Professional Documents
Culture Documents
ygwDpHk'Drdkua&pD
taxGaxG
a¶G;aumufyGJ
rSwfwrf;
cifausmf[ef
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f/ a&eHacsmif; (2)
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;tzGJ@ (jrefrmEdkifiH)
pkpnf;jyKpkwifjyonf?
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&
jyef=um;a&;aumfrwDrS xkwfa0onf?
-1-
“ 1990 ckESpfwkef;u jynfolvlxkuae+yD;awmh wm0efauscJhw,fqkdwm/ usrwkd@ t&ifuvnf;
ajymbl;ygw,f// bmjzpfvkd@vJqkdawm/h usrwkd@ekdifiHeJ@ EdkifiHujynfolvlxkeJ@ wjcm;'Drkdua&pDtwGufv_yf&Sm;
&kef;uefae&wJhEdkifiHu jynfolvlxkeJ@pmvkd@&Sd&if usrwkd@&J@vlxk[m EdkifiHa&;t&tifrwefrS&ifhusufw,fvkd@
usrwkd@owfrSwf&rSmyg// bmjzpfvkd@usrwkd@'DvkdajymvJqkdawmh/ usrwkd@&J@EdkifiH 'Drkdua&pDvkdcsifwJhjynfolvlxk
[m/ 'Drkdua&pDukd&,lay;EdkifwJhtzGJ@wckukdaxmufcHr,f/ yHhykd;r,f/ 'DvkdvkyfrS usrwkd@&J@'Drkdua&pD[mwkd;wuf
ekdifr,fqkdwmukdjrifw,f// [kdtzGJ@udkay;/ 'DtzGJ@ay;/ usrwkd@&J@EdkifiHa&;ygwDawGtrsm;}udD;&Sdygw,f// tJ'Dawmh
ekdifiHa&;ygwDawGtrsm;}uD;&SdwJhtxJrSm tJ'DEdkifiHa&;ygwDawGrSmvnf; rdrdwkd@&J@wefbkd;eJ@rdrdwkd@&Sd+yD;om;yg//
okd@aomfvnf; jynfolvlxk[m 'DvkdrJawG[mjyef@oGm;vkd@&Sd&if 'Drkdua&pDtwGufepfemEdkifw,fqkdwm em;
vnfvdk@/ rJawGukdrjyef@apbJeJ@/ usrwkd@trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyftwGuf rJay;cJhw,fqkdwm/ 'g jynfolvlxk
taeeJ@ xkdfufxkdufwefwefvkyfcJhw,fvk@d usr'Dvkdajym&rSmbJ? 'g EdkifiHa&;&ifhusufr_ukdjyw,fvkd@ usruawmh
,kH}unfw,f// bmjzpfvkd@vJqkdawmh usrwkd@ 'D (82)&mcdkifE_ef;&wmukdawmifrS tm%mrv$Jay;wm/ usrwkd@
rsm;om (50)&mcdkifE_ef;/ wnf;wnf;av;&w,fqkdvkd@&Sd&if b,favmufykd+yD;awmhtcuftcJjzpf&rvJqkdwm
pOf;pm;}unfh/ usrwkd@&J@tzGJ@[m 'Dvkdwcgwnf;(80)&mckdifeKef;ausmfeJ@EdkifcJhvkd@vnf; wurBmvkH;utodtrSwf
jyK&w,f// b,fvkdrS urBmukdrsufvSnfhjy+yD;awmh trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyfukd jynfolvlxku a&G;aumufyGJ
wkef;u tm;ay;wmr[kwfygbl;/ wnf;wnf;uav;ekdifwmygvkd@rajymEdkifbl;// 'gukdawmifrS rJu(60)&mckdif
E_ef;bJ&Sdygw,f// bmw,f/ nmw,fqkd+yD;awmh/ trsdK;rsdK;ajymbkd@}udK;pm;wmawG tck&Sdaewmod}uwmbJ//
'DavmufawmifrS jywfjywfom;om;ekdifxm;vkd@ 'Davmufolwkd@ajymEdkifwm? tJvdkom usrwkd@om jywfjywf
owfowfrEdkifcJhvdk@¶Sd&if trsdK;rsdK;wcgwnf; rsufvSnfhuGufawGeJ@vkyftkH;r,f// urBmukdvnf;vSnfhpm;bkd@/ usr
wkd@jynfolvlxkukdvnf;vSnfhpm;bkd@vkyfrSmjzpfw,f// tJawmh vlxktaeeJ@ 1990 ckESpfwkef;u 'Drkdua&pD
udk&,lay;Edkifw,fvkd@ jynfolvlxku,kH}unfwJhtzGJ@tpnf;ukd ekdifiHa&;&ifhusufwJhtjrifeJ@rJay;cJhwm[mawmh
wm0efausygw,f// xkdufxkdufwefwefeJ@vkyfcJhwmbJvkd@ usrajymcsifygw,f// ”
a':atmifqef;pk=unf
1999 ckESpf/ Zlvdkifv (2)&ufae@//
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(A[dkXmecsKyf)
-2-
“rmwdum”
(1) jrefrmEdkifiHESifha¶G;aumufyGJrsm;?
(2) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ?
(3) 1990 jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifwGifrSwfyHkwifcJhonfh EdkifiH
a&;ygwD tzGJ@tpnf;rsm;?
(4) a¶G;aumufyGJcHk¶Hk;rsm;wGif uef@uGuv f $mwifoGif;jcif;ESifh ppfaq;jcif;?
(5) 1990 jynfhESpf ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJwGif a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onfh jynfol@
v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;. udk,fa&;tusOf;?
(6) jynfyodk@xGufcGmvmonfh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;?
(7) ygwDpkH'Drkdua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJ usif;ya&;aumfr&SifOya' (EkdfifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnf
aqmufa&;tzGJ@ Oya'trSwf 1§88) 1988 ckESpf/ pufwifbmv 21 &uf?
(8) EkdifiHa&;ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;Oya' (EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJŒ Oya'trSwf
4§88 ) 1988 ckESpf/ pufwifbmv (27)&uf?
(9) toif;tzGJ@rsm; zGJ@pnf;jcif;qdkif&m Oya' (EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ Oya'trSwf
6§88) 1988 ckESpf/ pufwifbmv 30 &uf?
(10) jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya' (EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ Oya'trSwf
14§98) 1989 ckESpf/ arv 31 &uf?
(11) jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya'udkjyifqifonfhOya' (EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;
tzGJ@ Oya'trSwf 10§91) 1991 ckESpf/ Zlvdkifv 10 &uf?
(12) EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@trdef@ (trdef@trSwf 4§91) 1991 ckESpf/ Zlvdkifv 10
&uf? (jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya'yg +idrf0yfydjym;r_qdkif&mjypfr_ESifh tusifhpm&dwWysufjym;r_ESifh
ywfoufaomjypfr_rsm;udk owfrSwfonfhtrdef@?)
(13) jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD
(14) 2002 ckESpf/ arv (27)&ufae@wGifusif;yjyKvkyfaom trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf/ ygwDpHk'Drdkua&pD
taxGaxGa&G;aumufyGJ(12)ajrmufESpfywfvnfae@tcrf;tem;wGif a':atmifqef;pk=unfajym=um;onfh
rdef@cGef;?
(15) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 2003 ckESpf/ arv (27)&ufae@wGifusa&mufaom (13)ESpfajrmuf
ygwDpHk 'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJa=unmpmwrf;? a=unmcsuftrSwf - 5 (5§03)
(16) trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf/ a=unmcsuf? 2004 ckESpf/ arv (27)&uf?
-3-
“trSmpm”
cifausmf[ef
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;tzGJ@(jrefrmEdkifiH)
-4-
“jrefrmEdkifiHESifh a¶G;aumufyGJrsm;?”
yxrqHk;a¶G;aumufyGJ?
-5-
tqufrjywf ay:aygufvmcJhonfh v_yf¶Sm;r_rsm;a=umifh trsdK;om;pdwfrsm; ydkrdkwufºuGvm=u&mrS
tp 1920 jynfh wuUodkvfausmif;om;rsm;. taxGaxGoydwf}uD;jzpfay:vmI wjynfvHk;wGif trsdK;om;
ausmif;rsm;ay:aygufvmcJhjcif;/ trsdK;om;tHkºuGr_ ydkrdkjyif;xefvmcJhjcif;rsm;a=umifh 1922 ckESpfwGif 'dkiftmcD
a¶G;aumufyGJrsm;udkusif;ycJh&jcif;jzifh vlxkqENudk&,lonfh oabmudk aqmifvmcJh&onf? xdkjzpf&yfonf e,f
csJ@vufatmufwGif jynfolvlxku rJay;qHk;jzwf&onfhtqifhudk yxrqHk;&¶SdcJhjcif;jzpfonf?
xdka¶G;aumufyGJonf e,fcsJ@wdk@u ‚if;wdk@vdkcsifonfhyHkpH&atmifvkyfEdkifa&;twGuf jynfolwdk@udkvSnfh
pm;cJhjcif;jzpfaomfvnf;/ xl;jcm;r_rSm vlxktHkºuGr_a=umifhom jynfolvlxkrS rJay;qHk;jzwf&onfh a¶G;aumufyGJ
ay:aygufvmcJh&jcif;jzpfonf?
tkyfcsKyfpDrHcef@cGJa&;wm0efrsm;tm; tpdk;&ESifh jynfolvlxkua¶G;aumufwifajr‡mufonfh udk,fpm;
vS,frsm; cGJa0+yD; yl;wGJwm0ef,l=u&onfh tkyfcsKyfa&;jzpfojzifh 'dkiftmcD (Diarchy/Dyarchy) [kac:jcif;jzpf
onf? trnftm;jzifh wdk;wufaumif;rGefonfh tkyfcsKyfa&;jzpfaomfvnf;/ jynfol@udk,fpm;vS,f(rif;wdkifyif
trwf)rsm;rSm rnfonfhtm%mr#r¶SdbJ/ ta,mifaqmif ¶kyfjyomjzpf+yD;/ bk&ifcHu xifovdktkyfcsKyfonfh
pepfomjzpfonf?
1922 ckESpf/ Edk0ifbmv (21)&ufae@ 'dkiftmcDOya'jyKaumifpD(Legislative Council) yxrOD;qHk;
a¶G;aumufyGJwGif b}uD;bazwdk@. 21 OD;ygwDESifh qma*satarmif}uD;acgif;aqmifaom y¶dk*&ufppfygwDac:
a¶$awmif=um;ygwD(qma*satarmif}uD;wdk@. y¶dk*&ufppfygwD0if vlrsm;pka=u;a&wwfrsm;rSm a¶$awmif=um;
vrf; &yfuGufxJY aexdkif=uI “a¶$awmif=um;ygwD”[k trnfwGifvmcJhjcif;jzpfonf?)wdk@om 0ifa&muf,SOf
+ydKifta¶G;cHcJh=u.? vd_if-yk-ausmf *sDpDbDatu oydwfarSmufaecJh+yD;/ 1928 ckESpf/ wwd,t}udrfa¶G;aumufyGJ
rSom 0ifa&muf,SOf+ydKif ta¶G;cHcJh=uonf?
xdk'dkiftmcDOya'jyKaumifpDa¶G;aumufyGJwGif jynfolvlxk.rJqENay;ydkifcGifhudk t*Fvdyftpdk;&u rsm;
pGmuef@owfcsKyfcs,fxm;onf? t*FvdyfESifh tdENd,ukefonf}uD;rsm;udk txl;tcGifhta&;ay;xm;cJhonf?
t*Fvdyfukefonf vlOD;a&(100)twGuf udk,fpm;vS,f(1)OD;ta¶G;cs,fcHEdkifcGifh&¶SdcJh+yD;/ jrefrmrsm;
twGufrl vlOD;a&(30000)twGuf udk,fpm;vS,f(1)OD;om ta¶G;cs,fcHEdkifcGifh¶SdcJhonf? jrefrmwdk@a¶G;aumuf
wifajr‡mufaom udk,fpm;vS,frsm;udk xdkacwfu“rif;wdkifyiftrwf”[kac:=uonf? xdkrif;wdkifyiftrwfrsm;
.a¶S@wGif “atmfema&bD”[laom0daooudk xnfhoGif;a&;om;ac:a0:=u&onf?
'dkiftmcDacwf0ef}uD;rsm;onf vpmaiG(5000)pm;=u&onf?
Oya'jyKaumifpDtwGuf rif;wdkifyiftrwf udk,fpm;vS,faygif;(103)OD;¶Sdonfhteuf bk&ifcHucef@
xm;ol (23)OD;¶Sdojzifh useftrwf(80)twGufom a¶G;aumufyGJusif;yay;jcif;jzpfonf?
xdktrwf(80)xJwGif tdENd,wdkif;&if;om;(8)OD;/ u&if(5)OD;/ ujym;(1)OD;/ t*Fvdyf(1)OD;/ tjcm;
vkyfief;¶Sif}uD;rsm;ESifh wuUodkvfrS(7)OD;yg¶Sdojzifh useftaxGaxG(58)ae&mtwGufom jrefrmrsm;yg0ifta¶G;
cHcGifh¶SdcJhonf? ,if;(58)ae&mudk jrefrmrsm;twGuf[krqdkbJ *sife&,f[lIowfrSwfcJhonf? Oya'jyKaumifpD
a¶G;aumufyGJudk (3)ESpfw}udrfusif;y&ef owfrSwfxm;cJhonf?
'dkiftmcDv$wfawmfwGif¶Sdonfh trwf(103)OD;rSm ² ² ²
jrefrmwdkif;&if;om; 58 OD;?
u&if 5 OD;?
tdENd,wdkif;&if;om; 8 OD;?
t*Fvyd fujym; 1 OD;?
Oa&mywdkufom; 1 OD;?
wuUodkvfausmif; 1 OD;?
jrefrmukefonf}uD; 1 OD;?
Oa&mywdkufom;ukefonf}uD; 2 OD;?
-6-
w¶kwfukefonf}uD; 1 OD;?
Oa&mywdkufom; &efukefa&mif;0,fa&;tzGJ@ 1 OD;?
tdENd,wdkif;&if;om;ukefonf}uD; 1 OD;?
tpdk;&cef@ 21 OD;?
tpdk;&cef@ b¾ma&;0ef}uD; 1 OD;?
jynfxaJ &;0ef}uD; 1 OD;?
aygif; ² ² ² 103 OD;? wdk@jzpfonf?
1922 ckESpfyxrt}udrfa¶G;aumufyGJwGif qENrJay;olOD;a&(10)&mcdkifE_ef;cef@om¶SdcJhonf? ta=umif;
rSm 1920 aumvdyfoydwf}uD;a=umifh EdkifiHa&;Edk;=um;cJhaomjrefrmvlxku 'dkiftmcD&Dazmif;jzpfonfh bk&ifcH
ESifh rsufESmjzLtdkifpDtufpfrsm;.vufxJY tcsKyftjcmtm%m¶SdonfhtkyfcsKyfa&;pepfudk jiif;y,fvufrcHEdkif
a=umif; jyojcif;jzpfonf[kqdkEdkifonf?
'dkiftmcDacwfwGif jrefrmjynfbk&ifcHtjzpf qm[mukwfbwWvm(Sir Harcourt Butler)udk bdvyf
tpdk;&ujyefv$wfcJh+yD;/ qm&,f*sDe,fu&ufa'gufudk jyefac:,lcJhonf?
'dkiftmcDacwfyxrydkif;Y vpmaiG(5000)pm; 0ef}uD;csKyf(4)OD;¶Sdonfhteuf jrefrmrsm;xJrS(3)OD;&¶SdcJh
onf? ,if;(4)OD;rSm ² ² ²
(1) qmarmifcif jynfxJa&;0ef}uD;csKyf
(2) rpPwmtvufZENm;udof b¾ma&;0ef}uD;csKyf
(3) trfatOD;armif}uD; ynma&;0ef}uD;csKyf
(4) qma*satOD;armif}uD; opfawma&;0ef}uD;csKyf wdk@jzpfonf?
,if;0ef}uD;csKyf(4)OD;wGif tpdk;&cef@(2)OD;jzpf+yD;/ ynma&;ESifhopfawma&;wdk@twGuf (2)OD;omrJjzifh
a¶G;aumufwifajr‡mufjcif;jzpfonf?
'kwd,t}udrfa¶G;aumufyGJudk 1925 ckESpf/ Edk0ifbmv (17)&ufae@wGifusif;ycJhonf? yl;wGJwm0efcH
tpdk;&zGJ@rSm ² ² ²
(1) OD;aratmif jynfxJa&;0ef}uD;csKyf
(2) qm0DvsHuD b¾ma&;0ef}uD;csKyf
(3) a'gufwmb,Of ynma&;0ef}uD;csKyf
(4) qmvDt,def opfawma&;0ef}uD;csKyf wdk@jzpfonf?
wwd,t}udrfa¶G;aumufyGJudk 1928 ckESpf/ Edk0ifbmv (21)&ufae@wGifusif;ycJhonf? a¶G;aumufyGJ
Y jynfoljynfom;ygwDrS trwf(40)/ a¶$awmif=um;ygwDrS trwf(12)OD; a¶G;aumufcHcJh=u&onf? rJqEN¶Sif
(24) &mcdkifE_ef;urJay;cJh=uonf? yl;wGJwm0efcH tpdk;&zGJ@rSm ² ² ²
(1) qma*satarmif}uD; jynfxJa&;0ef}uD;csKyf
(2) rpPwmjrL;&,ftif'¶l;trdkufZD b¾ma&;0ef}uD;csKyf
(3) OD;bwif ynma&;0ef}uD;csKyf
(4) qmvDt,def opfawma&;0ef}uD;csKyf wdk@jzpfonf?
pwkwˆt}udrfa¶G;aumufyGJudk 1932 ckESpf/ Edk0ifbmv (12)&ufae@wGifusif;ycJhonf? rJqEN¶Sif (24)
&mcdkifE_ef;urJay;cJh=uonf? yl;wGJwm0efcH tpdk;&zGJ@rSm ² ² ²
(1) qmarmifb jynfxJa&;0ef}uD;csKyf
(2) rpPwmul;yg; b¾ma&;0ef}uD;csKyf
(3) OD;ausmf'if ynma&;0ef}uD;csKyf
(4) qma*satarmif}uD; opfawma&;0ef}uD;csKyf wdk@jzpfonf?
-7-
1934 ckESpf/ {+yDv (9)&ufae@wGif ajymif;vJjyefvnfzGJ@pnf;cJhonfh (5)}udrfajrmufyl;wGJwm0efcHtpdk;&
zGJ@rSm ² ² ²
(1) qmarmifb jynfxJa&;0ef}uD;csKyf
(2) rpPwmul;yg; b¾ma&;0ef}uD;csKyf
(3) a'gufwmbarmf ynma&;0ef}uD;csKyf
(4) OD;bab opfawma&;0ef}uD;csKyf wdk@jzpfonf?
1923 ckESpfrSpwifcJhonfh 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;rSm 1936 ckESpfwGif+yD;qHk;oGm;cJhonf?
91 XmetkyfcsKyfa&;acwf?
-8-
'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;wGif wdkif;jynfodk@ (22)Xmeudkomay;tyfcJh+yD;/ 0ef}uD;csKyf(4)OD;xm;¶SdI vpmaiG
(5000)usyfpDay;cJhonf?
91 XmetkyfcsKyfa&;topfwGif bk&ifcHonf jynfolwdk@ua¶G;cs,fwifajr‡mufonfhv$wfawmfudk tcsdef
ra¶G;¶kyfodrf;Edkifonf? trwfrsm;udkwm0efcH&aom0ef}uD;tzGJ@(uufbdeuf)udk jzKwfvdkujzKwfEdkifonf? bk&if
cH.vufxJY ADwdktm%mudkudkifxm;onf?
xdk@a=umifh ,if; 91 XmetkyfcsKyfa&;udk wdk@Armtpnf;t¶Hk;ESifh &efukefwuUodkvfausmif;om;rsm;
or*~rSOD;aqmif+yD;/ uef@uGufv_yfvSm;cJh=uojzifh 1936 ckESpf/ ausmif;om;oydwfrStpjyKum 1300 jynfhESpf/
ta&;awmfyHk}uD;ay:aygufvmcJh&onftxd vGefvyfa&;wdkufyGJjyif;xefvmcJhonf?
1935 ckESpf/ Edk0ifbmv (9)&ufae@wGif 91 XmetkyfcsKyfa&;twGuf Oya'jyKv$wfawmfa¶G;aumufyGJ
jrefrmwEdkifiHvHk;wGifusif;ycJhonf?
+Adwdo#tpdk;&u jrefrmEdkifiHtm;(91)XmetkyfcsKyfa&;ay;rnfh puULjzLpmwrf;wckudk 1935 ckESpfwGif
xkwfjyefcJh+yD;/ 1936 ckESpf/ Edk0ifbmvwGif (91)XmetkyfcsKyfa&;twGuf a¶G;aumufyu GJ sif;y&efpDpOfcJhonf? odk@
twGuf 'dkiftmcDaemufqHk;bk&ifcH qm[¶l;vif;pa'gif;pwDzifqifudk 1936 ckESpf/ arvqef;wGifjyefac:cJh+yD;
‚if;.ae&mwGif qmtmcDabmu&def;udk (91)XmetkyfcsKyfa&;twGuf bk&ifcHopftjzpf 1936 ckESpf/ arv (8)
&ufae@wGif wm0efv$Jajymif;,lapcJhonf?
'dkiftmcDESifhrauseyfEdkif[lonfhv_yf¶Sm;r_rsm;/ [krR¶l;(Home Rule)awmif;qdkr_rsm;/ v,form;vuf
eufudkifykefuefr_rsm;a=umifh 91 XmetkyfcsKyfa&;&¶SdcJhjcif;jzpfonf?
91 XmetkyfcsKyfa&;wGif yxrqHk; a'gufwmbarmf0ef}uD;csKyfjzpfcJh+yD; !Gef@aygif;tpdk;&tzGJ@udk 1937 ck
ESpf/ rwfv (26)&ufae@wGif pwifzGJ@pnf;cJhonf?
yxr!Gef@aygif;tpdk;&tzGJ@rSm ² ² ²
(1) a'gufwmbarmf eef;&if;0ef/ b¾ma&;
(2) a¶$usifOD;yk opfawma&;
(3) OD;ay:xGef; jynfxJa&;
(4) OD;om,m0wDarmifarmif ynma&;
(5) OD;xGef;atmifausmf ul;oef;a&mif;0,fa&;
(6) apmazom tcGefawmf
odk@aomf 1300 jynfhta&;awmfyHk}uD;a=umifh 1939 ckESpf/ azazmf0g&DvwGif a'gufwmbarmf.
!Gef@aygif;tpdk;&jyKwfus+yD; OD;yk(a¶$usif)acgif;aqmifonfh !Gef@aygif;tpdk;&wufvmcJhonf? tpdk;&oufwrf;
(1)ESpfESifh(10)vtwGif; a&eHajr tvkyform;oydw/f ukvm;-Armt"du¶k%f;/ Adkvfatmifausmfoydwf/
rEWav; tmZmenf(17)OD;usqHk;cJhonfhta&;tcif;ponfh r}uHKpzl;}uD;rm;vSonfh vlxktHkºuGr_'%fudkrcHEdkif
ojzifh a'gufwmbarmftpdk;& jyKwfusoGm;cJh&jcif;jzpfonf? 1941 ckESpf/ pufwifbmvwGif OD;yktpdk;&jyKwfus
jyefojzifh OD;apmtpdk;&wufonf? 91 XmetkyfcsKyfa&;acwf (5)ESpfwmumvtwGif; !Gef@aygif;tpdk;&rsm;om
zGJ@pnf;EdkifcJh+yD;/ xdk!Gef@aygif;tpdk;&rsm;rSmvnf; r=umc%jzKwfcsjcif;cHcJh&ojzifh (5)ESpftwGif; tpdk;&(4)}udrf
ajymif;cJhonf?
vGwfvyfa&;&+yD;acwf?
-9-
ae&m&¶SdcJh+yD;/ usefae&mrsm;wGif woD;yk*~vrsm;u&¶Sdonf? wdkif;jyKjynfjyKv$wfawmf[lonfrSm wdkif;jynf.
tem*wftkyfcsKyfa&;twGuf zGJ@pnf;yHktajccHOya'a&;qGJ&efomjzpf+yD;/ ygvDrefv$wfawmfrsdK;r[kwfacs?
vGwfvyfa&;a=unmcJh+yD;aemuf ygvDrefv$wfawmf.wm0ef0wW&m;rsm;tm;aqmif¶GufcJhaomfvnf;
tajctaet&aqmif¶GufcJhjcif;omjzpfonf? xdk@a=umifh vGwfvyfa&;a=unmonfh 1948 ckESpf/ Zefe0g&Dv
(4)&ufae@rSpI 1952 ckESpf/ rwfv (3)&ufae@ ygvDreftpnf;ta0; pxdkifonfhtawmtwGif; wdkif;jyKjynfjyK
v$wfawmf(,m,DygvDref)[kac:a0:cJhonf? tqdkyg,m,DygvDrefrS orRwwifajr‡mufvdkufonfh apma¶$odkuf
tm; ,m,DorRw/ tpdk;&tzGJ@tm; ,m,Dtpdk;&[kac:a0:cJhonf?
jrefrmEdkifiHrS wdkif;jyKjynfjyKv$wfawmfonf awmfvSefa&;w&yfatmifjrifojzifh jzpfay:vm&jcif;
r[kwfbJ atmifqef;-tufwvDpmcsKyft& jzpfay:vmonfh wdkif;jyKjynfjyKv$wfawmfw&yfjzpfonf?
xdkpOfu zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'a&;qGJ+yD; ,m,DtrsdK;om;v$wfawmftjzpf tpdk;&tzGJ@zGJ@pnf;
xm;cJh&mrS (18)vt=umwGifyxrt}udrfa¶G;aumufyGJusif;y&rnf[k owfrSwfxm;cJhonf? 1947 ckESpf/
tajccHOya' yk'fr(233)wGif “TtajccHOya't& usif;yonfh yxrtrwfa¶G;aumufyGJudk TtajccHOya'
tm%mwnfonfhae@rSpI (18)vtwGif; usif;y&rnf”[kjyXmef;xm;ojzifh vGwfvyfa&;ESifhtwl 1948
ckESpf/ Zefe0g&Dv (4)&ufae@wGif tajccHOya'tm%mwnfcJhojzifh a¶G;aumufyGJudk 1949 ckESpf/ Zlvdkifvrwdkif
rDusif;y&rnfjzpfaomfvnf; a¶G;aumufyGJudk 1951 ckESpf/ ZGefv (12)&ufae@rS 1952 ckESpf/ Zefe0g&Dv (3)&uf
ae@txd (3)&pfcGJIusif;ycJhonf? vGwfvyfa&;a=unmt+yD; (3)vt=umrSpIjzpfay:vmcJhonfh jynfwGif;ppf
udkta=umif;jyI a¶$@qdkif;vmcJhjcif;jzpfonf? tm%m& z-q-y-v qdk¶S,fvpftpdk;&u aiG/ vufeuf/
tm%mwdk@jzifh rJcdk;onfrStp vlowfonftqHk;/ rw&m;jyKusifhcJhonf? 1952 ckESpf/ rwfvwGif jynfol@
v$wfawmfyxrqHk;nDvmcHudk pwifEdkifcJhonf? xdkESpfrwfv(12)&ufae@wGif yxrqHk;aom EdkifiHawmforRw
tjzpf a'gufwmbOD; a¶G;aumufwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
a¶G;aumufyGJt}udKumvwGif vlzrf;yGJ}uD;rsm;/ vlowfyGJ}uD;rsm;/ jyefay;qGJr_rsm;/ rD;¶d_@r_}uD;rsm;udk
cg;ydkufaqmifwyfrsm;ujyKvkyfcJh=uonf? e,fcsJ@acwf 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;/ 91 XmetkyfcsKyfa&;umvrsm;u
rJcdk;r_xuf}uD;us,fonfhrJcdk;r_rsm; jyKvkyfcJh=uonf? a¶G;aumufyGJudk t&pfususif;ycJhjcif;jzpfojzifh wae&mrS
¶H_;aomf tjcm;wae&mrSxyfrH0ifa&mufta¶G;cs,fcHjcif;rsm;¶SdcJhonf? Oyrm ² ² ² ocifwifonf yxrtokwf
a¶G;aumufyGJwGif om,m0wDc¶dkifrS 0ifa&mufta¶G;cHcJh&m ¶H_;edrfhcJhaomfvnf;/ 'kwd,tokwfa¶G;aumufyGJwGif
jzL;rJqENe,frS jyefvnfta¶G;cH&+yD; trwfjzpfvmcJhonf?
'kwd,t}udrfa¶G;aumufyGJtm; 1956 ckESpfwGif usif;ycJhonf? tqdkyga¶G;aumufyGJwGif 1951-52
ckESpfwGifusif;ycJhonfh a¶G;aumufyGJESifhrwlnDonfhtcsufrSm twdkuftcHrsm; tiftm;aumif;pGmpkpnf;xm;
onfh jynfaxmifpktrsdK;om;nD!Gwfa&;wyfaygif;pk(yrnw)zGJ@pnf;vmEdkifcJhjcif;jzpfonf?
a¶G;aumufyGJwGif zqyvrS(1743816)rJ&¶SdcJh+yD;/ yrnwrS(1139286)rJ&¶SdcJhonf? yrnw tyg
t0if twdkuftcHpkpkaygif;taejzifh (1530630)rJ&¶SdcJhonf? zqyvrS trwfae&m(144)ae&m/ yrnwrS
trwfae&m(46)ae&m/ &cdkiftrsdK;om;tzGJ@csKyfrS trwfae&m(6)ae&m/ woD;yk*~v trwfae&m(9)ae&m
ponfjzifh&¶SdcJhonf?
wwd,t}udrfa¶G;aumufyGJudk 1960 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (6)&ufae@wGif ,m,Dtdrfapmifhtpdk;&
u usif;yay;cJhonf? 1958 ckESpf/ {+yDv (27)&ufae@wGif oef@¶Sif;-wnf+rJ[lI zqyvuGJ+yD;aemuf yxrqHk;
usif;yonfha¶G;aumufyGJjzpfonf?oef@¶Sif;rS wnf+rJwdk@xuf rJav;qausmftomjzifhtEdkif&¶SdcJh+yD; 1962 ckESpf
txd oef@¶Sif;tpdk;&rSwm0ef,lcJhonf? oef@¶Sif;zqyvu jynfaxmifpktzGJ@(yxp)[lItrnfajymif;cJhonf?
1962 ckESpf/ rwfv (2)&ufae@wGif ppfwyfrStm%modrf;cJhonf?
awmfvSefa&;aumifpDacwf?
- 10 -
1962 ckESpf/ rwfv (2)&ufae@ eHeufydkif;wGif wyfrawmfacgif;aqmif(17)OD;yg0ifonfh jynfaxmifpk
orRwjrefrmEdkifiHawmf awmfvSefa&;aumifpDudk zGJ@pnf;cJhonf? awmfvSefa&;aumifpD OuUX tjzpf umuG,f
a&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;ae0if;rS aqmif¶GufcJhonf?
vlxkqEN/ vlxkenf;rygbJ ppfwyfenf;oufoufjzifh tm%modrf;cJhjcif;udk ArmEdkifiHvHk;qdkif&m u&if
trsdK;om;rsm;tzGJ@csKyf/ &efukefwuUodkvfausmif;om;rsm;or*~/ &efukefc¶dkifausmif;om;rsm;or*~/ rEWav;
wuUodkvf/ armfv+rdKifaumvdyfESifh ykodrfaumvdyf¶Sd ausmif;om;rsm;or*~ tzGJ@tpnf;rsm;u qef@usifuef@
uGufcJh=uonf? 1962 ckESpf/ Zlvdkifv (7)&ufae@wGif &efukefwuUodkvf ausmif;om;nD!Gwfa&;wyfOD;rS OD;
aqmifI pDwef;vSnfhvnfqENjycJh=uonf? &efukefwuUodkvfausmif;om;or*~ OuUX/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;rsm;or*~tzGJ@csKyf 'kwd,OuUX ESifh ausmif;om;acgif;aqmiftcsdK@tm; ppftkyfpku zrf;qD;cJhonf?
&JESifhausmif;om;rsm; tcsif;csif; cJrsm;/ rsuf&nf,dkAHk;rsm;jzifh tjyeftvSefypfcwfonftxd us,fjyef@vmcJh
onf? &Jwyfrsm;¶kyfodrf;+yD; ppfwyfrS aoewfjzifhypfcwfvlpkcGJcJhonf? Ppftkyfpku wuUodkvfor*~taqmuf
ttHktm; tkwfjrpftxd rusefapatmif wGufcsuf+yD;/ ,rf;bDvl;rsm;jr‡KyfESHI Zlvdkifv (8)&ufae@ eHeufvif;
tm;}uD;wGif +zdKcGJcJhonf?
awmfvSefa&;aumifpDonf 1962 ckESpf/ {+yDv (30)&ufae@wGif EdkifiHawmf awmfvSefa&;aumifp. D
0g'oabmxm;ausnmcsufjzpfaom jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfudk xkwfjyefa=unmcJhonf?
1962 ckESpf/ arv (9)&ufae@wGif A[dkvHk+cHKa&;ESifhtkyfcsKyfr_aumfrwD/ jynfe,f§wdkif; vHk+cHKa&;ESifh
tkyfcsKyfr_aumfrwD/ c¶dkif vHk+cHKa&;ESifhtkyfcsKyfr_aumfrwD/ +rdK@e,f vHk+cHKa&;ESifhtkyfcsKyfr_aumfrwD/ +rdK@r§aus;¶Gm
vHk+cHKa&;ESifhtkyfcsKyfr_aumfrwDtqifhqifhudkzGJ@pnf;cJh+yD;/ 1962 ckESpf/ arv (17)&ufae@rSpI jynfe,f/ wdkif;/
c¶dkif/ +rdK@e,frsm;¶Sd w&m;Oya'pdk;rdk;a&;ESifh &yf¶Gmat;csrf;a&;OD;pD;tzGJ@rsm;udk vHk+cHKa&;ESifhtkyfcsKyfr_aumfrwD
toD;oD;odk@ ajymif;vJcJhonf?
1962 ckESpf/ Zlvdkifv (4)&ufae@wGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk
a=unmI jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD (The Burma Socialist Programme Party) udk tjrKawygwD
tjzpfxlaxmifcJhonf?
1964 ckESpf/ rwfv (28)&ufae@wGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDESifh ,if;ygwD.OD;aqmifr_udkcH,l
aom tzGJ@tpnf;rsm;rSty usefEdkifiHa&;tzGJ@tpnf;tm;vHk;udkzsufodrf;onfhOya'jzpfaom “1964 ckESpf/
trsdK;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;udkumuG,fonfhOya'”udk awmfvSefa&;aumifpu D jyXmef;cJhonf? EdkifiHa&;ygwD
tm;vHk;udk zsufodrf;vdkuf+yD; jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfudk wpfygwDpepfjzifh pwiftaumiftxnfazmfcJhonf?
1971 ckESpfwGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDonf tjrKawygwDtqifhrS jynfol@ygwDtjzpfodk@
a&muf¶SdcJhonf? ,cifu awmfvSefa&;aumifpDonf EdkifiHa&;OD;aqmifr_wGif tjrifhqHk;tzGJ@tpnf;jzpfcJh&mrS
jynfol@ygwDjzpfvmonfhtcg jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDonf EdkifiHa&;OD;aqmifygwDjzpfvmcJhonf?
1962 ckESpfrS 1974 ckESpftxd awmfvSefa&;aumifpDrS wygwDtm%m¶Sifpepfjzifh tkyfcsKyfcJh+yD;/
jynfol@qENcH,lonfh a¶G;aumufyGJrsm;r¶SdcJhyg?
AdkvfcsKyf}uD;ae0if;onf 1972 ckESpf/ {+yDv (21)&ufae@wGif wyfrawmfrSt+idrf;pm;,lcJh+yD;/ OD;ae0if;
jzpfvmcJhonf? ‚if;ESifhtwl tjcm;wyfrawmft&m¶Sd}uD;(20)OD;vnf; wyfrawmfrSt+idrf;pm;,lcJh=u+yD;/
tm%mudk (rlvydkif¶SifjynfolvlxkxHodk@) t&yfom;tpdk;&vufodk@jyefvnftyfESif;av[efpDpOfr_udk }udKwif
jyifqifvkyfaqmifcJh=uonf?
yxrt}udrf jynfol@v$wfawmfESifhjynfol@aumifpDtqifhqifh a¶G;cs,fwifajr‡mufyGJrsm;udk 1974
ckESpf/ Zefe0g&Dv (27)&ufae@rS azazmf0g&Dv (10)&ufae@txd jyKvkyfcJhonf? pkpkaygif;rJqENe,f(451)e,fwGif
rJqENe,f (450)Y wpf}udrfwnf;jzifhqENrJxuf0ufausmf&¶Sd+yD; atmifjrifpGma¶G;cs,fEdkifcJhonf? yvuf0+rdK@
e,f jynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(1)wGif a¶G;cs,fwifajr‡mufyGJtxajrmufaomfvnf; vma&mufqENrJ
ay;olOD;a&.xuf0ufausmfqENrJr&ojzifh udk,fpm;vS,fa¶G;cs,fwifajr‡mufEdkifjcif;r¶SdcJhacs? 'kwd,t}udrf
- 11 -
a¶G;cs,fwifajr‡mufyGJtwGuf udk,fpm;vS,favmif;trnfpm&if;wifoGif;&ef tcsdefrvHkavmufojzifh tqdkyg
rJqEN e,f.a¶G;cs,fwifajr‡mufyGJudk zsufodrf;cJh&onf?
yxrt}udrf jynfol@v$wfawmfESifh jynfol@aumifpDtqifhqifha¶G;cs,f wifajr‡mufyGJrsm;wGif rJqEN
e,fwpfcktwGuf ,SOf+ydKifolr¶SdbJ/ wpfOD;wnf;om a¶G;cs,fwifajr‡mufcH&efjzpfv#if ,if;udk,fpm;vS,f
avmif;tm; axmufcHonfhrJyHk;ESifh uef@uGufonfhrJyHk; ESpfyHk;omxm;&onf? rJyHk;rsm;ay:wGif udk,fpm;vS,f
avmif;.trnfudka&;om;xm;+yD;/ axmufcHonfhrJyHk;Y “axmufcHonf”[laom pmESifhtrSwftom;udk
vnf;aumif;/ uef@uGufonfhrJyHk;Y “uef@uGufonf”[laom pmESifhtrSwftom;udkvnf;aumif; a&;om;
xm;onf? rJqENe,fwpfckwGif ,SOf+ydKifta¶G;cHolwpfO;D xufydkI¶Sdv#if ,if;odk@,SOf+ydKifta¶G;cHol ta&
twGuf¶Sdoavmuf rJyHk;ta&twGufjyKvkyfpDpOfxm;onf? rJyHk;toD;oD;wGif oufqdkif&m jynfol@ udk,fpm;
vS,favmif;rsm;.trnfrsm;udk xif¶Sm;pGma&;om;xm;onf? rJ¶Hkwpf¶HkpDwGif &yfuGuf/ aus;¶Gmtkyfpk jynfol@
aumifpD0ifavmif;twGuf qENrJay;cef;/ +rdK@e,f jynfol@aumifpD0ifavmif;twGuf qENrJay;cef;/ jynfe,f/
wdkif; jynfol@aumifpD0ifavmif;twGuf qENrJay;cef;/ jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;twGuf qENrJ
ay;cef;[lI qENrJay;cef; tcef;(4)cef;pDxm;¶Sdonf? jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD/ A[dkaumfrwDrS jynfol@
v$wfawmfESifh jynfe,f/ wdkif; jynfol@aumifpDtqifh udk,fpm;vS,favmif;pm&if;udk jyKpkay;onf? jynfol@
v$wfawmftqifhwGif ygwDA[dkaumfrwDrS &mxm;ay;olrsm;/ jynfe,f/ wdkif;/ +rdK@e,f/ &yfuGuf/ aus;¶Gmtkyfpk
tqifhrsm;wGif a'oygwDaumfrwDrS &mxm;ay;olrsm;tm; ESpfoufoabmusonfjzpfap/ rESpfoufonf
jzpfap a¶G;cs,fay;=u&onf? jzpfonfhenf;ESifh &atmifaqmif¶Gufay;=u&ojzifh rormr_rsm;¶SdcJhonf? trJyHk;
rSrJrsm; tjzLyHk;odk@aemufydkif;wGifajymif;xnfhjcif;rsm;¶SdcJhonf?
'kwd,t}udrfjynfol@v$wfawmfESifhjynfol@aumifpDtqifhqifha¶G;cs,fwifajr‡mufyGJrsm;udk 1978 ckESpf/
Zefe0g&Dv (1)&ufae@rSpI (15)&ufae@txdjyKvkyfcJhonf? 'kwd,t}udrfjynfol@v$wfawmftwGuf owfrSwf
xm;onfhrJqENe,faygif;(464)ck¶SdcJhonf? wwd,t}udrfjynfol@v$wfawmfudkzGJ@pnf;Edkif&ef wwd,t}udrf
jynfol@v$wfawmfESifhjynfol@aumifpDtqifhqifha¶G;cs,fwifajr‡mufyGJrsm;udk 1981 ckESpf/ atmufwdkbmv (4)
&ufae@rSpI (30)&ufae@txdjyKvkyfcJhonf? wwd,t}udrfjynfol@v$wfawmftwGuf owfrSwfxm;onfh
rJqENe,faygif;(475)ck¶SdcJhonf? pwkwˆt}udrfjynfol@v$wfawmfudkzGJ@pnf;Edkif&eftwGuf pwkwˆt}udrf jynfol@
v$wfawmfESifhjynfol@aumifpDtqifhqifha¶G;cs,fwifajr‡mufyGJrsm;udk 1985 ckESpf/ atmufwdkbmv (6)&uf
ae@rSpI (20)&ufae@txdusif;yjyKvkyfcJhonf? pwkwˆt}udrfjynfol@v$wfawmftwGuf owfrSwfxm;onfh
rJqENe,faygif;(489)ck¶SdcJhonf?
1972 ckESpfu ppfbufrSt+idrf;pm;,lI t&yf0wfajymif;0wfcJh=uonfh awmfvSefa&;aumifpD0ifrsm;
jzpfonfh OD;ae0if;(,cifAdkvfcsKyf}uD;ae0if;)onf &efukefwdkif;/ r&rf;ukef;rJqENe,ftrSwf(1)rSvnf;aumif;/
OD;pdef0if;(,cifAdkvfrª;csKyfpdef0if;)onf weoFm&Dwdkif;/ xm;0,frJqENe,ftrSwf(1)rSvnf;aumif;/ OD;aomif;
=unf(,cifAdkvfrª;}uD;aomif;=unf)onf ppfudkif;wdkif;/ a¶$bdkrJqENe,ftrSwf(1)rSvnf;aumif;/ OD;ausmfpdk;
(,cifAdkvfrª;}uD;ausmfpdk;)onf yJcl;wdkif;/ ewWvif;rJqENe,ftrSwf(2)rSvnf;aumif;/ OD;oef;pdef(,cifAdkvfrª;
}uD;oef;pdef)onf rauG;wdkif;/ yckuULrJqENe,ftrSwf(2)rSvnf;aumif;/ a'gufwmvS[ef(,cifAdkvfrª;}uD;vS
[ef)onf {&m0wDwdkif;/ zsmyHkrJqENe,ftrSwf(1)rSvnf;aumif;/ a'gufwmarmifvGif(,cifAdkvfrª;}uD;armif
vGif)onf rEWav;wdkif;/ ausmufqnfrJqENe,ftrSwf(1)rSvnf;aumif;/ OD;armifarmifc(,cifAdkvfrª;}uD;
armifarmifc)onf &efukefwdkif;/ vd_ifrJqENe,ftrSwf(2)rSvnf;aumif; a¶G;cs,fwifajr‡mufcHcJh=u&onf?
jynfaxmifpkqdk¶S,fvpforRwjrefrmEdkifiHawmfacwf?
- 12 -
usif;ycJhonf? jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f(450)pHknDwufa&mufcJh=uonf? tpnf;ta0;pwifusif;y
onfhyxrae@wGif awmfvSefa&;aumifpD OuUX OD;ae0if;u “,ae@ ,cktcsdefrSpI EdkifiHawmftcsKyftjcmtm
%mudk rlvydkif¶Siftppfjzpfol wdkif;&if;om;jynfolrsm;tm;udk,fpm;jyKonfh Tjynfol@v$wfawmfudk awmf
vSefa&;aumifpDrS jyefvnftyfESif;a=umif; awmfvSefa&;aumifpD.udk,fpm; a=ujimtyfygonf”[k a=unmcJh
onf? qufvufwnf¶Sd&efrvdktyfawmhojzifh awmfvSefa&;aumifpDtm;zsufodrf;a=umif;udkvnf; a=unmcJh
onf?
tajccHOya'ESifhtnD 1974 ckESpf/ rwfv (2)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfyxrtpnf;ta0;udk
usif;y+yD; EdkifiHawmftm%mudk jynfol@v$wfawmfodk@ v$Jajymif;ay;tyfcJhjcif;jzpfonf?
jynfol@v$wfawmfonf EdkifiHom;rsm;. udk,fpm; EdkifiHawmf.tcsKyftjcmtm%mudk cH,lusifhoHk;
aom EdkifiHawmf. tjrifhqHk;tm%mydkiftzGJ@tpnf;jzpfonf?
jynfol@v$wfawmf. yHkrSwfoufwrf;onf jynfol@v$wfawmfyxrt}udrftpnf;ta0;usif;yonfh
ae@rSpI (4)ESpfjzpfonf?
EdkifiHawmfOya'jyKtm%monf jynfol@v$wfawmfwGifomwnf¶Sdonf? EdkifiHawmf. pDrHcef@cGJr_tm
%mESifh w&m;pD&ifr_tm%mwdk@udkrl jynfol@v$wfawmfonf A[dkESifha'oqdkif&m tm%mydkiftzGJ@tpnf;rsm;
tm; zGJ@pnf;yHktajccHOya'ESifhtnDcGJa0tyfESif;Edkifonf[k 1974 ckESpf/ jynfaxmifpkqdk¶S,fvpforRwjrefrm
EdkifiHawmf zGJ@pnf;yHktajccHOya' wGifjyXmef;yg¶Sdonf?
xdk@aemuf jynfol@v$wfawmfu tzGJ@0if(28)OD;yg0ifaom jynfaxmifpkqdk¶S,fvpforRwjrefrmEdkifiH
awmf. EdkifiHawmfaumifpDudk a¶G;cs,fzGJ@pnf;cJhonf? EdkifiHawmfaumifpD0ifrsm;u wzef EdkifiHawmfaumifpD.
OuUX tjzpf OD;ae0if;tm;vnf;aumif;/ twGif;a&;rª;tjzpf AdkvfcsKyf}uD;pef;,ktm;vnf;aumif; a¶G;cs,fwif
ajr‡muf=uonf? Todk@jzifh jynfaxmifpkqdk¶S,fvpforRwjrefrmEdkifiHawmf zGJ@pnf;yHktajccHOya' yk'fr(66)t&
OD;ae0if;onf jynfaxmifpkqdk¶S,fvpforRwjrefrmEdkifiHawmf. yxrorRw jzpfvmcJhonf? vlxkqENrygbJ
ppfwyfrSodrf;,lxm;cJhonfhtm%mudk&,lxm;cJhonfh awmfvSefa&;aumifpD OuUX OD;ae0if;xH jynfaxmifpk
qdk¶S,fvpforRwjrefrmEdkifiHawmf. orRw OD;ae0if;xHodk@ vlxkxHrSw&m;0iftm%mtyfESif;onfhtoGif
a&muf¶SdoGm;cJhonf?
1988 ckESpf/ Zlvdkifv (23)&ufae@wGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDta&;ay:ygwDnDvmcHudk usdKuU
qHuGif;q&mpHcef;rYpwifusif;ycJhonf? xdknDvmcHwGif ygwDOuUX}uD; OD;ae0if;u rwfvESifhZGefv ta&;
tcif;jzpfcJh&r_wGif oG,f0dkufaomenf;jzifh wm0efruif;[k ,lqaoma=umifhvnf;aumif;/ touft¶G,f
axmufvmjcif;a=umifhvnf;aumif; ygwDOuUXwm0efESifh ygwD0iftjzpfrS EkwfxGufcGifhjyK&ef arwWm&yfcHcJh
onf? ‚if;ESifhwygwnf; EkwfxGufcGifhjyKEdkif&eftwGuf vkyfazmfudkifzufrsm;jzpf=uaom OD;pef;,k/ OD;at;udk/
OD;pdefvGif/ ol&OD;xGef;wifESifh ol&OD;ausmfxifwdk@uvnf; EkwfxGufv$mwifxm;a=umif; ajym=um;cJhonf?
wcsdefwnf;rSmyif nDvmcHodk@ wpfygwDpepfESifhygwDpHkpepf ESpfckteuf rnfonfhpepfudka¶G;cs,f
a=umif;/ wpfjynfvHk;a¶G;aumufyGJusif;y+yD; tqHk;tjzwfcH,l&ef/ ygwDpHkpepfudkaxmufcHv#if xGufvdkolrsm;.
qENudkvdkufav#mcGifhjyK+yD;/ usefygwD0ifrsm;u EdkifiHawmf.wm0efrsm;udkqufvufxrf;aqmif&ef/ rnfonfh
pepfudkvlxkuaxmufcHapumrl ygwDOuUXtaejzifh EdkifiHa&;udkausmcdkif;rnfjzpfa=umif;/ aemifwGifqlylr_jzpf
ygu wyfrawmfudk xda&mufpGmtoHk;csa&;wdk@udk rdef@=um;oGm;cJhonf?
nDvmcHu jynfvHk;u|wfqENcH,lyGJusif;ya&;tm; y,fcsvdkuf+yD;/ ygwDOuUXESifh 'kwd,OuUXwdk@udk
ygwD0iftjzpfrSEkwfxGufcGifhrjyKbJ tem;,lcGifhay;cJhonf? EkwfxGufcGifhwifjyxm;aom tjcm;acgif;aqmifrsm;
udkvnf; EkwfxGufcGifhrjyKcJhay?
Zlvdkifv (26)&ufae@wGif usif;yaom A[dkaumfrwD 'ort}udrftpnf;ta0;wGif OD;pdefvGiftm;
ygwDOuUXtjzpf wifajr‡mufcJhonf? xdk@jyif EdkifiHawmf0ef}uD;csKyfOD;armifarmifcESifh jynfol@Oya'tusdK;aqmif
- 13 -
tzGJ@OuUX OD;jrifharmifwdk@tm; rwfvtwGif;jzpfyGm;cJhaom ta&;tcif;wGif jzpfay:vmaomudpPrsm;twGuf
wm0efruif;a=umif;awG@¶Sd&ojzifh &mxl;rSEkwfy,fcJhonf?
Zlvdkifv (27)&ufae@wGif pwkwˆt}udrfjynfol@v$wfawmf ta&;ay:tpnf;ta0;udk qufvufusif;
y&m ,if;tpnf;ta0;u OD;pdefvGiftm; EdkifiHawmfaumifpDOuUXESifh EdkifiHawmforRwtjzpf a¶G;cs,fwif
ajr‡mufcJhonf? xdk@jyif EdkifiHawmfaumifpDtwGif;a&;rª;tjzpf ol&OD;ausmfxif/ EdkifiHawmf0ef}uD;csKyftjzpfol&OD;
xGef;wifESifh jynfol@Oya'tusdK;aqmif tzGJ@OuUXtjzpf a'gufwmarmifarmifwdk@udk a¶G;cs,fwifajr‡mufcJh=u
onf?
jzpfyGm;cJhaomta&;tcif;jzpfyGm;cJhaom xdef;odrf;cJh&r_wdk@udk wm0ef,laomtm;jzifh 1988 ckESpf/
=o*kwfv (12)&ufae@wGif OD;pdefvGifonf jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD OuUX tjzpfrSvnf;aumif;/ EdkifiH
awmforRwESifh EdkifiHawmfaumifpD OuUX tjzpfrSvnf;aumif; E_wfxGufcJhonf?
1988 ckESpf/ =o*kwfv (19)&ufae@wGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD/ ygwDA[dkaumfrwD (11)}udrf
ajrmuftpnf;ta0;udk &efukef+rdK@/ jynfol@v$wfawmftpnf;ta0;cef;rY usif;yjyKvkyfcJhonf? xdktpnf;
ta0;rS a'gufwmarmifarmiftm; jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD OuUX tjzpf a¶G;cs,fwifajr‡mufcJhonf? xdk@
aemuf qufvufusif;yaom pwkwˆt}udrf jynfol@v$wfawmfta&;ay:tpnf;ta0;rS a'gufwmarmif
armiftm; EdkifiHawmfaumifpD OuUX ESifh EdkifiHawmforRwtjzpf wifajr‡mufcJhonf?
1988 ckESpf/ pufwifbmv (10)&ufae@wGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD/ ta&;ay:ygwDnDvmcHudk
&efukef+rdK@/ jynfol@v$wfawmftpnf;ta0;cef;rY usif;yjyKvkyfcJhonf? xdknDvmcHu ygwDpHkpepfjzifh taxG
axGa¶G;aumufyGJusif;y&ef qHk;jzwfcsufcsrSwfcJhonf?
1988 ckESpf/ pufwifbmv (18)&ufae@wGif wyfrawmf(e-0-w)rS tm%modrf;,lcJhonf?
EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@(e0w)acwf?
ÙÙÙÙÙ
- 14 -
jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmf
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ
- 15 -
(ps) taxGaxGa&G;aumufyGJusif;yrnfhae@onf ,ae@rSpIokH;vjynfhaomae@[k owfrSwfay;&ef/
odk@aomf ay:aygufvmrnfhygwDtzGJ@tpnf;rsm;u a&G;aumufyGJaumfr&Sifodk@t}uHðycsuft&
,ae@rSpI wvcGJjynfhaomae@xufrapmbJjzpfap/ oHk;vausmfvGefonfhtcgjzpfap jyifqif
owfrSwfusif;yEkdifonfhvkyfykdifcGifhudk jynfol@v$wfawmfu EkdifiHawmfaumifpDokd@v$Jtyf&ef?
,if;odk@ jynfol@v$wfawmfu aumfr&SifudkzGJ@pnf;ay;+yD;onfhaemuf 1988 ckESpf/ pufwifbmv (12)
&ufae@ eHeuf(9)em&DtcsdefwGif EkdifiHawmforRw a'gufwmarmifrmif/ EkdifiHawmf'kwd,orRw OD;at;ukd/
EkdifiHawmfaumifpDtwGif;a&;rSL; ol&OD;ausmfxif/ EkdifiHawmf0ef}uD;csKyf ol&OD;xGef;wifwkd@ESifh a&G;aumufyGJ
aumfr&Sifvl}uD;rsm;jzpf=uaom OD;baX;/ OD;apm=um'kd;/ OD;pef;armif/ q&mcs,f/ OD;ausmf!Gef@wkd@ awG@qkHaqG;
aEG;=uonf? ,if;tpnf;ta0;odk@ EkdifiHawmfaumifpD&kH;!¸ef=um;a&;rSL;csKyf OD;ausmf0if;(,ckEkdifiHawmfw&m;
&kH;csKyfw&m;ol}uD;)ESifh aumfr&Sif&kH;csKyf!¸ef=um;a&;rSL; OD;at;armif(,ck!¸ef=um;a&;rSL;csKyf)wkd@vnf; wuf
a&muf=uonf? xkdtpnf;ta0;Y EkdifiHawmforRwtrª;ðyonfhEkdifiHawmfaumifpD0ifrsm;u tvGwfvyfqkH;
ESifhtr#wqkH; ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ}uD;ukd tjrefqkH;atmifjrifpGmusif;yEkdifa&;ESifhywfouf
I aumfr&SifuvGwfvGwfvyfvyfaqmif&GufEkdif&ef EkdifiHawmfaumifpDutaxmuftulðy&rnfhudpP&yfrsm;udk
aqG;aEG;=u+yD;/ aumfr&SiftzGJ@0ifvl}uD;rsm;onf OD;baX;tm; aumfr&SifOuUÏtjzpfa&G;cs,fwm0efay;cJh=u
onf? xkd@aemuf aumfr&SiftwGif;a&;rª;tjzpf OD;at;armiftm; wm0efay;tyfcJh=uonf?
“ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶Sif”
ygwDpHk'Drdkua&pD
taxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶Sif
- 16 -
(yHk) baX;
OuUX
- 17 -
(5) rdrdwdk@onf wyfrawmfom;rsm;jzpfonfESifhtnD e,fbufOya'omru wyfrawmfqkdif&m
Oya'rsm;ukdvkdufemusifhokH;&olrsm;jzpfa=umif; t+rJowdcsyf+yD;/ r=umrDusif;yrnfh a&G;cs,fwif
ajr‡mufyGJudk wyfrawmfom;wOD;csif;.*k%foduQm/ wyfrawmfw&yfvkH;.*k%foduQudk xdcdkufap
rnfh tajymtqkd/ trltusifhrsm;rðyvkyfrd&eftwGuftxl;owdðyvkdufem=u&ef !Gef=um;vkduf
a=umif;?
wkdif;jynf.tajctaeonf wjznf;jznf;,dk,Gif;vm+yD; vrf;yef;qufoG,fr_rsm;jywfawmufjcif;/
e,frSqefESifhpm;aomufukefrsm; &efukefokd@a&muf&Sdjcif;r&Sdaoma=umifh &efuefòrd@aejynfolrsm;twGuf pm;
eyf&duQmrsm;tcuftcJóuHawG@&jcif; 0efxrf;tcsdK@uvnf; qENjyyGJrsm;wGifyg0ifqENjyaeojzifh &kH;vkyfief;rsm;
&yfqdkif;v#uf&Sdjcif;/ rormoltcsdK@uvnf; EkdifiHawmfykdifpuf&kHtvkyf&kHrsm;/ &kH;Xmersm;ESifhwuUodkvfrsm;rS
EkdifiHawmfykdifypPnf;rsm;udk vk,ufjcif;/ zsufqD;jcif;ESifh Oya'vufvGwf vlykHtv,fwGif rif;rJhp&dkufjzifhacgif;
jzwfowfjzwfjcif; ponfhtajctaersm; wpwpwdk;yGm;qkd;0g;vmcJhonf?
xkdtajctaeqkd;rsm;udkukpm;Ekdifrnfh wckwnf;aomenf;vrf;onf vGwfvyfIw&m;r#waom
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJudk tjrefqkH;atmifjrifpGmusif;yay;&efomjzpfa=umif; aumfr&Sifu
pGJ+rJpGm,kH=unfcJhonfhtavsmuf ,if;odk@ ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJudkusif;y&mwGif 0efxrf;rsm;
onf rnfonfhygwDtzGJ@tpnf;0ifr#r[kwfygrS EkdifiHawmfwm0efrsm;ukdvnf;aumif;/ a&G;aumufyGJvkyfief;rsm;
ukdvnf;aumif; bufrvkdufbJacsmarG@pGmaqmif&GufEkdifrnfjzpfa=umif;/ vuf&Sdjrefrmqkd&S,fvpfvrf;pOfygwD
0ifrsm;jzpf=uaom wyfrawmfom;rsm;ESifh0efxrf;rsm;onf EkdifiHawmfwGif ygwDpkH'Drkdua&pDpepfukdusifhokH;aom
tcg jrefrmhqkd&S,fvpfvrf;pOfygwDtygt0if aemifzGJ@pnf;vwWWH@aomygwDtzGJ@tpnf;rsm;wGif tzGJ@0ifrsm;t
jzpfyg0ifcGifhðyygu XmetwGif;pdwf0rf;uGJr_rsm;jzpfay:Ekdif+yD; EkdifiHawmf.,EW&m;vnfywfr_udkyif xdcdkufEkdifrnf
[kxifjrifa=umif;/ odk@ygI ,cktcsdefrSpwif+yD; wyfrawmfom;rsm;ESifh0efxrf;rsm;onf rnfonfhEkdifiHa&;ygwD
tzGJ@tpnf;0ifr#rjzpfapa&;twGufaqmif&Gufoifhyga=umif; aumfr&Sifu 1988 ckESpf/ pufwifbmv (15)
&ufae@wGif EkdifiHawmfaumifpDokd@arwWm&yfcHcJhonf?
jynfaxmifpkqkd&S,fvpforRwjrefrmEkdifiHawmf
EkdifiHawmfaumifpD
a=unmcsuf
14§88
jynfol@0efxrf;rsm;ESihfywfoufonfha=unmcsuf?
1? ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&Sifvl}uD;rsm;tm; jynfol@v$wfawmfutyfESif;+yD;
jzpfonfh taxGaxGa&G;aumufyGJrsm;ukt
d vGwfvyfqkH;/ tr#wqkH;ESifhtjrefqkH;usif;yEkdif&efjyifqifaqmif&Guf
=u&mwGif aumfr&Siftm; EkdifiHawmfaumifpDutpGrf;ukeftaxmuftulðyrnfjzpfyga=umif;ESihf ppfrSefonfh
'Drkdua&pDudkvufcHaom ygwDtzGJ@tpnf;rsm;udk r#r#wwrSwfykHwifay;&efESifh ,if;tzGJ@tpnf;rsm;onf
- 18 -
w&m;r#wpGmwef;wl,SOfòydifEkdif=ua&;twGufvnf; vkdtyfaompnf;rsOf;vkyfxkH;vkyfenf;rsm;udk owfrSwf=u
yg&ef aumfr&Siftm;EkdifiHawmfaumifpDuarwWm&yfcHcJh+yD;jzpfygonf?
2? aumfr&Sifonf atmufygpnf;rsOf;w&yfukdt}uHðycJhygonf? ,if;t}uHðycsufESifhtnD EkdifiHawmfaumifpD
onf atmufyga=unmcsufudkxkwfjyefvkdufonf ² ² ²
jynfol@0efxrf;rsm;onf EkdifiHawmftay:opPmxm;I jynfol@0efudkomxrf;aqmif&rnfjzpfojzifh
ygwDpkHpepfwGifusifhokH;cJhonfhtpOftvmESifhtnD jynfol@wyfrawmf/ jynfol@&JwyfzGJ@paom um
uG,fa&;wyfzGJ@0ifrsm;/ jynfol@0efxrf;tzGJ@tpnf;toD;oD;/ EkdifiHykdifpD;yGm;a&;/ bkwfaumfykda&;&Sif;
tzGJ@tpnf;toD;oD;rS 0efxrf;rsm;ESifh EkdifiHawmfb¾mrS vpmcHpm;=uaom tjcm;0efxrf;rsm;onf
,ae@rSpI jrefrmhqkd&S,fvpfvrf;pOfygwDtygt0if rnfonfhEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;0ifr# rjzpfap&?
(ykH) armifarmif
OuUÏ
EkdifiHawmfaumifpD
ygwD0if jynfol@0efxrf;rsm;ESifhywfoufaom
ygwDA[dktvkyftr_aqmifaumfrwD. qHk;jzwfcsuf
(yHk) at;udk
taxGaxGtwGif;a&;rª;
jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD
- 19 -
wyfrawmfuwm0ef,l+yD;onfESifhwòydifeuf EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ukdzGJ@pnf;
+yD;v#if ,if;tzGJ@u 1988 ckESpf/ pufwifbmv (18)&ufpGJyg atmufyga=unmcsuftrSwf(1§88)udk xkwf
jyefa=unmcJhonf ² ² ²
EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@
a=unmcsuftrSwf 1§88
(yHk) apmarmif
AdkvfcsKyf}uD;
OuUÏ
EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@
- 20 -
tzGJ@ OuUÏu rdrdwdk@wyfrawmfESifh0effxrf;rsm;onf rnfonfhEkdifiHa&;tzGJ@tpnf;. tzGJ@0ifrsm;r[kwfawmh
a=umif;/ rdrdwkd@onf=um;aetzGJ@tpnf;rsm;jzpf+yD; jynfolrsm;ukdtvkyftau|;ðy&rnfhtzGJ@tpnf;rsm; jzpf
a=umif;/ ,ck jynfolrsm;vkdvm;awmif;waeonfh ygwDpkH'Drdkua&pDukd tjrefqkH;taumiftxnfazmfay;Ekdif
a&;twGuf ygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ}uD;ukd tvGwfvyfqkH;/ tr#wqkH;ESifh tjrefqkH; ðyvkyfay;
&ef aumfr&SiftzGJ@0ifvl}uD;rsm;udkarwWm&yfcHa=umif;/ aumfr&Sif.vkyfief;rsm;ESifhpyfvsOf;+yD; aumfr&SiftzGJ@0if
vl}uD;rsm;u rnfol.rsufESmudkr#raxmufxm;bJ ormorwfusus "rR"dÏmefusus w&m;tr#wqkH;
aqmif&Gufay;apvkdyga=umif;/ aumfr&Sif.vkyfief;rsm;ESifhpyfvsOf;I rdrdwdk@onf tzGJ@tpnf;taejzifhaomf
vnf;aumif;/ wOD;csiftaejzifhaomfvnf;aumif; óud;udkifr_/ vrf;!$efr_vkH;0ðyvkyfrnfr[kwfa=umif;/
a&G;aumufyGJOya'/ enf;Oya'rsm;a&;qGJ&mwGifvnf; aumfr&SiftzGJ@0ifvl}uD;rsm;u awG@qkHaqG;aEG;vkdaom
tzGJ@tpnf;udkjzpfap/ yk*~dKvfwOD;csif;udkjzpfap awG@qkHaqG;aEG;t}uH^m%frsm;&,l+yD; vGwfvGwfvyfvyfa&;qGJ
Edkifa=umif;/ aumfr&Sifua&;qGJaxmufcHay;ydk@onfhOya'rsm;udk tjrefqkH;jyÏmef;ay;rnfjzpfyga=umif;/ ygwDpkH
'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ}uD;udkatmifjrifpGmusif;yEkdifrnfh vkdtyfonfhtultnDrsm;udkvnf; tjynfh
t0ay;oGm;rnfjzpfyga=umif; aqG;aEG;ajym=um;oGm;cJhonf?
aumfr&SifOuUÏESifhtzGJ@0ifrsm;onf rdrdwkd@qENjzpfaom vGwfvyfIw&m;r#wonfha&G;aumufyGJukd
usif;yEkdifrnf[k,kH=unfaoma=umifh EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@OuUÏ. arwWm&yfcHcsufukd
0rf;ajrmuf0rf;ompGmvufcHcJh=uonf? xkd@aemuf EkdifiHawmf.tajctaeonfvnf; wnf+idrfwkd;wufvm
onfESifhtr# rdrdwdk@.OD;wnfcsufjzpfaom ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;qkdif&m vkyfief;
rsm;jzpfonfh aumfr&SifOya'/ EkdifiHa&;ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;Oya'/ jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya'wkd@ukd
EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ujyÏmef;I EkdifiHa&;ygwDrsm;rSefykHwifjcif;enf;Oya'ESifh jynfol@
v$wfawmfa&G;aumufyGJenf;Oya'wkd@ukd aumfr&SifujyÏmef;+yD;/ vkyfief;rsm;ukdpwiftaumiftxnfazmfEkdifcJh
onf?
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifOya' jyÏmef;jcif;?
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ usif;ya&;twGuf
vkyfief;tpDtpOfESihf tcsdefZ,m;a&;qGJxkwfjyefjcif;?
jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya'(rl=urf;)ESifhpyfvsOf;I
jynfolrsm;ESifhEkdfifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;rsm;xHrS
- 21 -
t}uHðycsufrsm;ESifhxifjrifcsufrsm;awmif;cHjcif;?
jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya'jyÏmef;jcif;?
jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJenf;Oya'rsm;jyÏmef;jcif;?
- 22 -
Oya'oabmt& jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya'wGif rlykdif;qkdif&mrsm;ukdom xnfhoGif;jyÏmef;
xm;cJhonf? ,if;Oya'ygjyÏmef;rsm;ukd taumiftxnfazmf&mwGifaqmif&Guf&rnfh tao;pdwfenf;pepfrsm;
ukd enf;Oya'rsm;jzifhvnf;aumif;/ vkyfxkH;vkyfenf;rsm;jzifhvnf;aumif; xkwfjyefrSomv#ifvkyfief;rsm;
taumiftxnfazmfay;&onfh tzGJ@tpnf;tqifhtqifhtwGuf vG,fulr_&SdEkdifrnfjzpfonf? xkd@a=umifh jynf
o@lv$wfawmfa&G;aumufyGJOya' yk'fr 81 yg tyfESif;xm;aomvkyfykdifcGifhrsm;ukdusifhoHk;I aumfr&Sifonf jynf
ol@v$wfawmf a&G;aumufyGJenf;Oya'rsm;udka&;qGJ+yD; jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJenf;Oya'rsm; (ygwDpkH
'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ usif;ya&;aumfr&Sif enf;Oya'rsm;trSwf 1§89) ukd 1989 ckESpf/ ZGefv
(30)&ufae@wGif jyÏmef;ay;cJhonf?
aumfr&SiftzGJ@cGJtqifhqifhzGJ@pnf;jcif;?
- 23 -
&yfuGufESifhaus;&Gmtkyfpk aumfr&SiftzGJ@cGJrsm;udk atmufygtzGJ@0ifrsm;jzifhzGJ@pnf;cJhonf ² ² ²
(1) jynfe,fESifhwkdif;aumfr&SiftzGJ@cGJ 14 ck
(2) òrd@e,fpkaumfr&SiftzGJ@cGJ 50 ck
(3) òrd@e,faumfr&SiftzGJ@cGJ 317 ck
(4) &yfuGufESifhaus;&Gmtkyfpk 14992 ck
rJjym;jzifhqENay;onfhpepfrS qENrJvufrSwfjzifhqENrJay;onfhpepf/
qENrJa&wGufonfhtae&m/ qENrJa&wGufonfhpepf/
v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfa&G;aumufwifajr‡mufcH&ol.
trnfpm&if;a=unmjcif;pepfwkd@ukdðyjyifajymif;vJjcif;?
- 24 -
rJckd;onf[laom oHo,yGm;r_ yaysmufapa&;twGuf qENrJvufrSwfjzifhqENrJay;onfhpepfukd
ajymif;vJusifhokH;+yD; rJ&kHwGifyif rJykH;rsm;ukdtrsm;jynfola&S@arSmufY zGifhazmufa&wGufonfhpepfukd usifhokH;cJh
onf? xkdodk@qENrJrsm;udka&wGuf+yD;aemuf xkdrJ&kHrS&&SdonfhqENrJta&twGufukd ykHpH (15) jzifhjyKpkI rJ&kHrSL;ESifh
rJ&kHtzGJ@0ifrsm;/ rJ&kHudk,fpm;vS,frsm;ESifh rJqEN&Sifrsm;u vufrSwfa&;xkd;=uonf? ,if;ykHpH (15) rsm;udk òrd@e,f
aumfr&SiftzGJ@cGJrsm;u v$wfawmfrJqENe,ftvkdufpkpnf;+yD; v$wfawmfukd,fpm;vS,favmif;toD;oD;&&Sd
onfh ckdifvkHaomqENrJta&twGufudk ykHpH (16) jzifh aygif;&kH;pkpnf;+yD; òrd@e,faumfr&SiftzGJ@cGJ0ifrsm;/ v$wf
awmfukd,fpm;vS,favmif;rsm;/ a&G;aumufyJGudk,fpm;vS,frsm;ESifh rJqEN&Sifrsm;u vuffrSwfa&;xkd;=uonf?
òrd@e,faumfr&SiftzGJ@cGJrsm;u ,if;odk@ðypkxm;onfh ykHpH (16) ESihf usif;y+yD;pD;cJhaom jynfol@v$wfawmfukd,fpm;
vS,fa&G;aumufyGJtajctaeudkazmfjyxm;onfh ykHpH (17) wkd@ukd aumfr&Sifodk@ay;ydk@=uonf? xkdykHpHrsm;&&Sd
onfhtcgrS aumfr&Sifu jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpf a&G;aumufwifajr‡mufcH&olukd a=unmcJh
onf? jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpf a&G;aumufwifajr‡mufcH&oludk ,cifu a&G;aumufyGJwm0efcH
t&m&Sdu a=unmcJhaomfvnf; ,ck aumfr&Sifua=unmonfhpepfukd ajymif;vJusifhokH;cJhonf?
ygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJwGif
0ifa&muf,SOf+ydifonfhEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;rsm;?
- 25 -
txufyga=unmcsufESifhtnD 1989 ckESpf/ 'DZifbmv (13)&ufae@txd EkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;
aygif;(117)zGJ@wkd@u a&G;aumufyGJYtenf;qkH; rJqENe,f(3)e,fESihftxuf0ifa&muf,SOf+ydKifrnfjzpfa=umif;
atmufygtwkdif;wifjycJhonf?
(1) rJqENe,f(300)e,fESifhtxuf,SOfòydifrnf[k wifjyxm;onfhEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;aygif; (6)zGJ@
(2) rJqENe,f(111)e,frS(200)e,ftwGif;,SOfòydifrnf[kwifjyxm;onfh EkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;aygif; (4)zGJ@
(3) rJqENe,f(51)e,frS(100)e,ftwGif;,SOfòydifrnf[k wifjyxm;onfhEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;aygif; (4)zGJ@
(4) rJqENe,f(11)e,frS(50)e,ftwGif;,SOfòydifrnf[k wifjyxm;onfhEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;aygif; (31)zGJ@
(5) rJqENe,f(3)e,frS(10)e,ftwGif;,SOfòydifrnf[k wifjyxm;onfhEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;aygif; (72)zGJ@?
EkdifiHa&;ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;Oya' yk'fr(3)t& EkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;rsm;u a&G;aumufyGJY0if
a&muf,SOfòydifvkdojzifh rSwfykHwifay;&efav#mufxm;csuft& aumfr&SifupDppf+yD; ,if;Oya'ygjyÏmef;csufESifh
nD!GwfaomEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;rsm;udk rSwfykHwifay;cJhonf? xkd@a=umifh aumfr&Sifu 1989 ckESpf/ 'DZif
bmv (5)&ufae@ &ufpGJyg a=unmcsuftrSwf(337)jzifh ygwDtzGJ@tpnf;rsm;onf a&G;aumufyGJwGif tenf;
qkH; jynfol@v$wfawmfrJqENe,f(3)e,fY0ifa&muf,SOfòydif&ef owfrSwfwkdufwGef;cJhaomfvnf; a&G;aumufyGJ
wGifvkH;0,SOfòydifjcif;rjyKEkdifaom EkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;aygif;(31)zGJ@ukd EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmuf
a&;tzGJ@u 1990 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (23)&ufae@ &ufpGJygtrdef@trSwf(1§90)jzifh zsufodrf;cJhonf?
- 26 -
xkd@a=umifh v$wfawmfrJqENe,f(3)e,fESifhtxuf yg0if,SOfòydifonfhEkdifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf; (93)zGJ@
om 1990 jynfhESpf/ ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJY 0ifa&muf,SOf+ydifcJh=uonf//
oauFwrsm;owfrSwfjcif;?
rJ&kHta&twGufESifh rJ&kHtzGJ@0ifOD;a&owfrSwfjcif;?
- 27 -
(1) rJ&kHrSL; 1 OD;
(2) rJpm&if;ppfaq;ol 2 OD;
(3) qENrJvufrSwfxkwfay;ol 2 OD;
(4) rJykH;apmifh 1 OD;
pkpkaygif; 6 OD;
(*) rJqEN&Sif 2001 rS 3000 txd&SdaomrJ&kH -
(1) rJ&kHrSL; 1 OD;
(2) rJpm&if;ppfaq;ol 3 OD;
(3) qENrJvufrSwfxkwfay;ol 3 OD;
(4) rJykH;apmifh 1 OD;
pkpkaygif; 8 OD;
(C) rJqEN&Sif 3001 rS 4000 txd&SdaomrJ&kH -
(1) rJ&kHrSL; 1 OD;
(2) rJpm&if;ppfaq;ol 4 OD;
(3) qENrJvufrSwfxkwfay;ol 4 OD;
(4) rJykH;apmifh 1 OD;
pkpkaygif; 10 OD;
(i) rJqEN&Sif 4001 rS 5000 txd&SdaomrJ&kH -
(1) rJ&kHrSL; 1 OD;
(2) rJpm&if;ppfaq;ol 5 OD;
(3) qENrJvufrSwfxkwfay;ol 5 OD;
(4) rJykHapmifh 1 OD;
pkpkaygif; 12 OD;
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ usif;yrnfhae@&ufESifh
jynfol@v$wfawmfudkf,fpm;vS,favmif;trnfpm&if;
wifoGif;v$mwifoGif;jcif;/ pdppfjcif;/ &kyfodrf;jcif;wkd@ESifh pyfvsOf;onfhae@&ufrsm; owfrSwfa=unmjcif;?
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf
ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ
usif;ya&;aumfr¶Sif
a=unmcsuftrSwf (326)
- 28 -
1989 ckESpf/ Edk0ifbmv (10)&uf
trdef@t&
(at;armif)
twGif;a&;rª;
vGwfvyfIw&m;r#waom a&G;aumufyGJusif;y&ef
tajctaeray;ao;onfh e,fajrrsm;?
- 29 -
(6) &Srf;jynfe,f/ refzef@ (oHvGif) òrd@e,f jynfol@v$wfawmfrJqENe,f/
(7) ucsifjynfe,f/ tif*sef;,efòrd@e,f jynfol@v$wfawmfrJqENe,f?
- 30 -
(p) v$wfawmfukd,fpm;vS,favmif;rsm;.a&G;aumufcH&r_tajctae
(1) ygwDtzGJ@tpnf;rsm;ukdudk,fpm;ðyI ,SOfòydifonfhv$wfawmfudk,fpm;vS,favmif; OD;a& 2˜209 OD;
(2) a&G;aumufwifajr‡mufcH&aomygwDtzGJ@tpnf;rsm;udk ukd,fpm;ðyonfhv$wfawmfukd,fpm;vS,fOD;a&
479 OD;
(3) a&G;aumufwifajr‡mufcH&r_ &mckdifE_ef; 21²68 µ
- 31 -
(22) ureftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 1 OD;
(23) r&mjynfol@ygwD (r y y) 1 OD;
(24) jynfaxmifpktrdsK;om;rsm; 'Drdkua&pD 1 OD;
(25) òrd (ac: ) crdtrdsK;om;nDnGwfa&;tzGJ@ ( r c r n z) 1 OD;
(26) vm;[ltrsdK;om;zGH@òzd;wkd;wufa&;ygwD 1 OD;
(27) jynfaxmifpkwkdif;&if;om;vlrsdK;rsm; 'Drkdua&pDtzGJ@csKyf 1 OD;
(1) ucsifjynfe,f?
- 32 -
12? rdk;aumif;+rdK@e,frJqENe,f - OD;xGef;=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(2) u,m;jynfe,f?
(3) u&ifjynfe,f?
- 33 -
3? =umtif;qdyf}uD;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - OD;vSarmif/ rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@?
(4) csif;jynfe,f?
- 34 -
8? zvrf;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - pDauwdkufuGJvf/ csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(5) ppfudkif;wdkif;?
- 35 -
15? igef;ZGef+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - OD;cspfcdkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 36 -
35? rHk¶Gm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - OD;=unfpdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 37 -
55? [krRvif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - OD;vSodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(6) weoFm&Dwdkif;?
(7) yJcl;wdkif;?
- 38 -
3? ausmufwHcg;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - OD;vSOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 39 -
23? yef;awmif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - OD;odef;[ef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 40 -
44? oJukef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - OD;at;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(8) rauG;wdkif;?
- 41 -
12? awmifwGif;}uD;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - OD;odrf;=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 42 -
32? +rdKif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - OD;jrifhatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(9) rEWav;wdkif;?
- 43 -
13? wyfukef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - OD;0if;v_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 44 -
33? rdxWDvm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - a'gufwmodef;vGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 45 -
52? oydwfusif;+rdK@e,frJqENe,f - OD;armf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(10) rGefjynfe,f?
- 46 -
15? a&;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1) - a'gufwmrif;pdk;vif;/ rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@?
(11) &cdkifjynfe,f?
- 47 -
trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD?
(12) &efukefwdkif;?
- 48 -
5? ausmufwef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - OD;pdk;!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 49 -
26? a'gyHk+rdK@e,frJqENe,f - OD;jrarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 50 -
46? v_dif+rdK@e,frJqENe,f trSwf (2) - OD;apmjrodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pdtzGJ@csKyf?
(13) &Srf;jynfe,f?
- 51 -
3? aus;oD;+rdK@e,frJqENe,f - OD;xGef;wif/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 52 -
22? aemifcsdK+rdK@e,frJqENe,f - OD;xGef;atmif(c)OD;xGef;xGef;[def;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 53 -
43? rdkif;a,mif;+rdK@e,frJqENe,f - pdkif;xGef;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(14) {&m0wDwdkif;?
- 54 -
6? usKHaysmf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - OD;wif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 55 -
27? bdkuav;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - a'gufwmpdefjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 56 -
47? [oFmw+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2) - a'gufwmaZmfjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
ÙÙÙÙÙ
a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh=u&onfh woD;yk*~vudk,fpm;vS,f(6)OD;rSm ² ² ²
- 57 -
(5) OD;yDwmvif;yif/ jyifOD;vGif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)/ rEWav;wdkif;?
(6) a'gufwmpef;atmif/ t*Fyl+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)/ {&m0wDwdkif;?
a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh=u&onfh trsdK;orD;udk,fpm;vS,f(15)OD;rSm ² ² ²
- 58 -
tpnf;(142)zGJ@/ a¶G;aumufyGJwGif0ifa&muf,SOf+ydKif+yD;rSy,fzsufcJhonfh ygwDtzGJ@tpnf;(83)zGJ@¶SdcJhojzifh w&m;
0ifqufvuf&yfwnfaeonfh EdkifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;(10)zGJ@om usef¶Sdawmhonf? ‚if;wdk@rSm ² ² ²
(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(2) ¶Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(3) wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
(4) vm;[ltrsdK;om;zGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD
(5) +rdK(ac:)crD trsdK;om;nD!Gwfa&;tzGJ@ (r/ c/ r/ n/ z)
(6) jynfaxmifpkytdk0f;trsdK;om;tzGJ@csKyf
(7) ¶Srf;jynfudk;uef@'Drdku&ufwpfygwD
(8) jynfaxmifpku&iftrsdK;om;rsm;tzGJ@csKyf
(9) udk;uef@'Drdkua&pDESifhnD!Gwfa&;ygwD
(10) ‘0’ trsdK;om;zGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD wdk@jzpfonf?
tqdkyg EdkifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;(10)zGJ@wGif v$waf wmfudk,fpm;vS,f tenf;qHk;wOD;ESifhtxuf a¶G;
cs,fwifajr‡mufjcif;cH&onfh tzGJ@(7)zGJ@¶Sd+yD;/ (3)zGJ@rSm v$wfawmfudk,fpm;vS,f wOD;wa,mufr# a¶G;cs,fwif
ajr‡mufjcif; rcH&onfhtzGJ@rsm;jzpfonf?
a&G;aumufyGJtwGuf EkdifiHawmfrSuscHokH;pGJonfhaiGrsm;?
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ usif;y+yD;pD;jcif;?
- 59 -
EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@onf ,if;.pwkwœwm0eftjzpf vGwfvyfIw&m;r#w
aom ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;yay;&ef owfrSwfcJhonf? jynfolrsm;uvnf; vGwfvyfI
w&m;r#waom ygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJudkusif;yay;&ef vkdvm;awmif;wcJh=uonf?
xkd@a=umifh aumfr&Sifonf rdrdtm;ay;tyfxm;onfh vGwfvyfIw&m;r#waom ygwDpkH'Drdkua&pD
taxGaxGa&G;aumufyGJ}uD;usif;y&efwm0efukd vkyfief;tpDtpOfESifh tcsdfefZ,m;rsm;csrSwfum wqihf+yD;
wqifh twddtusatmifjrifpGmaqmif&GufI aemufqkH;yef;wkdifae@jzpfaom 1352 ckESpf/ e,kefvqef; 4 &uf
(1990 jynfhESpf/ arv 27 &uf)ae@wGif vGwfvyfIw&m;r#waom ygwDpkH'Drkdua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJ
}uD;ukd atmifjrifpGmusif;yay;cJh+yD;jzpfonf? ,if;odk@atmifjrifpGmusif;ycJhjcif;ESifhpyfvsOf;I jynfoltajrmuf
tjrm;uvnf;aumif;/ rJqENay;=uol rJqEN&Siftajrmuftjrm;uvnf;aumif;/ 0ifa&muf,SOf=uonfh
EkdifiHa&;ygwDtrsm;pkuvnf;aumif; vGwfvyfIw&m;r#wonf[k 0rf;ajrmuf0rf;omcsD;usL;=uonftxd
omru ,cifu oHo,&Sdonf[ktwdtvif;xkwfazmfajymqkdcJh=uonfh EkdifiHjcm;tpdk;&rsm;/ EkdifiHjcm;
oHwrefrsm;ESifh EkdifiHjcm;owif;axmufrsm;ESifhEkdifiHjcm;owif;Xmersm;uyif vGwfvyfIw&m;r#wr_&Sdonf[k
vnf;aumif;/ pepfwus&Sdonf[kvnf;aumif; woHwnf;0efcHcsD;usL;cJh=uonf?
ÙÙÙÙÙ
(1) 'Drdkua&pDygwD
Democracy Party (DP)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 30-9-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² armif;
- 60 -
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
National League for Democracy (NLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (392)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 30-9-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² carmuf
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(3) 'Drdku&ufwpfwuUodkvfbGJ@&ESifhausmif;om;a[mif;rsm;tzGJ@
Graduates and Old Students Democratic Association
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 10-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² vufqGJrD;tdrf
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(4) &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
Arakan League for Democracy (ALD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (11)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 12-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² qDrD;cGuf
¡ 1992 ckESpf/ rwfv (6)&ufae@wGif aumfr¶SifrS y,fzsufcJhonf? ¢
(5) wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
National Unity Party (NUP)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (10)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 12-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² pyg;ESH
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(6) rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@
Mon National Democratic Front (MNDF)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (5)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 17-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² ae=umyef;yGifh
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(7) ZdkrD;trsdK;om;uGef*&uf
Zomi National Congress (ZNC)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (2)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 18-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² aomhcavmuf
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(8) csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
- 61 -
Chin National League for Democracy (CNLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (3)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 18-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² aomhwGJ
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(9) rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@
Patriotic Old Comrades League (POCL)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 28-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² ykavG
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(10) ¶Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
Shan Nationalities League for Democracy (SNLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (23)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 21-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² tdk;pnf
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(11) em*awmifwef;a'owdk;wufzGH@+zdK;a&;ygwD
Naga Hills Regional Progressive Party (NHRPP)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (2)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 26-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² av,mOfysH
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(12) u,m;jynfe,fvlrsdK;aygif;pHk'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
Kayah State All Nationalities League for Democracy (KNLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (2)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 28-10-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² a&wGif;
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(13) ucsifjynfe,ftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef*&uf
Kachin State National Congress for Democracy (KNCD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (3)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 31-8-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² acgif;avmif;
¡ 1992 ckESpf/ rwfv (6)&ufae@wGif aumfr¶SifrS y,fzsufcJhonf? ¢
(14) u&ifjynfe,ftrsdK;om;rsm;tzGJ@csKyf
Karen State Nationals Organization (KSNO)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
- 62 -
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 1-11-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² wa,m
¡ 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (27)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;onf? ¢
(15) jynfaxmifpkytdk0fhtrsdK;om;rsm;tzGJ@csKyf
Union Paoh National Organization (UPNO)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (3)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 1-11-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² o&ufoD;wGJoHk;vHk;
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(16) trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD
National Democratic Party for Human Rights (NDPHR)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (4)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 1-11-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² armfawmfum;
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(17) wtm0f;(yavmif)trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
Ta-ang (Palaung) National League for Democracy (TNLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (2)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 15-11-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² vufzuf&nf=urf;tdk;
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(18) ¶Srf;jynfudk;uef@'Drdku&ufwpfygwD
Shan State Kokang Democratic Party (SSKDP)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 16-9-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² uwfa=u;
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(19) jynfaxmifpk"EktrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
Union Danu League for Democracy (UDLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 7-12-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² aowWm
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(20) ureftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
Kamans National League for Democracy (KNLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 13-12-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² vufqGJjcif;
- 63 -
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(21) u,ef;trsdK;om;rsm;pnf;vHk;nD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@
Democratic Organization for Kayan National Unity (DOKNU)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (2)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 14-12-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² z¶HkoD;
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(22) r&mjynfol@ygwD
Mara People's Party (MPP)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 14-12-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² aumufvd_if;txHk;
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(23) jynfaxmifpktrsdK;om;rsm;'Drdkua&pDygwD (,ltifef'DyD)
Union Nationals Democracy Party (UNDP)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 16-12-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² csdefcGif
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(24) +rdK(ac:)crD trsdK;om;nD!Gwfa&;tzGJ@(r/ c/ r/ n/ z)
Mro or Khami National Solidarity Organization (MKNSO)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 22-12-88
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² a&bHkbdkif
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(25) vm;[ltrsdK;om;zGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD
Lahu National Development Party (LNDP)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 27-2-89
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² aq;wH
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(26) trsdK;om;'Drdkua&pDygwD
Party for National Democracy (PND)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (3)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 27-2-89
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² ESJ
- 64 -
¡ 1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (20)&ufae@wGif ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ usif;ya&;
aumfr¶SifrS EdkifiHa&;ygwDtjzpfrSwfyHkwifxm;jcif;rS y,fzsufa=umif; a=unmcsuftrSwf(902)jzifh
xkwfjyefa=unmonf? ¢
(27) jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
United Nationalities League for Democracy (UNLD)
¡ v$wfawmfudk,fpm;vS,f (1)OD; a¶G;aumufwifajr‡mufcHcJh&onf? ¢
rSwfyHkwifae@pGJ ² ² ² 27-2-89
a¶G;aumufyGJ0ifoauFw ² ² ² qdkif;0dkif;
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(1) jynfol@'Drdkua&pDygwD
People's Democratic Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(2) jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&mr[mrdwfvli,frsm;tpnf;t¶Hk;
All Burma United Youths Organization
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(3) nD!Gwfa&;ESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD
Unity and Development Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13)&ufae@&ufpGJyg
trdef@ trSwf(5§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(4) zufqpfqef@usifa&;/ jynfol@vGwfvyfa&;tzGJ@csKyf (z-q-y-v)
Anti-Fascist People's Freedom League (AFPFL)
¡ 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (1)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
(5) trsdK;om;jyefvnfwnfaqmufa&;'Drdkua&pDwyfaygif;pk (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
Democratic Front for National Reconstruction (Union of Burma)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(7§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(6) jrefrmEdkifiHnD!Gwfa&;'Drdku&ufwpfygwD
Burma United Democratic Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (8)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(1§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(7) trsdK;om;+idrf;csrf;a&;ESifh'Drdkua&pDygwD
National Peace and Democracy Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(8) jynfaxmifpku&iftrsdK;om;rsm;tzGJ@csKyf
- 65 -
Union Karen League
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(9) vl@abmifopf'Drdku&ufwpfygwD
Democratic Party for New Society (D.P.N.S.)
¡ 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (6)&ufae@wGif aumfr¶SifrS y,fzsufcJhonf? ¢
(10) jynfol@&JabmftzGJ@csKyf (ArmEdkifiH)
People's Volunteer Organization (Burma)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(11) ucsifjynfe,ftrsdK;om;'Drdku&ufwpfygwD
The Kachin State National Democratic Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13)&ufae@&ufpGJyg
trdef@ trSwf(5§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(12) jynfcspfvli,frsm;tpnf;t¶Hk;
Patriotic Youth Organization
¡ 1992 ckESpf/ rwfv (17)&ufae@wGif aumfr¶SifrS y,fzsufcJhonf? ¢
(13) jrefrmEdkifiH'Drdku&ufwpfjynfol@tiftm;tzGJ@csKyf
All Burma Democratic People's Power Organization
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(14) trsdK;om;wdk;wufa&;vli,ftzGJ@csKyf (jrefrmEdkifiH)
National Progressive Youth of Burma
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13)&ufae@&ufpGJyg
trdef@ trSwf(5§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(15) 'Drdku&ufwpfavbmygwD (jrefrmjynf)
Democratic Labour Party (Burma)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(16) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH z-q-y-v A[dktzGJ@csKyf
Union of Burma (Main) AFPFL (Hq)
¡ 1991 ckESpf/ Zefe0g&Dv (31)&ufae@wGif ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ usif;ya&;aumf
r¶SifrS a=unmcsuftrSwf(906)jzifh EdkifiHa&;ygwDtjzpfrSwfyHkwifxm;jcif;rS y,fzsufcJhonf? ¢
(17) ¶Srf;jynfwdkif;&if;om;vlrsdK;pkrsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
Democratic League for the National Races of the Shan State
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13)&ufae@&ufpGJyg
trdef@ trSwf(5§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(18) trsdK;om;nD!Gwfa&;uGef*&uf
United National Congress
¡ 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (30)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;onf? ¢
(19) 'Drdku&ufwpfvl@tcGifhta&;ygwD
Democratic Human Rights Party
¡ 1991 ckESpf/ =o*kwfv (19)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
- 66 -
(20) rsdK;cspf'Drdku&ufwpfvli,fwyfaygif;pk (jrefrmEdkifiH)
Patriotic Democratic Youth Front (Burma)
¡ 1991 ckESpf/ azazmf0g&Dv (11)&ufae@wGif ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ usif;ya&;
aumfr¶SifrS a=unmcsuftrSwf(911)jzifh EdkifiHa&;ygwDtjzpfrSwfyHkwifxm;jcif;rS y,fzsufcJhonf? ¢
(21) awmifolv,form;pnf;vHk;nD!Gwfa&;tzGJ@ (w/ v/ p/ n)
Peasants' Unity Organization
¡ 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (27)&ufae@wiG f rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;onf? ¢
(22) vli,fpnf;vHk;nD!Gwfa&;tzGJ@
Youth Unity Organization
¡ 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (27)&ufae@wiG f rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;onf? ¢
(23) tvkyform;pnf;vHk;nD!Gwfa&;tzGJ@ (v/ p/ n)
Workers' Unity Organization
¡ 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (27)&ufae@wiG f rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;onf? ¢
(24) jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&mtrsdK;om;rsm;wdk;wufa&;'Drdkua&pDygwD
All Burma National Progressive Democracy Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(25) vli,fnD!Gwfa&;wyfaygif;pk (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
Youths' Solidarity Front (Union of Burma)
¡ 1991 ckESpf/ arv (8)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
(26) ¶Srf;trsdK;om;zGH@+zdK;a&;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
Shan National Development Democratic Party (Union of Burma)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(27) 'Drdkua&pDjrwfEdk;aomjynfolrsm;tzGJ@csKyf ('-r-y-z)
Democratic People's League (DPL)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(28) jrefrmtrsdK;orD;wdk;wufa&;or*~ (A[dkXmecsKyf)
Union for the Improvement of Burma Women (Central Headquarters)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(29) jynfol@pGrf;tm;ygwD
Peoples Power Party (PPP)
¡ 1990 jynfhESpf/ pufwifbmv (19)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#ufzsufodrf;cJhonf? ¢
(30) jynfaxmifpkwnfwHhcdkif+rJa&;ygwD (y-w-c)
Union Stability Party (USP)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(31) &cdkifwdkif;&if;om;nD!Gwfa&;tzGJ@csKyf (&-w-n)
The Arakan National Unity Organization (ANUO)
- 67 -
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (8)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(1§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(32) trsdK;om;+idrf;csrf;a&;ygwD
National Peace Party (NPP)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(33) vGwfvyfaomjrefrmEdkifiHjynfolrsm;tzGJ@csKyf
Free People League of Burma
¡ 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (27)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;onf? ¢
(34) ucsifwuUodkvfausmif;om;rsm;OD;aqmifaomucsifvli,ftzGJ@
Union of Kachin Youth Led by Kachin University Students (UKY)
¡ 1991 ckESpf/ arv (23)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
(35) &cdkifvlrsdK;pkrsm;'Drdkua&pDygwD
Arakan Nationalities Democracy Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (8)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(1§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(36) zufqpfqef@usifa&;jynfol@vGwfvyfa&;rlvtzGJ@csKyf (z-q-y-v rlvtzGJ@csKyf)
Anti-Fascist People's Freedom League (Original) (Hq); AFPFL (Original) (Hq)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(37) awmifolv,form;or*~rsm;tzGJ@csKyf (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
League of Peasants' Unions (Union of Burma)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13)&ufae@&ufpGJyg
trdef@ trSwf(5§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(38) tvkyform;nD!Gwfa&;or*~rsm;tzGJ@csKyf (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
United Trade Union Congress (Union of Burma)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13)&ufae@&ufpGJyg
trdef@ trSwf(5§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(39) ar,kzGH@+zdK;wdk;wufa&;ausmif;om;vli,frsm;tzGJ@csKyf (tm&fumef)
Students and Youths League for Mayyu Development (Arakan)
¡ 1991 ckESpf/ ZGefv (18)&ufae@wGif aumfr¶SifrS y,fzsufcJhonf? ¢
(40) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHnD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (y-n-'-z)
Union of Burma Unity Democracy League (RUDL)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(41) awmifolv,form; u'l;/ ueef;ESifh ¶Srf;trsdK;om;aoG;pnf;nD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(Aef;armuf+rdK@)
Farmer, Gadu, Ganan and Shan National Unity Democratic Headquarters
(Banmauk Myo)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(42) udk;uef@'Drdkua&pDESifhnD!Gwfa&;ygwD
- 68 -
Kokang Democracy and Unity Party
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(43) 'Drdkua&pDESifh+idrf;csrf;a&;tzGJ@csKyf ('D§+idrf;)
League for Democracy & Peace (LDP)
¡ 1991 ckESpf/ azazmf0g&Dv (4)&ufae@wGif ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ usif;ya&;
aumfr¶SifrS a=unmcsuftrSwf(908)jzifh EdkifiHa&;ygwDtjzpfrSwfyHkwifxm;jcif;rS y,fzsufcJhonf? ¢
(44) awmifolv,form;wdk;wufzGH@+zdK;a&;ygwD
Peasants' Development Party (PDP)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(45) ¶Srf;jynfe,fucsiftrsdK;om;'Drdku&ufwpfygwD
Shan State Kachin Democratic Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(46) ucsiftrsdK;om;vHk;qdkif&muGef*&uf
Kachin National Congress (KNC)
¡ 1991 ckESpf/ Edk0ifbmv (27)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
(47) wdkif;&if;om;vlrsdK;pkb0opfxlaxmifa&;ygwD (XmecsKyf)
National Ethnic Reformation Party (Headquarters)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(48) jynfol@a¶S@aqmifygwD (y-&-y)
People's Pioneer Party (PPP)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(49) trsdK;om;ygwD (t-r-y)
Amyothar Party (AP)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (8)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(1§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(50) rsdK;qufopftm;rmefvli,fhwyfOD;
The Might of New Generation Youth Front (Burma)
¡ 1990 jynfhESpf/ Edk0ifbmv (9)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
(51) ‘0’trsdK;om;zGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD
Wa National Development Party
¡ ,ae@wdkif w&m;0if &yfwnfv#uf¶Sdonf? ¢
(52) vDql;trsdK;om;aoG;pnf;cdkifrma&;tzGJ@ (v-r-o-z)
Lisu National Solidarity (LNS)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ rwfv (18)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(8§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(53) u&iftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef*&uf (u-'-w)
Karen National Congress for Democracy (KNCD)
- 69 -
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(54) tif;trsdK;om;tzGJ@csKyf
Inn-Tha National Organization
¡ 1991 ckESpf/ ZGefv (27)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
(55) &cdkiftrsdK;om;vlr_b0jr‡ifhwifa&;tzGJ@
The Rakhine National Humanitarian Development Organization
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(56) wdkif;&if;EG,fzGm;yl;aygif;a&;ygwD
Indigenous Race Collaboration Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(57) jynfaxmifpkjynfol@b0ESifh'Drdkua&pDygwD
Union People's Future and Democracy Party
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(58) jynfaxmifpk'Drdkua&pDygwDrsm;tzGJ@csKyf
United League of Democratic Parties
¡ 1991 ckESpf/ rwfv (19)&ufae@wGif rdrdwdk@qENtav#muf zsufodrf;cJhonf? ¢
(59) uGefjrLepfqef@usifa&;/ qdk¶S,fvpfqef@usifa&;/ tm%m¶Sifqef@usifa&;/ vGwfvyfaom'Drdkua&pD
tzGJ@csKyf
Anti-Communist, Anti-Socialist, Anti-Totalitarian Free Democracy League
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (2)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(4§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(60) trsdK;om;EdkifiHa&;wyfaygif;pk(vli,f)
National Politics Front (Youth)
¡ 1991 ckESpf/ azazmf0g&Dv (6)&ufae@wGif ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ usif;ya&;
aumfr¶SifrS a=unmcsuftrSwf(909)jzifh EdkifiHa&;ygwDtjzpfrSwfyHkwifxm;jcif;rS y,fzsufcJhonf? ¢
(61) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH'Drdkua&pDwyfaygif;pk (y-'-w)
Union of Burma Democratic Front
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (8)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(1§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(62) 'Drdkua&pDr[mrdwfrsm;tzGJ@csKyf ('-r-z)
League of Democratic Allies
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (8)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(1§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(63) &cdkifjynfol@'Drdkua&pDwyfaygif;pk
Arakan People's Democratic Front
¡ 1991 ckESpf/ arv (13)&ufae@wGif aumfr¶SifrS y,fzsufcJhonf? ¢
(64) jynfol@awmifolv,form;or*~(jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
People's Peasants Union (Union of Burma)
- 70 -
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(65) trsdK;om;a&;yuwdvrf;pOfOD;aqmiftiftm;pktzGJ@csKyf
Leading Strength of National Realism Central
¡ 1991 ckESpf/ ZGefv (25)&ufae@wGif aumfr¶SifrS y,fzsufcJhonf? ¢
(66) 'Drdkua&pDjrwfEdk;aomjynfolrsm;r[mrdwftzGJ@}uD; ('-r-r-z)
Democratic Allies' League (DAL)
¡ EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@&ufpGJyg trdef@
trSwf(2§92)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(1) jynfol@vli,ftzGJ@csKyf(jrefrmEdkifiH)
People's Youth Federation (Burma)
(2) jrefrmjynf'Drdku&ufwpfygwD
Burma Democratic Party
(3-11-89 &ufae@wGif A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@0iftm;vHk;. qENoabmxm;t& rSwfyHkwifxm;
jcif;udk y,fzsufcJhonf?)
(3) jynfaxmifpk+idrf;csrf;a&;'Drdkua&pDygwD
United Peace Democratic Party
(5-1-90 &ufae@wGif A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@0iftm;vHk;. qENoabmxm;t& rSwfyHkwifxm;
jcif;udk y,fzsufcJhonf?)
(4) 'Drdkua&pDxGef;um;a&;tzGJ@
Democracy Development Organization
(11-12-89 &ufae@wGif A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@0iftm;vHk;. qENoabmxm;t& rSwfyHkwif
xm;jcif;udk y,fzsufcJhonf?)
(5) 'Drdkua&pDwdk;wufa&;r[mrdwfygwD
Democratic Progress Allied Party
(23-11-89 &ufae@wGif A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@0iftm;vHk;. qENoabmxm;t& rSwfyHkwif
xm;jcif;udk y,fzsufcJhonf?)
(6) vl@tcGifhta&;ESifh+idrf;csrf;a&;tzGJ@csKyf
The League for Human Rights & Peace
(8-1-90 &ufae@wGif A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@0iftm;vHk;. qENoabmxm;t& rSwfyHkwifxm;
jcif;udk y,fzsufcJhonf?)
(7) jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&mtrsdK;om;vli,frsm;tzGJ@csKyf
All Burma National Youths League
(8) jrefrmjynfwdk;wufa&;vli,ftzGJ@csKyf
Youth Union for Burma's Progress
(9) jynfol@vGwfvyfr_ESifhwdk;wufr_cdkif+rJa&;'Drdku&ufwpfygwD
People's Democratic Party for Stability of Freedom & Development
(10) jynfol@wdk;wufa&;ESifhvGwfajrmufa&;'Drdkua&pDwyfOD;
- 71 -
People's Progressive and Freedom Democracy Front
(11) a¶S@aqmiftrsdK;om;'Drdkua&pDygwD
Forward National Democracy Front
(12) 'Drdkua&pDESifhvl@tcGifhta&;tzGJ@
Democracy and Human Rights Organization (D-H-O)
(13) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH+idrf;csrf;a&;ESifhpD;yGm;zGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD
The Peace and Economic Development Party of Union of Burma
(14) ppfrSefaom'Drdkua&pDpepftzGJ@ (p-'-p)
Real Democracy System Party
(15) jynfaxmifpkwdk;wufzGH@+zdK;a&;tzGJ@(jrefrmEdkifiH)
Federal Development Organization (Burma)
(16) jynfol@ausmif;om;'Drdku&ufwpfygwD
People's Student Democratic Party
(17) wdk;wufaom'Drdku&ufwpfvli,frsm;tzGJ@csKyf(jrefrmEdkifiH)
Progressive Democratic Youth League (Burma)
(18) vpfb&,f'Drdkua&pDygwD
Liberal Democracy Party
(19) ArmhrsdK;cspfvli,ftpnf;t¶Hk;
Association of Burma Patriotic Youth
(20) 'Drdku&ufwpfvli,frsm;tzGJ@(rGefjynfe,f)
Democratic Youth Organization (Mon State)
(21) jynfol@aoG;pnf;nD!Gwfa&;ESifhv_yf¶Sm;r_ygwD
People's Solidarity and Action Party
(22) 'Drdkua&pDorRwEdkifiHwnfwHha&;wyfOD;
Democratic Republican Front (Burma)
(23) jynfaxmifpkvli,fausmif;om;rsm;aygif;pnf;nD!Gwfa&;tzGJ@
Youth and Student Union Association
(24) &cdkifjynfnD!Gwfa&;ESifh'Drdkua&pDtzGJ@
Rakhine Unity and Democracy Association
(25) vlrsdK;aygif;pHkcspf=unfa&;toif;(jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
Society for International Friendship (Union of Burma)
¡ jynfol@v$wfawmfrJqENe,f tenf;qHk;(3)e,fwGif0ifa&muf,SOf+ydKifjcif;rjyKonfhtwGuf EdkifiHawmf
+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1990 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (23)&ufae@ &ufpGJyg trdef@trSwf
(2§90)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(26) ae¶Sife,fygwD
National Party
(27) &cdkifjynfol@nD!Gwfa&;tzGJ@
Arakan People's United Organization
(28) nD!Gwfa&;ESifh+idrf;csrf;a&;ygwD
Party for Unity and Peace
(29) 'Drdkua&pDESifh+idrf;csrf;om,ma&;tzGJ@(jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
Organization of Peace and Welfare for Democracy (Union of Burma)
(30) jynfaxmifpkvli,fygwD
Union Youth Party
- 72 -
(31) ausmif;om;rsm;'Drku
d a&pDta&;awmfyHkygwD
Students' Revolutionary Party for Democracy (SRDP)
¡ jynfol@v$wfawmfrJqENe,f tenf;qHk;(3)e,fwGif0ifa&muf,SOf+ydKifjcif;rjyKonfhtwGuf EdkifiHawmf
+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1990 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (23)&ufae@ &ufpGJyg trdef@trSwf
(2§90)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(32) vGwfvyfaom'Drdku&ufwpfjynfaxmifpkygwD
Independent Democratic Union Party
(33) ¶Srf;jynfajrmufydkif;vli,frsm;nD!Gwfa&;ESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tzGJ@
Northern Shan State Youth Unity and Development Organization
(34) vli,f'Drdku&ufwpfygwD
Democratic Party for Youth Society
(35) 'Drdkua&pD,Hk=unfolrsm;aygif;pnf;a&;tzGJ@csKyf
Faithful Democratic Federation (F.D.F.)
(36) ¶Srf;jynfe,fvHk;qdkif&m'Drdku&ufwpfygwD
Shan State Democratic Party
(37) trsdK;om;tusdK;aqmiftzGJ@
National Promotion Forum
(38) vGwfvyfaomjynfol@ygwD
Liberal People's Party
(39) EdkifiHopf'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
League for New State Democracy
(40) rsdK;cspf+idrf;csrf;a&;tzGJ@csKyf
Patriotic League for Peace
(41) awmifwef;om;rsm;'Drdku&ufwpfygwD
Highlander's Democratic Party
(42) &cdkiftrsdK;om;rsm;vl@tcGifhta&;ESifh+idrf;csrf;a&;tzGJ@
Arakanese Peace & Human Rights Party
(43) vlrsdK;pkaygif;pnf;zGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD
Federal Republic Development Party
¡ jynfol@v$wfawmfrJqENe,f tenf;qHk;(3)e,fwGif0ifa&muf,SOf+ydKifjcif;rjyKonfhtwGuf EdkifiHawmf
+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1990 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (23)&ufae@ &ufpGJyg trdef@trSwf
(2§90)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(44) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmfjynfol@+idrf;csrf;a&;tzGJ@
People's Peace Organization of Union of Burma
(45) jrefrmjynftusdK;jyKygwD
Party for National Development
(46) trsdK;om;EdkifiHa&;ausmif;om;vli,ftzGJ@
Organization of Students and Youth for National Politics
(47) jrefrmEkdifiHowif;axmufrsm;toif;
Burma Reporters' Association
(48) jrefrmjynfopfygwD
New Burma Party
(49) jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&mnD!GwfaomvlrsdK;pkrsm;tzGJ@csKyf
- 73 -
The Union of All Burma United Nationalities
(50) 'Drdku&ufwpfvli,fnD!Gwfa&;tzGJ@csKyf
United Democratic Youth League
(51) trsdK;om;+idrf;csrf;om,ma&;ygwD (r-i-o-y)
National Peace and Comfort Party
¡ jynfol@v$wfawmfrJqENe,f tenf;qHk;(3)e,fwGif0ifa&muf,SOf+ydKifjcif;rjyKonfhtwGuf EdkifiHawmf
+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1990 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (23)&ufae@ &ufpGJyg trdef@trSwf
(2§90)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(52) 'Drdkua&pDopfygwD
New Democracy Party
(53) vlr_pepfqdkif&mtawG;tac:opfrsm;xGef;um;a&;ygwD
New Ideology Improvement Party for Social System
(54) jynfol@wdk;wufa&;ygwD/ &efukef+rdK@?
People's Progressive Party
¡ EdkifiHawmftm; vufeufpGJudkifIawmfvSefykefuefaeaom ArmjynfuGefjrLepfygwD aomif;usef;ol
tzGJ@tpnf;. ajray:tzGJ@tpnf;jzpfa=umif; awG@¶Sd&onfhtwGuf aumfr¶Sifu 1989 ckESpf/ pufwif
bmv (19)&ufae@ &ufpGJyg a=unmcsuftrSwf(315)xkwfjyefI y,fzsufcJhonf? ¢
(55) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH'Drdku&ufwpftzGJ@csKyf
Union of Burma Democratic League
(56) jynfol@qENpdk;rdk;a&;tzGJ@csKyf
Rule of People's Democracy League
(57) t+rJpdrf;vli,frsm;tzGJ@/ rHk¶Gm+rdK@?
Ever Green Young Men Association
¡ EdkifiHawmftm; vufeufpGJudkifIawmfvSefykefuefaeaom ArmjynfuGefjrLepfygwD aomif;usef;ol
tzGJ@tpnf;. ajray:tzGJ@tpnf;jzpfa=umif; awG@¶Sd&onfhtwGuf aumfr¶Sifu 1989 ckESpf/ pufwif
bmv (19)&ufae@ &ufpGJyg a=unmcsuftrSwf(316)xkwfjyefI y,fzsufcJhonf? ¢
(58) jynfaxmifpk'Drdku&ufwpfuGef*&uf
Union Democratic Congress
(59) rdcif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
League for Mother Democracy
(60) 'Drdkua&pDjyefvnfxlaxmifa&;tzGJ@
Democracy Reformation League
(61) jynfol@'Drdkua&pD¶Sifoefa&;tzGJ@csKyf
League for the Vitality of People's Democracy
(62) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwdkif;&if;om;aoG;pnf;nD!Gwfa&;tzGJ@csKyf
National Solidarity League, Union of Burma
(63) &cdkifvlrsdK;pkrsm;nD!Gwfa&;'Drdku&ufwpfygwD
Rakhine Races United Democratic Party (RRUDP)
(64) w&m;r#wr_ygwD
Justice Party
(65) trsdK;om;}uHhcdkifa&;ESifh+idrf;csrf;a&;ygwD
National Fitness and Peace Party
(66) trsdK;om;orRmorRwtzGJ@csKyf
- 74 -
National Republican Federation (NRF)
(67) ppfrSefaomtrsdK;om;'Drdku&ufwpfvli,ftzGJ@
Genuine National Democratic Youth Organization
(68) &DywfAvpfuifygwD
Republican Party
(69) 'Drdkua&pDnD!Gwfa&;wyfOD;
United Democratic Front (UDF)
(70) awmifolv,form;ygwD (Armjynf)
Peasant Party (Burma)
(71) tvkyform;ygwD (Armjynf)
Labour Party (Burma)
(72) ¶Srf;jynfe,fvHk;qdkif&mvli,fausmif;om;rsm;+idrf;csrf;a&;tzGJ@csKyf
League for Peace of All Shan Youth & Students
(73) b0opfygwD
The New Life Party
(74) trsdK;om;EdkifiHa&;wyfaygif;pk (r-e-w)/ rEWav;+rdK@?
National Politics Front (NPF)
¡ EdkifiHawmftm; vufeufpGJudkifIawmfvSefykefuefaeaom ArmjynfuGefjrLepfygwD aomif;usef;ol
tzGJ@tpnf;. ajray:tzGJ@tpnf;jzpfa=umif; awG@¶Sd&onfhtwGuf aumfr¶Sifu 1989 ckESpf/ pufwif
bmv (19)&ufae@ &ufpGJyg a=unmcsuftrSwf(314)xkwfjyefI y,fzsufcJhonf? ¢
(75) jynfaxmifpkzGH@+zdK;wdk;wufa&;ESifhw&m;r#wa&;v_yf¶Sm;r_ygwD (y-z-w-v)
Union Progress and Justice Action Party (UPJAP)
(76) vrf;!$ef'Drdkua&pDygwD
Guidance Democracy Party (GDP)
(77) nD!Gwfa&;tiftm;pktzGJ@
United Force Party
(78) 'Drdkua&pDv_yf¶Sm;r_ygwDjrefrmjynf
Democratic Action Party of Burma (DAB)
(79) zufqpfqef@usifa&;/ jynfol@vGwfvyfa&; rlvvli,ftzGJ@csKyf (jrefrmEdkifiH)
Youth Organization of Anti-Fascist People's Freedom League (Original) (Burma) (HQ)
(80) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mvli,frsm;tpnf;t¶Hk;(XmecsKyf) (A-v-p)
All Burma Youth League (Hqrs) (ABYL)
(81) jynfaxmifpkvlrsdK;pkrsm;tzGJ@csKyf (jrefrmEdkifiH)
Union National League (Burma)
(82) trsdK;om; 'Drdkua&pD/ +idrf;csrf;a&;ESifhaoG;pnf;nD!Gwfa&;ygwD (r-'-i-o-n)
National Democratic Peace and Solidarity Party (NDPSP)
(83) awmifolv,form;ESifhtvkyform; zGH@+zdK;wdk;wufa&; 'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (v-t-z-')
Peasants and Workers Development Democracy League (PWDDL)
(84) jynfol@w&m;r#wa&;ygwD (jrefrmjynf)
People's Justice Party (Burma)
(85) 'Drdkua&pDacwfopfwnfaqmufa&; awmifolv,form;/ tvkyform;tzGJ@csKyf
(jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
Peasants & Workers League for Democratic New-Construction (Union of Burma)
(86) aoG;opfvli,frsm;tzGJ@csKyf (jrefrmEdkifiH)
- 75 -
League of New Generations (Union of Burma)
(87) jrefrmjynfvGwfvyfr_xGef;um;a&;tzGJ@csKyf (r-v-x)
Burma's League for Liberal Evolution
(88) &uQdKifausmif;om;vli,frsm;tzGJ@csKyf
League for Arakan Students and Youths
(89) 'Drdkua&pDwnfaqmufa&;jynfol@wyfOD;
People's Front for Democracy Construction
(90) jynfcspf'Drdkua&pDygwD (y-'-y)
Patriotic Democracy Party (PDP)
(91) wdk;wufaomjrefrmjynfopfygwD
Progressive New Burma Party (PNBP)
(92) jynfaxmifpk.ppfrSefaom'Drdkua&pDygwD (jrefrmEdkifiH)
Union's Genuine Democracy Party (Burma)
(93) 'Drdkua&pDygwDpHknD!Gwfa&;!Gef@aygif;tzGJ@csKyf
Coalition League for Democratic Party Unity
(94) ytdk0f;trsdK;om;zGH@+zdK;wdk;wufa&;tzGJ@
Pa-O National Development Organization
(95) r[mrdwf'Drdkua&pDXmecsKyf
League for Democracy Alliance
(96) uluD;csif;trsdK;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD (u-r-p-y)
Kuki Chin National Unity Party (KCNUP)
(97) 'Drdku&ufwpfjynfolrsm;ESifh0efxrf;a[mif;rsm;tzGJ@csKyf ('-y-x-c)
Democratic People and Retired Personnel Organization (DPRPO)
(98) jrefrmjynfvltrsm;aumif;pm;a&;ygwD (qifjzLu|ef;+rdK@)
Burma People's Welfare Party (Sinbyugyun)
(99) jynfol@tiftm;'Drdku&ufwpfvli,ftzGJ@csKyf
People's Potential Democratic Youth League
(100) ppfrSefyGifhvif;Iw&m;r#waom'Drdku&ufwpfygwD (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)
Real, Peace [Open], Just-Democratic Party (Union of Burma)
(101) 'Drdkua&pDvlr_0ef;usifopfwnfaqmufa&;ygwD ({&m0wDwdkif; - ykodrf+rdK@)
Democracy New Building Social Milieu Party (Bassein-Irrawaddy Division)
(102) tm;rmefopf'Drdku&ufwpfr[mrdwfygwD
New Strength Democratic Allied Party
(103) awmifydkif;csif;'Drdkua&pDygwD (w-c-'-y)
Southern Chin Democracy Party (SCDP)
(104) vli,fausmif;om;rsm;'Drdkua&pDtiftm;pk
Youth and Students Democracy Forces
(105) rsdK;cspfjynfol@ygvDrefygwD
Patriotic People's Parliamentary Party
(106) trsdK;om;'Drdkua&pDw&m;r#wa&;tzGJ@csKyf
National League for Democracy Justice (NLDJ)
(107) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mvGwfvyfaomtrsdK;orD;tpnf;t¶Hk; (A-v-r-p)
All Burma Liberated Women's Organization
(108) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH z-q-y-v A[dkvli,ftzGJ@csKyf
- 76 -
(Main) AFPFL Youth Hqs
(109) t¶_dcsif;trsdK;om;zGH@+zdK;a&;tzGJ@csKyf (t-r-z-c)
Asho-Chin National Development League (ANDL)
¡ jynfol@v$wfawmfrJqENe,f tenf;qHk;(3)e,fwGif0ifa&muf,SOf+ydKifjcif;rjyKonfhtwGuf EdkifiHawmf
+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1990 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (23)&ufae@ &ufpGJyg trdef@trSwf
(2§90)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(110) bufrvdkufjynfol@'Drdkua&pDygwD (b-y-'-y)
Non-Aligned People's Democracy Party
(111) rdcifjrefrmjynftzGJ@
Mikhin Bama Pyi Aphwe
(112) trsdK;om;pD;yGm;ukefoG,fa&;tzGJ@csKyf (p-y-u-o)
National Economic League for Trade
(113) trsdK;om;wdk;wufa&;qdk¶S,fvpftzGJ@csKyf
National Progressive Socialist League (NPSL)
¡ jynfol@v$wfawmfrJqENe,f tenf;qHk;(3)e,fwGif0ifa&muf,SOf+ydKifjcif;rjyKonfhtwGuf EdkifiHawmf
+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u 1990 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (23)&ufae@ &ufpGJyg trdef@trSwf
(2§90)jzifh zsufodrf;cJhonf? ¢
(114) &ifhusufaom'Drdku&ufwpfygwD
Matured Democratic Party (MDP)
(115) jynfol@ygwD
People's Party
(116) jynfaxmifpkygwD (y-x-y)
Union Party (UP)
(117) z'&,f'Drdku&ufwpfygwD (z-'-y)
Federal Democratic Party (FDP)
(118) a¶S;¶dk;pOfvmjynfjrefrmtzGJ@
Conservative Party Burma
(119) trsdK;om;EdkifiHa&;trsdK;orD;tiftm;pk
National Politics Women Force (NPWF)
(120) trsdK;om;pD;yGm;zGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk
National Economic Development Force (NEDF)
(121) trsdK;om;EdkifiHa&;v,form;tiftm;pk
National Politics Peasant Force (NPPF)
(122) trsdK;om;EdkifiHa&;tvkyform;tiftm;pk
National Politics Labour Force (NPLF)
(123) trsdK;om;a&;'Drdkua&pDwnfaqmufr_ygwDXmecsKyf (r-'-w-y)
National Democracy Establishment Party (Central) (NDEP)
(124) rsdK;cspfwdkif;&if;aq;ynm¶Sifrsm;tzGJ@csKyf
Patriotic Indigenous Physicians League
(125) 0HomEkpdwf"mwfjyefvnfxGef;um;a&;ygwD (0-y-y)
Esprit de Corps Restoration Party
(126) jynfol@owif;axmufrsm;toif; (jrefrmEdkifiH)
Peoples' Reporters Association (Burma) (PRA)
- 77 -
(127) trsdK;om;aoG;pnf;nD!Gwfa&;wyfaygif;pk (r-n-w)
National Solidarity Front
(128) trsdK;om;EdkifiHa&;'Drdku&ufwpfvli,frsm;tzGJ@ (t-e-'-v)
Organization of Democratic Youth for National Politics
(129) 0HomEkvli,fygwD
Patriotic Youth Party
(130) jynfaxmifpkom;rsm;ygwD
The Party of the Nationalities
(131) rsdK;cspfvuf¶Hk;ygwD
Patriotic Force Party
(132) csif;trsdK;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
Chin National Unity Party
(133) 'Drdkua&pD¶Sifoef}uD;xGm;a&;or*~ ('-&-o)
Union for Revival and Development of Democracy (URDD)
(134) trsdK;om;nD!Gwfa&;ESifhvli,fopfygwD
National Unity and New Youth Party (NUNP)
(135) aoG;pnf;cdkifrma&;wyfaygif;pk
Unification and Reinforcement Front
(136) jynfol@ta&;awmfyHkygwD
People's Revolution Party (PRP)
(137) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmifolv,form;A[dktzGJ@csKyf
Union of Burma (Main) Peasant Organization (Headquarters)
(138) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtvkyform;A[dktzGJ@csKyf
Union of Burma (Main) Labour Organization (Headquarters) (also called Union of
Burma Workers Central Headquarters)
(139) csif;trsdK;om;vli,ftzGJ@
Chin National Young Men's Organization
(140) e*g;eDygwD (jrefrmjynf)
Congress (D) Party (Burma) (also called Nagani Party (Burma))
(141) jynfaxmifpk'Drdkua&pDnD!Gwfa&;tzGJ@ (y-'-n-z)
Union Democracy Unity Organization
(142) tvkyform;tpnf;t¶Hk;rsm;tzGJ@csKyf (ArmEdkifiH) wD-,l-pD-bD
Trade Union Congress (Burma)
(143) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mawmifolv,form;tpnf;t¶Hk; XmecsKyf (A-w-v-p)
All Burma Peasant Organization
ÙÙÙÙÙ
- 78 -
vS,favmif;tcsdK@ESifh rJqEN¶SiftcsdK@u oufqdkif&modk@ uef@uGufv$mwifoGif;ojzifh ppfaq;cJhonfhtr_aygif;
rSm(11)r_¶Sdonf? ,if;(11)r_tm; a¶G;aumufyGJcHk¶Hk;(5)ckwGif =um;emppfaq;cJhonf?
=um;emppfaq;onfhcHktzGJ@rsm;rS tzGJ@0ifrsm;rSm ² ² ²
cHktzGJ@ (1)
OuUX ² ² ² OD;wiftkef;/ !$ef=um;a&;rª;(t+idrf;pm;)/ A[dkOya'¶Hk;
tzGJ@0if ² ² ² OD;cifarmif/ !$ef=um;a&;rª;(t+idrf;pm;)/ A[dkw&m;¶Hk;
OD;jrifhxGef;/ 'kwd,!$ef=um;a&;rª;(t+idrf;pm;)/ A[dkw&m;¶Hk;
cHktzGJ@ (2)
OuUX ² ² ² OD;oef;wif/ w&m;a&;t}uHay;(t+idrf;pm;)/ A[dkw&m;¶Hk;
tzGJ@0if ² ² ² OD;xGef;¶Sdef/ 'kwd,!$ef=um;a&;rª;/ A[dkw&m;¶Hk;
OD;pdk;armif/ !$ef=um;a&;rª;/ 0efxrf;a&;&mOD;pD;Xme
cHktzGJ@ (3)
OuUX ² ² ² OD;boef;/ w&m;ol}uD;(t+idrf;pm;)/ w&m;¶Hk;csKyf
tzGJ@0if ² ² ² OD;pdefxGef;/ wdkif;wm0efcH(t+idrf;pm;)/ Oya'0efxrf;
OD;tkef;oef;/ !Gef=um;a&;rª;(t+idrf;pm;)/ 0efxrf;a¶G;cs,favhusifha&;tzGJ@
cHktzGJ@ (4)
OuUX ² ² ² OD;vSaomif;/ Oya'0efxrf;tqifh(1)(t+idrf;pm;)/ A[dkOya'¶Hk;
tzGJ@0if ² ² ² OD;cifarmifOD;/ Oya'0efxrf;tqifh(1)(t+idrf;pm;)/ A[dkOya'¶Hk;
OD;cspfaqmif/ !Gef=um;a&;rª;(t+idrf;pm;)/ w&m;¶Hk;csKyf
cHktzGJ@ (5)
OuUX ² ² ² OD;oef;armif/ 'kwd,twGif;0ef(t+idrf;pm;)/ umuG,fa&;0ef}uD;Xme
tzGJ@0if ² ² ² OD;atmif=unf/ w&m;a&;t}uHay;(t+idrf;pm;)/ A[dkw&m;¶Hk;
OD;azodef;/ w&m;a&;0efxrf;tqifh(1)(t+idrf;pm;)/ w&m;¶Hk;csKyf
uef@uGufv$mwifoGif;xm;onfh tr_(11)r_rSm ² ² ²
(1) OD;*sDabmifvSef;
ucsifjynfe,ftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef*&uf
csDazG+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,f/ ucsifjynfe,f?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;acgaqmif/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
(2) a'gufwmr_xef
wpfoD;yk*~v
xefwvef+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,f/ csif;jynfe,f?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;EGeftkyf/ csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(3) OD;0if;¶Sdef
wpfoD;yk*~v
ajrmif+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(1)/ ppfudkif;wdkif;?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² a'gufwmausmfEdkifxGef;/ rJqEN¶Sif
(4) OD;vSodef;
- 79 -
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
[krRvif;+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(2)/ ppfudkif;wdkif;?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;armifoGif/ ¶Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(5) OD;yDwmvif;yif
wpfoD;yk*~v
jyifOD;vGif+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(2)/ rEWav;wdkif;?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² Adkvfrª;}uD;armifarmif(+idrf;)/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
(6) Edkifcifarmif
rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@
usdKufra&m+rdK@e,f jynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(2)/ rGefjynfe,f?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;wifaiG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(7) OD;cGefxGef;vl (c) OD;xGef;vl
wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
[dkyef+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,f
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;apmzD;vpf(c)OD;zD;vpfqrf/ ‘0’trsdK;om;zGH@+zdK;wdk;wufa&;ygwD
(8) OD;a¶$,
ureftrsdK;om; 'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
ppfawG+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(1)/ &cdkifjynfe,f?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;armifomZH/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
(9) OD;0if;}udKif
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
bdkuav;+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrq J ENe,ftrSwf(1)/ {&m0wDwdkif;?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;jr[ef/ bdkuav;+rdK@e,f/ iydacsmif;aus;¶Gm/ wdkif;&if;om;
pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD rJ¶Hkudk,fpm;vS,f
(10) a'gufwmpdefjrifh
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
bdkuav;+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(2)/ {&m0wDwdkif;?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;wifqef;/ rJqEN¶Sif
(11) a'gufwmpef;atmif
woD;yk*~v
t*Fyl+rdK@e,fjynfol@v$wfawmfrJqENe,ftrSwf(2)/ {&m0wDwdkif;?
uef@uGufv$mwifoGif;ol ² ² ² OD;odef;xGef;/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
ÙÙÙÙÙ
- 80 -
(1) ucsifjynfe,f?
1? umrdkif;jrdK@e,frJqENe,f?
OD;wifjrif/h trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2? csDaAGjrdK@e,frJqENe,f?
OD;*sDabmifrfvSef;/ ucsifjynfe,ftrdsK;om;'Drdkua&pDuGef*&uf?
- 81 -
jzpfol OD;acgaqmif(wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD)rS uef@uGufv$mwifoGif;cJhojzifh a¶G;aumufyGJ
cHktrSwf(2)wGif =um;emppfaq;r_cHcJh&onf?
3? ac:bl'JjrdK@e,frJqENe,f?
OD;rzef;qif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
4? aqmhavmfjrdK@e,frJqENe,f?
OD;rkwfajrmfqef;acgif/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nDnGwfa&;ygwD?
5? qGrfy&mbGrfjrdK@e,frJqENe,f?
OD;aZmftdef/ ucsifjynfe,ftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef*&uf?
- 82 -
OD;aZmftdefonf qGrfy&mbGrf+rdK@e,frJqENe,fwGif ucsifjynfe,ftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef*&uftm;
udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m/ cdkifvHkrJ(589)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(73²08)&mcdkifE_ef;jzifh a¶G;cs,f
wifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? 1938 ckESpf/ Edk0ifbmv (13)&ufae@wGif tz OD;qifcg;aemif/ trd a':pyf¶G,f*sm;
wdk@rSzGm;jrifonf? qGrfy&mbGrf+rdK@e,f/ usem;,efaus;¶GmZmwdjzpfonf? u}uD;[ltpdk;&rlvwef;ausmif;/
Aef;armf pdefvHkubm;tpdk;&txufwef;ausmif;/ qGrfy&mbGrftpdk;&txufwef;ausmif;wdk@wGif (10)wef;
txdynmoif=um;cJhonf? 1963 ckESpfrS 1965 ckESpftxd ac:bl'J yyu(2)wGif +rdK@e,fwm0efcH/ 1965 ckESpfrS
1970 ckESpftxd rcsrf;abm+rdK@e,fukefoG,fa&;wGif refae*sm/ xdkrS 1971 ckESpfrSpI 0dkif;armfESifhjrpf}uD;em;
ukefoG,fa&;wdk@wGif wm0efxrf;aqmifcJh+yD;/ 1976 ckESpfwGift+idrf;pm;,lcJhonf? 1977 ckESpfrS 1988 ckESpf
txd jrpf}uD;em;+rdK@e,for0g,rwGif twGif;a&;rª;ESifh 'kwd,OuUXtjzpf aqmif¶GufcJhonf? 1981 ckESpfESifh
1985 ckESpfrsm;wGif jrpf}uD;em;+rdK@e,fjynfol@aumifpD tzGJ@0if(tif*srf;,ef)tjzpfaqmif¶GufcJhonf? 1991
ckESpf/ 'DZifbmv(5) &ufae@wGif qENtav#mufjynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufcJhonf?
6? wEdkif;jrdK@e,frJqENe,f?
OD;tif0rfcef;aZmfaxmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? aemifrGef;jrdK@e,frJqENe,f?
OD;trfqifqm;&f/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nDnGwfa&;ygwD?
- 83 -
8? ylwmtdkjrdK@e,frJqENe,f?
OD;a,mpD/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? Aef;armfjrdK@e,frJqENe,f?
- 84 -
10? jrpf}uD;em;jrdK@e,frJqENe,ftrSwf (1)?
OD;jrarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;OD;Aspfwl;/ ucsifjynfe,ftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef*&uf?
- 85 -
&mxl;wdk;jrifhcJhonf? ,if;umvrsm;twGif; wyfpkrª;/ wyfcGJrª;/ wyfa&;Adkvf}uD;/ 'kwd,wyf&if;rª;/ wyf&if;rª;
wm0efrsm;jzifh oeu(2)ucsif/ oeu(5)/ wyf=uyfoifwef;ausmif;/ cv&(1)/ oeu(1)wdk@wGif tqifhqifh
wm0efxrf;aqmifcJhonf? 1962 ckESpfwGif rtlyifc¶dkif/ c¶dkifvHk+cHKa&;ESifhtkyfcsKyfr_aumfrwD OuUX ESifh oeu
(6) wyf&if;rª;/ xdkrS 1965 ckESpf/ Zefe0g&Dv (20)&ufae@wGif wm0efrSt+idrf;pm;,lcJhonf? 1948 ckESpfwGif
t*FvefEdkifiH/ [dkufuifhwGif ynmoif=um;&efapv$wfjcif;cHcJh&onf? 1965 ckESpfrSpI ukefoG,fa&;OD;pD;refae
*sm/ jynfe,fukefoG,fa&;refae*smtqifhwdk@jzifhucsijf ynfe,fwGifvnf;aumif;/ ucsifjynfe,fa¶G;cs,fwif
ajr‡mufyGJaumfr¶Sif OuUX/ jynfe,fvkyfief;ppf OuUX/ jrpf}uD;em;+rdK@e,f ppfr_xrf;a[mif;tzGJ@ OuUX/ 1980
jynfhESpf/ (au-tdkif-at)ESifh+idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJwGif =um;vl}uD;wOD;tjzpf yg0ifaqmif¶GufcJhonf?
wyfrawmfwGifxl;c|efcJhI (pDtif*sD)qkvufrSwfESifh ol&Jaumif;rSwfwrf;0if(2)}udrfcsD;jr‡ifhjcif;cHcJh&onf? 1992
ckESpf/ Zefe0g&Dv (13)&ufae@wGif usef;rma&;tajctaea=umifh v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufcJh
onfhjyif/ ucsifjynfe,ftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef*&uf A[dkOuUX tjzpfrSvnf;aumif;/ tzGJ@0iftjzpfrSvnf;
aumif;EkwfxGufcJhonf?
12? rdk;aumif;jrdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ausmfarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 86 -
¶_Hcs+yD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf ucsifjynfe,fpnf;¶Hk;a&;aumfrwD OuUX OD;wifatmif OD;aqmifI 1991
ckESpf/ 'DZifbmv(23)&ufae@wGif jynfyodk@xGufcGmvmcJh&m/ ucsifvGwfajrmufa&;tpnf;t¶Hk;(autdkiftdk)
e,fajrodk‹a&muf±SdcJh+yD; xdkrSwqifh rme,fyavmodk‹oGm;a&mufcJhonf? 1994 ckESpf/ atmufwdkbmv (1)
&ufae‹Y ucsifvGwfajrmufa&;tpnf;t¶Hk;(autdkiftdk)ESifh e0w wdk‹ typftcwf&yfpJa&;vkyf+yD;o!fhaemuf
‚if;wdk‹(5)OD;onf ajrmufydkif; ucsifvGwfajrmufa&;tpnf;t¶Hk;(autdkiftdk)e,fajrrSwqifh 1994 ckESpf/ ZGef
v (5)&ufaeŒwGif e0wxH jyefoGm;cJhonf?
OD;=umjr/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
15? rdk;armufjrdK@e,frJqENe,f?
OD;aomif;aiG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 87 -
16? rHpDjrdK@e,frJqENe,f?
OD;a*strfaemfvm/ trsdL;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
17? rcsrf;abmjrdK@e,frJqENe,f?
OD;tifeef;*rf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
18? a&$uljrdK@e,frJqENe,f?
- 88 -
a':pdefwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
19? 0dkif;armfjrdK@e,frJqENe,f?
'l0g trf aZmfatmif (c) Duwa M Naw Khan onf 0dkif;armf+rdK@e,frJqENe,fwGif trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(8229)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef; (37²83)jzifh
a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? 1932 ckESpf/ pufwifbmv (20)&ufae@ wGif tz 'l0g trf *Grf *sm (Du
Wa Maran Gumja) trd a':t,fxka&mf (L Htu Raw) wdk@rSarG;zGm;onf? ¶Srf;jynfe,fajrmuf ydkif;/
erRwl+rdK@(abmfwGif;) Zmwdjzpfonf? 1948 ckESpfrS 1951ckESpftxd jrpf}uD;em;+rdK@ K.B.S wGifvnf;aumif;/
1951 ckESpfrS 1953 ckESpftxd jrpf}uD;em;+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;wGif vnf;aumif;/ 1953 ckESpfESifh
1954 ckESpfrsm;wGif Aef;armf+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;wGifvnf;aumif;/ 1954 ckESpfrS 1956 ckESpftxd
Aef;armf+rdK@ ROBERTS High School wGifvnf;aumif; ynm oif=um;cJhonf? 1957 ckESpfwGif Aef;armf+rdK@
pdefvHkpmppfXmerS wuUodkvf0ifwef;atmifjrifcJhonf? 1954 ckESpfrS 1956 ckESpftxd ucsifjynfe,fvHk;qkdif
&m ausmif;om;rsm;or*~/ OuUX tjzpfaqmif&GufcJhonf? 1957 ckESpfrS 1960 jynfhESpftxd ucsifjynfe,f.
ucsif,Ofaus;r_jrifhwifa&;tzGJ@(Kachin Uplift Culture)wGif Aef;armfc&dkifvHk;qdkif&m OuUX tjzpf
aqmif&GufcJhonf? 1960 jynfhESpf/ {+yDvwGif jrpf}uD;em; c&dkif OuUX OD;eefZdef;v/ 'k-OuUX OD;r&efb&efqdkif;
wdk@ESifh aemufqHk;ucsif,Ofaus;r_nDvmcH tpnf;ta0;udkusif;ycJhonf? 1958 ckESpfrS 1964 ckESpftxd
vl0ifr_}uD; =uyfa&;XmewGif wm0efxrf;&GufcJhonf? 1964 ckESpfrS 1968 ckESpftxd KIA v_yf&Sm;r_ESifh
rEWav;òrd@ eef;wGif;ppftusOf;axmifwGif (4)ESpf axmif'%fuscHcJh&onf? 1982 ckESpfrS 1985 ckESpftxd
ucsifjynfe,f/ ucsifESpfcsif;c&pf,meftzGJ@csKyf. 'kwd,OuUXtjzpf c&pf,mefomoemvkyfief;rsm;aqmif&Guf
cJhonf? 1992 ckESpf/ ZGefv (23)&ufae@wGifpwifusif;yonfh trsdK;om;nDvmcHy%mrtpnf;ta0;wGif
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS ucsifjynfe,fudk,fpm;vS,ftaejzifhwufa&mufcJhonf? 1999 ckESpf/ =o*kwf
v (3)&ufae@wGif &efukefòrd@Y ppfaxmufvSrf;a&;ESifh&JwyfzGJ@0ifrsm;.zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD; axmif'%f
(7)ESpfcsrSwfjcif;cHcJh&onf? 2001 ckESpf/ =o*kwfv (13)&ufae@wGif tif;pdefaxmifrSjyefvGwfonf? 2003 ckESpf/
ZGefv (1)&ufae@wGif w¶kwfjrefrme,fpyfodk@wdrf;a¶SmifvmcJh+yD; xdkrSwqifh xdkif;jrefrme,fpyf vGwfajrmuf
e,fajrwae&modk@ 2003 ckESpf/ Zlvdkifv (15)&ufae@wGifa&muf¶SdcJhonf?
- 89 -
(2) u,m;jynfe,f?
1? 'Darmqdk;jrdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;cifarmifcsdK/ u,m;jynfe,fvlrsdK;aygif;pHk'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2? 'DarmqdkjrdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;Apfwmav;/ u,m;jynfe,fvlrsdK;aygif;pHk'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? z¶lqdkjrdK@e,frJqENe,f?
OD;apmOD;&,f/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 90 -
OD;apmOD;&,fonf z±lqkd+rdK@e,frJqENe,fwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ#csKyftm; udk,fpm;jyKI
0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(1070)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(39²06)jzihf a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
1928 ckESpf/ =o*kwfv (30)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? tz OD;bkd;&,f.om;jzpfonf? OD;apm&,fOD;onf
owWrwef;txdynmoif=um;cJh+yD;/ *syefacwfwGif r[mrdwfavxD;wyf trSwf(136) yifhulwHqdyfwGif tr_
xrf;cJhI *srm'gtqifhjzifh *syefvufeufcsonftxdwkdufckdufawmfvSefcJhonf? ygvDref'Drdkua&pDacwf 1960
jynfhESpfwGif u,m;jynfe,fta&S@ydkif;jynfol@v$wfawmftrwftjzpf 0ifa&muf,SOfòydifcJhonf? 1974 ckESpfrS
1978 ckESpftxd z±lqdkòrd@e,fjynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,fjzpfcJhonf? u,m;jynfe,ftrsdK;om;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyfwGif jynfe,fpnf;¶Hk;a&;tzGJ@0iftjzpfaqmif&GufcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkOD;pD;ESifh
u,m;jynfe,fpnf;¶Hk;a&;tzGJ@ OuUX OD;apmOD;&,ftm; tm%mydkifrsm;rS u&ifeDtrsdK;om;wdk;wufa&;ygwD
tm; aiGa=u;axmufyHhcJhr_/ “jynfwGif;ppfjzpfyGm;&jcif;ta=umif;w&m;ESifh u,m;jynfe,f.t=uyftwnf;
rsm;”[lonfhpmtkyfa&;om;xkwfa0r_rsm;jzifh w&m;pGJqdkcJh+yD;/ 1996 ckESpf/ Edk0ifbmv (29)&ufae@wGif yk'fr
17 (1)jzifh axmif'%f(3)ESpf/ 1996 ckESpf/ 'DZifbmv (18)&ufae@wGif yHkESdyfOya' yk'fr 2 (u) jzifhaxmif
'%f(7)ESpftoD;oD;csrSwfcJhonf? 2002 ckESpf/ ZGefv (21)&ufae@wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGwfonf?
4? zmaqmif;jrdK@e,frJqENe,f?
OD;apmwm¶l;wl;/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
5? abmvcJjrdK@e,frJqENe,f?
OD;atmifodef;/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
- 91 -
6? &Sm;awmjrdK@e,frJqENe,f?
OD;atmifwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? vGdKifaumfjrdK@e,frJqENe,ftrSwf (1)?
OD;bdk;oif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? vdGKifaumfjrdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)?
OD;wuf'Dbl;&D/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(3) u&ifjynfe,f?
- 92 -
ajrmufbufwGif rEWav;wdkif;ESifh ¶Srf;jynfe,f/ ta¶S@bufwGif u,m;jynfe,fESifh xdkif;EdkifiH/
taemufbufwGif rGefjynfe,fESifh yJcl;wdkif;wdk@ wnf¶Sdonf?
1? aumhu&dwf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;ref;+rdKifat;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2/ aumhu&dwfjrdK@e,frJqENe,ftrSwf (2)?
Edkifaomif;&Sdef/ rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@?
- 93 -
3? =umtif;qdyf}uD;jrdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;vSarmif/ rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@?
t+idrf;pm;'kwd,Adkvfrª;}uD;OD;vSarmif(=unf;-5496)onf =umtif;qdyf}uD;jrdK@e,frJqENe,ftrSwf
(1)wGif rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@tm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(2054)rJ/ pkpkaygif;rJ&m
cdkifE_ef;(71²79)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? 1936 ckESpf/ Zlvdkifv (26)&ufae@wGif tz OD;bdk;wpf/
trd a':rr}uD;wdk@rS arG;zGm;onf? +rdwf+rdK@/ oef;zdk&yf Zmwdjzpfonf? OD;vSarmifonf 'kwd,wef;txd +rdwf+rdK@
oef;zdk&yfwGif ausmif;aecJhonf? 1945 ckESpfrS 1953 ckESpftxd xm;0,f+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;wGif
q,fwef;txdynmoif=um;cJhonf? 1954 ckESpf/ =o*kwfv (20)&ufae@wGif wyfrawmfodk@ wyfom;tqifh
jzifhpwif0ifa&mufcJhonf? 1959 ckESpf/ ZGefvwGif jyefwrf;0ift&m¶Sd 'kwd,Adkvf ucsif(4)/ vdGKifvif/ ppfudkif;
usdKif;wHkwdk@wGif aEGOD;ppfqifa&;YygI aoewf'%f&m&¶SdcJhonf? 1962 ckESpfwGif Adkvftqifh evu OuUX/ ppf
udkif;/ jynfc¶dkif oJukef;/ aygif;wnfwdk@wGif 1970 jynfhESpftxd wm0efxrf;aqmifcJhonf? 1971 ckESpfwGif e,f
bufwm0efrS ppfbufwm0eftjzpf cv&(48) awmifilwGif wyfa&;/ wyfcGJrª; ponfjzifh atmifpdk;rdk;ppfqif
a&;wGif yg0ifcJhonf? 1972 ckESpfrS 1975 ckESpftxd tv,fydkif;wdkif;ppfXmecsKyf/ pcef;rª; r*Fvm'Hk/ awmifil
atmifpdk;rdk;ppfqifa&;wdk@wGifvnf;aumif;/ 1975 ckESpfrS 1979 ckESpftxd wyfcGJrª; Adkvfrª;/ ppfa=umif;rª;/ cv&
(65) rdkif;wHk/ usdKif;wHk/ rdkif;jyif;/ rdkif;pyfe,fajrwdk@wGif rdk;[def;(1)(2)(3)ppfqifa&;wdk@wGif yg0ifcJhonf? 1979 ck
ESpfwGif wyf&if;rª;/ cv&(97) aumhu&dwf/ jr0wD/ bm;tH/ 1984 ckESpfwGif 'kwd,Adkvfrª;}uD;tqifhjzifh wyfrS
t+idrf;pm;,lcJhonf? ZeD; a':oef;arESifh om;(4)a,muf/ orD;(3)a,muf¶Sdonf? 2003 ckESpf/ Edk0ifbmv
(27)&ufae@wGif armfv+rdKif+rdK@aetdrfY uG,fvGefonf?
4? =umtif;qdyf}uD;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;=uifodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 94 -
jynfe,fpnf;¶Hk;a&;r–;ESifh òrd@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf OuUX wm0efwdk@,lcJhonf? 1996 ckESpf/ Zlvdkifv
(9)&ufae@wGif zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD;/ 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n)jzifh axmif
'%f(7)ESpfcsrSwfcJhonf? 2001 ckESpf/ pufwifbmv (10)&ufae@wGif armfv+rdKifaxmifrSjyefvGwfonf?
5? zmyGefjrdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;atmifoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
6? zmyGefjrdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;bat;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? bm;tHjrdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;apmcspfoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 95 -
apmzdk;ZH(AdkvfndKcif)/ a'gufwmapmvSxGef;/ apmvlvlwdk@ESifhtwl vJAD;(pf)wyfzJG@I oxHkc±dkifESifhusdKuQrDc±dkifwkd@
wGif jynfaxmifpkròyduGJa&;twGuf umuG,fwkdufckdufcJhonf? 1949 ckESpfOD;ydkif;wGif u&iftrsKd;om;taysmf
wrf;wyfudkxyfrHzJG@pnf;I jynfaxmifpkudkumuG,fcJhonf? xkdpOfu a'gufwmapmvSxGef;ESifhapmvlvlwdk@u
EkdifiHa&;wm0ef/ apmbmomu pnf;±Hk;a&;wm0ef/ apmcspfoef;u wdkufcdkufa&;wm0efwdk@udk toD;oD;,lcJh
onf? 1952 ckESpf/ yxrt}udrfygvDrefa&G;aumufyGJwGif oxHkc±dkifajrmufydkif; jynfol@v$wfawmftrwf/
1955 ckESpfrS 1960 jynfhESpftxd u&ifjynfe,ftpkd;&0ef}uD;tzJG@wGif ygvDreftwGif;0ef/ 1960 jynfhESpf
a&G;aumufyGJ+yD;aemuf 1962 ckESpf/ rwfv (2)&ufae@ awmfvSefa&;aumifpDrwufrDumvtxd u&if
jynfe,ftpkd;&0ef}uD;tzJG@wGif ynma&;ESifhusef;rma&;0ef}uD;/ 1962 ckESpf/ awmfvSefa&;aumifpDvufxuf
wGif u&ifjynfe,fOD;pD;tzJG@Y v,f,mpdkufysdK;a&;ESifhopfawma&;wm0efcHtjzpf 1963 ckESpf/ atmufwdkbm
v (3)&ufae@txdaqmif&GufcJhonf? 1963 ckESpf/ atmufwkdbmv (4)&ufae@rSpI (4)ESpf/ (5)v=umr#
awmfvSefa&;aumifpDtpkd;&.xdef;odrf;jcif;cH&onf? 1980 jynfhESpfwGif EdkifiHh*k%f&nfbJG@('kwd,qifh)csD;jr‡ifh
jcif;cHcJh&onf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[kdOD;pD;/ u&ifjynfe,fpnf;¶Hk;a&;wm0efcH/ rsdK;cspf&Jabmfa[mif;
rsm;tzJG@ jynfe,fpnf; wJGzufwm0efcHtjzpf aqmif&GufcJhonf? e0w ppftpdk;&u ‚if;tm; 1950 jynfhESpf/
ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr(5)/ yk'frcGJ(u)(c)ESifh(n)wdk@jzifh ta&;,lcJh+yD; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxG
a±G;aumufyGJusif;ya&;aumfr±SifrS 1992 ckESpf/ {+yDv (9)&ufae@&ufpGJyga=unmcsuftrSwf(1016)jzifh
jynfol‹v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS y,fzsufcJhonf? aemif(10)ESpftwGif;jyKvkyfr!hfa±G;aumufyGJrsm;Y
yg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf? e0w u ‚if;tm; 1992 ckESpf/ {+yDv (26)&ufae‹wGif tif;pdef
tusOf;axmifrS jyefv$wfay;cJhonf?
8? bm;tHjrdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;xGef;cspf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? bm;tHjrdK@e,frJqENe,f trSwf(3)?
eef;cifaxG;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 96 -
jynfe,ftcGefXme wGifwm0efxrf;aqmifcJhonf? 1996 ckESpf/ pufwifbmv (25)&ufae@wGif &efukef+rdK@odk@
oGm;&ef ul;wdk@qdyfodk@tqif;/ ZufqdyfwGif ‚if;pD;eif;vdkyfygvmonfhum;tm; ppfaxmufvSrf;a&;rS Zufa&
,mOfay:odk@wufcGifhray;bJwm;qD;cJhojzifh tdrfodk@jyefvmcJh&onf? tdrfta&muf trSwf(25)axmufvSrf;a&;
wyfrSvmac:+yD; wyfrª;jzpfolAdkvfrª;}uD;cifarmif=unfrS ¶dkif;jypGm}udrf;armif;ajymqdkqufqHI xdknrSpI 1996
ckESpf/ atmufwdkbmv (9)&ufae@txd ppfaxmufvSrf;a&;trSwf(25)rS ac:,lzrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&
onf? 1998 ckESpf/ azazmf0g&Dv (10)&ufae@wGif tpnf;ta0;wufa&muf&eftwGuf &efukef+rdK@odk@c&D;xGuf
vmpOf rGefjynfe,f/ oxHk+rdK@rD;&xm;blwm¶HkwGif ppfaxmufvSrf;a&;rS ‚if;.ypPnf;rsm;tm; ta=umif;¶Smppf
aq;cJhojzifh tcsif;rsm;cJhonfwGif jypfr_qdkif&mOya' yk'fr (353) ‘jynfol@0efxrf;rsm;wm0ef0wW&m;xrf;
aqmifpOfaESmifh,Sufr_’jzifh zrf;qD;w&m;pGJqdkjcif;cHcJh&+yD; 1998 ckESpf/ azazmf0g&Dv (11)&ufae@wGif oufao
ryg/ a¶S@aerygbJ tusOf;enf;ppfaq;I tvkyfESifhaxmif'%f(2)ESpfjypf'%fcsrSwfjcif;cHcJh&onf?
10? jr0wDjrdK@e,frJqENe,f?
OD;pdefAdkvf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;apmxGef;az/ u&ifjynfe,ftrsdK;om;rsm;tzGJ@csKyf?
- 97 -
12? vd_if;bGJ@jrdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;apmxGef;vGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;tm&fyDaomif;/ u,ef;trsdK;om;rsm;pnf;vHk;nD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@?
OD;apmApfwmcvdkuf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 98 -
OD;apmApfwmcvkdufonf oHawmif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm;
udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(3798)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(67²76)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;
cHcJh&onf? tz OD;apmcvdkufxGef;0if;.om;jzpfonf? oHawmif+rdK@Zmwdjzpfonf? 1948 ckESpfzGm;jzpfonf?
OD;apmApfwmcvdkufonf tajccHynmtxufwef;udk (c)tqifhjzifhatmifjrifcJhonf? 1967-68 ckESpfwGif
q&mjzpfwpfESpfoifwef;wufI 1968 ckESpfrS 1974 ckESpftxd vufaxmufrlvwef;jy/ 1974 ckESpfrS 1981
ckESpftxd rlvwef;ausmif;tkyf/ 1981-82 ckESpfwGif tv,fwef;jy/ 1985 ckESpfwGift+idrf;pm;,lcJhonf?
1985 ckESpfrS 1988 ckESpftxd oHawmifòrd@/ +rdK@r&yfuGufjynfol@aumifpDtwGif;a&;r–;tjzpf aqmif¶GufcJh
onf? OD;apmApfwmcvdkufonf 1950 jynf@ESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr (5)(n)jzifh jypf'%fcH&I
1991 ckESpf/ Edk0ifbmv (25)&ufae@wGif v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrS y,fzsufjcif;cHcJh&onf?
(4) csif;jynfe,f?
1? uefyufvuf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;vdef;[m/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
2? wD;wdef+rdK@e,frJqENe,ftrSwf (1)?
OD;iifhxef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 99 -
OD;iifhxefonf wD;wdef+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI
0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(5716)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(43²51)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
1944 zGm;/ wD;wdefZmwd/ tz OD;AsJvfykef;/ trd a':usifhvGifwkd@rS 1944 ckESpf/ rwfv (1)&ufae@wGifarG;zGm;cJh
onf? OD;iifhxefonf zl;EGrf;&Gmtpdk;&rlvwef;ausmif;wGif rlvwef;ynmpoifcJh+yD;/ 1958 ckESpfwGif (4)wef;
paumvm;&Spf&cJhonf? ,if;aemuf Aef;wJhtpdk;&tv,fwef;ausmif;/ wD;wdeftpdk;&txufwef;ausmif;/
xkwfvkdiftpdk;&txufwef;ausmif;wd@k wGifynmoif=um;cJh&m 1975 ckESpfwGif q,fwef;pmar;yGJatmifjrif
onf? 1976 ckESpfwGif wGef;ZHòrd@e,fOya'±Hk;wGif ±Hk;tkyfpma&;}uD;tjzpfwm0efxrf;aqmif&if;/ pmay;pm,ljzifh
Oya'ynmqufvufoif=um;cJh&m 1984 ckESpfwGif Oya'bJG@&onf? 1988 ckESpfwGif tvkyfrSE_wfxGufI
wD;wdefòrd@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif tzGJ@0ifcJh+yD; pnf;¶Hk;a&;r–;wm0efxrf;aqmifcJhonf? 1969 ckESpf
wGif a':[kefeJrfESifhvufxyfI om;(4)a,muf/ orD;(2)a,mufxGef;um;onf?
3? wD;wdef+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
ylusifh&Sif;xef/ ZdkrD;trsdK;om;uGef*&uf?
- 100 -
toufarG;0rf;a=umif;vkyfief;udkygvkyfcGifhrjyKojzifh rdom;pkpm;0wfaea&;tcufawG@cJh&onf? ZGefv (1)&uf
ae@txdjzpfonf? 'Drdkua&pDESifhvl@tcGifhta&;twGufqufvufaqmif¶Gufojzifh 1996 ckESpf/ atmufwdk
bmv (10)&ufae@rS(24)&ufae@txd xyfrHxdef;odrf;jcif;cHcJh&jyefonf? ppfaxmufvSrf;a&;.n‡Of;yrf;ESdyfpuf
r_a=umifh usef;rma&;,dk,Gif;vmonftxdjzpfcJh&onf? ZdkrD;trsdK;om;uGef*&ufA[dkwGif OuUX jzpfonf?
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS ppftm%m¶Sifrsm;u 1990 jynfhESpf/ a¶G;aumufyGJ&v'ftm; taumiftxnf
azmfray;ojzifh wdkif;&if;om;vlrsKd ;pkjynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;yg0ifonfh jynfol@v$wfawmfw&yfudk
r=umrDac:,lrnfjzpfa=umif;/ 1998 ckESpf/ =o*kwv f (21)&ufae@wGifa=unmcJht+yD; ppftm%m¶Sifrsm;u
wdkif;&if;om;vlrsdK;pkEdkifiHa&;ygwDacgif;aqmifwOD;jzpfol ylusifh¶Sif;xeftm; 1998 ckESpf/ pufwifbmv (6)&uf
ae@rS 1999 ckESpf/ rwfv (14)&ufae@txd &efukef+rdK@wGif zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJhonf? yxr &JrGef¶Sd trSwf
(220)ajcjrefwyf&if;wGifxdef;odrf;xm;cJh+yD;aemuf udk;rdkifcGJ¶Sd ppfaxmufvSrf;a&;wyfpcef;wGif ajymif;a¶$@I
oD;jcm;csKyfaESmifxm;cJh&m ausmufuyfESifhtjcm;a&m*ga0'emrsm;jzpfyGm;cJh+yD;/ usef;rma&;csdK@,Gif;vmojzifh
ppfaxmufvSrf;a&;rSjyefv$wfay;cJhonf? jyefvGwfvm+yD; &efukef+rdK@/ qmul&maq;cef;wGif aq;0g;ukocJh&
onf? 1999 ckESpf/ atmufwdkbmv (16)&ufae@wGif urBmhukvor*~ vufaxmuftaxGaxGtwGif;a&;rª;
csKyf rpPwmt,fvfAm¶dk'DqdkwdkrS wdkif;&if;om;EdkifiHa&;ygwDrsm;rS acgif;aqmifrsm;tm; &efukef+rdK@¶Sd/ ukvor*~
zGH@+zdK;r_tpDtpOf¶Hk;wGif awG@qHkcJh&mwGif yg0ifojzifh 1999 ckESpf/ Edk0ifbmv (3)&ufae@rS 2001 ckESpf/ ZGefv
(15)&ufae@txd ppfaxmufvSrf;a&;.zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? 2002 ckESpf/ atmufwdkbmv (23)
&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD(pDtm&fyDyD)wdk;csJ@zGJ@pnf;onfhtcg ZdkrD;trsdK;om;uGef*&uf
.udk,fpm;vS,ftjzpf yg0ifvmcJhonf?
4? wGef;ZH+rdK@e,frJqENe,f?
wmefxefvsef;aygif/ ZdkrD;trsdK;om;uGef*&uf?
5? xefwvef+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwmr_xef/ woD;yk*~v?
- 101 -
a'gufwmr_xefonf xefwvef+rdK@e,frJqENe,fwGif woD;yk*~tjzpf 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ
(7322)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(38²02)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? tz OD;[JoGrf;.om;jzpfonf?
1948 ckESpf/ arv (16)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? 1966 ckESpfwGif wuUodkvf0ifwef;atmifjrifI 1973 ckESpf
wGif rEWav;aq;wuUodkvfrS q&m0efbGJ@(trfbDbDtufpf)&cJhonf? 1973 ckESpfrS 1974 ckESpftxd rEWav;
jynfol@aq;¶Hk}uD;wGif tvkyfoifq&m0ef/ 1976 ckESpfrS 1981 ckESpftxd wGef;ZH+rdK@e,fESifh zvrf;+rdK@e,fwdk@wGif
vufaxmufq&m0ef/ 1981 ckESpfrS 1989 ckESpftxd xefwvef+rdK@e,fq&m0ef/ xdkrS 1989 ckESpf/ Edk0ifbmv
(23)&ufae@wGif &mxl;rSEkwfxGufcJhonf? +rdK@e,fq&m0eftjzpfwm0efxrf;aqmifpOf yÌrt}udrfygwDnDvmcH
udk,fpm;vS,ftjzpfvnf;aumif;/ pwkwˆt}udrfjynfe,fjynfol@aumifpD(tcsdefydkif;)tjzpfvnf;aumif;aqmif
¶GufcJhonf? a'gufwmr_xeftay: ‚if;.a¶G;aumufyGJ,SOf+ydKifbuf csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS OD;EGef
tkyfrS a¶G;aumufyGJuef@uGufv$mwifoGif;cJhojzifh a¶G;aumufyGJcHktrSwf(5)rS =um;emppfaq;jcif;cHcJh&onf?
,cifu trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf tzGJ@0ifjzpfcJh+yD; tzGJ@csKyfA[dkESifhoabmxm;rwkdufqdkifojzifh tzGJ@csKyfrS
EkwfxGuf+yD; woD;yk*~tjzpf a¶G;aumufyGJwGif 0ifa&muf,SOf+ydKifcJhjcif;jzpfonf?
6? yvuf0+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;ausmfxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? yvuf0+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;axG;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 102 -
q&m/ 1969 ckESpfrS 1971 ckESpftxd rlvwef;ausmif;tkyf/ 1972 ckESpfwGif tv,fwef;jyq&moifwef;
atmifjrifcJhonf? 1973 ckESpfwGif tv,fwef;jyq&m/ 1974 ckESpfrS 1978 ckESpftxd yvuf0òrd@e,fvkyfief;
ppftzJG@0if/ 1978-79 ckESpfwGif òrd@e,faumifpDtwGif;a&;r–;tjzpf aqmif¶GufcJhonf?
8? zvrf;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
pDauwdkufuGJvf/ csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? zvrf;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmZvS,fxef/ csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 103 -
b¾ma&;rª;tjzpfwm0ef,lcJhaom a'gufwmZvS,fxeftm; csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS 1991 ckESpf/
Zlvdkifv (12)&ufae@wGif xkwfy,fcJhonf?
OD;¶dktkyf/ r&mjynfol@ygwD(r-y-y)?
12? rif;wyf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;&Sdef;azvdef;/ csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 104 -
OD;¶Sdef;azvdef;onf rif;wyf+rdK@e,frJqENe,fwGif csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI
0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(5542)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(42²09)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? tz
OD;edef¶Sdef;az/ trd a':xef;vD;¶_wdk@rS 1939 ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;¶Sdef;azvdef;
onf vSd¶Hk;¶Gmbkef;awmf}uD;ausmif;/ rif;wyftpdk;&txufwef;ausmif;wdk@wGif ynmoif=um;cJh&m pwkwˆ
wef;ESifh owWrwef;wdk@wGif paumvm;¶Spf&cJhonf? 1957 ckESpfwGif wef;jrifhausmif;xGufpmar;yGJ atmifjrif
I 1958 ckESpfwGif rif;wyf+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;Y tv,fwef;jyq&m0ifvkyfonf? 1959 ckESpfwGif
wuUodkvf0ifwef;atmifjrifI &efukefq&mtwwfoifwGif tv,fwef;jyoifwef;wufcJhonf? 1960 jynfh
ESpfrS 1984 ckESpftxd tv,fwef;jyq&mESifhausmif;tkyf}uD;/ csif;jynfe,fenf;jyq&m(jynfaxmifpkausmif;
ESifh ppfudkif;zGH@+zdK;a&;ody`H)/ 1984 ckESpfwGifemrusef;yifpif,lcJhonf? csif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif OuUX/
A[dkem,u ponfjzifhaqmif¶GufcJhonf?
13? [m;cg;jrdK@e,frJqENe,f?
OD;vseftkyf/ woD;yk*~v?
(5) ppfudkif;wdkif;?
- 105 -
wufa&;ygwDESifhwoD;yk*~vwdk@(2)ae&mpD/ jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfESifh wdkif;&if;
om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwDwdk@rS(1)ae&mpD toD;oD;a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh=u&onf?
1? ueD+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;cifarmifoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2? ueD+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;oef@Zif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? uav;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;'dkaxmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 106 -
ae@wGif ppfaxmufvSrf;a&;trSwf(17)rS zrf;qD;jcif;cHcJh&+yD;/ 1996 ckESpf/ =o*kwv f (20)&ufae@wGif jypfr_
qdkif&mOya'yk'fr 122(2) EdkifiHawmfopPmazmufzsufykefuefr_jzifh axmif'%f(7)ESpfjypf'%fcsrSwfjcif;cHcJh&
onf? ¡ 22-8-96 &ufae@xkwf e0wowif;pmrsm;wGif tdENd,EdkifiHtajcpdkufv_yf¶Sm;v#uf¶Sdaom trsdK;om;
'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS a'gufwmwifhaqGOD;pD;aomtzGJ@u jynfwGif;¶SdtrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS OD;'dkaxmif;
(uav;+rdK@)/ cGefjrifhxGef;(oxHk+rdK@)tygt0if (19)OD;tm;qufoG,fI jynfyoifwef;odk@ oifwef;om;rsm;
apv$wfay;&ef/ vH_@aqmf0g'jzef@pmapmifrsm;jzef@a0&eftjyif rHk¶Gm+rdK@Y jynfytkyfpk.v#dK@0Suf¶Hk;cGJzGifhvSpf&ef
aqmif¶GufcJhjcif;rsm;twGuf zrf;qD;ta&;,l&a=umif;azmfjycJhonf? ¢ 2003 ckESpf/ ZGefv (2) &ufae@wGif
rEWav;axmifrSjyefvGwfonf?
4? uav;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmodef;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
5? uav;0jrdK@e,frJqENe,f?
OD;wifarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
6? uom+rdK@e,frJqENe,f?
- 107 -
OD;jrifh=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? aumvif;jrdK@e,frJqENe,f?
OD;odef;ZH/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? uef@bvl+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;odef;az/ woD;yk*~v?
- 108 -
tpdk;&txufwef;ausmif;rS 1958 ckESpfwGif wef;jrifhausmif;xGufpmar;yGJatmifjrifcJh+yD;/ 1961 ckESpfwGif
vufaxmufusef;rma&;rª;oifwef; atmifjrifonf? 1961 ckESpfrSpI usef;rma&;rª;tjzpf aus;vufusef;rm
a&;Xmersm;wGif wm0efxrf;aqmifcJh+yD;/ 1987 ckESpfwGif t+idrf;pm;,lcJhonf? 1990 jynfhESpf/ pufwifbmv
(29)&ufae@u tr&yl&+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)rS jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;bbGm;.aetdrfwGif
jyKvkyfonfh ,m,Dtpdk;&zGJ@pnf;a&;v#dK@0Suftpnf;ta0;odk@ wufa&mufcJhojzifh oufqdkif&mrSzrf;qD;xdef;
odrf;jcif;cHcJh&onf? ,if;aemuf OD;odef;azonf jypfr_qdkif&mOya' yk'fr (122)(1)t& jypfr_xif¶Sm;pD&ifjcif;cH&
I jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya' yk'fr (11)(n)ESifh+idpGef;ojzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS
y,fzsufvdkufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv
(22)&ufae@&ufpGJjzifha=unmcJhonf?
9? uef@bvl+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmjrifhEdkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
10? u|ef;vS+rdK@e,frJqENe,f?
OD;}uD;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 109 -
wyfrawmf(=unf;)wGif wyfom;rSAdkvf}uD;tqifhxd/ 1985 ckESpfwGif t+idfrf;pm;,lcJhonf? 1981 ckESpfrS 1988
ckESpftxd cifOD;òrd@e,fESifhu|ef;vSòrd@e,frsm;wGif aumifpD OuUX tjzpfaqmif¶GufcJhonf?
OD;cifarmifodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;aomif;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 110 -
jyKvkyfr!fh a±G;aumufyGJrsm;wGifyg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf? e0wrS ‚if;tm; 1992 ckESpf/ ZGefv
(4)&ufae‹wGif tif;pdefaxmifrS jyefv$wfay;cJhonf?
13? acsmif;OD;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;tHh=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
14? cEWD;+rdK@e,frJqENe,f?
a':q,fq,f/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;cspfcdkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 111 -
16? igef;ZGefjrdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;csdKvd_if/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmcifarmifaqG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 112 -
onf &efukefaq;wuUodkvfrS q&m0efbJG@&cJhonf? aq;wuUodkvfausmif;om;b0wGif wuUodkvf rGeftoif;/
aq;wuUodkvfr*~Zif;aumfrwDwkd@wGifyg0ifcJhonf? 1981 ckESpfrS 1985 ckESpftxd jrefrmEdkifiHq&m0eftoif;
(rk'Hk)wGif pnf;±Hk;a&;r–;/ b¾ma&;r–;/ wkdif;&if;aq;ynmoifwef;/ =uufajceDoifwef;wdk@wGif oifwef;enf;jy/
rD;axmifacsmufxGef;n‡djcif;pcef;ESifh w&m;pcef;wdk@wGif tcrJhaq;cef;zGifhvSpfulnDcJhonf?
OD;cifarmif=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdef&H/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
21? wrl;+rdK@e,frJqENe,f?
- 113 -
OD;axmifcdkxef;/ jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
t+idrf;pm;'kwd,Adkvfrª;}uD;ausmfqef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
'kwd,Adkvfr–;}uD;ausmfqef;(t+idrf;pm;)(=unf;-7619)onf wef@qnf+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS 0ifa&muf,SOf+ydKifta&G;cs,fcHcJh&m ckdifvHkrJ(18862)rJ/ pkpkaygif;rJ&mE_ef;(78²69)
jzifh ta&G;cs,fcHcJh&onf? ppfudkif;òrd@e,f/ usm;rif;}uD;aus;&GmZmwdjzpfonf? 1932 ckESpf/ ZGefv (17)&ufae@
wGif tz OD;vmjr/ trd a':tkef;cifwkd@rSarG;zGm;onf? 'kAdkvfr–;}uD;ausmfqeff;(t+idrf;pm;)onf 1949 ckESpfwGif
omrefwyfom;b0ESifh oeu(1)okd@0ifa&mufcJhonf? 1952 ckESpfwGif Auye,fajr/ bk&m;awmifwkdufyGJwGif
aoewf'%f&m&cJhonf? 1957-1958 ckESpfwGif jyefwrf;0ift&m&Sd/ 1958 ckESpfrS 1986 ckESpftxd cv&(1)
aejynfawmfppfXmecsKyf(&efukef)/ cr&(102)/ cr&(108)/ &wc§vu&(1)/ cv&(21)/ ryc§cr&(11)/
cv&(36)wkd@wGif wyfpkr–;/ wyfcJGr–;/ ppfOD;pD;r–;(wwd,wef;)/ wyfcJGr–;(Akdvfr–;)/ ppfOD;pD;r–;('kwd,wef;)ESifh
wyf&if;r–;wm0eftxd/ 'kwd,Adkvfr–;}uD;b0ESifh 1986 ckESpf/ Zefe0g&Dv (26)&ufae@wGif rdrdqENtavsmuf
t+idrf;pm;,lcJhonf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf) jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;Y wyfr–;a[mif;(85)OD;wGif
yg0ifonf? rsKd;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzJG@ A[dkaumfrwD0if/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf ppfudkif;wkdif;pnf;¶Hk;
a&;aumfrwDwGif wm0ef,lcJhonf? a':atmifqef;pk=unf+idrf;csrf;a&;Edkb,fvfqk&onfudk axmufcHcJhojzifh
axmif'%f(7)ESpfcsrSwfjcif;cHcJh&+yD;/ 2003 ckESpf/ pufwifbmv(27)&ufae@rSpI axmif'%f(1)ESpfxyfrHwdk;jr‡ifh
csrSwfjcif;cHcJh&onf/ vGwf&ufaph+yD;aemuf ,cifu (2)v(3)}udrfjzifh (6)vaxmif'%fwdk;jr‡ifhcsrSwfcHcJh&+yD;jzpf
onf?
OD;azoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 114 -
ckESpfrS 1968 ckESpftxd rEWav;+rdK@ q&mjzpfoifausmif;odk@wufa&mufcJhonf? 1968 ckESpfrS 1985 ckESpftxd
wef@qnf+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;wGif tv,fwef;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifcJhI 1985 ckESpfwGif
wm0efrSt+idrf;pm;,lonf? 1985 ckESpfrS 1987 ckESpftxd òrd@e,f*DwaumifpDwGif OuUX tjzpfaqmif¶GufcJh
onf?
24? xD;cdsKifh+rdK@e,frJqENe,f
OD;ausmf0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;bdkarmif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 115 -
OD;0if;jrifhatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
27? eef;,Gef;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;ausmfarmif/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
- 116 -
rsm;zGJŒpnf;jcif;rsm;a=umifh[kta=umif;jyI a&G;aumufyJGOya' yk'fr (11)/ yk'frcJG(1)ESifh+idpGef;ojzifh
a&G;aumufwifajr‡mufoltjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&Sif
rS 1991 ckESpf/ azazmf0g&Dv (21)&ufae@wGifa=unmcsufxkwfjyefcJhonf? OD;oef; (c) OD;oef;pdefonf tdENd,
EdkifiHodk‹ xGufcGmvmcJh+yD; jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&ESifhyl;aygif;cJhonf?
a'gufwmwifhaqG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
30? yifvnfbl;+rdK@e,frJqENe,f?
- 117 -
tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(1)ESifh prf;acsmif;tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(1)/ 1983 ckESpfwGif vkyf
oufjynfht+idrf;pm;,lcJhonf? 1992 ckESpf/ {+yDvwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrSE_wfxGufcJhonf? ygwDpHk
'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS 1998 ckESpf/ atmufwdkbmv (1)&ufae@wGif a=unm
csuftrSwf(1407)jzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufa=umif; a=unmcJhonf?
31? azmif;jyif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;atmifaomif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
32? Aef;armuf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;b+idrf;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;[Homjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 118 -
onf? tz OD;odef;azjrifh(pma&;q&m/ uG,fvGef)/ trd a':cif=unf=unf(t+idrf;pm;/ &efukefwuUodkvf¶ly
aA'Xme)wdk@rS 1948 ckESpf/ arv (7)&ufae@wGif &efukef+rdK@Y arG;zGm;cJhonf? zcif OD;odef;azjrifhrSm bkwvif+rdK@
Zmwdjzpf+yD;/ 1956 ckESpfrS 1960 jynfhESpftwGif; bkwvif+rdK@e,frJqENe,frS jynfol@v$wfawmftrwfjzpfcJh
onf? OD;[Homjrifhonf 1953 ckESpfrS 1958 ckESpftxd &efukef+rdK@/ omoemh&dyfom&yfuGuf r[m"rRm¶Hk
ausmif;0if;twGif;¶Sd jrLeDpDyg,frlvwef;ausmif;wGif ynmoif=um;cJh+yD; xdkausmif;rS(4)wef;atmifjrifcJhonf?
1958 ckESpf/ ZGefvrS 1964 ckESpf/ azazmf0g&Dvtxd &efukefwuUodkvf ynma&;r[mXme/ avhusifha&;
ausmif;wGif yOPrwef;rS wuUodkvf0ifwef;txd ynmoif=um;cJhonf? 1964 ckESpf/ Edk0ifbmvrSpI &efukef
pufr_wuUodkvfwGif v#yfppfqufoG,fa&;tif*sifeD,mbmom&yfudkoif=um;cJh+yD;/ 1970 jynfhESpf/ =o*kwfv
wGifaemufqHk;ESpfpmar;yGJatmifjrifI pufr_tif*sifeD,m(v#yfppfqufoG,fa&;)bJG@&cJhonf? tqdkygvwGifyif
pmwdkufESifha=u;eef;XmewGif vufaxmuftif*sifeD,m oifwef;q&mtjzpf 0efxrf;b0pwifcJhonf? rGefjynf
e,f/ u&ifjynfe,f/ weoFm&Dwdkif;wdk@wGif e,fydkifa=u;eef;0efaxmuftjzpfvnf;aumif;/ pDrHudef;tif*sifeD
,mtjzpfvnf;aumif;/ jynfe,frefae*smtjzpfvnf;aumif; armfv+rdKif/ ykodrf/ awmif}uD;/ &efukef+rdK@rsm;
wGiftajcpdkufI jrefrmjynftESHtjym; vSnfhvnfwm0efxrf;aqmifcJh+yD;/ 1986 ckESpfrSpI 'kwd,}uD;=uyfr_
tif*sifeD,m(rdkuU¶dka0hzf)tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhonf? EdkifiHwm0efxrf;aqmifpOfumvtwGif; qGD'ifEdkifiH/
udk&D;,m;orRwEdkifiH/ *syefEdkifiH/ pifumylorRwEdkifiHwdk@wGif u|rf;usifr_oifwef;rsm;ESifh vkyfief;cGifoifwef;rsm;
wufa&mufcJhonf? 1986 ckESpf/ ZlvdkifvtwGif; xdkif;EdkifiH/ befaumuf+rdK@wGifusif;yaom tm¶SESifhypdzdwfa'
oa=u;eef;qufoG,fa&;tzGJ@. pufr_qdkif&mtpnf;ta0;odk@ jrefrmEdkifiHudk,fpm;vS,ftzGJ@.tzGJ@acgif;aqmif
tjzpfwufa&mufcJhonf? 1988 ckESpf/ =o*kwfvESifh pufwifbmv jynfol@'Drdkua&pDv_yf¶Sm;r_}uD;wGif b0wl
0efxrf;rsm;ESifhtwl yg0ifv_yf¶Sm;cJhonf? 1988 ckESp/f atmufwdkbmvwGif wm0efrSt+idrf;pm;ay;jcif;cHcJh&
onf? 1989 ckESpf/ azazmf0g&DvwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf yJcl;wdkif;pnf;¶Hk;a&;tzGJ@/ wdkif;pnf;¶Hk;a&;rª;
(t&ef)tjzpf wm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf? yJcl;wdkif;(28)+rdK@e,ftESH@ pnf;¶Hk;a&;vkyfief;rsm;aqmif¶GufcJhonf?
1989 ckESpf/ {+yDvwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkukefoG,fpD;yGm;tzGJ@wGif tzGJ@0iftjzpfyg0ifcJhonf?
1996 ckESpf/ ZGefv (7)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSE_wfxGufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pD
taxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS a=unmcJhonf?
OD;cifarmifat;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 119 -
35? rHk¶Gm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;=unfpdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;apmatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
37? rif;uif;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;bdk/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 120 -
OD;bmbm/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifaiG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;0if;&Sdef/ woDyk*~v?
- 121 -
csKyftm; udk,fpm;jyKI a¶G;aumufyGJwGif 0ifa&muf,SO+f ydKif&efjzpfaomfvnf; tzGJ@csKyf(A[dk)rS ,cif ynma&;
0ef}uD;Xme 'kwd,0ef}uD; ('kwd,Adkvfrª;}uD;a[mif;) OD;atmifxGef;tm; ajrmif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)
twGuf udk,fpm;vS,favmif;tjzpf owfrSwfcJhojzifh tzGJ@csKyfrSEkwfxGuf+yD; woD;yk*~vtjzpf 0ifa&muf,SOf
+ydKifcJhjcif;jzpfonf? a¶G;aumufyGJwGif a':atmifqef;pk=unftm;axmufcHaom woD;yk*~vtjzpf a=unmcJh
onf? rJqEN¶SifwOD;jzpfol a'gufwmausmfEdkifxGef;rS a¶G;aumufyGJuef@uGufv$mwifoGif;cJhojzifh cHk¶Hk;.=um;em
ppfaq;r_cHcJh&onf?
OD;rif;oGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
42? armfvdkuf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;wifarmif0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 122 -
OD;Adkvfaomif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifxGef;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;0if;udk/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 123 -
OD;0if;udkonf a&OD;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI
0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(16304)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(66²44)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
a&OD;+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;oD0H/ trd a':jrwifwdk@rS 1945 ckESpf/ {+yDv (11)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf?
OD;0if;udkonf a&OD;+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;trSw(f 1)/ rEWav;wuUodkvfESifh ynma&;wuUodkvf(&efukef)
wkdk@wGif ynma&;bJG@(bDtD;'D)&onftxdynmoif=um;cJhonf? 1968 ckESpfrS 1985 ckESpftxd a&OD;+rdK@
tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(1)wGif txufwef;jyq&m/ oD0HonmpmykHESdyfpufvkyfief;vkyfudkifcJhonf?
26-12-1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (26)&ufae@&ufpJGjzifh ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyJGusif;ya&;
aumfr&SifrS OD;0if;udktm; a&G;aumufwifajr‡mufcH&oltjzpfrSy,fzsufa=umif; a=unmcJhonf? a=unmcsuf
wGif OD;0if;ukdonf pifòydiftpkd;&zJG@pnf;I EdkifiHawmfukdawmfvSefykefuef&efESifh vufeufpGJudkifawmfvSefykefuef
aomaomif;usef;oltzJG@tpnf;rsm;ESifh qufoG,fylaygif;aqmif&Gufjcif;rsm;ðyvkyfcJhI a&G;aumufyJG@Oya'yk'fr
(11)/ yk'frcJG(q)ESifh+idpGef;ojzifh a&G;aumufwifajr‡mufcH&oltjzpfrSy,fzsufa=umif; azmfjyxm;onf? 1990
jynfhESpf/ 'DZifbmv (18)&ufae@wGif rme,fyavmYzGJ@pnf;cJhonfh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@
aygif;tpdk;&tzGJ@wGif b¾ma&;ESifhtcGefawmf0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpfaqmif¶GufcJhonf? jynfaxmifpkjrefrm
EdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&wm0efrsm;udkxrf;aqmif&if; 1993 ckESpf/ azazmf0g&Dv (28)&ufae‹wGif w¶kwf
EdkifiH/ ulrif;+rdK@¶Sd a[mfw,fwckwGif vkyf}uHowfjzwfjcif;cHcJh&onf?
a'gufwmatmifbdk/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;oef;xGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 124 -
wGifaxmifrSjyefvGwfonf? 1992 ckESpf/ azazmf0g&Dv (28)&ufae‹wGif jynfol‹v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf
rSy,fzsufjcif;cHcJh&onf?
49? v[,f+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cydk;udkifvHk/ em*awmifwef;a'owdk;wufa&;ygwD?
50? av&SD;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;a'G;aygh/ em*awmifwef;a'owdk;wufa&;ygwD?
OD;xGef;+rdKif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 125 -
52? 0ufvuf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a':cifpef;v_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
53? 0ef;odk+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwmatmifcif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;tkef;}udKif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 126 -
ckESpfrS 1983 ckESpftxd av&SD;òrd@e,f/ a,mygrD;tpdk;&rlvwef;ausmif;/ [krRvif;òrd@e,f/ rHrwftpdk;&rlvwef;
ausmif;/ ava0,Htpdk;&rlvwef;ausmif;/ zmzkwftpdk;&rlvwef;ausmif;/ cEWD;+rdK@e,f/ pdefpGef;tpdk;&rlvwef;
ausmif;wdk@wGif ausmif;tkyf/ 1983 ckESpfwGif vkyfoufjynfht+idrf;pm;,lcJhonf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxG
a¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS 2000 jynfhESpf/ azazmf0g&Dv (14)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf(1494)
jzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufa=umif; a=unmcJhonf?
OD;vSodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmaZmf0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;Av/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 127 -
OD;Avonf t&mawmf+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyK
I 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(16305)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(78²41)jzifhf a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
t&mawmf+rdK@Zmwdjzpfonf? 1944 ckESpf/ ZGefv (25)&ufae@zGm;jzpfonf? tz OD;cspfwif.om;jzpfonf?
OD;Avonf e0rwef;atmifjrifonftxdynmoif=um;cJhonf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf) jynfol@'Drdkua&
pDta&;awmfyHk}uD;wGif vom+rdK@e,f oHaps;or*~ OuUX/ t&mawmf+rdK@e,ftoif; twGif;a&;r–;/ t&mawmf
+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pnf;¶Hk;a&;aumfrwD0ifwm0efrsm; ,lcJhonf?
58? tif;awmf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;apmv_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(6) weoFm&Dwdkif;?
- 128 -
1? aumhaomif;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;vSrif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2? u|ef;pk+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cifarmifOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? weoFm&D+rdK@e,frJqENe,f?
OD;0if;OD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 129 -
OD;0if;OD;onf weoFm&D+rdK@e,frJqENe,fwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI
0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(8542)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(89²36)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? tz
OD;odef;/ trd a':oef;a&$wkd@rS 1962 ckESpf/ atmufwb dk mv (30)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? weoFm&D+rdK@Zmwd
jzpfonf? OD;0if;OD;onf rlvwef;rSq,fwef;txd weoFm&D+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;wGif ynmoif=um;
cJhonf? 1983 ckESpfwGif Adkvfwaxmifòrd@e,f(&efukefwkdif;)rS q,fwef;atmifjrifcJhonf? 1987 ckESpfwGif
&efukef0dZ…mESifhody`HwuUodkvfrS jrefrmpmt"dujzifh 0dZ…mbJG@&¶SdcJhonf?
4? xm;0,f+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;pdk;!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
5? xm;0,f+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;rsdK;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 130 -
ppftuJcwfrpf&SiftzJG@acgif;aqmiftjzpf udkif±kdifESifha*s±kqvifwdk@odk@oGm;a&mufcJhonf? xdkrS trSwf(106)
cr& wyf&if;r–;/ EkdifiHawmfumuG,fa&;enf;jyr–;/ 'kwd,Adkvfr–;}uD;/ Adkvfr–;}uD;tjzpf tv,fydkif;wdkif;ppfXme
csKyf wkdif;OD;pD;csKyf/ &efukefòrd@awmfpnfyifom,ma&;tzJG@ rif;}uD;ESifhòrd@awmf0ef/ 1970 jynfhESpf/ AefaumufoGm;
tm&Stm;upm;yGJawmf jrefrmtm;upm;tzJG@acgif;aqmif/ 1964 ckESpfrS 1977 ckESpfwGif vrf;pOfygwDA[dk
a&;&maumffrwD0if/ trSwf(88)ajcjrefwyfrXmecsKyf wyfrr–;/ &efukefwdkif;ppfXmecsKyf wkdif;r–;/ EkdifiHawmf
umuG,fa&;wuUodkvf ausmif;tkyf}uD;/ 1976 ckESpfwGif Adkvfr–;}uD;tqifhjzifh wyfrawmfrSt+idrf;pm;,lcJh
onf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? rsKd;cspf&Jabmfa[mif;
rsm;tzJG@ A[dkOD;pD;tzJG@0if/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf weoFm&Dwkdif;pnf;±Hk;a&;wm0efcHESifh A[kdOD;pD;tzJG@0if
tjzpfaqmif&GufcJhonf? ArmjynfuGefjrLepfygwD OuUX &JabmfAodef;wif. nDt&if;jzpfonf? 1976 ckESpfY
jzpfyGm;cJho!fh Adkvf}uD;tkef;ausmfjrifh. EdkifiHawmfykefuefr_Y yg0ifywfoufcJhonf[k rqv tpdk;&.pGyfpGJcsuf
a=umifh Adkvfrª;}uD;b0jzifht+idrf;pm;ay;cHcJh&jcif;jzpfonf? a±G;aumufyGJt+yD;wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ‹csKyf
. 1990 jy!fhESpf/ Zlvdkifv(28)&ufae‹rS(29)&uftxdjyKvkyfo!fh *EDNqHk;jzwfcsuftwdkif; e0wu v$wfawmf
ac:ray;v#if aqmif±Guf&efvdko!fh enf;vrf;oHk;oG,fpmwrf;jyKpk&mYyg0ifcJhr_a=umifh[k ta=umif;jyum
1950 jy!fhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr (5)(n)jzifh e0w ppftpdk;&u 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (24)
&ufae‹wGif zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa±G;aumufyGJusif;ya&;aumfr±Sifu
1991 ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae‹wGif a=unmcsuftrSwf(984)jzifh v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSy,f
zsufcJhonf? aemif(10)ESpftwGif;jyKvkyfr!fha±G;aumufyGJrsm;Yyg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf;ydwfyifcJhonf? ppftpdk;
&.zdtm;ay;r_a=umifh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ‹csKyfESifhrsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ‹u OD;rsdK;atmiftm;ygwD0if
tjzpfrSxkwfy,fay;cJh&onf? 1992 ckESpf/ {+yDv (25)&ufae‹wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGwfonf?
6? ykavm+rdK@e,frJqENe,f?
OD;=unfa&$/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? bkwfjyif;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;tkef;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 131 -
avmif;vHkòrd@e,fynma&;r–;/ txufwef;pma&;/ 1971 ckESpf/ ZGefv (1)&ufae@rS 1988 ckESpf/ Zlvdkifv (20)
&ufae@txd vrf;pOfygwD +rdwfta&S@òrd@e,f ygwD,lepfESifh bkwfjyif;òrd@e,fygwD,lepfwkd@wGif aumfrwD0if/
ygwD,lepf twGif;a&;r–;/ ,lepf pnf;OuUX/ ,lepf OuUX/ wwd,ESifhpwkwˆoufwrf;wGif bkwfjyif;+rdK@e,f
v$wfawmfukd,fpm;vS,f/ 1988 ckESpf/ Zlvdkifv (20)&ufae@wGif ygwDwm0efrS&yfpJjcif;cH&onf? bkwfjyif;
òrd@e,f trsdL;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGifpnf;¶Hk;a&;r–;wm0ef,lcJhonf? OD;tkef;jrifhonf usef;rma&;tajctae
a=umifh v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrS E_wfxGufcGifhðyyg&ef wifjyvmojzifh EkwfxGufcGifhjyKcJha=umif;
ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ Edk0ifbmv (27)&ufae@u a=unm
cJhonf?
8? +rdwf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;ausmf&Sdef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? +rdwf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;Om%fat;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
10? a&jzL+rdK@e,frJqENe,f?
OD;wdk;ydk/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 132 -
ODwkd;ydkonf a&jzL+rdK@e,frJqENe,fwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf
+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(13021)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(87²16)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? ykavm+rdK@Zmwd
jzpfonf? 1939 ckESpf/ Edk0ifbmv (17)&ufae@zGm;jzpfonf? tz OD;azcspf.om;jzpfonf? OD;wkd;ydkonf Oypm
ody`H(c)atmifjrifonftxd ynmoif=um;cJhonf? 1964 ckESpfrS 1981 ckESpftxd wyfrawmfwGif Adkvf}uD;
tqifhtxd wm0efxrf;aqmifcJhpOf ajrmufydkif;wdkif;ppfXmecsKyfe,fajr ppfqifa&;wpfckwGif rdkif;xd'%f&m&cJh
onf? xdk@aemuf wyfrawmfrS pufr_(1)0ef}uD;Xmeodk@ ajymif;a&$@wm0efay;jcif;cH&onf? wm;0,fwGif (5)ESpf/
yJcl;wGif (2)ESpf wkdif;OD;pD;r–;tjzpfvnf;aumif;/ 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk
umvwGif pufr_(1)0ef}uD;Xme tvkyform;or*~ em,utzJG@0if/ a'oEW&pufr_vufr_!ìef=um;a&;OD;pD;
XmewGif 'kwd, OuUXtjzpfyg0ifv_yf&Sm;cJhonf? qENjy&mwGif pufr_(1)OD;pD;Xmeudk OD;aqmifcsDwufcJhonf?
xdk@a=umifh 'kwd,!ìef=um;a&;r–;&mxl;rSyifpifay;I tvkyfrSE_wfxGufcJh&onf?
OD;vSaz/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;csdef[if/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 133 -
onf? tz OD;Om%fv_dif/ trd a':usifyGm;wdk@rS 1941 ckESpf/ Zefe0g&Dv (22)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf?
avmif;vHkòrd@e,f/ jyifacsmifaus;&GmZmwdjzpfonf? OD;csdef[ifonf rlvwef;/ tv,fwef;/ txufwef;ynm
rsm;udk xm;0,f+rdK@wGifoif=um;cJh+yD; 1964-65 ckESpfwGif &efukew f uUodkvfrS0dZ…mbJG@&¶SdcJhonf? 1966 ckESpfwGif
wyfrawmfAkdvfoifwef;trSwfpOf(36)odk@ wufa&mufcJh+yD; 'kwd,Akdvf/ Adkfvf/ Adkvf}uD;tqifhwkd@jzifh wm0ef
xrf;aqmifcJhonf? 1988 ckESpfwGif wyfrawmfrSt+idrf;pm;,lcJh+yD;/ &efukef+rdK@wGif ta&mif;t0,fvkyfief; vkyf
udkifcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf weoFm&Dwdkif;pnf;¶Hk;a&;tzJG@0if tjzpfwm0ef,lcJhonf?
13? o&ufacsmif;+rdK@e,f?
OD;wifjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(7) yJcl;wdkif;?
1? u0jrdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
a'gufwmrsdK;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 134 -
a'gufwmrsKd;0if;onf u0+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;
jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(22774)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(67²65)jziffh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&
onf? u0+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;csKd/ trd a':wif!Gef@wdk@rS 1955 ckESpf/ Zefe0g&Dv (13)&ufae@wGifarG;zGm;
cJhonf? a'gufwmrsKd;0if;onf u0+rdK@ &Gmopftpdk;&rlvwef;ausmif;/ u0òrd@rtpdk;&txufwef;ausmif;/
yJcl;+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(3) (,ciftrsdK;om;ausmif;)wkd@wGif ynmoif=um;cJh+yD;/ q&m0efbJG@
udk rEWav;aq;wuUodkvfrS 1981 ckESpfwGif&¶SdcJhonf? 1982 ckESpfrSpI ‘o&zl’ukd,fydkifaq;cef;zGifhvSpfcJh
onf? 1978 ckESpfwGif a':eDvmatmifESifhvufxyfI om;orD;(3)OD;xGef;um;onf? 1988 ckESpf/ 'Drdkua&pD
ta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifv_yf¶Sm;cJhonf? u0+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif OuUX tjzpfwm0ef,lcJh
onf? 1998 ckESpf/ pufwifbmv (6)&ufae@wGif ppfaxmufvSrf;a&;rS xdef;odrf;a&;pcef;({nfha*[m)wGif
ac:,lxdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD;/ 2001 ckESpf/ Zlvdkifv (6)&ufae@wGif jyefv$wfay;cJhonf? 2004 ckESpf/ Zlvdkifv
(20)&ufae@wGif xdkif;-jrefrm e,fpyf vGwfajrmufe,fajrwae&modk@a&muf¶SdcJhonf?
2? u0+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;jrav;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? ausmufwHcg;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;vSOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 135 -
yl;aygif;vsuf&Sda=umif; ppfaq;ay:aygufojzifh 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (u)(c)(n)/
jypfr_qkdfif&musifhxHk;Oya' yk'fr (512)t& A[ef;òrd@e,fw&m;±Hk;wGifw&m;pGJqdkxm;+yD;/ w&m;cHajy;tjzpf
a=unmxm;cJhonf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS v$wfawmfukd,fpm;vS,f
tjzpfrS 1991 ckESpf/ {+yDv (30)&ufae@wGify,fzsufcJhonf? 1991 ckESpf/ {+yDv (25)&ufae‹wGif jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&tzGJ@ jyifqifwdk;cs@J zGJ@pnf;onfhtcg tvkyform;0ef}uD;Xme 0ef}uD;jzpf
vmcJhonf? 1995 ckESpf/ Zlvdkifv (21)&ufae@wGif qGD'ifEdkifiH/ AGefrm;pApfY jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;
!Gef@aygif;tpdk;&tzGJ@jyefvnfzGJ@pnf;csdeftxd tvkyform;0ef}uD;tjzpfaqmif±GufcJhonf?
4? ausmufwHcg;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;armifarmif}uD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
5? }udK@yifaumuf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;at;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
6? }udK@yifaumuf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;at;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 136 -
OD;at;onf óud@yifaumuf+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;
jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(11008)rJ/ pkkpkaygi;f rJ&mcdkifE_ef;(55²44)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&
onf? tz OD;btkef;/ trd a':a&$pkwkd@rS 1924 ckESpf/ Zefe0g&Dv (12)&ufae@wGifarG;zGm;onf? óud@yifaumuf
+rdK@Zmwdjzpfonf? OD;at;onf tm&fpDtrfausmif;/ trsKd;om;txufwef;ausmif;/ &efukefwuUodkvfwdk@wGif
Oypmtxufwef;txdynmoif,l=um;cJhonf? (uG,fvGefoltrsKd;om;acgif;aqmif}uD;) ocifjr v$wfawmf
trwfjyefvnf&&Sda&;ESifhrJtEdkif&&Sda&;wdk@twGuf &JabmfoHk;usdyf0ifAkdvfrif;acgif(ocifapmvGif)/ ocifpkd;rif;
(óudyifaumuf)wkd@ESifhtwl aqmif&GufcJhonf? ausmif;om;b0wGif oHr%dwyfzJG@ESifh 'kd@Armtpnf;t±Hk;0if/
ausmif;om;or*~ OuUX/ 1300 jynfh/ ta&;awmfyHkwGif tpmiwfcHqENjycJhonf? rif;vSoydwfwm;qD;a&;
wGifyg0ifI ausmif;xkwfcHcJh&onf? e,fcsJ@qef@usifa&; ajratmufawmfvSefa&;tzJG@0if/ e,fcsJ@t*Fvdyftm;
'kwd,urBmppftwGuf ppfp&dwfaxmufyHh&efðyvkyfaom tm0ga';avmif;upm;0dkif;rsm;udk rD;±_d@zsufqD;cJhonf?
xkd@jyif óud@yifaumuf*gwfudkodrf;,l&mwGif yg0ifcJhonf? *syefawmfvSefa&;wGif Akdvf}uD;cspfòrdif(,cif
awmfvSefa&;aumifpD0if)wkd@ESifhtwl wyf&if;(107) rif;vSpnfolwyfESifhtwl wdkufyJG0ifcJhonf? 1949 ckESpf
0ufaumfwdkufyGJacgif;aqmif/ 1953 ckESpfrS 1956 ckESpftxd z-q-y-v tpdk;&u v,form;rsm;udkESdyfpuf
onfhtwGuf y-r-n-w xJodk@0ifI z-q-y-v Adkvfrif;acgifESifh,SOfòydifvsuf v$wfawmftrwfta&G;cHcJh
onf? r=umc% zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk
}uD;wGifyg0ifcJhonf?
7? ausmuf}uD;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;OD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? ZD;ukef;+rdK@e,frJqENe,f?
- 137 -
OD;pHwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? anmifav;yif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;tkef;armif/ trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;xGef;ºuG,f/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 138 -
OD;atmifpdk;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pStzGJ@csKyf?
OD;!Gef@a0/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
13? xef;wyif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cspfarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 139 -
atmifjrifcJhonf? 1962 ckESpfrS 1967 ckESpftxd pma&; (u-u) ypPnf;0,f,lr_!ìef=um;a&;r–;¶Hk;/ 1967 ckESpf
rS 1974 ckESpftxd txufwef;jyausmif;q&m/ xef;wyif+rdK@/ 1974 ckESpfrS 1988 ckESpftxd OuUX
òrd@e,fw&m;ol}uD;tzJG@/ xef;wyif+rdK@/ 1988 ckESpfrS 1990 jynfhESpftxd txufwef;a&S@ae/ 1972 ckESpfwGif
vrf;pOfygwDodk@0ifcJhonf?
OD;&JxGÉf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdefxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;tkef;aiG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 140 -
(4)&ufae@zGm;jzpfonf? OD;tkef;aiGonf 0dZ…mbJG@ESifh ynma&;'DyvkdrmbJG@&¶SdcJhonf? rlvwef;ausmif;q&m}uD;
tjzpfrS òrd@e,fynma&;r–;(yef;awmif;)tqifhtxd ynm0efxrf;cJhI 1977 ckESpfwGif t+idrf;pm;,lcJhonf?
rD;owf/ aq;±Hkponfh bmoma&;toif;tzJG@rsm;/ vlr_a&;toif;tzGJ@rsm;wGif yg0ifaqmif¶GufcJhonf?
OD;apmpdefxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdk;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDygwD?
OD;jrwfvS/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 141 -
onf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? OD;jrwfvSonf ygwDpHk
'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG}uD;wGif jrefrmwEkdifiHvHk;Y ckdifvHkrJta&twGuftrsm;qHk;jzifh a&G;aumuf
wifajr‡mufcH&aom v$wfawmfudk,fpm;vS,fjzpfonf?
Adkvfrª;}uD;armiftkef;(jidrf;)/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
OD;aomif;pdef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wiftkef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 142 -
onf? tz OD;apmv_dif/ trd a':oef;pdefwdk@rS 1946 ckESpf/ rwfv (1)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? yef;awmif;+rdK@
Zmwdjzpfonf? OD;wiftkef;onf &efukefòrd@ pHjytrsKd;om;txufwef;ausmif;wGif q,fwef;txdynmoif
=um;cJhonf? 1964 ckESpfrS 1966 ckESpftxd jynfol@qdkifwm0efcH/ 1966 ckESpfrS 1970 jynfhESpftxd aiGudkif
pma&;/ òrd@e,fukefoG,fa&;/ 1970 jynfhESpfrS 1980 jynfhESpftxd toif;pkr–;/ òrd@e,for0g,r/ 1989 ckESpfrS
1990 jynfhESpftxd òrd@e,fowif;axmuf/ yef;awmif;/ yef;awmif;+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
'kwd,OuUX wm0ef,lcJhonf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS 1997 ckESpf/ rwf
v (21)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf(1349)jzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS EkwfxGufa=umif;
a=unmcJhonf?
OD;odef;[ef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
24? aygufacgif;+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwmpdef0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDygwD?
- 143 -
pApfY trsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&jyefvnfjyifqifzGJ@pnf;onfhtcg 0ef}uD;csKyfESifh EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme 0ef}uD;
tjzpfaqmif¶GufcJh+yD;/ 2000 jynfhESpf/ atmufwdkbmv (7)&ufae@wGif tdkif,mvefEdkifiH/ 'yfAvif+rdK@Y trsdK;
om;!Gef@aygif;tpdk;& jyefvnfzGJ@pnf;onfhtcg 0ef}uD;csKyftjzpfaqmif¶GufcJh&m ,ae@wdkifjzpfonf?
OD;tkef;Edkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;at;oef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmifoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 144 -
rS 1946 ckESpftxd tm&Svli,ftzJG@0if/ 1959-60 ckESpfwGif +rdK@e,f z-q-y-v twGif;a&;r–;/ 1964 ckESpfrS
1968 ckESpftxd jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD0if/ 1954 ckESpfrS 1959 ckESpftxd txufwef;jy/ jzL;+rdK@
tpdk;&txufwef;ausmif;/ 1963 ckESpfrS 1975 ckESpftxd ausmif;tkyf/ oapP;tpdk;&tv,fwef;ausmif;
(&rnf;oif;)/ tpdk;&tv,fwef;ausmif;trSwf(3)/ tvHk(&efukef)/ 1981 ckESpfrS 1986 ckESpftxd ausmif;tkyf
}uD;/ a*s,ltpdk;&txufwef;ausmif;/ aZ,s0wD/ 1986 ckESpfrS 1989 ckESpftxd +rdK@e,fynma&;r–;(awmifil)/
1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif awmifilòrd@e,f'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_A[dk
aumfrwD 'kwd,OuUX/ puf±Hk/ tvkyf±HkESihf 0efxrf;aygif;pHkor*~ OuUX/ ausmif;om;rsm;ESifh ynma&;tzJG@
tpnf;rsm;. em,utjzpf aqmif¶GufcJhonf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS
1998 ckESpf/ 'DZifbmv (2)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf(1415)jzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf
rS EkwfxGufa=umif; a=unmcJhonf?
OD;pdk;armif/ trsdK;om;'Ddrdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifhvGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 145 -
(1) v$wfawmfukd,fpm;vS,f/ 1977 ckESpfwGif ygwDpnf;urf;t& vrf;pOfygwDrSxkwfy,fjcif;cH&onf? 1350
jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifonf? rsKd;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzJG@ A[dk
aumfrwD0iftjzpf wm0ef,lcJhonf? 1996 ckESpf/ ZGefv (13)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f
tjzpfrSE_wfxGufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS a=unmcJhonf?
a':vSvSrdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;vSatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;xGef;a&$/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 146 -
1964 ckESpfrS 1978 ckESpftxd jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD A[dkEdkifiHa&;ody`H trSwfpOf(3)qif;/ tcsdefjynfh
au'gygwDa&;&mr–;/ A[dkaumfrwD0if/ ygwDpnf;urf;xdef;aumfrwD0if/ vufaxmufa&S@aecsKyf/ A[dkOya'±Hk;
!ïef=um;a&;rª;/ A[dkajr,maumfrwD0if/ tajccHOya'aumfr&SiftzJG@0if/ *syefEkdifiHoGm;v$wfawmfukd,fpm;
vS,ftzGJ@ twGif;a&;rSL;/ AD,mem®r@wGifusif;yonf@ (Treaty of Treaties). Oya'ynm&Sif/ rdk;ndK
vGwfawmfudk,fpm;vS,f/ wwd,t}udrfygwDnDvmcH a&G;cs,fwifajr‡mufr_ESifhywfoufI rJa&G;cs,fr_yÉdyuQ
wGifxdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? armifxGef;a&$(A[dkw&m;&Hk;a&S@ae)trnfjzifh Oya'aqmif;yg;rsm;a&;onf? 1350
jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? uG,fvGefoGm;+yD;jzpfonf?
a'gufwmausmfausmf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;xGef;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 147 -
35? a&$usif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdk;vGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;oef;ºuG,f/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ydkuf+cHK/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 148 -
pmar;yJGatmifjrifI Oya'tusKd;aqmifjzpfvmcJhonf? pma&q&m/ uAsmq&m/ t,f'Dwm/ a&S@ae ponfjzihf
b0pHkonf? 1975 ckESpfwGif a':cifpef;vGifESihfvufxyfcJhonf? yJcl;wdkif;trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pnf;¶Hk;
a&;tzGJ@0iftjzpfwm0ef,lcJhonf?
OD;atmifjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;!Gef@at;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifa&$/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 149 -
OD;tkef;.om;jzpfonf? 1941 ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae@wGif yJEG,fukef;/ ausmufwHcg;+rdK@e,fwGifarG;zGm;
cJhonf? ody`H("mwkaA')t"dujzihf bJG@&¶SdcJhonf? 1988 ckESpfwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pwifzJG@pnf;
wnfaxmifonfhtcg a0g+rdK@e,fpnf;¶Hk;a&;aumfrwD OuUX wm0ef,lcJhonf? 1992 ckESpf/ {+yDwGif ygwDrSE_wf
xGufcJhonf?
OD;pdk;odrf;(armif0Ho)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 150 -
rl;,pfaq;0g;wdkufzsufa&;v_yf¶Sm;r_rsm;ta=umif;/ owif;pmrsm;wGif tcef;qufaqmif;yg;rsm; a&;om;cJh+yD;
pkpkaygif;aqmif;yg;yk'fa&(400)ausmfa&;om;chJonf? 1973 ckESpfwGif “upfqif;*sm;” EdkifiHa&;twˆKy`wWdpmtkyf
jzifh vHk;csif;avmuodk@0ifa&mufcJh+yD;/ “rdka¶S'g,ef”/ “tm,efa';”/ “tD*spforRwq'wf”/ “epfqif”/
“rm¶S,fwD;wdk;”/ “c¶k¶Suf”/ “armifhbufwef”paom EdkifiHa&;twˆKy`wWdpmtkyfrsm; a&;om;cJh+yD;/ “a¶S@ae}uD;
y,f&Darqif” tkyfwGJpmpOf0wˆKrsm;udk bmomjyefcJhonf? “acwf+ydKifurBmha&;&mtbd"mefpmtkyf (1982)”
udkjyKpkcJhonf? a&mbwfyif;0g;&if;. "All The King's Men" udk “rdk;rjrif avrjrif”trnfjzifhvnf;
aumif;/ upfqif;*sm;.tawG@t}uHKrSwfwrf;rsm;udk “tdrfjzLawmfESpfrsm;”ESifh “uaomif;ueif;ESpfrsm;”
trnfrsm;jzifhvnf;aumif; jrefrmbmomjyefcJhonf? 1984 ckESpf/ atmufwdkbmvrSpI “tawG;tjrif”
pmpOfudkvnf;aumif;/ 1985 ckESpf/ Zefe0g&DvrSpI “vlc|efvlrGef”pmpOfudkvnf;aumif;/ 1987 ckESpfwGif
“owif;xl;”/ “bufpHk” *sme,frsm;udkvnf;aumif; pDpOfxkwfa0cJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ‹csKyf
A[dktvkyftr_aqmifaumfrwD0iftjzpfwm0ef,laepOf *EDNqHk;jzwfcsuftwdkif; e0wu v$wfawmfac:ray;
v#if aqmif±Gufzdk‹vdko!fhenf;vrf;oHk;oG,fpmwrf;jyKpk&mY twGif;ususyg0ifcJhr_a=umifh[kqdkum e0wu
‚if;tm; 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (u) (c) (n) jzifhw&m;pGJum 1990 jynfhESpf/ Edk0if
bmvtwGif;wGif axmif'%fcsrSwfcJhonf? enf;vrf;oHk;oG,fpmwrf;udpPY ‚if;tygt0if A[dktvkyftr_
aqmiftzGJ‹0ifrsm;jzpf=uaom OD;csrf;at;(armifpl;prf;)/ OD;cifarmifaqG/ OD;ausmrf if;(ydokumausmfrif;)/
OD;pdefvSOD;(armifEG,fOD;)wdk‹udkyg e0w u zrf;qD;axmifcscJhonf? xkd‹tjyif Adkvfrª;}uD;a[mif;rsdK;atmif(xm;
0,f-2)/ Adkvf}uD;a[mif;wif0if;ESifh A[dkvli,ftzGJ‹rS udkrdk;aZmfOD;/ udk&efatmif/ udk0if;vd_if/ udkudk}uD;wdk‹udk
vnf; wygwnf;zrf;qD;axmifcscJhonf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa±G;aumufyGJusif;ya&;aumfr±SifrS 1991
ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae‹wGif a=unmcsuftrSwf(984)jzifh v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS y,fzsufcJh
onf? 1992 ckESpf/ {+yDv (29)&ufae‹wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGwfonf? 1996 ckESpf/ arvwGif
t=urf;rzufEdkifiHa&;v_yf¶Sm;r_aqmif;yg;rsm;a&;om;cJhojzifh zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD; axmif'%f(5)ESpf
csrSwfjcif;cHcJh&onf? 2001 ckESpf/ ZGefv (13)&ufae@wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGwfonf?
OD;at;odef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmaX;odef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 151 -
ae@wGifarG;zGm;onf? OD;aX;odef;onf &efukefaq;wuUodkvf(2)rSq&m0efbJG@&¶SdcJhonf? ajrmufOuUvmy
aq;±HkwGif tvkyfoifq&m0eftjzpf tr_xrf;cJh+yD;aemuf udk,fykdifaq;cef;zGifhxm;onf? 1350 jynfhESpf(1988
ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif oeyfyif+rdK@e,fausmif;om;or*~ em,utjzpf aqmif¶GufcJh
onf? a¶G;aumufyGJ+yD;aemuf tar&duefjynfaxmifpkwGif oGm;a&mufaexdkifcJhonf?
OD;at;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;odef;xGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 152 -
OD;pH0if;onf om,m0wD+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;
jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkr(J 15309)rJ/ pkkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(54²91)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&
onf? ZD;ukef;+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;b=unf/ trd a':oef;arwdk@rS 1924 ckESpf/ {+yDv (22)&ufae@wGif
arG;zGm;cJhonf? OD;pH0if;onf 0dZ…m(pD;yGm;a&;)bJG@ESihf txufwef;a&S@aepmar;yJGatmifjrifcJhonf? 1936 ckESpf
wGif ausmif;om;or*~acgif;aqmif/ oHr%dwyfom;/ 1942 ckESpfrS 1945 ckESpftxd ArmhvGwfvyfa&;
wyfrawmf(bDtkdifat) 'kAdkvf/ ArmhumuG,fa&;wyfrawmf(bD'Dat) Adkvfoifwef;tywfpOf(3)qif;/ zufqpf
awmfvSefa&; wdkfif;(7) rsdK;cspfArmhwyfrawmf(yDADtufzf) wyf&if;(2)/ 1946 ckESpfrS 1948 ckESpftxd oeu(4)
wyfom;rS 'kt&mcHAdkvf/ wyfrawmfwGif 'kAkdvfrS 'kAkdvfr–;}uD;/ cv&(9) wyf&if;r–;txd/ twGif;0ef/ 'kwd,
0ef}uD;rS 0ef}uD;(ukefoG,fa&;)txd/ jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD A[kdaumfrwD0if/ awmifolv,form;
aumifpD A[kdtvkyftr_aqmif/ 1976 ckESpf/ ZGefv (7)&ufae@wGif vrf;pOfygwDrS&yfpJcJhonf? 1350 jynfhESpf
(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;umvrSpI rsKd;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzJG@ wJGbuftaxGaxG
twGif;a&;r–;tjzpf aqmif¶GufcJhonf? 2003 ckESpf/ atmufwdkbmv (22)&ufae@wGif &efukef+rdK@YuG,fvGef
onf?
ema&;a=umfjim ² ² ²
bk&m;/ &[ef;/ odrf/ ausmif; 'g,um}uD;
aZ,sausmfxif 'kwd,Adkvfrª;}uD;pH0if; (+idrf;)
bDpD-5262
B.A.(Eco.), H.G.P.
ukefoG,fa&;0ef}uD;Xme 0ef}uD; (+idrf;)
vGwfvyfa&;armfuGef;0ifyxrqifh/ EdkifiHh*k%f&nfyxrqifh
*syefacwf wwd,ywfAdkvfoifwef;ausmif;qif;(r*Fvm'Hk)
aygif;wnf§ZD;ukef;
OD;armifat;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 153 -
tr_&ifqdkif&onf? 1981 ckESpfwGif tr_+yD;qHk;umw&m;aov$wfI rlv&mxl;jyef&onf? 1982 ckESpfwGif
XmewGif;tqifrajyr_rsm;&ifqkdif&I t+idrf;pm;,lcJhonf? wm0eft& jynfyEkdifiHrsm;okd@oGm;a&mufcJhonf?
ol&Jaumif;rSwfwrf;0if&¶Sdonf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJh
onf?
OD;wifOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;omarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;odef;OD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDygwD?
- 154 -
onf? OD;odef;OD;onf 1971 ckESpfwGif &efukefpD;yGm;a&;wuUodkvfrS 0dZ…m(ocsFmpm&if;tif;ynm)bGJ@&¶SdcJhonf?
1972 ckESpfwGif jrpfzsm;ESifh jruefom¶kyf¶Sifjzef@csda&;wGif ¶kyf¶Sif¶dkufuGif;ESifhum;iSm;refae*sm/ zvift,f'Dwm/
1984 ckESpfwGif r[meENmyHkESdyfwdkuf refae*sm/ 1984-85 ckESpfwGif rdk;a0r*~Zif; tkyfcsKyfa&;rª;ESifh t,f'Dwm
tzGJ@0if/ 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif bGJ@&ESifhausmif;om;a[mif;rsm;
or*~(&efukefwuUodkvf) em,utjzpf aqmif¶GufcJhonf?
OD;cifarmif0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(8) rauG;wdkif;?
1? uHr+rdK@e,frJqENe,f?
OD;jrifhatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 155 -
rdrdonf EkdifiHawmftm;vufeufpGJudkfifawmfvSefykefuefaom aomif;usef;oltzJG@tpnf;rsm;ESifh 1990 jynfh
ESpf/ atmufwkdbmvrSpIyl;aygif;+yD; ,if;wkd@xlaxmifonfpifòydiftpkd;&tzJG@wGif v,f,mESifhopfawm0ef}uD;
tjzpfyg0ifcJha=umif;/ ,cktcg rdrdtrSm;udkf rdrdodojzifh Oya'abmiftwGif;okd@0ifa&mufcJh+yD;jzpfaomfvnf;
rdrdonf jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya'udk av;pm;vkdufemaomtm;jzifh uHròrd@e,fjynfol@v$wfawmf
ukd,fpm;tjzpfta&G;cH&oltjzpfrS E_wfxGufcGifhðyyg&efawmif;cHvmI E_wfxGufcGifhðyvkdkufa=umif;azmfjyyg&Sd
onf? 1990 jynfhESpf/ 'Dzifbmv (18)&ufae‹wGif vGwfajrmufe,fajrrme,fyavmY jynfaxmifpkjrefrm
EdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&zGJ@pnf;wnfaxmif+yD;aemufydkif; oGm;a&mufyl;aygif;cJhonf? ,if;tpdk;&tzGJ@Y
v,f,mESifhopfawm0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpf 1990 jynfhESpf/ 'Dzifbmv (20)&ufae@wGif wm0efay;cef@tyf
jcif;cHcJh&onf? 1991 ckESpf/ Zefe0g&Dv(19)&ufae‹wGif xdkif;EdkifiH/ befaumuf+rdK@±Sd jrefrmppfoH±Hk;/ ppfoHrª;
Adkvfrª;}uD;A[def;xHqufoG,fowif;ydk@I yJcl;wdkif;/ a±$awmif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1) v$wfawmfudk,fpm;
vS,f OD;oef;ºuG,fESifhtwl tzrf;cHcJhonf?
2? acsmufjrdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;jrifhodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? acsmuf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwm!Gef@pdef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 156 -
1957 ckESpftxd wm0efusq&m0ef iSufzsm;Xme/ &efukefaq;±Hk}uD;/ 1957 ckESpfrS 1964 ckESpftxd
vufaxmufq&m0ef acsmuf/ oefvsif/ (bDtkdpD)/ 1963 ckESpfrS 1976 ckESpftxd vufaxmufq&m0ef}uD;/
q&m0ef}uD;/ jrefrmha&eHaq;±Hk(acsmufa&eHajr)/ 1977 ckESpfrS 1988 ckESpftxd q&m0ef}uD;/ jrefrmha&eHaumfydk
a&;¶Sif;(±Hk;csKyf)/ 1988 ckESpf/ 'DZifbmvwGif oufjynfhyifpif,lcJhonf? 1977 ckESpfwGif urBmhusef;rma&;tzJG@
tpDtpOfjzihf a&eHESihfa&eH"mwkvkyfom;rsm; vkyfief;cGifusef;rma&;ynmavhvm&ef taemuf*smr%D/ a[mf
vef/ tD&ef/ tD*spf/ tif'dkeD;&Sm;wkd@odk@oGm;a&mufcJhonf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;
awmfyHk}uD;wGif jrefrmha&eHaumfydka&;¶Sif;(±Hk;csKyf) vkyfom;rsm;or*~ (,m,D) OuUX tjzpfaqmif&GufcJhonf?
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkwwfodynm&SiftzJG@0if/ rauG;wkdif;pnf;¶Hk;a&;aumfrwDtzGJ@0if tjzpfaqmif
¶GufcJhonf?
4? *ef@a*g+rdK@e,frJqENe,f?
OD;atmifxl;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
5? izJ+rdK@e,frJqENe,f?
OD;=unfvGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
6? pvif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;wm/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 157 -
OD;wmonf pvif;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI 0if
a&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(28490)rJ/ pkkpkayg0if;rJ&mcdkifE_ef;(71²15)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
pvif;òrd@e,f/ vif;Zif;&GmZmwdjzpfonf? tz OD;at;armif/ trd a':pef;=unfwdk@rS 1948 ckESpf/ ZGefv (10)
&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;wmonf 1972 ckESpfwGif &efukef0dZ…mESifhody`HwuUodkvfrS ody`HbJG@&¶SdcJhonf?
1972 ckESpfwGif apwkwˆ&m+rdK@e,for0g,rwGif pm&if;ppfvkyfcJh+yD;/ 1975 ckESpfrSpI udk,fydkifvkyfief; qefpuf/
qDpufvkyfcJhonf? ZeD; a':at;at;rdk;ESifh om;orD;(3)OD;xGefum;onf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@
'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? pvif;+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf OuUX tjzpf aqmif¶Guf
cJhonf? 1998 ckESpfwGif ppfaxmufvSrf;a&;rS acsmuf+rdK@¶Sd xdef;odrf;a&;pcef;({nfha*[m)wGif ac:,lzrf;qD;
xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&onf?
7? pvif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;uHOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? apwkwW&m+rdK@e,frJqENe,f?
OD;tHh=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 158 -
9? qifaygif0J+rdK@e,frJqENe,f?
OD;[HaZmf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
10? qdyfjzL+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdk;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
11? aqm+rdK@e,frJqENe,f?
OD;ausmfwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 159 -
OD;odrf;=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmoef;Edkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
14? xD;vif;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;apm0if;(c)OD;ausmfaZmvif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 160 -
&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyGJOya' yk'fr (11)(n)ESifh+idpGef;ojzifh v$wfawmfukdf,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsuf
a=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (12)&ufae@
wGif a=unmcsuftrSwf(958)jzifh a=unmcJhonf? 1998 ckESpf/ =o*kwfv (7)&ufae@wGif om,m0wDaxmif
twGif;Y uG,fvGefcJhonf?
OD;AdkvfaxG;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmifjrifhodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 161 -
a'gufwm=unfrif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;v_difat;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ausmf&Sif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 162 -
yGifhjzL+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pnf;¶Hk;a&;r–;wm0ef,lcJhonf? 1998 ckESpfwGif ppfaxmufvSrf;a&;rS
acsmuf+rdK@/ xdef;odrf;a&;pcef;({nfha*[m)wGif ac:,lzrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&onf?
a'gufwmatmifrdk;ndK/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;cifarmif=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmifEdkifOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 163 -
23? rauG;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;ausmfjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmifpdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;omatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 164 -
ckESpf/ Zlvdkifv (21)&ufae@wGif trSwf(15)ppfaxmufvSrf;a&;rS rauG;+rdK@/ wyfr(88)¶Sd xdef;odrf;a&;pcef;
({nfha*[m)wGif ac:,lzrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&+yD; 2001 ckESpf/ ZGefv (28)&ufae@wGifjyefvGwfonf?
OD;cspfaxG;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
27? rif;wkef;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdk;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 165 -
OD;pdk;jrifhonf rif;bl;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI
0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(21324/)rJ/ pkkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(74²81)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
1946 ckESpf/ pufwifbmv (3)&ufae@zGm;jzpfonf? OD;!Gef@.om;jzpfonf? OD;pdk;jrifhonf 1968 ckESpfwGif
rEWav;0dZ…mESifhody`HwuUodkfvf ody`H(owWaA')bJG@&¶SdcJhonf? 1968 ckESpfrS 1974 ckESpftxd txufweff;jy
ausmif;q&m (qifjzLu|ef;+rdK@/ yGifhjzL+rdK@)/ 1974 ckESpfrSpI ukefonfvkyfief;vkyfudkifcJhonf? 1350 jynfhESpf
(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? rif;bl;+rdK@e,fESifh rauG;wdkif; trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyfwdk@wGif pnf;¶Hk;a&;r–;wm0ef,lcJhonf? 1998 ckESpf/ pufwifbmvwGif ppfaxmufvSrf;a&;rS
zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD; 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n)jzifhtif;pdeftusOf;axmif
wGif axmif'%f(14)ESpfjypf'%fay;jcif;cHcJh&&m ,ae@wdkifjzpfonf?
OD;vSpdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
30? rif;vS+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cspfwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 166 -
e,ftrSwf(2) jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;bbGm;.aetdrfwGifðyvkyfcJhaom v#dK@0Suftpnf;ta0;ESifh
1990 jynfhESpf/ pufwifbmv (30)&ufae@wGif rEWav;taemufawmif+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@
csKyf±Hk;wGifðyvkyfaom ,m,Dtpdk;&zJG@pnf;a&;v#dK@0Suftpnf;ta0;odk@ wufa&mufcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&
pDtzGJ@csKyf jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;zJG@pnf;xm;aom Hard Core (6)OD;wGifyg0ifonf? 1990 jynfh
ESpf/ atmufwdkbmv (1)&ufae@u rEWav;-arðrd@um;vrf;ab; qefpuf0if;xJwGifðyvkyfcJho!fh e,fpyf
wpfae&modk@ jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f (20) odk@r[kef (25)OD;cef@oGm;a&muf+yD; ,m,Dtpdk;&zJG@pnf;
r!fhv#dK@0Suftpnf;ta0;odk@vnf;wufa&mufcJhonf? ,if;a=umifh oufqkdif&muzrf;qD;xdef;odrf;cJhonf?
,if;aemuf OD;cspfwifonf jypfr_qkdif&mOya' yk'fr (122)(1)t& jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyGJ
Oya' yk'fr (11)(n)ESifh+idpGef;ojzihf jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfryS ,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pD
taxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (18)&ufae@wGifa=unmcJhonf? aemif
wGifjyKvkyfr!fha±G;aumufyGJrsm;Y yg0if,Sof+ydKifcGifhudkvnf;ydwfyifcJhonf? 1992 ckEpS f/ ZGefv (29)&ufae@wGif
tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGonf? 1999 ckESpf/ Zefe0g&Dv (1)&ufae@wGif ppfaxmufvSrf;a&;rS &efukef+rdK@
wGif &JrGefwyfpcef;¶Sd xdef;odrf;a&;pcef;({nfha*[m)wGif zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJh+yD;/ 1999 ckESpf/ rwfv (29)
&ufae@wGif rauG;+rdK@/ wyfr(88)¶Sd xdef;odrf;a&;pcef;odk@ ajymif;a¶$@xdef;odrf;xm;cJhonf? 1999 ckESpf/ Zlvdkifv
(30)&ufae@wGif usef;rma&;a=umifh jyefv$wfay;cJhonf?
OD;atmifqef;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;jrifhatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 167 -
OD;jrifhatmifonf +rdKif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI
0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(28340)rJ/ pkkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(72²08)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
tz OD;odrf;armif/ trd a':cifoef;wdk@rS 1959 ckESp/f arv (18)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;jrifhatmifonf
+rdKif+rdK@tpdk;&rlvwef;ausmif;trSwf(1)ESifh +rdKif+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(1)wdk@wGif (10)wef;atmif
jrifonftxd ynmoif=um;cJhonf? q,fwef;atmifjrif+yD;aemuf yckuULa'oaumvdyfESihf &efukef+rdK@wdk@wGif
qufvufynmoif=um;cJh&m 1984 ckESpfwGif ody`H("mwkaA')bJG@&¶SdcJhonf?
OD;armfeD/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
ocif-cif!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 168 -
ocif-cif!Gef@onf a&eHacsmif;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm;udk,f
pm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(24703)rJ/ pkkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(76²14)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&
onf? txufrif;vS+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;jrwf}uD;/ trd a':=uifr_Hwdk@rS 1914 ckESpf/ Zlvdkifv (6)&ufae@
wGifarG;zGm;cJhonf? ocifcif!Gef@onf 1931 ckESpfu a&eHacsmif;+rdK@wGif 'dk@Armtpnf;t±Hk;udk pwifwnf
axmifI wGJzuftwGif;a&;r–;wm0ef/ 1300 jy!fhta&;awmfyHk tvkyform;acgif;aqmif/ (axmif'%fwpfESpf
uscHcJh&onf?) tm&Svli,f OuUX/ zufqpfawmfvSefa&; +rdK@e,facgif;aqmif/ armfuGef;0if&onf? xkdrS a&eH
acsmif;+rdK@ aps;or*~wnfaxmifol/ pme,fZif;ukd,fpm;vS,f/ urBmh+idrf;csrf;a&;uGef*&uf 'kwd,OuUX/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;nD!Gwfa&;wyfaygif;pk(y-r-n-w) acgif;aqmif/ 1956 ckESpfwGif &efukef+rdK@
Y pmayavmupmtkyfwkdufudkwnfaxmifonf? 'kd@Arm tpnf;t±Hk;orkdif;jyKpka&;aumfrwD0if aqmf=oa&;
r–;/ 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifwufºuGpGmyg0ifcJhonf? vli,fnD!Gwf
a&;wyfaygif;pkwGif em,utjzpfaqmif&GufcJhonf? 1998 ckESpf/ pufwifbmv (6)&ufae@wGif ppfaxmuf
vSrf;a&;rS xdef;odrf;a&;pcef;({nfha*[m)wGif ac:,lzrf;qD;xdef;odrf;xm;cJh+yD;/ pufwifbmv (14)&ufae@wGif
touft¶G,fESifhusef;rma&;t& jyefv$wfay;cJhonf?
OD;cifausmf[ef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
37? o&uf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cifarmifoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 169 -
ausmif; ausmif;tkyf/ +rdK@e,fynma&;r–;/ 1979 ckESpw f Gif t+idrf;pm;,lcJhonf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/
jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif wkdufyGJaumfrwD0ifESifh +rdK@jytkyfcsKyfa&;tzJG@ em,u tjzpf aqmif&Guf
cJhonf? o&uf+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf OuUX tjzpfwm0ef,lcJhonf?
OD;!Gef@v_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;odef;ZH/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 170 -
(9) rEWav;wdkif;?
1? ausmufqnf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;atmifausmfOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2? ausmufqnf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;ausmf0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? ausmufyef;awmif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;AdkvfZH/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 171 -
OD;AdkvfZHonf ausmufyef;awmif;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm;
udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(35320)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(70²87)jzifh a&G;cs,fwifajr‡muf
jcif;cHcJh&onf? ausmufyef;awmif;+rdK@e,f/ ta&S@tifwdkif;aus;&GmZmwdjzpfonf? tz OD;baomf/ trd
a':at;v_difwkd@rS 1937 ckESpf/ atmufwdkbmv (1)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;Adv k fZHonf 1964 ckESpfwGif
rEWav;wuUodkvfrS 0dZ…mbGJ@&¶SdcJhonf? 1965 ckESpfwGif pcef;r–;/ aumufyJoD;ESH t0,fpcef;(ausmufyef;
awmif;+rdK@)/ 1965 ckESpfrS 1972 ckESpftxd XmecJGrefae*sm/ +rdK@e,fukefoG,fa&;(ausmufyef;awmif;/ yk*H/
anmifOD;/ aqm)/ 1972 ckESpfrS 1989 ckESpftxd qDpufvkyfief;(ausmufyef;awmif;)/ 1956 ckESpfwGif y-r-
n-w/ 1965 ckESpfrS 1988 ckESpftxd jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD t&efygwD0if/ yky`g;awmifa*gufoD;&kduf
toif; OuUX/ 1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif +rdK@e,foydwfwyfaygif;pk
'kwd,OuUX/ ZeD; a':wifrESifhom;orD;(5)OD;xGef;um;onf? ausmufyef;awmif;+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyf +rdK@e,fpnf;¶Hk;a&;aumfrwD0if tjzpfwm0ef,lchJonf? ,ck rEWav;wdkif; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
wdkif;pnf;¶Hk;a&;aumfrwD OuUX tjzpfaqmif¶Gufv#uf¶Sdonf? 2003 ckESp/f arv (30)&ufae@ 'DyJ,if;aoG;
acsmif;pD;vkyf}uHwdkufcdkufowfjzwfr_}uD;jzpfyGm;t+yD; ppfaxmufvSrf;a&;rS zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&+yD;
2004 ckESpf/ Zefe0g&Dv (16)&ufae@wGif trSwf(16)axmufvSrf;a&;wyfrS jyefvGwfonf?
4? ausmufyef;awmif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;aiGxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
5? pOfhuljrdK@e,frJqENe,f?
OD;apmaX;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 172 -
ckESpfrS 1988 ckESpftxd rEWav;taemufajrmuf+rdK@e,f ynma&;rª;tjzpfaqmif¶GufcJhonf? rEWav;wdkif;pnf;
¶Hk;a&;aumfrwD 'kwd,OuUX jzpfonf? 2003 ckESpf/ Zlvdkifv (19)&ufae@wGif ppfaxmufvSrf;a&;rS zrf;qD;
xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD; 2004 ckESpf/ Zefe0g&Dv (16)&ufae@wGif rEWav;tusOf;axmifrSjyefvGwfonf?
6? pOfhudkif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
a'gufwmpdk;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? pOfhudkif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmvSpdk;!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? anmifOD;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;csdK/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 173 -
t±Hk;wdk@wGifyg0ifcJhonf? ausmif;q&m/ axmufyHha&;ESifh a&eHt&m&Sd/ ysHoef;a&;vufaxmuf/ Adkvfavmif;
oifwef;qif;/ &JtzJG@wGif ESpf(30)ausmf 'k&Jtkyfb0rS r_cif;vufaxmuf&Jrif;}uD;tqifhxd wm0efxrf;aqmifcJh
onf? 1981 ckESpfwGif t+idrf;pm;,lcJhonf? ZeD; a':pdef&ifESifh om;orD;(7)OD;xGef;um;onf? 1350 jynfh
(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif vHk+cHKa&;ESifhat;csrf;om,ma&; OuUX/ anmifOD;+rdK@e,f
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pnf;¶Hk;a&;aumfrwD0ifwm0ef,lcJhonf?
9? anmifOD;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;azwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;at&m/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 174 -
OD;oef;eD/ trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;0rf;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;0if;v_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 175 -
a=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (20)&ufae@
wGif a=unmcsuftrSwf(987)jzifh a=unmcJhonf? aemif (10)ESpftwGif;jyKvkyfr!fha±G;aumufyGJrsm;Y yg0if
,SOf+ydKifcGifhudkvnf;ydwfyifcJhonf? 1990 jynfhESpf/ atmufwdkbmv (24)&ufae‹wGif ESpf±Snfaxmif'%ftjypf
ay;jcif;cHcJh&onf?
OD;cspfcdkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;oef;xGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 176 -
1953 ckESpfrS 1962 ckESpftxd tvkyform; tpnf;t±Hk;rsm;tzJG@csKyf-ArmEdkifiH(wD-,l-pD-bD) twGif;a&;r–;/
1964 ckESpfwGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD0if/ 1964 ckESpfrS 1975 ckESpftxd ukefoG,fa&;(4)tzJG@0if/
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dktvkyftr_aqmif/ txufArmjynfpnf;¶Hk;a&;wm0efcH/ A[kdktvkyform;
tzJG@acgif;aqmifwm0ef,lcJhonf?
OD;yef;om/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdef;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 177 -
OD;qef;!Gef@a0/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
'kwd,Adkvfrª;}uD;pHvSabmf(t+idrf;pm;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifhvGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 178 -
+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif pnf;¶Hk;a&;rª;wm0ef,lcJhonf? 12-6-1996 ckESpf/ ZGefv (12)&ufae@
wGif ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSE_wfxGuf
a=umif; a=unmcsuftrSwf(1268)jzifh a=unmcJhonf?
OD;ausmf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;cifarmifndK/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;vSaz/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 179 -
+rdK@e,ftoif;ESifh taqmifom,ma&;aumfrwDwkd@wGif OD;aqmifcJhonf? +rdK@e,ftwGif; ausmif;q&mtjzpf
(2)ESpf/ or0efxrf;,m,Dvkyfukdif+yD;aemuf a':cif0if;=unfESihfvufxyfcJhonf? 1976 ckESpfrSpI udk,fydkif
enf;jyoifwef;zGifhonf? 1982 ckESpfrS 1988 ckEpS ftxd a&$jynf&efatmifor0g,rtoif; OuUX/ 1350 jynfh
(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? aysmfbG,f+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
+rdK@e,fpnf;¶Hk;a&;aumfrwD wGJbuftwGif;a&;r–;wm0ef,lcJhonf? pifòydiftpdk;&zGJ@pnf;a&;/ awmwGif;,m,D
tpdk;&zGJ@pnf;a&;wkd@ESifhygwfoufI 1990 jynfhESpf/ pufwifbmvESifhatmufwkdbmvwGif rEWav;+rdK@wGif
v#dK@0Suftpnf;ta0;rsm;ðyvkyf&mwGiyf g0ifcJhonf? oufqdkif&mrSta&;,l&efpDpOfaepOf a&Smifwdrf;oGm;ojzifh
w&m;cHajy;tjzpf A[ef;+rdK‹e,fw&m;±Hk;rS 1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (3)&ufae@wGifa=unmcJhonf? 1990
jynfhESpf/ 'DZifbmv (18)&ufae@wGif jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygi;f tpdk;&pwifzGJ@pnf;onfhtcg/
ynma&;/ usef;rma&;ESifh jyef=um;a&;0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpfaqmif¶GufcJhonf? xdk@twGuf aomif;usef;ol
ESifhqufoG,fjcif;/ aomif;usef;e,fajrrme,fyavmokd@oGm;a&muf+yD;pifðydiftpdk;&zGJ@vsuf EkdifiHawmfudkaxmif
xm;jcm;em;jcif;wkd@a=umifh a&G;aumufwifajr‡mufcH&oltjzpfrSysufjy,fojzifh jynfol@v$wfawmfukd,fpm;
vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1990 jynfhESpf/
'DZifbmv (26)&ufae@wGifa=unmcJhonf? 1991 ckESp/f {+yDv (25)&ufae@wGif jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH
trsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&jyifqifwdk;csJ@zGJ@pnf;onfhtcg jyef=um;a&;ESifh,Ofaus;r_0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpf
wm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf? jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&tzGJ@wGifwm0efxrf;aqmif
aepOf xdkif;EdkifiH/ befaumuf+rdK@Y vkyf}uHcHcJh&+yD; uG,fvGefcJhonf?
OD;apma&$/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armifarmifjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 180 -
onf? ,if;aemuf cr&(109)wGif wyf=uyf}uD;pma&;tjzpfwm0efxrf;aqmifaepOf aoewfusnfqefxGufI
vlaor_jzifhjypf'%fuscHcJh&onf? 1977 ckESpfwGif &rnf;oif;axmifrSvGwfonf? 1978 ckESpfrS 1981 ckESpf
txd jynfol@aumifpD'kwd,oufwef;wGif rEWav;ta&S@ajrmuf+rdK@e,fjynfol@aumifpD0iftjzpf wm0efay;
tyfjcif;cHcJh&onf? 1982 ckESpfrS 1985 ckESpftxd rEWav;ta&S@ajrmuf (31)vrf;wGif yÌrwef;rSwuUodkvf
0ifwef;txd t*FvdyfpmusL&SifjycJhonf? tdrfwGif;pufr_vufr_vkyfiefvnf;vkyfudkifcJhonf? 1350 jynfhESpf
(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif ppfr_xrf;a[mif;rsm;or*~udkzJG@pnf;OD;aqmifcJhonf? ygwD
pHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶Sirf S 1999 ckESpf/ 'DZifbmv (22)&ufae@wGif a=unm
csuftrSwf(1488)jzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufa=umif; a=unmcJhonf?
OD;vSapmOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;yDwmvif;yif/ woD;yk*~v?
- 181 -
ckESpf/ pufwifbmv (23)&ufae@rS 1988 ckESpf/ 'DZifbmv (17)&ufae@txd/ xdef;odrf; cHcJh&onf? 1989
ckESpf/ rwfv (25)&ufae@wGif wm0efrSt+idrf;pm;ay;jcif;cH&onf?
1989 ckESpf/ Edk0ifbmv (17)&ufae@txd trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf/ ar+rdK@wGif (21)OD; OD;aqmif
aumfrwD/ (b¾ma&;) vli,fwm0efcHtjzpfaqmif¶GufcJhI/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfudk,fpm;jyK v$wf
awmfudk,fpm;vS,favmif;tjzpf,SOf+ydKifta¶G;cH&eftwGuf a¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶Sifodk@ av#mufxm;
cJhonf? odk@aomf 'Drdkua&pDESifh+idrf;csrf;a&;tzGJ@rS trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfodk@ul;ajymif;vmonfh
OD;cifarmifjrifhtm;/ jyifOD;vGif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)twGuf v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;tjzpf/ tzGJ@
csKyfA[dkrS a¶G;cs,ftodtrSwfjyKvdkufojzifh tzGJ@csKyfA[dkrSwm0efcHOD;=unfarmifxHodk@ jyif;jyif;xefxef pma&;
uef@uGufcJh+yD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrSEkwx
f GufI woD;yk*~vudk,fpm;vS,favmif;tjzpf a¶G;aumufyGJ
0ifcJhonf? a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cH&+yD;aemufwGif tjcm;a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onfh +rdK@e,ftoD;oD;rS
tzGJ@csKyf v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;ESihf qufoG,fyl;aygif;aqmif¶GufcJhonf?
a¶G;aumufyGJwGif,SOf+ydKifzufjzpfonfh wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwDrS v$wfawmfudk,fpm;
vS,favmif; Adkvfrª;}uD;armifarmif(t+idrf;pm;)rS a¶G;aumufyGJuef@uGufv$mwifoGi;f cJhojzifh/ a¶G;aumufyGJcHk
trSwf(3)wGif =um;emppfaq;jcif;cHcJh&onf? xdktawmtwGif; OD;yDwmvif;yifonf pif+ydKiftpdk;&zGJ@pnf;a&;
wdk@ESifhywfoufI 1990 jynfhESpf/ pufwifbmvESifhatmufwdkbmvtwGif; rEWav;+rdK@Y v#dK@0Suftpnf;
ta0;rsm;jyKvkyf&mwGif yg0ifcJhonf? ,if;twGufoufqdkif&muta&;,l&efpDpOfaepOf a¶Smifwdrf;oGm;ojzifh
oufqdkif&mrS 1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (3)&ufae@wGif w&m;cHajy;tjzpfa=unmcJhonf?
1990 jynfhESpf/ Zefe0g&Dv (18)&ufae@wGif jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&
pwifzGJ@pnf;onfhtcg EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpfwm0efxrf;aqmifcJhonf? odk@twGuf aomif;usef;
olwdk@ESifhqufoG,fjcif;/ aomif;usef;ole,fajrrme,fyavmodk@oGm;a&muf+yD;/ EdkifiHawmfudkaxmifxm;
jcm;em;jcif;wdk@a=umifh a¶G;aumufwifajr‡mufjcif;cH&oltjzpfrSysufjy,fojzifh/ v$waf wmfudk,fpm;vS,f tjzpf
rSy,fzsufa=umif; a¶G;aumufyGJaumfr¶SifrS 1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (26)&ufae@pGJjzifha=unmcJhonf?
a':arESif;=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 182 -
tif;pdefr_cif;wyfzGJ@rS aetdrfodk@vma&mufac:aqmif+yD; tif;pdeftusOf;axmifwGif zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJh
onf?
OD;bdkvSwifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmatmifa0/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 183 -
(rif;jym;/ ykÀm;u|ef;/ rwW&m)/ 1978 ckESpfrS 1988 ckESpftxd +rdK@e,faumifpD0ifESifh tvkyform;tpnf;
t±Hk;0if/ +rdK@e,f tm;§um wnfaqmufa&; OuUX/ 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pD
ta&;awmf yHk}uD;wGif +rdK@e,fusef;rma&;0efxrf;rsm;. oydwfacgif;aqmif/ rwW&m+rdK@e,f trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyf +rdK@e,fpnf;¶Hk;a&;wm0ef,lcJhonf? 2002 ckESpf/ rwfv (7)&ufae@wGif pifumylEdkifiHY
uG,fvGefonf?
ema&;a=umfjim ² ² ²
a'gufwmOD;atmifa0
touf(60)
(rwW&m)
jrif;+cH+rdK@e,f/ qDrD;cHkae OD;odkuf-a':zGm;csDwdk@.om;/ rEWav;+rdK@/ r[m+rdKif&yfae OD;uH!Gef@-a':=unf
cifwdk@. om;oruf/ rwW&m+rdK@ae udkrif;rif;OD;-rcdkifEG,fa0/ udkxG%f;aeatmif-rcsdKcsdKvS/ pdrf;EG,fa0/ jrwfrsdK;
EG,fa0wdk@. arG;ozcif/ a':cifndK.cspfvSpGmaomcifyGef;/ a'gufwmOD;atmifa0onf 7-3-2002 &uf jrefrm
pHawmfcsdef rGef;vGJ 1;28 em&DwGif pifumylEdkifiHY uG,fvGefygI 9-3-2002 &uf eHeuf 7;30 em&DwGif pifumyl
EdkifiHY o+*õK[f+yD;pD;yga=umif; aqGrsdK;rdwfo*F[rsm;tm; ta=umif;=um;tyfygonf?
usef&pfolrdom;pk
OD;oef;vGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
Adkvfrª;armifarmifjrifh(t+idrf;pm;)/ trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 184 -
aq;r–;/ c&pf,mefaq;±Hk/ =unfhjrifwkdif/ 1963 ckESpfwGif jynfol@ppfr_xrf;aq;r–;/ 1964 ckESpfwGif wyfrawmf
aq;wyf jyefwrf;0ift&m&Sd(=unf;-3344)/ 1969 ckESpfwGif Adkvfr–;/ 1980 jynfhESpfwGif wyfrawmfrSt+idrf;pm;
,lcJhonf? xdk@aemuf ukd,fydkifaq;cef;zGifhI rdwˆDvm+rdK@wGifaexdkifonf? 2003 ckESpf/ rwfv (22)&ufae@wGif
c&pfawmfYtdyfaysmfonf?
ema&;a=umfjim ² ² ²
c&pfawmfYtdyfaysmfjcif;
a'gufwmarmifarmifjrifh
touf(74)ESpf
(Adkvfrª;/ t+idrf;pm;)
(rdwˆDvm)
rdwˆDvm+rdK@/ 0efZif;(1)/ OwW&vrf;ae a':ararat;. cifyGef;/ OD;armfxifjrifh-a':pdk;pdk;atmif/ OD;ausmf
vif;r*|dKif;at;rmjrifh/ OD;rsdK;xifjrifh-a':py,fOD;wdk@. arG;ozcif/ at;csrf;jrifh/ okudkvif;/ ZifZifrsdK;OD;/ Zifudk
vif;/ a';Apfa,moyf/ &JxufOD;/ tufpfwmwdk@. tbdk;onf txufygaetdrfY 22-3-2003 &uf rGef;vGJ 2
em&DwGif c&pfawmfYtdyfaysmfoGm;ygI 23-3-2003 &uf nae 4 em&DwGif jrifawmfuefc&pf,mefocsõKif;Y
o+*õK[frnfjzpfyga=umif;?
usef&pfolrdom;pk
a'gufwmodef;vGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmpdk;vif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 185 -
tufpf)bJG@&¶SdcJhonf? udk,fydkifaq;ukocef;zGifhvSpfxm;onf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pD
ta&;awmfyHk}uD;wGif q&m0eftoif;(rEWav;)wGif wufºuGpGmyg0ifcJhonf? rEWav;taemufawmif+rdK@e,f
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pnf;¶Hk;a&;aumfrwD0iftjzpfwm0ef,lcJhonf? 1990 jynfhESpf/ pufwifbmv
(29)&ufae@wGif tr&yl&+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2) jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,f OD;bbGm;. av;pk&yf
uGuf/ &Srf;a*gif;&yf/ tr&yl&aetdrfwGifðyvkyfaom ,m,Dtpkd;&zJG@pnf;a&; v#dK@0Suftpnf;ta0;okd@wuf
a&mufcJhI wufºuGpGmOD;aqmifaqG;aEG;cJhonf? ,if;tpnf;ta0;odk@wufa&mufvmonfh wdkif;ESifhjynfe,f
toD;oD;rS jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,frsm;aexdkifpm;aomufoGm;vma&;ESifh ,if;tpnf;ta0;
xajrmufatmifjrifa&;wkd@udkOD;aqmifpDpOfcJhojzifh oufqkdif&mrSzrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? ,if;twGuf
a'gufwmpdk;vif;onf jypfr_qdkif&mOya' yk'fr (122)(1)t& jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyJGOya'
(11)(n)ESifh +idpGef;ojzifh v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufvkdufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxG
a¶G;aumufyGJ usif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (23)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf(988)jzifh
a=unmcJhonf? aemifjyKvkyfr!fha±G;aumufyGJrsm;Yyg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf? 2003 ckESpf/
rwfv (9)&ufae@wGif a'gufwmpdk;vif;rSOD;aqmifI }uHhzGH@rsm;/ tm%mydkifrsm;ESifhppfaxmufvSrf;a&;rS
+cdrf;ajcmuft=uyfudkifjcif;/ tcGifhta&;ay;jcif;ponfh enf;vrf;rsdK;pHkjzifhac:,lxm;ol(400)cef@jzifh rEWav;+rdK@/
qifjzLuef¶Sd uaemifcef;rwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm; tzGJ@csKyfrSEkwfxGufyGJvkyfaqmifcJh
onf?
OD;odef;OD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 186 -
36? rEWav;taemufajrmuf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;wifatmifatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmifpdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wif!Gef@(c)OD;xifausmf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
trnf OD;xifausmf
tjcm;trnf OD;wif!Gef@(i,femrnf)
trsdK;om;rSwfyHkwiftrSwf MTLA 000851
- 187 -
ynmt&nftcsif; B.A. (Hons.) 0dZ…m*k%fxl;/ EdkifiHa&;ody`H
a'vDwuUodkvf/ e,l;a'vD+rdK@/ tdENd,EdkifiH?
M.A. (Political Science) r[m0dZ…m (EdkifiHa&;ody`H)
a'vDwuUodkvf/ e,l;a'vD+rdK@/ tdENd,EdkifiH?
tzGJ@csKyftzGJ@0iftrSwf (2440256)
arG;ouU&mZf 1937 ckESpf/ Edk0ifbmv (5)&uf
OD;tkef;}udKif(atmif0ifh)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 188 -
wdk@wGif armifcspfzG,f/ atmif0ifh/ atmifwifhuavmiftrnfwdk@jzifh EdkifiHwuma&;&maqmif;yg;rsm;a&;om;
cJhonf? 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? owif;pmt,f'Dwm
tjzpfvkyfudkifae&if; 1350 jynfhESpf/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhr_a=umifh Adkvfwaxmif
owif;pmt,f'DwmtjzpfrS 1988 ckESpf/ 'DZifbmvwGif t+idrf;pm;ay;jcif;cHcJh&onf? trsdK;om;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyf A[dkOD;pD;tzGJ@0ifESifh rEWav;wkdif;pnf;¶Hk;a&;aumfrwDtzGJ@0iftjzpf aqmif¶GufcJhonf? e0w. trdef@
trSwf(1§90)qef@usifr_jzifh oufqdkif&mrSzrf;qD;xddef;odrf;jcif;cHcJh&onf? OD;tkef;}udKifonf 1950 jy!hfESpf/
ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr (5)(u)(c)(n) t& jypf'%fpD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyGJOya' yk'fr (11)(n)
ESifh+idpGef;ojzifh v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;
ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (27)&ufae@wGifa=unmonf? aemifwGifjyKvkyfrnfha±G;aumufyGJ
rsm;Yyg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf? 1990 jynfhESpf/ pufwifbmv (7)&ufae‹wGif axmif'%f(7)ESpf
csrSwfcHcJh&+yD;/ aemufydkif;wGif jypf'%f(10)ESpfxyfwdk;IcsrSwfjcif;cHcJh&onf?
OD;armifarmifat;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifat;(t+idrf;pm;'kwd,Adkvfrª;}uD;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 189 -
(1) trnf OD;wifat;
(2) arG;ouU&mZf 1925 ck/ {+yDv 11 &uf
(3) trsdK;om;rSwfyHkwiftrSwf ISN - 448361
EdkifiHom;vufrSwf 12§ur&/ Edkif - 011598
(4) vlrsdK;§bmom jrefrm - Ak'<bmom
(5) ynmt&nftcsif; Oypmwef;txdynmoif=um;cJhonf?
wyfrawmfjyef=um;a&; 'Dyvdkrm/ pdwf"mwf
ppfqifa&; 'Dyvdkrm (tar&duef)
(6) rdbtrnf OD;+idrf; - a':ndKr,f
(7) rJpm&if;0if &yf§aus; trnfESifh rEWav;ta¶S@ajrmuf+rdK@e,f/ &efrsdK;vHk&yfuGuf
trSwf rJpm&if;trSwfpOf 359
(8) t+rJwef;ae&yfvdyfpm 52 (bD) tif;,m;vrf;/ urm¶Gwf+rdK@e,f/
&efukef?
- 190 -
42? jrif;+cH+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;aygcif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armifarmif0if;(c)OD;0if;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a':tkef;=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 191 -
1990 jynfhESpf/ pufwifbmv (29)&ufae@u tr&yl&+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2) jynfol@v$wfawmfukd,fpm;
vS,f OD;bbGm;.aetdrfwGifðyvkyfaom ,m,Dtpdk;&zGJ@pnf;a&;v#dK@0Suftpnf;a0;odk@wufa&mufcJhI ouf
qdkif&mrSzrf;qD;xdefodrf;jcif;cHcJh&onf? xdkaemuf jypfr_qkdif&mOya' yk'fr (122)(1)t& jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;
cH&I a&G;aumufyJGOya' yk'fr(11)(n)ESifh+idpGef;ojzifh jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif;
ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1992 ckESpf/ Edk0ifbmv (6)&ufae@wGif a=unm
csuftrSwf(996)jzifh a=unmonf? aemifwGifjyKvkyfr!fha±G;aumufyGJrsm;Y yg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJh
onf? 1992 ckESpf/ arv (4)&ufae‹wGif tif;pdeftusOf;axmifrS jyefvGwfonf?
a'gufwmrsdK;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armifarmifjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armifarmifoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 192 -
OD;armifarmifoef;onf &rnf;oif;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm;
udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(15082)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(41²24)jzihf a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;
cHcJh&onf? ompnf+rdK@Zmwdjzpfonf? 1950 jynfhESpf/ =o*kwfv (31)&ufae@zGm;jzpfonf? OD;pdef.om;jzpf
onf? OD;armifarmifoef;onf rEWav;+rdK@/ pdef@aZAD;,m;tpdk;&txufwef;ausmif;rS q,fwef;udk(c)tqifh
jzifhatmifjrifcJh+yD;aemuf/ 1972 ckESpfwGif wyfrawmf(av)okd@0ifa&mufcJhonf? 1972 ckESpfrS 1983 ckESpftxd
ajrjyiftwwfoifavwyfpcef;(rdwˆDvm)/ (502)avwyfpcef;/ r*Fvm'Hk/ wyfrawmfavwGif&SdpOf q,fwef;udk
(u)tqifhjzifhajzqkdatmifjrifcJhonf? 1983 ckESpfwGif t+idrf;pm;,lcJh+yD; rdbvufikwfudk,fykdifvkyfief;vkyf
udkvkyfudkifcJhonf?
OD;wifxGÉfOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;nDnDxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 193 -
50? 0rf;wGif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
a'gufwmaomif;wif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;vSatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
52? oydwfusif;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;armf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 194 -
53? ompnf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;odrf;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armifarmifav;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmaZmfjrifharmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 195 -
ESpf/ pufwifbmv (30)&ufae@wGif rEWav;taemufawmif+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf±Hk;wGifðyvkyf
aom ,m,Dtpdk;&zJG@pnf;a&;v#dK@0Suftpnf;ta0;odk@vnf;wufa&mufcJhonf? 1990 jynfhESpf/ atmufwdk
bmv (1)&ufae@wGif trmcH (Hard Core) (6)OD;twGuf qufoG,fr_ESifhaexkdifpm;aomufr_tydkif;udk
wm0ef,lvkyfaqmif&efuwdfay;cJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;jzpf
=uaom OD;bkdvSwifh/ OD;0if;udk/ OD;vSaz/ OD;odef;OD;wdk@ awmwGif;oGm;rnfhtpDtpOfudkóudwifodxm;cJhonf?
OD;bkdvSwifhawmwGif;a&muf&Sdaea=umif;udkvnf; ,if;.tquftoG,fjzifhod&SdcJhI oufqkdif&mrSzrf;qD;xdef;
ofdrf;xm;jcif;cHcJh&onf? a'gufwmaZmfjrifharmif;tm; jypfr_qkdif&mOya' yk'fr 122 (1)t& jypf'%fpD&ifjcif;
cH&I a&G;aumufyGJOya' yk'fr (11)(n)ESifh+idpGef;ojzifh v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwD
pHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (27)&ufae@wGifa=unmcJh
onf? aemifwGifjyKvkyfr!fha±G;aumufyGJrsm;Yyg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf? 1990 jynfhESpf/ Edk0ifbm
vwGif axmif'%f(25)csrSwfcHcJh&onf?
OD;bbGm;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(10) rGefjynfe,f?
- 196 -
aygif;(95)OD;0ifa&muf,SOf+ydKifcJh=u&m trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS(16)ae&mESifh rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@
rS(4)ae&m toD;oD;a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh=u&onf?
1? usdKufxdk+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;&JxGÉf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2? usdKufxdk+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmat;ZH/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? usdKufra&m+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;jrifhodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
4? usdKufra&m+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
- 197 -
OD;rif;cifarmif(c)Edkifcifarmif/ rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@?
ema&;a=umfjim ² ² ²
OD;rif;cifarmif (c) Edkifcifarmif
touf(70)
B.Sc.(Engg.) Mech.
zJuwm/ uwdk;aumhESyf
(prf;acsmif;/ &efukef)
'kwd,!$ef=um;a&;rª; (+idrf;)
A[dkpufypPnf;pm&if;tif;ESifhppfaq;a&;OD;pD;Xme
vlr_xl;c|ef(wwd,qifh)
armfv+rdKif+rdK@/ uwdk;aumhESyfaus;¶Gmae (EdkifvGef;cdkif-rdjrcspf)wdk@.om;/ armfv+rdKif+rdK@/ 'dkif;0efuGif;&yf/
0wf}uD;vrf;ae (OD;yk-a':aiG+rdKif)wdk@.om;oruf/ trSwf(40)/ iSufaysmawmvrf;/ u|ef;awmajrmuf&yfuGuf/
prf;acsmif;+rdK@e,fae a':wifpdef.cspfvSpGmaomcifyGef;/ (OD;pdk;odef;/ ava=umif;OD;pD;Xme)-a':oif;+rdKifwdk@.
nD§armif/ OD;rif;ndKodrf;(¶Hk;tzGJ@rª;/ +idrf;)-a':vS=unf/ OD;atmifjrifh-a':wifwif/ a':0if;0if;¶Sdef(EdkifiHawmf
at;csrf;om,ma&;ESifhzGH@+zdK;a&;aumifpD¶Hk;)/ OD;pdk;jrifh-a':wifa¶$wdk@.tpfudk/ udkausmfvif;aZmf(acwW-
U.S.A.)/ udkxGef;xGef;/ udkrsdK;ol&-ywfcs,f&Dcp(acwW-Aefaumuf)/ udkxGef;odef;(C.E., N.S.S.P.L.)-
reDvmcif/ udkwifh atmif/ reDvmatmif (Final Part I, I.M. 1) wdk@. aus;Zl;¶Sifzcif/ eef@cs&m/ armif+zdK;rif;
odef;wdk@.tbdk; onf 29-9-2002 &ufwGif uG,fvGefygI 1-10-2002 &uf (t*Fgae@) rGef;vGJ 1 em&DwGif
xdefyiftat; wdkufrS xdefyifokomefodk@ ydk@aqmifrD;o+*õK[fygrnf?
usef&pfolrdom;pk
5? acsmif;qHk+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
- 198 -
OD;atmif=unf!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
6? acsmif;qHk+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a':cifaX;ºuG,f/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? aygif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;Om%f0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? aygif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
- 199 -
Edkifaomif;!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? bD;vif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;armifarmifvwf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armifarmif(opPm¶Sif)/ trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 200 -
=opa=w;vsESihf tar&duefjynfaxmifpkwdk@wGif ppfoifwef;wufa&mufcJhonf? '*Hk+rdK@e,f}uH@ckdifa&;toif;
+rdK@e,fpnf;±Hk;a&;r–;ESifh &efukefwkdif; (tv,fykdif;) wvu twGif;a&;r–;/ jynfol@axmufyHha&;tzJG@ tpdk;&
cef@tzJG@0if/ rEWav; wkdif;tvkyform;}uD;=uyfa&;tzJG@ twGif;a&;r–;/ 1972 ckESpfwGif wyfrawmfrS Akdvfr–
;tqifhjzihf t+idrf;pm;,l cJhonf? 1963 ckESpfrS 1977 ckESpftxd vrf;pOfygwDXmecsKyf ynma&;&mXmewGif
XmecJGr–;ESifh 'kwd,Xmer–;/ XmecsKyfygwD,lepf OuUXESifh A[dkaumfrwD0iftxd/ tjynfjynfqkdif&mqufoG,f
a&;ESihf EkdifiHjcm;a&;&maumfrwD twGif;a&;r–;/ zJG@pnf;yHktajccHOya'a&;qJGa&;aumfr&SifwGif tzJG@0ifESihf
aumfrwDtzJG@cJGtwGif;a&;r–;/ xD;csdKifhrJqENe,fv$wfawmfudk,fpm;vS,f/ jynfol@v$wfawmf tjynfjynf
qkdif&mqufoG,fa&;ESihfEkdifiHjcm;a&;&maumfrwD twGif;a&;r–;/ ukvor*~okd@(3)}udrfESifh bufrvkdufEkdifiHrsm;
nDvmcHodk@(2)}udrf wufa&mufcJhonf? 0efxrf;a&G;cs,favhusifha&;tzJG@0if/ 1977 ckESpfwGif ygwDwm0efrsm;rS
±kyfodrf;jcif;cHcJh&onf? ,if;aemuf EkdifiHjcm;ukr`%Drsm;wGif u|rf;usifr_vufaxmuf/ ar+rdK@toif;(&efukef)
OuUX/ ‘opPm&Sif’uavmiftrnfjzihf pma&;q&m/ 1988 ckESpfwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfESihf rsdK;cspf
&Jabmfa[mif;rsm;tzJG@odk@0ifa&mufcJhonf? rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzJG@wGif A[dkaumfrwD0ifESifhtwGif;a&;r–
;(pDrH)tjzpf aqmif¶GufcJhonf?
a':wifapmOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGH@csKyf?
a'gufwmrif;=unf0if;/ rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@?
- 201 -
ckESpfwGif rdprf;EGJ@(enf;jy/ ul;oef;a&mif;0,fa&;ynmoifausmif;/ armfv+rdKif+rdK@)ESifhvufxyfcJhonf? udk,fydkif
aq;ukocef; zGifhvSpfvkyfudkifonf? rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@(A[dk)wGif wGJzuftwGif;a&;rª;(1) wm0ef,lcJh
onf? 1998 ckESpf/ pufwifbmvwGif 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n)jzifh axmif
'%f(7)ESpf csrSwfjcif; cHcJh&+yD;/ 2004 ckESpf/ ZGefv (4)&ufae@wGif armfv+rdKiftusOf;axmifrS jyefvGwfonf?
Adkvfrª;}uD;vGef;wif(t+idrf;pm;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 202 -
aumifpDwGif awmfvSefa&;aumifpDa=unmcsuftrSwf(34)jzifh 1962 ckESpf/ Zlvdkifv (5)&ufae@wGif awmfvSef
a&;aumifpD0iftjzpf cef@tyfcHcJh&onf? jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD wif;jynfhygwD0ifvnf;jzpfcJhonf?
1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif wyfrSL;a[mif;rsm;tzJG@0iftjzpf yg0ifv_yf&Sm;
cJhonf? vGwfvyfa&;armfuGef;0if(yxrqifh)/ EdkifiHh*k%f&nf(yxrqifh)/ oD&dysHcsD/ aZ,sausmfxif/ oD[Av
wHqdyfwkd@tygt0if qkwHqdyf(7)ck&¶SdcJhonf? 1951 ckESpf/ Zefe0g&Dv (9)&ufae@wGif a':oef;=unfESifh vuf
xyfcJhonf? 1991 ckESpf/ rwfv (26)&uf ae@wGif jyefvnfzGJ@pnf;onfh A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@wGif
tzGJ@0iftjzpfwdk;jr‡ifhwm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf? 1996 ckESpf/ atmufwdkbmv (9)&ufae‹wGif topfjyef
vnfzGJŒpnf;onfh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkaumfrwDY A[dktvkyftr_aqmifaumfrwD0if/ rGefjynfe,f
wm0efcHtjzpf wm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf? 1998 ckESpf/ pufwifbmv (16)&ufae@wGifzGJ@pnf;cJhonfh
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwDwGif tzGJ@0ifjzpfvmcJhonf? 2003 ckESpf/ arv (30)&ufae@nwGif
jzpfyGm;cJhonfh tm%mydkifrsm;udk,fwdkif yg0ifywfoufpDpOfusL;vGefcJhonfh 'DyJ,if;aoG;acsmif;pD;vkyf}uHwdkuf
cdkufowfjzwfr_}uD;jzpfyGm;t+yD;wGif aetdrftus,fcsKyfjzifh zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&+yD; 2003 ckESpf/ Edk0if
bmv (24)&ufae@wGifjyefvGwfonf?
- 203 -
aemufwae@wGif t*Fvdyfuif;vSnfhwyfzGJ@wzGJ@ vdarRmf+cHaus;&Gmbufodk@wufvm&m u|efawmfwkd@wyfzGJ@u
jyefvnfwkdufxkwfojzifh t*Fvdyfw@kd onf tavmif;rsm;yifraumufEkdifyJjyefvnfqkwfcGmoGm;=uonf? Adkvf
awZ(AdkvfcsKyfatmifqef;)OD;aqmifaom u|efawmfwkd@ppfa=umif;onf atmifyGJrsm;cH,laepOftwGif; *syef
jyefAdkvfrdk;rSm zl;}uD;wkdufyGJYusqkH;oGm;a=umif;0rf;enf;bG,f&m=um;od&avonf? vdarRmf+cHrSwqifh rD;&xm;
vrf;twdkif;csDwufvm&m ajrmif;wumwGif&or#um;rsm;udkpkpnf;+yD; xkdt&yfum;rsm;jzifh arSmfbDjrdK@odk@0if
=uonf? arSmfbDjrdK@wjrdK@vkH;rSmwdwfqdwfae+yD; vlwa,mufudkr#rawG@&ay?
*syefwyfrsm;ESifhtjydKif &efukefjrdK@odk@0ifa&mufEkdifa&;twGuf um;rsm;jzifhqufvufxGufcGmvmcJh&m
narSmifpwGifaxmuf=uef@odk@a&muf=u.? *syefwyfzGJ@rsm;onf &efukefvrf;wbufwcsufrScsDwufaepOf
AdkvfawZ(AdkvfcsKyfatmifqef;)OD;pD;aom u|efawmfwkd@ppfa=umif;u xdyfYa'gif;tvHv$ifhxlum axmuf=uef@
rS&efukefodk@tjyif;armif;vm=uonf? &efukefjrdK@wiG f;odk@a&muf&Sdaomtcg wjrdK@vkH;onfwdwfqdwfaeum
rD;rsm;vnf;vkH;0r&Sd/ tpma&pmiwfaeaomacG;rsm;.tloHudkom=um;&+yD; vrf;ay:Yvlwa,mufr#rawG@&
yg? &efukefjrdK@ay:wGif u|efawmfwkd@um;wef;onf [dk[kdonfonfav#mufarmif;aeaomfvnf; rnfol@udkr#
rawG@&onfhtwGuf a&$wd*kHbk&m;ajc&if;&Sda*:&mukef;pcef;(,ckrSwfwrf;¶kH;&Sd&m)odk@a&muf&Sd+yD; pcef;csxm;
vkdufonf? &efukefjrdK@udkodrf;ykduf+yD;aemuf *syefwyfESifhArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfwkd@onf r=umc%tcsif;
rsm;=uonf? t*Fvdyfwkd@pGef@cGmoGm;aomukefwkduf}uD;rsm;/ &duQm*dka'gifrsm;wkd@udk *syefwyfESifhbDtkdifatwyf
wkd@onfOD;&mvlodrf;=uonf?
&efukefjrdK@Y&SdaepOf wae@Y a*:&mukef;pcef;&SdwyfzGJ@rsm;tm;wef;pDap+yD; *syefAdkvfrpPwmuDwm*sDrm
(,ck rpPwmwmum[m&Sd/ jrefrmoH¶kH;/ wkdusdK)u Akdvftkef;a&$ESifhu|efawmfwdk@tm;ac:xkwfvdkuf+yD; wdkuf
}uD;jrdK@ t*Fvdyfrsm;qkwfcGmvrf;&Sd&xm;wHwm;udkzsufqD;&mY pGrfpGrf;wrHaqmif&Gufr_a=umifh bDtdkifatqkwH
qdyfudkcsD;jr‡ifha=umif;ajym=um;um u|efawmfwkd@ESpOf D;.&ifbwfrsm;wGifwHqdyfrsm;wyfqifay;ygonf? xkdwH
qdyfrsdK;onf *syefjyefAdkfvfrsm;vnf;wyfqifxm;onfudkawG@&Sd&onf?
ajrmufydkif;odk@csDwuf&mwGif *syefwkd@uOD;raqmifawmhbJ *syefjyefrsm;uOD;aqmifonf? AdkvfaZ,s
OD;aqmifaomppfa=umif;Y Adkvf&efatmifwyfr[m/ Adkvf&JxGÉfwyfr[m/ Adkvfjrifhatmifwyfr[m[lI wyf
r[m(3)ckwkd@yg0ifonf? Adkvf&JxGÉfwyfr[mwGif trSwf(1)wyf&if;r–;tjzpfu|efawmfAdkvf[oFm/ trSwf(2)
wyf&if;r–;tjzpfAdkvfoHwkdif(,ckAdkvfr–;a[mif;oHwkdif)/ trSwf(3)wyf&if;r–;tjzpf Akdvftkef;a&$(xm;0,fom;/
usqkH;) trSwf(4)wyf&if;r–;tjzpfAkdvfbóudif(bm;tH/ a&$*Gef;YusqkH;)wkd@u toD;oD;wm0ef,l=u&ygonf?
ajrmufydkif;odk@csDwuf&mwGif *syefwyfESifhbDtkdifatwyfwkd@onftòydiftqkdifcsDwuf=uonf? c&D;&Snfvmonf
ESifhtr# *syefESifhArmwyfwkd@.yÉdyuQrSmydkrkdjyif;xefvmonf? Oyrm Aef;armfESifha&$*lt=um;vrf;c&D;Y
ppfa=umif;r–;AdkvfaZ,sESifhtzGJ@udk *syefwyfuzrf;qD;xm;a=umif;owif;udk&&SdonfhtcgwGif rcHr&yfEkdifjzpf=u
um AdkvfaZ,svGwfajrmufa&;twGuf *syefwyfudkwkdufckduf&efusdK;yrf;vmonftxdjzpfcJh&onf? aemufqkH;
wGif AdkvfaZ,stm; *syefwkd@utav#mhay;umjyefvnfv$wfay;vkduf&awmhonf? Aef;armfrSwqifh u|efawmf
wkd@wyfrawmfonf rEWav;okd@jyefvnfpk¶kH;um (bD-tkdif-at)udkzsufodrf;+yD; (bD-'D-at)udk ArmhumuG,f
a&;wyfrawmftjzpfajymif;vJzGJ@pnf;cJhygonf?
Adkvf[oFm (Adkvfr–;}uD;a[mif;vGef;wif?)
- 204 -
OD;csrf;at;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 205 -
0ef}uD;Xmewdk@wGif txl;t&m&Sd/ xkdrS pD;yGm;a&;wuUodkvf ausmif;oHk; qkd&S,fvpfabm*aA'pmtkyfukd
OD;wifa&$(bDat/ abm*aA'*k%fxl;/ bDt,fvf)trnfjzihf ðypkcJhonf? xkd@jyif EdkifiHawmful;oef;a&mif;0,f
a&;b%f 'g±kdufwmvl}uD;/ pD;yGm;a&;wuUodkvf ynma&;tzJG@0if/ jyifyuxdu pmppfrSL;wm0efwdk@udk
aqmif&GufcJhonf? awmfvSefa&;tpdk;&.tpDtpOfjzihf *sDeDAm ul;oef;a&mif;0,fa&;tzJG@0ifrsm; tpnf;
ta0;ESihf 1964 ckESpf/ tjynfjynfqkdif&mor0g,rESD;aESmzvS,fyJGwdk@okd@ wufa&mufcJhonf? 1966 ckESpfwGif
pD;yGm;a&;pDrHudef;rsm;a&;qGJjcif;ESifhywfoufI awmfvSefa&;aumifpDESifh t,ltqrukdufnDojzifh tvkyfrS
E_wfxGufI armfv+rdKifodk@ajymif;a&$@+yD;aemuf A[dkw&m;±Hk;a&S@aetjzpf toufarG;&if; armif;pl;prf; trnf
jzihfpmrsm;a&;om;cJhonf? 1970 jynfhESpfwGif yxrZeD;a':oef;oef;uG,fvGefoGm;I ,ckvuf&SdZeD; a':cifcspf
(tv,fwef;jy)ESifh 1973 ckESpfwGif vufxyfcJhonf? 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pD
ta&;awmfyHk}uD;t+yD;wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfokd@0ifa&mufI A[dktvkyftr_aqmif aumfrwD0if/
A[dkOD;pD;tzJG@0if/ rGefjynfe,fpnf;¶Hk;a&;rSL;wm0efwkd@,lcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf. *ENDqHk;jzwfcsuf
twkdif; e0w tpdk;&xHrS v$wfawmfac:,lcGifhr&vsif vkyfaqmifoifhonfh enf;vrf;oHk;oG,fpmwrf;udk
wkdifyifaqG;aEG;a&;om;ðypk&mwGifyg0ifcJho!fhtwGuf oufqkdif&mrSzrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&onf? 1950
jy!fhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr (5)(u)(c)(n)t& jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyJGOya'
yk'fr 11 (n)ESifh+idpGef;ojzifh v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxG
a¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (20)&ufae@wGif a=unmcJhonf? aemif(10)ESpf
twGif;jyKvkyfr!fh a±G;aumufyGJrsm;Yyg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf;ydwfyifcJhonf? 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (9)&uf
ae@wGif OD;csrf;at;udkifaqmifonfh w&m;¶Hk;csKyfa¶S@aevdkifpiftrSwf(1131)tm; ¶kyfodrf;jcif;cHcJh&+yD; a¶S@ae
tjzpfrSygxkwfy,fjcif;cHcJh&onf? trsKd ;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrSvnf; rlt& 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (24)&uf
ae‹wGif ygwD0iftjzpfrSxkwfy,fay;cJh&onf? 1992 ckESpf/ arv (15)&ufae‹wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyef
vGwfonf?
a'gufwmrif;pdk;vif;/ rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@?
- 206 -
a'gufwm=uifodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
cGefjrifhxGef;(armifjrifhxGef;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;oef;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 207 -
ar+rdK@/ A[dktif*sifeD,mwyfodk@wyfom;tjzpfpwif0ifa&mufcJhonf? 1949-50 ckESpfwGif ol&Jaumif;rSwfwrf;
0ifbJG@wHqdyf&cJhonf? 1953 ckESpfwGif ar+rdK@Akdvfoifwef;ausmif; tywfpOf(10)odk@wufa&mufcJhonf? ,if;
aemuf ajcv#ifwyf&if;trSwf(13)wGifwm0efus+yD; armfvòrdif/ bm;tH/ aumhu&dwf/ xm;0,f/ zmyGef+rdK@rsm;
wGif wyfcJGrSL;tqifh/ 1963 ckESpfwGif oeu(1)oxHk/ wyfcJGrSL;ESifhppfa=umif;rSL;/ 1965 ckESpfrS 1968 ckESpftxd
oxHk+rdK@ evu OuUX/ 1968 ckESpfrS 1970 jynfhESpftxd weoFm&Dòrd@ evu OuUX/ 1970-71 ckESpfwGif
ucsifaoewfukdifwyf&if;(2)/ bm;tH+rdK@/ xkdrS arSmfbDAdkvfoifwef;ausmif;okd@ajymif;a&$@cJhonf? 1977 ckESpf
wGif trSwf(6)wkdif;A[dkavhusifha&;pcef; tkwfwGif;wyfrSL;/ 1985 ckESpfwGif oufjynfhyifpifjzihfwyfrawmfrS
t+idrf;pm;,lcJhonf? oxHk+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif tvkyftr_aqmif/ oxHk+rdK@e,frsKd;cspf&Jabmf
a[mif;rsm;tzJG@wGif OuUX wm0efwkd@,lcJhonf? 1996 ckESpf/ Zlvdkifv (5)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,f
pm;vS,ftjzpfrS EkwfxGufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS a=unmcJh
onf?
OD;armifarmif=uD;(t+idrf;pm;'kwd,Adkvfrª;}uD;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
EdkifxGef;odef;/ rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@?
- 208 -
onf 1938 ckESpf/ arvwGif t*Fvdyf-jrefrm(10)wef;atmifjrifcJhonf? 1945 ckESpf/ rwfvwGif ody`HbGJ@
(B.Sc.)&¶SdcJhonf? 1946 ckESpfwGif &mrnwdkif;vHk;qdkif&m rGeftzGJ@csKyf taxGaxGtwGif;a&;rª;/ 1947-48
ckESpfwGif usdKufcrD(*)e,f ynmtkyf/ 1949 ckESpfrS 1958 ckESpftxd vufeufudkifrGefajratmuf awmfvSef
a&;tzGJ@acgif;aqmif/ 1958 ckESpfrS 1963 ckESpftxd Oya'abmiftwGi;f rGefjynfol@wyfOD;tzGJ@ taxGaxG
twGif;a&;rª;tjzpfaqmif¶GufcJhonf? 1963 ckESpfrS 1969 ckESpftxd armfv+rdKifaxmifwGif zrf;qD;xdef;odrf;
xm;jcif;cHcJh&onf? 1969 ckESpfrS 1988 ckESpftxd armfv+rdKif+rdK@/ rGeftrsdK;om;ae@usif;ya&;aumfrwD
em,u/ rGefpmay+ydKifyGJqyfaumfrwD OuUX tjzpf aqmif¶GufcJhonf? rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@(A[dk)wGif
OuUX tjzpfaqmif¶GufcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS ppftm%m¶Sifrsm;u 1990 jynfhESpf/
a¶G;aumufyGJ&v'ftm; taumiftxnfazmfray;ojzifh wdkif;&if;om;vlrsdK;pkjynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f
rsm;yg0ifonfh jynfol@v$wfawmfw&yfudk r=umrDac:,lrnfjzpfa=umif;/ 1998 ckESpf/ =o*kwfv (21)&ufae@
wGifa=unmcJht+yD; ppftm%m¶Sifrsm;u wdkif;&if;om;vlrsdK;pkEdkifiHa&;ygwDacgif;aqmifwOD;jzpfol EdkifxGef;odef;
tm; zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJhonf? 2002 ckESpf/ atmufwdkbmv (23)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;
jyKaumfrwD (pDtm&fyDyD)wdk;csJ@zGJ@pnf;onfhtcg rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@.udk,fpm;vS,ftjzpf yg0ifvmcJh
onf?
(11) &cdkifjynfe,f?
1? ausmufawmf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
a'gufwmxGef;at;/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 209 -
1980 jynfhESpfwGif q&m0efbGJ@&¶SdcJhonf? ajrmufOuUvmyaq;¶HkwGif tvkyfoifq&m0eftjzpf (1)ESpfwm0ef
xrf;aqmifcJhonf? 1981 ckESpfrS 1989 ckESpftxd ausmufawmf+rdK@e,for0g,raq;cef;q&m0ef/ xdk@aemuf
tvkyfrSxGufI &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif twGif;a&;rª;(1)tjzpfaqmif¶GufcJhonf? ausmufawmf+rdK@wGif
udk,fydkifaq;ukcef;zGifhvSpfaexdkifonf?
2? ausmufawmf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
3? ausmufjzL+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;qef;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
4? ausmufjzL+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;wif}uD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 210 -
onf? 1926 ckESpfzGm;jzpfonf? OD;apmxGef;OD;.om;jzpfonf? OD;wif}uD;onf 1942 ckESpfwGif ausmufjzL+rdK@/
jrLeDpDy,fausmif;wGif (7)weff;txdynmoif=um;cJhonf? *syefacwfwGif *syefpum;jyefvkyfcJhonf? 1945-
46 ckESpfwGif ppf&Jwyf&if;trSwf(20)odk@0ifa&mufcJhonf? wyf=uyf/ xkdrS 1949 ckESpfwGif wyf&if;w&if;vHk;
awmckd&mwGifyg0ifcJhonf? 1950 jynfhESpfwGif tvif;0ifcJhonf? xdkaemuf ppf&Jwyf&if;trSwf(1)wGif
jyefvnf tr_xrf;cJhonf? (9)vcef@tr_xrf;+yD;aemufxGufcJhonf? ,if;aemuf ukefonfvkyfief; vkyfudkifcJh
onf? 1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? ausmufjzL+rdK@e,f
trsdK;om;'Drdkua&pD tzGJ@csKyfwGifb¾ma&;rª;wm0ef,lcJhonf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ
usif;ya&;aumfr¶SifrS 1997 ckESpf/ =o*kwfv (5)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS
EkwfxGufa=umif;a=unmcJhonf[k 1997 ckESpf/ =o*kwfv (6)&ufae@ etz. jrefrmhowif;v$m
at-0084(tdkif)wGifazmfjyxm;onf?
5? *G+rdK@e,frJqENe,f?
OD;nDyk/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
6? ppfawG+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;a&$,/ ureftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? ppfawG+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;pHxGef;(c)vljzL/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 211 -
OD;pHxGef;(c)OD;vljzLonf ppfawG+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;
jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(8819)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(29²75)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
tz OD;jrOD;/ trd a':pHvSjzLwdk@rS 1925 ckESpf/ pufwifbmv (15)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;pHxGef;(c)OD;vl
jzLonf ppfawG+rdK@t*FvdyfoDv¶Sifausmif;/ &efukef+rdK@tpdk;&[dkufpul;ausmif;wdk@wGifynmoif=um;cJh&m 1942
ckESpfwGif ppfjzpfvmojzifh (9)wef;ausmif;om;b0wGifausmif;xGufcJh&onf? 1943 ckESpfwGif ArmhumuG,f
a&;wyfrawmf/ tvHkcsif;acsmif;pcef;/ wyf&if;(2)/ wyfcGJ(1)wGif wyfom;/ xdk@aemuf 1943 ckESpfwGif r*Fvm'Hk
yxrywft=uyfoifwef;odk@wufcGifh&I wyf=uyfuav;&mxl;jzifh ausmif;qif;cJhonf? ysOf;rem;wyf&if;(6)
pufaoewf}uD;wyfcGJwGif wm0efusonf? xdkrS taemufydkif;wdkif;/ wdkif;rª; Adkvf&efatmif. wdkif;(7)
o&ufodk@ ajymif;a¶$@cJhonf? awmfvSefa&;t+yD;wGif yJcl;wdkif;rª; AdkvfausmfaZm. wdkif;(4)wGif wyfpkrª;/
rsdK;cspfwyfrawmfudk uENDpmcsKyft&zsufodrf;csdefwGif t&mcHAdkvf/ ,if;aemuf rnfonfhEdkifiHa&;tzGJ@tpnf;
wGifrSryg0ifbJ tdkifbDyD a&eHjzef@jzL;a&;udk,fpm;vS,f vkyfaecJhonf? vGwfvyfa&;armfuGef;0ifqkwHqdyf/
vGwfvyfa&;pnf;¶Hk; r_wHqdyf/ vGwfajrmufa&;wHqdyfwdk@&cJhonf?
8? Awmifukwf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;ausmfcdkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? aygufawm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;boef;/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 212 -
10? aygufawm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;apmxGef;pdef/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
11? ykÀm;u|ef;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;atmifxGef;pdef/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ausmfrif;(c)rmarmufa¶Smif¶_tmaemf*lvma[muf/
trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD?
OD;ausmfrif;(c)rmarmufa¶Smif¶_tmaemf*lvma[mufonf bl;oD;awmif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)
wGif trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwDtm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(30997)rJ/
pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(74²39)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? bl;oD;awmif+rdK@e,f/ rdausmif;aps;¶GmZmwd
jzpfonf? tz OD;azmfaZmfa&mfref;/ trd a': avrefcgwlwdk@rS 1953 ckESpfwGifarG;zGm;cJhonf? OD;ausmfrif;(c)
- 213 -
rmarmufa¶Smif¶_tmaemf*lvma[mufonf rdausmif;aps;¶Gmtpdk;&rlvwef;ausmif;/ awmifbZmtpdk;&
tv,fwef;ausmif;/ bl;oD;awmif+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;/ ppfawG+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;
trSwf(1)wdk@wGif ynmoif=um;cJhonf? 1968 ckESpfwGif &efukefpD;yGm;a&;wuUodkvfrS bDuGrf;bGJ@&¶SdcJhonf?
1969 ckESpfwGif ppfawG+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(3)wGif txufwef;jyausmif;q&m/ 1983 ckESpf
wGif ynma&;'DyvdkrmbGJ@&¶SdcJh+yD;/ bl;oD;awmif+rdK@e,f vufaxmufynma&;rª;/ 1985 ckESpfwGif tv,fwef;
ausmif;tkyftjzpf wm0efxrf;aqmifcJh&mrS 1989 ckESpf/ rwfvwGif tvkyfrSEkwfy,fcHcJh&onf? trsdK;om;vl@
tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD(r-v-'-y)wGif A[dktvkyftr_aqmifwm0ef,lcJhonf?
OD;wifarmif(c)Ek&ftmruf/ trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD?
OD;armifjrifh/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;xGef;0if;/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 214 -
OD;xGef;0if;onf rif;jym;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI 0if
a&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(11899)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(58²24)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? rif;
jym;+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;bpH/ trd a':odef;arwdk@rS 1941 ckESpf/ atmufwdkbmv (1)&ufae@wGifarG;zGm;cJh
onf? OD;xGef;0if;onf i,fpOfuyif &efukef+rdK@odk@oGm;a&mufI avmuD/ avmukwW&mpmayrsm;oif,lcJh&m
bDatbGJ@ESifh "rRmp&d,bGJ@wdk@&¶SdcJhonf? vkyfom;rsm;aumfvdyfwGif tcsdefydkif;enf;jyq&m/ ppfawG+rdK@e,for
0g,r/ &cdkifjynfe,f/ +rdK@e,for0g,rtoif;pkwdk@wGif refae*smtjzpfaqmif¶GufcJhonf? ppfawG+rdK@/ jyify0dZ…m
ESifh wuUodkvfpmay;pm,loifwef;/ apwemnausmif;wdk@wGif (10)ESpfausmf apwemq&mESifh OuUX tjzpf
aqmif¶GufcJhonf? ppfawG+rdK@e,f/ ynmoifaxmufyHha&;aumfrwD(wuUodkvfaumvdyfbGJ@&) OuUX/ &cdkif
o[m,toif; twGif;a&;rª;/ &cdkifvli,ftoif; OuUX/ &efukefwuUodkvfygÏdpmaytoif; twGif;a&;rª;
tjzpf aqmif¶GufcJhonf? jyifxGef;0if;(bDat/ "rRmp&d,)/ xGef;0if;(&efukefwuUodkvf)/ wuUodkvfcdkifZm0if;
uavmiftrnfwdk@jzifh pmayrsm;a&;om;cJhonf? &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(A[dk) b¾ma&;rª;tjzpf aqmif¶GufcJh
onf?
OD;tDjAm[def;(c)OD;cspfvGif/ trsdK;om;vl@tcGifha&;'Drdku&ufwpfygwD?
OD;azmfaZmftmarmuf/ trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD?
- 215 -
ar,ke,fjcm;c¶dkif0efvufatmufwGif pma&;0efxrf;/ xdk@aemuf jynfol@aumifpD¶Hk;/ taxGaxGtkyfcsKyfa&;OD;
pD;XmewGif txufwef;pma&;/ ¶Hk;tkyfpma&;}uD;tjzpf armif;awm/ bl;oD;awmif/ ausmufawmf/ ausmufjzL/
awmifukwfESifh ppfawG+rdK@rsm;wGif tr_xrf;cJhonf? txufwef;a¶S@aepmar;yGJajzqdkatmifjrifcJhojzifh 1985
ckESpfwGif tvkyfrSt+idrf;pm;,lcJh+yD;/ a¶S@aetjzpfvdkufygaqmif¶GuftoufarG;cJhonf? trsdK;om;vl@tcGifhta&;
'Drdku&ufwpfygwDwGif A[dktvkyftr_aqmifwm0ef,lcJhonf?
18? rmefatmif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;odef;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
19? ajryHk+rdK@e,frJqENe,f?
OD;jzLpdefOD;/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;apmjratmif/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 216 -
ynmrsm;oif,latmifjrifcJh+yD;/ 1942 ckESpf/ 'kwd,urBmppf}uD;jzpfyGm;onfhtcsdeftxd &efukef+rdK@wGif aq;
ynmoif=um;cJhonf? 1943 ckESpfwGif tdENd,EdkifiH/ bHkab+rdK@Y aq;ynmbmom&yfrsm;qufvufoif=um;cJh
&m 1947 ckESpf/ arvwGif q&m0efbGJ@/ trfbDbDtufpf(bHkab)&¶SdcJhonf? 1947 ckESpfrSpI EdkifiH0efxrf;tjzpf
(2)ESpfaqmif¶GufcJh+yD;/ +AdwdefEdkifiHwGif (4)ESpf=um vufawG@tr_xrf;&if; aq;ynmbmom&yfrsm;qufvuf
oif=um;cJh&m bGJ@vGef'Dyvdkrm'DpDtdwfcsfbGJ@(DCH)vef'efESifh tufzftm&fpDyDbGJ@(FRCP)*vyfpudk; yg&*lbGJ@
rsm;&¶SdcJhonf? 1954 ckESpfrSpI EdkifiH0efxrf;/ 1955 ckESpfrS 1963 ckESpftxd rEWav;c¶dkif q&m0ef}uD;/ aq;¶Hk
tkyf}uD;/ orm;awmf}uD;ESifh rEWav;aq;wuU odkvf aq;ynmXmerª;/ 1975 ckESpfrS 1978 ckESpftxd ¶dkx&D
toif; rEWav;XmecGJ OuUX/ &efukef+rdK@¶Sd &cdkif o[m,toif; OuUX/ &cdkif"rRm¶Hkaqmufvkyfa&; em,u/
1983 ckESpfrS 1988 ckESpftxd &efukef+rdK@ &cdkifo [m,toif; OuUX/ 1958 ckESpfwGif urBmhaq;ynm¶Sifrsm;
zvS,faomtpDtpOft& tar&duefEdkifiHwGif(2)vESifh +AdwdefEdkifiHwGif &ufowW(3)ywfwdwd avhvmcGif;&cJh
onf? 1972 ckESpfwGif w¶kwfjynfol@orRwEdkifiH.zdwf=um;csuft& yg&*lrsm;tzGJ@udkOD;aqmifI &ufowW (3)
ywfoGm;a&mufavhvmcJhonf? 1978 ckESpfwGif t+idrf;pm;,l+yD;aemuf 1979 ckESpfrS 1982 ckESpftxd
a[mifaumif¶Sd aq;¶Hk}uD;(2)ckwGif oGm;a&muftr_xrf;cJhonf? 1982 ckESpfwGif EdkifiHjcm;rSjyefa&mufvm+yD;
aemuf &efukef+rdK@¶Sd A[ef;+rdK@e,fZD0dw'geoHCmhaq;¶HkESifh oDv¶Sifrsm;aq;¶HkwGif apwemorm;awmf}uD;
tjzpfwm0efxrf;aqmifcJhonf? &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf. OuUX tjzpfaqmif¶GufcJhonf? 1998 ckESpf/
=o*kwfv (21)&ufae@wGifa=unmcJht+yD; ppftm%m¶Sifrsm;u wdkif;&if;om;vlrsdK;pkEdkifiHa&;ygwDacgif;aqmif
wOD;jzpfol OD;apmjratmiftm; zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJhonf? 1998 ckESpf/ pufwif bmv (17)&ufae@&ufpGJ
jzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwDrS a'gufwmOD;apmjratmiftm; jynfol@v$wfawmf OuUX tjzpf
a¶G;aumufwifajr‡mufvdkufa=umif;a=unmcJhonf? zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&&mrS 2001 ckESpf/ ZGefv
(13) &ufae@wGif jyefvGwfonf?
OD;atmifvSZH/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armifºuGif;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 217 -
a':vSaemfOD;wkd@rS 1944 ckESpf/ 'DZifbmv (4)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;armifºuGif;atmifonf uHjyif
aus;&Gmtpdk;&rlvwef;ausmif;/ xlaxmifaus;&Gmtpdk;&tv,fwef;ausmif;/ ppfawG+rdK@OD;atmifvSZH tvGwf
ynmoifausmif; wkd@wGifynmoif=um;cJh+yD;/ e0rwef;wGifausmif;rSxGufcJhonf? ukefonftjzpftoufarG;
onf? &aohawmif +rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif twGif;a&;rSL;tjzpf aqmif¶GufcJhonf?
OD;OD;omEdk@/ &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
24? &rf;+AJ+rdK@e,frJqENe,f?
OD;jrarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 218 -
25? oHwGJ+rdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;&D/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
26? trf;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;ae0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
(12) &efukefwdkif;?
1? urm&Gwf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;0ef(rif;ok0%f)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 219 -
a&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(23345)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(68²95)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
1909 ckESpf/ azazmf0g&Dv (10)&uf (Ak'<[l;)ae@wGif [Hom0wDc¶dkif/ uGrf;+cHukef;+rdK@/ awmifzufurf;ta¶S@ydkif;
wGif ukefonfrsm;jzpf=uaom tz OD;vGrf;yif/ trd a':rdwdk@rSarG;zGm;cJhonf? arG;csif;(7)a,mufteuf 'kwd,
ajrmufjzpf+yD; rGef-jrefrm rsdK;¶dk;jzpfonf? 1916 ckESpfwGif uGrf;+cHukef;+rdK@/ =um;ausmif;ac: a¶$usifausmif;wdkuf
(q&mOD;zdk;vd_ifausmif;)wGif jrefrmpmpwifoif,lonf? ausmif;tkyfq&mawmfrSm OD;ÁEN0HojzpfI qXrwef;
txdaecJhonf? 1921 ckESpf/ ZGefv (21)&ufae@wGif uGr;f +cHukef;+rdK@ trsdK;om;ausmif;zGifhaomtcg =um;
ausmif;rSxGufI trsdK;om;ausmif;opfwGif t*Fvdyf-jrefrm (2)bmompwifoif,lcJhonf? uAsma&;enf;udk
ausmif;aezuf OD;tmumoef;xHrSoif,cl Jhonf? qXrwef;txdaecJhonf? 1923 ckESpf/ Zlvdkifv (30)&uf
ae@wGif &efukef+rdK@/ q&mrSwf}uD;ausmif;ac: pdef*|ef;ausmif;wGif yOPrwef;odk@wufa&mufcJhonf? 1926 ckESpf/
rwfvwGif t*Fvdyf-jrefrm tv,fwef; paumvm;¶Spfpmar;yGJwGif pwkwˆ&I atmifjrifcJhonf? tXrwef;
rSpI q&mrSwf}uD;tdyfaqmifwGif y&Dzufac: ausmif;om;rª;vkyfcJh&onf? usHK;}uD;vrf;/ rif;}uD;uawmf
a':jrar. Ak'<bmom rdef;uav;ausmif;wGifzGifhonfh nausmif;Y tywfwdkif; tvSnfhuspmoifay;cJh&onf?
1929 ckESpf/ rwfvwGifusi;f yaom q,fwef;pmar;yGJudk yx0Dbmom*k%fxl;jzifhatmifjrifcJhonf? ZGefvwGif
,leDAmpDwDaumvdyfodk@ wufa&mufcJhonf? yJcl;ausmif;aqmif tv,fxyf tcef;trSwf(91)wGifaecJhonf?
1930 jynfhESpfY Oypmwef;wGif py,f¶S,fausmif;om;tjzpf ta¶G;cH&I wESpftwGif;wGif 1930 jynfhESpf/ rwf
vwGifusif;yaom Oypmtxufwef;pmar;yGJudk ajzqdkatmifjrifcJhonf? ,if;ESpf rdk;&moDxkwf aumvdyfr*~
Zif; twGJ(20)/ trSwf(1)wGif uAsmrsm; pwifxnfhoGif;azmfjyjcif;cHcJh&onf? 1931 ckESpf/ rwfvwGif usif;y
aom yxrESpf0dZ…m(jrefrmpm*k%fxl;) tprf;pmar;yGJatmifjrifcJhonf? xdkESpfwGifrdbrsm;pD;yGm;ysufI ausmif;
rSxGuf+yD; uGrf;+cHukef;+rdK@ trsdK;om;ausmif;wGif ausmif;tkyfq&m}uD;0ifvkyfcJhonf? uav;uAsmrsm;udk
pwifa&;om;cJhonf? wuUodkvfzGifhonfhtcg ygarmuQOD;azarmifwifrSjyefac:I tvkyfrSxGuf+yD; wuUodkvf
jyefwufcJhonf? 1933 ckESpf/ rwfvwGifusif;yaom 0dZ…m*k%fxl;wef;udk jrefrmpm yxrtqifhjzifhatmif
jrifcJhonf? 1933 ckESpf/ ZGefvrS 1935 ckESpf/ arvtxd jrefrmpmXmewGif tcsdefydkif;enf;jyq&m0ifvkyfcJh
onf? yJcl;aqmifwGifvnf; ausmif;aqmifenf;jyq&mvkyfcJh+yD; r[m0dZ…mwef;odk@ tcsdefydkif;wufa&mufcJh
onf? 1935 ckESpf/ rwfvwGifusif;yaom r[m0dZ…m jrefrmpm*k%fxl;pmar;yGJudk 'kwd,tqifhjzifh atmif
jrifcJhonf? tcsdefjynfhenf;jyq&mtjzpfcef@tyfjcif;cHcJh&I yif;,ausmif;aqmifodk@ajymif;+yD; ausmif;aqmif
enf;jyq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifcJhonf? tqdkygESpfrsm;wGif wuUodkvfausmif;wdkufjrefrmtoif; twGif;
a&;rª;/ wuUodkvfAk'<bmomtoif; twGif;a&;rª;/ aumvdyfr*~Zif; jrefrmydkif;t,f'Dwm/ *EWavmur*~Zif;
t,f'DwmvkyfcJhonf? wuUodkvfausmif;wdkufAk'<bmomtoif;tm; wuUodkvfAk'<bmomtoif;jzpf
atmifaqmif¶GufI "rRm¶Hktkwfjrpfcs&mwGifyg0ifco Jh nf? 1936 ckESpf/ pufwifbm vwGifynmoifqk&I
t*FvefEdkifiH atmufpzdk@wuUodkvfodk@oGm;a&mufynmoif=um;cJhonf? pdefuufo&if;ausmif;wGif ouUÉ/
ygÏd/ wdAuf/ taxGaxGbmomaA'ynm&yfrsm;udkoif,lcJhonf? 1938 ckESpf/ atmufwdk bmvwGif vef'ef
wuUodkvf ta¶S@wdkif;ESifhtmz&dubmom&yfrsm;avhvma&;ausmif; (School of Oriental and African
Studies) odk@ajymif;a¶$@ynmoif=um;cJhonf? 1939 ckESpf/ Zlvdkifv (15)&uf ae@wGifusif;yaom atmufpzdk@
wuUodkvfbGJ@ESif;obifwGif bDvpf(B. Litt.)ac:pmay0dZ…mbGJ@&¶SdcJhonf? t*FvefEdkifiHYynmoif=um;aepOf
twGif; EdkifiHa&;a[majymyGJrsm;odk@wufa&mufjcif;/ EdkifiHa&;pmay toif;0iftjzpf zwf¶_avhvmaqG;aEG;jcif;/
*smreD/ tDwvD/ jyifopfEdkifiHrsm;odk@oGm;a&muf+yD; rdrEd dkifiHvGwfvyfa&;vrf;ptjzpf EdkifiHa&;A[kokwrsm;udk
¶SmrSD;um jrefrmEdkifiHodk@ rsdK;cspfpdwf"mwf¶Sda&;uAsmpmayrsm;udk a&;om;ay;ydk@cJhonf? vGwfvyfa&;&¶Sdaom
tcg vGwfvyfa&;a=unmcsufpmwrf;udk ynm¶Sifrsm;ESifh yl;aygif; a&;om;cJhonf? 1939 ckESpf/ pufwifbm
vwGif jrefrmEdkifiHodk@jyefvnfa&muf¶SdcJhonf? atmufwdkbmv (1)&ufae@wGif wuUodkvfjrefrmpmXmeY
vufaxmufuxdutjzpf tr_xrf;cJhonf? jrefrmEdkifiHynmjyef@yGm;a&;toif;aumfrwD0iftjzpfvnf;
aqmif¶GufcJhonf? 1942 ckESpf/ 'kwd,urBmppf}uD;twGif;wGif ynma&;Xme bmomjyefpmayXmecGJwGif
- 220 -
tr_xrf;cJhonf? ynmhwHcGeftoif;/ tbd"mefvkyfief;udkOD;aqmifvkyfudkif&efcef@xm;jcif;cH&ojzifh Zefe0g&Dv
(10)&ufae@wGif uGrf;+cHukef;+rdK@wGif pwifjyKpkcJhonf? 1945 ckESpf/ {+yDv (7)&ufae@wGif ppfab;tEW&m,f
a=umifh tbd"mefvkyfief;udk acwW&yfqdkif;cJh&onf? +Adwdo#rsm;jyefa&mufI tkyfcsKyfa&;udkjyefvnfvkyfaqmif
aomtcg uGrf;+cHukef;ajrmufydkif;wGif +rdK@tkyfcef@xm;ojzifh(2)vcef@vkyfudkifcJhonf? =o*kwfv (6)&ufae@wGif
&efukef+rdK@/ r*dkvrf;wGif ta&;ay:wuUodkvfoifwef;rsm;zGifhI jrefrmpmvufaxmufuxdutjzpf 0ifa&muf
vkyfudkifcJhonf? 1946 ckESpf/ ZGefv (1)&ufae@wGif uxdutjzpfwdk;jr‡ifhcef@xm;jcif;cHcJh&onf? 1947 ckESpfwGif
tdENd,EdkifiH/ a'vD+rdK@wGifusif;yaom tm¶SwdkufqufqHa&;nDvmcHodk@ 0wfvHkawmf&OD;ausmfjrifh acgif;aqmif
aomtzGJ@ESifhwufa&mufcJhonf? xdkESpf jrefrmEdkifiHbmomjyefpmaytoif; jzpfay:vmaomtcg a0g[m&
aumfrwDwGif0ifa&mufvkyfudkifcJhonf? 1948 ckESpf/ ZGefv (1)&ufae@wGif &efukefwuUodkvf bmomjyef
ESifhpmtkyfxkwfa0a&;XmezGifhvSpf+yD; Xmerª;tjzpfaqmif¶GufI tbd"mefvkyfief;jyefvnfvkyfudkifcJhonf? xdkESpf
twGif;wGif jrefrmEdkifiHtajccHOya' jrefrmpmpmrludk ppfaq;avhvmt}uHay;cJh&onf? jrefrmEdkfifiHokawoe
toif;tr_aqmiftzGJ@wGif 0ifa&mufaqmif¶GufcJhonf? xdktoif;*sme,fwGif pmwnf;tjzpfvkyfcJhonf?
1952 ckESpfwGif tar&duefjynfaxmifpk/ e,l;a[Aif+rdK@a,;vfwuUodkvfwGif ajcmufvcef@ bmomaA'ynm
qnf;yl;cJhonf? 1953 ckESpf/ ZGefv (1)&ufae@wGif &efukefwuUodkvf bmomjyefESifhpmtkyfxkwfa0a&;Xme
wGif pmwnf;rª;tjzpfwdk;jr‡ifhcef@xm;jcif;cHcJh&onf? 1957 ckESpf/ atmufwdkbmvwGif jrefrmEdkifiH,Ofaus;r_
udk,fpm;vS,ftzGJ@ESifhtwl w¶kwfjynfol@orRwEdkifiH/ qdkAD,uf¶k¶Sm;/ ydkvef/ csufudkpvdkAufuD;,m;/ ta¶S@
*smreDEdkifiHrsm;odk@oGm;a&mufcJhonf? wdydÉu ygÏd-jrefrmtbd"mefvkyfief;/ rGef-jrefrmtbd"mefvkyfief;rsm;
wGif 0ifa&mufulnDcJhonf? pmayAdrmef. jrefrmhpG,fpHkusrf;tzGJ@/ pmayqkay;a&;tzGJ@/ okcrdeftzGJ@/ yefwsm
rlrSefjyKvkyfa&;aumfrDwD/ ydÉuwfawmfjrefrmjyefaumfrwD/ Oya'bmomjyefaumfrwDwdk@wGif 0ifa&muf
aqmif¶GufcJhonf? 1961 ckESpf/ rwfv (1)&ufae@rS 1962 ckESpf/ arv (12)&ufae@txd wuUodkvfjrefrmpm
XmewGif ygarmuQtjzpftr_xrf;cJhonf? atmufwdkbmvwGif jrefrmh,Ofaus;r_udk,fpm;vS,ftzGJ@ESifhtwl
w¶kwfjynfol@orRwEdkifiHodk@oGm;a&mufcJhonf? wuUodkvfpmtkyfxkwfa0jzef@csad &;aumfrDwD OuUX/ jrefrmEdkifiH
ordkif;aumfr¶SiftzGJ@0iftjzpf aqmif¶GufcJhonf? 1962 ckESpf/ arv (13)&ufae@wGif ygarmuQ&mxl;udkpGef@
v$wf+yD;/ bmomjyefESifhpmtkyfxkwfa0a&;XmewGif jyefvnftr_xrf;cJhonf? 1966 ckESpfwGif jrefrmEdkifiH
pmrwwfolyaysmufa&;twGuf ouf}uD;pmoifenf;(0-x-u-v-o enf;)udkwDxGifcJhonf? 1968 ckESpf
wGif wuUodkvfbmomjyefESifh pmtkyfxkwfa0a&;Xme pmwnf;rª;tjzpfrSt+idrf;pm;,lcJhI ynma&;Xmetxl;
t&m¶Sdtjzpf qufvufaqmif¶GufcJhonf? 1970 jynfhESpfwGif jrefrmEdkifiHokawoetoif; ESpf(60) jynfhESpf
wGif toif;. OuUX tjzpfa¶G;cs,fjcif;cHcJh&onf? 1971 ckESpf/ arv (31)&ufae@wGif ynma&;t&m¶Sdtjzpf
rStem;,lcJhonf? 1975 ckESpfrS 1979 ckESpftxd *syefEdkifiH/ tdkqmumEdkifiHjcm; bmomoifwuUodkvfY
{nfhygarmuQtjzpf oGm;a&mufwm0efxrf;aqmifcJhonf? OD;0ef(rif;ok0%f)onf tdkqmum+rdK@rS jrefrmwOD;
trnfjzifh *syefwdkif;(rf)owif;pmY 'kwd,urBmppftwGif; jrefrmEdkifiHom;rsm; epfemcsufESifhywfoufI
tcsuf(2)csuf wifjycJhonf? yxrtcsufrSm *syefwdk@onf 'kwd,urBmppftwGif;u olwdk@.&efoljzpfaom
t*Fvdyf/ tar&duef/ =opawvs ppfoHk@yef;rsm;xJrS ppf+yD; ESpf(30)t=um usef&pfcJholrsm;udkzdwf=um;I
aorif;wrefvrf;[kac:wGifonfh auG;jrpfwHwm;vrf;azmufvkyf&mY apcdkif;cJhjcif;twGuf 0rf;enf;a=umif;
awmif;yefum *k%fjyKyGJjyKvkyfcJhaomfvnf;/ xdkvrf;azmufvkyf&mY rw&m;apcdkif;jcif;cHcJh&aom jrefrmrsm;udkrl
*k%fjyK&ef arhaysmufcsefvSyfcJhjcif;rSm rw&m;a=umif; wifjycJhonf? 'kwd,tcsufrSm *syef{u&mZf [D¶dk[Dwdk
taejzifh ppftwGif;u &efoljzpfcJh&aom tar&dueftpdk;&xH ppfjzpfonfhudpPwGif rdrdryg0ifa=umif; rsuf&nf
cHxdk; awmif;yefaernfhtpm; rdrdwdk@EdkifiH}uD;rsm;a=umifh jzpfyGm;cJh&aom ppfyGJY "m;pmcHjzpfcJh&aom jrefrm
EdkifiHtygt0if EdkifiHi,fav;rsm;odk@ pdwfraumif;a=umif;ajym=um;cJhv#if cH&olrsm;bufrS tcH&oufomrnf
jzpfa=umif; wifjya&;om;cJhonf? xdkodk@ acwftqufquf trsdK;om;EdkifiHa&;udk pmayuÀrS tpOfwpdkuf
}udK;yrf;vkyfaqmifcJhaom OD;0ef(rif;ok0%f)onf 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk
- 221 -
}uD;rS aygufzGm;vmcJhonfh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; pwifzGJ@pnf;csdefrSpwifI tm;ay;axmufcHcJh
onf? OD;0ef(rif;ok0%f)onf 1933 ckEpS fwGif jrefrmpm 0dZ…m*k%fxl;wef;udk yxrwef;rS xl;c|efpGmatmifjrif
ojzifh Jamsheji Medal qkwHqdyf&¶SdcJhonf? xdk@jyif r[m0dZ…m/ bDvpf(atmufpzdk@)/ 0Àausmfxif(1950
ckESpf)/ oD&dysHcsD(1962 ckESpf)wdk@&¶SdcJhonf? rsufrjrifpmopfudkOD;aqmifwnfxGio
f l/ acwf opfuav;uAsmudk
pwifzGJ@qdkoljzpfonf? ppftpdk;&. zdtm;ay;r_a=umifh 1992 ckESpf/ rwfvwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS
E_wfxGufcJhonf? 2004 ckESpf/ =o*kwfv (15)&ufae@wGif &efukef+rdK@aetdrfY uG,fvGefonf?
“vli,fa&mifawmuf pdefcarmuf”
aeylr_udkvnf; olra¶Smif
rdk;¶Gmr_udkvnf; olra¶Smif
wdk@wpfawG csrf;omr_udk
usdK;jyK¶Gufaqmif? ?
=unfndKr_&,fESifh
0dkif;pk=u vlv,facgif
0if;ajymifvdk@ a&mifawmuf? ?
aemifa&;udkar#mf
atmifaw;wpfa=umfa=umfESifh
EdkifiHawmf omapa=umif;[mrdk@
wdk@wpfawG qkrGefawmif;vdk@&,f
atmifoajy anmifa&avmif;umygh
aqmif;=u carmuf? ?
rif;ok0%f
ema&;a=umfjim ² ² ²
- 222 -
OD;0ef (rif;ok0%f)
touf(96)ESpf
&efukef+rdK@/ trSwf 18/ xGef;vif;&dyfom/ urm¶Gwf+rdK@e,fae a':=unf=unf.cifyGef;/ OD;Om%fpdk;-
a':wifrr/ OD;xifausmf-a':pkpkvGif/ a':xm;csdK-OD;ausmfbkef;jrifhwdk@.zcif/ (a':wifEk).armif/ (OD;xGef;=unf)/
a':&ifEk(Ek,Of)-¡OD;tkef;az(c)wufwdk;¢wdk@.tpfudkonf 15-8-2004 &uf(we*FaEGae@) eHeuf 11;30 em&D
wGif aetdrf(oajyndK)Y uG,fvGefoGm;ygI 17-8-2004 &uf(t*Fgae@) rGef;vGJ 2 em&DwGif a&a0;okomefY
*loGif;o+*õK[frnfjzpfyga=umif; aqGrsdK;rdwfo*F[taygif;tm; today;ta=umif;=um;tyfygonf?
usef&pfolrdom;pk
2? aumhrª;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;baqG(ajrmif;jr-baqG)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 223 -
3? ausmufwHwm;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;wifpdk;(py,fOD;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
4? ausmufwef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
a'gufwmoef;+idrf;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 224 -
a'gufwmoef;+idrf;onf ausmufwef;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
tm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(17018)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(64²95)jzifh a&G;cs,fwif
ajr‡mufjcif;cHcJh&onf? ausmufwef;+rdK@e,f/ caemif&GmZmwdjzpfonf? 1937 ckESpf/ =o*kwfv (5)&ufae@zGm;
jzpfonf? OD;armifpdef.om;jzpfonf? a'gufwmoef;+idrf;onf +rdK@rtxufwef;ausmif;(&efukef)rS wuUodkvf
0ifwef;atmifjrifI &efukefaq;wuUodkvfrS 1963 ckESpfwGif q&m0efbJG@&¶SdcJhonf? 1964 ckESpfrS 1988 ckESpf
txd usefrma&;OD;pD;Xme vufaxmufq&m0ef/ +rdK@e,fq&m0ef/ 1982 ckESpfrS 1984 ckESpftxd oD&dvuFm
EdkifiHwGif ukvor*~apwemh0efxrf;q&m0ef/ 1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif
ygI tvkyfrSt+idrf;pm;ay;jcif;cHcJh&onf? xdk@aemuf udk,fydkifaq;ukcef;zGifhvSpfvkyfudkifcJhonf? 1997 ckESpf/
azazmf0g&Dv (21)&ufae@wGif omauw&Jpcef;rS zrf;qD;xdef;odrf;cJh+yD;/ 1972 ckESpf/ jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH
jynfol@usef;rma&;qdkif&mOya' yk'fr 9 (1)(*)t& tr_zGifhta&;,ljcif;cHcJh&onf? 1997 ckESpf/ atmufwdkbm
v (28)&ufae@wGif r&rf;ukef;+rdK@e,ftzGJ@csKyf¶Hk;wGif tzGJ@csKyfvli,frsm;wm0efay;tyfjcif;tpnf;ta0; jyK
vkyf&efpDpOfcJh&m tpdk;&qef@usifa&;qlylv_yf¶Sm;r_jyKvkyf&efpDpOfcJhonf[kqdkum 1997 ckESpf/ Edk0ifbmv (26)
&ufae@wGif &efukeftaemufydkif;c¶dkifw&m;¶Hk;Y 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n)jzifh tr_
zGifhw&m;pGJqdkcJh+yD;/ 1997 ckESpf/ 'DZifbmv (9)&ufae@wGif tvkyfESifhaxmif'%f(7)ESpfcsrSwfcJhonf? 2004
ckESpf/ Zlvdkifv (23) &ufae@wGif yk'fr 10 (u)jzifh aemufxyfjypf'%f &ufaygif;(60)csrSwfcJhonf?
5? ausmufwef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;pdk;!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
6? =unfhjrifwdkif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;vSxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 225 -
0dZ…mbGJ@(pD;yGm;a&;ynm/ pm&if;tif;ynm/ ¶dk;¶dk;ocsFm/ t*Fvdyfpm)&¶SdcJhonf? 1961-62 ckESpfwGif
ynma&;wuUodkvf avhusifha&;ausmif;/ ausmif;om;or*~twGif;a&;rª;tjzpf aqmif¶GufcJhonf? 1965-66
ckESpfrS 1969-70 ckESpftxd vli,fa&;&mnausmif; vd_if+rdK@e,f tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(1)Y
apwemq&mtjzpf vkyftm;ay;cJhonf? 1986 ckESp/f arv (29)&ufae@wGif 'kwd,!¸ef=um;a&;r–;
tqifh(1)&mxl;jzifh pDrHudef;a&;qGJa&;OD;pD;Xme(pDrHudef;ESifhb¾ma&;0ef}uD;Xme)wGif wm0efxrf;aqmifcJh
onf? 1986 ckESpf/ =o*kwfv (15)&ufae@rS 1988 ckESpf/ pufwifbmv (18)&ufae@txd {&m0wDwdkif;/
wkdif;pDrHudef;OD;pD;r–;tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhonf? jynfwGif;oifwef;rsm;tjzpf pDrHudef;u|rf;usifr_ tqifh
(2)/ oifwef;trSwfpOf(1)/ (pDrHudef;a&;qGJa&;OD;pD;Xme)ESifh v,f,mESifhaus;vufa'ozGH@+zdK;a&; &if;ESD;jr‡KyfESHr_
vkyfief;rsm;/ a¶G;cs,fowfrSwfjcif;/ tusdK;tjrwfoHk;oyfjcif;/ }uD;=uyfuGyfuJjcif;qdkif&mvkyfief;cGifoifwef;
rsm;odk@ wufa&mufcJhonf? jynfyoifwef;rsm;tjzpf ukvor*~pdkufysdK;a&;ESifhpm;eyf&duQmtzGJ@rS }uD;rª;usif;y
aom +AdwdefEdkifiH/ refcsufpwmwuUodkvfYzGifhvSpfonfh pdkufysdK;a&;ESifhaus;vufa'ozGH@+zdK; a&;pDrHcef@cGJr_
oifwef;atmifjrifcJhonf? tD*spfEdkifiH/ udkif¶dk+rdK@wiG fusif;yaom v,f,mpdkufysdK;a&;ESifhaus;vufa'ozGH@+zdK;
a&;oifwef;odk@ wufa&mufavhvmcJhonf? 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;
wGif ykodrf+rdK@/ +idrf;csrf;pGm vlxkqENazmfxkwfa&;aumfrwDwGif b¾ma&;rª;tjzpfaqmif¶GufcJh+yD;/ ykodrf ta¶S@
ESifhtaemuf +rdK@e,fvHk;qdkif&m &[ef;¶Sifvl/ ausmif;om;/ ausmif;ol/ rdbjynfolwdk@. 'Drdkua&pDv_yf¶Sm;r_qEN
jyyGJudk pepfwus}uD;=uyfuGyfuJaqmif¶GufcJhjcif;/ {&m0wDwdkif; Xmeqdkif&m 0efxrf;aygif;pHkor*~ twGif;a&;rª;
(,m,D)tjzpf pnf;¶Hk;v_yf¶Sm;aqmif¶GufcJhonf? 1988 ckESpf/ pufwifbmv (19)&ufae@wGif zrf;qD;xdef;odrf;
jcif;cHcJh&+yD; 1988 ckESpf/ atmufwdkbmv (23)&ufae@wGif tvkyfrSt+idrf;pm;ay;+yD;/ ykodrfaxmifrSjyefv$wf
ay;cJhonf? =unfhjrifwdkif+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif +rdK@e,fO;D pD;tzJG@0ifESifh ukefoG,fpD;yGm;vkyf
ief;tzGJ@wGif tzJG@0iftjzpfvnf;aumif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkukefoG,fpD;yGm;vkyfief;tzGJ@wGif
tzGJ@0iftjzpfvnf;aumif; aqmif¶GufcJhonf? 1990 jynfhESpf/ pufwifbmv (29)&ufae@u tr&yl&+rdK@e,f
rJqENe,ftrSwf(2) jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,fOD;bbGm;. aetdrfwGifðyvkyaf om ,m,Dtpdk;&zJG@pnf;
a&; v#dK@0Suftpnf;ta0;odk@wufa&mufI wufwufºuGºuGaqG;aEG;cJhonf? 1990 jynfhESpf/ pufwifbmv
(30)&ufae@u rEWav;taemufawmif+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf±Hk;wGifðyvkyfaom ,m,Dtpdk;&
zJG@pnf;a&;v#dK@0Suftpnf;ta0;odk@vnf; wufa&mufI wufwufºuGºuGaqG;aEG;cJhonfh trmcH Hard Core
(6)OD;wGifyg0ifonf? 1990 jynfhESpf/ atmufwdkbmv (1)&ufae@u rEWav;-ar+rdK@ um;vrf;ab; qefpuf
taqmufttHkwGifðyvkyfaom e,fpyfwae&mwGif ,m,Dtpdk;&zJG@pnf;&efudpP v#dK@0Suftpnf;ta0;odk@
vnf;wufa&mufcJhonf? &efukef+rdK@odk@jyefa&mufpOf awmxJoGm;I ,m,Dtpdk;&zJG@pnf;a&;udpPudk trsdK;om;
'Drdkua&pDtzGJ@csKyf jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,fESifhwm0ef&Sdolrsm;jzpf=uaom OD;wifarmifjrifh/ OD;cifarmif
aqG(prf;acsmif;)/ a'gufwmpef;atmif(t*Fyl-2)/ OD;armifudk(trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkvkyfief;tzGJ@)wdk@
udktoday;cJhonf? jynfyoH±Hk;rsm;ESifhtquftoG,&f &ef a'gufwmwifhaqG(ykvJ-1)/ a'gufwmpef;atmif
(t*Fyl-2)wdk@ESifhtwltm;xkwfcJhI oufqdkif&mrSzrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD;/ 1992 ckESpf/ {+yDvwGif ppfckH¶kH;
wif+yD; axmif'%f(25)ESpfcsrSwfjcif;cHcJh&ygonf? ,if;aemuf OD;vSxGef;tm; jypfr_qdkif&mOya'yk'fr 122 (1)
t& jypf'%fpD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyJGOya'yk'fr 11 (n) ESifh+idpGef;ojzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f
tjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS a=unmcJhonf? aemif
jyKvkyfrnfha¶G;aumufyGJrsm;Y yg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf;ydwfyifcJhonf? 1998 ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae@wGif
axmifrSjyefvGwfonf? OD;vSxGef;axmifrSjyefvnfvGwfajrmufvm+yD;aemuf aq;0g;vkyfief;puf¶kHwGif
wm0efxrf;aqmifaeol OD;vSxGef;.ZeD;a':jroef;tm; vufaxmufpuf¶kH;rª;rSac:,lawG@qHkI cifyGef;onf
taejzifh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrSEkwfxGufa=umif;/ v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufa=umif;/
pm,lvm&efajymqdkcJhonf? xdkuJhodk@r[kwfaqmifv#if a':jroef;ESifhorD;jzpfolrEG,feDxGef;wdk@ tvkyfxdckduf
rnfjzpfa=umif;+cdrf;ajcmufajymqdkcJhonf? orD;jzpfolrSmvnf; aq;0g;vkyfief;puf¶kHwGif tvkyfvkyfaejcif;jzpf
- 226 -
onf? tqdkygudpPESifhywfoufI rdom;pktwGif;aqG;aEG;+yD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrSm w&m;0ifrSwfyHk
wifxm;onfh EdkifiHa&;ygwDjzpfojzifh w&m;0ifygwD.tzGJ@0ifjzpfjcif;onf Oya'csdK;azmufjcif;r[kwfonfhjyif
vlxkqENtm;av;pm;aoma=umifh jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSvnf; rEkwfxGufEdkif/ ,kH=unfcsuf
tm;rpGef@Ekdifojzifh xGufcsif;xGufv#if ZeD;ESifhorD;om puf¶kHtr_xrf;tjzpfrSxGuf&efqkH;jzwfcJh=u+yD;/ vuf
axmufpuf¶kHrª; OD;wifjrifhodk@ta=umif;jyefcJh&m orD;jzpfolEG,feDxGef;ukd &ufydkif;twGif;vkyfief;vdktyfcsuf
r&Sd[kta=umif;jyI tvkyfrSxkwfypfcJhonf? xdk@aemuf a':jroef;tm; yifpifwif&eftwif;tusyfzdtm;ay;
vmcJhonf? wESpfausmf=um+yD; 2000 jynfhESpf/ ZGefv (6)&ufae@wGif a':jroef;tm; vufaxmufpuf¶Hkrª;rS
yifpifrwifv#if e,fodk@ajymif;a¶$@tr_xrf;&rnf[kajymvmcJhojzifh 2000 jynfhESpf/ ZGefv (26)&ufae@wGif
OD;vSxGef;.ZeD;a':jroef;taejzifh yifpifwif&efqENr¶Sdaomfvnf;/ rdrd.qENt&[kqdkum yifpifwifcJh&onf?
7? uGrf;+cHukef;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;,k*ef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? udkudk;u|ef;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;vSoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 227 -
(7) avhvmoif=um;wwfajrmufcJhaomynm&yfrsm; Oya'ynm/ pDrHcef@cGJtkyfcsKyfr_ynm/
pm&if;tif;ynm/ vufa&;wdkynm
- 228 -
¡ =o*kwfv 2 &ufae@u 1990 jynfhESpf a¶G;aumufyGJrSm a¶G;cs,fcH&wJh tifeft,fvf'DtzGJ@0if jynf
ol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;vSoef;[m e0w &J@ EdkifiHa&;tusOf;om;tjzpfeJ@ &efukefjynfol@aq;¶Hk}uD;rSm
uG,fvGefcJhygw,f?
oludk,fpm;jyK rJqENe,fjzpfwJh udkudk;u|ef;[m jrefrmEdkifiHwGif;rSm tao;qHk;jzpfayr,fhvnf; vlod
trsm;qHk;ae&mjzpfygw,f? tdENd,ork'N&mxJrSm¶SdwJh 'Du|ef;pkav;&J@yifru|ef;[m 1958 ckESpf ppfwyfu yxr
OD;qHk;t}udrf tm%modrf;+yD;wJhaemuf EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;udk jypf'%fcsrSwfwJhae&mjzpfwJhtwGuf
emrnfqdk;eJ@ausmf=um;cJhygw,f? tJ'Dae&mrSm b,fudkyJ=unfh=unfh om,mvSyaeygw,f? us,fajymvSwJh
yifv,fjyif/ jymvJhvJhrdk;aumif;uif/ oJaomifjyifus,f/ avwdkufwdkif;,drf;EGJ@aqmhupm;aewJh tkef;yifawGeJ@
yg?
tjypf'%fay;r_awGudk 1960 jynfhESpfawG&J@aemufqHk;ESpfrsm;rSm zsufodrf;vdkuf+yD;/ udkudk;u|ef;[m
a&wyfpcef;tjzpf usefcJhygawmhw,f? tkyfcsKyfa&;twGuf vdktyfwJh0efxrf;rsm;/ tkef;vkyfief;vkyfudkifaewJh
rdom;pkrsm;om aexdkif=uygawmhw,f? 1990 jynfhESpf pm&if;t& u|ef;ay:rSm vlOD;a& (1000)omomav;yJ
¶Sdygw,f?
a¶G;aumufyGJusif;yzdk@ 23 &uftvdkrSm/ 1990 jynfhESpf/ arv (4)&ufae@rSm OD;vSoef;eJ@ tjcm; tifef
t,fvf'DtzGJ@0ifav;OD;wdk@[m udkudk;u|ef;udkxGufcGmoGm;cJh=uygw,f? tJ'DrSm olwdk@wawG[m opfuav;/
0g;uav;eJ@ tajcpdkufpcef;tjzpf bef*vdkav;wckwnfaqmuf+yD;/ olwdk@vm&if;&nf¶G,fcsufaygufajrmuf
atmifjrifzdk@twGuf pwifav#mufvSrf;ygawmhw,f?
wtdrfwufwtdrfqif; rJqG,fpnf;¶Hk;r_udk cGifhrjyKygbl;? pm¶Gufpmwrf;rsm;jzef@a0jcif;udkvnf; wif;
=uyfwJhenf;Oya'rsm;eJ@ wm;jrpfxm;ygw,f? ausmif;q&mwOD;&J@aetdrfudk ESpf}udrfoGm;a&mufvnfywf+yD;wJh
aemuf OD;vSoef;tm; jynfol@0efxrf;awG&J@tdrfudkoGm;a&mufvnfywfjcif;rjyKawmhygbl;vdk@ 0efcHwJhvufrSwf
xdk;cdkif;ygw,f? OD;vSoef;ujiif;qdkvdkuf+yD; ol[m vlr_a&;t&oGm;a&mufvnfywfwmjzpfw,f/ a¶G;aumufyGJ
udpPeJ@vHk;0ywfoufjcif;r¶Sdbl;vdk@ ¶Sif;jycJhygw,f?
uef@owfwm;jrpfcsufawG b,fvdkyJrsm;rsm; a=umuf¶GH@pdwfvHk;0r¶SdwJh &J&ifhvSwJh ol&Jaumif;ig;OD;
[m olwdk@tzGJ@&J@vkyfief;wm0efrsm;udkxrf;aqmifcJh+yD;/ jynfra'ouEdkifiHa&;wdk;wufajymif;vJr_awGeJ@ a0;uGm
ae wJh u|ef;ay:ujynfolawGtwGuf 'Drdkua&pDowif;pum;udk vufqifhurf;EdkifcJh=uygw,f?
rkwfokef&moDu pwifaeayr,fhvnf; arv (27)&ufae@ reufae[m awmufypGmxGufay:vmyg
awmhw,f? touf(18)ESpfausmfvdk@ rJay;cGifh&=uwJhol (613)OD;¶SdwJhteufu (450)eD;yg;[m u|ef;ay:¶SdrJ¶Hk
ESpf¶HkrSm OD;vSoef;eJ@ jrefrmEdkifiHudk(26)ESpf=umtkyfcsKyfcJhwJh jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDudk trnfajymif;xm;
wJh wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwDuudk,fpm;vS,fwdk@teuf olwdk@ESpfouf&mudkrJay;cJh=uygw,f? rJay;
r_awG[m nae(4)em&DavmufrSm+yD;oGm;+yD; n(7)em&DcGJavmufrSm rJa&wGufr_awG+yD;qHk;oGm;cJhygw,f?
rJay;ydkifcGifh¶Sdfolpkpkaygif;&J@ (56²94)&mcdkifE_ef;udk tifeft,fvf'D&J@udk,fpm;vS,fu &¶SdcJhygw,f? udkudk;
u|ef;urJay;r_udk a¶G;aumufyGJtao;pm;av;vdk@ajym=uayr,fhvnf; OD;vSoef;eJ@ ol@&J@tzGJ@om;awGtwGuf
uawmh r[matmifyGJygyJ? olwdk@wawG &efukefudkjyefvmwJhtcgrSm vkyfazmfudkifzufawG axmufcHtm;ay;
olawGu ol&Jaumif;awGtjzpf aumif;pGm}udKqdk=uygw,f?
v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf ta¶G;cs,fcH&pOfwkef;u OD;vSoef;&J@touf[m (45)ESpfyJ¶Sdygao;
w,f? ol[m v,form;rdbESpfyg;u arG;zGm;cJhwmjzpf+yD;/ tv,fwef;ynmtqifhudk armfv+rdKifrSm+yD;qHk;cJhyg
w,f? toufESpfq,ft¶G,frSm ol[m a&wyfxJ 0ifa&muftr_xrf;cJhygw,f? &nf¶G,fcsufcdkifrm+yD;/ }udK;pm;
wJhvli,fav;[m ynm&J@wefbdk;udk aumif;pGmem;vnf,Hk=unfwJhtwGuf a&wyfxJrSmtr_xrf;aepOfumv
twGif;rSm ynmudkqufvufavhvmoif,l+yD;/ txufwef;pmar;yGJudk 1975 ckESpfrSm atmifjrifcJhygw,f?
1977 ckESpfrSm a&wyfuaet+idrf;pm;,l+yD;aemuf Oya'ynm&yfudk qufvufavhvmcJh&m 1980 jynfhESpfrSm
&efukefwuUodkvfu Oya'bGJ@udk&cJhygw,f?
- 229 -
1988 ckESpf 'Drdkua&pDv_yf¶Sm;r_}uD;rSm OD;vSoef;[m &efukefa¶S@aersm;toif;uae wufºuGpGmyg0if
v_yf¶Sm;cJhygw,f? aemufydkif;rSm tifeft,fvf'DtzGJ@xJ0ifa&mufvm+yD; &efukefwdkif;twGif; ta&;t}uD;qHk;
+rdK@e,fawGxJu +rdK@e,fwck&J@ ygwDOuUX jzpfvmygw,f? a¶G;aumufyGJtwGuf jyifqifr_awGpwifwJhtcg olu
EdkifiHa&;t& Edk;=um;r_odyfr¶SdwJh udkudk;u|ef;rJqENe,fajr&J@ udk,fpm;vS,tf jzpf ta¶G;cHr,fvdk@ tqdkjyKygw,f/
ol@tqdkjyKcsufudk tm;vHk;u0rf;ajrmuf0rf;ompGmeJ@ vufcH=uygw,f?
a¶G;aumufyGJ&v'fw&m;0ifxkwfjyefa=unmr_[m &ufowWywftenf;i,f=umayr,fhvnf; tifef
t,fvf'D[m jywfjywfom;om;tEdkif&cJhw,fqdkwm tm;vHk;odcJh=uygw,f? wwdkif;jynfvHk;aysmf¶$ifae=uyg
w,f? q,fpkESpfoHk;cktwGif; yxrqHk;usif;ywJh 'Drdkua&pDuswJha¶G;aumufyGJuxGufvmwJh &v'ftwGuf*k%f
,lae=uygw,f? t&nftcsif;¶Sd+yD; tm;udk;&wJhtpdk;&rsdK;/ jynfwGif;ua&m jynfyuyg ,Hk=unfav;pm;r_udk&
r,fhtpdk;&rsdK;/ aemufqHk;rSm ay:xGufvm+yDqdkwJh ,Hk=unfr_eJ@twl tem*wftwGufar#mfvifhcsufawG tjynfh
eJ@ygyJ?
aemufydkif;rSm jrefrmjynfxJu tenf;i,faom vlwcsKd @[m t¶Sufr¶SdqHk;/ oduQmtrJhqHk;vkyf&yfawG
eJ@ jynfolvlxktay: vdrfnmvSnfhpm;awmhr,fqdk+yD; oHo,awG¶SdcJhygw,f? wcsdK@awGtaeeJ@ tm%mudk 'Drdk
ua&pDenf;usus v$Jay;r,fqdkwJh uwdpum;awG[m udkudk;u|ef;urf;ajcwav#muf avwdkufvdk@vGifharsmae
wJh tkef;¶GufajcmufawGeJ@rjcm; jzpfawmhrSmyJvdk@ em;vnfvm=uygw,f?
a¶G;aumufyGJ+yD;vdk@ (2)v=umvmyg+yD/ e0w[m tm%mudkpGef@v$wfzdk@ t&dyfvuQ%mvnf;rjyyg
bl;? v$wfawmfac:,lusif;yzdk@udkvnf; rpDpOfygbl;? EdkifiHa&;&moDOwkom pwiftHk@r_dif;vmygawmhw,f? puf
wifbmvrSm bbOD;=unfarmifeJ@ tifeft,fvf'D&J@t"duuswJh tjcm;tzGJ@0ifawG tzrf;cH&wJhtcsdefrSmawmh
tHk@r_dif;aewJh&moDOwk[m ydkrdkqdk;¶Gm;vmygawmhw,f? aemufvrSmawmh OD;vSoef;tygt0if v$wfawmfudk,f
pm;vS,ftawmfrsm;rsm;[m tzrf;cH=u&ygw,f? OD;vSoef;[m 1991 ckESpf/ {+yDvrSm ppfcHk¶Hk;wifw&m;pGJqdkcH
&+yD; pif+ydKiftpdk;&xlaxmifa&;rSm yl;aygif;yg0ifywfoufw,fvdk@qdkum tvkyf=urf;eJ@axmif'%f(25)ESpf cs
rSwfjcif;udkcHcJh&ygw,f? tckig;ESp=f umcJhyg+yD/ rSefuefr_r¶SdwJh Oya'a&;&mtpDtpOf&J@ &ufpuf=urf;=uKwfwJh
w&m;pD&ifr_pepf&J@om;aumiftjzpfeJ@ olaoqHk;oGm;cJh&yg+yD?
- a':atmifqef;pk=unf. “jrefrmjynfuvmwJhpm” tusOf;axmifwGif;aoqHk;jcif;(1)
- 230 -
trSefawmh OD;vSoef;[m e0w&J@ tusOf;axmiftwGif;rSm ,Hk=unfcsufa=umifh tusOf;uscHae&ol
awGxJu yxrOD;qHk; aoqHk;&olr[kwfygbl;? udk,fh&J@ EdkifiHa&;,Hk=unfcsufudk +rJ+rHpGmpGJudkif&if; toufay;
oGm;=uwJholawGxJrSm tifeft,fvf'Duacgif;aqmifwcsdK@vnf; yg0ifygw,f?
- a':atmifqef;pk=unf. “jrefrmjynfuvmwJhpm” tusOf;axmifwGif;aoqHk;jcif;(2) ¢
9? c&rf;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;ausmfoGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifarmif0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 231 -
q,fwef;atmifjrifonftxd ynmoif=um;cJh+yD;aemuf 1957-58 ckESpfwGif &efukefwuUodkvfodk@wuf
a&mufcJhonf? c&rf;+rdK@e,fausmif;om;or*~ twGif;a&;r–;/ wuUodkvfc&rf;+rdK@e,ftoif;/ [Hom0wDc±dkif
toif;/ uavmif&Siftoif;/ o[m,ESifhpmzwftoif;rsm;wGif a&S@wef;uyg0ifI Auorsm;tzJG@csKyfESifh
wuotzJG@0if/ ausmif;om;nD!Gwfa&;wyfOD; wGJzuftwGif;a&;r–;ESifh obmywdtzJG@0if/ 1962 ckESpf/ Zlvdkfif
ta&;tcif;wGif &efukefwuUodkvf ausmif;om;tcGifhta&;umuG,fr_wdkufyJGaumfrwD OuUX/ 1963 ckESpfrS
1970 jynfhESpftxd vHk+cHKa&;yk'fr(5)jzifhzrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? axmifrSvGwf+yD;aemuf c&rf;+rdK@e,f&Sd
rdom;pkydkifqefpufwGif refae*smtjzpfvkyfudkifcJhonf? 1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;
awmfyHk}uD;wGif ppf+yD;acwfESifhvGwfvyfa&;acwf ausmif;om;or*~0ifa[mif;rsm;aumfrwDwGif yg0ifv_yf&Sm;cJh
onf? ta&;awmfyHk}uD;t+yD; EdkifiHa&;ygwDrsm;zGJ‹pnf;wnfaxmifaomtcg trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ‹csKyfY
yg0ifcJh+yD; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf &efukefwdkif;pnf;tzJG@0iftjzpf aqmif¶GufcJhonf? c&rf;+rdK@e,frJqENe,f
trSwf(2)rS ODwifarmif0if;ESifh,SOf+ydKifbuf wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwDrS OD;aZmf0if;(t+idrf;pm;
Adkvfr–;}uD;aZmf0if;) rqvacwf EdkifiHawmfaumifpD0ifa[mif;. nDt&if;jzpfonf? 1990 jynfhESpf/ atmufwdk
bmvwGif zrf;qD;xdef;odrf; axmif'%fcsrSwfjcif;cHcJh&+yD; e0wppfaxmufvSrf;a&;rsm;. !‡if;yef;ESdyfpufr_
a=umifh 1991 ckESpf/ Zefe0g&Dv (18)&ufae‹wGif axmifwGif;YaoqHk;oGm;cJhonf? OD;wifarmif0if;. ZeD;rSm
pma&;q&mr ,k0wDcifv_dif=uLjzpf+yD; om;orD;(2)a,mufusef&pfcJhonf?
¡ 1990 ckESpf/ atmufwdkbmveJ@ Edk0ifbmvrsm;rSmawmh e0w[m 'Drdkua&pDv_yg¶Sm;r_udk t}uD;
tus,fESdrfeif;r_rsm;jyKvkyfcJhygw,f? tJ'DvawGrSm jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,fawGjzpf=uwJh tifeft,f
vf'DtzGJ@0ifawG[m tzrf;cH=u&+yD; tif;pdefaxmifudk a&mufukef=uygw,f? 'Dvdktzrf;cH&wJhvlawGtxJrSm
'Drdku&ufwpftpdk;&zGJ@zdk@ jynfolvlxkua¶G;cs,fcJhayr,fhvnf; ppftpdk;&&J@pGJcsufwif tjypf'%fcsrSwfcH&wJh
c&rf;+rdK@e,fu OD;wifarmif0if;vnf;yg0ifygw,f? ol[m 1950 ckESpfawG&J@tqH;k ydkif;awGeJ@ 1960 ckESpfawG&J@
tpydkif;awGrSm vlodrsm;ausmf=um;cJhwJh ausmif;om;acgif;aqmifwOD;jzpfygw,f? 1962 ckESpfrSm ppfwyfu
tm%modrf;r_udk ausmif;om;rsm;qef@usifcJh=uwkef;u ol[m ausmif;om;tcGifhta&; ckcHumuG,fr_aumf
rDwD OuUX jzpfcJhygw,f? aemufESpfrSmawmh &efukefwuUodkvfausmif;om;or*~&J@ acgif;aqmifwa,muf
tjzpfeJ@ zrf;qD;cH&ygawmhw,f?
OD;wifarmif0if;[m axmif(7)ESpu f scJhygw,f? 'gayr,fh 'DvdktawG@t}uHK/ jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOf
atmufrSm ESpfaygif;(25)ESpfausmf=um b0wckvHk;aovkeD;yg;jzpfcJh&wmawGu ol@&J@cdkifrmwJh EdkifiHa&;,Hk=unf
csufudk aoatmifrowfEdkifcJhygbl;? 1988 'Drdkua&pDv_yf¶Sm;r_rSm OD;wifarmif0if;[m wjcm;ausmif;om;
acgif;aqmifa[mif;awGeJ@twl yg0ifv_yf¶Sm;cJhygw,f? 1990 ckESpfa¶G;aumufyGJrSm ol[m ol@&J@Zmwdc&rf;+rdK@
e,fuae tifeft,fvf'Dudk udk,fpm;jyK+yD; 'Drdku&ufwpfygwDrsm;&J@ t"du&efoljzpfwJh wdkif;&if;om;pnf;vHk;
nD!Gwfa&;ygwDrS0ifa&mufta¶G;cHcJhol ol@&J@tudkt&if;eJ@ ,SOf+ydKifta¶G;cHcJhygw,f? a¶G;aumufyGJrSmtEdkif&+yD;
(5)vt=umrSm ol[mtzrf;cH&ygawmhw,f?
OD;wifarmif0if;[m tif;pdefaxmifudktydk@rcH&rD ppfaxmufvSrf;a&;&J@ ppfaq;ar;jref;&mXmecsKyfjzpf
wJh a&=unftdkifrSm wvcef@aecJh&ygw,f? 1991 ckESpf/ Zefe0g&DvrSm ol@udk}uD;av;wJhtjypf'%fcsrSwfwJh
tcsdefrSm ol[mvGefpGmrusef;rrmjzpfaewJhtwGufcHk¶Hk;udkrwufa&mufEdkifcJhygbl;? ol[m Zefe0g&Dv (18)&uf
ae@rSm aoqHk;cJhygw,f? tm%mydkifawGu ol[maoG;uifqmeJ@aoqHk;cJhw,fvdk@qdkygw,f? 'gayr,fh vGefcJhwJh
(4)v axmifrusrDwkef;u ol@rSm 'DvdktouftEW&m,fudkxdcdkufEdkifavmufwJha&m*g cHpm;ae&w,fqdkwJh
vuQ%mrsdK; r¶SdcJhygbl;? o+*õK[fjcif;rjyKrD ol@&J@¶kyftavmif;uddkawG@jrifcJh&olrsm;u ol[m axmifwGif;rSmESdyf
pufcH&wJh'%f&mawGa=umifh aoqHk;&jcif;jzpfw,fvdk@qdk=uygw,f?
- a':atmifqef;pk=unf. “jrefrmjynfuvmwJhpm” tusOf;axmifwGif;aoqHk;jcif;(3)rS ² ² ² ¢
11? prf;acsmif;+rdK@e,frJqENe,f?
- 232 -
OD;cifarmifaqG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 233 -
12? qdyfurf;+rdK@e,frJqENe,f?
a':pef;pef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 234 -
ao;onfhjypf'%frsm;tm; jyefvnfuscHcJh&+yD;/ 2001 ckESpf/ =o*kwfv (13)&ufae@wGifjyefvnfvGwfajrmufcJh
onf? 2003 ckESpf/ =o*kwfv (1)&ufae@wGif xdkif;-jrefrme,fpyf vGwfajrmufe,fajrodk@a&muf¶SdcJhonf?
13? qdyf}uD;caemifwdk+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwmpdef0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;vSodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;odef;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;omqdkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 235 -
OD;omqdkifonf wGHaw;+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyK
I 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(24577)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(62²82)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf//
tz OD;omydk/ trd a':pdfefarwdk@rS 1946 ckESpf/ 'DZifbmv (24)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;omqdkifonf
+rdK@rtxufwef;ausmif;(&efukef)ESifh &efukef0dZ…mESifhody`HwuUodkvfwGif ordkif;t"dujzifh 0dZ…mwwd,ESpftxd
ynmoif=um;cJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf wGHaw;+rdK@e,fwGifwm0ef,lcJhonf? 1350 jynfh(1988
ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHkumvwGif cavmufcsdKufwdkufe,fwGif a&S@wef;rSwufwufºuGºuGyg0ifcJh
onf? OD;omqdkifonf 1990 jynfhESpf/ pufwifbmv (30)&ufae@wGif rEWav;taemufawmif+rdK@e,f trsdK;
om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf¶Hk;wGifðyvkyfaom ,m,Dtpdk;&zJG@pnf;a&;v#dK@0Suftpnf;ta0;odk@ wufa&mufcJhojzifh
oufqdkif&mrSzrf;qD;xdef;odrf;Iaxmif'%fcsrSwfjcif;cHcJh&onf// xdk@twGuf OD;omqdkifonf jypfr_qdkif&mOya'
yk'fr 122 (1)t& jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyGJOya'yk'fr 11 (n)ESifh+idpGef;ojzifh jynfol@
v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&Sif
rS 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (2)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf(995)jzifh a=unmcJhonf? aemifjyKvkyfrnfh a¶G;
aumufyGJrsm;Y yg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf? 1992 ckESpf/ ZGefv (2)&ufae@wGif tif;pdeftusOf;
axmifrS jyefvGwfonf?
OD;jrv_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;vSxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 236 -
19? wdkuf=uD;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a':pefar(a&$ularESif;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdk;jrifh(c)ocifpdk;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 237 -
21? awmifOuUvmy+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;cifarmifausmf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
22? xef;wyif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;wifudkudk/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
23? '*Hk+rdK@e,frJqENe,f?
OD;atmifaZmf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 238 -
OD;rif;ol(*Dwpmqkd).om;jzpfonf? &efukef+rdK@Zmwdjzpfonf? 1967 ckESpf/ 'DZifbmv (29)&ufae@zGm;jzpf
onf? OD;atmifaZmfonf r*Fvmawmif!Gef@tpdk;& rlvwef;ausmif;trSwf(3)/ '*Hktpdk;&tv,fwef;ausmif;
trSwf(2)/ pdkufysdK;arG;jrLa&;txufwef;ausmif;(awmifil)/ ysOf;rem;pdkufysdK;a&;ody`Hwdk@wGif pdkufysdK;a&;'Dyvdkrm
aemufqHk;ESpftxd ynmoif=um;cJhonf? 1981 ckESpfrS 1987 ckESpftxd v,f,mpdfkufysdK;a&;aumfydka&;&Sif;
(¶Hk;csKyf) tvkyfoif0efxrf;/ 1987 ckESpfwGif tvkyfrSE_wfxGufcJhonf?
24? '*Hk+rdK@opf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;tkef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
25? 'v+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdef0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 239 -
26? a'gyHk+rdK@e,frJqENe,f?
OD;jrarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
27? ykZGefawmif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;Edkif;Edkif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
---------
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
trSwf(97§c)/ taemufa&$*Hkwdkifvrf;/
- 240 -
A[ef;+rdK@e,f/ &efukef+rdK@?
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf/
tzGJ@0ifrsm;.oabmxm;a=unmcsuf?
2? TrSefuefcsufrsm;udk EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifhzGH@+zdK;a&;aumifpDtaejzifhvnf;od&dS+yD;jzpfonf?
odk@ygvsuf &efukefwdkif;twGif;&dS uGef;+cHukef;+rdK@ESifhaumhr_;+rdK@rsm;odk@oGm;aom a':atmifqef;pk=unf.
w&m;0ifpnf;&Hk;a&;c&D;pOfudk ,kwWdrwefaomta=umif;jycsufrsm;jzifh Oya'rJh/ [ef@wm;ydwfqdk@xm;,Hkr# ru
tiftm;oHk;Iaetdrfodk@jyefydk@+yD; tzGJ@csKyf. OuUXtygt0if A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@0iftm;vHk; wdk@tm;
aetdrftoD;oD;wGifwm;qD;ydwfqdk@xm;onf? trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf/ XmecsKyf&Hk;udkvnf; ntcsdef
rawmfwGif0ifa&mufpD;eif;I tzGJ@csKyf.w&m;0ifpm&Gufpmwrf;rsm;ESifh &Hk;oHk;ypPnf;rsm;udk Oya'rJh odrf;qnf;
oGm;onf? TOya'rJhvkyf&yfrsm;udk tzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm;u jyif;xefpGmuef@uGuf&_wfcsvdkuf onf? Todk@
Oya'vkyfaqmifjcif;jzifh tzGJ@csKyf.w&m;0if&yfwnfr_ESifh tzGJ@csKyf0ifrsm;.aoG;pnf;nD!Gwf r_tiftm;udk
vnf;aumif;/ jynfolvlxk.axmufcHr_udkvnf;aumif;/ csdeJ@tm;enf;atmif ðyvkyfEdkifrnf r[kwfay?
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftzGJ@0ifrsm;?
- 241 -
1362 ckESpf/ awmfovif;vjynfhae@
2000 jynfhESpf/ pufwifbmv (12)&uf?
---------
pD&ifcsufykHpH
&mZ0wfw&m;ol}uD;&kH;awmfY
2000 ckESpf/ 'DZifbmv 14 &ufae@?
2000 ckESpf/ &mZ0wf}uD;r_trSwf - 23
'k&JrSL; vSjrihf
w&m;vkd
ESihf
pD&ifcsuf
- 242 -
&kdufESdyf+yD;pmrlwkd@ukd oufaocH(c)ESihf(c-2)wkd@t& &SmazGykHpHukdoufaocH(*)tjzpf‚if;/ OD;atmif&Sifwkd@u
trsKd;om;axmufvSrf;a&;tzJG@xHwGif tppfcHcsufrsm;ukd oufaocH(C)rS(ps)xd‚if; wifjy=uonf?
'k&Jr_;OD;vSjrihf(vkdjy-1)/ &JtkyfaZmfrif;(vkdjy-2)/ &SmazGykHpHoufao &efuif;&,u OuUXESihftzJG@0if
OD;ausmfpkd;(vkdjy-3)ESihf OD;wifxGËf/ tr_ppft&m&dS&Jtkyfausmfausmfvd_if(vkdjy-5)wkd@u OD;atmif&Sifwnf;ckd
chJonfh omauw/ xef;awmy&d,wWdpmoifwkdufokd@wufa&muf&SmazG&m trsKd;om;'Drkdua&pDtzJG@0ifrsm;.
oabmxm;a=ujimcsufwpfapmifESihf uGefysLwm&kdufESdyfxm;aom a=ujimcsuf(5)apmifukdawG@&dSonhftwGuf
oufaovl}uD;rsm;a&S@wGifyif&SmazGykHpHjzihfodrf;qnf;chJa=umif;/ xkd@jyif4if;wkd@onf tqkdygoabmxm;a=ujim
csufukd 0kdif;0ef;wkdifyifaqG;aEG;jcif;/ a&;om;jcif;/ uGefysLwm&kdufESdyfjcif;wkd@ jyKvkyfygonf[lI trsKd;om;
axmufvSrf;a&;tzJG@xHwGiftppfcHchJ=ua=umif;/ xkdppfa=umcsufrsm;ukd oufaocH(C)rS( )wkd@ jzpfa=umif;
ponfjzihf xGufqkdchJ=uonf?
w&m;vkdjyoufaorsm;ESihf ‚if;wkd@wifjyaomoufaocHpm&Gufpmwrf;rsm;t& w&m;cH OD;at;=uL
(c)rkH&Gmatmif&Sif/ OD;atmifjrihf/ OD;pkd;[ef/ OD;xGef;jrihf/ OD;apmEkdif;Ekdif;(c)OD;Ekdif;Ekdif;wkd@tay:wGif 1950 jynhfESpf/
ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n) t&pJGcsufwif&ef jrifomaomtaxmuftxm;rsm;&dSonhftwGuf
‚if;wkd@tay:wifoGif;onhfOya'yk'fr 5 (n)jzihf pJGcsufwifchJonf?
Ttr_ESihfqufpyfr_&Sd+yD; jypfr_ao;trSwf - 30§2000 rSxGufajy;aeol OD;pdefxGef;ausmftay: jypfr_
qkdif&musihfxkH;Oya'yk'fr - 87§88t& aqmif&Gufrnfjzpfonf?
ppfaq;+yD;chJaomw&m;vkdjyoufaorsm;teufrS tr_ppft&m&dSOD;ausmfausmfvd_ifukd jyefac:oufao
tjzpfppfaq;chJ=uonf? OD;ausmfausmfvd_ifu w&m;cHrsm;onftqkdygoabmxm;a=ujimcsufukd AkdvfcsKyfrSL;
}uD;xHokd@ay;ykd@&ef&nf&G,fchJonfqkdv#ifr[kwfa=umif;/ tqkdygoabmxm;a=ujimcsufwGif jynfolvlxkukd
qlyltkH=uGr_jzpfap&ef&nf&G,fonfh pum;vkH;tokH;tE_ef;ryg&dS[kqkdv#ifr[kwfa=umif; ponfjzihfajzqkdchJonf?
w&m;cHOD;at;=uLu rdrdonf tzJG@0ifrsm;.wm0efay;csuft& oabmxm;a=ujimpmwrf;rl=urf;
ukda&;om;+yD; tzJG@0ifrsm;ukdzwfapchJa=umif;/ pmacsma&;om;&efwm0efay;onhftwGuf pmacsma&;+yD; EkdifiH
awmft}uD;tuJxHay;ykd@&rnhfpmjzpfonhftwGuf uGefysLwm&kdufEdSyfckdif;chJa=umif;/ rdrdwnf;ckd&m omauw
xef;awmy&d,wWdausmif;wGif xm;chJa=umif; qlylv_H@aqmfonhfpum;vkH;rsm;ryga=umif;/ tar&duefoH&kH;okd@
oGm;ay;chJjcif;vnf;r&dSa=umif; ponfjzihfxGufqkdonf?
OD;atmifjrihfuvnf; rdrdwkd@tzJG@csKyfvl}uD;rsm;. oGm;vmr_csKyfcs,fuef@owfxm;jcif;udpP/ XmecsKyf
&kH;ESihf wkdif;&kH;rsm;ydwfxm;onhfudpPESihfywfoufI vli,frsm;onf rdrdwkd@tzJG@0ifwpfOD; tokbtdrfwGif‚if;/
OD;pkd;[ef.ZeD; vjynhfqGrf;au|;onhfae@wGif‚if; vli,frsm;rausreyfajymqkda0zef=ua=umif;/ rvkdvm;tyf
aom jy\emrsm;jzpfay:rnfqkdonhftwGuf tzJG@0ifrsm;ESihfwkdifyif+yD; w&m;0iftzJG@tpnf;jzpfonhf rdrdwkd@
ygwD0ifrsm;taejzihf EkdifiHawmft}uD;tuJxHwGifwifjy&ef&nf&G,f+yD;vkyfaqmifchJ=ujcif;jzpfa=umif; ponfjzihf
xGufqkdonf?
w&m;cHOD;pkd;[efrSmw&m;&kH;csKyfa&S@aejzpfonf? ‚if;.wkdifcsufESihf w&m;vkdjyoufaorsm;.xGufcsuf
rsm;onf (10-9-2000)ae@u rdrdyg0ifaqG;aEG;chJonf[kyg&dSaomfvnf; r[kwfa=umif;/ tzJG@0ifOD;xGef;jrihf.
ta=umif;=um;pmt& vli,frsm;ukdajzmifhzsaqG;aEG;ay;&efajymonhftwGuf (12-9-2000)&ufae@wGif
OD;Ekdif;Ekdif;tdrfokd@vmchJa=umif;/ rdrdonf aemufqkH;rSa&muf&dSjcif;jzpfa=umif;/ pmwrf;ukd OD;at;=uLuzwf
=um;a=umif;/ rdrdu Oya'ESihfqef@usifonhfpum;vkH;rsm;ryg0ifap&ef ajym=um;+yD;jyefchJa=umif;/ aemufykdif;
wGif uGefysLwm&kdufonhfudpPrsm;ukd rdrdroda=umif;xGufqkdonf?
tzJG@0if OD;xGef;jrihfu rdrdxHta=umif;=um;onhfpmonf tdrfwGif&dSyga=umif;/ jypfr_qkdif&musihfxkH;
Oya' 94 t& &SmazG0&rf;xkwfoihf+yD;/ odrf;qnf;oihfyga=umif;wifjyonf? ‚if;onf (10-9-2000)&uf
ae@uaqG;aEG;&mwGif yg0ifjcif;r&dSonhfwkdifatmif (12-9-2000)&ufae@u OD;Ekdif;Edkif;tdrfokd@a&muf&dSchJa=umif;
‚if;.xGufqkdcsuft&ay:aygufonhftwGuf tqkdygpmukd &SmazGodrf;qnf;&efrvkdtyfay?
- 243 -
w&m;cHOD;xGef;jrihfu tzJG@csKyftzJG@0ifvl}uD;rif;rsm;oGm;vmcsKyfcs,fonhfudpP/ wkdif;&kH;ESihfXmecsKyf&kH;
rsm;ydwfxm;onhfudpPwkd@tay: vli,frsm;rausreyfjzpfyGm;r_ukd +idrfoufoGm;ap&eftvkd@iSm rdrdwkd@tcsif;csif;
wkdifyif+yD; a=unmcsufwpfapmifukda&;om;+yD;/ AkdvfcsKyfrSL;}uD;xHwifjy&ef&nf&G,fjcif;om jzpfa=umif;/
EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;a&;ukd xdckdufapvkdonhf&nf&G,fcsufr&dSa=umif; ponfjzihfxGufqkdonf?
w&m;cHOD;apmEkdif;Ekdif;(c)OD;Ekdif;Ekdif;rS rdrdtrd fwGifvma&mufaqG;aEG;=uonfrSmrSefuefyga=umif;/ tzJG@
csKyftzJG@0ifvl}uD;rsm;uef@owfjcif;udpP/ wkdif;&kH;ESihfXmecsKyf&kH;ydwfxm;onhfudpPukd tzJG@0ifvli,frsm; raus
reyfjzpfonfukd rvkdvm;tyfaomjy\emrjzpfap&ef&nf&G,fcsufjzihf a=ujimcsufa&;om;+yD;wifjy&ef &nf
&G,fyga=umif;/ uGefysLwm&kdufESdyfjcif;rSm rdrdroda=umif; xGufqkdonf?
w&m;cHrsm;onf trsKd;om;axmufvSrf;a&;tzJG@ESihf rdrdwkd@jypfr_usL;vGefchJonfrsm;ukd xkwfazmf0efcH
ajymqkda=umif; ppfa=umcsufrsm;&dSaea=umif;awG@&onf? oufaocHOya'yk'fr 24 wGif azmfjyxm;aom
aoG;aqmifjcif;/ +cdrf;ajcmufjcif;/ uwdjyKjcif;wkd@jyKvkyfa=umif;ay:wGif xif&Sm;jcif;r&dSonhf axmufvSrf;a&;
tzJG@0ifxHay;chJaomppfa=umcsufrsm;ukd vufcHEkdifp&mta=umif;r&dSacs[lI jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmfESihf
OD;&Jaemifyg-2 tr_1 wGif xkH;zJG@xm;onf?
,cktr_onfw&m;cHrsm;u aoG;aqmifjcif;/ +cdrf;ajcmufjcif;/ uwdjyKjcif;wkd@jyKvkyfa=umif; ay:vGif
xif&Sm;jcif;r&dSay? xkd@a=umihf ‚if;wkd@u wyfrawmfaxmufvSrf;a&;xHay;chJaom ppfa=umcsufrsm;onf
vufrcHEkdifp&mta=umif;r&dSay? tqkdygppfa=umcsufrsm;rSm oufaocH(C)rS( )xd jzpfonf?
,if;ppfaq;csufrsm;ESihf w&m;vkdjyoufaorsm;.tppfcHcsufrsm;aygif;pyfv#if trsKd;om;'Drkdua&pD
tzJG@csKyf OD;at;=uL/ OD;atmifjrihf/ OD;pkd;[ef/ OD;xGef;jrihf/ OD;apmEkdif;Ekdif;(c)OD;Ekdif;Ekdif;ESihf xGufajy;wdrf;a&Smifae
ol OD;pdefxGef;ausmfwkd@onf OD;pkd;[efrSty (10-9-2000)ae@wGif‚if;/ (12-9-2000)ae@wGif‚if;/ ‚if;wkd@
tm;vkH; OD;apmEkdif;Ekdif;tdrfwGifpka0;awG@qkHI a':pk=unfESihfpDtD;pDtzJG@0ifrsm; aetdrfwGifoGm;vmv_yf&Sm;r_
uef@owfxm;jcif;udpPukd tjrefvGwfay;&ef/ XmecsKyf&kH;ESihfwkdif;&kH;ydwfxm;jcif;ukd jyefzGihfay;&ef/ tpkd;&
tifeft,fvf'DESihf wkdif;&if;om;tzJG@0ifrsm;yg0ifaom okH;yGihfqkdifaqG;aEG;a&;ukd tjrefaqmif&Guf&efESihf EkdifiH
awmfat;csrf;om,ma&;zHG@+zKd;a&;aumifpD.Oya'rhJvkyf&yfrsm;ukd uef@uGu&f _wfcs&efygonf? (12-9-2000)
ae@pJGyg trsKd;om;'Drkdua&pDtzJG@csKyftzJG@0ifrsm;.oabmxm;a=ujimcsuf oufaocH (c-1)ESihf (c-2)wkd@ukd
0kdif;0ef;wkdifyifaqG;aEG;jcif;/ a&;om;jcif;/ uGefysLwm&kdufESdyfjcif;wkd@ukd vkyfaqmifchJ=ua=umif;ay:aygufonf?
OD;atmif&Sifwkd@u tqkdyga=unmcsufukdEkdifiHawmft}uD;tuJjzpfonhfAkdvfcsKyfrSL;}uD;xHwifjy&ef &nf&G,fcsuf
jzihfa&;om;onhfoabmrsKd; xkacsaomfvnf; tqkdyga&;om;onhfpmt&vnf; AkdvfcsKyfrSL;}uD;xHtoday;
wifjyonhfoabmrsKd; a&;om;xm;jcif;r[kwfbJ/ jynfaxmifpkvkH+cKHa&;ukd‚if;/ +idrf0yfydjym;r_ukdxdckdufaponhf
tokH;tE_ef;rsm;vnf; yg0ifa=umif;vnf;awG@&dS&onf?
okd@jzpfI ‚if;wkd@onf 1950 jynhfESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n) yg jypfr_ukdusL;vGef
onf[k qkd&rnfjzpfayonf?
“trdef@”
ykH§ »»»
- 244 -
(bausmf)
wJGzufwkdif;w&m;ol}uD;(4)
&efukefwkdif;w&m;&kH;?
---------
pD&ifcsufykHpH
&mZ0wfw&m;ol}uD;&kH;awmfY
2000 jynhfESpf/ 'DZifbmv 14 &ufae@
2000 jynhfESpf/ &mZ0wfr_}uD;trSwf - 24
'k&JrSL; vSjrihf
w&m;vkd
ESihf
OD;at;=uL(c)rkH&Gmatmif&Sif yg - 5
w&m;cH
pD&ifcsuf
- 245 -
ykHESdyfolrsm;ESihfxkwfa0olrsm;rSwfykHwifOya' yk'fr - 17§20 jzihf tr_zGihfta&;,lay;yg&ef owif;wyfzJG@rS 'k-
&JrSL; OD;vSjrifhu wkdifwef;&mrS ay:aygufvmaomtr_jzpfonf?
tr_wGif 'k-&JrSL; OD;vSjrifh(vkdjy-1)/ &JtkyfaZmfrif;(vkdjy-2)/ OD;ausmfpkd;ESihfOD;wifxGËf (vkdjy-3 ESihf 4 )
ESihf tr_ppft&m&dS&Jtkyfausmfausmfvd_ifwkd@ukdppfaq;chJonf? wkdifcsufudk oufaocH(u)ESihf(u-1)wkd@t&‚if;/
&SmazGykHpHukd oufaocH(c)tjzpf‚if;/ trsKd;om;'Drkdua&pDtzJG@csKyftzJG@0ifrsm;. oabmxm;a=ujimcsufukd
oufaocH(c-1)t&‚if;/ tqkdyga=ujimcsufukd uGefysLwm&kdufESdyfxm;onhfpm&Gufukd oufaocH(c-2)tjzpf
‚if;/ wifjyIvufcHonf? xkd@jyif OD;atmif&Sifwkd@(6)OD;u axmufvSrf;a&;t&m&dSxHwGif ‚if;wkd@jypfr_usL;vGef
r_ESihfywfoufI xGufqkdtppfcHcsufrsm;ukd oufaocH(*)rS(q)txd‚if; vufcHchJonf?
'k-&JrSL; OD;vSjrifh(vkdjy-1)/ &JtkyfaZmfrif;(vkdjy-2)/ &efuif;&,uOuUX OD;ausmfpkd;ESihf tzJG@0if
OD;wifxGËf (vkdjy-3 ESihf 4 )ESihf tr_ppft&m&dS&Jtkyfausmfausmfvd_ifwkd@u OD;at;=uL(c)rkH&Gmatmif&Sif
wnf;ckdonhf omauwxef;awmy&d,wWdpmoifwkdufokd@ (14-9-2000)&ufae@wGif oGm;a&muf&SmazGodrf;
qnf;&m trsKd;om;'Drkdua&pDtzJG@csKyf0ifrsm;. (12-9-2000)&ufpJGyg oabmxm;a=ujimcsuf vufa&;rl
wpfapmifESihf uGefysLwm&kdufESdyfxm;aompm&Guf(15)&Gufwkd@ukd OD;atmif&SifxHrS oufaocH(c)&SmazGykHpHjzihf
odrf;qnf;&rdchJa=umif;/ tqkdygoabmxm;a=ujimcsufonf ‚if;wkd@(6)OD; 0kdif;0ef;wkdifyifaqG;aEG;jcif;/ a&;
om;jcif;/ uGefysLwm&kdufESdyfjcif;/ tar&duefoH&kH;rSwqihf ADGtkdattoHv$ihfXmeokd@ toHv$ifhxkwfEkdif&efay;ykd@
jcif;rsm;vkyfaqmifchJa=umif;/ ,if;okd@ a&;om;&kdufESdyfjzef@a0jyKvkyfr_onf oufqkdif&mcGihfjyKcsuf wpfpkHwpf&m
r&dSbJvkyfaqmifchJjcif;jzpfygonf[k xGufqkd=uonf?
OD;atmif&Sifyg 6-OD;wkd@u axmufvSrf;a&;t&m&dSxHwGif ‚if;wkd@jypfr_usL;vGefonf[k xGufqkdtppfcH
csuf ppfa=umcsufrsm;wGifvnf; azmfjyxm;onfukdawG@&dS&onf?
w&m;vkdjyoufaorsm;.xGufqkdcsufrsm;/ pm&Gufpmwrf;taxmuftxm;rsm;t& w&m;cHrsm;
onf trsKd;om;'Drkdua&pDtzJG@csKyf. (12-9-2000)&ufpJGyga=ujimcsufukd 0kdif;0ef;wkdifyifaqG;aEG; a&;om;
jcif;/ uGefysLwm&kdufESdyfjcif;rsm;onf oufqkdif&mcGihfjyKcsufr&dSbJvkyfaqmifa=umif; jrifomaomoufaocH
csufrsm;&dSojzihf OD;atmif&Sifyg 6-OD;wkd@tay:wGif 1962 ckESpf/ ykHESdyfolrsm;ESihfxkwfa0olrsm;rSwfykHwifOya'
yk'fr - 17§20 t&‚if;/ yk'fr 20 t&‚if; pJGcsufwifchJonf?
OD;atmif&Sifyg 6 OD;wkd@u tjypfr&dSa=umif;jiif;y,f+yD; ppfaq;+yD;aom w&m;vkdjyoufaorsm;
teuf tr_ppft&m&dSOD;ausmfausmfvd_ifukd ac:,lppfaq;&efwifjychJonf?
tr_ppft&m&dSOD;ausmfausmfvd_iftm; jyefvnfac:,lppfaq;&mwGif ‚if;wkd@onf tqkdyga=ujimcsuf
tm; qlylr_jzpfap&efa&;om;chJjcif;r[kwf[kqkdv#ifrrSefa=umif;/ uGefysLwm&kdufESdyfonhfudpPudkvnf; EkdifiHawmf
t}uD;tuJxHay;ykd@&rnhfpmjzpfonhftwGuf uGefysLwm&dkdufESdyfjcif;jzpfa=umif;/ okd@aomfvnf; xkdudpPukdrdrd
wkd@roda=umif;ar;jref;csufukdvnf; OD;ausmfausmfvd_ifu rrSefa=umif;ajzqkdchJonf?
Ttr_ESihfqufpyfr_&dSaom jypfr_taxGaxG trSwf - 31§2000 rS OD;pdefxGef;ausmftay: jypfr_
qkdif&musihfxkH;Oya' yk'fr - *7§** t& qufvufta&;,laqmif&Guf&ef qkH;jzwfchJonf?
w&m;cH OD;at;=uL(c)rkH&Gmatmif&Sifu tqkdyga=ujimcsufpmwrf;ukd tzJG@0ifrsm;.wm0efay;csuf
t& rdrdupm=urf;a&;om;+yD;wifjychJa=umif;/ pmacsmukd rdrda&;ul;chJa=umif; EkdifiHawmft}uD;tuJ AkdvfcsKyfrSL;
}uD;oef;a&$xHay;ykd@&ef&nf&G,fonhftwGuf oyf&yfaumif;rGefap&ef wpfOD;wpfa,muftm; uGefysLwm&kdufESdyf
apchJa=umif;/ vkyfom;jynfolrsm;qlylr_jzpfap&ef &nf&G,faompum;vkH;ryga=umif;/ tzJG@csKyfvl}uD;rsm; oGm;
vmv_yf&Sm;r_csKyfcs,fxm;r_udpP/ tzJG@csKyf&kH;ESihf wkdif;&kH;ydwfxm;r_tay: vli,fwpfpkura=ureyfjzpfI a0zef
aqG;aEG;onfukd rdrdwkd@=um;&yga=umif;/ rvkdvm;tyfaomjy\emrsm; rjzpfay:ap&eftwGuf rdrdwkd@tzJG@0if
rsm;wkdifyif=u+yD; AkdvfcsKyfrSL;}ud;xHwifjy&ef&nf&G,f+yD; a&;om;chJjcif;jzpfa=umif; xkacsonf?
w&m;cHOD;atmifjrifh/ OD;pkd;[ef/ OD;xGef;jrifh/ OD;Ekdif;Ekdif;(c)apmEkdif;Ekdif;wkd@u (10-9-2000)&ufae@wGif
OD;pkd;[efrStywkdifyifchJ=ua=umif;/ 12-9-2000 &ufae@wGif OD;pkd;[eftygt0if rdrdwkd@ OD;Ekdif;Ekdif;tdrfwGif
- 246 -
xyfrHawG@qkHchJ=u+yD; OD;atmif&Sifupm=urf;a&;om;jcif;jyKvkyfonfukdodyga=umif;/ okd@aomfuGefysLwm&kdufESdyf
rnhfudpPukd rdrdwkd@rodyga=umif; xkacschJ=uonf?
tr_wGifta&;}uD;aomtaxmuftxm;wpf&yfrSm w&m;cHrsm;rS ‚if;wkd@jypfr_usL;vGefr_ESihfywfouf
I trsKd;om;axmufvSrf;a&;tzJG@xHwGif xkwfazmftppfcHonhftcsufjzpfonf? trsKd;om;axmufvSrf;a&;
tzJG@xH w&m;cHwkd@. jypfr_usL;vGefr_ESihfywfoufI xkwfazmftppfcHcsufrsm;onf oufaocHOya' yk'fr - 24
wGifazmfjyxm;aom aoG;aqmifjcif;/ uwdxm;jcif;/ +cdrf;ajcmufjcif;ukd usL;vGefa=umif; ay:vGifxif&Sm;jcif;
r&dSv#if ‚if;wkd@u wyfrawmfaxmufvSrf;a&;tzJG@wGifay;chJaom ppfa=umcsufrsm;ukd vufrcHEkdifp&m
ta=umif;r&dSacs[lI jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmfESihfOD;&Jaemifyg - 2 tr_1 wGif xkH;zJG@xm;+yD;jzpfonf?
,cktr_wGif w&m;cHwkd@jypfr_usL;vGefykHESihfywfoufI axmufvSrf;a&;tzJG@xH tppfcHxm;jcif;rSm
oufaocHOya' yk'fr 24 wGifazmfjyxm;aom aoG;aqmifjcif;/ +cdrf;ajcmufjcif;/ uwdjyKjcif;wkd@ jyKvkyf
a=umif;ay:vGifxif&Sm;onfukd rawG@&ay? xkd@a=umihf ‚if;wkd@u axmufvSrf;a&;xHay;chJaom ppfa=umcsuf
rsm;ukd vufcH&rnfjzpfayonf?
w&m;cHrsm;u axmufvSrf;a&;tzJG@xHay;chJaomppfa=umcsufrsm;ESihf vdkjyoufao 'k&JtkyfOD;vSjrifh/
&JtkyfaZmfrif;/ tr_ppft&m&dSausmfausmfvd_ifwkd@. &SmazGykHpHoufaowkd@.tppfcHcsufrsm;t& OD;atmif&Sifyg 6
OD;wkd@onf trsKd;om;'Drkdua&pDtzJG@0ifrsm;u oabmxm;a=ujimcsufukd 0kdif;0ef;wkdifyifaqG;aEG; a&;om;jcif;/
uGefysLwm&kdufESdyfjcif;jzpfa=umif;ay:aygufonf? tar&duefoH&kH;rSwqihf ADGtkdatXmeokd@ toHv$ihfapo&ef
ay;ykd@xm;a=umif; taxmuftxm;xifxif&Sm;&Sm;rawG@&ay? OD;atmif&Sifwkd@u rdrdwkd@onf tqkdygoabm
xm;a=ujimcsufukd EkdifiHawmft}uD;tuJAkdvfcsKyfrSL;}uD;xHay;ykd@&ef &nf&G,fcsufrsKd;jzihf a&;om;jcif;r[kwf
a=umif; awG@&dS&onf?
OD;atmif&Sifwkd@onf oabmxm;a=ujimcsufukd oufqkdif&m.cGifhjyKcsufawmif;cHjcif; r&dSa=umif;
vnf;ay:aygufonhftwGuf ‚if;wkd@onf 1962 ckESpf/ ykHESdyfolrsm;ESihfxkwfa0olrsm;Oya' yk'fr 17 t&‚if;/
,if;Oya' yk'fr 20 t&‚if; jypfr_usL;vGefa=umif;ay:aygufonf?
w&m;cHrsm;u rdrdwkd@vkyfaqmifcsufonf wpfckwnf;omjzpfonhftwGuf jypfr_wpfckwnf;jzihfom
pum;&yfrsm;Oya'yk'fr 22 t& tjypfay;&ef okd@r[kwf jypf'%fav#mhay;&ef wifjyav#mufvJ=uonf?
w&m;cHrsm;onf &nf&G,fcsufjcif;rwlaomoD;jcm;jypfr_rsm;ukd usL;vGef=ujcif;jzpfonf? 1950 jynhf
ESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n)onf jynfol@w&m;ol}uD;tzJG@!$ef=um;csuftrSwf 9 wGif azmfjy
xm;aom EkdifiHawmfvkH+cKHa&;ukdxdyg;apaomjypfr_trsKd;tpm;wGif yg0ifonf? xkd@a=umihf w&m;cHrsm;.wifjy
csufukd vufrcHEkdifay? atmufygtwkdif; trdef@csrSwfonf?
“trdef@”
ykH§ »»»
(bausmf)
wJGzufwkdif;w&m;ol}uD;(4)
- 247 -
&efukefwkdif;w&m;&kH;?
28? yef;bJwef;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;armifarmifatmif/ 'Drdku&ufwpfwuUokdvfbGJ@&ESifhausmif;om;a[mif;rsm;tzGJ@?
OD;xGef;v_dif/ 'Drdkua&pDygwD?
OD;=unfarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 248 -
az;rjyKpkcJholjzpfonf? bDat aemufqHk;ESpftxd ynmoif=um;cJhonf? 1941 ckESpf/ bDataemufqHk;ESpfwGif
pmar;yGJrajzjzpfbJ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf(bDtkdifatwyf)odk@0ifa&mufcJh+yD;/ r*Fvm'Hk yxrywfAdkvf
oifwef;odk@wufa&mufcJhonf? 1943 ckESpfrS 1945 ckESpftxd *syefEdkifiH/ bk&ifhwyfrawmfppfwuUodkvf
oifwef;tywfpOf(57)odk@ wufa&mufatmifjrif+yD;aemuf 1945 ckESpf/ 'DZifbmvwGif Armhwyfrawmf
wyf&if;(5)wGif jyefwrf;0ift&m¶Sd ¡udk,fydkiftrSwf 3516(=unf;)¢tjzpf tr_xrf;cJhonf? 1947 ckESpfwGif
t*FvefEdkifiHwGif oifwef;wufcJh+yD;/ 1948 ckESpfwGif wyf&if;r–;/ 1951 ckESpfwGif ajrmufydkif;wdkif;ppfXmecsKyf/
ar+rdK@ ppfOD;pD;yxrwef;/ 1953 ckESpfwGif wyfr[m(7)wyfr[mr–;/ 1955-56 ckESpfwGif wyfr–;ESifh tar&duef
EdkifiH/ zdk@'fvJAif;0yf¶Sd uGyfuJr_ESifhppfOD;pD;wuUodkvfwGifwufa&mufoif,lcJhonf? 1958 ckESpfrS 1960 jynfhESpf
txd aejynfawmfppfXmecsKyf(&efukefwdkif;ppfXmecsKyf) wdkif;r–;/ 1961 ckESpfrS 1963 ckESpftxd taemuf
awmifwdkif;ppfXmecsKyf(ykodrf) wdkif;rª;/ 1962 ckESpfwGif awmfvSefa&;aumifpD0if/ 1963 ckESpf/ Zefe0g&Dv
(30)&ufae@rS azazmf0g&Dv (1)&ufae@txd [oFmwc¶dkif/ 'l;,m;¶GmwGifusif;ycJhonfh awmifolv,form;
ESD;aESmzvS,fyGJodk@ wm0ef&Sdaomppfwdkif;r–;jzpfonfhtjyif awmfvSefa&;aumifpD0ifwOD;vnf;jzpfygv#uf (rdrd.
ppfwdkif;e,fajrtwGif;)awmfvSefa&;aumifpDu}uD;r–;usif;ycJhonfh ESD;aESmzvS,fyJGodk@rwufbJ trddef@ukdzDqef
cJhonfhtwGuf 1959 ckESpf/ wyfrawmftufOya't& ppfr_xrf;jcif;rS&yfpJjcif;cHcJh&onf? trsdK;om;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyfpwifwnfaxmifcsdefwGif okawoeXmerª;tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhonf? e0w.(1§90)trdef@
qef@usifr_jzifh zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csLyf A[dktvkyftr_aqmif/ (,m,D)
OuUX wm0ef,lcJhonf?
1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n)ESifh jrefrmEdkifiHtpdk;& v#dK@0SufcsuftufOya'
yk'fr 6 (2)(c)ESifh 6 (3)t& jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&GaumuffyGJOya' yk'fr 11 (n)ESifhjidpGef;ojzifh jynfol@
v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&; aumfr&Sif
rS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae@wGifa=unmcJhonf? aemif(10)ESpftwGif;jyKvkyfrnfh a±G;aumufyGJrsm;Y
yg0if,SOf+ydKifcGifhudkydwfyifcJhonf?
1988 ckESpf/ jynfol@ta&;awmfyHk}uD;t+yD; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfzGJ‹pnf;aomtcg OD;atmif}uD;
OD;aqmifonfhtzGJ‹rSudk,fpm;vS,ftjzpf yg0ifcJhonf? A[dktvkyftr_aqmiftzGJ‹0if/ okawoeXmerª;tjzpf
wm0ef,lcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif uGefjrLepfrsm;pdk;rdk;ae+yD[lonfh OD;atmif}uD;.pGyfpGJcsuf
ygwDwGif;jy\ema=umifh 1988 ckESpf/ 'Dzifbmv (3)&ufae@wGifusif;yonfh A[dkOD;pD;tzGJ‹tpnf;ta0; rJcGJ
qHk;jzwfcsufwGif OD;atmif}uD;tpktzGJ‹rSOD;=unfarmifonf a':atmifqef;pk=unftpktzGJ‹odk‹yl;aygif;cJhonf?
OD;wifOD;/ a':atmifqef;pk=unfwdk‹zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cH&+yD;aemuf tzGJ@csKyf. ,m,DOuUX jzpfvmonf?
*EDNcef;rtpnf;ta0;+yD;aemuf ppftm%mydkifrsm;rS zrf;qD;xdef;odrf;cJhonf? tzGJ@csKyf OuUXtjzpf OD;atmifa±$
rSwm0ef,laepOf e0w. zdtm;ay;r_a=umifh OD;=unfarmiftygt0ifxdyfwef;acgif;aqmif(12)OD;udk tzGJ@csKyfrS
xkwfy,fcJh&onf? 1995 ckESpf/ rwfv (14)&ufae‹wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGwfonf? a':atmifqef;
pk=unfvGwfajrmufvm+yD; 1995 ckESpf/ atmufwb dk mv (9)&ufaeŒYjyefvnfzGJ‹pnf;onfh A[dktvkyftr_
aqmifaumfrwDY 'kwd,OuUXtjzpf wm0efay;tyf jcif;cHcJh&onf?
1996 ckESpf/ Edk0ifbmv (9)&ufae@ nae(3;45)em&Dcef@wGif uarBmZ&dyfom0if;wHcg;.awmifzuf
(15)aycef@tuGmY vl&rf;um;rsm;u tzGJ@csKyfacgif;aqmifrsm;jzpf}uaom OD;}unfarmif/ OD;wifOD;ESifh
a':atmifqef;pk}unfwdk@tm; oHwkwf/ csdef;}udK;/ ausmufcJponfh vludkaoapEdkifaomvufeufrsdK;pHkjzifh
wm0efustm%mydkifrsm;a&S@wGift}urf;zufwdkufcdkufcJh}uonf// xdkae@ nae(4;45)em&Dcef@wGif wuUodkvf
&dyfomvrf;ESifhoHvGifvrf;axmifhY wm0efust&m&dSrsm;teD;rSvl(2)OD;ajy;xGufvm+yD; acgif;aqmifrsm;pD;vm
onfhum;udk cJjzifhypfayguf,Hkru teD;uyf'g;jzifh0ifxdk;cJh+yD; }uD;rm;aomvkyf}uHr_}uD;wckjyKvkyfcJhonf// ,if;
uJhodk@ +rdK@v,facgifwGifjzpfyGm;cJhonfhudpPESifhywfoufI tzGJ@csKyf OuUX u e0w OuUX xHodk@ w&m;0if pmjzifh
t}udrf}udrfta}umif;}um;cJhaomfvnf;/ w&m;cHrsm;udkzrf;qD;jcif;/ w&m;pGJqdkjcif;/ ESpfOD;ESpfbufoabmwlnD
- 249 -
csufjzifh vGwfvyfaomcHk&Hk;udkzGJ@pnf;I w&m;cHrsm;udkazmfxkwfjcif;rsm;jyKvkyfay;jcif;r¶SdyJ vspfv#L¶_cJhonfudk
cHcJh&onf?
OD;=unfarmifonf 19-8-2004 &ufae@wGif &efukef+rdK@aetdrfY uG,fvGefonf?
ema&;a=umfjim ² ² ²
oD&dysHcsDOD;=unfarmif
(t+idrf;pm;Adkvfrª;}uD;)
bDpD-3516
touf(86)ESpf
&efukef+rdK@/ A[ef;+rdK@e,f/ a¶$awmif=um;(1)&yfuGuf/ trSwf(24)/ uarBmZ&dyfomae a':=unf=unf
om. cspfvSpGmaomcifyGef;/ (OD;=unfpdk;)/ (OD;jynfpdk;)-a':jrifhjrifh(tru-3/ A[ef;)/ OD;atmifoef@-a':cifrsdK;
=unf/ OD;armifarmifwdk@. cspfvSpGmaomzcif OD;=unfarmifonf 19-8-2004 (=umoyaw;ae@) rGef;vGJ 12;
15 em&DwGif b0wpfyg;odk@ ajymif;vJoGm;+yDjzpfygojzifh 21-8-2004 (paeae@) eHeuf 10 em&DwGif a&a0;ok
omefY rD;o+*õK[frnfjzpfyga=umif; &yfeD;&yfa0;ae aqGrsdK;rdwfo*F[taygif;tm; odaptyfygonf?
usef&pfolrdom;pk
- 250 -
bmvrSm ol[m trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf&J@ tvkyftr_aqmifaumfrwD (12)OD;xJu tzGJ@0ifwOD;jzpfvm
ygawmhw,f?
1989 ckESpf/ ZlvdkifvrSm OD;wifO;D eJ@usrwdk@ aetdrfrSm txdef;odrf;cH&+yD;wJhaemuf tifeft,fvf'D&J@
tr_aqmifaumfrwDawGu acgif;aqmifr_tiftm;udkjyefpkzdk@ qHk;jzwfwJhtcsdefrSmawmh 1990 jynfhESpf a¶G;
aumufyGJrSm atmifyGJcHEdkifzdk@ OD;aqmifcJhwJh OD;=unfarmifudk a¶G;cs,fcJhwmygyJvdk@ ajym&ifrrSm;Edkifygbl;?
a¶G;aumufyGJ+yD;wJhaemuf &ufowWywftenf;i,frSm tm;vHk;aysmf¶$ifpGmeJ@ atmifyGJcH=u+yD;aemuf
jrefrmjynfolawGu tm%mydkifawG[m a¶G;aumufyGJ&v'fudk av;pm;zdk@ pdwfqENr&nfoefbl;qdkwm wjznf;
jznf; oHo,¶Sdvmygw,f? 'Dvdk oHo,pdk;&drfpdwfudk cdkifrmapcJhwmuawmh OD;=unfarmif[m 1990 pufwif
bmvrSm pwkwˆt}udrfajrmuf tzrf;cH&+yD; ppfcHk¶Hk;u axmif'%ftESpf(20)csvdkufwmyJ jzpfygw,f/ 'gayr,fh
vnf; ol[m 1995 ck/ rwfvrSm jyefvGwfvmygw,f?
- a':atmifqef;pk=unf. “jrefrmjynfuvmwJhpm” trSwf(19)rS ² ² ² ¢
31? Adkvfwaxmif+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwmarmifarmifausmf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmifa&$/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 251 -
ckESpf/ azazmf0g&Dv (25)&ufae@rS 1961 ckESpf/ azazmf0g&Dv (15)&ufae@twGif; awmifydkif;wkdif;ppfXmecsKyf
wGif wkdif;r–;tjzpfwm0efxrf;aqmifaepOf a&G;aumufyJGYbufvdkufcJha=umif;pdppfawG@&Sd&ojzifh[kqdkum
1961 ckESpf/ azazmf0g&Dv (13)&ufae@ &mxl;cef@xm;a&;tzJG@tpnf;ta0;rS wyfrawmfwGifppfr_xrf;jcif;rS
t+idrf;pm;,lcGifhjyKcJhonf? 1961 ckESpfrS 1975 ckESpftxd jrefrmEkdifiHqdkif&moHtrwf}uD; =opa=w;vs/
(e,l;ZDvef)ygyl;wGJI/ tD*spf/ jyifopf/ (pydfefESifh,leufpukd)tzJG@wkd@ygyl;wGJwm0ef,lI/ 1975 ckESpfwGif t+idrf;
pm;,lcJhonf? rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@ESifh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwdk@wGif A[dkOuUXwm0ef,lcJhonf?
OD;atmifa&$onf trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf OuUX tjzpf vufrSwfa&;xkd;v#uf a':atmifqef;pk=unftm;
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftzGJ@0iftjzpfrS xkwfy,fa=umif;jzifh aumfr&SifxHodk@ay;ydk@cJhonf/ aumfr&SifrS
1991 ckESpf/ 'DZifbmv (12)&ufae@wGifowif;xkwfjyefcsuftrSwfpOf(38§91)jzifh xkwfjyef&mwGif
“a':atmifqef;pk=unfonf aomif;usef;olrsm;ESifhqufoG,fcJhonfudk EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmuf
a&;tzJG@ twGif; a&;r–;(1)u owif;pm&Sif;vif;yJGwckwGif wkdif;odjynfod/ urBmod&Sif;vif;ajym=um;csuft&
cdkifvHkonfh taxmuftxm;&Sdae+yDjzpfa=umif;/ xdk@jyif EdkifiHjcm;owif;v$ifhXmersm;jzpf=uaom bDbDpD/
AGDtdkat/ attdkiftmwdk@rSvnf; ae@pOfrjywf a':atmifqef;pk=unftm; trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf.
acgif;aqmiftjzpfazmfjy+yD; aoG;xdk;v_H@aqmftoHv$ifhcsufrsm;t& a':atmifqef;pk=unfonf EdkifiHjcm;
wdkif;jynf. tzJG@tpnf;wckckrStaxmuftyHhudk oG,f0dkufaomenf;jzifhvufcH&&Sdaeonf[k ygwDpHk'Drkdua&pD
taxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&Sifu ,lqa=umif;aqG;aEG;csuft& trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf
onf wkdif;jynf.tusdK;/ wdkif;oljynfom;wkd@.tusdK;twGuf trdsK;om;a&;udkOD;wnf&nf&G,faeonfh tzGJ@
tpnf;jzpfyga=umif;/ wdkif;jynfta&;onf vlyk*~dKvfta&;xufta&;}uD;ygojzifh trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf
. rGefjrwfaomtrdsK;om;a&;udkqufvufpnf;±Hk;aqmif&GufEdkifa&;twGuf a':atmifqef;pk=unftm; trsKd;
om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf tzJG@0iftjzpfrSxkwfy,fvdkufyga=umif;/ 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (11)&ufae@wGif
usif;yðyvkyfonfh trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf A[dktvkyftr_aqmif tpnf;ta0;qHk;jzwfcsuft& trdsK;
om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf A[dktvkyftr_aqmiftzJG@ukd,fpm; OuUXOD;atmifa&$.vufrSwfa&;xdk;wifjycsuf”
[lIazmfjyyg&Sdonf?
- 252 -
OD;atmifa¶$[m =opa=wvsrSm wm0efxrf;aqmif+yD;wJhaemuf tD*spf/ tJ'Daemuf yJ&pf ponfjzifh
1975 ckESpfrSm tpdk;&0efxrf;b0uae t+idrf;pm;,lcJhwJhtxd wm0efxrf;aqmifcJhygw,f? tJ'Daemuf &efukef
+rdK@rSmyJ tajccsaexdkifcJhygw,f? &efukef+rdK@uawmh tm;vHk;od+yD;wJhtwdkif; 1988 ckESpfrSm jynfolvlxktHkºuGr_
}uD; wdkif;jynfeJ@tESH@ysH@oGm;apcJhwJh tpysdK;&mae&myJjzpfygw,f?
jrefrmjynfoljynfom;awG[m jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD(rqv)&J@ wygwDtm%mcsKyfudkifr_
a=umifh wcgu ta¶S@awmiftm¶SrSm zGH@+zdK;wdk;wufr_tv#ifjrefqHk;vdk@qdkwJh EdkifiHtqifhuae urBmay:rSm
tqif;&JqHk;EdkifiHpm&if;xJudk 0ifoGm;cJh&vdk@ tifrwef+iD;aiG@ae+yDjzpfygw,f?
wygwDpepfvnf;+ydKusoGm;a&m jrefrmjynfrSm ygwDawGtajrmuftrsm;ay:vmawmhwmygyJ/ 'kwd,
urBmppf+yD;+yD;csif;umvu *syefEdkifiHtajctaeawGudk aumif;aumif;odwJholawGuawmh jrefrmjynfrSm ygwD
awGbma=umifh 'Davmuftxdrsm;jym;ae&ovJqdkwmudk od=uygw,f? 'Dvdkay:aygufvmwJhygwDawGxJu
tifeft,fvf'DxJrSm OD;atmifa¶$[m tvkyftr_aqmifaumfrwD0if wOD;jzpfovdk tifeft,fvf'D&J@ w&m;0if
r[mrdwfvnf;jzpfwJh rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@&J@ OuUX vnf;jzpfygw,f?
rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@qdkwm wyfrawmfuae t+idrf;pm;,lcJholawG pkaygif;zGJ@pnf;xm;wmjzpf
ygw,f? 'Dvdk ygwDaygif; 200 ausmf¶SdwJhtxJrSm (rqv)[mvnf; wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
(wpn)qdkwJhemrnfeJ@ yg0ifygw,f? tifeft,fvf'D[mvnf; jrefrmjynfolvlxktrsm;pk&J@ tm;ay;axmufcH
r_udk t}uD;tus,f&cJhygw,f? 'Dvdk jynfolvlxk=um;xJrSm a&yef;pm;vmav/ vl}udKufrsm;vmav/ pnf;¶Hk;
a&;pGrf;&nfawGa=umifh ygwD&J@taetxm;wdk;wufjrifhrm;vmav ygwD0ifawGudk ppfaq;ar;jref;r_awG/ ygwD&J@
v_yf¶Sm;r_udk uef@owfcsKyfcs,fr_awG wdk;jrifhvmavygyJ?
1989 ckESpf ZGefvrSm tifeft,fvf'D&J@twGif;a&;rª; 2 OD;xJu wOD;jzpfwJh OD;0if;wif[m zrf;qD;
axmifcscH&+yD; ZlvdkifvrSmawmh OuUX OD;wifOD;eJ@ taxGaxGtwGif;a&;rª;jzpfwJh usr[mvnf; aetdrfrSm
tus,fcsKyfcsxm;cH&ygw,f? 'DvdkzdESdyfr_trsdK;rsdK;udkcHcJh&ayr,fhvnf; 1990 jynfhESpf arvrSmusif;ycJhwJh
a¶G;aumufyGJrSmawmh rJqENe,fpkpkaygif;&J@ 82 &mcdkifE_ef; tjywftowftEdkif&cJhygw,f? 'gayr,fhvnf; jynf
olvlxkuar#mfvifhxm;ovdk 'Drdku&ufwpftpdk;&vufxJudk tm%mv$Jajymif;ay;jcif; rjyKvkyfcJhygbl;? tJ'D
tpm; ygwD+ydKuGJysufpD;a&;twGuf&nf¶G,f+yD; trsdK;rsdK;aomzdESdyfcsKyfcs,fr_awG jyKvkyfcJhygw,f?
pufwifbmvxJrSm tifeft,fvf'D&J@ ,m,DOuUX vkyfaewJh OD;=unfarmifudkzrf;cJhjyefygw,f?
aemufqHk;usefcJhwJhOD;atmifa¶$vnf; tcuftcJawGtrsdK;rsdK;=um;xJuyJ ygwDqufvuf&yfwnfEdkifzdk@twGuf
taumif;qHk;enf;vrf;awGeJ@ udkifwG,fv_yf¶Sm;cJh&ygw,f?
1990 aemufydkif;rSm tifeft,fvf'DtaeeJ@ EdkifiHa&;ygwDwcktjzpf qufvuf&yfwnfEdkifa&;udk
aESmifh,Suf+cdrf;ajcmufr_trsdK;rsdK;=um;xJu ¶kef;uefae&wJh OD;atmifa¶$udk rsm;pGmulnDcJholuawmh tifeft,f
vf'D tvkyftr_aqmiftzGJ@&J@ rlvtzGJ@0ifvnf;jzpf/ tifeft,fvf'D&J@ b¾ma&;rª;vnf;jzpfwJh OD;vGifygyJ?
- a':atmifqef;pk=unf. “jrefrmjynfuvmwJhpm” trSwf(18)rS ² ² ² ¢
a'gufwmar0if;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 253 -
txd vufaxmufq&m0ef(&efukefjynfol@aq;±Hk}uD;)/ 1983 ckESpfrS 1988 ckESpftxd q&m0ef(ordkif;roef
rpGrf;txl;ukaq;¶Hk)/ 1988 ckESpf/ atmufwkdbmv (31)&ufae@wGif0efxrf;tjzpfrSE_wfxGufonf? r&rf;ukef;
e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif twGif;a&;r–;wm0ef,lcJhonf? 1997 ckESpf/ atmufwdkbmv (28)&uf
ae@wGif r&rf;ukef;+rdK@e,ftzGJ@csKyf¶Hk;wGif tzGJ@csKyfvli,frsm;wm0efay;tyfjcif;tpnf;ta0; jyKvkyf&efpDpOfcJh&m
tpdk;&qef@usifa&;qlylv_yf¶Sm;r_jyKvkyf&efpDpOfcJhonf[kqdkum 1997 ckESpf/ Edk0ifbmv (26)&ufae@wGif &efukef
taemufydkif;c¶dkifw&m;¶Hk;Y 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (n)jzifh tr_zGifhw&m;pGJqdkcJh+yD;/
1997 ckESpf/ 'DZifbmv (9)&ufae@wGif tvkyfESifhaxmif'%f(7)ESpfcsrSwfcJhonf? 2004 ckESpf/ Zlvdkifv (23)
&ufae@wGif yk'fr 10 (u)jzifh aemufxyfjypf'%f &ufaygif;(60)csrSwfcJhonf?
a'gufwmatmifcifqifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 254 -
35? r*FvmawmifnGef@+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmoef;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;=unf0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 255 -
OD;wifxGef;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmoef;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ausmf!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 256 -
OD;pdk;wif(c)OD;pdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;cifarmifxGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
42? &efuif;+rdK@e,frJqENe,f?
a':cifat;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 257 -
onf? a':cifat;jrifhonf i,fpOfu jynf+rdK@wGifynmoif=um;cJhI 1952 ckESpfwGif 0dZ…mbJG@/ 1958 ckESpfwGif
ynma&;0dZ…mbJG@&¶Sdonf? 1952 ckESpfrS 1965 ckESpt
f xd A[ef;tpdk;&txufwef;ausmif;wGif txufwef;jy/
1965-66 ckESpfwGif vufaxmufuxdu uefbJhq&mtwwfoifody`H/ 1967 ckESpfrS 1972 ckESpftxd ajrmuf
OuUvmtpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(1) ausmif;tkyf}uD;/ 1972 ckESpfrS 1986 ckESpftxd wmarGtpdk;&
txufwef;ausmif;trSwf(1) ausmif;tkyf}uD;/ 1986 ckESpfwGif vkyfoufjynfht+idrf;pm;,lcJhonf? &efuif;+rdK@
e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf OuUX tjzpfaqmif¶GufcJhonf? 1999 ckESpf/ ZGefv (11)&ufae@wGifusif;yjyK
vkyfcJhonfh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@. tpnf;ta0;qHk;jzwfcsuft& 1999
ckESpf/ ZGefv (14)&ufae@ &ufpGJygpmtrSwf/ 040§pnf;(pnf;¶Hk;)§99 jzifh a':cifat;jrifhtm; trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyftm; vHk;0udk,fpm;rjyKawmhonfh udk,fpm;vS,fjzpfa=umif; xkwfjyefa=unmcJhonf?
43? a&$jynfom+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdefvGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
44? vom+rdK@e,frJqENe,f?
OD;=unfjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 258 -
45? v_dif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;apmjrodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pdtzGJ@csKyf?
- 259 -
Adkvfavmif;/ 1943 ckESpfwGif *syefjynfbk&ifhppfwuUodkvf/ wdkusdK/ ynmawmfoif/ (oifwef;+yD;qHk;/ Adkvfav;
&mxl;)/ 1946 ckESpfrS 1971 ckESpftxd uENDpmcsKyft& wyfrawmfukdzJG@pnf;onfhtcg 1946 ckESpf/ Zefe0g&Dv
(1)&ufae@wGif jyefwrf;0ift&m&Sd 'kwd,Adkvf/ xdkrS tru(1) rdwˆDvm/ wyfcJGt&m&Sd/ ,ltifyD(6)/ rdwˆDvm
wyf&if;r–;(rdwDˆvmwdkufyJG/ 1949 ckESpfwGif autif'Dtkdzrf;qD;jcif;cH&+yD; (2)ESpfausmfcef@csKyfaESmifcH&onf)?
oeu(2)/ usdKif;wHk wyf&if;r–;/ cv&(5)ESifh cv&(14)/ ppfawG wyf&if;r–;ESifh &cdkifwyfaygif;pkr–;/ A[dk(euf)/
wyfr–;}uD;/ &efukef+rdK@e,fwyfr–;/ Adkvfoifwef;ausmif;ESifht=uyfoifwef;ausmif; ausmif;tkyf}uD;/ cv&(10)
awmifil/ wyf&if;r–;/ csif;oeu(4) wmcsDvdyf/ usdKif;wHk/ wyf&if;r–;ESifh acwWAsL[mr–;/ ppfOD;pD;wuUodkvf
(&efukef) wGJzuf/ 1971 ckESpf/ Edk0ifbmv (1)&ufae@wGif 'kAdkvfr–;}uD;tqifhjrifhwyfrawmfrS t+idrf;pm;,lcJh
onf? }uHhcdkifa&;/ uif;axmufESifh =uufajceDtoif;wdk@wGif t"duwm0ef,lcJhonf? wyfrawmfwm0efjzifh
jynfy(7)EdkifiHodk@ avhvma&;oGm;a&mufcJhonf? y-&-o-z ESifh A[dko,fydk@aumfrwD OuUX/ &efukefqdyfurf;
ESifh taumufcGeftxl;rif;}uD;/ or0g,r !$ef=um;a&;r–;/ jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD wdkif;cJG(3)/ csif;jynf
e,f 'kwd,OuUX/ ygwDXmecsKyf/ ynma&;Xme}uD;r–;paom ygwDwm0efwdk@udkxrf;aqmifcJhonf? rsdK;cspf&Jabmf
a[mif;rsm;tzJG@ A[dkaumfrwD0if/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf +rdK@e,fem,u wm0efwdk@,lcJhonf? vGwfvyf
a&;armfuGef;0if('kwd,qifh)/ EdkifiH*k%f&nf(yxrqifh)/ oD&dysHcsDbJG@wdk@&¶SdcJhonf?
47? v_difom,m+rdK@e,frJqENe,f?
Adkvf}uD;oef;ºuG,f(t+idrf;pm;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;apmausmfpdef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 260 -
yg0ifcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif aus;&GmOuUX wm0ef,lcJhonf? ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxG
a¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶SifrS 1999 ckESpf/ Zefe0g&Dv (6)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf(1426)jzifh
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufa=umif; a=unmcJhonf?
OD;pHwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
50? vrf;rawmf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;aeOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
ema&;a=umfjim ² ² ²
- 261 -
Edkif. cspfvSpGmaomcifyGef;/ armifatmif[def;0if; (ESpfvHk;csuf}uD;)/ rar0ifholwdk@. Zcif/ (OD;=unfvif)-a':
wifrmquf/ (OD;pdkif;avmifvdkif;z)-a':&D&D0if;/ OD;Om%f0if;(acwW-pifumyl)-a':pkpkwifhwdk@. tpfudk}uD;/
pdkif;oD[z/ tif=uif;zESifh rif;udkEdkifwdk@. b}uD;onf 28-11-2001 &ufwGif A[dkpnfaq;¶Hk}uD;Y uG,fvGefyg
I 30-11-2001 &uf eHeuf 10 em&DwGif a&a0;tat;wdkufrS a&a0;okomefodk@ ydk@aqmifrD;o+*õK[fygrnf?
usef&pfolrdom;pk
OD;armifarmifvwf(a'gufwmvd_ifeD)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;tkef;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 262 -
53? oCFef;u|ef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;odef;!Gef@(armifodef;!Gef@-aumhu&dwf)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;jrifhodef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;vGif(Adkvfr_;}uD;armifvGif-t+idrf;pm;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 263 -
wyfrawmf(yDbDtufzf)wdk@wGifyg0ifcJhonf? bDd'Dat yxrywfAdkvfoifwef;qif;/ *syefjynf bk&ifhwyfrawmf
ppfwuUodkvfausmif;qif;/ 1946 ckESpfwGif jyefwrf;0ift&m&Sd/ oeu(5)wdk@rS Adkvfr–;}uD;txd/ 1952 ckESpfrS
1954 ckESpftxd tqifhjrifhppfoifwef;rsm;udk t*Fvefjynf ppfwuUodkvfwdk@wGifwufcJhonf? 1962 ckESpfrS
1980 jynfhESpftxd ppfoHr–;(tar&duefjynfaxmifpk)/ 'kwd,wdkif;r–;/ wdkif;r–;/ 'kwd,0ef}uD;/ 0ef}uD;/ 'kwd,
0ef}uD;csKyf/ EkdifiHawmfaumifpD0if/ 1980 jynfhESpfwGiftem;,lcJhonf? vGwfvyfa&;armfuGef;0if(yxrqifh)/
EkdifiHh*k%f&nf(yxrqifh)/ oD&dysHcsDbJG@wkd@csD;jr‡ifhcH&onf? 1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmf
yHk}uD;+yD;aemuf trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif b¾ma&;Xmer–;tjzpfwm0ef,lcJhonf? OD;wifOD;/ OD;=unf
armif/ a':atmifqef;pk=unfwdk@ zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD;aemuf 1991 ckESpf/ rwfv (26)&ufae@wGif jyef
vnfzGJ@pnf;onfh tvkyftr_aqmiftzGJ@wGif twGif;a&;rª;tjzpf wm0ef,lcJhonf? a':atmifqef;pk=unf ae
tdrftus,fcsKyfrS jyefvnfvGwfajrmufvm+yD;aemuf 1995 ckESpf/ atmufwdkbmv (9)&ufae@wGif jyefvnf
zGJ@pnf;onfh A[dktvkyftr_aqmifaumfrwDY twGif;a&;rª;tjzpf jyefvnfwm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf?
¡ 1990 aemufydkif;rSm tifeft,fvf'DtaeeJ@ EdkifiHa&;ygwDwcktjzpf qufvuf&yfwnfEdkifa&;udk
aESmifh,Suf+cdrf;ajcmufr_trsdK;rsdK;=um;xJu ¶kef;uefae&wJh OD;atmifa¶$udk rsm;pGmulnDcJholuawmh tifeft,f
vf'D tvkyftr_aqmiftzGJ@&J@ rlvtzGJ@0ifvnf;jzpf/ tifeft,fvf'D&J@ b¾ma&;rª;vnf;jzpfwJh OD;vGifygyJ? 'kwd
,urBmppfjzpfvdk@ OD;vGif bDtdkifatxJ0ifwJhtcsdefwkef;u touf(18)ESpfyJ¶Sdygao;w,f? OD;vGif[m 1943
ckESpf/ =o*kwfvtwGif; *syefEdkifiH Rikugun Shikan Gakko Adkvfoifwef;ausmif;rSm oifwef;wufzdk@
apv$wfjcif;cH&wJh jrefrmt&m¶Sdavmif;awGxJu wOD;jzpfygw,f? 1945 =o*kwfvrSm jrefrmt&m¶Sdi,fav;
awG ppfoifwef;+yD;wJhtcsdefrSm jrefrmEdkifiHrSm zufqpfawmfvSefa&;upaeyg+yD? OD;vGifeJ@ol@&J@vkyfazmfudkif
buf t&m¶Sdi,fav;awG[m Hakone rSm 1945 ckESpf/ atmufwdkbmvtxd aecJh&+yD;/ pm;zdk@aomufzdk@
twGuf rD;aoG; zkwfa&mif;cJh&ygw,f?
vGwfvyfa&;&+yD;wJhaemuf OD;vGif[m wyfrawmfxJrSmyJ qufvufwm0efxrf;aqmifcJh+yD;/ t*Fvef
eJ@ taemuf*smreDawGudk ppfoifwef;awGwufzdk@ apv$wfjcif;cH&ygw,f? 1959 ckESpfrSm ol[m 0g¶SifwefrSm
ppfoHrª;tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhygw,f? tar&duefjynfaxmifpkuae jyefvm+yD;wJhaemuf tv,fydkif;wdkif;
ppfXmecsKyfwdkif;rª;tjzpf wm0efxrf;aqmifaeqJrSm &efukefrSm 'k0ef}uD;wm0efxrf;aqmifzdk@ tac:cH&ygw,f?
1962 ckESpfrSm ppfwyfutm%modrf;+yD;wJhaemuf jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDudk wnfaxmifcJh+yD;/ wdkif;jynf
udktkyfcsKyfaepOfumvtwGif;rSm OD;vGif[m b¾ma&;0ef}uD;tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhygw,f? tJ'Daemuf
'kwd,0ef}uD;csKyf/ EdkifiHawmfaumifpD0if tjzpfwm0efxrf;aqmifcJhygw,f? ol[m EdkifiHawmfaumifpD0iftjzpf
rSm EkwfxGufvdkufygw,f?
OD;vGif[m 1988 ckESpfrSm tifeft,fvf'DxJrSm yg0ifcJh+yD;/ ol@&J@b¾ma&;qdkif&mtawG@t}uHKawG/ ¶dk;
om;ajzmifhrwfr_ *k%foduQmawGa=umifh b¾ma&;rª;tjzpf a¶G;cs,fjcif;cH&ygw,f? 1992 rSm tifeft,fvf'D
udk twif;t"rRjyefvnfzGJ@pnf;cdkif;wJhtcgrSm OD;vGif[m twGif;a&;rª;wm0efudk,l+yD;/ OD;atmifa¶$[m OuUX
jzpfvmcJhygw,f?
- a':atmifqef;pk=unf. “jrefrmjynfuvmwJhpm” trSwf(18)rS ² ² ² ¢
OD;ausmfjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 264 -
ae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;ausmfjrifhonf wkdif;&if;aq;ynm oHk;bmom*k%fxl;jzifhatmifjrifaom ±ddk;&maq;
ynm&SifwOD;jzpfI wkdif;&if;y&aq;okawoe tcrJhvkyfief;ESifh wdkif;&if;aq;0g;wkd;wufa&;wkd@udk aqmif&GufcJh
onf? pmqdkawmfr*~Zif;xkwfa0ol/ wufae0if;yHkESdyfwdkuf yHkESdyfol/ obm0owWdaq;wdkufvkyfief;wdk@udkvkyf
udkifonf?
a'gufwm0if;Edkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;oef;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
59? tvHk+rdK@e,frJqENe,f?
a':pef;pef;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 265 -
Oya'bJG@&¶SdcJhonf? 1972 ckESpfrSpI w&m;±Hk;csKyfa&S@aetjzpfvkdufygaqmif&Gufcho
J nf? tr&yl&+rdK@e,frJqEN
e,ftrSwf(2) jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,fOD;bbGm;.aetdfrfwGifðyvkyfaom ,m,Dtpdk;&zGJ@pnf;a&;v#dK@
0Suftpnf;ta0;odk@wufa&mufcJhojzifh oufqdkif&mrSzrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? xdk@aemuf jypfr_qdkif&m
Oya'yk'fr 122 (1) t&jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyGJOya'yk'fr 11 (n) jzifh+idpGef;ojzifh jynfol@
v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrS y,fzsufvdkufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;
aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (23)&ufae@wGif a=unmcJhonf? aemifwGifjyKvkyfrnfha±G;aumufyGJrsm;Y
yg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf;ydwfyifcJhonf? e0w a=unmcsuftrSwf(11§92)t& jypfr_qdkif&musifhxHk;Oya'yk'fr
401 (1) jzifh 1992 ckESpf/ arv (1)&ufae‹wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGwfonf?
OD;xGef;v_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdefvSOD;(armifEG,fOD;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 266 -
ua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif owif;pmoydwfudkacgif;aqmifcJhI/ wm0efrSt+idrf;pm;ay;jcif;cHcJh&onf? trsdK;
om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfzJG@pnf;&mwGif a':atmifqef;pk=unf.tiftm;pktjzpf yg0ifcJhonf? armifEG,fOD;
uavmiftrnfjzifh &kyf&Sifa0zefa&;aqmif;yg;trsm;tjym;a&;om;cJhonf? 1990 jynfhESpfwGif trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyf A[dktvkyftr_aqmifaumfrwD0if OD;pdefvSOD;onf trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf. *ENDa=unm
csuftwdkif; e0wu v$wfawmfac:,lcGifhray;v#if trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftaejzifh aqmif&Guf&r!fh
enf;vrf;oHk;oG,fudk tzJG@rsm;cJGIa&;om;ðypk&mwGifyg0ifaqG;aEG;cJhonf? rEWav;+rdK@wGif pif+ydKiftpdk;&zJG@pnf;
a&; v#dK@0SufudpPwdk@udkvnf;od&Sdxm;cJhI oufqdkif&mrSzrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? ,if;aemuf OD;pdefvSOD;
onf jypfr_qdkif&mOya'yk'fr 122 (1) t& axmif'%f(10)ESpfcsrSwfjcif;cHcJh&I a&G;aumufyGJOya'yk'fr 11
(n)ESifh+idpGef;ojzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufvdkufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxG
a¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (23)&ufae@wGifa=unmcJhonf? wuUodkvf
ausmif;om;b0u 1962 ckESpf/ Zlvdkifv (7)&ufae‹ta&;tcif;wGifyg0ifcJhonf? aemifjyKvkyfrnfh a±G;
aumufyGJrsm;Yyg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf? 1992 ckESpf/ arv (1)&ufae‹wGif e0w a=unmcsuf
trSwf(11§92)t& jypfr_qdkif&musifhxHk;Oya' yk'fr 401 (1)jzifh tif;pdefaxmifrSjyefvGwfcJhonf? 1994 ckESpf/
Zlvdkifv (4)&ufae‹Y ppfaxmufvSrf;a&;rSzrf;qD;cJhaom a'gufwmcifaZmf0if;.udpPESifhywfoufI ‚if;
tygt0if OD;cifarmifaqG(prf;acsmif;)ESifh a':pef;pef;EGJ‹(pef;pef;EGJ‹-om,m0wD)wdk‹ESifhtwl 1994 ckESpf/ =o*kwf
v (5)&ufae‹wGifxyfrHzrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&+yD; axmif'%f(7)ESpf jypf'%fcsrSwfcJhjcif;cHcJh&onf?
(13) ¶Srf;jynfe,f?
1? uavm+rdK@e,frJqENe,f?
OD;jrifhoef;/ jynfaxmifpk"EktrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 267 -
2? uGef[def;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;vdyf(c)pJvdyf/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
3? aus;oD;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;wif/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
4? uGwfcdkif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;cGefqdkif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
5? uGwfcdkif+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;tdkuf&D(c)OD;vS[ef/ wtmif;(yavmif)trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 268 -
OD;tdkuf&D(c)OD;vS[efonf uGwfcdkif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(2)wGif wtmif;(yavmif)trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(1316)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(34²87)jzifh
a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? uGwfcdkif+rdK@e,f/ avmhcGrf¶GmZmwdjzpfonf? tz OD;armufcrf;/ trd a':at;
yGifhwdk@rS 1946 ckESpfwGifarG;zGm;cJhonf? OD;tdkuf&D(c)OD;vS[efonf uGwfcdkif+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;wGif
e0rwef;atmifjrifonftxd ynmoif=um;cJhonf? xdkrS ukefoG,fa&;0efxrf;/ 1974 ckESpfrS 1988 ckESpftxd
uGwfcdkif+rdK@e,fjynfol@aumifpD0if/ 1976 ckESpfrS 1988 ckESpftxd +rdK@e,for0g,r wGJzuftwGif;a&;rª;tjzpf
aqmif¶GufcJhonf?
6? ausmufrJ+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;vSaz(c)pdkif;z/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDzGJ@csKyf?
7? ausmufrJ+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
pdkif;aqmifqD(c)e,fvfqif/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
8? uGrf;vHk+rdK@e,frJqENe,f?
OD;&efusif;armf/ &Srf;jynfudk;uef@'Drdku&ufwpfygwD?
- 269 -
vkyfief;/ ta&mif;t0,fvkyfief; vkyfudkifcJhonf? &Srf;jynfudk;uef@'Drdku&ufwpfygwDwGif 'kwd,OuUXtjzpf
wm0ef,lcJhonf? 2004 ckESpf/ =o*kwfv (13)&ufae@wGif jyKvkyfonfh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD
tpnf;ta0;rS OD;&efusif;armftm; tzGJ@0ifopftjzpf vufcHcJhonf?
9? usdKif;wHk+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;pdkif;vHkausmuf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdkif;&Dwpf(yf)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
11? qDqdkif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdef0if;/ jynfaxmifpkytdk@0ftrsdK;om;tzGJ@csKyf?
a'gufwmOD;v_dif(c)OD;xGef;vd_if/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 270 -
a'gufwmOD;v_dif(c)OD;xGef;v_difonf anmifa&$+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkfifvHkrJ(11874)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(63²73)jzifh a&G;cs,f
wifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? tz OD;tkef;/ trd a':aygwdk@rS 1949 ckESpf/ pufwifbmv (1)&ufae@wGifarG;zGm;cJh
onf? a&vnf&yf/ [J,m&Gmr tif;av;Zmwdjzpfonf? OD;v_dif(c)OD;xGef;v_difonf [J,m&Gmr tpdk;&txuf
wef;ausmif;/ awmif}uD;+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(2)wdk@wGif tajccHynmoif=um;cJh+yD; wuUodkvf
0ifwef;atmifjrifcJhonf? 1973 ckEpS fwGif aq;wuUodkfvf(2)/ r*Fvm'HkrS q&m0efbG@J&¶SdcJhonf? xkdESpfwGif
tdrfaxmifjyKcJhonf? 1976 ckESpfrS 1979 ckESpftxd &GmiH vufaxmufq&m0ef/ +rdK@e,fq&m0ef/ 1979 ckESpfrS
1980 jynfhESpf/ ZGefvtxd yk'fr 5 (n)ESifh 10 (u) wkdk@jzifhzrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? 1984 ckESpfwGif
&mxl;rS&yfpJcHcJh&onf? ,cktcg [J&m &Gmr a&vnf&yfuGufwGifaeonf?
OD;tkef;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ausmfcif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
cGefazaxG;(c)cGef&wema[m0f/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 271 -
orxusifhpOfukdavhvmvkdufpm;cJhI tENd,/ wdbuf/ w&kwf/ *syefESihf ax&0g'Ak'<usifhpOfwkd@udk tm;xkwf
onf? jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD wif;jynfhygwD0ifjzpfcJhzl;onf? ytkd@trdsK;om;zGHG@+zdK;wdk;wufa&;tzGJG@wGif
wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;r–;/ awmif}uD;+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pnf;±Hk;a&;r–;wm0efwdk@,lcJh
onf?
OD;cGef}uD;/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;xGef;qm(c)pdkif;xGef;0if;/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
18? wmcsDvdwf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pGHqdkif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 272 -
ckESpfrS 1978 ckESpftxd wmcsDvdwf+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(1)wGif ynmoif=um;cJh&m &Spfwef;
atmifjrifcJhonf? 1979 ckESpfrS 1989 ckESpftxd rdbESifhtwlpD;yGm;a&;vkyfief;vkyfudkifcJhonf? 1989 ckESpfwGif
tdrfaxmifusonf?
19? erfhpef+rdK@e,frJqENe,f?
20? erfhqef+rdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;ausmf/ wtmif;(yavmif)trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
21? erfhcrf;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;omat;/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 273 -
&Jtkyftqifhjzifh t+idrf;pm;,lcJhonf? EdkifiHawmf&Jtr_xrf;wHqdyf csD;jr‡ifhjcif;cHcJh&onf? &Srf;wdkif;&if;om;rsm;
'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif A[dktvkyftr_aqmifwm0ef,lcJhonf?
22? aemifcsdK+rdK@e,frJqENe,f?
OD;xGef;atmif(c)OD;xGef;xGef;[def;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
23? erRwl+rdK@e,frJqENe,f?
a':arjzdK;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
24? yif;w,+rdK@e,frJqENe,f?
- 274 -
OD;atmifoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;armif=uD;/ jynfaxmifpkytdk@0ftrsdK;om;tzGJ@csKyf?
OD;p0fomwifh/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
27? z,fcHk+rdK@e,frJqENe,f?
cGefrm;&fudkbef/ u,ef;trsdKom;rsm;pnf;vHk;nD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@?
- 275 -
wifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? tz zl;cGef;usm/ trd yD;rlaomif;wdk@rS 1941 ckESpf/ pufwifbmv (23)&ufae@wGif
arG;zGm;cJhonf? u,m;jynf/ rdk;+AJe,f/ vG,f,if;¶GmZmwdjzpfonf? cGefrm;&fudkbefonf 1964-65 ckESpfwGif
wef;jrifhausmif;xGufatmifjrifcJh+yD;aemuf ausmif;rSxGufcJhonf? 1965 ckESpfrS 1970 jynfhESpftxd ukefoG,f
a&;Xme/ 1971 ckESpfrS 1981 ckESpftxd +rdK@e,ftkycf sKyfa&;Xmewdk@wGif tr_xrf;cJhonf? 1982 ckESpfrSpI
v,f,m+cHvkyfief;vkyfudkifcJhonf? u,ef;trsdKom;rsm;pnf;vHk;nD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@(A[dk)wGif 'kwd,
OuUXtjzpfaqmif¶GufcJhonf? 1992 ckESpf/ rwfv (11)&ufae@wGif e0wrS trdef@trSwf(7§92)jzifh u,ef;
trsdKom;rsm;pnf;vHk;nD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; zsufodrf;cJhojzifh cGefrm;&fudkbefonf ygwDrJhjzpfoGm;
+yD; woD;yk*~vtoGifa&muf¶SdoGm;cJhonf? 1995 ckESpf/ Zlvdkifv (21)&ufae@wGif qGD'ifEdkifiH/ AGefrm;pApfwGif
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;& jyefvnfzGJ@pnf;onfhtcg zuf'&,fa&;&m0ef}uD;tjzpfwm
0efay;tyfjcif;cHcJh&onf?
28? rdk;eJ+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cGefyGifh/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
29? armufr,f+rdK@e,frJqENe,f?
pdkif;tGwf(c)pdkif;wifatmif/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
30? rdkif;yef+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;rdk;=unf/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 276 -
awmif}uD;+rdK@ c&pf,meftxufwef;ausmif;wdk@wGif ynmoif=um;cJhonf? 1953 ckESpfwGif wyfrawmfodk@0ifcJh
onf? trSwf(2)ppfaxmufvSrf;a&;wyf/ trSwf(6)/ trSwf(3)axmufvSrf;a&;wyfwdk@rSwqifh trSwf(2)
axmufvSrf;a&;/ awmif}uD; cv&(41)wdk@wGif wm0efxrf;aqmifcJh+yD;/ 1966 ckESpfwGif wyf=uyf}uD;tqifhjzifh
t+idrf;pm;,lcJhonf? 1973 ckESpfwGif rdkif;yef+rdK@r vHk+cHKa&;ESifhtkyfcsKyfr_aumfrwD OuUX/ 1974 ckESpfrS 1977
ckESpftxd +rdK@e,faumifpD OuUX/ 1979 ckESpfwGif rdkif;yef+rdK@e,fygwD,lepfaumfrwD0if/ tvkyform; OuUX wm
0efrsm;,lcJh+yD;/ 1982 ckESpfwGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDrS E_wfxGufcJhonf?
31? rdkif;udkif+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;tGrf/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
32? rdkif;¶SL;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;0if;az(c)0if;az/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
33? rdkif;&,f+rdK@e,frJqENe,f?
- 277 -
OD;vS'if/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdkif;vSaz/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdkif;armifav;/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
36? rdk;rdwf+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwmtkef;armif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 278 -
a'gufwmOD;tkef;armifonf rdk;rdwf+rdK@e,frJqENe,fwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;jyK
I 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(8203)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(47²55)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf?
rbdef;+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;armif}uD;/ trd a':cif,Hkwdk@rS 1932 ckESpf/ azazmf0g&Dv (28)&ufae@wGifarG;
zGm;cJhonf? a'gufwmOD;tkef;armifonf 1960 jynfhESpfwGif &efukefaq;wuUodkvfrS aq;ody`HbGJ@(trfbDbD
tufpf)bJG@&¶SdcJhonf? 1963 ckESpfwGif t*FvefEdkifiHodk@ cJGpdwfr_yg&*lbJG@,l&efoGm;a&mufcJh+yD;/ 1965 ckESpfwGif
yg&*lbJG@udk yxrtqifhjzifhatmifjrifcJhonf? 1968 ckESpfwGif 'kwd,ykdif;ajzqkd&ef tD'ifbm&m+rdK@okd@toGm;
vrf;wGifum;arSmufI atmufydkif;aocJhonf? t*FvefwGif(1)ESpfaq;ukocJh+yD; 1970 jynfhESpfwGif jrefrmEdkifiH
odk@jyefvnfa&muf&Sdonf? 1970 jynfhESpfrS 1978 ckESpftxd q&m0ef/ rdk;ukwf+rdK@jynfol@aq;±Hk/ 1978 ckESpfwGif
roefrpGrf;yifpif,lcJhonf? bdef;jzLtEW&m,fwm;qD;umuG,fa&;wGif aq;pGJolvli,f(120)udk pepfwusuko
ay;cJhonf? 1979 ckESpfwGif “u|efawmfhom;}uD;/ aorif;ESifhppfcif;ol”pmtkyfjzifh trsKd;om;pmayqk&¶SdcJhonf?
37? rbdrf;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cspfcif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
38? rdkif;ysif;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;',feD&,fatmif/ vm;[ltrsdK;om;zGH@jzdK;wdk;wufa&;ygwD?
39? rdkif;,ef;+rdK@e,frJqENe,f?
- 279 -
OD;pdkif;EGHwpf(yf)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
40? rdkif;cwf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;&SJefavG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
41? rdkif;wHk+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;ausmfpdef/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
42? rdkif;qwf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;qef0kef;(c)OD;pdkif;bkef;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 280 -
OD;&SJefpdfkif;.om;jzpfonf? OD;qef0kef;(c)OD;pkdif;bkef;jrifhonf tXrwef;atmifjrif+yD;aemuf 1964 ckESpfrS 1969
ckESpftxd 0def;aetpdk;&rlvwef;ausmif;/ rlvwef;jy/ 1972 ckESpfrS 1974 ckESpftxd rdkif;qwfevu
tvkyftr_aqmif/ 1978 ckESpfrS 1988 ckESpftxd jynfe,faumifpD0if(tcsdefykdif;)tjzpf aqmif¶GufcJhonf?
43? rdkif;a,mif;+rdK@e,frJqENe,f?
pdkif;xGef;atmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
44? rdkif;jzwf+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;EGJ@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
45? &GmiH+rdK@e,frJqENe,f?
OD;atmifodef;/ jynfaxmifpktrsdK;om;rsm;'Drdkua&pDygwD?
- 281 -
46? &yfapmuf+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwmvS&Sdef/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
47? vGdKifvif+rdK@e,frJqENe,f?
48? vJcsm;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;omxGef;jr/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
49? vif;ac;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;xGef;atmif/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 282 -
OD;pdkif;xGef;atmifonf vif;ac;+rdK@e,frJqENe,fwGif &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm;
udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(8939)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(84²35)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cH
cJh&onf? vif;ac;+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;vHk;pdkif;vHk/ trd a':ygvdwfwdk@rS 1958 ckESpf/ =o*kwfv (10)&ufae@
wGifarG;zGm;cJhonf? OD;pdkif;xGef;atmifonf vif;ac;tpdk;&txufwef;ausmif;/ awmif}uD;a'oaumvdyf/ &ef
ukefwdarG;ukoa&;wuUodkvf/ ysOf;rem;a&qif;wdarG;ukwuUodkvfwdk@wGif ynmoif=um;cJh+yD;/ wdarG;uk'Dyvdk
rmESifh wdarG;ukq&m0efbGJ@&¶SdcJhonf? wd&p>mefaq;ukcef;zGifhvSpfvkyfudkifonf? &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyfwGif +rdK@e,f OuUX tjzpfwm0ef,lcJhonf?
OD;pdkif;jrifharmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;oef;aX;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
52? odEDM+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pdkif;xGef;vl/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGH@csKyf?
- 283 -
ckESpftxd udk,fydkifum;vkyfief;/ 1975 ckESpfrS 1986 ckESpftxd +rdK@e,for0g,rESifh ¶Srf;jynfajrmufydkif;or0g
,rtoif;pk tvkyftr_aqmif/ xdk@aemuf udk,fydkifwGifcHkESifhoH*a[qufvkyfief;vkyfudkifcJhonf?
cGefxGef;OD;/ &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdkif;atmifoef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
55? [dkyHk;+rdK@e,frJqENe,f?
OD;pHvS/ jynfaxmifpkytdk@0ftrsdK;om;tzGJ@csKyf?
- 284 -
56? [dkyef+rdK@e,frJqENe,f?
OD;cGefxGef;vl/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
(14) {&m0wDwdkif;?
1? usdKufvwf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;oef;wif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
2? usdKufvwf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;wif0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 285 -
onf? tz OD;omarmif/ trd a':jrodef;wdk@rS 1955 ckESpf/ azazmf0g&Dv (24)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf?
usdKufvwf+rdK@e,f/ uefausmif;aus;&GmZmwdjzpfonf? OD;wif0if;onf ykÀrDtpdk;&rlvwef;ausmif; (awmif
OuUvmy)/ usdKufvwf+rdK@tpdk;&tv,fwef;ausmif;trSwf(2)/ usdKufvwf+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;wdk@
wGif q,fwef;txdynmoif=um;cJhonf? 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;
wGif +rdK@e,ftvkyform;or*~ tvkyftr_aqmiftjzpfyg0ifcJhonf? 1999 ckESpf/ ZGefv (11)&ufae@wGifusif;y
jyKvkyfcJhonfh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@. tpnf;ta0;qHk;jzwfcsuft& 1999
ckESpf/ ZGefv (14)&ufae@ &ufpGJygpmtrSwf/ 040§pnf;(pnf;¶Hk;)§99 jzifh OD;wif0if;tm; trsdK;om;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyftm; vHk;0udk,fpm;rjyKawmhonfh udk,fpm;vS,fjzpfa=umif; xkwfjyefa=unmcJhonf? 2004 ckESpf/
arv (17)&ufae@wGif jyefvnfusif;ycJhonfh etz. trsdK;om;nDvmcHodk@ woD;yk*~vtjzpf a¶G;aumufyGJ
wGifa¶G;cs,fcHxm;&aom udk,fpm;vS,frsm;tpktzGJ@wGif wufa&mufcJhonf?
3? ausmif;ukef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;apmvGif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
4? ausmif;ukef;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmvS0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
5? usHKaysmf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;ref;a*smfeD/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 286 -
OD;ref;a*smfeDonf usHKaysmf+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;
jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifdvHkrJ(31731)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(72²93)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&
onf? tz OD;ausmfOD;/ trd a':ajcmufwkd@rS 1942 ckEpS f/ Zefe0g&Dv (31)&ufae@wiG farG;zGm;cJhonf? ykodrf
ta&S@ydkif;/ qifacgif;}uD;¶GmZmwdjzpfonf? OD;ref;a*smfeDonf ykodrf+rdK@/ pde@f *sdK;ZufuGef@Aifhausmif;/ umwkdvdyf
a,musFm;uav;rsm;A[dkfausmif;/ r&rf;acsmif;&Gm/ ykodrf+rdK@wdk@wGif tajccHynmoif=um;cJh&mrS wuUodkvf0if
wef;udk 1960 jynfhESpfwGifvnf;aumif;/ wuUodkvfynmudk ykodfrfOypmaumvdyfwGifvnf;aumif;oif=um;
cJhonf? 1965 ckESpfwGif rlvwef;jyausmif;q&m/ 1967 ckESpfwGif tv,fwef;jyausmif;q&m/ 1980 jynfhESpf
wGif ynma&;wuUodkvf/ &efukefrS ynma&;'Dyvkdrm&¶SdcJhI txufwef;jyq&mtjzpf &mxl;wkd;jr‡ifhcH&onf?
1982 ckESpfwGif vufaxmuf+rdK@e,fynma&;r–;tjzpf &mxl;wkd;jr‡ifhcHcJh&+yD;/ 1986 ckESpfwGif emrusef;yifpif
jzifh t+idrf;pm;,lcJhonf?
6? usKHaysmf+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;wif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
7? =uHcif;+rdK@e,frJqENe,f?
a'gufwm&Jjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 287 -
aumfr¶SifrS 1998 ckESpf/ 'DZifbmv (3)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf(1417)jzifh jynfol@v$wfawmf
udk,fpm;vS,ftjzpfrS EkwfxGufa=umif;a=unmcJhonf?
8? iykawm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;a';ApfvSjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
9? iykawm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
a'gufwmppfwif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ausmfjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 288 -
ckESpfwGif&¶SdcJhonf? 1970 jynfhESpfwGif a':ESif;EG,fESifhvufxyfcJhonf? rdom;pkESifhtwl +cHvkyfief;jzihftouf
arG;onf?
Adkvfrª;}uD;=unf0if;(t+idrf;pm;)/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmif}udKif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 289 -
v (3)&ufae@wGifarG;zGm;cJhonf? OD;atmif}udKifonf ESJ}uD;&Gmtpdk;&rlvwef;ausmif;/ r*Fvmawmif!Gef@
tpdk;&txufwef;ausmif;/ &efukef0dZ…mESifhody`HwuUodkvf/ &efukefynma&;wuUodkvfwkd@wGif ynmoif=um;cJh
&m bDattD;'D/ bDtD;'DbJG@&¶SdcJhonf? 1957 ckESprf S 1963 ckESpftxd "EkjzL+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;
txufwef;jy/ 1963 ckESpfrS 1975 ckESpftxd anmifwkef;/ ZvGef tpdk;&tv,fwef;ausmif; ausmif;tkyf}uD;/
1976 ckESpfrS 1983 ckESpftxd xm;0,f/ tkdifojyK tpdk;&txufwef;ausmif; ausmif;tkyf}uD;/ 1983 ckESpfrS
1989 ckESpftxd u0/ ausmuf}uD;/ anmifwkef; +rdK@e,fynma&;r–;/ 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@
'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif 'Drdkua&pDESifh+idrf;csrf;a&;tzJG@ em,u/ bJG@&vli,frsm; em,u/ Xmeaygif;pHk
0efxrf;rsm;or*~ OuUX/ anmifwkef;+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif pnf;¶Hk;a&;r–;wm0ef,lcJhonf?
OD;ompdk;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmrsdK;!Gef@/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 290 -
tvkyfESifhaxmif'%f(7)ESpf jypf'%fcsrSwfcJhonf? a'gufwmrsdK;nGef@rSm trdef@a}ujimpm trSwf(2§93)
tydk'fcGJ(1)t& ,m,DrSwfyHkwifvufrSwfav#mufxm;jyD;jcif;/ tydk'fcGJ(4)wGif “tydk'fcGJ(1)ygvkyfief;&yfudk
vuf&dSvkyfudkifaeolrsm;onf ,m,DrSwfyHkwifav#mufxm;aepOftwGif;/ rdrdvkyfief;udk qufvufvkyfudkifcGifh
&dSonf”[k jyXmef;xm;jcif;wdk@&dSygvsuf 1992 ckESpf/ trsdK;om;aq;0g;tufOya' yk'fr 19 (u)t& tvkyfESifh
axmif'%f(7)ESpf jypf'%fcsrSwfcJhjcif;jzpfonf//
OD;oef;xGef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;0if;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 291 -
17? "EkjzL+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;aomif;&D/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifacsm/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;ausmfrif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 292 -
wGif AdokumbJG@&¶SdcJhonf? &efukefwuUodkvfwGifynmoif=um;aepOf bmom&yftoD;oD;ESifh o[m,pmzwf
toif;wdk@wGif tr_aqmiftjzpfaqmif¶GufcJhonf? tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*~wGif wGJzuftwGif;a&;
rª;tjzpfaqmif¶Guf&if; 1953 ckESpf/ ausmif;om;v_yf¶Sm;r_wGifyg0ifcJhonf? 1958 ckESpf rS 1960 jynfhESpftxd
&efukefwuUodkvftif*sif eD,mr[mXme/ ydokumXmewGif vufaxmufuxdu/ Xmerª;tjzpfxrf;aqmifcJh+yD;
tvkyfrSE_wfxGufcJhonf? 1961 ckESpfrSpI ukd,fykdifAdokumvkyfief;vkyfudkifcJhonf? jrefrmjynfhtESHtjym;¶Sd
taqmuftODrsm; aqmufvkyf+yD;pD;cJh+yD; +rdK@¶Gmpnfyifa&;/ Adokumynmjyef@yGm;a&;wdk@udk tpOfwpdkuf
aqmif¶GufcJhonf? q&m}uD;ocifudk,fawmfr_dif;*lAdrmefukd udk,fwdkifyHkpHa&;qGJ+yD; }uD;=uyfaqmufvkyfcJhonf?
*lAdrmefapmifha¶Smufa&;tzGJ@wGif t}uHay;tjzpfaqmif¶GufcJhonf? AdkvfcsKyfatmifqef;.ZeD; a':cif=unf.
psmyeA[dkaumfrwD0iftjzpfvnf;aumif;/ *loGif;o+*õK[fa&;qyfaumfrwDwGifvnf;aumif;/ *lAdrmefwnf
aqmuf&mwGif udk,fwdkifyHkpHa&;qGJ}uD;=uyfaqmufvkyfcJhonf? *lAdrmef}uD;=uyfapmifha¶Smufa&;tzGJ@wGifvnf;
t}uHay;tjzpfaqmif¶GufcJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[kdOD;pD;tzJG@0if/ A[kdtvkyftr_aqmiftzJG@0if/
jyef=um;a&;ESihf &Srf;jynfe,f pnf;±Hk;qufoG,fa&;tzJG@0if wm0efwdk@udkxrf;aqmifcJhonf? OD;ausmfrif;onf
*ENDqHk;jzwfcsuftwdkif; e0w u v$wfawmfac:ray;v#if aqmif&Gufzkd@vdkonfhenf;vrf;oHk; oG,fpmwrf;ðypk
&mwGif twGif;ususyg0ifcJhojzifh 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya'yk'fr 5 (u) (c) (n) t& jypfr_
xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyGJOya' yk'fr 11 (n) ESifh+idpGef;ojzifh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f tjzpf
rSy,fzsufa=umif; aumfr&Sifu 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae@wGif a=unmcsuftrSwf (984)jzifh
a=unmcJhonf? aemif(10)ESpftwGif; jyKvkyfrnfha¶G;aumufyGJrsm;Y yg0if,SOf+ydKifcGifhudkvnf; ydwfyifcJhonf?
e0w ppftkyfpk.zdtm;ay;r_a=umifh 1992 ckESpf/ Zefe0g&Dv (24)&ufae@wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS
xkwfy,fay;cJh&onf? 1992 ckESpf/ arv (20)&ufae@wGif tif;pdeftusOf;axmifrSjyefvGwfonf? 1999 ckESpf/
Zlvdkifv (1)&ufae@wGif &efukef jynfol@aq;¶Hk}uD;Y tonf;a&m*gjzifh uG,fvGefonf?
ema&;a=umfjim ² ² ²
OD;ausmfrif; (Adokum)
B.Arch. M.I.T. (A.I.I.A.)
touf (66)ESpf
&efukef+rdK@ae (OD;bausmf)-(a':at;=unf)wdk@.om;}uD;/ yJcl;+rdK@ae (OD;oif;armif)-a':apm&Dwdk@.
om;oruf/ &efukef+rdK@ trSwf(60)/ a&ausmfvrf;/ ykZGefawmif+rdK@e,fae a':0if;jrifhjrifh (0if;0if; 217/ bD¶Hk/
odrf}uD;aps;).cifyGef;/ udkausmfrif;atmif-rndKrm0if;/ udk+zdK;a0rif; (+zdK;ausmf/ r*Fvmaps;)-rat;at;atmif/
udkpdk;jrifhaZmfwdk@.zcif/ armifydkif+zdK;cef@ (tru-12/ awmif§!Gef@)/ rtO…vDrif;/ armifcef@xufaZmfwdk@.tbdk;
OD;ausmfrif;onf 1-7-99 &uf (=umoyaw;ae@) nae 5;30 em&DwGif &efukefjynfol@aq;¶Hk}uD;Y uG,fvGef
oGm;ygojzifh 3-7-99 &uf (paeae@) eHeuf 11 em&DwGif a&a0;tat;wdkufrS a&a0;okomefodk@ ydk@aqmif
o+*õK[frnfjzpfyga=umif;?
usef&pfolrdom;pk
OD;!Gef@v_dif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 293 -
oiftjzpfoGm;a&muf&ef a&G;cs,fjcif;cHcJh&onf? 1966 ckESpfrS 1971 ckESpftxd tufpfx&mcefig;ynm
wuUodkvfwGifynmoif=um;cJh+yD; M. Sc. (Fishery) ig;ynmr[mody`HbJG@&¶SdcJhonf? 1972 ckESpfrS 1984 ckESpf
txd ig;vkyfief;Xme +rdK@e,fOD;pD;r–;(rEWav;)/ rEWav;wuUokdvf owWaA'Xme tcsdefykdif;uxdu (yl;wGJ
wm0ef)/ +rdK@e,fOD;pD;r–; anmifa&$/ rauG;ESifh ysOfrem;/ wkdif;OD;pD;r–; {&m0wDwdkif;(ykodrf)/ 1987 ckESpfwGif
ukvor*~pm;eyf&duQmESifhpdkufysdK;a&;tzJG@tpnf;ta0;odk@ v,f,mESifhopfawm0ef}uD;ESifhtwl jrefrmudk,f
pm;vS,ftzGJ@0if/ 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@ta&;awmfyHk}uD;umvwGif {&m0wDwkdif;vHk;qdkif&m
0efxrf;rsm;ESifhtvkyform;or*~ OuUX/ 1988 ckESpf/ pufwifbmv (13)&ufae@wGif zrf;qD;ta&;,ljcif;cHcJh&
onf? 1989 ckESpf/ azazmf0g&Dv (14)&ufae@wGif tvkyfwm0efrS&yfqdkif;+yD; yifpifay;jcif;cHcJh&onf?
OD;vS=unf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
a'gufwmwifrif;xGÉf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 294 -
EdkifiHoHk;taºuGaph(2)aphawG@¶Sdonfudk EdkifiHjcm;aiGw&m;r0ifvuf0,fxm;¶Sdr_ yk'fr(24)jzifh zrf;qD;csKyfaESmifcJh
+yD; tr_qifw&m;pGJqdkI axmif'%fcsrSwfjcif;cHcJh&onf?
OD;ref;!Gef@odef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;aomif;wif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 295 -
OD;rif;aqG/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;0if;}udKif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 296 -
jcif;jzpfa=umif;’pGyfpGJvsuf a&G;aumufyGJuef@uGufv$mwifoGif;xm;I a&G;aumufyGJcHktrSwf(2)wGif =um;em
ppfaq;cJhonf? bdkuav;+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif pnf;¶Hk;a&;r–;tjzpfwm0ef,lcJhonf?
a'gufwmpdefjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;cspfoef;/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
OD;vSjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 297 -
rtlyif+rdK@e,f/ oHjzLpk&GmZmwdjzpfonf? tz OD;wifh/ trdd a':yHkwkd@rS 1924 ckESpfwGifarG;zGm;cJhonf? OD;vSjrifh
onf oHjzLpk¶Gmtpdk;&rlvwef;ausmif;/ ckESpftdrfwef;tpdk;&tv,fwef;ausmif;wkd@wGif ckESpfwef;txdynm
oif=um;cJhonf? 1942 ckESpfrS 1945 ckESpftxd ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf(bDtdkifat)/ ArmhumuG,fa&;
wyfrawmf(bD'Dat)/ ArmhrsdK;cspfwyfrawmf(yDADtufzf)wkd@wGif &Jabmf/ 'kd@Armtpnf;±Hk;0if/ 1949 ckESpfrS 1958
ckESpftxd A-w-v-p/ p-y-u-o/ wD-,l-pD-bD twGif;a&;r–;(yef;waemf)/ 1958 ckESpfrS 1962 ckESpftxd
rtlyifc±dkif y-x-p twGif;a&;r–;/ 1953 ckESpfrS 1958 ckESpftxd vufaxmufc±kdif0efxrf;r–;(v,f,majr
EkdifiHydkifðyvkyfa&;) rtlyif/ 1964 ckESpfrS 1966 ckESpftxd a0,Hu|ef;bkef;}uD;ausmif; rlvwef;q&m/ 1967
ckESpfrS 1980 jynfhESpftxd ukefoG,fv,f,m0efxrf;(rtlyif)/ 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pD
ta&;awmfyHk}uD;wGif +rdK@rd/ +rdK@z (13)OD;tzJG@wGifyg0ifcJhonf? vGwfvyfa&;armfuGef;0if(yxrqifh) &¶SdcJhonf?
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf wdkif;}uD;=uyfr_acgif;aqmifwm0ef,lcJhonf? 1996 ckESpfwGif 0wW&m;aESmifh,Suf
r_jzifhw&m;pGJqdkI axmif'%fcsrSwfjcif;cHcJh&onf?
OD;vSaz/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 298 -
jzpfvmcJhonf? 2003 ckESpf/ arv (30)&ufae@wGifjzpfyGm;cJhonfh 'DyJ,if;aoG;acsmif;pD;vkyf}uHwdkufcdkufowf
jzwfr_jzpfyGm;pOf etz rS aetdrftus,fcsKyfjzpfh xdef;odrf;xm;cJh&mrS 2003 ckESpf/ Edk0ifbmv (23)&ufae@wGif
jyefvGwfonf?
OD;wifvS/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;atmif=uif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pdk;rif;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifOD;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 299 -
OD;wifOD;onf jrefatmif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;
jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(20248)rJ/ pkkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(66²62)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&
onf? 1941 ckESpf/ ZGefv (1)&ufae@zGm;jzpfonf? [oFmw+rdK@e,f/ ydawmufukef;aus;&GmZmwdjzpfonf?
OD;bat;.om;jzpfonf? OD;wifOD;onf 1968 ckESpfwGif &efukef0dZ…mESifhody`HwuUodkvfrS 0dZ…mbJG@&¶SdcJhonf?
vufaxmuf+rdK@ydkifoifwef;wufcJh+yD; 1969 ckESpfwGif vufaxmuf+rdK@ydkif tifyif+rdK@e,fcJG(jrefatmif)/ 1971
ckESpfwGif 'kwd,OD;pD;r–;(jrefatmif)/ 1974 ckESpfwGif txufwef;a&S@aepmar;yGJatmifjrifcJhonf? 1974 ckESpf
wGif +rdK@e,faumifpDtwGif;a&;r––;/ 1977 ckESpfwGif ygwDrSoef@pifjcif;cHcJh&onf? 1977-78 ckESpfwGif 'k±Hk;tzJG@r–;/
+rdK@e,faumifpD/ pvif;+rdK@(rauG;wkdif;)/ 1978 ckESpfwGif t+idrf;pm;,lcJhonf? xdk@aemuf txufwef;a&S@ae
tjzpfvdkufygaqmif¶Gufonf?
OD;jrifhod%f;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;!Gef@0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 300 -
OD;!Gef@0if;onf a&=unf+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm; udk,fpm;
jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m ckdifvHkrJ(28327)rJ/ pkkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(62²66)jzifh a&G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&
onf? ykodrf+rdK@Zmwdjzpfonf? tz OD;btkef;/ trd a':xGm;wdk@rS 1939 ckESpfwGifarG;zGm;cJhonf? OD;!Gef@0if;
onf 0dZ…mbJG@ESifhynma&;'Dyvkdrm&¶SdcJhonf? 1958 ckESpfrS 1960 jynfhESpftxd ykodrfaumvdyfausmif;om;
twGif;a&;r–;/ OuUX/ 1961 ckESpfrS 1988 ckESpftxd tv,fwef;jy/ txufwef;jy/ vufaxmufynma&;r–;
(ykodrfta&S@/ ykodrftaemuf/ iykawm/ o&uf/ yif;w,/ a&=unf) 1350 jynfhESpf(1988 ckESpf)/ jynfol@
'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif a&=unfòrd@e,f/ +idrf;csrf;pGmvlxkqENazmfxkwfa&;aumfrwD OuUX tjzpf
aqmif&GufcJhonf? 1988 ckESpf/ atmufwdkbmv (4)&ufae@rS 1988 ckESpf/ Edk0ifbmv (2)&ufae@txd
zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? 1988 ckESpf/ Edk0ifbmv (1)&ufae@wGif vufaxmufynma&;rª;wm0efrS
t+idrf;pm;ay;jcif;cHcJh&onf? {&m0wDwdkif;pnf;¶Hk;a&;aumfrwD0iftjzpf aqmif¶GufcJhonf? 1996 ckESpfwGif +rdK@
¶GmESifhtdk;tdrfzGH@+zdK;a&;OD;pD;XmerS ‚if;ESifhrdom;pkaexdkif&m ykodrf+rdK@/ jynfawmfomwdkuf/ trSwf(52)rS twif;
tusyfz,f¶Sm;cdkif;ojzifh z,f¶Sm;ay;cJh&onf?
OD;armifarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;=unf0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 301 -
(1)&ufae@txd zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? vyGwWm+rdK@e,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif pnf;¶Hk;a&;r–;
tjzpf wm0ef,lcJhonf?
a'gufwmat;=uL/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;pDarmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 302 -
41? av;rsufESm+rdK@e,frJqENe,f trSwf(2)?
OD;qef;jrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;wifatmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
Adkvfrª;}uD;oufa0(t+idrf;pm;)/ wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD?
- 303 -
44? omaygif;+rdK@e,frJqENe,f trSwf(1)?
OD;vSjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;oef;0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;jroef;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 304 -
'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGifyg0ifcJhonf? [oFmw+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf +rdK@e,fpnf;¶Hk;a&;r–;
wm0ef,lcJhonf?
a'gufwmaZmfjrifh/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
OD;jr0if;/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 305 -
ausmif;xkwfcHcJh&+yD; axmif'%f(9)ESpfuscHcJh&onf? 1980 jynfhESpfwGif vGwf+idrf;csrf;omcGifhtrdef@jzifh axmifrS
jyefvGwfcJhonf? 1980 jynfhESpfrSpI wGJbuftv,fwef;jy (2)ESpf/ wGJbuftxufwef;jy (2)ESpf/ usL&Sifq&m
tjzpf (2)ESpfvkyfcJhonf? pmay;pm,ljzihfwwd,ESpfajzqdkcJh&m 1983 ckESpfwGif ody`H(owWaA')bJG@&cJhonf?
1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;t+yD;wGif ygwDpHkzJG@pnf;cGifh&onfhtcg 'Drkd
ua&pDnD!Gwfa&;wyfOD;wGif wJGzuftwGif;a&;r–;/ wyfOD;zsufodrf;I 'D+idrf;ESifhaygif;+yD;aemufwGif 'Drdkua&pDESifh
+idrf;csrf;a&;tzGJ@ A[dktwdkifyifcHaumfrwD0if/ ,if;aemuf 'D+idrf;rSxGufI trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfokd@0if
a&mufcJhonf? OD;ausmf+idrf;.orD; a'gufwma':usifusif+idrf;ESifh 1982 ckESpf/ arv (1)&ufae@wGif vufxyf
cJhonf? a'gufwmusifusif+idrf;onf jynfyodk@om;orD;(2)a,mufESifhtwl xGufcGmoGm;a&mufaexkdifcJh+yD;/
OD;jr0if;onf &efukefESifhykodrf+rdK@wkd@odk@ul;oef;+yD; ta&mif;t0,fvkyfudkifcJhonf? 1990 jy!fhESpf/ pufwifbm
vESifhatmufwdkbmvrsm;twGif; rEWav;YjyKvkyfo!fh ,m,Dtpdk;&zGJ‹pnf;a&;vd_@0Suftpnf;ta0;rsm;odk‹
wufa&mufcJhojzifh 1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (3)&ufae‹wGif w&m;cHajy;tjzpfa=unmcHcJh&+yD; (9)&uf
ae‹wGiftzrf;cHcJh&onf? jypfr_qdkif&mOya' yk'fr 122 (1)jzifhw&m;pGJ+yD; axmif'%f(25)ESpfcsrSwfcHcJh&onf?
jypfr_qkdif&mOya' yk'fr 122 (1) t&jypfr_xif&Sm;pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyGJOya' yk'fr 11 (n) jzifh+idpGef;
ojzifh v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSy,fzsufa=umif; aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (12)&ufae@wGif
a=unmcsuftrSwf(985)jzifh a=unmcJhonf? v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfryS ,fzsuf+yD; aemifwGifjyKvkyf
r!fha±G;aumufyGJrsm;Y yg0if,SOf+ydKifcGifhudkyg ydwfyifcJhonf?
a'gufwmpef;atmif/ woD;yk*~v?
- 306 -
OD;wifxGwf/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 307 -
1985 ckESpftxd ynma&;Xme vli,fha&;&mXmecGJwGif ynm-pDrH-okaw Xmepdwfrª;tjzpfvnf;aumif;/
wuUodkvfrsm;tkyfcsKyfa&;¶Hk; wuUodkvfrsm;A[dk&duQmXmerª;tjzpfvnf;aumif;/ usef;rma&;0ef}uD;Xme/
aq;ynmOD;pD;XmetkyfcsKyfr_atmuf¶Sd oGm;bufqdkif&maq;wuUodkvfY armfuGef;xdef;tqifh(2)tjzpf
vnf;aumif;/ aq;wuUodkvf(1)Y armfuGef;xdef;tqifh(1)tjzpfvnf;aumif; tr_xrf;cJhonf? 1964 ckESpf
wGif jrefrmhqdk¶S,fvrf;pOfygwD vli,fa&;&mc±dkifpnf;¶Hk;a&;r–;/ awZvli,fpmapmif t,f'DwmtzGJ@0if/ 1966
ckESpfwGif jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD A[dkvli,f ynmpDrHokawoer–;/ ygwDXmecsKyf vlxka&;&mXme ygwD
0efxrf;(Xmepdwfr–;)/ 1975-76 ckESpfwGif vom+rdK@e,ftvkyform;aumifpD 'kwd,OuUX(1)/ 1973 ckESpfwGif
jynfvHk;u|wfqENcH,lyGJusif;ya&;ESifh a&G;cs,fwifajr‡mufyGJusif;ya&;aumfr&Sif vom+rdK@e,f tzJG@0ifESifh OuUX/
1981 ckESpf/ Zefe0g&Dv (4)&ufae@wGif EkdifiHawmfaumifpD trdef@trSwf (2§81)jzifh EkdifiH*k%f&nf('kwd,qifh)
csD;jr‡ifhcH&onf? 1985 ckESpfwGif jynfol0efxrf;wHqdyfcsD;jr‡ifhcH&onf? 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@
'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif ppf+yD;acwfESifh vGwfvyfa&;acwf ausmif;om;or*~tzJG@0ifa[mif;rsm;ESifh
twl yg0ifv_yf&Sm;cJhonf? ¶Spfav;vHk;wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf.acgif;aqmifr_udkcH,lv_yf&Sm;cJhonf?
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf pwifxlaxmifpOfuyif A[dkXmecsKyf ¶Hk;tzGJ@wGif yg0ifaqmif¶GufcJhonf? trsdK;
om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[kdOD;pD;tzJG@0if/ wkdif;pnf;tzJG@0ifwm0efwkd@,lcJhonf? OD;wifxGwfonf trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyf. *ENDqHk;jzwfcsuftwdkif; e0wu v$wfawmfac:ray;vsif aqmif&Gufzdk@vkdonfhenf;vrf;
oHk;oG,fpmwrf;ðypk&mwGif twGif;ususyg0ifcJhojzifh oufqkdif&mrSzrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&onf? ,if;
aemuf OD;wifxGwfonf 1950 jynfhESpf/ ta&;ay:pDrHr_tufOya' yk'fr 5 (u) (c) (n) t& jypfr_xif&Sm;
pD&ifjcif;cH&I a&G;aumufyJGOya' yk'fr 11 (n) ESihf+idpGef;ojzihf jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS y,f
zsufa=umif; ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifrS 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (20)&uf
ae@wGif a=unmcsuftrSwf(987)jzifha=unmcJhonf? aemif(10)ESpftwGif;jyKvkyfrnfh a¶G;aumufyGJrsm;Y yg0if
,SOf+ydKifcGifhudkvnf;ydwfyifcJhonf?
OD;jrifharmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf?
- 308 -
ÙÙÙÙÙÙÙÙÙ
- 309 -
31? a'gufwmaX;odef; oeyfyif (2) yJc;l wdkif; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
32? OD;xefv#ef;aygif wGef;ZH csif;jynfe,f ZdkrD;trsdK;om;uGef*&uf
33? OD;cifausmf[ef a&eHacsmif; (2) rauG;wdkif; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
34? pdkif;0if;az rdkif;¶SL; ¶Srf;jynfe,f ¶Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pD
tzGJ@csKyf
35? Edkifaomif;¶Sdef aumhu&dwf (2) u&ifjynfe,f rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@
36? OD;wifxGwf tdrfrJ (1) {&m0wDwkdif; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
37? 'l0gaZmfatmif 0dkif;armf ucsifjynfe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
38? a':pef;pef; qdyfurf; &efukefwdkif; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
39? OD;ausmfoGif c&rf; (1) &efukefwdkif; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
40? a'gufwmrsdK;0if; u0 (1) yJcl;wdkif; trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
ÙÙÙÙÙ
- 310 -
xm;cJhonf? {&m0wDwdkif;/ ajrmif;jr+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)rS OD;atmif=uiftm; 2004 ckESpf/ =o*kwfvxJ
wGif w&m;r0ifAD'D,dkacGrsm; vuf0,fawG@¶Sdr_jzifh tm%mydkifrsm;rS zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJhonf?
ÙÙÙÙÙ
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifOya'
tcef; (1)
trnf
1? TOya'ukd ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SifOya'[kac:wGifap&rnf?
tcef; (2)
zGJ@pnf;jcif;
3? EkdfifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@onf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;
aumfr&SifwGif tzGJ@0ifOD;a&wkd;jcif;/ vpfvyfonfhae&mwGif tpm;xkd;jcif;wdk@ukdaqmif&GufEkdifonf?
tcef; (3)
wm0efESifhvkyfydkifcGifhrsm;
- 311 -
(u) vGwfvyfI w&m;r#waomygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJudk atmifjrifpGmusif;yEkdif
a&;twGufaqmif&Gufjcif;/
(c) vkdtyfaom Oya'rsm;ukda&;qGJI EkdfifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@u jyÏmef;ay;a&;
twGufwifjyjcif;/
(*) vkdtyfaom enf;Oy'rsm;/ vkyfxkH;vkyfenf;rsm;/ trdef@rsm;/ !Gef=um;csufrsm;udk a&;qGJIxkwf
jyefjcif;/
(C) ygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&SiftzGJ@cGJrsm;udk zGJ@pnf;jcif;/
(i) ygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJaumfr&SiEf Sifh aumfr&SiftzGJ@cGJrsm;twGuf vkdtyfaom&kH;
0efxrf;rsm;cef@tyfjcif;/ 0efxrf;a&;&m udpP&yfrsm;udkpDrHcef@cGJjcif;/ pDrHcef@cGJapjcif;/
(p) vGwfvyfI w&m;r#waomygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJatmifjrifpGmusif;yEkdif&efvkd
tyfonfhtpDtpOfrsm;ðyvkyfjcif;/ vkdtyfonfrsm;udkaqmif&Gufjcif;/ vkdtyfonfhtultnDrsm;
ukdawmif;cH&,ljcif;?
tcef; (4)
taxGaxG
6? jynfol@v$wfawmfESifhjynfol@aumifpDtqifhqifh a&G;cs,fwifajr‡mufyGJusif;ya&;aumfr&SifOya'
(1976 ckESpf/ jynfol@v$wfawmfOya' trSwf - 5) udk TOya'jzifh &kyfodrf;vkdfufonf?
(yHk) apmarmif
AdkvfcsKyf}uD;
OuUX
EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@
ÙÙÙÙÙ
EkdifiHa&;ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;Oya'
- 312 -
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJudk atmifjrifpGmusif;yEkdif&ef EkdifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnf
aqmufa&;tzGJŒonf atmufygOya'udkjyÏmef;vkdufonf?
tcef;(1)
trnfESifht"dy`g,fazmfjycsuf
tcef;(2)
EkdifiHa&;ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;
tcef;(3)
aumfr&Sif. vkyfydkifcGifhrsm;
- 313 -
5? EkdifiHa&;ygwDwckurSwfykHwifay;&efav#mufxm;onfhtcg owfrSwfxm;aomenf;vrf;rsm;ESihftnD
ppfaq;+yD;aemuf aumfr&Sifonf ² ² ²
(u) rSwfykHwifcGihfðyEkdifonf? odk@r[kwf
(c) rSwfykHwifcGifhðy&ef jiif;qkdEkdifonf//
tcef;(4)
taxGaxG
ÙÙÙÙÙ
tcef; (1)
trnfESifht"dy`m,fazmfjycsuf
- 314 -
2? TOya'wGifyg¶Sdaomatmufygpum;&yfrsm;onf azmfjyygtwdkif;t"dy`m,foufa&mufap&rnf ² ² ²
(u) toif;tzGJ@ qdkonfrSm trnfoD;jcm;¶Sdonfjzpfap/ r¶Sdonfjzpfap &nf¶G,fcsufwpfckcktwGuf
odk@r[kwf vkyfief;pOf wpfckcktwGuf vltrsm;pkaygif;zGJ@pnf;xm;aom toif;tzGJ@/ tpnf;t¶Hk;/
or*~/ ygwD/ aumfrwD/ tzGJ@csKyf/ toif;pk/ wyfOD;/ uvyfESifh tvm;wl toif;tzGJ@udk qdkonf?
(c) EdkifiHa&; toif;tzGJ@ qdkonfrSm EdkifiHa&;t,l0g' wpfckcktay:wGif tajccHI EdkifiHa&;pnf;¶Hk;
v_yf¶Sm;r_udk wpfenf;enf;jyKaom toif;tzGJ@udk qdkonf?
tcef; (2)
zGJ@pnf;cGifh&¶Sd&ef av#mufxm;jcif;
tcef; (3)
zGJ@pnf;cGifhr¶Sdaom toif;tzGJ@rsm;
- 315 -
toD;oD;rS 0efxrf;rsm; odk@r[kwf EdkifiHawmfb¾maiGrS vpm&,l=uaom 0efxrf;wpfOD;OD; odk@r
[kwf 0efxrf;rsm;yg0ifzGJ@pnf;xm;+yD; EdkifiHa&;toif;tzGJ@wpfckck. =oZmcH,laom odk@r[kwf EdkifiH
a&; toif;tzGJ@ wpfckckESifh qufoG,faom toif;tzGJ@?
tcef; (4)
jypf'%frsm;
7? rnfolrqdk yk'fr 3/ yk'frcGJ (*) t& zGJ@pnf;cGifhudk jzpfap/ qufvuf&yfwnfcGifhudk jzpfap r&aom
toif;tzGJ@ odk@r[kwf yk'fr 3 t& zGJ@pnf;cGifhr¶Sdaom toif;tzGJ@ wpfckckwGif yg0ifa=umif;/ toif;tzGJ@udk
tm;ay;ulnDa=umif;/ odk@r[kwf xdktoif;tzGJ@ taqmifta,mifudk toHk;jyKa=umif; jypfr_xif¶Sm; pD&ifjcif;
cH&v#if axmif'%f oHk;ESpfxd uscHap&rnf?
tcef; (5)
taxGaxG
toif;tzGJ@rsm; zGJ@pnf;jcif;qdkif&mOya'
jyXmef;jcif;ESifh pyfvsOf;I¶Sif;vif;csuf
- 316 -
,cktcg 'Drdkua&pD.tESpfom&udk trSefwu,fjrwfEdk;pGmjzifh ppfrSefaom ygwDpHk'Drdkua&pDudk
vufcHusifhoHk;aom EdkifiHa&;ygwDtzG@J tpnf;rsm; zGJ@pnf;vmonfrsm; ¶SdouJhodk@ 'Drdkua&pDudk[efjy+yD;
r¶dk;om;aomoabm/ rormaom&nf¶G,fcsufwdk@jzifh ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;udk
taESmifht,Suf t[ef@twm; tEW&m,fjzpfaprnfh toif;tzGJ@rsm; zGJ@pnf;xm;a=umif;/ zGJ@pnf;&ef jyifqif
v#uf¶Sdaea=umif; od¶Sd&ygonf?
ÙÙÙÙÙ
jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya'
tcef; (1)
trnfESifht"dy`m,fazmfjycsuf
2? TOya'wGifyg¶Sdaomatmufygpum;&yfrsm;onf azmfjyygtwdkif;t"dy`m,foufa&mufap&rnf ² ² ²
(u) v$wfawmf qdkonfrSm jynfol@v$wfawmfudk qdkonf/
(c) aumfr¶Sif qdkonfrSm ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJusif;ya&;aumfr¶Sifudk qdk onf/
(*) aumfr¶SiftzGJ@cGJ qdkonfrSm aumfr¶SifuzGJ@pnf;ay;aom jynfe,f/ wdkif; odk@r[kwf òrd@e,fpk
odk@r[kwf òrd@e,f odk@r[kwf &yfuGuf odk@r[kwf aus;¶Gmtkyfpk aumfr¶SiftzGJ@cGJrsm;udk qdkonf?
xdkpum;&yfwGif òrd@e,fpkaumfr¶SiftzGJ@cGJtjzpfaqmif¶Guf&ef aumfr¶Sifu jynfe,f odk@r[kwf wdkif;
aumfr¶SiftzGJ@cGJ0ifrsm;jzifh zGJ@pnf;ay;aom aumfr¶SiftzGJ@cGJvnf; yg0ifonf?
- 317 -
(C) a¶G;aumufyGJ qdkonfrSm ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJudk qdkonf?
(i) rJqENe,f qdkonfrSm v$wfawmfrq J ENe,fudk qdkonf/
(p) v$wfawmfudk,fpm;vS,f qdkonfrSm v$wfawmfodk@a¶G;aumufwifajr‡mufjcif;cH&oludk qdk onf?
(q) omoemh0efxrf; qdkonfrSm atmufygyk*~dKvfrsm;udk qdkonf ² ² ²
(1) Ak'<bmom0ifrsm;twGufjzpfv#if Ak'<bmom omoemh0efudkxrf;¶Gufaeaom &[ef;/
omra%/ zdk;olawmf/ r,foDv/ &aohESifh &aohr/
¶Sif;vif;csuf? omoemh0efxrf;[kqdk&mwGif omoema&;qdkif&m &[ef; odk@r[kwf
omoemh0efxrf;tjzpf acwWcH,lxm;qJumvtzdk@ oufqdkifap&
rnf?
(2) c&pf,mefbmom0ifrsm;twGufjzpfv#if c&pf,mefomoemh0efudkxrf;aqmif&ef
t"dutm;jzifh rdrdudk,fudk qufuyfxm;+yD;yk*~dKvf[k oufqdkif&m c&pf,meftoif;
awmf}uD;rsm; (Churches) u todtrSwfðyI oduQmay;xm;jcif;cH&aom odk@r[kwf
wm0efay;xm;jcif;cH&aom yk*~dKvfrsm;jzpfap/ rdrdwdk@udk;uG,f&mbmomt& *dk%f;csKyf.
tkyfcsKyfjcif;udk rdrdqENtavsmufvufcHI bmoma&;pnf;rsOf;jzifhvnf;aumif;/ t"d
Xmefðycsufjzifhvnf;aumif; pnf;¶Hk;xm;aom yk*~dKvfwpkwGifjzpfap/ tzGJ@tpnf;wGif jzpfap
yg0ifaomyk*~dKvfrsm;/
(3) [dENLbmom0ifrsm;twGufjzpfv#if pH,mpD/ r[ef@ odk@r[kwf [dENLbkef;awmf}uD; rsm;?
(Z) rJpm&if; qdkonfrSm a¶G;aumufyGJtwGuf owfrSwfxm;aom rJqENe,frsm;wGif¶Sdo!fh
qENrJay;ydkifcGifh¶Sdolrsm;. pm&if;udk qdkonf/
(ps) axmif'%fuscHae&olrsm; qdkonfrSm w&m;¶Hk;wckck. pD&ifcsuft& axmif'%fuscHae&ol
rsm;udk qdkonf? xdkpum;&yfwGif oufqdkif&m w&m;¶Hk;.axmif'%fpD&ifcsufudk rauseyfI
t,lcH0ifxm;aom axmif'%fuscHqJolrsm;vnf; yg0ifonf/
(n) rJ¶HktzGJ@ qdkonfrSm rJqENe,fwe,ftwGif;¶Sd rJ¶Hkw¶HkY qENrJay;jcif;ESifhpyfv#Of;I pkaygif;
wm0ef,laqmif¶Guf&ef oufqdkif&m+rdK@e,faumfr¶SiftzGJ@cGJu wm0efay;tyfxm;aom tzGJ@udk
qdkonf/
(Ë) rJ¶Hkrª; qdkonfrSm rJ¶HktzGJ@tm;}uD;rª;aom yk*~dKvfudkqdkonf/
(X) a¶G;aumufr_qdkif&mtcGifhta&; qdkonfrSm a¶G;aumufyGJwGif v$wfawmfudk,fpm;vS,f
avmif;tjzpfjzifh yg0if,SOf+ydKifEdkifaom tcGifhta&; odk@r[kwf ryg0if r,SOf+ydKifbJaeEdkifaom
tcGifhta&; odk@r[kwf v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;tjzpfrS EkwfxGufEdkifaomtcGifhta&; odk@
r[kwf a¶G;aumufyGJwGif rJay;EdkifaomtcGifhta&; odk@r[kwf rJray;bJaeEdkifaomtcGifhta&; udk
qdkonf?
(È) w&m;rJhðyusifhr_ qdkonfrSm TOya'tcef;(13)wGif azmfjyxm;aom jyKusifhr_wckckudk qdkonf?
tcef; (2)
v$wfawmfzGJ@pnf;jcif;
tcef; (3)
- 318 -
rJqENe,frsm;owfrSwfjcif;
tcef; (4)
qENrJay;ydkifcGifh¶Sdolrsm;
tcef; (5)
a¶G;aumufwifajr‡mufcHydkifcGifh¶Sdolrsm;
- 319 -
onf jrefrmEdkifiHom;Oya'jyXmef;jcif;rðyrD uG,fvGefjcif;jzpfv#if ,if;odk@uG,fvGefcsdefwGif
EdkifiHom;tjzpf av#mufxm;&,lcGifh¶Sdolrsm;?
(c) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif; aexdkifolrsm;?
(*) rJpm&if;wGif yg0ifolrsm;?
- 320 -
(X) wyfrawmf/ jynfol@&JwyfzGJ@paom umuG,fa&;wyfzGJ@0ifrsm;/ jynfol@0efxrf;tzGJ@tpnf;
toD;oD;/ EdkifiHydkifpD;yGm;a&;tzGJ@tpnf;toD;oD;rS 0efxrf;rsm;ESifh EdkifiHawmfb¾maiGrS vpmcH
pm;=uaom tjcm;0efxrf;rsm;?
tcef; (6)
rJpm&if;ðypkjcif;
- 321 -
EdkifiHjyifywGifa&muf&Sdaeolrsm;ESifh tdrfaxmifpk0ifrsm;udk &yfuGufokd@r[kwf au|;&Gmtkyfpk aumf
r&SiftzGJ@cGJu owfrSwfxm;onfhtwkdif; oufqkdif&mrJpm&if;Y xnfhoGif;azmfjy&rnf?
tcef; (7)
- 322 -
19? a&G;aumufyGJwGif v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;tjzpf 0ifa&muf,SOfòydifvkdolwpfOD;onf owfrSwf
xm;onfhtwkdif; oufqkdif&mòrd@e,fpkaumfr&SiftzGJ@cGJodk@ trnfpm&if;wifoGif;&rnf?
- 323 -
(c) yk'frcGJ(u)t& cef@xm;onfha&G;aumufyGJudk,fpm;vS,f EkwfxGufv#ifjzpfap/ uG,fvGefv#if
jzpfap/ a&G;aumufyGJudk,fpm;vS,ftjzpfrS ¶kyfodrf;cH&v#ifjzpfap v$wfawmfudk,fpm;vS,f
avmif;onf a¶G;aumufyGJudk,fpm;vS.ftjzpf tjcm;olwpfOD;tm; xyfrHcef@xm;Ekdifonf?
tcef; (8)
qENrJay;jcif;
28? aumfr¶Sifonf ² ² ²
- 324 -
34? (u) rJqENe,fwpfe,fwGif a&G;aumufwifajr‡mufcHrnfh v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif; wpfOD;
wnf;om&Sdv#if ,if;rJqENe,ftwGif a&G;aumufyGJusif;yjcif;rðyawmhbJ xkdyk*d~Kvftm;
v$wfawmfukd,fpm;vS,fjzpfa=umif; aumfr&Sifu a=unm&rnf/
(c) rJqENe,fwpfe,fwGif v$wfawmfudk,fpm;vS,af vmif; wpfOD;xufydkI&SdcJhv#if rJykH;ESifh
qENrJvufrSwfrsm;ukd enf;Oya'rsm;jzifhowfrSwxf m;onfhtwkdif; ðyvkyfpDpOfI qENrJay;ap
&rnf?
- 325 -
39? (u) a&G;aumufyGJusif;yonfhtcsdefY EkdifiHjyifywGifa&muf&Sdaeaom jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH awmf.
oHtzGJ@0ifrsm;ESifh tdrfaxmifpk0ifrsm;/ oH¶kH;tzGJ@0ifrsm;ESifh tdrfaxmifpk0ifrsm;/ ynm awmfoifrsm;ESifh
tdrfaxmifpk0ifrsm;/ udk,fpm;vS,ftzGJ@0ifrsm;ESifh tdrfaxmifpk0ifrsm;/ tpkd; &.cGifhðycsufjzifh
EkdifiHjyifywGifa&muf&Sdaeaomolrsm;ESifh tdrfaxmifpk0ifrsm;u oufqkdif&m rJqENe,frsm;twGuf
óudwifIqENrJay;Ekdif&ef aumfr&Sifu pDpOfay;&rnf/
(c) EkdifiHjyifywGifa&muf&Sdaeaom qENrJay;ydkifcGifh&Sdolrsm;u óudwifIqENrJay;Ekdfifa&;twGuf
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&/ EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;Xmeu wm0ef,lqufoG,faqmif&Gufay;
&rnf?
tcef; (9)
qENrJa&wGufjcif;ESifh twnfðya=unmjcif;
- 326 -
a&G;aumufyGJxyfrHusif;yEkdifa&;twGufvnf;aumif; òrd@e,fpkaumfr&SiftzGJ@cGJodk@ tjrefqkH;wifjy
&rnf?
tcef; (10)
aumfr¶Sif.vkyfydkifcGifhrsm;
42? aumfr¶Sifonf ² ² ²
- 327 -
45? a¶G;aumufyGJudpPtwGuf aumfr¶SiftzGJ@cGJtoD;oD;. a¶G;aumufyGJqdkif&m aqmif¶Gufcsuf/ qHk;
jzwfcsufrsm;ESifhpyfv#Of;I aumfr¶Sifonf rdrd.oabmqENtav#muf oufqdkif&mtr_wGJ/ pm¶Gufpm
wrf;rsm;udk awmif;ac:=unfh¶_I vdktyfovdktqHk;tjzwfcsrSwfEdkifonf? ,if;qHk;jzwfcsufonf t+yD;
tjywfjzpfap&rnf?
tcef; (11)
a¶G;aumufyGJudk,fpm;vS,frsm;ESifh ukefusp&dwfrsm;
tcef; (12)
- 328 -
(c) a&G;aumufr_qkdif&mtcGifhta&;udk vGwfvyfpGmrusifhokH;Ekdifap&ef v$wfawmfudk,fpm;vS,f
avmif;wpfOD;OD;ukdaomfvnf;aumif;/ qENrJay;ykdifcGifh&SdolwpfOD;OD;udkaomfvnf;aumif;/ +cdrf;
ajcmufjcif;/
- 329 -
(1) rJqG,fjcif;/
(2) rJqEN&SifwpfOD;OD;tm; v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;wpfOD;OD;udk rJay;&efawmif;qkdjcif;/
(3) v$wfawmfudk,fpm;vS,favmifwpfOD;OD;udk rJray;&efaomfvnfaumif;/ a&G;aumufyGJYrJay;
&efaomfvnf;aumif;/ rJray;bJae&efaomfvnf;aumif; wkdufwGef;aoG;aqmifjcif;?
&Sif;vif;csuf? Tyk'frygudpPtvkd@iSm rJ¶kHwpfyg; tjcm;ae&mrsm;wGif a&G;aumufyGJESifh
oufqdkfifonfh a=umfjim/ pm&Gufpmwrf; ponfwkd@uyfxm;jcif;/ csdwfqGJxm;jcif; ryg0if?
- 330 -
vnf;aumif; wm0efusjynfol@&JwyfzGJ@0if okd@r[kwf tjcm;vkHòcHa&;wm0ef&Sdolu rJ¶kHrSz,f&Sm;
ypf&rnf/
(c) rJ¶kHrSz,f&Sm;jcif;cH&olonf rJ¶kHr–;.cGifhðycsufr&&SdbJ rJ¶kHokd@jyef0ifvmjcif;a=umifh jypfr_xif
&Sm;pD&ifjcif;cH&v#if axmif'%f 6 vtxdjzpfap/ usyfwpfaxmiftxdaiG'%fudkjzpfap/ jypf'%f
ESpf&yfvkH;udkjzpfap uscHap&rnf?
tcef; (13)
w&m;rJhðyusifhr_rsm;
- 331 -
(c) rJqENe,fwpfe,ftwGuf a&G;aumufyGJwGifwpf}udrfxufydkI qENrJay;jcif; odk@r[kwf
a&G;aumufyGJrsm;udk wpfcsdefwnf;usif;ypOf wpfe,fxufydkaom rJqENe,frsm;twGuf qENrJay;
jcif;jzifh rdrdvkdvm;aom v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;tm; tusdK;&Sdapjcif;/
(*) v$wfawmfudk,fpm;vS,fuaomfvnf;aumif;/ ,if;.a&G;aumufyGJudk,fpm;vS,fuaomf
vnf;aumif; a&G;aumufyGJESifhpyfvsOf;I owfrSwfcsufESifhrnDbJ aiGudkrw&m;tukefcHjcif; odk@r
[kwf rw&m;tukefcH&efoabmwlnDjcif;/
(C) a&G;aumufyGJukefusp&dwfaiGpm&if;rsm;ukd a&G;aumufyGJudk,fpm;vS,fu a&;rSwfxm;&ef
ysufuGufjcif;/
(i) v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif; odk@r[kwf ,if;.a&G;aumufyGJudk,fpm;vS,f. oabm
wlnDcsufjzifh wpfOD;wpfa,mufaomolu qENrJay;csdefwGif rJ¶kHrSqENrJvufrSwfudk tjcm;okd@
,laqmifoGm;jcif;/
(p) v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif; odk@r[kwf ,if;.a&G;aumufyJGukd,fpm;vS,f. wkdufwGef;
csufjzifhaomfvnf;aumif;/ oabmwlnDcsufjzifhaomfvnf;aumif; atmufygwdk@ukdusL;vGefjcif; ² ² ²
(1) v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;tjzpf yg0if&ef odk@r[kwf ryg0ifbJae&ef odk@r [kwf
v$wfawmfukd,fpm;vS,ftjzpfrS EkwfxGuf&ef&nf&G,fcsufjzifh aomfvnf; aumif;/
aus;Zl;wkH@jyefcsufjzifhaomfvnf;aumif; wpfOD;wa,mufaomolu
vmbfvmbvufcHjcif; odk@r[kwf vmbfvmbvufcH&ef oabmwljcif;/
(2) qENrJay;&ef odk@r[kwf qENrJray;bJae&ef rJqEN&SifwpfOD;OD;udk aoG;aqmif&efjzpf ap/
aoG;aqmifvkdojzifhtm;xkwf&efjzpfap wpfOD;wpfa,mufolu rdrdtwGuf odk@r[kwf
olwpfyg;twGuf vmbfvmbvufcH&efoabmwljcif;?
(q) rrSefruefðyvkyfxm;aom a&G;aumufyGJukefusp&dwfaiGpm&if;udk wifjyjcif; okd@r[kwf xkduJhodk@
a&G;aumufyGJukefusp&dwfaiGpm&if;ukd rSefuefonf[k0efcHjcif; odk@r[kwf owfrSwfxm; onfhtwkdif;
wifoGif;&efysufuGufjcif;/
(Z) v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;r[kwfaom odk@r[kwf ,if;.a&G;aumufyGJudk,fpm;vS,f
r[kwfaom tjcm;olwpfOD;OD;u ,if;v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;. cGifhðycsufr&SdbJ v$wf
awmfudk,fpm;vS,ftjzpf a&G;aumufwifajr‡mufcH&atmifjzpfap/ a&G;aumufwifajr‡mufcH&
atmiftm;ay;vkdaoma=umifhjzpfap/ tpnf;ta0;usif;yIaomfvnf;aumif;/ pm&Gufpmwrf;
rsm;a0iSIaomfvnf;aumif;/ tjcm;wpfenf;enf;jzifhaomfvnfaumif; aiGtukeftuscHjcif;
odk@r[kwf ukefus&ef cGifhðyjcif;/
(ps) ykHESdyfol/ xkwfa0olwkd@. trnfae&yfryg&Sdaom a&G;aumufyGJESifhoufqkdifonfh a=umfjim/
pm&Gufpmwrf;/ ykdpwm ponfwkd@udk jzef@csdxkwfa0jcif;jzifh rdrdvkdvm;aom v$wfawmfukd,fpm;
vS,favmif;tm; tudsK;&Sdapjcif;/
(n) v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif; odk@r[kwf ,if;.a&G;aumufyGJudk,fpm;vS,fujzpfap/
,if;wdk@wpfOD;OD;. oabmwlnDcsuft& tjcm;olwpfOD;ujzpfap v$wfawmfukd,fpm;vS,f
avmif;wpfOD; a&G;aumufwifajr‡mufcH&a&;twGuf tultnDukd 0efxrf;wpfOD;OD;xHrS&,ljcif;/
t&,l&eftm;ay;ulnDjcif; odk@r[kwf &,l&eftm;xkwfjcif;/
(Ë) v$wfawmfukd,fpm;vS,favmif;wpfOD; a&G;aumufwifajr‡mufcH&a&;twGuf bmoma&;t
xdrf;trSwfrsm;ukd a&G;aumufyGJwGiftokH;ðyjcif; odk@r[kwf vlrdsK;ukdjzpfap/ udk;uG,f&mbmomukd
jzpfap ta=umif;ðyrJay;=u&ef odk@r[kwf rJray;bJae=u&ef tpDtpOfðyvsuf v_H@aqmfjcif;/
- 332 -
(X) v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;wpfOD; a&G;aumufwifajr‡mufcH&a&;twGuf ygwDwpfckckudk
jzpfap/ yk*~dKvfwpfOD;OD;jzpfap t=urf;zufjcif;/ rrSefruefpGyfpGJjcif;/ a&;om;jcif;/ trsm;jynfol
qlylr_jzpfatmifzefwD;jcif;?
tcef; (14)
a¶G;aumufwifajr‡mufcH&jcif;ESifhpyfv#Of;I
uef@uGufcsufrsm;udk tqHk;tjzwfay;jcif;
- 333 -
(q) cef@xm;+yD;jzpfaom a&G;aumufyGJckHtzGJ@0ifwpfOD;onf ckHtzGJ@0iftjzpfjzifh raqmif&GufEkdifcJh aomf
odk@r[kwf pkHprf;ppfaq;aeckdufwGif qufvufraqmif&GufEkdifcJhaomf tpdk&tzGJ@onf tzGJ@
0ifopfwpfOD;ukd tpm;xkd;cef@xm;&rnf? jyefvnfzGJ@pnf;aom xkdckHtzGJ@onf pkHprf;ppfaq;qJjzpf
aom uef@uGufv$mudk topfjyefvnfppfaq;vkdu ppfaq;Ekdifonf?
- 334 -
cH&oltjzpf a=unmxkdufa=umif; av#mufxm;oludkjzpfap v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf a&G;aumuf
wifajr‡mufcH&oljzpfonf rjzpfonfukd tpdk;&tzGJ@xHodk@ tpD&ifcH&rnf?
tcef; (15)
taxGaxG
- 335 -
78? rnfolrqkd aumfr&SifESifh aumfr&SiftzGJ@cGJrsm;wGif tzGJ@0iftjzpfaomfvnf;aumif;/ a&G;aumufyGJ
wm0efrsm;ukdxrf;aqmifaom 0efxrf;tjzpfaomfvnf;aumif; yg0ifaqmif&Gufjcif;onf EkdifiHawmf.
wm0efukdxrf;aqmifjcif;[k rSwf,l&rnf?
ÙÙÙÙÙ
EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@
jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya'udk jyifqifonfhOya'
- 336 -
2? TOya'onf jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya' jyXmef;onfh 1989 ckESpf/ arv 31 &ufae@rSpI
tm%mwnfonf[k rSwf,l&rnf?
ÙÙÙÙÙ
- 337 -
EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@trdef@
( trdef@trSwf 4§91 )
jynfol@v$wfawmfa¶G;aumufyGJOya'yg +idrf0yfydjym;r_qdkif&mjypfr_ESifh
tusifhpm&dwWysufjym;r_ESifhywfoufaomjypfr_rsm;udk owfrSwfonfh trdef@
(1) cdk;r_/
(2) vk,ufr_/
(3) "m;jyr_/
(4) vdrfvnfr_/
(5) tvGJoHk;pm;r_/
(6) r,m;cdk;r_/
(7) rk'drf;r_/
- 338 -
(8) vlcdk;r_/ aoG;aqmifqGJac:r_/ tEdkiftxufcdkif;apr_/
(9) trsdK;orD; um,da¹ENysufpD;ap&eft}uHESifh vufa&mufr_ (odk@r[kwf) tEdkiftxufjyr_/
(10) yÉdoaE<qdkif&m jypfr_rsm;/
(11) jynfhwefqmESdyfuGyfa&; tufOya't&jypfr_/
(12) 1974 ckESpf/ rl;,pfxHkxdkif; ab;jzpfapwwfaom aq;0g;rsm; Oya't& jypfr_rsm;/
(13) avmif;upm; Oya't& jypfr_rsm;/
(14) t*wdvdkufpm;r_/
(15) jynfolydkifypPnf; umuG,fa&; tufOya't& jypfr_rsm;/
(16) trsm;ydkifypPnf; umuG,fonfh Oya't& jypfr_rsm;/
(17) EdkifiHjcm;aiG vJvS,fr_qdkif&m jypfr_rsm;/
(18) EdkifiHawmftvH Oya't& jypfr_rsm;/
(19) yHkESdyfolrsm;ESifh xkwfa0olrsm; rSwfyHkwifOya't& jypfr_rsm;/
(20) jynfol@v$wfawmf a¶G;aumufyGJ Oya't& jypfr_rsm;?
ÙÙÙÙÙ
“jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD”
1? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 392
2? ¶Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 23
3? &cdkif'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 11
4? rGeftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@ 5
5? trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD 4
6? trsdK;om;'Drdkua&pDygwD 3
- 339 -
7? ZdkrD;trsdK;om;uGef*&uf 2
8? jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf 1
9? rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@ 1
10? &Srf;jynfudk;uef@'Drdku&ufwpfygwD 1
11? woD;yk*~v 1
pkpkaygif; 444
tzGJ@0ifrsm;rSm ² ² ²
- 340 -
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dktvkyftr_aqmif/ txufArmjynfpnf;¶Hk;a&;wm0efcH/ A[kdktvkyform;
tzJG@acgif;aqmifwm0ef,lcJhonf?
tz OD;armif}udKif/ trD a':jrwifwdk@rS 1927 ckESpf/ rwfv (12)&uf ¡ 1288 ckESpf/ waygif;vqef;
(10)&uf ¢ {&m0wDwdkif;/ ykodrf+rdK@/ a&ausmf}uD;¶GmwGifarG;zGm;cJhonf? ykodrf+rdK@/ A[dktrsdK;om;txufwef;
ausmif;wGif rlvwef;rS(10)wef;atmifonftxd ynmoif=um;cJhonf? 'kwd,urBmppf}uD;pwif jzpfyGm;pOf
awm¶GmwGifppfab;'%fa¶SmifaepOfzcifuG,fvGefcJhojzifh acwWudk&if0wf+yD;aemuf (10)wef; atmifjrifonf
txd qufvufynmoif=um;cJhonf? ykodrf+rdK@/ A[dktrsdK;om; txufwef;ausmif;wGif ynmoif=um;aepOf
1936§38 ckESpf/ wEdkifiHvHk;ausmif;om;oydwfjzpf+yD;/ ausmif;rSjyKvkyfonfh pDwef;vSnfhvnfqENjyyGJrsm;wGif
yg0ifv_yf¶Sm;cJhonf? ausmif;rSOD;pD;zGJ@onfhyifeDvli,f wyfzGJ@wGifyg0ifcJhonf?
1943 ckESpfaemufydkif;/ touf(16)ESpfjynfht+yD;wGif ppfxJ0if&eftwGuf &efukef+rdK@odk@a&muf¶SdcJh+yD;/
ArmhumuG,fa&;wyfrawmf/ ppf0ef}uD;¶kH;/ A[dkuif;wyf(,ck y'krRmuGif;ae&m)wGif wyfom;tjzpfpwif0if
a&mufcJhonf? Adkvfoifwef;ausmif;wuf&eftwGuft&nftcsif;ppfpmar;yGJESihf ppf0ef}uD;¶kH;vlawGppfaq;r_
ajzqkdcH,l+yD;r=umrD 0ifqmwef;vsm;(,ckorRwtdrfawmf0ef;twGif;)wGifzGifhvSpfxm;onfh tcsufjyavhusifh
a&;wyf&if;wGifoifwef;wufaepOf r*Fvm'kH wwd,ygwfAdkvfoifwef;ausmif;( Third Bath of Officer
Training School ) odk@Adkvfavmif;oifwef;wufcGifh&cJhonf? 1944 ckESpf/ Ekd0ifbmv (10)&ufae@wGif
wwd,ygwfAdkvfoifwef;qif+yD; ArmhumuG,fa&;wyfrawmfwGif jyefwrf;0ift&m&SdtvkyfoifAdkvf(rDem¶dkuf
&Sdcef;)/ wvkdif;okH;yGifhtxl;=u,fjzifh&mxl;cef@tyfjcif;cH&onf?
wyfrawmfjyefvnfzGJ@pnf;ay;rnfhtpDtpOft& rsdK;cspfwyfrawmfzsufodrf;onfhtcg Zmwd&Gmodk@jyef
vmcJhonf? 1946 ckESpfwGifwuUodkvfqufwuf&ef &efukefòrd@odk@jyefvmcJhonf? &efukefòrd@odk@a&muf&Sd+yD; rdsK;cspf
wyfrawmfXmecsKyfzGifhvSpfxm;&m avmif;0pfpfvrf;(,cktif;,m;òrdifvrf;/ rif;uGefawm&bkef}uD;ausmif;
0ef;)wGif ArmhwyfrawmftwGufjyefwrf;0ift&m&Sdrsm;/ uENDpmcsKyft&a&G;cs,fcef@xm;aeonfhowif;=um;I
oGm;a&mufpkHprf;&m rlvwm0efxrf;aqmifcJhonfhawmfvSefa&;wkdif;trSwf(4)/ wyf&if;(102)pm&if;wGif aemif
jyefvnfzGJ@pnf;rnfhArmhwyfrawmfwGif wkduf&kdufjyefwrf;0ift&m&Sdtjzpf(odk@)t*Fvdyfbk&ifhppfwuUodkfvfwGif
Adkvfavmif;tjzpfausmif;wuf&efaxmufcHxm;ojzifh t&m&Sdtjzpfjyefvnfav#mufxm;cJh&m (=unf; 3651)
'kwd,Adkvf(Second Lieutenant)tjzpfcef@tyfcHcJh&onf? xkd@aemuf jrif;+cHòrd@&Sd +Adwdo#ppfwyfrSppft&m&Sd
rsm;oif=um;ay;onfh tajccHppfynmoifwef;wufa&muf&onf? xkd@aemuf 1946 ckESpfqef;wGif aròrd@(,ck
jyifOD;vGif)wGift&m&Sdi,frsm;oifwef;odk@wufa&muf&onf?
- 341 -
1947 ckESpf/ Ekd0ifbmvwGif puFmyl&Sd +Adwdo#ta&S@zsm;wyfrsm;qkdif&mXmecsKyfrSOD;pD;zGifhvSpfonfh
ppfqifa&;avhusifhr_oifwef;odk@ 1948 ckESpf/ Zefe0g&Dvv,ftxdwufa&mufcJh&onf?
1950 ckESpfwGif w&kwfjynf,leefe,fawmifykdif;&Sd w&kwfjzL(ulrifwef)wyfrsm;/ w&kwfjynfol@wyf
rawmf.xkd;ppfqifwkdufckdufr_a=umifh jrefrmEkdifiHodk@usL;ausmf0ifa&mufvmcJhonfudk&Gwf&Gwfc|Hc|HckcHwkdufcdkuf
cJhonfhtwGuf ol&bGJ@OD;jr‡ifhjcif;cHcJh&onf?
1964 ckESpf/ 'DZifbmv (12)&ufae@wGif awmfvSefa&;aumifpDa=unmcsuftrSwf(59)jzifh taemuf
awmifwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rª;/ Adkvfrª;}uD;wifOD;tm; awmfvSefa&;aumifpD0iftjzpf cef@tyfcJhonf?
1972 ckESpf/ {+yDv (20)&ufae@wGif awmfvSefa&;aumifpDrS a=unmcsuftrSwf(100)jzifh Adkvfrª;csKyf
wifOD;tm; umuG,fa&;0ef}uD;Xme/ 'kwd,0ef}uD;tjzpf wm0efay;tyfcJhonf?
1974 ckESpf/ rwfv (3)&ufae@wGif jynfaxmifpkqdk¶S,fvpforRwjrefrmEdkifiHawmf jynfol@v$wfawmf
yxrt}udrftpnf;ta0;rS Adkvfrª;csKyfwifOD;tm; umuG,fa&;0ef}uD;Xme/ 0ef}uD;tjzpf wm0efay;tyfcJh
onf?
1974 ckESpf/ ukvor*~taxGaxGtwGif;a&;r–;csKyfa[mif;OD;oef@Zmyeta&;tcif;/ 1976 ckESpf/
tvkyform;ta&;tcif;rsm;wGif jynfolvlxktxdtcdkufenf;atmifaqmif&GufcJhojzifh jynfolvlxk. =unf
ndKav;pm;r_cHcJh&onf?
1974 ckESpfrS 1976 ckESpftxd umuG,fa&;OD;pD;csKyf(1-3-74§6-3-76)ESifhumuG,fa&;0ef}uD;tjzpf
wm0efxrf;aqmifcJhonf?
1976 ckESpf/ pufwifbmv (10)&ufae@wGif tif;pdefòrd@/ tusOf;axmifteD;&Sdtxl;w&m;¶kH;wGif
&efukefwkdif;w&m;ol}uD;tzGJ@ OuUÏ OD;tkef;armif/ tzGJ@0ifrsm;tjzpf OD;jrwfwkd;/ OD;armifarmif0if;wkd@yg0ifonfh
&efukefwkdif;w&m;ol}uD;tzGJ@okd@ jynfol@&JwyfzGJ@/ owif;wyfzGJ@r–;¶kH;/ &Jr–;OD;pdk;jrifhu EkdifiHawmfacgif;aqmifrsm;
tm;vkyf}uHowfjzwf&efpDpOfaqmif&Gufr_/ jrefrmhqkd&S,fvpfvrf;pOfygwDtm;zsuf&ef}uHpnfr_ESifh tm;ay;ulnD
r_wdk@jzifh Adkvf}uD;tkef;ausmfjrifhESifhAdkvf}uD;0if;odef;wdk@tm;EdkifiHawmfykefuefr_tjzpfw&m;pGJqdk&mwGif odv#uf
xdefcsefcJhonf[kqkdumxnfhoGif;w&m;pGJqkdjcif;cHcJh&I oufaotaxmuftxm;r&SdyJaxmif'%f(7)ESpftjypf
ay;cHcJh&onf? 1980 jynfhESpfwGifvGwf+idrf;csrf;omcGifhjzifhaxmifrSjyefv$wfonf?
vGwf+idrf;csrf;omcGifhjzifhaxmifrSvGwfvm+yD;aemuf omoemabmifokd@ (2)ESpfcef@0ifa&mufchJonf?
xkd@aemuf vlxGuf+yD;Oya'ynmahvmoif,lqnf;yl;cJh&m 1984§86 ckESpfrsm;twGif; rSwfykHwifa&S@ae [R.L.]
atmifvufrSwf&cJhonfhtjyif Oya'ynmbGJ@ [LL.B.] yg&&SdcJhonf?
1988 ckESpf/ =o*kwfv (27)&ufae@eHeufykdif;wGif &efukefòrd@/ AdkvfcsKyfatmifqef;vrf;/ taxGaxG
a&m*gukaq;¶kH}uD;/ ta&;ay:Xmea&S@Yvlxktpnf;ta0;yGJwGif'Drdkua&pDjyefvnf&¶Sda&;twGuf pnf;¶Hk;a[m
ajymcJhonf? 1988 ckESpf/ =o*kwfv (29) &ufae@eHeuf(10)em&DwGif A[ef;òrd@/ 0*Fbmvrf;/ +cHtrSwf(10)
aetdrfwGiftzGJ@0if(21)OD;jzifhzGJ@pnf;cJhonfh 'Drkdua&pDESifh+idrf;csrf;a&;tzGJ@(,m,D)wGif taxGaxGtwGif;a&;r–;
tjzpfyg0ifcJh+yD;/ pufwifbmv (10)&ufae@wGifEkwfxGufchJonf?
1988 ckESpf/ =o*kwfv (8)&ufae@wGifzGJ@pnf;cJhonfh wyfrawmfwyfr–;a[mif;rsm;ESifh&Jabmfa[mif;
rsm;tzGJ@wGif 'kwd,OuUÏtjzpfaqmif&GufcJhonf?
1988 ckESpf pufwifbmv (24)&ufae@wGifzGJ@pnf;cJh+yD;/ (27)&ufae@wGifw&m;0ifrSwfykHwifcJhonfh
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif 'kwd,OuUÏjzpfvmcJh+yD;/ xdkESpf'DZifbmv (10)&ufae@wGif OuUXjzpfol
OD;atmif}uD;E_wfxGufoGm;ojzifh/ OuUÏ jzpfvmcJhonf?
1989 ckESpf/ Zlvdkifv (20)&ufae@wGif EkdifiHawmftm;aESmifh,SufzsufqD;vkdolrsm;. ab;tEW&m,frS
umuG,fapmifha&SmifonfhOya't&ta&;,lcHcJh&+yD; 'DZifbmv(22)&ufae@wGiftxl;ppfckH¶kH;trSwf(5)rStvkyf
ESifhaxmif'%f(3)ESpfuscHap&ef jypf'%fcsrSwfcJhonf? jypf'%fjynfhumeD;wGif aemufxyfppfckH¶kH;twifcH&+yD;
- 342 -
,cifupGJqdkcJhonfhpGJcsuftwdkif;aemuf xyfaxmif'%f(7)ESpfcsrSwfcHcJh&onf? 1995 ckESpf/ rwfvwGif axmif
rSjyefvGwfonf?
2000 jynfhESpf/ =o*kwfv (24)&ufae@wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf taxGaxGtwGif;a&;rª; a':
atmifqef;pk=unf/ tzGJ@csKyfacgif;aqmifESifhvli,ftcsdK@wdk@EiS fhtwl/ aumhrª;+rdK@ESifhuGrf;+cHukef;+rdK@rsm;odk@ ygwD
pnf;¶Hk;a&;vkyfief;rsm;vkyfaqmif&eftoGm;/ 'v+rdK@txGufwGif tm%mydkifrsm;.wm;jrpfydwfqdk@[ef@wm;jcif;
cHcJh&I/ (9)&uft=um pufwifbmv (1)&ufae@nOfhoef;aumifwGif twif;t"rRcsKyfaESmifzrf;qD;+yD; aetdrf
odk@jyefydk@cHcJh&+yD;/ aetdrftus,fcsKyfjzifh 2000 jynfhESpf/ pufwifbmv (14)&ufae@txdaecJh&onf?
2000 jynfhESpf/ pufwifbmv (22)&ufae@wGif trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf taxGaxGtwGif;a&;rª;
a':atmifqef;pk=unfESifhtwl rEWav;+rdK@odk@rD;&xm;jzifhc&D;oGm;&ef/ &efukefblwm}uD;odk@a&muf¶SdpOf tm%m
ydkifrsm;rS[ef@wm;+yD;/ zrf;qD;csKyfaESmifI &JrGefwyfpcef;wGifxdef;odrf;xm;cJhonf? aemufydkif;wGif aetdrfjyefydk@
Itus,fcsKyfcsxm;+yD;/ 2001 ckESpf/ =o*kwfv (26)&ufae@naeydkif;wGifrS aetdrftus,fcsKyfjzifhxdef;odrf;
xm;jcif;udkjyefvnf¶kyfodrf;ay;cJhonf?
2003 ckESpf/ arv (30)&ufae@wGif ucsifjynfe,fpnf;¶Hk;a&;c&D;pOftwGif;/ ppfudkif;wdkif;/ a¶$bdkc¶dkif/
'DyJ,if;+rdK@teD; tm%mydkifrsm;rS pepfwuswif}udKjyifqifwdkufcdkufcJhonfh/ aoG;acsmif;pD;vkyf}uHowfjzwf
wdkufcdkufr_twGif; toufraoyJzrf;qD;xdef;odrf;cHcJh&+yD;/ ppfudkif;wdkif;/ uav;axmifwGifxdef;odrf;xm;&mrS
2004 ckESpf/ azazmf0g&Dv (14)&ufae@nydkif;wGif &efukef+rdK@aetdrfodk@jyefydk@jcif;cHcJh&+yD;/ tus,fcsKyfjzifhquf
vufxdef;odrf;jcif;cHcJh&onfrSm,ae@wdkifjzpfonf?
- 343 -
,if;ynm&yfESifhoufqdkif;aom pmtkyfpmwrf;rsm;udkvnf;a&;om;jyKpkxkwfa0cJhonf?) a'gufwmrdkufu,f
tJ&pfESifh om;ESpfa,mufxGef;um;cJhonf? om;}uD; tvufZef;'g;(c)jrifhqef;atmifESifh om;i,f uifrf(c)
xdefvif;wdk@jzpfonf?
1972-73 ckESpfrsm;wGif blwefEdkifiH EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;¶kH;wGif ukvor*~udpPrsm;qdkif&mt}uHay;
t&m¶Sdtjzpfwm0efxrf; aqmifcJhonf?
1975-77 ckESpfrsm;wGif atmufpzdk@wuUodkvf abmh'vD,efpm=unfhwdkufY jrefrmpmtkyfESifhayyk&
ydk'fuufwavmufjyKpkolynm¶Siftjzpf wm0efxrf;aqmifcJhonf?
1985-86 ckESpfrsm;wGif *syefEdkifiHusdKwdkwuUodkvf ta¶S@awmiftm¶Sqdkif&mavhvma&;XmewGif
okawoeynm¶Siftjzpf oGm;a&mufokawoejyKcJhonf?
1987 ckESpfwGif tdENd,EdkifiH qif;rvm;+rdK@¶Sd txl;avhvmokawoejyKa&; tdENd,ody`HXmewGif
okawoeynm¶Siftjzpf okawoejyKcJhonf?
1987 ckESpfwGif vef'efwuUodkvf ta¶S@wdkif;ESifhtmz&duavhvma&;XmewGif wifoGif;&ef bGJ@vGef
pmwrf;wapmifudkjyKpkv#uf¶Sdonf? ,if;pmwrf;trnfrSm (1910-1940 ckESpftwGif; jrefrmpmaywGif ¶dk;&m
tpOftvmtopfjzpfay:xGef;um;r_ESifh trsdK;om;a&;0g')[lIjzpfonf?
1988 ckESpf jrefrmjynfodk@jyefvmonfhtcg vef'efwuUodkvfta¶S@wdkif;ESifhtmz&duavhvma&;Xme
wGifavhvmjcif;udk&yfem;vdkuf&onf?
1989 ckESpf/ Zlvdkifv (20)&ufae@rSpI EdkifiHawmftm; aESmifh,SufzsufqD;vdkolrsm;. ab;tEW&m,f
rS umuG,fapmifha¶Smufonfh Oya'yk'fr 10(c)t& a':atmifqef;pk=unftm; aetdrfwGifwm;qD;rdef@xkwf
jyefI wm;qD;xm;jcif;cHcJh&onf?
aetdrftus,fcsKyfjzifh xdef;odrf;jcif;cHae&pOf 1989 ckESpf/ 'DZifbmv (22)&ufae@wGif ygwDpHk'Drdk
ua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJwGif yg0if,SOf+ydKifrnfjzpfa=umif; ausnmcJhonf?
EdkifiHa&;}udK;yrf;r_rsm;a=umifh 20-7-98 ae@rSpI xdef;odrf;cHcJh&ygonf? txdef;odrf;cHae&
v#ufESifhyif rdrdtzGJ@csKyf. 'Drdkua&pDenf;vrf;t&qHk;jzwfcsufudk av;pm;aomtm;jzifh‚if;/ wdkif;ol
jynfom;wdk@. trSefw&m;ESifhudkufnDaom vdktyfcsufrsm;udk wwfpGrf;oa¶G@ ulnDjznfhpGufvdkaom
a=umifh‚if;/ 'Drdkua&pDudkvdkvm;aom jynfolvlx}k uD;.ZGJowWdudk *k%fjyKaomtm;jzifh‚if; 1989
ckESpf/ 'DZifbmv A[ef;+rdK@e,ftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,favmif;
pDppfa¶G;cs,fa&;tzGJ@. qHk;jzwfcsufudkvdkufemI a¶G;aumufyGJwGif yg0if,SOf+ydKifvdkolwOD;tjzpf
trnfpm&if;wifoGif;vdkufygonf?
atmifqef;pk=unf
22-12-89
odk@aomf wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwDtm;udk,fpm;jyKI &efukefwdkif;/ A[ef;+rdK@e,f rJqEN
e,ftrSwf(1)wGif a':atmifqef;pk=unfESifh,SOf+ydKif&eftqdkjyKxm;jcif;cH&ol OD;vbef*a&mifrS uef@uGufv$m
wifoGif;cJh&m yef;qdk;wef;trSwf(1)wGif zGifhvSpfppfaq;cJhonfh &efukefwdkif;a¶G;cs,fwifajr‡mufyGJusif;ya&;
aumfr¶SifrSvufcHppfaq;I a¶G;aumufyGJOya' yk'fr 10 (i)jzifhndpGef;onf[kqdkum a':atmifqef;pk=unf.
trnfpm&if;wifoGif;v$mudky,fcscJhojzifh 0ifa&muf,SOf+ydKifcGifhr&¶SdyJjzpfcJh&onf?
1991 ckESpftwGuf+idrf;csrf;a&;EdkbJvfqkcsD;jr‡ifhjcif;cH&onf? 1991 ckESpf/ 'DZifbmv (10)&ufae@wGif
aemfa0EdkifiH/ atmfpvdk+rdK@awmfwGifusif;yonfh qkcsD;jr‡ifhyGJtcrf;tem;odk@udk,fwdkifrwufa&mufEdkifojzifh om;
}uD;jzpfol jrifhqef;atmifu rdcifudk,fpm;wufa&mufqk,lcJhonf?
1995 ckESpf/ Zlvdkifv (10)&ufae@wGif aetdrt f us,fcsKyftjzpfwm;qD;xm;onfhtrdef@tm; tm%m
ydkifrsm;rS ¶kyfodrf;ay;cJhonf?
- 344 -
e,l;a,muftajcpdkuf “rpf” (MS) r*~Zif;rS 1995 ckESpftwGuf trsdK;orD;xl;c|efqk (12)OD;a¶G;cs,f
cJh&mwGif a':atmifqef;pk=unfyg0ifonf?
2000 jynfhESpf/ rwfv (18)&ufae@wGif tdkif,mvefEdkifiH/ 'AŠvif+rdK@(Dublin)wGif a':atmifqef;pk
=unftm; 'AŠvif+rdK@awmf“vGwfvyfa&;qk”*k%fjyKcsD;jr‡ifhcJhonf? olrudk,fpm; om;i,fxdefvif;(Kim
Aris)rS qkvufcH,lcJhonf? *k%fjyKrSwfwrf;v$mtm; a':atmifqef;pk=unfudk,fwdkif wufa&mufvufrSwf
a&;xdk;Edkifonfhtcsdeftxd apmifhqdkif;xm;rnfjzpfonf? awmiftmz&duorRwa[mif; rpPwmref'Jvm;tm;
qkcsD;jr‡ifhcJhpOfuvnf; tvm;wl udk,fwdkifvufrw S fa&;xdk;Edkifonftxd rSwfwrf;v$mwGifcsefvSyfxm;cJhbl;
onf? tqdkygqkudk tar&dueforRwa[mif;rsm;jzpf=uonfh rpPwm*|eftufzfuae'D/ rpPwmbDvfuvifwef/
'kwd,ajrmufykwf &[ef;rif;}uD;*|efaygvfESihf rmomx&Dqmwkd@tm; csD;jr‡ifhcJh+yD;jzpfonf?
ouU&mZf 2000 ckESpftwGuf tdkif,mvefEdkifiH+rdK@awmf 'AŠviftkyfcsKyfa&;tzGJ@rSay;tyfonfh +rdK@
awmf*k%fxl;aqmifqk a':atmifqef;pk=unfESifhyl;wGJ&¶SdcJhol a&mhcfaw;oH¶SifbdkEdkESifhtzGJ@rS a':atmifqef;pk
=unftm; *k%fjyKpyfqdkxm;onfh "Walk On" aw;oDcsif; 2002 ckESpf/ azazmf0g&Dv (27)&ufae@u tar&d
uefEdkifiH *&rfrDaw;*Dwqkay;yGJwGif taumif;qHk;qk&¶SdcJhonf?
2000 jynfhESpf/ =o*kwfv (24)&ufae@wGif 'kwd,OuUX ol&OD;wifOD;/ &efukefwdkif;pnf;¶Hk;a&;
aumfrwD OuUX ocifpdk;jrifh/ &efukefwdkif;pnf;¶Hk;a&;tzGJ@0if a'gufwmrsdK;atmif/ tzGJ@csKyfvli,f(16)OD; ¡,mOf
armif;ESpfOD;tygt0if¢wdk@ESifhtwl &efukefwzufurf; 'v+rdK@rSwqifh &efukefwdkif;/ uGrf;+cHukef;+rdK@ESifh aumhrª;+rdK@
rsm;odk@ pnf;¶Hk;a&;udpPrsm;aqmif¶Gu&f ef &efukef+rdK@/ yef;qdk;wef;qdyfurf;rSwqifh c&D;xGuf&efpDpOfcJh&m/ yef;qdk;
wef;qdyfurf;wGif wem&DcGJcef@ tm%mydkifrsm;rSydwfqdk@xm;cJh+yD;rS wzufurf;odk@ul;cGifh&cJhonf? 'v+rdK@odk@
a&muf¶Sdonfhtcg }udKwifapmifhqdkif;aeonfhtzGJ@csKyfum;ESpfpD;jzifh uGrf;+cHukef;odk@c&D;xGufvmpOf 'v+rdK@rS
txGuf (3)rdkifcef@ta&muf usefppfom;&yfuGufwGif tm%mydkifrsm;rS a¶S@c&D;rqufEdkif&ef twif;t"rR
ydwfqdk@wm;jrpfxm;cJhojzifh tqdkygae&mwGifyif c&D;qufxGufEdkifonftxd tajccsapmifhqdkif;aecJh&m (9)&uf
ajrmufae@jzpfonfh pufwifbmv (1)&ufae@ n 11;15 tcsdefwGif &JwyfzGJ@ESifhppfaxmufvSrf;a&; tiftm;
(300)ausmfu a':atmifqef;pk=unfESifhtzGJ@tm; 0ifa&mufpD;eif;+yD; twif;t=uyfzrf;qD;csKyfaESmifac:aqmif
+yD; &efukef+rdK@odk@jyefydk@I 2000 jynfhESpf/ pufwifbmv (1) &ufae@rS (14)&ufae@txd 'kwd,t}udrf aetdrf
tus,fcsKyfjzifh zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&onf?
2000 jynfhESpf/ pufwifbmv (21)&ufae@wGif 'kwd,OuUX ol&OD;wifOD;ESifhtwl tzGJ@0ifrsm;
vdkufygv#uf tzGJ@csKyfv_yf¶Sm;r_r¶SdEdkif&efydwfyifwm;qD;r_rsm;/ tzGJ@csKyf¶Hk;rsm;ydwfapjcif;/ qdkif;bkwfrsm;csapjcif;
rsm;udk pHkprf;avhvm&ef yxrc&D;pOftjzpf naerD;&xm;jzifh rEWav;odk@oGm;a&muf&efpDpOfcJh&m rD;&xm;
vufrSwfukefaeonf[k ta=umif;jyIvufrSwfa&mif;ray;yJ aemufwae@eHeufapm 2000 jynfhESpf/ pufwif
bmv (22)&ufae@wGif &efukefblwm}uD;rS t"rRaetdrfjyefydk@+yD;/ wwd,t}udrf aetdrftus,fcsKyfjzifh
zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif; cHcJh&onf?
2001 ckESpftwGuf *smreDEdkifiHtajcpdkuf EdkifiHwum EdkifiHa&;ESifh,Ofaus;r_rsm; vGwfvyfpGmaygif;
pnf;a&;qdkif&m qkay;a&;tzGJ@}uD;. Collegue United Nations qk&¶SdcJhonf? tqdkygqk&¶Sdolrsm;teuf
a':atmifqef;pk=unfonf yxrqHk;trsdK;orD;jzpfonf? 1999 ckESpfwGif ydkvefEdkifiHorRwESifh 2000 jynfhESpf
wGif [efa*&DEdkifiH 0ef}uD;csKyfESifhEdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme 0ef}uD; rpPwm[Gef;wdk@&¶SdcJh+yD;/ a':atmifqef;pk=unf
onf wwd,ajrmufqk&¶Sdoljzpfonf?
2002 ckESpf/ arv (6)&ufae@wGif aetdrftus,fcsKyfrS jyefvnfvGwfajrmufcJhonf?
2002 ckESpf/ arv (25)&ufae@wGif usif;ycJhonfh tar&duefEdkifiH e,l;a,muf+rdK@¶Sd bmhofaumvdyf
. (142)}udrfajrmuf bGJ@ESif;obiftcrf;tem;wGif a':atmifqef;pk=unftm; *k%fxl;aqmifyg&*lbGJ@csD;jr‡ifhcJh
onf? tvm;wl 0g¶Sifwef'DpD¶Sd tar&duef,leDAmpDwD. 1996 ckESpf/ aqmif;&moDbGJ@ESif;obiftcrf;tem;
wGif a':atmifqef;pk=unftm; *k%fxl;aqmifyg&*lbGJ@csD;jr‡ifhcJhbl;onf?
- 345 -
2002 ckESpf/ arv (23)&ufae@wGif &JabmfoHk;usdyf0ifAdkvfrª;atmifOD;aqmifonfh 0g&ifhEdkifiHa&;orm;
}uD;rsm;u 0g&ifhEdkifiHa&;orm;}uD;ocifodef;az.aetdrfY aetdrftus,fcsKyfrSjyefvnfvGwfajrmufvmonfh
a':atmifqef;pk=unftm; *k%fjyKyGJusif;y+yD;/ a':atmifqef;pk=unf a¶S@quf+yD;aqmif¶Guf&rnfh 'Drdkua&pD
wdkufyGJtwGuf t*Fvdyfe,fcsJ@rsm;tm; vGwfvyfa&;twGufwdkufcJh&mwGif AdkvfcsKyfatmifqef;udkifpGJcJhaom
oHk;a&mifjc,f ua'gif;tvHESifh *syefzufqpfrsm;tm;wdkufcdkufcJh&mwGifudkipf GJcJhonfh teDa&mifaemufcH/ axmifh
=u,fjzLtvHwdk@udk trSwfw& ay;tyfcJhonf?
2002 ckESpftwGuf tar&duefEdkifiH z&D;'rf;zdk&rftzG@J}uD;(Freedom Forum)rScsD;jr‡ifhonfh vGwfvyf
aompdwf"gwfqk (Al Neuharth Free Spirit) &¶SdcJhonf? qka=u;tjzpf tar&duefa':vmwoef;csD;jr‡ifh
jcif;cHcJh&onf?
2002 ckESpf/ pufwifbmv (20)&ufae@wGif *&dEdkifiH atoif+rdK@awmfrS atoifEdkifiHwum'Drdkua&pD
qk (Athens International Prize for Democracy) &¶SdcJhonf? qktjzpf 'Drdkua&pDzcif}uD; Pericles .
udk,fwydkif;¶kyfwkwckESifh Honorary Citizen of Athens [kpmwef;xdk;xm;onfh a¶$wHqdyfwckjzpfonf?
a':atmifqef;pk=unfonf tqdkygqk&¶Sdonfh yxrqHk;yk*~dKvfjzpfonf?
2002 ckESpf/ Edk0ifbmv (16)&ufae@wGif jyifopfEdkifiH/ yJ&pf+rdK@wGif a':atmifqef;pk=unftm; ,leuf
pudk(UNESCO) tzGJ@}uD;. onf;cHpdwf¶Snfr_ESifh t=urf;rzufr_jr‡ifhwifa&;qdkif&m(Madanjeet Singh)qk
csD;jr‡ifhcJhonf? qkaiG a':vmwodef;csD;jr‡ifhjcif;jzpfonf?
2002 ckESpftwGuf pDtifeftifef(CNN)EdkifiHwumowif;Xme. tm¶Sa'o. ta&;t}uD;qHk;
xdyfwef;owif;(10)yk'fwGif a':atmifqef;pk=unf aetdrftus,fcsKyfrSvGwfajrmufvmonfhowif; azmfjy
yg¶SdcJhonf? tjcm;owif;rsm;rSm tif'dkeD;¶Sm;EdkifiH bmvDu|ef;wGif AHk;cGJcHcJh&onfhowif;/ ta¶S@wDarmEdkifiHopf
ay:xGef;vmonfhowif;/ ygupPwefEdkifiHwGif ppftkyfcsKyfa&;rS t&yfom;tkyfcsKyfa&;odk@ ajymif;vJonfhowif;/
w¶kwfjynfol@orRwEdkifiH acgif;aqmiftajymif;tvJowif;/ udk&D;,m;u|ef;qG,f wifrmr_owif;/ ponfwdk@
jzpfonf?
+AdwdefEdkifiHrSxkwfv$ifhonfh bDbDpDrsufarSmufa&;&mtpDtpOfrS +AdwdefEdkifiHaomw¶Sifrsm;. qENrJay;
onfhtpDtpOfwGif ‘*k%fxl;aqmif+AdwdefEdkifiHom;tjzpf EdkifiHwumrSyk*~dKvfxl;rsm;xJrS rnfhol@tm;ay;rnf
enf;’[lonfh qENrJay;cef;wGif aomw¶Sif(51)&mcdkifE_ef;u a':atmifqef;pk=unftm;qENay;cJh=uonf?
tar&dueforRwa[mif; bDvfuvifweftm; (18)&mcdkifE_ef;u qENay;cJhonf?
2003 ckESpf/ arv (30)&ufae@wGif ppfudkif;wdkif;/ a¶$bdkc¶dkif/ 'DyJ,if;+rdK@teD;wGif etz vufyg;ap
rsm;.acsmif;ajrmif;wdkufcdkufr_cHcJh&&mrStoufraovGwfajrmufcJh+yD; a&OD;+rdK@t0if*dwfta&mufwGif tm%m
ydkifrsm;rSzrf;qD;cJh+yD; a&OD;&Jpcef;wGif,m,Dxdef;odrf;xm;cJhonf? a&OD;&Jpcef;{nfhcef;rS aemufwae@(31-5-
2003)eHeuf(1)em&DwGif &Jarrsm;rSum;wpD;ay:odk@twif;t=uyfwifaqmifI ac:aqmifvmcJh&m/ trSwf(6)
wifhum;wyf&if;{nfh&dyfomwGifw}udrf/ rif;bl;+rdK@¶Sd ppfwyf{nfh&dyfomwGifw}udrf&yfem;+yD;aemuf ZGefv
(2)&ufae@ eHeuf(8)em&D(20)rdepfwGif tif;pdefaxmifodk@ydk@aqmifxdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? ZGefv(24)&ufae@
txd tif;pdefaxmiftwGif;¶Sd tdrfi,fwvHk;wGifxdef;odrf;xm;cJhonf? ZGefv(24)&ufae@wGif tif;pdefaxmifrS
&JrGefwyfpcef;¶Sd &Jacgif&dyfomodk@ajymif;a¶$@xm;cJh&mrS pufwifbmv(16)&ufae@wGif aq;¶HkwufcGJpdwfuko&ef
vdktyfvmI &efukef+rdK@ tm¶Sawmf0ifaq;¶Hkodk@a&muf¶SdcJh+yD;/ cGJpdwfukor_cH,lt+yD; pufwifbmv(26)&ufae@
aq;¶HkrSqif;cGifhjyKonfhtcg aetdrfjyefydk@I pwkwˆt}udrfaetdrftus,fcsKyfjzifhxdef;odrf;xm;cJhonfrSm ,ae@
wdkifjzpfonf?
2004 ckESpf/ {+yDv (27)&ufae@wGif awmifudk&D;,m;EdkifiH ar (18) atmufarhzG,fazmifa';¶Sif;rS
a':atmifqef;pk=unftm; 2004 ckESpftwGuf “*Grf*sL;vl@tcGifhta&;qk”csD;jr‡ifhcJhonf? awmifudk&D;,m;
orRwc|ef'l;0Srfvufxuf 1980 jynfhESpf/ arv (18)&ufae@u qdk;vf+rdK@awmf.awmifbuf *Grf*sL;+rdK@wGif 'Drdk
ua&pDESifhvl@tcGifhta&;twGuf awmif;qdkqENjy=uonfh ausmif;om;rsm;ESifh jynfolrsm;tm; ppfwyfrS
- 346 -
ypfcwfowfjzwfcJhojzifh tjypfrJhjynfol axmifESifhcsDIaoqHk;cJh&onfh ta&;tcif;tm;trSwfw&jzpfap&ef
“*Grf*sL; ar (18) azmifa';¶Sif;”udk zGJ@pnf;cJhjcif;jzpf+yD;/ tqdkygazmifa';¶Sif;rS a':atmifqef;pk=unfuJhodk@yif
,cifu tqdkygqkudk ta¶S@wDarmorRw Zmemem*wfpfrmtdk/ a[mifaumifvl@tcGifhta&;tzGJ@rS zmpDzmem
'dkwdk@tm; csD;jr‡ifhcJhbl;onf?
- 347 -
ESifhvkyfief;aqmif¶Gufa&;OD;pD;XmewGif wdkif;OD;pD;rª;tjzpfvnf;aumif; wm0efxrf;aqmifcJhonf? 1986 ckESpf
wGif t+idrf;pm;,lcJhonf? vGwfvyfa&;armfuGef;0if(yxrqifh)/ jynfaxmifpkorRw a¶$wHqdyfqk/ EdkifiHh*k%f&nf
('kwd,qifh)wdk@&¶SdcJhonf? 1350 jynfhESpf (1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif vGwfvyfa&;
wdkufyGJtpOftvm¶SdcJh=uaom EdkifiHa&;&Jabmfrsm;ESifhtwl jynfolw&yfvHk;.qENjzpfonfh 'Drdkua&pDtpdk;&
ay:aygufa&;twGuf a=unmcsufxkwfjyefjcif;/ ygw*D dk%f;*%uif;¶Sif;aom wckwnf;aomawmifolv,f
orm;tzGJ@ay:ayguf&ef aqG;aEG;!d‡Ed_if;+yD; (,m,D) tajccHrsm;zGJ@cJhonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfwGif A[kd
OD;pD;tzGJ@0if/ A[kdawmifolv,form;tzJG@ twGif;a&;r–;tjzpf aqmif¶GufcJhonf? yJcl;wdkif;pnf;¶Hk;a&;tzGJ@0if
wm0ef yl;wGJaqmif¶GufcJhonf? {&m0wDwkdif;pnf;¶Hk;a&;tzJG@0ifwm0ef,lcJhonf? 1991 ckESpf/ rwfv (26)&uf
ae@wGif jyefvnfzGJ@pnf;onfh A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@wGif tzGJ@0iftjzpfwdk;jr‡ifhwm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf?
1998 ckESpf/ pufwifbmv (16)&ufae@wGifzGJ@pnf;cJhonfh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwDwGif tzGJ@0if
jzpfvmcJhonf? 2003 ckESpf/ arv (30)&ufae@wGifjzpfyGm;cJhonfh 'DyJ,if;aoG;acsmif;pD;vkyf}uHwdkufcdkufowf
jzwfr_jzpfyGm;pOf etz rS aetdrftus,fcsKyfjzpfh xdef;odrf;xm;cJh&mrS 2003 ckESpf/ Edk0ifbmv (23)&ufae@wGif
jyefvGwfonf?
- 348 -
(t+idrf;pm;)onf 1928 ckESpfrS 1932 ckESpftxd ajrmif;jr+rdK@/ atbDtrf trsKd;orD;tv,fwef;ausmif;/
1932 ckESpfrS 1941 ckESpftxd ajrmif;jr+rdK@tpdk;&txufwef;ausmif;wkd@wGif q,fweff;atmifjrifonftxd
ynmoif=um;cJhI 1941-42 ckESpf/ ppfjzpfcsdefwGif Oypmatmufwef;txd &efukef,leDAmpDwDaumvdyfwGif
ynmoif=um;cJhonf? ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf(bDtdkifat)wGif tjcm;tqifhjzihf 1942 ckESpf/ azazmf0g&D
v (1)&ufae@rS 1942 ckESpf/ rwfv (16)&ufae@txd/ ArmhumuG,fa&;wyfrawmf(bD'Dat)wGif t&m&Sd
tqifhjzihf 1942 ckESpf/ Zlvdkifv (27)&ufae@rS 1945 ckESpf/ rwfv (26)&ufae@txd/ ArmhrsKd;cspfwyfrawmf
(bDyDtufzf)wGif t&m&Sdtqihfjzihf 1945 ckESpf/ rwfv (27)&ufae@rS 1945 ckESpf/ 'DZifbmv (31)&ufae@
txd EkdifiHhwm0efrsm;udkxrf;aqmifcJhonf? 1945 ckESpf/ azazmf0g&Dv (1)&ufae@wGif *ENDpmcsKyft&zJG@pnf;
aomArmhwyfrawmfwGif jyefwrf;0ift&m&SdjzpfvmcJhonf? oeu(5)wGif wyf&if;r–;tjzpf 1953 ckESpf/ ZGefv
(11)&ufae@rS 1953 ckESpf/ atmufwdkbmv (2)&ufae@txd/ cv&(22)wGif wyf&if;r–;tjzpf 1953 ckESpf/
atmufwdkbmv (3)&ufae@rS 1955 ckESpf/ Zlvdkifv (28)&ufae@txd cv&(6)wGif wyf&if;r–;tjzpf 1955
ckESpf/ Zlvdkifv (29)&ufae@rS 1957 ckESpf/ rwfv (29)&ufae@txd/ cv&(14)wGif wyf&if;r–;tjzpf 30-3-
1957 ckESpf/ rwfv (30)&ufae@rS 1958 ckESpf/ Edk0ifbmv (18)&ufae@txdf/ trSwf(11) wyfr[mXmecsKyf
wGif ,m,Dwyfr[mrSL;tjzpf 1958 ckESpf/ Edk0ifbmv (19)&ufae@rS 1959 ckESpf/ arv (19)&ufae@txd/
trSwf(1) wyfr[mXmecsKyfwGif ,m,Dwyfr[mrª;tjzpf 1959 ckESpf/ arv (25)&ufae@rS 1961 ckESpf/
=o*kwfv (16)&ufae@txd/ trSwf(7) wyfr[mXmecsKyfwGif wyfr[mrSL;tjzpf 1961 ckESpf/ =o*kwfv (17)
&ufae@rS 1963 ckESpf/ azazmf0g&Dv (15)&ufae@txd/ taemufajrmufwdkif;ppfXmecsKyf wkdif;rSL;tjzpf 1963
ckESpf/ azazmf0g&Dv (16)&ufae@rS 1965 ckESpf/ {+yDv (29)&ufae@txdf/ 1965 ckESpf/ {+yDv (29)&ufae@rSpI
u-u-csKyf(=unf;)odk@ wJGzufwm0ef/ taemufajrmufwdkif;ppfXmecsKyfwGif wkdif;rSL;tjzpfaqmif&GufpOf
bkef;}uD;ta&;tcif;Yyg0ifywfoufr_jzihf 1965 ckESpf/ pufwifbmv (1)&ufae@rS 1967 ckESpf/ Edk0ifbmv
(27)&ufae@txd zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? umuG,fa&;Xme aumifpD!$ef=um;csuftrSwf 1§64/ tydk'f
(6-1)t& 1968 ckESpf/ Zefe0g&Dv (25)&ufae@rSpI ppfr_xrf;aqmifjcif;rS&yfpJcHcJh&I 1968 ckESpfrS 1978
ckESpftxd trSwf(1)pufr_0ef}uD;Xme !$ef=um;a&;rª;csKyf/ 1978 ckESpfrS 1981 ckESpftxd tvkyform;Xme
!$ef=um;a&;rª;csKyf/ 1981 ckESpfrS 1983 ckESpftxd tvkyform;Xme t}uHay;yk*~dKvftjzpf aqmif&GufcJhonf?
1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;+yD;onfhaemuf trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfodk@0if
cJhonf? rsKd;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzJG@ A[dktvkyftr_aqmif/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkOD;pD;ESifh rGefjynf
e,fpnf;¶Hk;a&;aumfrwD0iftjzpf aqmif¶GufcJhonf? jyefwrf;0if wyfrawmft&m&SdtrSwf (=unf;-3618)jzpf
onf? 1962 ckESpf/ rwfv (2)&ufae@wGiftm%modrf;cJhonfh AdkvfcsKyf}uD;ae0if;OD;aqmifaom awmfvSefa&;
aumifpDwGif awmfvSefa&;aumifpDa=unmcsuftrSwf(34)jzifh 1962 ckESpf/ Zlvdkifv (5)&ufae@wGif awmfvSef
a&;aumifpD0iftjzpf cef@tyfcHcJh&onf? jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwD wif;jynfhygwD0ifvnf;jzpfcJhonf?
1350 jynfh(1988 ckESpf)/ jynfol@'Drdkua&pDta&;awmfyHk}uD;wGif wyfrSL;a[mif;rsm;tzJG@0iftjzpf yg0ifv_yf&Sm;
cJhonf? vGwfvyfa&;armfuGef;0if(yxrqifh)/ EdkifiHh*k%f&nf(yxrqifh)/ oD&dysHcsD/ aZ,sausmfxif/ oD[Av
wHqdyfwkd@tygt0if qkwHqdyf(7)ck&¶SdcJhonf? 1951 ckESpf/ Zefe0g&Dv (9)&ufae@wGif a':oef;=unfESifh vuf
xyfcJhonf? 1991 ckESpf/ rwfv (26)&uf ae@wGif jyefvnfzGJ@pnf;onfh A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@wGif
tzGJ@0iftjzpfwdk;jr‡ifhwm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf? 1996 ckESpf/ atmufwdkbmv (9)&ufae‹wGif topfjyef
vnfzGJŒpnf;onfh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf A[dkaumfrwDY A[dktvkyftr_aqmifaumfrwD0if/ rGefjynfe,f
wm0efcHtjzpf wm0efay;tyfjcif;cHcJh&onf? 1998 ckESpf/ pufwifbmv (16)&ufae@wGifzGJ@pnf;cJhonfh
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwDwGif tzGJ@0ifjzpfvmcJhonf? 2003 ckESpf/ arv (30)&ufae@nwGif
jzpfyGm;cJhonfh tm%mydkifrsm;udk,fwdkif yg0ifywfoufpDpOfusL;vGefcJhonfh 'DyJ,if;aoG;acsmif;pD;vkyf}uHwdkuf
cdkufowfjzwfr_}uD;jzpfyGm;t+yD;wGif aetdrftus,fcsKyfjzifh zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;cHcJh&+yD; 2003 ckESpf/ Edk0if
bmv (24)&ufae@wGifjyefvGwfonf?
- 349 -
(10) OD;!Gef@a0 (trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf) tzGJ@0if
- 350 -
t*Fvdyfpm/ pmpDpmuHk;wdk@jzifh 0dZ…mbGJ@&¶SdcJhonf? xdkESpfrSmyif r'Gef@cifanmifESifhvufxyfonf? 1964 ckESpfrS
1967 ckESpftxd &efukef wuUodkvf Oya'ynmXmewGif qufvufynmoif=um;cJh&m 1967 ckESpfwGif
0dZ…m(Oya')bGJ@/ 1968 ckESpfwGif Oya'0dZ…m (LL.B.) bGJ@&¶SdcJhonf? 1969 ckESpfwGif tvkyfoifa¶S@ae/ 1971
ckESpfrSpI w&m;¶Hk;csKyfa¶S@aetjzpf aqmif¶GufcJhonf? ylusifh¶Sif;xefonf i,fpOfausmif;om;b0uwnf;
uyif EdkifiHa&;v_yf¶Sm;r_rsm;wGif wuf ºuGpGmyg0ifv_yf¶Sm;chonf? awmif}uD;nDvmcHodk@ ausmif;om;
or*~acgif;aqmifwOD;tjzpf wufa&mufcJh onf? 1961 ckESpfwGif jynfe,frsm;pnf;vHk;nD!Gwfa&;tzGJ@
tvkyftr_aqmiftzGJ@0iftjzpf aqmif¶GufcJhonf? jrefrmhqdk¶S,fvpfvrf;pOfygwDESifh tm%m¶SifOD;ae0if;tm;
tpOfwpdkufqef@usifcJholwOD;jzpfonf? 1972 ckESpf wGif jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHzGJ@pnf;yHktajccHOya' a&;qGJ
a&;twGuf jynfolrsm;xHrSt}uHOm%frsm;awmif;cH onfwGif zuf'&,fa&;&mudpP&yfrsm;ESifhywfoufI
a0zeft}uHay;cJhojzifh 1972 ckESpf/ atmufwdkbmv (30)&ufae@rS 1974 ckESpf/ rwfv (3)&ufae@txd
&efukef+rdK@/ ppfaxmufvSrf;a&;A[dkppfa=uma&;pcef;wGif zrf;qD;xdef;odrf; ppfa=umjcif;cHcJh&onf? xdk@aemuf
1974 ckESpf/ rwfv (4)&ufae@rS =o*kwfv (24)&ufae@ txd rEWav;tusOf;axmifwGif zrf;qD;xdef;odrf;
jcif;cHcJh&onf? 1986 ckESpfwGif uav;+rdK@e,fa¶S@ae}uD;rsm; tzGJ@wGif OuUX tjzpfaqmif¶GufcJhonf? 1992
ckESpf/ rwfv (12)&ufae@rS (19)&ufae@txd uav;+rdK@wGif zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? jynfol@
v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf a¶G;aumufwifajr‡mufcH&+yD;puwnf;u wdkif;&if;om;acgif;aqmif/ ZdkrD;
trsdK;om;uGef*&uf. OuUXjzpfojzifh ppfaxmufvSrf;a&;. teD;uyfapmifh =uyf=unfh¶_@r_udkcHcJh&oljzpfonf?
1992 ckESpf/ rwfv (12)&ufae@ eHeuf(4)em&DtcsdefwGif ppfaxmuf vSrf;a&;rS aetdrfodk@vma&mufzrf;qD;+yD;/
&efukef+rdK@odk@ac:aqmifum vlrqefpGmppfa=umar; jref;r_udkcHcJh&+yD; rwfv (19)&ufae@wGifrSjyefv$wf
ay;cJhjcif;jzpfonf? EdkifiHa&;ygwDrsm;tm; e0wrS zsufodrf;aeonfhumv 1993 ckESpf/ arv (10)&ufae@wGif
uav;+rdK@YxrfrHzrf;qD;cHcJh&+yD; aetdrftus,fcsKyfb0jzifh ppfaxmuf vSrf;a&;trSwf(17)rSt&m¶SdxH eHeuf
(8)em&Dw}udrf/ nae(5)em&Dw}udrf owif;ydk@aecJh&onf? a¶S@aetjzpf toufarG;0rf;a=umif;vkyfief;
udkygvkyfcGifhrjyKojzifh rdom;pkpm;0wfaea&;tcufawG@cJh&onf? ZGefv (1)&ufae@txdjzpfonf? 'Drdkua&pD
ESifhvl@tcGifhta&;twGufqufvufaqmif¶Gufojzifh 1996 ckESpf/ atmufwdk bmv (10)&ufae@rS (24)&uf
ae@txd xyfrHxdef;odrf;jcif;cHcJh&jyefonf? ppfaxmufvSrf;a&;.n‡Of;yrf;ESdyfpufr_a=umifh usef;rma&;,dk,Gif;
vmonftxdjzpfcJh&onf? ZdkrD;trsdK;om;uGef*&ufA[dkwGif OuUX jzpfonf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrS
ppftm%m¶Sifrsm;u 1990 jynfhESpf/ a¶G;aumufyGJ&v'ftm; taumiftxnf azmfray;ojzifh wdkif;&if;
om;vlrsdK;pkjynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;yg0ifonfh jynfol@v$wfawmfw&yfudk r=umrDac:,lrnfjzpf
a=umif;/ 1998 ckESpf/ =o*kwfv (21)&ufae@wGiaf =unmcJht+yD; ppftm%m¶Sifrsm;u wdkif;&if;om;
vlrsdK;pkEdkifiHa&;ygwDacgif;aqmifwOD;jzpfol ylusifh¶Sif;xeftm; 1998 ckESpf/ pufwifbmv (6)&uf ae@rS 1999
ckESpf/ rwfv (14)&ufae@txd &efukef+rdK@wGif zrf;qD;xdef;odrf;xm;cJhonf? yxr &JrGef¶Sd trSwf(220) ajcjref
wyf&if;wGifxdef;odrf;xm;cJh+yD;aemuf udk;rdkifcGJ¶SdppfaxmufvSrf;a&;wyfpcef;wGifajymif;a¶$@I oD;jcm;csKyfaESmif
xm;cJh&m ausmufuyfESifhtjcm;a&m*ga0'emrsm;jzpfyGm;cJh+yD;/ usef;rma&;csdK@,Gif;vmojzifh ppfaxmufvSrf;
a&;rSjyefv$wfay;cJhonf? jyefvGwfvm+yD; &efukef+rdK@/ qmul&maq;cef;wGif aq;0g;ukocJh& onf? 1999 ckESpf/
atmufwdkbmv (16)&ufae@wGif urBmhukvor*~ vufaxmuftaxGaxGtwGif;a&;rª;csKyf rpPwm
t,fvfAm¶dk'DqdkwdkrS wdkif;&if;om;EdkifiHa&;ygwDrsm;rS acgif;aqmifrsm;tm; &efukef+rdK@¶Sd/ ukvor*~ zGH@+zdK;r_
tpDtpOf¶Hk;wGif awG@qHkcJh&mwGif yg0ifojzifh 1999 ckESpf/ Edk0ifbmv (3)&ufae@rS 2001 ckESpf/ ZGefv
(15)&ufae@txd ppfaxmufvSrf;a&;.zrf;qD;xdef;odrf;jcif;cHcJh&onf? 2002 ckESpf/ atmufwdkbmv (23)
&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD(pDtm&fyDyD)wdk;csJ@zGJ@pnf;onfhtcg ZdkrD;trsdK;om;uGef*&uf
.udk,fpm;vS,ftjzpf yg0ifvmcJhonf?
- 351 -
cGefxGef;OD;onf oDayg+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)wGif &Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftm;
udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(5268)rJ/ pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(49²01)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cH
cJh&onf? OD;p0f=umZHk.om;jzpfonf? 1943 ckESpf/ pufwifbmv (11)&ufae@zGm;jzpfonf? cGefxGef;OD;onf
1964 ckESpfwGif awmif}uD;+rdK@/ uarBmZaumvdyfrS wuUodkvf0ifwef;atmifjrifcJh+yD;/ 1965 ckESpfwGif &efukef
wuUodkvfodk@wufa&mufI Oya'bmom&yfudk 'kwd,ESpftxdoif=um;cJhonf? 1967 ckESpfrS 1977 ckESpf
txd tif'dkeD;¶Sm;oH¶Hk; ppfoHrª;.udk,fa&;t&m¶Sd/ 1984 ckESpfwGif EdkifiHwumowif;pmjzef@csda&;ukr`%D/ *syef
Overseas Courier Service (tdkpDtufpf). owif;pmjzef@csda&;udk,fpm;vS,ftjzpf aqmif¶GufcJhonf? &Srf;
wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(A[dk) OuUX tjzpfaqmif¶Gufonf? 2002 ckESpf/ atmufwdkbmv (23)
&ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD(pDtm&fyDyD)wdk;csJ@zGJ@pnf;onfhtcg ¶Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdk
ua&pDtzGJ@csKyf.udk,fpm;vS,ftjzpf yg0ifcJhonf?
- 352 -
ygwDwGif A[dktvkyftr_aqmif wm0ef,lcJhonf? 2002 ckESpf/ 'DZifbmv (4)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmf
udk,fpm;jyK aumfrwDyHkrSeftpnf;ta0;rS tzGJ@0ifopftjzpfvufcHcJhonf?
OD;ausmfrif;(c)rmarmufa¶Smif¶_tmaemf*lvma[mufonf bl;oD;awmif+rdK@e,frJqENe,ftrSwf(1)
wGif trsdK;om;vl@tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwDtm; udk,fpm;jyKI 0ifa&muf,SOf+ydKifcJh&m cdkifvHkrJ(30997)rJ/
pkpkaygif;rJ&mcdkifE_ef;(74²39)jzifh a¶G;cs,fwifajr‡mufjcif;cHcJh&onf? bl;oD;awmif+rdK@e,f/ rdausmif;aps;¶GmZmwd
jzpfonf? tz OD;azmfaZmfa&mfref;/ trd a': avrefcgwlwdk@rS 1953 ckESpfwGifarG;zGm;cJhonf? OD;ausmfrif;(c)
rmarmufa¶Smif¶_tmaemf*lvma[mufonf rdausmif;aps;¶Gmtpdk;&rlvwef;ausmif;/ awmifbZmtpdk;&
tv,fwef;ausmif;/ bl;oD;awmif+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;/ ppfawG+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;
trSwf(1)wdk@wGif ynmoif=um;cJhonf? 1968 ckESpfwGif &efukefpD;yGm;a&;wuUodkvfrS bDuGrf;bGJ@&¶SdcJhonf?
1969 ckESpfwGif ppfawG+rdK@ tpdk;&txufwef;ausmif;trSwf(3)wGif txufwef;jyausmif;q&m/ 1983 ckESpf
wGif ynma&;'DyvdkrmbGJ@&¶SdcJh+yD;/ bl;oD;awmif+rdK@e,f vufaxmufynma&;rª;/ 1985 ckESpfwGif tv,fwef;
ausmif;tkyftjzpf wm0efxrf;aqmifcJh&mrS 1989 ckESpf/ rwfvwGif tvkyfrSEkwfy,fcHcJh&onf? trsdK;om;vl@
tcGifhta&;'Drdku&ufwpfygwD(r-v-'-y)wGif A[dktvkyftr_aqmifwm0ef,lcJhonf? 2002 ckESpf/ 'DZifbm
v (4)&ufae@wGif jynfol@v$wfawmf udk,fpm;jyK aumfrwDyHkrSeftpnf;ta0;rS tzGJ@0ifopftjzpfvufcHcJh
onf?
jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf0if ygwDtzGJ@tpnf;rsm;rSm ² ² ²
(1) &ckdif'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
(2) rGeftrsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
(3) watmif;(yavmif) trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
- 353 -
(4) u&ifjynfe,f trsdK;om;rsm;tzGJ@csKyf
(5) csif; trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
(6) u,m;jynfe,fvlrsdK;aygif;pkH 'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
(7) &Srf;jynfe,fwkdfif;&if;om;vlrsdK;pkrsm;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
(8) &ckdiftrsdK;om;vl@tcGifhta&;ESihfjidrf;csrf;a&;tzGJ@
(9) ZkdrD;trsdK;om;uGef*&uf
(10) awmifolv,forsm;/ u'l;ueef;ESihf&Srf;trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
(11) jynfaxmifpkytkd0hftrsdK;om;tzGJ@csKyf
(12) awmifykdif;csif;'Drkdua&pDygwD
(13) ucsiftrdsK;om;vkH;qkdif&muGef*&uf
(14) +rdK(ac:)crDtrsdK;om;nD!Gwfa&;tzGJ@
(15) awmifwef;om;rsm;'Drkdu&ufwpfygwD
(16) u,ef;trsdK;om;pnf;vkH;nD!Gwfa&;'Drkdua&pDtzGJ@
(17) ucsifjynfe,ftrdsK;om;'Drkdua&wpfygwD
(18) tif;trdsK;om;tzGJ@csKyf
(19) &ckdiftrsdK;om;vlr_b0jr‡ifhwifa&;tzGJ@(r&rm}uD;)
(20) em*awmifwef;a'owkd;wufa&;ygwD
(21) vDql;trdsK;om;aoG;pnf;ckdifrma&;tzGJ@
(22) u&iftrsdK;om;'Drkdua&pDuGef*&uf
(23) r&mjynfol@ygwD
(24) vm;[ltrsdK;om;zGH@jzdK;wkd;wufa&;ygwD
(25) 0trsdK;om;zGH@+zdK;wkd;wufa&;ygwD
- 354 -
udk;uef@e,f/ ,efawmf¶Sef¶GmZmwdjzpfonf? tz OD;&ef0ifajymif/ trd a':vDa¶Smufavmufwdk@rS 1938 ckESpf
wGifarG;zGm;cJhonf? OD;&efusif;armfonf (8)ESpft¶G,fwGif ,efawmf¶Sef¶Gm¶Sd udk;uef@pmayoif=um;aom
ausmif;Y (9)wef;txdynmoif=um;cJhonf? touf(22)ESpfwGif tdrfaxmifjyKI rdom;pkESifhtwlawmif,m
vkyfief;/ ta&mif;t0,fvkyfief; vkyfudkifcJhonf? &Srf;jynfudk;uef@'Drdku&ufwpfygwDwGif 'kwd,OuUXtjzpf
wm0ef,lcJhonf? 2004 ckESpf/ =o*kwfv (13)&ufae@wGif jyKvkyfonfh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwD
tpnf;ta0;rS OD;&efusif;armftm; tzGJ@0ifopftjzpf vufcHcJhonf?
ÙÙÙÙÙ
- 355 -
2002 ckESpf/ arv (27)&ufae@wGifusif;yjyKvkyfaom
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf
ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ (12)ajrmuf ESpfywfvnfae@tcrf;tem;wGif
a':atmifqef;pk=unfajym=um;onfhrdef@cGef;?
- 356 -
&vmvdk@ trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfudkzsufodrf;vdkuf&rSmvm;qdkwm r[kwfygbl;? usrwdk@&J@ t"du&nf
&G,fcsufjynfh0oGm;wJhtcgusvdk@&Sd&if 'Dusrwdk@trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyftjyif wjcm;EdkifiHa&;tzJG@tpnf;
rsm;[mvnf; 'Drdkua&pDtwGuf 0dkif;0ef;+yD;awmhv_yf&Sm;EdkifwJhtcGifhta&;awG &&Sdygvdrfhr,f? tckqdk&if trsm;
odwJhtwdkif;yJ usrwdk@tzJG@csKyfu 'Dtwdkif;twmwcktxd tcGifhta&;awG&aeygw,f// tcGifhta&;qdkwm
vkyfydkifcGifhtcGifhta&;ajymwmaemf? txl;tcGifhta&;ajymaewmr[kkwfygbl;? usrwdk@&J@vkyfykdifcGifh tcGifhta&;
awGudk usrwdk@ aoaocsmcsmokH;zdk@vdkygw,f? 'DvdkaoaocsmcsmokH;rS usrwdk@vdkcsifwJhyef;wkdifa&mufrSmyg//
usrwdk@vdkcsifwJhyef;wdkifqdkwm[m 'Drdkua&pDbJ? tpuwnf;u usrwdk@ 'D tzJG@csKyfudkxlaxmifcJh
wm[m tpuwnf;u&Sd+yD;om; EdkifiHa&;ygwDwcktaeESifh 'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_xJrSmyg0ifjyD;awmh ,SOf+ydKifcJhwJh
tzJG@r[kwfygbl;// 'Drdkua&pD&zdk@twGuf oufoufzJG@xm;wJhtzJG@jzpfygw,f? 'Dtwdkif;bJ usrwkd@pdwfxJrSmxm;
&ygvdrfhr,f? tck (12)ESpftwGif;rSmqdkvdk@&Sd&if tawG@t}uHKtrsKd;rsKd;eJ@ usrwdk@&ifqdkifcJh&ygw,f? wcsKd@awG
qdkvdk@&Sd&ifvnf; EdkfifiHa&;t&&ifhusufvmwmawGvnf;&Sdw,f// wcsKd@usawmhvnf; EdkifiHa&;t& 'Davmuf
=um=umvkyfcJhoavmuf &ifhusufoifhoavmufr&ifhusufcJhwmawGvnf;&Sdygw,f// 'Dawmh tm;vkH;udk0dkif;+yD;
awmh ñud;pm;apcsifygw,f// usrwdk@tzJG@csKyf0ifawG[m EdkifiHa&;&ifhusufr_r&Sdbl;qkdvdk@&Sd&if jynfolvlxkudk
&ifhusufr_&Sdatmifvkd@ usrwdk@b,fvdkvkyfjyEdkifygovJ// EkdifiHa&;ygwDwckzJG@xm;+yD; EkdifiHa&;ygwDxJ0ifxm;+yD
qdkvdk@&Sd&ifawmh EdkifiHa&;ygwDxJrSmrygbJ? Jynfolvlxkbufawmhyg+yD;awmh EdkifiHa&;&ifhusufr_&Sd&r,f// r&Sdbl;
qkdvdk@&Sd&if udk,fhudk,fudk EdkifiHa&;ygwD0ifwa,mufvdk@ac:&rSawmh 'g[m vdyfjymroef@p&mta=umif;jzpfoGm;
ygvdrfhr,f? usrwkd@ tck jynfolvlxk=um;xJrSmpnf;&kH;zdk@vdkw,f? wpdkufrufruf tzGJ@csKyf[mtpuwnf;u
jynfolvlxk=um;xJrSmpnf;&kH;zdk@qdk+yD;awmh usrwdk@vkyfcJhwmyJ jynfolvlxkESifhuif;uGmaerSawmh usrwdk@ tzJG@
csKyf&Jh wnfaxmifjcif;&J@t"dy`m,f[mvnf; ysufpD;oGm;rSmyJ 'Dawmh usrwdk@[m vkyfEdkifoavmuf usrwdk@&J@
&ydkifcGifht& jynfolvlxk=um;xJrSmpnf;&kH;v_yf&Sm;&r,f//
tckqdkvdk@&Sd&if jynfolvlxk[m bmvdkcsifvJvdk@ar;vdkufwJhtcg=uvdk@&Sd&if uswdk@=um;&wm bmawG
=um;&vnf;qdkawmh rD;rSefrSefvdkcsifw,f? a&rSefrSefvdkcsifw,f? ukefaps;E_ef;awGusoGm;wmawGvkdcsifw,f?
olwdfk@&J@uav;awG ynma&;tqifajyapcsifw,f? 'Dvdkajz=uw,f? 'Dvdkajymwmvnf; jynfolvlxkbufu
tJ'gajymwmvnf;rSefygw,f// vlxktaeESifh at;at;aq;aq; vHkvHk+cHK+cHKaecsifw,f// ntcg arSmifwJhtcg
=uvdk@&Sd&if rD;awGvif;EdkifwJhtcGifhta&;awGvdkcsifw,f? reufusawmh aps;oGm;wJhtcgusvdk@&Sd&if udk,fh&J@
rdom;pk pm;EdkifaomufEdkifatmifvdk@aeEdkifwJhtajctaeav;rSm&Sdaecsifw,f? om;orD;awGudkynmoifay;wJh
tcgusvdk@&Sd&if aemif 'Dom;orD;awG[m rdrdwdk@twGuf rdrdwdk@ajcaxmufay:&yfwnfEdkifwJh tajctaejzpfEdkif
avmufatmif ynm&apcsifw,f// 'g[m jynfolvlxktaeESifhtrSm;ygbl;?
'gayr,fh 'gawG&atmifvkyfzdk@qdkwm udk,fuae+yD;awmh/ xdkif+yD;awmh/ olrsm;vkyfay;wmapmifhaevdk@
r&bl;qdkwm em;vnfzdk@vdkygw,f// tJ'Dvdkem;vnfatmifvkyf&wJhtvkyfwck[m tifrwefrScwfcJw,fqdk
wm usrwddk@awG@&ygw,f// vlxkawmfawmfrsm;rsm;[m a&G;aumufyGJae@rSmrJxnfhvdkufvdk@&Sd&if wm0efa=uyGef
oGm;+yDvdk@ 'DvdkbJxif=uw,f// rJxnfhvdkuf+yD/ tJ'Dawmh rJxnfhvdkufuwnf;u EdkifwJhygwDvkyfzdk@bJxif+yD;
awmh tJ'Dvdkjrif=uw,f// tckxdvnf; 'Dtwdkfif;ajymwmufdk &Hzef&Hcg=um;&w,f// a&G;aumufyGJwkef;u rJxnfh
vdkuf+yD;+yD? tcktrsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfuvkyfay;vdk@ qdkwJhyHkpHrsKd;eJ@ tJ'DvdkajymaewmawG tckxufxd
awmif usrwdk@=um;&ygw,f// 'Dawmh jynfolvlxkudkajym&rSmu rJwcgxnfh,HkeJ@r+yD;ao;bl;? usrwdk@tzJG@
csKyfawG}uD;yJ tm;udk;aevdk@r+yD;ao;bl;// udk,fwufEdkifoavmufyg0if&r,fqdkwm xyfcgwvJvJajymae&wJh
udpPjzpfygw,f? 'g[m a&G;aumufumvuwifr[kwfbl;? a&G;aumufyGJrwdkifrDS 1988 ckESpf/ 'Drdkua&pD
v_yf&Sm;puwnf;u 'DvdkyJ usrwdk@ajymae=uwmyg// EdkifiHa&;[mtm;vHk;eJ@qdkifw,f// tm;vHk;uyg0if+yD;awmh
v_yf&Sm;rS udk,fvdkcsifwJhyef;wdkifudka&mufEdkifw,fqdk+yD;awmh ajymae=uygw,f//
r=umcifumvqdkvdk@&Sd&if usrwdk@vkyfaz:udkifzufawGupajymvmw,f// ta&S@wDarmrSmawmh vGwf
vyfa&;&oGm;+yD? olwdk@ut&ifeD;oGm;+yDayghav// tJ'D[mudkenf;enf;tm;usvdkufyg? tm;i,fvdkufwm?
- 357 -
olwdk@uawmh t&if&oGm;+yDvdk@ajymw,f// tJ'DvdkajymwJhtcgusawmh wu,fpOf;pm;=unfhr,fqdkvdk@&Sd&if
ta&S@wDarmujynfolvlxku trsm;}uD;cH&ygw,f// awmfawmhudkaoG;xGufoH,fdkcH+yD;rS 'Dtajctaeudk
a&mufvmwmyg// wdkwfdkajym&r,fqdk&if avmu}uD;rSm bmrStvum;r&bl;? udk,fpGrf;aqmifoavmuf
udk,f&wmbJ? udk,f}udK;yrf;oavmuf/ tepfemcHoavmufudk,f&wmyJ? tJ'Dawmh }udK;yrf;Edkif&r,f? tepf
emcH&r,f// aemufjyD;awmh 'DtcsdefrSmóud;yrf;w,f? tepfemcHw,fqdkwm aemifudktudsK;cHpm;zdk@twGuf
r[kwfbl;// 'gvnf;ESvHk;oGif;xm;apcsifw,f// usrwdk@tzJG@csKyf0ifawGtaeESifh }uHKwkef;qHkwkef;awmh usrajym
&rSmyJ? usrwdk@tzGJ@csKyf0if[m 'guawmhvlom;yDyDrdk@vm;awmhrodbl;// tcGifhta&;av;awG&vdk@&Sd&if ,lcsif
wJhpdwfuav;awG&Sdw,f// tJ'Dpdwfuav;awGudkawmhxdef;=uyg// udk,ftajctaeav;u enf;enf;aumif;
vm+yDqdkvdk@&Sd&if zdeif;+yD;awmh/ 'Dtajctaetay:zdeif;+yD;awmh ausmfcsifwJhyHkpHav;awG usrwdk@awG@&w,f//
tJ'grsKd;awGrvkyfygeJ@vfdk@ usrowfday;yg&ap// tckvdkcufcufcJcJESifh&kef;uefaewJhtcsdefrSmawmifrS &kdif;&kdif;ajym
&&if vlyg;0csifw,fayghaemf? usrwdk@ 'Drdkua&pD&wJhtcgusvkd@&Sd&if b,fvkdvkyfaervJ 'Dvdkpdwf"gwfawG
rxm;=uygESifh? trsKd;om;'Drdkua&pDdtzJG@csKyf0ifawGudk jynfolvlxkuae+yD;awmh =unfhr&bJ tjrifuyf&wJh
tajctaersKd;jzpfoGm;avmufatmifawmh b,fawmhrSrvkyf=uygESifh? tu,fI tajctaeawGaumif;oGm;
+yDqdkvdk@&Sd&if usrwdk@vlawGu aemufqkwfay;zdk@vdkygw,f// tajctaeaumif;oGm;wJhtcgrSm aemufqkwfay;
wJhvlrsm;omv#if wu,fhukdapwemrSefwmyg//
tcuftcJ&SdwJhtcgrSm a&S@wef;uae+yD;awmhcHEdkif&r,f// cHpm;=uwJhtcsdef=uvdk@&Sd&if aemufqkwf&
r,f// aemufwef;uae+yD;awmh/ ukd,hfukdukd,f pdwfESpf+cdKufr_ESifhaeEdkifr,f// tJ'v D dkaeEdkifrSomv#if usrwdk@
tzJG@csKyf&J@oduQmukd usrwdk@xdef;odrf;EdkifrSmjzpfygw,f// 'Dawmhusrwdk@tzJG@csKyf&J@oduQmukd xdef;odrf;zdk@qkdwm
[m tzJG@csKyf0iftm;vkH;&J@wm0efjzpfw,f// usrwdk@ 1990 ckESpfwkef;uusif;ycJhwJh a&G;aumufyJG&vm'ft&
jynfolvlxk&J@qENawGudkxkwfazmfEdkifzdk@qdkwm[m usrwkd@ trsKd;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyf0ifawG&J@ wm0efjzpf
w,f// 1990 ckESpfwkef;u jynfolvlxku ,kH,kH=unf=unfESifhusrwdk@&J@tzJG@csKyfudkrJay;cJhw,f// 'Dvdk ,kH,kH
=unf=unfESifhrJay;cJhwmudk usrwdk@[mt+rJwrf; jynfolvlxk[mwdk@udk,kH=unfwJhjynfolvlxkjzpfw,f// ol
wdk@,kH=unfcsufawGysufjym;roGm;atmifvdk@ ae&r,fqkdjyD;awmh/ oHEMdÏmefcs+yD;awmh/ vkyf&rSmjzpfygw,f// usr
wdk@vl}uD;awGqdkvdk@&Sd&if (14)ESp=f umayr,fhvJ vkH;vkH;rS pdwf"mwfr,drf;,kdifyJESifh 'Dtwdkif;bJ? vli,fawG[m
ykd+yD;awmhoem;p&maumif;ygw,f// pvkyfwkef;u (20)ausmfav;awG/ tckcsdefrSmqkdvdk@&Sd&if vli,fawmif
r[kwfbl;? vl}uD;ydkif;a&mufoGm;+yD? (30)ausmf/ (40)eD;vm+yD// tJ'DtcsdefumvtwGif;rSm rdrdwdk@&J@b0xl
axmifEdkifa&; bmrSolwdk@rvkyfEkdifcJhygbl;? 'DtzJG@csKyf&J@vkyfief;awGxJrSm &kef;uef&if;ESifh axmifxJ0ifvkduf
axmifxJuxGufvkduf/ ajy;vdkufv$m;vdkufeJ@ 'DvdkyJjzwfausmfcJhwmjzpfygw,f// tJ'Dawmh 'Dvdkvl}uD;awG/
vli,fawG&SdaewJhtzJG@csKyf[m atmifukdatmifjrif&r,fvdk@usr,kH=unfygw,f// 'gayr,fh vl}uD;awG vli,f
awG=um;xJrSmvnf; nD!Gwfzdk@awmhvdkw,fayghav// vl}uD;/ vli,fawGnD!GwfrS usrwdk@tzJG@csKyf[m acsm
acsmarmarmESifh rsKd;qufopfawG wck+yD;wckqufjyD;awmh wdkif;jynf&J@tusKd;udkxrf;aqmifoGm;EdkifrSmjzpfyg
w,f// tckusrxdef;odrf;cHae&wJh (18)vumvtwGif;rSmqdk&if usrwdk@tzJG@csKyf[m &yfwnfEdkifcJhw,fqdkwm
usrwkd@*k%f,lEdkifp&m ta=umif;wckygbJ?
cufcufcJcJeJ@&yfwnfEdkifcJhw,f// cufcufcJcJeJ@&yfwnfEdkifcJhvdk@vnf; tckusrwdk@ 'Dtajctaeukd
a&mufvmwmyg? qufjyD;awmhvnf;cufcufcJcJESifhvkyfoGm;r,fvdk@ usrar#mfvifhygw,f// cufcufcJcJESifhvkyf
zdk@yJacgif;xJrSmxm;yg// wkd@[m b,fawmh pH&rvJqkdwm vkH;vkH;rpOf;ygESifh? cHp&m&Sdtm;vkH;cHoGm;r,fqdkwJh
[myJ acgif;xJrSm 'DvdkyJxm;yg// tJ'Dvdkacgif;xJrSmxm;awmh jzpfwJhtcg cH&wmvG,fwmayghav// acgif;xJrSm pH
&r,f// pH&r,fvdk@xifxm;+yD;rS cHvdk@&Sd&if enf;enf;ydk+yD;awmhtxdemw,faygh// 'Dawmh cHp&m&SdcHoGm;+yD;awmh?
tJ'DvdkyJpdwfxm;+yD; cHp&m&Sd&ifcHoGm;=uyg// ukd,fuae+yD;awmh ñud;pm;cJhvdk@ ukd,f&yfcJhwJh&vm'fawGt&
tusKd;qufawGjzpfvmwJhtcgusvkd@&Sd&ifawmh jynfolvlxkeJ@a0iSjyD;awmhcHpm;&r,fqdkwm rarhygESifh// usrwdk@
twGuf}uD;yJr[kwfbl;// tzJG@csKyf}uD;yJr[kkwfygbl;// trsm;twGuf usrwdk@vkyfae=uwmyg//
- 358 -
(14)ESpfumv usrwdk@vufwJG+yD;awmhvkyfcJh+yD; xyfwvJvJ 'Drdkua&pDoabmw&m;awGukdvnf;
usrwdk@a[mcJhajymcJh+yD/ wa,mufESifhwa,mufvnf; 'Doabmw&m;awGudkaqG;aEG;cJhzvS,fcJh+yD? 'Dawmh
(14)ESpfvkH;vkH;vufwJGcJhwJh &Jabmf&JbufawGqdkwm wOD;ay:wOD; em;vnfr_tjynfht0¶Sdoifh+yDvdk@ usrxifyg
w,f// quf+yD;awmh/ usrwdk@em;vnfr_tjynfht0ESifhvkyfoGm;r,fqdkvdk@&Sd&if usrwdk@vdkcsifwJh yef;wdkifukd&rSm
yg// uJxyfwvJvJajymjyef+yD? b,fawmh&rSmvJ/ b,fawmh&rSmvJqdkawmh udk,fvkyfEdkifwJhoavmuf jrefrSm
yJvkd@/ jynfolvlxkvnf; 'DvdkygyJ? jynfolvlxktaeESifh usrwdk@vlxkxJuae+yD;awmh 'Drdkua&pDb,fawmh&
rSmvJvkd@ar;vdk@&Sd&if usruawmh tjrJwrf;jyefajzrSmbJ//
tJ'gawmh jynfolvlxk}udK;yrf;r_tay:rlwnfwmayghvdk@? tm;vkH;u0dkif;+yD;awmh b,favmufxd
}udK;yrf;EdkifrvJ// ukd,f}udK;yrf;oavmufyJ jrefrSmbJ? olrsm;vkyfwmudk av#muf+yD;awmhar#mfrae=uygESifhvkd@?
usr tJ'gbJowday;csifygw,f// xyfwvJvJowday;aewm 'gawGyJ uJ usrwkd@tzJG@csKyf0ifawG[m 'Dtcsdef
rSm [dk[m 'D[modcsifw,f? enf;enf; [dk[mav;odcsifw,f// od&Edkifrvm; usruajymrvm;qdk+yD;awmh
ar#mfvifhaewJholawGvJ&Sd&if&Sdr,f? usruajymzdk@rvkd&if 'guawmhrajymbl;aygh? tckuwnf;uajymvkdufyg&
ap// ajymp&m&ifajymr,f? usrwdk@ajymzdk@ tcsed froifhao;bl;vdk@xif&if usrbmrSrajymbl;//
okd@aomfjim;vnf; usrjynfolvlxkudkawmh b,fawmhrSrvdrfhwywfrvkyfbl;qdkwmukdawmh tmrcH
ygw,f? usrwdk@jynfaxmifpkEdkifiH&J@tusKd; jynfolvlxktuskKd;ESifhqef@usifrnfhudpPqdk&if usrbmrSrvkyfygbl;?
Aemuf+yD;awmhvnf; usrwdk@&J@'Drdkua&pDxkH;wrf;pOfvmtavhtxawGudk usrav;pm;ygw,f// usrwdk@&J@
vl}uD;awG&J@oabmwlnDcsufrygbJeJ@/ vl}uD;awGESifhraqG;aEG;yJESifhvnff; bmrS t"duuswJhudpPawGudk usr
rvkyfygbl;? usrwdk@trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyftaeESifh OuUX OD;atmifa&$ESifh usr taxGaxGtwGif;a&;r_;
udk vkyfydkifcGifh(Mandate)awGay;xm;ygw,f// 'gayr,fhvnf; 'Dvkyyf dkifcGifhudk usrb,fawmhrSvnf; tvGJ
oHk;pm;rvkyfygbl;? aemifvnf; b,fawmhrStvGJoHk;pm;rvkyfygbl;? 'DvkyfydkifcGifh[m t=uyftwnf;umv
rSm usrwdk@tzJG@csKyf[m 'Drdkua&pDenf;ususraqmif&GufEdkifwJhumvrsm;rSm oHk;zdk@tcGifhta&;yJjzpfygw,f//
'DvkyfydkifcGifhudkoHk;wJhtcgrSm usrwdk@tzGJ@csKyftzJG@0ifawGu bmudkvdkvm;w,f? jynfolvlxk[m bmudkvfdk
vm;w,fqdkwm tjrJwrf;acgif;xJxnfh+yD;awmh usrwdk@pOfpm;rSmjzpfygw,f// 'Dawmh usrwdk@taeESifh&ifhusuf
+yD;awmh wlnDcsufawG,lw,fqdkwm 'Drdkua&pDenf;ruswma=umifh b,fawmhrSrvkyfygbl;qdkwm usrajymyg
&ap// usrwdk@vkyfudkifwmESifhywfoufvdk@ jynfolvlxktaeESifhoabmrusbl;? usrwdk@tzJG@csKyf0ifawGtae
ESifh oabmr=ubl;qdkvdk@&Sd&if usruz,fay;&rSmyJ? udk,fvkyfEdkifoavmufvkyfr,f// udk,f&Jht&nftcsif;[m
vkyfaewJhwm0efESifhrnDr#bl;qdkvdk@&Sd&if wjcm;olawGwm0efxef;aqmifEdkifatmifvdk@z,fay;&rSmyJ udk,fu
rvkyfEdkifbJESifhawmh uyfzufjyD;awmhaezdk@awmh vHk;vHk;oabmxm;r&Sdygbl;? 'DtcsdeftcgrSm usrwdk@&Jhvl}uD;
awGESifhywfoufvdk@ usraus;Zl;wifpum;ajym&if;ESifh tzJG@csKyf0ifawGudkvnf; enf;enf;awmhowday;csifyg
w,f// usrwdk@ OuUX/ 'kOuUX/ twGif;a&;rSL;ESifh tjcm;A[dktvkyftr_aqmiftzJG@0ifrsm;[m touft&
ri,fawmhbl;? touft&ri,fawmhwma=umifhrdkvdk@ wjcm;vli,fydkif;/ vlvwfydkif;udkrsm; wm0efawGay;zdk@
pOf;pm;ovm;qdk+yD;awmh ar;wJhvlawG&Sdygw,f// vli,fydkif;/ vlvwfydkif;awG[m vl}uD;awG&Jhwm0efudk wcsdef
wcgrSm xrf;aqmif&r,fqdkwm usrwdk@vufcHxm;+yD;om;yg// tJ'DvdkvkyfaqmifEdkifzdk@twGufvnf; usrwdk@
wcsdefvHk;vnf;yJ ðypkysKd;axmifaeygw,f//
'gayr,fh usrwkd@vl}uD;awG&JhausZl;[m usrwdk@tzJG@csKyftay:rSm b,favmuftxd&Sdw,fqdkwm
b,fawmhrSrarhygESifh? aus;Zl;uef;vdk@uawmh usrwdk@twGuf bmrSrusKd;&SdEdkifrSmr[kwfygbl;// usrwdk@vl}uD;
awGu wcsdK@vli,fawG[mtvkyfrvkyfEdkif=ubl;? usrudk,fwdkifjrif&w,f// vl}uD;awGvkyfEdkifvdk@vm;vdk@
usrudkvmrar;ESifh? usrjyefajzcsifw,f// vli,fawGu b,favmufvkyfEdkifvdk@vJvdk@ vkyfwJhvli,fawGu
vnf; vkyfygw,f// usrwdk@vl=uD;awG&J@vkyf&yfudk toufudk=unfh+yD;rqHk;jzwfygESifh? t&nftcsif;udk=unf+yD;
awmhqHk;jzwfyg// usrwdk@vl}uD;awG[m touft&G,ftm;jzifhri,fayr,fhvnf; pdwf"mwftm;jzifh tifrwef
rS wufºuGEkysKdygw,fvdk@usrtmrcHygw,f// 'DtcsdefrSm usrwdk@&J@r[mrdwfawGudkvnf; aus;Zl;wifpum;
- 359 -
awmhajym&ygvdrfhr,f? txl;ojzifh wdkif&if;om;vlrsKd;pktzJG@tpnf;r[mrdwfrsm;[mvnf; usrwdk@&J@tzJG@csKyf
&J@vkyfief;awGudk yhHydk;ay;w,fqdkwm[m 'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_atmifjrifa&;twGufjzpfygw,f// tJ'Dvdk r[m
rdwfrsm;&Sdvdk@om usrwdk@&J@ tem*wfjynfaxmifpktwGuf ar#mfvifhcsuf&Sdwmjzpfygw,f// usrwdk@wdkif&if;om;
vlrsKd;pkrsm;[m nDnD!Gwf!GwfESifhrvkyfEdkifbl;qdkvdk@&Sd&if usrwdk@&@J jynfaxmifpktwGuf aumif;wJhtem*wf
qdkwmr&SdEdkifygbl;? usrwdk@wdkif&if;om;vlrsKd;pkrsm;ESifh wdkif;&if;om;nDtudkarmifESrrsm;ESifh cdkifrmwJhnDnGwf
r_udk,lEdkifr,fqdkvdk@&Sd&if usrwdk@EdkifiH[m wu,fudktrsm;twGuftusKd;ðyEdkifwJhjynfaxmifpk}uD;jzpfoGm;r,f
qdkwm usrwdk@,Hk=unfygw,f// usrwdk@tzJG@csKyf[m EdkifiHa&;tzJG@tpnf;jzpfw,f// usrwdk@ r[mrdwfwdkif&if;
om;vlrsKd;pkrsm; em;vnfygw,f// tJ'ga=umifhrdk@ owdW&Sd&SdESifh jynfaxmifpktusKd;udk=unfh+yD;awmh usrwdk@ESifh
vufwJGwJhr[mrdwfrsm;udk txl;aus;Zll;wifygw,f?
tJ'Daus;Zl;udkvnf; usrwdk@&J@tzGJ@0ifrsm;[m tofdtrSwfðyapcsifygw,f// aemuf+yD;awmh usrwdk@udk
axmufcHay;wJhurBmhtodkif;t0dkif;vnf;&Sdygao;w,f// EdkifiHwumtodkift0dkif;u usrwdk@tzGJ@csKyf&J@v_yf&Sm;r_
udkaxmufcHygw,f// usrwdk@v_yf&Sm;r_rSmjy\emawG&&Sd if/ tcuftcJawG&Sd&if usrwdk@bufuae+yD;awmh
&yfwnfay;cJhygw,f//
'g[m rdwfaumif;aqGaumif;awGvdk@yJvdk@ usr'DvdkyJ,Hk=unfygw,f// usrwdk@&JrdwfaqGaumif;awG&J@
aus;Zl;udkvnf; usrwdk@rarhoifhygbl;? rdwfaqGaumif;rsm;&J@aus;Zl;udk em;rvnfwJholrsm;[m aemifqdkvdk@
&Sd&if rdwfaqGaumif;&zdk@tifrwefrScufcJoGm;ygvdrfhr,f// 'D (14)ESpfumvudkawmh a&G;aumufyJGuaewGuf
vdkuf&if (10)ayghav? 1988 ckESpfp+yD;awmhwGufr,fqdkvdk@&Sd&if (14)ESpfwmumvrsm;rSm usrwdk@udkulnDcJhwJh
EdkifiHwumtokdift0dkif;urdwfaqGawG usrwdk@jynfwGif;ur[mrdwfawG usrwdk@&J@tzJG@csKyf0ifawG usrwdk@udk
,Hk=unftm;udk;wJhjynfolvlxkawG tm;vHk;[m nDnD!Gwf!GwfeJ@vufwGJ+yD;awmh quf+yD;oGm;Edkifw,fvdk@
,Hk=unfygw,f// tJ'DvdknDnD!Gwf!GwfESifh quf+yD;awmhvufwGJoGm;&if tjrefqHk; 'Drdkua&pDyef;wdkifudk
a&mufr,fvdk@usr,Hk=unfygw,f// usrwdk@ 'Dae@rSm oHEMdXmefcsvdk@ usrwkd@tm;vHk;[m 'Drdkua&pDyef;wdkifudk
a&mufwJhtxd pdwf"gwfcdkifcdkifrmrmESifhae=ur,f// wOD;tay:wOD;u &if;ESD;rSefuefwJh&Jabmf&Jbufpdwfxm;
=ur,f// usrwdk@tay:rSmaus;Zl;ðycJhwJholawG&J@aus;Zl;udk b,fawmhrSusrwdk@rarhbl;// rdwfaumif;aqGaumif;
yDor,fvdk@ 'Dvdk@yJoHEMdXmefcsapcsifygw,f// 'DvdkoHEMdXmefawGcs+yD;awmh/ usrwdk@o,foGm;r,fqdkvdk@&Sd&if
tm;vHk;vdkcsifwJh vHk+cHK+yD;awmhat;csrf;wdk;wufwJh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf}uD;udk odrf;ydkuf+yD;awmh/
r=umrDumvtwGif;usrwdk@xlaxmifEdkifr,fvdk@ usr,Hk=unfw,fvdk@ajym&if;ESifh tm;vHk;udkE_wfqufvdkufyg
w,f//
aus;Zl;wifygw,f//
ÙÙÙÙÙ
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
trSwf(97§c)/ taemufa&$*Hkwkdifvrf;
A[ef;jrdK@e,f/ &efukefjrdK@
a=unmcsuftrSwf - 5 (5§03)
- 360 -
,ae@onf ausmif;om;ausmif;ol/ &[ef;&Sif/ vl/ jynfoltaygif;wkd@. wpfcJeufqENjycJhonfh 1988
ckESpf 'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_}uD;rSay:aygufvm&aom ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ(13)ESpfjynfhajrmuf
aomae@ jzpfayonf?
- 361 -
trSefpifppf jynfol@v$wfawmfac:,lzGJ@pnf;ay;a&;[lonf trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfut}udrf
}udrfawmif;qdk&rnfhudpPrsdK;r[kwfay? a&G;aumufyGJtm;OD;pD;OD;aqmifusif;yay;cJhaom tm%mydkifrsm;onf
a&G;aumufyGJusif;yay;+yD;aemuf wqufwnf;aqmuf&Guf&rnfhwm0efomjzpfayonf? odk@aomf EdkifiHawmf
jidrf0yfydjym;r__wnfaqmufa&;tzGJ@§EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifhzGH@jzdK;a&;aumifpDonf v$wfawmfac:,l
zGJ@pnf;jcif;udkjiif;y,faeonf? TonfrSm EdkifiHawmfESifhEdkifiHom;rsm;ay: vlod&Sif=um;ay;cJh+yD;jzpfaom
atmufyguwdopPmrsm;udk tm%mydkifrsm;uazmufzsufjcif;jzpfayonf?
27-3-89 ae@uusif;ycJhaom (44)ESpfajrmuf awmfvSefa&;ae@(wyfrawmfae@)Y wyfrawmfum
uG,fa&;OD;pDcsKyfu atmufygtwdkif;ajym=um;cJhayonf?
- 362 -
“EdkifiHawmfrSm b,ftpdk;&yJwufwuf/ b,fygwDyJtm%m&&/ wdk@wyfrawmfuawmh wyf
rawmfom;awGyDyD EdkifiHawmftusdK;pD;yGg;twGuf opPm&Sd&Sd/ wm0efodod xrf;aqmifoGm;}urSmyJjzpf
w,f/ wdk@[m ae@pOfeHeufw}udrf/ naew}udrf pOfqufrjywf opPmt"dXmef(4)csufudk&Gwfqdk+yD;
opPmudkOD;xdyfyefqifxm;}uolawGjzpfw,f/ wdk@[m Aavmif;AvJrajymbl;/ uvdrfuuspfvnf;
rvkyfbl;/ jynfolvlxkudkvnf;rvSnfhpm;bl;/ wdk@&ifxJrSm&SdwJhtwdkif; &dk;&dk;yJzGifh[ajymwwfw,f// ”
jynfol@v$wfawmfac:,lrnfhae@ESifhywfoufIvnf; EdkifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@.
(90)}udrfajrmufowif;pm&Sif;vif;yGJwGif ² ² ²
- 363 -
(2) jynfolhv$wfawmfa&G;aumufyGJOya'udkjyifqifonfhOya' (Oya'trSwf-10§91) xkwf
jyefI tm%mydkifrsm;.trdef@trSwf(4§91)jzpfaom “jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya'yg +idrf0yf
ydjym;r_qdkif&mjypfr_ESifh tusifhpm&dwWysufjym;r_ESifhywfoufaomjypfr_rsm;udk owfrSwfonfhtrdef@”
xkwfjyefcJhjcif;/ ,if;trdef@tay:rlwnfI v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpf&yfwnfydkifcGifhr&Sda}umif;
jyXmef;cJhonfomru wcsdK@v$wfawmfudk,fpm;vS,rf sm;tm;(10)ESpftwGif;usif;yrnfh a&G;aumufyGJ
wGif yg0ifa&G;aumufcGifhr&Sd[k Oya'aemufa}umif;jyefIjyXmef;cJhjcif;//
- 364 -
(8) wcsdefwnf;wGif tm%mydkifrsm;onf 4if;wdk@.tpDtpOfjzifhtwif;t=uyfwufa&muf
apaom vlpkvla0;rsm;Y oufqdkif&mrJqENe,frsm;wGif w&m;0if&yfwnfaeaomjynfol@v$wfawmf
udk,fpm;vS,frsm;udk “t,Hkt=unfr&Sd”[k [pfatmfapjcif;/ a&G;aumufyGJOya'yg jyXmef;csufrsm;
udk v#pfv#L&_I jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;udkraxmufcHa=umif;/ vlxkudk tEdkifusifhvSnfh
pm;+yD; twif;t"rRvufrSwfa&;xdk;apjcif;?
jynfolhv$wfawmfzGJ@pnf;r_rjyKrjcif; tm%mydkifrsm;udk,fwdkifujynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJOya'
udk csdK;azgufaeojzifh “w&m;Oya'pdk;rdk;a&;”[laom tm%mydkifrsm;.a}uG;a}umfoHudk tm%mydkifrsm;u
ysuf&,fjyK&musayonf// usifh0wfoduQmt&vnf;aumif;/ w&m;Oya'pHE_ef;t&vnf;aumif;/ rdrdjyXmef;
xm;aomOya'rsm;udk oduQm&SdpGm&dkaoav;pm;&ayrnf// ,ae@EdkifiHwumtajctaerSm tjynfjynfqdkif&m
vl@tcGifhta&;a}unmpmwrf;ygpHE_ef;rsm;tm; w&m;rJhjyKusifhonfudkvufrcH}uawmhay//
- 365 -
a&G;aumufyGJ&v'fqdkonfrSm rdrdwdk@.qENtwdkif;jzpfrvmv#if rvdkrvdkovdk yHkyef;zsufypfI&aom
t&mr[kwfay// wyfrawmfom;rsm;tygt0if jynfolvlxkw&yfvHk;.qENrJt& tqHk;tjzwfay;cJhaom
1990 jynfESpf/ a&G;aumufyGJ&v'fudk tm%mydkifrsm;u av;pm;pGm rvGJraoGtaumiftxnfazmf&ef t"du
wm0ef&Sdayonf//
jynfol@qENudkwefzdk;xm;av;pm;todtrSwfjyKaom/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf.a&G;aumufyGJ
&v'ftay:xm;&Sdaomoabmxm;&yfwnfcsufonf &Si;f vif;jywfom;ayonf// trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@
csKyf taxGaxGtwGif;a&;rSL;a':atmifqef;pk}unfu 28-5-98 ae@wGif atmufygtwdkif; rdef@cGef;ajym}um;
cJhayonf//
- 366 -
a&G;aumufyGJ&v'fudkav;pm;taumiftxnfazmfjcif;[lonf jynfol@qENudk&dkaoav;pm;jcif;jzpfayonf?
odk@rSom EdkifiHtusdK;jyKvkyfief;rsm;Y jynfolvlxk. xufoefaomyl;aygif;yg0ifr_&&Sdrnfjzpfayonf?
- 367 -
EdkifiHwumtv,fwGif qif;&JaomEdkifiHtjzpfrS wdk;wufaomEdkifiHjzpfvma&;twGuf tajymif;tvJ
vdktyfcsufrsm;udkjznfhpGrf;Edkif&ef trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfonf trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;/ aqG;aEG;yGJ
jzpfay:vma&;wdk@udk tpOfwpdkuf}udK;yrf;cJhayonf? ,Hk=unfr_wnfaqmufjcif;tqifhrS EdkifiHa&; t"dy`m,f
jynfh0aomawG@qHkaqG;aEG;r_udk tjrefqkH;pwif&ef trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfbufu t+rJwrf;toifh&Sdae
ayonf?
A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
&efukef+rdK@
ÙÙÙÙÙ
trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf
trSwf (97§c)/ taemufa&$*kHwkdifvrf;
A[ef;+rdK@e,f/ &efukef+rdK@
a=unmcsuf
- 368 -
“v$wfawmfudk rJqENe,frsm;rS TOya'ESifhtnDa&G;aumufwifajr‡mufvdkufaom v$wfawmfudk,f
pm;vS,frsm;jzifhzGJ@pnf;&rnf//”[kjzpfonf? t"dy`m,frSm jynfol@v$wfawmfudkac:ay;&rnfjzpfonf?
(3) xdkodk@wduspGmjyXmef;xm;ygv#ufESifh ,if;Oya'udkrvdkufembJ tm%mykdifrsm;u jynfol@v$wf
awmfudkac:,lay;cJhjcif;r¶SdbJvHk;0ysufuGufcJhayonf? jynfol@v$wfawmfac:ay;&ef‚if;wdk@wGif wm0ef
tjynfht0¶Sdonf?
- 369 -
(c) “ ² ² ² ,ae@tajctaewGif jynfolrsm;ua¶G;aumufwifajr‡mufvdkufaom udk,fpm;vS,frsm; onf
tem*wf'Drdkua&pDEdkifiHawmfzGJ@pnf;yHktajccHOya'udka&;qGJ=u&efwm0ef¶Sdonfhyk*~dKvfrsm;jzpfonf? ²
² ²” [kvnf;aumif; xkwfjyefa=unmcJhayonf?
(7) ,cif EdkifiHawmfjidrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ twGif;a&;rSL;(1) (,ck EdkifiHawmf0ef}uD;csKyf
AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@)u 11-9-90 &ufae@wGif ² ² ²
(u) “ ² ² ² tckvdk vGwfvyf+yD;w&m;r#wwJh ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa¶G;aumufyGJ}uD;udk rlv
owfrSwfxm;wJhtwdkif; atmifatmifjrifjrifusif;yay;cJhwm[m e-0-w tzGJ@taeeJ@ tm%m
v$Jajymif;ay; csifvdk@yJ vkyfay;cJhjcif;jzpfygw,f? t%mv$Jay;zdk@qENr¶Sdbl;/ &nf¶G,fcsufr¶Sdbl;qdk&if
tJ'Da¶G;aumufyGJ vkyf ay;p&mta=umif;r¶Sdbl;/ ¶Sif;aeygw,f? ² ² ² ”
(c) “ ² ² ² EdkifiHawmftm%mudk v$Jajymif;ay;tyfcsifwJhqENr&Sdbl;? &moufyef tm%mudkqkyfudkif
xm;vdkw,fqdkwJhpGyfpGJcsufawG[m tckxdrukefao;ygbl;? EdkifiHawmftm%mudk &moufyefqkyfudkifxm;vdk
w,fqdk&if jynfol@v$wfawmfa&G;aumufyGJ}uD;udk tckvdk}udK;}udK;pm;pm;vkyfay;p&m ta=umif;r&Sdygbl;? EdkifiH
awmftm%mudkv$Jajymif;ay;zdk@ rlvuwnf;uqEN&Sdvdk@om a&G;aumufyGJ}uD;udkjyKvkyfay;cJhwmyJjzpfw,fqkd
wm oabmaygufoifhygw,f? ² ² ² ”[lIvnf; ajym=um;cJhayonf?
(*) ,cif EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme0ef}uD;OD;tkef;a*smfuvnf; (45)}udrfajrmuf ukvor*~taxGaxG nDvmcHY
9-10-90 &ufae@wGif ² ² ²
“ ² ² ² us,fjyef@wJhtrsdK;om;nDvmcHwpf&yfudkvnf; ac:,lusif;yay;rSmjzpfygw,f? zGJ@pnf;yHktajccH
Oya'opfa&;qGJzdk@uawmh ta¶G;cH&wJhudk,fpm;vS,fawG&J@wm0efyJjzpfygw,f? ² ² ² ”[k urBmhEdkifiHtoD;oD;.
udk,fpm;vS,frsm;tm; ajym=um;cJhonf?
- 370 -
wdkif;jynfodk@uwdu0wfjyKxm;onfrsm;t&vnf;aumif;/ rJqEN¶Sifjynfolvlxk. wcJeufaxmufcHr_t&
vnf;aumif;/ jynfol@v$wfawmfudkac:,lzGJ@pnf;ay;&ayrnf? v$wfawmfac:,lray;jcif;onf “w&m;Oya'
pdk;rdk;a&;”[lonfESifhqef@usifaeonf? jynfol@v$wfawmfudkac:,lzGJ@pnf;ray;rcsif; rnfodk@aomta=umif;jy
csufjzifh rnfonfhenf;vrf;udkusifhoHk;onfjzpfap/ rnfodk@aomtajctaeESifh rnfonfhtcsdefwGifrqdk/ ,if;
a¶G;aumufyGJ&v'fESifhywfoufIysufjy,frnfr[kwfay? TuJhodk@jyKvkyfolrsm;onf jynfol@qENtppftrSef
udkrsufuG,fjyK=uolrsm;jzpfojzifh om;pOfajr;qufemrnfaooGm;+yD; ordkif;w&m;cHrsm;jzpfoGm;ayvdrfhrnf?
- 371 -
13? tcsdefrnfr#=um=um trSefw&m;qdkonfrSm ordkif;wGifajymif;vJoGm;jcif;r¶Sdovdk/ aysmufuG,foGm;rnf
vnf;r[kwfay? trSefw&m;udkacszsufI&rnfvnf;r[kwfyg? Ta=unmygtcsufrsm; rSefrrSefqdkonfudk
tem*wfuoufaojyvdrfhrnf?
A[dktvkyftr_aqmiftzGJ@
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
&efukef+rdK
ÙÙÙÙÙ
- 372 -
xGufcGifhjyKvkdufa=umif;a=unmjcif;onf Oya't&w&m;r0ifyg? tm%mydkifwdk@u enf;rsdK;pkHtokH;jyKaejcif;
ESifhywfoufI pmjzifh&Sif;vif;atmifa&;jyIrukefEdkifonfh tajctae[kqdk&ygrnf? w&m;Oya'rJhjyKvkyfae
onfhudpP&yfrsm;jzpfygonf?
--------------------------------------------------------------------------
a':atmifqef;pk=unf
bDbDpD toHv$if;XmeESifhawG@qHkar;jref;cef;
(25-1-99)
¡ etz rS jyKvkyfcJhonfh jynfol@v$wfawmfudk,fpm;jyKaumfrwDtzGJ@0if OD;oef;xGef;tm; t,Hkt=unfr¶Sd
tqdkwifoGif;yGJtay: ajz=um;csuf? ¢
--------------------------------------------------------------------------
- 373 -
eef;cifaxG;jrifh
--------------------------------------------------------------------------
a¶G;aumufyGJESifhjynfol@v$wfawmf
--------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
- 374 -
--------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
- 375 -
--------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;?
--------------------------------------------------------------------------
- 376 -
- 377 -