Exercicios Filosofía e Cidadanía 1º Bacharelato

Exercicios
de
Filosofía e Cidadanía
1o Bacharelato
Emilio Navarro Martínez
17 de septiembre de 2009
2
Índice
1 O saber losóco. Novos desafíos (I) 7

1.1 Responde as seguintes preguntas sobre o texto das páxinas 6
a 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2 O saber losóco. Novos desafíos (II) 9

a 12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3 O saber losóco. Novos desafíos (III) 11

a 15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
4 O saber losóco. Novos desafíos (e IV) 13

a 20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
5 Coñecemento e verdade (I) 15

a 25 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
6 Coñecemento e verdade (II) 17

a 29 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
7 Coñecemento e verdade (III) 19

a 34 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
8 Coñecemento e verdade (e IV) 21

a 39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
3
4 ÍNDICE
9 A argumentación correcta (I) 23

a 46 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
10 A argumentación correcta (II) 25

a 50 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
11 A argumentación correcta (III) 27

a 54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
12 A argumentación correcta (e IV) 29

e 56 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
13 A racionalidade cientíca (I) 31

a 65 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
14 A racionalidade cientíca (II) 33

a 69 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
15 A racionalidade cientíca (III) 35

a 74 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
16 A racionalidade cientíca (e IV) 37

a 79 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
17 O proceso de hominización (I) 39

a 87 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
18 O proceso de hominización (II) 41

a 91 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
ÍNDICE 5
19 O proceso de hominización (III) 43

a 95 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
20 O proceso de hominización (e IV) 45

a 100 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
21 O biolóxico e o cultural(I) 47
a 106 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
22 O biolóxico e o cultural (II) 49

a 112 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
23 O biolóxico e o cultural (III) 51

a 115 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
24 O biolóxico e o cultural (e IV) 53

a 118 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
6 ÍNDICE
Sesión 1
O saber losóco. Novos desafíos
(I)
Semana do 21-25 de setembro 1a Sesión
1.1 Responde as seguintes preguntas sobre o
texto das páxinas 6 a 8.
1. Como describe a asignatura de losofía o texto de Michel Onfray?

2. Que dúas preguntas iniciais poden facerse sobre a losofía?
3. Escribe o signicado da expresión obxecto dunha ciencia.
4. Escribe o signicado da expresión método dunha ciencia.
5. Explica o signicado da palabra autoxusticación.
6. Pon un exemplo de cada un (15 en total) dos signicados que o libro
da sobre a palabra losofar.
7. Fai individualmente os exercicios 1 e 2 da páxina 7
8. Cal é o signicado etimolóxico de losofía?
9. Quen é, segundo Platón, o amante do saber?
10. Que relación ten a losofía co coñecemento?
11. En que sentido explica o texto que todos somos lósofos?
7
8 SESIÓN 1. O SABER FILOSÓFICO. NOVOS DESAFÍOS (I)
12. Pon un exemplo dunha das cuestións que nos formulamos na vida cotiá
(e que aparentemente nos convirte en lósofos)
Sesión 2
(II)
Semana do 21-25 de setembro 2a Sesión
texto das páxinas 9 a 12
1. Fai os exercicios da páxina 9.

2. Que son os prexuízos losócos ?
3. Pon un exemplo de prexuízo losóco.
4. Como tratan os prexuízos os lósofos tradicionais?
5. A que chama Antonio Gramsci losofía espontánea ?
6. Explica o signicado do adxectivo sistemático.
7. En que consiste pensar criticamente ?
8. Mira os cadriños vermellos e responde, que é un xuízo ben formado?
9. De que se trata nun curso de losofía?
10. Pon un exemplo para aclarar a resposta anterior.
11. Que relación ten a losofía coa argumentación?
12. É a argumentación exclusiva da losofía?
9
10 SESIÓN 2. O SABER FILOSÓFICO. NOVOS DESAFÍOS (II)
13. Contesta a pregunta 1 da páxina 12.

14. Relaciona razoamento lóxico e losofía.
15. Que relación ten a losofía coa experiencia?
16. Cales son as ferramentas do ocio losóco?
17. De que pode servirnos o traballo dos grandes lósofos?
18. Por que non podemos dicir que a losofía avanza como o fan as ciencias?
19. Que relación teñen as ciencias coa losofía segundo Bertrand Russell?
Sesión 3
(III)
Semana do 28 de setembro ao 2 de outubro 1a Sesión
1. Resume o exemplo do estudo histórico do movemento.

2. Cal foi, segundo o texto, a innovación que deu orixe á física?
3. Fai o exercicio 1 da páxina 13.
4. Como pode a losofía aproveitar os problemas plantexados polas cien-
cias?
5. Por que di o texto que non ten por que haber oposición entre a ciencia
e a losofía ?
6. Explica o termo coñecemento racional ?
7. Que signica coñecemento universal ?
8. Que signica coñecemento racional ?
9. Que signica coñecemento obxectivo ?
10. Que signica coñecemento xusticado ?
11. Cal é o punto de partida da losofía?
11
12 SESIÓN 3. O SABER FILOSÓFICO. NOVOS DESAFÍOS (III)
12. Por que nos importa a verdade ou falsidade das nosas crenzas?
13. Pon un exemplo de idea boa para a supervivencia.
14. Pon un exemplo de idea boa para a felicidade.
15. Por que a información soa non leva á sabedoría?
16. Que diferencia o coñecemento da información?
17. En que consiste a sabedoría?
18. Que diferencia encontra Ortega entre ciencia e losofía?
19. Fai as preguntas da páx. 15.
20. Segundo o texto, dan información e coñecemento as ciencias? Por que?
21. Dan as ciencias sabedoría? Por que?
22. Por que a losofía pode servirnos de guía e as ciencias non?
23. Cal é a aspiración da losofía?
24. Que signica emancipación do ser humano ?
25. De que cres que podería emanciparse o ser humano?
26. Que relación establece o texto entre losofía e diálogo?
Sesión 4
(e IV)
Semana do 28 de setembro ao 2 de outubro 2a Sesión
1. Que signica teoría ?

2. Que signica praxe ?
3. Por que a praxe é cousa de todos?
4. En que consisten os dous ámbitos da razón?
5. Cando usamos a función teórica da razón?
6. Cando usamos a función práctica da razón?
7. Por que algúns autores excluíron a razón do ámbito da acción?
8. Que pensaba Sócrates sobre a relación entre acción e coñecemento?
9. Que se considera actualmente sobre a relación entre acción e coñece-
mento?
10. Que signica racionalidade de medios?
11. Que signica racionalidade de medios-ns?
13
14 SESIÓN 4. O SABER FILOSÓFICO. NOVOS DESAFÍOS (E IV)
12. Fai o exercicio da páx. 17.

13. Que procuramos cando decidimos algo?
14. Que relación hai entre desexo e intelixencia segundo Aristóteles?
15. Cal é o n do ser humano segundo Aristóteles?
16. En que consiste para Aristóteles o ideal dunha vida feliz?
17. Que sentido ten a losofía aos principios do século XXI?
18. Explica que signica antropomorsmo.
19. Explica que signica antropocentrismo.
20. Explica que signica xeocentrismo.
21. Explica que signica epistemoloxía.
22. Explica que signica ontoloxía.
23. Que preocupación hai sobre o progreso cientíco-tecnolóxico?
Sesión 5
Coñecemento e verdade (I)
Semana do 5-9 de outubro 1a Sesión
1. Cal é a pregunta central na teoría do coñecemento?

2. Como chegaches a saber todo o que sabes?
3. Que signica aceptar de forma acritica?
4. Por que un lósofo non contestaría: porque mo ensinaron así?
5. Como estamos seguros de que un coñecemento é able?
6. Que signica procedemento metodolóxico axeitado ?
7. Que é a teoría do coñecemento?
8. Que signica contexto de descubrimento ? Pon un exemplo.
9. Que signica contexto de xusticación ? Pon un exemplo.
10. Que signica que na antigüidade as crenzas podíanse validar pola súa
orixe ?
11. Ten importancia a contrastación da información? Pon tres exemplos
que conrmen a túa resposta.
12. Que é inspección observacional ?
15
16 SESIÓN 5. COÑECEMENTO E VERDADE (I)
13. Que é coñecemento intuitivo ?

14. Que é organizar a información en conceptos?
15. Que son as hipóteses ?
16. Que son as teorías ?
17. Que é o razoamento inferencial ?
18. Hai coñecemento inferencial na vida cotiá? Pon un exemplo diferente
do que da o libro.
19. Que é o coñecemento hipotético ?
20. Como entramos en contacto co noso entorno?
21. Por que os nosos mundos perceptivos son diferentes dos do resto dos
animais?
22. Como intervén o suxeito na construción do mundo que percibimos?
23. Que é a atención selectiva ?
24. Que estudaron os psicólogos da Gestalt?
Sesión 6
Coñecemento e verdade (II)
1. Fai o exercicio 1 da páx. 26.

2. Que limitacións ten a percepción?
3. Que son as ilusións perceptivas ?
4. Que relación ten a percepción co tempo presente?
5. Que signica retroalimenta ?
6. Pode explicarnos a percepción o que aparece?
7. Poderíamos aprender só da percepción?
8. Que é a memoria ?
9. Que é a imaxinación ?
10. Que é a intelixencia ?
11. Que é abstraer ?
12. Que son as xeneralizacións?
13. Hai máis coñecemento que o que ven pola percepción? Pon tres exem-
plos.
17
18 SESIÓN 6. COÑECEMENTO E VERDADE (II)
14. Teñen conceptos os animais? Como o sabemos?

15. Que é un concepto ?
16. Que estrutura formal podemos ver nun concepto?
17. Pon un exemplo para aclarar a estrutura formal do concepto.
18. Que signica convencional ?
19. Que signica puramente subxectivos ?
20. Que relación ten o acordo coa elección de conceptos?
21. Enfrontamos algunha vez a realidade en si mesma? Por que?
22. Que signica aprehensible ?
23. Que signica cognoscible ?
24. Sería posible coñecer sen a linguaxe? Por que?
Sesión 7
Coñecemento e verdade (III)
1. Son insalvables as diferencias lingüísticas? Por que?

2. Que necesitamos para chegar ao coñecemento compartido?
3. Por que temos que xusticar as nosas crenzas?
4. Temos algún criterio able para xusticar as nosas crenzas? Explícao.
5. Que diferencia unha crenza dunha opinión?
6. Que signica certeza ?
7. Podemos acaso ter crenzas falsas? Por que?
8. Que distingue as crenzas do coñecemento?
9. Que é o coñecemento?
10. Que signica obxectivo ?
11. Que é probar unha crenza?
13. Que signica coherencia?
19
20 SESIÓN 7. COÑECEMENTO E VERDADE (III)
14. Que ten que ver a sociedade co noso coñecemento?

15. Fai os exercicios 2 a 5 sobre o cadro de texto da páxina 32.
16. Que signica representacións incorrectas?
19. Cal é o sentido moral do termo verdade ?
20. Que permite distinguir a verdade respecto aos feitos?
21. Cal é o problema da verdade na ontoloxia?
22. Que son as proposicións ?
23. Cal é o problema da verdade na epistemoloxía?
Sesión 8
Coñecemento e verdade (e IV)
1. Por que dicimos que a verdade é unha propiedade das proposicións ?

2. Que signica proposicións empíricas ?
3. Que signica proposicións formais ?
5. En que podemos determinar o sentido da verdade?
6. Que é unha proposición evidente ?
7. Por que a evidencia é un criterio formal?
8. É universalmente válido o criterio de evidencia ou non-contradición?
Por que?
9. Que podemos tamén entender por evidencia, á parte da non-contradición?
10. Que signica pretensión de validez universal?
11. Por que a ciencia non pode recorrer á evidencia como criterio para
establecer a verdade dos seus enunciados? Explícao.
12. Que signica coherencia ?
21
22 SESIÓN 8. COÑECEMENTO E VERDADE (E IV)
13. Explica en que consiste o criterio de verdade como coherencia.

14. Pode utilizarse o criterio de coherencia coas proposicións empíricas?
Explícao.
15. Explica a expresión condición necesaria.
16. Explica a expresión condición suciente.
17. Por que non abonda coa coherencia para validar unha determinada
ciencia?
18. En que consiste o criterio de verdade como correspondencia?
19. Que relación ten o criterio de correspondencia co sentido común?
20. Por que di o texto que se entendemos por realidade os obxectos aos que
un enunciado se rere, entón estamos presupoñendo a existencia deses
obxectos ?
21. En que consiste o criterio de verdade como utilidade?
22. Que mantén o pragmatismo?
23. Cando sería verdadeira, para o pragmatismo, unha teoría cientíca?
24. Que signica o criterio de verdade como consenso?
25. Que obxeccións poden formularse contra o criterio de consenso?
26. Que di o texto sobre a primeira obxección?
27. Que di o texto sobre a segunda obxección?
Sesión 9
A argumentación correcta (I)
1. Cal é a mellor maneira de convencer á xente?

2. Utilízase sempre a razón para defender o correcto e con boa intención?
Pon tres exemplos.
3. Cal é a defensa contra os embelecadores?
4. Que é argumentar ?
5. Que é discutir ?
6. Que é demostrar ?
7. Que signica incerteza ?
8. Que é a lóxica?
9. Que signica discurso neste contexto?
10. Que é a retórica ?
11. Que relación ten a racionalidade coas matemáticas á partir da moder-
nidade?
12. Serve a lóxica matemática para a vida práctica humana? Por que?
23
24 SESIÓN 9. A ARGUMENTACIÓN CORRECTA (I)
13. Que signica plausible ?

14. Que é a lóxica formal ?
15. Que é a lóxica informal ?
16. Que é un argumento ?
17. Que signica pertinencia ?
18. Que signica relevancia ?
Sesión 10
A argumentación correcta (II)
1. Que son as premisas ?

2. Que é a conclusión ?
3. Que é xusticar ?
4. Que e un argumento dedutivo ?
5. Relaciona validez e verdade con respecto aos argumentos.
6. Con que ten que ver a validez dun argumento?
7. É sempre válido un argumento da forma modus ponens ? Por que?
8. É sempre verdadeiro un argumento da forma modus ponens ? Por que?
9. Pon un exemplo de argumento de forma modus tollendo tollens.
10. Pon un exemplo de argumento da forma siloxismo disxuntivo.
11. Pon un exemplo de argumento da forma siloxismo hipotético.
12. Pon un exemplo de argumento da forma contraposición.
25
26 SESIÓN 10. A ARGUMENTACIÓN CORRECTA (II)
14. Pode ser válido un argumento absurdo? Por que?

16. Por que debe interesarnos a validez dun argumento?
17. Que é un argumento sólido ?
18. En que se diferencian os argumentos dedutivos e os non dedutivos?
20. Que é un argumento indutivo?
21. Existe unha lóxica indutiva? Por que?
22. Que condicións podemos esixir dun argumento indutivo?
23. Que é un argumento indutivo sólido?
24. Que e unha xeneralización ?
25. Que é unha previsión?
26. Que é un argumento por analoxía ?
27. Que signica isomorsmo ?
28. Que papel xoga o razoamento por analoxía no pensamento cientíco?
Sesión 11
A argumentación correcta (III)
1. Que é un argumento de autoridade ?

2. Que condicións ten que cumprir o argumento de autoridade?
4. Que é unha falacia formal ?
5. Pon un exemplo de falacia de negación do antecedente.
6. Pon un exemplo de falacia de negación do consecuente.
7. Que son as falacias informais ?
8. Pon un exemplo de falacia ad hominem.
9. Pon un exemplo de falacia ad baculum.
10. Pon un exemplo de falacia ad populum.
11. Pon un exemplo de falacia ex populo.
12. Pon un exemplo de falacia ad verecundiam.
13. Pon un exemplo de falacia ad ignorantiam.
27
28 SESIÓN 11. A ARGUMENTACIÓN CORRECTA (III)
14. Pon un exemplo de falacia tu quoque.

15. Pon un exemplo de falacia ad misericordiam.
16. Que é unha falacia de insuciencia ?
17. Pon un exemplo dunha falacia de falsa xeneralización.
18. Pon un exemplo dunha falacia de falsa causa.
19. Pon un exemplo dunha falacia de petición de principio.
20. Pon un exemplo dunha falacia de falso dilema.
21. Pon un exemplo dunha falacia de falsa analoxía.
22. Pon un exemplo dunha falacia por equívoco.
23. Explica que é unha falacia de ambigüidade.
24. Pon un exemplo dunha anboloxía.
Sesión 12
A argumentación correcta (e IV)
texto das páxinas 55 e 56
1. Pon un exemplo de falacia naturalista.

2. Pon un exemplo de falacia idealista.
3. Pon un exemplo de falacia xenética.
4. Fai o exercicio 1 da páxina 55 (continúa na 56).
29
30 SESIÓN 12. A ARGUMENTACIÓN CORRECTA (E IV)
Sesión 13
A racionalidade cientíca (I)
Semana do 2-6 de novembro 1a Sesión
1. Fai os exercicios 1, 2, 3, 4 e 5 da páxina 62.

2. Fai os exercicios 1 e 2 da páxina 63.
3. Que é a ciencia?
4. Que fan os cientícos?
5. Para que se usa a ciencia?
6. Que diferencia a ciencia doutras formas de coñecemento?
7. Que é a racionalidade ?
8. Que é a obxectividade ?
9. Que é ser sistemático ?
10. Por que os feitos cientícos son explicables e predicibles ?
11. Que signica teorías xusticadas ?
12. Que é contrastación ? Pon un exemplo de contrastación.
13. Que signica perfectible ?
31
32 SESIÓN 13. A RACIONALIDADE CIENTÍFICA (I)
14. Que signica autocorrectivo ?

15. Que signica autocrítico ?
16. Cita cinco ciencias que non aparezan no exemplo do libro.
17. De que depende que haxa varias ciencias?
18. Por que se poden chamar ciencias todas elas?
19. Que son as ciencias formais?
20. Que pode signicar que as ciencias formais tratan de signos baleiros de
contido semántico ?
21. Que é o método axiomático-dedutivo?
22. Cales son as ciencias experimentais ?
23. De que precisan as ciencias experimentais?
24. Como dividimos as ciencias experimentais?
25. Que son as ciencias humanas ?
26. Que son as ciencias naturais ?
27. Pon tres exemplos de ciencias humanas.
28. Pon tres exemplos de ciencias naturais.
Sesión 14
A racionalidade cientíca (II)
1. Fai os exercicios da páxina 66.

3. En que consiste o proceso de investigación cientíca?
4. De aspectos se compón o proceso de investigación cientíca?
5. Que é o contexto de descubrimento ?
6. Que e o contexto de xusticación ?
7. De que parte a investigación cientíca?
8. Que é unha explicación?
9. Que estrutura ten unha explicación?
10. Que relación ten a investigación coa estrutura da explicación?
11. Que é unha teoría?
12. Pon un exemplo de problema cientíco.
13. Que signica a expresión ir da conclusión ás premisas ?
33
34 SESIÓN 14. A RACIONALIDADE CIENTÍFICA (II)
14. Que papel xogan as hipóteses nas investigacións cientícas?

15. Poderíamos só reunindo datos chegar a unha explicación cientíca? Por
que?
16. En que consiste o chamado problema da infradeterminación das teorías
polos datos ?
17. As hipóteses, son inventadas? Que signica iso?
18. Hai regras para o contexto de descubrimento? Por que?
Sesión 15
A racionalidade cientíca (III)
1. Por que as hipóteses cientícas non son arbitrarias?

2. Que requisitos ten unha hipótese cientíca?
3. Que signica ser loxicamente coherente ?
4. Que signica ser contrastable ?
5. Que é unha hipótese invericable ?
6. Cales son os tipos de hipóteses?
7. Que é unha hipótese factual ?
8. Que é unha hipótese legaliforme ?
9. Que é unha hipótese teórica ?
10. Contesta ás preguntas do primeiro parágrafo da páxina 71.
11. Fai o exercicio 1 e 2 da páxina 72.
12. Que é contrastar unha hipótese?
13. Son directamente contrastables as hipóteses? Por que?
35
36 SESIÓN 15. A RACIONALIDADE CIENTÍFICA (III)
14. Como se comproba indirectamente unha hipótese?

15. Por que o método cientíco pode ser chamado tamén dedutivo ?
16. Por que son relevantes as ciencias formais para as ciencias experimen-
tais?
17. Que son as predicións cientícas?
18. Cales son os elementos do proceso de contrastación dunha hipótese?
19. Que son as condicións iniciais dunha hipótese?
20. Que son os supostos auxiliares dunha hipótese?
21. Que papel xoga a tecnoloxía na constrastación dunha hipótese? Pon un
exemplo.
22. Cales son os esquemas lóxicos de contrastación dunha hipótese? Pon
un exemplo de cada un.
Sesión 16
A racionalidade cientíca (e IV)
1. Fai os tres exercicios da páxina 75.

2. É a conrmación dunha hipótese un razoamento loxicamente válido?
Por que?
3. Explica que signica condición suciente.
4. Explica que signica condición necesaria.
5. Podemos ter certeza absoluta sobre a validez e verdade das nosas hi-
póteses? Por que?
6. É a refutación dunha hipótese un razoamento loxicamente válido? Por
que?
7. Que signica estatuto cientíco ?
8. Que opinaba Karl Popper sobre as hipóteses cientícas?
9. Que signica ulterior ?
10. Que pensan os lósofos falsacionistas sobre a ciencia?
11. Por que non abonda co falsacionismo á hora de contrastar as hipóteses
cientícas?
37
38 SESIÓN 16. A RACIONALIDADE CIENTÍFICA (E IV)
12. Por que di o libro que os experimentos dos que nos servimos para con-
rmar ou refutar unha hipótese non sempre son capaces de decidir a
favor ou en contra dela ?
13. Que signica carga teórica da observación ?
14. De que depende a precisión dos experimentos?
15. Que é un enunciado observacional ?
16. Hai enunciados observacionais infalibles? Por que?
17. Hai polo tanto refutacións denitivas na ciencia? Resume os argumentos
que apoian a túa resposta.
18. Por que os cientícos aceptan ás veces teorías que teñen observacións
en contra?
19. Hai regras mecánicas non contexto de xusticación? Por que?
20. É despois de todo a ciencia un proceso irracional? Por que?
21. Fai os 3 exercicios da páxina 78.
22. Aportan as ciencias verdades absolutas?
23. Na lóxica e nas matemáticas, trátase do mundo real ? Por que?
24. En que sentido as ciencias si son racionais?
25. Pode variar o concepto de aceptabilidade ao longo da historia da cien-
cia?
26. Como se producen as revolucións cientícas ?
Sesión 17
O proceso de hominización ou
como nos xemos animais
humanos (I)
1. Cres que son importantes as preguntas que abren o primeiro parágrafo

da lección? Por que?
2. Podemos responder denitivamente esa clase de preguntas? Por que?
3. Que relación ten a losofía con ese tipo de preguntas?
4. Que preguntas pode levarnos a facer a bioloxía?
7. Se nas leccións anteriores o libro dicía que as hipóteses e teorías cien-
tícas son só aproximacións indutivas, como di agora que a teoría da
selección natural é incuestionable?
8. Que dicía a teoría xista sobre a orixe das especies?
9. En que consiste o creacionismo ?
39
40 SESIÓN 17. O PROCESO DE HOMINIZACIÓN (I)
10. En que consiste o evolucionismo ?

11. Que signica adaptación ao medio ?
12. Explica o que signica a función crea o órgano ?
13. Por que non se aceptan na actualidade as ideas de Lamarck?
14. Fai o exercicio 2 da páxina 87
15. Fai os exercicios 3, 4, 5, 6 e 7 da páxina 87.
Sesión 18
humanos (II)
1. En que consiste a selección natural ?

2. Que inuencia tivo Malthus nas hipóteses de Darwin?
3. Cal era o defecto principal da teoría de Darwin?
4. Como contribúe a xenética a teoria de Darwin?
5. Que son os xenes ?
6. Como se transmiten os xenes?
7. Que son as mutacións ?
8. Que arma a teoría sintética ou neodarwinista ?
9. Que é a biotecnoloxía?
10. Fai os 3 exercicios da páxina 90?
11. Que arma a cientíca Lynn Margulis sobre os microbios?
41
42 SESIÓN 18. O PROCESO DE HOMINIZACIÓN (II)
12. Que é simbiose?

13. Fai os dous exercicios da páxina 91.
14. Como apareceu a vida na Terra segundo o libro?
Sesión 19
humanos (III)

4. Que é a hominización ?
5. Que e a humanización ?
6. Por que é enigmático o proceso de hominización/humanización?
7. Que son os homínidos ?
8. Explica o cadro dos elementos de hominización.
9. Que é unha industria lítica ?
43
44 SESIÓN 19. O PROCESO DE HOMINIZACIÓN (III)
Sesión 20
humanos (e IV)
1. Que importancia ten o control do lume para o ser humano?

2. Que consecuencias tivo a práctica de cociñar os alimentos?
3. Que especies forman a familia homo sapiens ?
4. Que pasou cos neandertais ? Que teorías hai sobre eles?
5. Cando apareceu o homo sapiens sapiens ?
6. Como era a vida primitiva dos homo sapiens ?
7. Que signica división sexual do traballo?
8. Fai os exercicios 1 a 7 da páxina 98.
9. Por que di o libro que a actividade humana acelera a evolución da nosa
especie ?
10. Por que ten tanta importancia a linguaxe?
45
46 SESIÓN 20. O PROCESO DE HOMINIZACIÓN (E IV)
11. Que é a cultura?

12. Por que di o libro que hai cultura tamén entre os animais?
13. Que é a evolución cultural?
14. Que papel ten a medicina na cultura humana?
Sesión 21
Por que non somos iguais? O
biolóxico e o cultural (I)
Semana do 30 de novembro ao 4 de decembro 1a Sesión
1. O libro arma que o problema máis grandes de civilización teñen que

ver coa desigualdade. Estás de acordo? Por que?
2. Que relación cres que hai entre igualdade e xustiza? Por que?
4. Fai os exercicios 1, 2 e 3 da páxina 106.
5. Que é o darwinismo social ?
47
48 SESIÓN 21. O BIOLÓXICO E O CULTURAL(I)
Sesión 22
biolóxico e o cultural (II)
Semana do 30 de novembro ao 4 de decembro 2a Sesión
1. Que é o racismo ?
2. Que é a xenofobia ?
3. Que idea tiña Herbert Spencer sobre os seres humanos?
4. Que é a euxenesia ?
5. Cal é a diferencia entre a sociobioloxía e o darwinismo social?
6. Segundo o libro, por que non é posible denir a natureza humana de
xeito cientíco?
7. Fai os exercicios de 1 ao 5.
8. Por que se di que toda clasicación racial é arbitraria?
9. Que son os procesos adaptativos ?
10. Son especies separadas as razas humanas?
11. En que sentido a argumentación contra o racismo pode ser un exemplo
de falacia naturalista?
49
50 SESIÓN 22. O BIOLÓXICO E O CULTURAL (II)

13. Fai os exercicios 3, 4 e 5 da páxina 111.
14. Que son os hábitos culturais?
15. Fai os exercicios 6 e 7.
Sesión 23
biolóxico e o cultural (III)
Semana do 7-11 de decembro 1a Sesión

2. Fai o os exercicios 9 a 12 da páxina 115.
51
52 SESIÓN 23. O BIOLÓXICO E O CULTURAL (III)
Sesión 24
biolóxico e o cultural (e IV)
Semana do 7-11 de decembro 2a Sesión

2. Que é o androcentrismo ?
53

Exercicios Filosofía e Cidadanía 1º Bacharelato

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Exercicios Filosofía e Cidadanía 1º Bacharelato

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Exercicios

Emilio Navarro Martínez

1 O saber losóco. Novos desafíos (I) 7

2 O saber losóco. Novos desafíos (II) 9

3 O saber losóco. Novos desafíos (III) 11

4 O saber losóco. Novos desafíos (e IV) 13

5 Coñecemento e verdade (I) 15

6 Coñecemento e verdade (II) 17

7 Coñecemento e verdade (III) 19

8 Coñecemento e verdade (e IV) 21

9 A argumentación correcta (I) 23

10 A argumentación correcta (II) 25

11 A argumentación correcta (III) 27

12 A argumentación correcta (e IV) 29

13 A racionalidade cientíca (I) 31

14 A racionalidade cientíca (II) 33

15 A racionalidade cientíca (III) 35

16 A racionalidade cientíca (e IV) 37

17 O proceso de hominización (I) 39

18 O proceso de hominización (II) 41

19 O proceso de hominización (III) 43

20 O proceso de hominización (e IV) 45

22 O biolóxico e o cultural (II) 49

23 O biolóxico e o cultural (III) 51

24 O biolóxico e o cultural (e IV) 53

1.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 6 a 8.

1. Como describe a asignatura de losofía o texto de Michel Onfray?

2.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 9 a 12

1. Fai os exercicios da páxina 9.

13. Contesta a pregunta 1 da páxina 12.

3.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 13 a 15

1. Resume o exemplo do estudo histórico do movemento.

4.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 16 a 20

1. Que signica teoría ?

12. Fai o exercicio da páx. 17.

5.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 21 a 25

1. Cal é a pregunta central na teoría do coñecemento?

13. Que é coñecemento intuitivo ?

6.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 26 a 29

1. Fai o exercicio 1 da páx. 26.

14. Teñen conceptos os animais? Como o sabemos?

7.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 30 a 34

1. Son insalvables as diferencias lingüísticas? Por que?

14. Que ten que ver a sociedade co noso coñecemento?

8.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 35 a 39

1. Por que dicimos que a verdade é unha propiedade das proposicións ?

13. Explica en que consiste o criterio de verdade como coherencia.

9.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 44 a 46

1. Cal é a mellor maneira de convencer á xente?

13. Que signica plausible ?

10.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

texto das páxinas 47 a 50

1. Que son as premisas ?

14. Pode ser válido un argumento absurdo? Por que?

11.1 Responde as seguintes preguntas sobre o

1 O saber losóco. Novos desafíos (I) 7

2 O saber losóco. Novos desafíos (II) 9

3 O saber losóco. Novos desafíos (III) 11

4 O saber losóco. Novos desafíos (e IV) 13

13 A racionalidade cientíca (I) 31

14 A racionalidade cientíca (II) 33

15 A racionalidade cientíca (III) 35

16 A racionalidade cientíca (e IV) 37

1. Como describe a asignatura de losofía o texto de Michel Onfray?

1. Que signica teoría ?

13. Que signica plausible ?

14. Que signica autocorrectivo ?

14. Que papel xogan as hipóteses nas investigacións cientícas?

1. Por que as hipóteses cientícas non son arbitrarias?

1. O libro arma que o problema máis grandes de civilización teñen que