You are on page 1of 1

informatieprofessional 3.

c olumn
Nieuwsgierigheid naar het onontdekte en het nog niet geprobeerde karakteriseert de basishouding van een ontwerper
Niet in de laatste plaats zijn het instrumenten om met de opdrachtgever in gesprek te gaan. En wat deze laatste betreft: De moeilijkste opdrachtgever is de beste, maar hij moet wel bekwaam en bevlogen zijn (dixit Friso Kramer). Welke informatieprofessional tekent op voorhand voor een dergelijke opdrachtgever? Misschien wel de meest toepasselijke uitspraak van Friso Kramer vind ik deze: Wat je ook ontwerpt, het mag nooit hinderen. Hoeveel systemen implementeren informatieprofessionals die deze basiswijsheid met voeten treden? Hoeveel mensen maken wij op een of andere wijze ongelukkig? Hoeveel ontwrichtende vragen durven wij onszelf te stellen? De opleidingen waar ik medeverantwoordelijk voor ben, zijn gebaseerd op design denken. Het meest typische in deze benadering is wellicht de nadruk op het directe contact met de mensen voor wie we het doen. Als iemand een nieuw informatiesysteem voor een verzorgingshuis moet ontwerpen, moet hij daar eerst maar eens een week als oudere en een week als verpleger leven. De kans op een informatiesysteem dat niemand hindert, is dan veel groter.

Leren van ontwerpers


De informatieprofessional 3.0 ontwerpt in essentie geen informatiesystemen, maar werksystemen; de bril die hij hierbij opzet is een informatiebril. Hij in-form-eert in letterlijke zin de organisatie. De designwereld heeft eenzelfde evolutie doorgemaakt: het designbedrijf IDEO bijvoorbeeld werpt zich meer en meer op als ontwerper van interacties van mensen en dus van organisaties. Onbegrijpelijk is het dan ook dat zowel in de literatuur als in de praktijk van de informatieprofessional zo weinig geleerd wordt van ontwerpers. Ik doe een eerste kleine poging om deze lacune in te vullen Terwijl wij proberen aan te leunen bij de wetenschap, hebben ontwerpers een ander uitgangspunt: in plaats van de wetenschappelijke waarom?-vraag te stellen, vertrekken zij van waarom niet?. Nieuwsgierigheid naar het onontdekte en het nog niet geprobeerde karakteriseert de basishouding van een ontwerper. Als ik vooraf zou weten hoe het zal uitpakken, dan begon ik er niet aan, vertelde de ontwerper Friso Kramer mij. Kan dit ook van de informatieprofessional anno nu worden gezegd? Voordat hij een project begint, is het opstellen van een business case in onze wereld zowat heilig: het project moet zijn investering meer dan opbrengen. Ontwerpers daarentegen mikken op de hot spot van door de mensen in de organisatie begeerd, in business-zin haalbaar en technologisch realiseerbaar; belangrijk hierbij is dat de eerstgenoemde component de belangrijkste is en als eerste wordt getoetst. Hoeveel tijd besteden wij aan het verlangen van de mensen in de organisatie vooraleer een project te beginnen? Hoe vaak leveren wij een resultaat op dat Geweldig! of Dank dat je dit voor mij gerealiseerd hebt als reactie oproept? Ook in zijn werkwijze kan de informatieprofessional leren van ontwerpers. Voor deze laatsten zijn modellen geen voorafbeelding van het eindresultaat (dat door stapsgewijze verfijning wordt gerealiseerd), maar inspiratiebronnen, tools for thinking and feeling.

prof. dr. Rik Maes


is emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en oprichter van de Academy for Information & Management. E-mail: maestro@ienm.nl

47

informatie / januari/februari 2014

You might also like