ZIRA

BUILDING CONCEPT
ZIRA
BUILDING CONCEPT
ZIRA BUILDING CONCEPT
PREDGOVOR
Tema prelaska ideja u oblike i uticaja slikarskih formi na projektantske ideje zasluuje posebnu panju. Taj kom-
pleksni i vieznani proces, vezan za kontekst celine, kao i za dijahronije, za promene funkcionalnih celina, i za mnogobrojne
prostore koje se uvek reorganizuju ostaje sutina pristupa u projektovanju. Istorija graditeljstva poznaje mnoge primere
nastale prema traktatima, prema jasno determinisanim principima, ili na striktnim pravilima graenja. U savremenoj arhitek-
turi teko je pronai primere tako rigoroznog automatizma, meutim, arhitektonski sklop Zire je sa tog aspekta ostvaren,
istovremeno kao fizika struktra i kao stalni dijalog ideja, oblika, detalja i kolorita.
Zira kompleks nalazi se u uem gradskom jezgru Beograda, pozicioniran na uglu dveju znaajnih gradskih ulica,
Ruzveltove i Cvijieve, u blizini trgovake zone Bulevara Kralja Aleksandra, parka, stanice podzemne eleznice Vukov
spomenik, zgrada Univerziteta i drugih centralnih gradskih funkcija. Ubrzo nakon realizacije postao je jedan od generatora
razvoja celokupnog okruenja.
U okviru Zira kompleksa nalaze se trni centar, kongresna sala, luksuzni hotel, supermarket, poslovna zgrada,
podzemna garaa, i manje celine poput prostrane terase, i holova. Ukupna povrina celog kompleksa je vie od 45.000 m
2
.
Konceptualno polazite za oblikovanje arhitektonskog sklopa je latinino slovo Z, sagledljivo iz ptiije perspek-
tive, dok volumen donjih etaa prati regulaciju ulica du kojih je pozicioniran, potuji kontekst okruenja u kom se nalazi.
Lajt motiv celog prostora kompleksa Zira je definisan kroz prepoznatljivi kolorit, likovni izraz koji obeleeva zgradu
u celini, dosledno preveden u mikroprostore i arhitektonske detalje.
Zgrada je realizovana kao skeletni sistem, sa pregradnim zidovima, uz nebrojano mnogo reprezentativnih kon-
struktivnih detalja kako u enterijeru, tako i na fasadi.
Primena savremenih materijala i reenja u organizaciji prostora je jedna od glavnih karakteristika ove zgrade.
Materijalizacija zgrade je veoma upeatljiva. Dominira nekoliko originalnih ideja, koje doprinose vizuelnom doivljaju.
Jedno od znaajnih obeleja je spoj kontrastno postavljenih savremenih, hladnih materijala, pre svega inoksa, stakla i natur
betona. Takoe, u enterijeru svake funkcionalne celine upadljive su ive boje, i prepoznatljive geometrije, izlomljene ili zao-
bljene forme detalja, plafona, zidova ili pregrada.

Zahvaljujui doslednoj razradi detalja, koncept Z forme ispotovan je i sproveden od poetne skice forme ob-
jekta, do zavrne obrade zanatskih detalja i industrijskog dizajna elemenata rasvete u enterijeru, to je praktino ini os-
tvarenjem apstraktnog izraza jednog principa arhitekture. Sama po sebi, Zira se ita kao artefakt odreenog znaenja, i
kontinuitet jedne snane ideje.

Monografija Zira Building Concept sadri reprezentativne fotografije enterijera i eksterijera zgrade, ija je arhi-
tektonika elementaristika - a elementi su svetlost, funkcija, materijali, volumen, vreme, prostor i boje. Nema sumnje da
svaki prostor sugerira vie interpretacija, i vie nivoa znaenja. Zato je mogue otkriti razliita znaenja - prostorna, tehnika,
funkcionalna, ekonomska, i uvek se radi o razliitim vrednostima koje upotpunjuju koncept Zire.
ZIRA BUILDING CONCEPT
INTRODUCTION
Translation of ideas into shapes and influence of painting forms on designing ideas is a topic that deserves spe-
cial attention. This complex and multilateral process deals with the entirety, the diachronics, with changes of the functional
units, and for the numerous spaces undergoing a permanent change, remains the essence of the designing approach.
History of construction shows many buildings developed according to tractates, clearly determined principles or strict rules
of construction. You can hardly find examples of such a rigorously automated approach in contemporary architecture. Ziras
architectural structure, however, emanates from that aspect, as a physical structure and a continuous dialogue of ideas,
shapes, details and colors.
The Zira complex is located in the heart of Belgrade and positioned on the corner of two important streets, Ruzvel-
tova and Cvijiceva. It is set in the vicinity of the shopping zone Bulevar Kralja Aleksandra, park, metro station Vukov Spome-
nik, University building and other city landmarks. Soon after completion it became one of the generators of development
of the entire surrounding area.
The Zira complex consists of a shopping center, congress hall, luxury hotel, supermarket, office building, under-
ground car park and some smaller units, such as a spacious terrace and halls. The total surface area exceeds 45.000 m
2
.
Conceptual starting point in the shaping of the architectural structure is Latin letter Z seen from the birds-eye view, while
the contents of the lower floors shadow the direction of surrounding streets in an attempt to respect the context of the sur-
rounding area.
Light motive of the entire space of the Zira complex is defined by recognizable colors, an artistic expression which
defines the building as a whole, consistently translated into micro spaces and architectural details. The Zira complex is built
as a skeleton construction with partition walls and displays numerous characteristic construction details in the interior and
on the facade.
The use of state of the art building materials and avant-garde organization of space are the main features of this
building.
The materialization of the building makes a vivid impression. Several original ideas are dominant and contribute to
the visual experience of the spectator. One of the important features of the whole building is the combination of contempo-
rary cold materials, primarily inox, glass and nature concrete set in a contrasting sequence. What is more, bright colors stand
out in the interior of each functional unit, as well as a recognizable geometric pattern, broken or rounded forms of details,
ceilings, walls and partitions.
Due to the consistency in the elaboration of detail, the concept of Z form is applied from the initial sketch draw-
ings of the shape of the building to the finishing touches on the masterfully crafted details and the industrial design of
lightning elements in the interior embodying an abstract expression of one architectural principle. In itself, Zira is read as an
artifact of a defined meaning and the continuity of one particularly strong idea.
Monograph Zira Building Concept contains representative photographs of both, the interior and exterior of the
building, whose architectonics is elemental and the elements are light, function, materials, volume, time, space and
colors. Any space can be interpreted in any number of ways and suggest different levels of meaning spatial, technical,
functional, economic, and they all yield different values which complement the Zira concept.
8
10
Upotrebom detalja i razliitih materijala postie se vizuelna razigranost krova, sagledljivog iz hotela i poslovnog dela zgrade.
Istovremeno, gradsko okruenje osveeno je zelenom povrinom i drvenim postamentima samom razigranou.
The abundance of detail and the use of different materials achieve a visual playfulness of the roof as visible from the hotel and
the business premises of the building. Along with that, the surrounding area is revamped by a playful arrangement of lush green area
and an array of wooden elements.
Na povrini veoj od 6.000 m
2
, hotel je opremljen svim sadrajima koji olakavaju funkcionisanje i poveavaju udobnost, od
naina usluge do sistema komunikacije, kongresnim centrom sa najsavremnijom opremom za organizovanje seminara i prezentacija,
najmodernijim fitnes i relaks centrom, restoranom internacionalne kuhinje. Kapacitet hotela obuhvata 126 soba i apartmana.
Enterijerski, hotel je uraen u skladu sa lajt motivom celokupnog prostora, i pojedinanih funkcionalnih celina. Hotel je najko-
herentnija likovna celina itavog kompleksa, njegovi enterijeri dovedeni su do vrha savremenog total dizajna u kome se zdruuju sjajan
arhitektonski crte i detalj, rasplamsali kolorit i apartan izbor graditeljskog materijala. (citat Mihajlo Mitrovi).
Na nivou drugog sprata, nalazi se prostrana krovna terasa.
Detalji podnog poploanja osmiljeni su u geometriji i slogu koji podravaju formu zgrade kao celine. Na terasi dominiraju
razigrana jedra - elementi skulptoralnosti na otvorenom prostoru.
The hotel is built on the surface area larger that 6.000 m
2
and contains all facilities that bring an increase in functionality and
add comfort, from catering to the communication system. It has a congress center with a cutting edge equipment for seminar presenta-
tion and organization, fitness center with a wellness area, and a restaurant serving international cuisine. The Hotel has a capacity of 126
rooms and apartments.
The interior of the hotel is done in line with the light motive of the entire space and individual functional areas. The Hotel is the
most coherent artistic expression within the whole complex, its interior is developed to the highest standards of the contemporary total
design where the architectural design and detail, fiery colors and endless selection of construction materials are all blended together,
as propounded by Mihajlo Mitrovic.
A spacious roof terrace is located on the second floor.
Its floor covering is designed and set in a geometric form which emulates the shape of the building as a whole. The terrace
is dominated by a sculpture of sails in full wind set in open space.
Vidljiva konstrukcija i instalacije predstavljaju dve najoiglednije karakteristike High Tech arhitekture u okviru Zire. Raznovrsni
elementi predstavljaju snana sredstva ekspresije sopstvene tehnike funkcije, i ujedno doprinose dramatizaciji prostora. Ideja i njen
vizuelni izraz pojednako su vani kao i praktinost.
The visible structure and installations are the two most obvious features of the High Tech architecture within Zira. The use of
different elements represents a powerful means of expression of its own technical function, and at the same time, contributes to the
dramatization of space. The idea and its visual expression are as important as the functional side of the building.
Arhitektonski sklop poslovnog dela organizovan je na etiri etae, sa direktnom vezom preko vertikalnih komunikacija sa
garaom, trnim centrom, supermarketom i kongresnim centrom.
Celine u okviru poslovne zgrade formirane su kao jedinstveni prostori bez pregrada, sa izdvojenim prostorijama sala za sas-
tanke, kancelarije uprave, sanitarnih grupa.
Enterijerom dominiraju, vie nego u drugim delovima zgrade, kontrasti materijala pa se stie utisak kako poetska fuga zrelog
brutalizma u kojoj neobraeni brit-beton sa neuramljenim monim staklenim plohama, dokazuje Misovu floskulu da je manje jednako
vie. (citat Mihajlo Mitrovi)
Poslovni deo zgrade u potpunosti je opremljen najsavremenijom tehnologijom, i elementima mobilijara.
Architectural structure of the business space is organized on four levels, with direct connection by vertical communication
with a garage, shopping mall, supermarket and congress hall.
The areas within the business building are outlined as open spaces without partitioning walls, with separate rooms for busi-
ness meetings, management offices and sanitary units.
The interior, more than any other part of the building, is dominated by contrasted materials thus making the impression that
the poetic music of mature brute force in which raw concrete and unframed powerful glass panes prove Misos phrase that less is
more as propounded by Mihailo Mitrovic.
The business part of the building displays contemporary technology and furnishings.
Transparentnost je jedan od principa prisutnih u arhitekturi Zire. Ostvaren je simultanou, infiltracijom, nadodavanjem,
vieznanou.
Transparency is one of the principles displayed in the Zira architecture. It is developed through a simultaneousness, infiltra-
tion, abundance and multiple connotations.
Kompanija Projmetal je pripremila kompletnu tehniku dokumentaciju i bila je generalni izvoa radova na
objektu Zira od 2004. do 2008. godine.
Veliki broj inenjera svih struka i priblino 270 podizvoaa svesrdnim zalaganjem, i inenjerskim umeem
doprinelo je kompletnom vizuelnom, arhitektonskom i graevinskom formiranju novog urbanog repera u Beogradu.
Zahvaljujui podrci investitora, kompanije Verano, razumevanja procesa i prostora sa vizuelnog, tehnolokog
i aspekta materijalizacije zgrade, projekat je finalizovan na zadovoljstvo svih aktera.
Kompanija Projmetal je osnovana 1951. godine, ima tradiciju od preko pola veka uspenog poslovanja u
zemlji i inostranstvu, i prua investitorima menadment za kompletne investicije u graevinarstvu.
Osnovne delatnosti kompanije su: kompletno projektovanje objekata, inenjering, tehniki i finansijski
menadment i konsalting.
Projmetal je akcionarsko drutvo sa priblino 190 zaposlenih, fleksibilnom organizacijom, visokim nivoom
tehnike opremljenosti, primenom savremenih tehnologija i uzlaznim trendom poslovanja.
Prednosti preduzea se ogledaju prevashodno u visokoj strunosti i licenciranim kadrovima, dozvolama za
izradu dokumentacije za projektovanje i izvoenje najsloenijih investicionih zahvata, licencama za zatitu od poara,
kao i JUS ISO 2000 9001, QMS sertifikat.
Reference kompanije obuhvataju:
- industrijske objekte crne i obojene metalurgije, rudarstva, energetike, transportnih sistema, hemijske i
procesne industrije, prehrambene industrije
- javne objekte: zdravstvene ustanove, sportske objekte, stambene zgrade, izlobeno prodajne objekte,
poslovne i administrativne zgrade, vodosnabdevanje, preiavanje otpadnih voda, ekoloke projekte
Projmetal ima veliko iskustvo u projektovanju i izgradnji industrijskih kompleksa, te su neki od znaajnijih
industrijskih sistema bive Jugoslavije osmiljeni i raeni upravo u kompaniji Projmetal: kompleks eljezare u Nikiu,
Rudnik bakra Majdanpek, Topionica bakra Bor, Fabrika sumporne kiseline i fabrike superfosfata u Prahovu, Rudrsko-
metalurki kombinat

Trepa, Rudnik i eljezara Skoplje, Aluminijumski kombinat u Podgorici, FAK Tuzla, Rudarsko-
energetski industrijski kombinat Kolubara, Metalurki kombinat Smederevo Sartid , danas USS Serbia
U poslednjih nekoliko godina, prostori javne namene su u velikom broju zastupljeni u projektantskom i
izvoakom opusu Projmetal-a. Trenutno se meu brojnim projektima rade objekti koji e postati novi centri javnog
ivota u Beogradu i drugim gradovima u Srbiji.
Organizaciju preduzea karakterie prilagoenost savremenim uslovima poslovanja i zahtevima domaeg
i inostranog trita. Stalna koordinacija strukovno ureenih celina, preispitivanje i kontrola u svim fazama obavljanja
posla, omoguavaju postizanje kvalitetnih i efikasnih odgovora na postavljene zahteve investitora i reavanje projek-
tantskih i izvoakih problema.
Ekipe i radni timovi sastavljeni od strunjaka razliitih profila u mogunosti su da realizuju i najsloenije objekte
od idejnog reenja, investicionih studija o opravdanosti ulaganja, projektne dokumentacije svih nivoa, pribavljanja ne-
ophodnih uslova, saglasnosti i dozvola za projektovanje i izvoenje radova, same izgradnje do putanja u rad objekta,
postrojenja ili fabrike po sistemu inenjeringa klju u ruke.
Zahvaljujui dobroj organizaciji posla, poslednjih godina smo uspeno saraivali sa klijentima iz inostranstva,
sa meunarodnim institucijama i privatnim investitorima, to se reflektovalo na uzlazni trend poslovanja i finansijsku
stabilnost.
Projmetal je u svojim projektima u posebno izraenim studijama koje su nastale kao proizvod dugogodinjeg
istraivkog rada strunjaka na poljima zatite ovekove sredine kao i zatite prirodnih stanita, usaglasio standarde i
norme po kojima danas nastupa, i na taj nain prati evropske i svetske regulative vezane za ekoloke standarde.
Izdava: PROJMETAL, Beograd
Foto: Rade Kova
Dizajn i priprema: eljko Jovanovi
Tira: 5000 komada
tampa: Rotografika, Subotica
Format: 19,5 x 24 cm
ISBN 978-86-912621-0-5
www.projmetal.com