You are on page 1of 8

KAJIAN KEDALAMAN MINIMUM TIANG PANCANG

PADA STRUKTUR DERMAGA DECK ON PILE


Arya Anandika
1
dan Andojo Wurjanto

Pro!ra" Studi T#knik K#$autan
%aku$ta& T#knik Si'i$ dan Lin!kun!an( In&titut T#kno$o!i )andun!(
J$ Gan#&*a 1+ )andun! ,+1-
1
arya.anandika/ya*oo.0o" dan

1urjanto/2d!.0#ntrin.n#t.id
A2&trak3 Pada &truktur d#r"a!a( 2#2an do"inan tidak *anya 2#ra&a$ dari ara* 4#rtika$ &aja. akti5ita& ka'a$ 'ada &aat
"#$akukan &andar dan ta"2at "#"2#rikan kontri2u&i 2#2an ara* *ori6onta$ yan! 0uku' 2#&ar 'ada &truktur
d#r"a!a. D#n!an adanya 2#2an72#2an ini "aka 'anjan! 'onda&i tian! 'an0an! tidak *anya dit#ntukan o$#* daya
dukun! &aja t#ta'i ju!a '#r$u "#"'#r*atikan ka'a&ita& $at#ra$ yan! da'at dit#ri"a o$#* tian! 'an0an!.
T#&i& ini "#n!kaji k#2utu*an k#da$a"an "ini"u" 'anjan! tian! 'an0an! aki2at 2#2an 4#rtika$ dan *ori6onta$ yan!
2#k#rja 'ada &truktur d#r"a!a. Suatu 'ro&#dur untuk "#n#ntukan k#da$a"an tian! 'an0an! di&u&un 2#rda&arkan
t#"uan7t#"uan da$a" kajian ini.
Studi ka&u& di$akukan d#n!an "#$akukan ana$i&i& &truktur d#r"a!a d#0k on 'i$# d#n!an &o5t1ar# #$#"#n *in!!a SAP
+++. S#$uru* 2#2an yan! 2#k#rja di'#r*itun!kan dan dijadikan "a&ukan 2#2an 'ada &truktur. Data tana* d#n!an ti'#
tana* tidak 2#rko*#&i dari ti!a $oka&i 2#r2#da di!unakan &#2a!ai "a&ukan '#r*itun!an 'anjan! titik j#'it tian!
'an0an! 'ada "od#$ d#r"a!a. R#ak&i yan! di*a&i$kan o$#* tian! 'an0an! k#"udian di!unakan &#2a!ai data "a&ukan
untuk '#r*itun!an k#da$a"an tian! 'an0an! d#n!an "#tod#7"#tod# yan! t#r&#dia.
8a&i$ kajian "#nunjukkan 2a*1a &i"u$a&i #$#"#n *in!!a d#n!an "#n#ra'kan 'anjan! titik j#'it *a&i$ '#r*itun!an
ka'a&ita& $at#ra$ 'ada "od#$ &truktur( "#n!*a&i$kan 2#2an $at#ra$ yan! "#"2#rikan 'anjan! titik j#'it *a"'ir &a"a
d#n!an "od#$.
Kata kun0i3 2#2an $at#ra$( k#da$a"an "ini"u"( tana* tidak 2#rko*#&i( tian! 'an0an!( titik j#'it
PENDA8ULUAN
Struktur d#r"a!a d#0k on 'i$# "#ru'akan j#ni& d#r"a!a t#r2uka d#n!an $antai dan 2a$ok
d#r"a!a "#nu"'u 'ada 'o#r9'i$#0a' yan! didukun! o$#* tian! 'an0an! &#2a!ai 'onda&i
&truktur di"ana &ta2i$ita&nya 2#r!antun! 'ada ka'a&ita& daya dukun! dan ka'a&ita& $at#ra$ tian!
'an0an!.
Ponda&i tian! 'an0an! da$a" &truktur d#r"a!a did#&ain untuk "#n#ri"a 2#2an dari 2#rat
&truktur d#r"a!a( '#ra$atan '#nan!anan kar!o( dan 2#2an72#2an $at#ra$ yan! di&#2a2kan o$#*
kondi&i $in!kun!an :aru&( !#$o"2an!( !#"'a; dan o'#ra&i ka'a$ :2#rt*in!( "oorin!;.
Kajian yan! di$akukan 2#rtujuan untuk "#nyu&un &uatu 'ro&#dur da$a" "#n#ntukan
k#da$a"an tian! 'an0an! t#rtana" di da$a" tana* 'ada 'onda&i &truktur d#r"a!a ti'# d#0k on 'i$#
aki2at r#ak&i yan! di*a&i$kan o$#* ko"2ina&i 2#2an o'#ra&iona$ dan $in!kun!an yan! 2#k#rja
'ada ara* *ori6onta$ dan 4#rtika$ di &truktur d#r"a!a.
Kajian k#da$a"an "ini"u" 'an0an! ini "#ru'akan 2a!ian dari &tudi ka&u& '#k#rjaan
'#r#n0anaan &truktur d#r"a!a d#0k on 'i$# untuk ka'a$ kar!o 0ura* k#rin! :2u$k 0arri#r;
2#rka'a&ita& ++(+++ DWT di P#$a2u*an Ci!adin!( Ci$#!on 7 )ant#n. D#r"a!a ini dir#n0anakan
1
1
3
0
0
7
0
0
7
0
0
1
2
0
0 5
0
0
2
5
0
0
5
2
1
3
5
2
1
3
2#rada 'ada k#da$a"an 7.++ "LWS :Lo1#&t Wat#r S'rin!; d#n!an #$#4a&i ata& &truktur 'ada
<,.++ "LWS.
I$u&tra&i dari &truktur d#r"a!a ti'# d#0k on 'i$# yan! di!unakan da$a" &tudi ka&u& da'at
di$i*at 'ada Ga"2ar 1.
25000
STOPPER 3000
FENDER 1000 1000
SUC2000 H 300
9500 10500 2000
2000
Rel Crane +4000 Rel Crane
B2 B2
Pilecap Preca!
Pile Cap Preca! Pilecap Preca!
"0#000
5000$2500$1300
%231&'' 4000$2300$700
Tian( Pancan( Ba)a
D#101&* !+ 22 ''
,-.ir Pe'ancan(an
9500 10500
20000
C B ,
Bari/1 Bari/2 Bari/3 Bari/4 Bari/5
Ga"2ar 1 Conto* d#r"a!a d#0k on 'i$# d#n!an ko"2ina&i tian! 4#rtika$ dan "irin!.
Kondi&i tana* yan! di!unakan da$a" ana$i&i& dia"2i$ dari ti!a $oka&i 2#r2#da d#n!an ti!a
j#ni& tana* yan! 2#r2#da 'u$a. J#ni& tana* '#rta"a t#rdiri dari $a'i&an tana* 'a&ir d#n!an
k#da$a"an tana* dari *a&i$ t#& '#n!#2oran inti &#da$a" = "#t#r "#"2#rikan ni$ai 2a0aan N7
SPT 2#r4aria&i antara 1> &.d. =>. J#ni& tana* k#dua "#ru'akan $a'i&an tana* j#ni& 'a&ir dan
karan!. Data '#n!#2oran inti dia"2i$ &a"'ai d#n!an k#da$a"an >.= "#t#r d#n!an ni$ai N7SPT
"u$ai dari 1- &.d. ?=+. J#ni& tana* k#ti!a "#ru'akan j#ni& tana* $unak d#n!an j#ni& tana* $anau
dan $#"'un! &#da$a" , "#t#r. Ni$ai N7SPT 2#rda&arkan t#& '#n!#2oran inti 2#r4aria&i antara
&.d. >.
S#2#$u" kajian di$akukan( t#r$#2i* du$u di2uat &uatu &k#t&a d#5ini&i untuk
"#n!!a"2arkan '#r"a&a$a*an yan! akan ditinjau. Sk#t&a d#5ini&i ini da'at da'at di$i*at 'ada
Ga"2ar .

H0
H1
2
e
.
$
3
O
4!i!i- )epi!5
Ga"2ar Sk#t&a d#5ini&i k#da$a"an "ini"u" tian! 'an0an!
di"ana3
8u 3 !aya $at#ra$ 'ada d#r"a!a yan! dit#ru&kan k# tian!@
81 3 !aya nor"a$ 'ada d#r"a!a yan! dit#ru&kan k# tian!@
d 3 jarak dari 'u&at 2#2an $at#ra$ 2#k#rja k# "uka air@
* 3 k#da$a"an '#rairan@
# 3 jarak dari 'u&at 2#2an $at#ra$ 2#k#rja k# da&ar '#rairan@
O 3 titik j#'it tian! 'an0an!@
A 3 jarak dari "uka tana* k# titik j#'it tian! 'an0an!@
L 3 'anjan! tian! t#rtana".
-
Dari &k#t&a d#5ini&i t#r&#2ut( k#da$a"an tian! 'an0an! yan! di"ak&ud ada$a* ni$ai L dan
A. L ada$a* k#da$a"an tian! 'an0an! di da$a" tana* yan! "a"'u "#n#ri"a 2#2an72#2an yan!
2#k#rja 'ada ara* $at#ra$( 8u( dan ara* ak&ia$( 81. A ada$a* 'anjan! tian! 'an0an! di da$a" tana*
&a"'ai k# titik j#'itnya atau 5iAity 'oint.
METODOLOGI
S#0ara u"u"( kajian k#da$a"an "ini"u" tian! 'an0an! di$akukan d#n!an ti!a "#tod#( yaitu
ana$i&i& &truktur d#n!an &i"u$a&i #$#"#n *in!!a( ana$i&i& ka'a&ita& $at#ra$ tian! 'an0an!( dan ana$i&i&
daya dukun! tana* t#r*ada' tian! 'an0an!.
Ana$i&i& &truktur d#r"a!a d#0k on 'i$# di$akukan d#n!an &o5t1ar# #$#"#n *in!!a SAP
+++. Struktur d#r"a!a 'ada Ga"2ar 1 di2uat &#'#rti 2#ntuk a&$inya d#n!an "#"od#$kan
#$#"#n7#$#"#n d#r"a!a &#'#rti 2a$ok( '#$at( dan tian! 'an0an! &#2a!ai #$#"#n !ari& dan &*#$$.
Ponda&i tian! 'an0an! di"od#$kan d#n!an '#r$#takan j#'it 'ada k#da$a"an di"ana
dia&u"&ikan tian! 'an0an! 2#rada 'ada kondi&i t#rj#'it '#nu*. Dia&u"&ikan tidak ada $a'i&an
tana* yan! 2#rada di ata& titik j#'it. P#r*itun!an a1a$ 'anjan! titik j#'it di$akukan d#n!an
"#tod# OCDI :++;. K#da$a"an titik j#'it 4irtua$ ini da'at di'#rti"2an!kan 2#rada 'ada
k#da$a"an 19A di 2a1a* "uka tana*. Ni$ai A &#ndiri da'at di*itun! d#n!an "#n!!unakan
'#r&a"aan 2#rikut3
A
di"ana3
1
B :1;
k*)
,
,EI
k
*
B &u2 !rad# r#a0tion nu"2#r B +.1=CNSPT :k!90"
-
;
) B dia"#t#r tian! :0";
E B "odu$u& #$a&tik tian! B .1,1C1+D :k!90"

; untuk tian! 'an0an! 2aja


B -.1+,C1+= :k!90"

; untuk tian! 'an0an! 2#ton


I B "o"#n in#r&ia tian! :0"
,
;
P#n!o$a*an data "a&ukan 2#2an 2#ra&a$ dari 5aktor75aktor $in!kun!an yan! akan 2#k#rja 'ada
&truktur( 2#2an o'#ra&iona$ d#r"a!a( 2#2an &andar dan ta"2at ka'a$( dan '#ra$atan
'#nan!anan kar!o. O$a* data di$akukan d#n!an "#n!ikuti "#tod# '#r*itun!an yan! t#$a* ada
da$a" &tandar $oka$ dan int#rna&iona$.
K#da$a"an "ini"u" tian! 'an0an! dit#ntukan 2#rda&arkan 'anjan! "ini"u" tian!
'an0an! yan! t#rtana" di da$a" tana* 2#rda&arkan *a&i$ ana$i&i& $at#ra$ dan ana$i&i& daya dukun!
tana*.
Ana$i&i& $at#ra$ tian! 'an0an! di$akukan d#n!an '#nd#katan t#ori t#kanan tana*. M#tod#
yan! di!unakan untuk '#nd#katan ini ada$a* "#tod# Pra&ad dan C*ari :1EEE;( dan "#tod# F*an!
dkk. :++=; dan "#tod# kon4#n&iona$ :T&ink#r( 1E>D;. S#"#ntara untuk daya dukun! ak&ia$(
ana$i&i& di$akukan d#n!an '#r*itun!an ka'a&ita& daya dukun! tana* "#n!!unakan 'iranti $unak
A$$'i$# GH.-).
S#t#$a* &#$uru* ana$i&i& di$akukan( di&u&un &uatu 'ro&#dur yan! "#"uat $an!ka* k#rja
da$a" "#n#ntukan k#da$a"an tian! 'an0an!.
,
8ASIL DAN PEM)A8ASAN
8a&i$ ana$i&i& a1a$ "#nunjukkan 'anjan! titik j#'it yan! di*itun! d#n!an "#tod# OCDI
:++; dan *a&i$ '#r*itun!an 'anjan! titik j#'it 2#rda&arkan 2#2an $at#ra$ yan! 2#k#rja 'ada tian!
d#n!an "#tod# Pra&ad dan C*ari :1EEE;( "#tod# F*an! dkk. :++=;( dan "#tod# T&ink#r :1E>D;(
"#"'#r$i*atkan 2a*1a "#tod# OCDI :++; "#"2#rikan 'anjan! titik j#'it yan! $#2i* '#nd#k
di2andin!kan d#n!an k#ti!a "#tod# $ainnya :Ta2#$ 1;.
Ta2#$ 1 P#r2andin!an 'anjan! titik j#'it "od#$ d#n!an "#tod# OCDI dan 'anjan! titik j#'it
*a&i$ '#r*itun!an 2#2an $at#ra$
No Data I Panjan! Titik J#'it :";
Tana* OCDI Pra& ad dan C*ari F*an! dkk. T&ink#r
I DT.1 "aA ,. E.>E 1+.H1 1-.
rata7rata ,. H.>> >.-, 11.,-
"in ,. D.- D.D+ 1+.+H
II DT. "aA -.HH 1+.1E 11.+D 1-.==
rata7rata -.HH >.>> E.,H 1.-=
"in -.HH H.H H.D> 1+.E>
III DT.- "aA H.= 1,.>, 1D.E 1>.ED
rata7rata H.= 1-.+ 1,.DD 1H.+=
"in H.= 11.== 1.= 1=.-E
Si"u$a&i u$an! #$#"#n *in!!a &truktur d#r"a!a k#"udian di$akukan d#n!an "#n!u2a*
'anjan! tian! yan! di"od#$kan d#n!an "#n!!unakan titik j#'it *a&i$ '#r*itun!an 2#2an $at#ra$.
Syarat k#kuatan &truktur di'#rik&a a'aka* "a&i* "#"#nu*i &yarat d#5or"a&inya :SNI +-71HE7
+++; dan ra&io t#!an!an tian! :unity 0*#0k;. )i$a tidak t#r'#nu*i "aka "od#$ &truktur '#r$u
di"odi5ika&i d#n!an "#n!u2a* di"#n&i tian! yan! di!unakan dan atau "#n!u2a* kon5i!ura&i
&truktur.
Da$a" &i"u$a&i u$an! yan! di$akukan( di'#ro$#* 2a*1a d#5or"a&i tian! 'an0an! dan
ra&io t#!an!an yan! di*a&i$kan "#$#2i*i &yarat yan! dit#ntukan. 8a$ ini diaki2atkan o$#*
2#rta"2a*nya 'anjan! tian! 'ada "od#$ yan! "#"2uat k#kakuan &truktur 2#rkuran!.
)#rda&arkan &i"u$a&i t#r&#2ut( &#*aru&nya di$akukan "odi5ika&i &truktur. Na"un kajian ini
2#r"ak&ud untuk "#$i*at 'anjan! titik j#'it yan! di*a&i$kan o$#* 2#2an $at#ra$ yan! 2#k#rja 'ada
&truktur &#t#$a* di$akukan &i"u$a&i u$an! &#*in!!a *a$ t#r&#2ut tidak di$akukan.
Panjan! titik j#'it *a&i$ '#r*itun!an d#n!an "a&ukan 2#2an $at#ra$ *a&i$ &i"u$a&i u$an!
t#rnyata "#"2#rikan *a&i$ yan! *a"'ir &a"a d#n!an 'anjan! titik j#'it *a&i$ '#r*itun!an d#n!an
"a&ukan 2#2an $at#ra$ dari &i"u$a&i a1a$. P#r2andin!an 'anjan! titik j#'it ini da'at di$i*at 'ada
Ta2#$ .
)#rda&arkan *a&i$ t#r&#2ut( di&u&un$a* &uatu 'ro&#dur 2aru yan! "#n!ako"oda&i
t#"uant#"uan da$a" kajian ini :Ga"2ar ,;.
D
Ta2#$ P#r2andin!an 'anjan! titik j#'it *a&i$ &i"u$a&i ak*ir dan '#r*itun!an
No Data OCDI Pra& ad dkk. F*an! dkk. T&ink#r
Tana*
A :"; A :"; A :";
:; 7 :-;
A :"; A :";
:,; 7 :=;
A :"; A :";
:D; 7 :H;
a1a$ $a"a 2aru $a"a 2aru $a"a 2aru
:1; :; :-; :,; :=; :D; :H;
I DT.1 ,. E.>E E.>> +.+1 1+.H1 1+.DE +.+ 1-. 1-.1> +.+,
,. H.>> H.>H +.+1 >.-, >.-- +.+1 11.,- 11.,+ +.+-
,. D.- D. +.+1 D.D+ D.=E +.+1 1+.+H 1+.+, +.+-
II DT. -.HH 1+.1E 1+.1D +.+- 11.+D 11.+- +.+- 1-.== 1-.,E +.+D
-.HH >.>> >.>D +.+ E.,H E.,, +.+- 1.-= 1.E +.+D
-.HH H.H H.D +.+1 H.D> H.D= +.+- 1+.E> 1+.E, +.+,
III DT.- H.= 1,.>, 1,.> +.+ 1D.E 1D.E+ +.+ 1>.ED 1>.E+ +.+D
H.= 1-.+ 1-.1> +.+ 1,.DD 1,.D, +.+ 1H.+= 1H.++ +.+=
H.= 11.== 11.=- +.+ 1.= 1.=1 +.+1 1=.-E 1=.-= +.+,
DA%TAR PUSTAKA
Ci4i$T#0* So5t1ar#( A$$Pi$# G#r&ion H U&#rJ& Manua$ Go$u"# 1 and ( Ci4i$T#0* So5t1ar#(
USA( +11.
T*# O4#r&#a& Coa&ta$ Ar#a D#4#$o'"#nt In&titut# o5 Ja'an( T#0*ni0a$ Standard& and
Co""#ntari#& 5or Port and 8ar2our %a0i$iti#& in Ja'an( Daikou&*a Printin! Co.( Ltd.(
Ja'an( ++.
Pra&ad( K. G. S. N.( dan C*ari( T. R.( :1EEE;( Lat#ra$ 0a'a0ity o5 "od#$ ri!id 'i$#& in
0o*#&ion$#&& &oi$&( Soi$& %ound.( -E:;( 17E.
T&ink#r( G#or!# P.( 8and2ook o5 Port and 8ar2or En!in##rin!3 G#ot#0*ni0a$ and Stru0tura$
A&'#0t( C*a'"an L 8a$$( N#1 Kork( 1EEH.
F*an!( L.( Si$4a( %.( dan Gri&"a$a( R.( :++=;( U$ti"at# Lat#ra$ R#&i&tan0# to Pi$#& in
Co*#&ion$#&& Soi$&( Journa$ o5 G#ot#0*ni0a$ and G#o#n4iron"#nta$ En!in##rin!( ASCE(
1-1:1;3 H>7>-.
H

You might also like