Davids Shield Inc.

142

Ãàçåòà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ
October â Íüþ-Éîðêå, Íüþ-Äæåðñè,
Èçðàèëå, Ãðóçèè, Ìîñêâå
2009 è Ïåòåðáóðãå
saqarTvelos ebraelebis Temis gazeTi Ãàçåòà îáùèíû åâðeåâ èç Ãðóçèè

Äîðîãèå äðóçüÿ! Âû ìîæåòå ïîñìîòðåòü âñå íîìåðà

íàøåé ãàçåòû íà ñàéòå: http://jewsofgeorgia.blogspot.com

Ö Õ È Í ÂÀ Ë È Ñ Å ÃÎÄ Í ß
2 daviTis fari
ÓÍÅѨÍÍÛÅ ÍÀÒÎ…
"×òî áóäåò?" - â Ãðóçèè ýòîò
âîïðîñ íà óñòàõ ó âñåõ: â ãèïåðïîëè-
òèçèðîâàííîì îáùåñòâå, äåçèí-
ôîðìèðîâàííîì ÑÌÈ è ëæåýêñïåð-
òàìè, ñåãîäíÿ ãîâîðÿò òîëüêî î ïî-
ëèòèêå, î òîì, ÷òî æä¸ò íàñ â áóäó-
ùåì…
"Áåçîøèáî÷íûé îòâåò" íà ýòîò âîïðîñ
çíàþò òîëüêî âëàñòè Ãðóçèè è âûøåóïî-
ìÿíóòûå ëæåýêñïåðòû, ê êîòîðûì ÿ, óâû,
íå ïðèíàäëåæó.
Ïîýòîìó, óâàæàåìûå ÷èòàòåëè, äà-
âàéòå, êàê âñåãäà, ïîäóìàåì âìåñòå è,
ïðèìåíèâ ìåòîä èñêëþ÷åíèÿ, ïîñòàðà-
åìñÿ äëÿ íà÷àëà îòâåòèòü íà âîïðîñ:
"×åãî íå áóäåò?"
1) Ïðåçèäåíò ÑØÀ Áàðàê Îáàìà, êî-
òîðîìó â ïðîøëóþ ïÿòíèöó ïðèñóäèëè
Íîáåëåâñêóþ ïðåìèþ ìèðà 2009 ãîäà çà
"íîâûé êëèìàò â ìåæäóíàðîäíîé ïîëè-
òèêå, ýêñòðàîðäèíàðíûå óñèëèÿ â óêðåï-
ëåíèè ìåæäóíàðîäíîé äèïëîìàòèè, ïî
ñîçäàíèþ ìèðà áåç ÿäåðíîãî îðóæèÿ"
(÷èòàé - çà ðåçêèé îòõîä îò ïîëèòèêè
Äæîðäæà Áóøà, êîíñòðóêòèâíîå ñîòðóä-
íè÷åñòâî ñ Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèåé, îò-
êàç îò ðàçìåùåíèÿ ÏÐÎ â Åâðîïå è ãî-
òîâíîñòü çàêëþ÷èòü Äîãîâîð ÑÍÂ-3) èç-
çà êàïðèçîâ íûíåøíåé âëàñòè Ãðóçèè íå
áóäåò êîíôëèêòîâàòü ñ Êðåìë¸ì;
2) ÍÀÒÎ âìåøèâàòüñÿ â ãðóçèíî-ðîñ-
ñèéñêèé êîíôëèêò, â ñëó÷àå åãî âîçíèê-
íîâåíèÿ, íå áóäåò (êàê è â àâãóñòå ïðîø-
ëîãî ãîäà), à òåì áîëåå - âîçâðàùàòü
íàì Àáõàçèþ ñ Þæíîé Îñåòèåé. Ãåíå-
ðàëüíûé ñåêðåòàðü ÍÀÒÎ Àíäåðñ Ôîã
Ðàñìóññåí ñ÷èòàåò, ÷òî Ðîññèÿ íå
ïðåäñòàâëÿåò îïàñíîñòè äëÿ ñòðàí Áàë-
òèè, èëè äðóãèõ ñîþçíèêîâ ïî ÍÀÒÎ è
õî÷åò óáåäèòü ðîññèÿí â òîì, ÷òî è ÍÀ-
ÒÎ íå ÿâëÿåòñÿ âðàãîì Ðîññèè: "ÍÀÒÎ -
íå ïðîòèâ Ðîññèè. Îòñþäà âîçíèêàåò íå-
îáõîäèìîñòü ïàðòíåðñòâà. ß äóìàþ, ÷òî
ðîññèéñêîå ðóêîâîäñòâî õîðîøî ïîíè-
ìàåò ýòî";
3) Ãðóçèÿ, ñ å¸ òåððèòîðèàëüíûìè
ïðîáëåìàìè, íå áóäåò ÷ëåíîì ÍÀÒÎ. Â
Ãðóçèè, ñ ðîññèéñêèìè òàíêàìè â 30 êì
îò Òáèëèñè è Ïðåçèäåíòñêèì äâîðöîì â
ïðåäåëàõ äîñÿãàåìîñòè ðîññèéñêîé àð-
òèëëåðèè íå áóäåò áàçû ÍÀÒÎ.
4) Êîíôëèêò ñ Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöè-
åé íå áóäåò óðåãóëèðîâàí óñèëèÿìè îá-
ùåñòâåííîãî ñåêòîðà - îáîþäíûìè âèçè-
òàìè îáùåñòâåííèêîâ è äåÿòåëåé êóëü-
òóðû, ñîâìåñòíûìè êîìèññèÿìè, "êðóã-
ëûìè ñòîëàìè" è êîíôåðåíöèÿìè, à òàê-
æå - öåðêîâíûìè äåëåãàöèÿìè. Â ñîâðå-
ìåííîé èñòîðèè íåò ïðåöåäåíòîâ, ÷òîáû
ïîñëå âîåííûõ êîíôëèêòîâ è êðîâîïðî-
ëèòèÿ, ïîñëå ðàçðûâà äèïîòíîøåíèé è
ïîäîáíîãî àíòàãîíèçìà âëàñòåé, ñòîðî-
íû äîñòèãàëè ïðèìèðåíèÿ ìåòîäàìè ò.í.
íàðîäíîé äèïëîìàòèè. Ñàìûé "ñâåæèé"
è áëèçêèé íàì, êàâêàçöàì, ïðèìåð - óðå-
ãóëèðîâàíèå Êàðàáàõñêîãî êîíôëèêòà,
êîòîðîå äâèæåòñÿ ê ôèíàëó íå óñèëèÿìè
îáùåñòâåííîñòè (÷àñòî - âîïðåêè åé!), à
áëàãîäàðÿ ðåñóðñó îôèöèàëüíîé âëàñòè
- ïðàâèòåëüñòâàì Àçåðáàéäæàíà è Àð-
ìåíèè, ïîëèòè÷åñêîé âîëå èõ ïðåçèäåí-
òîâ, ïðè ïîñðåäíè÷åñòâå è ãàðàíòèÿõ
Ðîññèè è ÑØÀ.
À òåïåðü ïîïûòàåìñÿ ïðåäïîëîæèòü -
"÷òî áóäåò".
Äëÿ íà÷àëà îòìåòèì, ÷òî â ïîñëåäíåå
âðåìÿ êàñêàä âèçèòîâ â Ãðóçèþ íàøèõ
íîâûõ ñòàðûõ "äðóçåé" (ñîñòîÿâøèõñÿ -
âèöå-ïðåçèäåíòà ÑØÀ Äæî Áàéäåíà, çà-
ìåñòèòåëÿ ãîñóäàðñòâåííîãî ñåêðåòàðÿ
ÑØÀ Ôèëèïïà Ãîðäîíà, ñïåöïðåäñòàâè-
òåëÿ ÍÀÒÎ íà Þæíîì Êàâêàçå Ðîáåðòà
Ñèììîíñà, è îæèäàåìûõ - çàìåñòèòåëÿ
ìèíèñòðà îáîðîíû ÑØÀ Àëåêñàíäðà
Âåðøáîó, ñåíàòîðà-ðåñïóáëèêàíöà Äæî-
íà Ìàêêåéíà) î÷åíü íàïîìèíàåò ïðåäàâ-
ãóñòîâñêèé ïåðèîä ïðîøëîãî ãîäà, êîãäà
äî âîéíû 08.08.08. ê íàì ïðèåçæàëà
Êîíäîëèçà Ðàéñ è çà÷àñòèë Ìåòüþ
Áðàéçà. È õîòÿ ñåãîäíÿ â ýòîì ñïèñêå
íåò ãîññåêðåòàðÿ ÑØÀ è äðóãèõ ïåðâûõ
ëèö (î÷åâèäíî, äëÿ íèõ êîå-êòî ñòàë "íå-
ðóêîïîæàòåí"), ñòîèò îñòàíîâèòüñÿ íà
í¸ì ïîïîäðîáíåå.
Èòàê, ñïåöïðåäñòàâèòåëü ÍÀÒÎ íà
Þæíîì Êàâêàçå Ðîáåðò Ñèììîíñ: "Â òà-
êîé ñëîæíîé ñèòóàöèè, êîòîðàÿ ñîçäà-
ëàñü çà ïîñëåäíåå âðåìÿ â Àôãàíèñòà-
íå, ó÷àñòèå òàêîé ñòðàíû, êàê Ãðóçèÿ, â
îïåðàöèè ISAF ïîä ýãèäîé ÍÀÒÎ, ÿâëÿ-
åòñÿ î÷åíü âàæíûì ôàêòîðîì… Íà Áó-
õàðåñòñêîì ñàììèòå ìû ñêàçàëè, ÷òî
Ãðóçèÿ, â êîíå÷íîì èòîãå, ñòàíåò ÷ëåíîì
ÍÀÒÎ, íî äëÿ ýòîãî íåîáõîäèìî ìíîãî
ðàáîòàòü ñ òåì, ÷òîáû äîñòè÷ü öåëåé,
ïðåäóñìîòðåííûõ íàöèîíàëüíîé ïðîã-
ðàììîé. ß ïðèåõàë, ÷òîáû âûÿñíèòü -
êàê èäåò ýòîò ïðîöåññ è ïîäãîòîâèòü ñî-
îòâåòñòâóþùèé îò÷åò. Íàçâàòü òî÷íîé
äàòû âñòóïëåíèÿ ÿ ïîêà íå ìîãó".
À ýòî - Ãëàâíîêîìàíäóþùèé êîàëèöè-
îííûìè âîéñêàìè ÑØÀ è ÍÀÒÎ â Àôãà-
íèñòàíå, ãåíåðàë àðìèè Ñòýíëè Ìàê-
êðèñòàë: "Âîéíà ïðîòèâ àôãàíñêîé ãðóï-
ïèðîâêè Òàëèáàí, âåðîÿòíî, áóäåò ïðî-
èãðàíà, åñëè ÑØÀ íå ñìîãóò íàéòè äî-
ïîëíèòåëüíûå ñèëû è íå èçìåíÿò ñòðà-
òåãèþ…
Íåõâàòêà ðåñóðñîâ, âåðîÿòíî, ïðèâå-
äåò ê ïîðàæåíèþ". Êðèñòàëüíî-÷åñòíûé,
îí ðåêîìåíäóåò óâåëè÷èòü ÷èñëåííîñòü
àìåðèêàíñêèõ âîéñê íà 40.000 âîåííîñ-
ëóæàùèõ (ê íàõîäÿùèìñÿ òàì 77.000),
îäíàêî Äåìîêðàòè÷åñêàÿ ïàðòèÿ Îáà-
ìû, êîíòðîëèðóþùàÿ Êîíãðåññ, ïðîòèâ
òîãî, ÷òîáû íàïðàâëÿòü â Àôãàíèñòàí
íîâûå ñèëû!
Òåïåðü ÿñíî?! Ýòîò Ñèììîíñ ïðèåõàë
ïî äóøè íàøèõ ðåáÿò, òàê êàê íîâûõ ñîë-
äàò ÑØÀ óæå íå äàþò! Ñ ýòîé æå öåëüþ,
ïîñëå îçíàêîìëåíèÿ ñ îò÷¸òîì Ñèììîí-
ñà, â îêòÿáðå ñ.ã. Òáèëèñè ïîñåòèò çà-
ìåñòèòåëü ìèíèñòðà îáîðîíû ÑØÀ
Àëåêñàíäð Âåðøáîó, òîëüêî ãðóçèíñêî-
ìó íàðîäó ýòî ïîëèòêîððåêòíî ïîäàäóò
êàê "óãëóáëåíèå ãðóçèíî-àìåðèêàíñêîãî
ñîòðóäíè÷åñòâà â ðàìêàõ ïîäïèñàííîé
ñòîðîíàìè Õàðòèè î ñòðàòåãè÷åñêîì
ïàðòíåðñòâå". Êàê âèäíî, "ïàðòí¸ðñòâî"
ýòèõ ãîñïîä - óëèöà ñ îäíîñòîðîííèì
äâèæåíèåì…
Ñèììîíñ, êîòîðîìó íà Êàâêàçå "ëî-
âèòü ëîõîâ" íåãäå, êðîìå Ãðóçèè, â ðàì-
êàõ ñïåöèàëüíî îðãàíèçîâàííîé äëÿ íå-
ãî "Íåäåëè ÍÀÒÎ", âñòðåòèëñÿ, êàê åìó
ïîêàçàëîñü, ñ ïðîæèâàþùèìè çäåñü
íàöìåíüøèíñòâàìè. Íî åãî îáìàíóëè -
íà êîíôåðåíöèè "Íàöèîíàëüíûå ìåíü-
øèíñòâà è ÍÀÒÎ", ãäå îáñóæäàëèñü âîï-
ðîñû îòíîøåíèÿ íàöìåíüøèíñòâ ê âîï-
ðîñó èíòåãðàöèè Ãðóçèè â ÍÀÒÎ, ïîä âè-
äîì ëèäåðîâ äèàñïîð åìó ïîäñóíóëè
ãðóïïó ðåíåãàòîâ-ãðàíòîåäîâ (êàê è Áó-
øó â 2005 ãîäó, âî âðåìÿ ïðåáûâàíèÿ â
Òáèëèñè) ïîä çîðêèì ïðèñìîòðîì ñîâåò-
íèêà ïðåçèäåíòà Ãðóçèè ïî íàöìåíüøè-
íñòâàì Âàíà Áàéáóðòà.
Âûñòóïàÿ êàê ëèäåð àðìÿí Ãðóçèè,
áîëåå òîãî - îò èìåíè àçåðáàéäæàíöåâ è
âñåõ 800.000 æèâóùèõ çäåñü íåãðóçèí,
îí äàë ñëîâî Ñèììîíñó, ÷òî íàöìåíü-
øèíñòâà Ãðóçèè ñîãëàñíû ñî âñòóïëåíè-
åì Ãðóçèè â ÍÀÒÎ! Ñîãëàñíû, ÷òîáû ìî-
ëîäûå ãðóçèíû ñòàëè ïóøå÷íûì ìÿñîì
è ãèáëè íà ÷óæîé çåìëå çà ÷óæèå èíòå-
ðåñû! È åù¸ äîáàâèë, ÷òî Ãðóçèÿ, êàê
Àðìåíèÿ è Àçåðáàéäæàí, ïîñòîÿííî
÷óâñòâóåò óãðîçó ñî ñòîðîíû Ðîññèè…
Òàê è õî÷åòñÿ ñïðîñèòü: à ïîñëàë áû
Áàéáóðò â Àôãàíèñòàí ñîáñòâåííîãî ñû-
íà Ãðèøó (âûñîêîïîñòàâëåííîãî ÷èíîâ-
íèêà Ìèíèñòåðñòâà ýêîíîìèêè) âî èìÿ
ïàðòí¸ðñòâà ñ ÍÀÒÎ?! Ïî÷åìó îí "çà-
áûë", ÷òî åãî èñòîðè÷åñêàÿ ðîäèíà - Àð-
ìåíèÿ, à ñ íåäàâíèõ ïîð è Àçåðáàéäæàí
- ÿâëÿþòñÿ ñòðàòåãè÷åñêèìè ïàðòí¸ðàìè
Ðîññèè?! È âîîáùå - êòî óïîëíîìî÷èë
åãî ïðåäñòàâëÿòü àðìÿí è àçåðáàéäæàí-
öåâ, ãîâîðèòü îò ëèöà Àðìåíèè, Àçåð-
áàéäæàíà, Ãðóçèè?!
À "àìåðèêàíñêîãî ãðóçèíà, èëè ãðóçè-
íñêîãî àìåðèêàíöà" â Òáèëèññêîì àýðî-
ïîðòó áóäåò âñòðå÷àòü Êîáà Ñóáåëèàíè
(ìèíèñòð ïî äåëàì áåæåíöåâ è âûíóæ-
äåííûõ ïåðåñåëåíöåâ) - íà ñîáñòâåííîì
"äæèïå" ñ íîìåðíûìè çíàêàìè "Mc
KAIN", êîòîðûå ÿ, êàê "èñòèííûé åâðîïå-
åö", ÷èòàþ ïî ëàòûíè è ïîëó÷àþ… Êàèí!
È îí ýòîãî äîñòîèí - âåäü ãåðîé Âüåòíà-
ìà, ñåíàòîð ÑØÀ îò øòàòà Àðèçîíà
Äæîí Ìàêêåéí, êîòîðîãî 28 àâãóñòà 2006
ãîäà ïðåçèäåíò Ãðóçèè Ìèõàèë Ñààêàø-
âèëè íàãðàäèë Îðäåíîì Ïîáåäû èìåíè
Ñâÿòîãî Ãåîðãèÿ "Çà îñîáûé âêëàä â ïî-
áåäû, äîñòèãíóòûå äëÿ Ãðóçèè", ÿâëÿåò-
ñÿ åù¸ è Ïðåäñåäàòåëåì Ñîâåòà äèðåê-
òîðîâ Ìåæäóíàðîäíîãî Ðåñïóáëèêàíñ-
êîãî Èíñòèòóòà (IRI) ÑØÀ, ñûãðàâøåãî
îäíó èç ãëàâíûõ ðîëåé â "Ðåâîëþöèè
ðîç"!
È âîò, äîðîãèå ÷èòàòåëè, íàñòàëî âðå-
ìÿ, ó÷èòûâàÿ âñ¸ âûøåñêàçàííîå, îòâå-
òèòü íà ãëàâíûé âîïðîñ: "×ÒÎ ÁÓÄÅÒ?"
1) ÁÓÄÅÒ àêòèâíàÿ ñåïàðàöèÿ - îòäå-
ëåíèå "Ïðîåêòà ÃÐÓÇÈß" îò åãî ðóêîâî-
äèòåëÿ Ìèõàèëà Ñààêàøâèëè (ïðàêòè-
÷åñêè, óæå íà÷àòà!) - ñ öåëüþ ñïàñòè åñ-
ëè íå âåñü ïðîåêò, òî õîòÿ áû åãî ÷àñòü -
êàäðû, îáó÷åíèå êîòîðûõ îáîøëîñü
ÑØÀ "â êîïåå÷êó" è èíòåðåñû êîòîðûõ
óæå ïðîòèâîðå÷àò èíòåðåñàì ñàìîãî Ñà-
àêàøâèëè;
2) Êàê òîëüêî çàêîí÷èòñÿ ðàáîòà íàä
íîâûì Èçáèðàòåëüíûì êîäåêñîì, ÁÓ-
ÄÓÒ íàçíà÷åíû âíåî÷åðåäíûå ïàðëàìå-
íòñêèå, à ïîòîì - ïðåçèäåíòñêèå âûáî-
ðû, íà êîòîðûõ ÑØÀ áóäóò ëîááèðîâàòü
êàíäèäàòóðó íûíåøíåãî "îïïîçèöèîíå-
ðà" Èðàêëèÿ Àëàñàíèÿ ("Àëüÿíñ çà Ãðó-
çèþ"), è âåñü ðåñóðñ IRI áóäåò ðàáîòàòü
íà íåãî.
Àëàñàíèÿ íè÷åì íå îòëè÷àåòñÿ îò Ñà-
àêàøâèëè ïî ïðèâèòûì çà îêåàíîì
óáåæäåíèÿì è "ïîíÿòèÿì", íî äàëåêî
îòñòà¸ò îò íåãî â õàðèçìàòè÷íîñòè, èç-
âîðîòëèâîñòè è óìåíèè äåëàòü "Public
Relations", òî áèøü - ïèàð. Ïîýòîìó Àëà-
ñàíèÿ íèêîãäà íå áûòü ïðåçèäåíòîì,
ñêîðåå âñåãî, îí áóäåò ðóêîâîäèòü ïðîà-
ìåðèêàíñêîé ôðàêöèåé â ïàðëàìåíòå.
3) Åñëè âíèìàòåëüíî ïðèñëóøàòüñÿ ê
íåäàâíåìó çàÿâëåíèþ ïðåçèäåíòà ÐÔ
Äìèòðèÿ Ìåäâåäåâà: "ß óâåðåí, ÷òî ýòè
îòíîøåíèÿ (ñ Ãðóçèåé - À.Õ.) áóäóò õîðî-
øèìè, äîáðûìè, îñíîâàííûìè íà ñòî-
ëåòíåé äðóæáå, ñîâìåñòíîé èñòîðèè,
òðàäèöèÿõ, âêëþ÷àÿ äàæå ðåëèãèîçíóþ
òðàäèöèþ, òî åñòü òàêèìè, êàê îíè áûëè
äî ïîñëåäíåãî âðåìåíè. Âîïðîñ çàêëþ-
÷àåòñÿ ñåãîäíÿ íå â òîì, ÷òî ìåæäó Ðîñ-
ñèåé è Ãðóçèåé âîçíèêëè êàêèå-òî ñóùå-
ñòâåííûå îñëîæíåíèÿ, à â òîì, ÷òî ìû
ñåãîäíÿ ïî-ðàçíîìó îöåíèâàåì îäèí ïå-
ðèîä, à åñëè ãîâîðèòü îòêðîâåííî, òî
ðå÷ü èä¸ò îá àãðåññèè, êîòîðàÿ ñëó÷è-
ëàñü â àâãóñòå ïðîøëîãî ãîäà. È, âî âñÿ-
êîì ñëó÷àå - ñî ñòîðîíû Ðîññèè, ýòà
îöåíêà íèêàê íå ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ íà
íàðîä Ãðóçèè è íà ãðóçèíñêîå ãîñóäàð-
ñòâî. Ýòî îöåíêà ðàñïðîñòðàíÿåòñÿ íà
äåÿòåëüíîñòü òîëüêî îäíîãî ëèöà - ïðå-
çèäåíòà Ãðóçèè. Ðîññèÿ áóäåò âûñòðàè-
âàòü ñàìûå äîáðûå îòíîøåíèÿ ñ Ãðóçè-
åé, ñ ïðàâèòåëüñòâîì Ãðóçèè, ñ ðóêîâîä-
ñòâîì Ãðóçèè" - ìîæíî ïðåäïîëîæèòü,
÷òî â áëèæàéøåì áóäóùåì ÁÓÄÅÒ
ïðåäïðèíÿòà ïîïûòêà íà÷àòü "âûñòðàè-
#142 October, 2009
âàòü ñàìûå äîáðûå îòíîøåíèÿ ñ Ãðóçè-
åé, ñ ïðàâèòåëüñòâîì Ãðóçèè, ñ ðóêîâîä-
ñòâîì Ãðóçèè".
4) Ñîáûòèÿ ìîãóò ðàçâèâàòüñÿ è ïî
ìåíåå ìèðíîìó ñöåíàðèþ: "Ñïåöñëóæ-
áû Ãðóçèè ïîìîãàþò ýìèññàðàì "Àëü-Êà-
èäû" ïåðåáðàñûâàòü òåððîðèñòîâ â ×å÷-
íþ è äîñòàâëÿòü îðóæèå â Äàãåñòàí" -
ñîîáùèë âî âòîðíèê íà çàñåäàíèè Íàöè-
îíàëüíîãî àíòèòåððîðèñòè÷åñêîãî êîìè-
òåòà (ÍÀÊ) åãî ïðåäñåäàòåëü, äèðåêòîð
ÔÑÁ Ðîññèè Àëåêñàíäð Áîðòíèêîâ.
Òàê âîò - åñëè íà÷í¸òñÿ àíòèòåððî-
ðèñòè÷åñêàÿ îïåðàöèÿ, è áîåâèêè ïå-
ðåéäóò íà òåððèòîðèþ Ãðóçèè, â ñîîòâå-
òñòâèè ñ ðîññèéñêèì çàêîíîäàòåëü-
ñòâîì, ïðåäïîëàãàþùèì èñïîëüçîâàíèå
Âîîðóæåííûõ ñèë çà ïðåäåëàìè ñòðàíû
äëÿ ïðåñå÷åíèÿ òåððîðèñòè÷åñêîé äåÿ-
òåëüíîñòè, Ðîññèÿ ÁÓÄÅÒ ïðåñëåäîâàòü
èõ äî ïîëíîãî óíè÷òîæåíèÿ. Êàê äàëüøå
áóäóò ðàçâèâàòüñÿ ñîáûòèÿ - ïðåäóãà-
äàòü íå òðóäíî - ñêîðåå âñåãî, ïðåçè-
äåíò Ñààêàøâèëè, ïî óêàçàíèþ Áåëîãî
Äîìà, äîñðî÷íî óéä¸ò â îòñòàâêó "â îðå-
îëå ïîâåðæåííîãî áîðöà çà ñïðàâåäëè-
âîñòü";
5) Åñëè ó÷åñòü, ÷òî Ãîñäóìà ÐÔ ïðè-
íÿëà ñêîððåêòèðîâàííûé çàêîíîïðîåêò -
â ÷àñòíîñòè, äîïîëíåííûé ïóíêòîì, îï-
ðåäåëÿþùèì, ÷òî "ôîðìèðîâàíèÿ ðîñ-
ñèéñêèõ Âîîðóæåííûõ ñèë ìîãóò îïåðà-
òèâíî èñïîëüçîâàòüñÿ çà ïðåäåëàìè
òåððèòîðèè ÐÔ äëÿ áîðüáû ñ ïèðàò-
ñòâîì è îáåñïå÷åíèÿ áåçîïàñíîñòè ñó-
äîõîäñòâà" (ñòàòüÿ 10 çàêîíà "Îá îáîðî-
íå"), íåòðóäíî ïðåäóãàäàòü, ÷òî ïðè î÷å-
ðåäíîì çàäåðæàíèè ñóäíà, èäóùåãî êóð-
ñîì íà Àáõàçèþ, ïðîèçîéä¸ò êîíôëèêò â
àêâàòîðèè ׸ðíîãî ìîðÿ, ãäå íåáîëüøàÿ
ôëîòèëèÿ êàíîíåðîê Ãðóçèè ÁÓÄÅÒ àòà-
êîâàíà ðîññèéñêèìè âîåííûìè êîðàáëÿ-
ìè. Â ðåçóëüòàòå êîíôëèêòà, ïðåçèäåíò
Ñààêàøâèëè, ïîä äàâëåíèåì Áåëîãî Äî-
ìà, áóäåò âûíóæäåí óéòè â îòñòàâêó, êàê
è â ïðåäûäóùåì ñëó÷àå.
6) Åñëè ïîäòâåðäèòñÿ èíôîðìàöèÿ î
íàëè÷èè ó Ãðóçèè ýïèäåìèîëîãè÷åñêîãî
îðóæèÿ, ñîçäàííîãî â àìåðèêàíî-ãðóçè-
íñêîé áèîëàáîðàòîðèè â îêðåñòíîñòÿõ
Òáèëèñè è çàâåç¸ííîãî èç ÑØÀ áàíêà
âîçáóäèòåëåé îñòðîïðîòåêàþùèõ è
îïàñíûõ çàáîëåâàíèé (êñòàòè, íå ñâÿçà-
íî ëè ñ ýòèì ïîÿâëåíèå â Ãðóçèè óíè÷òî-
æàþùèõ ïîëÿ è óðîæàè êóçíå÷èêîâ-ìó-
òàíòîâ, íå ãîðÿùèõ â îãíå è ðàçìíîæàþ-
ùèõñÿ ñ ïîðàçèòåëüíîé áûñòðîòîé?!), íà
êîòîðûå íèêàêèå âàêöèíû íå äåéñòâóþò,
àíàëîãè êîòîðûõ íå ñóùåñòâîâàëè â
ÑÑÑÐ, êîòîðûå äîëæíû áûëè áûòü çàá-
ðîøåíû â Èðàê è ïîñëóæèòü Áóøó îï-
ðàâäàíèåì äëÿ âîîðóæ¸ííîãî òóäà âòîð-
æåíèÿ, ïðåçèäåíòà Ñààêàøâèëè çàïî-
äîçðÿò â ðåâàíøèñòñêèõ íàìåðåíèÿõ ñ
èñïîëüçîâàíèåì çàïðåù¸ííîãî îðóæèÿ,
à Áåëûé Äîì íå ñìîæåò, äà è íå çàõî÷åò
åãî çàùèòèòü: âåäü ýòîò ïðîåêò, òàêæå,
êàê òþðüìà Ãóàíòàíàìî, - "çàñëóãà" àä-
ìèíèñòðàöèè Áóøà è äëÿ Îáàìû - ýòî
åù¸ îäèí ïîâîä îòêðåñòèòüñÿ îò ïðåñ-
òóïíîé ïîëèòèêè ñâîåãî ïðåäøåñòâåííè-
êà! È ÑÅÃÎÄÍß ÁÀÊÒÅÐÈÈ ÁÓØÀ ÌÎ-
ÃÓÒ ÑÒÀÒÜ ÎÑÍÎÂÀÍÈÅÌ (ÎÏÐÀÂÄÀ-
ÍÈÅÌ) ÂÎÅÍÍÎÉ ÎÏÅÐÀÖÈÈ, ÍÎ
ÓÆÅ - ÍÅ ÀÐÌÈÈ ÑØÀ È ÍÅ Â ÈÐÀÊÅ!..
 ýòîì ñëó÷àå äåëî îäíîé äîñðî÷íîé
îòñòàâêîé íå îãðà-
íè÷èòñÿ - ñ Ìèõàè-
ëà Íèêîëàåâè÷à
ñïðîñÿò ïî âñåé
ñòðîãîñòè è ïî ïîë-
íîé ïðîãðàììå,
"ïðèïîìíèâ" âäîáà-
âîê è Çàêëþ÷åíèå
Òàëüÿâèíè…
Àðíî Õèäèðáåãèøâèëè
«Ñâîáîäíàÿ Ãðóçèÿ»
#142 October, 2009 daviTis fari 3

ÑÓÄÜÁÀ ×ÅËÎÂÅÊÀ
"...Âèëüêà ïðèñëîíèë èç-
ìó÷åííûå ìîùè ê òîëüêî
ïîäêëþ÷¸ííîé áàòàðåå îòîï-
ëåíèÿ. Ñëàäêàÿ èñòîìà ðàñ-
òåêëàñü ïî òåëó, ãëàçà çàêðû-
ëèñü, è îí ïîïëûë... Ñíèëîñü
̸ðòâîå ìîðå, ãäå íèêîãäà
íå áûë, ðàñêàë¸ííûé ïåñîê,
ïàëÿùåå ñîëíöå... Ñêîëüêî
ïðîñïàë - íåèçâåñòíî. Êîãäà
î÷íóëñÿ - íèêîãî.  óæàñå
âûñêî÷èë íà óëèöó. Îòðÿä
ç.ê. â îæèäàíèè îòñóòñòâóþ-
ùåãî "ñîáðàòà" ñòîÿë íà
òðåñêó÷åì ìîðîçå ïî ñòîé-
êå"ñìèðíî"... Íàêàçàíèå áû-
ëî æåñòîêèì,ïî âñåì çàêî-
íàì ëàãåðíîãî áûòèÿ... Íà
Êîëûìó Âèëüêà ñâàëèëñÿ "ñ
íåáåñ" - âìåñòî çàùèòû äèï-
ëîìà. È óãîðàçäèëî æå åãî,
ñûíà çàñëóæåííîãî ÷åêèñòà ñ
èìåííûì îðóæèåì îò ñàìîãî
Ôåëèêñà Ýäìóíäîâè÷à "çàñ-
âåòèòüñÿ" â ñèíàãîãå. Áëåñòÿ-
ùèé ñòóäåíò ÌÀÐÕÈ, áåç ïÿ-
òè ìèíóò àðõèòåêòîð, îí ïî-
òàùèëñÿ òóäà, íà âñòðå÷ó ñ
Ãîëäîé Ìåèð, ñêîðåé èç ëþ-
áîïûòñòâà, íåæåëè ïî çîâó
êðîâè. Íî âñåõ ëþáîïûòñòâó-
þùèõ ïåðåïèñàëè è "ñãðà-
áàñòàëè". Äëÿ áîëåå ãëóáî-
êèõ ðàçìûøëåíèé íàä
äåéñòâèòåëüíîñòüþ íåñîñòî-
ÿâøåãîñÿ àðõèòåêòîðà îòïðà-
âèëè ïî ýòàïó íà Êîëûìó. Ðå-
àáèëèòèðîâàëè Âèëüêó ñðà-
çó, êàê òîëüêî ýòî ñòàëî âîç-
ìîæíûì: äîëæíî áûòü ñðà-
áîòàëî èìåííîå îðóæèå. Çà-
ùèòèâ äèïëîì, ñ ãðóïïîé
äîáðîâîëüöåâ îí âåðíóëñÿ â
Ìàãàäàí. Òðóäÿãà, ñ òîíêèì
÷óâñòâîì þìîðà, êîììóíèêà-
áåëüíûé è, ÷òî âàæíî - íå îç-
ëîáëåííûé ïîñëå ïåðåæèòî-
ãî, îí áûñòðî ñòàë âñåîáùèì
ëþáèìöåì.Íåâîçìîæíî áû-
ëî ïîíÿòü, êàê ñîâìåùàëàñü
â åãî ïðîåêòàõ áóðíàÿ ôàí-
òàçèÿ è ãîëûé ïðàãìà-
çèì?Ïîñëå âûõîäà íà ýêðà-
íû ôèëüìà Ñåðãåÿ Ãåðàñè-
ìîâà "Ëþáèòü ÷åëîâåêà"âû-
ÿñíèëîñü,÷òî Âèëüêà áûë
÷óòü ëè íå åäèíñòâåííûì àð-
õèòåêòîðîì,âûñòóïàþùèì
ïðîòèâ ñòðîèòåëüñòâà íà Ñå-
âåðå òàê î÷àðîâàâøèõ âñåõ
ñòåêëÿíûõ ïèðàìèä-æèëûõ
êîìïëåêñîâ.Íàâåðíîå, ýòà
èñêóñòâåííàÿ ñðåäà àññîöè-
èðîâàëàñü ó íåãî ñ ÷åì-òî
èððåàëüíûì,òàêèì æå,êàê è
åãî çýêîâñêàÿ ýïîïåÿ.Çà 9
ëåò Âèëüêà äîðîñ äî äîëæ-
íîñòè ÃÀÏà, îáçàâ¸ëñÿ æå-
íîé - êàðàèìêîé è äâóìÿ
äåòüìè. Êîãäà íà÷àëàñü ïåð-
âàÿ âîëíà ýìèãðàöèè â Èçðà-
èëü, çàõëåñòíóëî è Âèëüêó -
ïîëó÷èë ëè÷íîå ïðèãëàøå-
íèå îò Ãîëäû Ìåèð. Èõ äîëãî
íå âûïóñêàëè, íî â êîíöå
êîíöîâ âëàñòè ñäàëèñü. Äëÿ
÷åêèñòà ñ èìåííûì îðóæèåì
ýòî ñòàëî óäàðîì: îí òàê è íå
ñìîã îïðàâèòüñÿ îò øîêà è
âñêîðîñòè ñêîí÷àëñÿ. À òàì,
íà Çåìëå Îáåòîâàííîé, âñ¸
áûëî õîðîøî: ïðåñòèæíàÿ
äåíåæíàÿ ðàáîòà, áëàãîïî-
ëó÷íàÿ ñåìüÿ, èíûå ðàäîñòè
æèçíè... Íî â Ìàãàäàíå åãî
ïîìíèëè, áàéêè î í¸ì ðàñ-
ñêàçûâàëè åù¸ äîëãî. Äîëæ- "Ìàñêà Ñêîáè",
íî áûòü, åìó èêàëîñü... óñòàíîâëåííàÿ â Ìàãàäàíå
â ïàìÿòü î ðåïðåññèðîâàííûõ.
Àâòîð Ýðíñò Íåèçâåñòíûé.
Åëåíà Ëîáà÷åâà Ýòî åãî äàð Ìàãàäàíó.

ÍÀÏÎËÅÎÍ ÁÎÍÀÏÀÐÒ - ÏÐÎÂÈÄÅÖ ÅÂÐÅÉÑÊÎÃÎ ÃÎÑÓÄÀÐÑÒÂÀ

Íàïîëåîí Áîíàïàðò íå âñòðå÷àë åâ-
ðååâ íè â äåòñòâå íà Êîðñèêå, íè â îò-
ðî÷åñòâå âî Ôðàíöèè. Åãî ïåðâîå ñîï-
ðèêîñíîâåíèå ñ îðãàíèçîâàííîé åâ-
ðåéñêîé îáùèíîé ñîñòîÿëîñü â ãîðîäå
Àíêîíà (Èòàëèÿ), âçÿòîé èì 9-ãî ôåâðà-
ëÿ, 1797-ãî ãîäà âî âðåìÿ ïåðâîé èòàëü-
ÿíñêîé êàìïàíèè.
Ïðîåçæàÿ âî ãëàâå âõîäÿùèõ â ãîðîä
ïîáåäîíîñíûõ ïîëêîâ, Áîíàïàðò çàìå-
òèë, ÷òî ñðåäè ðàäîñòíî âñòðå÷àâøèõ
åãî òîëï íàðîäà ñòîÿëè ëþäè â æåëòûõ
ãîëîâíûõ óáîðàõ, ñ æåëòûìè æå íàðó-
êàâíèêàìè, ïîìå÷åííûìè øåñòèêîíå÷-
íîé çâåçäîé. Îí ñïðîñèë îäíîãî èç
îôèöåðîâ îá èõ çíà÷åíèè è óçíàë, ÷òî
ýòè ëþäè åâðåè, à øàïêè è íàðóêàâíèêè
ñëóæèëè îïîçíàâàòåëüíûìè çíàêàìè èõ
âåðîèñïîâåäàíüÿ, åñëè ñ çàõîäîì ñîëí-
öà îíè íå âîçâðàùàëèñü â ãåòòî.. Áîíà-
ïàðò íåìåäëåííî ïðèêàçàë íàðóêàâíèêè
ñíÿòü, à æåëòûå øàïêè çàìåíèòü îáûê-
íîâåííûìè. Îí òàêæå îòêðûë âîðîòà
ãåòòî è îáúÿâèë, ÷òî îòíûíå åâðåè â
ïðàâå æèòü ãäå èì óãîäíî è ñîáëþäàòü
ïðåäïèñàíèÿ ñâîåé ðåëèãèè îòêðûòî è
áåç ïîìåõè.
À âîò äðóãîé ìàëîèçâåñòíûé ïðèìåð
îòíîøåíèÿ Áîíàïàðòà ê åâðåÿì: 19-ãî
èþíÿ, 1798-ãî ãîäà, ïî ïóòè â Åãèïåò,
ôðàíöóçû âçÿëè îñòðîâ Ìàëüòó. Òóò Íà-
ïîëåîí óçíàë, ÷òî ìàëüòèéñêèå ðûöàðè
æåñòîêî ïðåñëåäóþò ìåñòíûõ åâðååâ,
ïðîäàþò èõ â ðàáñòâî õðèñòèàíàì è òóð-
êàì è çàïðåùàþò èì ñîáëþäàòü ñâîè
îáû÷àè. Îí íåìåäëåííî ïðèêàçàë îòê-
ðûòü ñèíàãîãó è âîññòàíîâèë ãðàæäàíñ-
êèå ïðàâà åâðååâ Ìàëüòû.
Îäíàêî íè Àíêîíà íè Ìàëüòà íå ìî-
ãóò ñðàâíèòüñÿ ñ ïðîêëàìàöèåé Áîíà-
ïàðòà, èçäàííîé èì ïîä ñòåíàìè îñàæ-
äåííîé êðåïîñòè Àêêî îò 20-ãî àïðåëÿ
1799-ãîäà -- î ñîçäàíèè ñàìîñòîÿòåëü-
íîãî åâðåéñêîãî ãîñóäàðñòâà â Ïàëåñ-
òèíå -- 118 ëåò äî Áàëüôóðñêîé Äåêëà-
ðàöèè è 149 ëåò äî ïðîâîçãëàøåíèÿ Ãî-
ñóäàðñòâà Èçðàèëü.
 ïðîêëàìàöèè, ìåæäó ïðî÷èì, ãîâî-
ðèòñÿ:
ÎÁÐÀÙÅÍÈÅ ÃÅÍÅÐÀËÀ ÁÎÍÀ-
ÏÀÐÒÀ, ÃËÀÂÍÎÊÎÌÀÍÄÓÞÙÅÃÎ ÀÐ-
ÌÈßÌÈ ÔÐÀÍÖÓÇÑÊÎÉ ÐÅÑÏÓÁËÈÊÈ
 ÀÔÐÈÊÅ È ÀÇÈÈ, Ê ÇÀÊÎÍÍÛÌ ÍÀÑ-
ËÅÄÍÈÊÀÌ ÏÀËÅÑÒÈÍÛ:
Èçðàèëüòÿíå! Çàêîííûå íàñëåäíèêè
Ïàëåñòèíû! Âîñïðÿíüòå äóõîì, Î èçã-
íàííèêè!
Âåëèêàÿ íàöèÿ (Ôðàíöèÿ - Ý.Ï.), íå
òîðãóþùàÿ íè ëþäüìè íè ãîñóäàðñòâà-
ìè, êàê òå, êòî "ïðîäàë âàñ ñûíàì Ýëëè-
íîâ, ÷òîá óäàëèòü âàñ îò ïðåäåëîâ âà-
øèõ" (Éîýëü, 3:6), çîâåò âàñ íå çàâîå-
âàòü, íî ëèøü âåðíóòü ñâîå îòå÷åñòâî,
îòíÿòîå ó âàñ. Ñ ïîìîùüþ è ïðè ïîääå-
ðæêå Ôðàíöèè, âû íàâåêè îñòàíåòåñü
ãîñïîäàìè è çàùèòíèêàìè ñâîåãî îòå÷å-
ñòâà îò âòîðæåíèÿ èíîçåìöåâ".
Ýòîé ïðîêëàìàöèè íå áûëî ñóæäåíî
îñóùåñòâèòüñÿ. Áîíàïàðò áûë óâåðåí,
÷òî ïîñëå ïàäåíèÿ Àêêî îí âîéäåò â Èå-
ðóñàëèì è îòòóäà âîçâåñòèò åâðåÿì è
âñåìó ìèðó î âîçðîæäåíèè äðåâíåãî Èç-
ðàèëÿ.
Íî Àêêî íå ïàëà, âñëåäñòâèå âìå-
øàòåëüñòâà àíãëèéñêîãî ôëîòà, è Áîíà-
ïàðò, âûíóæäåííûé âåðíóòüñÿ â Åãèïåò,
äîëæåí áûë îòêàçàòüñÿ îò ñâîåãî ïëàíà.
Íåâîëüíî âîçíèêàåò âîïðîñ: ÷òî ïî-
áóäèëî Áîíàïàðòà òàê êðóòî âñòàòü íà
çàùèòó âñþäó ãîíèìîãî íàðîäà?
Ïîäîáíàÿ ïîçèöèÿ, äà åùå íå óâåí-
÷àííàÿ óñïåõîì, íå ñóëèëà åìó íè ïîëè-
òè÷åñêîé íè, òåì áîëåå, âîåííîé âûãî-
äû. Íàïðîòèâ, îíà ìîãëà ëèøü ïîâðå-
äèòü åãî ðàñòóùåé ïîïóëÿðíîñòè è ïîñ-
ëóæèòü íà ïîëüçó åãî ïðîòèâíèêàì è ñî-
ïåðíèêàì.
Çäåñü ñëåäóåò âñïîìíèòü, ÷òî Íàïî-
ëåîí áûë êîðñèêàíöåì è äåéñòâîâàë ñ
äåòñòâà äî ïîñëåäíåãî äíÿ ñâîåé æèçíè
êàê èñòûé êîðñèêàíåö - îò áåñïðåäåëü-
íîé äðóæáû-âðàæäû ñ îñâîáîäèòåëåì
Êîðñèêè, Ïàñêàëåì Ïàîëè äî íåîïðàâ-
äàííîãî äîâåðèÿ ê âåëèêîäóøèþ àíã-
ëèéñêîãî ïðàâèòåëüñòâà ïîñëå ïîðàæå-
íèÿ ïîä Âàòåðëîî.
Êîðñèêàíåö íå çàáûâàåò íè îêàçàí-
íîãî åìó äîáðà, íè ïðè÷èíåííîãî åìó
çëà, Òàêèì áûë è Íàïîëåîí, è íå èñêëþ-
÷åíà âîçìîæíîñòü, ÷òî ñèìïàòèþ Áîíà-
ïàðòà ê åâðåÿì ìîæíî îáúÿñíèòü è òåì,
÷òî ãäå-òî â åãî ïîäñîçíàíèè ñîõðàíè-
ëàñü ïàìÿòü î òîì, ÷òî â ñâîå âðåìÿ
ìýð ãîðîäà Àÿ÷èî, åâðåé Æàí Æåðîì
Ëåâè, ñêðûë åãî â ñâîåì äîìå îò èñêàâ-
øèõ åãî ïðèâåðæåíöåâ Ïàñêàëÿ Ïàîëè,
è òåì ñàìûì ñïàñ åãî.
Íå ìåíåå èíòåðåñíà îïÿòü òàêè ìà-
ëîèçâåñòíàÿ áåñåäà Íàïîëåîíà ñî ñâî-
èì âðà÷îì, èðëàíäöåì Áàððè Î'Ìèðà
(Barry O'Meara), íà Îñòðîâå Ñâ. Åëåíû,
10-ãî íîÿáðÿ 1816-ãî ãîäà. Êîãäà Î'Ìèðà
çàäàë óæå áîëüíîìó èìïåðàòîðó ïðÿ-
ìîé âîïðîñ: ïî÷åìó âû íåèçìåííî ïî-
îùðÿåòå è ïîääåðæèâàåòå åâðååâ, òîò
îòâåòèë: "ÿ âñåãäà õîòåë âèäåòü åâðååâ
ðàâíîïðàâíûìè ïîääàííûìè, êàêèìè
ÿâëÿþòñÿ îñòàëüíûå íàðîäû ìîåé èì-
ïåðèè. ß æåëàþ, ÷òîáû ê åâðåÿì îòíî-
ñèëèñü êàê ê áðàòüÿì, êàê åñëè áû âñå
ìû ÿâëÿëèñü ÷àñòüþ Èóäàèçìà. Ýòî áû-
ëî áû âûãîäíî è äëÿ Ôðàíöèè, ïîòîìó
÷òî åâðåè ìíîãî÷èñëåííû è èììèãðèðî-
âàëè áû â íàøó ñòðàíó ñî ñâîèì áîãàò-
ñòâîì. Åñëè áû íå ìîå ïàäåíèå, áîëü-
øèíñòâî åâðîïåéñêèõ åâðååâ ïåðåñåëè-
ëèñü áû âî Ôðàíöèþ, ãäå èõ æäàëè áû
ñâîáîäà, ðàâåíñòâî è áðàòñòâî".
Ïðèäÿ ê âëàñòè, Íàïîëåîí ïðåâðà-
òèë åâðååâ â ïîëíîïðàâíûõ ïîääàííûõ
ñâîåé èìïåðèè íå èç íàìåðåíèÿ èçâ-
ëå÷ü èç ýòîãî êàêóþ-ëèáî âûãîäó: ïî
ñâîåé ìàëî÷èñëåííîñòè, åâðåè íå èìå-
ëè íèêàêîãî ïîëèòè÷åñêîãî âåñà.
Ìåòòåðíèõ-Âèííåáóðã, àâñòðèéñêèé
êîíñóë â Ïàðèæå ïèñàë â îäíîì èç ñâî-
èõ äîêëàäîâ â Âåííó: "Âî Ôðàíöèè íà-
õîäÿòñÿ âñåãî ëèøü îêîëî ñîðîêà òûñÿ÷
åâðååâ, èç íèõ îêîëî òûñÿ÷è - â Ïàðèæå.
Íî âñå îíè áåç èñêëþ÷åíèÿ âèäÿò â èì-
ïåðàòîðå ñâîåãî Ìåññèþ!"
Ïîñëå ñîêðóøàþùåé ïîáåäû ïîä
Àóñòåðëèöåì, Íàïîëåîí ïðîäîëæàë
íàñòîÿòåëüíî äåéñòâîâàòü â ïîëüçó
ïîëíîãî îñâîáîæäåíèÿ åâðååâ îò ãðàæ-
äàíñêèõ îãðàíè÷åíèé, íåñìîòðÿ íà
ÿðîñòíîå ñîïðîòèâëåíèå àíòèñåìèòñêèõ
êðóãîâ âî Ôðàíöèè è çà ðóáåæîì - ïîä
ïðåäâîäèòåëüñòâîì Ïàïû Ðèìñêîãî è
ðóññêîãî öàðÿ Àëåêñàíäðà, îäíîãî èç
ñàìûõ íåèçëå÷èìûõ àíòèñåìèòîâ.
Êàçàëîñü, ÷òî ñòàðàíèÿ èìïåðàòîðà
ïîðîæäàþò ëèøü ïðîòèâîïîëîæíûå åãî
æåëàíèþ ðåçóëüòàòû: ïîäíÿëà ãîëîâó
àíòèñåìèòñêàÿ ïðåññà, è äàæå â àðìèè,
ñðåäè ìàðøàëîâ, ÷óâñòâîâàëèñü îïïî-
çèöèîííûå âåÿíèÿ.
Íî ñëîìèòü Íàïîëåîíà áûëî íå òàê-òî
ëåãêî. Îí ñêàçàë: "Åâðåéñêèé âîïðîñ ðå-
øàåòñÿ íå òàê. ß íèêîãäà íå ïðèìó ìåð,
îáÿçûâàþùèõ åâðåéñêèé íàðîä îñòà-
âèòü Ôðàíöèþ, ïîòîìó ÷òî äëÿ ìåíÿ åâ-
ðåé ðàâåí ëþáîìó äðóãîìó ãðàæäàíèíó
ñòðàíû. Èçãíàíèå èõ èç Ôðàíöèè ÿâè-
ëîñü áû äîêàçàòåëüñòâîì ñëàáîñòè, â
òî âðåìÿ êàê äëÿ èõ èíòåãðàöèè òðåáó-
åòñÿ ñèëà".
Ñîðâàííûé àíãëè÷àíàìè ïëàí ñîç-
äàíèÿ åâðåéñêîãî ãîñóäàðñòâà â Ïàëåñ-
òèíå Íàïîëåîí çàìåíèë äðóãèì, íå ìå-
íåå ãðàíäèîçíûì - âîññòàíîâ-
ëåíèåì Ñèíåäðèîíà, âåðõîâíîãî îð-
ãàíà åâðåéñêîãî äóõîâíîãî çàêîíîäà-
òåëüñòâà, óïðàçäíåííîãî ðèìñêèìè çà-
âîåâàòåëÿìè Èóäåè ñ ðàçðóøåíèåì Âòî-
ðîãî Õðàìà â 73-ì ãîäó Íîâîé Ýðû, è
âíîâü âïåðâûå ñîçâàííîãî Èìïåðàòî-
ðîì ôðàíöóçîâ, Íàïîëåîíîì 1-ì, 1734
ãîäà ïîñëå ñìåðòè Òèòà Ôëàâèÿ, ïîðà-
áîòèòåëÿ Èóäåè. Ïåðâàÿ ñåññèÿ âîçîá-
íîâëåííîãî Ñèíåäðèîíà îòêðûëàñü 9-ãî
ôåâðàëÿ, 1807-ãî ãîäà â Ïàðèæå, è ïðî-
äîëæàëàñü ðîâíî ìåñÿö.
Íîâîå ìåðîïðèÿòèå ïîäâåðãëîñü
îæåñòî÷åííîìó ïðîòåñòó öàðÿ Àëåêñà-
íäðà, íàçâàâøåãî Íàïîëåîíà "Àíòèõ-
ðèñòîì è âðàãîì Áîãà", ÷òî, âïðî÷åì, íå
ïîìåøàëî åìó ÷åðåç ïîë ãîäà ïîäïè-
ñàòü ñ òåì æå "Àíòèõðèñòîì" Òèëüçèòñ-
êîå Ñîãëàøåíèå, ñîïðîâîæäàâøååñÿ
îáúÿòèÿìè è óâåðåíèÿìè â âå÷íîé
äðóæáå, è ïðîäåðæàâøåéñÿ…. ïÿòü ëåò,
äî ñïðîâîöèðîâàííîãî Àëåêñàíäðîì
âòîðæåíèÿ Íàïîëåîíà â Ðîññèþ.
Èäåÿ âîññòàíîâëåíèÿ Ñèíåäðèîíà,
êàê è èäåÿ âîçðîæäåíèÿ åâðåéñêîãî ãî-
ñóäàðñòâà â Ïàëåñòèíå îñòàëèñü êðàò-
êîâðåìåííûìè ýïèçîäàìè. Ïðîéäåò
åùå ïîëòîðàñòà ëåò äî òîãî êàê ñâåð-
øèòñÿ òî, ÷òî ïîãðåçèëîñü ìîëîäîìó
ïðîâèäöó òîãäà, íà âåðøèíå åãî ìîãó-
ùåñòâà è ñëàâû -- âîññòàíîâëåíèå íå-
çàâèñèìîñòè åâðåéñêîãî ãîñóäàðñòâà.
Ýììàíóèë
Ïèðóòèíñêèé-Ïðàò,
Èåðóñàëèì
4 daviTis fari
" Ä ÐÓ ÃÀ ß Æ Å Í Ù È Í À " Ä Ó × Å
Ñ íåêîòîðûõ ïîð îñîáîå âíèìàíèå
èññëåäîâàòåëåé äèêòàòîðñêèõ ðåæèìîâ
ïðèâëåêàåò "÷èñòûé" èòàëüÿíñêèé ôà-
øèçì, ðîäîíà÷àëüíèê ìíîæåñòâà ïîñëå-
äóþùèõ ôàøèñòñêèõ ðåæèìîâ ñàìîãî
ðàçëè÷íîãî òîëêà, ðåçêî îò âñåõ íèõ îò-
ëè÷àþùèéñÿ. À òàêæå ëè÷íîñòü ïåðâîãî
ôàøèñòñêîãî äèêòàòîðà, äó÷å Áåíèòî
Ìóññîëèíè, - ïðîîáðàç âñåõ ïîñëåäóþ-
ùèõ "ôþðåðîâ", "êàóäèëüî" è "âåëèêèõ
âîæäåé". È ïîñêîëüêó ñóùåñòâóåò ðàñõî-
æåå ìíåíèå, ÷òî ôàøèçì íåðàçðûâíî
ñâÿçàí ñ àíòèñåìèòèçìîì, îñîáûé èíòå-
ðåñ âûçûâàåò ïðîáëåìà âçàèìîñâÿçè
èòàëüÿíñêîãî ôàøèçìà ñ àíòèñåìèòèç-
ìîì.
Ñîâñåì íåäàâíî, êàê áû â êà÷åñòâå
èëëþñòðàöèè ê ýòîé ïðîáëåìå, â èçäà-
òåëüñòâå William Morrow âûøëà ëþáî-
ïûòíåéøàÿ êíèãà ïîä èíòðèãóþùèì íàç-
âàíèåì "Äðóãàÿ æåíùèíà äó÷å" è åùå
áîëåå èíòðèãóþùèì ïîäçàãîëîâêîì:
"Íåèçâåñòíûå ôàêòû î Ìàðãåðèòå Ñàð-
ôàòòè, ëþáîâíèöå-åâðåéêå Áåíèòî Ìóñ-
ñîëèíè, ïîìîãøåé åìó ïðèéòè ê âëàñòè".
Ó êíèãè äâà àâòîðà: Ôèëèïï Êàííèñòðà-
ðî, ïðîôåññîð Äðåêñåëüñêîãî óíèâåðñè-
òåòà â Ôèëàäåëüôèè, ìåæäóíàðîäíûé
àâòîðèòåò ïî èñòîðèè ôàøèñòñêîãî äâè-
æåíèÿ, è Áðàéàí Ñàëëèâàí, ñòàðøèé íà-
ó÷íûé ñîòðóäíèê Óíèâåðñèòåòà íàöèî-
íàëüíîé îáîðîíû.
Ýòà êíèãà ñòàëà ïðåäìåòîì æèâåé-
øåãî îáñóæäåíèÿ íà ñîñòîÿâøåìñÿ â
ôèëàäåëüôèéñêîì îòåëå Sheraton
Society Hill ñèìïîçèóìå, ïîñâÿùåííîì
ñóäüáå èòàëüÿíñêèõ åâðååâ âî âðåìÿ
Âòîðîé ìèðîâîé âîéíû. Ñïîíñîðàìè
ñèìïîçèóìà áûëè Íàöèîíàëüíûé ôîíä
àìåðèêàíñêèõ èòàëüÿíöåâ, Êîëëåêöèÿ
Óèëüÿìà Ñàëîìîíå ïðè Äðåêñåëüñêîì
óíèâåðñèòåòå è Ãåíåðàëüíîå êîíñóëü-
ñòâî Èòàëèè â Ôèëàäåëüôèè. Ïðåäìå-
òîì îáñóæäåíèÿ áûëà èñòîðèÿ Èòàëèè
âî âðåìÿ ïîñëåäíåé âîéíû, õàðàêòåð-
íûå îñîáåííîñòè èòàëüÿíñêîãî ôàøèç-
ìà è ñóäüáà èòàëüÿíñêèõ åâðååâ â ïåðè-
îä Êàòàñòðîôû.
Ïîìèìî îáñóæäåíèÿ êíèãè, íà ñèì-
ïîçèóìå áûëà ïðîñëóøàíà ëåêöèÿ "Îá-
çîð èòàëüÿíñêîé ïîìîùè åâðåÿì è ñïà-
ñàòåëüíûõ îïåðàöèé â ïåðèîä Êàòàñòðî-
ôû" èñòîðèêà Ñüþçåí Çóêêîòòè, àâòîðà
ïîëó÷èâøåé øèðîêóþ ïîïóëÿðíîñòü ðà-
áîòû "Èòàëüÿíöû è Êàòàñòðîôà", è áûë
ïðîäåìîíñòðèðîâàí äîêóìåíòàëüíûé
ôèëüì "Âðàã-ïðàâåäíèê", ãäå ïîêàçàíû
ïîäðîáíîñòè óñèëèé èòàëüÿíñêèõ îôè-
öèàëüíûõ ëèö ïðîòèâîäåéñòâîâàòü èñò-
ðåáëåíèþ åâðååâ íàöèñòàìè.
×òîáû ÷èòàòåëè ëåã÷å îðèåíòèðîâà-
ëèñü â òîì, î ÷åì øëà ðå÷ü íà ñèìïîçè-
óìå è â "Äðóãîé æåíùèíå", ÿ õî÷ó íà-
ïîìíèòü íåêîòîðûå äåòàëè ïðåäâîåí-
íîé èòàëüÿíñêîé èñòîðèè.
- Ìàðãåðèòà Ñàðôàòòè áûëà íàñ-
òîëüêî âàæíà äëÿ ôîðìèðîâàíèÿ ôèëî-
ñîôèè Ìóññîëèíè, - ñêàçàë, â ÷àñòíîñ-
òè, â ñâîåì âûñòóïëåíèè ïðîôåññîð
Êàííèñòðàðî, - ÷òî ê 1938 ãîäó, êîãäà îí
ñâÿçàë ñâîþ ñóäüáó ñ Ãèòëåðîì è íàöè-
ñòñêîé Ãåðìàíèåé, èõ îòíîøåíèÿì íå-
îáõîäèìî áûëî ïîëîæèòü êîíåö: ýòî
âûãëÿäåëî óíèçèòåëüíî äëÿ "íàñëåäíè-
êà Öåçàðÿ", ÷òî æåíùèíà - äà åùå åâ-
ðåéêà - èìååò íà íåãî ñòîëü îãðîìíîå
âëèÿíèå. È åå èìÿ áûëî èçúÿòî èç àðõè-
âîâ èòàëüÿíñêîãî ôàøèçìà. Òîò ôàêò,
÷òî åâðåé âîîáùå íàõîäèëñÿ â êàêîé-òî
ñâÿçè ñ ôàøèçìîì, âïîëíå ìîæåò âûç-
âàòü øîê. Íî øîê ýòîò ïðîèñõîäèò ïî
òîé ïðîñòîé ïðè÷èíå, ÷òî íà ôàøèçì
èòàëüÿíñêèé ñìîòðÿò ñêâîçü ïðèçìó ôà-
øèçìà ãåðìàíñêîãî, à ýòî áûëè ñîâåð-
øåííî ðàçëè÷íûå âåùè, ïî êðàéíåé ìå-
#142 October, 2009
ðå â 20-õ è íà÷àëå 30-õ ãîäîâ. ðîâàëèñü" â ôàøèñòñêîå äâèæåíèå â äàòü ïîä äåéñòâèå ýòèõ çàêîíîâ. Åâðåé,
- Èòàëüÿíñêèé ôàøèçì, - ïðîäîëæàë âèäå "Ñîþçà åâðåéñêèõ îáùèí Èòàëèè" íàïðèìåð, ñ÷èòàëñÿ íåïðèêîñíîâåí-
Êàííèñòðàðî, - çèæäèëñÿ íà ïàòðèîòèç- è îêàçûâàëèñü ïîä çàùèòîé äâèæåíèÿ. íûì, åñëè îí áûë ó÷àñòíèêîì Ïåðâîé
ìå è íàöèîíàëèçìå, à èòàëüÿíñêèå åâ- Áûëî ñîçäàíî òàêæå îñîáîå àãåíòñòâî ìèðîâîé âîéíû èëè ÷ëåíîì ôàøèñ-
ðåè áûëè, ïîæàëóé, ñàìûì ïàòðèîòè- ïðè ôàøèñòñêîì ïðàâèòåëüñòâå, ïðåäñ- òñêîé ïàðòèè, íà÷èíàÿ ñ 1918 ãîäà. Ïî-
÷åñêè íàñòðîåííûì è àññèìèëèðîâàí- òàâëÿâøåå èíòåðåñû âñåõ áåç èñêëþ÷å- äîáíûå âåùè áûëè íåñëûõàííû â Ãåð-
íûì ìåíüøèíñòâîì â ñòðàíå. Èõ áûëî íèÿ èòàëüÿíñêèõ åâðååâ. Ñòàòüÿ 35-ÿ ìàíèè, è îíè óêàçûâàëè íà òî, ÷òî äó÷å
íåìíîãî - âñåãî 50-60 òûñÿ÷, è ìíîãèå óñòàâà ýòîãî àãåíòñòâà ãîâîðèëà îá ñîâåðøåííî íå ñ÷èòàë àíòèñåìèòèçì
çàíèìàëè âàæíûå ãîñóäàðñòâåííûå èòàëüÿíñêèõ åâðåÿõ êàê î "ïîñëàííèêàõ íåîáõîäèìîé ïðèíàäëåæíîñòüþ ôàøè-
ïîñòû, - ïðåìüåð-ìèíèñòð, íàïðèìåð, äîáðîé âîëè îò ôàøèñòñêîãî äâèæåíèÿ" ñòñêîãî äâèæåíèÿ.
áûë ïîëóåâðååì. È âîïðîñ îá îò÷óæäå- è ïðåäóñìàòðèâàëà, ÷òî "Ñîþç áóäåò Ïðåäîñòàâèì ñíîâà ñëîâî ïðîôåñ-
íèè åâðååâ îò èòàëüÿíñêîãî íàöèîíà- ïðèíèìàòü àêòèâíåéøåå ó÷àñòèå â îá- ñîðó Êàííèñòðàðî:
ëèçìà òàì íèêîãäà íå âîçíèêàë, êàê ýòî ùåðåëèãèîçíîé è ñîöèàëüíîé æèçíè ìè- - Ñàðôàòòè áûëà íå åäèíñòâåííîé
íàáëþäàëîñü â äðóãèõ ñòðàíàõ Öåíò- ðîâîãî åâðåéñòâà è ïîääåðæèâàòü òåñ- åâðåéêîé, ñ êåì äó÷å íàõîäèëñÿ â ñâÿçè,
ðàëüíîé è Âîñòî÷íîé Åâðîïû. Ïîýòîìó íûå äóõîâíûå è êóëüòóðíûå êîíòàêòû ñ è â òî æå âðåìÿ åñòü ñâåäåíèÿ, ÷òî îí
êîãäà âîçíèêëî ôàøèñòñêîå äâèæåíèå, åâðåéñêèìè îáùèíàìè çà ãðàíèöåé - äåëàë ïðåíåáðåæèòåëüíûå çàìå÷àíèÿ â
êðóòî çàìåøàííîå íà íàöèîíàëèçìå, îñîáåííî ñ òåìè, êîòîðûå èìåþò òðàäè- àäðåñ åâðååâ, íî ýòî áûëî îáû÷íûì ÿâ-
íåò íè÷åãî óäèâèòåëüíîãî, ÷òî åâðåè öèîííûå ñâÿçè ñ èòàëüÿíñêèìè åâðåÿìè ëåíèåì äëÿ íà÷àëà íàøåãî ñòîëåòèÿ.
îêàçàëèñü â ñàìîé åãî ãóùå. Â ñâîåì è Èòàëèåé". Òàê, êîãäà îäíàæäû çàøåë ðàçãîâîð î
ïåðâîíà÷àëüíîì âèäå èòàëüÿíñêîå ôà- Êîãäà â Ãåðìàíèè ê âëàñòè ïðèøëè òîì, ÷òî Ñàðôàòòè áîãàòà, íî ñêóïà,
øèñòñêîå äâèæåíèå íå èìå- Ìóññîëèíè çàìåòèë: "×òî
ëî ðàñîâîãî êîìïîíåíòà, è Äó÷å âû õîòèòå, îíà âåäü åâðåé-
ýòî òîæå îò÷àñòè îáúÿñíÿåò Áåíèòî êà!" Íî ýòî îñîáîãî ðîäà
àêòèâíîå ó÷àñòèå åâðååâ â Ìóññîëèíè àíòèñåìèòèçì - ñîöèàëü-
íåì. Àíòèñåìèòñêèå òðàäè- íûé, èëè êóëüòóðíûé. Òà-
öèè ïðèíàäëåæàò Öåíòðàëü- êèì îáðàçîì, ðàçíèöà
íîé è Âîñòî÷íîé Åâðîïå, ãäå ìåæäó àíòèñåìèòèçìîì
èçäàâíà îáèòàëè îãðîìíûå íàöèñòñêèì è ôàøèñòñêèì
îáùèíû åâðååâ.  Èòàëèè çàêëþ÷àåòñÿ â òîì, ÷òî
æå ðå÷ü øëà î íåáîëüøîé ïåðâûé íîñèò áèîëîãè÷åñ-
îáùèíå, êîòîðóþ íèêàê êèé õàðàêòåð, âòîðîé æå -
íåëüçÿ áûëî èñïîëüçîâàòü â äóõîâíûé.
êà÷åñòâå ïðîáëåìû ãîñóäàð- Òàê âîò, î "íåèçâåñòíûõ
ñòâåííîãî ìàñøòàáà. ôàêòàõ", êàñàþùèõñÿ "äðó-
Âî âðåìÿ ïðèõîäà Ìóñ- ãîé æåíùèíå äó÷å". Êàê âû
ñîëèíè ê âëàñòè èòàëüÿíñ- ïîìíèòå, ïîäçàãîëîâîê
êèå åâðåè çàíèìàëè ìíîæå- êíèãè ãëàñèò: "Íåèçâåñò-
ñòâî êëþ÷åâûõ ïîñòîâ â óï- íûå ôàêòû î Ìàðãåðèòå
ðàâëåíèè ñòðàíîé. Ìèíèñò- Ñàðôàòòè, ëþáîâíèöå-åâ-
ðû Ëóèäæè Ëóçàòòè è Ñèä- ðåéêå Áåíèòî Ìóññîëèíè,
íåé Ñîííèíî (òîò ñàìûé è î òîì, êàê îíà ïîìîãëà
ïðåìüåð-ïîëóåâðåé), ìýð åìó ïðèéòè ê âëàñòè". Ñ
Ðèìà Ýðíåñòî Íàòàí, ïðåçè- "äó÷å", ñëåäîâàòåëüíî, âñå
äåíò Âåðõîâíîãî ñóäà è ìè- ÿñíî - ðå÷ü èäåò î Áåíèòî
íèñòð þñòèöèè Ëóäîâèêî Ìóññîëèíè è íè î êîì
Ìîðòàðà, Êàðëî Øàíöåð - èíîì. "Äðóãàÿ æåíùèíà" -
ìèíèñòð èíîñòðàííûõ äåë, ýòî ãëàâíàÿ "äðóãàÿ æåí-
äåñÿòü ñåíàòîðîâ-åâðååâ. À ùèíà" äó÷å íà ïðîòÿæåíèè
Ìàðãåðèòà Ñàðôàòòè - ãåðî- áîëåå ÷åì äâóõ äåñÿòèëå-
èíÿ óïîìÿíóòîé âûøå êíèãè òèé. Åå íåîáõîäèìî îòëè-
"Äðóãàÿ æåíùèíà äó÷å" áû- ÷àòü è îò æåíû Ìóññîëèíè,
ëà ðåäàêòîðîì îôèöèàëüíî- è îò åãî äðóãîé ëþáîâíè-
ãî æóðíàëà ôàøèñòñêîãî öû, Êëàðû Ïåòà÷÷è, íåêîå-
äâèæåíèÿ "Ãåðàðõèÿ". ãî ïîäîáèÿ Åâû Áðàóí, îñ-
Êîãäà àíòèñåìèòû èç ôà- òàâøåéñÿ âåðíîé äó÷å äî
øèñòñêîé ïàðòèè íà÷àëè áû- êîíöà è ðàçäåëèâøåé ñ
ëî ñâîþ àãèòàöèþ ñðåäè èòàëüÿíöåâ, è íàöèñòû è Ãèòëåð ñòàë ãðîìîãëàñíî èç- íèì ñìåðòü; è îò ìíîãî÷èñëåííûõ "äðó-
èòàëüÿíñêèå åâðåè ñòàëè ïðîÿâëÿòü ëàãàòü ñâîè àíòèåâðåéñêèå òåîðèè, ãèõ" æåíùèí, ïèñàâøèõ åìó âîñòîðæåí-
áåñïîêîéñòâî ïî ýòîìó ïîâîäó, äó÷å äàë Ìóññîëèíè âûñòóïèë â Áàðè â ñåíòÿáðå íî-âëþáëåííûå ïèñüìà, ñëàâøèõ ñâîè
îôèöèàëüíóþ àóäèåíöèþ ãëàâíîìó ðàâ- 1934 ãîäà ñ èçäåâàòåëüñêîé ðå÷üþ ïî ôîòîãðàôèè è ðåãóëÿðíî ïðèõîäèâøèõ
âèíó Èòàëèè Àíäæåëî Ñàêðåäîòòè, ýòîìó ïîâîäó: íà "àóäèåíöèè".
âñëåä çà êîòîðîé áûëî âûïóùåíî ñëå- - Òðèäöàòü ñòîëåòèé ñóùåñòâîâàíèÿ Åå çâàëè Ìàðãåðèòà Ñàðôàòòè, è
äóþùåå êîììþíèêå: ïîçâîëÿþò èòàëüÿíöàì âçèðàòü ñ æà- îíà â ñàìîì äåëå áûëà åâðåéêîé è
"Ïðîôåññîð Ñàêðåäîòòè îáðàòèë ëîñòüþ íà íåêîòîðûå äîêòðèíû, ïðîïî- äåéñòâèòåëüíî íå òîëüêî ïîìîãëà Ìóñ-
âíèìàíèå Åãî ïðåâîñõîäèòåëüñòâà Áå- âåäóåìûå ïî òó ñòîðîíó Àëüï òåìè, êòî ñîëèíè ïðèéòè ê âëàñòè, íî è óäåðæè-
íèòî Ìóññîëèíè íà òîò ôàêò, ÷òî àíòè- áûëè äèêàðÿìè, êîãäà ìû èìåëè Öåçà- âàòü âëàñòü â ñâîèõ ðóêàõ. È îáó÷àëà
ñåìèòñêèå ïàðòèè çà ðóáåæîì ïûòàþòñÿ ðÿ, Âåðãèëèÿ è Àâãóñòà. åãî óìåíèþ âåñòè ñåáÿ çà ñòîëîì è ÿçû-
íàéòè çäåñü ñèëû, íà êîòîðûå îíè ìîãëè Âñ¸ ýòî êîí÷èëîñü, êîãäà Ìóññîëèíè êó, - óìåíèþ, ïðèëè÷åñòâóþùåìó âîæäþ
áû îïåðåòüñÿ â ñâîåé àíòèñåìèòñêîé ðåøèë çàâîåâàòü Àáèññèíèþ â êà÷åñòâå âåëèêîé íàöèè. Îíà òàêæå íàïèñàëà
ïîëèòèêå. ×òîáû äîñòè÷ü ñâîåé öåëè, ïåðâîãî øàãà ê ñîçäàíèþ ôàøèñòñêîé ìíîãèå èç åãî çàæèãàòåëüíûõ ðå÷åé, áû-
ýòè ñèëû ïûòàþòñÿ ïðåäñòàâèòü èòàëüÿ- Ðèìñêîé èìïåðèè. Ýòèì îí âîññòàíîâèë ëà "òåíåâûì àâòîðîì" åãî ïðîïàãàíäèñ-
íñêîå ôàøèñòñêîå äâèæåíèå â êà÷åñòâå ïðîòèâ ñåáÿ çàïàäíûå äåìîêðàòèè, åãî òñêèõ ñòàòåé äëÿ àìåðèêàíñêîé ïðåññû,
àíòèåâðåéñêîãî. Îòâå÷àÿ íà ýòî, ãëàâà åäèíñòâåííûì åñòåñòâåííûì ñîþçíè- ïîìîãàëà åìó ñîçäàâàòü ôàøèñòñêóþ
ïðàâèòåëüñòâà îôèöèàëüíî çàâåðèë êîì ñòàë Ãèòëåð, è â êîíöå êîíöîâ Ìóñ- ïàðòèþ, èçäàâàëà îôèöèàëüíûé ïàð-
ïðîôåññîðà Àíäæåëî Ñàêðåäîòòè â ñîëèíè â 1938 ãîäó ïîäïèñàë ïàêò "Îñè òèéíûé æóðíàë, à òàêæå ïîìîãëà åìó
òîì, ÷òî èòàëüÿíñêîå ôàøèñòñêîå äâè- Áåðëèí-Ðèì" è âûíóæäåí áûë ïåðåéòè ê âûïóñòèòü â ñâåò "Êðàòêóþ àâòîáèîãðà-
æåíèå íèêîãäà íå âñòàíåò íà ïóòü àíòè- äåìîíñòðàöèè îáùíîñòè ïîëèòè÷åñêîãî ôèþ" - âåñüìà ïîõîæóþ íà âñåì íàì ïà-
ñåìèòèçìà. Ñâîèìè ïîñòóïêàìè, ïîä÷å- è äóõîâíîãî åäèíñòâà ñ íîâûì ñîþçíè- ìÿòíóþ "Êðàòêóþ áèîãðàôèþ" äðóãîãî
ðêíóë ãëàâà ïðàâèòåëüñòâà, àíòèåâ- êîì - íàöèñòñêîé Ãåðìàíèåé. Òàê ïîÿâè- âåëèêîãî âîæäÿ è ê òîìó æå ó÷èòåëÿ.
ðåéñêèå îðãàíèçàöèè ïîðî÷àò ñàìó ôà- ëèñü â Èòàëèè ïåðâûå àíòèåâðåéñêèå È íåò íè÷åãî óäèâèòåëüíîãî, ÷òî
øèñòñêóþ èäåþ". çàêîíû. ôàêòû, ñâÿçàííûå ñ èñòîðèåé ýòîé æåí-
Âñêîðå ïîñëå ýòîãî, 30 îêòÿáðÿ 1930 Íî åñëè ñðàâíèâàòü îáà ðåæèìà, òî ùèíû, - "íåèçâåñòíû": äó÷å, âîïëîùå-
ãîäà, Ìóññîëèíè îãëàñèë êîðîëåâñêèé çàêîíû ýòè â Èòàëèè áûëè ñðàâíèòåëü- íèå ìóæñêîé ñèëû è ýíåðãèè, ïîïðîñòó
äåêðåò, â ñîîòâåòñòâèè ñ êîòîðûì âñå íî ìÿãêèìè, îíè îñòàâëÿëè öåëûé ðÿä íå ìîã ïðèçíàòü, ñêîëü ìíîãèì îí îáÿ-
åâðåéñêèå îáùèíû Èòàëèè "èíêîðïîðè- ëàçååê, ïîçâîëÿþùèõ åâðåÿì íå ïîäïà- çàí åé - â èíòåëëåêòóàëüíîì, ýìîöèî-
#142 October, 2009
íàëüíîì è äàæå ôèíàíñîâîì
ñìûñëå, à òàêæå åå ìóæó, ñòàâ-
øåìó ëè÷íûì àäâîêàòîì Ìóññî-
ëèíè. À êîãäà äó÷å èçäàë àíòè-
åâðåéñêèå çàêîíû 1938 ãîäà, îí
íå ïîæàëåë åå, óæå ïîáëåêøóþ
è ïîñòàðåâøóþ, ïðåçðèòåëüíî
îòøâûðíóë îò ñåáÿ, êàê îòøâû-
ðèâàþò âåùü, ñòàâøóþ áîëåå
íåíóæíîé, è ïîäòîëêíóë åå ê
îòúåçäó â Þæíóþ Àìåðèêó. Ïîñ-
ëå âîéíû îíà âîçâðàòèëàñü â
Èòàëèþ è óìåðëà òàì â 1961 ãî-
äó.
Ïî ïðàâäå ãîâîðÿ, âî âñåì
ýòîì åñòü ÷òî-òî îò òåëåâèçèîí-
íîé "ìûëüíîé îïåðû", ñ íàãðî-
ìîæäåíèåì ëþáîâíûõ ïåðåæè-
âàíèé, ñåìåéíûõ òðàãåäèé è êî-
âàðíûõ è íåáëàãîäàðíûõ ëþ-
áîâíèêîâ. Ìîæåò, èìåííî ïîýòî-
ìó êíèãà ïîëüçóåòñÿ òàêèì óñïå-
õîì. À ìîæåò, è ïîòîìó, ÷òî â
íåé ÷óâñòâóåòñÿ ïðèñóòñòâèå ðå-
àëüíîé èñòîðè÷åñêîé ýïîõè, ðå-
àëüíîé æèçíè ñ åå ïðîòèâîðå÷è-
âîñòüþ, àáñóðäíîñòüþ è òðàãè÷-
íîñòüþ. Âî âñÿêîì ñëó÷àå, ýòà
êíèãà ñòîèò îñîáíÿêîì îò ñïëå-
òåííî-ñêàíäàëüíûõ êíèã î Ìóñ-
ñîëèíè, òèïà "Ìîé ìóæ Áåíèòî",
íàïèñàííîé Äîííîé Ðàêåëå, æå-
íîé äó÷å, èëè "Ìîé áðàòåö Áå-
íèòî" - ñåñòðû Ìóññîëèíè Ýäâè-
ãå.
Èñòîêè ñâÿçè Ñàðôàòòè ñ Ìóññîëèíè
íå íîñèëè ëè÷íîãî õàðàêòåðà, óòâåðæ-
äàþò àâòîðû êíèãè. "Îíà æåëàëà òâî-
ðèòü èñòîðèþ. Îíà áûëà íà÷èòàííîé è
øèðîêî îáðàçîâàííîé æåíùèíîé è íî-
ñèëà â ñåáå ðîìàíòè÷åñêè-ãðàíäèîçíûå
ïëàíû èçìåíåíèÿ õîäà èñòîðèè". È íà
åå ÷óâñòâà öåëè è ïðåäíàçíà÷åíèÿ âëè-
ÿëî òî, ÷òî îíà áûëà ðîäîì èç Âåíåöèè.
"Âåíåöèàíöû íåêîãäà ïðàâèëè ìèðîì,
è, ïî óáåæäåíèþ Ñàðôàòòè, ëèøèëèñü
îíè ñâîåãî ìîãóùåñòâà ëèøü ïîòîìó,
÷òî âñÿ èõ ýíåðãèÿ áûëà íàïðàâëåíà íà
ïîèñêè öåííîñòåé ìàòåðèàëüíûõ, à íå
äóõîâíûõ. Âîò ýòè-òî äóõîâíûå è êóëü-
òóðíûå öåííîñòè Ñàðôàòòè è ñòðåìè-
ëàñü ïðèâíåñòè â ôàøèçì".
Êîãäà Ñàðôàòòè âïåðâûå âñòðåòèëà
Ìóññîëèíè, îíà è åå ìóæ áûëè ñîöèà-
ëèñòàìè, íî èìåííî â òîò ïåðèîä, ìåæ-
äó 1910 è 1912 ãîäàìè, èòàëüÿíñêèé ñî-
öèàëèçì ïåðåæèâàë ãëóáîêèé êðèçèñ. "Ê
òîìó âðåìåíè âñå âåëèêèå èòàëüÿíñêèå
ñîöèàëèñòû óæå ñîøëè ñî ñöåíû. Ìóæ
Ñàðôàòòè âûñòàâèë ñâîþ êàíäèäàòóðó
íà âûáîðàõ â ìóíèöèïàëüíûé ñîâåò è
ïðîâàëèëñÿ. Îí, ñëåäîâàòåëüíî, íå
èìåë íèêàêèõ øàíñîâ íà áóäóùåå. Ñ
äðóãîé ñòîðîíû, Ìóññîëèíè, ñ åãî áüþ-
ùåé ÷åðåç êðàé ýíåðãèåé, âëàñòíîñòüþ
è îáàÿíèåì, êàê ðàç è îëèöåòâîðÿë äëÿ
Ñàðôàòòè áóäóùåå Èòàëèè. Îíà ðåøè-
ëà ñâÿçàòü ñâîè àìáèöèè è ñâîå ÷åñòî-
ëþáèå ñ íèì".
ß äîïóñêàþ, ÷òî ìíîãîå çàâèñèò îò
âçãëÿäà, îò óãëà çðåíèÿ, ïîä êîòîðûì
ðàññìàòðèâàåòñÿ æèçíü è äåÿòåëüíîñòü
äó÷å. Æåíùèíû-àâòîðû êíèã î íåì âåñü
óïîð äåëàþò íà ïîëèòèêó, âíóòðåííþþ è
âíåøíþþ. Â ðàññìàòðèâàåìîé êíèãå,
íàïèñàííîé ìóæ÷èíàìè, òîæå äîñòàòî÷-
íî ïîëèòèêè, íî îíà ïðåäñòàåò ïîä ñî-
âåðøåííî èíûì óãëîì.
Ñàðôàòòè áûëà óáåæäåííàÿ ñîöèà-
ëèñòêà è ôåìèíèñòêà, æóðíàëèñòêà è èñ-
êóññòâîâåä. Áëàãîäàðÿ åå áëèçîñòè ñ
Ìóññîëèíè, îíà ñòàíîâèòñÿ êîðîëåâîé-
ïîêðîâèòåëüíèöåé èñêóññòâà â Èòàëèè
1920-õ ãîäîâ è îñíîâàòåëüíèöåé "Íîâè-
÷åíòî" - äâèæåíèÿ, ñòðåìèâøåãîñÿ îáú-
åäèíèòü èñêóññòâî è ïîëèòèêó, "÷òîáû
âîññîçäàòü ïîðÿäîê â èòàëüÿíñêîì îá-
ùåñòâå è âîññòàíîâèòü Èòàëèþ â êà÷å-
ñòâå öåíòðà åâðîïåéñêîé öèâèëèçàöèè",
daviTis fari 5
Ìàðãåðèòà òèâíîé êàòîëè÷åñêîé öåðêâè
îíà îòäàâàëà ñåáå îò÷åò â ñâîåé õîòÿ
íà ïðàâÿùèé ôàøèñòñêèé áû ÷àñòè÷íîé îòâåòñòâåííîñòè çà âñ¸
Ñàðôàòòè
ðåæèì". ïðîèñøåäøåå ñ Èòàëèåé".
Ïîýòîìó Ñàðôàòòè, õîòü Êíèãà Êàííèñòðàðî è Ñàëëèâàíà áà-
è ïåðåøåäøàÿ â 1928 ãîäó â
çèðóåòñÿ íà èíòåðâüþ ñ ñåìüåé Ìàðãå-
êàòîëèöèçì, ñî÷ëà çà ëó÷-ðèòû Ñàðôàòòè, åå ëè÷íûõ äíåâíèêàõ è
øåå ïîêèíóòü Èòàëèþ. "Ñíà-
çàïèñÿõ, íà ëþáîâíîé ïåðåïèñêå åå ñ
÷àëà îíà óåõàëà â Ïàðèæ, à
Ìóññîëèíè, à òàêæå íà äàííûõ ãîñóäàð-
ïîñëå íåìåöêîãî âòîðæåíèÿñòâåííûõ àðõèâîâ Èòàëèè, ÑØÀ, Øâåé-
âî Ôðàíöèþ ïåðåáðàëàñü â öàðèè è äàæå Èçðàèëÿ. ×òî âåñüìà õà-
Þæíóþ Àìåðèêó. Åùå íàõî- ðàêòåðíî äëÿ ýòîé êíèãè - åå àâòîðû èç-
äÿñü â Ïàðèæå, îíà ïèñàëàáåãàþò ëîâóøêè, îáû÷íîé äëÿ âñåõ àâ-
òàìîøíèì ñâîèì äðóçüÿì è òîðîâ áèîãðàôè÷åñêèõ êíèã: îíè, êàê ìû
ïðîñèëà ïîäûñêàòü åé ðàáî-
âèäåëè, íå âëþáëÿþòñÿ â ñâîþ ãåðîèíþ.
òó, è â òåõ æå ïèñüìàõ îíà
Ïîòðàòèâ áîëåå âîñüìè ëåò íà èçó÷åíèå
ñåòîâàëà íà òî, ÷òî ñ íåþíåîáõîäèìûõ äëÿ êíèãè ìàòåðèàëîâ,
ïðîèçîøëî. Î òîì, ÷òî îíàîíè âèäÿò â ñâîåé ãåðîèíå "èíòåðåñíóþ
ñàìà êàê ìîãëà ïîñëóæèëà è â âûñøåé ñòåïåíè ïðèâëåêàòåëüíóþ
äåëó, â èòîãå îáåðíóâøåìó-
ëè÷íîñòü", è â òî æå âðåìÿ, óêàçûâàþò
ñÿ ïðîòèâ íåå æå, îíà, åñòå-
îíè, "îíà âîâñå íå îòíîñèòñÿ ê òåì, êòî
ñòâåííî, íå óïîìèíàëà". íðàâèòñÿ ëåãêî è ïðîñòî".  íåé ÷àñòî
"Æèçíü Ñàðôàòòè, - êîíñ-
ïðîñêàëüçûâàåò æàäíîñòü, ðàñ÷åòëè-
òàòèðóþò àâòîðû, - ñî âñåé
âîñòü, æàæäà âëàñòè, âûñîêîìåðèå, íå-
îïðåäåëåííîñòüþ äåìîí- òåðïèìîñòü ê ÷üåìó-òî ìíåíèþ è ýãîöå-
ñòðèðóåò ïðîáëåìó, ñ êîòî-
íòðèçì. È åñëè àâòîðû ïîäðîáíî è ñî÷ó-
ðîé ñòàëêèâàåòñÿ ÷åëîâåê,âñòâåííî ðèñóþò òðàãåäèþ åå ïàäåíèÿ,
ðîæäåííûé åâðååì, íå ïðî-òî îíè íè íà ìèã íå çàáûâàþò, ÷òî îíà "â
ÿâëÿþùèé íè ìàëåéøåãî èí-áîëüøîé ìåðå îòâåòñòâåííà çà óñòàíîâ-
òåðåñà ê òîìó, ÷òî ñâÿçàíî ñ
ëåíèå æåñòîêîé äèêòàòóðû â åå ñòðàíå".
åãî ïðîèñõîæäåíèåì, íî ÷üÿ È â òî æå âðåìÿ êíèãà ýòà íå ñâîáîä-
ñóäüáà òåì íå ìåíåå ïðåâ-íà îò îáû÷íûõ ïîãðåøíîñòåé, ñâîé-
ðàùàåòñÿ â òðàãåäèþ èìåí-ñòâåííûõ òàêîãî ðîäà êíèãàì. Ðîëü Ñàð-
íî èç-çà åãî åâðåéñòâà. Îíà
ôàòòè â æèçíè Ìóññîëèíè è åå âëèÿíèå
íèêîãäà íå óïîìèíàëà î Êà-
íà íåãî ïðåäñòàâëÿþòñÿ îãðîìíûìè -
êàê ïîÿñíÿëè àâòîðû ñîîòâåòñòâóþùåãî òàñòðîôå â ïîñëåâîåííûå ãîäû, è áûëî íåïîìåðíî îãðîìíûìè, ÷òî, åñòåñòâåí-
ìàíèôåñòà. Îíà áûëà õîçÿéêîé ñàëîíà, íåÿñíî äàæå, âåðèò ëè îíà â íåå. Îíà íî, âûçûâàåò íåêîòîðûå ñîìíåíèÿ.
ïðèâëåêàâøåãî ê ñåáå òîãäàøíþþ èí- áûëà ñâåðõñàìîóâåðåííîé ëè÷íîñòüþ, Ðîëü è âëèÿíèå - ýòî òàêèå íåîïðåäå-
òåëëåêòóàëüíóþ ýëèòó ñàìûõ ðàçíîîá- è ó íåå íå áûëî ñîìíåíèé, ÷òî îíà âñåã-
ëåííûå ïîíÿòèÿ, ôàêòè÷åñêè äîêàçàòü
ðàçíûõ âçãëÿäîâ, - îò Ëóèäæè Ïèðàíäåë- äà áóäåò äåðæàòü â ïîâèíîâåíèè Ìóññî-êîòîðûå âñåãäà íåîáû÷àéíî òðóäíî. Â
ëî äî Áåðíàðäà Øîó è îò Ãàáðèýëü Êî- ëèíè è âñ¸ ôàøèñòñêîå äâèæåíèå". êíèãå ãîâîðèòñÿ, íàïðèìåð, î òîì, ÷òî
ëåòò äî Ñèíêëåðà Ëüþèñà. È ïðîõîäÿ Îíà ëèøü îäíàæäû êîñíóëàñü òàêîé Ñàðôàòòè "ðóêîâîäèëà" ÷òåíèåì Ìóññî-
÷åðåç íåèçâåñòíóþ ðàíåå èñòîðèþ Ñàð- ëèíè, áåçîãîâîðî÷íî ñëóøàâ-
ôàòòè, ÷èòàòåëü áðîñàåò øåãîñÿ åå. Ýòî, â îáùåì, íè î
âçãëÿä êàê íà êóëüòóðó ïîëè- ÷åì íå ãîâîðèò íàì. ×òîáû ïî-
òèêè, òàê è íà ïîëèòèêó êóëü- íÿòü ýòî óòâåðæäåíèå è ïîâå-
òóðû ïðè äèêòàòîðñêîì ñòðîå. ðèòü â "áåçîãîâîðî÷íîå ïîñëó-
Ðàññìàòðèâàíèå æèçíè øàíèå" Ìóññîëèíè, íàì ïîòðå-
Ñàðôàòòè ïîçâîëÿåò òàêæå áîâàëîñü áû ïðîñëåäèòü ïðåæ-
óâèäåòü íåêîòîðûå ñîâåð- äå âñåãî çà õîäîì åãî
øåííî íåîæèäàííûå àñïåêòû ñîáñòâåííîé ìûñëè, ïîçíàêî-
æèçíè âñåñèëüíîãî äó÷å. Âî- ìèòüñÿ ñ åãî ñîáñòâåííîé ïñè-
îáðàçèòå ñåáå, íàïðèìåð, õîëîãèåé, à ñäåëàòü íå÷òî ïî-
ýòîãî ìóæåñòâåííîãî "æåëåç- äîáíîå àâòîðû êíèãè áåññèëü-
íîãî" äèêòàòîðà, òåîðåòè÷åñ- íû.
êè îáëàäàþùåãî àáñîëþòíîé Èëè äðóãîé ïðèìåð - ïðèâå-
âëàñòüþ, ñóåòëèâî ñîáèðàþ- äåííàÿ ñåíòåíöèÿ îäíîãî èç
ùåãî âåùè ñâîåé ëþáîâíèöû ÷àñòûõ ïîñåòèòåëåé ñàëîíà
è òîðîïëèâî òîëêàþùåãî åå ê Ñàðôàòòè î òîì, ÷òî "îíà ïî-
âûõîäó, óâèäåâ, ÷òî ê äîìó ìîãëà Ìóññîëèíè ñîçäàòü ñìå-
ïîäúåõàëà æåíà. Èëè ïðåäñ- øàííûé ñîöèàëèñòè÷åñêî-íà-
òàâüòå ñåáå òîðæåñòâåííûé öèîíàëèñòè÷åñêèé êîêòåéëü,
âå÷åð â äîìå ó Ñàðôàòòè, íà êîòîðûì äó÷å îõîòíåå ïîò÷å-
êîòîðîì îíà ïîíóæäàåò ñâîå- âàë äðóãèõ, íåæåëè ïèë ñàì, è
ãî ëþáîâíèêà ñûãðàòü íà êîòîðûé ïîçäíåå îòðàâèë êàê
ñêðèïêå ïåðåä Òîñêàíèíè. ýòó ñòðàíó, òàê è íåñêîëüêî äðó-
(Äó÷å èãðàë ëèøü äëÿ óñïîêî- ãèõ". Ýòà ñåíòåíöèÿ íîñèò áî-
åíèÿ ñîáñòâåííûõ íåðâîâ è ëåå ðèòîðè÷åñêèé õàðàêòåð,
äëÿ ñâîèõ äåòåé, - ÷òîáû òå íåæåëè êàê-òî ïðîÿñíÿåò ñóòü
ïîñêîðåé çàñíóëè.) Â êîíöå äåëà.
êîíöîâ óïèðàþùèéñÿ è îáîç- Òåì íå ìåíåå äëÿ ëþáîãî,
ëèâøèéñÿ Ìóññîëèíè ïðîèç- êòî èíòåðåñóåòñÿ èñòîðèåé ôà-
íåñ ãðîìêèì øîïîòîì: "Äà óé- øèçìà, ëè÷íîñòüþ è ýïîõîé
ìèñü òû, äóðà!" ÕÓÄÎÆÍÈÊ ÎÁËÎÆÊÈ- ËÞÁÎÂÍÈÖÀ ÁÅÍÈÒÎ
èòàëüÿíñêîãî äèêòàòîðà, ýòà
Ñàìûå ïûëêèå èõ îòíîøå- ÌÓÑÑÎËÈÍÈ ÌÀÐÃÅÐÈÒÀ ÑÀÐÔÀÒÒÈ.
êíèãà, áåçóñëîâíî, ïðåäñòàâèò
íèÿ ïðèøëèñü íà 1920-å ãîäû, ÀÂÒÎÏÎÐÒÐÅÒ ËÈ? áîëüøîé èíòåðåñ. Îíà âñå-òà-
à â íà÷àëå 30-õ ýòà ïûëêîñòü êè ìíîãî ëó÷øå è äàåò ãîðàçäî
íà÷àëà îñòûâàòü - èìåííî â áîëüøåå ïðåäñòàâëåíèå îá
ýòî âðåìÿ èòàëüÿíñêèé ôàøèçì íà÷èíà- êàòåãîðèè, êàê èñòîðè÷åñêàÿ îòâåòñòâåí- ýòîì ÷åëîâåêå, ÷åì, ñêàæåì, "Ëþáîâíè-
åò ïîäâåðãàòüñÿ âíåøíå íåçàìåòíîé, íî íîñòü. öà êàðäèíàëà", - áåçäàðíûé ðîìàí, íà-
íåïðåðûâíîé ýâîëþöèè. "Òâåðäîëîáûå "Îíà íàïèñàëà öèêë ñòàòåé äëÿ îä- ïèñàííûé îçëîáëåííûì æóðíàëèñòîì-
àíòèñåìèòû íà÷èíàþò ÿðîñòíî àòàêîâû- íîé àðãåíòèíñêîé ãàçåòû è ðåøèëà íàç- ðàäèêàëîì ïî èìåíè Áåíèòî Ìóññîëèíè
âàòü êóëüòóðíûå èäåè Ñàðôàòòè, îñî- âàòü ýòó ñåðèþ "Ìîÿ âèíà". Íî ïåðåäó- êàê ðàç â òî âðåìÿ, êîãäà îí âïåðâûå
áåííî åå çàùèòó ìîäåðíèçìà â èñêóñ- ìàëà, è îêîí÷àòåëüíîå íàçâàíèå áûëî: âñòðåòèë "äðóãóþ æåíùèíó".
ñòâå. Ê òîìó æå Ìóññîëèíè ñàì èçìå- "Ìóññîëèíè, êàêèì ÿ çíàëà åãî". Íî âðÿä
íèëñÿ. Îí ñòàíîâèëñÿ âñå áîëåå îò÷óæ- ëè ýòî áûëî ñäåëàíî èñêðåííå. Â êíèãå
äåííûì ïî îòíîøåíèþ ê ëþäÿì òèïà î ñåáå, íàïèñàííîé ïîñëå âîéíû, îíà íå Åâãåíèé ÌÀÍÈÍ
Ñàðôàòòè è âñå áîëüøå íà÷èíàë âèäåòü óïîìèíàëà íè î ñâîèõ îòíîøåíèÿõ ñ
(Ôèëàäåëüôèÿ)
â ñåáå íîâîãî Öåçàðÿ. Ê ýòîìó äîáàâëÿ- Ìóññîëèíè, íè î ôàøèñòñêîì äâèæåíèè
ëîñü âñå áîëüøåå âëèÿíèå êîíñåðâà- âîîáùå. Ïî-âèäèìîìó, â ãëóáèíå äóøè
6 daviTis fari
Í Å ÅÏã îÐÀ Â È Ë Ü Í Û
÷àñòî íàçûâàþò "ÿïîíñêèì Øèíäëåðîì"
 ñàìîì íà÷àëå ïðîøëîãî âåêà, 1ãî
ÿíâàðÿ 1900ãî ãîäà â ìàëåíüêîì ãîðî-
äèøêå ßîòñó, ÷òî â ïðåôåêòóðå Ãèôó, â
ñåìüå âðà÷à ¨øèìèçó Ñóãèõàðà ðîäèë-
ñÿ ñûí, êîòîðîãî íàçâàëè ×èóíý.
×èóíý áûë âòîðûì ñûíîì ñðåäè
øåñòåðûõ äåòåé ¨øèìèçó è ßòñó Ñóãè-
õàðà. Êðîìå íåãî â ñåìüå áûëî åùå ÷åò-
âåðî ìàëü÷èêîâ è ñàìàÿ ìëàäøàÿ äå-
âî÷êà.
 1912 ãîäó ×èóíý ñ îòëè÷èåì çàêàí-
÷èâàåò íà÷àëüíóþ øêîëó â ðîäíîì ßîò-
ñó. È ïîñòóïàåò â ñðåäíþþ øêîëó Äàèãî
×óãàêó â Íàãîå, êîòîðóþ òàêæå çàêàí÷è-
âàåò ñ îòëè÷èåì.
Îòåö ×èóíý íàñòàèâàåò, ÷òîáû ñûí
ïðîäîëæèë åãî äåëî è ñòàë âðà÷îì. Äëÿ
÷åãî ìàëü÷èêà îòïðàâëÿþò íà âñòóïè-
òåëüíûå ýêçàìåíû â ìåäèöèíñêèé êîë-
ëåäæ. Ýêçàìåíû ×èóíý çàâàëèâàåò ñ
áëåñêîì, ñäàâ ÷èñòûé ëèñò áóìàãè, ïîä-
ïèñàííûé ñâîèì èìåíåì. Îí íå ñîáèðà-
åòñÿ ñòàíîâèòüñÿ ìåäèêîì. Åãî ïðèâëå-
êàåò ëèòåðàòóðà è èíîñòðàííàÿ ëèòåðà-
òóðà - â ïåðâóþ î÷åðåäü. Îí õî÷åò çàíè-
ìàòüñÿ èíîñòðàííûìè ÿçûêàìè è èçó-
÷àòü êóëüòóðó åâðîëåéñêèõ ñòðàí.
 ãíåâå îòåö ëèøàåò ×èóíý âñÿêîé
ìàòåðèàëüíîé ïîìîùè è òîìó ïðèõî-
äèòñÿ ðàññ÷èòûâàòü òîëüêî íà ñåáÿ.
 1918 ãîäó ×èóíý ïîñòóïàåò â Óíè-
âåðñèòåò Âàñýäà â Òîêèî íà îòäåëåíèå
àíãëèéñêîé ëèòåðàòóðû. ×òîáû ïëàòèòü
çà îáó÷åíèå åìó ïðèõîäèòñÿ ðàáîòàòü
ïî âå÷åðàì, íî äåíåã âñå ðàâíî êàòàñò-
ðîôè÷åñêè íå õâàòàåò. È ÷åðåç ïîëòîðà
ãîäà ×èóíý âûíóæäåí îñòàâèòü óíèâåð-
ñèòåò: çàïëàòèòü çà ñëåäóþùèé ãîä îáó-
÷åíèÿ ïðîñòî íå÷åì.
È òóò íà ãëàçà ×èóíý ïîïàäàåòñÿ
îáúÿâëåíèå Ìèíèñòåðñòâà Èíîñòðàí-
íûõ äåë ßïîíèè, ïðèãëàøàþùåå ìîëî-
äûõ, àìáèöèîçíûõ è òàëàíòëèâûõ ïîï-
ðîáîâàòü ñåáÿ íà äèïëîìàòè÷åñêîì
ïîïðèùå. ×èóíý ëåãêî ïðîõîäèò îòáî-
ðî÷íûé ýêçàìåí è â ñîñòàâå ó÷åáíîé
ãðóïïû ïðè ïîñîëüñòâå ßïîíèè îòáûâà-
åò â Õàðáèí, Êèòàé.
 Õàðáèíå Ñóãèõàðà èçó÷àåò íåìåö-
êèé è ðóññêèé ÿçûêè è, ñóäÿ ïî âñåìó, àê-
òèâíî îáùàåòñÿ ñ ðóññêî-ÿçû÷íûì íàñå-
ëåíèåì Õàðáèíà. Ïîíÿòíî, áîëüøåé
÷àñòüþ - ðîññèéñêèìè áåëîýìèãðàíòà-
ìè.
Îáùåíèå îêàçàëîñü íàñòîëüêî èíòå-
ðåñíûì äëÿ Ñóãèõàðû, ÷òî â 1924 ãîäó
îí ïðèíÿë ïðàâîñëàâèå è ÷óòü ïîçæå
æåíèëñÿ íà óðîæåíêå Áåëîðóññèè Êëàâ-
äèè Ñåìåíîâíå Àïîëëîíîâîé.
Ïðî ëè÷íóþ æèçíü ×èóíý Ñóãèõàðà â
ýòîò ïåðèîä âðåìåíè èçâåñòíî ìàëî.
Íàñòîëüêî ìàëî, ÷òî äàæå â åãî îôèöè-
àëüíîé áèîãðàôèè íà ñàéòå ãîðîäà ßîò-
ñó íàëè÷èå ðóññêîé æåíû íèêàê íå óêà-
çàíî. Äà è âî ìíîãèõ äðóãèõ ïåðåñêàçàõ
áèîãðàôèè ýòîò ôàêò ïî íåèçâåñòíûì
ïðè÷èíàì îïóñêàåòñÿ. À âåäü îíè áûëè
æåíàòû 11 ëåò. È ðàçâåëèñü â 1935 ãîäó,
ïåðåä ñàìûì âîçâðàùåíèåì Ñóãèõàðû
â ßïîíèþ.
Ïðè÷èíà ðàçâîäà íèãäå íå óêàçûâà-
åòñÿ. Âîçìîæíî, ýòî îòñóñòâèå äåòåé.
Èëè íåæåëàíèå ñóïðóãè åõàòü ñ ìóæåì â
ßïîíèþ.
 1932 ãîäó Ñóãèõàðà óæå ñ÷èòàåòñÿ
ýêñïåðòîì ïî îòíîøåíèÿì ñ Ñîâåòñêîé
Ðîññèåé è ïðèíèìàåò ó÷àñòèå â ïåðåãî-
âîðàõ ñ ñîâåòñêèìè âëàñòÿìè î ïðèîá-
ðåòåíèè Êèòàéñêî-Âîñòî÷íîé æåëåçíîé
äîðîãè. Â 1934 ãîäó òðóäíûå ïåðåãîâî-
ðû çàâåðøèëèñü äîãîâîðîì î ïðîäàæå.
Óòâåðæäàåòñÿ, ÷òî èìåííî óñèëèÿìè
Ñóãèõàðû ÿïîíñêîìó ïðàâèòåëüñòâó
É ß Ï Î Í
Å Ö
Çà 29 äíåé óñèëèÿìè ýòîãî ÷åëîâåêà ñïàñåíî
áîëåå 6 000 åâðååâ, ïûòàâøèõñÿ èçáåæàòü
óæàñà íàöèñòñêèõ êîíöëàãåðåé.
Ñåãîäíÿ îêîëî 40 000 ÷åëîâåê ïî âñåìó ìèðó ñ÷èòàþò,
÷òî æèâóò íà çåìëå òîëüêî áëàãîäàðÿ ×èóíý Ñóãèõàðà.
Ñóãèõàðà ×èóíý
(Ñóãèâàðà Ñýíïî)
óäàëîñü âûèãðàòü íà ýòîé ñäåëêå áîëü-
øå ìèëëèîíà äîëëàðîâ (ïî êóðñó òîãî
âðåìåíè!).
 1935 ãîäó Ñóãèõàðà â çíàê ïðîòåñ-
òà ïðîòèâ äåéñòâèé ÿïîíñêîé àðìèè â
îòíîøåíèè ìèðíîãî íàñåëåíèÿ Êèòàÿ
ïîäàåò â îòñòàâêó ñî ñâîåãî ïîñòà â
ÿïîíñêîì ïîñîëüñòâå â Õàðáèíå. È
âîçâðàùàåòñÿ â ßïîíèþ.
8 àïðåëÿ 1936 ãîäà ñîñòîÿëîñü áðà-
êîñî÷åòàíèå ×èóíý Ñóãèõàðà è Þêèêî
Êèêó÷è, êîòîðàÿ ìëàäøå åãî íà 14 ëåò. È
â 1937 ãîäó, âìåñòå ñ ìîëîäîé æåíîé è
ïåðâåíöåì Õèðîêè, Ñóãèõàðà îòïðàâëÿ-
åòñÿ â Ôèíëÿíäèþ, ðàáîòàòü ïåðåâîä÷è-
êîì â ÿïîíñêîì ïîñîëüñòâå â Õåëüñèí-
êè.
 àïðåëå 1939 ãîäà Ñóãèõàðà ïîëó-
÷àåò íàçíà÷åíèå íà ðàáîòó â ÿïîíñêîì
êîíñóëüñòâå â ëèòîâñêîì Êàóíàñå. Â
îáÿçàííîñòè Ñóãèõàðû âõîäèëî äîêëà-
äûâàòü â Ìèíèñòåðñòâî Èíîñòðàííûõ
äåë ßïîíèè îáñòàíîâêó â Åâðîïå è
äåéñòâèÿ Ãåðìàíèè è Ñîâåòñêîãî Ñîþ-
çà.
Ê 1939 ãîäó ó Ñóãèõàðû áûëî óæå
òðîå ñûíîâåé: Õèðîêè, ×èàêè è Õàðóêè.
Âìåñòå ñ íèìè â Êàóíàñå æèëà è ñåñòðà
æåíû (íà ôîòî ñòîèò â öåíòðå çà äèâàí-
÷èêîì). Îñòàëüíûå ñîòðóäíèêè êîñóëü-
ñòâà áûëè èç ìåñòíûõ æèòåëåé, ëèòîâ-
öû è ðóññêèå.
 Åâðîïå óæå ïàõëî áîëüøîé âîé-
íîé. È 1ãî ñåíòÿáðÿ 1939 ãîäà îíà íà÷à-
ëàñü âòîðæåíèåì íåìåöêèõ âîéñê íà
òåððèòîðèþ Ïîëüøè. Âñêîðå ïîòîê áå-
æåíöåâ èç Ïîëüøè çàõëåñòíóë Ëèòâó.
Ïðèáûâàþùèå â Êàóíàñ ïîëüñêèå
åâðåè ðàññêàçûâàëè ñòðàøíîå. Ïðî
Âàðøàâñêîå ãåòòî, ïðî ïîÿâëÿþùèåñÿ
êîíöëàãåðÿ. Èì íå âåðèëè. Ëèòâà èìåëà
ïîñòîÿííûå îòíîøåíèÿ ñ Ãåðìàíèåé è
íåìöåâ òóò ëþáèëè è óâàæàëè, â îòëè-
÷èå îò ðóññêèõ, êîòîðûõ áîÿëèñü.
Íàöèñòû ïîñòåïåííî çàõâàòûâàëè
îäíó çà äðóãîé ñòðàíû Åâðîïû è ó ñîá-
ðàâøèõñÿ â Ëèòâå ïîëüñêèõ åâðååâ îñ-
òàâàëîñü âñå ìåíüøå âîçìîæíîñòåé ïî-
êèíóòü ñòðàíó è ïåðåáðàòüñÿ çà îêåàí
èëè õîòÿ áû â Àçèþ, ãäå ïîêà áûëî îòíî-
ñèòåëüíî ñïîêîéíî.
15 èþíÿ 1940 ãîäà Ëèòâà ñòàëà òåð-
ðèòîðèåé Ñîâåòñêîãî Ñîþçà. Òóò-òî óæå
çàáåñïîêîèëèñü è êîðåííûå ëèòîâñêèå
åâðåè (à â Êàóíàñå èç 120 000 ïðèìåðíî
íàñåëåíèÿ â òî âðåìÿ îêîëî ÷åòâåðòè
ñîñòàâëÿëè åâðåè). Íî ðåàëüíûõ âîç-
ìîæíîñòåé ïîêèíóòü ñòðàíó óæå íå îñ-
òàëîñü. Êîëüöî ñæèìàëîñü.
È âîò â êîíöå èþíÿ íåîæèäàííî âîç-
íèêëà ñïàñèòåëüíàÿ èäåÿ: äâà îñòðîâà,
ñòàðûå ãîëëàíäñêèå êîëîíèè â Êàðèáñ-
êîì ìîðå, Êóðàñàî è Ñóðèíàì íå òðåáó-
þò äëÿ âúåçäà íèêàêèõ âèç. Ãåíåðàëü-
íûé êîíñóë Ãîëëàíäèè â Êàóíàñå ßí
Öâàðòåíäåéê ñîãëàñèëñÿ ïðîñòàâèòü
ðàçðåøåíèå íà âúåçä âñåì, êòî ïîäàñò
çàÿâëåíèå.
Íî: ÷òîáû ïîïàñòü íà ýòè îñòðîâà
áåæåíöàì íóæíî áûëî ïåðåñå÷ü âñþ
òåððèòîðèþ Ñîâåòñêîãî Ñþçà, äîáðàòü-
ñÿ äî ßïîíèè è óæå îòòóäà îòïëûâàòü íà
Êàðèáû.
Ñîâåòñêèé êîíñóë, èìåíè êîòîðîãî
ýòà èñòîðèÿ íå ñîõðàíèëà, áûë ñîãëà-
ñåí âûäàòü òðàíçèòíóþ âèçó âñåì æåëà-
þùèì, íî ïðè îäíîì óñëîâèè: îíè äîëæ-
íû áûëè èìåòü è ÿïîíñêóþ òðàíçèòíóþ
âèçó.
Þêèêî Ñóãèõàðà, 30-å ãîäû.
...Ðàííèì èþëüñêèì óòðîì 1940 ãîäà
Ñóãèõàðà ×èóíý è åãî ñåìüÿ áûëè ðàçáó-
æåíû øóìîì, äîíîñÿùèìñÿ ñ óëèöû.
Ïîäîéäÿ ê îêíàì, îíè îáíàðóæèëè, ÷òî
çäàíèå ÿïîíñêîãî êîíñóëüñòâà áûëî
áóêâàëüíî îêðóæåíî òîëïàìè ëþäåé.
Îíè âñå ïðèøëè ïîëó÷àòü âèçû.
Íî Ñóãèõàðà íå èìåë ïðàâà áåç ðàç-
ðåøåíèÿ Ìèíèñòåðñòâà âûäàâàòü âèçû
ñîòíÿì è òûñÿ÷àì ëþäåé. Áûëî ñîñòàâ-
ëåíî íåñêîëüêî ïîäðîáíåéøèõ çàïðî-
ñîâ â Ìèíèñòåðñòâî Èíîñòðàíííûõ äåë
ßïîíèè ñ îáúÿñíåíèåì ñèòóàöèè è
ïðîñüáîé î ñêîðåéøåì ïîëó÷åíèè ðàç-
ðåøåíèÿ. Îòâåòà íå áûëî.
 ÷àñòíîé ïåðåïèñêå ñ ñîòðóäíèêà-
ìè ìèíèñòåðñòâà ñêëàäûâàëîñü âïå÷àò-
ëåíèå, ÷òî òàì ïðîñòî íèêòî íå çíàåò,
êàê ïîñòóïàòü. Ñ îäíîé ñòîðîíû, ßïîíèÿ
- ñîþçíèöà Ãåðìàíèè è äîëæíà ïîääåð-
æèâàòü îáùóþ ïîëèòèêó, ñ äðóãîé ñòîðî-
íû, èäåè íàöèçìà â ßïîíèè íå ïðèæè-
ëèñü è íå áûëî íèêàêèõ ïðè÷èí ïîääåð-
#142 October, 2009
æèâàòü Õîëîêîñò.
 êîíöå èþëÿ ñîâåòñêèå âëàñòè ïîò-
ðåáîâàëè, ÷òîáû âñå ñîòðóäíèêè âñåõ
èíîñòðàííûõ äèïëîìàòè÷åñêèõ êîíòîð â
Êàóíàñå ïîêèíóëè òåððèòîðèþ òåïåðü
óæå Ñîâåòñêîãî Ñîþçà. Ïî÷òè âñå äèï-
ëîìàòû íåìåäëåííî âûåõàëè èç Ëèòâû.
Îñòàëèñü òîëüêî äâà êîíñóëà: ãîëëàí-
äñêèé è ÿïîíñêèé.
Ñóãèõàðà ïîïðîñèë ðàçðåøåíèå íà
ïðîäëåíèå ïðåáûâàíèÿ íà 20 äíåé. Ðàç-
ðåøåíèå áûëî ïîäïèñàíî.
31 èþëÿ 1940 ãîäà. Îôèñ ÿïîíñêîãî
êîíñóëüñòâà â Êàóíàñå. ×èóíý Ñóãèõàðà
ñèäèò çà ñâîèì ñòîëîì è æäåò îòâåòà èç
ìèíèñòåðñòâà íà î÷åðåäíîé çàïðîñ ïî
òðàíçèòíûì âèçàì.
Ñåêðåòàðü êîíñóëüñòâà ïðèíîñèò òå-
ëåãðàììó, êîòîðóþ Ñóãèõàðà ÷èòàåò
âñëóõ:
CONCERNING TRANSIT VISAS
REQUESTED PREVIOUSLY STOP
ADVISE ABSOLUTELY NOT TO BE
ISSUED ANY TRAVELER NOT HOLDING
FIRM END VISA WITH GUARANTEED
DEPARTURE EX JAPAN STOP NO
EXCEPTIONS STOP NO FURTHER
INQUIRIES EXPECTED STOP
(SIGNED) K TANAKA FOREIGN MIN-
ISTRY TOKYO
- ×èóíý, - îò îêíà çîâåò åãî Þêèêî, -
ïîäîéäè ñþäà, ïîæàëóéñòà. Ïîñìîòðè.
Çà îêíîì âèäíî îãðîìíóþ ìîë÷àëè-
âî îæèäàþùóþ òîëïó. Êàæåòñÿ, ÷òî ëþ-
äè ñ íàäåæäîé ñìîòðÿò ïðÿìî â ãëàçà
Ñóãèõàðå.
- ×èóíý, òàì äåòè.
- Äà. Íî ó íàñ òîæå äåòè. Íåïîä÷èíå-
íèå ïðèêàçó ìèíèñòåðñòâà ìîæåò ñòîèòü
ìíå êàðüåðû. À åñëè èíôîðìàöèÿ äîé-
äåò äî íàöèñòîâ, òî è æèçíè âñåé íàøåé
ñåìüè.
- ×èóíý... Ïîñìîòðè òóäà...
Ñóãèõàðà ðåçêî îòâîðà÷èâàåòñÿ îò
îêíà è ãîâîðèò ñåêðåòàðþ:
- Âîëüôãàíã, îòêðîéòå äâåðè, ïîæà-
ëóéñòà. Ìû íà÷èíàåì ïðèåì äîêóìåí-
òîâ íà âèçû.
Ñ 31 èþëÿ äî 28 àâãóñòà, ïîêà íå
êîí÷èëîñü ðàçðåøåíèå íà ïðåáûâàíèå
â Êàóíàñå, ÿïîíñêèé âèöå-êîíñóë ×èóíý
Ñèãóõàðà ïîäïèñàë 2139 òðàíçèòíûõ
âèç. Êîãäà êîí÷èëèñü áëàíêè âèç, â õîä
ïîøëè ëèñòû áåëîé áóìàãè.
Ìíîãèå áåæåíöû íå èìåëè âñåõ íå-
îáõîäèìûõ äîêóìåíòîâ äëÿ ôîðìàëü-
íîãî ïîëó÷åíèÿ âèçû. Áîëüøèíñòâî èç
íèõ íå èìåëî òðåáóåìîé äëÿ âèçû ñóì-
ìû äåíåã. Íåêîòîðûå íå èìåëè âîîáùå
íèêàêèõ äîêóìåíòîâ. Ñóãèõàðà ïîäïèñû-
âàë âñå.
Åæåäíåâíî îí ðàáîòàë ïî 12-16 ÷à-
ñîâ, íå îòðûâàÿñü äàæå íà åäó. Êîãäà
óñòàâàëà ïðàâàÿ ðóêà, Þêèêî ìàññèðî-
âàëà åìó ïëå÷è è ïàëüöû.
Òîëïà ëþäåé íå óìåíüøàëàñü. 28
àâãóñòà Ñóãèõàðà ïîäïèñûâàë ïîñëåä-
íèå âèçû èç îêíà ïîåçäà, ïîêèäàþùåãî
Êàóíàñ.
Ïîñêîëüêó îäíà âèçà âûäàâàëàñü íà
Îíè âñå ïðèøëè
ïîëó÷àòü âèçû.
#142 October, 2009
ñåìüþ, íåâîçìîæíî ñåé÷àñ òî÷íî ñêà-
çàòü, êàêîìó êîëè÷åñòâó ëþäåé óäàëîñü
ïîìî÷ü. Îðèåíòèðîâî÷íî íàçûâàþò
öèôðû îò ïÿòè äî äåñÿòè òûñÿ÷ ÷åëî-
âåê.
Âî âðåìÿ âîéíû Ñóãèõàðà ðàáîòàë â
ÿïîíñêèõ êîíñóëüñòâàõ â ʸíèãñáåðãå,
Ïðàãå è ïîñîëüñòâå â Áåðëèíå. Êîíåö
âîéíû çàñòàë åãî â Áóõàðåñòå, ãäå îí
ñàì è åãî ñåìüÿ áûëè àðåñòîâàíû ñîâå-
òñêèì àðìåéñêèì êîìàíäîâàíèåì è îòï-
ðàâëåíû â ëàãåðü äëÿ òàêèõ æå çàêëþ-
÷åííûõ äèï.ðàáîòíèêîâ ñ ñåìüÿìè â Ðó-
ìûíèè, ãäå îíè ïðîâåëè ïîëòîðà ãîäà.
 1947 ñåìüÿ Ñóãèõàðà âåðíóëàñü â
ßïîíèþ, ïîâòîðèâ ïóòü åâðåéñêèõ áå-
æåíöåâ èç Åâðîïû â Àçèþ: ïî Òðàíñ-Ñè-
áèðñêîé æåëåçíîé äîðîãå ÷åðåç âñþ
Ðîññèþ è ÷åðåç ïîðò Íàõîäêà - â ßïî-
íèþ.
 ßïîíèè, îäíàêî, Ñóãèõàðó íèêòî íå
æäàë. Åãî óâîëèëè èç Ìèíèñòåðñòâà
Èíîñòðàííûõ äåë. Ôîðìàëüíî - ïî ñîê-
ðàøåíèþ øòàòîâ. À íåîôèöèàëüíî åìó
áûëî ñêàçàíî, ÷òî çà ñàìîóïðàâñòâî âî
âðåìÿ "ëèòîâñêîãî èíöèíäåíòà". Ïðè-
÷åì, óâîëèëè ñ "âîë÷üèì áèëåòîì", òàê,
÷òî óñòðîèòüñÿ íà ðàáîòó íè â îäíî ãî-
ñóäàðñòâåííîå ó÷ðåæäåíèå îí íå ìîã.
Äëÿ ñåìüè Ñóãèõàðû íàñòóïèëè
òðóäíûå âðåìåíà.
Îíè îñåëè â ãîðîäèøêå Ôóäæèñàâà,
ïðåôåêòóðà Êàíàçàâà. Ñóãèõàðà áðàëñÿ
çà ëþáóþ ðàáîòó. Íî ÷åëîâåêó â åãî âîç-
ðàñòå è ñ åãî îáðàçîâàíèåì íàéòè õîòü
÷òî-òî ïðèëè÷íîå â òî âðåìÿ ïðàêòè÷åñ-
êè íå áûëî âîçìîæíîñòè. Îí ðàáîòàë
ïî÷àñîâûì ïåðåâîä÷èêîì è ðåïåòèòî-
ðîì, òîðãîâàë ýëåêòðè÷åñêèìè ëàìïî÷-
êàìè âðàçíîñ, êîðî÷å, èçî âñåõ ñèë ïû-
òàëñÿ ïðîêîðìèòü ÷åòûðåõ ñûíîâåé. Íî
ëåã÷å íå ñòàíîâèëîñü.
 òîì æå ãîäó îò ðàêà óìèðàåò òðå-
òèé ñûí Ñóãèõàðû, Õàðóêè. Äàæå íà äîñ-
òîéíûå ïîõîðîíû äåíåã íåò. Ýòî áûëî
ñàìîå òÿæåëîå âðåìÿ â æèçíè Ñóãèõà-
ðû.
Íî ïî âîñïîìèíàíèÿì Þêèêî, ×èóíý
íèêîãäà íå æàëîâàëñÿ íà ïðàâèòåëüñòâî
èëè ìèíèñòåðñòâî, ëèøèâøåå åãî âîç-
daviTis fari
ßïîíñêàÿ òðàíçèòíàÿ âèçà,
ïîäïèñàííàÿ Ñóãèõàðîé
ìîæíîñòè æèòü äîñòîéíî. È íèêîãäà íå
ðàññêàçûâàë íèêîìó î òîì, ÷òî åìó îáÿ-
çàíû æèçíüþ áîëåå 6000 ÷åëîâåê.
 1960 ãîäó Ñóãèõàðà íàêîíåö ïîëó-
÷àåò íåïëîõóþ ðàáîòó â òîðãîâîì
ïðåäñòàâèòåëüñòâå ÷àñòíîé êîìïàíèè â
Ìîñêâå. Åìó ïðèøëîñü ïîìåíÿòü èìÿ
íà "Ñóãèâàðà Ñåíïî", ÷òîáû ñîâåòñêèå
âëàñòè íå ðàñïîçíàëè â íåì òîãî àêòèâ-
íîãî ìîëîäîãî ñîòðóäíèêà ÿïîíñêîãî ïî-
ñîëüñòâà â Ìàí÷æóðèè, êîòîðûé ïîìîã
ñâîåìó ïðàâèòåëüñòâó íåïëîõî çàðàáî-
òàòü íà ñäåëêå. Â ñóùíîñòè, Ñóãèâàðà
Ñåíïî - ýòî ïðîñòî äðóãîå ïðî÷òåíèå
òåõ æå èåðîãëèôîâ èìåíè Ñóãèõàðà ×è-
óíý.
...1968 ãîä. Ñóãèâàðà Ñåíïî âûøåë
èç òîðãîâîãî ïðåäñòàâèòåëüñòâà ßïîíèè
â Ìîñêâå è îñòàíîâèëñÿ íà êðûëüöå çà-
êóðèòü.
- Ìèñòåð Ñóãèõàðà? - ðàçäàëîñü ñçà-
äè.
Ñåíïî îáåðíóëñÿ. Íà íåãî âíèìà-
òåëüíî ñìîòðåë ñðåäíèõ ëåò ìóæ÷èíà
ÿâíî åâðåéñêîé âíåøíîñòè.
- Ìèñòåð Ñóãèõàðà? - ïîâòîðèë îí, -
ß âåäü íå îøèáñÿ? Âû - Ñóãèõàðà ×èó-
íý, âû ðàáîòàëè ÿïîíñêèì êîíñóëîì â
Êàóíàñå â 1940îì?
Ìóæ÷èíà ëèõîðàäî÷íî øàðèë ãëàçà-
ìè ïî ëèöó Ñåíïî.
- Äà...
- Ìèñòåð Ñóãèõàðà! - ìóæ÷èíà âäðóã
áðîñèëñÿ ê Ñåíïî è ñõâàòèë åãî çà ðóêó.
- Ìåíÿ çîâóò Èåõîøóà Íèøðè. Âû âðÿä
ëè ïîìíèòå ìåíÿ, ÿ òîãäà áûë ñîâñåì
ìàëü÷èøêîé. Âû ñïàñëè æèçíü ìîåé
ñåìüå! Ìû èùåì Âàñ óæå áîëüøå äâàä-
öàòè ëåò! Íà âñå íàøè çàïðîñû â Òîêèî
ëèáî íå îòâå÷àþò âîâñå, ëèáî ãîâîðÿò,
÷òî òàêîãî ÷åëîâåêà íåò. Ìèñòåð Ñóãèõà-
ðà, ïîæàëóéñòà! Ìîÿ ñåìüÿ áóäåò ñ÷àñò-
ëèâà âèäåòü Âàñ!
Èåõîøóà Íåøðè ãîâîðèë ïðàâäó: ñ
ñàìîãî êîíöà âîéíû òå, êîãî êîãäà-òî
ñïàñ Ñóãèõàðà, îáúäèíèëèñü â ïîèñêàõ
ÿïîíñêîãî äèïëîìàòà, ðèñêíóâøåãî ñâî-
åé ñóäüáîé è æèçíüþ äëÿ ñïàñåíèÿ òû-
ñÿ÷ ëþäåé. ßïîíñêîå ïðàâèòåëüñòâî îò-
êàçûâàëîñü ñîòðóäíè÷àòü ñ îðãàíèçàöè-
åé "Ñïàñåííûå Ñóãèõàðîé" è íå äàâàëî
Ñóãèõàðà â ïîñëåäíèå ãîäû
æèçíè. Îí óìåð 31 èþëÿ 1986
ãîäà è ïîõîðîíåí íà êëàäáèùå
â Ôóäæèñàâå.
íèêàêèõ ñâåäåíèé î ñóäüáå áûâøåãî
êîíñóëà. È òîëüêî ñïóñòÿ 28 ëåò ñëó÷àé-
íî ýêîíîìè÷åñêîìó àòòàøå ïîñîëüñòâà
Èçðàèëÿ â Òîêèî óäàëîñü íàéòè ñâîåãî
ñïàñèòåëÿ.
 1969 ãîäó Ñóãèõàðà ×èóíý ïîñå-
7
òèë Èçðàèëü. Îí ñàì è âñÿ åãî ñåìüÿ
ñòàëè ïî÷åòíûìè îáëàäàòåëÿìè ïîæèç-
íåííîé âèçû â Èçðàèëü. Åãî äîì â Ôóä-
æèñàâå òåïåðü ïîñòîÿííî íàïîëíÿëè
ïèñüìà è ïðèãëàøåíèÿ îò áëàãîäàðíûõ
ëþäåé.
 1985 ãîäó ïðàâèòåëüñòâî Èçðàèëÿ
íàãðàäèëî Ñóãèõàðà ×èóíý çâàíèåì
"Ïðàâåäíèêà Ìèðà". Ñàì îí áûë óæå
ñëèøêîì áîëåí è ñëàá, ÷òîá åõàòü íà
öåðåìîíèþ âðó÷åíèÿ. Âìåñòî íåãî â Èç-
ðàèëü îòïðàâèëèñü æåíà Þêèêî è ñòàð-
øèé ñûí Õèðîêè.
Îí óìåð 31 èþëÿ 1986 ãîäà è ïîõî-
ðîíåí íà êëàäáèùå â Ôóäæèñàâå.
Æåíà Þêèêî ïåðåæèëà åãî íà äâàä-
öàòü ñ ëèøíèì ëåò. Óìåðëà îíà â ïðîø-
ëîì ãîäó, 8 îêòÿáðÿ, â âîçðàñòå 94 ëåò. È
ïîõîðîíåíà âìåñòå ñ ìóæåì è äâóìÿ
ñûíîâüÿìè (ñòàðøèé ñûí óìåð íåçàäîë-
ãî äî ñìåðòè ìàòåðè).
Çíàåòå, ÷òî ìíå êàæåòñÿ ñàìûì óäè-
âèòåëüíûì â ýòîé èñòîðèè? Ñàì Ñóãè-
õàðà, êîíå÷íî æå. Åãî ÷àñòî íàçûâàþò
ñàìóðàåì. Íî ýòî íå òàê. Îí íå áûë ñà-
ìóðàåì íè ïî ïðîèñõîæäåíèþ, íè ïî ïî-
ëîæåíèþ. Åãî ìàòü, ßòñó Ñóãèõàðà
(óðîæäåííàÿ Èâàè), áûëà èç íåáîãàòîé
ñàìóðàéñêîé ñåìüè. Íî â ßïîíèè ñîñëî-
âèå ñûíà îïðåäåëÿåòñÿ ñîñëîâèåì îò-
öà. Îí íå áûë ñàìóðàåì. Íî Ñóãèõàðà
×èóíý äî êîíöà ñâîèõ äíåé îñòàâàëñÿ
ñàìèì ñîáîé. Íå ïðåäàâ ñåáÿ íè ðàäè
êàðüåðû, íè äàæå ðàäè ñîõðàíåíèÿ ñâî-
åé æèçíè. È ïîñòóïàÿ ïî âåëåíèþ ñîâåñ-
òè, à íå óêàçàì íà÷àëüñòâà.
È îí ñïîëíà çàïëàòèë çà ýòî.
Ñîñåäè Ñóãèõàðû â Ôóäæèñàâå óçíà-
ëè î òîì, êåì îí áûë è êàê ìíîãî ñäå-
ëàë, òîëüêî ïîñëå åãî ñìåðòè. Êîãäà íà
ïîõîðîíû ïðèáûëà äåëåãàöèÿ âî ãëàâå
ñ ïîñëîì Èçðàèëÿ â ßïîíèè.
È òîëüêî 24 ìàðòà 2006 ãîäà Ìèíèñ-
òåðñòâî Èíîñòðàííûõ äåë ßïîíèè îôè-
öèàëüíî èçâèíèëîñü ïåðåä âäîâîé Ñó-
ãèõàðû çà óâîëüíåíèå åå ìóæà. Âïðî-
÷åì, "íè÷åãî ëè÷íîãî, ýòî áûëî äåéñòâè-
òåëüíî ñîêðàùåíèå øòàòîâ".
(Ïî ìàòåðèàëàì èíòåðíåòà)
8 daviTis fari
ÈÇÃÍÀÍÈÅ ÅÂÐÅÅÂ ÍÀ ËÓÍÓ
Åâðåè ïîñåëèëèñü íà Ëóíå â 2053-ì ãî-
äó, ïðèìåðíî ÷åðåç ïÿòü ëåò ïîñëå îêîí÷à-
íèÿ Èñëàìñêèõ Âîéí â 40-õ ãîäàõ, êîãäà
Áëèæíèé Âîñòîê è, åñòåñòâåííî, Èçðàèëü,
áûë óíè÷òîæåí àòîìíûìè âçðûâàìè. Îñ-
òàâøèåñÿ äâà ìèëëèîíà åâðååâ, ðàññåÿí-
íûõ ïî ìèðó, èç íèõ ïðèìåðíî ñòî òûñÿ÷ â
ìóñóëüìàíñêèõ ñòðàíàõ, ñîáðàëèñü âìåñòå
è âûêóïèëè ò¸ìíóþ ñòîðîíû Ëóíû, êîòî-
ðóþ íå õîòåë êîëîíèçèðîâàòü íèêòî äðó-
ãîé.
Êîñìè÷åñêèå áàðæè áûëè îðãàíèçîâàíû
è âñå åâðåè â ìèðå, âêëþ÷àÿ òåõ, êòî èìåë
õîòü íåêóþ ñâÿçü ñ åâðåÿìè, ñîáðàëèñü è
óëåòåëè òóäà, ãäå íèêòî è íè çà ÷òî íå ìîã
èõ îáâèíèòü.
Çåìëÿ ëèêîâàëà - îíà èçáàâèëàñü îò åâ-
ðååâ. Áîëüøèå ïðàçäíåñòâà áûëè îðãàíè-
çîâàíû â Åâðîïå, Àôðèêå, Àçèè, Þæíîé è
Ñåâåðíîé Àìåðèêå (êîòîðàÿ áûëà èçâåñò-
íà êàê Ñåâåðíîå Îáúåäèíåíèå Èñëàìñêèõ
Ãîñóäàðñòâ ïîñëå òîãî, êàê èõ ìèðíî çàõâà-
òèëè íà âûáîðàõ 2040-ãî ãîäà Êîíãðåññ, â
êîòîðîì áûëî ìóñóëüìàíñêîå áîëüøèí-
ñòâî è Ïðåçèäåíò, êîòîðûé íåìåäëåííî
âí¸ñ ïîïðàâêè, êîòîðûå ñäåëàëè èñëàì
ãëàâíîé ðåëèãèåé ÑØÀ è îñòàëüíîãî ìè-
ðà).
Ïîñëå òîãî êàê ïîñëåäíèé åâðåé âçîø¸ë
íà áàðæó (Äàâèä Ãîëüäøòåéí, 62 ãîäà, æè-
òåëü Íüþ-Éîðêà), Çåìëÿ áûëà îôèöèàëü-
íî ïðîâîçãëàøåíà êàê Judenrein íèêåì
äðóãèì, êàê Õàíñîì Èáí-Ãèòëåðîì, ïðà-
ïðà-ïðàâíóêîì Àäîëüôà Ãèòëåðà, êîòîðîãî
âûðàñòèëè â Áðàçèëèè è ïðèäåðæèâàëè
äëÿ ýòîãî âåëèêîãî ìîìåíòà.
Ýòî áûëî íåëåãêî äëÿ åâðååâ, íî, â íå-
êîòîðîì ðîäå, íå ñëèøêîì îòëè÷àëîñü îò
òîãî, ÷òî îíè ïåðåæèâàëè çà ñâîþ èñòîðèþ.
Íåêîòîðûå áûâøèå èçðàèëüòÿíå (îñòàâøè-
åñÿ â æèâûõ òîëüêî ïîòîìó, ÷òî áûëè çàã-
ðàíèöåé, êîãäà âçîðâàëèñü áîìáû) ãîâîðè-
ëè, ÷òî íà Ëóíå áóäåò ïðîùå ïîòîìó, ÷òî
òàì íå áóäåò èñëàìñêèõ ôàíàòèêîâ. Ýòî,
åñòåñòâåííî, âûçâàëî øèðîêèå äèñêóññèè
ñ íåêîòîðûìè åâðåÿìè, êîòîðûå ñ÷èòàëè,
÷òî åñëè ðÿäîì íå áóäåò ðàäèêàëüíûõ ìó-
ñóëüìàí, ýòî áóäåò íåäîñòàòî÷íî ñëîæíî.
Äðóãèå åâðåè ãîâîðèëè, ÷òî ñîçäàíèå
ïîñåëåíèÿ â ìåñòå áåç àòìîñôåðû, ðàñòè-
òåëüíîé è æèâîòíîé æèçíè è òåìïåðàòóðà-
ìè áëèçêè ê àáñîëþòíîìó íóëþ ïðåäîñòà-
âèò äîñòàòî÷íî ñëîæíîñòåé. Äðóãèå ñïîðè-
ëè ñ íèìè î òîì, ÷òî ñïîðû íåïðîäóêòèâíû.
Íè äëÿ êîãî ýòî íå îêàçàëîñü ñþðïðèçîì,
÷òî, â êîíöå êîíöîâ, íà äâà ìèëëèîíà åâ-
ðååâ áûëî ïîñòðîåíî ìèëëèîí ñèíàãîã (â
êîòîðûå íå ñòóïàëà íîãà äðóãîãî ìèëëèîíà
åâðååâ).
Ýòî òàê æå íå îêàçàëîñü ñþðïðèçîì, ÷òî
â òå÷åíèå òð¸õ ëåò, åâðåè ñîçäàëè êîíòðî-
ëèðóåìóþ ñðåäó, êîòîðàÿ ïîçâîëèëà äî-
áèòüñÿ ôàíòàñòè÷åñêèõ óðîæàåâ è ïðèïëî-
äà ñêîòà. Áàðæè, êîòîðûå íàçâàëè "Êîâ÷å-
ãàìè", íåñëè, âäîáàâîê ê ëþäÿì, ïî ïàðå îò
êàæäîãî æèâîòíîãî è ðàñòåíèÿ è áëàãîäàðÿ
óñïåõàì êëîíèðîâàíèÿ è ãåííîé èíæåíå-
ðèè ïîÿâèëîñü ìíîãî íîâûõ ñîðòîâ ðàñòå-
íèé è âèäîâ æèâîòíûõ, êîòîðûå ïëîäèëèñü
è ðàçìíîæàëèñü ñ áîëüøîé ñêîðîñòüþ, à
òàê æå èìåëè íåêîòîðûå óëó÷øåíèÿ (íàï-
ðèìåð - êîðîâû ñ øåñòüþ ñîñêàìè, êóðû ñ
÷åòûðüìÿ íîãàìè è òàê äàëåå). Íàñåëåíèå
ñòðåìèòåëüíî ðîñëî è áëàãîäàðÿ íàó÷íûì
è ìåäèöèíñêèì óìàì, áîëüøèíñòâî áîëåç-
íåé è äàæå ñòàðîñòü áûëè ñâåäåíû ê ìèíè-
ìóìó.
Áûëî ñîçäàíî äàæå Ìèíèñòåðñòâî ñâÿ-
çè ñ Çåìë¸é, â êîòîðîì ðàáîòàëè áûâøèå
ïðîäþñåðû è ïîñòàíîâùèêè Ãîëëèâóäà, êî-
òîðûå ïîñûëàëè íà Çåìëþ ôèëüìû î æèç-
íè íà Ëóíå. Åù¸ â ïðîöåññå ïåðåñåëåíèÿ
áûëî ðåøåíî - îïèðàÿñü íà 6,000-ëåòíþþ
èñòîðèþ ëþäåé, êîòîðûå çàâèäîâàëè åâ-
ðåéñêèì äîñòèæåíèÿì - ÷òî âñå íîâîñòè
áóäóò ïîêàçûâàòü òîëüêî ñòðàøíûå âåùè.
Êèíîèíäóñòðèÿ, êîòîðîé çàïðàâëÿë Äæîð-
äàí Øïèëüáåðã, äåëàëà ìíîãîå, ÷òîáû
ñôàáðèêîâàòü ôèëüìû, ïîêàçûâàþùèå åâ-
ðååâ, êîòîðûå åëå-åëå âûæèâàþò íà Ëóíå.
Àðòèñòû è èíæåíåðû ðàáîòàëè, ÷òîáû ñîç-
äàòü èëëþçèþ êóïîëîâ, êîòîðûå ïîêàçûâà-
ëè áû ïóñòûíè è çàáðîøåííûå çåìëè - íà
ñëó÷àé òîãî, ÷òî Çåìëÿ ïîøë¸ò ðàçâåäûâà-
òåëüíûå êîðàáëè ñ êèíîêàìåðàìè, ÷òîáû
ïðîâåðèòü, ÷òî ïðîèñõîäèò íà Ëóíå.
Íî íèêòî íå ïîñûëàë, à ãîäû øëè; äåñÿ-
òèëåòèÿ çà äåñÿòèëåòèåì ïðîëåòàëè, áàð-
ìèöâû, ñâàäüáû, áðèò-ìèëû, âñå îíè
ïðàçäíîâàëèñü â èñêóññòâåííîì ìèðå, êî-
òîðûé ñîçäàëè åâðåè - ýòî íå òîëüêî áûëî
íåïëîõî, äåëî äîøëî äî òîãî, ÷òî íåêîòî-
ðûå åâðåéñêèå ïèñàòåëè íàçûâàëè ëóííóþ
áàçó "Ýäåì-2".
Åñòåñòâåííî, äðóãèå åâðåè íå ñîãëàøà-
ëèñü.
Íà ñàìîì äåëå, ìíîãî âðåìåíè áûëî
ïðîâåäåíî â ñïîðàõ è íåñîãëàñèè. Áûëè
äàæå äèñêóññèîííûå êîíêóðñû, íî, â îá-
ùåì è öåëîì íà Ëóíå áûëè ìèð è ñïîêîé-
ñòâèå. Ëþáîé ÷åëîâåê, êîòîðûé íàðóøàë
ìèðíîå òå÷åíèå æèçíè, áûë îáÿçàí ñïî-
ðèòü ñ ëþäüìè, êîòîðûå ñ÷èòàëè, ÷òî îí
íåïðàâ. Äåáàòû äëèëèñü öåëûìè äíÿìè (à
èíîãäà è íåäåëÿìè) äî òåõ ïîð, ïîêà îí íå
ïðîñèë ïðîùåíèÿ (ìíîãèå íàêàçàíèÿ íà
Ëóíå áûëè ïîõîæè íà ýòî è îêàçûâàëèñü
î÷åíü ýôôåêòèâíûìè).
À â ýòî âðåìÿ íà Çåìëå æèçíü ðàçâàëè-
âàëàñü áåç åâðååâ. Ïðîèçîøëî âîçâðàùå-
íèå ê Ñðåäíèì Âåêàì - òîëüêî îôèöèàëü-
íàÿ ðåëèãèÿ áûëà ïðèçíàíà ïðàâèëüíîé -
âñå îñòàëüíûå áûëè çàæàòû è áåäñòâîâà-
ëè äî òåõ ïîð, ïîêà íå íà÷àëèñü âîéíû, è
ïîëîæåíèå ìåíÿëîñü êàæäûå íåñêîëüêî
ëåò.
Äðóãàÿ èíòåðåñíàÿ àíîìàëèÿ ïðîÿâè-
ëàñü â òîì, ÷òî àíòèñåìèòèçì ïîäíÿëñÿ íà
íåáûâàëûå âûñîòû. Çíàìåíèòûå îðàòîðû
îáúÿñíÿëè ýòî ïðîñòî: "Ìíå íå íóæíî
èìåòü ïèñòîëåò, ÷òîáû áîÿòüñÿ, ÷òî ìíå
âûøèáóò ìîçãè". Âäîáàâîê, áåç "ãðîìîîò-
âîäà" â âèäå åâðååâ, ïðîÿâèëîñü çëî, êîòî-
ðîìó íå íà êîãî áûëî âûïëåñíóòüñÿ. (Ïðå-
äûäóùåå çëî, êàê ïðàâèëî, âûïë¸ñêèâà-
ëîñü íà åâðååâ. Îäèí èç ðàââèíîâ íà Ëóíå
ñêàçàë, ÷òî Áîã îáðàòèëñÿ ê íåìó è ñêàçàë,
÷òî Îí, Áîã, ñîáèðàåòñÿ óíè÷òîæèòü Çåìëþ
èç çà òîãî çëà, êîòîðîå íà íåé ñêîíöåíòðè-
ðîâàíî. Ðàââèí ïîïðîñèë ó Áîãà ïåðåäó-
ìàòü, åñëè íà Çåìëå îêàæåòñÿ 1,000 ïðà-
âåäíèêîâ. Áîã îòâåòèë ðàââèíó: "Ñëóøàé, ÿ
ýòî óæå ïðîõîäèë ñ Íîåì è Àâðààìîì, ÿ
óæå çíàþ îòâåò ïîòîìó, ÷òî ÿ Áîã".)
Ëþäè ñìåÿëèñü íàä ðàââèíîì, íî â
îäèí ïðåêðàñíûé äåíü, êîãäà îíè çàíèìà-
ëèñü ñâîèìè äåëàìè, æóòêîå êîëè÷åñòâî
âçðûâîâ áûëî óâèäåíî íà Çåìëå. Âñå æè-
òåëè Ëóíû ñìîòðåëè íà îãíåííûå øàðû,
êîòîðûå êàê áû ïîãëîòèëè ãîëóáóþ ïëàíå-
òó, êîòîðàÿ êîãäà-òî áûëà èõ äîìîì.
Íåñìîòðÿ íà ãíåâ íà òî, ÷òî èõ çàñòàâè-
ëè ïîêèíóòü Çåìëþ, èñòèííûé äóõ åâðåé-
ñòâà âñåãäà ïðèñóòñòâîâàë íà Ëóíå, è íèê-
òî íå æåëàë íè÷åãî ïëîõîãî ñâîåìó ñòàðî-
ìó äîìó. Òî÷íî òàê æå êàê â òðàäèöèè Ïàñ-
õàëüíîãî âå÷åðà (êîãäà ïðîëèâàþò íåñ-
êîëüêî êàïåëü âèíà â ïàìÿòü îá óòîíóâøèõ
åãèïòÿíàõ è íåò ðàäîñòè ïî ïîâîäó ïîãèá-
øèõ, íåñìîòðÿ íà òî, ÷òî îíè áûëè âðàãà-
ìè), êîãäà åâðåè óâèäåëè, ÷òî ïðîèñõîäèò,
îíè íà÷àëè ðûäàòü è ìîëèòüñÿ è ñìîòðåòü
òî, ÷òî âûãëÿäåëî êàê ïîñëåäíÿÿ ïåðåäà÷à
ñ Çåìëè. Óæàñ àïîêàëèïñèñà áûë çàñíÿò è
ïåðåäàâàëñÿ â ýôèð äî òåõ ïîð, ïîêà èîíè-
çàöèÿ îò áîìá íå îòêëþ÷èëà ýëåêòðè÷åñò-
âî. Öåëûå ñòðàíû áûëè ñìåòåíû ñ ëèöà
Çåìëè â ìãíîâåíèå îêà. È òîãäà ïðèøëà
ïîñëåäíÿÿ ïåðåäà÷à îò íàöèè, êîòîðàÿ ýòî
âñ¸ íà÷àëà - ýòî áûë áåçíàä¸æíûé çàãîëî-
âîê, êîòîðûé êðè÷àëè â ýôèð ñîòíè óìèðà-
þùèõ äèêòîðîâ. Ýòî áûëà íàïûùåííàÿ
ðå÷ü, êîòîðàÿ ïðîäîëæàëàñü äî ñàìîãî
êîíöà, äî òüìû. ×òî îíè ãîâîðèëè? Â ïîñ-
ëåäíèõ ñëîâàõ óìèðàþùåé öèâèëèçàöèè
áûëî ïðîêëÿòèå åâðååâ. "Åâðåè áûëè ïðè-
÷èíîé âñåõ íàøèõ ïðîáëåì - îíè íàñ áðî-
ñèëè ðàçáèðàòüñÿ ñ òåì áàðäàêîì, êîòîðûé
îíè òóò îñòàâèëè. Åñëè áû åâðåè íå çàáðà-
ëè ëó÷øèõ ó÷¸íûõ è èíæåíåðîâ, ìû áû ïî-
áåäèëè íàøèõ âðàãîâ. Íàøè âðàãè - åâðåè!
Áåé æèäîâ!"
Ïðîøëî íåêîòîðîå âðåìÿ è ýêñïåðòû
ðàçîáðàëèñü â òîì, ÷òî ïðîèçîøëî íà Çåì-
ëå â å¸ ïîñëåäíèå äíè. Íàðàñòàþùèé àí-
òèñåìèòèçì, êîòîðûé ïîñòîÿííî óñèëèâàë-
ñÿ ñ òåõ ïîð, êàê åâðåè óëåòåëè, äîñòèã ñâî-
åãî ïèêà, è âñå ñòðàíû ìèðà ðåøèëè íà-
÷àòü ìàññèðîâàííóþ àòàêó íà Ëóíó. Àòàêà
áûëà ñêîîðäèíèðîâàíà ÎÎÍ è, íåñìîòðÿ
íà òî, ÷òî âñå ðàêåòû áûëè çàïóùåíû ïðà-
âèëüíî, â íàâèãàöèîííîé ñèñòåìå áûëà íå-
ïîëàäêà, èç çà êîòîðîé ðàêåòû ñòîëêíóëèñü
â âåðõíèõ ñëîÿõ àòìîñôåðû è ïðîëèëèñü
íà Çåìëþ ðàäèàöèîííûì äîæä¸ì îáëîì-
êîâ è ýëåêòðîííûìè ïîìåõàìè. Íåïîëàäêà
âûçâàëà àâòîìàòè÷åñêóþ ðåàêöèþ îáîðîí-
íûõ ñèñòåì âñåõ ñòðàí (ó âñåõ ñòðàí ê òîìó
#142 October, 2009
âðåìåíè èìåëîñü ÿäåðíîå îðóæèå è äðó-
ãèå íå ìåíåå æóòêèå "èãðóøêè"), ðåçóëüòà-
òîì ÷åãî áûë íàñòîÿùèé Àðìàãåääîí.
Íà Ëóíå åâðåè ïîãðóçèëèñü â ãëóáîêóþ
ïå÷àëü. Îðòîäîêñàëüíûå åâðåè ðàçäèðàëè
íà ñåáå îäåæäó è ïîñòîÿííî âåëèñü çàñå-
äàíèÿ. È òîãäà, ïðèìåðíî ÷åðåç íåäåëþ
ïîñëå ÒÎÃÎ ÄÍß, êàê îí òåïåðü íàçûâàë-
ñÿ, áûëî îáíàðóæåíî äâèæåíèå íåêîåãî
òåëà â ñòîðîíó Ëóíû. Íåóæåëè îäíà èç
ÿäåðíûõ ðàêåò? Íåóæåëè åâðåè ïîãèáíóò
íåñìîòðÿ íè íà ÷òî? Ïðàâèòåëüñòâî ñîâå-
ùàëîñü ñ âîåííûìè ýêñïåðòàìè. Íåò, ýòî
áûëà íå ðàêåòà. Ýòî áûë ñòàðûé êîñìè÷åñ-
êèé êîðàáëü, èç òåõ, êîòîðûå èñïîëüçîâà-
ëèñü â ðàííèõ ñåìèäåñÿòûõ. Êîãäà îí
ïðèáëèçèëñÿ, ëàçåðíûå ïðèöåëû âçÿëè åãî
íà ìóøêó. Øëè äåáàòû ïî ïîâîäó òîãî, íà-
äî ëè åãî óíè÷òîæèòü èëè ïîçâîëèòü ïðèá-
ëèçèòüñÿ, ÷òîáû íà÷àòü ïåðåãîâîðû.
Ïåðåäà÷à ñ êîðàáëÿ ïðèøëà êàê ðàç âî
âðåìÿ. "Ìû ïîñëåäíèå ïðåäñòàâèòåëè
Çåìëè - ïî äâîå èç êàæäîé ñòðàíû è ìû
èä¸ì ñ ìèðîì". Íåêîòîðûå åâðåè ðàäîâà-
ëèñü òîìó, ÷òî îñòàëèñü ñïàñ¸ííûå. Äðóãèå
òðåáîâàëè èçîëèðîâàòü èëè ðàññòðåëÿòü
êîðàáëü.
Ðàââèí, ó êîòîðîãî áûëî âèäåíèå î ðàç-
ðóøåíèè Çåìëè, ñêàçàë ïðåäâîäèòåëÿì,
÷òî Áîã õî÷åò äàòü èì øàíñ, è êîðàáëþ áû-
ëî ðàçðåøåíî ëå÷ü íà îðáèòó âîêðóã Ëóíû.
Êîðàáëþ ïåðåäàëè, ÷òî èì áóäåò âûäåëåí
ðàéîí íà Ëóíå, íà êîòîðîì îíè ñìîãóò
æèòü, íî îíè áûëè íå ñîãëàñíû. Îíè ñêàçà-
ëè åâðåÿì, ÷òî òå îáÿçàíû èõ ïðèíÿòü ê ñå-
áå è äàòü èì âñå ïðèâèëåãèè. Âåäü ïî åâ-
ðåéñêîé ðåëèãèè, â êîíöå êîíöîâ, ïðèøå-
ëåö èìååò òå æå ïðàâà, êàê è ãðàæäàíèí.
Óñëûøàâ ýòî, ïðåäâîäèòåëè ïîøëè ê
ðàââèíó ñ âèäåíèÿìè è îí ïðåäëîæèë ïðî-
âåñòè âèçèò¸ðîâ íà ïîñàäêó. Ðàçðåøåíèå
áûëî äàíî. Íî êîìàíäèð êîðàáëÿ íå ïîâå-
ðèë èíñòðóêöèÿì ðàââèíà è â ðåçóëüòàòå
êîðàáëü ðóõíóë â îäèí èç ëóííûõ êðàòåðîâ.
Èòàê, ïåðåä íàìè ïîñëåäíèå äíè èñòî-
ðèè ïëàíåòû Çåìëÿ, êîòîðûìè ïîäåëèëèñü
ñ íàìè åâðåéñêèå êîëîíèñòû 453-åé Ñîë-
íå÷íîé ñèñòåìû Ãàëàêòèêè Ì. Íåñìîòðÿ íà
òî, ÷òî Çåìëÿ â äàííûé ìîìåíò íåîáèòàå-
ìà, êîìàíäèð åâðåéñêîé êîëîíèè íà Ìàðñå
ãîâîðèò, ÷òî Âåíåðà áóäåò ïîëíîñòüþ êîëî-
íèçèðîâàíà ê 2120-ìó ãîäó è åñëè òåìï çå-
ë¸íûõ íàñàæäåíèé íà Çåìëå ñîõðàíèòñÿ,
Çåìëÿ áóäåò ãîòîâà ïðèíÿòü åâðååâ, âîçâ-
ðàùàþùèõñÿ ñ äðóãèõ ïëàíåò ê 2136-ìó ãî-
äó.
Èíòåðåñíàÿ ðåìàðêà - ñðåäè îáëîìêîâ
ðàêåòû ñ çåìëÿíàìè áûë îñîáûé ïàêåò, êî-
òîðûé ñîõðàíèëñÿ ïîñëå ïàäåíèÿ. Â ýòîì
ïàêåòå áûëî íàïèñàíî ñëåäóþùåå: "Êîãäà-
òî ñóùåñòâîâàëà âåëèêàÿ ïëàíåòà, êîòîðàÿ
íàçûâàëàñü Çåìëÿ. È áûëî íà Çåìëå ìíî-
ãî íàðîäîâ, è æèëè îíè ìåæäó ñîáîé â ìè-
ðå, êðîìå åâðååâ. Òàì ãäå áûëè åâðåè, áû-
ëè ïðîáëåìû. Åâðåè ïðèíîñèëè ñ ñîáîé
ãðÿçü, ñìåðòü, íåíàâèñòü è ðàçäîð. Â êîíöå
êîíöîâ îíè áûëè èçãíàíû ñ íàøåé ïëàíå-
òû, íî çàáðàëè ñ ñîáîé èçîáðåòàòåëåé,
ó÷¸íûõ è âðà÷åé, è íå îñòàâèëè íà Çåìëå
íè÷åãî. Ìû ðåøèëè óíè÷òîæèòü îñòàòêè åâ-
ðååâ è ïîñëå òîãî, êàê ó íàñ íå ïîëó÷èëîñü
â ïåðâûé ðàç, íàø êîðàáëü ÿâëÿåòñÿ ïîñ-
ëåäíèì øàíñîì äëÿ Çåìëè. Òîò, êòî íàéä¸ò
ýòè çàïèñè, äîëæåí çíàòü - ÂÎ ÂÑ¨Ì ÂÈ-
ÍÎÂÀÒÛ ÅÂÐÅÈ!"
Ýòà çàïèñü ñîõðàíèëàñü è ïîêàçûâàåòñÿ
â Ìóçåå Ïàìÿòè Çåìëè â Êðàòåðå Ðèâêè,
äëÿ âñåõ ïóòåøåñòâåííèêîâ, êîòîðûå æå-
ëàþò óâèäåòü îñòàòêè öèâèëèçàöèè, êîòî-
ðàÿ íå ïîíèìàëà çíà÷åíèÿ ñëîâ - "Òîò, êòî
áëàãîñëîâèò åâðååâ, áóäåò áëàãîñëîâë¸í.
Òîò, êòî ïðîêëÿíåò åâðååâ, áóäåò ïðîêëÿò".
(Ïî ìàòåðèàëàì èíòåðíåòà)
#142 October, 2009
boflepufcj
Íå íàäî ïóòàòü
òóðèçì ñ ýìèãðàöèåé!
Ïîìåð ìóæèê, ïîïàë â ðàé. À òàì àíãå-
ëû ëåòàþò, îáñûïàþò åãî ëåïåñòêàìè
ðîç, ìóçûêà, ê òîìó æå, ñîîòâåòñòâóþ-
ùàÿ. Íàäîåëî åìó, îí è ãîâîðèò Áîãó:
- À íåëüçÿ ëè ìíå â àä íà äåíåê íà ýêñ-
êóðñèþ?
- À ÷òî - ,... ïîæàëóéñòà....
Câàëèâàåòñÿ ìóæèê â àä. Òàì åãî âñòðå-
÷àåò áëîíäèíêà íà ëèìóçèíå, âåçåò åãî
ïî êàáàêàì, ïîòîì ïî áîðäåëÿì. Ãëÿ-
äèøü, äåíü è ïðîøåë. Ïîïàäàåò ìóæèê
îáðàòíî â ðàé, à òàì ñðàçó àíãåëû íàëå-
òåëè, îáñûïàþò ëåïåñòêàìè ðîç è âñå ïî
íîâîé.... Ïîñèäåë òàì ìóæèê, îïÿòü åìó
âñå íàäîåëî, îí è ãîâîðèò Áîãó:
- A íåëüçÿ ëè ìíå â àä íà íåäåëüêó?
- À ÷òî, - ïîæàëóéñòà.
À òàì îïÿòü êàáàêè, áîðäåëè. Ïðîøëà
íåäåëÿ, âîçâðàùàåòñÿ ìóæèê è ãîâîðèò
Áîãó:
- A íåëüçÿ ëè ìíå â àä íàâñåãäà?
- Äà ïîæàëóéñòà, - ãîâîðèò Áîã.
Ïðîâàëèâàåòñÿ ìóæèê â àä, à òóò ÷åðòè
íàáåæàëè, ñêðóòèëè åãî è íà ñêîâîðîäêó
ïîñàäèëè.
Ìóæèê è êðè÷èò Áîãó:
- Òû ÷òî íàäåëàë?!!
- À íå íàäî ïóòàòü òóðèçì ñ ýìèãðàöè-
åé...
×èñòî îäåññêèå âûðàæåíèÿ
- Øî òû ìíå ñòðîèøü ãëàçêè? - À øî, ÿ
òåáå êîîïåðàòèâ äîëæåí ñòðîèòü?
- Îé, íå íàäî ìåíÿ óãîâàðèâàòü, ÿ è òàê
ñîãëàøóñü!
- Ìóæ÷èíà, ÿ âñ¸ ïîíèìàþ. Âû òàêîé
moSe:
- amxanago meTauro, mimiReT par-
tizanTa razmSi!
- jer saqmeSi SegamowmebT. ager,
proklamaciebis dasta, gaavrce-
le...
erTi kviris Semdeg moSe dabrun-
da, gamxdari da gatanjuli da
meTaurs fulis dasta miawoda:
- didi nagavi saqoneli ki Semom-
teneT, amxanago meTauro.
* * *
internet-klubSi mozardi iara-
RiT Sevarda:
- es Zarcvaa! aba, axlave CamirTeT
aTi saaTi internetSi ufasod!
* * *
swavla, swavla da swavla da
swavla, swavla da swavla da
swavla, swavla da swavla da
swavla...
(kompiuteruli virusi)
* * *
1943 wlis gazafxuli. Stirlic-
ma 9 maisi martoobaSi izeima.
* * *
Stirlici raixstagis kibeze wi-
Teli droSiT adioda. zemoT
bormani da miuleri Sexvdnen.
“egorovi” - gaifiqra bormanma.
“qanTaria” - gaifiqra miulerma.
* * *
daqalebis saubridan:
- horoskopiT Seni qva ra aris?
- aguri...
* * *
es oxeri fuli xan gaTavebas iw-
yebs, xan amTavrebs dawyebas!
* * *
daviTis fari
îáàÿòåëüíûé, íó íå äî òàêîé æå ñòåïåíè
- Âû óõîäèòå-ñëàâà áîãó, èëè îñòàåòåñü-
íå äàé áîã?
-Äà øî âû óæå òàêîå çíàåòå, ÷åãî ÿ âàì
åù¸ íå ðàñêàçàë?
-È øî Âû ðàçîðÿåòåñü áåç êîïåéêè äåíåã
- Øîá ÿ âèäåë òåáÿ íà îäíîé íîãå, à òû
ìåíÿ îäíèì ãëàçîì!
-Øîá âè òàê æèëè, êàê ïðèáåäíÿåòåñü!
-Ïî÷¸ì ñòîèò ïîõîðîíèòü? à áåç ïîêîé-
íèêà?
- Íà òåáå äóëþ, êóïè ñåáå òðàêòîð, à íà
ñäà÷ó çàñòðåëèñü!
Íà ïðèåìå ó âðà÷à: - Âû æå áëåäíûé êàê
ñïèðàõeòà!
Ëèôò âíèç íå ïîäíèìàåò
- Íå êðóòèòå ìíå ìîè ôàáåðæå!
 àïòåêå Ãàåâñêîãî ìîëîäàÿ äåâóøê-
ôàðìàöåâò êðè÷èò âñëåä óõîäÿùåìó
ìóæ÷èíå:- Ìîëîäîé ÷åëîâåååååê, à ÿ
âàì ñëó÷àéíî âìåñòî õëîðèñòîãî êàëü-
öèÿ öèàíèñòûé êàëèé äàëà!!!! Äîáåéòå
åù¸ 45 êîïååê â êàññó!!!!!!!
- Ïîëèíà Áîðèñîâía, êàê âàì ìîé òîð-
òèê? Ïðàâäà, âêóñíûé?
-Âêóñíûé, âêóñíûé... äëÿ òåõ, êòî âêóñíî-
ãî íå ïðîáîâàë!
Stirlici motociklze dajda,
kari moijaxuna da gaemgzavra.
* * *
da uTxra oqros Tevzma beri-
kacs:
- moxuco, Sens mezobels mxo-
lod erTi Zroxa hyavs, Sen ki uk-
ve mesamed mTxov mis sikvdils...
* * *
Tu bavSvi mSoblebs usmens, ese
igi, TavisTvis fiqrobs raRacas.
Tu coli qmars usmens, ese igi
qmari xelfasis momatebaze saub-
robs.
Tu qmari cols usmens, Cans, fex-
burTi ukve dasrulda, xolo axa-
li ambebi jer ar dawyebula.
Tu sidedri usmens siZes, ese igi,
es sxvisi siZea.
Tu siZe usmens sidedrs, ese igi,
siZe uSiSroebaSi telefonebis
mosmenis ganyofilebaSi muSaobs.
* * *
gancxadeba samobilizacio pun-
qtSi: “qveynis Tavdacvisunaria-
nobis ganmtkicebis aucileblo-
basTan dakavSirebiT yvela adre
aRebuli qrTami cxaddeba Zala-
dakargulad!”
ÀÍÅÊÄÎÒÛ
-Îé, ÷òî âû çíàåòå... ýòî òàêàÿ áîãàòàÿ
æåíùèíà, òàêàÿ áîãàòàÿ... Âû áû âèäå-
ëè, êàêîé êîâåð îíà õîòåëà êóïèòü!
- Áàáóøêàààà, ìíå ñêó÷íîîîî....- Ùàç ÿ
ñäåëàþ òåáå ñêàíäàë è áóäåò âåñåëî!
- Îé, òàêîå çíàêîìîå ëèöî, ãäå-òî ÿ âàñ
âèäåë.... - Îé, íå âñïîìèíàéòå ìåíÿ, à
òî ÿ âàñ âñïîìíþ
- Ýòî ïðàâäà, ÷òî âû âûäàåòå âàøó Ñè-
ìî÷êó çàìóæ? - Êîíå÷íî,... ïî ÷óòü-÷óòü!
Íàäïèñü íà ïàìÿòíèêå: Çäåñü ïîêîèòñÿ
èçâåñòíûé îäåññêèé ñòîìàòîëîã Áîðèñ
Ðàôàèëîâè÷ Êàö. À åãî ñûí Ìîíÿ ïðè-
íèìàåò â åãî êàáèíåòå íà Ïðîõîðîâñ-
êîé,21.
- Ñîíÿ, íå äðîæè äèâàí: òû ëîïíåøü âñå
ïðóæèíû!
- Äàâàéòå õîäèòü äðóã ê äðóãó â ãîñòè. Âû
ê íàì íà èìåííèíû, ìû ê âàì íà ïîõîðî-
íû!
Ñîîáùåíèå íà ïåéäæåð:" Ôèìà, Ñâåòà,
ÿ íà êëàäáèùå ó áàáóøêè, áóäó ÷åðåç
÷àñ, ïðèâåçó ìíîãî âêóñíîãî!"
- Ñåíÿ êóøàé áîðù, øîá òû çäîõ òû äîë-
æåí ïîïðàâèòüñÿ!!!!
- Tû ñíà÷àëà íîãè ïîìîé, à ïîòîì ïåäè-
êþð äåëàé!
* * *
avtomobilebis sadgomze ori me-
baJe saubrobs:
- me am avtomobils ganvabaJeb 7
aTas larad.
- me ki 6 aTasad.
- maSin, me xuTad...
- ganabaJe!
* * *
telewamyvani:
- Zvirfaso telemayureblebo, ga-
gecinebaT, magram Cvens qveyanaSi
kvlav katastrofa moxda.
* * *
seansi naTelmxilvelTan:
- Tqven Sakiki gtanjavT; ori
Svilis mama brZandebiT...
- diax, oRond sami Svili myavs.
- es Tqven fiqrobT ase...
* * *
xis totze yvavi zis, niskartSi
yveliT. melam Caurbina:
- salami, yvanCala!
yvavi dums.
- dRes Zalian lamazi xar, Zvir-
faso!
yvavi dums.
- yvavo, yveli mowamlulia!
- tyuilia!
9
- Öèëÿ, âè ñëèøèòå êàê ïàõíóò ìîè íî-
âûå äóõè?- Íó êàíåøíà! Øî ÿ ïî âàøå-
ìó ñëåïàÿ ÷òî ëè?
Îäåññêàÿ ìàìà çîâ¸ò ñûíà äîìîé ñ óëè-
öû: -Ñåíÿ! Èäè äîìîé!- ß,÷òî çàì¸ðç?-
Íåò,òû õî÷åøü êóøàòü!
Òîëüêî â Ðîññèè...
-Èäÿ íà ñâèäàíèå ñ äåâóøêîé, âûïèâàþò
ñòàêàí âîäêè.
-Çàáåãàþò â àâòîáóñ è ïîòîì ñïðàøèâà-
þò, êàêîé ó íåãî íîìåð ìàðøðóòà.
-Àâòîáóñû åçäÿò ñ òðåìÿ ðàçëè÷íûìè
íîìåðàìè ìàðøðóòîâ, è âñåãäà áèòêîì.
-Ìåíò, ïîäáèðàÿ íà óëèöå àëêàøà,
âûïüåò ñ íèì íà ïîñîøîê.
-Æåíà âñòàíåò íà çàùèòó ìóæà, äàæå
åñëè îí äåð¸òñÿ ñ å¸ ëþáîâíèêîì.
-Êîãäà íå ìîãóò îáúÿñíèòü íîðìàëüíî,
îáúÿñíÿþò ìàòîì (è âåäü ïîëó÷àåòñÿ!)
-Íèêòî íèêîãäà íå âèäåë â ãëàçà æèâîãî
÷óê÷ó, íî âñå íàä íèì ñìåþòñÿ.
-Íå åçäÿò â Ýñòîíèþ, ïîòîìó ÷òî ñ÷èòà-
þò ýòî ñëèøêîì ñìåøíûì.
-Ñòàâÿò äèàãíîç áîëåçíè ïî âûñóíóòîìó
ÿçûêó è âûòàðàùåííûì ãëàçàì.
-Ó ìåäñåñòðû åñòü â áîëüíèöå ñïèðò. È ñ
íåé âñåãäà ìîæíî âûïèòü.
-Ðóêè ìîþò ïîñëå åäû, à íå äî íå¸.
-Âñå ñëó÷àéíûå ïüÿíêè èìåþò ïîâîä.
-Ðàçíîðàáî÷èé íà ñòðîéêå ìîæåò ïèñàòü
ïðîãðàììû è ïîíèìàåò ðàäèîýëåêòðîí-
íûå ÷åðòåæè.
-Âñå ñåêðåòíûå âîåííûå çàâîäû èçâåñò-
íû íàñåëåíèþ.
-Êðàäóò âîäêó, ÷òîáû å¸ ïðîäàòü, à
äåíüãè ïðîïèòü.
* * *
kacobriobis cxra meaTedi dar-
wmunebulia, rom amerika kolum-
bma aRmoaCina, erT meaTeds mia-
Cnia, rom amerika vikingebma aR-
moaCines da azradac aravis
mosdis, rom sinamdvileSi
pirvel-aRmomCenebi indielebi
arian.
* * *
gancxadeba.
"gogonebo, Tu ar gakmayofilebT
Tqveni figura, mobrZandiT misa-
marTze... Cven is savsebiT dagvak-
mayofilebs".
* * *
zRaprebi - saSineli istorebia,
romlebiTac patara bavSvebs ga-
zeTebis wasakiTxad da telega-
dacemebis sayureblad amzade-
ben.
* * *
gaxsovdes, roca saWesTan fxi-
zeli jdebi, Sen sagzao polici-
elis jibeSi yof xels!
* * *
roca pacientisgan 50-lariani
avansad miiRo, fsiqiatrma Tqva:
- SesaniSnavia, Cemi fsiqolo-
giuri problema gadavWeriT.
axla Tqvensas mivxedoT!
* * *
peles interviudan: "ukve 10 we-
liwadia, saqarTvelos yaviT va-
marageb da ukve bevri iqauri
fexburTeli mixvda, rom maT-
Tvisac umjobesia, yava moiyva-
non".
* * *
10
tjpoj{njt!jeffcjU!obtb{sepfcj
dina davaraSvilis dabadebis 100 wlisTavTan dakavSirebiT
erovnuli sindisis xorcSesxma
q-ni dina davaraSvili saqarTveloSi
ebrauli iatakqveSa sionisturi moZrao-
bis organuli nawili iyo, am organiza-
ciis daarsebis pirvelive wlebidan.
ramdenadac maxsovs, pirveli misi Sex-
vedra jgufis yvela wevrTan abram ma-
misTvalovis binaze moxda cxinvalSi.
am Sexvedrisas sixarulis cremlebs
ver ikavebda. b-ni abramisa da q-n dinas
garda yvela axalgazrdebi viyaviT
sakiTxebisgan. xilvaSi cocxali da saq-
miani monawileobis garda bevr iseT ra-
meSic dagvmoZRvra, Cven rom haeriviT
gvWirdeboda: rogor daviWiroT Tavi am-
xanagebTan, nacnobebTan, ucnobebTan, qu-
CaSi siarulisas da sazogadoebrivi
transportiT mgzavrobisas. imazec gve-
saubra, rogor gamovicnoT, saeWvo pirov-
neba agvedevna Tu ara. arc is gamorCa,
rogor daviWiroT Tavi dakiTxvebze mi-
liciasa Tu uSiSroebaSi. migviTiTa ga-
momZiebelTa fandebis Sesaxeb, gvesaub-
ra Ralatsa da megobrobaze.
– deida dina, es momentebi jer ar dam-
dgara!
– ara uSavs, adre Tu gvian, es droc
dadgeba. vinc cecxls eTamaSeba, zogjr
ganzrax unda daiwvas xeli – icodes
sidamwvris gemo, gamoadgeba. gvegona,
pirvelive Sexvedraze yvela sakiTxi
amovwureT, bolos Tqva: axla imaze vi-
laparakoT, saxsrebis sakiTxs rogor
movuaroT. gasavali
bevri gveqneba: Soreul gzebze mgzav-
roba, wignebisa da sxva masalebis beW-
dva da gavrceleba da kidev vin moT-
vlis. moicaT, yvelani janmrTelebi
xarT? Tu raime satkivari gaqvT, miTxa-
riT. eqimad Tu ara, mrCevlad mainc ga-
mogadgebiT!
deida dina sxdomebze yovelTvis ver
eswreboda. is faqti, rom baTumSi cxov-
robda, mis kontaqts CvenTan erTgvarad
arTulebda. amitom organizaciis rome-
lime wevri midioda xolme masTan. is,
romelime, rogorc wesi, me viyavi. baTum-
Si, martis q. 13-Si araerTxel vyofil-
var masTan. Cveneburebis salocavis win
iyo misi saxeli. Sexvedrisas jer Cvens
ambebs movuyvebodi xolme, mere TviTon
damakvalianebda Taviseburad, karg suf-
rasac gamimar- Tavda da ise davcilde-
bodiT xolme erTmaneTs. damSvidobebis
win fuls momcemda xolme. es Cemi sa-
wevroa! – ityoda xolme. mere Tavs Ca-
qindravda da Cailaparakebda:
– me da Cemi meuRle eqimebi varT, am ga-
savals gavuZlebT rogorc iqneba. Tqven
ra unda qnaT? umravlesoba xom stu-
dentebi xarT!
– vuZlebT am „saamur” cxovrebas, de-
ida dina!
– Senobidan gareT rom gaxval, kar-
gad daakvirdi garemos. Tu raime sae-
Wvos SeamCnev, Cveni daTqmuli paroliT
Sematyobine.
deida dina Cveni erovnuli sindisis
xorcSesxma ki ar iyo marto, aramed de-
dac, romlis frTebqveS momavlis rwme-
nisa da imedis naperwkali Rvioda yo-
velTvis.
doqtori
gerSon ben oreni (wiwuaSvili)
daviTis fari
mogoneba dina davaraSvilze
1973 wels q. cxinvalis ebraelTa sa-
Sualo skolis moswavle viyavi, dina
rom gavicani piradi xelis CamorTme-
viT.
Cveni skolis ezoSi dina maswavleb-
lebTan saubrobda, vixelTe dro da
Jurnal „almanaxiT” xelSi mivesalme.
Semomxeda gakvirvebiT da mkiTxa, „sa-
idan micnobT”? Jurnalis gaSveriT vu-
pasuxe: ai, aqedan”, yvelas moewona Ce-
mi siTamame da maT sicils sazRvari ar
hqonda.
xSirad Camodioda dina cxinvalSi:
lamazad Cacmuli, sityva pasuxiani da
sasiamovno gamoxedviT.
30-iani wlebi, miuxedavad siZneleebisa
qarTvel ebraelTa inteligenciis ay-
vavebisa da aRmavlobis periodi iyo,
rasac xels uwyobda „Raribkomi”-s fi-
nansuri daxmareba. am periodSi gaixsna
ebraelTa „st. eTnografiuli muzeume-
bi, klubebi, samkiTxvelo darbazebi,
TviTmoqmedi mxatvruli koleqtivebi,
wera-kiTxvis Semswavleli sazogadoeba
„lizbegi”. es yvelaferi sionisturad
ganwyobili inteligenciis Taosnoba
iyo, romlis aqtiuri da qalTa rigebi-
dan wamyvani wevri dina davaraSvili
gaxldaT.
dina Jurnal „almanaxisa” da im pe-
riodis gazeTebis furclebze umRero-
da da xotbas asxamda ebraelTa moma-
vals. mas sisxlSi hqonda gamjdari eb-
raeli erisadmi didi siyvaruli. misi
devizi iyo swavla da ganaTleba Tavi-
si xalxisa. amitomac iyo, rom 1938
wels ebraelTa muzeumis did stendze
gamokrul dinas lamaz suraTs ewera:
Cveni eris Rirseba da dideba.
dinas uyvarda Tavisi eri, didad xa-
robda calkeuli adamianebis warmate-
biTa da sikeTiT. igi yvelasaTvis dac
iyo, megobaric. amitomac iyo, rom sapa-
suxod qarTvel ebraelobas uyvarda.
qalbatoni dina ufrosi Taobis adami-
anebi Tu axalgazrdoba madlobeli
iyo dinas kalmisa da mis piradi maga-
liTisa, radgan igi misabaZi iyo Tavisi
qceva-yofiT.
„ox didebulo gamCeno!
madlobas gixdi, rom meored daviba-
deo”.
abram papismedovi
istorikosi
mogonebebi dedaze
daundoblad garbis dro...
Tan miaqvs Cveni bavSvoba, axalgaz-
rdoba, sicocxlis wlebi...
cxovrebis oromtrialSi bevri ram
kargavs Tavis faseulobas, bevric ki,
rac ufro dro gadis, metad mniSvne-
lovani xdeba.
giCndeba survili ar dafanto es gan-
Zi, droze gadasace momaval Taobas, uam-
bo im xalxze, vinc israelis saxelmwi-
fos dafuZnebaze ocnebobda, mzad iy-
vnen ebrZolaT rogorc SeeZloT, zog-
jer sicocxlis fasadac ki.
erT-erTi maTgani, dedaCemi, dina da-
varaSvili gaxldaT. araCveulebrivi pi-
rovneba, adamiani, romelic mTel Tavis
arsebobas da miswrafebas, mxolod erT
ideas ukavSirdebda: israelis saxel-
mwifos dafuZnebas, mis aRorZinebas, Ta-
visi eris usazRvro siyvaruls.
#142 October, 2009 15
yvelaferi ki axalgazrdobidan daiw-
yo: 16 wlis gogona – dina davaraSvi-
li misma axlo naTesavma, moris danie-
lovma cnobili sionisti mwerlis da
sazogado moRvawis, gercel baaxovis
wres daakavSira. aq dina samudamod ga-
iJRinTa sionisturi ideebiT, ramac wa-
ruSleli kvali datova mis cxovreba-
Si – axalgazrdobidan Rrma siberemde.
TbilisSi gercel baazovis xelmZRva-
nelobiT Seqmnili iyo „Raribkomi”, rom-
lis mizani iyo Rarib ebraelTaTvis
sxvadasxva saxis daxmarebis aRmoCena.
erT-erTi mTavari mizani ki, saganmanaT-
leblo muSaoba gaxldaT. werakiTxvis
ucodinarTaTvis ganaTlebis
miRebis interesis gaRviZeba.
axalgazrda gogona, dina davaraSvi-
li aqtiurad Caeba wris muSaobaSi.
TavdadebiT da pirnaTlad asrulebda
masze dakisrebul yovel davalebas.
amave dros gamodioda gazeTi „xma eb-
raelisa”, romelSic ibeWdeba axalgaz-
rda ebraeli mwerlebis da poetebis
nawarmoebebi. maT Soris dina davaraS-
vilis leqsebi da patar-patara moT-
xrobebi. ixsneba dramatuli wreebi.
axalgazrdoba CarTulia ebraelTa
kulturis centris, Semdgom ki centrSi
ebraelTa erovnul muzeumis muSao-
baSi.
amasTanave, „Raribkomi” xels uwyobs
niWier ebrael axalgazrdebs umaRlesi
ganaTlebis miRebaSi.
bevrma axalgazrda ebraelma, maSin,
maTi meSveobiT SeaRo umaRlesi saswav-
leblis kari. maT Soris dina davaraS-
vilic gaxldaT.
„Raribkomma” rekomendacia misca ni-
Wier gogonas, samedicino institutSi
Sesasvlelad.
institutSi Sesvla sabediswero aR-
moCnda dinasTvis. pirvel kurszeve mas
dauaxlovda lamazi, axovani vaJkaci,
biniamin boTeraSvili. axalgazrdebs
erTmaneTi SeuyvardaT. is siyvaruli
pirvel kurszeve qorwinebiT dagvir-
gvinda. Seiqmna studenturi ojaxi. in-
stitutis damTavrebamde maT ukve ori
Svili hyavdaT: boria da cira.
magram, am garemoebamac ki dedas xeli
ar SeuSala gercel baazovis wresTan
TanamSromlobaSi.
im droisaTvis gamodis gercel baa-
zovis redaqtorobiT „literaturuli
almanaxi”-s pirveli nomeri, romelSic
d. davaraSvilis xuTi leqsia warmod-
genili. meore nomers ki, samwuxarod,
dabadeba aRar ewera.
30-iani wlebis meore naxevarSi daiwyo
saSineli represiebis periodi. Jurna-
li daixura. mis redaqtors, gercel ba-
azovs, tragikuli bedi ewia – daxvreta
miusajes, sinamdvileSi ki, wamebiT mok-
les.
ase tragikulad daasrula Tavisi si-
cocxle, im niWierma axalgazrdam,
eris Rirseba, Tavisi erisTvis CiraRda-
niviT anTebulma, CiraRdaniviT rom da-
iwva.
swored im wlebSi Cemma mSoblebma,
instituti daamTavres. samuSaod da
sacxovreblad aWaras miaSures (es ki
#142 October, 2009
mamaCemis gadawyvetileba iyo, razec
SemdgomSi mogexsenebaT).
aWaris jandacvis saministrom didi
pativiT miiRo axalgazrda eqimebis
ojaxi. (maSin eqimebi yvelgan Wirda),
yvelanairad xeli Seuwyes mSvenieri
sacxovrebeli biniT da kargi samsaxu-
riT.
mamam respublikur saavadmyofoSi da-
iwyo muSaoba, Terapiul ganyofilebaSi,
sadac pensiaSi gasvlamde muSaobda da
didi avtoritetiT sargeblobda mTel
aWaraSi, rogorc praqtikosi eqimi.
Cveni sadarbazo mudam gaWedili iyo
mamaCemis pacientebiT. igi maT xiblavda
Tavisi midgomiT da gaazrebuli, swo-
ri mkurnalobiT.
dedam muSaoba tub dispanserSi daiw-
yo. mas xSirad uwevda aWaris maRal-
mTian raionebSi mivlineba. (maSin iq sa-
Sineli seni – tuberkulozi mZvinvareb-
da) da deda, misTvis Cveulebrivi en-
TuziazmiT, dauzogavi energiiT da
mondomebiT, uwevda mosaxleobas mkur-
nalobas da saganmanaTleblo muSao-
bas, riTac did siyvaruls da pativis-
cemas imsaxurebda xalxSi.
Semdgom wlebSi ki tub saavadmyo fo-
Si ganyofilebis gamged muSaobda pe-
nsiaze gasvlamde.
miRebuli hqonda mravali warCinebis
sigeli da medali, gamoqveynebuli hqon-
da ramdenime samecniero naSromi Tavis
dargSi, aRiarebuli iyo saqarTvelos
damsaxurebul eqimad, personalur pen-
sionerad.
Cemi mSoblebis Sesaxeb sabuTebi, ro-
gorc aWaris sapatio pensionerebisa,
axlac inaxeba aWaris saxelmwifo mu-
zeumSi.
amaze bevri daiwera da daiwereba.
magram amxanad xazgasmiT minda visaub-
ro dedas sionistur moRvaweobaze.
rodesac baTums miemgzavrebodnen, ma-
ma, ra Tqma unda, fiqrobda, rom dedas
samudamod CamoaSorebda. Tavis sionis-
tur moRvaweobas, raTa saSiSroeba ae-
cilebina Tavisi ojaxisaTvis.
magram SemdgomSi cxovrebam aCvena,
rom igi sastikad cdeboda, is sionis-
turi miswrafeba, rac dedas gulSi
trialebda, samudamo aRmoCnda.
ra SeeZlo gaekeTebina im viTarebaSi,
eris patriot adamians? ra Tqma unda,
avtomatebiT xelSi ar xocavdnen anti-
semitebs, ver ebrZodnen realur repre-
siul reJims, magram iyenebdnen brZo-
lis sxvadasxva saSualebebs.
baTumSi deda uaxlovdeba aSqenaze-
bis sionistur jgufs. bevri maTgani
ruseTidan iyo gadmoxvewili iq mZvinva-
re antisemitizmis gamo, da apirebdnen
gemiT sazRvargareT gaxvewas, magram
sazRvarze maT ukve daSvebuli „rkinis
farda” daxvdaT.
im wlebSi ukve dawyebuli iyo radio
„qol israelis” gadacemebi rusul ena-
ze israelidan, magram es gadacemebi sa-
Sineli daxSobiT mimdinareobda, raTa
xalxs ver moesmina.
es aSqenazebi ki, raRac xelsawyoebiT
axerxebdnen am gadacemebiT israelis
axali ambebis mosmenas da am informa-
cias dedas awvdidnen.
deda ki amas avrcelebda saqarTve-
los sxvadasxva qalaqebSi „naTesaveb-
Tan” saubris dros, da andobda saime-
do pirebs: isini ki, ra Tqma unda, ga-
daviTis fari
dascemdnen ufro farTo sazogadoebas. rebuli iyo mTeli maTi iatakqveSa
es, viTomda umniSvnelo aqcia, im jgufi. sami dRe da Rame patimrobaSi
droisTvis yovelgvar sazRvarga- hyavdaT. mama giJdeboda. sami dRe da
reTul informacias mowyvetil xal- sami Rame ar gviZinia. aravin ar icoda,
xSi, aRvivebda erovnul TviTSegnebas ra eloda dedas, ra eloda mTel
da frTebs asxamda sanukvar saukuneb- ojaxs.
riv ocnebas – istoriul samSobloSi magram madloba RmerTs, yvelaferi
– israelSi dabrunebisa. kargad damTavrda. jgufi winaswar
ar SeiZleba aqve, xazgasmiT ar aR- SeTqmuli iyo: saSiSroebis dros eT-
vniSno, rom swored saqarTvelo iyo is qvaT, rom Cven ojaxSi mxolod samkur-
qveyana, yofili sabWoTa kavSiris res- nalod dadiodnen. zogi mamasTan, zogi
publikebs Soris, ruseTis garda, sadac dedasTan. im droisTvis Cemi mSoblebi
Zalian aqtiuri brZola daiwyo isra- ukve sakmaod saxelovani eqimebi iyvnen
elSi amosvlis uflebis mosapoveblad. da didi avtoritetiT sargeblobdnen.
es ki, ra Tqma unda, im xelSesawyo ga- yvelaferma aman xeli Seuwyo patimre-
remoebiT xdeboda, rom saqarTveloSi bis ganTavisuflebas, magram isini
yvelaze, naklebad igrZnoboda antise- yvelani sastiki meTvalyureobis qveS
mitizmi. iyvnen. ojaxidan konfiskirebuli iyo
qarTveli da ebraeli xalxi, Zmurad, unikaluri biblioTeka. ebrauli en-
urTierTpativiscemiT cxovrobdnen 26 ciklopediis 12 tomi (1904 wlis gamo-
saukune, da is megobroba da urTier- cema), „gamoCenili ebraelebi”, 3 tomi,
Tsiyvaruli qveynisa, sadac Cven daviba- lamazad gaformebuli wignebi, ilus-
deT da gavizardeT, dRemde grZeldeba. trirebuli saxelovani ebraeli mxat-
Seqmnilma viTarebam didad Seuwyo vrebis reproduqciebiT. maSin me, gogo-
xeli moZraobas sionisken, romelic sa- nas, saaTobiT mitacebda im suraTebis
qarTveloSi daiwyo. gavixsenoT: 18 daTvaliereba, mxiblavda maTi Sinaarsi
ojaxis werili, demonstraciebi, sapro- da silamaze.
testo SimSili, romelsac qarTveli eb- erTaderTi pirovneba, romelic maSin
raelebi awyobdnen da didi roli iTa- im wignebSi gamovicani, iyo karl mor-
maSes cnobili „rkinis fardis” garRve- dexai marqsi”, arc vicodi, rom igi eb-
vaSi da, sabWoTa kavSiridan didi raeli iyo.
„aliis” dawyebaSi. Cvens ojaxSi xSiri stumrebi iyvnen
ra Tqma unda, deda arc pirveli da cnobili pirovnebebi: mamisTvalovi, mo-
arc erTaderTia, maT Soris, vinc im ris danielovi, abram mamisTvalovi da
ideebs emsaxureboda, magram amayad Se- sxvebi.
miZlia ganvacxado, rom man dasdo er- Cems bavSvur mexsierebas naTlad Se-
Ti aguri, romelic im Senobis asagebad morCa erTi SabaTi. ded-mamas ojaxSi
iyo saWiro da es maSin, roca erTi ga- sapatio stumris misaRebi fusfusi
uTvaliswinebeli sityva, an saqcieli hqondaT, me da Cemi Zma boria maSin bav-
mTel ojaxs daRupavda. Svebi viyaviT, magram mainc vgrZnobdiT,
antisemitizmi mZvinvarebda mTel sab- rom viRac Zalian pativsacemi stumari
WoTa kavSirSi, situacia wlidan unda gvwveoda.
wlamde iZabeboda. marTlac, paraskev saRamos, locvis
50-iani wlebi. daiwyo stalinis mkur- gamobrZanebis Semdeg, mamasTan erTad
nali „eqimebis saqme”. am eqimebis didi ojaxSi SemobrZanda saswaulad moxde-
umetesoba ebraelebi iyvnen. mTel qve- nili, wver-ulvaSebiani xnovani mamakaci
yanas moedo saSineli antisemitizmi. (mec da Cem Zmasac axlac gvaxsovs mi-
erT avadsaxsenebel Rames Cven sadarba- si mSvenieri, SexiniT gasxivosnebuli
zosTanac gaCerda egreTwodebuli „Sa- saxe).
vi yorani”. manqana, romeliTac politi- Cveni stumari rogorc SemdgomSi Se-
kuri patimrebi „kgb”-Si mihyavdaT. vityveT, uZlieresi pirovneba, sazoga-
ojaxSi moawyes Cxreka. yvelafers ia- do moRvawe – rabi daviT baazovi brZan-
takze yridnen. eZebdnen nawerebs, wig- deboda.
nebs, sionisturi mimarTulebis lite- deda didi siTboTi da pativiT mie-
raturas. deda waiyvanes. geba stumars, rabim Tvali gadagvavlo,
saSineli susxiani zamTris Rame iyo. iqve mdgom bavSvebs, dedam Cems Zma bo-
dedas wesierad, Tbilad, Cacmac ar aca- riaze miuTiTa: „batono daviT, es Tqve-
les. masTan erTad imave Rames, dapatim- ni monaTluli biWi gaxlavT, ukve ase ga-
11
izarda!” rabim siyvaruliT gadausva
xeli borias xuWuW Tmaze da Sublze
akoca, Semdeg mec momefera da dagvlo-
ca.
Semdgom wlebSi deda uaxlovdeba
niWier erovnul patriotizmis grZno-
biT gamsWvalul axalgazrdebis jgufs
(gerSon wiwuaSvili, miSa wiwuaSvili,
miSa janaSvili, daviT SimSilaSvili
da sxv) da yvelanair finansur Tu mo-
ralur Tanadgomas uwevs maT.
aRfrTovanebulia, Cven Temis sasiqa-
dulo mxatvris – miSa janaSvilis su-
raTebiT, maTSi erovnuli suliskveTe-
bis gamoxatviT da SinaarsiT, arc erT
mis gamofenas uyuradRebod ar tovebs.
cnobilma pirovnebam, gazeT „alias”
redaqtorma, abram sefiaSvilma, pirve-
li „sionisturi naTloba” Cvens ojax-
Si miiRo.
rogorc TviTon igonebs, maSin 16-17
wlis axalgazrda, kulaSidan baTumSi
swavlis gasagrZeleblad iyo Camosu-
li.
– erT-erT paraskevs saRamos salo-
cavSi biniamin boTeraSvilma Tvali Se-
mavlo martod mdgom ucxo axalgaz-
rdas, momiaxlovda da vinaoba rom ga-
momkiTxa, ojaxSi vaxSamze mimiwvia, sa-
dac mSvenieri vaxSmis garda, qalbato-
ni
dina, Tavisi sionisturi ideebiTac ga-
mimaspinZlda. Zalian davinteresdi am
saubrebiT da movuxSire maTTan stum-
robas.
misma ideebma ise amanTo, rom gadav-
wyvite damoukideblad mebrZola isra-
elSi amosvlis uflebisaTvis, ra Tqma
unda, es qmedeba Zalian naadrevi iyo
CemTvis da gauTvaliswinebeli.
Zalian male „kgb”-s sardafSi amovya-
vi Tavi. erTi kvira mawames dakiTxve-
biT:
„vin Caginerga eg ideebi?” magram me
ar gaveci q-ni dina da b-ni biniamini.
am garemoebam didi roli iTamaSa
SemdgomSi Cems msoflmxedvelobaze da
moRvaweobis Sinaarsze.
dedas Tavdadebam da patriotizmma
sazRvari ar icoda. Cemi rZali gulna-
ra ixsenebs:
„erTxel me da dedam, Cemi patara me-
rabi zRvis sanapiroze saseirnod gaviy-
vaneT. maSin igi 9 Tvis bavSvi iyo da
zed davkankalebdiT. vzivarT sanapiro-
ze, merabis veferebi, ucbad deda mekiT-
xeba:
– gulo, Zalian giyvars Seni Svili?
– deda, amas ras mekiTxebi, Cems si-
cocxles ar daviSureb amisTvis.
– ai, davuSvaT, israelis saxelmwi-
fos sakeTildReod Tu Seswiravdi
Svils?
– deda, amas ras meubnebi?!
– me ki, Sevwiravdi Cems Svils – mipa-
suxa dedam.
erTi kvira gabruebuli davdiodi, es
ra miTxra dedam-meTqi, axla ki, wle-
bis miRma mivxvdi, ra Zlieri yofila
Turme deda.
Zalian ganaTlebuli qali brZandebo-
da. imJamad gamefebuli komunisturi
ideologiis propagandis dros, rode-
sac axalgazrdoba mowyvetili iyo
sarwmunoebriv wyaros, miT umetes erov-
nul sakiTxebSi, deda cdilobda, rom
momaval Taobas ar daekarga sulieri
kavSiri Tavis erovnul fesvebTan, erov-
12
nul kulturasTan.
Segvkrebda Tavis Svilebs, ZmisSvi-
lebs da axlo naTesavebis Svilebs, ub-
ralod gind xaWapurebze, gind xinkal-
ze da saaTobiT gviambobda, Tu vin iyo
d-ri Teodor hercli – ra pirobebma
gadaawyvetines mas israelis saxelmwi-
fos daarsebis aucilebloba da aqe-
dan gamomdinare sionisturi moZraobis
dafuZneba. ra roli iTamaSa aman ebra-
eli xalxis istoriaSi.
Cven unda gvcodnoda, rom ebraeli,
ramdenadac „didic ar yofiliyo, ver
daaRwevda Tavs Tavis ebraelobas:
gviambobda imaze msoflioSi aRiare-
bul kinovarskvlavs, ganTqmul msaxi-
obs
da kinoreJisors, Carlz spenser Cap-
lins, romelic Tavs sufTa inglise-
lad
Tvlida, rodesac devna dauwyes, ro-
gor Seaxsenes ebrauli warmoSoba (de-
da ebraeli hyavda) „binZuri urikela”,
werdnen gazeTebi, da aiZules ameriki-
dan samudamo sacxovreblad Sveicari-
as gamgzavrebuliyo.
„me arasodes ar viyavi ebraeli – wer-
da Caplini – me maiZules, Cemi ebraelo-
ba meRiarebina”.
gamoCenilma germanelma poetma, hain-
ris hainem – erovnebiT ebraelma – ra-
tom miiRo qristianoba da sicocxlis
bolo wuTebSi, mainc rabins mouxmo,
rom misTvis kadiSi eTqva.
msoflioSi gamoCenilma, udidesma ma-
Tematikosma albert ainSteinma, rom-
lis
cnobilma fardobiTobis Teoriam,
Secvala Sexeduleba samyaroze, rogor
datova man mSobliuri germania, rom na-
cistebis „klanWebs” mocileboda da
samudamo sacxovreblad amerikaSi gaem-
gzavra.
saxelganTqmulma mweralma da sazo-
gado moRvawem – ilia erenburgma, erT-
erT darbazSi gamosvlis dros roca
samSobloze laparakobda (maSin igi
mSvidobis dacvis komitetis Tavmjdo-
marec iyo), darbazidan viRac antisemi-
tis replikaze: „romel samSoblos gu-
lisxmobT Tqven?” sityva maxvilurad
mouWra, „im samSoblos, romelic vla-
sovma gahyida”. (generali vlasovi Ta-
vis jarTan erTad germanelebis mxare-
ze gadavida).
ruseTSi da msoflioSi aRiarebuli
msaxiobi da reJisori, mixoelsi, ratom
gamoasalmes sicocxles. da ase bevri
ram, gauTaveblad SeeZlo saubari de-
das. gaocebiT vusmendiT axalgazrde-
bi.
– deda, saidan ici amdeni rame? – ve-
kiTxebodi me.
– bevri unda ikiTxoT, da Tqvenc ge-
codinebaT.
da mec da Cemi Zmac, boria, gamalebiT
vkiTxulobdiT wignebs. paeqroba
gvqonda gamarTuli, magram verasdros
ver vjobnidi mas.
did, sqeltomian wignebs 4-5 dReSi
kiTxulobda, me ki, ori kvirac ar
myofnida im wignebis wasakiTxad. Zali-
an nakiTxia boria.
samagierod, leqsebSi vjobnidi. poe-
zia dedas cxovrebis ganuyreli nawi-
li iyo. uamravi leqsebi icoda zepi-
rad, bevrsac TviTon werda.
ar damaviwydeba im poeziis saRamoe-
daviTis fari
bis silamaze, deda da misi Zma, miSa
davaraSvili rom awyobdnen. poeziiT
gatacebuli miSa Zalian niWieri iyo,
TviTonac karg leqsebs werda. rus po-
etebSi gansakuTrebiT esenini uyvarda,
sul ubiT dahqonda misi leqsebi, bev-
ric TviTon Targmna, merwmuneT, Rirse-
ulad. deda da miSa rom daiwyebdnen
leqsaobas, dasasruli ar hqondaT. te-
renti graneli, paolo iaSvili, (akrZa-
lulebi iyvnen maSin), ioseb griSaSvi-
li, marijani, galaktioni, aRtacebiT
vusmendi maT. dedas umcrosi Zma, besiki,
mxatvrobis niWiT iyo dajildovebuli,
bolo wlebSi ki Zerwvam gaitaca.
tyavis, Zvlis da xis masalebidan
qmnida SesaniSnav suraTebs da mcire
zomis sagnebs. Tavis erT-erT gamofena-
ze, man misi xeliT filigranulad nake-
Tebi Wadraki 32 figuriT xelis gulze
rom Tavsdeboda Simon peress miarTva
saCuqrad. didad qvelmoqmedi qali
brZandeboda deda. mamaCemi siciliT
ityoda xolme: „amdeni xnis col-qmari
varT da me jer arc erTi kapiki dinas
ojaxSi Semotanili ar minaxia”.
marTlac, dedas piradi Semosavali
mTlianad xmardeboda qvelmoqmedebas.
es iyo gaWirvebuli naTesavebis an Ra-
ribi ebraelebis ojaxebi. meti wili ki
iatakqveSa momuSave sionisturi jgu-
fis dasaxmareblad.
Cvenc, Tavis Svilebs, yovelTvis gvas-
wavlida, rom gaWirvebul adamians unda
davxmarebodiT. miT umetes ebraels:
„icodeT, gaWirvebuli ebraeli veras-
dros ver dadgeba quCaSi xelgawvdili
da daxmarebas ver moiTxov (es gasage-
bi iyo istoriul viTarebiT, ebraeli
aravis ar uyvarda. da am SemTxvevaSi,
mas daxmarebis magier SeiZleba ufro
didi damcireba mieRo), amitom igi an
salocavs miagnebs, an ojaxSi movakiT-
xavT, da Tqven ufleba ara gaqvT dax-
marebis xeli ar gauwodoT mas, aman ga-
daarCina ebraeloba”. da Cvenc am kre-
doTi davdiodiT da davdivarT mTeli
cxovreba.
Semdgom wlebSi, mowinave ebraelTa
brZolisa da im droisTvis momxdari
xelSesawyo politikuri cvlilebebis
SemweobiT, daiwyo didi „alia” israe-
lisaken.
iwyeba radio „kol israelis” gada-
cemebi qarTul enaze, magram isinic
Tavdapirvelad didi SezRudvebiT mim-
dinareobda. ar arsebobda is dRe da
is saaTi, rarig sapatio stumrebic ar
gvyoloda saxlSi, rom deda Tavis ka-
binetSi radiomimRebi ar ganmartovebu-
liyo, da vin gabedavda kari SeeRo da
mis yurze mibjenili radiomimRebis
mosmena Seeferxebina. maSin pirvelad
radioTi gavicani Cveni saxelovani Jur-
nalistebis: miriam baT-moSes, margo
efremaSvilis, Tamar kezeraSvilis ga-
dacemebi, israelSi mimdinare axali am-
bebi.
gadioda wlebi, Cveni ojaxebic aqtiu-
rad eSurebodnen israelisaken.
ukve daiwyo Tavisufali mimowera is-
raelSi asul naTesavebsa da megob-
rebs Soris. dedas ocnebebs frTebi es-
xmoda.
Cveni ojaxidan pirveli Cemi Zma bo-
ria gaudga israelisken mimaval gzas.
deda guliT locavda da abarebda
Svils: „icode, gzas ar gadauxvio, Se-
ni bolo sadguri israeli unda iyos”.
(im dros venaSi xvdebodnen ebraelebs
da ibirebdnen sxvadasxva qveynebSi wa-
sasvlelad).
SemdgomSi, Cemi ded-mamac da mec Cemi
ojaxiT unda gavyolodiT gzas israe-
lisken, magram Cveni ojaxebis bedis
borbalma ukan daiwyo triali.
mama mZimed daavadda da ori wlis
avadmyofobis Semdeg gardaicvala.
saSineli sicariele vigrZeniT ir-
gvliv. ar vicodiT, rogor unda gvesa-
ubra umisod.
amave dros, Cem meuRles uari uTxres
sazRvargareT gasvlaze, Tavisi samsaxu-
ris gamo da samsaxuridanac daiTxo-
ves. 12 weli „uarTqmuli” iyo Cemi oja-
xi.
deda isev gansacdelSi Cavarda.
aq qaliSvils ver tovebda, iq ki va-
JiSvili daJinebiT iTxovda dedas is-
raelSi Casvlas.
erT-erT Tavis leqsSi deda werda:
„saqarTvelo Tergiano, israelo sul
mziano, ra viRono, es ori ca, rogor
gavaerTiano”.
bolos da bolos vaJiSvilis monat-
rebam da mTeli misi sicocxlis ocne-
bam,
israelma, gadawona da deda israels
gavacileT.
axlac maxsovs is uRimRamo saRamo,
brestis sadgurSi, dedas rom vacileb-
diT.
jer „tamoJnam” gaawama, bevri Zvirfa-
si nivTi CamoarTves, Semdeg ki CemTan
dacilebam mTlianad gamofita.
saSinlad wvimda. “peronze” gasvlis
ufleba gamcileblebs ukve aRar gvqon-
da. axlac maxsovs, sruliad marto, ori
mZime CanTiT xelSi, moxuci, ganawamebi
qali, rogor miabijebda im sibneleSi,
TqeSSi, wvimaSi, magram mainc amayad da
SemarTebiT, radgan iq mas saxelovani
vaJiSvili, misi ojaxi da mTeli sicoc-
xlis saocnebo, israelis saxelmwifo
elodeboda.
wvimis Sxefebi Cems cremlebs er-
wymodnen da milandavdnen dedis aC-
rdilebs, ar vicodi, gvewera ki kidev
Sexvedra.
dedasTvis miZRvnil erT-erT leqsSi
vwer:
„Savma wyvdiadma, brestis sadgurSi,
Cven samudamod iq dagvacila,
ver vityvi axla, vin ufro Zlier
stiroda maSin, me Tu is wvima...”
#142 October, 2009
im dros, israelTan satelefono kav-
Siri problema iyo. Cven molaparakebu-
li viyaviT, gza-gza unda egzavna Cem-
Tvis patar-patara werilebi, Tu rogor
mimdinareobda mogzauroba.
da ai, venidan vRebulob werils. rom
wavikiTxe, avtirdi. „venaSi rom CavediT,
didi pativiT migviRes damxvdurebma
da saukeTeso sastumroSi mogvaTavses,
vaxSmis dro axlovdeboda, nomerSi da-
mirekes da vaxSamze restoranSi mimiw-
vies.
magram me, iseTi ganawamebi da daRli-
li viyavi, loginidan Tavis wamowevis
Zala aRar mqonda. madloba gadavu-
xade da miwvevaze uari vuTxari. Zalian
mokle xanSi karebze zaris xma gaisma.
oficiantma vaxSmis meniu momawoda da
mTxova, damekveTa rac msurda.
menius rom gadavxede, gancvifrebuli
davrCi, sulo da gulo, ra ar iyo Sig
warmodgenili: xizilalidan aTasna-
ir delikatesebamde, magram me mxolod
mciredi daukveTe, amas xom israelis
saxelmwifo ixdida”...
amitomac avtirdi. ra unda eWama im
moxuc, Rvawlmosil qals (isedac Ci-
tisxela ulufas miirTmevda xolme),
rom israelis saxelmwifos rame dak-
leboda. amis komentari Zalian Sors
wamiyvans. erTi ki minda vTqva, ai, swo-
red ase cxovrobdnen is patrioti ebra-
elebi, TavisTvis rom arafers iTxov-
dnen,
oRond israelis saxelmwifos arafe-
ri dahkleboda, swored aseTebma aqcies
israelis udabno walkotad da ayvave-
buli qveyana dagvaxvedres.
gadioda wlebi, Cems ojaxs ar aZlev-
dnen israelSi wasvlis uflebas. deda
ki sulmouTqmelad melodeboda. mwer-
da, rom didi pativiT miiRo israelis
qarTvelma Temma. xSirad iwvevdnen Ro-
nisZiebebze, xSirad sityviTac gamodi-
oda. misi narkvevebi da leqsebi ibeWde-
boda qarTulenovan Jurnal-gazeTebSi.
sTavazobdnen misTvis sapativcemo sa-
Ramos mowyobas, magram igi uars ambob-
da, eloda qaliSvilis Camosvlas, mag-
ram qaliSvils aRar ewera dedasTan
Sexvedra. cocxals ver Camovuswari,
rac dRemde gulze daRad madevs.
israelSi amosvlisTanave saflavze
gavediT. Cemi Camosvlis Semdeg, Tela-
vivSi, mweralTa saxlSi, Catarda dina
davaraSvilis xsovnis saRamo, romel-
sac israelis mweralTa kavSiris da
saqarTvelodan gamosulTa gaerTiane-
bis egidiT, xelmZRvanelobda cnobili
Jurnalisti, q-ni Tamar kezeraSvili.
darbazSi teva ar iyo. bevri derefan-
Sic ki idga. iyo saintereso gamosvle-
bi
Cveni Temis gamoCenili adamianebisa
da ojaxis wevrebisa.
bevri ram, misi moRvaweobis Sesaxeb
im saRamos pirvelad movismine.
da bolos, minda imave sityvebiT da-
vasrulo Cemi Txroba, romeliTac im sa-
Ramos gamosvla daviwye:
„eri, romelic ar iviwyebs Tavis Rir-
seul Svilebs, ukvdavia”.
cira boTeraSvili
israeli, Tel-aavivi
18 daviTis fari #142 October, 2009

ÏÐÎÙÀÉ, ÀÌÅÐÈÊÀ!
Ïðîùàé, ñòðàíà ìîÿ ðîäíàÿ!
Ïðîùàé, Àìåðèêà! Âîò-âîò
Íàä êîíòèíåíòîì çàñèÿåò
Ñîöèàëèçìà íåáîñâîä.
Îò Ñàí-Äèåãî äî Äåòðîéòà
Îò Àéäàõî äî Òåííåñè
Ìû íàø, ìû íîâûé ìèð ïîñòðîèì,
Êàê íà ñîâåòñêîé, íà Ðóñè.
Äîëîé êàïèòàëèçìà ðàáñòâî!
Ìû áåç ñîìíåíèé è ïîìåõ
Ïåðåðàñïðåäåëèì áîãàòñòâî,
×òîá áûëî ïîðîâíó ó âñåõ.
Ïîëó÷àò ðàâíûå çàðïëàòû
Âñå äåòè ñîëíå÷íîé ñòðàíû.
Íå áóäåò áåäíûõ è áîãàòûõ,
Áåäíû âñå áóäóò, íî ðàâíû.
Ìû ê öåëè ðâ¸ìñÿ íåóêëîííî,
Óæ íàøè ÷àÿíüÿ áëèçêè,
Óæå ïîñòðîåíû â êîëîííû
Acorn'à ñëàâíûå ïîëêè.
Çâó÷èò ñèãíàë: âïåð¸ä, ê íàäåæäå!
Íàðîä ëèêóåò: Yes, we can!
È ñêðîìíûé ÎÍ â ïðîñòîé îäåæäå,
Íàñ ê ãîðèçîíòó ïåðåìåí
Âåä¸ò. Ðàçäóìûâàòü íå íóæíî:
ÎÍ ðóêó äåðæèò íà ðóëå.
À ìû ïðîòÿíåì ðóêó äðóæáû
Âåíåñóýëå, Õåçáîëå,
Õàìàñó, Ñåâåðíîé Êîðåå,
Èðàíó, Êóáå - âñåì ïîäðÿä.
Ìû èçâèíèìñÿ, ïîêðàñíååì,
È íàñ, íàâåðíîå, ïðîñòÿò.
Ìû èõ íàêîðìèì - âñåõ, êîíå÷íî,
(Âåäü áîëüøå íåò ó íàñ âðàãîâ),
È áóäåò íàñ ëþáèòü ñåðäå÷íî
Âåñü ìèð ãîëîäíûõ è ðàáîâ.
Íå áóäåò íàì ïóòè îáðàòíî,
Ìû, êàê îäèí, ïîéä¸ì âïåð¸ä.
Ìû áóäåì âñåõ ëå÷èòü áåñïëàòíî,
×òîá çäîðîâåë ó íàñ íàðîä,
Ìû áóäåì âñå ëþáèòü äðóã äðóãà,
ÅÃÎ, ðîäíîãî, - îáîæàòü.
Ìû çàïðåòèì è íåôòü, è óãîëü,
Ïëàíåòó ÷òîá íå çàñîðÿòü.
 ñâî¸ì ñòðåìëåíèè óïîðíîì
Óáèòü êàïèòàëèçìà çëî
Ìû îñòàíîâèì global warming -
Ïðåñòóïíûõ áèçíåñîâ òåïëî.
È áóäóò äåòè ïîâñåìåñòíî
Ñòèõàìè õîðîì ãîâîðèòü,
Ðîäíîãî ëèäåðà çà äåòñòâî
Ñ÷àñòëèâîå áëàãîäàðèòü.
Íå ñòàíóò ïîêëîíÿòüñÿ ëþäè
Íåóçàêîíåííûì áîãàì.
 îñîáåííîì ïî÷¸òå áóäåò
ÅÃÎ ðåëèãèÿ - èñëàì.
Íè õðèñòèàíñòâî, íè åâðåéñòâî
Íå áóäóò áîëåå â õîäó.
À ÖÐÓ, ãíåçäî çëîäåéñòâà,
Ìû ïðîñòî ïðåäàäèì ñóäó.
À ñëåäîì - ìû â ïîáåäíîì çâîíå
Âðàãîâ íà÷í¸ì êðóøèòü âðàçíîñ,
Çàñåâøèõ òàéíî â Ïåíòàãîíå
È íà TV, â êàíàëå Fox.
Ïàðòèéíûõ ðàçíîãëàñèé ðàíû
Ïðîéäóò, êàê ñîí, ñîéäóò, êàê ñíåã,
È âñå ðåñïóáëèêàíöû ñòàíóò,
Ñîöèàëèñòàìè íàâåê.
Âñå áóäóò ñ÷àñòëèâû, äî ñòðàñòè
Ñåáÿ è áëèæíåãî ëþáÿ.
À åñëè êòî íå áóäåò ñ÷àñòëèâ -
Ïóñêàé ïåíÿåò íà ñåáÿ.
Òåìíååò íåáî, áëåùóò çâ¸çäû
Ñêîâàë ìîðîç òå÷åíüå ðåê.
È áü¸ò îçíîá: íåóæòî ïîçäíî
Îñòàíîâèòü áåçóìñòâà áåã?
Êàê ìû íè ïðÿòàëèñü, îïÿòü íàì
Ãðîçèò ñîöèàëèçìà çâåðü.
Âñ¸ òàê çíàêîìî! Òàê ïîíÿòíî!
Îïÿòü áåæàòü? Êóäà òåïåðü?
Àëåêñàíäð ÌÀÒËÈÍ
New Jersey

eva Sal
lollaSvilli, lia da roman
xuxaSvil
lebi, eTer
ri da allika ml
linaSebi
did gul
listkivil ls gamovTqvamT
axal
lgazrrda uniWierresi fizikos-
maTematikosis

ilia aronis-ZZe
qjujnbTwjmjt!!
gardacvalebis gamo.
TanagrZnobas vucxadebT dedas eva
kerkesliSvil-ppitimaSvils, Svils
arons (aCikos), das nanis, siZes fridon kulijanovs,
disSvilebs da yvela naTesavs.
xsovna da ardaviwyeba mas!

(646) 250-7903
zvsbeSfcb"
gancxadebebis miReba telefoniT:
ÂÍÈÌÀÍÈÅ!
Ïðèåì îáúÿâëåíèé ïî òåëåôîíó:
#142 October, 2009 daviTis fari 19

 âîçðàñòå 54 ëåò áåçâðåìåííî ñêîí÷àëñÿ

íåîáû÷àéíî îäàðåííûé ÷åëîâåê, êðàñèâûé,
çàìå÷àòåëüíûé ñûí, óäèâèòåëüíûé îòåö

Èëüÿ Àðîíîâè÷
ÏÈÒÈÌÀØÂÈËÈ
Èëüÿ áûë äîêòîðîì ôèçèêî-ìàòåìàòè÷åñêèõ íàóê.
Îáðàçîâàíèå ïîëó÷èë â Ìîñêîâñêîì Èíæåíåðíî-Ôèçè÷åñêîì
Èíñòèòóòå (ÌÈÔÈ).  ðàçíîå âðåìÿ ðàáîòàë â íàó÷íûõ
öåíòðàõ Ìîñêâû, Òáèëèñè, Êîëóìáèéñêîãî Óíèâåðñèòåòà,
îñòàâèâ áîëüøîé ñëåä ñâîèìè íàó÷íûìè èçûñêàíèÿìè â
îáëàñòè ÿäåðíîé ôèçèêè.
Íåâîñïîëíèìà ãîðå÷ü óòðàòû äëÿ ìàòåðè - Åâû
Êåðêåçëèøâèïè-Ïèòèìàøâèëè, ñûíà À÷èêî - âûïóñêíèêà
Êîðíåëüñêîãî óíèâåðñèòåòà, ñåñòðû Íàíè, çÿòÿ Ôðèäîíà
Êóëèäæàíîâà ñ äåòüìè, äëÿ âñåõ áëèçêèõ è ðîäíûõ è òåõ,
êòî åãî çíàë è ëþáèë.
20 daviTis fari #142 October, 2009

Rrmad damwuxrebuli
deda eva kerkesliSvili-
pitimaSvili,
Svili aroni (aCiko),
da nani,
siZe fridon kulijanovi,
disSvilebi qeTevani
da eva
iuwyebian, rom 54 wlis
asakSi gardaicvala
mravali RirsebiT
dajildovebuli
pirovneba, uaRrersad
lamazi mamakaci, Svili,
mama, Zma da biZa

ilia aronis-Z
Ze
!
qjujnbTwjmj!
ilia iyo fizika-mmaTematikis mecnierebaTa doqtori.
ganaTleba man miiRo moskovis sainJinro fizikis
institutSi (ÌÈÔÈ)). sxvadasxva dros muSaobda moskovis,
Tbilisis, kolumbiis universitetis samecniero
centrebSi. misma samecniero klevebma Rrma kvali
daaCnies birTul fizikas.
warmoudgenlad didia misi dakargviT gamowveuli dardi
yvela axlobelisTvisaTvis da naTesavisaTvis,
yvelasTvis, vinc icnobda mas da uyvarda igi.
#142 October, 2009 daviTis fari 21

mamida ro
oza innjiaSvili, mamidaSvilebi nanna da lali
ojaxebiT, deida - riva wiwuaSvili, deidaSvilebi daviT
uSerzooni ojaxiT, lianna mekinnulaSvili ojaxiT, besiki
danni ojaxiT, biZaSvilebi raxeli, lia, ileli ojaxebiT,
mamidaSvilebi mixeili da daviT mo oSennaSvilebi ojaxebiT
israelidann iuwyebiann Zvirfasi da dauviwyari

ilia aronis-ZZe
!
qjujnbTwjmjt!
udrrood garrdacval
lebas.
ar arsebobs sityvebi, romlebic sakmarisi iqneboda dedis,
Svilis, dis nugeSis sacemlad.
ilias naTeli xsovna didxans darCeba rogorc misi
naTesavebis da nacnobebis gulebSi,
aseve samecniero wreebSi.

menuxaTo began yeden

22 daviTis fari #142 October, 2009

Rrmad damwuxrebuli Svili ilia, rZali xaTuna,

SviliSvilebi maikli, da devidi biniaSvilebi
iuwyebian brwyinvale meuRlis, uZvirfasesi mamis,
sayvareli mamamTilis da babuis

anzor (xaim) simonis-Z

Ze
cjojbTwjmjt
udrood gaardaacvaaleb
bis gaamo israaelSi
misi moulodneli wasvla aris da yovelTvis iqneba Tavzardamcemi,
tragikuli, eniT gamouTqmeli Rrma tkivili
da samudamo Wriloba Cvens gulebSi
saSinlad Zneli warmosadgeni da Sesaguebelia rom uaRresad
Tavdadebuli mama, araCveulebrivi meuRle, usayvarlesi babua da
saukeTeso adamiani aRar iqneba Cvens gverdiT, magram misi Tbili
saxe da Rimili, yoveldRiuri zrunva da Tavdadeba, keTilmoyvareoba
da adamianoba samaradisod iqneba Cvens mexsierebaSi

menuxaTo began yeden

#142 October, 2009 daviTis fari 23

iaakob
b krixeli, naaTelaa faalaagaaSvili, JuJunaa faalaagaaSvili,
naanaa daa miSaa maamisTvaalovebbi, elizaa daa boriaa faalaagaaSvileb
bi
SvilmomaavliT, did gulist tkivils gaamovTqvaamT Cveni saayvaareli daa
daauviwyyari mZaaxlis, ukeTilSob bilesi, uaaRresaad spet taki daa
paatiosaani, keTilis msurveli, eris daa rwmenis mosiyyvaarule,
saamaagaaliTo meuRlis, maamis daa babuis

anzor (xaim) simonis-Z

Ze
cjojbTwjmjt
udrood gaardaacvaaleb
bis gaamo israaelSi
samZimars vucxadebT Rrmad damwuxrebul meuRles q-n n silvas,
Svilebs ilias, rZals xaTunas, SviliSvilebs maikls da devids
amerikaSi, nukris, rZals maris, SviliSvilebs ianiks, amirs da meravs
belgiaSi, Zmas gercels ojaxiT TbilisSi
da yvela axlo naTesavs
b-ni anzoris xsovna maradiulad darCeba Cvens gulebSi
menuxaTo began yeden
24 daviTis fari #142 October, 2009

qeTino faalaagaaSvili, likaa, henki, brenden daa

dilen Caangebbi, Rrmaa mwuxaareb
bas daa
gulisttkivils gaamovxaatavT, Zvirfaasi mZaaxlis,
brwyyinvaale meuRlis, saayvaareli maamis daa
babuis, uttkb
bilesi adaamiaanis daa naaTesaavis

anzor (xaim) simonis-ZZe

cjojbTwjmjt
udrood gardacvalebis gamo israelSi
didi mwuxarebiT TanagrZnobas vuxcadebT
damwuxrebul meuRls q-n n silvas, Svilebs ilias, rZals xaTunas,
SviliSvilebs maiklis da devids amerikaSi, nukris, rZals maris,
SviliSvilebs ianiks, amirs da meravs belgiaSi, Zmas gercels ojaxiT
TbilisSi da yvela axlo naTesavs
b-ni anzoris xsovna samudamod darCeba Cvens gulebSi
menuxaTo began yeden

Taamriko daa alb bertt krixeleb bi, avi krixeli,

ekaa daa daaviT ioseb baSvilebbi
did gulist tkivils gaamovTqvaamT,
rom am qveyynidaan udrooT, 64 wlis asaakSi
waavidaa saaocraad saayvaareli, ojaaxis siaamaaye,
erTguli meuRle, usaayvaarlesi maamaa,
naaTesaavebbis, megob breb
bis, qaarTvel ebbraaelTaa
Temis saaamaayo Svili

anzor simonis-Z
Ze
cjojbTwjmj
guliTadaT vuTanagrZnobT da samZimars vucxadebT cols
simas, Svilebs ilias da nukris SvilmamavliT, Zmas gercels
ojaxiT, aseve yvela mis naTesavs da megobars

ganyedennSi amyofos RmerTma misi naTeli suli!

menuxaTo began yeden
#142 October, 2009 daviTis fari 25

mixeil
l da Tamar r roketlliSvillebi,
nodarr da manana koJJiaSvil
lebi,
oTar
r da Tina janaSvil lebi,
oTarr da siggal
li sefiaSvillebi,
Tamar
r da ir rine janaSvil
lebi
(xanuqaSvil
lebi),
al
leko da lika sefiaSvil lebi
iziar
reben nodar r kr
rixellis Rrrma
mwuxarrebas dedis

zilfa (zinaida) iayakobis asuli

lsjyfmjt gar
rdacvallebis gamo.
dae gamCenma RmerTma ganyedenSi daasadguros misi spetaki
suli da msubuqi yofiliyos misTvis israelis wminda miwa!
menuxaTa began yeden

sio
oma da lamara eliSako ovebi ojaxiT,
did gulistkivils gamo ovTqvamT,
brwyinnvale da dauviwyari, eris da
rwmennis mo
oyvaruli, didebuli
piro
ovnnebis, yvelasaTvis keTilis
msurveli eSeT xaeli qalbato onis

zilfa (zinaida) iayakobis asuli

lsjyfmjt gardacvalebis gamo israelSi

da guliTad TanagrZnobas vuxcadebT Svilebs nodar da nunu
krixelebs ojaxiT, boris krixels ojaxiT, SviliSvilebs
icxak da xana krixelebs ojaxiT da aseve yvela naTesavs

menuxaTa began yeden

26 daviTis fari #142 October, 2009

mira efremis asuli

xjUmjTwjmj.f
fmvbTwjmjtb
sima janaSvili, gixseneb 60 wlis gadmosaxedidan skolis
galia morisi, Tvalsa da siamayes, warCinebul ufros-
eTeri janaSvili, klasel amxanags saxenaTel, tanazidul, fa-
venera parlagaSvili, qizs, zrdil ebrael gogonas. poeturi niWiT
naTela daTikaSvili, dajildovebuls humanitaruli ganxriT ga-
luiza aivazaSvili, gigrZelebia swavla da Jurnalistikis fa-
nazi ajamelaSvili, kulteti brwyinvaleT dagimTavrebia. cxov-
roza CaCanaSvili rebis megzurad ganswavluli da zrdili
Zvirfaso mira! meuRlec SegirCevia, da didebuli ojaxic
mravalTan erTad Cvenc tkiviliTa da crem- Segiqmnia, riTac yovelTvis da yvelgan, gan-
lebiT gagacileT samudamo sasufevelSi. da- sakuTrebiT ki TbiliselTa elitur wreebSi,
gvakldi qali, didebuli, saxelovani, - yo- si-yyvarulsa da simpatias imsaxurebdi. aseve
veli RirsebiT: maRali inteleqtiT, RvTiuri grZeldeboda niu-iiorkSic. Cven ki, Seni uax-
niWiT dajildovebuli, qali siamaye erisa, loesi megobrebi, vixiblebodiT da vama-
Temisa, gvariSvilobisa, etaloni SesaniSnavi yobdiT SeniT. aferum Sens qalobas, dideba
dedobisa, Semomqmedi ubadlo ojaxisa, uza- da xsovna Sens did pirovnulobas.
do megobrebisa. gviyvardi, gveamayebodi, gva- am mZime wuTebSi TanagrZnobas vucxadebT
xarebdi Seni universaluri adamianobiT, Sen- Svilebs - mananas, ias - qmarSviliT, daTos
Tan megobrobiT. colSviliT, Zmas miSas colSviliT, yvela
me ki erT-eerTi xelmomweri sima janaSvili, naTesavsa da axlobels.
menuxaTa began yeden

galia morisi, zina baazaSvili, rima gurielovi, sima da miSa

janaSvilebi (israelidan), eTeri janaSvili, roza da soso
CaCanaSvilebi, nanuli da miSa wiTliSvilebi, aza da feliks
efremaSvilebi, liza da inga efremaSvilebi, iamze SemeSi,
maka da rafi jozefebi ojaxebiT
did gulistkivils gamovTqvamT uaRresad patiosani,
ganaTlebuli, Rm-T
Tisa da eris moyvaruli

roman (manuax) iehoSuas-ZZe

ebwjUjbTwjmj gardacvalebis gamo.
mas uyvarda Semweoba da simarTle, siamiTa da dausrulebeli siyvaruliT atarebda
Tavisi sicocxlis dReebs ojaxSi,
romelsac samudamod daacila daundobelma bedisweram.
am mZime wuTebSi TanagrZnobas vucxadebT Cveni sazogadeobis
sapativcemulo qalbatons, damwuxrebul meuRles malvinas, mis samagaliTo Svilebs
dalis, lalis, lias, uerTgules siZeebs Tengizs, mamukas, ediks, SviliSvilebs tals,
zazas, sivaniTs, beniTs, stivs, ilanas, jimis, Teonas, daviTs, eriks, erikas, eiTans, aseve
vuTanagrZnobT das eTeris, Zmas Salikos (israelSi), sidedrs meri TofCiSvils.

maradiuli ar daviwyeba!
menuxaTo began yeden
#142 October, 2009 daviTis fari 27

siomaa daa laamaaraa eliSaakovebbi ojaaxiT udides

gulist tkivils gaamovTqvaamT uaaRresaad
keTilSob bili daa paativsaacemi, dideb
buli
ojaaxiSvilis, yvelaasaaTvis
saayvaareli eSeT xaaeli qaalb batonis

mira (mariami) efremis asuli

xjUmjTwjmj.f
fmvbTwjmjt
gardacvalebis gamo
samZimars vucxadebT Svilebs - mananas,
ias da artioms, daTos da inas,
Zmas miSa wiTliSvils, ZmisSvilebs efraims, naTans da baias,
kusos, agreTve yvela axlobelsa da naTesavs

misi naTeli xsovna samudamod darCeba Cvens gulebSi

menuxaTa began yeden

mzia da miSa roketliSvilebi,

nino da daTo roketebi,
lia da denisi CikvaSvilebi ojaxebiT
Rrma mwuxarebiT iuwyebian
uaRresad mosiyvarule, mzrunveli,
keTilSobili adamianis
mira efremis asuli
xjUmjTwjmj.f fmvbTwjmjt
gardacvalebas.
samZimars vucxadebT Svilebs - mananas,
ias da artioms, daTos da inas,
Zmas miSa wiTliSvils, ZmisSvilebs efraims, naTans da baias,
kusos, agreTve yvela axlobelsa da naTesavs
misi naTeli xsovna marad darCeba Cvens gulebSi
menuxaTa began yeden
28
ÅÂÐÅÈ ÖÕÈÍÂÀËÈ
Åâðåéñêàÿ îáùèíà Öõèíâàëè - îäíà èç
äðåâíåéøèõ íà Þæíîì Êàâêàçå, ÷ëåíû êîòî-
ðîé ãîâîðèëè äðóã ñ äðóãîì ïî-ãðóçèíñêè. Â
ñðåäíèå âåêà îíè çàíèìàëèñü òîðãîâëåé êàê
ìåñòíîé, òàê è, ïî-âèäèìîìó, ìåæäóíàðîäíîé,
î ÷åì ñâèäåòåëüñòâóþò íàéäåííûå â Öõèíâà-
ëè è â åãî îêðåñòíîñòÿõ àðàáñêèå, âèçàíòèéñ-
êèå, òóðåöêèå, ïåðñèäñêèå (ýïîõè Ñàñàíèäîâ)
ìîíåòû. Â 1664 ã. öàðèöà Ìàðèÿ ïîäàðèëà ìî-
íàñòûðþ Ñâåòèöõîâåëè (ãîðîä Ìöõåòà) øåñòü
êðåïîñòíûõ åâðååâ èç Öõèíâàëè, çàíèìàâ-
øèõñÿ òîðãîâëåé. Â êîíöå 18 â. öàðèöà Äàðåä-
æàí âëàäåëà â Öõèíâàëè ñåìüþ ñåìüÿìè êðå-
ïîñòíûõ åâðååâ-òîðãîâöåâ. Â äîêóìåíòàõ ýòî-
ãî ïåðèîäà óïîìÿíóòû èìåíà åùå íåñêîëüêèõ
åâðååâ, ïðîæèâàâøèõ â Öõèíâàëè. Ñîõðàíè-
ëîñü ñâèäåòåëüñòâî (îò 1792 ã.) òîãî, ÷òî åâðåè
Öõèíâàëè çàíèìàëèñü ïðîäàæåé èçäåëèé èç
õëîïêà. Â 19 â. åâðåéñêîå íàñåëåíèå ãîðîäà
çíà÷èòåëüíî âûðîñëî. Äî 1864-65 ãã. åâðåè
Öõèíâàëè è ïðèëåãàâøåãî ê íåìó ðàéîíà áûëè
êðåïîñòíûìè, êàê è àáñîëþòíîå áîëüøèíñòâî
ãðóçèíñêèõ åâðååâ, äåëèâøèìèñÿ íà òðè êàòå-
ãîðèè: öàðñêèå, ïîìåùè÷üè è öåðêîâíûå. Òàê
êàê öåðêîâíàÿ çàâèñèìîñòü ñ÷èòàëàñü ñàìîé
ëåãêîé, òî ìíîãèå åâðåè Öõèíâàëè ïðè âîç-
ìîæíîñòè èçáèðàëè åå. Òàê, íàïðèìåð, ñåìüÿ
öåðêîâíûõ êðåïîñòíûõ Ìàíàøåðàøâèëè áûëà
îáÿçàíà â òå÷åíèå ãîäà ïðåäîñòàâëÿòü ïÿòü
ôóíòîâ âîñêà öåðêâè, ïîñëå ÷åãî áûëà ñâî-
áîäíà îò âñåõ êðåïîñòíûõ ïîâèííîñòåé. Â
Öõèíâàëè ïðîæèâàëè òàêæå è ñâîáîäíûå åâ-
ðåè-òîðãîâöû, ïî-âèäèìîìó, âûêóïèâøèå ñåáÿ
èç êðåïîñòíîé çàâèñèìîñòè. Êðåïîñòíûå åâ-
ðåè â Öõèíâàëè è â åãî îêðåñòíîñòÿõ â îñíîâ-
íîì çàíèìàëèñü ñåëüñêèì õîçÿéñòâîì, ðåìåñ-
ëàìè è òîðãîâëåé. Ïîñëå îñâîáîæäåíèÿ
êðåñòüÿí â Öõèíâàëè è îêðåñòíîñòÿõ (1864-65)
îòäåëüíûå ñåìüè åâðååâ èç Öõèíâàëè ïðèîá-
ðåëè çåìåëüíûå ó÷àñòêè áëèç ãîðîäà (äåðåâ-
íè Çåìî Õâèòè, Òàìàðàøåíè è äðóãèå) è ñ
áîëüøèì óñïåõîì çàíèìàëèñü ñåëüñêèì õî-
çÿéñòâîì. Êðåñòüÿíå - âûõîäöû èç îäíîãî ñå-
ëà ïåðåñåëÿëèñü åäèíîé ãðóïïîé â Öõèíâàëè,
êàê è â äðóãèå ãîðîäà Ãðóçèè, ãäå ñòðåìèëèñü
îñíîâûâàòü ñîáñòâåííûå ñèíàãîãè. Ýòî ñïîñî-
áñòâîâàëî òîìó, ÷òî â 1870-å-1880-å ãã. îêîí-
÷àòåëüíî ñôîðìèðîâàëàñü ñòðóêòóðà åâðåéñ-
êîé îáùèíû ãîðîäà. Ê êîíöó 19 â. â Öõèíâàëè
áûëî øåñòü ñèíàãîã.
Ïðîöåññ óðáàíèçàöèè ãðóçèíñêèõ åâðååâ
ïðèâåë ê ïîÿâëåíèþ ñðåäè íèõ ñðåäíåãî êëàñ-
ñà - â Öõèíâàëè åâðåè âëàäåëè êèðïè÷íûì çà-
âîäîì è äðóãèìè ïðåäïðèÿòèÿìè, èì ïðèíàä-
ëåæàëè ïî÷òè âñå ìàíóôàêòóðíûå ìàãàçèíû.
 Öõèíâàëè áûëè äâå ïåêàðíè ïî âûïå÷êå ìà-
öû, êîòîðàÿ ñ÷èòàëàñü ëó÷øåé ïî êà÷åñòâó â
Âîñòî÷íîé Ãðóçèè.
Áîëüøèíñòâî ñàïîæíèêîâ, øàïî÷íèêîâ,
ïîðòíûõ, ïåêàðåé è ìÿñíèêîâ Öõèíâàëè áûëè
åâðåè. Îäíàêî îñíîâíûì çàíÿòèåì åâðååâ
Öõèíâàëè áûëà òîðãîâëÿ, áîëüøåé ÷àñòüþ
âðàçíîñ. ×àñòî åâðåè-êîðîáåéíèêè ñòàíîâè-
ëèñü æåðòâàìè ãðàáèòåëåé; áûëè òàêæå ñëó-
÷àè, êîãäà ãðóçèíñêèå äâîðÿíå îòáèðàëè ó åâ-
ðååâ èõ òîâàð.
 êîíöå 1890-õ ãã. ðàââèíîì Öõèíâàëè áûë
èçáðàí ó÷åíèê ðàââèíà È. Ý. Ñïåêòîðà, ðàâ-
âèí Àâðàõàì õà-Ëåâè Õâîëåñ (1857-1931).
Åäèíñòâåííûì ÿçûêîì îáùåíèÿ ìåæäó íèì è
åãî îáùèíîé áûë èâðèò, è ñî âðåìåíåì ÷èñëî
ïîëüçîâàâøèõñÿ ýòèì ÿçûêîì ñðåäè åâðååâ
daviTis
Ùèò Äàâèäà Shield of David
Èçäàòåëü è ãëàâíûé ðåäàêòîð: Ñåìåí Êðèõåëè
Ãàçåòà îñíîâàíà â 2003 ãîäó.
Tel: (718) 275-5795 Fax: (718) 275-5795
62-60 99 St. #1012 Rego Park NY 11374, New York USA
daviTis fari #142 October, 2009
Öõèíâàëè çíà÷èòåëüíî âîçðîñëî.  1906 ã.
Õâîëåñ îòêðûë â Öõèíâàëè ïåðâóþ äëÿ ãðóçè-
íñêèõ åâðååâ òàëìóä-òîðó, â êîòîðîé ó÷èëîñü
îêîëî 400 ó÷åíèêîâ, íå òîëüêî èç Öõèíâàëè,
íî è èç äðóãèõ íàñåëåííûõ ïóíêòîâ Âîñòî÷íîé
Ãðóçèè. Âïåðâûå â èñòîðèè ãðóçèíñêèõ åâðååâ
îí ââåë îáó÷åíèå äåâî÷åê, ïðèãëàñèâ äëÿ ýòî-
ãî ó÷èòåëüíèöó èâðèòà. Áëàãîäàðÿ åãî ïðîñâå-
òèòåëüñêîé äåÿòåëüíîñòè ãîðîä â ñðåäå ãðóçè-
íñêèõ åâðååâ ñòàëè íàçûâàòü "Âòîðûì Èåðó-
ñàëèìîì".
Äëÿ áîëåå øèðîêîãî ïðèîáùåíèÿ ìåñòíûõ
åâðååâ (â îñíîâíîì çàíèìàâøèõñÿ òîðãîâëåé)
ê ðåìåñëåííîìó òðóäó Õâîëåñ ïðèâëåê ìàñòå-
ðîâ-ó÷èòåëåé ê îáó÷åíèþ ìàëü÷èêîâ ñàïîæíî-
ìó ðåìåñëó, äóáëåíèþ êîæ, ìûëîâàðåíèþ è 1935 ãîä. Øêîëà â åâðåéñêîì êâàðòàëå Ñòàëèíèðè
äðóãèì ðåìåñëàì. Ëó÷øèõ ó÷åíèêîâ Õâîëåñ
îòïðàâëÿë â ëèòîâñêèå èåøèâû äëÿ ïðîäîë-
æåíèÿ îáó÷åíèÿ è ïîëó÷åíèÿ ðàââèíñêîãî çâà-
íèÿ.
 íà÷àëå 20 â. åâðåè áûëè ñàìîé áîëüøîé
ýòíè÷åñêîé ãðóïïîé ñðåäè íàñåëåíèÿ Öõèíâà-
ëè. Òàê, â 1917 ã. èç 900 äâîðîâ - 346 áûëè åâ-
ðåéñêèìè, òî åñòü 38,4% (ãðóçèíñêèìè - 34,4%,
àðìÿíñêèìè - 17,7%, îñåòèíñêèìè - 8,8%). Ïðè
ñîâåòñêîé âëàñòè ïðîöåíò åâðååâ â íàñåëåíèè
ãîðîäà óìåíüøèëñÿ è ñîñòàâëÿë ê íà÷àëó
1970-õ ãã. îêîëî 25%.
Åñëè íà íà÷àëüíîì ýòàïå "ñîâåòñêîãî ñòðî-
èòåëüñòâà" âëàñòè íå î÷åíü àêòèâíî âìåøèâà-
ëèñü âî âíóòðåííþþ æèçíü åâðåéñêîé îáùè-
íû, òî ñ êîíöà 1920-õ ãã. â êà÷åñòâå ñâîåãî èäå-
îëîãè÷åñêîãî ïðîòèâíèêà â ñðåäå ãðóçèíñêèõ
åâðååâ îíè ðàññìàòðèâàëè ðåëèãèþ. Îäíàêî
áëàãîäàðÿ Õâîëåñó è åãî ó÷åíèêàì òðàäèöèîí- Öõèíâàëüñàÿ ñèíàãîãà âíóòðè
íîå åâðåéñêîå âîñïèòàíèå â Öõèíâàëè ïðî-
äîëæàëî îñòàâàòüñÿ äî ñåðåäèíû 1930-õ ãã. íà
âûñîêîì óðîâíå. Â ñåíòÿáðå 1937 ã. â Öõèíâà-
ëè áûëè àðåñòîâàíû äåâÿòü õàõàìîâ (äâîå èç
íèõ -àøêåíàçû) è ðàññòðåëÿíû áåç ñóäà â
òþðüìå. Èç øåñòè äåéñòâóþùèõ ñèíàãîã ñî
âðåìåíåì îñòàëàñü îäíà (ïÿòü áûëè çàêðûòû
ïî ðàñïîðÿæåíèþ âëàñòåé). Íåñìîòðÿ íà ýòî,
áîëüøèíñòâî ìåñòíûõ åâðååâ ïðîäîëæàëè â
áîëüøåé èëè ìåíüøåé ñòåïåíè ñîáëþäàòü
òðàäèöèîííûé åâðåéñêèé îáðàç æèçíè.
Ñ íà÷àëà 1970-õ ãã. íà÷àëàñü àëèÿ åâðååâ
Öõèíâàëè; ê ñåðåäèíå 1990-õ ãã. áîëüøèíñòâî
åâðååâ ãîðîäà ïåðåñåëèëîñü â Èçðàèëü.
Âñëåäñòâèå ìåæíàöèîíàëüíîãî êîíôëèêòà
ìåæäó ãðóçèíàìè è îñåòèíàìè, âñïûõíóâøåãî
ïðè ðàñïàäå Ñîâåòñêîãî Ñîþçà (íà÷àëî 1990-
õ ãã.), åâðåè (êàê ãðóçèíîÿçû÷íîå íàñåëåíèå)
âìåñòå ñ ãðóçèíàìè âûíóæäåíû áûëè ïîêè-
Îñòîâ çäàíèÿ Åâðåéñêîãî êóëüòóðíîãî öåíòðà
íóòü Öõèíâàëè.
 õîäå âîåííûõ äåéñòâèé áîëüøàÿ ÷àñòü
ñòàðèííîãî åâðåéñêîãî êâàðòàëà áûëà ðàçðó-
øåíà. ×óäîì óöåëåëî òîëüêî çäàíèå ñèíàãîãè
è îñòîâ çäàíèÿ Åâðåéñêîãî êóëüòóðíîãî öåíò-
ðà. Ïîñëå ðåìîíòà â çäàíèè ñèíàãîãè óæå íåñ-
êîëüêî ëåò ôóíêöèîíèðóåò öåðêîâü îäíîãî èç
íàïðàâëåíèé ïðîòåñòàíòèçìà.Îäíèì èç ïîñ-
ëåäíèõ îñòàâèë ãîðîä ðàââèí Õ. À. Ìàíàøå-
ðîâ.
Âûõîäöàìè èç Öõèíâàëè áûëè ìíîãèå îá-
ùåñòâåííûå äåÿòåëè, ïèñàòåëè è àêòåðû, â
òîì ÷èñëå ïóáëèöèñò è äåÿòåëü ñèîíèçìà Í.
Ýëèàøâèëè, èñòîðèê À. Êðèõåëè, ïèñàòåëè Àâ-
ðàõàì è Òàìàðà Ìàìèñòâàëîâû, àêòåðû Òîáó
è Êèìàíî Êðèõåëè è äðóãèå. Ðîçà Äæèíæèõàøâèëè, 70-ëåòíèé èíâàëèä, åå êàê ðàç
íàêàíóíå âîéíû â áîëüíèöó ïîëîæèëè â Öõèíâàëè, -
ÊÅÝ, òîì 9, êîë. 1135–1138 ãîâîðèò Ïåòðóøàíñêèé, ãëàâà åâðåéñêîé îáùèíû
"Øàëîì"âî Âëàäèêàâêàçå.
f ar i DAVID’S SHIELD INC.
Ðåäàêöèÿ â ïåðåïèñêó ñ àâòîðàìè íå âñòóïàåò è ñîõðàíÿåò
çà ñîáîé ïðàâî ñîêðàùåíèÿ, ïðàâêè è êîððåêòóðû òåêñòîâ.
Ìàòåðèàëû íå ðåöåíçèðóþòñÿ è íå âîçâðàùàþòñÿ.
Ìíåíèÿ, âûñêàçàííûå â ïóáëèêàöèÿõ,
íå îáÿçàòåëüíî ñîâïàäàþò ñ ìíåíèåì ðåäàêöèè.
Çà ñîäåðæàíèå ðåêëàìíûõ è ÷àñòíûõ îáúÿâëåíèé
E-mail: semkr@hotmail.com ðåäàêöèÿ îòâåòñòâåííîñòè íå íåñ¸ò.