I HC THI NGUYN

TRNG I HC CNG NGH THNG TIN V TRUYN THNG

H Minh Hi




MT S K THUT GN NHN I TNG
TRONG NH V NG DNG




LUN VN THC S








Thi Nguyn 2014
I HC THI NGUYN
I HC CNG NGH THNG TIN V TRUYN THNG



H Minh Hi



MT S K THUT GN NHN I TNG
TRONG NH V NG DNG



Ngnh: Cng ngh thng tin
Chuyn ngnh: Khoa hc my tnh
M s: 60.48.01


LUN VN THC S


NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS NNG TON



Thi nguyn: 2014
LI CAM OAN
Ti xin cam oan ton b ni dung bn lun vn ny l do ti t su
tm, tra cu v sp xp cho ph hp vi ni dung yu cu ca ti.
Ni dung lun vn ny cha tng c cng b hay xut bn di bt
k hnh thc no v cng khng sao chp t bt k mt cng trnh nghin cu
no.
Tt c phn m ngun ca chng trnh u do ti t thit k v xy
dng, trong c s dng mt s th vin chun v cc thut ton c cc
tc gi xut bn cng khai v min ph trn mng Internet.
Nu sai ti xin hon ton chu trch nhim.

Thi Nguyn, ngy 20 thng 05 nm 2014
Hc vin thc hin


H Minh Hi







LI CM N
Trong sut thi gian hc tp v nghin cu ti lp cao hc K11C
trng i hc Cng ngh thng tin v Truyn thng i hc Thi Nguyn
chuyn ngnh khoa hc my tnh, ti nhn c rt nhiu s bo ban, quan
tm, nh hng, nhit tnh ca cc thy c trong trng. Cc thy c gio
qun l sau i hc lun gip to iu kin gip ti c th hc tp cng
nh nghin cu mt cch tt trong sut thi gian hc tp ti trng. Nhn dp
ny, ti xin by t li cm n chn thnh ti tp th cc thy c trong trng
i hc Cng ngh thng tin v Truyn thng i hc Thi Nguyn.
Ti xin chn thnh cm n su sc ti Thy PGS.TS Nng Ton
cho ti nhiu s ch bo qu bu, tn tnh hng dn v to iu kin cho
ti hon thnh tt lun vn tt nghip ny.
Ti xin cm n cc ng nghip v ngi thn ng vin, gip
ti trong qu trnh nghin cu v thc hin lun vn ny.
Qu trnh thc hin ti khng trnh khi cc thiu st, rt mong tip
tc nhn c s ng gp kin ca cc thy, cc c gio, cc bn ng
nghip i vi ti nghin cu ca ti ti c hon thin hn.
Ti xin trn trng cm n!
i

MC LC
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC ......................................................................................................... i
DANH MC CC K HIU, CH CI VIT TT ................................ iii
DANH MC HNH V S DNG TRONG LUN VN ........................ iv
M U .......................................................................................................... 1
Chng 1 KHI QUT V X L NH V BI TON GN NHN
I TNG ................................................................................................... 5
1.1. Khi qut v x l nh ............................................................................ 5
1.1.1. X l nh l g? ............................................................................... 6
1.1.2. Cc giai on chnh trong x l nh ............................................... 6
1.1.3. Mt s vn c bn trong x l nh ............................................. 9
1.2. Tng quan v bi ton dn nhn ........................................................... 11
1.2.1. Gii thiu bi ton ......................................................................... 11
1.2.2. M t bi ton gn nhn cho i tng ........................................ 12
Chng 2 MT S K THUT TNH TON V HIN TH NHN
I TNG ................................................................................................. 17
2.1. K thut GFLP (Graphical Feature Label Placement) ......................... 18
2.1.1. Gii thiu ....................................................................................... 18
2.1.2. Khi qut thut ton ...................................................................... 19
2.2. K thut ELP (Edge Label Placement) ................................................. 24
2.2.1. Gii thiu ....................................................................................... 24
2.2.2. Thut ton Fast ELP ...................................................................... 25
2.3. K thut NLP (Node Label Placement) ................................................ 33
2.4. K thut MLP (Multiple Label Placement) .......................................... 34
2.4.1. Gii thiu ....................................................................................... 34
ii

2.4.2. Thut ton Iterative ....................................................................... 39
2.4.3. Thut ton Flow-based .................................................................. 42
2.5. K thut dn nhn da vo hiu chnh i tng ................................. 46
Chng 3 CI T CHNG TRNH NG DNG ............................ 48
3.1. Bi ton ................................................................................................ 48
3.2. Chng trnh ........................................................................................ 48
3.3. Kt qu thc nghim ............................................................................ 49
KT LUN .................................................................................................... 51
TI LIU THAM KHO ............................................................................ 53

iii

DANH MC CC K HIU, CH CI VIT TT

GFLP Graphical Feature Label Placement
ELP Edge Label Placement
NLP Node Label Placement
MLP Multiple Label Placement



iv

DANH MC HNH V S DNG TRONG LUN VN
Hnh 1.1. Qu trnh x l nh ........................................................................... 6
Hnh 1.2. Qu trnh x l nh ........................................................................... 7
Hnh 1.3. (a) Dn nhn ca mt nt. (b) Dn nhn ca mt cnh. (c) Dn nhn
ca mt khu vc. ............................................................................................. 14
Hnh 1.4. (a) Gn nhn ng. (b) Gn nhn gy hiu nhm. .......................... 15
Hnh 2.1. Bn v hng ni nhn c nh v bng cc k thut ph hp cho
k thut GFLP. Cc nhn c t song song vi trc ngang. Hp mu xm
l nt nhn v hp trng cnh nhn. ................................................................ 20
Hnh 2.2. V tr nhn c th cho mt im. ..................................................... 21
Hnh 2.3. Mt th vi v tr nhn c gn cho mi cnh ca bn v. ...... 22
Hnh 2.4. Kh nng gn cc nhn ca hnh v ................................................ 26
Hnh 2.5. (a) Mt bn v n gin vi cc v tr nhn cho mi cnh. (b) Cc
th ph hp tng ng. ............................................................................... 27
Hnh 2.7. Kt qu dn nhn cnh cho mt bn v trc giao c nhiu cnh
nm ngang, p dng Fast ELP. Hnh c ly trong [11] .............................. 31
Hnh 2.8. Bn v hnh trn vi cc nhn cnh, ni nhn c php chng ln
cc i tng hnh khc, c sn xut bng k thut ELP ........................... 32
Hnh 2.9. (a) Phn nhn thch hp hn. (b) t nhn gy hiu nhm. (c) Xc
nh rng buc khong cch cht ch. (d) Xc nh rng buc t do ............. 36
Hnh 2.10. (a) Gn nhn thch hp hn. (b) Vic gn nhn chp nhn c.
(c) Vic gn nhn gy hiu nhm ................................................................... 38
v

Hnh 2.12. Mt bn v phn cp vi v tr hai nhn mi cnh s dng thut
ton Iterative .................................................................................................... 41
Hnh 2.13. th Flowbased .......................................................................... 42
Hnh 2.14. Bn v vi v tr hai nhn mi cnh bi thut ton Flow-based ... 44
Hnh 2.15. Mt bn v vng trn vi ba nhn cho mi cnh v nt c nh
v bng thut ton Flow-based trn. Cc mu trng l cc nhn cnh v cc
hp en l nt nhn ......................................................................................... 45
Hnh 3.1. Hnh nh sau khi gn nhn cho bn trng Cao ng Cng
nghip v Xy dng ch phng to nh .................................................... 49
Hnh 3.2. Hnh nh sau khi gn nhn cho bn trng Cao ng Cng
nghip v Xy dng ch thu nh nh. ..................................................... 50
1

M U
1. L do chn ti
Cng ngh thng tin mang li cho con ngi nhng thnh tu to ln
trong nhiu lnh vc i sng nh xy dng kin trc, bn (ng i, du
m...). c bit trong lnh vc khoa hc, nhiu ngnh cn c s h tr ca
cng ngh thng tin nh nghin cu a l, sinh, ha hc, ...
Mt trong nhng ng dng quan trng, c bit trong a l, l vic dn
nhn cho cc loi bn , hay ch thch cc loi s , th. T ng t v
tr nhn l mt lnh vc trong trc quan ha thng tin. Nhn l cc on vn
bn nhm truyn t thng tin, lm r ngha ca cc cu trc phc tp c
biu din dng ha. Bi ton t ng dn nhn c xc nh l mt lnh
vc nghin cu quan trng ca ACM Computational Geometry Task Force
(i tnh ton hnh hc ACM):
Dn nhn l ngun ca nhiu bi ton ti u ha hnh hc. Ngay c
khi nhn c t vo v tr c nh tng ng vi mt im, y vn l bi
ton NP-hard. Cc bn cn c dn nhn, vy cn c cc gii thut hiu
qu, gii thut heuristics xc nh nhng rng buc, v tr c th.
1

Bi ton ny c ng dng trong nhiu lnh vc bao gm v bn , h
thng thng tin a l v v th. Hin trn th gii c nhiu cng trnh
nghin cu v bi ton dn nhn t ng. Tuy nhin Vit Nam, bi ton ny
cn c cp n mt cch hn ch.
T s nh hng ca cn b hng dn, cn c vo s pht trin v
nhng ng dng ca bi ton ny, hc vin quyt nh la chn ti:

1
Label placement is a source of many geometric optimization problems. Even when labels are to be placed
in fixed positions relative to point features these are typically NP-hard. Since maps do need labels, heuristics
and efficient algorithms for identifying constraints and possible positions are needed. Application
Challenges to Computational Geometry, CG Impact Task Force Report, pp. 18.
2

MT S K THUT GN NHN I TNG TRONG NH V
NG DNG, bi y l mt ti c mang tnh thc tin cao v ng thi
m ra nhiu hng pht trin nghin cu.
2. Lch s nghin cu
Ti liu u tin c lin quan ti bi ton dn nhn c th l mt bn
a l, do bn lun bao gm hai yu t hnh v v ch vit. Bng chng u
tin l mt tm bn c chng khong 2300 nm trc, vi t l xch
1
500

ca vng ngy nay l min nam th trn Heibei Trung Quc. Bi bo u
tin v bi ton dn nhn c cng b nm 1962 bi Eduard Imhof [4],
ngi t ra cc nguyn tc cho cht lng ca bn . Trc , nhng
ngi v bn nh gi cht lng mt tm bn c dn nhn tt hay
khng tt hon ton ch da vo kinh nghim. Mi nm sau, Pinhas Yoeli
ln u tin th xy dng mt h thng dn nhn t ng [11]. Trong khong
gn hai thp k sau , c rt t nghin cu v bi ton dn nhn t ng.
Tuy nhin vo u nhng thp nin 80, lng nghin cu v lnh vc
dn nhn t ng tng ng k, th hin qua s lng cc bi bo c
cng b. Nhiu nh khoa hc trong cc lnh vc khc nh tnh ton hnh hc
hay v th cng quan tm ti ch ny. phc tp ca bi ton dn
nhn thuc lp NP-Hard nn c nhiu hng tip cn c cp nh
trong [10]...
3. Mc ch, i tng v phm vi nghin cu
Bi ton dn nhn c cp, nghin cu nhiu trn th gii. Tuy
nhin Vit Nam dng nh cn cha ch trng nhiu ti bi ton ny. V
vy, ti ny c xy dng vi cc mc ch: Tm hiu v bi ton dn
nhn, ng dng ca n trong cc lnh vc; Tm hiu mt s vn , cc thut
3

ton lin quan; t nn tng cho c nhn nghin cu, tm hiu su hn v vn
ny. T thit k mt chng trnh th nghim dn nhn cho mt hnh
v c th.
i tng v phm vi nghin cu ca ti tp chung vo cc loi bn
a l, th.
4. Phng php nghin cu
Trong Lun vn ny ti s dng mt s cc phng php sau:
- Phng php quan st, tm hiu thc t.
- Phng php l thuyt.
- Phng php phn tch tng hp.
Vi nhng mc ch nghin cu, phm vi v i tng nghin cu
ra, trong lun vn ny ti trnh by mt s cc ni dung c trnh by v
phn b trong cc chng nh sau:
Chng 1: Gii thiu khi qut x l nh, mt s vn c bn. Trnh
by tng quan v bi ton dn nhn cho i tng trong nh.
Chng 2: Trnh by mt s thut ton gn nhn cho bi ton ghi nhn
tng hp hay bi ton v tr nhn cc i tng ha (GFLP: Graphical
Feature Label Placement), mt tp hp cc im (NLP: Node Label
Placement), gn nhn cho mt tp hp cc ng hoc cnh (ELP: Edge
Label Placement), nhiu nhn trn mi i tng (MLP: Multiple Label
Placement) v k thut dn nhn da vo hiu chnh i tng.
Chng 3: Chng trnh
4

y, ti s ci t theo thut ton c trnh by trong chng 2 tm
v tr thch hp nht khi phng to v thu nh nh hin th nhn ti a cho
cc i tng trong mt bc nh.
5

Chng 1
KHI QUT V X L NH V BI TON GN NHN I TNG
Trong ngnh khoa hc my tnh, x l nh l mt dng ca x l tn
hiu cho u vo l mt nh hoc cc frame ca phim nh. u ra c th l
mt hnh nh, hoc tp hp cc k t hoc cc tham s lin quan ti hnh nh.
Thng th k thut x l nh c lin quan ti x l tn hiu hai chiu v
c p dng bng mt chun ring v k thut x l nh cho n. Cc khi
nim c bn x l tn hiu nh, khi nim v tch chp, cc bin i
Fourier, bin i Laplace, cc b lc hu hn, Ngoi ra cn cn ti cc
cng c ton hc nh i s tuyn tnh, thng k. V mt s kin thc cn
thit nh tr tu nhn tao, mng nron nhn to cng c cp trong qu
trnh phn tch v x l nh.
1.1. Khi qut v x l nh
Cng nh x l d liu bng ho, x l nh l mt lnh vc ca tin
hc ng dng. X l d liu bng ha cp n nhng nh nhn to, cc
nh ny c xem xt nh l mt cu trc d liu v c to ra bi cc
chng trnh. X l nh bao gm cc phng php v k thut bin i,
truyn ti hoc m ha cc nh t nhin. Mc ch ca x l nh gm:
Th nht: bin i nh v lm p nh.
Th hai: t ng nhn dng nh hay on nhn nh v nh gi cc ni
dung ca nh.
Nhn dng nh l qu trnh lin quan n cc m t i tng m ngi
ta mun c t n. Qu trnh nhn dng thng i sau qu trnh trch chn cc
c tnh ch yu ca i tng. C hai kiu m t i tng:
- M t tham s (nhn dng theo tham s).
- M t theo cu trc (nhn dng theo cu trc).
6

Nhn bit v nh gi cc ni dung ca nh l s phn tch mt hnh
nh thnh nhng phn c ngha phn bit i tng ny vi i tng
khc. Da vo ta c th m t cu trc ca hnh nh ban u.
C th lit k mt s phng php nhn dng c bn nh nhn dng
bin ca mt i tng trn nh, tch cnh, phn on hnh nh,... K thut
ny c s dng nhiu trong y hc (x l t bo, nhim sc th).
Trong thc t ngi ta p dng k thut nhn dng kh thnh cng
vi nhiu i tng khc nhau nh: nhn dng nh vn tay, nhn dng ch
(ch ci, ch s, ch c du). Nhn dng ch in hoc nh my trong vn bn
phc v cho vic t ng ho qu trnh c ti liu, tng nhanh tc v cht
lng thu nhn thng tin t my tnh, nhn dng ch vit tay (vi mc
rng buc khc nhau v cch vit, kiu ch,...).
1.1.1. X l nh l g?
Con ngi thu nhn thng tin qua cc gic quan, trong th gic ng
vai tr quan trng nht. Nhng nm tr li y vi s pht trin ca phn
cng my tnh, x l nh v ho pht trin mt cch mnh m v c
nhiu ng dng trong cuc sng. X l nh v ho ng mt vai tr quan
trng trong tng tc ngi my.
X l nh c xem nh l qu trnh thao tc nh u vo nhm cho ra
kt qu mong mun. Kt qu u ra ca mt qu trnh x l nh c th l mt
nh tt hn hoc mt kt lun.

Hnh 1.1. Qu trnh x l nh
1.1.2. Cc giai on chnh trong x l nh
Giai on x l nh c m t bng s sau:
nh u vo X L NH
nh Tt hn
Kt lun
7


Hnh 1.2. Qu trnh x l nh
Thu nhn nh: y l cng on u tin mang tnh quyt nh i vi
qu trnh x l nh. nh u vo s c thu nhn qua cc thit b nh
camera, sensor, my qut, vv v sau cc tn hiu ny s c s
ha. Cc thng s quan trng bc ny l phn gii, cht lng
mu, dung lng b nh v tc thu nhn nh ca cc thit b.
Tin x l: bc ny nh s c ci thin v tng phn, kh
nhiu, kh bng, kh lch, vv vi mc ch lm cho cht lng
nh tr nn tt hn v thng c thc hin bi cc b lc.
Phn on nh: Phn on nh l bc then cht trong x l nh, giai
on ny nhm phn tch nh thnh nhng thnh phn c cng tnh cht
no , da theo bin hay cc vng lin thng. Tiu chun xc nh
cc vng lin thng c th l cng mu, cng mc xm hay cng
nhm, vv Mc ch ca phn on nh l c mt miu t tng hp
t nhiu phn t khc nhau cu to nn nh th. V lng thng tin
cha trong nh rt ln, trong khi trong a s cc ng dng chng ta
ch cn trch chn mt vi c trng no , do vy cn c mt qu
trnh gim lng thng tin khng l y. Qu trnh ny bao gm phn
vng nh v trch chn c tnh ch yu.
Tin x l nh
Thu nhn
C S
TRI THC
Phn on
Biu din v
m t nh
Nhn dng
v gii thch
8

Biu din v m t nh: Kt qu ca bc phn on nh thng c
cho di dng d liu im nh th, trong hm cha bin ca mt
vng nh, hoc tp hp cc im nh thuc v chnh vng nh .
Trong c hai trng hp s chuyn i d liu th ny thnh mt dng
thch hp hn cho vic x l trong my tnh l rt cn thit. chuyn
i chng, cu hi u tin cn phi tr li l nn biu din mt vng
nh di dng bin hay di dng mt vng hon chnh gm tt c
nhng im nh thuc v n. Biu din dng bin cho mt vng ph
hp vi nhng ng dng ch quan tm ch yu n cc c trng hnh
dng bn ngoi ca i tng, v d nh cc gc cnh v im un trn
bin. Biu din dng vng li thch hp cho nhng ng dng khai thc
cc tnh cht bn trong ca i tng, v d nh vn nh hay cu trc
xng ca n. S chn la cch biu din thch hp cho mt vng nh
ch mi l mt phn trong vic chuyn i d liu nh th sang mt
dng thch hp hn cho nhng x l v sau. Chng ta cn phi a ra
mt phng php m t d liu c chuyn i sao cho nhng
tnh cht cn quan tm n s c lm ni bt ln, thun tin cho vic
x l chng.
Nhn dng v gii thch: y l bc cui cng trong qu trnh x l
nh. Nhn dng nh c th c nhn nhn mt cch n gin l vic
gn nhn cho cc i tng trong nh. Gii thch l cng on gn
ngha cho mt tp cc i tng c nhn bit.
Chng ta c th thy rng, khng phi bt k mt ng dng x l nh
no cng bt buc phi tun theo cc bc x l nu trn, v d nh cc
ng dng chnh sa nh ngh thut ch dng li bc tin x l. Mt cch
tng qut th nhng chc nng x l bao gm c nhn dng v gii thch
9

thng ch c mt trong h thng phn tch nh t ng hoc bn t ng,
c dng rt trch ra nhng thng tin quan trng t nh, v d nh cc
ng dng nhn dng k t quang hc, nhn dng ch vit tay vv
1.1.3. Mt s vn c bn trong x l nh
1.1.3.1. im nh Pixel
nh trong thc t l mt nh lin tc v khng gian v v gi tr
sng. c th x l nh bng my tnh cn phi tin hnh s ho nh. Trong
qu trnh s ho, ngi ta bin i tn hiu lin tc sang tn hiu ri rc thng
qua qu trnh ly mu (ri rc ho v khng gian) v lng ho thnh phn
gi tr m v nguyn tc bng mt thng khng phn bit c hai im k
nhau. Trong qu trnh ny ngi ta s dng khi nim Picture element m ta
quen gi l Pixel - phn t nh. Nh vy, mt nh l mt tp hp cc Pixel.
1.1.3.2. Mc xm Gray level
Mc xm l kt qu ca s m ha tng ng mt cng sng ca
mi im nh vi mt gi tr sng, kt qu ca qu trnh lng t ha. Cch
m ha kinh in thng dng l 16, 32 hay 64 mc. Ph dng nht l m ha
mc 256, mc ny mi Pixel s c m ha bi 8 bt.
1.1.3.3. Bin
Bin l mt c tnh rt quan trng ca i tng trong nh, nh vo
bin m chng ta phn bit c i tng ny vi i tng kia. Mt im
nh c th gi l im bin nu c s thay i t ngt v mc xm. Tp
hp cc im bin gi l bin hay cn gi l ng bao nh.
1.1.3.4. Lng ging
Trong x l nh c mt khi nim rt quan trng, l khi nim lng
ging. C hai loi lng ging: 4 lng ging v 8 lng ging.
10

4 lng ging ca mt im (x,y) l mt tp hp bao gm lng ging dc v
lng ging ngang ca n:
N
4
((x,y)) = {(x+1,y), (x-1,y), (x,y+1), (x,y-1)} (1.1)
8 lng ging ca (x,y) l mt tp cha ca 4 lng ging v bao gm lng ging
ngang, dc v cho:
N
8
((x,y)) = N
4
((x,y)) {(x+1,y+1), (x-1,y-1), (x+1,y-1), (x-1,y+1)} (1.2)

1.1.3.5. Vng lin thng
Mt vng R c gi l lin thng nu bt k hai im (x
A
,y
A
) v
(x
B
,y
B
) thuc vo R c th c ni bi mt ng (x
A
,y
B
) ... (x
i-1
,y
i-1
), (x
i
,y
i
),
(x
i+1
,y
i+1
) ... (x
B
,y
B
), m cc im (x
i
,y
i
) thuc vo R v bt k im (x
i
,y
i
) no
u k st vi im trc (x
i-1
,y
i-1
) v im tip theo (x
i+1
,y
i+1
) trn ng .
Mt im (x
k
,y
k
) c gi l k vi im (x
l
,y
l
) nu (x
l
,y
l
) thuc vo lng
ging trc tip ca (x
k
,y
k
).
1.1.3.6. Biu din nh
Trong biu din nh, ngi ta dng cc phn t c trng ca nh l
pixel. C th xem mt hm hai bin cha cc thng tin nh biu din ca nh,
vic x l nh s yu cu nh phi c m ha v lng t ha. Vic lng
t ha nh l chuyn i tn hiu tng t sang tn hiu s ca mt nh ly
mu sang mt s hu hn mc xm.
Mt s m hnh thng c dng trong x l nh, m hnh ton, m hnh
thng k.
1.1.3.7. Tng cng v khi phc nh
Tng cng nh l bc quan trng to tin cho x l nh, gm mt
lot cc k thut nh: lc tng phn, kh nhiu, ni mu
11

Khi phc nh l nhm loi b cc suy gim trong nh.
1.1.3.8. Bin i nh
Trong thut ng bin i nh thng c dng ni n mt lp cc
ma trn n v v cc k thut dng bin i nh. Mt s loi bin i
c dng nh: bin i Fourier, Sin, Cosin, Hadamard, tch Kronecker, bin
i Karhumen oeve
1.1.3.9. Phn tch nh
Lin quan n vic xc nh cc o nh lng ca mt nh a
ra mt m t y v nh. Cc k thut c s dng y nhm mc ch
xc nh bin ca nh.
1.1.3.10. Nhn dng nh
L qu trnh lin quan n vic m t cc i tng m ngi ta mun
c t n. Qu trnh nhn dng thng i sau qu trnh trch chn cc c tnh
ch yu ca i tng.
C hai kiu m t i tng l: m t tham s (nhn dng theo tham s) v
m t theo cu trc (nhn dng theo cu trc).
1.1.3.11. Nn nh
D liu nh cng nh cc d liu khc cn phi lu tr hay truyn i
trn mng, lng thng tin biu din cho mt nh l rt ln. Do lm
gim lng thng tin hay nn d liu l mt nhu cu cn thit.
1.2. Tng quan v bi ton dn nhn
1.2.1. Gii thiu bi ton
y l bi ton c ng dng trong nhiu lnh vc bao gm v bn ,
h thng thng tin a l v v th.
12

Do qu trnh dn nhn l nhim v n iu nhng li rt cn thit nn
rt thch hp cho t ng ha. Rt kh nh lng tt c cc c tnh ca
mt v tr tt dn nhn do nhng v tr ny cn ph thuc vo cm nhn ca
con ngi nh trc gic v kinh nghim..., c bit l khi nhng cm gic,
kinh nghim ny c hon thin qua nhiu th k bi nhng nh v bn
v c h nng ln thnh mt ngh thut. V vy cc v tr nhn do cc h
thng my tnh cung cp kh c th c cht lng tng ng so vi lm
th cng bi nhng ngi lm bn c kinh nghim. Tuy vy vn c nhiu
lnh vc khng c nhiu i hi cao, nghim ngt v tnh thm m, cc k
thut t ng dn nhn c th c p dng trong nhng trng hp ny. V
d c th p dng dn nhn tc thi cho nhng h thng thng tin a l
trc tuyn, tm kim bn trn internet hay mt s bn vi mc ch c
bit khc nh hin th iu tra dn s, thm d du kh, iu tra t. Hin ti,
cc h thng tng tc bn t ng c th l hng tip cn ph bin nht cho
nghin cu dn nhn t ng. Cc h thng c th cung cp cc v tr nhn,
nhng v tr ny sau c chnh sa th cng t c kt qu nh
mong mun. Hn na ton b khi nim ca dn nhn bn t ng c th
thay i ph thuc vo kh nng ca my tnh. Bn c th c th hin
di dng in t, cho php tng tc vi ngi dng hin th nhng
thng tin theo yu cu thay v hin th ton b mi thng tin.
1.2.2. M t bi ton gn nhn cho i tng
Cho l mt bn v v F l tp hp cc i tng ha ca c
dn nhn. Mt gii php cho bi ton gn nhn cho cc bn v bng vn bn
hoc k t cho mi thnh phn f ca F sao cho cc thng tin c lin quan
c truyn t mt cch tt nht c th. iu ny c th t c bng cch
nh v cc nhn cc v tr thch hp nht.
13

V tr nhn tt s h tr trong vic truyn t thng tin v tng cng
tnh thm m ca bn v. Rt kh xc nh c tt c cc c tnh ca
mt v tr nhn tt, bi v chng ph thuc vo nhn thc th gic v trc gic
ca con ngi. Vic dn nhn s d dng trong trng hp cc i tng ca
bc v c v tr c lp. Kh khn xy ra khi v tr c th dn nhn b hn ch
bi s hin din ca cc i tng khc gn . Trong trng hp thng gp
ny, thng thng ta khng phi ch quan tm ti t v tr ca mt nhn cho
thch hp vi i tng ca n m cn cn ch n c cc nhn v i
tng khc trong khong khng gian xung quanh .
Trong bi ton gn nhn cho i tng thnh cng, nhn phi c t
sao cho ngi xem d c v theo tiu chun cht lng thm m c bn.
Theo nh nhng ngi chuyn v bn nh Imhof [4] v Yoeli [5], nhng
ngi nghin cu rng ri ch ny, nhn phi c t v tr tt nht
c sn theo mt s quy tc c bn: Nhn phi c d dng c, nhanh chng
xc nh v tr mt nhn v i tng m n thuc v th nn c d dng
tha nhn, nhn phi c t rt gn vi cc i tng ca chng, nhn
khng c che khut cc nhn khc hoc cc i tng khc, mt nhn phi
c t v tr thch hp nht trong s tt c cc v tr d c. Tm tt cc
nh gi cht lng gn nhn trong ba quy tc c bn sau y:
- Khng c s chng cho ca mt nhn vi cc nhn khc, cc i
tng ha khc ca bn v.
- Mi nhn c th d dng c xc nh l ca i tng no trong
hnh v.
- Mi nhn phi c t v tr tt nht c th (trong s tt c cc
nhn c v tr chp nhn c). Th t hin th u tin gia cc v tr
nhn c th thay i ty theo ng dng c th.
14

(a)
(b)
(c)
Hnh 1.3. (a) Dn nhn ca mt nt. (b) Dn nhn ca mt cnh. (c) Dn
nhn ca mt khu vc.
Trong vic sn xut cc bn a l, vic sp xp th t v tr nhn
theo nguyn tc xy dng qua nhiu nm kinh nghim, m thng nm bt
c cht lng thm m ca v tr nhn. Mt nguyn tc c trng khi dn
nhn im nt l nhn phi c t bn phi v bn trn im. V d, trong
hnh 1.3 (a) s th t ca tng v tr nhn cho thy th hng u tin ca nhn
cho nt ny. Ngoi ra, nhn ca mt im c php chm vo nhng khng
chng cho ln im lin quan hoc bt k i tng ha khc trong bn
v. Trong trng hp gn nhn cho ng thng (cnh), mt nhn c chp
nhn khi chm vo ng , nhng n khng nn chng cho bt k i
tng ha khc trong mt bn v. Trong hnh 1.3 (b), ni m i tng
ha c dn nhn l mt on thng, nhn nh A, B v D c v tr thch hp
hn nhn C, nhn c t chng ln cnh lin quan, n c th chp nhn
c vi mt s thi gian thch hp gn nhn cho n. Thc t c chp
nhn cho vic t mt nhn gn lin vi mt khu vc l phi c nhn tri di
ton b khu vc v ph hp vi hnh dng ca n, nh th hin trong hnh 1.3
(c).
Khi cc i tng ha c dn nhn thuc v mt bn k thut
hoc bn v, sau l mt b quy tc khc nhau ca quy nh qun l cc v
15

tr nhn thch hp. Nhng quy nh ny ph thuc vo cc ng dng c th,
v phi tun theo thng s k thut ngi dng.

(a)

(b)
Hnh 1.4. (a) Gn nhn ng. (b) Gn nhn gy hiu nhm.
V d, nu cc i tng ha l mt cnh ca mt bn v th,
ngi s dng phi c kh nng xc nh rng v tr thun li nht mt
nhn l gn vi cc ngun hoc nt ch. V d, mt nhn ca mt cnh duy
nht c lin quan n nt ngun ca n phi c t gn nt ngun (xem
hnh 1.4 (a)) trnh cch gn nhn gy nhm ln (xem hnh 1.4(b)). iu
quan trng cn nhn mnh l ngi s dng phi c kh nng ty chnh cc
quy tc v loi nhn p ng nhu cu c th. V vy, bt k thut ton ghi
nhn no tt phi tnh n ngi s dng.
Bi ton gn nhn
K hiu: Cho tp hp F l tp cc i tng ha ca mt bn
hoc mt bn v, gn nhn cho chng th ta nh ngha nh sau:
16


f
l tp tt c cc v tr nhn cho i tng ha f (f F).
l tp hp ca tt c cc v tr nhn cho cc i tng ha c
gn nhn.
: F l mt hm gn v tr nhn trong cho i tng th f (f
F), hay (f) =
f

f.

Bi ton gn nhn c th c xem nh l mt vn ti u ha m
mc tiu l tm cch gn nhn vi thi gian ti thiu m mi i tng
ha c mt v tr nhn c gn. Mi v tr nhn
f
l mt phn nhim v
gn nhn cui cng vi thi gian thc. COST: N l hm cung cp cho v
tr nhn
f
vi thi gian ngn v ti u nht.
nh ngha:
Gi thit: Cho F l tp hp i tng ha c gn nhn.
Cu hi: Tm cch gn nhn ti thiu ha hm sau y:

e eA

OS ( ( )) ( , )
i
i F j
C T i P i j

Vi

=

1, nu (i)=j
P(i, j)
0, trng hp khc

V
e eA
=

( , )
i
i F j
P i j F

Trong
eA
= e

( , ) 1, .
i
j
P i j i F

17

Chng 2
MT S K THUT TNH TON V HIN TH NHN I TNG
Phn ln nghin cu gii quyt cc bi ton gn nhn c tp trung
vo vic ghi nhn cho i tng ca bn a l v k thut. Vn v tr
nhn thng c phn chia thnh ba nhim v: (a) ghi nhn im (v d nh
thnh ph), (b) ghi nhn ng (v d nh con ng hoc dng sng), v (c)
ghi nhn khu vc (v d nh h hoc i dng).
c nhiu nghin cu gii quyt bi ton gn nhn cho mt tp
hp cc im hoc cc nt, bi ton v tr nt nhn (NLP: Node Label
Placement) [10]. Vic gn nhn cho mt tp hp cc ng hoc cnh, cng
c gi l Bi ton v tr cnh nhn (ELP: Edge Label Placement) [4]. Bi
ton ghi nhn tng hp, bi ton v tr nhn cc tnh nng ha (GFLP:
Graphical Feature Label Placement) ni mt c im ha c th l mt
im, ng, hoc khu vc, c gii quyt ch yu trong khun kh ca
ngnh bn ; Tuy nhin, n trc tip ng dng trong lnh vc v th.
Trong nhiu ng dng thc t, mi c im ha c th c nhiu
hn mt nhn. S cn thit phi ch nh nhiu nhn khng ch khi cc i
tng c gn ln hoc di, nhng cng khi n l cn thit hin th cc
thuc tnh khc nhau ca mt i tng. Vn ny c gi l Bi ton v
tr a nhn (MLP: Multiple Label Placement) v c gii quyt [5].
Qu trnh ghi nhn khng c php sa i cc hnh hc c bn ca
a l v bn k thut v l c nh. Tuy nhin, c th sa i mt bn
v th ph hp vi v tr ca nhn, thut ton sa i cch b tr hin ti
ca th v nhng ch cho cc v tr ca nhn, thut ton kt hp b tr
v qu trnh ghi nhn ca cc bn v trc giao ca th c trnh by.
18

Mt cch tip cn khc hin th nhn cnh. Mi cung c thay th
bi nhn cnh tng ng trong bn v. Phng ch nhn bt u ln hn t nt
ngun v thu nh dn dn cho n khi n t n ch nt. Cc nhn nh
gim dn cng ch ra hng ca cnh.
Cn lu rng c hai bi ton NLP v ELP u l k thut kh. Bi v
t ng ghi nhn l mt vn rt kh khn, cn da vo cc gii thut
heuristic tm li gii cho cc bi ton thc t. Nhiu loi gii thut c
s dng gii bi ton dn nhn nh: Gii thut tham lam [4], gii thut tm
kim vt cn [7], gii thut m phng [4],...
2.1. K thut GFLP (Graphical Feature Label Placement)
2.1.1. Gii thiu
Hu ht cc gii thut dn nhn ca GFLP s dng thut ton tm kim
vt cn [7]. Cc thut ton ny hot ng tt cho cc bi ton s liu nh.
Nhng phng php ny s dng k thut khng ti u, nh ch ra. Trn thc
t, nhng phng php ny s dng phng php tip cn da trn nguyn
tc nh gi tt v tr nhn v bin th ca tm kim theo chiu su
khm ph cc cu hnh ghi nhn khc nhau. Cch tip cn dng m phng,
tm gii php cho bi ton gn nhn chung, v n tch bit cc kin thc v
bn , n cn thit nhn bit cc v tr nhn tt nht t cc quy trnh ti u
ha cn thit tm thy chng.
Tt c cc k thut trn cho bi ton ghi nhn tng hp u tin to ra
mt nhn ban u m trong cuc xung t gia cc nhn c php. Sau
chng c gii quyt bng nh v c li gn nhn cho n khi tt c
cc cuc xung t c gii quyt, hoc khng ci thin hn na c th t
c. Hn na chng bt u vi mt thit lp ban u kh nh ca ca cc
19

v tr nhn, v tr tim nng m t h ly gn nhn cui cng. Vic thc
hin cc k thut gim khi s lng cc v tr cc nhn tim nng tng.
2.1.2. Khi qut thut ton
K thut ghi nhn c chuyn thnh mt bi ton tng hp. Ni dung
ca k thut ny l c th linh hot ty chnh cho yu cu ghi nhn c th.
Trong phn tip theo k thut ny c trnh by chi tit hn.
* Thut ton gn nhn c bn GFLP
u vo: Mt v v tp hp F ca cc i tng c dn nhn.
u ra: Mt php dn nhn m bo khng b chng cho.
1. Mt tp hp cc gii php nhn tt cho mi i tng trong F c
chn lc.
2. Tp hp cc nhn c gim i bng cch loi b nhn rt nhiu
nhn chng cho. Cn li cc nhn c gn cho cc nhm, chng hn, nu
hai nhn chng ln nhau sau chng thuc v cng mt nhm.
3. Nhn c gn bng cch gii quyt mt bin th ca bi ton tng
hp, trong ti a mt v tr nhn ca mi nhm l phn ca gii php.
Ba bc c bn ca cc thut ton ghi nhn c trnh by chi tit:
Chn nhn
tm mt tp hp cc v tr nhn ring bit cho tng c im ha,
mt s chn on c th c s dng. Cho im, mt s v tr nhn chm
vo im tng ng ca n c xc nh. Trong hu ht cc thut ton
mt tp hu hn cc v tr nhn tim nng c lin kt vi mi im, in hnh
l s lng ca tp ny l bn hoc tm nh minh ho trong hnh 2.2.
N thng c chp nhn, c bit l trong khun kh ca ngnh bn
, nhn phi tun theo hnh dng chung ca khu vc tng ng ca n, khu
vc c nhn phi hin th theo cc ranh gii bn trong.
20


Hnh 2.1. Bn v hng ni nhn c nh v bng cc k thut ph hp
cho k thut GFLP. Cc nhn c t song song vi trc ngang. Hp
mu xm l nt nhn v hp trng cnh nhn.
Tip theo, vic tm kim mt tp hp cc v tr nhn tng ng vi
cnh ca bn v th c trnh by. Nh hnh 2.1 minh ho, mt s im
cch u nhau trn mi cnh c xc nh. Mi nhn c gn v tr
i
c
lin quan chnh xc vi mt trong cc im i, nh vy m mt trong cc gc
ca nhn
i
trng vi im i. Ngoi ra, nhn
i
khng chng cho ln c
im ha tng ng ca n hoc bt k tnh nng ha khc (ngoi tr
cc v tr nhn khc). Phng php tip cn cho vic tm kim mt thit lp
ban u ca tr tr nhn cho ngang cnh c th c tm thy trong phn 2.2.
Vic gim nhn
Vic thit lp kch thc ban u ca v tr nhn phi c gi hp l
v n nh hng n vic thc hin ca bt k thut ton ghi nhn.
21

lm gim cc thit lp ban u v tr nhn ca mt th giao, ni
mi v tr nhn l mt im v nu v tr hai nhn giao nhau sau s hnh
thnh mt cnh.
Hnh 2.2. V tr nhn c th cho mt im.
Kt ni cc nt tng ng ca chng. Nu v tr nhn song song vi cc
trc sau trng lp c th c pht hin bng cch s dng cc k thut
pht hin s chng cho gia cc hnh ch nht trong thi gian O (n log n +
K) (n l s lng hnh ch nht v K l s nt giao). Nu khng, pht hin
s chng cho ca cc nhn vi nh hng ty , cc k thut c th c s
dng pht hin nt giao gia a gic li trong |
.
|

\
|
+
+
K n O
c 3 / 4
thi gian
(n l tng s s nh ca cc a gic, tt c, K l s lng cc cp ca a gic
giao nhau, v
c
l hng s bt k ln hn 0).
Sau , nhiu nhn chng cho c loi b. Cc nhn cn li c
gn cho cc nhm, nh vy, nu hai nhn chng ln nhau th chng thuc v
cng mt nhm. Mc tiu ca bc ba ca thut ton l chn ti a mt nhn
t mi nhm nh mt phn ca gii php. Bng cch ny, cc thut ton s
to ra mt gn nhn khng chng cho.
Gii php ti u s l mt vi s lng ln th con c kch thc t
nht th giao nhau, vi rng buc b sung m mi i tng c mt s
lng ln cc v tr nhn nh l mt phn ca cc nhm.
2
3
1
4
2
3
1
4



5
6
8
7
22

Gn nhn thnh cng khi mi i tng c mt s ln v tr nhn tim
nng lin kt vi n. Trong thc t mc ch l tm thy mt tp hp cc v tr
nhn ca th con. iu ny c th c thc hin bng cch s dng chn
on da trn k thut gii quyt vn tp hp c lp.


Hnh 2.3. Mt th vi v tr nhn c gn cho mi cnh ca bn v.
Rt nhiu nhn chng cho c loi b, trong khi duy tr mt s lng
ln cc nhn khc cho mi i tng f bng cch theo di s lng nhn kt
hp vi f. Mc ch l lm gim cc th giao thnh mt tp hp cc
th con b ngt kt ni.
u tin, lm cho qu trnh ny hiu qu hn th bc tin x l
c p dng l loi b nhn khng cn thit hoc nhn c gn trong
trng hp r rng. V d, nu mt nhn v tr l ca mt i tng f khng
Nhn cho ng (1,2)
Nhn cho ng (1,3)
Nhn cho ng (2,3)
23

trng lp, sau tt c cc v tr nhn cho f vi th hng thp hn l c th
c g b mt cch an ton.
Tip theo, mt s thch hp ca cc nhn chng ln nhau c ly ra.
Rt n gin loi b cc nhn chng cho nh sau: Nu mt th con c
phi c chia, sau cc nt vi mc cao nht c ly ra t c, tr khi
nt tng ng vi v tr nhn ca mt s i tng c rt t v tr nhn. Trong
trng hp , nt mc tip theo cao nht t c c ly ra. Qu trnh ny
c lp i lp li cho n khi hoc c c chia thnh t nht hai th con
ri nhau, hoc c c hon tt.
Kt hp nhn vo cc i tng
nh ngha th kt hp nh sau:
Cho mt hnh v , tp hp F l cc i tng cn c dn nhn, v
mt tp hp cc v tr nhn cho F, th kt hp G
m
(V
F
, V
c
, E
m
) c nh
ngha nh sau:
- Mi nt trong V
F
tng ng vi mt i tng trong F.
- Mi nt trong V
c
tng ng vi mt nhm cc nhn trng nhau.
- Mi cnh (i, j) trong E
m
ni lin mt nt i trong V
F
, vi mt nt j
trong V
c
, khi v ch khi cc i tng cn dn nhn i c v tr nhn
nm trong j (j tng ng vi mt nhm cc v tr nhn trng nhau)..
Ch rng G
m
l mt th lng phn v chi ph ca vic gn nhn l
cho i tng f l trng s ca cnh (f, l) trong G
m
. Vy li gii ti u cho bi
ton l mt th con ca G
m
sao cho hai cnh bt k khng chung nh u,
cui, tng s cnh l nhiu nht v tng trng s l nh nht (maximum
cardinality minimum weight matching). C th nh gi c kh ca bi
24

ton dn nhn thng qua biu din bi ton bng mt th lng phn. Xt
trng hp n gin, nu mi i tng ch c mt v tr c th dn nhn, bi
ton tr thnh tm tp con c lp ln nht.
Khi thit lp c cc nhm, vic xy dng th kt hp l hon
ton c th. Vic tm php dn nhn cui cng l tm th con ca G
m
sao
cho hai cnh bt k khng chung nh u, cui, tng s cnh l nhiu nht v
tng trng s l nh nht (maximum cardinality minimum weight matching).
c mt s gii thut hiu qu cho bi ton ny [8]. ln ca th kt
hp ph thuc vo c ca hnh u vo, c tp A ca cc nhn v mt
chng cho. Nhiu nht ch mt v tr nhn trong mi nhm c la chn
vo li gii v vy mt php kt hp ca th G
m
s l mt cch dn nhn
khng c chng cho, gi ca mi v tr nhn s ch ph thuc vo hng ca
nhn. C ngha l c th xc nh gi ca v tr nhn qua mt bc tin x l.
2.2. K thut ELP (Edge Label Placement)
2.2.1. Gii thiu
Bi ton dn nhn cho cc ng thng, cnh (ELP) cng c cp
n trong lnh vc v bn a l, bn k thut [10] hay v th. Cc k
thut gii quyt k thut GFLP u c th s dng cho bi ton ELP.
Trong lnh vc v bn a l, bn k thut, cnh l cc ng
nh tuyn, v d nhn phi c t dc, song song theo ng b sng,
ng i, ng bin... Nu nhng ng ny l cong, hnh dng ca nhn
phi theo ng cong ca cc c im . V tr nhn ca a im c
ln nht k t khi nhn c th c t gn nh bt c ni no dc theo cc
c tnh thng, do vic v bn tp trung v vic tm kim hnh dng
ng ca nhn thng.
25

Tuy nhin, trong iu kin ca bn v th, vic t nhn ln cnh l
mt qu trnh phc tp. Cnh khng nht thit phi di, chng thng c th
l ng thng hoc mt chui a gic v chng cn phi theo ty chn ca
ngi dng v chi tit ca k thut. V d nhn mt cnh c th lin quan n
cc nt ngun ca ng , v vy n phi c t gn hn vi cc nt
ngun ch khng phi l im mc tiu trnh gn nhn gy nhm ln (xem
hnh 1.4).
Trong [11], mt h thng ghi nhn c gii thiu bao gm h thng
giao din tng tc v cng c ghi nhn gii quyt k thut ELP trong
khun kh mt trnh son tho v th. N l ng ch rng giao din ca
h thng cho php ngi dng c th ty chn tng tc ghi nhn.
Sau y l xut mt k thut nhanh, n gin gii quyt bi ton dn
nhn dng text hay k t cho cc cnh ca th. K thut ny c cp
n ln u tin trong [6].
2.2.2. Thut ton Fast ELP
K thut ny c da trn cc k thut ph hp gii quyt bi ton
ghi nhn GFLP v c trnh by trong phn 2.1. K thut ny p dng cho
nhn song song vi hai trc, v c xp x bng chiu cao v chiu rng ty .
n gin ha cc gi thit sau y c thc hin:
- Tt c nhn c cng kch thc.
- Mi cnh ch cn gn mt nhn
Mc ch ca k thut ny l gn cho mi cnh mt v tr nhn sao
cho khng chng cho v chm vo cnh n c ch thch n. tng
chnh ca k thut ny l nh sau: Trc tin, mt tp hp cc v tr nhn
c to. Tip theo, cc v tr nhn c nhm li sao cho mi v tr nhn l
mt phn ca mt nhm v tr nhn trng lp khc thuc v cng mt nhm.
26

Sau , cnh cc v tr nhn c kt hp bng cch cho php nhiu nht mt
v tr nhn ca mi nhm l mt phn ca mt nhim v nhn bng cch s
dng mt kt hp phng on nhanh. hn ch k thut ELP cho mt bi
ton kt hp l to ra mt thit lp ban u ph hp ca v tr nhn.

Hnh 2.4. Kh nng gn cc nhn ca hnh v
Thit lp ban u ca v tr nhn c to ra trong cch sau y. nh
u vo c chia lin tip thnh di ngang bng chiu cao. Chiu cao ca
mi di l tng ng vi chiu cao ca cc nhn. Tip theo, mt tp hp
cc nhn v tr
e
cho mi cnh e c tm thy. Mi nhn c t bn trong
mt di ngang. Nhn c b bn trong mi di ngang cho n khi mt nhn
chm cnh ca n. V tr nhn e bao gm thit lp
e
nu n khng trng lp
bt k c im ha khc hoc ch trng lp v tr nhn ca mt s cnh
khc hn so vi e, nh minh ho trong hnh 2.4. V tr nt nhn chng ln
nhau hoc cnh khng c b tr. V tr cc nhn khng c php giao
ct ln cc cnh lin quan. V tr nhn nm hon ton bn trong di ngang. V
27

vy, v tr nhn ch c th chng cho cc nhn thuc v cng di ngang cng.
T ta c nhng khng nh sau:
- Mt v tr nhn ca cnh e khng trng bt k v tr nhn no khc
ca e.
- Nu hai v tr nhn c phn trng ln nhau th hai v tr phi thuc
cng mt di bng ngang.
- Mi v tr nhn chng ln nhiu nht l mt v tr nhn khc.
Nu hai nhn c v tr trng nhau th chng thuc v cng mt nhm.
Nu mt v tr nhn l khng c nhn trng lp th n thuc v mt nhm c
thnh vin duy nht. Cn khi to tp v tr nhn tng i nh v ln ca
tp ny nh hng n hiu qu do cch phn vng khng gian. Cc phng
php trn xc nh mt tp hp cc cc v tr nhn kh nng l rt thit thc
v c hiu qu bi v n phn vng khng gian tm kim v xc nh cc vng
ca bn v ni v tr nhn chng cho c th xy ra.
.
Hnh 2.5. (a) Mt bn v n gin vi cc v tr nhn cho mi cnh. (b) Cc
th ph hp tng ng.
Trong hnh 2.5 l mt v d n gin xy dng biu ph hp
c trnh by. Hnh 2.5 (a) i din cho mt bn v n gin vi hai cnh v
hai v tr nhn cho mi cnh. Hnh 2.5 (b) cho thy th ph hp tng ng
ca n. nhn cc v tr m chng cho thuc cng mt nt trong th ph
hp, trong v d ny nhn v tr A ca cnh 1 trng lp nhn v tr C ca cnh
2, do chng c i din bi mt nt duy nht trong th ph hp.
28


V nhiu nht l mt v tr nhn t mi nhm c th l mt phn ca
gn nhn ph hp ca th G
m
to ra nhn khng chng cho. M t v cc
k thut ghi nhn c a ra trong cc thut ton sau y:
Thut ton ELP:
u vo: Mt bn v ca th G (V, E).
u ra: Mt nhn c gn khng chng cho sao cho
1. Chia thnh di bng ngang
2. Tm tt c cc v tr nhn cho mi cnh v xy dng cc nhm
ca cc nhn chng cho.
3. Xy dng th kt hp vi G
m
cho .
4. Gn mt v tr nhn cho mi cnh bng cch tm th con ca
G
m
sao cho hai cnh bt k khng c chung nh u, cui, s
cnh l nhiu nht v tng trng s l nh nht.
Kch thc ca th ph hp ph thuc vo kch thc ca tp hp
v tr nhn. Tht khng may l kch thc ca c th ln i vi kch thc
ca th G ban u ny ngha l mt thut ton ph hp in hnh c th
mt mt thi gian di. Cc thut ton tt nht cho vic tm kim mt trng
lng ph hp ti thiu cardinality ti a ca G
m
mt nhiu hn thi gian bc
hai i vi kch thc ca G
m
. gim phc tp ca cc kt hp, trong
phn tip theo mt phng php c trnh by m tm thy mt kt hp
cardinality ti a vi tng s lng thp trong thi gian tuyn tnh lin quan
n kch thc ca G
m
bng cch tn dng cu trc v tnh cht ca th G
m
.
Mt phng php kt hp nhanh
y, mt phng php nhanh c trnh by m gii quyt cc kt
hp ti a bi ton cardinality i vi mt th mi nt tng ng vi mt
nhm cc chng cho cc nhn c mc nhiu nht l hai. Phng php
29

nhanh gii quyt bi ton kt hp li th v cu trc n gin ca biu ph
hp. Bi xy dng, mi nt trong V
c
c mc ti a 2 (xem s liu 2.4 v
2.5). Thut ton di tm thy mt cardinality ti a kt hp cho G
m
.
Thut ton kt hp nhanh: (Fast ELP)
u vo: th kt hp G
m

u ra: th con ca G
m
sao cho hai cnh bt k khng c chung nt,
tng s cnh l nhiu nht, tng trng s thp.
1. If cnh c trng s nh nht ca mt nh trong V
f
ni ti mt nh
trong V
c
c bc 1 then
1.1 Gn cnh ny c la chn.
1.2 Cp nht G
m.
2. If nh trong V
f
c bc 1 then
2.1 Gn cnh ny c la chn.
2.2 Cp nht G
m
3. Lp bc 1, 2 ti khi khng tm c thm cnh mi.
4. Xa tt c cc nt ca mc 0 t G
m
.
5. For each nh f trong V
f
do gi hai cnh c trng s thp nht ca f,
xa cc cnh cn li
6. th cn li bao gm cc vng hoc cc ng n gin.
6.1 Tm hai php kt hp duy nht sao cho hai cnh bt k khng
c chung nt, tng s cnh l nhiu nht.
6.2 Chn php kt hp c trng s nh nht.
30

Thao tc cp nht G
m
loi b vic hai nt cho mt cnh ph hp mi v
hng c cnh v cc nt lin quan ca n nh l mt phn ca cc kt hp.
Cng loi b tt c cc cnh lin quan t hai nt.
.
Hnh 2.6. Mt kt qu dn nhn ca thut ton Fast ELP
bc 1, cc cnh ny c mt trong mi cu hnh ti u. Bc 2, chn
nhng nh trong V
f
ch c duy nht 1 cnh (1 v tr c th dn nhn). Nu c
2 nh trong V
f
u c duy nht 1 cnh v u ni ti 1 nh trong V
c
, chn
cnh c trng s nh hn; iu ny ng ngha vi c mt cnh khng c
dn nhn. Bc 4, cc nh b loi tng ng vi nhng cnh khng c v tr
dn nhn hoc nhng v tr nhn khng th c chn. Bc 5, vi nhng
nh trong V
f
c bc ln hn 2, ch gi li 2 cnh c trng s nh nht. th
lng phn cn li c cu trc n gin: ch bao gm nhng ng hay chu
trnh n gin (do mi nh trong V
f
c bc 2, nh trong V
c
c bc cao nht l
31

2). Vi mi ng hay chu trnh ch c hai php kt hp duy nht sao cho hai
cnh bt k khng c chung nt, tng s cnh l nhiu nht. C th ch ra 2
php kt hp ny bng cch n gin l i theo cc ng hay chu trnh
(ng zig-zag), chn ly cc cnh s chn hoc s l.
D thy rng thut ton kt hp nhanh chy trong thi gian nh tuyn.
Kt qu cui cng c tng trng s nh m khng phi ti u do bc 5 ta
ch tnh ti 2 cnh c trng s nh nht. Hnh 2.6 cho thy gn nhn to bng
k thut ELP nhanh chng.
Mt s ci tin xa hn na

Hnh 2.7. Kt qu dn nhn cnh cho mt bn v trc giao c nhiu cnh
nm ngang, p dng Fast ELP. Hnh c ly trong [11]
Cc k thut nhanh chng v n gin trn cho cnh ca bn v th
l r rng l di hn v theo chiu dc nhiu hn l cc cnh, nhiu kh
nng v tr nhn c lin quan vi mi cnh. Do , kh nng ln cho cc thut
ton ghi nhn gn mt nhn cho mi cnh. V vy, bn v phn cp l c
32

bit thch hp cho cc thut ton ny t cnh ny thng ko di v gn nh
thng ng. K thut ny thc hin rt tt cng cho bn v ng thng. Mt
nhc im ca k thut ghi nhn ny l n b qua cc cnh chiu ngang
hoc cc on cnh.
V vy, nh trnh by, k thut ny l khng thch hp cho bn v
vung. Tuy nhin, ngi ta c th s dng cc k thut ni chung bng cch
chia mt bn v trc giao thnh di ngang v dc tm ra mt tp hp cc v
tr nhn, tip theo phn cp ca nhn cho cnh. Hnh 2.7 cho thy kt qu vi
mt v d.

Hnh 2.8. Bn v hnh trn vi cc nhn cnh, ni nhn c php chng
ln cc i tng hnh khc, c sn xut bng k thut ELP
Ngoi ra, khi bn v l rt dy c hoc c mt s lng ln cc nhn
qu c, s phn nhn mc nh do h thng ghi nhn c th khng c tha
33

ng. Trong trng hp ny, ngi dng c th tinh chnh cc thut ton bng
cch lm dn cc rng buc cht lng ghi nhn bng cch cho php chng
cho (xem hnh 2.8).
2.3. K thut NLP (Node Label Placement)
Bi ton gn nhn cho mt tp hp cc im hoc cc nt, cn c gi
l k thut NLP (Node Label Placement), c nghin cu trong khun
kh ca bn t ng v nhiu cch tip cn thut ton thnh cng. Ngoi
ra, bt k thut ton gii quyt bi ton GFLP (xem phn 2.1) u c th
c p dng cho k thut NLP.
Cc thut ton da trn phng php tm kim vt cn, cc b [7] u
rt thch hp gii quyt k thut NLP. Cc kt qu thc nghim [4] ch
ra rng thut ton da trn m phng vt tri hn so vi cc thut ton tm
kim. Hn na y cng l mt trong nhng thut ton d thc hin nht. Cc
thut ton ny bt u t tp v tr nhn khi to kh nh, t tm ra cu
hnh dn nhn cui cng. iu kin tin ny thch hp vi bi ton NLP, v
d mi im ch c gn cho 4 hay 8 v tr nhn (xem hnh 2.2).
Cc thut ton c lng cho cc phin bn hn ch ca k thut NLP
c trnh by. C th, vic gn nhn bng nhau cho tt c cc im trong khi
c gng ti a ha kch thc ca cc nhn c ch nh. Cng vic ci thin
kt qu bng cch s dng cng ngh chun on t ng. Trong thc t, vic
tm kim kch thc nhn ti a tng ng vi vic tm kim nhng yu t
nh nht m bn c thu nh nh vy m mi im c mt nhn c
gn cho n. Tuy nhin, n khng phi l lm r nhng k thut ny c th
c sa i gii quyt vn thc t, bao gm c vic ghi nhn cc tnh
nng ha ca bn v, ni m cc kch thc nhn thng c xc nh
trc v nhn khng nht thit phi bng nhau.
34

Mt phng php gii quyt k thut NLP c da trn m hnh
trt, ni nhn c th c gn vo bt c im no trn ng bin n thuc
v. M hnh ny c gii thiu v a ra mt thut ton lp i lp li s
dng cch y li gia cc nhn cui cng tm thy mt v tr ca nhn. H
thng a ra mt thut ton xp x s dng m hnh trt ti u s im
c dn nhn, vi nhn l cc hnh ch nht cng chiu cao, song song vi
hai trc.
2.4. K thut MLP (Multiple Label Placement)
2.4.1. Gii thiu
Nhiu thut ton tn ti cho bi ton ghi nhn, tuy nhin, rt t cng
vic c hng v v tr nhiu nhn trn mi i tng trong mt bn
hoc bn v. Vn ny c gi l k thut MLP (Multiple Label
Placement).
Hin ti v tr tn t ng cho h thng k thut n gin bn a l
c s dng gii quyt c th k thut MLP, mi i tng c
gn nhn phn chia thnh nhiu mnh nh s lng cc nhn cho cc i
tng. Sau , thut ton ghi nhn cho nhn duy nht cho mi i tng
ha c th c p dng cho cc thit lp mi ca cc phn vng i tng
ha. Trong nhiu ng dng, cch tip cn n gin ny a ra mt s kh
khn. V d, n c th l cn thit hoc thch hp hn v tr nhn c lin
quan vi cc i tng ha tng t gn cnh nhau (v d, hai nhn c
gn cho mt cnh phi gn vi nt ngun ca ng). iu ny thng l
trng hp khi nhn m t cc thuc tnh nhiu hn mt trong nhng i
tng tng t. Hn na, i tng c dn nhn c th l mt im hoc
mt khu vc. Sau , chng ta phi phn vng v ch nh mt nhn cho mi
phn vng. Tuy nhin, phn vng c hiu qu cc khng gian l kh nh gii
35

quyt vn ghi nhn gc. Ngay c khi chng ta cn phi t nhiu hn mt
nhn kt hp vi mt i tng ha tuyn tnh trong khong thi gian
thng xuyn vi nhau, cch tip cn ny c v hn ch. Thng qua vic tch
cc i tng trc chng ta loi b khong trng khc c th c s dng
nh v mt nhn.
Ta c th trnh c nhng tnh hung c m t on trn bng
cch cho php mi nhn phi c t bt k v tr nhn r rng ca i
tng ha lin quan. Phng php tip cn lp i lp li da trn thut
ton ghi nhn hin c m ch nh mt nhn cho mi i tng c th c s
dng to mt gii php. iu ny c th c thc hin bng cch p dng
cc thut ton nhiu ln s lng nhn mi tnh nng ha. Lc ny l
mt thch thc mi: hu ht cc thut ton ghi nhn da trn tm kim a
phng v ton din. Nh vy, hiu sut ca chng (thi gian v cht lng
ca cc gii php hot ng) l ph thuc vi cc kch thc ca cc i
tng ha c dn nhn v mt ca cc bn v. R rng, nu mi i
tng ha trong mt bn v c lin quan n i nhn, sau kch thc ca
bi ton ln hn nhiu ln. V vy, cc k thut ni trn c th c lm
chm ngay c i vi cc trng hp nh.
Quy nh cht lng nhn
Nhiu nhn cho mi i tng ha l cn thit khng ch khi i
tng l rt di (v d nh ng di) v s lp li l cn thit, nhng cng c
khi nhiu hn mt thuc tnh mi i tng th phi c hin th. V vy,
mt s cn nhc thm phi c a vo tnh lin quan n cht lng ca
vic gn nhn, khi i tng ha c nhiu nhn. C th, chng ta phi tnh
nh th no n nhn cho cc i tng ha cng nh hng ln nhau. V
d, mi nhn nhiu ln tng ng vi mt s thuc tnh ca mt i tng
36

ha v v tr tng i ca mt nhn vi nhn khc ca i tng ha
cng thy thuc tnh .
Tip theo, chng ti gii thiu mt s hn ch c th c s dng
m bo rng mi nhn l r rng, d dng c v c cng nhn, khi c
nhiu hn mt nhn c lin quan n mt tnh nng ha. Nhng hn ch
ny c th c chia thnh ba loi chnh: (i) khong cch, (ii) th t mi
phn, v (iii) u tin. minh ha cho ba b khc nhau ca nhng hn ch,
chng ti s s dng mt v d v ghi nhn ca mt cnh duy nht (s, t) vi
hai nhn l
s
v l
t
. Nhn l
s
c lin kt vi nt ngun v n c kt hp vi
nt mc tiu, nh trong Hnh 2.9 (a).

Hnh 2.9. (a) Phn nhn thch hp hn. (b) t nhn gy hiu nhm.
(c) Rng buc khong cch cht ch. (d) Xc nh rng buc t do
Nhn l
s
phi gn vi nt ngun trnh s khng r rng. V vy, n l
cn thit xc nh khong cch ti a t nt ngun nhn l
s
c th c
nh v. Khi cnh (s, t) c lin quan chnh xc mt nhn, sau nhn c th
c t bt c ni no trong khng gian. Nu c nhiu hn mt nhn kt
37

hp vi (s, t), sau mi nhn phi c t bn trong mt khu vc m l
mt tp hp con ca khng gian .
Trong hnh 2.9, chng ti minh ha cho tm quan trng ca nhng hn
ch v khong cch. V d nh vic gn nhn trong hnh 2.9 (a) l mt nhim
v thch hp hn. Vic gn trong hnh 2.9 (b) khng truyn t r rng
ngha ca nhn, bi v chng rt gn vi nt mc tiu, v vy bng cch quan
st cc hnh nh chng ti khng th ty chnh mt cch chc chn rng cc
nhn ngun c lin kt vi nt ngun. Trong hnh 2.9 (c) hn ch s gn l
khong cch gia nt ngun v nhn phi c t nht mt na chiu di ca
cnh. iu ny cho thy nhn phi c bn trong khu vc ngun. Cc rng
buc khong cch quy nh ti Hnh 2.9 (c) l qu hn ch, k t khi khu vc
c xc nh khng giao nhau. Ngi ta c th xc nh rng buc gn thoi
mi hn, nh th hin trong hnh 2.9 (d), ni giao nhau ca cc vng khc
nhau cho php. Trong thc t sau ny l thch hp hn v n lm tng khng
gian ghi nhn v ci thin kh nng cho vic tm kim cch ghi nhn, c
bit l trong trng hp bn v c mt ln nhiu i tng.
Th t mt b phn
Mt nhn lin quan n nt ngun phi c gn vi ngun hn bt k
nhn khc trnh nhm ln. Nh vy, trong nhiu trng hp, n thch hp
xc nh th t tng phn gia nhn ca cc i tng ha cng theo
mt s bt bin (v d, trc x hoc trc y, khong cch t mt im c nh).
Trong hnh 2.10 (c) chng ti gii thiu mt v d m trng hp
khng c mt quy tc th t tng phn nn to ra mt nhn gy nhm ln, v
bng cch n gin nhn vo bc nh chng kt hp cc nhn mc tiu vo
nt ngun. Trong hnh 2.10 (a) v 2.10 (b) cc iu kin b sung m mt nhn
gn lin vi nt ngun phi gn hn n nt ngun so vi nhn lin quan nt
38

mc tiu m bo cch gii thch chnh xc ca s phn nhn ny. Nu chng
ta xc nh rng buc hn ch khong cch nh trong hnh 2.9 (c), sau rng
buc th t tng phn l khng cn thit. Tuy nhin, nu chng ta ni lng
rng buc v khong cch gia cc nhn, nh th hin trong hnh 2.9 (d), sau
chng ta cn phi xc nh rng buc th t tng phn trnh nhim v
ghi nhn sai lch.

Hnh 2.10. (a) Gn nhn thch hp hn. (b) Vic gn nhn chp nhn
c. (c) Vic gn nhn gy hiu nhm
u tin
Trong nhiu trng hp, vic khng th ch nh tt c cc nhn lin
quan mt c im ha, do mt ca bn v. Sau , ngi s dng c
th thch c nhn quan trng c hin th u tin, sau ch nh phn cn
li ca cc nhn khi c ch trng.
39

Trong ba tp hp rng buc trnh by mt khun kh ngn gn cho mt
nhim v nhn gn tt i vi k thut MLP. Trong cc phn sau chng ta tp
trung vo gii thiu hai nhm chn on, Iterative v Flowbased gii quyt
k thut MLP.
2.4.2. Thut ton Iterative
u tin mt phng php lp n gin gii quyt bi ton gn
nhiu nhn cho mi i tng ha ca mt bn v c trnh by. n
gin, chng ta hy gi s rng mi i tng ha c lin quan cng mt s
v tr nhn. tng chnh l nh sau: cc thut ton gii quyt vn ghi
nhn i vi nhn duy nht cho mi tnh nng ha. V vy, mt trong
nhng cch c th gii quyt vn MLP bng cch p dng cc thut ton
ny nhiu ln s lng cc nhn cho i tng. Phng php ny bao gm
mt vng lp chnh, v thc hin vng lp nhiu ln nh s lng nhn cho
mi tnh nng ha. c bit, lc thc hin th i ca vng lp, chng ta gn
nhn th i cho mi tnh nng ha. K thut ny c th tnh n tt c ba
nhm rng buc: (a) gn (bng cch xem xt ch cc v tr nhn tun theo cc
quy tc khong cch), (b) th t tng phn (bng cch loi b t tp hp cc
v tr kh nng ca nhn, sau mi ln thc hin vng lp, cc v tr nhn
khng tun theo trt t tng phn) v (c) u tin (bng cch chn nu c th,
v tr nhn u tin cao nht trong s cc v tr nhn c sn). Ta c th tinh
chnh k thut ny bng cch, u tin tm kim mt tp hp cc v tr nhn
trc khi vo vng lp, v sau thc hin bn trong vng lp ch l bc
nh v nhn. Sng lc cng vic ny bi v cc thut ton ghi nhn to trch
dn mt nhn t mt tp hp hu hn ban u ca cc kh nng v tr ca
nhn ri rc. Cc thut ton c th hin di y.
Thut ton Iterative
40

u vo: Mt bn v , mt tp hp cc i tng ha F trong
cn c gn nhn, mt s n cc nhn cho mi tnh nng ha f ca F.
u ra: Nhn c gn
1. Tm mt thit lp ban u ca v tr nhn L.
2. For i = 1 to N do:
2.1. Gn nhn th i cho mi i tng ha trong F t tp L ca
cc kh nng ca nhn c s dng cc thut ton ghi nhn hin c.
2.2. Loi b cc v tr nhn t L m chng cho nhn c gn.

Hnh 2.11. Mt bn v trc giao vi v tr hai nhn mi cnh s dng thut
ton Iterative
Mc d k thut ny l rt hp dn, c bit l bi v n c th c
thc hin bng cch s dng cc thut ton ghi nhn hin c, n a ra mt s
thch thc m phi c gii quyt. K thut ghi nhn da trn tm kim cc
41

b hoc ton din u tin to ra mt phn vng nhn ban u, ni xung t
gia nhn c cho php. Sau xung t c gii quyt bng cch ti nh
v v tr nhn ch cho n khi tt c cc cuc xung t c gii quyt, hoc
khng c ci thin hn na c th t c. Khi p dng cc k thut ny
trong khun kh ca thut ton lp li c th ch p dng ti nh v cho cc
nhn c giao trong thi gian hin ti ca vng lp hoc cho bt k nhn
giao (ngay c trong ln chy trc ca vng lp). Trong mi trng hp k
thut nh vy l chm.
Phng php lp li ny c bit ph hp vi cc thut ton ghi nhn
hin c, bi v ln u tin tm thy mt tp hp cc v tr nhn, v sau h
to ra mt phn vng nhn trong mt bc duy nht m khng c bt k ti
nh v nhn (xem hnh 2.11v 2.12 ).

Hnh 2.12. Mt bn v phn cp vi v tr hai nhn mi cnh s dng thut
ton Iterative
42

2.4.3. Thut ton Flow-based
K thut ny ph hp vi trnh by trong phn 2.1 c th c tip tc
m rng h tr v tr ca nhiu nhn mi i tng ha ca mt bn v
th. Cc thut ton trnh by y ch nh v tr nhn trong mt trang
khng lp li. N gii quyt vn MLP.
th u tin ph hp vi G
m
c to ra (xem phn 2.1 bit thm
chi tit).
Tip theo, cc biu ph hp G
m
c chuyn thnh mt th
Flowbased G
flow
(s, t, V
f
, V
c
, E
f
).
G
m
c chuyn i sang mt th st bng cch gii thiu hai nt s v
t. Nt s c kt ni vi mi nt trong V
f
, v nt t c kt ni vi mi nt
trong V
c
, c th hin trong hnh 2.13.

Hnh 2.13. th Flowbased
43

Sau cng nng lc mi cnh ca th dng G
flow
c gn theo
cch sau:
- Mi cnh biu ph hp c cha ban u.
- Mi cnh (c, t) ca G
flow
n nt mc tiu c sc cha
- Mi cnh (s, v) n nt ngun c s lng tng ng vi s lng
nhn gn lin vi cc tnh nng ha ca th u vo c i din
bi nt v trong G
m
.
R rng l mt lung ln nht ca th G
flow
s to ra mt phn nhn
cardinality ti a i vi cc b nhn c m ha trong th ph hp. K
thut phc tp c th gii quyt vn lung cc i trong O(nmlog n) thi
gian, trong n l s nh v m l s cnh ca th lung. K thut ny
c tm tt trong thut ton di.
Thut ton Flow-based
u vo: Mt bn v , mt tp hp cc i tng ha F trong
c dn nhn, mt s M (f) nhn cho mi i tng ha vo f trong F.
u ra: Nhn c gn khng chng cho
1. Tm thy mt tp hp cc v tr nhn cho mi tnh nng ha
trong cc bn v.
2. Sp xp v tr nhn chng ln nhau thnh cc nhm.
3. To ra cc th ph hp G
m
.
4. Ci thin th G
m
xung mc thp biu lung G
flow
.
5. Gn cc nng lc mi cnh ca G
flow
.
6. nh gi ti cnh ca G
flow
.
44

7. Tm cc chi ph thp nht lung cc i ca th G
flow
.
8. Gn nhn theo kt qu ca Bc 7.
Hu ht cc bc tn thi gian ca thut ton trn l vic pht hin s
chng cho gia cc v tr nhn v ph hp to bng cch chy mt thut ton
chi ph thp nht lung cc i trn th dng chy. R rng thi gian cn
thit cho hai bc ty thuc nhiu vo kch thc ca cc ci t ban u ca
cc v tr nhn. V vy, vic thc hin cc thut ton trn c lin quan cht
ch n kch thc ca tp ban u ca cc v tr nhn.

Hnh 2.14. Bn v vi v tr hai nhn mi cnh bi thut ton Flow-based
Mt im quan trng cn nhn mnh l khung va miu t c th tnh
chi ph ca mt nhim v lin quan n nhn u tin, gn vi tiu chun thm
45

m. T khi gn nhn cui cng khng chng cho, ta c th gi nh rng
khng c chi ph gn lin vi v tr tng i ca bt k cp nhn c gn.
Mi cnh trong th song phng G
m
kt ni mt i tng ha cho mt
v tr nhn ca i tng m thuc v mt s nhm. Chi ph cho v tr nhn l
ca i tng ha f c bao gm nh trng s ca cnh (f, l) trong th
ph hp. Sau , bng cch gn cho cc cnh ca nt ngun v nt mc tiu
cn bng khng, ngi ta c th tm thy mt phn nhn cardinality chi ph
thp nht lng ti a cho s gim vn MLP bng cch gii quyt vn
chi ph thp nht lung cc i cho th lung G
flow
. Hnh 2.14 v 2.15 cho
thy nhn c gn bi thut ton Flow-based.

Hnh 2.15. Mt bn v vng trn vi ba nhn cho mi cnh v nt c
nh v bng thut ton Flow-based trn. Cc mu trng l cc nhn
cnh v cc hp en l nt nhn
46

2.5. K thut dn nhn da vo hiu chnh i tng
T ng ghi nhn l mt vn rt kh khn, v vy da trn chn
on gii quyt n, c nhng trng hp cc phng php tt nht hin c
khng phi lun lun to ra mt gii php chp nhn c hoc c c
ngay c nu c. Hn na, c nhng trng hp khng c gii php kh thi tn
ti. Cho mt bn v v nhn c kch thc c nh c th, sau n c th l
khng th gn nhn m khng vi phm bt k quy tc c bn ca gn nhn tt
(v d, dn nhn chng ln nhau, mc d c, phn r rng). Nhng trng
hp ny xut hin thng xuyn trong cc ng dng thc t khi bn v l dy
c, nhn l qu kh, hoc s phn nhn phi p ng yu cu ti thiu ca
ngi s dng (v d nh c ch hoc ty chn ca vic t nhn).
gii quyt vn ghi nhn m gii php tt nht chng ta c th c
hoc l khng y hoc khng chp nhn c ngi ta phi chnh sa cc
bn v. Phng php ny khng th c p dng vo bn v i din cho
bn a l hoc k thut m cc hnh hc c bn l c nh theo nh
ngha. Tuy nhin, cch b tr ca mt th v c c th c thay i k
t khi n l kt qu ca cc thut ton c s dng v th.
Ni chung, c th c hai cch tip cn thut ton trong vic sa i
cch b tr ca mt bn v th:
- Sa i cch b tr hin c ca mt bn v th nhng ch cho
cc v tr nhn.
- To mt cch b tr mi ca mt bn v th c tch hp b tr v
qu trnh ghi nhn.
Cc thut ton chnh sa mt cch b tr hin c ca mt th v
lm cho v tr t nhn c hin th. Cc thut ton thay i mt bn v trc
47

giao hin c bng cch chn thm khng gian thch ng vi v tr ca cc
nhn cnh sao cho khng chng cho. u tin, mt phn nhn cnh c
tnh ton, ni s chng cho c cho php, bng cch s dng k thut hin
c. Sau , cc bn v c sa i bng cch p dng mt thut ton thi
gian a thc da trn k thut lu lng ti thiu tm thm khng gian cn
thit loi b s chng cho nhn, trong khi vn gi s biu din trc giao
ca cc bn v. Nhn chng cho c gii quyt bng cch p dng mt
thut ton da trn cc k thut c s dng to ra cc bn v b tr lc
lng hng. N lp i lp li di chuyn nhn loi b chng cho, trong
khi vn gi cc v tr tng i gia chng cng gn nhng ngi trong b tr
ban u cng tt, v cnh cng thng cng tt.
48

Chng 3
CI T CHNG TRNH NG DNG
3.1. Bi ton
Lun vn s tp trung vo vn gn nhn cho cc i tng trn nh
tnh. Cc nh ny phi tng i phong ph, c hn hai i tng trong mt
nh. cng c phn l thuyt cp, chng trnh c ci t minh ha
cho thut ton dn nhn nu chng II, p dng cho i tng c th, l
nh bc nh bn trng Cao ng Cng nghip v Xy dng. Bi ton
c t ra nh sau:
- u vo: Mt nh bn ca trng Cao ng cng nghip v xy
dng, vi cc cc nhn c nh du cho tng khu vc.
- u ra: V tr nhn hin th cho tng i tng sao cho mi nhn
phi c t v tr tt nht c th (trong s tt c cc nhn c v tr
chp nhn c).
3.2. Chng trnh
gii quyt bi ton gn nhn cho bn trng Cao ng Cng
nghip v Xy dng th lun vn s dng cc k thut GFLP v NLP
thc hin vic gn nhn cho cc i tng trong hnh v. Cc th nghim
trong lun vn ny c tin hnh trn my tnh vi cu hnh Core 2 Duo 2.4
GHz, 2Gb RAM, chng trnh c vit trn ngn ng Visual C# phin bn
2010 ca hng Microsoft.
V c bn thut ton dn nhn cho mt i tng trong bn bao
gm cc bc c bn sau:
Bc 1 : Mt tp hp cc nhn cho mi i tng trong bc nh c
chn lc. Mt s v tr nhn chm vo i tng tng ng ca n c
49

xc nh. Trong hu ht cc thut ton mt tp hu hn cc v tr nhn tim
nng c lin kt vi mi im, in hnh l s lng ca tp ny l bn hoc
tm nh minh ho trong hnh 2.2.
Bc 2 : Loi b bt v tr, kch thc ca tp v tr nhn khi to cn
phi mc tng i nh do n tc ng n hiu qu ca mi thut ton dn
nhn. Mi nhn c bao quanh 1 hnh ch nht, v vy vic pht hin cc
nhn giao nhau c th hiu l s pht hin chng cho ca cc hnh ch nht.
Cc v tr nhn song song vi cc trc x, y, c thut ton thi gian a thc
pht hin chng cho, phc tp O(nlogn + K) (n l s cc hnh ch nht, K
l s cc vng giao). Sau cc nhn b chng cho nhiu s c loi b
hoc s hin th v tr thch hp khc trong tp cc nhn tim nng.
Bc 3: lp li bc hai cho ti khi cc nhn c nh v tr sao cho
khng c s chng cho nhau. Chn v tr cho nhn bng cch gii quyt bin
th ca bi ton kt hp, trong nhiu nht ch mt v tr nhn trong mi
nhm c la chn.
3.3. Kt qu thc nghim
Di y l hnh nh chy th nghim thut ton gn nhn

Hnh 3.1. Hnh nh sau khi gn nhn cho bn trng Cao ng Cng
nghip v Xy dng ch phng to nh
50



Hnh 3.2. Hnh nh sau khi gn nhn cho bn trng Cao ng Cng
nghip v Xy dng ch thu nh nh.
51

KT LUN
Xy dng h thng t ng dn nhn c nhiu ng dng trong cc lnh
vc nh: nghin cu, v bn a l, th, nhn dng ch.... Trn th gii
c nhiu cng trnh nghin cu, xut thut ton v xy dng h thng
a vo ng dng thc t. Tuy nhin, Vit Nam y l mt vn vn cn
ang c nghin cu, v cn nhiu vn cn quan tm.
Vi mc tiu nghin cu mt s thut ton ca bi ton dn nhn, lun
vn t c mt s cc kt qu sau :
Trnh by mt s t tng gii quyt bi ton dn nhn tng qut, p
dng cho dn nhn ring cho cnh, ring cho im, cho c cnh v im, i
tng c nhiu nhn.
Trnh by mt s thut ton dn nhn bn trong bn hay hnh v
hnh ch nht s dng ng dn, mt s gii thut heuristic chn tp cc
v tr tim nng, thut ton kt hp loi b bt cc v tr nhn chng cho.
Ci t th nghim chng trnh cho thut ton dn nhn i tng
trong mt bc nh bn , hnh v.
T thit k mt chng trnh demo s dng mt trong cc k thut
nghin cu kim chng v th hin cc kin thc nghin cu, tm hiu.
Kin ngh v hng nghin cu tip theo
Trn c s l thuyt tm hiu, nghin cu v qu trnh chy th
nhim chng trnh minh ha cho thut ton gn nhn i tng trong bc
nh, lun vn t c mt s kt qu nht nh. Tuy nhin p ng
c yu cu a vo ng dng, thut ton gn nhn c trnh by trong
lun vn ny cn cn nhiu ci tin x l nh thc t. Do , ti c mt s
kin ngh v hng nghin cu tip theo nh:
52

Pht trin cc thut dn nhn cho im, cnh trong mt s trng hp
c th, v d dn nhn c hnh dng cong (trng hp dn nhn cho mt cng
din tch). Tm hiu dn nhn ngoi bin ca bn hnh ch nht.
X l nhiu nh. nh c scan hay nh chp c th b nhiu hay xoay
nh. Tuy nhin thut ton cha tnh ton ti nhiu nh cng nh cha xc
nh c hng xoay ca nh.
Pht trin cc thut ton dn nhn bin xy dng ng dng cho v
bn , th, tnh ton n cc trng hp nh dn a nhn cho mt i
tng, ng dn c th chy theo phng cho.




53

TI LIU THAM KHO
Ting Vit:
[1] Phm Vit Bnh, Nng Ton, Gio trnh x l nh, Khoa Cng
ngh thng tin - i hc Thi Nguyn, 2007.
[2] Nng Ton, Nghin cu mt s phng php biu din hnh dng
v ng dng trong nhn dng nh, Lun n tin s, 2001.
[3] Phm Vit Bnh, Pht trin k thut d bin, pht hin bin v ng
dng, Lun n tin s khoa hc, 2006.

Ting Anh
[4] J. Christensen, J. Marks, and S. Shieber, 1995. An empirical study of
algorithms for Point Feature Label Placement. ACM Trans. on
Graphics, 4(3):203232.
[5] K. G. Kakoulis and I. G. Tollis, 2006. Algorithms for the Multiple
Label Placement Problem. Computational Geometry, 35(3):143161.
[6] K. G. Kakoulis and I. G. Tollis, 1998. An Algorithm for Labeling
Edges of Hierarchical Drawings. In G. Di Battista, editor, Graph
Drawing (Proc. GD97), volume 1353 of Lecture Notes in Computer
Science, pages 169180. Springer-Verlag.
[7] L. R. Ebinger and A. M. Goulete, 1990. Noninteractive automated
names placement for the 1990 decennial census. Cartography and
Geographic Information Systems, 17(1):6978.
[8] R. E. Tarjan,1983. Data Structures and Network Algorithms, volume
44 of CBMS-NSF Regional Conference Series in Applied
Mathematics. Society for Industrial and Applied Mathematics,
Philadelphia, PA.
54

[9] S. Doddi, M. V. Marathe, A. Mirzaian, B. M. Moret, and B. Zhu,
1997. Map Labeling and Its Generalizations. In Proc. 8th ACM-
SIAM Sympos. Discrete Algorithms, pages 148157.

[10] S. Zoraster, 1990. The solution of large 0-1 integer programming
problems encountered in automated cartography. Operation
Research, 38(5):752759.
[11] U. Dogrusoz, K. G. Kakoulis, B. Madden, and I. G. Tollis, 2007.
On Labeling in Graph Visualization. Special Issue on Graph Theory
and Applications, Information Sciences Journal, Vol. 177/12, 2459-
2472, 22.
[12] Tollis, Kakoulis,
http://cs.brown.edu/~rt/gdhandbook/chapters/labeling.pdf.