P.

PAPINI

STATI

SILVARVM

LIB. IIi

desidiae doctissimum, scriptam de amisso puero consolationem super ea quae ipsi debeo huic libro libenter inserui, quia honorem eius tibi laturus accepto esto cludit volumen Genethliacon Lucani, quod Pol1a Argentaria, rarissima uxorum, cum hunc diem forte consuleremus, imputari sibi voluit. ego non potui maiorem tan ti auctoris habere reverentiam quam quod laudes eius dicturus hexametros meos timui. haec qualiacumque sunt, Melior carissime, si tibi non displicuerint, a te publicum accipiant; sin minus, ad me revertantur.

2S

30

1
GLAVCIAS ATEDI MELIORIS DELICATVS
QVOD tibi praerepti, Melior, solamen alumni inprobus ante rogos et adhuc vivente favilla ordiar? abruptis etiam nunc flebile venis

vulnus hiat, magnaeque patet via lubrica plagae. cum iam egomet can tus ef yerba medentia saevus consero, tu planctus lamentaque fortia mavis odistique chelyn surdague averteris aure. intempesta cano: citius me tigris abactis fetibus orbatique velint audire leones. nec si tergeminum Sicula de virgine carmen affluat aut silvis chelys intelleta ferisque, mulceat insanos gemitus. stat pectore demens luctus et admoto latrant praecordia tactu. Nema vetat: satiare malis aegrumque dolorem libertate doma. iam flendi expleta voluptas?
22 debeo

l'\). L 5

10

15

dehecM: deh/II/IA* 23 esto cluditMadVtg: excludlt M 24 rarissima P: clarissima ve! carissima " 25 P: consideremus ,,: consideraremus Dom.: conseconsuleremus craremus Avantius ,,: una coleremus Postgate: facilius secum (vel tecum\ f'onsumeremus 2q si minus A: si mi1lus M I. 6 confero a. mavis .Al': manus i~f

,,:

iamque preces fessus non indignaris amicas? iamne canam? lacrimis en et mea carmina in 1pSO ore natant tristesque cadunt in yerba liturae. ipse etenim tecum nigrae sol1emnia pompae spectatumque Vrbi scelus et puerile feretrum produxi; saevos damnati turis acervos plorantemque animam supra sua funera vidi ; teque patrum gemitus superantem et bracchia matrum compJexumque rogos ignemque haurire parantem vix tenui similis comes offendique tenendo. et nunc heu vittis et frontis honore soluto infaustus vates versa mea pectora tecum plango lyra: crudi comitem sociumque doloris, si merui luctusque tui consortia sensi, iam lenis patiare precor. me fulmine in ipso audivere patres; ego iuxta busta profusis matribus atque piis cecini solatia natis,et mihi, cum proprios gemerem defectus ad ignis (quem, Natura!) patrem. nec te lugere severus arceo, sed confer gemitus pariterque fleamus. Iamdudum dignos aditus laudumque tuarum, o merito dilecte puer, primordia quaerens distrahor. hinc anni stantes in limine vitae, hinc me forma rapit, rapit inde modestia praecox et pudor et tenero probitas maturior aevo. o ubi purpureo suffusus sanguine candor, sidereique orbes, radiataque lumina caelo, et castigatae collecta modestia frontis, ingenuique super' crines, mollisque decorae margo comae? blandis ubinam ora arguta querelis

20
1I

25

30

35

40

45

I7 carmine ... ora Friederich 28 crudi 16 iamne a Housman: et diu M: el diri a.; en diri vd cluri Markland: fletus Saenger 30 me Don,. : iam P 34 interp'<nxit Gronov. te m'J: tu M 38 limine A m : imine M
STAT. SIL.

P. P APINI

STA TI

SIL VAR VM LIB. II i compositosque sales meditataque yerba 10cutus quaesisti lascivus erum tardeque parasti. hic domus, hinc ortus, dominique penatibus olim carus uterque parens atque in tua gaudia liber, ne quererere genus raptum. sed protinus alvo sustulit exsultans ac prima lucida voce astra salutantem dominus sibi mente dicavit, amplexusque sinu tulit et genuisse putavit. fas mihi sanctorum venia dixisse parentum, tuque oro, Natura, sinas, cui prima per orbem iura animis sancire datum: non omnia sanguis proximus aut serie gene:ris demissa propago alligat; interius nova saepe adscitaque serpunt pignora conexis. natos genuisse necesse est, elegisse iuvat. tenero sic blandus Achilli semifer I-aemonium vincebat Pelea Chiron. 'nec senior Peleus natum comitatus in arma Troic,a, sed claro Phoenix haerebat alumno. optabat longe reditus Palian tis ovantis Evander, fidus pugnas spectabat Acoetes. cumque procul nitidis genitor cessaret ab astris, fluctivagus volucrem comebat Persea Dictys. quid referam altricum victas pietate parentes? quid te post cineres deceptaque funera matris tutius 1noo reptantem pectore, Bacche? iam secura patris Tuscis regnabat in undis llia, portantem lassabat Romulus Accam. vidi ego transertos alieno in robore ramos altius ire suis. et te iam fecerat illi mens animusque patrem, necdum moresve decorve:

osculaque impliciti vemos redolentia flores, et mixtae risu lacrimae penitusque 10quentis Hyblaeis vox mixta favis? cui sibila serpens poneret et saevae veJlent servire novercae. nil veris affingo bonis. heu lactea colla! bracchia, quo numquam domini sine pondere cervix! o ubi venturae spes non longinqua iuventae, atque genis optatus honos iurataque multum barba tibi? cuneta in cineres gravis intulit hora hostilisque dies: nobis meminisse relictum. quis tua colloquiis hilaris mu1cebit amatis pectora? quis curas mentisque arcana remittet? . accensum quis bile fera famuJisque tumentem leniet ardentique in se deflectet ab ira? inceptas quis ab ore dapes Jibataque vina auferet et du1ci turbabit cuncta rapina? quis matutinos abrumpet murmure somnos impositus stratis, abitusque morabitur artis nexibus, iatque ipsos revocabit ad oscula postes ?r obvius intranti rursus quis in ora manusque prosiliet brevibusque umeros circumdabit ulnis? muta domus, fateor, desolatique penates, et situs in thalamis et maesta silentia mensis! Quid mirum, tanto si te pius altor honorat funere? tu domino requies portusque senectae, tu modo deliciae, du1ces modo pectore curae. non te barbaricae versabat turbo catastae, nec mixtus Phariis venalis mercibus infans

75

50

80

55

60

65

95

100

48 multa (h. e. mulsa) Housman 49 nellent saevire A . 50 heu M: ubi Markland colla (et) Postgate 5" quo Saftw: que M: que et Dom. quid si, retento quae, pro bracchia ~it iterandum lactea? 58 fera Marklaud: ferat M tumentem A : t,mendem M , tllr.endum m 64 atque M: adque PoI.: abque A: aque E,ruart ipsos P: ipso " ad oscula M: in oscula Postgate postes}'f: poste" 65 ad ora Postgate . 67 fateorJ legendum puto ipsos r. ad O. fastus pariter Marklaud: malim beu mutata domus 69 plUS a: plus M altor Dom. (nisiforte A): alter M

76 hic lo/lIl: hinc M 78 quererere m "f.: quaerere M 83 ora M, corro M2 84 animis": animus M 88 elegisse A*: flegisse M 90 genitor Markland 94 Argis Davies 97 fulmina Ma,kland ex Theb. ix, 425 99 parens Dom. 3*

P. PAPlNl
i

STATI

SILVARVM
10.5

LIB. II

,:

l'

tu tamen et iunctas etiam nunc murmure voces vagitumque rudem fletusque infantis amabas. lHe, velut primos exspiraturus ad austros moHibus in pratis alte flos improbus exstat, sic tener ante diem vultu gressuque superbo vicerat aequa1is muJtumque reliquerat annos. sive catenatis curvatus membra palaestris staret, Amyclaea conceptum matre putares; Oebaliden iHo praeceps mutaret ApoHo, A1cides pensaret Hylan : seu Graius amictu Attica facundi decurreret orsa Menandri, laudaret gavisa sonum crinemque decorum pressisset rosea lasciva Tha1ia corona; Maeonium sive ille senem Troiaeque labores diceret aut casus tarde remeantis Vlixis, ipse pater sensus, ipsi stupuere magistri. scilicet infausta Lachesis cunabula dextra attigit, et gremio puerum complexa fovebat lnvidia: illa genas et adultum comere crinem, haec monstrare artes et yerba infigere quae nunc plangimus. Herculeos annis aequare labores coeperat assurgens, et adhuc infantia iuxta ; iam tamen et validi gressus mensuraque maior cultibus et visae puero decrescere telae. cum tibi quas vestes, quae non gestamina mitis festinabat erus? brevibus constringere laenis pectora et angustante alas artare lacerna, enormis non ille sinus, sed semper ad annos texta legens modo puniceo velabat amictu, nunc herbas imitante sinu, nunc dulce rubenti murice, nunc vivis digitos incendere gemmis

110

11-

120

135 gaudebat: non turba comes, non munera cessant: sola verecundo deerat praetexta decori. Haec fortuna domus. subitas inimica levavit Parca manus. quo, diva, feros gravis exseris unguis? non te forma movet, non te lacrimabilis aetas? hunc nec saeva viro potuisset carpe re Procne, nec fera crudelis Colchis durasset in iras, editus Aeolia nec si foret iste Creusa; torvus ab hoc Athamas insanos flecteret arcus; hunc quamquam Hectoreos cineres Troiamque perosus '45 turribus e Phrygiis flesset missurus Vlixes. septima lux, et iam frigentia lumina torpent, iam complexa manu crinem tenet infera luno. ille tamen Parcis fragilis urgentibus annos te vuJtu IT).oriente videt linguaque cadente murmurat; in te omnis vacui iam pectoris efflat

125

r~liquias, solum meminit solumque vocantem exatidit, tibique ora movet, tibi yerba relinquit, et prohibet gemitus consolaturque dolentem. gratum est, Fata, tamen quod non mors lenta iacentis 155 exedit puerile decus, manisque subivit integer et nullo temeratus corpora damno, qualis eral. Quid ego exsequias et prodiga flammis dona loquar maestoque arden tia funera luxu? quod tibi purpureo tristis rogus aggere crevit, 160 quod Cilicum flores, quod munera graminis lndi, quodque Arabes Phariique Palaestinique liquores arsuram lavere coma m ? cupit omnia ferre prodigus et totos Melior succendere census,
137 haec M: en f' 138 ungues Me" .si"s: angues M 143 ab hoe Marklatd: ad hoc M: ad hunc In 144 crines Unger 145 e AM2 (velm) : et M 152 an requirit legend"m? 158 J~q~ar Dom. : loquor ,~l 161 Palaes' inique SeMen: palam est vldlque P 162 comam lYlm : comas MI

104 iunctas M2: vindas M Il3 Graius c;: gratus Al 116 pressisset e; In: fregisset M 123 haec Bae/,,-cns: et M 125 et 1I1arkland: sed M 127 teJae Postgate: vestes 111 128 tum Baehrens: eum Al 130 angu,tante alas Postgate: angusta tejas M talos Heins. 132 leges Al, COI"r, e;

P. P APINI

STA TI

SILVARVM

LIB.

ni
195

desertas exosus opes; sed non capit ignis invidus, atque artae desunt in munera ftammae. 165 horror habet sensus. qualem te funere summo atque rogum iuxta, Melior placidissime quondam, extimui! tune ille hilaris comisque videri? unde animi saevaeque manus et barbarus horror? I O dum, modo fusus humi lucem aversaris iniquam, nunc torvus pariter vestis et pectora rumpis dilectosque premis visus et frigida lambis oscula. erant i!lic genitor materque iacentis maesta, sed attoniti te spectavere parentes. quid mirum? plebs cuncta nefas et praevia fterunt IS agmina Flaminio quae limite Molvius agger transvehit, immeritus ftammis dum tristibus infans traditur et gemitum formaque aevoque meretur; talis in Isthmiacos prolatus ab aequore portus naufragus imposita iacuit sub matre Palaemon; 180 sic et in anguiferae ludentem gramine Lernae rescissum squamis avidus bibit ignis OpheIten. Pone metus letique minas desiste vereri ; illum nec terno latrabit Cerberus ore, nulla Soror ftammis, nulla assurgentibus hydris ] 85 terrebit; quin ipse avidae trux navita cumbae interius sterilis ripas et adusta subibit litora, ne puero dura ascendisse facuItas. Quid mihi gaudenti proles Cyllenia virga nuntiat? estne aliquid tam saevo in tempore laetum? 190 (noverat effigies generosique ardua Blaesi ora puer, dum saepe domi nova serta ligantem
169 barbaris M, corro 111 q2 Jibas Bentley: labris atto q8 aevoque lan. Gulielmius: ac voce M 179 prolutlls Polsfer, pereleganter 182 ignis Koestlin: angu!s M 183 ~eslste vereri m: desiste revereri M 188 ascendlsse Am: accendlsse M 191 effigiem a blessi M, corro <;' 189 virga a 111: virgo M

te videt et similis tergentem pectore ceras. hunc ubi Lethaei lustrantem gurgitis oras Ausonios inter proceres seriemque Quirini agnovit, timide primum vestigia iungit accessu tacito summosque lacessit amictus; inde magis sequitur, neque enim magis ille trahentem spernit et ignota credit de stirpe nepotum. mox ubi delicias et rari pignus amici sensit et amissi puerum solatia Blaesi, to!lit humo magnaque ligat cervice diuque ipse manu gaudens vehit et, quae munera mollis Elysii, sterilis ramos mutasque volucres porgit et obtunso pa!lentis germine flores. nec prohibet meminisse tui, sed pectora blandus miscet et aIternum pueri partitur amorem.' Ric finis rapto! quin tu iam vulnera sedas et to!lis mersum luctu caput? omnia functa aut moritura vides: obeunt noctesque diesque astraque, nec solidis prodest sua machina terris. nam populus mortale genus; plebisque caducae quis fteat interitus? hos bella, hos aequora poscunt; his amor exitio, furor his et saeva cupido, ut sileam morbos; hos ora rigentia Brumae, i!los implacido letalis Sirius igni, hos manet imbrifero pallens Autumnus hiatu. quicquid init ortus, finem timet. ibimus omnes, ibimus: immensis urnam quatit Aeacus umbris. Ast hic quem gemimus, felix hominesque deosque et dubios casus et cae cae lubrica vitae effugit, immunis fatis. non ille rogavit,
sensus:

200

205

210

215

220

193 ceras Polster: curas M 197 tatito M, corro 111 198 haeret an indc monens (neque cnim seqllitur magis i!le trahentem) 'spernis et ignola credis de stirpe nepotum'? 203 manu] umeris Saenger 204 mulas Dom. : multas Iff 205 porgit Barth. : porsit M optunso If{: obtuso a 212 populos " 218 init P (A') : habent" : ortus quicquid habet codo Tumebi 2'9 ulnis codo Heinsl'

P. PAPINI

STATI

SILVARVM

LIB. II ii

non timuit meruitve mori: nos anxia plebes, nos miseri, quibus unde dies suprema, quis aevi exitus incertum; quibus instet fulmen ab astris, qua e nubes fatale soneto nil flecteris istis? sed flectere libens. ades huc emissus ab atro Jimine, cui soli cuncta impetrare facultas, Glaucia !-insontis animas nec portitor arcet, nec durae comes i!le ferae :--tu pectora mulce, tu prohibe manare genas noctesque beatas dulcibus alloquiis et vivis vultibus imple, et periisse nega: desolatamque sororem, qui potes, et miseros perge insinuare parentis.

225

23

II
VILLA SVRRENTINA POLLI FELICIS EST inter notos Sirenum nomine muros saxaque Tyrrhenae templis onerata Minervae celsa Dicarchei speculatrix villa profundi, qua Bromio dilectus ager, collisque per altos uritur et preJis non invidet uva Falernis. hue me post patrii laetum quinquennia lustri, (eum stadio iam pigra quies canusque sederet pulvis, ad Ambracias conversa gymnade frondis,) trans gentile fretum placidi facundia Polli detulit et nitidae iuvenilis gratia Pollae, flectere iam eupidum gressus qua limite noto Appia longarum teritur regina viarum. Sed iuvere morae. placido lunata recessu hinc atque hine curvas perrumpunt aequora rupis. dat natura loeum montique intervenit unum

10

litus et in terras seopulis pendentibus exit. gratia prima loci, gemina testudine fumant balnea, et e terris occurrit dulcis amaro lympha mari. levis hie Phorci ehorus udaque enl11s Cymodoce viridisque cupit Galatea lavari. ante domum tumidae moderator eaerulus undae excubat, innocui custos laris. huius amico spumant templa salo; felicia rura tuetur Alcides. gaudet gemino sub numine portus : hie servat terras, hic saevis fluctibus obstat. mira quies pelagi: ponunt hie lassa furorem aequora et insani spirant c1ementius austri; hie praeceps minus audet hiems, nu!loque tumultu stagna modesta iacent dominique imitantia mores. inde per obliquas erepit porticus arces, urbis opus, longoque domat saxa aspera dorso. qua prius obscuro permixti pulvere soles et feritas inamoena viae, nune ire voluptas: qualis, si subeas Ephyres Baccheidos altum eulmen, ab Inoo fert semita tecta Lechaeo. Non, mihi si cunctos Helicon indulgeat amnis et superet p'implea sitim largeque volantis ungula sedet equi reseretque arcana pudicos Phemonoe fontis vel quos meus auspice Phoebo altius immersa turbavit Po!lius urna, innumeras valeam species cultusque loeorum Pieriis aequare modis. vix ordine longo suffecere oculi, vix, dum per singula ducor, suffecere gradus. quae rerum turba! loeine ingenium an domini mirer prius? haee domus ortus aspicit et Phoebi tenerum iubar; illa cadentem
18 thermis Polsler 23 salo,,: (ex Tlzeb. ii. 381): Iyceo M: Iyaco., IO"ine C!: locive M

20

35

45

223 meruitve M: renuitve l-leinsius, minus PaPinianum 229 Glaucia,P(A*) : Glaucias": Glaucia, nam Dom.: Glaucia. si MacItaghten 230 dirae .,: ferae M: serae Housman 11. '5 unum vindical Krohll col/. Suelon. Tib. xl.: ali uncum, udum,
imun1

solo M 35 Lechaco Dom. 38 se det Gronov. 44