PEMBELAJARAN AKSES KENDIRI

SELF-ACCESS LEARNING (SAL)

Takrif PAK Konsep

tempat stail bahan

AKSES
bimbingan masa

Pembelajaran Akses Kendiri (PAK) ialah satu program yang memberi murid akses kepada tempat, bahan, bimbingan, stail dan tempoh masa belajar. Murid belajar secara kendiri melalui penggunaan bahan pembelajaran dan memilih aktiviti pembelajaran sendiri serta menilai dan memantau kemajuan mereka sendiri. Dengan ini murid mempunyai autonomi dan bertanggungjawab dan berdikari ke atas pembelajaran mereka.

Konsep

Berpusatkan murid
Keperluan murid Kemampuan murid Matlamat murid Perancangan murid

PEMBELAJARAN

Program PAK adalah satu pendekatan pembelajaran yang berpusatkan murid dan pembelajaran berlaku atas daya usaha murid sendiri. Murid mempunyai akses kepada sumber pembelajaran dan mereka mempunyai autonomi dan bertanggungjawab ke atas pemerolehan pengetahuan dan kemahiran sendiri.

Penaksiran kendiri Terarah kendiri

KENDIRI

Tempo kendiri Akses kendiri

ASAS PAK

Pendapat
1. Murid perlu pro-aktif dalam proses pembelajaran
2. Murid tidak seharusnya pasif (hanya memberi respon kepada rangsangan guru). 3. Murid berautonomi ialah murid yang berinisiatif untuk merancang dan melaksanakan program pembelajaran sendiri.

Sumbangan
(Autonomy 2000 Paper Catering for Individual Learning Styles by Fitzerald, Morral and Morrison)
(Boud, 1998; Kohonen, 1992; Knowles, 1975) (Gardner dan Miller, 1996)

Pemikiran baru dalam bidang pendidikan mendapati bahawa murid boleh bertanggungjawab terhadap pembelajaran mereka sendiri. Hal ini membawa kepada peranjakan mod pengajaran dan pembelajaran berpusatkan gurukepada pembelajaran kendiri.

TANGGUNGJAWAB Guru
Menggalakkan murid berinteraksi sesama sendiri
Mewujudkan persekitaran yang memberi peluang murid menguji kemampuan sendiri Membantu murid menyedari pelbagai strategi pembelajaran

Murid
Mengenal pasti keperluan sendiri
Mengenal pasti kebolehan sendiri Menetapkan matlamat sendiri Mengenal pasti masa pembelajaran sendiri Menyediakan pelan pembelajaran sendiri

Melatih murid belajar sendiri

Membimbing murid di mana perlu

FASILITATOR

JURULATIH

PERANAN GURU

KAUNSELOR

LATAR BELAKANG
Pelaksanaan PAK di Malaysia 1990: Projek rintis di 10 buah sekolah rendah. (Bahasa Inggeris) 1995: Projek rintis di 10 buah sekolah menengah. (Bahasa Inggeris)

Tujuan Program PAK

Memotivasikan murid ke arah murid berautonomi Menghasilkan individu bestari self-directed ; self-paced ; self-access ; self-assessed.

Takrif PAK Konsep

tempat stail bahan

AKSES
bimbingan masa

Pembelajaran Akses Kendiri (PAK) ialah satu program yang memberi murid akses kepada tempat, bahan, bimbingan, stail dan tempoh masa belajar. Murid belajar secara kendiri melalui penggunaan bahan pembelajaran dan memilih aktiviti pembelajaran sendiri serta menilai dan memantau kemajuan mereka sendiri. Dengan ini murid mempunyai autonomi dan bertanggungjawab dan berdikari ke atas pembelajaran mereka.

Bilik Khas

T
E M
Sudut PSS

P
A T
Ruang

PUSAT PAK
Konsep Am Pusat PAK
Sebuah bilik khas untuk:
Menyimpan bahan-bahan pembelajaran secara sistematik; Murid belajar pelbagai mata pelajaran tanpa diselia; dan Murid belajar secara individu, berpasangan atau berkumpulan.

Pusat PAK

Pusat PAK sebagai sebuah tempat yang dapat:

Menyediakan persekitaran yang selesa dan

menarik; Menyimpan bahan dan peralatan pembelajaran; Memberi peluang kepada murid untuk menjalankan pembelajaran yang berkesan; Mempamerkan carta maklumat dan hasil kerja murid; dan Berfungsi sebagai pusat pengajaran dan pembelajaran, kemahiran dan amali

LOKASI
mudah dikunjungi
murid senang diawasi guru/pentadbir

REKA BENTUK
ceria
menggalakkan kunjungan murid selesa, kondusif tidak formal bebas tekanan

KRITERIA PUSAT PAK

SUSUN ATUR
sesuai & memudahkan
(bilik/ruang / sudut / laluan/ pusat mudah alih)

Bilik Khas PAK

Bentuk/Jenis Pusat PAK

Sudut PAK di PSS

Sudut di ruang laluan, ruang legar, kantin sekolah, dll.

Pusat Mudah Alih

PERABOT
ENVIRONMEN
sesuai kondusif ceria teratur / kemas mudah digerakan

PELBAGAI SUDUT UNTUK:

bacaan komputer audio / visual permainan bekerja pameran lembaran kerja

PENGGUNAAN BILIK
tempahan bilik melalui guru PSS

Contoh Bilik Khas PAK

7 8 10 5 4 5 9 6 5 12 3 2 11 12 4

6 6

Sebuah bilik PAK yang lengkap perlu mengandungi kriteria-kriteria berikut:

1. meja guru 2. sudut perbendaharaan kata 3. sudut tatabahasa 4. tempat duduk murid 5. rak buku (bahan bacaan) 6. komputer 7. video 8. perakam kaset 9. sudut penulisan 10. sudut mendengar 11. sudut lisan / perbualan 12. rak untuk menempatkan bahan lisan

MASA PENGGUNAAN
waktu rehat luar jadual persekolahan

SUSUNAN BAHAN
terancang sistematik

PENYIMPANAN BAHAN
dalam kotak dalam almari

PENGAWASAN
guru mata pelajaran guru PSS guru bertugas

JENIS PERABOT
bangku tikar kusyen

Contoh Sudut PAK di PSS

6 9 8 7

1
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. sudut permainan sudut realia (benda maujud) sudut kreatif sudut komputer sudut poster sudut hasil murid sudut lembaran kerja pusat sumber meja guru

Penggunaan dalam bilik darjah luar bilik darjah

Pusat PAK Bergerak dalam kotak atas troli

Pusat Mudah Alih

Contoh Pusat PAK Mudah Alih

lembaran kerja

kotak / bakul mudah alih

CIRI-CIRI PAK

Persekitaran pembelajaran fleksibel, selesa, tanpa

tekanan Mudah akses kepada bahan pembelajaran dan bantuan fasilitator Pilihan bahan dan aktiviti pembelajaran yang luas Belajar secara bersendirian / kumpulan Belajar mengikut kadar dan kemampuan individu Kemudahan mentaksir pencapaian sendiri

Takrif PAK

Konsep

tempat stail bahan

AKSES
bimbingan masa

Pembelajaran Akses Kendiri (PAK) ialah satu program yang memberi murid akses kepada tempat, bahan, bimbingan, stail dan tempoh masa belajar. Murid belajar secara kendiri melalui penggunaan bahan pembelajaran dan memilih aktiviti pembelajaran sendiri serta menilai dan memantau kemajuan mereka sendiri. Dengan ini murid mempunyai autonomi dan bertanggungjawab dan berdikari ke atas pembelajaran mereka.

Bahan bercetak

Bahan bukan cetak

Hasil kerja murid

BAHAN PAK

Bahan multimedia

Boneka

Lembaran kerja Buku bacaan/rujukan Bahan bercetak Majalah/akhbar/jurnal

Peta/Poster
Koleksi soalan ujian/peperiksaan Bahan bukan cetak Bahan audio visual Permainan Perisian pendidikan Bahan multimedia Alat perisian mengarang Cakera padat Cakera padat audio-video Tulisan: esei, sajak, puisi, kajian ringkas Hasilan murid Lukisan Kraf tangan Realia Boneka Pentas bonek Pelbagai boneka

PENGURUSAN BAHAN PAK

Penyimpanan
(Tempat letak)

Penyenggaraan
(Stok/inventori)

Sistem Pengesanan
(Kod Klasifikasi)

LEMBARAN KERJA
Bahan Autentik
majalah kaset video cakera padat

Bahan Bercetak
buku kerja buku rujukan majalah kad bacaan

Bahan Hasilan Guru

lembaran kerja kaset video

kod penyedia bahan

tajuk

tujuan

jawapan

DETIL DALAM LEMBARAN KERJA

arahan

sumber bahan

reka bentuk & ilustrasi

tugasan

Sistem Kod

Kemahiran

Jenis Lembaran Kerja

Bilangan salinan

L1 / 2

Belajar / Latihan

001 / 04

Aras / Warna

No. siri

Kod warna

Biru Merah Hijau

3 2 1

Cemerlang Sederhana Mudah

Kod Klasifikasi bagi Bahasa Inggeris dan Bahasa Melayu

Kod

B. Inggeris

Kod

B. Melayu

G
L V S

Grammar
Listening Vocabulary Speaking

T
B KK L

Tatabahasa
Bacaan Kosa Kata Lisan

R
W

Reading
Writing

PB
P

Peribahasa
Penulisan

Format Lembaran Kerja

Hadapan Belakang

Kod klasifikasi Tajuk Tujuan Arahan: 1. 2.

1
2 3

Kod klasifikasi

4 Jawapan

Tugasan

5
6

Reka Bentuk dan Ilustrasi

Sumber Bahan

Penyedia Penyedia Bahan bahan

Penyenggaraan Bahan
Penyenggaraan bahan-bahan PAK merangkumi cara penyimpanan dan penyusunan bahan-bahan atau peralatan PAK untuk menjamin ketahanan dan jangka hayatnya.

a.

Bahan Bercetak i. Lembaran Kerja Disusun mengikut sistem kod warna dan aras-aras iaitu dari yang mudah kepada yang susah Disusun di dalam kotak (browser boxes) Kotak-kotak dilabel mengikut kemahiran Dibalut dengan plastik (laminate) untuk ketahanan / keselamatan ii. Buku / majalah / surat khabar Disusun di sudut bacaan Disusun di atas rak

b.

Bahan Bukan Bercetak i. Pita Kaset / Video / Cakera Padat Disusun di atas rak Disusun secara menegak supaya mudah dikenal pasti tajuk Cara-cara menyimpan: pita kaset / video / cakera padat Antara contoh menyimpan pita kaset / video / dan cakera padat ialah: Pita kaset / video dan lembaran kerja disimpan di rak atau kotak berasingan Pita kaset / video / cakera padat dan lembaran kerja disimpan di dalam sampul plastik di rak murid mengenal pasti lembaran kerja yang dikehendaki dan berjumpa dengan guru mereka untuk mendapatkan pita kaset / video yang berkaitan. Ini adalah untuk mengelakkan daripada kehilangan pita kaset / video / cakera padat.

c.

Stok dan Inventori

Bahan dan peralatan di pusat PAK direkodkan secara sistematik dan tersusun.

Inventori untuk peralatan PAK

berpandukan kepada sistem inventori di perpustakaan dan pejabat.

PERSEDIAAN MURID

Orientasi kepada prasarana PAK

Kesedaran murid

Perkembangan murid

Aktiviti Persediaan Murid

Kemahiran Belajar

Kemahiran merujuk

Orientasi Murid PERSEDIAAN Persediaan MURID murid Ujian Penentuan Aras Perkembangan Murid Analisis keperluan Penyediaan kontrak Rekod kerja

membiasakan diri dengan kemudahan di pusat PAK

mengetahui bahan yang terdapat di pusat PAK

Tujuan Orientasi Murid

merekodkan kemajuan / perubahan sikap diri dalam fail / buku log

mengetahui di mana bahan-bahan disimpan di pusat PAK

faham tentang prosedur menjalankan aktiviti di pusat PAK

Bagaimanakah Menjalankan Orientasi Murid ?

Secara sistematik Berperingkat selama dua minggu sebelum murid masuk sendiri ke pusat PAK

Langkah-Langkah Orientasi
Guru melatih murid tentang kemahiran asas belajar.

Murid menjalankan beberapa aktiviti di pusat PAK bersama-sama guru.

Murid menjalankan aktiviti PAK bersendirian.

(Peranan guru semakin berkurangan murid meneroka pembelajaran alternatif ini.)

Aktiviti Orientasi Murid

Jejak Pusat PAK
murid menjalankan aktiviti di dalam pusat PAK mengikut arahan yang disediakan murid membiasakan diri di Pusat PAK selepas menjalankan aktiviti di atas Senarai Semak mengandungi maklumat tentang pusat PAK dan bahanbahan yang terdapat di dalamnya Kuiz soalan tentang bahan yang disediakan dan lokasi bahan dalam pusat PAK

Aktiviti Persediaan Murid

Kemahiran Belajar

Kemahiran merujuk

Orientasi Murid PERSEDIAAN Persediaan MURID murid Ujian Penentuan Aras Perkembangan Murid Analisis keperluan Penyediaan kontrak Rekod kerja

Telesidang Murid mengenal pasti dan berbincang dengan pakar secara virtual

Katalog Murid merujuk kepada katalog untuk mencari bahan pembelajaran

Internet Murid mencari maklumat daripada internet dengan menggunakan enjin carian yang sesuai

Kemahiran Merujuk
Indeks Murid merujuk bahagian indeks buku untuk mencari bahagian yang relevan

Kamus/Ensiklopedia
Murid mencari makna perkataan dalam kamus/ensiklopedia

Aktiviti Persediaan Murid

Kemahiran Belajar

Kemahiran merujuk

Orientasi Murid PERSEDIAAN Persediaan MURID murid Ujian Penentuan Aras Perkembangan Murid Analisis keperluan Penyediaan kontrak Rekod kerja

Ujian Penentu Aras

Tujuan ?

Untuk menentukan tahap kemahiran dan aras pembelajaran murid;

Bila ?

Dijalankan sebelum murid mula masuk ke pusat PAK;

Tugas guru ?

Memantau dan membuat rumusan tentang kemajuan murid untuk memastikan kesediaan murid maju ke tahap yang lebih tinggi.

Pentaksiran Progresif

Pentaksiran Informal Pemerhatian guru Interaksi guru - murid

Pentaksiran berkala

Jenis Ujian Penentu Aras

Pentaksiran Alternatif

Pentaksiran Formal Ujian penempatan Rekod/buku log

(menentukan kesediaan murid sama ada telah bersedia ke tahap yang lebih tinggi)

Pentaksiran Kendiri Murid taksir diri sendiri

(Bertujuan untuk menguji kemahiran dan pengetahuan)

Analisis Keperluan PERKEMBANGAN MURID

Kontrak Pembelajaran

Rekod Kerja

Proses Perkembangan Murid

Kenal pasti cara terbaik murid belajar Kenal pasti jenis seseorang murid

Jalankan analisis keperluan

Timbulkan kesedaran murid tentang strategi meningkatkan pembelajaran mereka sendiri melalui PAK

Aktiviti Persediaan Murid

Kemahiran Belajar

Kemahiran merujuk

Orientasi Murid PERSEDIAAN Persediaan MURID murid Ujian Penentuan Aras Perkembangan Murid Analisis keperluan Penyediaan kontrak Rekod kerja

Analilsis keperluan

Kontrak

Rekod kerja

PERKEMBANGAN MURID

Analisis Keperluan
1
Tentukan keperluan murid - gaya pembelajaran - kekuatan/kelemahan murid Susun keperluan mengikut keutamaan - ditentukan bersama oleh guru dan murid Tetapkan sasar yang realistik - perlu dicapai dalam tempoh yang ditetapkan Guru dan murid sediakan program pembelajaran murid Sediakan kontrak pembelajaran untuk - pastikan pelaksanaan pembelajaran - wujudkan iltizam murid

Kontrak Pembelajaran
Dengan ikatan kontrak ini, murid bertanggungjawab ke atas pembelajaran yang perlu disempurnakan. Murid menetapkan matlamat pembelajaran mereka sendiri; Menjelaskan dan membina pernyataan matlamat pembelajaran; Menyediakan rancangan pembelajaran, menyatakan jenis tugasan dan tempoh menyempurnakannya; dan Murid memperakui kontrak pembelajaran.

Rekod Kerja
Murid dilatih untuk menyimpan rekod kerja sendiri;

Rekod kerja mencatatkan bilangan bahan/aktiviti yang telah dilengkapkan mengikut kemahiran/pengetahuan;
Rekod kerja boleh membantu murid mentaksir kemajuannya sendiri; Rekod kerja boleh membantu guru memantau kemajuan kerja murid; dan Rekod kerja boleh membantu guru memsatikan perkembagan murid mengikut hala tuju yang ditetapkan.

PEMBELAJARAN

AKSES

KENDIRI
BERAUTONOMI

Berpusatkan murid

Tempat

Terarah kendiri

Amalan kemahiran belajar Tanpa tekanan

Bahan Bantuan fasilitator Stail Masa

Tempo kendiri Penaksiran kendiri Keperluan kendiri Matlamat kendiri Perancangan kendiri

TERIMA KASIH