h vi con kia, v trng thy c cnh y, chc cng sinh chn m chng sm th mun cng tm ng, tm no tch... Chc l cu c M suy tnh th, ch con Ln p th th sao m khng mun ly? San mm ci, bo thm: - ng ni g n thng M, ngay n hng chng mnh m khng phi ly ? Ti hi tht anh: anh chng hn, nu n ly anh th anh c ly n khng? Th ngh n nhng bn tay nh nhp ca Ln v t gh tm vi San: - V chuyn!... San nho Th. - Th nhng c , nhng c khm h qun o trng bm bp th sao? Anh chng cm ngm ngm c Trinh mi ? Th ci nhng b: - Th c l. Chng ta vn t ph khng nh kin nhng tht ra vn cn nhiu nh kin. Chng

Trang 69/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ta cn qu nhiu n nhng ci tn... V y hi li San: - Th cn anh? Nu n ly anh th anh c ly khng? San ngp ngng mt cht ri ci: - Ngay y th c l khng. Nhng n mt ch khc, chng ai bit ti, bit n l ai th ti ly. - Ngha l anh s mang ting ch g? , anh thy cha? Ngh ngi ta cng bun ci! V ngoi tnh m ngi ngoi cha bit th tt nhin l cng au n y, nhng cha n ni m cht nhau hay li d nhau u, th m vic b ra ri th nhiu khi phi khc m b nhau, cng b... San hi mt, ci xa, ni lp: - Tm li th anh hay ti cng khng mun ly con Ln. V li mun cng chng c no: n cm thng M ch c cm chng mnh u. Vi li chng mnh c v ri. Hy xp chuyn con Ln li. Ti phi hc mt lt, ko ht tra, cn g...

Trang 70/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 11
B ch nh tuy ngi chng p g, nhng c ci n mc trng sch s, gn gng, m ni nng th mm mng lm. C l v cng vic b l phi i ngoi ng, phi bn mua. ng chng, tri li, sut ngy ch nh. ng ch ra khi cng rc bn ra ci li i hay tiu tin vo nhng ci vng ngu ngu chn tng. C thng ng cng chng i u. Cng chng my khi c khch kha n nh ng. Thnh th gi khng c ma rt th qun o, i vi ng l nhng vt tha. Tuy tri cha nc, c nhng hm cn lnh lnh, m ng ch ci trn trng trc. B c H gi ng l ng Hc. Hc l tn thng con trai ln nht ca ng. N tot mt nh c nh, li cn thm bnh thi tai. Trng n hi c v ngn ng. Thng th hai, km n vi tui, nhanh nhn hn nhng cng cc hn anh. Nhng lc tc ln, n thng nm ly o thng anh m m bnh bch vo gia ngc. C hai a cng bn thu. Tht l mt s tri ngc bun ci. ng Hc chng ngy no khng c ra sn nh, chung ln, chung tiu v gii nc cho n ln ca ng, nhng chng bao gi ngh n s c ra v gii nc cho hai a con ln ca ng. Chnh ci thn ng, ng cng chng sn sc g nhiu. Thnh th ch c nh, ca, sn, bp l sch s. Nhng s sch s cng ch bn trong nhng tng, giu m thi. C l ng ngh rng bn ngoi khng cn phi l t nh ng. Khng nhng ng khng qut dn n bao gi, bao nhiu ci bn thu bn trong, ng u tng ra y c... Vo khong qu na m, khi trong bung, San xp sch v, tt n, i ng, th nh ngoi, ng Hc sc nh ra mt vic cn. Dy mt ci, tnh to ngay, in nh mt ci my, gi theo nh trc khi t xung ging. ng s ci bao dim cnh bn. ng cm dim, chm vo cy n bp mng gia bn. ng cm n xung bp. Ngi ta nghe ting bc chn ng bnh bch chy i chy li vi ba lt, ting ni, xanh long xong, ting nc gii xung sn gch ku toang tong... ng h hc ngi lm u, luc u mt mnh cho n bn gi, b v gi u em dy m a con b nht cho b. B xung bp gip chng lm nt, ri sa gnh hng ra i. B i t sng tin sng. V i ri, ng Hc cho ln n, xp dn ni xanh, ri bt u qut, gii nc v k c sn, chung tiu, chung ln... Thng thng lc San v Th i dy hc, th ng ngi xay bt, ngi trn nh mt con ch, ch c mt ci qun i rng rc, che mt t thn, hai u gi khunh ra, hai chn m ly ci ci xay bng , tay quay ci. C bui sng ng ngi nh vy. Mi gi, ng thi nu n, ly mm bt sn sng. B v v, h n cm. n xong, ng ng tra mt gic kh di, b li ci th gi thc m. B v ng t thi. Vo khong mt gi, b li ra i, hoc bn hng tha, hoc i ong u. Hn hai gi, ng Hc dy. ng gii my go nc cho tnh to ngi hn l v mun sch ngi. Ri ng li h hc xay u, ch ci, cho ln n, lm mi vic, trc khi lm ba cm chiu. Ba chiu, n sm lm. Nu b v cha kp v th h phn, nhng phn nhiu b v kp, cng n. Cm xong u em ra bt a ri i gnh nc. V chng con ci nh ng Hc lm mi ngi vi ging ma ca b v mua v. Khng my chiu h khng n, dng nh nghin ri. H ngi xm xt c vo mt ci ging. ng b, vn trng trc nm dui di ging. Hai a con ln, a u, a n chn ng. ng ht qut con hay ci n gn bt mi nh, li v ngc bnh bch, nh nhp ko gn c thi kn tu bng mm m . Hai a con thch, ht ln ci, p tay phnh phch xung ging. B v ngi mt gc ging, gi a con nh, xem n ci, nhn nhy vy tay c v khng bng lng, nhng khi ci tr l bch ca chng din ra trc mt hai ng

Trang 71/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

gio. B hi mt, ci ngay mt xung. B ci ngng, kh trch chng. ng chng thi kn tu hng qu, khng nghe thy. Hai mt ng trn ngc ln. Hai m phnh to. Ci c to nh ci c tru, ni cc ln. Ci u lc lc, trng ng lm. Hai a con cng ci, cng ht, cng p ging, cng reo h khe. V v bc. B nhn trm San v Th. Th lm nh khng , coi ci tr ca ng ch l mt vic rt thng, ai cng c th lm. San c nghim trang. Nhng mt h vn gn gn v n ci thp thong trn mi h, c va b xua i li ln v. H bun ci lm. Bi c nn, mt h bng ln. Nu khng v bn chm bi hoc lm g, th no h cng lng vo bung. C lc b cng ngng qu mng hai con. Nhng ting choe che, h ht ca chng t c ting b i. B tc mnh phang cho mi a my ci ging qut vo u. Ting h ht, ch cho bng im bt. C ting kn tu cng tc. Hai a con xoa u, chc mu. B m gt gng: - Khip! Lm ci g m om nh ln th? Con nh h qu! ng chng bit mnh l chnh phm, ngng nghu nhn hai con, nhn trm v. Mt b l. B nhn xung giu mt i. B nut nghn, nh ci tc a ln n c... ng chng qut hai con: - Im ngay! C th m cng chc khc!... Tao dn c! Nm xung y! B v khng cn nhn c. B cau mt: - Ni be b ch! Lm g m phi qut ln nh vy?... Khip tht thi! Ting b run run. B c v nh chc khc. C l nc mt b a ra mt cht, v chy vng quanh mt. B m c. C nh im lng. Ri ng chng tr mnh quay mt vo. Th thy mt cht g nng nng trong lng. Y i ngi cho c i v chng kia. Cho ngi chng, bi v ng c v nh phi nhn v, phi chu b mt trc hai ngi l. V cho ngi v, v b c v ly lm xu h v chng th l qu. Ngi ta chng phin g n ai, tht cng kh lm thay! Th v San d chng mun cht no, nhng ch v c mt y cng em n cho hnh phc gia nh ng Hc nhng cn su nho nh. Ni l nho nh bi v xa nay ngi ta vn khinh thng nhng ni kh chu giy lt kia. Tht ra th chng chng nh t no. Chng nh mt ci ht to, hay mt ci u anh tri ln, bn di ci chiu ta nm. N chng git cht ai, chng lm au, ch cm cm ci lng thi, nhng chnh v n lm ngi ta mt ht c ci th v ca s ngh ngi m i... ng Hc thi kn tu nh vy, c l hng chc nm ri. C l ng bt u thi mi t hi cn tr trung, hai v chng mi ly nhau. Th tng tng ra nhng bui chiu xa ca i v chng son. H ring. Nh ch c hai ngi. Ngy tn rt qunh hiu. i lng cng thy mun gn nhau. Cng vic mt ngy xong ri. By gi l lc ngh ngi. Chng nm nga gia ging, v ngi bn. Lng phi phi vui v chng cn cu chuyn g ni vi nhau. ng Hc t nhin v ngc, thi kn tu, v bt ci, ngut yu, pht kh cho mt ci v mng l phi gi!... n khi c con, ng thi kn tu d con. Ri by gi, c l ng thi, nh li nhng bui chiu p m m xa. Ci y thnh mt thi quen nh thi quen n ma ca ng. Mt cch gii tr hi l lng, hi m , nhng m ng thch. Ch xt mt iu ng b v trch my ln ri m thnh thong vn but ming rng ln, l bit. T trc n nay, ng vn c t do: khng ai cm ng, m v ng cng khng ly s y lm kh chu bao gi. H vn sung sng hng ci vui gia nh ca nhng bui chiu. Cht hai con ngi lch s lt vo nh, hai ng gio c ng ra khi ca l qun o hn hoi, c ch gi

Trang 72/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

gn, ni nng nh nhng, mm mi. V nho nh ca h lm ni bt ci l mng ca ng ch nh thnh l mng thm ln. Ngi n b xu h. V nhng bui chiu, i v chng y khng cn t do, vui v nh trc na. Mt ci u anh tri ln, lm vng vu ci hnh phc gin d ca gia nh h... Th hi bn rn v ch y. Y mun y cng c th l mng, cng c th ni x b, lm nhng tr l lng nh ng Hc thi kn tu, m khng mt, b Hc khng nhn thy s km ci ca chng. Nhng m khng th c. Ngi ta khng mi chc b c nhng ngn ng, c ch m ci hon cnh ca mnh to cho mnh. Hc lm sang, nh l mt s kh khn ri. Hc lm hn cng kh khn khng km. Mt hm Th ng phn nn cho nhng ngi nh ng Hc, tht hc t tha nh, dt nt, tr c hp hi, sng mt cuc i gn nh sc vt: th kch, m ti, ngho nn. San l v hoi nghi: - Anh tng ng Hc kh hn chng mnh ? Ti ng lm. ti tnh cho anh nghe. ng Hc lm vic mi gi th anh cng lm vic mi gi. Cng vic ca ng ta d dng hn cng vic ca anh, d dng v mt ngi hn. Dy hc xong, anh tht yn lng v bn hc tr cha? ng, tri li: min lm sao cho u ra thnh bt, bt u thnh ra u ph th l ng c th ng rt ngon gic ri... By gi ni n tin lm u nh th, mi ngy ng c th li c t mt n hai ng. cho c nh n. C th tha, nhng ti ch ni thi. B u dng nui ln ra. Mi nm vi la ln, li khng c trm bc, hn trm bc ?... Cn anh, anh lm c nui ni v con khng? Liu sut i anh, c bao gi anh tu c mt mnh t, xy ni mt ci nh, to ni mt c nghip xong xong nh ci c nghip ca ng Hc thi khng? y l cha ni n ni bp bnh ca chng mnh, tay khng, bao nhiu tin ca ra hc mt c ri, nh tht nghip mt ci th cht toi... - nh ri. Nhng ni nh San, th ngi ta mt bc nghn hc, ch l di lm sao? San ci: - Ngi ta khng di, nhng lm. Ngi ta cho con i hc, ai cng mun cho con sau ny thi lm quan, hay t cng l ng phn, ng tham, ch c nh cho con lm k kh nh bun, gio kh trng t hay tht nghip u. Nhng s i n xoay ra th. B m chng mnh by gi ngh tic s tin b ra cho chng mnh hc ngy xa lm y nh! ch cng c ln ni vi Th na n nh San vy. Y ng tic s tin v ci cng lao b ra hc hnh. Nht l s sc khe b mt i. Gia nh y cho y i hc, cng nh lm mt vic bun. Y phi c hc hnh cho ng vi s ph tn v vic hc ca y, cho khi ph lng mong mi ca m, cha. Y hc ngy hc m, mi m ch ng c ba gi. Hc m m ngi. Ci thi k ang ln ln, phi lao tm, lao lc qu nh vy, li chng c bi dng g. Ch c th tr t tin, y phi tr hc nhng ch r tin, n th no th thi, c khi cha no, th bn thu, cht chi, ti tm, t khng kh nhng li nhiu ngi, nhiu chut, gin v mui rp. Y khng ra n ngoi, khng i chi, khng tp th thao, v s tn th gi. Do th m sc khe b bi i. Vo mt trong nhng pht chn nn nht ca i y, y rm rm nc mt bo Th bng mt ci ging na nh on than, na nh bun ru: - Gi b m chng mnh c cho chng mnh i chn tru, ct c, ri i cuc i cy li hn. Ch tin cho chng mnh i hc, chng mnh lm ci vn lm n. C vy th c l by gi

Trang 73/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

chng mnh yn thn ri. Bit u chng giu? Cho chng mnh i hc th st nghip m chng mnh thnh ra kh. Chng mnh ha d dang. Chy cht vo lm s n, s kia th chng mnh ly tin u? Lm th th khng c ngh. i bun th khng vn. V nh qu lm rung th chng n ci cho thi u lu. V li cuc khng hay, cy khng bit, vi cng khng c sc. Ngay lng quen ri. ng vy. Cnh Th th cng ra. V cng l ci cnh chung ca mt s ng thanh nin, con ca nhng nh mi ch c th gi l hi c mu mt nh qu, m c ci hng khi mun cho con vt khi cuc i bc bi, tri buc ca ng cha. Nhng Th khng hon ton ng vi ch v San. nh, nu h khng dng gn ht ci c nghip ca nh vo vic hc, th c l by gi h khng n ni phi cht vt trong vic mu sinh qu th ny u. Nhng h c sung sng hn c t no chng? Th khng tin lm. Y thy cuc i nh qu chng vui g. Ngi nh qu lm qun qut sut ngy nh mt k chung thn b kh sai m chng c quyn ngh n g hn, ngoi mi ngy my ba cm go nh nu, n ng khoai, m h n chng no, n mi mt vi vng, nh ch ct ngn tht nhiu, cho y bng th thi, chng kp bit ngon. H sng d dm, ti tm, nht nht, sut i ch nhng s cng lo: ma nhiu lo, nng nhiu lo, nc ln lo, gi to lo... H lo nhng tai ha ca tri ca t, ca sng, h lo nhng s nhng nhiu ca thn thnh, qu ma; h lo trm cp ban m v nhng trm cp ban ngy. Bt c ci g cng khin h lo, h s. H l nhng ngi nhn ni n cc , lun lun nhn mnh l con su, ci kin, con giun, ci d, ai mun dm ln cng c, nhng k b bc lt, nn, c hip, nh chi qu quen ri, nn hu nh khng cn bit phn ut l g. Nhng k hiu danh gi mt cch kh bun ci, h c th cho k khc tt mt ci c li mt vi ho, nhng li rt c th vt ra i, ba trm c ngi ta gi l ng ph, nhng ngi lun lun tnh ton nhng li tnh rt nhm, h tic, khng dm git mt con g cho b m n, nhng nu b m cht i li rt c th git n my con b lm ma tht ln. Nhng ngi rt ng nghch nhng li rt a nghi, chng kh g m c th khin cho h tin rng mt con c chp va ha thnh mt ng lo tc bc ph ni thnh li bo tin i km, mt ma, nhng ai phn trn c cho h chu rng trng u khng ngn c bnh u ma v bnh u ma sinh ra ch l do mt ci ging vi trng ch chng c cc b, cc c no i ri qu, nhng ngi i vi b trn th run ry, khm nm, s st nhng i vi hng xm th li th tc, gt gng, ghen ght, c bng, ch k cay nghit, nghi nan; nhng k thch nh v bng n gnh v dy con bng roi vt... n anh th bp nn, h hip, gian gio, v lim s, chuyn sng bng m hi nc mt ca con em. Ni tm li, trong cch sng, trong vic mu sinh, trong s giao tip ca ngi di i vi ngi trn, ca ngi n i vi ngi kia chng c mt cht g c th gi l lc th. B ngi ta ci ln u, ln c hay ci ln u, ln c ngi ta, th chng qua cng l nhng k dt nt, ngu mui, b giam hm lu i trong ci kh, trong s t tng v thi nt. Ngay n ci i ca hng ngi nh ng Hc, n, sng yn n mt chn bn thnh th, bn thn qu, Th cng chng m c mt cht no. Yn thn, nhng yn thn nh vy lm g? Lm c n, n sng, sng i cht... c cuc i ch thu gn vo bng y vic thi ? V c sung sng g ci k sut i ch ci trn trng trc, chi mi vo ci ci xay bt, chng bao gi dm nhn xa hn mt cht, thu hp cuc sng v s hiu bit ca mnh vo trong ci phm vi nh hp ca mnh t cn con ca mnh... San trit l: - Hc nhiu l di. Hc l bit. Nhng bit lm ci qui g. Ngu si hng thi bnh. Bit lm cng kh lm. Chng mnh th c bao nhiu? y th m ti dm chc mt thng dt c

Trang 74/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

khng bao gi c nhiu ci kh nh chng mnh. Vy m y vn hc nh thng, hc n ni khng cn mt cht th gi no ngh ngi! Y c th ci rng l v y trt hc ri, khng th tr v, cn theo ui cho c mt mnh bng gip cho y c th tm mt ch lm. Nhng y li lo lng n c chuyn lm th no bn nm na c tin cho a con u lng ca y n nh trng... Th mm ci: - Anh tin vo lut tha tr, ngha l ng tri ng y c nh nhng ngi no c hng hc thc nhiu phn pht cho nhiu au kh hay sao? - Khng phi th. Ci kh th vn vy. C iu ngi hiu bit nhn r ci kh ca mnh. K dt nt kh nhng khng bit rng mnh kh. Khng bit rng mnh kh th khng kh. Th vn mm ci, nhng n ci ca y tr nn ch nho hn. Y hi vn San: - Anh c bng lng lm mt cc sung sng hay khng! Y t tr li: - C nhin khng. Anh vn mun lm ngi, lm vt sng, vn mun sng nh thng. Nhng anh sng m anh khinh s sng. Bi v sng - ti ni ci s sng n t bit n, ch khng phi ci li sng v tri ca c cy, sng tc l cm gic v t tng. Sng cng l hnh ng na, nhng hnh ng ch l phn ph, c cm gic, c t tng mi sinh ra hnh ng. Bn tnh ct yu ca s sng chnh l cm gic v t tng. Cm gic cng mnh, cng linh diu, t tng cng cao. K v hc cng ging nh nhng ging ngi mi r, sng nng cn, thp km, th kch hn nhng k c hc v nhng ngi vn minh. - Nhng hnh phc?... Anh tng vn minh to cho loi ngi hnh phc ? - Hy khoan ni vn minh! Ta phi t hi xem nn vn minh hin thi l mt nn vn minh trn vn cha?... Hy ni nguyn v s hc thi. Ti khng ni chc rng hc thc c th to ra hnh phc cho loi ngi. Nhng nu qu tht n khng to ni hnh phc cho loi ngi, theo nh anh tng, th n cng chng to ra au kh, chnh anh va bo th. N ch lm ngi ta nhn r ci kh m thi. Nh th ngha l ci kh vn c, d ngi ta nhn thy hay khng nhn thy. Khng bit rng ch l ngu mui, c phi l dit c ni kh trn i ny u?... Th cho rng ngi ta cn bit kh, cn nhn nhn r rng ci kh, tm cch dit kh. Nhm mt khng phi l can m, cng khng phi l mt phng sch tt. S tm ti, s suy ngh s khin cho nhn loi dn dn hiu bit, v s hiu bit s vch ra nhng con ng, s ch r cho ngi ta phi lm th no... Y bc tc bo San: - Ti cu v cng, cu m li thng, li chn nn, li bun khi thy nhng ngi kh m khng bit rng mnh kh. H cam chu qu. H hu nh tin rng i h khng th cn i thay c na. Y th tht: - Ti qu ci hc thc t i ca ti. Ti ly lm kiu v n. Ti ngho, ti kh, ti m yu tht, nhng nu bo ti i ci hc thc ca ti ly ci giu, ci sng, ci khe mnh ca ngi dt nt, nht nh ti khng i. Anh th ngh k m xem. Ch c ci th c sch cng ko li

Trang 75/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

cho chng mnh nhiu lm... Th c sch rt ham m. Ch rt tin cho vic c sch ca y. Thng, thng sau ba cm chiu, San i hc ti ngay, Th vo bung, ng cht ca ra vo. Y bung mn sn, b n vo trong mn, c. Y rt kn ting. nh ngoi, ngi ta kh bit y thc hay ng, c nh hay i chi. Ngi ta c th t do hn mt cht. San hc v vo khong mi gi. Vo gi y, ch ny c v khuya vng lm. nh ngoi, ting ni ci im t lu. C nh ng Hc ng say ri. Bi cn dy sm nn bao gi cng ch chp ti mt lt l h ng. My nh chung quanh cng vy. Mi mt, mi tay, p quyn sch xung ngc v bn tay phi ln trn, Th nghe ting nhng con nga chung bn nhai c ku ro ro. Thnh thong mt con qut ci ui vo cnh sn, ui mui, p chn v th ht ra mt ting ging nh ting x mi mnh. C con hng li ku: "H... hi... hi..." nh mt ngi n b bo, ci nc n... San v bng ci li i sau nh. Y cm quyn v cun trn li, p vo li thp cng trn ca s. Th tha kh mt ting, cho San bit rng y cn thc. Y tri dy, l ra cnh ging, bung thng chn xung t, tm i guc. Y rn rn i tht nh chn. M ci ca bung ra, y thy nh ngoi vn cn n. Ngi u em ang ngi v o di t, ngay ch ca ra, ngng ln mt thong ri li ci xung, im lng v. Th c cm tng nh th v, ch v m di qu, khng sao ng ht, cng nh b ngoi y thng bt rn vo nhng m ma rt, v khng ng c. Y a mt nhn nhanh v pha ging v chng ng Hc. Nhng mn bung kn mt... Nhng ting ngy ln v nh, u u a ra... San nh ngng v ci ch m no Th cng phi i, m cng cho y. Y hi: - Anh cha ng hay sao m ti va p ca anh bit ngay? - Ti cn ang xem sch. - May qu nh! Gi anh li thiu thiu sp ng ri, m phi dy th phin anh qu! Y bo th c v bung trc, y ng cng. V n bung, y va ci qun o, va nhn nh: - Hm nay, ti gp chuyn ny hay lm... - Chuyn g? - ti ng ca bung nh! Y ra ng ca bung. Ri y vo ging, nm bn cnh Th, nhng nho, k khe kh vi Th vic mt gi n sng ngn y li, gia mt con ng ti trong vn bch tho v g gm y nh th no...

Trang 76/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 12
Ci nh l, mt hm c ngi n hi thu. Anh chng cn tr, ba mi hay cha n ba mi, tc gng knh qun en, o cnh trng may chng, ph o ty vng c. Th v San trng v thy y ang mc c vi ng Hc, v i chiu v ci ging tre ng bt ca lo cai thu ci nh l trc, tr vo my thng tin nh cn thiu. ng Hc cao ging bo: - Thi c... Ci ging ti cho mn, nhng i chiu th phi tr tin ti. Ti li cho. Mt ng bc, mt i chiu mi nguyn, r chn! V anh kia nn n - Thi! ng cho chu... i chiu ngi ta nm ri, chc ng tr dng, c y cng bng khng thi. ng Hc toang toang: - Sao li khng. i chiu cn mi nguyn, lo ta mua p ch c tri ging u? Vi li c tri ging cng chng sao. Lo ta c mt mnh, ch c n b n bic g u m phi king? Vi li c n b cng chng cn phi king. Git l sch ht. - Vng, nh rng vy, nhng cng mang ting l i chiu c. - Th ty anh y, ti c p u? Anh khng ly, c y cho ti. C mt ng bc, ti ch git i, ri tri sn cho tr con chi chiu mt, hay ngi n cm, cng ng. Xin khng c, anh ta nh phi tr nm ho. ng Hc anh ta ni mi mm ri mi chu nghe. ng li cn lm ra tic r, ngn ng mt cht ri tc li: - ! Th y! r cho anh. Th l anh thu nh thng u khng mt tin. Bao gi anh dn nh n?... Hm y l hm by. ng cho thu li c ba hm. Tnh tin t mng mt thng sau. Nhng ng ch cn thn bt giam ngay mt thng tin nh ng bit chng, nay mai c ai n hi thu, khi nhn li. ng li giao hn tin nh thng no cng vy, phi tr trc t mng nm. M khi khng mun na, mun dn i, phi bo trc na thng cho ng bit... - Lut nh nc ngi ta ra nh vy!... ng bo th, lm nh ng tho lut nh nc lm. Sao m ng cn k, kht khe n th! B vi hm Th v San n thu nh: ng t ra qu d di v nh nhn... Ngi thu nh nhn ht. Nhng y ch giam trc c ba ho, v hin tin trong ti ch c ba ho. Cn hai ho na, y hn khi no dn n, s xin a nt ngay lp tc... Y dn n hm no, Th khng . Trong ci nh l, vn trc th no, sau th y: ban ngy vn b khng, c chng thm g, vn tr tri mt ci ging tre xc xch. Nhng mt bui chiu, ang ngi n trn b nga ca ng ch nh ngoi, Th bng hi ngc nhin thy mt ch vo trc tui v M, i t cng vo sn mt cch rt ngang nhin, nh mt ngi nh. Nhn

Trang 77/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

k, ch ta c v nhiu tui hn v thng M. hm mt hm hai. Ngi thp v y n. Da cng en nhng cn nhn nhi hn. Qun o th cng th thi: khn vung en, ym trng, o cnh nu, qun cho gio en, nhng c v ng nh hn. Ci ym trng h l, trng tro hn. Ci qun bung chng hn. Ci khn vung th chc phi soi gng m tht, m sa i sa li, ch chng phi b th no nn th y. ch ny him ngi p n ni trng ch cng d coi. Th a mt nhn theo. San ranh mnh mm ci. - V ngi thu nh l y. Ch ta lm nh ru bia. Y gii thiu nh vy bng ting Php... - Sao anh bit? - Thng M bo San cn cho Th bit rng c l v hai ca anh chng, v hai theo, anh chng c v c nh qu. Y l mt thng xe, ko xe nh, cng mi thng hai ng, qun o ch may... Th ngc nhin: - Cng c mi thng hai ng? - Ch cn g na! Cm nui, qun o ch may kia m!... - Nhng lm c mi thng c hai ng m dm ly nhng hai v? - Ch sao! Hai ng th thu nh mt nm ho, dim thuc nm ho, cng cn c mt ng tiu vt. - Th cn hai v? - V c lm v c n, v hai lm v hai n, chng cp cho v no, nh vy l cng bnh lm! San ci thng thc cu ni ma ca mnh. Mt lt ri y li gt u, lm nhm: - Th mi bit chng mnh xong tht. Ti th tr s tin cm kia ri cng cn c mi thng hai ng, ngha l bng cng ca hn, anh th lng cao hn hn nhng nm ln, chng mnh cng xa v quanh nm, th m chng thng no dm ly thm mt v na y, cho tin. Chng mnh khng sng bng mt thng xe! Th hi ly lm l v ci ch mt thng xe m cng c th thu mt ci nh ring, ti v ng vi v hai. Thng thng, mt thng xe, ngoi vic ko xe, cn phi lau c, qut nh, git qun o... c khi c gnh nc, ch ci, lm bp, nu c th gi rnh. "Ht gi ri!" l nhng ting m bn gia nhn khng c php ni bao gi. Chng bao gi c th gi l ht gi ri! H lm vic khng c nh th gi. Ch c th sai h bt c lc no. H cng phi c mt nh, nu ch khng sai h i u. Khng mt pht no, h c th th ra mt ting sung sng m t bo ci cu m khi c ni ln, bt c ai cng thy nh bng ngi. "By gi ta c ch cn l ca mnh thi...". Th nh n mt iu y nhn thy Si Gn: - Si Gn, thng thng ti bi bp lm cng c th gi. Nhiu khi, chng c nh ring. Su gi sng, chng n nh ch mnh, vo khong su, by gi chiu khi ba n ti xong, chng ra bt, a, ni, sanh, xp dn u vo y ri, l li v nh chng. Khng c nh ring, chng

Trang 78/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

c lun nh mnh th xong cng vic ri, chng cng i chi hay l mun dng thi gi ngh ca chng lm g th c vic dng. Th gi ngh, hon ton l th gi ngh. San bo: - ngoi ny th khng c th. Mt gi m rt nh ct rut, thng nh hay con sen i nm m ch ri, ang ngy kh kh, nu ch nh cht thy hng mun ung mt m tr tht nng cho m d, th c vic chy vo ly chn ht tung chn chiu p ca n ra, ri v t my ci cho tnh li, bt dy un m nc, nu r n bao thuc l m thuc li ht ri, th c vic a cho ng ho chy ra ph tht nhanh, i tm bt c hng tp ha hay hiu cao lu no cn nh sng, m gi ca, mua mt bao thuc l. Y ngng li mt cht nh ngm ngh. Ri y tip: - Anh xe ny th chc lm, cng chng c gi gic g u. Nhng phng th bui ti, ch cng t khi phi i u khuya. Vi li chc rng nh ch cng cn thng nh, con sen g na. m c g sai, th sai thng nh, con sen cng c. Anh xe vo khong tm, chn gi ti, thy chng cn phi i u, cng vic cng chng cn g, lau ci xe tht sch ct i, ri xin php ng ch cho v. Gi anh ta li cng chng c li g thm. Nhng gi phi ngi ch cay nghit, h khng cho v th lm g h tt? Ti on hn nh th. Khng th, sao anh ta hay v mun lm? m hm qua, cng mi n mi mt gi hn, ti mi thy ch v ra m cng. Sng nay, lc chng mnh dy, th c phi c hai v chng anh ta cng i ri khng? Y tm tm ci: - Ngh th cng kh. Mi gi, mi mt gi m, cuc b nm cy s t H Ni v y, ng vi v bn, nm gi ng h, sng hm sau, g mi gy vi ln mi mt chong dy mt nhm mt m, cuc b mt mch nm cy s v H Ni... Khi thng n ng m gi th n lm ti ci thn n mt cch tht l thm hi! Th cng mm ci, ni khy San: - Cng cha thm hi bng ci thng vt mt trm cy s v thc vi v mt m, ri hm sau li vt mt trm cy s ln H Ni nm m th. - Th ti bo thng n ng... ngha l ni chung tt c nhng thng n ng... Th ngm ngh chnh thn y. Y nh n mt cu Lin ni vi y, qua mt n ci chua cht v bun. Ngi bn y, qun o sn sng ri, thnh thong li nhn ra sn xem bng ci nh ra n ch cy n cha m gi ra i. Lin bo y vo bui chiu cui cng ca k ngh Tt, nng ro va ri: "Tht trm ti chng ti g bng ci ti ngho. Ch v ngho m v chng mnh c k mt ni, ngi mt no sut i. C hn g v chng ngu. Chng mnh ly nhau su nm ri, m tnh gp tt c t nm ngy, ba ngy, tt c nhng ngy chng mnh c gn nhau, ti chc rng cha y ba thng. Th th c kh khng? Ngi ta th ch phi sn n, sn mc, ch ti th n chng cng phi sn!... ". Lin li rm rm nc mt, thm rng: Nu v chng ch lm th no kim ni mi ngy mt ba thi, m khng phi xa nhau, th Th cng thch hn c phi th ny m c n mt ngy ba ba... Ln no cng vy, lc chia tay ngn ngm bun. Hai v chng c hng cho ht pht cui cng cn c th gn nhau. Sau ba cm tra n sm hn mi ngy, Th khp bt ca, i nm ng tra. Lin tuy khng ng tra bao

Trang 79/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

gi, cng n ngi cnh ging. Y nh cho chng nhng si tc su hay l mn c th, c ngi ni chuyn vi chng. H ni nhng chuyn rt v vn, chng ngha l g hay nhng chuyn h ni vi nhau mi ri. Cu chuyn khng quan h. Min l Th c gc u vo lng Lin v Lin c u ym vut ve mi tc ca chng. H nhn nhau, nh cha bao gi c chn nhn nhau. Nhng con mt rt o no, rt ngm ngi nh thng ln cho nhau, tt c ni bun mnh mng ca i mnh. bn ngoi, nng nht dn dn. Nng a vng, sc nng gim rt mau. Th tng nh trng thy thi gian tri v ngy cht dn i. My ci tu chui hi cp xung, gi ch kh lung lay v ngy ra trong mt dng iu ngn ng. Th thy ni ln trong lng mt ni ut c ti tm, n nng mt cc g ln, lp c hng y. Y nghin rng, kh p tay xung ging, rt ln mt ting lu nhu, nh mt ngi in. Mt cht nc mt a ra trn i mt cng thng ca y. Y dn di ni tng li, nhng ngh liu lnh y ny ra trong c: "M kip! Chng i na! Mc k trng! Mc k hc tr! C nm y ny, nht nh khng i u! Mun ra sao cng c... mun ra sao cng c". Y bnh tnh mt cht suy ngh tt c nhng ci g c th xy ra. Go... thuc ca con... b cht... v chnh y ngi nhn, mt ngu, chng bit lm th no ra tin, ra go, ra thuc, thay cho Lin ang phi nm rn rm... ! Khng c! Y khng th ngh liu. Cm, o, v, con, gia nh... b buc y. Y c phi g ci mi! G ci mi! Lm! Ch c lm! Chu kh! M chng bao gi c hng, m chng bao gi ct u ln ni! ! ! Sao tt c nhng ci g trn i ny khng cht ht c i! Sao tri t ca loi ngi khng v toang ra! Cuc sng... cuc sng tht l mt ci g tri buc v nng n qu sc! Anh xe c v bng lng i mnh lm. Mt bui ti, Th v San n cm xong, thy v. Theo sau anh l mt b c c nh qu, tay cp thng, tay khoc nn giang. Anh nm ly M va em qun o th git v cho Th v San. Anh nht nh ko M vo nh chi. M hi anh sao hm nay anh c v sm th? - , ti xin ngh. C b ti nh qu ra... Anh bo vy. M cho b c. H vo c trong nh. Ci nh l thp lp sp. Trong nh bt u ti om om. M nhanh nhu chy ln bung hai cu mn gip ci n con khng dng n li xin gim c mt t du. Anh xe mi b H hy ngi chi vi m anh, khoan n cm, lt na n mt th, cho vui... Thy ni n cm, M ng dy, ra v. Anh xe nm ly ta, ko li: - V lm g vi? y, ung vi ti chn ru. - Ti v php... Ti n cm ri. - Cm ri, mc! Ch anh em vi nhau, th no cng phi li, ung my chn ru vi ti. M cha thng ti c chu anh v! - , th ung!... Nhng cng phi ti v . Ti cn d mt t, xong ti xung. M phi vin b ra, th tht c rng s xung, anh mi chu cho v. Anh vo bp, lm cm. Ly g lm? Anh ch c c ming tht b, mua ph, em v. B H phi cho mn dao, tht, sanh ni. Anh c ni b li cho hai ho go, nhng b nht nh khng nghe. B ch cho vay, b bo: - Ti bit gi ch th no m li? Mun vay my bt th vay. Mai ong m gi ti.

Trang 80/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Ging l lnh nht, gn nh tc ti. B khng thch li thi. Anh xe ci nht: - C cn thn qu!... Vng, th c cho chu vay ba bt vy... M em vo i m thi. Ch v ngn ng: - Nc u, ci u m thi? Chng nhn b H, ci ngng nghu: - Th mi ry! Mi dn n, thnh th cha kp sm sanh c t g... Thi th nh li nh c c. Mai m nh mua m gi c. Ngi v ngoo u i, ci hi h. B H chng ni chng ci, lng l i ly ci ra cho h. Lc a ci cho ch, b chng bun nhn c , b nhn xung t, b khng a ra mt. Lc c n, b khng chu cng ngi. M con anh xe phi ni p, li ko mi b mi chu ngi. Nhng b nht nh ch n nhng thc n ca b, cm v n lc ny Th v San n tha. Anh xe ging ly bt ca b, xi cm st cho b. B ging li. Hai ngi ging co. B ku ln the th nh b k cp git . B m anh xe cng ht ln, ging tay b li, gip con. H lm nh bp c nhau. M qut tht to, t c ting mi ngi i: - Mc k b ti! Tnh b ti nh vy! C cho b ti n cm ngui!... Cc b lo c s c khc! Chng mnh th... t nhin! No! Anh c ung i hay khng no? - Ung ch!... No!... Mi anh!... - Chng mi cng ung. Ti y ? Ch anh em vi nhau, khng n th bo khng n, m n th c vic t nhin. Anh c vic ung th ca, nhm ba i. Cn ti th mc ti! Ai ung chm, ht phn mc k! No! Mi anh!... N ung. N ung t nhin lm tht. Anh kia cng bt chc c n ngay. Mi u, thnh thong chng cn sc nh ra, mi hai b c mt cu. Nhng khi mi thng nhm nhp chng ba, bn chn, mt gay ri chng mc thy hai b mi mc ln nhau. Chng bt cn tt c... - C b ti bit kia ka... - anh xe gm gm i mt v l nh bo - C b ti bit kia ka! Hm nay nh ch ti c gi, ang bn ri tt m. ng l ti khng c v kia y. Nhng ti c v, lm cc g nhau! M cng hng h ha theo: - ! Lm cc g nhau! Cnh mnh mo ph tt. Chng lm ch y th lm ch khc. Anh bo cn qui g! - Th ti c cn u? Nht l ngy mai ui ti ngay! - y th! Mu ti cng vy. Cm thy cm c tht nhng n hip ti th khng c. Ni ci my nc ny, ti cc s thng no. Con sen nh Trnh c, n quen thi ch cy gn nh bng nhng vi an hem. Ti cu sn, bp b i thng ca n ra, h anh em trn cho mt m nn thn, ri cn b tm ln n, nm mt m cho rp t. - Rp t cng cc cn! Ln n cng cc cn!

Trang 81/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Ti cng vy. Th anh em mnh mi chi c vi nhau. a no hi b x vi anh, anh c bo ti. M cc! Ti c trn cho khng cn mt ci xng no lnh. - Tht nh! Anh em mnh ni kh vi nhau. a no ng n anh, ti cng nh cho sc tit. - Th mi gi l anh em bt ngha chi tn... A ha! Chng ci ph ln. Hai thng gt g, nghing ng, b vai, b nhau thn thit lm. B c H, my ln chc bo con r ng ung na m say qu, nhng u b M vi anh xe, khng , ni t i. Sau cng b chp ming lc u, nh chu vy. C v ca anh xe ci hi h. Hai cu nh c khuyn khch, cng t c, cng tranh nhau ni. Trn nh gch, v chng ng Hc khng ng c, phn nn: - Khip! C hai ngi m lm ngu c xm ln! - Ru vo m li!... trong bung, Th ci tm tm, bo San. - Nu khng c n b th c l thin h vn cn nhng thng ni khoc, nhng chng s ni khoc t i c nhiu. San mm ci, ngm ngh mt cht, ri nhai li cu ca bn: - M nu khng c n ng, th c l thin h vn cn nhng c gi ci hi h, nhng h s ci hi h t i c nhiu. Va ni dt, th v anh xe li ci r ln, nh b ngi c nch, San v Th phi ly tay bt cht ming, khi ci to ln...

Trang 82/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 13
Cp v chng mi, nh hng n ci x hi con con trong nh ng Hc, mi ngy mt khc. T ngy c h, v chng ng Hc c v chiu chung nhau hn. Mi ln b v v chng hn, ng khng vn c dng dng xay bt nh trc na. ng ngng mt ln, ti tnh: - M v! Ri ng gi tong ln: - Thng Hc, thng Hnh i u c ri? Hc i! ! ! M v ka! Mau ln! Ra xin qu! ng mng r om sm, qu tr con. B v tm tm ci. ng Hc vn xu nh thng, nhng tr ra nhiu. n ni Th ngh rng mnh on lm: c l h t tui hn y tng... C lc chng ngh tay, ng ln theo v vo nh: - M hi m k th kia ! Qut y ny! Qut i!... Ngoi ng nng lm phi khng, xem thng no!... ng lc thng, hi v v gi tng thc v mua v, khen r, khen ngon, bn lm mn ny, nu mn kia. B v vui v, ngt ngo tr li chng. B c v knh n chng hn. Mt vi ln, Th bt gp b xua cho chng con rui, ri tin tay qut cho chng my ci, trong khi chng ng. S tr trung cng ly chng? Hay l i v chng mi u ym nhau, ci ct vi nhau, nhc i v chng ng tui nh n nhng ngy u ym c... Tuy vy, ng Hc vn khng a ci li sng n xi th ca h. H chng c mt t g. c khng. Hm xing khng. n thc ng khng. Mt ci bt nh n cm cng khng nt. M t hm c b m chng qu ra, th cng chng n ba cm no nh na. H n u? - Anh chng n cm ch nh. Nhng cn ch v lm nh Mn, th ch no nui? Hay l ch ta i n cm hng? ng bo vy. Ngng mt cht ngm xem iu mnh on c l khng, ng li tip: - Nh ngi ta, thu ci nh ca hn hoi, th cng phi sm ci ni, chng mua c ni ng th ni t c bao nhiu, mua vi ci bt, vi i a, ong go thi cm ly m n. Th ny th ra ch thu ng vi nhau thi ? Th ng vy ri. Th nhn vo tn rut anh xe. Cng mi thng c hai ng th a mang mt v c cng nhc ngi ri, lm g cn dm o bng thm mt v hai. V hai g! L g thi n ng! Chng qua nh mi ming, chim c c tm ph th cng g gc chi. Ti g khng! Phi xa v quanh no th anh no chng ging anh no? V li c thit g! Mi thng mt nm ho thu nh, i gii phin mt ln cng mt n th ri. M li lm th lo. ng ny va r, va chc chn. Cn ch v?... Th c di t i ri, nhng bng d n b th ai cng th thi. Ai cng nh d, c tin. Ai cng d xiu lng v nhng li ng mt. V li c cng thm yu, thm nhc dc nh ai. l ngi. C hm mt, hm hai, m li t do, chng b m no coi gi, chng anh em no ngn n, th phi lng trai cng khng phi l s

Trang 83/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

l. Th chng trch g. Nhng i lc, y vn v t hi mnh: "Nu h c con?...". Y tng tng ra mt cnh ng thng tm: ngi v xanh xao, khng cn mang ni ci bng to, phi ngh lm... tin dnh t i, ht rt mau... nhng ngy thng sp khng cm... anh chng khng sc chu ton, nh th di, r dy cng... V ch v, ch v bng mang d cha, b b b v vo gia lc cn c ngi n, sn sc nht... Th bit chc rng ch qua cu y mt ln ngi n b gi i, khn ln. Khng theo ci ngha thm hi ca ngi i, th s chua cht, s hoi nghi, s ng vc mi ngi, th s tnh ton, s dt d, s bn v mua, mt hn ci th cho, th s chua cht v nguyn ra, thch gy au kh. Nhng chc g th s qua khi ci cu y, thnh ngi khn?... Th thm mong cho anh xe s chung tnh lo liu cho v mnh sinh n c vn ton. Nhng cho rng nh th na th cuc tnh duyn cng ch n y l cng. S tn tm cng nh s c gng ca con ngi ch c hn thi. Khi ngi ta nui thn mnh ly lm kh nhc lm ri, m li cn phi xt xem i n c mun cho ngi t t khng?... Lc by gi, ch v s ra sao? Cnh y cng thng, th cng li n cho con i, ri sn i v y sa y, i v, ngi nui mnh v mnh nui con ngi. V chng anh xe thng i vng sut ngy, nhng cng chng ng ca bao gi. ng Hc t cho ng ci quyn vo nh h mt tin thu, soi mi n c nhng vic ring ca h. ng tm thy mt cc nn cn dnh cnh ging. - Qui! H t nn ? Nn tn hn du nhiu ch! M thi... Chc l nn n xe, anh ta ly cp ca ch y. Nhng v chng ng vi nhau m t nn th c y ch chng khng u... Nn th hay thp m ma. V chng mi ly nhau m thp nn lm g? Ngi n b th cng l h. Cho hay ngi n ng ngi ta c mun n, mnh l v mnh c thi tt m n i ri ly tay che mt, nh th mi l ngi n b ng n... ng ra sn, toang toang ni mt mnh nh vy. ng n ci ci xay u ri, ng vn cha thi. V t c trn mt ng, hin ra n tn mang tai. C l ng ang so snh ngi v oan trang ca ng vi ch v lng l ca anh xe, v ly lm bng lng lm. Th mm ci. B H chng hiu Th ci g, nhng cng a ci bn tay rn rm ln, che ci ming mm mm, ngoo ci u xung mt bn vai, ci he h... B H ght v chng anh xe ra mt. Nht l ch v. i vi con mt b, th c thn tho nh con . V n nh, ch nm ng nm nghing, hay phng phnh i ra li i vo. Chng chu lm ci g. C mt t sn trc ca nh l, cng chng qut bao gi. Ngy no, b cng phi qut hu. Nc khng chu gnh bao gi. y th m chum nc ca b, c c t do mc, ra mt, ra chn. Lm nh l ca t nhin trn tri ri xung, ch chng phi ca ai. Th th ai m khng phi tc?... Mi u tuy cng tc nhng b ch lm ngut thi. Nhng lm ngut mi cng chng n thua, b nh phi bo thng vo mt ch ta: - Ch mua ly ci chum, thu gnh mt t nc, m ra ry. Ti gi lo, gnh au xng lm. Ch ng ra bng nc ca ti mi th. By gi c mi bng ci mt ln. T hm y, mi cha. M cng t hm y, hi trng thy b u, c c bung ngay mt xung... B ni chuyn vi u em nh vy. V b bo:

Trang 84/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Ti tc th ti khng n. N ai, ch hng y th vic g phi n. Mun sch s nhng li khng mun au vai, cng khng mun mt tin, th hng khoan sch s c phi khng u em? U em cng ght c lm. ng thy c i qua sn l u em trng trng mt ln nhn. Cng v ci ti l hay em guc ra b nc ra chn. Nhng cn v ci ti hay ci na. B lc no cng ci, nht l nhng khi c chng v, c ci tht khng bit chn mm. C ci c sut m. Lc no cht thc gic, u em cng nghe ting v chng h ni chuyn r rm v c ci khc khch. Nghe ght lm. U em ght n ni ch rnh nhng m anh chng v mun, i San v xong l kha cng, giu bit cha kha i mt ch. Ch v bit , nn ti no thy San i hc v ri m chng ch cha v, li phi ra ng cng, u em khng kha c. San khng hiu ci mc ch ca ch ta l th. Mt bui ti, y bo Th vi mt v kiu ngo che y cha c kn. - L qu! Ti no mnh cng vo cng gp c i ra. Th ngha l lm sao? Th mm ci: - C y cm anh. - Ni by! San lm ra v thn, nhng s sung sng hin ra trn mt. V c l v mun ko di cu chuyn v c , mt thong sau khng thy Th ni g thm, y li bo: - Cm ti th khng phi nhng cm thng M th ch. Anh c nhn thy khng? Mi ln gp thng M, c mng r lm, xon xt ly n, ni ni, ci ci, mt tt i. Y ni ngon lnh, nh hng c cht khoi lc g trong khi ni. Ngng li mt cht, mt gn gn , mt nhn mt hnh nh g trn khng, y lm nh th rt ln: - Ni ca ng ti th con b cng mm mm, hay hay m lng lm. Nghe n ci th phi bit!... V y nhc n mt cu m t hm c v chng anh xe, y bo Th n chc ln ri: - Ny, anh ! Chng mnh chu kh tm mi a mt con v hai i! Th thy ght San: - Anh thm ci a v thng xe n th ? Y lm nh mnh rt dng dng, chng g n cp v chng kia. Tht ra th tm hn y cng b xo ng khng phi t. Nht l nhng bui ti anh chng v sm. San i hc. Nh ngoi ng c ri. Cn mt mnh u em, lng l nh mt con ma, ngi v bn mt ngn n con - th ly u ra nhiu qun o rch v quanh nm th? - Ci bng rt to ca th, sng sng trn tng, nh mt k ranh mnh, ng nn hi, nhn th. Im ng qu, Th nm c sch trong bung. Cn bung ca y vi ci nh l gip nhau. Nh c ci ca s, nhng ting ng hai ni cn d truyn sang nhau hn trong bung vi nh ngoi. D mun, d khng, y vn nghe thy nhng ting ni, ting ci v c nhng ting ca mnh, ng y ca cp v chng thu cn nh l. Lng y ri lon, mt y hoa ln, nhng dng ch nh lung linh, chp chn, xa nha i

Trang 85/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ri li hin ra, ri li xa nha i. u y nng rc ln. Y vng dy, mc qun o, x giy, m ca ra i. Y i thn th, khng mc ch, ht ng n n ng kia. Ngi y mt mi, mt th mt mi ch. u y nng trnh trch nhng bun, c y m m, t tng chm chp, u m, mt m. Y ngh n Lin. Y ngh n T. Y ngh n l con gi nh Hi Nam. Y ngh n i mt p v hin ca ngi thiu ph ngi khu, v tnh ngc ln v bt gp i mt bun ca y ngm trm ngi. Y ngh n tt c nhng ngi n b m y gp ni ny hoc ni kia m hnh nh nhiu ln vn ln trong tr c y, nhng bui ti m sm hay l gi thi nhiu. Y r vo nhng con ng ti v t nh n. lm g? Hnh nh y thm mong mt cuc gp g tnh c: mt thiu n i lm v khuya c mt mnh... Mt c gi qu tm khng thy ngi nh, ng ngn ng mt u ng. Mt c gi no cng nh y by gi, c c, l loi, khao kht tnh yu... Nhng m chng c g! Con ng vng, chy di, phng l di nh sng a vng ca nhng bng n bun ng, cng qunh hiu nh ci lng y. Hng cy ci bn ng r, b ph nh nhng ngi m tng t. Lu lu mt ting guc lc cc hay mt ting giy ty cm cp mi vang ln t ng xa, gn li dn dn v mt bng ngi li thi hay lc lng r dn ra: mt dn bi bp, xong vic, i tm m bc trong mt xm ngoi no hay mt ngi lnh mi mt i v tri... Nhiu khi Th i su c vo nhng con ng ti v kn o trong vn bch tho, nh nhng ngi c hn h. Y mong gp bt c ngi no: mt k tuyt vng v yu, mt ngi nhn lm y, mt gi n sng sung s. Y c c mt gi giang h ngn li, khoc ln vai nh San ti hm no. Nhng vn chng c g! Cy rm um tm. Nc en ngm, bng ti u ut, m thm. Mt ci cnh kh gy ku rng rc, st qua m l, thnh mt ting sot ngn. Mt con tc k ku... Thong hoc cng c mt i khi, mt bng n b thn tho tt qua trc mt y. Nhng ch tt qua thi. Hnh nh t ngi y, tit ra mt ci v g nghim ngh, kh khan, n khin ngi ta phi d dt vi y. Ngi n b khng dm sung s nm tay, b c y. Th ch ly dng khu gi nh y. Y bn rn ngi, th kh khn, nng n hn. Mt y nng bng bng. T nhin y nhn thng, v mt rt nghim trang v ro bc. i mt qung tht xa ri, y mi li thy nh tic dp, bc ngp ngng v quay u nhn li. Nhng ngi n b i khi ch y ri. Y th di, v li ci u, li thi i, va i va ngm ngh n tt c nhng ci kh ca i y. C nh vy, y v nh... Mt ln mi ngh qu, y qua li r v nh mt qung mi nhn ra. Ngng u ln, y trng thy ng trc mt, ci ca s gc nh trng, sng nh n. Y ny ra ci ln trng chi, ni chuyn vi Oanh... T ngy San vi Th ring ra, i vi Oanh, h vn c cm ngm. Thnh thong, h vn gi nhng ci ti, ci xu ca Oanh ra m ni vi nhau. Nhng ngoi mt th i bn t t vi nhau hn. S ng chm lun lun kch thch lng yu cng nh lng ght ca ngi ta. Khng cn phi lun trng thy Oanh trc mt mnh bn mt, bn tai v nhng c ch, ngn ng rt chng ca Oanh, h d bnh tnh vi Oanh hn. i bn khng cn ng m ming l khiu khch nhau, chc hng nhau. H bit ni vi nhau n tn v nh nhn... Oanh c mt mnh. Y ang mi vit g. Thy Th ln, y thm v ct c vo ngn ko. - Th l ti li quy ry c! C vit g, c vit i! Th chc ra sn gc, nhng Oanh bo: - Xong c ri. Mi ch c ngi chi. Th mm ci:

Trang 86/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- C li vit th cho ng ch ch g? - Khng, lp ny cng t th ri, khng cn khip qu nh hi mi i u! Hi y, mi ngy mt l th. C ngy hai l th. San v Th phi bo nhau: lm giu cho nh dy thp!... Oanh tt mt i, ci. - Cn ch, t ngy ln y n gi, ti cng khng thy ch vit th. C l ch chng vit th cho thm y bao gi y nh? - C tnh: ti vit th cho v ti th cn l th g. Nh ti nh vn xong mt bc th th phi mt gi. M li phi trnh, khng c vit ngoy, khng c vit ch hoa. Phi nn nt nh khi vit bi tp vit. - Thm y hc t th ? - Ly ti ri mi bt u hc. Mi c c qua loa, vit th na ngy mi xong mt bc th mi dng: "Ti c my li ln hi thm... vn vn... th ti mng lm lm!". Ch hoa th li cha tp c. - Th thi ?... Th cn thm San?... Th cng chng hn g! Con gi nh qu, d l nh n anh, kh gi mc lng, c my ngi hc? Su by tui u, h phi gi em. Chn, mi tui hc lm, mi hai, mi ba tui ly chng. V San cng nh v Th th cng v hc nh nhau c... Th toan tr li nh vy. Nhng Oanh nh sc nh ra mt iu g? - , ti hi nh ch ci ny nh!... Oanh ng ngc nhn quanh, nh s cn c ngi no. Y ngc nhin. Y chng chc nhn Oanh, lng i. Oanh h thp ging: - Ch San i hc cha v, phi khng? Th kh lc u... - Ch c bit hm n ch San v nh qu lm g m mi mt th khng? Th dn to i mt nhn Oanh, rt t m. Y gn nh hi hp. u y li hi lc... - Ch khng bit ? Li lc. Oanh ngp ngng mt cht, ri kh bo: - Ti thy thng i bo ti th ti ni vng vi ch thi, ch tht ra th ti cng khng tin. Khng c l thm San m li th... Tim Th p. i mt y dn vo cp mi nht ca Oanh. Oanh va o mt nhn ln trn nh va th thm ni tip: - Ny! Ch !... Thng i n bo: thm San phi lng thng no nh qu , ngi nh vit th ln ni ch y, nn ch y mi lt t v ngay .

Trang 87/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Th gn nh th ht ln: - Khng c l! Mu dn tt c ln trn mt. Ni cm xc qu mnh m v t ngt. Y nh b mt lung in git. Y mng? Y khoi tr? Y au n? Y tc ti? Y khinh b?... Tt c bao nhiu th y! Cm gic ca y lc y tht l ri rm, tht l pha trn, tht l mau bin i. Thot tin y thy ci sng c bo th: San chng ni nhng iu khng tht v Lin Th ngm ngm au kh mi ? By gi n lt San... Nhng lin ngay , y li b mt ngh ph phng bp cht tri tim: nu v San c th c ngoi tnh th v y cng c th c ngoi tnh lm ch?... Cng mt tui, cng mt hon cnh, cng b chng i vng... Th ci nh nghe thy Oanh buc ti chnh v mnh: - Khng c l!... Khng c l no li nh th c!... - Ti cng ngh nh ch vy. Khng i no mt ngi n b nh qu, con mt nh danh gi, lm nh th. H s tai ting nhiu lm ch! Bi v nh qu, mt ngi n b c ngoi tnh khng nhng mang ting mt mnh, m cn mang ting ly n c b m, anh em... bn nh mnh, bn nh chng. y l mt l. L th hai l nh qu, ngi ta ch lm qun qut sut ngy, m n li cn con b, con khc. Cn ri lc no m ngh n chuyn by b. Vi li, ni cho n cng, th cc thm y ly c ngi chng nh ch vi ch San l nht lng ri. Cn ai hn na m phi ng ni ny trng ni n. - Vng, ng th! Th ng ngoi ming vi Oanh ngay. Tht ra trong bng y ang ngh n ci thi nt bn trong ca bn n anh lng y, nht l gia nh ng b v San. Nh y cn thiu mt th ting xu g m bo v San phi gi gn. ng b Kin bao nhiu ln b ngi ta bt qu tang ng vi v ngi ta, phi b tin ra iu nh. ng ng c vi v m, ng c vi con du. B ba nh ng ng c vi anh canh in. Con gi ln, hai a con ri, cn phi lng mt cung vn. C b con du, v l Cng, r rng l b l hn hoi m c l ch cn c con ch l b cha ng vi n. Ci gia nh y tht l mc nt, tht l n mt. Khng! Ngi ta chng cn tin vo ci danh gi li cng ti t... Y ngh n Lin. Lin cng chng l con nh giu, nh danh gi ?... Y c cm gic nh bao nhiu kh nng trong ngi rt ln u y ht. u y nng rc... Oanh t m k li nhng li i ni: - ... Thm San nh bc, thng kia l mt tay c bc. Thng i bo: "N c lm tin, thm San mt vi n nhiu tin lm, n c thua ht thm San li lun tin cho n nh...". Thng i vn chi vi n. Thng i bt c c mt ci th ca n... Th mun tht ln. Y tng nh Oanh k chuyn v y. San chng k vi y v Lin ging ging nh th ? Cng nh bc vi trai! Cng cho trai tin nh bc! Cng mt hng lu lng, chi bi, ng im... th ra lng y, n b, con gi h hng v c bc rt nhiu. Hi i! Nu cu chuyn v v San qu tht xy ra, th cu chuyn v Lin cha chc hon ton sai c. Hi cha v nh chng, Lin chng phi vn nh bc l g? By gi th Th ng mun Lin cha, Lin cha ri. Nm, su nm nay, khng ai bt c Lin ngi vo m bc no. Nhng nhng lc vng chng, nhng khi ch em, cc bn r r... Lin c th li ngi vo m bc. ! Chi mt vi ln cng chng sao! Th bit u?... Lin ngh vy. V th l Lin bt

Trang 88/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

u i ra ngoi bn phn... Oanh hi Th: - Thm y nh ch c nh bc khng? Th hi cht d. Bit u i chng k bp xp, k th chuyn v Lin?... i l em rut ch, v nh qu ngh my thng, va ln. Th nng ny mun gp y. " hi thm tin nh qu". Th bo Oanh nh vy. Tht ra th y ch mun bit r rng hn na v vic v San. Bit u, kho lo mt cht, y li chng khin cho i but ming ni ra rng trong lc vng y, Lin cng c i nh bc?... Va trng thy Th, i bo ngay. - Sut na qun! B Th m t thng ging n gi ri. ng i c my ngy, b y m ngay. Ho ra mu. Trc khi i, ti vi qu, khng ln. Khng bit by gi khi cha. Th nh hn ngi. Ch mt lc sau, ci lo v bnh ca v mi n vi y. Nhng y cng khng l ra ngoi. i vi Lin, trc mt mi ngi y quen ng b lnh nht ri. Y t i ngi cho San: - Ti nghip cho thng b! chc g cu chuyn kia l tht. Th m cha chi thng b lc ngi i. i ci. Y nghing v ng c nhiu hn. Y bo: - Khng bit c tht khng. Nhng ngi ta n rc c lng. Cn ci s hai ngi nh bc vi nhau, th chnh ti cng trng thy lun lun. Vi li thng y ly u tin m lp ny n din gh, lc no cng u chi mt, qun o trng xt xi run rut. M c rng rnh nhiu xu lm. Anh em nh ch San chc nh n kia m! Vi li cng chnh anh em nh ch San vit th cho ch y. Tri tim Th li nh b si dy v tnh tht cht. Y chua cht bo: - Th cho ngay rng c tht cng khng sao. Nu ch c th m coi l kh, th ch kh sut i. Tt hn l ng ly v, hay trt ly v ri, th c nh m m ly v sut ngy m. dm b v nh m i hng nm, su thng mi v c mt ln, th phi t mnh bo mnh trc ngay rng: nhng chuyn y xy ra l thng lm! Phi coi l s t nhin. ng trch ngi ta, hy trch mnh, ly ngi ta m ngi ta phi qunh hiu. Hay l trch ng gii: sao ng y sinh ra loi ngi li bt loi ngi c mi th cn. Ti chng hn, nu s tay ln u, ti c thy mc ra c my ci sng, ti chng ngc nhin cht no. Ti s ngc nhin, nu u ti nguyn vn! - Ch bi quan qu! Cc ng i th ny, chnh cc b y mi lo, mi c quyn ng cn cc ng khng nn ng. Cc b y khng nghi ng g cc ng l t t lm ri! - Nh ti th qu nhin chng bao gi bng ng ti. C anh i bit kia. Anh i mch vi nh ti rng ti phi lng c o tm, o xanh no , nh ti ch bo: "Tnh nh ti ng n lm, chng bao gi th. Nu c th cng ch l a bn thi. Bao gi nh ti cng coi m con ti hn tt c nhng c o xanh, o tm... ".

Trang 89/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Thm y ni th l phi lm. Khng nn ng vc. Ng vc th kh lm... Ti cng th. ng ch vi ti cha ci xin g c, mi ch yu nhau. y mi ch nghe ng y ni l yu, ch ti bit lng d ng y th no. Th m by gi ng y i xa th. Ngi khc th khi sao nghi ng, lo lng. Ti khng nh! Tha h cho ng y chi ng y din! Ti cn gi thm tin vi qun o tht kng cho ng y din cho nhiu c thch... Ny ch , ng y i lm, lng thng nm, su chc bc th m khng tiu u nh! Ti vn phi gi tin thm. Bao nhiu tin tha ca ci trng phi gi cho ng y c. Thng no ti cng phi tnh ton phn minh. Ti chng c quyn g v ci trng ny. ng y cng tr lng ti nh tr lng cc ch. L li v phn ng y c. - "Nu vy th c lm!...". Th ngh thm nh vy. Y ci khinh b. Y chng ni thm na ting. Y lng lng mt lc, ri cho Oanh, ra v.

Trang 90/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 14
Nhng cu ni ca Oanh v nh trng khin Th rt cm. Oanh ni th, ngha l Oanh khng chu mt trch nhim g, bi khng c quyn nh ot g. Oanh ch l mt ngi trng coi nh trng thu cho ch m thi. ch bo tr Th hai mi ng, Oanh tr Th hai mi ng. ch bo tr San mi hai ng th Oanh tr San mi hai ng. Oanh ch cn hiu nh th c xng ng hay khng. Oanh chng bc i ai, chng li lc g. Nu qu tht c ngi tham lam, v vt tht nhiu v ci trng ny, chng ngh g n cng lao kh nhc ca Th v San, th ngi y chnh l ch, anh h Th. Th c on th on ch! Nh th l ch khng mun cng vn mang ting l ngi t. Oanh cn c mt ci dng th hai: Oanh nh bt Th phi cm ming mi. Oanh tha bit Th v ch c tnh ngha an hem, tt phi n nhau. Quyn nh ot Oanh, th Th cn c th ku ca. Nhng quyn ch, chc Th c mun ku ca cng ngi... Hn Oanh ngh th. vy th c lm!... Th em nhng li Oanh ni li vi San. San rt bt bnh. Y mt, ta tai, gn c ln, x mng Oanh: - Ni khng ngi c! ch i lm, c lng th c trng vo lng m sng, cn trng vo ci trng ny lm g na? ch tham lam qu! ch lnh su mi ng bc mt thng, cn ku khng , th chng mnh ch c mt phn ba vi mt phn nm s su mi ng, sao vn phi tiu mi!... Nhng ti chc rng Oanh lm mu m ra nh th thi. Chng c li lc g vo ci trng ny... Bt mt ai, ch bt mt chng mnh sao ni? Chng li lc g th tin u m may o nhung, sm vng, nui b, nui my a chu, a em, li cn ci v cho thng em ln na ch? C nh Oanh sng v ci trng ny, ch cn v u. - c ri... Th nh vit cho ch mt bc th. Y s thng bng chng cn n nang g. Ni thng vi nhau th c l Th khng can m ni u. ng ni g i vi ch l ch an hem: ngay i vi Oanh, Th cng khng n ni. Nhng m vit!... Nht l ch i lm th, c phi i i xa H Ni mi mi, th c khi n bn, nm nm na, y v Th cng cha c dp gp nhau. Lu ri ngi ta qun i. V sau c gp nhau, chc hai bn cng ngng lm... Th cn nhc n my ln nh vy. Y sp vit, th y cht nhn c mt l th ca ch. i khi nh th ny: !!"Th rt thn yu!" !!"Lu nay, khng c th cho Th. Li ti chin tranh S tng gi lm. Cng vic nhiu ln. Bn lm! Th th no? C mnh khe chng? H Ni vui chng? nh qu mnh c g l khng? C nh sc khe th no? B con vn ngoan y ch? ch mong th Th lm. !!, ch cn mun nh Th vic ny. ch c tin cy vo s tn tm v tnh kn o ca Th c chng? Hn Th cng bit Cnh y ch g? Anh chng xinh trai chung vi ch trng, hi trng mi m y m. ch nh nh hi y Th mi Si Gn v, c ln chi vi ch my ngy, v c dp lm quen vi Cnh. Phi khng? Anh chng y l mt dn hay ln ph.

Trang 91/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

!!Nhng c iu ny m chc Th cng c bit nhng bit khng c r: Cnh cn l n nhn ca nh trng. Ni thit thc hn, mt ngi chung vn m trng. Y gip trng v tin, cng nh v cng sc kh nhiu. C nhin l y chng ngh n y na u. Anh chng y tt bng v rng ri, i vi bn, y khng a tnh ton. Nhng ch li nghe ni rng hnh nh lp ny anh chng tng v mt vi ln n hi vay Oanh, hoc trng hoc nh ring. Oanh giu ch iu y, bi v Oanh khng mun ch phi bn tm. Nhng Oanh lm g c tin d? S thu ca nh trng ch va s chi. C thng ch cn phi gi tin thm. ch cng khng mun cho Oanh, hin nay th lo ri, li cn phi thm mt ci lo chy tin cho Cnh. Bi v d th no th chng ta cng nn tr li Cnh phn vn ca y gp xa. Y c lng tt, c qun i. Nhng chng ta cng c qun th bt tin. !!Vy Th gim ch nh! Th ng hi Oanh nhng c ngm ngm d xem c tht Cnh vn n trng hoc n nh ring ca Oanh khng? Nu ng, th ch l Cnh cn tin, ch s b tin ti ca ch ra gi tr y, khi hao ht qu cho qu nh trng v khi bn lng Oanh. ch khng mun Oanh phi lo lng qu, tng thiu qu, n thnh m c. Vy ch trng vo Th y. Th d xem. Nhng - ch nhc li - phi cn thn ng cho Oanh bit y. Nu Oanh bit Oanh s khng cho ch tr tin Cnh u. Oanh c mun vic no ring vic y, n ca nh trng th ch c nh trng mi c quyn tr thi. !!Xin tm bit! Th vui v nh! !!CH"

c xong Th mm ci. Y a l th ca ch cho San. San c v mt y sm ti li. Th ci ranh mnh, hi: - Anh ngh th no? - Kch c! Kch Corneille... i ly u ra nhiu ngi tt th? - Ngha l?... - Ngha l ch le anh! iu th nht: theo ti th Cnh vn nh thng, chng tng g. iu th hai, Cnh c tng ch cng chng bit y l u. iu th ba, ch c bit: ch cng l i. iu na: d ch qu c tt khng mun l i th nh trng cng tha tin tr Cnh, chng phi n ni Oanh phi v lo m m!... - Theo anh, th ch vit th ny lm g? - Ti bo: le anh. Ra s rng ch tt, ch t t, phn minh. ch cng nh Oanh chng li g v ci nh trng ny, v cn thit hi thm v h c gi ly mun lm n cho hai ta y! V li cng phi t rng phi b vn ra m trng, m ci vn y, thu v cha . ch mun bo chng mnh: "Tao cho chng my th cng l phc lm ri! ng l chng my chng nn ly ng no, c n cm nh i m dy, li cn phi b tin ti ra m tr n cho nh trng na!...". C ba ngi, h cng tt th, chng l chng mnh khng tt, dm tnh ton c trong ch bn b, dm i tng lng tng lic!... San ni mt hi, khng cn kp th, mt hm hm. Y ci ch nho, v bo tip:

Trang 92/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- H mu mo k cng ti tnh, nhng vn cn h ci ui. Oanh bo c thng Oanh phi gi tin cho ch, ch bo c thng ch phi gi cho Oanh tin!... H cn qun cha bn vi nhau ch y!... San t c v i guc trong bng h, khoi tr, ci h h. Nhng Th lc u: - Anh ngc! Ngng li mt cht hng ci v sng st hin trn nt mt ct hng ca San, ri Th bo: - Ti th ti cho rng ch ghen, ch chng c g u. San ngc nhin, ri ngm ngh. Ri y hi: - ! Cu cu mun bit Cnh c hay n vi Oanh khng nhng li ngng vi ti (khng hiu sao thng n ng no cng ng vc ngi yu m li s ngi khc bit rng mnh ng vc ngi yu). Cu cu bn ngh ra ci mo ny. Nhng bt mt ai, ch bt mt thng ny sao ni!... San nhn xung, Th thy ci c ch cn con ny y ngha. t lu nay, ng n chuyn v con, chuyn yu ng, chuyn ghen, chuyn ngoi tnh... l San mt t nhin. Th cng phi bao nhiu nm nh vy. Chc San phi ci thm y mi. By gi li chnh San l ngi c ci cm gic kh chu b ngi ta ci thm. San ngh ngi mt lc ri bo Th: - Anh cng gii tm l y! Hi c ba ngi cn lm cng mt s, h ngi cng mt ch vi nhau. Do thnh mt b ba. Hai cu th d nhin l tng quy ri. Nhng lc ri ri, th no m hai cu chng tn Oanh chi. Th ri bng mt hm - chc l hai cu bn nhau mi - hai cu cht ngh ra k r Oanh chung tin m ci trng, ch c ba ngi vi nhau, t do hn. Oanh cng chng ng nghch g m khng bit rng hai cu nh g gc Oanh. Nhng cht ci cu cu kh tui ri, ch hay Cnh, c cu no cng tt. Mi u, chc c hai cu cng chng cu no nh ly Oanh. H ch phiu thi. Oanh nh th ca chung. Mnh anh no, anh y tn. Mnh anh no, anh y ni a, ni bn. Oanh gia chu ng tt, chng nghing v bn no c. Nhng sau cng, c l Oanh th gi nhn ra rng b c ch hoc to hn, hoc non hn, hoc d vi hn. Cnh quay mt hn v mt pha y thi. ch b chi. Anh chng h hng tng rng mnh thng c anh kia. Tnh yu, do gi v yu, hay l do s ng chm lu ngy n lc no, chnh anh chng ch cng chng hay. Nhng ch c cng ngy cng thy kh chu v Cnh cng c th ci ct vi Oanh. Sau cng, th chng c g phi ci ct, Cnh ch c mt y, cng l mt ci gai trc mt ch ri. Cnh cht nhn ra iu y. Y tm li thot. Y ba ra mt c, dn i. T khi i, him ha lm y mi n trng. C n, y cng ch ni chuyn vi ch qua loa, chng bao gi ni vi Oanh. Ch xem th cng bit cu c ch nh ta ghen lm. By gi i vng th, cu ngh vn v, c lc ngh rng Cnh li c th li dng lc ch xa m i li vi Oanh. Bi vy ch mi mt th ny cho thm t ring, l anh Th! Th mm ci: - Anh c bit thm t tr li th no khng? - "Khng bit r" ch g?

Trang 93/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Anh mun git ch hay sao?... Khng bit r th ch s mt ng nhiu m, y c th s pht in. Ti s tr li rt chc chn v gn thon ln th ny: "Vic ch nh ti, ti d. Cnh ca chng ta c tng thiu hay khng, ti khng c bit. Ch bit rng trng y vn nh thng. Y cng chng h ln trng hay ln nh Oanh mt ln no, vn vn...". - C l d c th anh cng phi ni rng khng. M ai th cng phi tr li nh vy. Nhng theo anh th trong khi ch i vng, Cnh c th li tm cch ni li mi lin lc xa vi Oanh khng? Th hm hnh ci: - Theo ti th ch cng chng ng phi lo g, chng ring g v Cnh, m bt c ngi no cng vy. Mt ngi sng sut ch trng qua Oanh cng nhn ra rng Oanh rt d chung tnh. Nhng khi ngi ta yu, ngi ta c sng sut bao gi? Y ngh n hi y mi ci Lin: y c tng nh Lin ch ra khi nh na bc, l c ngi tru gho Lin ngay!... Y hi mt, s San nhn thy, y vi bo: - Gi chng mnh khng s c th ch vic tr li rng Cnh n vi Oanh lun. Chc chn l chng mnh s c ci trng. Bi v c ci tin st nh kia, ch ch cn c hai con ng: mt l bo Oanh theo, hai l h b nhau. Oanh i, th t phi trao li ci trng, h b nhau th chng mnh s bt Oanh trao li, by gi cn n nang g na! - Thi th c cng c! Anh c tr li th i! San bn nh vy bng mt ging a. Th lc u ci. C hai ngi cng cho rng chng khi no h hn n ni dm dng ci li va bn. Nhng mt ci g ging nh l mt tic va qua i mt h. H cn dp no tt hn?...

Trang 94/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 15
Gi bc th cho ch ri, Th thng hay c nhng lc ngh vn v. Nhng ngh ca y lun lun tri ngc nhau. Lc th y t bo rng: - ch nhn c th ca mnh chc hn phi thy ti p hn ln. Anh chng chc mm li dng c mt thng ng nghch l mnh. C bit u chnh anh mi tht l ng nghch! Nhng ci ngh y cng chng khin y sung sng cht no. Tri li, y bun, bi v y chua cht ngh theo ngay rng: mun bit chc chn mt ngi n b c chung tnh vi mnh khng, tht l kh lm. Hi chnh ngi n b th c nhin l h bo chung tnh vi mnh ri. Cn hi ngi khc th phn nhiu ngi ta khng n ni tht cho mnh bit, nu s tht c th khin mnh kh s. Ti sao anh em San li c th em vic v San c ngoi tnh ni vi San? Ring v phn y, y tin chc rng trong lc y i vng d c nh y c bt c qu tang Lin c ngoi tnh, vic y cng khng th no n tai y c. C nh s v ha vi nhau m giu gim. Nh vy !... Tim y nhi ln mt ci, nh t nhin b mt mi dao thch mnh. Ngi y cn co... Nhng c tht y ni di ch khng? Bc th ca y mc du c mt ci dng ranh mnh trong vn ng s tht nh thng. S tht l chnh mt y cng cha h thy Cnh n vi Oanh mt ln no, t ch i. Ngh th th y li cho s ghen bng, ghen gi ca ch l mt s l lng. V y li thy nng tai, bi v ci tnh hay ghen bng ghen gi th c l y cn hn c ch, ngha l chc nhiu phen y lm nhng ngi khc phi ci thm, m chnh y khng bit... T y, Th hnh nh c d Oanh. C nhin l khng phi d cho ch, nhng d xt n b. Y khng thy mt du hiu no chng t rng Oanh c th c mt ngi tnh no khc na, ngoi ngi phi i xa. Nhng mt hm, n trng vo mt lc bt ng gp M ang loay hoay ct cho Oanh my ci mng tay. Tay M nm ly nhng ngn tay Oanh. Cng may li l bn tay phi: Oanh khng thun cm ko tay tri, tt phi nh M ct. Chng c g ng quan tm. Nhng mt hm khc, nhn bui c trng, Th ra ng do chi ri tin chn tt vo ng, mi n cu thang, y nghe ting M ht bi "C ngi"... "Oanh hn v nh ring...". Y ngh vy. Nhng lin sau y, y nghe thy ting Oanh ci. Y c nn giy tht mnh ln nhng bc thang. Ting ht ngng. C ting ci. M ang nm ngoi hin gc vi vng nhm dy. Oanh na nm, na ngi trn i vng ngoi c nhn v pha thang ln v nhn ra y... - Ch!... Ch ln y m nghe ht. Ti phi thu thng M nm xu n ht cho ti nghe y! Th ci gng, khng ni g. m hm y, y thao thc rt khuya. Y c lun qun ngh n thng chn tru nh Lin ngy xa, ging tt ht rt hay. Chnh Lin cng phi khen rng n ht hay m li bo rng ch v m ging ht ca n, m mt ngi lng g khng con gi cho n. T nhin, Th nao nc mun c php g c th v c nh qu ngay lc y, day dt, ay nghin, mai ma Lin cho h. Y toan vit mt l th v. Nhng s ci c ch y c th khin cho ngi khc hoc chnh Lin phi bun ci, y li cho rng s im lng l hn. Y s tht lu khng vit mt bc th. Y s lm nh qun hn Lin ri, hay cha bao gi cn Lin c.

Trang 95/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Cho Lin kh... Mt vic na khin y cng bn khon ngh n Lin: vic v chng anh xe. Mt bui sng Ch Nht, b H i ch va v n cng, sp bc vo th bng c ting ngi gi. B quay li. Mt anh con trai mc qun o cnh trng h l, i khn xp hn hoi, li c mt ci o the khoc cnh tay, hn chy vi ln my bc na, cho ri hi: - Tha c, th ny khng phi... chu hi thm c c M c trong ny khng ? - Bc hi c M nh ti hay c M c chng lm xe? - Tha c, chu hi c M chng lm xe y ! - Th th ti cn phi vo xem . Nm pht trc y, v anh xe nh mt con m hng qu trn thu, lt ct chy v chui tt vo nh. By gi th ang thp th bn cnh ca, nhn ra. Nghe ting b H va i vo va gi, ch li tht ci u vo ng sau bc vch. B H th u vo ca nhn vo... - Ngi y m... B ni c ba ting ri ngng li, ri b quay ra, bo anh kia: - C y khng c nh. Nhng ng Hc va trong nh trong ra, hi: - Ai? - V ci nh anh xe thu ci nh l y m. - Ch ta va v y thi - V nhng i u ri, ai bit c? B chc nhy mt cho ng Hc bit. Nhng ng Hc khng . ng toang toang ci. - Khng! Cha i u u, r rng ti va trng thy trong nh l. B H bt ci. Anh chng kia hiu , van ly b c H: - Con ly c! C lm n bo c y ra cho con hi mt t, con cng va trng thy c y i vo li ng ny, con mi vo. - Hi g th vo nh hi. - Con s vo ch cn. C gip con lm phc. - Ti khng gip c! C y bo c y cn bn, khng ra c. B quay vo bp, mc k anh ta ng y. Anh ta nh gi ly. Nhng ch n khng tha, cng khng ra. ng Hc nh on thy c chuyn g rc ri, ra ng, hi: - Anh mun hi g ch ta?

Trang 96/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Tha c, con mun hi c ta mt chuyn ring. - Chuyn g, anh c bo ngay ti ny, ri ti ni h cho hay l c hi to ln, tt c ta phi nghe thy, ti g m c l nh mi!... Thy anh mt ln, p ng khng chu ni, ng lm nh mng: - Anh gn b m! Th th v quch i, ng y lm g? Ny nh: ch y nht nh khng chu ra, cn anh th li s khng vo... Vi li khng s th ti cng chng anh vo. Ngi ta thu nh ca ti, chng ngi ta i vng, ch c v nh, v ngi ta khng mun tip anh, ti t tin anh vo, nh nh ngi ta mt ci g, ngi ta trch c ti. Ti bit anh l anh ch no? - Bi th con c dm vo u. Con ng mi bn ngoi cng. - Anh ng mi bn ngoi cng th c, mc anh! Nhng anh ng xa hn mt t na... Th! c ri!... Anh mun ng n bao gi th ng! ng quay vo xay bt. Anh kia, c l v thy ai cng nh c c cm vi mnh, ngng v cc qu, khng gi na, anh ng tn ngn mt lc ri i. Nhng mi i mt chc bc, chng bit ngh th no, anh li quay tr li. Anh lng lng ng bn ngoi cng, nhn vo. Thy th, ng Hc chng bit v t m hay thng hi, li ra cng hi: - Ti hi tht anh, anh i vi ch ta th no, c h hng g khng. C ni tht th vi ti ri ti liu. - Bm c, con l chng c. Anh p li, sau mt giy im lng. V anh k l: - Bm c, chng giu g c, c ta nhn li ly con ri, v chng thu nh vi nhau, c y li nhn ca con ba chc bc may v n kia. Th m con mt vic, phi v nh qu c hn na thng, n nay ra nghe ting c y i ly chng thng xe, thng bp, m li phi ly lm hai. Ly con lm mt th c y khng thm ly!... ng Hc ngt li anh: - Khng ly th thi, thiu g con gi m anh cn phi tic. Ti y ? Ni kh v php ch v ti m th th my ti cng khng ly na. Lm ti trai, thiu g! - Vng, th con cng c thit u? Con ch c n hi c ta xem c tht c ta ly chng khc ri khng. Bi v con ch mi nghe ting th thi, ch gip mt c ta u. M nu qu tht c ta ly chng khc ri th c ta ngh cho con th no ci ch ba mi ng bc. C gi mi xc ra. Nhng c ch ra n u h: - Anh cn trch g ti? Ti cng chng ch anh. Nhng anh a ti v nh anh, ngi nh anh chng ai bun ni ng n ti. Ti cho ngi no, ngi y ngonh mt i. Ti ngi u, mc! ng u, mc! Nh th th ti lm sao c. - Th ch mt mnh c vi ti l ch cn cn g ai na? B m ti khng bng lng ri ti ni

Trang 97/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

mi cng phi nghe. Chng qua l c cng c lng ti, khng tht lng tht d vi ti. C khng c bng gi gio th h c lm sao ti mi v nh cha y mt thng c phi ly ngay ngi khc? By gi c trt ly ngi khc ri, ti cng chng dm ni g, nhng ch xin c ngh cho ci s tin c nhn ca ti. C cha bit tr li sao th ng Hc toang toang. - Cn ngh ngi g? Tin giai a gi c i c ci ch ngi ta. Vi li anh a cho ch ta cng chng c t, ch g. C hiu khng? Th rng anh chu mt cho xong c hiu khng. Nhng m ngi n b th th cng bc. ly tin ca ngi ta, ng vi ngi ta, nh th l v chng ri. Ngi ta cht cng phi i ng ba nm, hung chi ngi ta mi v nh qu mi my ngy gi. Th m mt mi no m i ly chng khc c! Ch kia toan ci. Nhng ng ni lp i: - y l ti cng ly l phi tri ni vy thi. Cn mc k i bn, ch ti c qui g, mt qui g, c hiu khng. C iu cu chuyn rc ri th ny, th anh mun ni g, ni ht i. Ti cho anh nm pht na thi, c hiu khng? Anh cn lng vng mi y, nh ngi chng mi ngi ta v, i bn li li thi. Li thi th ti cng chng cn g. Ti ch cho mi anh mt ci, bn ra ng, ri mc k cc anh! Nhng n sinh lm chuyn ra! V li ngi ta thu nh ca ti, ngi ta c th trch ti sao cho anh vo m gho v ngi ta. Vy anh ni g th ni ri i! Mun nh nhau, chm nhau, c i bao gi gp nhau ngoi ng tha h nh, tha h chm! Gy s vi nhau cng nh ti l khng xong! Hiu khng? Anh kia khng cn n nm pht ca ng. Anh chng cn g m ni. V li ni m c b ng chn hng hay bn tn li thi th cn ni nng g! Anh cho ng Hc ri chun. ng Hc vn cha thi bnh phm ngi v bc tnh ca anh ta. - i by gi, ngi ta c vng t! Th ngy xa xem! C gi l voi giy, nga x... ng ni nhiu v t lm. Ch v anh xe ch ngi ci gm mt xung. Mt ch nh gc chn, ri ch li thi vo nh. Mt lc lu sau, nhn mt lc ng Hc mi lm g ng chung ln, ch vi vng len ln chy qua sn ra cng. Nch ch cp mt bc qun o, bc trong ci khn vung. Chng bao gi, ch cn v y na... My hm sau, anh chng n, vo mt bui tra. Anh ni chuyn rng anh b ch kia ri... - Con khng bit n c chng. N bo con rng cha ly ai. Nu con bit nh th ny th chng i no con ly n. Tha c, mt ci t H Ni ny thiu g con gi m cn phi cp v ngi ta. Dn dn, anh mi ng mc ch ca mnh ra. - Tha c, con thu ci nh, a c c thng ri m mi c my ngy, vi i chiu... ng Hc khng i cho ni ht. ng i ngay nt mt: - Ti ni cho anh bit: nh anh thu thng ch khng phi thu ngy, mt ngy cng mt tin. V li, nh vy cng r chn ri! Anh thu xm mt m cng mt dm by ho ng bc...

Trang 98/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Vng, v ci nh th chng cho li con ng no, con cng khng dm ni g. Nhng cn i chiu, c li cho con nm ho by gi con khng dng n na... - Anh khng dng n na th em m t i! Mc k nh anh! Anh ni d va va ch! Nht ngay cho l v chng nh anh mi c nm mt m, anh c cho khng ti, ti cng ch thm. Anh khng em i, ti cng sai em qung n ra ngoi sng kia! Anh ng vi!... ng dc tht to. Mt ng phnh ra, tm ln. Tay ng nh chc nm vo mt anh kia, ng lm nh b anh kia s nhc n ng b, t tin. Anh kia nh chu lp: - y l con cng n chi ni chuyn qua vi c, c ngh cho c th no th ngh ch c dm i c u! - Anh i th no c ti! Anh i th ti p vo mt anh y ch!... Anh ng rc ri! - hay!... Th ti rc ri g? - Anh thu nh, thu ca nh th ? Anh em n anh lm u tp nh ti ra!... ng p bn p gh m m. Anh kia n t tt vi cu ri vi tho lui. i chiu ca anh ta, anh ta cng khng kp ly i. Anh i khi mt lc, ng Hc cn b b chi... Sng hm sau, ln trng, Th khoe vi thng M - Thng xe chun ri, my ! - Vng, tha cu. N chun ba bn hm ri. - Tra hm qua, n li va n y xong. M nhn Th bng i mt m to: - Tha cu tht y kia? - Tht. - Hoi th m con khng bit! - N cn n tin my ? - Khng. Nhng cnh thng chng c con kia ang nh n ng nh cho n mt trn tht nh t. Th cht nh n ba ru hm no. - Th my c bnh n khng? - Tha cu, nh b m n i ch bnh g! Cho n cha ci thi chim v ngi ta! Chng con n n my hm nay ri, nhng n bit, khng dm bn mng n ci vng ny na. Cng l phc nh n cn to y. Gi tra hm qua m c thng no trng thy th c ung nc ca hm nay ri! - Th cn con kia?

Trang 99/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Khng hiu n i u. n xem chng cng mun gi v vi thng chng c, m ci thng chng c th ra s cng cn mun ly n. Thng y hin lm ! Nhng chng con khng cho ly. Tha cu, ci ging n nh th th cn ly n lm g? N ri th cng ch n ci cu nay thng ny, mai thng khc, ri n khi chng ch no n ly na th nh th! Ri th l tim la!... M ci sng sc, ny c mt cc m ra. N vi chy ra ngoi nh. Oanh nhn Th, nheo mt ci. Th bo Oanh: - C l n b, c hiu ci tm l n b hn n ng chng ti. Ti hi c iu ny: theo c th s trinh bch hon ton c th c khng? Trinh bch hon ton ngha l trinh bch c v hai phng din: xc tht, tm hn, nht l tm hn. Trinh bch c n trong ngh... C ngi n b no, sut mt i ch ngh n mt ngi n ng? Oanh ch nho v hi c v bt bnh: - Cc ng tham qu! Cc ng ly hai v, ba v, c khi c chc, li cn c u, con ht, gi kim tin... th vn chng sao. Th m cc ng li mun bt v cc ng phi trinh tit vi cc ng n c trong ngh! - Ti c bt th u? V ti vn t do, vn quyn... Nhng ti hi th thi. - Cc ng hy ni ngay chnh cc ng! Cc ng c th trung thnh vi v ngay c trong ngh hay khng? Th hi ngng nghu. Y vn ngm ngh ri y ci v bo, nh bo vi chnh mnh: - , ngh th cng l! Ai cng bit ri, sao m ai cng bn khon, au kh v ci s kh khng th c y? Ti sao ngi ta li n mt n, mt ng khi bit rng v mnh c ln yu mt ngi n ng khc, hay l hin thi cng c nhng lc ngm ngh n ngi n ng ny hay ngi n ng n? Trong khi y, nu trng thy mt c no thch mt, mnh vn nhn, vn thch v cho s y l thng lm! - Th mi l ch k! Oanh gn nh the th. Mt y vnh ln mt cht, t c v bng bnh, San, t ny gi vn chi mi vo sch, by gi mi ngng mt ln. Y bo: - ch k th c nhin l ch k ri. Nhng chng ring g bn n ng, n b cng th, n b cng mun gi mt mnh mt chng lm ch! Gii sinh ra th. Khoa hc c th tin, loi ngi c th vn minh, lun l lut php c th t b buc hn, nhng v tnh yu th n ngn, vn nm sau vn vy: ngi ta vn ch k, vn ghen tung, vn mun gi c quyn, vn khng chu c mt ci tnh yu chia s. Con chu chng ta s vn bn khon au kh v yu nh chng ta by gi v nh t tin ta ngy trc. Th lc u: - Ti th ti khng tin nh vy. Tnh yu thay i nhiu ln ch khng phi t ngy xa ngy xa vn th ny u. Di ch mu quyn, n b c th c rt nhiu chng, m sao nhng ngi chng y khng ghen, khng m chm nhau? Ngy xa ngi ta cn c li ly nhau rt

Trang 100/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

bun ci: tt c anh em mt nh ly chung tt c ch em mt nh kia, chng cn gn ring ch no vo anh no c. Nh vy m ngi ta vn n vi nhau yn n c. C l ngy nay v bt c ci g, ngi ta cng thch co qup ly lm ca ring mnh mi ri, quen i, nn v tnh yu, ngi ta cng mun c quyn s hu nh v mi ci. Ch to ra lng ngi. San vn hoi nghi. - Anh thch mt vt g, anh c mun gi vt y lm ca ring khng? yu, tt mun c quyn s hu. Th mm ci, ch tay ra ngoi ca s. - Ti rt thch tri xanh du th kia. Ti rt thch nh nng ban mai... Ti rt thch mt trng. Nhng anh c vic ngm tri xanh du, nhn nh nng ban mai, ngi sut m i din vi mt trng, ti chng gi mt mnh u! - Nhng th c mt thng no ngm v anh xem... Anh li khng nh v mt n y ? Mi ngi ci. Th cng ci. Y hi mt. Y tin vo nhng l l ca y lm, nhng y vn ghen, vn thc mc nh thng. Ti sao vy? Y suy ngh mt cch bun ru, ri bo: - l ti thi quen. Khng phi c thi quen ca ring mnh, nhng l thi quen lu truyn my i, n ni n nhp vo mu chng ta. T tng, tnh tnh, cm gic, hnh ng ca chng ta u khun theo nhng thi tc. Nhng l li sn trong thi i ca chng ta. Thi th i, lng ngi i. Th k sau s lc cho mu chng ta trong tro li Y th di ngh bng: "Nhng ti sao ta li khng ngh n chuyn lc mu ngay t gi?"...

Trang 101/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 16
Ln th hai, Th nh vit th cho ch ni dt khot v vic nh trng. Ln ny, y qu quyt hn. Y vit c my dng ri. Bc th bt u th ny: !!"ng ch! !!Th ny ti vit cho ng ch, ngi xut vn cho trng ch khng phi vit cho anh ch, ngi anh h. Chng ta cn bit phn bit th, d i x vi nhau. Anh l anh h ca ti. C Oanh cng nh mt ngi ch, cn anh Cnh th l bn. D th mc lng, chng ta vn c ch cn phi gt tt c tnh ngha ra ngoi, y l vic nh trng. Ti s khng p m g. Thc t th hai anh vi c Oanh chnh l nhng k thu ngi lm, m ti th l ngi lm thu. C ni toc mng heo th l hn. Tnh ngha l tnh ngha. Cng vic l cng vic. Hai ng ring hn. !!By gi anh hy ng a v k thay mt cho nhng ngi xut vn m trng ca chng ta, m tr li ti...". Th ri y mi em nhng iu yu sch ca y ra. Mt l phi tng lng cho y theo vi s hc tr. Hai l trao hn ci trng cho y, h ch vic ngi khng, hng mi thng mt s tin l bao nhiu y. Mun ng no th mun... Nhng y s cho ch ngi khng, n mi thng bao nhiu? vn l iu y cn phi tnh li k cng. Bi vy l th b d. ang nh vy th bng nhin tra hm y, Oanh hi kin y v vic hn nhn ca Oanh v ch: - Ny ch ! Nu ch khng v c, th ti c th n ch ch lm, ri ch hai chng ti thi, chng ti s lm hn c ngay ti y, c khng? - Nhng ti sao anh y khng v? - ang thi k chin tranh, xin ngh kh. ch bo: xin hai ln ri, cng khng c. Cui cng, Oanh bo. - C l th thng sau ti thu xp i vi ch. Ti mun lm cho xong chuyn. lng nhng mi, n bao gi? Ti cn b ngoi ti, coi b leo heo lm ri. Nh ra mt t vng lun hai, ba ci tang th gi quch cn g? V li ti cng mun xong vic ci cheo i, v chng cng i vi nhau. ch i lm, ti bun bn, may ra c gy c mt cht vn ling lm n sau ny c con ci lo. C th ny mi ri th bit liu th no? Cn ch, chng ti nh cho ch ci trng ny, ch kim thm mt cht. y th l Th li x l th vit d i. Y li i. Trong khi i y ch cn mi mt ci th, l c sch rt nhiu. Hnh nh t lu nay, y c v chn ngi. Chn hay khng th cng th thi: h chng c g, chng mt g. Nhng y mt ci th sng chm ch, lun lun bn u c n ngi ny, ngi khc. By gi y lm nh ngonh mt i, khng thm nhn h na. Y chn h. Oanh cho y nhn r n tn y lng. Y bit t lu ri Oanh chng tt g. Nhng y vn tng t cng ra, Oanh cn c th tt vi tnh nhn. Ch khi yu l ngi ta d dm hy sinh, nhng Oanh, y vn tnh ton nh thng! Y phn nn rng ng nh ch khng bit iu t

Trang 102/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

no, h khng chu hi y, xu tt hn hoi. Oanh phi nui cc em cho ch, nhng h cng chng k th vo u. H khng tr tin, m li khng c li ni vi y, h khng mun b ra dm, ba trm bc cho ch ci... "Ci g cng bt ti chu c, th ti chu lm sao ni?". Oanh bo th. Ngha l Oanh s thit vo mnh vy... Cng b Dung. Nghe u v cng mong manh bit chuyn Dung dan du vi San. San bit tin y, c h h. Th tng rng b bo s on San sut i. Nhng khng. B tht l mt k bit ty thi. Mt m kia ri, b li tr mt, t t vi San. Mt hm, San vo mua hng, b mi ngi chi, ung nc hn hoi. B than th rng bc sang nm nay ch nhng m cng au, cho San hi thm b. B than th v chin tranh, sinh ra kh lm n. B hi San t lu nay t n chi. V b dn San, thnh thong i qua, c tt vo chi xi nc... y th l cuc giao thip gia San v Dung li ni. Th c hi kh chu. Th ngh n T. T hi bo ra mt cht, hi xu hn, x x hn. Nh vy, ngha l T gn Th hn mt cht. mt i lc, Th ny ra ci nh liu ng vi T. Y nghim ra rng t lu nay T rt hay i qua ci li i sau nh. Khng ni iu y vi San, y hay ngi trn ging, trng ra bn ngoi ci ca s cng li thp, nh mt con th trong ci chung ca n. Ci ca s ngang tm vi ci cm y. So vi ngi i bn ngoi, n cao qu u ngi. Ngi i qua mun nhn n, phi ng hn ln, nghn ngi ln, v ci li i hp qu, khng c ch li d nhn. Do l , nhng ngi qua li t ngi nhn thy n, t ngi ch no c mt ci ca s m ra ng, v ng sau cnh ca s y c th c nhng con mt t m nhn ra. Cng v th m mt bui tra nng chang chang mt cp tnh nhn i n ch y, ng li, m nhau. H git mnh, ci hn ang chc sa xung, ngng sng li, b eo l lng trn khng. Th thot ra mt c ch khng gi li kp. Bi v ngi sut c hn l T. C i tr tro ci mt ra, ri vi v bc i. Ngi n ng cao ln ngang vi Th, mt trng cng gi bng. Gi Th bo dn hn mt cht th bit u?... Y tic ngn ng. Nhng c nhin l t y y thy T khng ng cho y ao c nh trc na. Mi lm, mi su tui, mt ngi con gi c th c nhn tnh ri ? M li nhn tnh hn vi nhng thng ln c, tui gp hai. C Hi Nam va c thng bi tinh, tic tng my ngy m. Chung quanh nc ting n. Ngi ta ni n ung n my vn ng, khch n ton bng xe hi, xc pho ngp kn sn, c u tt c bn mi c, v ch nhn cho xy hn mt ci nh nho nh, kiu mu ring, my v khch to nht nm ht thuc phin v nghe ht, thm trnh trng v t lng qu khch. Ngi ta li cn bn ti m ci c con gi t, tic tng chc cng linh nh chng km g. C con gi t y vn kn chng v con mt quan tun ph hi, c vn cha chu ly. My c chu cng ton tri huyn, c t hi c. Ri ngi ta ni n chuyn c m c m, chuyn phc c lu cu nhng t i ng t i, ng i no truyn li. Con b Ln th chng bit c c m, c m g khng, nhng cng vnh vo ra tung! N ly c mt anh th may, din sang hn c Th v San, v thnh thong li khoc tay nhau i qua trng, ni ni, ci ci, lm ra v ta y nh nhnh, nh hu mt M! M hp ngi i, v n mt a con, phi ngh lm. ng b tr toi ngi! T nhin, n sinh ra i tnh ngay. N tr nn t ni, t ci, mt sut ngy ti sm sm, ni th hoc ni nh qu, hoc to qu, nh tc ngi qu, n ni Th phi ngng. Th thy ngi ngi, khi cn sai n n. N khng lm cho y mau mn nh xa. C khi Th bo n iu g, n ch im m, khng thm p li, hay c p cng ch hi nhc nhch mi, nh khng cn mun ni. Hnh nh v chng nh n ci nhau lun. iu chc chn l hai m con b H ci nhau lun. C ln chnh

Trang 103/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

M vc nhau vi b m v. B c H c vi ngy mt ln, hi Th rng sp n ngh h cha. B lm nh b st rut lm ri. Go, ci, thc n... mi ngy mt t hn. Thi cm cho Th v San, mi u b cn li t nhiu, ri chng li t no, ri l. Nu mi th cn t mi ln, th b cn l mi, l tng mi ln. B ch c th chu ng cho n ngy San v Th ngh. Trong khi i, Th v San phi ni vi b gim cc thc n i, v h khng th tr hn c na... Chin tranh nh hng n cuc sng ca Th v San ri vy! Th chua cht nh li cm gic mng r ca y khi cuc chin tranh th gii mi bng ra. Y kh s mi ri v coi chin tranh nh du hiu ca mt s i thay. Chin tranh li dai dng, ko di ra, ko di ra nh n mi nm, hai mi nm na cng khng cng, v y vn kh, li cn kh hn lc trc. Bao gi cho n ht?... ng Hc cng ku ca v mi th t ln m hng th li . Nhng ng c mnh t v ci nh ko li: "ngy xa, ch ny cha n nm ho mt thc vung. By gi li khng nm ng ? C nh, c t, b r cng nm nghn ng...". ng bo vy. ng li lun lun nhc cho Th v San bit rng h thu c ch ny l may: ngi Tu h chy lon sang y, thu ht c nh khin gi nh t nhin cao vt ln, nhiu ngi khng tm ni mt cn nh ngoi m , ch ng ni g nh thnh ph. Th ly lm kh chu. Nht l ma bc n, y bt u nhn thy cn phng chng tt p g. Khng nhng bc, mi phn v m hi nga a sang, rt l kh ngi. V Th cht hiu ra v ngn ngi ca ng Hc, nhng li ro trc n sau ca b ta, khi Th v San ng mun li cn phng y. Sao h khng ni pht ngay rng cn phng y, ngi ta s kh mi v nhng thc bn trong chung nga? Mt hm, ng hi v s tin hc lp v lng trn trng. Th tr li: - C nm ho. Nhng nu ng mun cho thng chu ln hc th c vic cho ln. Ti nhn cho. Chng phi tin nong g c. Th ni vy, rt tht lng. Oanh c n c ng ngi nh hc khng phi tr tin. Y c xin tin hc cho mt a, Oanh cng chng ni vo u c. ng Hc bng lng ra mt. ng ci hp mt li m bo Th: - Vng, th nay mai ti kim giy bt cho chu, ri nh hai ng. Du c mt tin cng c. Min l hai ng trng coi chu gip. Th no cng cn hn ni khc. Chng hiu hai v chng ng ta bn i, bn li th no m ri thng Hc vn nh. Th gic th ng bo sau ngh h mi cho n i, khng mun d dang. Th tin ngay. Nhng b H bo nh vi y: - ng y s mt nhng nm ho. di kia, c ngi ly c ba ho. Th ngc nhin - Nhng nu hc trng chng chu th chng mt ng no. Chu bo th kia m! - Vng, nhng b y li bo rng: chng l ng b y ly tin nh ca hai cu th c, m n lc cho con ln hc, th li khng a tin hc, coi khng tin, m a th phi a nhng nm ho, t qu... Qu nhin, my hm sau, thng Hc ngy ngy cp sch i. Nhng n i xung di, ch

Trang 104/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

khng ln trng... Anh xe tr ci nh l c my hm th li c ngi khc n k chn ngay. Ln ny l mt b s s, tui bm t, bm lm, c hai a con gi, mt a ln chn ln mi, mt a ln nm ln su. Hai a b trng xinh, tuy qun o bng vi nu, rch v t tung. Chng tc chm n vai. Con b em c mt ci vng c bc. Chng nheo nho ht sut ngy. Ting chng trong tro, ging kh cao, v nhiu khi Th ngng c sch mm ci nghe chng ht. Th thy c cm tnh vi chng nhng cng chng tm cch lm quen. Mt i khi, ang ht cht trng thy Th, chng xu h ngng bt li nhng cu, v bu ly nhau, giu mt i, ci hi h. Ri chng nhn trm Th. Th vut ve chng bng mt v hi mm ci... B m cng lm hng ru bia. B ni vi con rt nh nhng, du dng. Bao gi cng th, ch khng phi ch c tng lc thi u. l mt iu t thy nhng ngi n b lao ng, lam l v cc kh. y th m c nhn ngi, cng nh nhn cch sng ca b, cng bit b khng phi l mt ngi phong lu, sung sng. B ta kh ngi th. Cch i ng hay mi mt, vi vng. Ch hm no ngh nh, b mi i guc thi. i guc rt to. B i trng cha c gn. Bn chn y, chc vn i t t tha b, ch mi lm quen vi guc. T hm b n, cha mt ln no ngi ta thy b mc o chng. Ngy no cng nh ngy no, b ch mc ci qun tro go bc, ng th cc, ng th chng, vi mt ci o cnh nu ngn cn cn, m hi mui ra ci lng o trng ra tng ngn. B i lm vng sut ngy. Con b ln qun xuyn tt c vic ca nh. Cng chng c g, bui sng b i lm ri, n qut tc ca nh. Ri n quanh qun vi em. Gn tra, n cm r go m ly sn, nh cho, ra ly nc, xc, thi cm. Nu m c gi tin, b H c mua rau cho, th n luc rau. Ri ly mm bt sn sng. Tra ng bng, b m mi v, mt gay, m hi r cm, m hi t m lng. a con b reo ln, chy ra nm ly tay b, chy trc b, vo. B ngi ngh mt lc, qut cho b, qut cho con. Ri ba m con n. Ti tm b li i lm. Hai a tr li ln thn chi vi nhau, ht vi nhau. C khi con ch qut cho con em ng. Ba chiu, n li liu thi cm sn, i m v. n cm chiu xong, b m i gnh vi gnh nc. Ri ba m con sa son i nm, hai con b r ru ni chuyn vi m hay c nhng b ht v hi m nhng on chng cha thuc. ng chng thnh thong mi v. ng trng qu cch bit v con. ng khng c v th thuyn. ng c v l mt dn lm bn giy mt s t no . Qun o ty, tuy chng sang g, nhng ton mu trng, ch khng mu vng hoc mu xanh. Bao gi cng qun vi o, c khi li c ca vt na. ng v bng xe p v hay v ti lm. Sng cng hay i sm. Hnh nh ng c thn v v v con. Th cha bao gi thy ng c mt c ch hoc mt li ni no thn mt vi v, vi con. ng lm nh khng bun nhn n v, con. ng khinh khnh, lnh lng, thng c v mt v b iu ca mt ng phn ni vi dn qu. Nhng ti c ng nh, hai a tr con khng ht. Trng thy v chng ng, Th khng th khng ngh n v chng mnh. Gi y ng vi Lin th ngi ngoi trng cng na n th thi. Cng chng din ty, v c nh qu. Ngi l c th bo l ng ch vi con sen, ch v... Tuy vy, Th ght ng. Ght nht l ci thi khnh khng, khng phi li ca ng. ng coi v chng khc g con hu, y t. Hm no v n cng m thy cng ng ri, ng bp chung xe gi v ra. B v d ri mi mi mt chy ra. B m cng xong ly ci xe p cho chng. ng chng ung dung hai tay khng, i trc vo nh. B v ta ci xe p vo tng, ci cng, ri mi nng niu dt xe p vo sau. B vc ci xe p ln, ct cn thn vo nh. B mn ci chu thau nh ng Hc, ly nc cho chng ra

Trang 105/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

mt mi, chn tay. Sng sm hm sau, b li vc ci xe p ra sn, ly gi, chu thau nc, trc ca, i chng. ng chng ra mt, mc qun o xong, ch vic ct ly ci xe p tay v, ra i. C hm cng cha kp m, b cn phi dt ci xe p ra tn cng m cng cho chng na. Trng thy ngi chng chng qu, chng ct g, m c cho v lm nh th, Th cho l chng lm. Chng nht l mt hm Th li nghe thy ng gi v l "my" v sai: - em nh i giy i cho tao! B v em i giy kh ra h, lau lau, chi chi mi, ri bi kem, ri c, ri ngm ngha, qu ha, trn trng lm. i li c nhng ci tc nh th c. Th mun git xot ly i giy, qung ra ng hay sang chung nga. Y mun chi vo mt ngi n ng hay gy s, nh cho anh ta mt trn. Y mun go c vo tai ngi v: - Nhn nhc qu l tin. Ngi n b sinh ra khng phi lm n l!... Th trng ngi, trng phm gi ca con ngi. Y khng thch sai ai d l mt a tr con. Theo y, y t l nhng ngi gip vic, khng phi l nhng k sai, nhng vic g chnh mnh c th lm c, c th gi lm, th khng nn bt chng lm. D bc n u, y cng khng th no ngi n m bt mt thng nh ng qut hu. V, i vi y, phi l mt k ngang hng, khng phi l mt ngi di quyn chng. nh qu, ngi ta nh v, chi v nh chi ch, chi mo. Y cho l nhng qun cc sc, v phu, quen bt nt x nh. Cn y, y bo thng vi Lin: "Ti khng c quyn c nh mnh, nu ti tt mnh mt ci, y l ti coi mnh khng cn phi l ngi ngang hng ti na: mnh l ngi ti khinh, ti ght, ngha l chng mnh s b nhau tc khc!". Y nhng tng tt c nhng ngi c hc mt cht, u ngh nh y vy. Y khng hiu ngi chng c v con ngi c hc m li bt v vc xe p v gi v bng "my" kia... Y li cn khng hiu ti sao ng ta khng n cm nh vi v, con? ng n cm s chng? C s no thi cm lun cho cc nhn vin! Hay l s xa qu, khng tin ng v? Th t ra ng cng phi n ba cm chiu ch! Th on rng ng thch n cm tr mt mnh c n ngon, s n vi v con th phi n kham kh qu. Y ly lm l rng c ngi li c th sung sng mt mnh nh th c. Nhng li ngm ngh n y. Th chnh y cng chng sung sng mt mnh ? Mt hm, nh b c H r rn hi b kia, mi ngi mi v l ra rng ng ta c v hai. Ngi v hai c vn ling, c ca hng, b tin ra chy cho ng mt vic lm. Bi th ng n v hai hn, n vi v hai, ngi v hai c quyn hn. Cn ngi v c bi khng c tin, mang ting l vng di, nn nh chu lp... B Hc lm nh ngi ghen h: - Chu lp l chu lp th no? Ti m th th nht nh l khng c c ti. C lm tin, c gii giang my i na, th cng l ly chng ti. Ly chng ti th phi chu quyn ti. Chc ln t ti l khng th c! Sao nh vy m b chu c. B hi b kia nh vy. B kia chp ming - Khng chu th bit lm sao c? Mc ci ti chng mnh. Chng mnh c m n th n mi bt nt c mnh. - Bt nt l bt nt th no? Ti th ti x xc n ra!

Trang 106/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- X xc n ra cng chng c g? Ch t ngi n ng ght. Th chu ngay nc lp i th ngi ta cn thnh thong i li vi mnh. Lm mt mn, mt nht th ngi ta mc k, bt lai oi hoi, lm g c ngi ta? Thi! Ti th anh ch l ngu, l di ti nh chu, nhng ti ch chu nc lp ngay i cho ri! B ni xong th di. Mt b bun ri ri. B Hc ch tc ly, m cng tc tht lu. B lm nhm, nghin ngu mi khng thi. B H nhn ng Hc ci: H! H... U em c v mng. Nhn mt lc b kia c mt mnh, u em m em li gn b... - Th ra ng y nh b cng c v hai , b? - C v hai! B kia va chp ming p, va nhn i, nh chng mun ngi ta bn tn li thi g na. U em hp tp bo ngay: - Th th cnh b cng ra cnh ti! Th ni ra nh th reo ln. Mt th c mt v g nh va mng r, va t c. Th k lu ta lu tu. - Chng ti cng vy. Chng ti cng m con . Con th cng chng dm lm g ti, nhng ti ch tc ci n c tin, n m ca hng bun bn vi nhau. N chng lm g, ch n trng mc trn, ngi phn phn sut ngy trng hng. Ti phi m ca, ng ca, thi cm, nu nc, nh con . Ti khng chu c. Ti tc mnh i nh th ny. Mnh lm ly, mnh n. Hu h th chng th hu h ngi ngoi, ti g m hu h con , n bm hi chng mnh m li i sai bo mnh! - U em cha c con th mi lm th c. Ti m cng ngh liu th th con ti kh! - Ti cng c con y ch! Ti c mt a con trai ln nm vi mt a na mi c hai nm. - Th chng n u ri? - y, thng ln th b n nui. Cn thng b, b n i nui mi, nhng ti tc con , ti khng cho nui. Ti bo: "Mi ngi nui mt a". Ti gi b chu nh qu, ri thng thng gi tin v nui. - Con ti n khng chu th. Chng a no chu i vi b. a no cng ch bm ly m thi. - Th b ly g m nui chng n c? B lm th kho lm ch b n. Mi thng ng y c cho b ng no khng? B ngp ngng mt cht ri bo: - Cng c. Khng th ti nui chng n lm sao c? Mi thng, b chng n cho ba ng... Th m b ta chiu chung chng nh vy!... N vi chng b vng, d hn hoi. Th ngm ngh ra rng n b tt hn n ng, nhn ni hn, nhiu c hi sinh hn. S n b b tnh ph cng nhiu hn s n ng. Y ngh n b ngoi y, b b chng b i t nm mi hm hai. Y ngh n b ngoi Oanh chng cht t nm mi hai mi tui, m cng nh vy nui con. Y

Trang 107/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ngh n bao nhiu nhng ngi n b b chng v m v l m rung b, sng m thm v cam chu, khng liu lnh, khng phn ut. C bao nhiu ngi n ng im lng m chu ng c nh th y?... Y ngh n Lin v thy thng Lin mt cch thm tha v cng. Y sc nh ra rng Lin ang b m nng, theo li i ni hm no. Ho ra mu... khng phi l mt bnh thng u. Ngi ta cht v bnh y l thng. Nu Lin cht by gi chng ha ra c mt i ly chng ca Lin kh lm ? Lin kh v y nhiu ri. Lin kh v gia nh cng nhiu ri. Lin cha c lc c n b. Gia nh Lin cng s rt thng Lin, i ngi cho Lin v vn tng Lin b chng gin v gh lnh. C l chnh Lin cng c lc ng nh th... Th ngh ra, ngh gn nh vy. Y tng tng ra lc hp hi ca Lin, bn tay gi lnh ca Lin trong bn tay y nh on trch. V i mt au n ca m Lin. V nhng cu h no rut ca b, va thng con, va ch chit r. V y, tht vng v kh s trc s chng cn sa cha lm sao c na! C bit bao nhiu ngi phi chu s n hn y ri? Tn n lc ngi yu cht, h mi cht nhn ra rng mnh qu h, mnh lm kh ngi yu, hay rt c th lm cho ngi yu sung sng m chng kh khn g, nhng chng lm. Trc ci cht ca mt ngi yu, c bit bao nhiu ngi phi tic rng mnh khng t t!... Ngay ti hm y, khi San i hc ri, Th ng ca bung, nm vit cho Lin mt bc th li l rt yu ng. Y b hn ci ging lnh lng, mi khi vn dng vit cho Lin, s th c th lt vo tay b hay b m y. Ln ny, y ngh rng, chng lm g phi qu gi gn. Yu thng v con c phi l mt ci ti u? Vy y c tht th hi thm Lin v bnh trng ca Lin. Y ni tt c ni lo lng ca y ra. Y bo Lin nn cn thn gi mnh ng lo bun, phin no qu n ni sinh bnh hon, Lin nn ung thuc i, v nu bnh khng gim th phi cho y bit ngay, y v nh chy thy chy thuc. Y t ra sn sc n sc khe ca Lin nhiu lm... Mun cn thn, y gi bc th y cho ngi em rut Lin, nh a tn tay Lin, bc th khi c th lt vo tay ngi nh y.

Trang 108/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 17
Oanh ni v nhng gic mng ca y - Ti c mt vi ci khiu l, l c th trng trc nhng vic sp xy ra. i ti, vo nhng dp quan trng, ti thng c nhng gic chim bao, v sau nghim ra ng lm. Hi ti hc ht ban tiu hc, ti mun hc ln ban s phm lm nh ba ti nht nh khng cho hc. Ba ti khng thch cho con gi hc nhiu. Ti th li quyt hc cho bng c. Ti khc lc vi m ti. M ti cho vng ti tin ti ly cc giy t, gi n thi. Ri n hm thi, ti phi i thi vng. Ngay hm mi thi xong, cn phi ch kt qu, ti nm m thy ti c vo hc trng s phm, ti thy r rt c ci ging nh th no, lp hc th no, b gio l ngi nh th no... V sau, ng ht. Nhng cnh trong mng, c n hnh dng, nt mt b gio, in nh s tht... Trc khi m ti cht, ti cng chim bao thy cnh mt nh thng, m ti nm trn mt ci ging st, ti ngi mt bn, khc lc. n khi ti ra H Ni, kim vic lm, ti chim bao thy trc s ti lm. m hm n, ti nm m thy ti v nh ch. Sng hm sau, ti k li tt c cho thng i nghe, nh ch c my ci nh, ci no lp ngi, ci no lp r, ci gch nh th no... tt tt!... Thng i nhn l ng c. Th c l khng? Th mm ci. Y chng tin mt cht no. Oanh mun chim bao th c vic chim bao! Nhng ch vi mng! Th bit trc n khi v nh ch, y s c gp nhiu iu khc xa vi nhng ci y vn thng tng tng. Trc ht l nh ch ch c ci m b ngoi, ch tht ra cng khng giu. Th m hai ng b c nh qu, quanh nm phi u i vai mang, chn lm tay bn. H s phi chng mt v c nng du c tn thi, tc bi, o chng lt tht, qun trng bung kn gt chn, lc no cng lp kp i giy i dp. Khng hiu lc by gi, ch s ngh nh th no? Nhng gi phi Th, th Th s ngng lm khi thy v th run rut nh mt b tham, ngi tro kheo trong nh c nht trnh, trong khi b hay m, qun xn n hng, try try ngoi vn, b phn cho ma hay ti nc cho rau ci. nh qu, ch nhng ci khng hp cnh, khng xng ng nh vy, cng cho ngi ta ly cu chuyn em ra m mai ma. Hi mi v nh chng, Lin mi ch c hai ci o trng trc bu thi, ch c sang trng g u! Th m b m Th cho l ngoa ngot ri. B ni ra, ni vo, tm nhng li bng gi xa xi, c cho Lin hiu rng nh b l nh lm n, v nh b th ch mc mc nu sng, ch n trng mc trn th khng c. Lin phi em nhum nu hai ci o i, b mi thi, khng ni na. Nh vy ! Oanh v ch mun ly nhau th c vic ly nhau. Nhng ly nhau ri, th nn dt du nhau i bit mt ni, xa hn b m anh em m sng vi nhau. ng ngh n nh ngi, nh gianh, sn gch, tng hoa... nh ch lm g, cho thm rc ri... C nhin l Th gi kn nhng ngh y cho mt mnh y. Oanh ci v tip. - m hm qua ti li chim bao... Ti chc rng ch sp v. Ch sp sa son li phi mng m ci! - Th sao c bo c i, ch khng i ch v? - Ti nh nh th nhng by gi ti li i. Khng c h hng i bn, chng bit c lm hn c c khng? V li ti cng cn phi i ch tr li. Bit rng ti i, c cch g kim n

Trang 109/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

thm, v chng sng khng? Th ti gi i lu lm ri m vn cha thy th v. C ci g nh bo trc cho ti bit rng ch s v, lm l ci hn hoi. C khi ch im m nh th, ri t nhin v, cho chng mnh sng st. Th sa sm mt. Th ngha l thm mt ln na, Oanh nh la y. Nu y c nht nh i ch v Oanh t tng lng hay nh ci trng ra cho y, th y cn phi i mt nghn nm, mt vn nm!... V li c ln khan nh vy mi, lm g? Ngi bit t trng i nhng ci g l quyn hn ca mnh, khng bao gi i s thi n. Xin l nhc. Trng mong s t t ca ngi ta l nhc. Phi bit ginh git ly. Ci thi ca y t trc ti nay l ci thi ca mt k c tinh thn tranh u. Chc Oanh ci thm y mi!... Y ngh vy. Trong ngi y, mu gin si ln sng sc. Y t bit Oanh, i thng v nh. Trong lc i ng, nhng li ni rn ri ca mt bc th, gn nh c t nhin tun ra khi c y. Chng vang ln mnh m, hng hn. Chng c hnh, nh nhng vin n, nhng mi tn, m mt sc mnh ngm ngm bn trong ang chc nhy vt ra. Mt y gn guc. Mt y ny la. Tay y nm cht, thnh thong li kh vung mt ci, nhp theo ngh. V n nh, y ly giy bt vit ngay. Y vit rt nhanh, ngoy lia la, nt bt a mnh v cng cp. Y vit mt mch ht bc th. Vit xong, y b phong b, gi i ngay, s na gi sau, y ngh li, li n nang v khng dm gi cho ch na. Khi bc th b vo hp ri, qu nhin y hi hn. Ngh n lc ch c th, y thy nng mt ln. ch s ngh th no? nh xa nay, ch chng t t g. Nhng c ai chu nhn rng mnh khng t t bao gi? Ch bit rng b ngoi ch vn t t vi y. ch li thng t ra thch sn sc n y. Anh em vn ly tnh ngha n vi nhau. Th m t nhin y tr mt, c x mt cch ro rit qu, chng cn k g tnh ngha. Chc ch s cho l y u lm... Nhng du sao th s cng ri. Ci thi ca y by gi r rng. Y tc li v t bo: - Ta chng cn ai bo ta l ngi t t. Ta ch cn ng ai ngh rng ta l mt thng qu hin lnh, ngi ta mun bt nt th no cng c. Y li cho rng y cng cn phi t r thi cho Oanh bit. Sng hm sau, gp Oanh, y bo: - Ngh h nm nay, ti s cho hc tr lp nht ngh ngay t u thng su ty. Cho chng ngh hc trc mi ngy ri chng i thi. Hc tr lp nh hoc cng ngh lun, hoc s cho c hay anh San dy. Ti s v nh qu ngh t u thng. Oanh lin giy ny ln, nht nh khng nghe. Y mun rng hc tr lp nht phi hc cho tn n lc i thi chng khi qun. Th vn lnh lng: - Qun hay khng, mc k chng! Ti ch bit ti lm bn phn ca ti ri. Ti mt mi lm. Ti cn phi ngh. l mt l. L th hai l v thng Su ty, hc na thng, thu tin na thng, lng chng ti cng ch c na thng thi. Mi ng bc ra g! Tiu vo na thng li y, khng chc . Th v nm khnh nh cho sng ci thn mt cht. Oanh hi gt ln mt cht: - nh nh vy. Ti, ti cng chng ham g na thng lng. Ti cng ang mun ngh y! Nhng t cng ra, mi ngi cng phi lm xong bn phn ca mnh ch! - Th no l bn phn? Ti ch c bn phn dy hc, khi no ti ly tin ca nh trng, cng nh nh trng ch phi tr tin ti, nhng thng ti dy hc. Ngh ngy no, ti mt lng

Trang 110/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ngy y. Vy th ti mun ngh bao nhiu th ngh, min l ti khng ly lng ca nh trng. C cng vy. Anh San cng th. Nu chng mnh cng ngh c, th ch vic ng ca trng c thng Su ty. - Nhng vic tin nh thng y, ly vo u? - , l ci vic ca ng ch phi lo. ng y n li quanh nm th n thng l, ng y chu. Chng mnh khng cn lo h. Oanh cng hng, khng cn ni sao c na. Y hi mt. Chc y cng hiu Th ni khy y v ci ch y tt c trch nhim v ci trng ny cho ch. Th ng ngnh tip: - Cha chc ti c dy nhng thng h. Ti tm mt ch dy tnh nh, thnh thong v nh chi cho tin. Trong k ngh h, t hc tr. Nh trng cng chng li g m cn cho ti dy! Oanh ci nht. Y bit rng Th c moi mc y, lm kh d cho y. Nhng y li bit rng lc ny khng nhn Th, khng xong. Nu Th ch lm cho nh trng ln bi i, th c nhin l y c cch m lm c. Oanh nh nhn. Cng thy Oanh nhn, Th cng nhn ra rng Oanh cn thit nhiu n ci trng. Tht r rng rng xa nay y ch nh la. Oanh ch d Th bng hy vng. Th hy vng mt ngy kia c ci trng, nn c chu thit m dy cho Oanh mi. Cho rng mnh mc mu mt k n b, ngoan ngon cho ngi ta xoa u nh mt a tr con, Th rt bc mnh. Y cng thy gin Oanh. Lc n cm y bo vi San. - u thng Su ty ti ngh tht. Lp nht th hoc l ngh, hoc l Oanh dy. Cn lp nh anh sp nhp vo lp nh nm th nht ca anh m dy. Anh s c thm ci ch lng y ca ti m tr tin nh vi tiu pha. n th bi cn c mt mnh anh, c nhin l b H khng th nhn ri. Anh s ln trng. Min cho xong na thng y i. Ri chng mnh s liu. Cha bit chng, ti s tm mt ci trng khc cho anh v ti dy. Oanh mun tm u ra nhng ngi thay chng ta th tm! San tn thnh ngay. Y li bo: - Ti cng ngh mi ri. Mt l chng mnh phi c mt ci trng ca chng mnh. Hai l chng mnh v quch nh qu gi con cho v chng mnh lm. i dy hc th ny, chng ra g. Chng mnh kh, v chng mnh kh. Tnh khng tnh hn, nh qu khng nh qu hn. Sut i c d dang mi th, chng c mt ci g vng chi. Ri c ngy cht i! Ting San nho nh, bun bun. Mt y ti sm nhng lo u. Y qu c v chua cht ngm ngh nhiu v ci kip l d ca y. Chc cng c nhiu lc y n hn v mnh ra i. Lm chng c tin, v nh li sinh iu ting n kia. C hay khng, th hnh phc gia nh ca y cng b m mt ch ln ri... n vic thi c, by gi xt k, y cng hi thy chn. t no c d g u! M mi n lc y t, cha chc mnh bng c cn gi tr. n ch ht qu l thng lm! Y ngao ngn bo: - Ai bit sau cuc chin tranh ny, s phn bn ty chng mnh s ra sao? Ti lo ri li n nh bn nho lp trc... K ra th tin tc chin tranh cng chng c g ng lc quan. ng Paul Reynaud tuyn b: "Chng ti chin u ng trc Paris, chng ti chin u ng sau Paris...". Lng tin tng ca nhng ngi vn mt mc tin tng mi t trc n nay, cng b lung lay. Khng kh

Trang 111/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

nng n. Dng t sp bng ra. Trn ti sm, mt lo u, mi ngi lo lng i... San suy tnh - Cng nhng lc ny, chng mnh cng thy r rng ch hc ngh l chc chn thi. Mt ngi c ngh trong tay, gp thi no, ch no, cng khng s cht. Th khng p. Y ngm ngh. Mt y hm hm v i mi y chm li. Ri y hn hc bo: - Kip chng mnh, tc l. Sao m ci i n t tng, n cht hp, n bn tin th! Khng bao gi dm nhn cao mt t. Ch nhng lo n, lo mc. Hnh nh tt c nguyn vng, tt c mong c, tt c mc ch ca i chng mnh, ch l mi ngy hai ba. Bao nhiu ti tr, sc lc lo tnh u ch dng vo vic y. Kh s cng v th, nhc nh cng v th, mi mn ti nng, tr c, git cht nhng mong c p, nhng hy vng cao xa cng v th nt. Lc no cng lo cht i. Lc no cng lm th no cho khng cht i! Nh vy th sng lm g cho cc? Th vn khng th no chu c rng sng ch lm th no cho mnh v v con c cm n, o mc thi. Sng l lm mt ci g p hn nhiu, cao qu hn nhiu. Mi ngi sng, phi lm th no cho pht trin n tn nhng kh nng ca mnh vo cng cuc tin b chung. Mi ngi cht i, phi li mt cht g cho nhn loi. C th v g l ci li sng co qup qu loi vt, chng bit vic g ngoi ci vic kim thc n vo ci d dy. C ai mun gc mt xung lm g. au n thay cho nhng kip sng khao kht mun ln cao nhng li b o cm g st t. Hi i! Ngi ta ph bao nhiu tm huyt, bao nhiu cng lao gii thot, t b tt c nhng ph qu vinh hoa ca i mnh. V ch c, chng no nhn loi cha thot khi nhng xing xch ca ci i v ci rt. Th thng c nhng lc sc nh n nhng cao vng ca mnh xa, ngn ngm bun, tic cho mnh. Y c inh ninh rng gi y khng b ngho th c l y khng n ni n hn th ny u. C l y s lm c mt ci g. Bit bao nhiu ti nng khng ny n c, ch v khng gp c mt ci hon cnh tt!... Y mm ci chua cht hi San: - Nu gia nh anh c cch sinh nhai chc chn ri anh c th ch ngh n anh thi, th anh s lm g? - Ti hc v. Ti thch v ngay t hi mi ba, mi bn tui. ng gio no cng phi n ci khiu v ca ti, v bt ti v nhng bc tranh treo trong lp. Gi ti hc c, chc ti cng c th thnh ha s. - Ti thch lm mt vic c nh hng g ln n x hi ngay. Dn mnh cn i kh, ngu dt qu. Chng ta phi chng li nn i v nn dt. - Nu vy th anh cn phn nn g na? Anh hin ang thc hin nguyn ca anh: anh dy hc chng li ci i cho anh v cho v con anh, v chng li ci dt cho hc tr anh. Th khng n cu ni a ca bn. Y vn bun ru bo - Lm lc ti mun tn nhn qu! Ti mun lm mt thng bt t, chng ngh g n b m, v con khi ci g vng bn vng thn. Phi l nhng ngi nh th, ha chng mi theo c ci ch ca mnh. Lm lc ti cu v ti ght ti v lm cho ti ght...

Trang 112/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

San nhn xung, bo: - Khi y, anh vn cn con anh. Chng bao gi chng mnh c th liu c u!... Oanh tht cng l ngi bit du ngt n tin. Hm sau, y lm nh qun hn chuyn x xt ngy hm trc. Y bo Th. - Ny ch ! C l chng mnh phi go ng ch tng lng cho chng mnh, ch khng th khng sao . Gi sinh hot tng ln nhiu qu! Y cng lm nh y cng v mt b vi Th. Ci li mua chuc lng ngi y, khin Th ch cng thm ght. Th ni bp vo mt cho y bit: - Ti khng i c phi bo. Ti vit th cho ng ch ri. - Ch vit th no? - chuyn! Ti tnh r cho ng y bit s hc tr tng lp, tin thu c bao nhiu, tin chi ph ht bng no... Y va ni, va nhn nt mt Oanh. Y c ng Oanh vn tnh gian vi ch, thu c bao nhiu m ni rng c t. Ni nh vy, y mun th xem c tht th chng. Y cng mun t cho Oanh bit y hiu r s l li ca nh trng lm... Oanh ci ngt. Y nhn Th m ci n chy c nc mt ra. Th chng hiu ngha ca ting ci y th no, nhng thy hnh nh Oanh ch nho mnh. Y kh chu. - C ci g? - Trng ch bun ci lm. Tng ch, chc sut i vt v. Ch khng gp may u. Nu ch c thnh tu vic g, l do c gng, cht vt mi, ch khng phi do may mn. Cu ni t ngt, chng n nhp g n cu chuyn ca hai ngi ang ni. Ti sao Oanh ni vy? D sao cng khng phi l nhng li khin ngi ta mt lng, mt rut. Th tc lm, v thy cn phi tm mt cu g, ni cho Oanh tc. Y ci nht bo: - C l c xem tng cng khng ti lm. Ti chng bit ti c hay gp may khng. Ch bit ti thi ln no cng t d nh chi. Y c nhc cho Oanh bit Oanh thi bng tiu hc Php lun my kha khng , v sau nh phi b. C l Oanh cng hiu. N ci trn mt y nht hn. Nhng y vn bo - Ch ch c th gp may nhng ci may nho nh th thi. Ch khng th pht to. y, ch xem! Ch nhng ch c lm c g u? Cng ng. Th khng ci c nn li cng tc. Y thay chin lc. - Ti khng cn gp may. Phi nh may mi thnh cng th c v vang g? Thnh cng hon ton nh tay mnh, s c gng ca mnh mi thch. - Nhng ch cng khng thnh cng to! Th gin run ngi. Oanh thy mnh chng kh nhc g kim mi thng bc trm v ci trng

Trang 113/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

trong khi Th kh nhc m chng n g, nn ni th chng? C tht Oanh va c n va nho Th khng? Th t nhin ny ra ci mun p ci trng cho Oanh bit thn m ht cn ln mt. Y ngh bng: "c ri! xem ch tr li ra sao... Nu ch t khng cn g ta!..." Mt bui sng, ngi phu trm gh vo trng a cho Th ba phong th mt lc. Nhn ch ngoi, Th thy c ba u ca ch gi Oanh. Y hi ti mt i. Sao ch li gi lun mt lc ba phong th? V bc th ca Th chng? Lng Th rt xn xao. Y nh trng thy v mt ch bin i trong khi c th y. Chc l ch phi sng st, ngc nhin. Y khng tin mt y: "Th vit cho mnh tht ?". Y hi y nh vy. Ri y c li. Mt y ln lt ti mt, ri bng ln, ri tm bm bm, ri em sm nh tro. C y tc nghn. Y v nt bc th ri li vut bc th ra. Y kh p xung bn. Y chp ming lc u. Y ngn ngm cho i, ngn ngm cho ngi. Ri au n, nghn ngo, y cm ly bt, vit tr li. Tay y cm bt run run. Ngi bt lc th chy in cung lc li t nhin dng li, u oi, mt mi, r ri. Nt ch trn phong b, trng qua cng c v run run v xch xc, c nt t qung nh ngi vit va vit va ng gt. No cn ch chc b rung chuyn mnh. Th khng ng bc th ca y li c mt s vang ng gh gm th. Y tht qu trng trn... Y hi hn. Khng cn can m t mnh cm ba phong th ln gc cho Oanh, y gi mt a hc tr ln. - Cm nhng th ny ln cho c gio! Y bo vy. Ri y c trn tnh ging bi. Nhng y nhn thy ting y i khc i. Tr y vn lun qun ngh n ba bc th ca ch... Mt lc sau, nhng ting giy ca Oanh bc xung thang gc, khin lng y li ri lon ln. Y gi v mi ging bi, khng bit rng Oanh xung lp y. Oanh ng li bn ngoi ca v g ca, Th cng thy r c chuyn g quan trng lm. Mi khi Oanh c vo thng lp... Th quay li hi: - Ai? - Ti y... Ch lm n ra ngoi ny ti hi... Ting Oanh mu mo, Th ngc nhin. Ra khi ca sau, y thy Oanh tay cm my l th, mt hoe v gin gia nc mt chy trn m Oanh sn st... - ch sp cht ri, ch !... Oanh nc n, Th sng st m to i mt: - V sao vy? Oanh ni khng ra ting. Th hi dn. - Bnh g m au th? - Ho lao - C u m chng cht th? Mi phi ? - Th ni l mi phi nhng chc khng phi th. Chc ch giu, trc khng chu ni. By gi

Trang 114/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

bnh nguy kch lm. Oanh a nhng bc th cho Th. Th thy gh gh trong tay khi cm ly. Y c tng bc mt. Th th nht: !!"Em Oanh, !!Bc th ny c l l bc th cui cng anh vit cho em. Em hn khng ng... chnh anh cng khng ng... y th m anh tht n st cnh ci cht ri y, em Oanh ! Sao li c th v l nh th c? Cch y ba hm anh vn khe nh thng. Tuy t lu nay phi lm m nhiu, anh c hi mt ngi hn, nhng tng mt qua loa th, c h g. Anh cha phi b cm mt ngy no. Bui chiu hm th hai va ri, anh ch hi vng vt ngi. Anh gng ngi, khng chu i nm. Bng nhin, anh thy nga nga c, bun ho. Anh chc ho th t nhin mu ng c tro ra. Anh ti tm mt mi, ngt i. n lc tnh dy anh thy mnh nm trong bnh vin. Th ra phi anh b vi trng c rung ra t bao gi ri vy. Sao li c th v l nh th c? !!T hm vo bnh vin, anh st lin min. Mi ngy th huyt hai ba ln, mi ln hng bt mu. Gh gm qu. Hm nay hi tnh, anh gng vit cho em bc th ny. Ngi anh vn cn chong vng, tay anh run ry. Anh mt lm. Anh ngh tht kh lng m sng c. Em Oanh, em Oanh rt yu ca i anh! Anh sp b em y! Em tha li cho anh nh. Anh ngng vit v mt qu, nhng vn ngh n em. Anh s ngh n em cho n lc c anh thi ngh hn. C kip sau khng, em nh? !!Thi, anh khng cn sc vit, anh dn mt ngi bn: khi no anh cht, s gi tt c qun o, c ca anh v cho em. Khi no em nhn c nhng th y, tc l anh cht. Em Oanh, em Oanh m anh yu bng tt c tm lng anh! Chng bao gi chng ta cn c thy nhau! Em li!... !!CH"

Th c lun bc th hai !!"Em Oanh, !!Th trc, anh vit xong, nh ngi b nh dy thp ngay. Nhng t y, hai ngy mi c mt chuyn th i. T y v n ch em, cn phi mt bn ngy. Bit rng lc th anh ti tay em th anh cn sng hay cht ri? C l anh cng chng cn g mong c trng thy nt ch ca em trn t giy mt ln cht nh? !!Thy thuc va tim cho anh mt mi thuc tr lc xong. Anh tnh to hn. Anh li gng vit cho em. Anh nh hi lc no vit c l anh li vit. l cch c nht anh c sng vi em thm pht no hay pht y. i chao! Em i vi anh lc ny sao m qu th!... !!Chng ta di kh em nh? Sao chng ta li i tm hnh phc u u? Lc ny anh mi hiu hnh phc ca anh ch trong em, hnh phc ca em ch trong anh. Anh tic rng anh ra i. Bit th ny th anh c li trng, chng ta rau cho vi nhau, min l c gn gi

Trang 115/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

nhau lun l . Anh cng tng l ra i sa son tng lai ca chng ta, dnh dm t tin, v ci em t t, cho p mt c i bn ri chng mnh s cng i vi nhau, sng vi nhau. i s p bit bao! Nhng c ng u!... S tin ci em, anh gom gp ri. Vi may o ci cho em, anh mua ri, anh ch cn i ngy v... Mi bit s kip anh chng ra g. Anh cht gia lc ch n ni vui ln nht ca i anh... Chua cht qu! Nhng d sao th em cng cho anh ch thu hp li trong my nm c gn em, c yu em. Khng c em, anh mt khng c mt i. Vy trc khi ri ci i ny, anh phi cm n em. Anh s cm n em trong lng anh cho n tn lc anh cht... !!CH"

V y l bc th ba !!"Em Oanh, !!Anh cm c th huyt ri. Thy thuc bo c l anh s qua khi c. C tht th khng? Anh cn hy vng sng c !? Anh cn hy vng li c trng thy em ? Nu vy th anh cm n tri bit my!... Anh s xin thi vic. Anh s v nh thng H Ni cha ( y khng thuc). Min l sng c. Ri s liu. Lc ny anh thy mi ci u nh c, ch c s sng l ng qu. Phi khng em? i! Nu anh sng c!... Nhng m anh chng sng c u! Thy thuc ni di anh. Anh bit lm. Ngi anh cn mt lm. Soi gng, anh thy ngi anh st hn i, hai mt l hom vo, i m lm, da en sm, mi sm ngoch, ch cn nhng rng l rng. M thnh thong anh vn cn ln cn st nng. i chao! Anh sng lm sao c?... Nhng thi, em cho anh ngng vit anh nm ngh nh! Thy thuc bo anh cn ngh hn... !!CH"

Cng vi ba bc th gi cho Oanh, cn mt mnh giy con con gi cho Th v San. Chng hiu gi km vi th no. Vit bng ch Php, c my dng. i khi nh th ny. !!"Th v San rt mn yu! !!Vnh bit!... Th v San li. Ti sp i y! Hy can m nh! Tng lai cn dnh cho cc ch nhiu ni chua cht na! Cu tri ph h cho cc ch. Vnh bit!..." Th chng r c mt git nc mt no, tuy lng y cng bi hi. Nhng y bi hi, cha hn v thng. Y vi ch thn nhau, nhng c l cha bao gi tht yu nhau. Hi cn nh, hai ngi cng tr hc mt nh. ch hay bt nt y, ch lm cho y phi khc rt nhiu ln. Ln ln, c nhin l h chng cn ngh g nhiu n nhng tr tr con xa, mt i khi nhc n, c hai cng thng thn ci. Nhng khng hiu sao, lc gn ch, Th vn thy mt ci cm gic kh chu khng ct ngha ni, mc du cch ch i x vi y khng c g ng trch. Hnh nh hai ngi khng ght nhau, nhng vn c mt ci g phi gi k vi nhau. Trong s giao tnh, h khng bung th h hon ton... Th gn nh mun ch no c y th ng c ch. Khng, y khng thy thng ch hn. Y bi hi, c l ch v ci tin t ngt qu thi. c i c li nhng bc th, y cng bnh tnh li hn.

Trang 116/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Y c cm tng nh bnh ch khng nguy kch qu nh ch ni trong th, v ch khng n ni no phi cht. t nhin, nhng ngh bn khon li ny ra trong ci khi c y. ch c nhn c bc th ca y khng? ch c tc qu m sinh ra th huyt khng? C nhin khng phi v bc th y m ch mc bnh lao. Bnh lao chng phi ngm ngm ph hoi c th ch t lu. Nhng bit u khng phi v bc th ca y m ch b x gc xung? Y ly lm mng v ch khng ng g n vic y trong th. Lc sp cht, ngi ta thng d di vi mi ngi, d tha th nhng iu khng phi ca k khc i vi mnh. Nhng nu ch v? Y cn mt mi no trng thy ch? Ci h vn chia r hai ngi li to ra, li su thm. Thm vo y, cn mt l ny m y ngi th vi y: nu ch v, ch rt c th li gi chn hiu trng nh trng, v Th s chng cn l mt ngi cn, y rt c th s b ch v Oanh coi r. Mt ngh vt hin n c y v y vi vng xa i ngay. Gi ch cht ngay i! V t nhin y thy bun ru. Lng y cn ci n mc y ri ? Y ch k, i bi, tn nhn, khn nn n th ? Trn mt y, mt cht nc mt bng a ra. Tr tr trc ci cht ca mt ngi thn, y khc ci cht ca chnh tm hn mnh...

Trang 117/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 18
Tnh yu c th lm mt tm hn p hn ln. Oanh bo: - Khng th ch mt mnh y. Th no ti cng phi i n ch. Th v San hi: - Bng cch g? ch cn yu th, i ng c th nguy. Th c anh nm nh thng y cn hn. Oanh nng nc khng nghe. - Khng! Khng!... Th no ti cng phi n ch v. Ch tn tin t thi. Nhng lc ny, tn tin cng khng nn tic. Ti s thu xe nh. Ti s thu c t i km dc ng. C l ti thu tu bay, nu c th thu. Bng cch g th bng, th no ti cng phi thu a c ch v y thuc thang. Ti khng th ch cht kh s, xa mi ngi, c mt thn mt mnh nh vy... V Oanh khc... Nhng Oanh khc khng lu. Th thy y c v bn rn hn ln: vit th, vit nht k, tnh s sch, thc hc tr tr nt tin... Ch my hm thi. Ri mi th li nh thng, Th hay San c hi n vic ch v th y tr li gn nh th lnh lng: - ch ri. Ti vit th cho ng thn ch, ng c sang n ch. Y ct ngha - Ti khng th b cng vic nh trng m i c. V li, ti n ch v y cng c nhiu ci ry r. Ti vi ch vn cn lng l, cha ra sao. Nu ti khng bo cho ng nh ch bit, khng cho gia nh nh ch thuc thang, chy cha cho con, gia nh nh ch c th trch ti nu chng may ch c mnh h no. Khng nhng th, i vi ng nh ti, ti cng kh ngh kia! Gi th ti v ch ci hi ri, th li i mt l. Ti d x hn. Kh mt ni, ng nh ch cha chu ni g vi ba ti. Ti cha th ly a v mt ngi v, hay ch nh mt ngi v hn th thi, m thuc thang cho ch mt cch ng hong. Ti ch c th ln lt. Nh vy , ngha l Oanh ngh chn li ri. Y li suy tnh theo ci li suy tnh thng thng ca mi ngi. Th thy mai ma qu. Y t nhin thng hi ch, ch t tnh yu lm ch chng? Ngoi ra, y cng chng cn bn tm v ch lm. Bi v y tin chc rng ri ch cng chng thi vic, chng v u. Bnh ch cng s qua i. Lm lc Th li ng rng ch by ra chuyn , th lng Oanh chi. San vn hn hc nh thng. Y bo: - ch m cn ho lao, th chng mnh cng rt c th ho lao. Ti s lm, ch ho lao cn c tin thuc thang, cn c Oanh b tin thuc thang cho. Chng mnh th tin u? C l ch nh nm cht m thi!

Trang 118/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

C Th v San cng thy cn phi gi gn sc khe hn. Trong khi ging bi, h ni sn hn, ni nh hn. H c khng gt gng, qut mng hc tr. H i ng sm hn. H thy cn phng nh ng Hc m thp, hi hm, khng kh tri. H bn nhau khi bt u nhng lp h, s thu mt cn nh khc... Th nhn c th tr li ca v. Lin ni mnh c m hi thng Ging, nhng khi lu ri. Y khi nh thng, a con cng chu chi, c nh vn bnh yn. Th c yn lng H Ni m dy hc, ng st rut, khi no ngh s v mt th... Lin ni tht chng? Hay y s Th bn lng ngh n y m giu gim? Th thy nh v nh con. Y nht nh ngh trc Oanh v San na thng. Oanh bit khng ngn ni, hm Th v, nh ch bo: - Ch mt th ngh trc i cng c. Nhng thng sau th no cng phi ln. Cc lp h ti nh ch trng coi. Nu ch khng v th c l ti i. - l chuyn ca thng sau. By gi c hy cho ti nh ngi mt cht. Th mm ci, bo th. Y mun trt tt c nhng ci g bn c, bn tm, li sau lng. Y mun hng ba mi ngy ngh ngi hon ton vui v. Tuy vy, y vn nm np s. Bit u bao nhiu ci bc mnh li khng ang i y nh qu? C ln no v n nh l y c yn u? Ht phi nghe b ku ca khc lc, b c bc, ru ch, n bc, y li phi nghe m st st, k l nhng ci lm iu, nhng ci c, ci t ca b. C ln b c gin con, nhn n n my hm ri nht nh ch nm khc cho n cht i mi thi. Th phi nn n, van b n na ngy mi lm c cho b li chu n. C ln, va trng thy y, m y h khc om sm, cc em y cng khc theo, y nh nh c m ma. Th ra b y vi ng thn sinh ra y li va mi ci nhau mt trn tng bng. ng thn y tc mnh, b nh i, b c ra ng cht ng cht ch. Cn b m y th vt v h chng, c cch m ch chit m. Tht l lc c. Th nhn ra rng nhng s lc c y mi bt u t khi nh y bt u ngho. Y li bit rng nu by gi, nh y ch tng hn, mi ngi lo, kh hn, l mi s li m ngay. Bit vy m chng bit lm sao. Y khng kim ra tin gip ra nh. Y cng ngh li cng kh lm. Lin hiu ni kh tm ca chng nh vy. Y bit mi ln v m gia nh khng c s thun ha, chng bc tc v cng. Y rt thng chng. Y thng c chiu chng, c lm th no cho chng c va lng. Hiu nh vy y, m khng hiu sao mt i lc, y vn thy cn phi trch mc, phi ma mai, phi l nhng nghi ng cho Lin kh v bit rng chng kh. Y vn ghen bng gi... Ln ny, Th ha trc vi mnh s b hn ci tt y i. Y s khng c mt li no khin cho Lin phi bun ru. Y s c gi cho ni sum hp c hon ton trong tro. V nu b y vi m y c gin nhau, th y s coi th l thng, l mt s khng ng quan tm, v y nht nh khng v th m bc bi... Tuy nh tm nh vy, m lc v n ng, y vn thy ngc y nh b mt khi nng . Y thp thm lo. Sn nh im ng th kia! Bit u b y li khng ang nm rn trong mn v m y ang ngi st st trong x bp? Nhng bc vo n sn, y nh hn ngi. B y ang vui v a vi con y. Trng thy y, b c reo ln thc cht chy ra xin bnh. lu lm, y khng c thy b vui v nh th bao gi. Lng y sng quang ra. Nghe ting reo ci, b m y sau nh cng chy v. Trng thy b v m ngi bn nhau, ni vi nhau, y mng r n ni mt hi n t. Nhng ngi mt lc, khng thy v u, y li hi lo. Lin vn m m nm bn nh m chng? Y khng hi, ch thm mong b hoc m t nhin ni cho y bit. Mi mi b y mi hi:

Trang 119/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- D thng m n cha v? - Cha, n ti mt kia. B m y p vy. Thong nhn thy y hi c v ngc nhin, b bo: - Lp ny, c y khng dt vi, c y i bun. B ko di ting ra. Ging ni v mi ming b nh c ma mai. Th ci nht, hi: - Bun g? Y va hi va xc nch cho a con n ng ln. Ging ni v nt mt y bnh thn nh y chng g nhiu lm. Y lm nh thy m ni vy th cng hi vy chi, hi a y cu chuyn nhiu hn l mun bit r rng, v gi m y khng tr li th cng c. Tht ra th y hi kh th. Vn bng ci ging ko di ra, b m bo: - Bun vi, chung vi m gio San. Th ti mt i. Y b xc ng mnh qu, khng cn che y ni. B ngoi y cng bo: - C y i bun ngay t cui Ging. Tt, anh i my hm th c y m qua loa mt my ngy. Nhc u s mi vi ho qua qut thi, ch c sao u. Th m nghe u cng mt dm ng bc thuc. C y khng dm sc nh, c y v bn y sc... Th ngh bng: - Bao gi m chng vy!... Chnh sch ca b ngoi y l khng bao gi ung thuc. B vn bo: "Nu khng c thuc m cht th nh ngho cht sch! Ch nh giu sng...". Ln no m mun ung thuc, Lin cng phi ung giu gim bn nh m ... Y vn nghe b ngoi ni: - ... T u nm n gi, chng my khi c y nh. Nhiu khi thi nu cng khng nu nh u. C y thi nu bn y, n bn y, mun i u chn th i, ri li v bn y. Nht l t i bun vi m gio San. y! Hm no cng ti nh th ny vi hn th ny cng cha bun v... Th chng ni g. Y thy nh ngi chng mt. Tay y bn rn n ni khng c a con na, phi n ngi xung. B c vn k l th v Lin, nhng rng Lin cng c, Lin ci li m chng, Lin ra s chng cn ai, vic g cng t quyn mnh. Lin lm nh b m chng chng cho c Lin g m chng cng chng nui Lin th Lin mun lm g mc , khng ai ngn cm c... Nhng iu y, Th chng cn nghe k lm. C nng du no va c nh chng. C nh mt y thy nhiu ln, th v y cng l mt ngi tt nhn lm ri... Nhng iu quan h l Lin bun chung vi m San. Lin i vng sut ngy! Th nh c trong ngi c mt ci l la ang bc ln ngn ngt. Y mun Lin v ngay lc y, y nhy x ra, nh p Lin ti bi, cho h gin... Nhng cn g v l hn th na? - Mt lc sau, y ngh li - i bun c phi l mt ci ti u? Y mun cm Lin ra n ngoi ? Sao y khng lp ra nhng cung cm nht Lin vo? Sao y khng bt Lin, mi khi ra n ngoi ng, phi eo ci mng che mt nh nhng ngi n

Trang 120/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

b Th Nh K ngy trc? Khi c sch bo, khi nghe ni n ci tp tc k d y, chnh y cho ngay l mt ci tc d man, chnh y phi bt bnh v bun ci v ci lng ch k l lng nh vy. Nhn ra nhng ngi xung quanh, y phc h v cng. Tnh yu ca nhng ngi nh qu qun nu o vi kia, sao m bnh tnh th! Hnh nh chng bao gi h ghen tung. V h c th i sut ngy, i mt phn m, lm ngoi ng chung ng vi ngi n ng khc, ci ct, ni a, ni bn vi n ng... h chng thc mc mt my may. H chi v, nh v lun, nhng rt t khi v chuyn ghen tung. Hnh nh h cho rng s chung tnh l mt s d nhin, ngi n b ly h th ch ngh n h thi, khng bao gi ngh n mt ngi no khc. Khng bao gi h phi bn khon v yu c. Th phc nhng tm hn bnh lng v lnh mnh y. H ch ghen khi no c chng c ghen. C l cng vic ng ng, khng kh bn ngoi, ci cm gic thong ng v rng ri, c nh hng tt n sc khe th cht v tinh thn ca h. Mu h trong, no cn h vng vng. H khng c ci li ngh vn v, ci tr tng tng ca k ngi bn giy. Ngh nh vy, lm lc Th ng mnh lon c chng? C l l nh hng ca nhiu tiu thuyt tnh, nhng tiu thuyt phn tch tm l m y c. Y em pha trn tiu thuyt vi i v cho nh i ch ton nhng tm trng li thi, rc ri. Mt th ng ky xut yu t v bc nhc. Mt tnh lang tiu thuyt, va lon thn kinh va au ngc! Lng mn i l lng mn!... Y t nho y nh vy v mt. Y nh bng s tr truyn vi Lin vui v nh cho ci vic Lin i bun vi v San l thng lm. Th khng lm ch c mi. Y khng ng g n vic kia. Y i Lin khoe. Nhng Lin chng ni g. Th t hi: ti sao Lin giu gim?... Tay y ang u ym nm cht cnh tay v, t nhin rn mm ra. Y im lng mt cht ri kh hi: - Mnh i bun vi chung vi ch San ? - Vng, ti i bun nhng do trc kia, thi lu ri. - Sao vy? - Tnh ra, cng khng n thua g. Mnh khng c vn phi i vay n li, thnh ra c ng no th li n n gn ht. Mnh chng cn c my. Lin tr li nh vy, rt t nhin. Y thi bun lu ri, th khng khoe c ci vic bun vi chng lm g na, cng l thng. Tuy vy, Th vn thy mun d xt mi. - Th sao mnh v mun th? - Ti i hi du cho nh bn y. B bo li m n cho. Ti khng bit c mnh v nn chng cn v sm. - B nui tm ? - Nui c hai ba la ri. Ti cng c mt t, chung vi b. Ch c th thi ? Th t nhin li xoay cu chuyn: - Thy ni ch San chuyn ny thua bc tn phi khng? - Lp trc kia!... Lp ny bn ma mng, ai cn nh bc? Vi li nghe u hm anh y v, anh y gt nn ch y khng dm nh na.

Trang 121/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Bit u c y... Lin bit ngay l Th li sp gi ci ging mi khi ra. Y ni chn ngay - Chc mnh li ng ti i bun vi ch y th cng nh bc vi ch y, phi khng? - Ci y th ch c mnh bit thi, ch ti bit qui g! - Th l mnh ng ti. Nhng ti chng nh u. ng nghi ng m kh. Mnh hay lm ti mnh lm. Nu ti khng tht lng, tht d vi mnh, ni li m chng gi c li, cn coi qun bi l bc hn c chng con, th ti cn mt mi no trng thy mt mnh? Mnh bt ti th th no ti cng xin th. Ci thn ti, mnh cn c th ng, ti chng thit g. Nhng con ca chng ta th mnh khng cn c th ng ti coi con chng ra g. Th m ti dm th rng ni ti c nh bc trm vng mnh mt ln no, tri c ng cho n lm con ti na!... Ging Lin thnh tht v cm ng. Th xu h cho mnh. Y bt ming Lin. - Ai bt mnh th? Ti c trch g mnh m mnh phi th bi? - Nhng mnh nghi ng th mnh kh. Mnh kh mi ci ri, li phi kh thm mt th y na ? - Nhng ti khng nghi ng! Y ni tht. Thy v ly con ra m th nh vy, y sn lng tin ngay. Y bit Lin qu con nh th no... Nhng sng hm sau, Lin va i ch c mt lc th b m chng vo. B gh ngi cnh xung ging con. Th bit li sp c chuyn g, hi kh chu. Qu nhin, sau mt vi cu khi mo, b hi: - Chuyn ny v, c em c dm chc bc khng? Th ght nhng cu hi v loi y. Y khng mun tnh ton vi ai ci ngn sch ring ca y. Y trng thnh ri, y phi lm ly m n, y khng mun ai kim sot mnh. Khi ch mt mnh y phi chu trch nhim v nhng cng vic ca y th ti sao ngi khc li c mun c quyn hi han n y? Y vn bit b v m hi, khng phi trch y khng gip cc ngi u. Y c a cc ngi cng chng nhn no. Nhng cc ngi c mun y cay nghit vi Lin trong vic tin nong: "Ch y n c tiu rng lm, khng chu cht chiu cht nht u, c nhiu ch t ch y li tiu nhiu, anh phi giu gim ch y, ring ra, phng thn mi c...". Cc ngi thng bo th. Thnh th tr li nhng cu cc ngi hi v tin nong, y thng phi ni di lun. Ni di cng l mt ci g mt lm. Gi b hay m ng hi g th vn hn. Th m p cho xong chuyn v t khng mn m g lm. Khc hn mi ln, y min cng v ha vi b hoc m, k nhng nt xu ca Lin. B m c v hi pht . B ci nht, bo: - Tng c nhiu th cho n dm chc, n tr n i. Nghe u n vng mt n dm chc bc li nm phn. Khng tr i li n chng cht ln th cht mt... Th khng chuyn ng. B m ngng mt cht, nh d t con. Thy y vn dng dng, b chp ming, bo tip

Trang 122/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Chng bit n bun thua bn l hay l thua bc. B h ging cho tht thp: - Ny! My ! Hnh nh lp ny c y cng nh bc ra vic y! M phng chng thua, nn gt nh mm thi, m rc ngi i, trng nh con kh y! Th n tn bnh vc v. Nhng b m nhn mt bo: - Khn nn! Ai ni th ti cng chng tin, nhng chnh con nh n ni th cn sai lm sao c? N chng dm ni vi ti, nhng khoe vi l tr nh ny. N bo: "Hm i n gi trn nh bc Cm ti ch c hai xu, t gh, m ln c nhng ba ho, th ri m ti bt b em ti i, cho m ti nh. Gi khng phi b em th ti cn c na...". Nhng ln khc th chng bit u, nhng ln y th hn khng cn chi vo u c na. Chng c rnh rnh ri vy. Trong ngi Th, t nhin nh c mt ci g sp . Y ti tm mt mi. C y nghn li. Y khng cn ni c. B m trng thy con tm mt, on mt cn dng bo sp bng ra, hi hi hn. B vi can y: - Nhng m thnh thong n mi nh chi mt ln th, cng chng sao. Ch s n quen i. Ti bo anh bo ban n qua loa, chc n cng thi, chng dm nh na u. ng lm m ln m ngi ta ci cho y. - Ai ci th ci! Con nht nh khng tha n! Y vng dy, chy ra ngoi khi phi nghe m khuyn can. Y nh tc c vi m. B m bit mnh l li ri, khng sao ko li c na, len ln i ra vn lm c, nh li trn. Thnh thong b li ngc i mt lo lng, nhn trm v nh. Chc b n hn lm. Th cng trng thy th. Y hi h d. Y cho nh vy l ng kip!... Lin v ch. Y mua c mt m c r v hai chc bnh a, nh v nu canh. Y h hn, ngh rng chc chng s mng lng. Mun khoe chng - v c l cng l mt cch lm duyn, y ti ci gi chng ra, nng i cho y. Th nhy x ra. Y ht tay mt ci, ci thng p v pha sau Lin. Lin mi kp ngc nhin. Mt ci tt ging mnh vo mt m y, khin y lng ngi i mt ci. Y gng dy, nghn ngo, nhn chng mt thong, ri vng chy sang nh m . Th chy vo bung. Y ng cht ca trc, ca sau. B m hong ht chy v, p ca thnh thch - Con i! M van con! M van con! Th tng nh mnh sp t t ngay. Y nc n. Lin li xng xc chy v. Th nghe nh thy y va th va sa s ni bn ngoi ca - Ngi hay tht! Ti c ti g th cng phi ni cho ti bit ch!... Ri mun nh th nh, mun chi th chi, mun m, mun chm, mun bm vm ti ra ti cng chu. Ti sao ti va l mt v, chng bit u ui xui ngc ra sao, li ti ra m nh? Ti phi ci ti g c ni cho ti bit!... Cha bao gi Th nghe thy Lin ni ci th ting ng ght y ang ni. Xa nay Lin ch cho Th trng thy s hin t, s du ngt, s phc tng. Khng ng Lin cng bit chan cht,

Trang 123/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

the th, bng bnh v quyt lit! Th ngi trong bung, chng ni g, ch bu mi, khinh b. Lin t tt my cu, ri li v bn nh m . Th nm d trong bung cho tn n chiu. Vo khong bn gi chiu, khi y tun kh nhiu nc mt ri, y m ca ra. Y em i giy ra tn ngoi h, ngi nh xi cn thn, nh sp ra i. B ngoi y, trng thy th, th di to thnh mt ting rn. Ri b li gn y, mu mo bo y: - Con i! Con ngh n b!... Thy con th ri. B by gi xc gn k ming l ri, ch cn trng mong mt mnh con. Con thng ly b mt cht. B ni ri khc. Th cng khc, nh mnh nh sp ra i chng bao gi v na tht. B bt u khuyn gii. - Thi con ! Con cng chng nn phn ch... V con th, cng l h tht, nhng thi bui by gi cng ch c th thi. Th, vi cn t hn th na. Con xem y... Kia th... B k cho Th nghe ton nhng chuyn v nh ny h, v nh n h. V b kt lun: - Nh th m cng phi cn rng vo m chu. Mc ci s mnh nh vy. Khng l mi chc b nhau. M b nhau, chc ly c ngi hn th cha?...

Trang 124/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 19
Th chng i u. Y vn ngh nh ba mi ngy ngh ca y. Chng phi v nhng li khuyn can ca m, ca b. Ch v ngay sau lc tt v xong, ni tc gin trt ra ri, y ngh ngay rng Lin c th b oan ung lm. V ngay lc y, gia lc nghin rng v khc lc, y nh bit rng y khng th b Lin. Y ngh n i chi. Y vn ngh rng khng c Lin chc i y kh lm. Li chnh lc y, chnh lc nguyn ra v au n, y nhn ra rng y yu Lin n bc no! Y ngi nh li nhng cch Lin n vi y t trc n nay. Tr nhng iu m y ng vc cho Lin - ton rt vu v - cn th Lin tht l mt ngi yu chng v ngoan ngon. Lin chu kh v y rt nhiu nhng bao gi cng vui lng. Chng bao gi Lin ngh rng ch v i ly chng m mnh ang t cnh m no, bc sang cnh i ngho. Chng bao gi Lin so snh mnh vi ngi n, ngi kia ly c chng danh gi hn hay c ca hn, c n no mc lnh hn hay c chiu chung hn, t do hn. Ngay nhng khi b Th rn vt, day dt v nhng ni ghen bng ghen gi khng u Lin cng chng gin Th bao gi. Lin ch t thng chng. Lin ch phn nn cho s kip mnh, khng dng mang nhng ci ting khng hay, chng khng tht tin mnh, va v mnh. V Lin nn nhn Th, chiu Th bit bao nhiu m k! Nu khng phi v yu th cn c th v g? Th t bit chng c g cho Lin phi chiu chung, m trc li. Lin c nh th l tt lm ri. Cho rng y c nh bc mt vi ln, th nhng c tnh ca y cng chuc li cho y. ng ni g Lin nh bc mt vi ln. Nu Lin c ngoi tnh i na, c l Th cng khng c can m b. Mt ci g trong y nh bo y nh vy. Y ngh n San. Lc ny y hiu cho San lm. Y t bo: "Mnh phi lm ro rit th, cho Lin phi cn trng v sau, vi li cng cho b v m, t nay cha xi gic...". Tuy nhin, y cng au n tht. m hm y, Lin v Th nm ring. Lin nm vng vi con. Th nm ging. Tuy vy, c hai cng trong mt cn bung. Khng ai ngh n chuyn i nm mt ch ring bit hn. C hai cng bun bc v c t ni bun bc ra ngoi. Lin khng chu ru con. Th nm sng st, khng giy gin, nh ngi cht. Khng ai ng, tuy c hai cng lng ting. Vo khong qu na m, v nhiu mui qu, con b b thc gic lun lun. Lin phi em n t vo mn. Tng l mt c Lin dng lm lnh. Th thy lng quang nh hn i. Y hi hp i. Nhng t con nm, v v n mt lc cho n ng mt ri, Lin li ra vng mt mnh. Lng Th li sm ti li. Y nghin rng, da thm Lin trong tr: " vy th c lm, chng bao gi na ta tha th...". Y ngh n mt cch sng m y vn ao c xa nay: sng t do mt mnh, mi tnh t lu, lm bt c ci g ct kim cho mt mnh mnh n, cn tha tin, cn tha th gi th c sch, chi bi, du lch, hot ng cho mt cng cuc x hi no mnh thch, chng bn tm g n gia nh na. Y mm ci ngo ngh trong bng ti, nh bo th c Lin ri vy. V y c tng tng ra nhng ci kh ca Lin sau lc y i, cho h... Bng a con giy v h h. Y quay ra, nh nhng m ly n. Tm lng cha du hn i, nc mt Th chy ra t m mi mt. a con khc tht ln. Khng bit lm th no cho con lng, li thy Lin vn nm im, Th li cng nhiu nc mt chy ra hn. Y gn bt ln ting khc, nh nhng ngi m nhn lu qu, thy v mnh ht sa m con th khc i. , y s liu th no v a con y? Y khng th cho Lin. Y s em n i theo. Y s thu mt ngi nui n cho y. Y tng tng ra mt cn

Trang 125/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

nh nh ngoi , hai cha con, mt ngi v nui sch s v yu con nt. Y nh n mt cun tiu thuyt ca mt vn s Php, t mt ngi cha gn vo ci cnh ng y lc ny. Anh khm ph ra rng ch c ngoi tnh. Bit chc a con l mu m ca anh, anh ui v i v gi li con. T y a con l l sng c nht ca anh ta. Anh chm ch lm nui n. Thng b ln ba, ln t g th mt hm mt tai nn nh my khin ngi cha ct mt ngn tay, phi ngh lm ri mt vic lm. S ri ro y xy ra vo do cui nm. Thnh th ngy mng mt Tt, hai cha con m mt ra thy bng th i m nh th khng cn mt mu bnh, mt ng xu, gia lc mi nh vui v mng nm mi... Th nh nht ci cnh ngi cha dt a con i qua nhng hng bn chi. a con ku ln nhng ting vui thch, thm thung, i th n, ch th kia, phng phu nhn nh gi: "Ba! Ba!..." v ngi cha au n, ti cc, nghn ngo, phi nghin cht rng, ly tay bt ly mt con, ko vi con i qua ch y... Th dng nh bit trc cnh nu y mun nui con th ri cnh y cng na n cnh ngi cha khn nn kia. S tin y kim ra cng chng to g. Ri b con cng n kh s m thi! Nhng y thy trong cnh kh y c mt ci g p lm. Y t bo: y s vui lng chu. V y tnh ton sn nhng mn tin hng thng phi tiu... Nhng trong khi y, mt ci g trong y vn bo y rng chng bao gi y s b Lin. Y d tnh vic n, vic kia nh th cho c c ci m ngh ngi thi. Tht ra th y bit rng th no ri v chng y cng s li lnh nhau, khng th th c... a con khng chu lng. Lin vo mn, nm xung bn cnh n. Tay Lin trong khi m ly a con, kh chm vo tay Th, truyn cho y mt ci cm gic m m. Lin vi nhch tay i. Th mm ci. Y nh n m tn hn, v chng rt rt r, ch dm chm kh n nhau mt t ri li vi nhch ra, nh d xt nhau dn dn vy. Bao nhiu l khp np, bao nhiu l nng niu trong ci m sung sng y! Lin nh mt a hoa mnh d, mt vt qu mng manh, m Th ch dm chm n mt cch e d. Lin xo ngi, nm p vo tn tng. Th rn rn dch vo trong tng t, tng t m thi. V khi y st ngi Lin, y thy Lin nh git ny mnh, ri Lin th nhanh hn, trng ngc Lin p mnh, Lin s st, mm l, gn nh ngt ngi i, r ri trong tay Th... T by n gi, hn su nm tri ri! Bit bao nhiu l s i thay! Bit bao nhiu l mng p tn! Lin gi i, xu i, mc nhng ci o rch bc mu, thnh mt thiu ph nh ngho. Th thy bun bun, thy thng thng, ngm ngi. Lin, khi bc chn v nh chng, c ng u i mnh s th ny. Y vn inh ninh rng ch mt vi nm, chng s thi , s i lm, v y s theo chng ra tnh thnh. V chng s n trng mc trn. Y khng cn phi chn lm tay bn, ch ngy ngy trng nom cm nc cho chng v quanh qun vi con. Chng y s chng bao gi th tc vi y, nh p y. Y s ngoan ngon, s ti ci, s l php, s du dng, s thi cm tht do, nu canh tht kho, thu xp nh ca sch s, gn gng v chng y s va lng. V chng s qu nhau, s n nhau. Nh s khng bao gi c ting ni to. Y s tr lu, v nhng khi y v Th v qu, hai v chng s i hai ci xe cao su v tn cng nh, chng bc xung trc, chng chc, bnh bao, iu thuc l trn mi. V bc xung sau, tr nh mng, ti hn hn, b a con nhn nhi, trng tro, mp mp nh con ty, anh xe i sau cng, m xch nhng qu bnh t tin em v biu h hng. H bc vo sn, v nhng a em chy ra, reo: "A! Anh phn, ch phn v!..." v hng xm s bo nhau: "Sung sng tht! V chng ngi ta c nh tin nh rng y!...". C gi qu mi by tui l Lin, nhng bui ti ma thu c nh i ng ri, ng cht ca bung, ngi gi nhng ci qun lnh, o the, tht lng nhiu, khn nhung, khuyn vng... sm sanh v nh chng ra ngm ngha, vut ve, mt sng ngi v i m ng hng, chc sung sng mm ci ngh n tng lai ca chnh mnh p nh hoa. Cn li c nhng g trong lng ngi thiu ph hm bn tui, ang m con, nm cng mt ging vi Th kia? Hi i! Khi

Trang 126/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ngi ta mi by tui ai cng mng, nhng chng mt mng no thnh s thc bao gi? Cuc sng ph phng. i th bun m kip ngi th kh lm ri. Sao h cn mun gy bun, gy kh cho nhau na? Ngh th, Th thy mi ci u nh c, u khng ng k. Khng mt ti no to tt khng th tha th. Khng mt ngi no khng ng cho ta thng xt v an i... Khng mt cht ngn ng, tay Th tm v nm ly tay Lin. Y hi ngc nhin, khi thy Lin khng lm g chng c li y. Bo dn hn, y nm xch li v qung tay m ly v. a con nm lt gia hai ngi, giy gia. Th vi li i. Lin tr mnh cho n, t n ra bn ngoi. Lin cng mun lm lnh. Th m ly Lin gc mt vo gy Lin m khc. Lin li quay li. i mt st nhau. Th thy mt Lin p vo m y cng m a nc mt, y ko mnh Lin vo ngc v v nh nh vo lng Lin. H khng ni vi nhau mt li no. Cuc lm lnh xong. Sng hm sau, h li ngi cng mm, n cm sng vi nhau. V m y Lin hi chng: - Ai ni vi mnh sao m mnh lm th? Th xu h khng mun nhc n chuyn y lm g na. Nhng Lin c nn n. Th nh phi ni ra. Lin hm h, bo: - Bc c cn sng y. Tt c nhng ngi i n gi hm y cng cn sng tr tr c y. Ti c th k tn tng ngi mt. Mnh i hi ngi ta. Nu ch c ly mt ngi bo rng hm y c trng thy ti nh bc, ti xin gi c cho mnh chm. - Nhng con ?... - Mt l n ni vu. Hai l n khng ni th, nhng b nghe nhm ra th. Hm y ti gi em, ngi chi ni chuyn vi b Hng mi. Ri em khc, i b ng ln. Ti gi con b n i chi. Ti nh tc su cho b Hng ch c nh chc g u! Th chng bit ni sao. Lng lng mt lc lu, ri Lin bng th di, ru ru bo: - Ti nh chng ni ra lm g mnh ngh ngi thm phin. Nhng nh ny, kh lm. Chng mnh n ring, cha sm sanh c t g, b bo nhng ni, niu, bt a, nh sn c c ly m dng, nhng n lc dng th b, vi nht l chng n li ni n, ni kia. C ci gi vo go chng n cng giu i. Ct my tu l chui kh vn v un, chng n cng khng cho. Ti bc mnh, nhiu khi phi thi cm bn y. Thy th, b li gin. Nht l t hm mnh gi th v hi thm ti, b li cng gin lm. Th ngc nhin - Ti gi cho cu Vnh, lm th no m b bit c? - Th mi li thi!... Ti thng phu trm. N ngi vo nh. N gp b ng, a ci th cho b v bo: "Ca ng gio nh b gi cho cu Vnh y, b lin nh cu Vnh, a cho cu y gim chu vi". N gi t tra m mi n ti b mi a cho ti em sang cu Vnh. - Nhng th bc ra cha? - Lc b a cho ti th dn kn. Nhng chc b bc ra ri dn li. Bi v lc ti mi v, vo bung ngay, c nh khng bit, ti nghe c bo l: "C vit th cho chng n bo: n chng m au g, ch i nh bc thi!". Th ra b vi c thy ti i vng sut ngy, c tng ti i nh

Trang 127/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

bc. Th nh li nhng iu b v m k l v Lin. ng l b v m sai bc th xem. Khng th, sao b c ni cho y bit Lin ch m qua loa, nhc u, s mi t ngy. Y ngh n vic v San. By gi y chng cn tin g nhiu rng v San ph chng. Tin lm sao c nhng ting xu, ting tt i ny? Ai cng chung s tht nhng c my ngi trng n?... Y thy bun. Ngay b con, anh em m cng cn nhng s ghen ght, th s t t trn i ny, bit tm u? Y khng ng trong gia nh y li c th c nhng ci tp nhp, nhng ci nh nhen n lm ngi ta phi mt ln nh vy... Ch my hm sau, v chng Th lnh nhau hn. Nhng Th cng nh Lin, cm thy trong tnh v chng c mt ci g mt i, chng cn tr li bao gi. H chng cn nhn nhau bng nhng con mt ngy xa. Th bnh tnh hn, t ghen hn, tin Lin hn. Nhng y thy Lin thiu hn mt ci g m y khng th ni ra, nhng m y cm r. Mt i lc, ci ting ni the th, xa x ca Lin li tr v trong tr c y. Y c bo rng ngi ta khng phi l thn v trong lc tc qu, ut c qu, khng ai gi v mt v ting ni du hin c. Nhng v ch. Y vn c ci cm gic kh chu nh mt ngi bng tnh. Hnh nh hm qua y cn nhn Lin di nh n, m hm nay, y nhn Lin di nh sng ban ngy vy. C l ci cm gic ca Lin v Th cng gn gn nh th. Lin vn ngoan ngon, vn chiu chung, chng gin di g, nhng tr nn t ni, t ci hn, lnh lng hn. Nhng tia sng ca mt tm hn tin tng, yu ng tt trn i mt ca y. i mt by gi mt nhc, l ng hn, thn th hn. Lin c v gi i n mi nm. Trc mt Lin, cuc i tr nn nhn nht, m m, khng nhiu mu sc, nhiu mi v nh trc na. Ngy phn ly, khc hn mi ln. Lin cng quanh qun bn chng cho n tn lc chng i, gp qun o cho chng, nhc chng nh thc n thc kia, sot li cho chng tng ci s mi, ci o, ci qun, nht nhnh t i bt tt, ci lc chi u, quyn s tay, ci bt ch... cho n nhng ci mi xoa, chic khn ra mt, ri li t tay mnh m t ly ci v cho chng, kim li tin v hi chng c cn ly thm khng. Lin chng qun mt t g. Nhng Th c cm tng nh Lin sn sc n mnh ch v bn phn, v thi quen. H cng bun, nhng ci bun vn c mt v g khang khc, khng ging nh mi ln... Gn n bn xe hi, Th gp San i xe ko tr v. San xua tay, ra hiu cho Th t ng xa. Th ngc nhin, chng hiu ra sao. n gn, San mi hi: - Quay tr v i thi! - Sao vy? - Hi Phng b nm bom. H Ni c bo ng mt ngy n ba ln, quan c l lnh cho dn thnh ph tn c. Th h hc mm, mt thng nay, y khng xem bo, nhng chng bit mt tin g. Ci tin bom ri tn t nc mnh, khin y hi hp l lng. Ch mt pht sau, y mi thy lo. Y ngn mt hi San. - Chng mnh khng i na tht ? - Anh bo cn i lm g? Ly u ra hc tr? San c v cng ng ngc, hoang mang. i mt y l i mt ca mt ngi va trng thy c

Trang 128/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

ci c nghip ca mnh chy ra tro. Y ci ci ci ca mt ngi in, bo bng mt ci ging h h gi di. - Ti bng lng lm! Phen ny s bit nhau... Sng th sng hn, m cht th cht hn. C ngc ngoi mi th chn lm. Cho ci trng suy ngay i, chng mnh cng khng cn. Ngi ta n l nhiu, ch chng mnh n l my. Th sc nh ra: - ! ch th no? C tin tc g thm khng? - V nh thng Robin ngay t hm ti cn trn y kia m! Anh khng bit ? Th li cng phn vn y, i hay khng i na? Quay tr v, y thy ngng vi Lin. nh Lin s chng ni g. Nhng bit u Lin li chng ngh thm: "Th ra cng c lc ngi ta cn n v!...". Y s nhc khi cm ly bt cm do v kim. V li bit u ngy mai khng c hc tr? y, ngoi , c ai cn i lnh nn?... Th ra tri vi iu y vn tng v nht l vn bo, y vn cn bm ly ci trng. Mun cho mnh khi thn vi mnh, y t bo: - Lc khc, mnh c cn g! Tm u cng c mi thng hai chc bc, m khng i lm th nh qu, cng sng. Nhng lc ny th li cn c ci trng sng tm. Y tng nh mi cng vic s ngng tr hn, ngi ta ch ngh n vic chn ca v tch thc. Y s chng c g tch. Y t an i bng cch bo: - Tch chc gi c m n ? San gic: - Thi, i v! Anh tr tin xe ca anh ri ln xe ny. Th ngn ng: - Khoan !... Yn, chng mnh th ngh xem... - Cn ngh ngi g! C i v! Th vn khng quyt tm hn. Y ci do d, bn: - Hay l chng mnh c ln xem... Ln thm ch vi li tr nh, ly c ca chng mnh v. ng no chng mnh chng phi ly c ca chng mnh v? - c th c cc g? Nay mai, xem tnh hnh thay i th no... Nu yn yn th chng mnh s ln. Nu qu th mc k! Nu Oanh chy, th no en cng phi chy c c cho chng mnh. Cn nh th ti hn ri: nu cui thng chng mnh khng ln, ng Hc c vic cho ngi khc thu. Th vn dng dng. San st rut bn i . Y tc li. - , m cng phi! Anh ln i cng c. T hm ch v, anh vn cha gp ch... Vi li cng nn em c v. Anh em c gim ti. Ti th th no cng phi v. Nh ang thiu ngi lm. i m khng c vic th th nh lm i.

Trang 129/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Th lng l thm mt lc na. Ri y nh i mt mnh... n H Ni, mi su gi. Thnh ph vn tp np nh thng. Th yn lng. Y i la c mt lc lu, ngng li trc t knh cc hiu may, nhn gi nhng s mi. Ri y vo hiu ph ti n. Nc dng ngon. Y gi lun mt bt th hai. Y cn c th n c mt bt na v toan gi thm, nhng ngh ngi mt cht, li thi. Ra tr tin, ngi ta tnh y nhng hai ho. Trc kia, mi bt c nm xu. Cch y hn mt thng, i n vi San mt ln y phi tr by xu. By gi li tng ln mt ho! Y ch cn va ng hai ho l, vn tng cn li su xu i xe in v trng. Khng mun i bc, y nh i b vy... - Cng khuya cng tt!... Th ngh th. Tht ra th y cng khng mun n trng vo lc cha ti hn. Hng xm ngi ta trng thy. Ngi ta s ngh bng th no v mt anh gio kh, ngy th n ni tng rng lc ny m vn cn nhng tr con cp xch n trng? H s cho y l mt anh chng c m n xi mt! Bi ngh th, nn gn n trng, y chn m ng ti ci mt xung m i. n ca trng, y gn nn th, king gt chn ln r vo. Khng g ca, y vn cm ci qu nm xoay i mt ci. Cng mt lc, hnh nh c mt ngi xoay ci qu m bn trong. Qu nhin hai cnh ca m ra, khng i y phi y, ko theo c tay y... - Ai? ch!... Sao ch ln mun vy? Th chc vo, Oanh bo: - Ch ng yn ngoi y... Ti kha ca... Y ra v bo tip - Nh trn kia ka!... y khng c ch nm. c khun ln trn y c ri. y ch cn t bn gh hc tr cha kp dn. - Khng c ai ng y ? - Khng... Nhng kh ch, ko c a no n bit. Ti ng ht cc ca s ri kha ca ngoi. Thi, i!... Hai ngi va i va ni chuyn nh... - Thng M u? - N v nh n t tra kia. Tai nn qu! B m v n b xe hi cn, khng bit cn sng hay cht. - Sao vy? - No c bit!... B c nh n i xe ct, chc chm chp, l ng lm sao . Gi ri cng yu. Vi li xe hi chy ci bo ng, cn phi ni!... Oanh i chuyn, ni lun vic thu nh mi.

Trang 130/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Ny ch ! Cn nh ti mi thu rng lm. ngay x ca nh Hi Nam, ch bit y ch g. Ch ci nh c nay i ui, mai i ui, tc mnh!... Vi li ti cng mun thu ln trn y, rng ri, cho ch . m m nm ci nh c th cht chi qu, khng chu c... ch v ri y, ch bit cha? - ... Ti cng thy anh San ni chuyn... - Sao ch San bit? Hm y ch y cn y th ch cn nm nh thng Rbin kia m!... - Ti tng anh ch vn nm nh thng? - Khng, v ri... Ti ni l v nh y! Nh thng ui v khng cho nm na. ch mi v t hm qua. Tim Th bt u p mnh hn. Y khng tng y phi gp ch ngay lt na. T lc y, y mc Oanh ni, ch m p li. Y thy li nhng ci cm gic ca y ngy xa hi cha ci Lin, khi y sp bc chn vo nh b v. Y chc s ngng nghu gh gm lm... Nhng tri li... Oanh ln trc, i thng li ch ch nm, mt ci mn ko ln kn c vai... - Ch Th ln. ch quay ra. Th ci du dng, bc li. Ci mn ng y, ch kh ngc u ln, gi ra mt ci bn tay rt nhng xng. Th a tay, nm ly: - Gy lm nh? Th gi tay ch trong tay mnh, bo th. ch ci bun. - Sp cht, cn g! Y chp mt lun my v bo tip - Moa mong toa mi. Hm v, thy San, khng thy toa, moa cc qu! Hnh nh toa b moa ri vy. Mt y co rm li, nc mt trn qua b i mt su hom hom, chy xung i m lm. Tay y run ln trong tay Th v cnh tay kia ca y vi co ln, che mt. Th thy m i mt. Y xt mi v an i ch. - Anh ng ngh th... Chng mnh b nhau sao c? - Moa vn bit. Nhng khi ngi ta sp cht, ngi ta thy ngi ta c c l! Ngi ta on nhng an hem, b bn l! Ri ch chi nc mt, nhn Th hi: - Lp ny tim toa th no? Bt khng?

Trang 131/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Phn 20
By gi lu ri. Oanh cha cho nh trng, ch v s hc tr t tp trng cn t qu. Chng ng quy c vo mt ch, mi lm a. My a ln ang ni chuyn bo ng vi nhau, no nhit chng km g mt bn cng xem Ty du k c ri, ngi nhc li nhng on hay. Chng tranh nhau m ni, a n cp li a kia, xua tay bt mi, xun xoe, lm nh sp nh nhau ri li hi h, ha ha ci vi nhau. Nhng a b ng ngoi, hch mi nhn, ci nht nht hn. Tt c thnh thong li mt hai a nhn trm ln hin gc, l ch thnh thong Oanh hoc Th li ra, v nhn tri, nhn t nhng u u nhng chnh l nhn chng... Sau ln m cui cng, Th bo Oanh: - Lp tr con chng c a no, lp d b mt thng, s ng ba thng, c hai lp th mi c nm thng. Lp nht ca ti ng nht: nhng nm nhn mng. - Cha tin nh. Cht cha! Oanh lc u chn nn, ku ln vy, ri hi ch ang nm r - C dy khng? - C ch! Ging ni v v mt ch khi ni n hai ting y, t ra rng y thy cu Oanh hi v l lm. Y bo tip: - C dy. Mt thng cng dy. Ri dn dn nhng thng khc mi i. Khng dy, chng i trng khc th trng mnh v mt. Y bn: - Dn tt c vo lm hai lp, mi ngi dy mt lp. Khi no c th hc tr, s li chia ra nh trc. Th bo: - Th th nh trng i. Mun lm ri, chng cn a no na u. Oanh ngn ngi. Y mun ng ca trng, a ch v nh qu dng bnh, va yn n, va tn. S tin dnh dm cn gi li m ung thuc. V nh qu, n khng mt, tin nh khng mt, c song thn ch. c nhiu. Ti g m dy hc l vn s tin ca mnh mn i?... ch nht nh khng ngh th. Gy c mt ci trng ng hc tr, kh lm. cho tan, ung qu! C m gi vng, nu tnh hnh yn n, mnh cn n v lu, v di. V li, y khng mun v qu. y tin thuc thang, tin c t. V nh qu th cht mt... Y bo vy. Oanh bit khng th no cng li nh ngp di mt ting, ng ln. Th gi thng M: - M ca nh trng i, M nh!

Trang 132/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

M chng ni g, i ra ca. Mt n sng ln, nh gin di ai. N gin tri, gin i, gin m v, gin t, gin chin tranh, gin tt c mi ngi. Tm ci di trng khng thy, n nht ngay mt thanh ci t, p long chong my ting, ri qung ngay ra gia li i. Oanh trng thy, en mt li, nhng ch lc u, chng ni g. Thng M by gi qu lm ri. Hi mng n l n ci. N khng mun cho Oanh na. Cch y t lu, M ln i xin vic lm nh my ru bia. Ngi ta hi n trc lm u. Khi bit n trng, ng k gia vic nhn ngi lm, vn cng c con hc trng, tt vo hi qua kin Oanh. Oanh khng thun M thi. M khng xin c vic lm. N cm Oanh t y v tr nn chy li v bng bnh... Hc tr vo. Thy lp cn rng mnh mng chng thch ch, ht m ln. C a ln c ra bn. Nhng a khc mi a mt bn v ua nhau dang chn, khunh tay ra cho n thch. Mt thng, vn hay lm tr kh, th li so ngi li, khp cht hai tay vo cnh sn, nhn mt ku: "i tri i! Cht qu! Khng cn giy c!". Th mm ci. Mt thng ri mi li c trng thy chng, y thy yu yu chng v d di, mc cho chng n a, v li gt vi chng lm g? Trc tnh th ny, trong lp hc ch c mt thy vi mi tr, chng chn hc cng nh y chn dy. Chng th m c n ba a khng mang bt, v, bi i th i, nhng cng chc nh trng cn ng ca. Th khng dy vi. Y hi chuyn chng, vui v v thn mt, nh mt ngi anh i xa v hi chuyn cc em. Chng nhua nha tr li y. Chng pha a. Chng khoe nhng tin l vi y. Chng hi y v bn tn v Tu, v Nht, v Nga, v c... ang vui chuyn th bng mt thng ng pht ln, trn mt, gi mt ngn tay ln ngang mi. - Lng im! Lng im... Mi ngi ng ngc, cha hiu sao, th n ku ln: - Bo ng! Bo ng!... Lng tai nghe, qu nhin c ting ci rn r vng vng ti. Cha nghe thy ting ci bo ng ln no, Th thy lng d bn chn. Ting ci gm ln, rng rn, au n, no nng nh ting ku tht vng ca mt con qui vt, bo mt ci thm ha g sp ti. Th hi ti mt i. Hc tr lc sc x bn gh, tm sch v, nh mt n g khi ngi ta m ca chung. Chng la ln. - Tha thy! Cho v !... Cho v !... Mai c i khng ? Th ng ln, gi tay ra hiu cho chng ng ln xn v ra lnh: - C ngi yn!... i ti mt cht. Y chy ln gc. Oanh cng va ln, ang nhn ch mm ci. ch nh ngi ut c. Y qu l m nng. Mi c th m nc mt y a ra, y mun nghn. Th v Oanh phi du dng, phi n tn ht sc. Ba ngi bn mt lc, ri quyt nh. Trng s ng ca mi lm hm na, nu sng mai vn cn bo ng nh thng. Oanh v Th bo cho hc tr bit, ri cho chng v. Ca ng li ri, h ln gc, ba ngi li ngi, ngao ngn nhn nhau. Oanh v Th ht ci gng li th di. ch khc. di, nhng nh hng xm ra ca ng, nhn ngi, xe l lt t H Ni tun ln, i qua y. B i ht t ca nh n n nh kia. - vui cha?... vui cha?... Cc ng! Cc b!

Trang 133/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

B ci bng nhng ting ci c st, v b lc u, chn ngn. L con gi nh Hi Nam, hnh nh c th lng hn, cng ra cng ng, nhn nhng ngi chy ra ngoi thnh ph, a bn, cu ch, x y nhau, ci hi h. C Hi Nam trong nh, chng bit gt gng g, qut om sm. Ting c nghe sang sng. Ra hin gc ng, Th thy nhng anh xe, ch v nh c nhao nho chy i chy li, mt nhn nh v kh s. C ting p bn, p gh hay qung c rm rm. L con gi ng ngoi cng s hi, l li nhn nhau, ri li li rt vo trong nh ht. H khng dm i cng mt lt, ci mt rn rn chn. Th ly lm mng v hi no, y khng vo nh c Hi Nam, hi tr... Ngy hm sau, vn cn c bo ng, c ngy hm sau na. Th l ci vic trng phi ng ca thm mi lm hm, l s d nhin ri. C ba ngi chn nn hn. Bao gi ngi ta cng c bm vo mt cht hy vng hy vng n cng. Nhng hu nh c ba ngi cng tin chc rng mi lm hm na cng cha khai ging c, hoc cn bo ng, hoc s hc tr t qu, hay l khng c hn. Tuy vy, h cng cho dn ca trng, t yt th th ny: "Cc lp ngh h bt u hc t 15 Juillet sp ti. Lp nht v lp nh c hc thm ting Anh". l mu ca ch. Y c mt quyn t hc ting Anh a cho Th, bo Th c hc ly my chc bi, ri s truyn li mi tun vi bi cho hc tr... Bnh ch tng. Hm no y cng st v chiu. Y mt ng lun. ng lo ngi nht l tinh thn y tr nn yu qu. Mi ln cp ng hn th biu xong, y li bun ru, y hay ti thn, hay khc nh nhng b gi. Y hn hc vi Oanh, day dt, ma mai, gin di Oanh chn ri li xin li Oanh, khc vi Oanh. Y ut hn v nhng c chng ng k vo u, m mi ln hi c iu g chng va lng, li trn mt nghin rng, p ph hung hng, nhiu khi li cn rt ln chi Oanh, tm ly Oanh toan nh, p, bp c, m chm na. Mi ln, Th li xng vo, m cht ly y, c du y nm xung. Nh vy chng kh g. Bi v sc y ch cn bng sc mt con g. m ly y, Th ch dm dng mt na sc mnh, s lm y bp ngc. Ci kh l lm th no cu cha y, sau mi cn in. Bi v sau lc y thng y trn ngc mt ln, cng hm ra, th hng hc thnh nhng ting rn nh ting mt con b c b chc tit k, lnh tot chn tay, ri c thu dn i, chc cht. Th v Oanh li cung qut xoa, bp cho y, c gi cho y tnh li, c khi Th phi i tm thy thuc. Khng c vic g lm, Th toan c sch, nhng khng c c. c y lc ny khng cn ch cho nhng iu suy ngh trm mc. Nhng sch d c, nhng tiu thuyt th li nht pho. S tht bn ngoi to ln qu, mnh m qu, n hip hn cuc i tng tng, hin hnh bng giy trng mc en. Mi tnh ca anh ny vi ch kia, ci ging lt mt ca mt k tht tnh cng nh nhng thng tic vn v ca mt anh chng u c khng bn vng mt vic g, bn nh ho, mong h cho on thng ngy... Nhng ci y c ngha l g bn cnh cuc sng si ni, rt n o, rt cht vt, rt au thng quanh ta? Nhng ci y c ngha l g, bn cnh ngay chnh nhng lo lng, nhng bn khon, nhng ti hn trong ta? Lc ny m bnh tnh nm c sch, Th thy ma mai qu! Y chy lng qung. i trn nhng bun lo hay trng nom vo s tnh c? Hnh nh y ngm mong s gp ch ny, ch khc mt vic lm, mt mn tin ri, mt kin g gip y c k sinh nhai, khi phi n bo v trong nhng ngy sp ti. Y c nhng li rao vt trn cc bo hng ngy. Y xem nhng t yt th cc s cng t, trn xe in, t knh cc ca hng, trn nhng bc tng. Ton nhng ngi mun bn, mun nhng, mun li, mun mua. Ton nhng bn co th dy ngi ta phi lm th no khi c bo ng, c tu bay, c bom ri. Ton nhng lnh tn c. Mt i khi ch dy hc t gia... Th i chn li v, mt mi thm, ci v ph phc, thn th vn khng ri khi mt. ch

Trang 134/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

vn rn. Oanh vn th ngn, than di, nc mt rng rng. Th li cng st rut... Mt hm, ang ci mt i, y ngc i mt thn th ln v bng gp mt i mt en lay ly nhn y. Tim y nhy tht ln. Y nhn ra T. T ci mt nhn xung, e l v hi bi ri. Lng Th xao ln, nhng ch mt pht thi. Ri y li lnh lng ngay. Lc ny, hnh nh tt c nhng ci g khng phi l cm n, vic lm i vi Th u b coi l ph phim, l v ch c. Y ngh n Lin, n vic hm no... Tht l tr con! Tht l in r! Lm nh Lin l mt tiu th chng c vic g ngoi ci vic nh nhnh v vui v, tr trung! Lm nh y chng c vic g phi lo, ngoi ci vic gn gi v yu! Nhng chuyn y khng c s quan trng ln lao qu th u! iu quan h l lm th no cho c sng. Cm! o! S an ton! Tng lai ca mnh! Tng lai ca cc con! Sng! Sng!... Tt c s quan h l . Phi lm th no cho c sng, c ngc mt ln, c th ht t do, cng vi tt c mi ngi. Cuc sng nng ln ngc ngi ta qu! Y r vo nh ng Hc. Con ch ko ci xch st ku long xong, sa my ting ng ng, ri nhn ra ngi quen, vy ui mng. ng Hc ang nm c na ngi trn ging, hai tay cht li di u, hai chn bung xung thm nh, vi ngi ln: - Ka! ng gio! Cho ng! - ng ! Hm nay ng li ri. - Vng, tha ng my hm nay ngi ta chy c, hng bn khng mnh lm, nh ti lm t i, nn gn ri c ngy. - ng b c nh chy u khng? - Tha ng, khng ! Chy th ly g m n c? nh qu chng ti, mt thc t cm di khng c. Thi th nh nh... ng phn nn v ni t hm c bo ng n nay, ng thua thit. Hng . u nnh ln gi. Gi go cng t nhin cao vt hn ln... ng hi Th v tnh hnh trn nh trng... B di cn nh l, chy ln. - Cho ng gio! - Vng! Cho b! B c chy khng? - Tha ng, c ! M con ti sp i y ! Ti va bo: ln cho ng ch v gi li ng ci nh... Tha ng, cng chng phi s bom n g u! Nhng thc cao, go km qu! Cng lm th vn th. Su ng bc vi ba ng ca thy cc chu cho, ba m con n khng ... - nh qu, b c nhiu rung t khng? - Tha ng, khng ! Chng ni giu g hai ng, trc nh cng c vi so vn, hn mt mu rung, nhng thy chu bn c ri. Bn ly tin bun bn, bt c m con ti ra H Ni bo: "Ra H Ni, i bn cho cn hn nh qu bm ly my so vn, hn mu rung...". Ni ca ng ti, m con ti cng chng mun i, nhng rung t bn ht ri, nn cng phi i. i, nn by gi mi kh. - Th by gi b a chu v u c?

Trang 135/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

- Chng ni giu g hai ng, by gi th nh nh, ti li cho cc chu v nh nh ch, nh em, ri li lm thu cuc mn, m cua bt c, bun thng bn mt, gp ci g lm ci y, ln hi nui cc chu. nh qu, mi th th no cng cn r hn... Th toan hi v ng chng, nhng li i ngi, khng mun hi. B cho Th v ng Hc, ri b xung nh l, ly ci thng ng tt c gia ti, s nghip, dn hai con ra v. Vn ci o cnh nh mi ba. C ba m con bun xu xu. Hai con b hnh nh khng cn mun bc. B phi thc chng i nhanh my ln. Ra n cng, b gp u em. U em bm ly b: - M con v nh qu tht y ? - V tht! H nhn nhau mt lc. Ri b mu, u em mu. Hai a tr, b ly, cng khc. B vi vng y hai con i trc ri v vai u em t bit. - Thi! M con ti i y, u em ! Cho u em li. B va i, va lau nc mt. U em cng ko di ym lau nc mt, i cho qua bp, vo bung... Th ng ln, cho ng Hc - Xin v php ng... ng ngi chi, ti xung qua di ny mt cht. Y xung nh b H. Chnh y cng khng hiu r ti sao y n khp lt nh my ngi quen nh vy. Y lm nh y sp i xa v i t bit nhng ngi quen thuc. C l y bit y sp ri ni ny hn. C l y t m... Ch mnh H nh. N m con. Cn nh l m t, ti o mom. H nghe ting cho. Y bit rng n khc. Th ra n ang ngi khc mt mnh, nc mt lm m mt nn khng trong r y ngay c. Y hi thm v b c. N li hu hu khc. - Tha cu, b con th cht ri. Ngi ta xe vo nh thng. Tha cu, thy nh con bo b con m man, khng bit g. Tha cu, khng bit hm nay cn sng hay cht ri? Chng con, cng chng a no n c. Con th m chu ngi y, vi li con sn hu m mi, ra s cng cha chu khi. Nh con th bn. Thy ni: cu ch cng m nng lm, nh con cng dt, khng dm xin php c gio cho ngh i xung nh thng thm b con... - Thm nom g! Cht lc ny l phc... Ting M. Th v v M cng quay ra ca. M bc vo... - Tha cu, cu i u mi th ? Cu ch hm nay mt lm. M bo y nh vy. Y bo n: - Lc ny, my chu kh xung nh thng xem b c khi cha. B liu b c th, phi ti. N ci bun: - Tha cu, con th nht nh chng thm nom g na. B cn sng nh tri, cht nh nh thng. em v nh, bit ly g m chn! Vi li, ni cu b li, lc ny b con cht l b con may y. Nh chng con mi kh! V m con, ngi y. Chng lm ch chng n. Gi cn

Trang 136/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

b con th khi no nh con khe, b cn b con cho, n i lm. By gi nh th... Th mc v, ly nm ho, cho con n. Y ra v... Mt ci xe hi u trc ca nh Hi Nam. y t chy i, chy li khun c. Thnh thong mt c, o di tha tht, ra khi mt ci ca, thp thong ngoi hin mt t ri li vo mt ci ca khc. H tp np sa son i v p... Oanh m ca. - ! Ch! Ch i u mi th? Ti mong ch mi Mt y cn ngn ngn nc. Th hi ngay - Th no? - Ch ng ca li gim ti ... V khi Th kha ca xong... - Ch vo trong ny, ti ni chuyn... Y ni kh. - Ch v nh qu gim ti nh! - Lm g? - Tm ngi nh ch. ch mt lm ri, ch ! Th no cng cht. M cht mau ch khng lu. C khi ch ngy mai, ngy kia, vi ba hm na. Ti bit lm. m qua ti chim bao thy... Y nc n, a mi xoa ln bt cht ly hai con mt. i vai gy v ci ngc y nhp nh, theo ting khc c nn i. Th bo: - Bit u m tin vo mng m? - Khng! Ti bit lm!... ch khng sng c. Ti bit lu. Ti bo ch v qu my ln. Nhng ch khng nghe. ch c bm ly ti. Nu ch cht y th li thi cho ti lm. Ti ly a v g m lm ma cho ch? Cng ti ng b chnh c ri gng mi, khng chu ci ti cho ch. By gi thnh ra dang d. Ti vy. Ti khng tic g vi ch. Nhng cn b ti, ba ti, cc em ti... vi ngi ngoi... Ti bo mi ch v i, ri ti s ni di nh ti, ti s v vi ch sau. Ti khng b ch u. Nhng ch c khc, c dn di, c bo ti mun nh la ch v ri b ch! Ch ngh, ch ang m au nh vy, ti n lng no m b ch! Nhng ni th no th ch cng khng tin. By gi ch qu ri. Ti khng chc ch c qua c m nay. Ch v tm ng Chnh ln ngay h ti, phng ch cht cn d x. Nhng ch ng ni cho ch bit. ch c hi, ti s ni di rng ch i H ng chi... Th mc cho Oanh ni. Y ch ci u nghe, chng ni g. Y thm tha bun. Ngi ta yu nhau n c th cht v nhau, nhng vn khng dm tn ngha cng nhau ch v cha ci hi! Nhng trch g Oanh! Th nhiu khi cng c nhng ci s v l, nhng ci e ngi l lng, n khin y khng dm c x theo lng mnh...

Trang 137/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

Th rn rn ln gc, li gn ch ch nm, ch th nng nhc lm ri. Th nh nhng ngi xung cnh y... - Anh ch i! Mt lm ? ch m mt ra. i mt u oi, nng u bun, nhn mt lc, nhn ra k gi mnh, li ra. Nc mt rng rc, ch mu. - Ti cht... Ting ch phu pho, rng rc... Th lng l nhn mt lc ri du dng bo: - Ti a anh v qu nh? t nhin mt ch long ln. Y th mnh hn, dn di. - V nh qu lm g h Th? V ch cng thm cc. Th c nm y. Nu qu, ti s c l ra ci bi c trn kia... Ti s ln ra m cht nh mt a n my... Chng phi phin n ai... Y ngng mt cht th hng hc nh b, ri rt ln, hai hm rng kh nghin cht. - i!... i chao i!... Oanh st st, p mt vo mi xoa... oOo Th ng ta mn tu... Ngi ta khng th c ao mt bui sng p hn. Tri xanh l, ti mu nh va mi qut sn. Mt vi tm my trng, lng l. Khng gian nh rng quang ra. nh nng chan ha v rc r. Nhng Th bun... Y nhn ng sau, H Ni li dn nh mun b y. i y cng li dn. Bit bao nhiu l c vng cao xa khi cn ngi trn gh nh trng! Ci u tc mi nui c bao gi thm mong sau ny lm mt ng phn tm thng, mt cn th v lng g, thng thng lnh lng v nui v, nui con? Y s thnh chung, y s t ti, y s vo i hc ng, y sang Ty... Y s thnh mt v nhn em nhng s thay i ln lao n cho x s mnh. Ra khi trng, y thy mnh gn nh l mt ph nhn. Vo Si Gn, y lm mt k lng bng. Tuy vy, my nm Si Gn cng l mt qung thi gian p ca y. t ra, y cng hm h, y no nc, y mong ch. Y ght v yu. Y say m. Y ngi th vin khng bit mi lng v n mt dp i Php khng bit nn... V H Ni, y sng rt r hn, sn so hn, sng cm rom. Y ch cn dm ngh n chuyn dnh, chuyn mua vn, chuyn lm nh, chuyn nui sng y vi v con y. Nhng cng cha n ni hng c mi phn. t ra, y cng cn lm c mt vic g, cn kim ni bt cm ca mnh n. Nhng nay mai, mi tht bun. Y s chng c vic g lm, y s n bm v! i y s mc ln, s g i, s mn, s mc ra mt x nh qu. Ngi ta s khinh y, v y s khinh y, chnh y s khinh y. Ri y s cht m cha lm g c, cht m cha sng!... Ngh th y thy nghn ngo, thy ut c v cng! Khng! Y s khng chu v qu. Y s i bt c u, mc ri may, sng bt c th no v cht th no cng c. Cht l thng. Cht ngay trong lc sng mi tht l nhc nh. Y s i v bt cn tt c!... Nhng m H Ni vn li dn, li dn... v i y cng li dn. Y ang li v mt x nh qu. Con tu tr y v. Y cng li lm sao, bi v y ang trn con tu . Chiu hm nay, v n nh, y s bo Lin rng trng

Trang 138/139

http://motsach.info

Sng Mn

Nam Cao

v ri, y ht k sinh nhai, y s ra i, s i liu... Lin s vut tc y, xoa u y, v v y vo bo rng y s chng i u. V y s chng i u... y! Ci i y l vy! Y bit th! Y nhu nhc qu, hn yu qu! Y khng bao gi cng li, khng bao gi nhy xung sng, xung b, khng bao gi cha sng lc vo mt ngi b li v ra lnh cho hn hm my, quay mi li. Y ch mc con tu mang i. H Ni vn li dn, li dn... v by gi th xa ri, khut hn ri. Hai bn b sng, ln lt qua nhng ng rung v nhng khm tre, nhng lng mc xo ro, nhng ngi nh qu bao nhiu i nay ng nh vt nhau vi t. Trn nhng bi sng kia, trong nhng lng mc, nhng khm xanh xanh kia, c bit bao nhiu ngi sng nh y, khng bao gi dm cng li i mnh. i h l mt i t y. Nhng cng nh mt con tru, h vn cm ci ko cy, n c, chu roi. bn kia nhng cnh ng bn ly, l rng xanh, cuc sng t do, c ngp sng. Con tru c l cng bit vy, nhng chng bao gi n dm i, chng bao gi n dm dt t si dy thng. Ci g gi con tru li ng bng v ngn ngi ta n mt cuc i rng ri hn, p hn? y l thi quen, lng s hi s i thay, s hi nhng ci g cha ti. y th m trn i ny li chng c ci g ti hai ln. Sng tc l thay i... Bn cnh Th, mt anh chng nh qu tr tui, mn c t bo ca mt k ng hnh, m ra, c cho my ngi nh qu khc nghe chung. Th nh n cuc chin tranh gh gm hin thi. Bao nhiu ngi cht! Bao nhiu thnh ph tan nt! Ci thm sng mu, ni thy tht l rng rn. Nhn loi ln cn st rt, ang qun qui, nhn nh, rn la, t mnh li cn mnh, t mnh li x mnh, i thay. Ci g s tri ra? Lng Th t nhin li h ra mt tia sng mong manh. Th li thy hy vng mt cch vu v. Sau cuc chin tranh ny, c l cuc sng s d dng hn... p hn... Nhng y li mt ngay. Ngi ta ch c hng nhng ci g mnh ng hng thi. Y lm g cha? Vit xong ti i Hong 1-10-1944

Trang 139/139
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

http://motsach.info