You are on page 1of 42

BATAYANG KURI KULUM SA EDUKASYON

(Pang-elementaryang Kasanayan sa Pagkatuto)

FILIPINO
FILIPINO

DESKRIPSYON

Ang asignaturang ito ay lumilinang sa mga kasanayan sa pakikinig, pagsasalita, pagbasa, pagsulat at pag-iisip sa Filipino.
Saklaw ng mga kasanayan sa pakikinig ang masusing pagkilatis at mabisang pang-unawa. Sa pagsasalita naman, nahahasa ang
wastong pagbigkas, paggamit ng mga pahayag at istrukturang panggramatiko. Sa kasanayan sa pagbasa nalilinang ang husay sa
pagpapalawak ng talasalitaan, pagkilala sa mga salita, pag-unawa at kasanayan sa pag-aaral at pananaliksik. At sa pagsulat
napagaganda ang ayos ng sulat-kamay, naiaangat ang kasiglahan sa antas ng pagkatha at kasiya-siyang kaayusang pansulatin.

Para sa mabisang pagtuturo, ang mga tiyak na kasanayan ay malilinang sa pamamagitan ng mga sitwasyon at iba’t ibang
kagamitan tungo sa lubusang pagkatuto. Ang mga bata ay tuturuan ng angkop na kagamitang pangliteratura tulad ng jingles,
tugma, tula, diyalogo at iba pa.

Konsepto ng Sibika at Kultura ang nilalaman ng Filipino sa Una hanggang Ikatlong Baitang. Inaasahang ang mga batayang
kasanayan sa pagbasa ay matututuhan nang lubusan sa tatlong unang baitang.

NAKALAANG ORAS

Pang-araw-araw na Oras
Asignatura
I II III IV V VI

Filipino 80 80 80 60 60 60

 Maaaring gamitin ng Filipino ang nilalaman ng SK/HKS. Ang pokus ay sa paglilinang ng mga kasanayan sa
pakikipagtalastasan.

 Para sa Baitang I-III, ang pang-araw-araw na pagkakabahagi ng oras ay 80 minuto samantalang sa Baitang IV-VI ang
nakabahagi ay 60 minuto. Katulad ng sa English, walang pagtataas ng bilang ng minuto sa Baitang IV-VI sa pagsasaalang-alang
na ang batayang kasanayan sa pag-aaral ay natutuhan na sa unang tatlong baitang.

2
MGA INAASAHANG BUNGA

MITHIIN: Nagagamit ang Filipino sa mabisang pakikipagtalastasan (pasalita at pasulat); nagpapamalas ng kahusayan sa
pagsasaayos ng iba’t ibang impormasyon at mensaheng narinig at nabasa para sa kapakinabangang pansarili at
pangkapwa at sa patuloy na pagkatuto upang makaangkop sa mabilis na pagbabagong nagaganap sa daigdig

Pagkatapos ng Unang Baitang, ang mag-aaral ay inaasahang nakabibigkas ng mga alpabeto at mga simpleng salita. Nagagamit ang
magagalang na pagbati at nakasusunod sa maikling panuto at direksiyon. Nakababasa ng bagong salita sa tulong ng bagay, larawan, hugis o
anyo, naisusulat ang sariling pangalan at nakasusulat ng mga payak na pangungusap.

Pagkatapos ng Ikalawang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasabi ng pangunahing diwa ng kuwento o saknong ng tulang napakinggan;
nakapaglalarawan ng mga tao, bagay, pook; nakababasa nang may wastong paglilipon ng mga salita at maayos na nakasusulat ng kabit-kabit
na mga titik na gumagamit ng wastong bantas.

Pagkatapos ng Ikatlong Baitang, ang mag-aaral ay nakapagsasalaysay ng buod ng pinakinggang balita/ulat; naibibigay ang sariling palagay
tungkol sa isyung pinag-uusapan; nakababasa at naipaliliwanag ang kahulugan ng mga hiram na salita, mga babala at patalastas; nasasabi
ang pagkakaiba ng opinyon at katotohanan at naisusulat ang mga idiniktang patalastas, anunsyo, poster, liham at iba pang teksto; nakababasa
nang may pag-unawa.

Pagkatapos ng Ikaapat na Baitang, ang mag-aaral ay nakapagpapahayag ng sariling ideya at kaisipan tungkol sa mga
impormasyon/kuwentong narinig; nakapagbibigay rin ng reaksiyon at nakalalahok sa iba’t ibang talakayan, gumagamit ng matatalinghagang
salita at mga ekspresyong tuwiran at di-tuwiran. Natutukoy ang mga pangyayaring nag-uugnay sa sanhi at bunga ng mga pangyayari at
napagsusunud-sunod ang mga ideya at sitwasyon. Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng aklat/pahayagan at nakasusulat na ng maikling
komposisyon.

Pagkatapos ng Ikalimang Baitang, ang mag-aaral ay nakapagbubuod ng nabasa at napakinggan, nakabubuo ng pangungusap gamit ang
mga sangkap ng iba’t ibang bahagi ng pananalita, nakagagamit ng diksyunaryo, “thesaurus” at iba pang sanggunian sa paghahanap ng
impormasyon at nakasusulat na ng biro, anekdota, patalastas, poster at sulatin na may 15-20 pangungusap.

Pagkatapos ng Ikaanim na Baitang, ang mag-aaral ay nakapag-aayos ng napakinggang teksto at naililipat ang impormasyon tungo sa iba
pang anyo ng pagpapahayag. Nagagamit ang iba’t ibang pangungusap sa pagpapaliwanag, nakapagbibigay solusyon sa mga suliranin batay
sa karanasan at mga natutuhang kaalaman sa ano mang sitwasyon at nakasusulat na ng iskrip, paglalarawan, “pictorial essay,” o talumpati sa
tulong ng mga ideya/tala na binuo ng klase.

3
UNANG BAITANG

Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat


1 Nagagaya ang napakinggang Nagagamit ang magalang na * Nakababasa nang may wastong * Nakasusunod sa mga pamantayan
huni/tunog ng mga hayop o bagay pagbati sa umaga/pagbati sa galaw/hagod ng mata mula sa Sa pagsulat
tanghali/hapon/gabi kaliwa-pakanan, itaas/pababa e.g. pag-upo, paghawak ng lapis,
Naipapahayag nang may posisyon ng katawan, atbp.
pagmamalaki ang buong pangalan

2 Naiuugnay ang tunog/huni sa guma- Nagagamit ang magalang na Nakababasa nang may * Nababakat ang sa-
gawa nito pananalitang po/opo, hindi po sa katamtamang lakas ng boses, riling pangalan mula
pakikipag-usap sa matanda wasto at maliwanag na bigkas ng sa modelo
mga salita

3 Nasasabi ang uri ng Nagagamit ang magalang na * Nasasabi ang pagkaka- * Naisasagawa ang maayos at
tunog/huni na narinig pananalita sa paghingi ng pahintulot tulad/pagkakaiba ng mga wastong paraan ng pagsulat
Hal. malakas, mahina sa loob at labas ng paaralan bagay/larawan ayon sa hugis

4 * Natutukoy at nabibigkas ang Nagagamit ang magalang na Nasasabi ang pagkakatulad/ * Napagdudugtung-dugtong ang
wastong tunog ng bawat titik ng pananalita sa pasasalamat sa pagkakaiba ng mga bagay/larawan putul-putol na guhit sa tulong ng
alpabetong Filipino - b, m, p, a, d, tahanan at sa loob ng paaralan ayon sa kulay daliri, tsok, krayola at lapis
t, k, c, g, e, n, h, s, j, i

5 * Naiuugnay ang tunog sa titik Nagagamit ang magalang na * Nasasabi ang pagkakatulad/ * Nakababakat ng mga hugis ng
- f, v, z, o, l, r, w, y, x, u, ng, g, ñ pananalita sa paghingi ng pa- pagkakaiba ng mga titik/pantig/salita mga titik ng alpabeto
umanhin sa lahat ng pagkakataon ayon sa anyo at hugis

6 Natutukoy ang tunog at ang kaugnay Natutukoy ang salitang ngalan ng * Napag-uuri-uri ang magkakatulad * Natutunton at nasisipi ang mga
na titik nito sa alpabeto tao, bagay, hayop at pook na bagay ayon sa kulay, hugis, laki batayang guhit – tuwid, pahiga,
pahalang
7
* Natutukoy ang inisyal na tunog ng Napag-uuri-uri kung ang salita ay Nasasabi ang pagkakaiba ng mga * Natutunton at nasisipi ang mga
mga salitang napakinggan ngalan ng tao, hayop, bagay at pook bagay batayang guhit nang pahilig, kurbang
pakaliwa/pakanan

* Natutukoy
8 * Included in the 8-Week
ang Curriculum
pinal na tunog ng (GradeNagagamit
1) nang wasto sa * Natutukoy ang kulang/labis sa Nakasusulat ng guhit na kurbang
mga salitang napakinggan pangungusap ang ngalan ng tao, grupo ng mga bagay paitaas
4
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
bagay, hayop at pook

9 Nasasabi kung ang tunog ay patinig Nagagamit ang panandang ang/ang Nasasabi ang bilang Nakasusulat ng guhit
na a,e, i, o, u mga sa pagtukoy sa ngalan ng tao, o dami ng mga bagay na kurbang paibaba
hayop, pook at bagay

10 Natutukoy ang tunog ng katinig na Nagagamit ang panandang si/sina * Napipili ang mga bagay na Nakasusulat ng mga
simula ng mga salita sa tulong ng sa pagtukoy sa ngalan ng tao magkaka-ugnay. Natatanggap na stick figure
mga larawan/bagay ang mga pansariling kagamitan ay
para sa sariling gamit lamang

11
Nasasabi kung saan ang posiyon sa Nasasabi kung kailan ginagamit ang Nababasa sa unang tingin ang mga * Naisusulat nang palimbag ang
salita ang tunog ng katinig na ako, ikaw, siya, kami, tayo, kayo at pangalan (labels) ng mga malalaking titik ng alpabeto
napakinggan (unahan, midyal, pinal) sila bagay/larawan sa silid-aralan - mga letrang may tuwid na guhit
I, E, F, L, H, T

12 Nasasabi ang mga tunog na katinig/ Nagagamit sa pangungusap ang Nababasa ang mga salitang madalas * - mga letrang may kumbinasyon ng
patinig na pinagsama sa ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila na nakikita sa paligid tuwid at pahilis na guhit
napakinggang pantig o salita V, N, X, M, W, Y, Ñ

13
Nakasusunod sa maikling panutong Nagagamit ang ako, ikaw, siya, * Nababasa ang mga titik ng * - kumbinasyon ng tuwid at
narinig kami, kayo, sila, sa pagsasalita alpabeto. Naiuugnay ang bawat pakurbang guhit
tungkol sa sarili at sa ibang tao tunog sa titik na kumakatawan dito B, D, G, P, R
14
Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit ang mga salitang ito, Nakabubuo ng pantig/salita sa pag- * Nakasusulat nang palimbag ang
sa detalye ng kuwentong napakinggan iyan at iyon sa pagtukoy ng mga sasama-sama ng patinig/katinig maliliit na titik ng alpabeto
bagay na pansarili - may pailalim na kurba
U, W, I
15 Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit nang wasto ang mga Natutukoy ang mga titik na nasa * - may paibabaw na kurba
sa tula/tugmang napakinggan salitang panghalili sa bagay o unahan/gitna/hulihan ng a, m, n, x
hayop pantig/salita

16 Natutukoy ang mga salitang Natutukoy ang mga salitang * Nakabubuo ng mga salita sa Naisusulat nang pabilog, may silo
magkakasintunog na napakinggan nagsasaad ng kilos sa tulong ng pagsasama-sama ng pantig ang mga titik na Cc, Oo, Qq, Jj, Ss, f,
larawan/ aksyon m, n, e, v, at Uu

17 Nabibigkas ang magkakasintunog na Natutukoy sa pangungusap ang Nakababasa ng bagong salita sa Naiuugnay ang maliit na titik sa
5
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
salitang napakinggan mga salitang nagsasaad ng kilos tulong ng tunay na bagay, larawan, malaking titik
hugis/ anyo ng salita

18 Natutukoy ang mga salitang Naibibigay ang salitang-kilos na Nababasa ang magkakatulad na Naisusulat ang titik na makikita sa
magkakasintunog sa tulang napa- angkop sa larawan/sitwasyon salita sa pangkat simula, gitna o hulihan ng salita
kinggan

19 Natutukoy ang salitang naiiba ang Nagagamit sa pangungusap o Nababasa ang naiibang Naisusulat ang pantig o salitang
tunog sa pangkat usapan ang mga salitang kilos sa salita sa pangkat binasa
pagpapahayag ng mga bagay
tungkol sa sarili nang may
pagtitiwala

20 Naisusulat ang mga titik ng Nasasabi ang ginagawa sa * Napagsusunod-sunod nang wasto Naisusulat nang palimbag ang
alpabeto ayon sa tunog na narinig araw-araw na ginagamit ang mga ang mga titik ayon sa alpabeto malalaki at maliliit na titik ng
salitang kilos alpabeto

21 Naisasagawa ang mga gawaing Naisusulat nang palimbag ang


nagbibigay saya/ katahimikan sa sariling pangalan
tahanan
Hal. Nagkukwentuhan tungkol sa
masayang karanasan o pangyayari

22 Nasasagot ang mga tanong tungkol Natutukoy ang mga salitang Nahahanap ang mga detalye na Nakasisipi nang maayos ng mga
sa tugma/tula/awit na napakinggan naglalarawan ng tao, hayop, bagay sumasagot sa mga tanong na sino, salitang naglalarawan
pook ano, saan

23
Naibibigay ang mga impormasyon Nasasabi ang mga salitang Nahahanap ang mga detalye na Naisusulat nang maayos ang mga
sa balitang napakinggan naglalarawan ng laki at kulay ng mga sumasagot sa mga tanong na kailan salitang nagsasabi ng laki at kulay
bagay at bakit
Nasasabi ang diwang nakapaloob sa Naisusulat nang maayos ang mga
larawan/pangungusap salita at pariralang nagsasabi
ng laki at kulay
24 Naibibigay ang mga salitang Nasasabi ang mga salitang Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang maaayos ang mga
magkatugma sa tulang napakinggan naglalarawan ng dami at bilang ng pamagat ng kuwento salitang nagsasabi ng dami o bilang
mga bagay o tao

25
Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit sa pangungusap ang Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit ang malalaking titik sa
6
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
sa alamat na napakinggan mga salitang naglalarawan pangyayari sa kuwento sa tulong ng simula ng pangalan ng tao at lugar;
larawan ngalan ng guro, prinsipal, magulang

26
Nasasagot ang mga tanong tungkol Natutukoy ang mga salitang Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit ang malaking titik sa
sa kuwentong napakinggan nagsasaad ng pook/lugar pangyayari sa kuwento sa tulong simulang pangungusap o panuto
mga pamatnubay na tanong
27
Naisasagawa ang mga panutong Natutukoy ang mga salitang Nakasusunod sa panutong Nagagamit ang malaking titik sa
napakinggan nagsasaad ng panahon nakalimbag simulang pangalan ng mga araw

28 Nasasabi ang katangian ng tauhan Nakikilala na ang mga ngalan ng Nasasabi ang mga katangian ng mga Nagagamit ang malaking titik sa
mula sa kuwentong napakinggan araw at buwan ay nagsasabi ng tauhan simulang pangalan ng mga buwan
panahon

29 Natutukoy ang sanhi at bunga ng Nagagamit sa pangungusap ang Napag-uugnay ang sanhi at bunga
mga pangyayaring narinig mga ngalan ng araw at buwan bilang ng mga pangyayaring pansarili
pang-abay

30 Nauulit ang usapan ng mga tauhan Nagagamit ang mga pariralang Naiuugnay ang tauhan sa sinabi Naisusulat nang maayos ang mga
sa kuwentong narinig pang-abay sa pagsasabi ng lugar o nito sa kuwentong binasa o parirala
panahon napakinggan a. pangalan, paaralan, baitang
b. tirahan – barangay, bayan,
lungsod, lalawigan
31 Naitatala ang mga sagot sa tanong Nagagamit ang at bilang salitang Natutukoy sa binasa ang mga sagot Nakasusulat ng mga parirala at
batay sa narinig na kuwento pang-ugnay ng dalawang ngalan ng sa mga tanong na literal pangungusap na may pang-ugnay
tao, bagay, hayop o pook na at

32 Naibibigay ang sariling pahayag Natutukoy kung ang lipon ng salita Naibibigay ang sariling palagay o Nakasusulat nang padikta ng
batay sa narinig na sitwasyon o ay pangungusap o di-pangungusap hula sa binasa mga salita, parirala at payak na
pangyayari pangungusap

33 Naibibigay ang paksa ng narinig na Nakabubuo ng mga payak na Naibibigay ang paksa ng tula Nakasisipi ng mga linya ng tula o
tula pangungusap tugma at ng talatang may 2-3
pangungusap
34
Naibibigay ang mga kaisipan Nagagamit ang mga payak na Naibibigay ang mga kaisipan na Nagagamit ang malalaking titik at
sa kuwentong narinig pangungusap sa pagsasalaysay inihahatid ng binasa bantas na tuldok sa pagsulat ng
mga pangungusap na pasalaysay

7
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

35
Naibibigay ang sariling wakas batay Nakabubuo ng mga pangungusap na Naibibigay ang angkop na wakas sa Nagagamit ang bantas na pananong
sa kuwentong narinig patanong kuwento sa pagsulat ng mga pangungusap na
patanong

36 Natutukoy ang katangian ng tauhan Nakabubuo ng mga pangungusap na Naibibigay ang katangian ng tauhan Nagagamit ang malalaking titik at
batay sa narinig na sitwasyon pautos/pakiusap ayon sa ginawa nito tuldok sa pagsulat ng mga
pangungusap na pautos/pakiusap
37 Naibibigay ang sariling karanasan Nakabubuo ng mga pangungusap na Naiuugnay ang binasa sa sariling Nagagamit ang malalaking titik at
kaugnay ng narinig na kuwento padamdam karanasan bantas na padamdam sa pagsulat
ng mga pangungusap na pa-
damdam
38 Napaghahambing ang mga tauhan Naiuugnay ang binasa sa sariling Nakasusulat ng mga pangungusap
mula sa kuwentong narinig karanasan na walang ay at may ay
39 Nauulit ang mahahalagang Nakabubuo ng mga pangungusap sa Naibibigay sa 3-5 pangungusap ang Nakasusulat ng maikling talata
pangyayari mula sa kuwentong karaniwan at kabalikang anyo buod ng kuwento tungkol sa sarili, pamilya at tahanan
narinig nang maayos at may wastong palugit
40 Nakasusunod sa hakbang ayon sa Nagagamit ang mga uri ng Nakasasagot sa mga tanong batay Nakabubuo ng kard para sa iba’t
direksyong narinig pangungusap sa pagpapahayag sa mapa o grap ibang okasyon: bertdey, Pasko,
Bagong Taon, Araw ng mga Puso,
Ina, Ama, atbp.

8
IKALAWANG BAITANG

Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat


1 Natutukoy ang iba't ibang huni/ingay Nagagamit ang magagalang na Nakababasa nang may wastong Naisasagawa ang maayos na pag-
na ginagawa ng mga hayop pananalita sa pagbati galaw/hagod ng mata mula hawak ng lapis sa pagsulat
Nasasabi ang dinaramdam o Hal. Magandang umaga/hapon kaliwa-pakanan, itaas, pababa Naisasagawa ang maayos na pag-
mensaheng ibig ipaalam ng mga Kumusta po kayo? upo sa pagsulat at malinis na paraan
hayop sa tao ng pagsulat

2 Natutukoy ang iba't ibang tunog ng Nagagamit ang magagalang na Nakababasa nang may wastong Nakasisipi ng pangungusap na may
mga sasakyan panalita sa pagpapakilala/ paglilipon ng salita wastong anyo at hugis ng titik
Nasasabi ang kahulugan ng iba't pagtanggap ng panauhin
ibang pagpapatunog ng sasakyan Hal. Ako si _______.
(pagpapatabi, pagtawag ng sasakay, Anong pangalan mo?
atbp.) Tuloy po kayo.
Umupo po kayo.

3 Nagagaya ang tunog ng mga Nagagamit ang magagalang na Nakababasa ng mga bagong salita Naisusulat nang pantay-pantay sa
instrumentong napakinggan panalita sa paghingi ng pahintulot sa unang kita guhit ang mga titik ng salita/pangu-
Naiuugnay ang tunog na Hal. Maaari po bang______. ngusap
napakinggan sa instrumentong Makikiraan po.
pinagmulan ng tunog

4 Nakikilala ang iba't ibang Nagagamit ang magagalang na Nababasa ang mga nakalimbag na Naisusulat nang palimbag ang mga
kumbinasyon ng mga pantig na pantawag sa tao ngalan ng tao, pook pangungusap nang may wastong
nagbibigay ng tunog Hal. Mang, Aling, Dr.,G. Hal. bayani-Jose Rizal pagitan ang mga titik/salita
Nasasabi nang may pagmamalaki parke-Rizal Park Nagagamit ang malalaking titik sa
ang ilang impormasyon tungkol sa simula ng mga salitang pantawag
sarili

5 Nakapagbibigay ng iba't ibang Nagagamit nang wasto ang ngalan Nababasa ang mga salita, parirala o Nagkakaroon ng kasanayan sa
halimbawang kumbinasyon ng mga ng tao, hayop, bagay, o pook na pangungusap na nababasa sa ba- pagsulat nang kabit-kabit
pantig tangi sa lipunang kinabibilangan tayang aklat, pantulong na aklat, Nakagagawa ng pataas-pababang
atbp. guhit (push and pull)

6 Natutukoy ang mga salitang binuo Natutukoy ang tanging ngalan ng Nababasa ang bagong salita sa tu- Nakagagawa ng pataas na ikot (in-
ng pinagsamang pantig na narinig tao, bagay, hayop, pook long ng larawan o tunay na bagay direct oval at pababang ikot (direct
9
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Hal. ak-lat (pangngalang pantangi) oval)
akda Nagagamit ang malaking titik sa
aklat simula ng tanging ngalan ng tao, ba-
akma gay, hayop, o pook

7 Natutukoy ang mga salitang Natutukoy ang karaniwang ngalan Nababasa ang bagong salita sa tu- Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
magkapareho ang tunog sa unahan tao, bagay, hayop, pook long ng hugis o anyong salita titik ng alpabeto na may pailalim na
(pangngalang pambalana) kurba
Hal. u, w, i
8 Natutukoy ang mga salitang magka- Nagagamit ang angkop na pananda Nababasa ang mga salitang may Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pareho ang tunog sa hulihan para sa tangi/karaniwang ngalan ng kambal-katinig titik ng alpabeto na may paibabaw na
tao, bagay, hayop, o pook Hal. kl-klase kurba
gr-grupo Hal. a, m, n, x

9 Natutukoy ang mga salitang magka- Nagagamit ang mga pangngalang Nababasa ang mga salitang may Naisusulat ang mga
tugma mula sa tula o tugmang pambabae, panlalaki, o walang diptonggo maliliit na titik ng alpabeto na may
narinig kasarian ay, oy paikot na kurba
ey, uy Hal. l, h, k
aw, iw
10 Natutukoy ang naiibang salitang Naibibigay ang angkop na Natutukoy ang magkatulad na Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
narinig pangngalang tao, bagay, hayop, o pantig sa dalawa o higit pang salita maliliit na titik ng alpabeto na may
pook ayon sa larawan o sitwasyon Hal. mangga, gamot, buntot
panggatong Hal. j, g, f
11
Nakasusunod sa maikling panutong Natutukoy sa pangungusap ang Nakapagpapalit ng pantig upang Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
napakinggan mga salitang panghalili sa makabuo ng bagong salita maliliit na titik ng alpabeto na may
pangngalan Hal. panga-bunga dalawang kurba
Nasasagot ang mga tanong batay sa Hal. a, g, s
binasa
12 Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit nang wasto ang mga Nakakakuha ng kilalang salita sa Naisusulat nang maayos ang
sa detalye ng kuwentong narinig salitang panghalili sa pangalan ng loob ng isang mahabang salita malalaking titik ng alpabeto na may
tao Nasasagot ang mga tanong tungkol kurba
Hal. ako, ikaw, siya, kami, kayo, sila sa detalye ng binasa Hal. B, C, D, G, P, O
13 Nauulit ang dayalog o usapan sa Nagagamit nang wasto ang mga Nababasa ang mga salitang Naisusulat nang maayos ang
kuwentong napakinggan salitang panghalili sa pangalan ng bumubuo ng salitang-tambalan malalaking titik ng alpabeto
bagay/hayop Hal. bungangkahoy Hal. M, N
Hal. ito, iyan, iyon bunga, kahoy
Nababasa ang usapan ng tauhan sa
kuwento

10
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

14 Nasasabi ang mga tauhan mula sa Nagagamit nang wasto ang mga Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos ang
narinig na kuwento salitang panghalili sa pangalan ng pareho ang kahulugan malalaking titik ng alpabeto
pook/lugar Hal. masaya-mali- Hal. T, J
Hal. dito, diyan, doon gaya
Natutukoy ang tauhan sa kuwento

15
Nasasabi ang mga katangian ng Nagagamit nang wasto sa Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat nang maayos ang
mga tauhan ayon sa narinig na pangungusap, at usapan, ang mga magkasalungat ang kahulugan malalaking titik ng alpabeto
kuwento panghalip Hal. mahirap, madali Hal. G, H, E
Naibibigay ang katangian ng mga
tauhan
16
Nasasagot ang mga tanong mula sa Natutukoy ang mga salitang kilos na Napipili ang mga salitang magkaka- Naisusulat nang maayos ang
pinakinggang kuwento ipinahihiwatig ng kilos o galaw ugnay malalaking titik ng alpabeto
Laging nagtatanong ng Ano, Bakit, Nasasagot ang mga tanong na Hal. J, Y, Z
Paano tungkol sa mga bagay-bagay Bakit, Paano

17 Naitatala ang mga detalye mula sa Natutukoy ang salitang kilos sa Nababasa nang wasto ang mga sali- Naisusulat nang maayos ang iba
pinakinggang kuwento pangungusap tang may 't, 'y na pang-ugnay pang malalaking titik ng alpabeto
Natutukoy sa binasa ang sagot Hal. L, T, E
sa mga tanong na Ano,Sino, Saan,
Kailan

18 Nauulit ang mga pangyayari mula sa Nakapagbibigay ng pangungusap na Napapangkat-pangkat ang mga Naisusulat nang maayos ang iba
kuwentong napakinggan nagsasabi ng kilos na ipinakikita sa salitang magkakaugnay pang malalaking titik ng alpabeto
larawan o ginagawa Napagsusunud-sunod ang mga Hal. U, V, W
pangyayari sa tulong ng larawan

19 Naisasalaysay na muli ang Nagagamit sa pangungusap ang Napagsusunud-sunod ang mga Naisusulat nang maayos ang iba
kuwentong napakinggan mga salitang kilos salita ayon sa alpabeto (unang titik) pang titik ng alpabeto
Napagsusunud-sunod ang mga Hal. S, G
pangyayari sa tulong ng mga
pamatnubay na tanong

20 Nasasabi ang pangunahing diwang Naibibigay ang angkop na salitang Naibibigay ang mga salitang Nakasisipi nang maayos ng mga
kuwentong napakinggan kilos para sa larawan o sa sitwasyon magkaka-ugnay salita, parirala na nakasulat nang

11
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Nasasabi ang pangunahing diwang kabit-kabit
isinasaad ng kuwento

21 Nasasagot ang mga tanong mula sa Natutukoy ang mga salitang Nasasagot ang mga tanong mula sa Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
tulang napakinggan naglalarawan ng katangian ng tao, binasang tula salitang naglalarawan
hayop, bagay, pook

22 Nasasabi ang pangunahing diwa ng Nagagamit nang wasto sa Naibibigay ang pangunahing diwa Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
inihahatid ng tulang napakinggan pangungusap ang mga salitang na inihahatid ng tula salitang naglalarawan
naglalarawan ng kulay ng mga
bagay
23
Nakasusunod sa panutong Nagagamit nang wasto sa Nakasusunod nang wasto sa Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
napakinggan pangungusap ang mga salitang panutong nakasulat maikling panuto
naglalarawan ng hugis at laki ng
mga bagay

24 Naibibigay ang angkop na pamagat Nagagamit nang wasto sa Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang wasto ang mga
ng narinig na babasahin pangungusap ang mga salitang pamagat sa binasa pamagat
naglalarawan ng bilang o dami ng
mga bagay
25
Nasasabi ang paksang talata na Nagagamit sa pangungusap ang Natutukoy ang paksang Nagagamit ang malaking titik at
narinig mga salitang naglalarawan ng pangungusap ng talata wastong bantas sa pagsulat ng
katangian ng tao, hayop, bagay o talata nang kabit-kabit
pook

26 Naibibigay ang sanhi o bunga ng Napaghahambing ang katangian ng Natutukoy ang sanhi o bunga ng mga Nagagamit nang wasto ang tuldok
pangyayaring narinig tao, hayop, bagay o pook pangyayari sa hulihan ng mga salitang dinaglat
Mapanuring nakapagmamasid ng Hal. Bb. G. Gng.
mga bagay sa paligid
27
Nasasabi ang sanhi o bunga ng mga Nagagamit sa pangungusap ang Nakapagbibigay ng sanhi o bunga ng Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pangyayari mga ngalan ng araw at buwan bilang mga pangyayari ngalan ng araw at buwan
pang-abay
28
Naibibigay ang katangian ng mga Nagagamit ang mga pang-abay na Nakapaglalarawan ng tauhan batay Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
tauhan batay sa narinig na usapan naglalarawan ng lugar sa sa ginawa o kilos pang-abay na naglalarawan ng lugar

12
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
pangungusap o usapan
29
Nasasabi ang lugar at panahon na Nagagamit ang mga pang-abay na Naibibigay at nailalarawan ang Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
binanggit sa kuwentong narinig naglalarawan ng panahon sa tagpuan ng kuwento pang-abay na naglalarawan ng
pangungusap o usapan tauhan

30 Nakapagbibigay ng angkop na Nagagamit ang mga pariralang Nakapagbibigay ng angkop na Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
wakas sa narinig na kuwento pang-abay sa pangungusap wakas sa kuwento pariralang pang-abay
o pangyayari Nagagamit ang mga katagang Naibibigay ang sariling hula o Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
Naibibigay ang hula o palagay sa pang-ugnay ng mga salita sa palagay sa mga pangyayari sa parirala at pangungusap na may
narinig na pangyayari pangungusap kuwento pang-abay na at at ay
-at
31 -ay
Natutukoy ang bunga ng mga Nagagamit ang na at ng bilang pang- Nasasabi ang magiging bunga o Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
pangyayaring narinig angkop sa pangungusap kalalabasan ng mga pangyayari pangungusap na may pang-angkop
na na at ng
32
Naisasalaysay na muli ang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naisasaayos ang mga pangyayari Nagagamit ang malaking titik at
kuwentong narinig halimbawa ng pangungusap na sa kuwento ayon sa wastong tuldok sa sa pagsulat ng
pasalaysay pagkakasunud-sunod pangungusap na pasalaysay
33
Nasasabi ang damdamin ng tauhan Nakikilala at nakapagbibigay ng Nasasabi ang damdamin ng tauhan Nagagamit ang malaking titik at
batay sa narinig na sitwasyon o halimbawa ng mga pangungusap sa kuwento bantas na pananong sa pagsulat ng
usapan na patanong pangungusap na patanong
34 Nasasabi ang mahahalagang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naibibigay ang mahahalagang Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
impormasyon mula sa balitang mga pangungusap na pautos o detalye sa balita pangungusap na pautos o pakiusap
narinig pakiusap

35 Natutukoy ang mahahalagang Nakikilala at nakapagbibigay ng Naitatala ang mahahalagang Nagagamit ang malaking titik at
impormasyong narinig halimbawa ng mga pangungusap impormasyon na nabasa bantas na padamdam sa pagsulat
na padamdam ng mga pangungusap na padam-
dam
36
Naibibigay sa limang pangungusap Nagagamit ang iba't ibang uri ng Nailalahad sa limang pangungusap Naisusulat nang kabit-kabit ang mga
ang buod ng kuwento na narinig pangungusap sa ang buod ng kuwento pangungusap na pasalaysay
Naibibigay ang katangian ng tauhan Pagsasalaysay Nabibigyang kahulugan ang sinabi Naisusulat nang maayos at kabit-
batay sa sinabi ng mga ito Nagagamit ang ibat-ibang uri ng ng tauhan sa kuwento kabit ang mga usapan
pangungusap sa ibat-ibang sitwasyon

13
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
at usapan
Naipapahayag nang malaya ang
sariling damdamin

37 Nasasabi ang kaisipan o ideya na Nakapagpapalit ng mga Naibibigay ang mga kaisipan na Naisusulat nang maayos at
inihahatid ng bawat saknong ng pangungusap na pasalaysay inilahad sa bawat saknong ng tula kabit-kabit ang mga pangungusap na
tulang narinig patungo sa patanong at vice versa patanong at pasalaysay

38 Nasasabi ang sariling palagay Nagagamit ang mga uri ng Nasasagot ang mga tanong batay sa Naisusulat nang kabit-kabit ang
tungkol sa narinig na teksto pangungusap sa pagbabalita o pag- mapa o grap mga impormasyong nasa mapa o
bibigay ng impormasyon grap

IKATLONG BAITANG

Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat


1 Nabibigyang kahulugan ang mga Nagagamit ang angkop na Naisasagawa ang wastong paraan Nagagamit ang malalaking titik sa
huni/ingay na ginagawa ng mga pananalita sa pagbati, pagpapa- ng pagbasang pabigkas/tahimik na simula ng magagalang na
hayop na maamo o mabangis kilala, pagtanggap ng panauhin, angkop sa baitang gaya ng wastong katawagan, pantanging ngalan ng
paghingi ng pahintulot hagod ng mata, katamtamang lakas tao, atbp.
ng boses, wastong paglilipon ng
salita, atbp.

2 Natutukoy ang ingay/ugong ng Nagagamit ang wastong paraan at Naisasaayos ang mga pantig upang Nagagamit ang malalaking titik sa
mabibilis/mapanganib na sasakyan angkop na pananalita sa makabuo ng bagong salita ngalan ng araw, buwan, pagdiriwang,
pagtatanong/ pagbibigay ng Natutukoy ang mahahalagang pangalan ng Maykapal, atbp.
direksyon detalye sa kuwento tulad ng
katangian ng mga tauhan atbp.

3 Napahahalagahan/nagagaya ang Nagagamit ang wastong pananalita Nakikilala at nababasa nang mabilis

14
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
tunog ng mga instrumentong sa paghingi ng paumanhin/pakikiusap ang mga salitang iisa ang baybay
pangmusika ngunit magkaiba ang diin
Nasasagot ang mga tanong na sino,
saan, alin, kailan

4 Nabibigkas nang wasto ang mga Nakapagsasalaysay ng kuwento nang Nakapagbibigay ng mga salitang Nagagamit ang malaking titik sa
salitang may i/e at o/u may pagkakasunud-sunod at may magkakatulad na pantig at pagsulat ng mga pangngalang
gumagamit nang wasto at angkop na nakabubuo ng bagong salita mula sa pantangi, simula ng pangungusap,
salita mga pantig pamagat, sa pagsulat ng talata
Natutukoy ang katangian ng
pangunahin at pangalawang tauhan
batay sa kanilang salita at kilos

5 Nabibigkas nang wasto ang mga Naisasakilos/nagagaya ang mga Nababasa nang mabilis ang mga Naisusulat ang tamang bantas na
salitang diptonggo na napakinggan sinabi ng tauhan salitang may diptonggo panapos sa pangungusap
Napagsusunud-sunod ang mga
pangyayari sa tulong ng larawan at
naisasalaysay na muli sa tulong ng
pamatnubay na tanong
6 Nabibigkas nang wasto ang mga Nagagamit nang wasto sa Napagsusunud-sunod ang mga Nakasusulat ng talatang
salitang may kambal katinig o pangungusap ang mga pangngalan salita ayon sa bagong alpabeto nagsisimula sa paksang pangu-
klaster hanggang sa unang dalawang titik ngusap
Natutukoy ang paksang
pangungusap sa talata

7 Nakasusunod nang wasto sa mga Natutukoy ang salitang ugat at mga Nagagamit ang angkop na bantas
panutong napakinggan panlaping bumubuo sa salita sa mga pangungusap na nasa talata
Naibibigay/Nahihinuha ang angkop
na pamagat sa paksa/talata

8 Nakasasagot sa mga tanong tungkol Nagagamit ang mga uri ng Nakikilala ang mga salitang Nagagamit ang kuwit, gitling sa
sa kuwento/tulang napakinggan pangungusap ayon sa tungkuling nakapaloob sa mahabang salita pagsulat ng mga pangungusap
pasalaysay, pautos, patanong, Natutukoy ang posisyon ng paksang
padamdam sa pagsasalaysay ng pangungusap sa talata
sariling karanasan

9 Naisasakilos ang nagustuhang Natutukoy at napag-uuri-uri ang mga Natutukoy ang magkakatugmang Natutukoy ang mga sangkap/bahagi
bahagi ng napakinggang tula o pangngalan ayon sa kailanan, salita sa tula ng liham pangkaibigan at naisusulat

15
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
kuwento kasarian at katangian Napipili ang mga detalyeng sumu- ang mga halimbawa nito
suporta sa pangunahing diwa

10 Naisasalaysay ang magandang Nagagamit ang wastong Nakababasa ng mga hiram na salita Nakasusulat ng liham na
bahagi ng kuwentong napakinggan salita/pananda sa pagpapahayag ng sa biglang-tingin nagbabalita, humihingi ng
Nakapagpapakita ng kasiyahan sa pagmamay-ari Napagsusunud-sunod ang mga paumanhin, atbp.
pakikinig ng mga kuwento tungkol ni/niya ideya sa kuwento/seleksyon
sa sariling kultura kay/kina
ng/ng mga
11
Natutukoy sa pahayag na Nagagamit ang wastong Nakabubuo ng salita sa tulong ng Nakasusulat ng mga pangungusap
napakinggan kung nagsasaad ito ng salita/pananda sa pagpapahayag ng panlapi na nakaugnay sa mga larawan o
nakaraan, kasalukuyan, hinaharap pagmamay-ari ni/niya, kay/kina, ng/ng Nabibigyang paliwanag ang mga graphics
mga tanong na bakit at paano

12 Nasasagutan ang mga tanong mula Nagagamit nang wasto sa Nakikilala ang mga salitang Nakapagtatala ng mga salitang
sa napakinggang teyp, pahayag, pangungusap ang mga salitang ini- magkakasingkahulugan magkasingkahulugan, mag-
atbp. hahalili sa pangalan ng tao Nabibigyang hinuha ang mga kasalungat
pangyayaring pinag-uugnay ng sanhi
at bunga
13
Nakabubuo ng tanong tungkol sa Nagagamit sa pangungusap ang Nakabubuo ng magkatugmang Napupunan ang balita, ulat, diyalogo
napakinggang teksto mga salitang nagtuturo ng lugar - ito, salita sa tulong ng pahiwatig na ng mga panghalip na nagtuturo ng
iyan, iyon, dito, diyan, doon larawan lugar
Naibibigay ang angkop na
sanhi/bunga sa nakalahad na
pangyayari

14 Nakikilala ang mga pahayag na Nagagamit sa pangungusap ang Naipaliliwanag ang mga Nakasusulat ng buod ng isang
nagsasaad ng sanhi at bunga mga salitang nagpapahayag ng babala/patalastas na makikita sa pangyayaring pinag-ugnay ng sanhi
pag-aari - akin/ko, iyo/mo, daan at ibat-ibang lugar at bunga
kanya/niya Naibibigay ang mga pangyayaring
pinag-uugnay ng sanhi at bunga

15 Natutukoy sa napakinggang teksto Nagagamit ang mga panghalip na Nababasa nang mabilis ang mga Naisusulat ang pangalan ng awtor,
ang mga pahayag na nagsasaad ng pananong - ano/sino, saan/nasaan; salitang hiram o hinango sa ibang pamagat at tagapaglimbag ng aklat

16
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
iba't ibang damdamin - tuwa, lungkot, ilan, kailan, alin wika
galit Natutukoy ang mga bahagi ng aklat
tulad ng talaan ng nilalaman, atbp.

16 Nabibigyang kahulugan ang mga Nagagamit sa pangungusap ang Nabibigyang hinuha ang mga Nakasusulat ng talata tungkol sa
pahayag na napakinggan mga panghalip na isahan at salitang magkasingkahulugan sariling karanasan na ginagamit ang
pangmaramihan Nabibigyang kahulugan ang mga iba't ibang uri ng panghalip
pahayag na patula
17
Naisasalaysay ang buod ng Nagagamit sa pangungusap ang Nakapagbibigay ng mga salitang Naisusulat ang mga pangungusap
napakinggang teksto sa sariling mga pandiwang nagsasaad ng kilos magkasalungat na nagsasaad ng mga pang-
pangungusap na naganap, nagaganap at Natutukoy ang uri ng sanggunian na yayaring nakalarawan
magaganap pa mapagkukunan ng impormasyon

18 Naibibigay ang paksang diwa ng Nasusuri ang pagkakaiba ng mga Nasasabi ang kahulugan ng salita Naisusulat ang idiniktang buod ng
mga bahagi ng awit/tula/kuwento salitang nagbabago ng anyo ayon ayon sa gamit sa pangungusap salita
na napakinggan sa aspekto Natutukoy ang uri ng sangguniang
gagamitin batay sa impormasyong
hinahanap
19
Natutukoy ang damdamin ng tauhan Nakapagsasalaysay ng Nakabubuo ng mga bagong salita Nakasusulat ng patalastas/poster
sa napakinggang dayalogo/kuwento nabasa/napakinggang kuwento na mula sa panlapi na ginagamit ang pandiwa tungkol
ginagamit ang iba't ibang aspekto Nabibigyang hinuha ang kalalabasan sa mga napapanahong isyu ng
ng mga pahayag/pangyayari na lipunan
binasa
20
Naisasadula ang madamdaming Nagagamit nang wasto ang iba't Nasusuri kung ang mga salita ay Nakasusulat ng maikling
bahagi ng napakinggang da- ibang aspekto ng pandiwa sa nagsasaad ng kilos o ngalan kathambuhay
yalogo/kuwento pagsasalaysay ng sariling Nabibigyang wakas ang hindi tapos
karanasan, talambuhay, atbp. na pahayag/kuwento

21 Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit sa pangungusap ang Nasusuri ang mga salita ayon sa Naisusulat ang buod ng binasang
ideya, pangyayari sa napakinggang mga salitang nagsasabi kung saan, panlapi, salitang-ugat kuwento
kuwento kailan, nangyari ang kilos Naibibigay ang kahulugan at
pagkakaiba ng opinyon sa
katotohanan

22 Naisasalaysay ang napakinggang Nakikilala ang ngalan ng araw at Natutukoy ang kahulugan ng Naisusulat ang idiniktang ngalan ng

17
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
kuwento ayon sa pagkaka- buwan na nagsasabi ng panahon matatalinghagang salita sa teksto araw at buwan na nasa
sunud-sunod Nakapagbibigay ng palagay tungkol pangungusap
sa maaaring kalalabasan ng
pangyayari sa kuwentong binasa

23 Naitatambal sa angkop na larawan Nakikilala ang mga pariralang Naibibigay ang angkop na salita Nakasusulat ng karanasan na
ang napakinggang mga pahayag pang-abay na nagsasaad ng para sa inilalarawang pahayag ginagamitan ng pang-abay
lugar/pook Nakapagbibigay ng angkop na
wakas sa kuwento

24 Natutukoy ang mga salitang Napag-uuri-uri ang mga pang-uring Napagsusunod-sunod ang mga sa- Naisusulat nang malinaw at wasto
ginagamit sa paglalarawan ng tao, naglalarawan ng tao, hayop, bagay, lita ayon sa bagong alpabeto ang mga salita/pangungusap na
bagay, gawa, o pangyayari pook hanggang sa unang tatlong titik sinisipi o dinidikta

Nakikilala ang kasingkahulugan ng


salita sa pamamagitan ng gamit nito
sa pangungusap
25
Naitatala ang mga salita mula sa Nagagamit sa pangungusap ang Nababasa nang mabilis ang mga Nakasusulat ng mahabang talatang
napakinggang teksto ayon sa: mga pang-uring nagsasaad ng katawagan, patalastas, babala, naglalarawan sa 5 o higit pang
a) mga salita kaugnay ng pandama kulay, bilang, laki, hugis, dami pangyayari pangungusap
b) mga salitang kaugnay sa katangian ng hayop, tao bagay Nabibigyang pamagat ang mga
damdamin ideyang pinagpangkat-pangkat

26 Natutukoy ang mga angkop na Nakapaghahambing ng katangian ng Nakabubuo ng magkatugmang Nakakasulat ng liham pangkaibigan
salitang napakinggan na nag- tao, hayop, bagay, pook na salita na naglalarawan ng tao, pook, na
papahayag ng- ginagamit ang mas, lalong, higit na Nakabubuo ng palagay tungkol sa nakita
a) pakikiramay mga pangyayaring totoo/di
b) pagbati kapani-paniwala
c) pasasalamat
27
Natutukoy sa mga napakinggang Nagagamit ang mga pang-uri sa Nakikilala ang mga pahayag na may Nakasusulat ng liham paanyaya/ o
pahayag/tulaang mga angkop na pangungusap/talata na patambis na kahulugan pagtanggap ng paanyaya
ekspresyong nagpapahayag ng naglalarawan ng tao, hayop, bagay, Nakasusunod sa mga panutong
damdamin pook nakalimbag
Nakapaghahambing ng katangian ng Nakikilala ang mga salitang iisa ang Nagagamit ang mga angkop na
28 tao, bagay/pook na ginagamit ang baybay ngunit magkakaiba ng bantas, malaking titik sa pagsulat
18
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
pang-uri sa iba't ibang kaantasan kahulugan ng iba't ibang uri ng liham pang-
Nailalapat sa tunay na buhay ang kaibigan
pangyayaring nabasa
29 Naipapaliwanag ang mga Natutukoy sa pangungusap ang Napipili ang mga salitang/pariralang Nakasusulat ng mga bugtong na
salawikaing napakinggan mga pariralang pang-abay may kaugnayan sa nasa larawan may pang-abay
Nahihinuha ang mga pangyayaring
di-tuwirang nasasaad sa kuwento

30 Naitatambal sa napakinggang mga Nagagamit sa pagsasalaysay ang Nabibigyang-kahulugan ang mga Nakasusulat ng mga salawikaing
munting pangyayari ang angkop na mga pariralang pang-abay babala/patalastas may pang-abay
salawikain Nasasagot ang mga tanong tungkol
sa impormasyong nasa grap, tsart,
at mapa

31 Naisasalaysay ang buod ng Nagagamit ang mga panandang ay Natutukoy ang kahulugan ng salita Naisusulat ang mga detalye sa
napakinggang balita/ulat at pang-angkop na na, ng, at g sa sa tulong ng mga pahiwatig na salita binasang pangyayari na ginagamit
pangungusap sa loob ng pangungusap ang mga pang-angkop
Naibibigay ang mga detalyeng
sumusuporta sa paksang diwa
ng talata

32 Naibibigay ang mga sanhi/bunga ng Nakabubuo ng iba't ibang uri ng Nakikilala ang kahulugan o salita sa Nakasusulat ng talata na
isang pangyayaring napakinggan pangungusap ayon sa tulong ng katuturan ginagamitan ng iba't ibang uri ng
tungkulin-pasalaysay, pautos, pata- Naisasagawa ng isang puntong ba- pangungusap at angkop na bantas
nong, padamdam langkas ang binasang kuwento sa katapusan nito

33 Nabibigyan ng pamagat ang Nakakagawa ng usapan tungkol sa Nakasasali sa mga laro tungkol sa Nakasusulat ng usapan na
napakinggang maikling pangyayari isang paksa na ginagamit ang iba't pagbibigay-kahulugan ginagamit ang iba't ibang uri ng
ibang uri ng pangungusap Naigagawa ng lagom ang isang pangungusap
puntong balangkas na pinagbatayan

34 Nabibigyang hinuha ang mga Nakakasali sa isa- Napagsusunud-sunod nang paalpa- Nagagamit ang mga salitang may
napakinggang di-tuwirang han/pangkalahatang bigkasan beto ang mga salitang may klaster klaster sa pagsulat ng ulat/
pangyayari tungkol sa isang paksang pinag- balita/pangyayari
aralan

Nakakalahok sa mga gawaing Nagagamit ang mga bahagi ng aklat


nakalilinang sa mapanuring pag-iisip ayon sa pangangailangan at

19
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
nasasabi ang impormasyong
nasa bahagi nito

35 Naisasakilos ang mga napakinggan, Nakapagpapahaba ng mga salita sa Naisusulat sa talata ang ipinahayag
nabasa, napanood na patalastas, tulong ng panlapi sa tsart o grap tungkol sa mga
dayalogo o usapan/madamdaming Nasasagot ang mga tanong sa kaganapang nangyayari sa pama-
pangyayari tulong ng mapa, grap, tsart yanan

36 Naitatala ang mga detalye sa Nagagamit ang mga pahayag sa Natutukoy ang magkakaugnay na Nasasagutan ang mga datos sa pag-
napakinggang balita pagbibigay-katuwiran na maaaring salita pupuno ng ID, atbp.
sumasang-ayon o di-sumasang-ayon Nagagamit nang lubusan ang mga
pinagkukunang impormasyon sa
pamayanan: aklatan, museo,
reading center, mga propesyonal,
karaniwang tao

37 Nakukuha ang paksang-diwa ng Nagagamit ang mga pahayag na kai- Natutukoy ang kahulugan ng
mga patalastas sa TV o radyo langan sa isang pulong pampaaralan matalinghagang pahayag sa tulong
ng dating kaalaman
Nakabubuo ng sariling palagay
tungkol sa binasa

38 Naitatala ang mga nagpapatunay sa Nagagamit ang mga salitang Nagagamit ang mga pahiwatig sa Naisusulat nang padikta ang
diwang inihahatid ng patalastas kailangan upang makuha ang pagsasagot sa palaisipan patalastas, anunsyo, poster, liham
pagsang-ayon ng iba tungkol sa Nakikilala ang pagkakaibang paanyaya
isang isyu/paksa/patalastas katotohanan at opinyon tungkol sa
binasa
Nagagamit ang mga nabasang
kanais-nais na solusyon/komento sa
pahayagan o mga aklat at iniaayon
dito ang sariling pamumuhay

39 Nabibigyang palagay ang Naipapaliwanag sa sariling Natutukoy ang kahulugan ng salita


napakinggang balita, ulat, o kartun salita/halimbawa ang kahulugan ng sa pamamagitan ng gamit nito sa
tungkol sa isang isyu salawikain pangungusap

20
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

40 Natutukoy ang damdamin ng tauhan Naipapaliwanag ang paksa ng isang Natutukoy ang mga Nakasusulat ng usapan/dayalogo
sa napakinggang pahayag/usapan painting/pintura, pelikulang kasingkahulugan/kasalungat ng na ipinapahayag ng mga larawan
napanood, napakinggang tula salita sa tulong ng laro
Nababasa nang may damdamin ang
tula/usapin/maikling tagpo

IKAAPAT NA BAITANG

Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat


1
Napapakinggan ang karanasang Naisasalaysay ang sariling karanasan Nabibigyang kahulugan ang salitang Nakasusulat ng mga
kaugnay ng mga tunog kaugnay ng mga tunog na napaking- iisa ang baybay ngunit magkaiba ang pangungusap/talata tungkol sa
tulad ng babala ng bagyo, gan diin: pito-pito, buhay-buhay, pala-pala, karanasan kaugnay ng tunog na
kampana ng simbahan at Nagagamit ang mga salitang sala-sala napakinggan
naiuugnay sa sariling karanasan ang ginagamit sa pagbibigay direksyon Nagagamit ang malalaking titik sa
mga tunog pantanging ngalan, magagalang na
katawagan, pagdiriwang at simula
ng pangungusap

2 Napapakinggan at nabibigkas ang mga Nabibigkas ang mga salitang ginamit Nabibigyang kahulugang literal ang Nakasusulat ng mga paglalarawan
salitang kaugnay ng paksa sa pahayag na napakinggan mga tambalang salita:silid-aralan ng mga tauhang nabasa sa kuwento
Natutukoy sa mga salitang Nauuri ang mga pangungusap ayon Naibibigay ang kahulugan ng
napakinggan ang nagpapahiwatig at sa gamit: pasalaysay, patanong, pa- matalinghagang salita balatsibuyas,
nagbababala utos, padamdam, at ayon sa hampaslupa, hanapbuhay atbp.
kayarian: payak, tambalan at
hugnayan

3 Natutukoy sa mga balitang napaking- Nasusuri sa teksto ang tambalang Naibibigay nang malinaw ang Nagagamit ang iba't ibang bantas sa
gan ang mga salitang nagpapahayag pangungusap bilang mga mahahalagang detalye pangungusap: tuldok, tandang
ng pagsang-ayon at pagsalungat pinagsamang mga sugnay na Naibibigay ang mga katangian ng pananong, tandang padamdam
21
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
parehong makapag-iisa tauhan sa kuwento Nakasusulat ng maikling balita o
4 Nabibigkas nang wasto ang narinig na Natutukoy ang mahahalagang pang- kuwento
tula o awit yayari o aksyon na bumubuo sa
Nakikilala ang mga salitang may dip- kuwento o balita
tonggo at klaster sa tula

5 Natutukoy ang ideya sa tula/awit naNabibigkas nang wasto ang narinig na Naibibigay ang kasingkahulugan at Nakasusulat ng maikling buod ng
napakinggan awitin at balita kasalungat ng salita kuwentong nabasa
Natutukoy ang paksa at ideya sa Nakikilala ang mga ponemang Naisasalaysay na muli ang kuwento
balita o kuwentong napakinggan suprasegmental: tono, diin at antala ayon sa wastong pagka-
Nakikilala at nakabubuo ng mga kasunud-sunod
pares minimal na salita:
pala-bala/mesa-misa
6 Napapakinggang mabuti ang Nakabubuo ng tambalang Naibibigay ang kahulugan ng mga Nagagamit ang kuwit sa
panutong angkop sa sitwasyon pangungusap mula sa dalawa o salitang kaugnay ng iba't ibang paghihiwalay ng bayan sa lalawigan,
Naisasagawa ang panutong napaking- mahigit pang payak na mga pangu- asignatura, Hal. karnibal tuwirang sabi ng tauhan
gan ngusap Nailalarawan ang kaugnayan ng isang
Nakagagawa ng panutong angkop sa tauhan sa ibang tauhan
sitwasyon
Natutukoy ang panaguri at simuno
sa pangungusap

7 Naiaayos ang mga pangyayari sa ku- Natutukoy ang panaguri at ang gamit Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng isang talata tungkol
wentong napakinggan nito sa pangungusap sa pamamagitan ng katuturan o sa isang paksa kaugnay ng
Napakinggan ang mga pariralang Natutukoy ang simuno at ang gamit depinisyon, gamit sa pangungusap pagpaparangal sa isang Pilipino
panaguri sa mga pangungusap nito sa pangungusap Natutukoy ang paksang
pangungusap at ang pangunahing
ideya

8 Napapakinggan ang mga bahaging Naisasalaysay ang kuwentong Naaayos sa wastong Naisusulat ang mga pangyayari sa
parirala sa mga pangungusap napakinggan ayon sa wastong pagkakasunud-sunod ang mga isang kuwento nang may maayos na
pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa kuwento pagkakasunud-sunod kaugnay ng
pangyayari Natutukoy ang mga salita na mga Pilipinong maituturing na mga
nagbibigay pahiwatig sa kahulugan bayani
ng ibang salita sa pangungusap

9
Natutukoy ang dalawang bahagi ng Natutukoy ang kinalalagyan ng Naibibigay ang kahulugan ng salita sa Nakasusulat ng isang talata

22
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
pangungusap na napakinggan panaguri at simuno sa karaniwan at pamamagitan ng kasingkahulugan, kaugnay ng nasa pamagat:
di-karaniwang ayos ng pangungusap kasalungat, katuturan ng gamit, Kalikasan: Pangalagaan;
pahiwatig ng mga salita (context clues) Saan Tayo Patutungo;
Napipili ang detalyeng sumusuporta Pilipino, Ikarangal Mo
sa pangunahing ideya

10 Natutukoy ang iba't ibang bahagi ng Nakapagpapahayag at nagagamit ang Natutukoy ang mga salita na Nakasusulat ng maikling
pariralang napakinggan sa isang pangungusap na nasa karaniwan at nagbibigay pahiwatig sa kahulugan ng komposisyon na may 10-15
komposisyon di-karaniwang ayos ibang salita sa pangungusap pangungusap
Nakatulog ang bata. (Karaniwan) Napipili ang detalyeng sumusuporta
Ang bata ay natutulog. sa pangunahing ideya
(Di-karaniwan)
Naisasalin ang karaniwang ayos ng Nakabubuo ng isang maikling
pangungusap sa di karaniwang ayos komposisyon kaugnay ng alinmang
nito paksa: paboritong laro, kaibigan
11 pinakana-iibang gawain
Nakapagbibigay ng ideya at kaisipan Natutukoy ang mga salitang Nakasusulat ng balita tungkol sa
tungkol sa balitang narinig nagpapakita ng "time sequences" mga pangyayari ng pagtutulungan
tulad ng simula, noon, sumunod, sa at pagkakaisa ng mga mamamayan
wakas ng bansa
Naibibigay ang lohikal na
pagsusunud-sunod ng mga ideya sa
balita/kuwento
12
Natutukoy ang pangunahing ideya at Napag-uuri-uri ang pangngalan Natutukoy ang mga salita na Naisusulat nang wasto ang mga
paksa sa balita konkreto-tao, lapis, nagbibigay pahiwatig sa kahulugan pangunahing ideya sa seleksyong
puno di-konkreto- ng ibang salita sa pangungusap binasa
kaligayahan, pag-ibig Naibibigay ang pangunahing diwa ng
Nagagamit nang wasto sa talata, usa- kuwento o seleksyong binasa
pan at balita ang pangngalan

13 Natutukoy ang konteksto sa isang Nagagamit ang pangngalan bilang Natutukoy ang mga pamaksang Nakasusulat ng pamaksang
usapan: paksa at/o panaguri ng pangungusap pangungusap sa seleksyong binasa pangungusap
sino ang nag-uusap Guro ang babae. Mayaman ang
papel na ginagam- artista.

23
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
panan saan at kai- Abogado ang kausap niya.
lan nag-usap layu- Naglalaro si Nena.
nin at paksa ng Naglalakbay ang diwa niya.
usapan

14 Natutukoy ang paksa at layunin sa Natutukoy ang gamit ng pangngalan Nagagamit ang dating kaalaman sa Nakasusulat ng mga pangunahing
narinig na usapan sa tulong ng pananda pagbibigay-kahulugan sa ibang salita sumusuporta sa pangunahing paksa
Nagsulat ng tula ang bata para sa at parirala
nanay sa papel.
Naipapakita ang kailanan ng
pangngalan isahan - ang, si
15 maramihan - ang mga, sina
Naisasagawa ang ilang panutong Nagagamit ang angkop na panghalip Natutukoy ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng sariling reaksyon
napakinggan sa pangngalang hinahalinhan ayon sa konteksto sa pangungusap sa binasang kwento
ang nanay - siya Natutukoy ang detalyeng walang
ng nanay - niya kaugnayan sa pangunahing diwa
sa nanay - kanya
ako - kami
ikaw - kayo
16
Naisasagawa ang iniuutos ng kausap Nagagamit ang isahan, dalawahan at Nagagamit nang wasto ang diksyunaryo Naisusulat ang interpretasyon o
Naisasakilos ang ilang panutong maramihang anyo ng panghalip na Nakasusulat ng balangkas sa impormasyong inilalahad sa
napakinggan panao sa magkakaugnay na anyong pa-paksa o pangungusap dayagram
pangungusap (topical or sentence outline)
17 Napapakinggan ang ideyang Nagagamit sa pangungusap ang Napipili nang mahusay ang angkop Naisusulat nang may wastong
sang-ayon at sumasalungat isahan at maramihang anyong na kahulugan sa diksyunaryo baybay ang mga balitang napa-
Natutukoy ang damdaming panghalip na patanong Natutukoy ang mga pangyayari na kinggan
namamayani sa usapang sino - sino-sino pinag-uugnay ng sanhi at bunga
napakinggan ano - anu-ano
paano - paa-paano
kailan - kai-kailan
18 Napapakinggang mabuti ang salitang Nagagamit sa pangungusap ang Nagagamit ang angkop na bantas
isusulat panghalip na paari sa pagsusulat ng idiniktang talata
Natutukoy ang taong gagawa ng Nakapaglalarawan ng bagay, hayop Nakabubuo ng dayagram ng sanhi at
panutong napakinggan na inaari bunga
19
Napapakinggan ang mga pahayag Nakapagpapahayag ng sariling Natutukoy kung alin ang sanhi o Nagagamit nang wasto ang
ng pagmamalasakit sa kapwa karanasan na ginagamit ang bunga sa seleksyong binasa malaking titik sa pagsulat ng

24
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
panghalip sa pakikipagkapuwa idinidiktang talata
20
Nakasasagot sa tanong na bakit Natutukoy ang mga pandiwa sa Naibibigay ang angkop na bunga sa Naisusulat ang mga pangyayaring
tungkol sa seleksyong napakinggan seleksyong binasa inilahad na sanhi may sanhi at bunga sa binasang
Nasusuri ang iba't-ibang anyo ng Naibibigay ang angkop na sanhi sa seleksyon
pandiwa batay sa aspekto na ganap inilalahad na bunga
na ang
kilos - naglaba
ginaganap ang
kilos - naglalaba
gaganapin pa ang
kilos - maglalaba

21 Nakagagawa ng dayagram ng Natutukoy ang mga panlaping Naipapakita sa dayagram ang Nakasusulat ng interpretasyon sa
ugnayang sanhi at bungang ginagamit sa pagbuo ng pandiwa ugnayan ng sanhi at bunga dayagram ng sanhi at bunga
nakalahad sa seleksyong panlaping makadiwa-um-, mag-, Nakabubuo ng mga angkop na tanong
napakinggan makapag-, -in, -an kaugnay ng dayagram
Nakapagsasalaysay ng karanasan na
ginagamit nang wasto ang mga
pandiwa sa iba,t-ibang aspekto

22 Nagagamit ang mga pang-uri sa Nagagamit ang dating kaalaman sa Natutukoy ang iba't-ibang liham na
paglalarawan ng tao, bagay, lugar at pagbibigay-kahulugan sa ibang salita pangkaibigan
pangyayari at parirala
Nakapagpapahayag ng damdamin ng Nakikilala ang opinyon at
katuwaan at kalungkutan sa mga katotohanan bilang isang uri ng
pangyayari kaugnayan sa seleksyong binasa

23 Nakikilala at nagagamit ang mga Nakapaglalarawan ng iba't-ibang Naibibigay ang kahulugan ng opinyon Nakasusulat ng liham pangkaibigan
salita sa: pandama, pantingin, panlasa, at katotohanan na nagbabalita
pagtanggap at pag- panghipo, pandinig, pang-amoy Napipili ang opinyon, katotohanan sa Nakagagamit ng angkop na bantas
tanggi seleksyong binasa sa mga liham
pagbibigay puna/
obserbasyon
panghihikayat

24 Natutukoy ang mga sinabi ng tauhan Nagagamit sa magkakaugnay na Nakikilala ang mga sangkap na Nakasusulat ng liham na

25
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
sa kuwentong napakinggan pangungusap ang mga nakapaloob sa pantasya nagtatanong
magkasingkahulugan at Nakikilala ang katangian ng mga Nakagagamit ng malalaking titik
magkasalungat na talasalitaan tauhan sa alamat, pabula, kuwentong
bayan

25 Naiguguhit ang mga paglalarawang Nakapaghahambing ng katangiang Natutukoy ang mga palarawang Nakasusulat ng liham ng
narinig taglay ng tao, bagay, pook nang may pananalita sa binasa pangungumusta at pagbati
moderasyon Nakapagbibigay-hinuha tungkol sa
maaaring kalabasan ng mga
pangyayari sa binasa

26 Napapakinggan ang mga pahayag na Nakapaghahambing ng tao, bagay, Nasusuri kung malinaw ang ideyang Nagagamit nang wasto ang pasok at
ikinararangal ang sarili at kapwa pook, pangyayari sa pasukdol na nasasaad sa binasa palugit sa pagsulat ng liham
Pilipino antas Nakapagbibigay ng angkop na wakas
Naipagmamalaki ang magagandang sa isang kuwentong di-tapos
katangian ng mga Pilipino
27
Natutukoy ang mga pang-abay sa Natutukoy sa binasa ang karanasang Naipapahayag ang naiisip at
pangungusap katulad ng naranasan ng mambabasa nadarama sa pagsulat ng liham
Nauuri ang pariralang pang-abay: Naisasagawa nang wasto ang mga pangkaibigan
pamanahon, panlunan o pamaraan nakalimbag na panuto sa patalastas,
babala, pagsusulit, gawaing
pang-upuan

28 Naisasagawa ang mga panutong Nauuri ang pang-abay na pamanahon, Nakikilala ang mga ma- Nakasusulat ng sagot sa isang liham
napakinggan panlunan, pamaraan tatalinghagang salita at idyoma pangkaibigan
Nakapagpapahayag na gumagamit ng Naihahambing ang detalyeng binasa
matatalinghagang salita sa sa dating alam ng mambabasa
paglalarawan ng isang Pilipinong Nabibigyang kahulugan ang mga
nagmamalasakit sa kapuwa babalang pantrapiko sa daan
29 Natutukoy ang mga pahayag na Nagagamit ang mga pariralang Nahihinuha ang namamayaning Nakasusulat ng pabuod at
nagpapakilala ng tauhan, pangyayari pang-abay damdamin sa kuwentong binasa pasaklaw na lagom tungkol sa mga
at layon sa isang usapan at kuwento Nakapagpapahayag ng iba't-ibang Nakabubuo ng lagom sa pabuod at karanasan ng pagmamalasakit ng
damdamin pasaklaw na kaayusan Pilipino sa kapuwa

30
26
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Nakasasagot sa mga tanong sa isang Nakabubuo ng iba't-ibang uri ng mga Nakapagbibigay ng paglalahat sa Nakasusulat ng isang "narative text"
interbyu tanong sa paglalahad at magkaka-ugnay na pangyayaring batay sa ginawang panayam o
pangangatwiran ng pagiging
marangal \ binasa sa kuwento interbyu
na mamamayan Nakikilala ang pagkakaiba ng
piksiyon sa di piksiyon

31 Natutukoy ang napakinggang- Nagagamit ang o, at, ngunit sa Napagsusunod-sunod ang mga salita
katwiran pag-uugnay ng mga pangungusap nang paalbeto
pagpapasiya Nakapagpapahayag ng sariling Nagagamit ang mga pamatnubay na
paniniwala katwiran salita ng diksyunaryo
Nagagamit ang diksyunaryo sa
paghahanap ng wastong bigkas,
baybay at kahulugan ng salita
32
Natutukoy ang mga kaisipang Nagagamit ang mga pang-angkop na Napipili ang angkop na kahulugan ng
napakinggan na walang kabuluhan o na at ng salita ayon sa gamit nito sa
paningit lamang pangungusap

33 Nakapagbibigay ng pagbabago ng Nakapagpapahayag na ginagamit ang Nakikilala ang iba't-ibang bahagi ng Nakasusulat ng iniisip na ginagamit
wakas sa kuwentong napakinggan mga pang-angkop at pangatnig aklat ang mga pangatnig at pang-angkop
Nakabubuo ng sariling wakas sa Nakasasagot ng mga tanong tungkol
kuwento sa mga impormasyong nasa iba't
ibang bahagi ng aklat
34 Natutukoy ang kahalagahan ng mga Nakapagbibigay-reaksyon sa Nabibigyang kahulugan ang Nakasusulat ng isang reaksyon
impormasyon, kaalamang narinig sa pananaw, tono, saloobin at layon ng impormasyomg nasa talaan ng
radyo, napanood sa TV, nabasa sa seleksyon texto nilalaman at indeks
dyaryo
Naibabahagi ang mga kaalamang
napakinggan

35 Natutukoy ang reaksyong Nakapagtutulad at nakapag-iiba ng Naitatala ang impormasyong Nakasusulat ng isang lagom sa
napakinggan sa binasang editoryal mga kaisipan o ideya nakukuha sa: impormasyong nakuha sa iba't
talaan ng nilalaman ibang bahagi ng aklat
paunang salita
pahina ng karapatang sipi
glosari
index

27
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

36 Naisasadula ang madamdaming Nakagagamit ng mga ekspresyong: Nakikilala ang iba't ibang bahagi ng Nakasusulat ng balitang naiiba o
bahagi ng kuwentong napakinggan tuwiran at di-tuwiran pahayagan natatanging gawain o pangyayari
berbal at di-berbal pamukhang pahina ng marangal at may malasakit sa
editoryal mamamayan
anunsyo klasipikado
tanging lathalain

37 Naisasakilos ang napakinggang Nakapagbibigay ng tala na: Nakasasagot sa mga tanong tungkol Nakasusulat ng talaarawan ng
ekspresyon/pahayag nasa parehong istilo sa impormasyong nasa iba't ibang sariling karanasan
(paraphrasing) bahagi ng pahayagan
naiibang istilo

38 Naibabalita ang mga pangunahing Nakapagpapahayag ng balita o Nasusundan sa tamang pahina/kolum


balita sanaysay na ginagamitan ng ang karugtong na balita
paraphrasing

39 Naisasagawa ang magalang na Nakabubuo ng isang reaksyon na Nabibigyang-kahulugan at katuturan Nakasusulat ng usapan/dayalog
pakikinig sa kapulungang may magkakaugnay na ideya ang impormasyong nasa pahinang tungkol sa isang paksa
pampaaralan pang-editoryal

40 Nakapagpapakita ng iba't ibang Nagagamit ang mga bahagi ng Nakasusulat ng reaksyon sa kolum
reaksyon sa diskursong napakinggan pahayagan ayon sa pangangailangan o pitak na binasa
Nakapagpapaikli ng balita, editoryal,
kolum na binasa

IKALIMANG BAITANG

Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

1 Nagagamit nang may ganap na Nagagamit sa pagpapahayag/ Nababasa nang mabilis ang mga Nagagamit nang wasto ang malaking
kahusayan ang mga batayang pagsasalaysay ang mga uri ng salitang kaugnay ng iba’t-ibang titik sa
kasanayan sa pakikinig. pangungusap ayon sa gamit asignatura - mahahalagang salita sa
pamagat
Nakakasagot sa mga tanong tungkol Naibibigay nang malinaw ang - mga katawagang nauukol sa
sa detalye ng ulat/balitang mahahalagang detalyeng Maykapal

28
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
napakinggan ipinahihiwatig ng kuwento/balitang - simula ng taludtod ng tula
binasa - tiyak na pangalan ng tao

2 Lohikal na napagsusunud-sunod ang Nakapagpapahayag ng mga ideya Natutukoy ang salitang-ugat at Nagagamit ang angkop na bantas
mga ideya sa ulat/balitang nang may pagkakasunud-sunod at panlaping gamit sa salita para sa iba’t ibang uri ng
napakinggan pagkakaugnay pangungusap
Natutukoy ang mga pangyayaring
bumubuo sa banghay ng kuwento
3
Naibibigay nang malinaw ang ulat sa Nagagamit sa pagsasalaysay ang Nakabubuo ng iba’t-ibang Nagagamit ang panipi at kuwit sa
balitang napakinggan mga uri ng pangungusap ayon sa mahahabang salita sa tulong ng tuwirang sinabi ng tauhan
kayarian tulad ng payak at tambalan panlapi

Nakikilala ang batayan ng


pagkakasunud-sunod ng mga
pangyayaring ginagamit sa kuwento

4 Nakikinig at nakalalahok sa mga Nakapagpapalawak ng mga payak Nakikilala at naipaliliwanag ang Naisusulat sa wastong baybay ang
kapulungang na pangungusap sa pagtalakay sa tinutukoy ng mga salitang hiram mga salitang hiram at nagagamit ang
pampurok/pansimbahan pagbabagong nagaganap sa mga mga ito sa pagsulat ng talata
namamahala sa pamahalaan Naisasalaysay ang kuwento ayon sa
wastong pagkakasunud-sunod ng
mga pangyayari
5
Naipaliliwanag sa sariling Nakikilala ang sugnay na nakapag- Natutukoy ang salitang-ugat at Naisusulat ang buod ng kuwento na
pangungusap ang paksa ng iisa at di-nakapag-iisa sa hugnayang kahulugan ng tambalang salita gumagamit ng angkop na bantas
tula/kuwento/ impormasyong narinig pangungusap para sa iba’t ibang uri ng
Naibibigay sa sariling pangungusap pangungusap sa talata
ang pangunahing diwa ng binasa

6 Naibibigay ang paksa ng Nagagamit ang mga angkop na Naibibigay ang kahulugan ng salita Nagagamit ang tuldok-kuwit sa
tula/kuwento/impormasyong narinig pangatnig sa sugnay na di-nakapag- sa pamamagitan ng paghihiwalay ng mga sugnay sa
iisa kasingkahulugan hugnayan at tambalang
pangungusap
Natutukoy ang mga talatang
tuwirang nagsasaad ng paksang
pangungusap
7
Naisasalaysay sa sariling Natutukoy ang mga payak na Naibibigay ang kahulugan ng salita Naisusulat ang iba’t-ibang uri ng
pangungusap ang buod ng pangungusap/sugnay na nakapag- sa pamamagitan ng kasalungat pangungusap ayon sa kayarian na
kuwentong napakinggan iisa sa hugnayang pangungusap gumagamit ng angkop na bantas
Ipinakikilala ang mga talatang ang
paksang-diin ay di-tuwirang

8 29
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
nasasaad

Naisasagawa nang wasto ang Nagagamit sa pagsasalaysay ang Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng mga talatang
tagubiling napakinggan mga pangungusap sa pamamagitan ng katuturan nagsasalaysay, nagpapaliwanag at
may pagkakasunud-sunod
Natutukoy ang posisyon ng Natutukoy nang may pagkakasunud-
simuno/panaguri sa karaniwan at di- sunod ang mga pangunahing diwang Nakasusulat ng salaysay kaugnay ng
karaniwang ayos ng pangungusap binubuo sa isang kuwento/seleksyon paglaganap ng droga sa pamayanan
9
Nauulit sa iba ang tagubiling Natutukoy ang gamit ng simuno, Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng balita, usapan at
napakinggan panaguri at layon sa pangungusap at sa pamamagitan ng gamit sa patalastas na gumagamit ng iba’t
kung paano ito binubuo pangungusap ibang uri ng pangungusap sa
karaniwan at di-karaniwang ayos
Natutukoy ang mga bahagi ng Naibibigay angiba’t ibang bahagi ng
pananalita na maaaring gawing aklat at mga impormasyong
panaguri/simuno nakapaloob sa bawat bahagi
10 Naiuulat ang mga tagubiling Nakabubuo ng mga pangungusap na Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng usapan/dayalogo na
napakinggan sa sariling may iba’t ibang bahagi sa sa pamamagitan ng pahiwatig na ginagamitan ng mga pangungusap
pangungusap pagpapahayag sa sarili. salita na walang paksa

Nakakikilala/Nakabubuo ng mga Nabibigyang kahulugan ang mga


pangungusap na walang paksa impormasyong nasa iba’t ibang
bahagi ng pahayagan.
11 Nakasasagot sa mga tanong tungkol Napag-uuri-uri ang pangngalan ayon Nagagamit ang clining o paghahati- Nakasusulat ng mga balita,
sa detalye ng sa tungkulin – pantangi, pambalana, hati ng intensidad ng kahulugan dayalogo, talambuhay, anunsyo,
ulat/patalastas/kuwentong lansakan patalastas na gumagamit ng mga
napakinggan Nakapagbibigay ng angkop na pangngalan
pamagat sa paksa/talata

Natutukoy/nahihinuha ang mga


pangunahing diwa na nakapaloob sa
isang pangyayari
12 Nakabubuo ng banghay o balangkas Nagagamit ang pangngalan bilang Natutukoy ang mga salitang Nagagamit ang malaking titik at
tungkol sa napakinggang teksto iba’t ibang bahagi sa pangungusap, magkatugma at nagagamit ang mga gitling sa pagsulat ng iba’t ibang uri
sa mga balita, dayalog, anunsyo, ito sa pagbuo ng sariling tugma. ng pangngalan
talata, liham
Napipili ang mga mahahalagang
detalye na sumusuporta sa bawat
pangunahing diwa
Nakabubuo ng balangkas na may
dalawang bahagi

13 30
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

Napagsusunud-sunod ang mga Napag-uuri-uri ang pangngalan ayon Naibibigay ang kahulugan ng mga Nagagamit ang iba’t ibang uri ng
ideya sa napakinggang teksto sa kayariang payak, maylapi, inuulit, salita sa tulong ng panlapi. pangngalan sa pagsulat ng liham-
kaugnay ng pagbabago sa paligid tambalan pangkaibigan
Nasasabi ang mga pangyayaring
may ugnayang sanhi at bunga sa
seleksyong binasa

14 Naigagawa ng balangkas ang mga Nagagamit ang iba’t ibang uri ng Naibibigay ang kahulugan ng salita Nagagamit ang malaking titik na
ideya sa napakinggang teksto panghalip sa pagsasalaysay ng sa pamamagitan ng paggamit nito sa angkop sa pagsulat ng iba’t ibang uri
sariling karanasan – panao, pangungusap ng liham pangkaibigan, paanyaya,
pananong, pamatlig,panaklaw, paghingi ng paumanhin, atbp.
patulad Nasasabi ang mga opinyon at
katotohanan na binanggit sa
kuwento/seleksyong binasa
15 Naigagawa ng lagom/buod ang mga Nagagamit nang wasto ang mga Napagsusunud-sunod ang mga Nagagamit nang wasto ang mga
detalye/ideyang napakinggan panghalip na panaklaw at patulad sa salita ayon sa alpabetong Filipino bantas; malaking titik; palugit, pasok
pagsasalaysay at pagsulat ng batay sa una hanggang ikatlong titik sa pagsulat ng idiniktang talata,
sariling karanasan/pag-uulat ng balita, liham
karanasan ng ibang tao Nagagamit ang indeks at bibliograpi
sa paghahanap ng impormasyon

16
Nabibigyang hinuha ang mga Natutukoy ang mga pandiwa sa Natutukoy ang mga salitang hiram at Naisusulat ang idiniktang talatang
pangyayari sa balitang napakinggan balita, kuwentong nabasa nabibigyan ito ng katumbas sa mga maraming salirang hiram tungkol sa
wikang bernakular kung meron pagbabagong politikal at sosyolohikal
sa bansa
Nagagamit ang angkop na aklat sa
paghanap ng impormasyon
17
Nakukuha ang detalye at paksang Nasusuri ang mga panlaping gamit Nakukuha ang kahulugan ng salita Nagagamit nang wasto ang mga
diwa ng liham/balitang napakinggan sa pagbubuo ng pandiwa ayon sa pagkakagamit sa sangkap sa pagsulat ng liham
pangungusap pangangalakal

Nagagamit nang wasto ang mga


patnubay na salita sa diksyunaryo
18
Napagsunud-sunod ang mga ideya Nasusuri ang mga pagbabago sa Naibibigay ang kahulugan ng mga Naisusulat ang pagsusuri tungkol sa
sa napakinggang teksto anyo ng pandiwa batay sa aspekto salitang iisa ang baybay ngunit pagkakaugnay ng sanhi at bunga na
ng panlaping ginamit magkaiba ng kahulugan at bigkas napapaloob sa paglalahad tungkol sa
Nasasabi ang mga pangyayaring pagbabago sa edukasyon
may ugnayang sanhi at bunga sa

19 31
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
kuwento/seleksyong nabasa

Nabibigyan-reaksiyon ang Nagagamit ang mga pandiwa sa iba’t Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng sariling opinyong
napakinggang editoryal, artikulo, at ibang aspekto sa pagsasalaysay at sa tulong ng kasingkahulugan narinig
iba pa pagsulat ng balita, kuwento ng
sariling karanasan, at iba pa Nasasabi ang mga katotohanan na - katulad ng may-akda
binabanggit sa seleksyong nabasa - kaiba sa may-akda

20 Napipili ang katotohanan at opinyon Nagagamit ang mga pandiwa sa iba’t Naibibigay ang kahulugan ng salita Nakasusulat ng maikling
lamang sa pinakinggang seleksyon ibang kaanyuan sa pagsasalaysay sa tulong ng kasalungat na komposisyon/sanaysay na may 15-
ng sariling karanasan, atbp. kahulugan 20 pangungusap tungkol sa isang
reaksyon sa binasa
Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng
opinyon sa katotohanan

21 Natutukoy ang mga pang-uri sa Nagagamit ang angkop na pang-uri Nasusuri ang mga panlapi at Nakasusulat ng talatang
napakinggang seleksyon at antas sa paglalarawan ng tao, bagay, salitang-ugat sa mga salita naglalarawan ng isang
nito sa pinakinggang talata lugar, pangyayari karanasan/pangyayari
Nakakukuha ng impormasyon sa
Nagagamit ang iba’t ibang antas ng tulong ng grap o tsart Nakapaghahambing nang pasulat ng
pang-uri sa paghahambing ng 2 tauhan o 2 pangyayari sa dalawang
katangian ng tao, bagay, pook at Natutukoy ang kahulugan ng seleksyong magkaugnay
pangyayari matalinghagang salita
Natutukoy ang pagkakasunud-sunod
ng mga pangyayaring bumubuo sa
banghay ng kuwento
22
Nahuhulaan kung ano/sino ang Napapangkat/Nauuri ang mga pang- Nabibigyang kahulugan ang mga Nailalarawang pasulat ang
tinutukoy sa inilalarawang talata uri sa iba’t ibang antas salitang magkakaugnay tunggalian sa banghay ng akdang
binasa
Naigagawa ng balangkas ang
kuwento/seleksyon
23 Nasusuri kung palarawan o Nagagamit ang mga pang-uri sa Napapalawak ang talasalitaan sa Nailalarawan sa isang sanaysay ang
pasalaysay ang pinakinggang talata paglalarawan ng pangyayari, tao, tulong ng katuturan naging saloobin/nadama sa
pook sa binasa sa pasalita/pasulat napanood/nabasang isyung
na paraan Nasusuri ang pagkakaiba ng piksyon panlipunan
at di-piksyon

24 Naisusulat ang paksang diwa ng Nagagamit nang wasto ang mga uri Nakatutukoy ng maiikling salita mula Napalalawak ang pagkakasulat ng
pinakinggang teksto ng pang-abay sa pagsasalaysay at sa mahahabang salita isang talata sa tulong ng pang-abay
pagsulat

32
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
Naigagawa ng balangkas ang
seleksyong nabasa

25 Naitatala ang mga pang-abay na Naipakikita ang pagkakaiba ng gamit Nabibigyang kahulugan ang mga Nakasusulat ng mga biro, anekdota,
ginamit sa kuwento/iba pang teksto ng pang-uri at pang-abay sa salita o salitang kaugnay ng iba’t ibang patalastas, poster na ginagamitan ng
parirala asignatura mga pang-abay

Nakapagbibigay ng palagay sa
maaaring kalalabasan ng kuwento
kung may pagbabago sa banghay o
tauhan
26 Natutukoy ang mga salitang Nakikilala ang mga sugnay na pang- Naipaliliwanag ang kahulugan ng Naisusulat ang angkop na sugnay
binibigyang-turing ng mga pang- abay sa pangungusap at ang mga mga salitang hiram sa pang-abay sa mga di-tapos na talata
abay na itinala sa pinakinggang salitang bumubuo dito bernakular/wikang banyaga
teksto
Nabibigyan ng wakas ang di-tapos
na seleksyon
27 Naitatala ang pagkakasunud-sunod Nagagamit ang pang-abay sa Nabibigyang katuturan ang mga Naisusulat ang reaksyon sa isang
ng mga pangyaari sa tekstong pagsasalaysay at pagsulat ng salitang matalinghaga at nagagamit natatanging pangyayari sa binasa
pinakinggan natatanging pangyayari sa binasa ito sa pagsasalita/pagsulat kaugnay ng mga pagbabagong
nagaganap sa pamumuhay sa bansa
Nabibigyan ng sariling palagay ang
mga pangyayari
28 Nakapagbibigay-lagom o buod sa Nakakikilala/Nakabubuo ng mga Nakakikilala ng mga salita/pahayag Nakapagbubuod ng isang
tekstong pinakinggan salita/pahayag sa tulong ng mga na may higit sa isang kahulugan kuwento/sanaysay at naisusulat ang
pang-abay na may higit sa isang kaugnayan nito sa mga isyung
kahulugan Nababalangkas ang mga panlipunan
kaisipan/pangyayari sa seleksyong
nabasa
29 Naibibigay nang malinaw ang ulat sa Natutukoy at nagagamit sa Nakakukuha ng impormasyon mula Nakabubuo ng wastong pormat at
balitang narinig pangungusap ang mga pang-angkop sa mga library card, ID, resibo, atbp. kaayusan ng talasanggunian
at pang-ukol
30
Naisasalaysay ang narinig na Nagagamit ang mga pangatnig sa Nakasasagot sa mga tanong tungkol Nakasusulat ng talata sa ibang
kuwento o pangyayari ayon sa hugnayang pangungusap sa mga impormasyong nasa iba’t paraan ngunit kahalintulad ang ibig
wastong pagkakasunud-sunod ibang bahagi ng pahayagan sabihin (paraphrasing/naiibang istilo)

31 Nakasusunod sa panutong Nakapagbubuod ng mga talatang Nakikilala kung ang mga Nakatutukoy sa mga kaalaman sa

32 33
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
napakinggan naglalarawan (deskriptib, impormasyong nasa pahayagan ay mga bahagi ng pananaliksik (term
nagpapaliwanag (eksplanatori), opinyon o katotohanan paper)
nagsusunud-sunod (sekwensya)
naglalahad (ekspositori)

Naitatala ang mga pahayag na Nakapagpapaliwanag ng mga Nabibigyang katuturan/hinuha ang Natutukoy ang mga patern ng
positibo/negatibo sa napakinggang pahayag na may malalim na mga impormasyong nasa patalastas, pagbuo ng talata at nagagamit ito sa
teksto kahulugan poster, resibo, mga pormularyo pagsulat
(forms) atbp.
33
Naitatala ang mga napakinggang Nakikilala ang mga ideyang Naisasagawa nang pahapyaw at Nakasusulat ng isang talatang
pamilyar/di-pamilya na salita nagkakatulad/nagsasalungatan/ mabilisan ang pagbasa sanaysay tungkol sa pagpapahalaga
magkakaugnay sa luntian at malinis na kapaligiran

34 Nakukuha ang mahahalagang Nakikilala ang mga pahayag/ Nasasagutan ang mga Nakasusulat ng isang kathambuhay
detalye ng tekstong napakinggan talatang, positibo, negatibo puzzle/palaisipan sa pagpapalawak at talambuhay na gumagamit ng mga
ng talasalitaan patern ng pagsulat ng talata

Naiuugnay ang “Dewey


Classification System” sa “Card
Number”

35 Naitatala ang mga paksang diwang Nakabubuo ng mga pahayag na Nakikilala at nabibigyang-kahulugan Nakasusulat ng pormal at di-pormal
tuwiran at di-tuwirang inilalahad naglalahad ng ang impormasyong nasa iba’t-ibang na katha/sanaysay tungkol sa mga
grap, tsart, at mapa isyung panlipunan kaugnay sa
• sariling katuwiran pagbabagong nagaganap sa
• sariling pagpapasya pangangalakal ng bansa
• sariling paniniwala

36 Nakapagbibigay-reaksyon sa Natatalakay ang malalim na Nakasasagot sa mga tanong tungkol Nakasusulat ng


pananaw, tono, saloobin, at layon ng kahulugan ng binasang sa impormasyong napapaloob sa tugma/reaksyon/pahayag/
akdang napakinggan pahayag/biro/palaisipan, atb. grap, tsart, mapa biro/palaisipan, atbp.

37 Naihahambing ang mga dating Naililipat ang impormasyon bago sa Nakabubuo ng mga tanong tungkol Nakasusulat ng maikling balita
kaalaman tungkol sa isyu/paksang iba pang anyo (transcoding) sa impormasyong nasa mapa, atlas, tungkol sa pangyayaring nagaganap
napakinggan tsart sa paligid

38 Napagsusunud-sunod ang mga Napaiikli/nabubuod ang mga Nagagamit ang diksyunaryo, Nakasusulat ng poster, tagubilin,
ideya ng nabasang editoryal, nabasa/napakinggang teksto tesaurus at iba pang sanggunian sa patalastas, atbp.
artikulo, atbp. pagkakatapos ng talakayan paghanap ng impormasyon

34
35
IKAANIM NA BAITANG

Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat


1
Naitatala ang mga detalye ng mga Nakapagbibigay at nakasusunod sa Nakagagamit ng iba’t-ibang istilo sa Nakasusulat nang malinaw ng mga
panuto o direksyong napakinggan sa mga panuto na isinaalang-alang ang pagbasa upang matugunan ang palatastas o babala
loob at labas ng klasrum gamit ng mga salita layunin ukol dito
Nakasusulat ng kaisipan sa pormang
e.g. naisasagawa ang narinig na - pahapyaw na natutukoy ang poster para sa kagalingan ng mga
mga tagubilin impormasyon mag-aaral

Natutukoy ang paksa/ideya sa tulong


ng pamagat

2
Natutukoy ang mga saloobin at Naibabahagi nang pasalita ang Nakikilala ang mga salitang Napupunan nang wasto ang mga
damdamin ng tagapagsalita na anumang impormasyong nais ilahad pormularyong pampaaralan na may-
inihuhudyat ng nang may wastong bigkas, diin, wastong baybay
intonasyon, bahagyang paghinto, - magkasingkahulugan/ - ID, atbp.
- tono atbp. magkasalungat - kard na pang-aklatan
- bilis - magkasintunog ngunit magkaiba - impormasyong personal
- diin ang kahulugan
- intonasyon

3
Nagagamit nang may ganap na Nasasabi ang layunin ng nagsasalita Nakapagbibigay ng palagay tungkol Nakasusulat ng sariling impresyon
kahusayan ang mga batayang batay sa paraan ng pagsasalita nito sa maaring kalabasan ng mga hinggil sa mga ikinikilos ng mga
kasanayan sa pakikinig pangyayari sa kuwento batay sa mga tauhan sa akdang nabasa
ikinikilos ng mga tauhan
Nakapagbibigay halaga sa mga
pananalitang narinig batay sa paraan
ng pagsasalita

4 Naisasagawa ang panandaliang Nasasabi nang tuwiran ang Nakikilala at natutukoy ang mga Nakasusulat ng maikling buod ng
pakikinig sa mga impormasyong pagsang-ayon o di-pagsang-ayon sa salita na naghuhudyat ng balitang narinig sa radyo
naririnig sa radyo mga impormasyong narinig pagkakasunud-sunod ng mga
pangyayari
Natutukoy ang mga tiyak na detalye
ng mga balita tungkol sa kalagayan
ng panahon

36
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

5 Nakapagbibigay ng tamang reaksyon Nasasabi ang sariling palagay o Nakapagbibigay reaksyon sa Nakasusulat ng isang
sa mga balita/impormasyong kuru-kuro sa isyung pinag-uusapan pangyayari, tauhan, istilo ng awtor paghahambing sa tulong ng isang
napakinggan na ginamit sa akda grap o dayagram

6
Natutukoy ang pangunahing ideya o Nakapagtatanong at nakasasagot sa Nagagamit ang mga grapikong Naisasalin (transcode) nang pasulat
kaisipan ng mga isyung napakinggan mga tanong na gumagamit ng pantulong sa pag-unawa ng teksto ang mga impormasyong
wastong balangkas - talahanayan ipinahihiwatig ng mga grapikong
Natutukoy ang pumapailalim na - grap pantulong sa teksto
paksa ng pangunahing ideya o
kaisipan.

7 Natutukoy at nabibigyang-puna ang Nagagamit sa pagpapahayag ng Nakikilala ang pangunahing puntos Nagagamit nang wasto ang mga
mga nagsasalungatang kaisipan at damdamin ang iba’t ibang sa isang pahayag sa pamamagitan salitang pang-ugnay sa pagsulat ng
impormasyon tungkol sa mga isyung uri ng pangungusap ayon sa gamit at ng kuwento
napakinggan kayarian
- paraan ng paglalahad
pagtukoy sa paksang pangungusap
pagbibigay-diin sa wakas

8 Natutukoy ang ugnayang sanhi o Nakikilala ang mga sugnay na Naibibigay ang sanhi at bunga ng Nakasusulat ng isang salaysay na
bunga na tuwirang inilahad sa bumubuo sa tambalan at hugnayang mga pangyayari o nagaganap sa nagpapakita ng ugnayang sanhi at
kaisipang narinig sa pamamagitan pangungusap akdang binasa bunga
ng mga hudyat na pananalita

9 Natutukoy ang panig ng Nagagamit ang mga salitang pang- Naibibigay ang wastong paghihinuha Naisusulat nang maayos ang sariling
tagapagsalita batay sa mga pahayag ugnay sa tambalan at hugnayang sa ideya/kaisipan sa tulong ng isang
na narinig at nahuhulaan kung ano pangungusap balangkas
ang susunod nitong pahayag -pangyayari
- saloobin/pandamdamin

10 Nagagawang maiproseso ang Nagagamit sa makabuluhang Naibibigay ang mahahalagang Nagagamit ang mga kongkretong
napakinggang teksto na pakikipagtalastasan ang mga impormasyong tuwiran at di-tuwirang pansuportang detalye upang
isinasaalang-alang ang mga saglit na pangungusap sa karaniwan at di binanggit sa teksto maipaliwanag nang maayos ang
paghinto, kamalian at pagwawasto karaniwang ayos paksang pangungusap

37
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

Nagagamit nang wasto ang mga Nasasagot ang mga tanong batay sa
sugnay na di-makapag-iisa sa mga sariling karanasan
makabuluhang pahayag.
11
Nabibigyang-halaga ang pakikinig sa Nasusuri ang mga pangungusap Nailalarawan ang katangian ng Naisusulat nang maayos ang
mga anekdota, kuwento, pabula at ayon sa mga bahaging bumubuo rito tauhan batay sa pananalita/pagkilos idiniktang teksto na kaugnay ng
iba pa na isinasaad sa kuwento pangangalaga sa kalikasan at
- nagagamit ang mga kapaligiran
pangungusap na may iba’t ibang Naiuugnay ang sariling karanasan sa
bahagi sa pagbibigay ng mga pangyayari sa kuwento
paliwanag

12 Naibibigay ang magkakaugnay na Nagagamit nang wasto sa Nakapagbibigay ng paglalahat sa Nakasusulat ng paksang
pangunahing diwa sa balita, ulat na pakikipagtalastasan ang mga magkakaugnay na pangyayari na pangungusap at mga pansuportang
napakinggan pangngalan binabanggit sa kuwento detalye kaugnay sa mga
pagbabagong nagaganap sa daigdig
Naibibigay ang mahahalagang Nakapagpapahayag ng sariling ideya
detalye na sumusuporta sa mga tungkol sa wastong pangangalaga sa
pangunahing diwa sa balita/ulat na mga likas na yaman ng bansa
napakinggan

13 Naisasagawa sa tamang paraan ang Nauuri ang pangngalan bilang Naibibigay nang malinaw ang Nakasusulat ng mga panuto
mga hakbang na narinig sa mahahalagang detalyeng (instruction) kung paano isinasagawa
pagsasagawa ng isang - pantangi ipinahihiwatig ng akdang binasa ang isang bagay sa tulong ng isang
bagay/proyekto - pambalana dayagram o mga larawan
- kongkreto
- di-kongkreto e.g. ang paglilinis ng electric fan
- lansakan

14 Nakalalahok sa at Nagagamit ang mga pangngalang Napipili ang mga detalye na Nakasusulat ng katitikan ng isang
nakapagsasagawa ng mga angkop para sa isang kapulungan nagpapaliwanag o lumilinang sa mga kapulungang pangklase
kapulungang pampaaralan/ pangunahing diwa
pampurok/pansimbahan

Nagagamit ang mga angkop na


ekspresyong narinig kaugnay ng
pagsali sa kapulungan

38
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat

15 Natutukoy sa mga diskursong Natutukoy ang gamit ng pangngalan Napagsusunod-sunod ang mga Nakasusulat ng liham sa
napakinggan ang mga pahayag na: sa mga diskursong napakinggan pangunahing diwa na bumubuo ng patnugot/liham na nagrereklamo at
kuwento/seleksyon iba pa kaugnay sa mga naninira at
- nagpapakilala ng ideya walang malasakit sa kalikasan
- nagpapatibay ng ideya

16 Naisasalaysay/Naisasadula ayon sa Nagagamit nang wasto ang mga Naigagawa ng balangkas ang Nakasusulat ng isang salaysay sa
wastong pagkakasunud-sunod ang panghalip akdang binasa sa anyong papaksa o tulong ng isang balangkas
mahahalagang pangyayari ng pangungusap
kuwentong napakinggan

17
Naibibigay ang paksa at Nagagamit ang mga panghalip na Nakikilala ang opinyon at Nakabubuo ng isang sulatin tungkol
pangunahing kaisipan ng panao sa kaukulang palagyo, katotohanan bilang isang uri ng sa isang reaksyon sa binasa
tula/kuwento/ impormasyong narinig palayon at paari ugnayan sa seleksyong binasa

18 Nasasagot ang mga tanong tungkol Nagagamit ang panghalip bilang Napipili ang opinyon at katotohanang Nakasusulat ng sariling opinyon na
sa mga detalye ng paksang pangungusap at mga pahayag sa akdang binasa maaaring
seleksyon/impormasyong pinaglalaanan sa mga pangungusap
napakinggan - katulad ng may-akda
- kaiba sa may-akda
19
Naibibigay at naihahambing ang Nagagamit ang mga panghalip na Nabibigyang kahulugan ang mga
saloobin ng nagsasalita tungkol sa panaklaw at patulad opinyon at ang mga pahayag na
paksa makatotohanan

20 Natutukoy ang mga makabuluhang Nagagamit sa pagsasalayasay ang Napag-uuri-uri ang mga salita ayon Nakasusulat ng isang maikling
talasalitaang ginagamit sa mga mga pandiwa na nasa iba’t ibang sa: reaksyon tungkol sa napapanahong
usapang napakinggan aspekto - mga salitang kaugnay ng paksa tulad ng epekto ng
pandama pagkawasak ng kalikasan
- mga salitang kaugnay ng
damdamin
21 Nabibigyang kahulugan ang mga Nabibigyang halaga sa - mga salitang may
salitang narinig batay sa paraan ng pagsasalaysay ang pandaigdig na pagkakaugnayan
pagsasalita (tono, diin, paghinto, pagbabagong may kinalaman sa

39
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
intonasyon) teknolohiya

22
Nabibigyang-diin ang mahahalagang Natutukoy ang mga pandiwang Nabibigyang-kahulugan ang kilos, Nakasusulat ng isang maikling
punto sa usapang narinig ginamit at ang aspekto nito gawi, pananalita ng mga tauhan sa reaksyon tungkol sa napapanahong
akda paksa

23 Napaiikli ang diskursong Nagagamit ang iba’t ibang uri ng Nabibigyang-kahulugan ang salita Nakasusulat ng isang liham sa editor
napakinggan sa pamamagitan ng panlapi sa pagbubuo ng mga ayon sa tungkol sa isang isyu o paksa tulad
pagbabawas ng paulit-ulit o walang pandiwa sa iba’t ibang pokus • denotasyon ng: wastong pagtatapon ng basura;
kaugnayang impormasyon • konotasyon wastong pangangalaga ng
kapaligiran, mabuting naidudulot ng
Nabubuod ang tekstong binasa sa teknolohiya.
sariling pangungusap

24 Natutukoy ang simula ng usapan sa Nagagamit ang magkasingkahulugan Napagtutulad at napag-iiba ang mga Nailalahad ang isang ideya o
pamamagitan ng tuwiran at di- o magkasalungat na pang-uri sa kaisipan o ideya kaisipan sa pamamagitan ng di-
tuwirang pahayag pagsasalaysay berbal na pamamaraan tulad ng:
• grap
• tsart
• mapa

25 Natutukoy ang daloy ng Nagagamit ang mga pang-uri sa iba’t Nakapangangatwiran sa paraang Nakasusulat ng isang talaarawang
pagpapahayag sa diskursong ibang antas ng pagsasalaysay kapani-paniwala at kahika-hikayat naglalarawan ng ginawa/pangyayari
napakinggan tulad ng kung paano sa buong araw
sumasagot o dinaragdagan ang
ideya

26 Natutukoy sa diskursong Nagagamit ang mga pang-uring may Nagagamit ang kaalaman sa mga Nakasusulat ng isang ulat tungkol sa
napakinggan ang iba’t ibang ideya iba’t ibang kayarian sa paglalarawan nabasang akda bilang batayan ng isang pangyayaring nasaksihan
Paglilipat nito sa bagong ideya at ng maaliwalas at magandang mga pahayag at kaisipan tungkol sa kaugnay sa epektibong pag-agapay
pagwawakas sa isang ideya kapaligiran nakalahad na bagong aralin ng mamamayan sa kamalayang
pandaigdig

27 Natutukoy ang pangunahing ideya sa Nasusuri ang kayarian ng pang-uri Natutukoy ang paksang diwa, aral at Nakasusulat ng isang iskrip para sa
mga detalyeng nasa • payak mga pagpapahalagang taglay ng isang pagbabalitang panradyo
balita/ulat/panayam na narinig. • maylapi akda
40
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
• inuulit
• tambalan

28 Nakagagawa ng pagtatala ng Nagagamit ang mga pang-uri sa iba’t Nagagamit ang dating kaalaman sa Nakabubuo ng isang poster na
mahahalagang impormasyon sa ibang anyo ng pagpapahayag pagbibigay solusyon sa mga nagbabadya ng mga kaganapan sa
ulat/mensaheng narinig suliranin batay sa iniharap na paaralan
sitwasyon

29
Nakagagawa ng isang mabisang Napipili ang pinakaangkop na Nabibigyang katuwiran ang mga Nakabubuo ng isang talatanungan
paglalagom sa paksang ekspresyon/pananalita sa kilos o gawi ng mga tauhan sa akda para sa isang panayam
napakinggan pagpapahayag ng pansariling puna o
saloobin

30 Natutukoy ang pagkakaiba sa Nagagamit ang mga sugnay na Naibibigay ang kahulugan ng mga Nakasusulat ng isang talumpati sa
kahulugan ng mga pahayag sa pang-abay na pamanahon, panlunan salitang pareho ang baybay ngunit tulong ng mga ideya/tala na binuo ng
tulong na iba’t ibang huwarang at pamaraan magkaiba ang kahulugan klase
intonasyon

31 Natutukoy sa mga pahayag na Nagagamit ang mga pang-abay na Naibibigay ang hinuha sa mga Nakasusulat ng isang pinalawak na
napakinggan ang nagpapayo, ingklitik gaya ng pa, raw/daw, yata, pangyayaring binabanggit sa kahulugan (definition) tungkol sa
nagbababala, nanghihikayat, nga, din, rin, muna tekstong binasa isang ideya o konsepto
nagbibigay ng magandang
intensyon, atbp. Nabibigyang-katuwiran ang mga
ginawa ng tauhan

32 Natutukoy ang mga angkop na punto Nagagamit ang sugnay na pang- Nailalapat ang kahalagahan ng Nakasusulat ng isang lagom tungkol
sa isang teksto na may koordinasyon abay sa pagtalakay sa mga binasa sa sariling karanasan sa mabuti at masamang dulot ng
ng magkakaugnay na impormasyon kamalayang pandaigdig teknolohiya.

33
Nasusuri ang antas ng kahalagahan Natutukoy ang sugnay na pang-abay Napagsusunud-sunud ang mga Nakasusulat ng isang malinis na biro,
ng impormasyong narinig pangyayari sa kuwento at bugtong o palaisipan
nasasaisantabi ang di-kailangang
detalye

34 Nakapagpasasagawa ng ibang Nagbibigyang-reaksyon ang


paraan ng pagtatala ng mga pananaw, tono, layunin at saloobin
impormasyon sa kahalintulad na ng may akda
41
Pakikinig Pagsasalita Pagbasa Pagsulat
kahulugan (paraphrase)

35
Nagagamit ang mga impormasyong Nagagamit ang iba’t ibang sugnay na Naipaliliwanag ang natatamong Nakasusulat ng paglalarawan tungkol
narinig sa isang paglalahad pang-abay sa iba’t ibang gawain sa kaunlarang pangkaisipan at sa impormasyong pandamdamin sa
pakikipagtalastasan kaunlarang pandamdamin sa akdang akda o kuwentong binasa
binasa

36
Naisasalin ang impormasyong Nagagamit nang wasto ang mga Napapahalahagahan ang
napakinggan tungo sa iba pang pang-angkop at pangatnig sa kaangkupan, katiyakan at
anyo/medium e.g. pagguhit, grap, tambalan at hugnayang pagkamakatotohanan ng
tsart, atb. pangungusap. impormasyong nakalahad sa teksto

37 Nahuhulo ang layunin o intensyong Nasasabi at naipaliliwanag ang gamit Naibabahagi ang sariling Nakabubuo ng isang “pictorial essay”
ipinahahatid ng biro o papuri ng mga pangatnig paninindigan ayon sa kaangkupan, tungkol sa isang paksa o isyu.
pagkamakatotohanan at pagiging
kasiya-siya ng akda

38 Nasusuri ang antas ng kahalagahan Nagagamit nang mabisa ang mga Naihahambing ang kaisipang Nakasusulat ng isang iskrip, na
ng impormasyong napakinggan pangatnig sa iba’t ibang anyo ng ipinahahayag sa teksto sa tulong ng pandulaan batay sa isang paksa o
pakikipagtalastasan pamantayang pansarili, akdang natalakay sa klase.
pamantayang galing sa guro, sa
ibang tao, at sa ibang babasahin.

42

You might also like