You are on page 1of 30

TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

ChƯ¬ng I: MÖnh ®Ò tËp hîp


Bµi 1: MÖnh ®Ò

Ngày soạn: 6/9/2008


Ngày dạy: 7/9/2008
Tiết ppct: 1; 2

I- Môc ®Ých, yªu cÇu


- KiÕn thøc: Häc sinh n¾m ®îc
+ Kh¸i niÖm mÖnh ®Ò
+ MÖnh ®Ò phñ ®Þnh, lÊy vÝ dô minh ho¹ ®îc
+ MÖnh ®Ò kÐo theo, lÊy ®îc vÝ dô
+ MÖnh ®Ò t¬ng ®¬ng, mèi quan hÖ gi÷a mÖnh ®Ò t¬ng ®¬ng
vµ mÖnh ®Ò kÐo theo
- KÜ n¨ng: Ph¸t biÓu ®îc ®Þnh lÝ díi d¹ng ®iÒu kiÖn cÇn, ®iÒu
kiÖn ®ñ, ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ
- T duy: RÌn luyÖn t duy linh ho¹t, s¸ng t¹o
- Th¸i ®é: CÈn thËn, chÝnh x¸c
II- ChuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, ®äc s¸ch n©ng cao
2. Häc sinh: Vë ghi, ®å dïng häc tËp, SGK
3. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p sö dông chñ yÕu lµ ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më
th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®Ó ®iÒu khiÓn t duy häc sinh.
III- TiÕn tr×nh lªn líp
1. æn ®Þnh tæ líp häc + KiÓm tra sÜ sè
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng 1 (10’)
I- MÖnh ®Ò, mÖnh ®Ò chøa biÕn
1. MÖnh ®Ò
+ CH: Nh×n vµo bøc tranh SGK h·y ®äc vµ so s¸nh c¸c c©u ë bªn
tr¸i víi bªn ph¶i
GV: Thùc hiÖn thao t¸c nµy trong 5 phót
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
CH1: Gîi ý tr¶ lêi
a> Phan xi p¨ng lµ ngän nói cao CH1: Häc sinh chØ cã thÓ tr¶ lêi
nhÊt ViÖt Nam hai kh¶ n¨ng §óng hay sai nhng
b>   9,86
2
kh«ng thÓ võa ®óng võa sai
§óng hay sai KÕt qu¶: a, b ®óng
GV: gäi 2 häc sinh tr¶ lêi c©u hái Gîi ý tr¶ lêi

Giáo viên: Trần Uy Đông 1


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

CH2: MÖt qu¸! chÞ ¬i mÊy giê råi? §©y lµ c©u nãi th«ng thêng kh«ng
Lµ c©u cã tÝnh ®óng, sai kh«ng? cã tÝnh ®óng sai.
 C¸c c©u ë bªn tr¸i lµ nh÷ng kh¼ng ®Þnh cã tÝnh ®óng hay sai. C©u
ë bªn ph¶i kh«ng thÓ nãi ®óng hay sai. C¸c c©u ë bªn tr¸i gäi lµ c¸c
mÖnh ®Ò, cßn c©u ë bªn ph¶i kh«ng ph¶i lµ mÖnh ®Ò
Mçi mÖnh ®Ò ph¶i hoÆc ®óng hoÆc sai
Mçi mÖnh ®Ò kh«ng thÓ võa ®óng võa sai
+ CH: Nªu vÝ dô nh÷ng c©u lµ mÖnh ®Ò, nh÷ng c©u kh«ng lµ
mÖnh ®Ò
GV: Thùc hiÖn CH nµy trong 4 phót
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
CH1: Nªu vÝ dô vÒ mÖnh ®Ò Gîi ý tr¶ lêi
®óng? + a, 3 > 1; b, 4 < -2
CH2: Nªu vÝ dô vÒ mÖnh ®Ò sai? + 4 lµ sè lÎ
+ Trong mét tam gi¸c cã 1 gãc 900
th× tam gi¸c ®ã lµ tam gi¸c ®Òu
CH3: Nªu vÝ dô vÒ 1 c©u kh«ng Gîi ý tr¶ lêi CH3
ph¶i lµ mÖnh ®Ò. a, x + 1 > 2
b, B¹n häc g× thÕ?

2. MÖnh ®Ò chøa biÕn


GV: XÐt c©u “x + 1 > 2”
C©u nµy kh«ng ph¶i lµ 1 mÖnh ®Ò v× cha biÕt ®óng sai nhng víi mçi
gi¸ trÞ cô thÓ cña x cho ta 1 mÖnh ®Ò
VD: x = 2 th× 2 + 1 > 2 lµ mÖnh ®Ò ®óng
x = 0 th× 0 + 1 > 2 lµ mÖnh ®Ò sai
 C©u trªn gäi lµ mÖnh ®Ò chøa biÕn
CH: XÐt c©u “x > 3”. T×m mèi quan hÖ cña x ®Ó tõ c©u ®ã cho nhËn
®îc 1 mÖnh ®Ò ®Ýmg; 1 mÖnh ®Ò sai
GV: Thùc hiÖn thao t¸c nµy trong 3 phót
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
CH1: LÊy x ®Ó “x > 3” lµ mÖnh TL: x = 4; 5 ...
®Ò ®óng? TL: x = 2,5; 1; 0...
CH2: LÊy x ®Ó “x > 3” lµ mÖnh
®Ò sai?
Chó ý: MÖnh ®Ò chøa biÕn (víi mçi gi¸ trÞ cña biÓu thøc cho ta ®îc 1
mÖnh ®Ò)

Ho¹t ®éng 2 (15’)

II- Phñ ®Þnh cña 1 mÖnh ®Ò


GV: Nªu vÝ dô: Nam vµ Minh tranh luËn

Giáo viên: Trần Uy Đông 2


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

Nam nãi: A = “5 lµ sè nguyªn tè”


Minh phñ ®Þnh nãi: B = “5 kh«ng ph¶i lµ sè nguyªn tè”
B lµ mÖnh ®Ò phñ ®Þnh cña mÖnh ®Ò A
KH: MÖnh ®Ò phñ ®Þnh cña mÖnh ®Ò A lµ mÖnh ®Ò A
A ®óng khi A sai
A sai khi A ®óng
VD2: A: “ 7 chia hÕt cho 5”
A : “7 kh«ng chia hÕt cho 5”
CH: H·y phñ ®Þnh c¸c mÖnh ®Ò sau:
P: “  lµ 1 sè h÷u tØ”
Q: “ Tæng 2 c¹nh cña 1 tam gi¸c lín h¬n c¹nh thø 3”
Vµ xÐt ®óng, sai?
GV: Thùc hiÖn liªn hÖ nµy trong 5 phót
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
CH1: H·y phñ ®Þnh mÖnh ®Ò P TL: P : “ lµ 1 sè v« tØ”“
CH2: MÖnh ®Ò P ®óng hay sai TL: P sai
nhËn xÐt P ?  P ®óng
CH3: Phñ ®Þnh mÖnh ®Ò Q? TL: Q : “Tæng 2 c¹nh cña 1 tam
CH4: NhËn xÐt Q ®óng hay sai  gi¸c nhá h¬n hay b»ng c¹nh thø 3”
Q TL: Q ®óng
 Q sai

Ho¹t ®éng 3 (15’)

III. MÖnh ®Ò kÐo theo


VD: “ NÕu tr¸i ®Êt kh«ng cã níc th× kh«ng cã sù sèng”
CH trªn ë d¹ng “nÕu P th× Q”
P lµ mÖnh ®Ò “Tr¸i ®Êt kh«ng cã níc”
Q lµ mÖnh ®Ò “Tr¸i ®Êt kh«ng cã sù sèng”
MÖnh ®Ò “NÕu P th× Q gäi lµ mÖnh ®Ò kÐo theo
KH: P Q
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
CH1: H·y nªu 1 vÝ dô vÒ mÖnh Gîi ý tr¶ lêi:
®Ò kÐo theo? NÕu ABC ®Òu th× AB = AC
GV: Chó ý cho HS thÊy:
“MÖnh ®Ò P  Q chØ sai khi P
®óng Q sai.”

VD: Tõ mÖnh ®Ò P: “Giã mïa §«ng b¾c vÒ”


Q: “Trêi trë l¹nh”
PB: P  Q

Giáo viên: Trần Uy Đông 3


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
CH1: Ph¸t biÓu mÖnh ®Ò P  Q? TL: NÕu giã mïa §«ng b¾c vÒ th×
CH2: MÖnh ®Ò nµy nhËn gi¸ trÞ trêi trë l¹nh
sai hay ®óng? TL: §óng

MÖnh ®Ò P  Q chØ sai khi P ®óng, Q sai


VD:
a, A= “-3 < - 2”  (-3)2 < (-2)2 sai
§óng Sai
b, B = “2 < 3”  2 < 32 ®óng
2

§óng §óng
GV: C¸c ®Þnh lÝ to¸n häc thêng ë d¹ng ®óng cña mÖnh ®Ò P  Q khi
®ã
P ®îc gäi lµ gi¶ thiÕt, Q lµ kÕt luËn cña ®Þnh lÝ
P lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó cã Q hay Q lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó cã P
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
CH1: H·y ph¸t biÓu ®Þnh lÝ TL: NÕu ABC  A th×
Pitago? AB2 + AC2 = BC2
CH2: Ph¸t biÓu ®Þnh lÝ díi d¹ng TL: NÕu ABC  A lµ ®iÒu kiÖn
®iÒu kiÖn cÇn, ®iÒu kiÖn ®ñ? ®ñ ®Ó AB2 + AC2, AB2 + AC2 =
BC2
Lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó NÕu
ABC  A

VI- Cñng cè - dÆn dß - rót kinh nghiÖm (5’)

- N¾m ®îc c¸ch ph¸t biÓu ®Þnh lÝ díi d¹ng ®iÒu kiÖn cÇn, ®ñ
kh¸i niÖm, mÖnh ®Ò...
- Bµi tËp vÒ nhµ: Bµi 1, 2, 3, 4 (30s)
- Rót kinh nghiÖm: Ph©n bè thêi gian hîp lÝ h¬n.

Giáo viên: Trần Uy Đông 4


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

TIẾT 2

Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
IV – MÖnh ®Ò GV: Nªu vÝ dô trªn b¶ng
®¶o- hai mÖnh ®Ò GV: Thùc hiÖn c©u hái,
t¬ng ®¬ng thao t¸c nµy trong 5 phót
VD: Cho ABC. XÐt + CH1: H·y x¸c ®Þnh
c¸c mÖnh ®Ò d¹ng P mÖnh ®Ò P, Q? Gîi ý tr¶ lêi CH1:
 Q sau: + CH2: Ph¸t biÓu mÖnh P: “ABC ®Òu”
a, NÕu ABC ®Òu ®Ò Q  P. XÐt tÝnh Q: “ABC c©n”
th× ABC c©n ®óng, sai? TL: NÕu ABC c©n
b, NÕu ABC ®Òu th× ABC ®Òu
th× ABC c©n vµ cã MÖnh ®Ò trªn lµ
1 gãc b»ng 600. mÖnh ®Ò sai
H·y pb mÖnh ®Ò Q TL: NÕu ABC c©n
 P. XÐt tÝnh vµ cã 1 gãc = 600 th×
®óng, sai? ABC ®Òu
+ Q  P gäi lµ MÖnh ®Ò trªn lµ
mÖnh ®Ò ®¶o cña mÖnh ®Ò ®óng.
GV: NÕu P  Q ®óng TL: P  Q ®óng th×
mÖnh ®Ò P  Q
th× Q  P cã ®óng mÖnh ®Ò ®¶o Q 
kh«ng? P kh«ng nhÊt thiÕt
+ MÖnh ®Ò ®¶o cña ®óng
mÖnh ®Ò ®óng GV: NÕu P  Q vµ Q
kh«ng nhÊt thiÕt  P ®Òu lµ mÖnh ®Ò
ph¶i ®óng ®óng th× khi ®ã ta nãi P
t¬ng ®¬ng víi Q.
+ NÕu P  Q vµ Q GV: P  Q ®óng th× P
 P ®óng th× ta nãi gäi lµ g× cña Q? TL: P lµ ®iÒu kiÖn
P t¬ng ®¬ng víi Q GV: Q  P ®óng th× Q ®ñ cã Q
KÝ hiÖu: P  Q gäi lµ g× cña P? TL: P lµ ®iÒu kiÖn
P lµ ®iÒu kiÖn GV: NhÊn m¹nh cho HS cÇn cã Q
thÊy P  Q khi P  Q
Giáo viên: Trần Uy Đông 5
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

cÇn vµ ®ñ cã Q hay vµ Q  P ®óng


P khi vµ chØ khi cã GV: Trong 2 VD ë trªn
Q VD nµo cã thÓ ph¸t TL: VÝ dô b
biÓu díi d¹ng ®iÒu kiÖn ABC c©n vµ cã 1
cÇn vµ ®ñ gãc = 600 th× ABC
®Òu

GV: NhÊn m¹nh víi mäi


VD: a, ABC c©n vµ cã nghÜa lµ tÊt c¶

A = 60 lµ ®iÒu ViÕt x  R : x  0 cã
0 2

kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó nghÜa lµ tÊt c¶ c¸c sè


ABC ®Òu. thùc x th× x  0
2

V- KÝ hiÖu ,  GV: MÖnh ®Ò nµy nãi


VD1: “B×nh ph¬ng lªn mèi quan hÖ gi÷a
cña mäi sè thùc ®Òu ph¸t biÓu b»ng lêi vµ
lín h¬n hay b»ng 0 lµ ph¸t biÓu b»ng kÝ hiÖu
1 mÖnh ®Ò cã thÓ CH1: Ph¸t biÓu thµnh
viÕt: x  R : x 2  0 lêi mÖnh ®Ò sau:
x  Z : n  1  n TL: Víi mäi sè nguyªn
KH:  ®äc lµ “víi
n ta cã n + 1 > n
mäi”
CH2: XÐt tÝnh ®óng
sai cña mÖnh ®Ò trªn?
TL: Ta cã n + 1 – n =
1>0n+1>n
GV: NhÊn m¹nh “tån t¹i”  Trªn lµ mÖnh ®Ò
cã nghÜa lµ “cã Ýt nhÊt ®óng
VD2: Ph¸t biÓu
mét”
thµnh lêi mÖnh ®Ò
sau:
n  Z : n  1  n
GV: Ph¸t biÓu thµnh lêi
mÖnh ®Ò sau:
XÐt tÝnh ®óng, sai?
n  Z : n  0 XÐt tÝnh
®óng sai?
CH1: Ph¸t biÓu thµnh
lêi?
CH2: XÐt tÝnh ®óng
VD2: “Cã 1 sè
sai? TL: Tån t¹i 1sè
nguyªn nhá h¬n 0” lµ
1 mÖnh ®Ò cã thÓ nguyªn n ®Ó n<0
GV: Nªu VD trong MÖnh ®Ò trªn lµ m®
viÕt: n  Z : n  0
SGK? ®óng
KÝ hiÖu:  ®ã lµ
“cã mét” (tån t¹i mét) TL: Tån t¹i 1sè

Giáo viên: Trần Uy Đông 6


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

hay “cã Ýt nhÊt 1” nguyªn x ®Ó x2 = x


(tån t¹i Ýt nhÊt 1)
GV: Nh vËy mÖnh ®Ò TL: x2 = x   x 0
x 1  Z

phñ ®Þnh cña mÖnh  MÖnh ®Ò lµ


®Ò ®óng
P: “ x  R : x 2  1 ”
Lµ mÖnh ®Ò nµo? TL: MÖnh ®Ò phñu
VD3: Nam nãi: “mäi GV: Ph¸t biÓu mÖnh ®Þnh cña P lµ:
sè thùc ®Òu cã b×nh ®Ò phñ ®Þnh cña P : “ x  R : x 2  1 ”
ph¬ng kh¸c 1” mÖnh ®Ò P: “cã 1 häc TL: MÖnh ®Ò phñ
sinh trong líp kh«ng ®Þnh lµ: “mäi HS
thÝch m«n to¸n” trong líp thÝch m«n
B×nh phñ ®Þnh: to¸n”
“kh«ng ®óng,  1 sè
thùc mµ b×nh ph¬ng
b»ng 1”
P: “ x  R : x 2  1 ”
P : “ x  R : x 2  1 ”

IV - Cñng cè (1 phót): N¾m ®îc mÖnh ®Ò t¬ng ®¬ng, , . Häc


sinh lÊy ®îc vÝ dô vÒ mÖnh ®Ò ®¶o hai mÖnh ®Ò t¬ng ®¬ng, mÖnh
®Ò , , biÕt lÊy mÖnh ®Ò phñ ®inh cña mÖnh ®Ò , .
V - Cñng cè dÆn dß rót kinh nghiÖm:
- Bµi tËp vÒ nhµ: Bµi tËp vÒ nhµ; 5, 6, 7
- Rót kinh nghiÖm: Ph©n bè thêi gian hîp lÝ h¬n, nªn ®Ó cho
häc sinh tù lÊy thªm mét sè vÝ dô vÒ mÖnh ®Ò , , lÊy mÖnh ®Ò
phñ ®inh cña mÖnh ®Ò , .

Giáo viên: Trần Uy Đông 7


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

LuyÖn tËp
Ngày soạn: 12 – 9 – 2008
Ngày dạy: 14 – 9 – 2008
Tiết ppct: 3
I- Môc ®Ých, yªu cÇu
- KiÕn thøc: Cñng cè kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ:
+ MÖnh ®Ò, mÖnh ®Ò chøa biÕn, mÖnh ®Ò phñ ®Þnh
+ MÖnh ®Ò kÐo theo, mÖnh ®Ò ®¶o, mÖnh ®Ò t¬ng ®¬ng, c¸c kÝ
hiÖu , 
+ Häc sinh ph¸t biÓu ®Þnh lÝ díi d¹ng ®iÒu kiÖn cÇn, ®ñ, cÇn vµ
®ñ
- KÜ n¨ng: Söa dông thµnh th¹o kÝ hiÖu , 
- T duy: RÌn luyÖn t duy lo gÝc, s¸ng t¹o, linh ho¹t
- Th¸i ®é: CÈn thËn, chÝnh x¸c trong tÝnh to¸n
II- ChuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, ®äc s¸ch tham kh¶o & ®å dïng häc tËp
2. Häc sinh: Vë ghi, ®å dïng häc tËp, SGK vµ lµm bµi tËp vÒ nhµ
3. Ph¬ng ph¸p:
-Ph¬ng ph¸p sö dông chñ yÕu lµ «n tËp cñng cè kÕt hîp víi vÊn
®¸p gîi më .
III- TiÕn tr×nh lªn líp
1. æn ®Þnh tæ chøc líp + KiÓm tra sÜ sè: 30 s
2. KiÓm tra bµi cò: kh«ng
3. Bµi míi: 42 phót

Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng cña Ho¹t ®éng cña Häc sinh
Gi¸o viªn

Giáo viên: Trần Uy Đông 8


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

Bµi 1: Trong c¸c c©u GV: Gäi HS TL:


sau, c©u nµo lµ mÖnh ®øng t¹i chç + a, d lµ mÖnh ®Ò.
®Ò, c©u nµo mÖnh lµm bµi nµy? + c, b lµ mÖnh ®Ò chøa
®Ò chøa biÕn: biÕn.
a) 3 + 5 > 7
b) 4 + x = 3
c) x + y > 1
d) 5+ 5 = 0
Bµi 2: XÐt tÝnh ®óng TL: a) ®óng
sai vµ ph¸t biÓu mÖnh GV: Gäi HS A = “1551 kh«ng chia hÕt
®Ò phñ ®Þnh ®øng t¹i chç cho 11 ”
a) 1551 chia hÕt cho 11 lµm bµi nµy? b) ®óng
b)  2  5 B = “ 2  5 ”
c) 7 lµ sè h÷u tØ c) m® sai
d)  105  0 C = “ 7 lµ sè v« tØ”
d) sai
5
D = “  10  0 ”

C©u 3: LËp mÖnh ®Ò TL:


cã d¹ng P  Q . Vµ xÕt a) “NÕu 2<3 th× -4<-6”
tÝnh ®óng sai cña mÖnh ®Ò nµy lµ mÖnh
mÖnh ®Ò võa ph¸t ®Ò sai.
biÓu. GV: Gäi HS b) “NÕu tam gi¸c ABC cã
a) P: “2<3”;Q: “-4<-6” ®øng t¹i chç AB=AC th× tam gi¸c ABC
b) P: “Cho ABC cã ph¸t biÓu mÖnh c©n” mÖnh ®Ò nµy lµ
AB=AC” ®Ò cã d¹ng mÖnh ®Ò ®óng.
PQ ? c) “NÕu tam gi¸c ABC
Q: “Tam gi¸c ABC
c©n” vu«ng t¹i A th× trung tuyÕn
c) P: “Cho ABC 1
AM= 2
BC c©n”
vu«ng t¹i A”
Q: “Tam gi¸c ABC cã
1
trung tuyÕn AM= 2
BC” + HS tr¶ lêi c©u hái:
a) §iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ
Bµi 4: (SGK) Ph¸t biÓu ®Ó mét sè chia hÕt cho 9
mçi mÖnh ®Ò sau, lµ tæng c¸c ch÷ sè cña nã
b»ng c¸ch sö dông kh¸i chia hÕt cho 9.
niÖm “ ®iÒu kiÖn cÇn b) Hai ®êng chÐo vu«ng
vµ ®ñ” GV: Gäi lÇn lît gãc lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ
a) Mét sè cã tæng c¸c 3 HS ®øng t¹i ®ñ ®Ó mét h×nh b×nh
ch÷ sè chia hÕt cho 9 chç tr¶ lêi bµi hµnh lµ mét h×nh thoi.
th× chia hÕt cho 9 vµ tËp 4. c) §iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ
Giáo viên: Trần Uy Đông 9
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

ngîc l¹i. ®Ó ph¬ng tr×nh bËc hai cã


b) Mét h×nh b×nh hµnh hai nghiÖm ph©n biÖt lµ
cã c¸c ®êng chÐo biÖt thøc cña nã d¬ng.
vu«ng gãc lµ mét h×nh HS:
thoi vµ ngîc l¹i. a) “Tån t¹i mét sè thùc x, x
c) Ph¬ng tr×nh bËc hai chia hÕt cho 3” mÖnh ®Ò
cã hai nghiÖm ph©n nµy lµ mÖnh ®Ò ®óng vÝ
biÖt khi vµ chØ khi GV: NhËn xÐt dô x  3
biÖt thøc cña nã d¬ng. c©u tr¶ lêi cu¶ b) “Mäi sè thùc x ®Òu tho¶
Bµi 5: Ph¸t biÓu thµnh HS. x2 1
m·n  x  1 .” MÖnh
lêi vµ nhËn xÐt tÝnh x 1
®óng, sai? GV: Gäi 3 häc ®Ò nµy lµ mÖnh ®Ò sai
a) “ x  R : x chia hÕt sinh lªn b¶ng v× x=1 kh«ng tho¶ m·n.
cho 3” lµm c¸c c©u
x2 1 trong bµi tËp 5.
b) “ x  R :  x 1
x 1 c) “ Víi mäi sè thùc x ®Òu
.” tho¶ m·n x 2  x  1  0 ” mÖnh
®Ò trªn lµ mÖnh ®Ò ®óng
GV: Gäi HS lªn v×:
b¶ng lµm nÕu x 2  x  1  ( x  1 ) 2  3  0; x
HS kh«ng lµm 2 4
c) “ x  R : x 2  x  1  0 ” ®îc th× GV gîi
ý híng dÉn cho
HS lµm

GV: NhËn xÐt


c©u tr¶ lêi cña
HS

VI- Cñng cè dÆn dß rót kinh nghiÖm.


- Bµi tËp vÒ nhµ
A   x  N / x 9, x  30
Bµi 1: P: “ ”; Q: “x = 1”
B   0,9,18, 27
a) BiÓu thøc P  Q vµ Q  P
b) XÐt tÝnh ®óng, sai cña Q  P
c) ChØ ra 1 gi¸ trÞ cña x mµ mÖnh ®Ò P  Q sai.
Bµi 2: Cho tø gi¸c ABCD, ph¸t biÓu ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó:
a) ABCD lµ h×nh b×nh hµnh
b) ABCD lµ h×nh thoi
c) ABCD lµ h×nh ch÷ nhËt.
- Rót kinh nghiÖm

Giáo viên: Trần Uy Đông 10


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

Ph©n bè thêi gian hîp lÝ h¬n.

Bài 2: TẬP HỢP. CÁC PHÉP TOÁN


TẬP HỢP
Ngày soạn: 11 – 9 – 2008
Ngày dạy: 14 – 9 – 2008
Tiết ppct: 4

I- Môc ®Ých, yªu cÇu


- KiÕn thøc:
+ HS n¾m ®îc kh¸i niÖm tËp hîp, c¸ch cho tËp hîp, tËp rçng, kh¸i niÖm
vµ tÝnh chÊt tËp con, 2 tËp hîp b»ng nhau.
+ HS nắm được các phép toán tâ ̣p hợp: giao, hợp, hiê ̣u, phần bù.
- KÜ n¨ng:
+ Häc sinh biÕt vËn dông c¸c kh¸i niÖm, tÝnh chÊt cña tËp hîp
phÇn tö, tËp con, hai tËp hîp b»ng nhau.
+ Häc sinh biÕt diÔn ®¹t c¸c kh¸i niÖm b»ng ng«n ng÷ mÖnh
®Ò.
+ Häc sinh biÕt c¸ch x¸c ®Þnh tËp hîp b»ng c¸ch x¸c ®Þnh mét
tËp hîp b»ng c¸ch liÖt kª c¸c phÇn tö hoÆc chØ ra c¸c tÝnh chÊt ®Æc
trng.
- T duy: RÌn luyÖn tÝnh lo gÝc, linh ho¹t, s¸ng t¹o
Giáo viên: Trần Uy Đông 11
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

- Th¸i ®é: CÈn thËn, chÝnh x¸c trong tÝnh to¸n


II- ChuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: SGK, so¹n gi¸o ¸n vµ ®å dïng d¹y häc
2. Häc sinh: Vë ghi, ®å dïng häc tËp, SGK
3. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p sö dông chñ yÕu lµ ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më
th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®Ó ®iÒu khiÓn t duy häc sinh.
III- TiÕn tr×nh lªn líp
1. æn ®Þnh tæ chøc líp + KiÓm tra sÜ sè : 30 s
2. KiÓm tra bµi cò: 1 phót
CH: ChØ ra c¸c ¦íc cña 24?
3. Bµi míi:
A. TËp hîp (20’)
Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng cña Gi¸o Ho¹t ®éng cña
viªn Häc sinh
I- Kh¸i niÖm tËp hîp GV: H·y ®iÒn kÝ TL: 3  Z, 2 
1. TËp hîp vµ phÇn tö hiÖu , vµo chç R, -4  N
- TËp hîp (tËp): Lµ 1 kh¸i trèng:
niÖm c¬ b¶n kh«ng cã a, 5.......Z
®Þnh nghÜa b, 5 .....R
- Gi¶ sö ®· cho tËp hîp 1
c,  ........N
A, 3
a lµ 1 phÇn tö cña A. Khi
®ã ta viÕt aA,nÕu a
kh«ng lµ 1 phÇn tö cña A
ta viÕt a A
2. C¸ch x¸c ®Þnh tËp hîp GV: Nªu c¸ch liÖt kª
- Khi liÖt kª c¸c phÇn tö tËp hîp trong SGK, TL: a 4, 0<a<25
cña 1 tËp ta viÕt c¸c phÇn kh«ng lÊy VD minh
tö cña nã trong   ho¹ TL: A = 4, 8, 12,
VD1: H·y liÖt kª c¸c béi CH1: a lµ béi cña 4 16, 20, 24
nguyªn d¬ng cña 4 nhá th× a ph¶i tho¶ m·n
h¬n 25 ®iÒu kiÖn g×?
A = 4, 8, 12, 16, 20, 24 CH2: LiÖt kª c¸c béi
cñ 4 nhá h¬n 25.
VD2: TËp hîp B lµ c¸c TL: TÝnh nghiÖm
nghiÖp cña ph¬ng tr×nh CH1: §Ó liÖt kª c¸c cña ph¬ng tr×nh
®îc viÕt phÇn tö cña B ta lµm 3
TL: x = 1, x = 2
B   x  R /  x  5 x  4  0
2 nh thÕ nµo?
CH2: Nghiªm cña pt TL: B = 1, 3 
H·y liÖt kª c¸c phÇn tö cña 2
 x2  5x  4  0 b»ng
B?
Giáo viên: Trần Uy Đông 12
R
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

HD: B = 1,
3
 bao nhiªu? TL: 2 c¸ch
2 CH3: LiÖt kª phÇn tö + LiÖt kª c¸c phÇn
+> Cã 2 c¸ch liÖt kª tËp cña B tö
hîp CH4: Ta cã thÓ x¸c + ChØ ra tÝnh
- ChØ ra tÝnh chÊt ®Þnh tËp hîp b»ng chÊt ®Æc trng
®Æc trng cña nã. mÊy c¸ch? cña nã
- LiÖt kª c¸c phÇn tö.
+> Ngoµi ra ngêi ta minh TL: Do ph¬ng
ho¹ tËp hîp b»ng biÓu ®å CH5: H·y liÖt kª c¸c tr×nh x2 + x + 1 =
Ven nh h×nh vÏ phÇn tö cña tËp hîp 0 v« nghiÖm
A
* A   x  R / x  x  4  0  TËp A kh«ng
2

. GV: TËp A nh vËy cã phÇn tö nµo


3. TËp rçng ngêi ta gäi lµ tËp
+ TËp hîp rçng kÝ kiÖu  rçng
lµ tËp hîp kh«ng chøa
Hs ®øng t¹i chç
phÇn tö nµo
§N tËp hîp rçng.
+ NÕu A kh«ng ph¶i lµ
tËp rçng
TL: TËp A ph¶i
A  x : x  A
GV: gäi 1 HS ph¸t chøa Ýt nhÊt 1
II- TËp hîp con biÓu l¹i ®Þnh nghÜa phÇn tö
§n: NÕu mäi phÇn tö cña tËp rçng
A ®Òu lµ phÇn tö cña B GV: TËp A ....th× TL: Mäi phÇn tö
th× ta nãi A lµ tËp con cña kh«ng ph¶i tËp  thuéc A ®Òu cã
B trong B
KH: A  B (B chøa A, B
bao hµm A)
GV: Cho A = 1, 2, 3,
4
B = 2, 1, 3, 4, 5,
VD: XÐt mèi quan hÖ cña 6, 7
N, Z, R? vµ biÓu diÔn NhËn xÐt phÇn tö
mèi quan hÖ ®ã b»ng cña A vµ B? TL: N  Z
biÓu ®å Ven Khi ®ã ngêi ta nãi A TL: N  R
lµ tËp con cña B VËy mèi qua hÖ
 §Þnh nghÜa tËp cña N, R,Z lµ
con NZR
BiÓu ®å Ven
GV: N, Z, R cã mèi
quan hÖ nµo?
+ A  B  x( x  A  x  B) GV: BiÓu diÔn b»ng R Z N
+ NÕu A kh«ng ph¶i lµ biÓu ®å Ven
Giáo viên: Trần Uy Đông 13
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

tËp con cña B th× ta viÕt CH: N Z


AB Z R
+ C¸c tÝnh chÊt NhËn xÐt N vµ R?
a) A A, A TL: B   0,1, 2,3
b) A B, B C A C vËy x  A th×
c)   A,  A x  B do ®ã A  B
. x  B th×
x  C do ®ã B  C
BA C do ®ã A  B  C

GV: Cho c¸c tËp hîp


sau h·y t×m xem tËp
hîp nµo lµ tËp con
III- Hai tËp hîp b»ng cña tËp hîp nµo?
nhau A   1, 2,3 ;
B   x  R / x  4 ;
B   0,1, 2,3, 4,5 .

TL:
Do
x  N , x 9, x  30
 A   0,9,18, 27
§n: Khi AB vµ BA ta
nãi tËp A b»ng tËp B TL: AB&BA
KH: A = B
GV ®a ra VD:
+ AB  (xAxB) A  x  N / x 9, x  30
 ;
VD: T×m tËp hîp con cña B   0,9,18, 27 .
a) A = a, b KiÓm tra kÕt luËn
b) A = 0, 1, 2 sau AB vµ BA?
CH1: LiÖt kª phÇn tö
cña A TL:
a) C¸c tËp con cña
CH2: KÕt luËn AB tËp A lµ ; a;
vµ BA cã ®óng b; a,b.
kh«ng? b) C¸c tËp con cña
 Khi ®ã ngêi ta nãi tËp B lµ ; 0;
tËp A b»ng tËp B 1; 2;0, 1;
 §Þnh nghÜa 2 tËp 0, 2; 1, 2; 1,
hîp b»ng nhau 2, 3.
Giáo viên: Trần Uy Đông 14
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

GV: Nªu VD gäi hs lªn


b¶ng lµm VÝ dô

B. Các phép toán trên tập hợp (24’)


Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS
I- Giao cña hai tËp GV: Nªu VD
hîp Cho
A = xZ/x lµ íc cña Hs tr¶ lêi:
16 a)
B = xZ/x lµ íc cña A   1,  2, 4, 8, 16
24 B   1,  2, 3, 4, 6, 8, 12, 24
a) LiÖt kª c¸c phÇn tö
cña A vµ B
b) ViÕt tËp hîp C b) C   1,  2, 4, 8
gåm c¸c phÇn tö lµ -
§n: TËp hîp C gåm íc chung cña 16 vµ
c¸c phÇn tö võa 24?
thuéc A võa thuéc B GV: Gäi 2 HS lÇn lît
®îc gäi lµ giao cña lµm
A vµ B GV: TËp C trong VD
KH: C = AB (C lµ trªn lµ giao cña tËp
phÇn g¹ch chÐo) hîp A vµ B.
 §n: Giao cña 2 tËp
AB={x/ xAvµ hîp
xB} HS:
GV: Gäi 1 HS biÓu
diÔn b»ng biÓu ®å
x  A
x A B   Ven A
x  B B

GV: Cho HS lµm VD


sau:
TL: §¸p ¸n ®óng lµ a, b
VD1: Cho A= BC

Giáo viên: Trần Uy Đông 15


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

H·y chän c©u hái tr¶


lêi ®óng
a) xA xB
b) xA xC
c) xB xA
VD2:
A = 1,2, 3,4,6,12
B = 1,2, 4,8,16
C = 1,2,4 TL: §¸p ¸n a lµ ®óng
Chän c©u tr¶ lêi
®óng
II. TËp 2 tËp hîp
a) AB = C
b) A = B
TL: A = 1, 2, 3, 4,
c) BC = A.
6, 12, 18
GV: Sö dông l¹i VD ë
§n: TËp C gåm c¸c
môc I.
phÇn tö A hay B
T×m tËp hîp C gåm
®îc gäi hîp cña A&B
phÇn tö thuéc A HS tr¶ lêi CH
KH: C = AB hoÆc thuéc B?
GV: TËp C trong VD HS
trªn gäi lµ hîp cña 2
tËp hîp A B
GV: Gäi 1 HS ph¸t
biÓu l¹i AB
GV: BiÓu diÔn s¬
®å Ven?
AB= xA hoÆc
xB
B  {x  Z / 0  2 x  3  5}
x  A HS:
 x A\ B  
x  B GV: AB = ....? A  {0,1, 2,3, 4,5}
x  A B  {1, 0,1}
x A B   .
x  B  A  B  {1, 0,1, 2,3, 4,5}

GV: Cho HS lµm VD


sau:
VD1: Cho
A  {x  N / 0  x  5}
B  {x  Z / x  2}
T×m AB HS:
GV gäi häc sinh lªn C= 4, 12
Giáo viên: Trần Uy Đông 16
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

II. HiÖu vµ phÇn b¶ng lµm bµi tËp


bï 2 tËp hîp
GV: Tõ VD ë môc I
TËp C gåm nh÷ng
thuéc A mµ kh«ng HS:
thuéc B?
§n: TËp C gåm c¸c GV: TËp C ®îc gäi A B
phÇn tö thuéc A nh- lµ hiÖu cña A vµ B.
ng kh«ng thuéc B ®-  §n hiÖu 2 tËp hîp A\B
îc gäi lµ hiÖu cña A GV: BiÓu diÔn b»ng
vµ B. biÓu ®å Ven? HS:
KH: C = A\B
A\B = x/xA vµ B
xB A
x  A
x A\ B  
x  B CAB
Khi BA th× A\B GV: BiÓu diÔn b»ng
gäi lµ phÇn bï cña B biÓu ®å Ven phÇn bï
trong A: KH CAB cña 2 tËp hîp?
GV nhÊn m¹nh CAB HS
chØ  khi BA A   3, 2, 1, 0,1, 2,3
B   2,3, 4,5
A \ B   3, 2, 1, 0,1
VD: Cho
A  {x  Z / x 2  9} VD:
B  {x  Z / 0  2 x  3  7} GV: gäi häc sinh lªn
T×m A\B b¶ng lµm bµi tËp

GV nhËn xÐt bµi


lµm cña Hs.

IV. Củng cố: (2')


- về nhà, học lại các định nghĩa, phép toán liên quan đến tập hợp
- Làm các bài tập trong sgk ở các 2 bài.
- Làm các bài tập trong sbt.

LUYỆN TẬP

Giáo viên: Trần Uy Đông 17


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

Ngày soạn: 15 – 9 – 2008


Ngày dạy: 21 – 9 – 2008
Tiết ppct: 5
I. Mục tiêu:
- Kiến thức: nắm được cách xác định tập hợp, tâ ̣p hợp con, tâ ̣p hợp bằng
nhau. Các phép toán trên tâ ̣p hợp: phép giao, hợp, hiêu, phần bù của hai
tâ ̣p hợp.
- Kỹ năng: biểu diễn được mối quan hê ̣ giữa các tâ ̣p hợp qua biểu đồ
Ven.
- Tư duy và thái đô ̣: cần tư duy lôgic, ứng dụng với thực tế, tích cực học
tâ ̣p.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
2.1 Chuẩn bị của GV:
- Giáo án, phấn màu
2.2 Chuẩn bị của HS:
- Học bài cũ, làm bài tâ ̣p ở nhà.
III. Phương pháp dạy học:
- Vâ ̣n dụng linh hoạt các phương pháp dạy học như gợi mở vấn đề, đă ̣t
vấn đề, phát vấn, hoạt đô ̣ng nhóm,…
IV. Tiến trình:
4.1 Ổn định lớp: (1’)
- Kiểm tra sĩ số, sơ đồ học sinh
4.2 Kiểm tra bài cũ: (9’)
- Câu hỏi 1: có mấy cách xác định tâ ̣p hợp? Tâ ̣p hợp A là tâ ̣p hợp con
của B khi nào? Tâ ̣p hợp A bằng B khi nào (Vẽ hình minh họa)?
- Câu hỏi 2: Thế nào là giao của hai tâ ̣p hợp, hợp của hai tâ ̣p hợp?
Thế nào là phần bù của hai tâ ̣p hợp? (vẽ hình)
4.3 Tiến trình bài mới:
A. Thời lượng:
- Bài thực hiê ̣n trong mô ̣t tiết
B. Nô ̣i dung:

Hoạt đô ̣ng 1 (6’)

HĐ của GV HĐ của HS
GV: ở phần a) cần Bài 1 (tr 13)
xem tính chất các a) A   3;6;9;12;15;18
phần tử của A .
b) B   ui : ui 1  ui  2.(i  1);2  ui  30; u0  0
GV: phần b) tìm
xem mối quan hê ̣
gữa các phần tử
của B thế nào.
Hoạt đô ̣ng 2 (7’)
Giáo viên: Trần Uy Đông 18
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

HĐ của GV HĐ của HS
GV1: phần a) mối Bài 2 (tr 13)
quan hê ̣ của hai tâ ̣p a) A  B
hợp là gì? b) A  B
GV2: phần b) có cần
thiết phải liê ̣t kê các
phần tử của hai tâ ̣p
hợp ra không?

Hoạt đô ̣ng 3 (7’)

HĐ của GV HĐ của HS
GV: cần liê ̣t kê các Bài 1 (tr 15)
phần tử của mỗi tâ ̣p A = {C; H; T; N; Ê}
hợp rồi nhâ ̣n xét B = {C; Ô; N; G; M; I; S; T; Y; Ê; K}
A  B  {C; T; N; Ê}
A  B  {C; H; T; N; Ê; G; M; I; S; Ô; K; Y}
A \ B  {H}
B \ A = {Ô; G; M; I; S; K; Y}

Hoạt đô ̣ng 4 (7’)

HĐ của GV HĐ của HS
GV: dùng biểu đồ Ven Bài 3 (tr 15)
giải thích. a) 25
b) 20

Hoạt đô ̣ng 5 (7’)

HĐ của GV HĐ của HS
GV: vẽ biểu đồ Ven, Bài 4 (tr 15)
xác định chính xác các A  A  A
tâ ̣p này. A A  A
A 
A 
CA A  
C A  A

V. Củng cố: (1’)


- về nhà làm nốt các bài tâ ̣p còn lại
- Đọc trước bài “các tâ ̣p hợp số và số gần đúng

Giáo viên: Trần Uy Đông 19


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

CÁC TẬP HỢP SỐ. SỐ GẦN ĐÚNG. SAI SỐ


Ngày soạn: 20 – 9 – 2008
Ngày dạy: 21 – 9 – 2008
Tiết ppct: 6
I. Mục tiêu:
- Kiến thức: Hs nắm được đặc điểm các tập hợp số: , , ,  ; các tập
con thường dùng của  ; số gần đúng, sai số tuyệt đối, cách làm tròn số.
- Kỹ năng: biểu diễn được các tập hợp con thường dùng của  trên trục
số
- Tư duy và thái đô ̣: cần tư duy lôgic, ứng dụng với thực tế, tích cực học
tâ ̣p.
II. Chuẩn bị của GV và HS:
2.1 Chuẩn bị của GV:
- Giáo án, phấn màu
2.2 Chuẩn bị của HS:
- Đọc trước bài trước khi đến lớp
III. Phương pháp dạy học:
- Vâ ̣n dụng linh hoạt các phương pháp dạy học như gợi mở vấn đề, đă ̣t
vấn đề, phát vấn, hoạt đô ̣ng nhóm,…
IV. Tiến trình:
4.1 Ổn định lớp: (1’)
- Kiểm tra sĩ số, sơ đồ học sinh
4.2 Kiểm tra bài cũ: (7’)
- Câu hỏi 1: Cho A, B, C là ba tập hợp. Dùng biểu đồ Ven để minh hoạ
tính đúng, sai của mệnh đề sau  A B  AC  B C
HD: Mệnh đề này đúng, được minh hoạ như sau
A
B

- Câu hỏi 2: Cho A, B, C là ba tập hợp. Dùng biểu đồ Ven để minh hoạ
tính đúng, sai của mệnh đề sau A B C \ AC \ B
HD: Mệnh đề này sai, được minh hoạ như sau

Giáo viên: Trần Uy Đông 20


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

A
B

4.3 Tiến trình bài mới:


- Thời lượng:
+ Bài thực hiê ̣n trong mô ̣t tiết
- Nô ̣i dung:

A. CÁC TẬP HỢP SỐ

Hoạt động 1 (7’)


I. Các tập hợp số đã học

HĐ của GV HĐ của HS Ghi bảng


GV1: tập các HS1: gồm các 1. Tập hợp các số tự nhiên 
số tự nhiên số 0; 1; 2; 3; ....    0;1;2;3;... ;    1;2;3;...
là gì? 2. Tập hợp các số nguyên 
GV2: tập các HS2: là các số    ...; 3; 2; 1;0;1;2;3;...
số nguyên là ...;-3; -2; -1; 0;
gì? Nó có 1; 2; 3; ... Các số 1; 2; 3;.... gọi là các số
quan hệ thế   nguyên âm
nào với tập Vậy     {các số nguyên âm}
số tự nhiên? 3. Tập hợp các số hữu tỉ 
GV3: số hữu HS3: số hữu tỉ Số hữu tỉ biểu diễn dạng một phân số
tỉ là gì? biểu diễn dạng a
; a, b  ; b  0
Quan hệ thế một phân số b
nào với hai a a c
; a, b  ; b  0 Hai phân số ; biểu diễn cùng một
tập trên? b b d
số hữu tỉ khi và chỉ khi ad  bc
    Số hữu tỉ biểu diễn được dưới dạng số
GV4: số HS4: thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần
thực gồm - số thực gồm hoàn.
những số các số thập Hiển nhiên     
nào? phân hữu hạn, 4. Tập hợp các số thực 
thế nào là số vô hạn tuần Tập hợp các số thực gồm các số thập
vô tỉ?
Giáo viên: Trần Uy Đông 21
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

hoàn và vô hạn phân hữu hạn, vô hạn tuần hoàn và vô


không tuần hạn không tuần hoàn.(các số thập phân
hoàn vô hạn không tuần hoàn gọi là số vô tỉ)
- các số thập I
phân vô hạn I : tập số vô tỉ
không tuần      
hoàn gọi là số
vô tỉ

Hoạt động 2 (7’)

II. Các tập hợp con thường dùng của 

HĐ của HĐ của HS Ghi bảng


GV
GV1: HS1: - Trong toán học ta thường gặp
em hiểu  a; b    x   | a  x  b những tập con sau đây của 
thế nào  a;     x   | a  x Khoảng
về  a; b    x   | a  x  b
 a; b  ;  ; b    x   | x  b  a;     x   | a  x
 a;    ; b    x   | x  b
 ;b  ? Đoạn
biểu  a; b   x   | a  x  b
diễn trên Nửa khoảng
trục số?  a; b    x   | a  x  b
GV2: HS2:
viết  a; b   x   | a  x  b  a; b   x   | a  x  b
 a; b  a;     x   | a  x
dưới  ; b   x   | x  b
dạng tập Kí hiệu:  đọc là dương vô cực
hợp?  đọc là âm vô cực
biểu Ta có thể viết    ;  
diễn trên
trục số?
GV3: HS3:
viết  a; b    x   | a  x  b
 a; b 
dạng tập

Giáo viên: Trần Uy Đông 22


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

hợp?
biểu
diễn trên
trục số?

B. Số gần đúng. Sai số (13’)


Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña Häc sinh
I- Sè gÇn ®óng
VD: KHi tÝnh diÖn tÝch CH1: An vµ Ngäc lÊy nh HS: Kh«ng chØ lµ nh÷ng
h×nh trßn b¸n kÝnh r = 2cm vËy cã chÝnh x¸c kh«ng? sè gÇn ®óng cña ........víi
theo c«ng thøc S = r2 nh÷ng ®é chÝnh x¸c kh¸c
An lÊy 1 gi¸ trÞ gÇn ®óng cña CH2: C¸c kÕt qu¶ cña An nhau
r lµ 3,1 vµ ®îc S = 12,4cm2 vµ Ngäc cã chÝnh x¸c HS: Kh«ng chØ lµ nh÷ng
Ngäc lÊy kÕt qu¶ gÇn ®óng kh«ng? sè gÇn ®óng
cña  lµ 3,14 vµ ®îc S = GV: LÊy thªm 1 VD 2
12,5cm2 ®Ó tõ ®ã rót ra cho HS
 Trong ®o ®¹c tÝnh to¸n ta thÊy
thêng chØ nhËn ®îc c¸c sè
gÇn ®óng
II- Sai sè tuyÖt ®èi cña 1 sè
gÇn ®óng HS: Ta tÝnh kho¶ng c¸ch
CH2: Dùa vµo VD trªn em tõ c¸c kÕt qu¶ ®ã ®Õn sè
VD2: hay cho biÕt ®Ó so s¸nh gÇn ®óng trªn trôc sè råi
3,1 < 3,14 >  xem kÕt qu¶ nµo chÝnh xem sè nµo gÇn sè ®óng
 3,1 < 3,14 < r2 x¸c h¬n ta cßn ph¶i lµm h¬n
Hay 12,4 < 12,5 < S = r2 nh÷ng g×?
 KÕt qu¶ Ngäc gÇn kÕt qu¶ GV: Híng dÉn HS lµm
®óng h¬n, hay chÝnh x¸c h¬n HS: S – S’ < S – S’’
Tõ bÊt ®¼ng thøc ta suy ra GV: H·y viÕt bµi to¸n vÒ
mèi quan hÖ cña 2 sè S vµ
S – 12,56 < S – 12,4
S’ trong ®ã S’ lµ sè gÇn
Ta nèi kÕt qu¶ Ngäc cã sai sè
®óng S h¬n
nhá h¬n cña An
Giáo viên: Trần Uy Đông 23
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

§n: NÕu a lµ sè gÇn ®óng cña GV:  §n sai sè tuyÖt ®èi


a th× a =  a - a ®îc gäi lµ
sai sè tuyÖt ®èi cña sè gÇn
®óng a.
- Mét ®¹i lîng cã duy nhÊt 1 HS: Mét ®¹i lîng cã duy
gi¸ trÞ ®óng cã v« sè gi¸ trÞ GV: Mét ®¹i lîng cã bao nhÊt 1 gi¸ trÞ ®óng cã v«
gÇn ®óng. nhiªu gi¸ trÞ gÇn ®óng bao sè gi¸ trÞ gÇn ®óng.
- NÕu 2,27 lµ gi¸ trÞ gÇn nhiªu gi¸ trÞ ®óng. HS: Do 2,27 lµ gi¸ trÞ
25 GV: NÕu 2,27 lµ gi¸ trÞ gÇn ®óng cña sè 25 
®óng cña sè . Th× sai sè 11
11 25
gÇn ®óng cña sè .
tuyÖt ®èi lµ 11 a=2,27;
25 0, 03 TÝnh sai sè tuyÖt ®èi. 25
a   2, 27  a .
11 11 11
25 0, 03
 a   2, 27 
11 11
2. §é chÝnh x¸c cña sè gÇn GV: Híng dÉn HS thÊy v×
®óng 3,1 < 3,14 <  < 3,15
 S – 12,56 < 0,04
S – 12,4 < 0,2
Ta nãi kÕt qu¶ Ngäc cã sai HS: S – 12,56 < 0,04
§n: NÕu a =  a - a d sè kh«ng vît qu¸ 0,04 S – 12,4 < 0,2
-d a -ad Ta nãi kÕt qu¶ An cã sai sè
Hay a – d  a  a + d kh«ng vît qu¸ 0,2 hay kÕt
Ta nãi a lµ sè gÇn ®óng cña qu¶ cña An cã ®é chÝnh
a víi ®é chÝnh x¸c d vµ quy x¸c lµ 0,2
íc viÕt gän lµ  §n: §é chÝnh x¸c
a =ad
CH: §Ó tÝnh ®êng chÐo
cña h×nh vu«ng ta dùa vµo
®Þnh lÝ nµo?
VD: TÝnh ®êng chÐo cña 1 CH: Víi 2 = 1,1442135 HS: §Þnh lÝ Pitago
h×nh vu«ng cã c¹nh b»ng 3 x¸c H·y tÝnh c¹nh c víi ®é
®Þnh ®é chÝnh x¸c cña kÕt chÝnh x¸c t¬ng øng
qu¶ t×m ®îc HS:
( 2 = 1,1442135...) GV: LÊy VD minh ho¹ c= 3 2  32  3 2
Híng dÉn trong SGK ®Ó HS thÊy
®îc HS:
c = 31,14142135
Chó ý: Sai sè tuyÖt ®èi cña sè = 3,...
gÇn ®óng nhËn ®îc trong 1
phÐp ®o ®¹c ®«i khi kh«ng GV: Cho HS nh¾c l¹i quy
ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ tÝnh chÝnh t¾c quy trßn sè

Giáo viên: Trần Uy Đông 24


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

x¸c cña phÐp ®o ®¹c ®ã GV: Nªu HS lÊy VD minh


III- Quy trßn sè gÇn ®óng ho¹
1. ¤n tËp quy t¾c lµm trßn sè x = 2841,567 quy trßn
- NÕu cho sè sau hµng quy ®Õn hµng thø 2 sau dÊu
trßn nhá h¬n 5 th× ta thay nã (,)
vµ c¸c sè bªn ph¶i nã bëi sè 0 x = 2854 quy trßn ®Õn
2. C¸ch viÕt sè quy trßn cña hµng chôc?
sè gÇn ®óng c¨n cø vµo ®é GV: Gäi 2 HS lÇn lît ®øng
chÝnh x¸c cho tríc dËy tr¶ lêi c©u hái? HS gîi ý tr¶ lêi CH
VD1: Cho sè gÇn ®óng a, x = 2841,6
a = 2841275 cã d = 300 b, x = 2850
H·y viÕt sè quy trßn cña sè a?
2, a = 3,1463  0,001

V. Củng cố toàn bài: (2’)


- Nắm chắc các tập hợp số là tập con của tập số thực
- Ứng dụng vào thực tế với số gần đúng và sai số tuyệt đối
- Thành thạo cách làm tròn số để phục vụ trong nhiều lĩnh vực liên quan
tới thống kê.

LUYỆN TẬP
Ngày soạn: 25 – 9 – 2008
Ngày dạy: 28 – 9 – 2008
Tiết ppct: 7

I. Mục tiêu:
1.1 Kiến thức
- Hiểu bản chất tập hợp số và cách biểu diễn chúng trên trục số
- Nắm được qui tắc qui tròn số gần đúng, cách viết số gần đúng ở dạng chuẩn
1.2 Kỹ năng
- Xác định được hợp, giao, hiệu của các tập hợp số
- Biết qui tròn số gần đúng và viết chúng ở dạng chuẩn
1.3 Tư duy và thái độ
- Thấy được mối quan hệ của các tập hợp số cũng tương tự như các tập hợp
khác, chỉ khác là phần tử là các số
- Ứng dụng vào thực tế
- Tích cực học tập
II. Chuẩn bị của GV, HS
2.1 Chuẩn bị của GV
- Giáo án, phấn màu
2.2 Chuẩn bị của HS
- Làm bài tập ở nhà trước khi đến lớp

Giáo viên: Trần Uy Đông 25


TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

III. Phương pháp dạy học


- Học sinh làm trọng tâm, cả lớp trao đổi, GV kết luận
- Ứng dụng với các kiến thức cũ và mới, với thực tế
IV. Tiến trình
4.1 Ổn định lớp (1’)
- Kiểm tra sĩ số, sơ đồ lớp
4.2 Kiểm tra bài cũ (7’)
Câu hỏi 1 Thế nào là các khoảng, đoạn? Biểu diễn chúng trên trục số?
Câu hỏi 2 + Nêu qui tắc làm tròn số?
+ Qui tròn số 123678 đến hàng nghìn?
HD: số qui tròn đến hàng nghìn của số 123678 là 124000
4.3 Bài mới

Hoạt động 1 (12’)

Bài 1 (tr 18)


HĐ của GV HĐ của HS Ghi bảng
GV1: một em HS1: a)  3;1   0;4   3;4
làm phần a); ....(  ).....
b); c)? b)  0;2   1;1   1;2
c)  2;15    3;     2;  
GV2: một em HS2:  4
làm phần c); ....(  )..... d)  1;    1;2    1;2 
 3
d)?
e)  ;1   2;     ;  
Hoạt động 2 (10’)

Bài 2 (tr 18)


HĐ của GV HĐ của HS Ghi bảng
GV1: một HS1: a)  12;3   1;4   1;3
em làm ....(  ).....
phần a); b)? b)  4;7    7; 4   
c)  2;3   3;5   
GV2: một HS2: d)  ;2   2;     2;2
em làm ....(  ).....
phần c); d)?

Hoạt động 3 (10’)

Bài 1 (tr 23)


HĐ của GV HĐ của HS Ghi bảng
GV:nhớ lại HS: dùng máy  3 5  1,71 sai số tuyệt đối là
định nghĩa sai tính, tính xấp xỉ
số tuyệt đối của
3
5  1,71  1,70  1,71  0,01
3
5 trong các
một số gần t.hợp  3 5  1,710 sai số tuyệt đối là
đúng
Giáo viên: Trần Uy Đông 26
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

GV1: một em 3
5  1,710  1,709  1,710  0,001
làm bài này HS1:
....(  ).....  3
5  1,7100 SAI SỐ TUYỆT ĐỐI LÀ
3
5  1,7100  1,7099  1,7100  0,0001

V. Củng cố: (3’)


- Hiểu cách xác định một tập hợp số, áp dụng vào bài tập cụ thể chính xác
- Ôn lại qui tắc làm tròn số, tính sai số tuyệt đối.
- Làm hết các bài tập còn lại trong sgk
- Chuẩn bị bài, tiết sau ôn tập chương.

«n tËp ch¬ng I
Ngày soạn: 25 – 9 – 2008
Ngày dạy: 28 – 9 – 2008
Tiết ppct: 8
I- Môc ®Ých, yªu cÇu
- KiÕn thøc: + MÖnh ®Ò, phñ ®Þnh cña 1 mÖnh ®Ò
+ MÖnh ®Ò kÐo theo. MÖnh ®Ò ®¶o. §iÒu kiÖn cÇn,
®iÒu kiÖn ®ñ
+ MÖnh ®Ò t¬ng ®¬ng. §iÒu kiÖn cÇn & ®ñ
+ TËp hîp con, hîp, giao, hiÖu cña 2 tËp hîp
+ Kho¶ng, ®o¹n, nöa kho¶ng, c¸c tËp hîp thêng dïng trong R

(a, b);  a, b  ;(a, b  ;  a, b  ;(, a);  , a  ;  a,   ;(a, );( , )
+ Sè gÇn ®óng. Sai sè t¬ng ®èi
- KÜ n¨ng: + NhËn biÕt ®îc ®iÒu kiÖn cÇn, ®iÒu kiÖn ®ñ, ®iÒu
kiÖn cÇn vµ ®ñ
Giáo viên: Trần Uy Đông 27
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

+ BiÕt sö dông kÝ hiÖu , biÕt phñ ®Þnh c¸c mÖnh ®Ò


chøa , 
+ X¸c ®Þnh ®îc , , \ cña 2 tËp hîp ®· cho ®Æc biÖt khi
chóng lµ c¸c kho¶ng, ®o¹n, nöa kho¶ng.
+ BiÕt quy trßn sè gÇn ®óng
- T duy: Linh ho¹t, s¸ng t¹o vµ logÝc
- Th¸i ®é: CÈn thËn, chÝnh x¸c
II- ChuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: SGK, so¹n gi¸o ¸n ®äc s¸ch tham kh¶o
2. Häc sinh: Vë ghi, lµm bµi tËp vÒ nhµ, ®å dïng häc tËp, SGK
3. Ph¬ng ph¸p:
- Ph¬ng ph¸p d¹y häc sö dông chñ yÕu lµ ph¬ng ph¸p luyÖn tËp
cñng cè.
III- TiÕn tr×nh lªn líp
1. æn ®Þnh tæ chøc líp+ KiÓm tra sÜ sè (1’)
2. KiÓm tra bµi cò: (7’)
+ MÖnh ®Ò lµ g×?
+ Phñ ®Þnh cña mÖnh ®Ò A lµ mÖnh ®Ò nµo?
+ §Þnh lý to¸n häc lµ g×?
+ Nªu mÖnh ®Ò phñ ®Þnh cña mÖnh ®Ò :
“  x , x cã tÝnh chÊt P”; “  x , x cã tÝnh chÊt P”.
GV ch÷a nhanh mét sè bµi tËp trong SGK.

3. Bµi míi (35’)

Ho¹t ®éng

Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña Häc sinh
Bµi 1 : Ph¸t biÓu HS:
c¸c ®Þnh lý sau, GV: Gäi Hs ®óng a) §iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ
ding kh¸i niÖm “ t¹i chç tr¶ lµm bµi ®Ó tø gi¸c ABCD lµ h×nh
®iÒu kiÖn cÇn vµ tËp. b×nh hµnh lµ tø gi¸c ABCD
®ñ” cã hai ®êng chÐo c¾t nhau
a) Tø gi¸c ABCD t¹i trung ®iÓm mçi ®êng.
lµ h×nh b×nh hµnh b) b  4ac  0 lµ ®iÒu kiÖn
2

khi vµ chØ khi cÇn vµ ®ñ ®Ó Pt


chóng cã hai ®êng GV: NhËn xÐt bµi ax 2  bx  c  0 cã nghiÖm.
chÐo c¾t nhau t¹i lµm cña Hs
trung ®iÓm mçi
®êng.
b) Pt ax 2  bx  c  0
Giáo viên: Trần Uy Đông 28
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

cã nghiÖm khi vµ
chØ khi
b  4ac  0 .
2

Bµi 10: A = 3k GV: Gäi HS lªn HS:


-2k = 0,5  b¶ng lµm c©u a). a) “ n  N ; n lµ sè nguyªn
B = tè” lµ mÖnh ®Ò sai v× víi
xNx 12 GV: NhËn xÐt bµi n=4.
C = (- lµm cña häc sinh vµ MÖnh ®Ò phñ ®Þnh:
cho ®iÓm “ n  N ; n lµ sè nguyªn tè”
1) n N
n
GV: Gäi HS lªn 2x
b)“ x  R, x  2   1”
b¶ng lµm c©u b). x 1
®©y lµ mÖnh ®Ò sai v×
Bµi 2 : XÐt tÝnh
GV: NhËn xÐt bµi víi x=3, x>2 th× 2 x  6  1
®óng sai vµ lËp x 1 4
lµm cña häc sinh vµ
c¸c mÖnh ®Ò phñ .
cho ®iÓm
®Þnh c¶u c¸c MÖnh ®Ò phñ ®Þnh:
mÖnh ®Ò sau.
GV: §©y lµ mét bµi “ x  R, x  2  2 x  1 ”
a) n  N ; n lµ sè x 1
khã GV gi¶I mÉu
nguyªn tè.
cho häc sinh.
“ n  N ; n 2  1 chia
b) hÕt cho 3” lµ HS: Mét sè tù nhiªn khi chia
mÖnh ®Ò ®óng. cho 3 cã thÓ ®îc biÓu diÔn
2x
x  R, x  2 
x 1
 1 V× n  N ; n 2  1 bëi 3 d¹ng sau:
. kh«ng chia hÕt cho n  3k ; k  N
3.
n  3k  1; k  N
GV Mét sè tù nhiªn
khi chia cho 3 cã n  3k  2; k  N
thÓ ®îc biÓu diÔn
bëi mÊy d¹ng:
c) n  N ; n  1 chia GV: Trong tõng tr-
2

hÕt cho 3 êng hîp cña n th×


n 2  1 ®Òu kh«ng HS:
+ Víi chia hÕt cho 3 + Cã A  B   1;3;5;6;7;8;9
n  3k  n 2  1  (3k ) 2  1  A  B  C   3;5;6;8;9
kh«ng chia hÕt cho GV: gäi 3 Hs lªn + Cã A  B   1;3;8;9
b¶ng lµm bµi tËp.
3.  A  B \ C   1
+ Víi n  3k  1 khi + Cã B \ C   1;7
®ã:
GV: NhËn xÐt  A  ( B \ C )   1
n 2  1  (3k  1) 2  1  9k 2  6k  2
®¸nh gi¸ bµi lµm
kh«ng chia hÕt cho
cña häc sinh vµ cho
3.
®iÓm HS:
+ Víi n  3k  2 khi
Giáo viên: Trần Uy Đông 29
TTGDTX BẢO YÊN Giáo án đại số 10

®ã: GV: §a ra nhËn xÐt  2x  3  3


2x  3  3  
2 2
kB) 5\ C  A  ( B \ C ) Cã
n  1  (3k  2)  1  9k (A12
2
 2 x  3  3
kh«ng chia hÕt cho x  3
GV: Gäi Hs lªn 
3 x  0
b¶ng viÕt hai tËp
 A   ;0    3;  
hîp A;B díi d¹ng
liÖt kª. B   5; 4
VËy A  B   5;0    3; 4
Bµi 3: Cho c¸c tËp  A \ B   ; 5    4;  
hîp:  A  B   ;  
A   1;3;5;6;8;9
B   1;3;7;8;9
Gv: gäi Hs lªn b¶ng Cã  A   ; 2    2;  
C   3;5;6;8;9 B   6; 2
lµm bµi tËp vµ ®a
ra nhËn xÐt. NhËn xÐt :
T×m A B C ; 1 3
( A  B) \ C ; x 2  x  1  ( x  )2   0 ;
4 4
A  (B \ C) GV: Gäi Hs lªn x  R . VËy C   ; 
b¶ng viÕt hai tËp  A  B   6; 2 
hîp A;B díi d¹ng
 A  B  C   6; 2 
liÖt kª.
Bµi 4: Cho c¸c tËp  A \ B   ; 6   2;  
hîp sau: VËy ( A \ B) \ C  
A   x  R / 2 x  3  3
B   x  R /  5  x  4

T×m
A  B; A \ B; A  B

IV - Cñng cè - DÆn dß - Rót kinh nghiÖm (3’)


- X¸c ®Þnh ®îc hîp, giao, hiÖu cña 2 tËp hîp ®· cho, ®b khi chóng lµ
c¸c kho¶ng, ®o¹n, nöa ®o¹n
- Làm thêm các bài tập trong sách bài tập

Giáo viên: Trần Uy Đông 30

You might also like