You are on page 1of 8

Ci g ang din ra trong cc dy dn lm cho cc b nhit trong nh ca chng ta nng ln v qut my th quay?

(nh: iStockphoto) Chng ta s dng n mi ngy, nhng a s chng ta khng c mt manh mi no xem dng in lm cho cc vt hot ng nh th no. Ci g ang din ra trong cc dy dn lm cho cc ng c chy, v cc b nhit th nng ln? Cho d l mt l nng bnh hay mt chic xe in, mi th m dng in iu khin c chung mt c im: ci xy ra khi bn ch dy cc electron khiu v theo hng theo ng. Khi cc electron b buc chuyn ng ng b, chng c th to ra nhit v n tng hn chng bin dy dn m chng ang chuyn ng trong thnh mt nam chm. Nhit c th lm si nc v lm cho bng n ta sng, v cc nam chm c th lm cho cc vt chuyn ng. V l hai c im thn k n sau mi thit b in. a cc electron vo t chc Cc electron mang li sc sng cho cc thit b ca chng ta nm trong cc dy dn to thnh cc mch in. Cc dy dn lm bng kim loi, v kim loi lun lun c cc electron t do chy v v bn trong chng. Nhng

nu bn c th lm cho cc electron chuyn ng theo mt kiu c t chc, th bn c c mt dng in chy. Tt c dng in l nh vy cc electron chuyn ng theo mt kiu c t chc. Nng lng cho cc electron chuyn ng theo mt kiu c t chc ly t pin hoc my pht. Khi mt chic pin t chc cc electron, tt c chng chuyn ng theo cng mt chiu ti cng mt lc pin bm cc electron qua dy dn t in cc m n in cc dng. V chng u chuyn ng theo cng mt chiu, nn n c gi l dng in mt chiu (DC). Cc my pht t ti cc nh my in t chc cc electron theo mt cch hi khc. Chng bm cc electron, nhng chng thay i hng bm chng 100 ln trong mi giy. Thay v chuyn ng theo mt chiu ging nh trong mt mch in DC, cc electron ngoe nguy ti ch v lin tc dch ti dch lui. Nu bn c th nhn vo bn trong dy ngun khi mt thit b ang bt ngun, bn s ngh cc electron ng l hc cch khiu v theo hng ng tt c chng lin tc bc mt bc v pha trc, mt bc v pha sau mt cch ng b. S thay i hng lin tc l ci n sau tn gi ca n, dng in xoay chiu (AC). Vy th mt dng in ch l cc electron ang dch chuyn theo mt cch c t chc bn trong mt mch

in. Nhng lm th no cc electron ang chuyn ng sinh ra nhit cho l nng bnh v my sy hot ng?

Nu bn c th nhn thy ci ang din ra cp nguyn t bn trong mt dy dn, th n trng nh th ny. Ging nh mi kim loi, dy dn cu to t mt gin khung rn chc ca cc nguyn t vi mt m electron t do v v xung quanh chng. Mc mt dy dn vi mt chic pin (DC) th cc electron u chuyn ng ng b v pha trc. Cm dy vo mt ngun cp trn tng, th cc electron trong dy ngc ngoc ti lui ti ch, i hng 100 ln mi giy (AC). Lm mi th nng ln Mi dy dn u nng ln mt cht khi c dng in chy qua chng, v khi cc electron chuyn ng trong dy chng chm trng cc nguyn t kim loi. V h khi no chng lao trng mt nguyn t, th nng lng t cc

electron ang chuyn ng c gii phng di dng nhit. Chng ta s dng ng lm dy dn in v dy ng d dng cho cc electron chuyn ng bn trong, cho nn khng c qu nhiu nng lng b hao ph di dng nhit. Nhng nu bn mun c nhit, th d cho my sy tc/l nc bnh/bnh nu nc, th cn cn tr s chuyn ng . Bn ch vic s dng mt ming kim loi tht s kh cho cc electron chuyn ng bn trong, nh nickel. Cc b phn nng ln nh trong l nng bnh hoc my sy tc l nhng on dy dn ch to bng hp kim nickel/chromium gi l nichrome. Cho mt dng in chy qua nichrome v bn s thu c lng nhit ln. Trong khi cc electron trong dy ng c th chuyn ng d dng, th cc electron trong b phn nichrome lin tc di trng cc nguyn t nickel v chromium v lm pht sinh nhit khp ni. l ci bn mun vo nhng ngy ma tc t nht nho. Nhng un nng ch l mt trong nhng th m cc thit b in c th lm. a s nhng vic khc lin quan n vic lm cho cc vt chuyn ng v l ch dnh cho ng c. Vy th lm th no cc electron c t chc lm cho mt ng c quay? Lm cho cc ng c quay trn

Mi thit b c nhng b phn chuyn ng phc tp hn mt l nng bnh cnh xe u c mt ng c in bn trong n. V trong khi chng cho chy hng nghn b phn khc nhau, nhng cc ng c in tht s ch lm c mi mt vic chng quay trn h khi no bn bt ngun. V mi th gn lin vi chng nh cc cnh qut, bnh xe hoc chu git qun o cng quay trn theo. S quay trn ch xy ra khi dng in ang chy khi cc electron trong dy dn c t chc thnh mt dng in. Vy lm th no cc electron ang chuyn ng lm cho mt ng c quay trn? Chng khng lm vic u. Chng lm ci g c v ph trng hn chng bin dy dn thnh nam chm. V nh mi a tr ln nm u bit, nam chm l tr th s mt lm cho cc vt chuyn ng. Tt c chng ta u quen thuc cc nam chm, nhng rt nhiu ngi trong chng ta khng nhn ra cc nam chm c cc tnh cht ca chng t ci tng t nh dng in lm: cc electron c t chc. in v t... chung sng ha bnh Mi electron ging nh mt nam chm nh xu, yu t. a s cc electron ghp li thnh cp, v chng trit tiu mt t tnh ca electron kia. Nhng mt s cht liu nh st c mt s electron cha ghp cp xung quanh cc

nguyn t ca chng. V nu bn c th lm cho cc electron cha ghp cp sp thng hng sao cho t trng ca chng u cng chiu nhau, th ming st ca bn t ngt l mt nam chm. ng l ci xy ra khi bn dng mt nam chm ht ly mt ci kim hoc kp giy t trng xung quanh nam chm ca bn ht mt s electron cha ghp cp bn trong ci kim sp thnh hng, nn tt c t trng mini ca chng cng li thnh mt nam chm c ln tht s. Nhng bn cng c th lm cho bt k kim loi no thnh mt nam chm nht thi mt nam chm in ch bng vic cho mt dng in chy qua n. Cc nam chm in hot ng c v in tch trn mt electron cng c th to ra mt t trng, nhng ch khi n ang chuyn ng. Cho nn h khi no cc electron trong dy dn ang chuyn ng ng b (tc l h khi no c mt dng in ang chy), th dy dn tr thnh mt nam chm. Nhng n qu yu l mt nam chm hu dng. Nhng nu bn qun dy xung quanh mt ming st, th t trng yu xung quanh dy buc cc electron cha ghp cp trong st sp thng hng nhau, v ton b t trng mini ca chng cng gp li cho kt qu ht nh mt thanh nam chm. Nhng khng ging nh mt nam chm thng, si dy dn ch c t tnh khi c dng in ang chy mt khi dng in ngng chy, th cc electron bn trong dy

tr li tc dng ging nh nhng lon qun h nguyn t. V ming st m n qun xung quanh tr li l mt ming st. V chnh kh nng ca dng in bin cc dy dn thnh nam chm nht thi mang li cho chng ta cc ng c c th m v tt. M t ng c hot ng nh th no cha cn ti 25 t... Nu bn tng dng mt nam chm y nam chm kia ra, bn bit nguyn l hot ng ca cc ng c in. Tht ra, nu bn s dng u bc ca mt nam chm y u bc ca nam chm kia theo mt vng trn, th bn ang lm cng vic ging ht nh ci ng c in thc hin. Ngoi tr ch ng c khng h c mt bn tay khng l no dng nam chm ny y nam chm kia n hot ng trn c s mt b nam chm trong mt ci vng bao xung quanh vng dy dn. Khi dng in chy, vng dy tr thnh mt nam chm in. V cc nam chm xung quanh nam chm in c b tr sao cho cc lc ht v y ca chng lm cho nam chm in quay trn lin tc cho n khi ngun in b ngt. Khi ngt in th tr chi ca chng ta kt thc. Khng c pin hoc my pht y chng, cc electron khng cn c t chc na, dy dn khng cn t tnh na, v chuyn

ng quay trn ca ng c b treo li. Cc van bm/cnh qut/bng chuyn gn vi ng c ngng ht, thi v chy. S thn k ca dng in ngng li, v thit b ca chng ta ch mt m nha v kim loi cho n khi chng ta bt ngun tr li.

You might also like