a) Keunikan masyarakat majmuk di Malaysia.

Masyarakat majmuk di Malaysia dicirikan dari segi kepelbagaian budaya, pemisahan fizikal, pengenalan kaum melalui pekerjaan, kekurangan kontak sosial dan wujudnya satu kumpulan etnik yang dominan dari segi politik. Ciri-ciri masyarakat majmuk mengiktiraf adanya keunikan dan sifat khas setiap komponen. Ciri-ciri Malaysia adalah wadah penyatu kumpulan etnik yang sebenar iaitu satu kumpulan etnik, bahasa serta budayanya membentuk kumpulan majoriti, kumpulan etnik yang lain dengan bahasa dan budaya masing-masing juga mendapat tempat. Dalam konteks masyarakat majmuk Malaysia, terdapat pelbagai kelompok etnik yang hidup berlainan,tetapi di bawah sistem politik yang sama. Tiga etnik terbesar ialah Melayu, Cina dan ndia yang mana mengamalkan kebudayaan adat resam, agama dan bahasa masing-masing. Tiga etnik ini bersatu di atas satu ikatan kerakyatan dan di bawah sebuah pemerintahan demokrasi beraja berperlembagaan dengan satu cara hidup yang dipersetujui bersama. Tidak dinafikan, Malaysia mempunyai pelbagai suku kaum selain daripada ! komuniti etnik yang terbesar iaitu kaum "erani, #rang $sli %"emenanjung&, 'ajau, (adazan, Muru %"abah&, (edayan, Melanau dan ban %"arawak&, dengan pelbagai bahasa dan dialeknya. )enerimaan kontrak sosial yang telah disepakati bersama adalah untuk menjaga hubungan etnik di Malaysia. Masyarakat di Malaysia diberi hak pendidikan dalam bahasa ibunda mereka tetapi tetap mengiktiraf bahasa melayu sebagai bahasa kebangsaan.
1

Masyarakat majmuk di Malaysia juga bebas untuk mengamalkan agama dan kepercayaan masing-masing walaupun slam diberi status sebagai agama rasmi negara. Masyarakat Malaysia menganut agama slam, *indu, (ristian,

'uddha,(onfusios dan Taois. *ari ini, di merata negara di dunia terdapat masyarakat majmuk yang menganuti agama-agama yang berlainan. tetapi kebanyakan puak minoriti yang terdapat di negara yang memerintah terdedah kepada kezaliman oleh kerajaan. Di Malaysia, kebebasan beragama yang dilaksanakan tidak menyebabkan masyarakat di dalamnya hidup di dalam keadaan berpecah-belah seperti negaranegara yang dilanda krisis sekarang. Meskipun pelbagai kumpulan etnik hidup pada umumnya secara berasingan dan mengekalkan kebudayaan masing-masing terdapat semangat persefahaman dan keharmonian kaum yang erat. (onsep akomodasi yang diamalkan di Malaysia menyebabkan hubungan antara etnik saling membuat penyesuaian dan bebas mengamalkan budaya masing-masing dalam keadaan harmoni.*al itu membuatkan Malaysia mempunyai masyarakat majmuk yang unik. +alaupun Malaysia mengamalkan konsep akomodasi, masyarakat Malaysia juga berkongsi dari segi perayaan, akti,iti kebudayaan dan makanan. Masyarakat Malaysia berkongsi perasaan gembira apabila tiba musim perayaan sesuatu kaum. Contohnya perayaan hari -aya $idilfitri yang disambut oleh orang slam di Malaysia. $kti,iti rumah terbuka yang diamalkan oleh masyarakat melayu slam turut dirai bersama oleh etnik yang bukan beragama slam .)erayaan sambutan (emerdekaan juga dapat merapatkan lagi hubungan antara etnik melalui akti,iti yang dijalankan dan dapat melahirkan perasaan patriotism dan saling bekerjasama.
2

-akyat Malaysia juga terkenal dengan pelbagai jenis makanan dan ini dapat melambangkan jati diri rakyat yang berbilang kaum. Makanan-makanan tersebut pada asalnya berasal dari pelbagai negeri dan suku kaum, tetapi kini telah disediakan sebagai hidangan biasa umum di Malaysia. Di antara makanan tradisi yang terkenal di Malaysia ialah nasi lemak, char koay teow, roti canai dan banyak lagi.(ebanyakan makanan tradisi ini berasal daripada kaum tertentu contohnya nasi lemak, makanan ini bukan hanya digemari oleh kaum melayu sahaja malahan ia turut digemari oleh kaum lain. (ini, masyarakat Malaysia boleh menikmati pelbagai makanan yang sebelum ini berasal daripada kaum tertentu. "elain itu, rakyat Malaysia juga turut mempunyai pakaian tradisi. )akaian seperti baju kurung, baju melayu, cheong sam dan sari adalah contoh pakaian tradisi masyarakat majmuk di Malaysia. Cara pemakaian memainkan peranan penting dalam menentukan perbezaan kedudukan atau martabat sesetiap kumpulan dalam kaum Melayu, Cina, ndia, ban, (adazan dan kaum etnik kecil yang lain di Malaysia. )akaian baju kurung dan melayu adalah berasal daripada kaum melayu tetapi jika kita perhatikan sekarang kaum lain juga turut menggayakan baju tradisional kaum melayu contohnya baju kurung. Contoh keadaan seperti ini boleh didapati di sekolah mahupun di tempat kerja. (onsep penerimaan unsur kebudayaan ini melibatkan proses akulturasi yang mana tidak menyebabkan kehilangan identiti asal masyarakat penerima.

(onsep ini turut menjadikan masyarakat majmuk di Malaysia adalah mayarakat yang unik.
3

b) Masyarakat majmuk dan cabarannya terhadap perpaduan kaum di Malaysia

Menurut sejarah tanah melayu sebelum negara mencapai kemerdekaan dan seterusnya pembentukan .egara Malaysia, masyarakat pada ketka itu, asalnya adalah hampir kesemuanya melayu tetapi disebabkan faktor penghijrahan orang cina dan ndia dalam memenuhi tuntutan keperluan ekonomi maka lahirlah pembentukan masyarakat majmuk kini. Melalui persefahaman dan hubungan yang baik antara komuniti etnik melayu, Cina dan ndia, mereka bersama-sama berjuang mendapatkan kemerdekaan dan pembentukan Malaysia pada /0 "eptember /10!. *ubungan baik yang terjalin pada ketika itu bukanlah disangka panas hingga ke petang tetapi hujan di tengahari. Masyarakat Malaysia perlu menginsafi tragedi yang berlaku pada /! Mei /101. Tragedi yang menggugat keutuhan negara ini adalah ekoran dari pilihanraya kebangsaan yang telah berlangsung pada /2hb Mei /101 di mana emosi dan sentimen perkauman telah disuarakan dengan begitu lantang. *ikmah yang berlaku merupakan titik perubahan corak dan falsafah sosio-politik dan ekonomi negara, juga menyedarkan semua pihak betapa jurang perbezaan sosial dan ekonomi adalah merupakan masalah asas masyarakat Malaysia. Masalah-masalah yang melibatkan jurang antara kaum ini, adalah satu cabaran terhadap perpaduan kaum di Malaysia.)erpaduan tidak boleh diambil mudah dalam sebuah negara pelbagai kaum di Malaysia. (esan daripada kegagalan menguruskan rakyat pelbagai kaum ke arah perpaduan ini, banyak mendedahkan kepada masalah sentimen perkauman. "ebagai contoh, di (enya, negara yang selama ini, menjadi model kerukunan masyarakat pelbagai suku kaum di $frika. "atu demi satu kerukunan
4

bermasyarakat musnah kerana sengketa akibat daripada sengketa perkauman. (ita sendiri juga mengalaminya sendiri pada /101. (ini setelah 3/ tahun kemerdekaan, muncul segelintir warga Malaysia yang tidak berpuas hati dengan keadaan sosioekonomi yang dibentuk oleh kerajaan, kononnya hak mereka ditindas dan berlakunya gerakan pembersihan etnik. *al ini memberikan tamparan yang besar buat kerajaan yang mana telah dituduh mengaplikasikan pembersihan etnik sedangkan istilah itu terlalu serius dan berat implikasinya. Contoh sebenar pembersihan etnik adalah seperti yang pernah berlaku ialah di 'osnia*erzego,ina pada awal /112-an. "atu bangsa manusia dizalimi, ditembak, dirogol dan disembelih tanpa sekatan, tanpa pembelaan dan tanpa justifikasi. Masalah yang timbul itu adalah persoalan tuntutan hak dan hal ini adalah terlalu kerdil jika dibandingkan dengan istilah gerakan pembersihan etnik. Masalah ini boleh mengundang prejudis kepada kaum-kaum lain yang berada di Malaysia. )ersengketaan antara kaum akan wujud dan apabila masalah tidak dapat ditangani, akan berlakulah kejadian di luar kawalan dan emosi manusia hingga menampakkan bibit-bibit tragedi /101 akan berulang semula. Mewujudkan bangsa Malaysia yang bersatu padu adalah antara cabaran utama kepada negara. +alaupun kontrak sosial telah dipersetujui tetapi tetap ada pihak dan kaum lain yang masih tidak dapat menerima hakikat dan saling cemburu kepada etnik tertentu. )elbagai masalah akan timbul ekoran daripada ketidakpuasan hati di kalangan etnik. Masing-masing cuba untuk menuntut pelbagai tuntutan di mana kerajaan perlu
5

berusaha untuk memuaskan hati mereka. 4koran daripada permintaan yang tidak dapat dipenuhi ini segelintir daripada masyarakat cuba untuk membuat onar dan ini telah menjejaskan keharmonian di dalam negara contohnya perhimpunan yang telah diadakan oleh * .D-$5. Demonstrasi jalanan yang menuntut kepada kepercayaan pembersihan etnik ini telah mengundang kepada api perkauman di dalam negara. *ubungan antara etnik menjadi terjejas kesan daripada kejadian tersebut. 6adi, ia telah menjejaskan kepada kestabilan politik dalam negara yang menjadi tunjang utama kepada perpaduan dalam negara. )ercaturan politik adalah tidak wajar menjadikan perpaduan antara kaum sebagai tebusan kerana ia hanya mengundang kepada polemik .egara. *al ini boleh menyebabkan ekonomi negara berada di dalam keadaan yang tidak stabil. "elain itu, ketidakseimbangan kedudukan ekonomi berdasarkan etnik juga adalah cabaran kepada negara kerana ia adalah punca sebagai pencetus konflik. (esan daripada penjajah yang telah menetapkan setiap kaum di Malaysia bekerja di sektor masing-masing seperti orang Melayu dengan kehidupan tradisi , kaum cina dengan perlombongan dan perniagaan dan kaum ndia di ladang-ladang kelapa sawit dan getah telah

menyebabkan setiap kaum tidak pernah mengenali dan mengetahui antara satu sama lain. ni wujudnya ketiadaan interaksi positif di antara kaum di Malaysia. Masing-masing mengamalkan cara hidup masing-masing. 6usteru itu, kita tidak boleh mengambil mudah dalam mengekalkan perpaduan bagi sebuah negara yang bermasyarakat majmuk seperti Malaysia kerana ia ada cabarannya. Dengan cabaran yang ada ini, kita haruslah mengorak langkah untuk
6

memastikan

wujud

sebuah

negara

bangsa

yang

ditunjangi

perpaduan

dan

persefahaman semua anggota masyarakatnya. c) Cadangan Penyelesaian

(egagalan menangani isu -usuhan (aum pada /! Mei /101 telah menyedarkan pelbagai pihak agar memastikan .egara bangsa ditunjangi perpaduan dan

persefahaman semua anggota masyarakat. (ita juga harus mengakui masih ada masalah dalam kerangka hubungan kaum di .egara kita. 6adi, seharusnya kita bersedia untuk menangani masalah tersebut. "etiap cabaran yang berlaku haruslah diharungi jika rakyat terus bersatu dan berganding bahu, dengan azam serta tekad untuk melaksanakan tanggungjawab masing-masing. )erpaduan adalah tunjang kepada kestabilan politik, keharmonian sosial dan keutuhan daya saing ekonomi negara. -akyat pelbagai kaum hendaklah menghayati dan menginsafi pentingnya perpaduan sebagai benteng pertahanan .egara bagi menghadapi sebarang ancaman dari dalam dan luar negara.rakyat perlulah menjaga maruah dan kemerdekaan negara. *al ini bertepatan dengan sambutan (emerdekaan Tahun 7228 iaitu 9perpaduan teras (ejayaan9 yang mana ketika ini pelbagai cabaran cuba menghambat kesenangan dan kemakmuran yang dinikmati rakyat di negara ini. )erpaduan yang ingin dipupuk di negara ini ialah satu keadaan di mana rakyat berbilang keturunan dan agama di Malaysia mempunyai satu perasaan kekitaan dan beridentiti sebagai warganegara dan bangsa Malaysia yang mampu melampaui
7

batasan identiti kaum atau negeri mereka.. )erpaduan yang sedang diusahakan oleh pelbagai pihak termasuk 6abatan )erpaduan .egara dan ntegrasi .asional juga bertujuan untuk mewujudkan satu masyarakat di mana rakyat berbilang keturunan, kebudayaan dan kepercayaan, hidup makmur dalam suasana yang aman sejahtera yang lahir daripada semangat persefahaman yang kukuh, sikap toleransi dan saling menghormati dan kesediaan untuk bertolak ansur dan bermuafakat demi kepentingan bersama. "udah pasti, bangsa yang bersatupadu yang ingin dibentuk hasil daripada landasan kepada semangat kesetiaan, ketaatan dan patriotisme yang tinggi yang tidak berbelah bahagi kepada negara dapat menjamin kepada keharmonian dan perpaduan .egara. )ercaturan politik yang melanda negara kita sekarang ini turut mengundang kepada polemik negara. *al ini juga sedikit sebanyak boleh merencatkan

pembangunan ekonomi yang sedang rancak berjalan. Dengan itu, langkah-langkah yang diambil oleh kerajaan dalam bidang politik untuk memajukan negara berlandaskan peruntukan-peruntukan tertentu mengikut apa yang termaktub dalam )erlembagaan. :angkah-langkah keselamatan dan mencegah daripada berlakunya kejadian yang tidak wajar juga dapat mengekalkan keharmonian antara kaum dan kestabilan negara. 'agi pembangunan ekonomi pula, untuk mencapai objektif negara ke arah mencapai perpaduan, banyak program yang telah dilancarkan bagi mengimbangkan kedudukan taraf sosioekonomi antara kaum dan antara wilayah serta mengurangkan pengenalan kaum antaranya program membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum. 6usteru itu, rakyat perlulah berusaha dengan gigih dan bersifat produktif untuk memajukan negara. -akyat juga perlulah tabah menerima sesuatu cabaran atau pembaharuan dalam
8

negara dan mengambil iktibar kepada kegawatan ekonomi yang berlaku dalam tahun /118. "elain daripada penerapan semangat perpaduan melalui persefahaman bersama, strategi politik dan ekonomi, usaha-usaha yang dijalankan dalam aspek pendidikan dapat membantu memupuk dan memastikan perpaduan negara dan pembinaan bangsa Malaysia. ;saha kerajaan untuk memberikan keistimewaan antara etnik melalui pendidikan disambut baik oleh pelbagai etnik tanpa menyisihkan hak keistimewaan melayu sendiri. ;saha-usaha perpaduan antara kaum boleh dicapai melalui akti,iti kurikulum, kokurikulum, kurikulum kesenian dan sukan. "emangat akomodatif yang wujud dapat memantapkan lagi hubungan antara etnik misalnya sistem mertokrasi diperkenalkan iaitu pemilihan pelajar berdasarkan prestasi akademik tanpa mengira golongan etnik. "ekolah (ebangsaan juga diperkasakan demi menerapkan semangat perpaduan tanpa mengenepikan sekolah rendah jenis kebangsaan yang telah dipersetujui oleh semua golongan etnik di bawah kontrak sosial. "elain itu, kerajaan mengambil langkah dengan memantapkan perpaduan negara dan integrasi nasional melalui )elan Tindakan )erpaduan dan ntegrasi .asional %7220-72/2& yang diperkenalkan oleh 6abatan )erdana Menteri. a adalah bertujuan memperkukuhkan lagi perpaduan melalui akti,iti yang boleh meningkatkan kesedaran dan kefahaman rakyat Malaysia supaya menghormati perlembagaan negara. "elain itu akti,iti kokurikulum seperti (elab -ukun .egara, penyebaran maklumat dan (empen cintakan warisan bangsa Malaysia juga boleh meningkatkan semangat patriotik. ;saha-usaha lain adalah dengan menanamkan semangat hormatmenghormati dan peka terhadap sensiti,iti masyarakat pelbagai kaum.
9

)embudayaan etnik yang baik perlu disuburkan sejak kecil lagi. "emua pihak perlu bersikap matang dalam memberikan pandangan isu berkait rapat hubungan intraetnik dan inter-etnik. )rogram ):(. %)rogram :atihan (hidmat .egara& seumpamanya dapat membantu meningkatkan semangat patriotism dan memupuk perpaduan di kalangan kaum. "elain itu, kursus wajib seperti *ubungan 4tnik juga perlu dipelajari oleh pelajar )T$ kerana ia amat berkesan dan ia juga perlu diwajibkan kepada pelajar )T" untuk dipelajari. Terdapat beberapa cadangan lain yang perlu juga diberi perhatian oleh pemimpin antaranya cadangan mewujudkan *ubungan $ntara (aum dan Majlis $ntara kaum. )erkara yang masih baru dicadangkan ini menyeru rakyat masyarakat Malaysia ke arah perpaduan. "ecara kesimpulan, perpaduan adalah amat penting dalam sesebuah negara untuk menjamin kedamaian di kalangan rakyat Malaysia yang bermasyarakat majmuk. #leh itu, kita haruslah bekerjasama mengekalkan perpaduan di negara kita untuk kebaikan semua. "oal perpaduan antara kaum jangan sesekali diperjudikan kerana faktor ini akan merencatkan kemajuan negara dan tanpa kemajuan dalam menghadapi masa depan, setiap perjuangan khususnya generasi lampau akan menjadi sia-sia belaka. BIBLIOG !"I /. 7. )erpaduan. 7228. Persengketaan, Perpecahan runtuhkan Negara. 'erita *arian 7228 DiLuar Lingkaran: Perpaduan Kunci Kejayaan Negara . 'erita

10

!. www.pmo.go,.my< Terjemahan )etikan Teks ;captama =$' )erdana Menteri >The Challenges of Multireligious, Multiethnic $nd Multicultural "ocieties< asia Media "ummit %/1?2@?722@& @. http<??faculty.unitarklj/.edu.my-)engajian Malaysia %glossary&

11