OU"Bra}a Ramiz-Hamid" [uto Orizari, Skopje PROGRAMA ZA ODDELENSKI ^AS za VI oddelenie osumgodi{no osnovno o razovanie !"#$!

S%O-&RO'"S(O &)$(*R$+" ,$ OBR$,O-$(*" ,$ .*-O!(* -"[!*(*

Rede n broj /0 Tema Celi Sodr`ina Rabotilni a !na"lo#$ broj$ "trana od %&ebni'( ,apoznava2e so u3eni4ite, organizira2e na 5ivotot i ra otata vo oddelenieto i iz or na oddelenska zaedni4a I-/0/: &ogodi koj sum<-/= I-/06: * sli3ni i razli3ni-/? )reme na reali*a ija Re+le'"ija od &a"ot

1 I, -AS . LI^EN RAZ)O

1 da go osoznava kon4eptot za se e i za sopstvenata edinstvenost8 da se osposo uva da gi razviva svoite poten4ijali, znae2a, interesi vo razli3ni o lasti8 da se pottiknuva da s9a}a deka e va5no veruva2eto jas mo`am da vlijaam na promenite8 da se zapoznava so razli3nite na3ini na koi mo5e da se pridonese vo grupnata ra ota8 da se osposo uva da gi istakne svoite poten4ijali i da sora otuva so drugite vo re{ava2eto na zada3i8 da se pottiknuva da pri9a}a deka e va5no da se odr5uva pozitivno samopo3ituva2e azirano na jasno samospoznava2e8 da se zapoznava so razli3ni na3ini na izrazuva2e na sposo nostite i kapa4itatite preku ra ota i slo odni aktivnosti8 da se osposo uva da se soo3uva so predizvi4i0 da gi osoznava promenite vo odnosite so roditelite kon nastanuvaat vo periodot na adoles4en4ija8 da se osposo uva da ostvaruva pozitivni rela4ii so svoite sou3eni4i i nastavni4ite8 da se pottiknuva da s9a}a deka e va5na poddr{kata od roditelite, sou3eni4ite i

IX - 67// IX - 67// IX - 67//

60 >0

@0

I-/: ;rade2e samodover a

I-/0>: %oga }e porasnam, sakam da idam000-67

IX - 67//

A0 =0

I-6: ;rade2e slika za se e kako 3len na semejstvoto i kako u3enik

I-60/: #oeto u3ili{te e moe<-6@ I-60>: &o3ituva2e ili poslu{nostB-6?

IX - 67// X - 67//

 C0 ?0 D0

/70 //0

nastavni4ite za grade2eto na pozitivna slika za se e8 da go osoznava poimot u3ili{no postignuva2e8 da se osposo uva da go podo ruva svoeto u3ili{no postignuva2e8 da se pottiknuva da s9a}a deka e va5na poddr{kata od roditelite, sou3eni4ite i nastavni4ite za grade2eto na pozitivna da nau3i deka mani9esta4ijata na 5ale2e poradi zagu a e pri9atlivo za okolinata i ne e sramno8 da se osposo uva da se o rati na drugi vrsni4i koi do5iveale sli3na situa4ija, da po ara razgovor so li4a koi gi 3uvstvuva liski8 da se pottiknuva da pri9a}a deka e pokorisno tagata da se izrazi, otkolku da se zadr5uva i potisnuva vo se e0 da gi zapoznava kon4eptite za nadminuva2e na neuspeEot vo u3e2eto8 da se osposo uva da napravi plan za nadminuva2e na neuspeEot vo u3e2eto, da se anga5ira i navremeno da po ara soodvetna pomo{ pri neuspeE vo u3e2eto ili ra otata8 da se pottiknuva za pri9a}a2e na neuspeEot kako del19aza od sekojdnevnata ra ota i 5ivot0 da gi pro{iruva znae2ata za 9ormalnite na3ini za izrazuva2e misle2e8 da se osposo uva da iz ere najsoodveten na3in na iska5uva2e na sopstvenoto misle2e8 da se pottiknuva da ja s9a}a odgovornosta

I-@06: [to so tagataB-@7

X - 67//

I-@: Spravuva2e so zagu a i 5ale2e

I-@0>: So kogo da razgovaram koga sum ta5en1ta5naB-@6

X - 67//

I-A: Spravuva2e so uspeE1 neuspeE

I-A0/: Od uspeE kon neuspeE-od neuspeE kon uspeE-@=

X - 67//

I-=: *ska5uva2e na misle2e

I-=0/: !i pi{uvam pismoA6 I-=0>: #isle2eto na "drugiot" -AA

XI - 2011 XI - 2011

 /60 II, -AS I TI . INTERPERSONALNI ODNOSI

/>0

/@0

/A0

za iska5uva2e na sopstvenoto misle2e0 da osoznava koi na3ini na koriste2e na slo odnoto vreme se produktivni, a koi se neproduktivni8 da se osposo uva da napravi alans meFu slo odnoto i ra otnoto vreme8 da se osposo uva da si go organizira slo odnoto vreme8 da sogleduva deka slo odnoto vreme e 9unk4ija na li3niot razvoj i e9ikasno izvr{uva2e na ra otnite o vrski0 da se zapoznava so prido ivkite od drugaruva2e8 da osoznava pri3ini za prekinuva2e prijatelstvo8 da se osposo uva da gi istaknuva pozitivnite strani na svoite drugari8 da se osposo uva da se spravi so neprijatnite 3uvstva koi se javuvaat pri prekin na prijatelstvoto8 da se pottiknuva da sogleda deka prido ivkite od drugarstvoto i prijatelstvoto se o ostrani0 da osoznava so kogo i kako se spodeluva "lo{a" tajna8 da se zapoznae so nekoi na3ini na reagira2e koga }e se doznae "lo{a" tajna8 da se osposo uva da pro4eni koja tajna mo5e da ide {tetna8 da se osposo uva da reagira na "lo{a" tajna, ez da ja naru{i dover ata8 da se pottiknuva da pri9a}a deka nekoi ra oti ako ostanat tajna mo5e da mu1I na{tetat nemu1nea i1ili na drugite0 da se zapoznava so na3inite na pomaga2e doma, na u3ili{te i vo zaedni4ata8 da se osposo uva da ponudi pomo{ koga e nekomu potre na8 da se zapoznava so na3inite na koi mo5e da im pomogne na starite luFe vo nivnite sekojdnevni aktivnosti8 da se osposo uva da ponudi pomo{ koga e nekomu potre na8

I-C: #enaGira2e na slo odnoto vreme

I-C0/: [to tre a da se pravi vo slo odnoto vremeB-A?

XI - 2011

II-/: Hormira2e, odr5uva2e i prekinuva2e vrski

II-/0/: )inija na prijatelstvoto-=@

XI - 2011

II-6: Juva2e tajna

II-60/: Ka ka5am ili ne-=?

XII - 6711

II->: Kava2e i prima2e pomo{

II->06: &ose ni potre i-C@

XII - 6711

/=0

/C0

/?0 /D0

da se senzi ilizira i da se pottiknuva da pri9a}a deka na starite luFe tre a da im se pomaga8 da zapoznava so koi pote{kotii se soo3uvaaat luFeto so pose ni potre i Lpote{kotii koi proizleguvaat od luFeto i sredinataM8 da se osposo uva da mo5e da im se sprotivstavi na predrasudite na drugite kon luFeto so pose ni potre i8 da se pottiknuva da sogleduva deka pomaga2eto na luFeto so pose ni potre i e vrednost0 da se zapoznava so na3inite na koi mo5e da se mani9estira Nu ov kon vrsni4ite8 da se osposo uva da se spravi so razli3ni 5ivotni situa4ii koi predizvikuvaat silni emo4ii Ltaga, Nu ov, Nu omoraM8 da se pottiknuva da s9ati deka Nu ovta kon vrsnik1vrsni3ka ne mora sekoga{ da ide vozvratena8 da se pottiknuva da pri9a}a deka zagu ata na lizok e povrzana so neprijatni 3uvstva so koi sekoj tre a da se spravi0 da se zapoznava so na3inite na reagira2e na nasilni3ko odnesuva2e8 da se osposo uva da reagira na nasilni3ko odnesuva2e upateno kon nego1nea8 da se zapoznava so na3inite na reagira2e na nasilni3ko odnesuva2e za da se za{titi 5rtvata8 da nau3i kako tre a da se reagira za da se spre3i nasilni3ko odnesuva2e8 da se osposo uva da reagira na nasilni3ko odnesuva2e upateno kon drugite8 gi sogleduva negativnite posledi4i od nereagira2eto vo situa4ii koga nekoj drug ili ne{to drugo e 5rtva na nasilni3ko odnesuva2e0 da gi zapoznae razli3nite vidovi isErana Lvegetarijanska, gurmanska, makro ioti3ka000M8 da osoznae koi se potre ite na teloto od

II-A: Spravuva2e so emo4ii

II-A0/: %oga mi e te{ko-?6

XII - 6711

II-=: Spravuva2e so nasilni3ko odnesuva2e

II-=0/: Reak4ii za omalova5uva2e-?=

XII - 6711

IV-/: Steknuva2e naviki za zdrava isErana

IV- /0/: #eni-67? IV- /06: *sErana za zdravje-67D

I - 6712 I - 6712

670

6/0

Eranlivi materii Lproteini, jagleni Eidrati, vitamini, mineraliM za pravilen rast i razvoj8 da se osposo uva da umee da napravi iz or meFu zdrava i nezdrava Erana8 da se osposo uva da se sprotivstavi na ponuda na {tetna1nezdrava Erana8 da osoznava deka tradi4ionalnata isErana ne sekoga{ e do ra za zdravjeto8 da se zapoznae kako pravilno se konsumira Eranata Lraspored na o ro4ite, redosled na EranataM8 da gi osoznae posledi4ite od nepravilni i nekontrolirani dieti Lza sla ee2e, za o likuva2e na teloto000M8 da se osposo uva da gi pro4enuva svoite naviki za zdrava isErana, vo odnos na da go zapoznava kulturniot, etni3kiot i religiskiot sostav na zemjata8 da se osposo uva da u3estvuva vo aktivnosti so koi se prezentiraat dostignuva2ata na svojata zemja8 da gi pro{iruva znae2ata za postiga2ata na svojata zemja8 da se osposo uva da u3estvuva vo mani9esta4ii, natprevari, proslavi povrzani so prezenta4ijata na sopstvenata zemja8 da se pottiknuva da se pri9a}a se e si kako del od svojata zemja0

IV, -AS I ZDRA)-ETO . ZDRA)O /I)EE0E

III-?0/: #akedonija-/=?

II - 6712

III-?: ;rade2e pozitiven odnos kon svojata zemja

III-?06: Sovremeni Eeroi/C/

II - 6712

660

III-D: ;rade2e 3uvstvo

III-D0>: ,dravo-/?7

II - 6712

III, -AS I DR1GITE . OP2TEST)ENI ODNOSI

6>0

6@0 6A0

6=0

6C0

da znae za regionalni i svetski postignuva2a i za glo alniot 4iviliza4iski razvoj8 da znae {to se slu3uva vo svetot Lod aspekt na svetskiot mir i zaedni3kiot teEnolo{ki razvojM8 da znae za elementite na povrzuva2e i razlikuva2e vo svetot8 da znae deka postojat mileniumski 4eli8 da znae za ulogata na "U8 da umee da najde i da prezentira in9orma4ii za 4iviliza4iskite postignuva2a8 da mo5e da diskutira za op{to4iviliza4iskite pro lemi i nivniot razvoj8 da umee da diskutira za natamo{niot razvoj na svetskata zaedni4a8 da umee da razmisluva i da diskutira za svetskiot mir8 da ja pri9ati pripadnosta na svetskata 3ove3ka zaedni4a8 da gi smeta za va5ni naporite za postignuva2e svetska sora otka i mir8 da poddr5uva ak4ii naso3eni kon svetskiot mir0 da se zapoznava so nekoi postignuva2a na luFeto do koi do{lo so timska ra ota8 da se osposo uva da gi spodeluva in9orma4iite i iskustvata so koi raspolaga u3enikot1u3eni3kata8 da se pottiknuva sora otkata i poddr{kata da gi pri9a}a kako del od rela4iite meFu luF eto8 da se zapoznava so silnite strani na svoite sou3eni4i8 da se osposo uva pozitivno da gi a9irmira drugite8 da se pottiknuva sora otkata i poddr{kata da gi pri9a}a kako del od rela4iite meFu luF eto8 da se zapoznava so postoe2e ranlivi grupi8 da se osposo uva da prepoznae koga na drugite im e potre na poddr{ka i pomo{0 da go zapoznava svoeto mesto vo grupata8

za op{to4iviliza4iska pripadnost

III-D0A: *storija na "U-/?C

II - 6712

III->0/: Ranlivi grupi-/>7 III->06: #oite drugari-/>6

III - 6712 III - 6712

III->: #eFuse no poddr5uva2e i sora otka

III->0>: %ako {to e vo mene-taka e kaj te e-/>@

III - 6712

III-@: &oznava2e na

III-@0>: Odime na

III - 6712

 IV, -AS I ZDRA)-ETO . ZDRA)O /I)EE0E 6?0 6D0

>70

>/0

da se osposo uva da kreira grupi8 da se pottiknuva da ja pri9a}a vrednosta na grupata8 da se pottiknuva da posakuva da ide del od odredena grupa8 da se pottiknuva da pri9a}a postoe2e na razli3ni grupi8 da gi pro{iruva znae2ata za elementite na razli3ni grupi Lpo{iroka zaedni4a, dr5ava, op{tina, nevladina organiza4ijaM8 da se pottiknuva da pri9a}a postoe2e na razli3ni strukturi8 da se pottiknuva da posakuva da ide del od odredena struktura0 da se zapoznae so toa koi supstan4i se psiEotropni i koi se posledi4ite od nivnoto konzumira2e8 da se zapoznae so posledi4ite od konsumira2e drogi i drugi psiEotropni supstan4i po se e i po drugite8 da se osposo uva da gi pro4enuva rizi4ite po zdravjeto vo slu3aj na upotre a na tutun, alkoEol i drugi drogi8 da se pottiknuva da ja s9a}a potre ata od aktivno sprotivstavuva2e Lli3no i kolektivnoM na konzumira2eto psiEotropni supstan4i Lu3evstvo vo kampa2i, proektiM8 da gi zapoznae zakonskite normi koi go reguliraat pu{e2eto, pie2eto alkoEol i upotre ata na drogite vo zemjata i vo svetot8 da se naviknuva da pri9a}a deka ima li3na odgovornost vo donesuva2e odluka za konsumira2e psiEotropni supstan4i8 da se pottiknuva da s9a}a deka e pozitivno da se sprotivstavi na pritisokot od drugite koi promoviraat i1ili konzumiraat psiEotropni supstan4i0 da gi zapoznae {tetnite posledi4i od nesoodvetna gardero a po zdravjeto i razvojot8 da se osposo uva da umee da iz ere soodvetna gardero a Lne-tesni 9armerki, ne-goli me{i2a000M8

strukturata na grupata

ekskurzija-/@>

IV-A0/: $so4ija4ii-6A6 IV-A06: ,a{tita od pu{e2e-6AA

IV - 6712 IV - 6712

IV-A: &reven4ija od zloupotre a na psiEotropni supstan4i

IV-A0>: ,avisnosti-6AC

IV - 6712

IV->: &reven4ija od olesti i za oluva2a

IV->06: Hiv-Sida-66D

IV - 6712

>60 >>0

da gi nau3i simptomite na polovo prenoslivite olesti8 da nau3i kako se za oluva od polovo prenoslivite olesti8 da osoznae so koi sredstva i postapki mo5e da se prevenira {ire2eto na polovo prenoslivite olesti8 da se osposo uva da umee da gi prepoznava uslovite vo koi se {irat polovo prenoslivite olesti8 da se pottiknuva da s9ati deka postoi li3na odgovornost za sopstvena za{tita od za oluva2a8 da se zapoznae so rizi4ite od trajno tetovira2e i pirsing8 da ja zapoznae razlikata meFu Eiv i sida8 da nau3i kako se {iri Eiv i kako se za oluva od sida8 da osoznae so koi sredstva i postapki mo5e da se prevenira {ire2eto Eiv i sida8 da se zapoznae so na3inite so koi mo5e da se za{titi se e si od polovo prenoslivi plesti i prenesiva2e Eiv preku seksualen odnos8 da se naviknuva da pri9a}a deka za olenite ne smeat da idat stigmatizirani LetiketiraniM0 da gi pro{iruva svoite znae2a za opasni postapki i situa4ii so koi mo5e da se soo3i na oddelni mesta Lka9uli2a, diskoteki, stadion, kon4ert, igrali{teM i vo odredeno vreme Ldo4na nave3erM8 se pottiknuva da pri9a}a deka odredeni odnesuva2a na konkretni mesta i vo konkretni situa4ii mo5at da idat opasni8 da se zapoznava so opasnosta od oru5jeto po se e i okolinata8 da se osposo uva da go prilagodi odnesuva2eto na konkretno mesto1situa4ija8 da se zapoznava so pravilata na odnesuva2e vo konkretni situa4ii i na konkretni mesta Lna za avi, vo diskoteki,

V-/: Bez edno odnesuva2e vo sredinata

V-/06: #nogu luFe-malku prostor-6=6 V-/0>: *nterven4ii za do roto na site-6=@

V - 6712 V - 6712

V, -AS I OKOLINATA . ODNOS SO NAD)ORE2NATA SREDINA

>@0

>A0

>=0 >C0

na ekskurziiM8 da gi osoznava posledi4ite od sopstvenoto odnesuva2e vrz ez ednosta na drugite8 da se osposo uva da po ara po3ituva2e na pravilata za ez ednost od drugite8 da se pottiknuva da ja pri9a}a potre ata od da go pro{iruva znae2eto za mestoto na rastenijata i 5ivotnite vo 4iklusot na 5iviot svet8 da se osposo uva da se sprotivstavi na nesoodvetno odnesuva2e kon rastenijata od strana na drugite8 da se pottiknuva da raz ere deka e potre no da se za{titat rastenijata i 5ivotnite8 da se zapoznae so postoe2eto na zagrozeni vidovi rastenija i 5ivotni8 da gi pro{iri znae2ata za toa koi vidovi rastenija i 5ivotni se zagrozeni vo #akedonija8 da se zapoznae so posledi4ite od is3eznuva2eto na drvjata i {umite8 da se osposo uva da se sprotivstavi na vrsni3ki pritiso4i za maltretira2e 5ivotni8 da se pottiknuva da pri9a}a deka kon 5ivotnite tre a Eumano da se odnesuva, kako i kon site 5ivi su{testva8 da zapoznava na3ini kako mo5e da im se pomogne na napu{teni i povredeni 5ivotni8 da osoznava deka postojat zdru5enija za za{tita na 5ivotni na lokalno nivo8 da se pottiknuva da ja poddr5i ra otata na dru{tvata za za{tita na 5ivotniLaktivno i1ili materijalnoM0 da se zapoznava so postoe2e na dvi5e2a za ekolo{ka za{tita vo svetot8 da se osposo uva da uka5uva na ra4ionalno koriste2e na prirodnite resursi8

V->0/: Jovekot {to sade{e nade5-6C=

V - 6712

V->: ;rade2e pozitiven odnos kon rastenijata i 5ivotnite

V->06: #re5a na 5ivotot6?7

V - 6712

V-@: ,a{tita na planetata ,emja

V-@0/: LKM"volu4ija-6D@ V-@06: [to e razli3noB-6DA

VI - 6712 VI - 6712

da se naviknuva da pottiknuva na koriste2e na alternativni izvori na energija8 da se pottiknuva da ja s9a}a li3nata odgovornost za za{titata na 5ivotnata sredina8 da se pottiknuva da s9ati deka egzisten4ijata na 3ovekoviot vid i site drugi