1

Zadatak 021 (Roby, hotelijerska kola)

Izraunaj z ako je
2
1
.
1
i
z
i
| |
=
|
+
\

Rjeenje 021
1.inaica

( )
( )
2
2
2 2
2
1 1 1 2 1 2 1 2
1 1 1.
2 2
1 1 2 1 2
2
1
2
1 2
1
a a
i
b
b
i i i i i i
z z
i i i
i i
i
(
+ | |
= =
|
\
| |
(
(
= = = = = = = = = =
|
(

+ + ( \
+ +
+



2.inaica
2 2
z x y i z x y = + = +
2
2 2
2 1 1 2 2
1 1 1
1.
2 2
1 1
1
2 2
2
1
2
1
i i i
z
i i b
i
a a
a a
b
| |
+
|
( | | \ (
= = = = = = =
(
|
(
+ +
\ (
+ | |
+
|
\
= =
Vjeba 021
Izraunaj z ako je
2
1
.
1
i
z
i
+ | |
=
|

\

Rezultat: 1.

Zadatak 022 (Roby, hotelijerska kola)
Koliki je zbroj realnih brojeva x i y za koje vrijedi
2
?
1 1
xi yi
i i i
+ =
+

Rjeenje 022
( ) ( )
( ) ( )
1 2
,
1 1 2 1
2
1 1
1
1 1
xi i yi i xi yi
i
i i i i i
i i i
+ +

(
+ =

= = =
(
+ +

( ) ( ) ( )
2 2
2 2 4
2 2
2
1 1
/ 2
xi xi yi yi xi x yi y
i i x y x y i i
+ + + +
= = + + =
+

[ ]
1 2 1 2 1 2
Re Re i Im Im 2
0
2 4 2
4
/: z
x y
x x z z z z
x
z
y
=
= = = = =
`
+ =
)

2
2 0 2.
4
x
y y
x y
=
= =
`
+ =
)


Zbroj realnih brojeva x i y je: x + y = 2 + ( 2) = 4.

Vjeba 022
Kolika je razlika realnih brojeva x i y za koje vrijedi
2
?
1 1
xi yi
i i i
+ =
+

Rezultat: 0.

Zadatak 023 (Roby, hotelijerska kola)
Koliki je imaginarni dio broja
( )
6
1
?
1 3
i
i
+
+

Rjeenje 023
( )
( )
( )
( )
( ) ( )
3
3
2
2
6 3 3 1
1 2
1 1 2 1 2
1 3 1 3 1
2
1
3 1 3 1 3
i
i i
i i i
z
i
m
n m n
a
i
i
i i i
a
| |
+
| + +
+ +
\
( (
= = = = = = = =
( (

+

=
+ + + +
=

2
( )
( )
( )
6
3 3
1 8 1 3
3
1
8 3 2 8
2
1 3 1 3 1 3
1 3
3
i n
n n
a b a
i i i i
z
i i
b i i
i i

= =
+
( (
= = = = = = =
(
+ + +
+

8 3 8 8 3 8 8 3 8
2 3 2 .
1 3 4 4 4
i i
i i

= = = =
+


Imaginarni dio kompleksnog broja je: Im z = 2.

Vjeba 023
Koliki je realni dio broja
( )
6
1
?
1 3
i
i
+
+

Rezultat: Re 2 3. z = .

Zadatak 024 (Roby, hotelijerska kola)
Koliko iznosi apsolutna vrijednost kompleksnog broja
2 1
?
3 1
i i
i i
+
+
+

Rjeenje 024
2 1 2 1 2 1 6 2 3 1 1 1
3 1 3 1 3
3
1 9 1 1
1
3 1 1
i i i i i i i i i i
i i i i
i
i i
i
i i
+ + + +
+ = + = +

= + =
+ + + + + + +


( )
2 2
5 1 5 5 2 1 1 2 1 3 1 3 1 3
10 2 10 2 2 2 2 2 2 2
i i i i i i i
i i i
| | | |
= + = = = = = = + =
| |
\ \

10 10 1 9 10 10 5
ili .
4 4 4 2 4 2 4
| |
= + = = = =
|
|
\

Vjeba 024
Koliko iznosi apsolutna vrijednost kompleksnog broja
1 1
?
1 1
i i
i i
+
+
+

Rezultat: 0.

Zadatak 025 (Roby, hotelijerska kola)
Nai z ako je
( ) ( )
2 3 2 3 . z i i i =
Rjeenje 025
Ponovimo!
2 2
, . z x yi z x y a b c a b c = + = + =
Sada je:
( ) ( ) ( )
( )
( )
2 2
2
2
2 3 2 3 . 2 3 2 3 2 3 1 2 3 z i i i i i i = = = + + =

2 3 1 4 3 2 4 7 4 7. = + + = =
Vjeba 025
Nai z ako je
( ) ( )
2 3 2 3 . z i i i = + +
Rezultat: 4 7.

Zadatak 026 (Roby, hotelijerska kola)
Grafiki prikai skup toaka zadan uvjetom z i 3.

Rjeenje 026
Napiimo standardni (algebarski) oblik kompleksnog broja z = x + y i.
Tada je:

3
( ) ( ) ( )
2 2
2 2 2
3 . 3 1 3 1 3 1 9. / z i x y i i x y i x y x y + + + +

To je krug sa sreditem S(0, 1) i polumjerom 3.
y
x O
S(0,1)

Vjeba 026
Grafiki prikai skup toaka zadan uvjetom z 1 2.

Rezultat: To je krug sa sreditem S(1, 0) i polumjerom 2.

x
y
O
S(1,0)


Zadatak 027 (Marinko, tehnika kola)
Kompleksan broj z je rjeenje jednadbe z
3
= 1 za koje vrijedi Im z > 0. Koliko iznosi z
20
?

Rjeenje 027

2 2 2 2
1 0 1 1
3 3 3 0 0
1 1 1 0 .
3
0, 1, 2
z x y
tg
z z i
n
k

= + = + = =

= =
= = = +

=

Dalje raunamo:

k = 0
( ) ( )
0
0 0 2 0 0 2
3 3
cos sin 1 cos0 sin0 1 cos0 sin0 cos0 sin0.
3 3
z z i i i i
+ + | |
= + = + = + = +
|
\


k = 1
1
0 1 2 0 1 2 2 2 2 2
3 3
cos sin 1 cos sin 1 cos sin
3 3 3 3 3 3
z z i i i
+ + | | | | | |
= + = + = + =
| | |
\ \ \


2 2
cos sin .
3 3
i

= +

k = 2
2
0 2 2 0 2 2 4 4 4 4
3 3
cos sin 1 cos sin 1 cos sin
3 3 3 3 3 3
z z i i i
+ + | | | | | |
= + = + = + =
| | |
\ \ \


4 4
cos sin .
3 3
i

= +

Budui da je uvjet Im z > 0, rjeenje je
2 2 2
cos sin jer je sin 0.
3 3 3
z i

= + > Sada je z
20
jednako:

4
20
2 2 20 2 20 2 40 40
20
cos sin cos sin cos sin
3 3 3 3 3 3
z i i i
| |
= + = + = + =
|
\


4 4 4 4
cos 6 2 sin 6 2 cos sin cos sin
3 3 3 3 3 3
i i i


| | | | | | | |
= + + + = + = + + + =
| | | |
\ \ \ \


3 1
cos sin .
3 3 2 2
i i

= =
Vjeba 027
Kompleksan broj z je rjeenje jednadbe z
3
= 1 za koje vrijedi Im z > 0. Koliko iznosi z
6
?

Rezultat: 1.

Zadatak 028 (Mary, gimnazija)
Naite apsolutnu vrijednost kompleksnog broja
1
3
2 . z i i
i
= + +
Rjeenje 028
Ponovimo!
1 1
1
3
.
i i
i
i i i
i i

= = =

Apsolutna vrijednost iznosi:
1
3
2 2 0 0. z i i i i i
i
= + + = = =
Vjeba 028
Naite apsolutnu vrijednost kompleksnog broja
1
3
2 . z i i
i
= + +
Rezultat: 4.

Zadatak 029 (Mary, gimnazija)

3
Ako je 2 3 , naite imaginarni dio broja .
1 2
i
z i z
i
+
= +

Rjeenje 029
( ) 5 1 2
1
1 3 3 3 6 2 5 5
2 3 2 3 2 3 2 3 2 3
1 2 1 2 1 4 2 5 5
i i i i i i
z i i
i
i i
i i i
i
+ + +
= + = + = + = +
+
+
= + =
+


1 2 3 1 4 1 4 Im 4. i i i z i z = + = = + =
Vjeba 029

3
Ako je 2 3 , naite realni dio broja .
1 2
i
z i z
i
+
= +

Rezultat: Re Re 1. z z = =

Zadatak 030 (Mary, gimnazija)

2 3 4
1
Ako je , naite Re Im .
1
i i i i
z z z
i
+ +
= +

Rjeenje 030
Ponovimo!
0 1
1 ,
2 3
1 ,
4
1
i i i
i i i
i

= =

= =

5
2 3 4
1 1 1 1 1 1 1 1
.
1 1 1 2 1 1 2
1
1 2
i i i i i i i i i
z i
i i i
i
i
+ + + + + +
= = = = = = +
+ +
+

Tada je:
1 1
Re Im 1.
2 2
z z + = + =
Vjeba 030

2 3 4
1
Ako je , naite Re Im .
1
i i i i
z z z
i
+ +
=

Rezultat: 0.

Zadatak 031 (Mary, gimnazija)

( )
8
Odredi parametar , 0 takav da je realan broj. b R b b i b +
Rjeenje 031
( )
( )
( )
( ) ( ) ( ) ( )
4
8 8 8
8 2 4 4
4 4 4
1 1 1 1 2 1 2 b i b b i b i b i b i b i
(
(
+ = + = + = + = + = =
(



4 4 4 4
16 16 1 16 . b i b b = = =

Parametar b je nenegativan realan broj: , 0. b R b

Vjeba 031

( )
8
Odredi parametar , 0 takav da je realan broj. b R b b i b
Rezultat: Parametar b je nenegativan realan broj: , 0. b R b

Zadatak 032 (Mary, gimnazija)

2 3 4 5 99
Izraunajte: ... . i i i i i i + + + + + +
Rjeenje 032
1.inaica
Uoimo da je to geometrijski red: a
1
= i, q = i, n = 99, s
99
= ?
Zbroj reda iznosi:
( )
99 : 4 24
99 3 4
1 1 1 1
19 1.
99
1 1 1 1 1
3
i i i i i i
s i i
i i i i i
= (

(
= = = = = = =
(

(


2.inaica
Primijetimo da je zbroj etiri uzastopne potencije imaginarne jedinice i jednak nuli:
2 3 4
1 1 0. i i i i i i + + + = + =

Grupiranjem dobijemo 24 takvih etvorki:

( )
2 3 4 5 97 98 99 2 3 4 97 98 99
... 24 i i i i i i i i i i i i i i i + + + + + + + + = + + + + + + =

( )
97 : 4 24 98 : 4 24 99 : 4 24
97 98 99
24 1 1 17 18 19
1 2 3
i i i i i
= = = ( ( (
( ( (
= + + + + = =
( ( (
( ( (



( )
1 2 3
24 1 1 24 0 1 1. i i i i i i i = + + + + = + =

3.inaica
Budui da je zbroj svake etiri uzastopne potencije imaginarne jedinice i jednak nuli
(i + i
2
+ i
3
+ i
4
= i 1 i + 1 = 0), preostaju nam samo tri potencije i
97
, i
98
, i
99
:


2 3 4 93 94 95 96 97 98 99
... i i i i i i i i i i i + + + + + + + + + + + =

6
97 98 99 1 2 3
1 1 ... 1 1 1 1.
0 0
i i i i i i i i i i i i = + + + + + + + = + + = =


Vjeba 032

2 3 4 5 96
Izraunajte: ... . i i i i i i + + + + + +

Rezultat: 0.

Zadatak 033 (Anamarija, hotelijerska kola)
Odredi x takav da realni dio broja
2 2
1
x i
z x i
x i

= + +

bude jednak 3.
Rjeenje 033
2
2 2 2 2 2 2 2 2
1 1 1
2
1
x i x i x i x i x
z x i x i x i
x i x i
x i
x i
x
+ +
= + + = +
+
+ =
+
+ + =

+


2 2 2
4 2 2 4 2 2 4 2 2
1 1 1 .
2 2 2 2 2
1 1 1 1 1
x i x i x x x x
x i i x i x i
x x x x x
| |
| | +
| = + + = + + + = + + +
|
|
+ + + + + \
\


( ) ( )
Re 3
4 4
2
1 3 2 4 2 1 4
2 2
Re 1
1 1
2
1
2
/ 1 /:2
z
x x
x x x
z
x x
x
x
=

+ = = = +
`
= +
+ +

+ )
+

( )
2
2 2
2 1 2 1 0 1 0 1 0 1. x x x x x x x = + + = = = =
Vjeba 033
Odredi x takav da realni dio broja
2 2
1
x i
z x i
x i

= + +

bude jednak 1.

Rezultat: x = 0.

Zadatak 034 (Anamarija, hotelijerska kola)

3 4
3 2
Ako je , naite .
4 3
i
z z z z z
i
+
= + + +


Rjeenje 034

3 4 3 4 12 9 16 12 25
0 1 .
4 3 4 3 16 9 25
4 3
4 3
i i i i i
z i i
i i
i
i
+ + + +
= = = = = = +
+ +
+

3 2 3 2 2 2
1 0 1 1 1 0. z z z z i i i i i i i i + + + = + + + = + + + = + + =
Vjeba 034

3 4
4 3 2
Ako je , naite .
4 3
i
z z z z z z
i
+
= + + + +



Rezultat: 1.

Zadatak 035 (Anamarija, hotelijerska kola)
Ako je 4 3 , naite .
1
z z
z i
z z
+
= +
+

Rjeenje 035
4 3 4 3 . z i z i = + =

( ) ( )
4 3 4 3 8 8 4
.
1 4 3 4 3 1 16 9 26 13 1
z z i i
i i z z
+ + +
= = = =
+ + + + +


Vjeba 035
Ako je 4 3 , naite .
1
z z
z i
z z

= +
+


7
Rezultat:
3
.
13
i

Zadatak 036 (Roby, hotelijerska kola)
Za koji je x imaginarni dio broja
1
1
x i
z
i

=
+
jednak nula?
Rjeenje 036

( ) ( ) 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 2 2
1
1 2
x x i x i x i i x i x x x
z i
i i i
i + +
= = = = =
+ +

+



uvjet zadat Im 0 ( )
1
0 1 0 1.
1
2 Im
k
2
a z
x
x x
x
z
=
+
= + = =
` +
=

)

Vjeba 036
Za koji je x imaginarni dio broja
1
1
x i
z
i

=
+
jednak jedan?
Rezultat: x = 3.

Zadatak 037 (Roby, hotelijerska kola)
Naite imaginarni dio broja
( )
3
1 2
.
1 2
i
z
i
+
=


Rjeenje 037
1.inaica

( ) ( ) ( ) ( )
3 2 3
3 2
1 2 1 3 1 2 3 1 2 2 1 6 3 4 8 1 6 12 8
1 2 1 2 1 2 1 2
i i i i i i i i
z
i i i i
+ + + + + + +
= = = = =



11 2 11 22 2 4 7 24 7 24 24
Im .
1 2 1 4 5 5
1
5 1 5
2
2
i i i i
i
i
z
i i
+
= =
+
+
= = =
+


2.inaica

( ) ( ) ( )
( )
1 2
1
2
2
3 3 4 1 2
1 2 1 2 1 2
1 2 1 2 1 4 2 5
i
i i i
i
i
i
z
i
+
+
(
+
( + + +

= = = = =
+


[ ] [ ]
2 2
1 4 4 3 4
9 24 16 7 24 7 24 24
Im .
5 5 5 5 5 5 5
i i
i i
i z
+ +

= = = = = =
Vjeba 037
Naite realni dio broja
( )
3
1 2
.
1 2
i
z
i
+
=


Rezultat:
7
Re .
5
z =

Zadatak 038 (Roby, hotelijerska kola)
Naite imaginarni dio broja
1994
1
.
1
i
z
i
+ | |
=
|

\

Rjeenje 038
1.inaica
( )
997
1994 2 997 997
1 1 1 2 1 2 997
1 1 1 0 Im 0.
1 1 1 2 1 2
i i i i
z i z
i i i i
(
+ + + | | | | ( (
(
= = = = = = = + =
| |
( (
( \ \



8
2.inaica

1994 1994 1994 1994
1 1 1 1 2
1994
1 1 1 1 2
1
1
i i i i
i
i
i
i i
z
i
+ + + + | | | | | | | |
= = = = = =
| | | |
+
\ \
+
\
+
\


1994 : 4 498
39
2
1 1 0 Im 0.
34
2
i i z
= (
(
(
= = = = + =
(
(


Vjeba 038
Naite realni dio broja
1994
1
.
1
i
z
i
+ | |
=
|

\

Rezultat: Re 1. z =

Zadatak 039 (Ivana, gimnazija)
Kolika je apsolutna vrijednost kompleksnog broja
4
3
?
2
i
z
i
| |
=
|
+
\

Rjeenje 039
1.inaica

( ) ( )
4 4 4 4 4
2
3 3 6 3 2 1 5 5 5 5 4 2
1 1
2 2 4 1 5 5
2
2 5
i i i i i
z i i
i
i i i
i
| | | | | | | | | |
| |
= = = = = = = =
|
| | | | |
+ + + \
\ \ \ \ \

( ) ( )
2 2
2
1 2 1 2 4 4 4 4. i i i z = = = = = =

2.inaica
4
4
4 4 4
4 4
3 9 1 10 3 3
2 2 2 4 1 5
i
i i
z
i i i
a a
( ( (
=
+ | | | |
(
= = = = = = =
( ( (
| |
(
+ + + + \ \ ( ( (


4
4
10
2
2 2 4.
5
(
(
= = = =
(



Vjeba 039
Kolika je apsolutna vrijednost kompleksnog broja
4
3
?
2
i
z
i
+ | |
=
|

\

Rezultat: 4.

Zadatak 040 (Ivana, gimnazija)
Ako je
1 3
,
1
i
z
i
+
=

koliko iznosi Re z + Im z?
Rjeenje 040
( ) ( )
1 3 1 3
1 3 1 3 1 3 3 1 3 1 3
1 1 1 1 2
1
2 2 1
i
i i i i
z i
i i
i
i
+ +
+ + + + +
= = = = = +

+
+ +


1 3 1 3 2
Re Im 1.
2 2 2
z z
+
+ = + = =
Vjeba 040
Ako je
1 3
,
1
i
z
i
+
=

koliko iznosi Im z Re z?
Rezultat: 3.