Sveuilite Josipa Jurja Strossmayera u

Osijeku
Strojarski fakultet u Slavonskom Brodu











Numerike metode

Seminarski rad

Metode teinskog reziduala











Toni osi






U Slavonskom Brodu, 21.12 2011.
Numerike metode Toni osi

2

SADRAJ

1. Rjeenje zadatka Galerkinovom metodom ..................................................................... 4

2. Rjeenje zadatka Rayleih-Ritzovom metodom .............................................................. 9

3. Rjeenje zadatka direktnom integracijom .................................................................... 13

4. Usporedba metoda .......................................................................................................... 15

5. Literatura ......................................................................................................................... 16













Numerike metode Toni osi

3

Zadatak
Za nosae prema slici 1.1 potrebno je pomou Galerkinove metode i Rayleigh-Ritzove
metode izraunati najvei progib nosaa te usporediti s metodom diretken integracije.


Slika 1.1 Optereeni nosa












Numerike metode Toni osi

4


1. Rjeenje zadatka Galerkinovom metodom

Slika 1.2 Optereeni nosa

- Za funkciju progiba pretpostavljeno:

( )
2 3
1 2 x
w a x a x = +
- Geometrijski rubni uvjeti:

( )
( )
0
d
0, 0 0.
d
x
w
w x
x
=
= = =
- Prirodni rubni uvjeti:

( ) ( )
, 0
x L x L
Q F M
= =
= =
- Raspodijeljeno optereenje:

z 0
( )
x
q x q
l
| |
=
|
\ .

- Diferencijalna jednadba koja opisuje optereenje tapova:
4
4
0
z
d w
EI q
dx
=

- Integralna forma teinskog reziduala:
Numerike metode Toni osi

5

4
4
0
d
d 0
d
l
z i
w
EI q f x
x
| |
=
|
\ .
}

- Prethodni izraz moemo raspisati:
4 4
z i i z i 4 4
0 0 0
d d
( ) d d d
d d
l l l
w w
EI q f x EI f x q f x
x x
=
} } }

- Parcijalnim integriranjem desne strane dva puta dobivamo:
4 3 3
i i 4 3 3
0
0 0
3 2 2 2
3 2 2 2
0
0 0
2 2 2 3
i
z i i 2 2 2 3
0 0
0 0
d d d d
d d
d d d d
d d d d
d d
d d d d
d
d d 0
d d
l l
l
i
l l
l
i i i
l l
l l
i
w w w f
EI f x EI f EI x
x x x x
d w f w f d w f
EI x EI EI x
dx x x x dx x
d w f d w df d w
EI x q f x EI EI f
dx x dx x dx
=
=
+ =
} }
} }
} }


Drugi izraz slijeva predstavlja prirodni rubni uvjet momenta pomnoen derivacijom
teinske funkcije, a prvi izraz slijeva predstavlja negativnu poprenu silu kao rubni
uvjet pomnoen s teinskom funkcijom.

- Teinske funkcije su:
2
1
3
2
f x
f x
=
=

- Derivacije teinskih funkcija su:
2
1 1
2
2
2 2 2
2
d d
2 ; 2
d d
d d
3 ; 6
d d
f f
x
x x
f f
x x
x x
= =
= =

- Vrijednost teinskih funkcija na granicama integracije su:
2 1 1
1 1
3 2 2 2
2 2
d d
(0) 0, ( ) ; (0) 0, ( ) 2
d d
d d
(0) 0, ( ) ; (0) 0, ( ) 3
d d
f f
f f l l l l
x x
f f
f f l l l l
x x
= = = =
= = = =

- Derivacije pretpostavljene funkcije pomaka su:
2
2
1 2 1 2 2
d d
2 3 , 2 6
d d
w w
a x a x a a x
x x
= + = +
Numerike metode Toni osi

6

2 2
1 2 0
0 0
3 2 3
1 2 0
0 0
(2 6 )2d ( ) d (0 2 (0) 0) ( (0) 0) 0
(2 6 )2d ( ) d (0 3 (0) 0) ( (0) 0) 0
l l
l l
x
EI a a x x q x x l M F l F
l
x
EI a a x x q x x l M F l F
l
+ + + =
+ + + =
} }
} }

2 4
3
1 2 0 0
0 0
2 3 5
4
1 2 0 0
0 0
3
2 3
1 2 0 0
4
2 3 4
1 2 0 0
3
2 0
1 2
4
3 0
1 2
4 12 0
2 4
12 36 0
2 3 5
(4 6 ) 0
4
(6 12 ) 0
5
5
4 6
4
6
6 12
5
l l
l l
x x
EI a x a q q l
l
x x x
EI a a q q l
l
l
EI a l a l q q l
l
EI a l a l q q l
q l
a l a l
EI
q l
a l a l
EI
| |
+ =
|
\ .
| |
+ =
|
\ .
+ =
+ =
+ =
+ =


2
0
1
0
2
13
20
9
40
q l
a
EI
q l
a
EI
=
=


Dobivene parametre
1 2
i a a uvrtavamo u funkciju progiba:
2
2 3 0 0
( )
2 3
4
0
( )
2 3
4 4
0 0
( )
13 9
20 40
13 9
20 40
13 9 17
20 40 40
x
x
x l
q l q l
w x x
EI EI
q l x x
w
EI l l
q l l l q l
w
EI l l EI
=
=
(
| | | |
=
(
| |
\ . \ .
(

(
| | | |
= =
(
| |
\ . \ .
(








Numerike metode Toni osi

7


Najvei progib nosaa je na kraju u toki B, x=l
Uvrtavanjem slijedeih parametara u funkciju progiba:
3
8 4
y
0
200 10 MPa
I 2 10 mm
1000 N/mm
1000 mm
E
Q
l
=
=
=
=

Uvrtavanjem parametara dobivamo vrijednosti progiba nosaa koji su navedeni u tablici.
x w(x)
0 0
50 0,039921875
100 0,156875
150 0,346640625
200 0,605
250 0,927734375
300 1,310625
350 1,749453125
400 2,24
450 2,778046875
500 3,359375
550 3,979765625
600 4,635
650 5,320859375
700 6,033125
750 6,767578125
800 7,52
850 8,286171875
900 9,061875
950 9,842890625
1000 10,625
Tablica 1.1 Prikaz progiba w
(x)
u odnosu na duljinu nosaa x




Numerike metode Toni osi

8


Na dijagramu 1.1 prikazana je raspodjela progiba u ovisnosti o promjeni parametra x.


Dijagram 1.1 prikaz progiba dobivenih Galerkinovom metodom
















0
2
4
6
8
10
12
0
5
0
1
0
0
1
5
0
2
0
0
2
5
0
3
0
0
3
5
0
4
0
0
4
5
0
5
0
0
5
5
0
6
0
0
6
5
0
7
0
0
7
5
0
8
0
0
8
5
0
9
0
0
9
5
0
1
0
0
0
x

(
m
m
)

l
w(x)
Numerike metode Toni osi

9

2. Rjeenje zadatka Rayleih-Ritzovom metodom


Slika 2.1 Optereeni nosa


- Geometrijski rubni uvjeti:
( )
( )
0
d
0, 0 0.
d
x
w
w x
x
=
= = =

- Funkcional za gredu glasi:
| |
2
2
y
0 0
1 d
d d
2 d
l l
z
x l
w
EI x q w x Fw
x
=
| |
H =
|
\ .
} }

- Raspodieljeno optereenje:
0 z
x
q q
l
=
- Odabrana funkcija rjeenja:
2
2 3
1 2 1 2 1 2 2
( ) ( ), 2 3 , 2 6
dw d w
w x a x a x a x a x a a x
dx dx
= + = + = +






Numerike metode Toni osi

10

- Dvo-parametarska analiza:

( ) ( )
( ) ( ) ( )
( )
2
2 3 2 3
y 1 2 1 2 1 2
0 0
2 2 2 3 4 2 3 0
y 1 2 1 2 1 2 1 2
0 0
2 3 4 5
2 2 2 3 0
y 1 1 2 2 1 2 1 2
0 0
2
y 1 1 2
1
2 6 d d
2
1
4 24 36 d d
2
2 12 18
2 3 4 5
2 6 6
l l
z
l l
l l
EI a a x q a x a x x Fa l Fa l
q
EI a a a x a x x a x a x F a l a l
l
x x q x x
EI a x a a a a a F a l a l
l
EI a l a a l a
H = + +
H = + + + +
| | | |
H = + + + +
| |
\ . \ .
H = + +
} }
} }
( )
( )
( )
3 4
2 3 3 4
2 0 1 2 0 1 0 2
1
3
2 3
1 2 0 0
2 3
1 2 0
4 5
0
4 6 0
4
5
4 6 0
4
y
y
l l
l q a a q a l q a l
a
l
EI a l a l q q l
EI a l a l q l
| |
+
|
\ .
cH
=
c
+ =
+ =

( )
2
2 3 4
1 2 0
0
6
6 12 0
5
y
a
EI a l a l q l
cH
=
c
+ =


2 3
1
0
2 2
2 y
3
2 0
1 2
5
4 6
4
6 6 12
5
5
4 6
4
y
a l l q l
a EI l l
l
q l
a l a l
EI
(
(
( (
= (
( (
(
(

=
2
0
1 2
y
4
5 6
16 4
l
q l
a a l
EI
=



Koeficijent
1
a uvrstimo u zajedniku jednadbu da bi dobili koeficijent
2
a
Numerike metode Toni osi

11

2
2 3 4 0
2 2 0
5 6 6
6 12
16 4 5
y
q l
l a l a l q l
EI
| |
+ =
|
|
\ .
2
0
2
y
2 2
0 0
1
y y
2
0
1
6
9
40
5 17
3
8 40
13
20
y
l
q l
a
EI
q l q l
a
EI EI
q l
a
EI
=
=
=

1 2
2
2 3 0 0
( )
y y
2 3
4
0
( )
y
Dobivene parametre uvrstit emo u funkciju progiba
60 60
13 9
20 40
x
x
a i a
q l q l
w x x
EI EI
q l x x
w
EI l l
=
(
| | | |
=
(
| |
\ . \ .
(


Uvrtavanjem vrijednosti u izraz za funkciju progiba:
3 8 4
y 0
200 10 MPa, I 2 10 mm , 1000 N/mm, 1000 mm E Q l = = = =
x w(x)
0 0
50 0,039921875
100 0,156875
150 0,346640625
200 0,605
250 0,927734375
300 1,310625
350 1,749453125
400 2,24
450 2,778046875
500 3,359375
550 3,979765625
600 4,635
650 5,320859375
700 6,033125
750 6,767578125
800 7,52
850 8,286171875
900 9,061875
950 9,842890625
1000 10,625
Numerike metode Toni osi

12

Uvrtavanjem vrijednosti zadanih parametara dobit emo progib w
(x)
u ovisnosti o parametru
x, koji je prikazan u tablici 2.1.

Na dijagramu 2.1 prikazana je raspodjela progiba dobivenih Rayleigh-Ritzovom
metodom















0
2
4
6
8
10
12
W
(
x
)

X
Numerike metode Toni osi

13

3. Rjeenje zadatka direktnom integracijom

Slika 3.1 Optereeni nosa

Izraz za funkciju progiba glasi:
2 3 5
4
0
( )
y
2 1 1
3 4 120
x
q l x x x
w
EI l l l
(
| | | | | |
= +
(
| | |
\ . \ . \ .
(



Uvrtavanjem vrijednosti u izraz za funkciju progiba:
3
8 4
y
0
200 10 MPa
I 2 10 mm
1000 N/mm
1000 mm
E
Q
l
=
=
=
=





Numerike metode Toni osi

14

Tablica 3.1 prikazuje raspodjelu progiba u odnosu na promjenu parametra x
x w(x)
0 0
50 0,040885
100 0,160419
150 0,353922
200 0,616733
250 0,944214
300 1,331756
350 1,774792
400 2,2688
450 2,809313
500 3,391927
550 4,012308
600 4,6662
650 5,349433
700 6,057931
750 6,78772
800 7,534933
850 8,295824
900 9,066769
950 9,844277
1000 10,625
Tablica 3.1 Prikaz progiba w
(x)
u odnosu na duljinu nosaa x
Na dijagramu 3.1 prikazana je raspodjela progiba u ovisnosti o promjeni parametra x.

0
2
4
6
8
10
12
0
5
0
1
0
0
1
5
0
2
0
0
2
5
0
3
0
0
3
5
0
4
0
0
4
5
0
5
0
0
5
5
0
6
0
0
6
5
0
7
0
0
7
5
0
8
0
0
8
5
0
9
0
0
9
5
0
1
0
0
0
W
(
x
)

X
Numerike metode Toni osi

15

4. Usporedba metoda

Za najvei progib kad je x=l izvrena je usporedba metoda.
Metoda Iznos progiba, mm Greka, %
Galerkinova metoda 10.625 0
Rayleigh-Ritzova metoda 10.625 0
Direktna integracija 10.625 0
Mdsolids 3.5 10.625 0
Tablica 4.1 Usporedba metoda














Numerike metode Toni osi

16

5. Literatura

[1] Alfirevi, Ivo: Nauka o vrstoi I, Zagreb, IPT TEHNIKA KNJIGA, Zagreb 1995.

[2] Brni, Josip; Turkalj, Goran: Nauka o vrstoi I, Tehniki Fakultet, Sveuilite u
Rijeci, Rijeka, 2004.

[3] Sori; Jurica: Uvod u NUMERIKE METODE U STROJARSTVU, Fakultet strojarstva
i brodogradnje u Zagrebu, Zagreb 2009.

[4] Web: http://www.scribd.com/doc/53369119/Zadaci-razno-NUM