You are on page 1of 22

Auto da Feira, de Gil Vicente

Texto proveniente de:


A Biblioteca Virtual do Estudante Brasileiro <http://www.bibvirt.futuro.usp.br>
A Escola do Futuro da Universidade de So Paulo
Permitido o uso apenas para fins educacionais.

Texto-base digitalizado por:
Projecto Vercial - Literatura Portuguesa < http://www.ipn.pt/opsis/litera/>
Copyright 1996, 1997, 1998, OPSIS Multimdia <http://www.ipn.pt/opsis/index.html> com
o apoio do Projecto Geira <http://www.geira.pt/>

Este material pode ser redistribudo livremente, desde que no seja alterado, e que as
informaes acima sejam mantidas. Para maiores informaes, escreva para
<bibvirt@futuro.usp.br>.

Estamos em busca de patrocinadores e voluntrios para nos ajudar a manter este projeto. Se
voc quer ajudar de alguma forma, mande um e-mail para <parceiros@futuro.usp.br> ou
<voluntario@futuro.usp.br>


AUTO DA FEIRA
Gil Vicente


A obra seguinte chamada Auto da Feira. Foi representada ao mui excelente Prncipe El Rei
Dom Joo, o terceiro em Portugal deste nome, na sua nobre e sempre leal cidade de Lisboa, s matinas
do Natal, na era do Senhor de 1527.

Figuras:

Mercrio, Tempo, Serafim, Diabo, Roma, Amncio Vaz, Diniz Loureno, Branca Anes, Marta
Dias, Justina, Leonarda, Teodora, Moneca, Giralda, Juliana, Tesaura, Merenciana, Doroteia, Gilberto,
Nabor, Dionsio, Vicente, Mateus.


Entra primeiramente Mercrio, e posto em seu assento, diz:

MERCRIO

Pera que me conheais,
e entendais meus partidos,
todos quantos aqui estais
afinai bem os sentidos,
mais que nunca, muito mais.
Eu sou estrela do cu,
e depois vos direi qual,
e quem me c descendeu
e a qu, e todo o al
que me a mi aconteceu.

E porque a astronomia
anda agora mui maneira,
mal sabida e lisonjeira,
eu, honra deste dia,
vos direi a verdadeira.
Muitos presumem saber
as operaes dos cus,
e que morte ho-de morrer,
e o que h-de acontecer
aos anjos e a Deus,

e ao mundo e ao diabo.
E que o sabem tm por f;
e eles todos em cabo
tero um co polo rabo,
e no sabem cujo .
E cada um sabe o que monta
nas estrelas que olhou;
e ao moo que mandou,
no lhe sabe tomar conta
d' um vintm que lh' entregou.

Porm, quero-vos pregar,
sem mentiras nem cautelas,
o que per curso d' estrelas
se poder adivinhar,
pois no cu nasci com elas.
E se Francisco de Melo,
que sabe cincia avondo,
diz que o cu redondo,
e o sol sobre amarelo;
diz verdade, no lh' o escondo.

Que se o cu fora quadrado,
no fora redondo, senhor.
E se o sol fora azulado,
d' azul fora a sua cor
e no fora assi dourado.
E porque est governado
per seus cursos naturais,
neste mundo onde morais
nenhum homem aleijado,
se for manco e corcovado,
no corre por isso mais.

E assi os corpos celestes
vos trazem to compassados,
que todos quantos nascestes,
se nascestes e crescestes,
primeiro fostes gerados.
E que fazem os poderes
dos sinos resplandecentes?
Que fazem que todalas gentes
ou so homens ou mulheres,
ou crianas inocentes.

E porque Saturno a nenhum
influi vida contina,
a morte de cada um
aquela de que se fina,
e no d' outro mal nenhum.
Outrossim o terremoto,
que s vezes causa perigo,
faz fazer ao morto voto
de no bulir mais consigo,
cant de seu prprio moto.

E a claridade encendida
dos raios piramidais
causa sempre nesta vida
que quando a vista perdida,
os olhos so por demais.

E que mais quereis saber
desses temporais e disso,
seno que, se quer chover,
est o cu pera isso,
e a terra pera a receber?
a la tem este jeito:
v que clrigos e frades
j no tm ao Cu respeito,
mingua-lhes as santidades,
e cresce-lhes o proveito.

Et quantum ad stella Mars, speculum belli, et Venus, Regina musicae, secundum Joanes
Monteregio:

Mars, planeta dos soldados,
faz nas guerras contedas,
em que os reis so ocupados,
que morrem de homens barbados
mais que mulheres barbudas.
E quando Vnus declina,
e retrogada em seu cargo,
no se paga o desembargo
no dia que s' ele assina
mas antes por tempo largo.

Et quantum ad Taurus et Aries, Cancer Capricornius positus in firmamento coeli:

E quanto ao Touro e Carneiro,
so to maus d' haver agora
que quando os pe no madeiro,
chama o povo ao carniceiro
Senhor, c' os barretes fora.
Depois do povo agravado,
que j mais fazer no pode,
invoca o signo do Bode,
Capricrnio chamado,
porque Libra no lhe acode.

E se este no hs tomado,
nem Touro, Carneiro assi,
vai-te ao sino do Pescado,
chamado Piscis em latim,
e sers remedeado:
e se Piscis no tem ensejo,
porque pode no no haver,
vai-te ao signo do Cranguejo,
Signum Cancer, Ribatejo,
que est ali a quem no quer.

Sequuntur mirabilia Jupiter Rex regum, Dominus dominantium.

Jpiter, rei das estrelas,
deus das pedras preciosas,
mui mais precioso qu' elas
pintor de todalas rosas,
rosa mais fermosa delas;
to alto seu reinado ,
influncia e senhoria,
que faz percurso ordenado
que tanto vale um cruzado
de noite como de dia.

E faz que a nau veleira
mui forte, muito segura,
que inda que o mar no queira,
e seja de cedro a madeira,
no preste sem pregadura.

Et quantum ad duodecim domus Zodiacus, sequitur declaratio operationem suam.

Ao Zodaco acharo
doze moradas palhaas,
onde os sinos esto
no Inverno e no Vero,
dando a Deus infindas graas.
Escutai bem, no durmais,
sabereis por conjeituras
que os corpos celestiais
no so menos nem so mais
que suas mesmas granduras.

E os que se desvelaram,
se das estrelas souberam,
foi que a estrela que olharam,
est onde a puseram,
e faz o que lhe mandaram.
E cuidam que Ursa Maior,
Ursa Menor e o Drago,
e Lepus, que tm paixo,
porque um corregedor
manda enforcar um ladro.

No, porque as constelaes
no alcanam mais poderes,
que fazer que os ladres
sejam filhos de mulheres,
e os mesmos pais vares.
E aqui quero acabar.
E pois vos disse atqui
o que se pode alcanar,
quero-vos dizer de mi,
e o que venho buscar.

Eu so Mercrio, senhor
de muitas sabedorias,
e das moedas reitor,
e deus das mercadorias:
nestas tenho meu vigor.
Todos tratos e contratos,
valias, preos, avenas,
carestias e baratos,
ministro suas pertenas,
at s compras dos sapatos.

E porquanto nunca vi
na corte de Portugal
feira em dia de Natal,
ordeno a feira aqui
pera todos em geral.
Fao mercador-mor
ao Tempo, que aqui vem;
e assi o hei por bem.
E no falte comprador.
Porque o tempo tudo tem.

Entra o Tempo, e arma a tenda com muitas cousas e diz:

TEMPO

Em nome daquele que rege nas praas
d'Anvers e Medina as feiras que tm,
comea-se a feira chamada das Graas,
honra da Virgem parida em Belm.
Quem quiser feirar,
venha trocar, qu' eu no hei-de vender;
todas virtudes qu' houverem mister
nesta minha tenda as podem achar,
a troco de cousas que ho-de trazer.

Todos remdios, especialmente
contra fortunas ou adversidades
aqui se vendem na tenda presente;
conselhos maduros de ss qualidades
aqui se acharo.
A mercadorias d' amor a rezo
justia e verdade, a paz desejada,
porque a Cristandade toda gastada
s em servio da opinio.

Aqui achareis o temor de Deus,
que j perdido em todos Estados;
aqui achareis as chaves dos Cus,
muito bem guarnecidas em cordes dourados.
E mais achareis
soma de contas, todas de contar
quo poucos e poucos haveis de lograr
as feiras mundanas; e mais contareis
as contas sem conto qu' esto por contar.
E porque as virtudes, Senhor Deus, que digo,
se foram perdendo de dias em dias,
com a vontade que deste Messias
memoria o teu Anjo que ande comigo,
Senhor, porque temo
ser esta feira de maus compradores,
porque agora os mais sabedores
fazem as compras na feira do Demo,
e os mesmos Diabos so seus corretores.

Entra um Serafim enviado por Deus a petio do Tempo, e diz:

SERAFIM feira, a feira igrejas, mosteiros,
pastores das almas, Papas adormidos;
comprai aqui panos, mudai os vestidos,
buscai as samarras dos outros primeiros,
os antecessores.
Feirai o caro que trazeis dourado;
presidentes do crucificado,
lembrai-vos da vida dos santos pastores
do tempo passado.

Prncipes altos, imprio facundo,
guardai-vos da ira do Senhor dos Cus;
comprai grande soma do temor de Deus
na feira da Virgem, Senhora do Mundo,
exemplo da paz,
pastora dos anjos, luz das estrelas.
feira da Virgem, donas e donzelas,
porque este mercador sabei que aqui traz
as cousas mais belas.

Entra um Diabo com a tendinha adiante de si, como bofalinheiro, e diz:

DIABO Eu bem me posso gavar,
e cada vez que quiser,
que na feira onde eu entrar
sempre tenho que vender,
e acho quem me comprar.
E mais, vendo muito bem,
porque sei bem o que entendo;
e de tudo quanto vendo
no pago siza a ningum
por tratos que ande fazendo.

Quero-me fazer vela
nesta santa feira nova.
Verei os que vm a ela,
e mais verei quem m' estorva
de ser eu o maior dela.
TEMPO s tu tambm mercador,
que a tal feira t' ofereces?
DIABO Eu no sei se me conheces.
TEMPO Falando com salvanor,
tu Diabo me pareces.

DIABO Falando com salvos rabos
inda que me tens por vil,
achars homens cem mil
honrados, que so Diabos,
(que eu no tenho nem ceitil)
e bem honrados te digo,
e homens de muita renda,
que tm dvida comigo.
Pois no me tolhas a venda,
que no hei nada contigo.

Tempo ao Serafim

TEMPO Senhor, em toda maneira
acudi a este ladro,
que h-de danar a feira.

DIABO Ladro? Pois haj' eu perdo
se vos meter em canseira.
Olhai c, Anjo de bem,
eu, como cousa perdida,
nunca me tolhe ningum
que no ganhe minha vida,
como quem vida no tem.

Vendo dessa marmelada,
e s vezes gros torrados,
isto no releva nada;
e em todolos mercados
entra a minha quintalada.
SERAFIM Muito bem sabemos ns
que vendes tu cousas vis.
DIABO I h de homens ruins
mais mil vezes que no bs,
como vs mui bem sentis.

E estes ho-de comprar
disto que trago a vender,
que so artes de enganar,
e cousas pera esquecer
o que deviam lembrar.
Que o sages mercador
h-de levar ao mercado
o que lhe compram melhor;
porque a ruim comprador
levar-lhe ruim borcado.

E mais as boas pessoas
so todas pobres a eito;
e eu por este respeito
nunca trato em cousas boas,
porque no trazem proveito.
Toda a glria de viver
das gentes ter dinheiro,
e quem muito quiser ter
cumpre-lhe de ser primeiro
o mais ruim que puder.

E pois so desta maneira
os contratos dos mortais,
no me lanceis vs da feira
onde eu hei-de vender mais
que todos derradeira.
SERAFIM Venders muito perigo,
que tens nas trevas escuras.
DIABO Eu vendo perfumaduras,
que, pondo-as no embigo,
se salvam as criaturas.

s vezes vendo virotes,
e trago d' Andaluzia
naipes com que os sacerdotes
arreneguem cada dia,
e joguem at os pelotes.
SERAFIM No venders tu aqui isso,
que esta feira dos cus:
vai l vender ao abisso,
logo, da parte de Deus!
DIABO Senhor, apelo eu disso.

S' eu fosse to mau rapaz
que fizesse fora a algum,
era isso muito bem;
mas cada um veja o que faz,
porque eu no foro ningum.
Se me vem comprar qualquer
clrigo, ou leigo, ou frade
falsas manhas de viver,
muito por sua vontade;
senhor, que lh' hei-de fazer?

E se o que quer bispar
h mister hipocrisia
e com ela quer caar,
tendo eu tanta em perfia,
porque lh' a hei-de negar?
E se a doce freira
vem feira
por comprar um inguento,
com que voe do convento,
senhor, inda que eu no queira,
lh' hei-de dar aviamento.

MERCRIO Alto, Tempo, aparelhar,
porque Roma vem feira.
DIABO Quero-me eu concertar,
porque lhe sei a maneira
de seu vender e comprar.

Entra Roma, cantando.

ROMA Sobre mi armavam guerra;
ver quero eu quem a mi leva.

Trs amigos que eu havia,
sobre mi armam porfia;
ver quero eu quem a mi leva.

Fala:

Vejamos se nesta feira,
que Mercrio aqui faz,
acharei a vender paz,
que me livre da canseira
em que a fortuna me traz.
Se os meus me desbaratam,
o meu socorro onde est
Se os Cristos mesmos me matam,
a vida quem m' a dar,
que todos me desacatam?

Pois s' eu aqui no achar
a paz firme e de verdade
na santa feira a comprar,
cant' a mi d-me a vontade
que mourisco hei-de falar.
DIABO Senhora, se vos prouver,
eu vos darei bom recado.
ROMA No pareces tu azado
pera trazer a vender
o que eu trago no cuidado.

No julgueis vs pola cor,
porque em al vai o engano;
c dizem que sob mau pano
est o bom bebedor;
nem vs digais mal do ano.

Eu venho feira direita
comprar paz, verdade e f.
DIABO A verdade pera qu?
Cousa que no aproveita,
e aborrece, pera que ?
No trazeis bons fundamentos
pera o que haveis mister;
e a segundo so os tempos,
assim ho-de ser os tentos,
pera saberdes viver.

E pois agora verdade
chamam Maria Peonha,
e parvoce vergonha,
e aviso ruindade,
peitai a quem vo-la ponha,
a ruindade digo eu:
e aconselho-vos mui bem,
porque quem bondade tem
nunca o mundo ser seu,
e mil canseiras lhe vem.

Vender-vos-ei nesta feira
mentiras vinta trs mil,
todas de nova maneira,
cada a to subtil,
que no vivais em canseira:
mentiras pera senhores,
mentiras pera senhoras,
mentiras pera os amores,
mentiras, que a todas as horas
vos nasam delas favores.

E como formos avindos
nos preos disto que digo,
vender-vos-ei como amigo
muitos enganos infindos,
que aqui trago comigo.
ROMA Tudo isso tu vendias,
e tudo isso feirei
tanto, que inda venderei,
e outras sujas mercancias,
que por meu mal te comprei.

Porque a troco do amor
de Deus, te comprei mentira,
e a troco do temor
que tinha da sua ira,
me deste o seu desamor;
e a troco da fama minha
e santas prosperidades,
me deste mil torpidades;
e quantas virtudes tinha
te troquei polas maldades.

E pois j sei o teu jeito,
quero ir ver que vai c.
DIABO As cousas que vendem l
so de bem pouco proveito
a quem quer que as comprar.

Vai-se Roma ao Tempo e Mercrio e diz Roma:

ROMA To honrados mercadores
no podem leixar de ter
cousas de grandes primores;
e quant' eu houver mister
deveis vs de ter, senhores.
SERAFIM Sinal de boa feira
virem a ela as donas tais,
e pois vs sois a primeira,
queremos ver que feirais
segundo vossa maneira.

C, se vs a paz quereis
senhora, sereis servida,
e logo a levareis
a troco de santa vida;
mas no sei se a trazeis.
Porque, senhora eu me fundo
que quem tem guerra com Deus,
no pode ter paz c ' o mundo ;
porque tudo vem dos cus,
daquele poder profundo.

ROMA A troco das estaes
no fareis algum partido,
e a troco dos perdes,
que tesouro concedido
pera quaisquer remisses?
Oh, vendei-me a paz dos cus,
pois tenho o poder na terra.
SERAFIM Senhora, a quem Deus d guerra,
grande guerra faz a Deus,
que certo que Deus no erra.

Vede vs que lhe fazeis,
vede como o estimais,
vede bem se o temeis ;
atentai com quem lidais,
que temo que caireis.
ROMA Assi que a paz no se d
a troco de jubileus?
MERCRIO Roma, sempre vi l
que matas pecados c,
e leixas viver os teus.

Tu no te corras de mi;
mas com teu poder facundo
assolves a todo o mundo,
e no te lembras de ti,
nem vs que te vs ao fundo.
ROMA Mercrio, valei-me ora,
que vejo maus aparelhos.
MERCRIO D-lhe, Tempo, a essa senhora
o cofre de meus conselhos:
e podes-te ir muit' embora.

Um espelho a achars,
que foi da Virgem Sagrada,
co' ele te toucars
porque vives mal toucada,
e no sentes como ests:
e achars a maneira
como emendes a vida:
e no digas mal da feira;
porque tu sers perdida,
se no mudas a carreira.

No culpes aos reis do mundo,
que tudo te vem de cima,
pelo que fazes c em fundo:
que, ofendendo a causa prima,
se resulta o mal segundo.
E tambm o digo a vs
e a qualquer meu amigo,
quem no quer guerra consigo:
tenha sempre paz com Deus,
e no temer perigo.

DIABO Prepsito Frei Sueiro,
diz l o exemplo velho:
d-me tu a mi dinheiro,
e d ao demo o conselho.

Depois de ida Roma, entram dous lavradores, um per nome Amncio Vaz e outro Diniz
Loureno, e diz Amncio Vaz:

AMNCIO VAZ Compadre, vs tu feira?
DINIZ LOURENO feira, compadre.
AMNCIO VAZ Assi,
ora vamos eu e ti
longo desta ribeira.
DINIZ LOURENO Bof, vamos.
AMNCIO VAZ Folgo bem
de te vir aqui achar.
DINIZ LOURENO Vs tu l buscar algum,
ou esperas de comprar?

AMNCIO VAZ Isso te quero contar,
e iremos patorneando,
e er tambm aguardando
polas moas do lugar.
Compadre, enha mulher
muito destemperada,
e agora, se Deus quiser,
fao conta de a vender,
e d-la-ei por quase nada.

Qu'eu quando casei com ela
diziam-me, Htega .
E eu cuidei pola abof
que mais cedo morresse ela,
e ela anda inda em p.
E porque era htega assim
foi o que m' a mim danou:
avonda qu'ela engordou
e fez-me htego a mim.

DINIZ LOURENO Tens boa mulher de teu:
no sei que tu hs, amigo.
AMNCIO VAZ S'ela casara contigo
renegaras tu com' eu
e dixeras o que eu digo.
DINIZ LOURENO Pois, compadre, cant' minha,
to mole e desatada,
que nunca d peneirada
que no derrame a farinha.

E no pe cousa a guardar,
que a tope quanda a cata;
e por mais que homem se mata,
de birra no quer falar.
Trs d' a pulga andar
trs dias, e oito, e dez,
sem lhe lembrar o que fez,
nem to pouco o que far.

Pera que t'hei-de falar?
Quando ontem cheguei do mato
ps a enguia a assar,
e crua a leixou levar,
por no dizer sape a um gato.
Quant'a mansa, mansa ela;
dei-m' logo conta disso.
AMNCIO VAZ Juro-t'eu que mais vale isso
cinquenta vezes qu'ela.

A minha te digo eu
que se a visses assanhada,
parece demoninhada,
ante So Bertolameu.
DINIZ LOURENO J sequer ter esp'rito:
mas renega da mulher
que tempo do mister
no cabra nem cabrito.

AMNCIO VAZ A minha tinh'eu em guarda
pera bem da minha prol,
cuidando que era ourinol,
e tornou-se-me bombarda.
Folga tu que ess'outra tenhas,
porque a minha tal perigo,
que por nada que lhe digo
logo me salta nas grenhas.

Ento tanto punho seco
me chimpa nestes focinhos;
eu chamo polos vizinhos,
e ela nego dar-me em xeco.
DINIZ LOURENO Isso de corauda;
no cures de a vender,
que s'algum te mal fizer,
j sequer tens quem te acuda.

Mas a minha to corts,
que se viesse ora mo
que m'espancasse um rasco,
no diria, Mal fazs.
Mas antes s' assentaria
a olhar como eu bradava.
Todavia a mulher brava
, compadre, a qu'eu queria.

AMNCIO VAZ Pardeus! Tanto me fars
que feire a minha contigo.
DINIZ LOURENO Se queres feirar comigo,
vejamos que me dars.
AMNCIO VAZ Mas antes m' hs-de tornar
pois te dou mulher to forte,
que te castigue de sorte
que no ouses de falar,
nem no mato nem na corte.

Outro bem ters com ela:
quando vieres da arada,
comers sardinha assada,
porqu ' ela jenta a panela.
Ento geme, pardeus, si,
diz que lhe di a moleira.
DINIZ LOURENO Eu faria per maneira
que esperasse ela por mi.
AMNCIO VAZ Que lh'havias de fazer?

DINIZ LOURENO Amncio Vaz, eu o sei bem.
AMNCIO VAZ Diniz Loureno, ei-las c vm!
Vamo-nos ns esconder,
vejamos que vm catar,
qu'elas ambas vm feira.
Mete-te nessa silveira,
qu'eu daqui hei-d' espreitar.

Vm Branca Anes a brava, e Marta Dias a mansa, e vem dizendo a brava:

BRANCA ANES Pois casei m hora, e nela,
e com tal marido, prima,
comprarei c a gamela,
para o ter debaixo dela,
e um gro penedo em cima.
Porque vai-se-me s figueiras,
e come verde e maduro ;
e quantas uvas penduro
jeita nas gorgomileiras:
parece negro monturo.

Vai-se-m's ameixieiras
antes que sejam maduras,
ele quebra as cerejeiras,
ele vindima as parreiras,
e no sei que faz das uvas.
Ele no vai lavrada,
ele todo o dia come,
ele toda a noite dorme,
ele no faz nunca nada,
e sempre me diz que h fome.

Jesu! Jesu! Posso-te dizer
e jurar e tresjurar,
e provar e reprovar,
e andar e revolver,
qu' melhor pera beber,
que no pera maridar.
O demo que o fez marido,
que assim seco como
beber a torre da S!
Ento arma um arrudo
assi debaixo do p.

MARTA DIAS Pois bom homem parece ele.
DINIZ LOURENO Aquela a minha frouxa.
MARTA DIAS Deu-t'ele a fraldinha roxa?
BRANCA ANES Melhor lh'esfole eu a pele.
Que homem h i da puxa.
diabo que o eu dou,
que o leve em fatiota,
e o ladro que m'o gabou;
e o frade que me casou
inda o veja na picota.

E rogo Virgem da Estrela,
e a santa Gerjalem,
e s choros de Madanela
e asninha de Belm,
que o veja ir vela
pera donde nunca vem.
DINIZ LOURENO Compadre, no mais sofrer:
sai de l desse silvado.
AMNCIO VAZ Pera eu ser arrepelado.
No havi'eu mais mister.

DINIZ LOURENO E no n'hs tu de vender?
AMNCIO VAZ Tu dizes que a qus feirar.
DINIZ LOURENO No qu'ela se me tomar
leixar-m' quando quiser.
Mas demo-las m estreia;
e voto que nos tornemos,
e er depois tornaremos
com as cachopas d'aldeia:
entonces concertaremos.

AMNCIO VAZ Isso me parece a rni
muito melhor que eu ir l.
Oh, que couces que me d,
quando me colhe sob si!
DINIZ LOURENO Cant' quela si dar.
DIABO Mulheres, vs que quereis?
Nesta feira que buscais?
MARTA DIAS Queremo-la ver, no mais.
Pera ver em que tratais,
e as cousas que vendeis.

Tendes vs aqui anis?
DIABO Quejandos? De que feio?
MARTA DIAS D'uns que fazem de lato.
DIABO Pera as mos, ou pera os ps?
MARTA DIAS No - Jesu, nome de Jesu,
Deus e homem verdadeiro!

Foge o Diabo e Marta Dias diz:

MARTA DIAS Nunca eu vi bofalinheiro
to prestes tomar o mu.
Branc'Anes mana, cr tu
que, como Jesu Jesu,
era este o Diabo inteiro.

BRANCA ANES No ele pau de boa lenha,
nem lenha de bom madeiro.
MARTA DIAS Bof, nunc'ele c venha.
BRANCA ANES Viagem de Jo Moleiro,
que foi pola cal d'azenha.
MARTA DIAS Pasmada estou eu de Deus
fazer o Demo marchante!
Mana, daqui por diante
no caminhemos ns ss.


BRANCA ANES S'eu soubera quem ele era,
fizera-lhe bom partido:
que me levara o marido,
e quanto tenho lhe dera,
e o toucado e o vestido.
Inda que mais no levara
desta feira, em extremo.
Me alegrara e descansara,
se o vira levar o Demo,
e que nunca mais tornara.

Porque, inda que era Diabo,
fizera servio a Deus,
e a mi merc em cabo;
e viera-me dos cus,
como vem a frol ao nabo.

Vo-se ao Tempo e diz Marta Dias:

MARTA DIAS Dizei, senhores de bem,
nesta tenda, que vendeis?
SERAFIM Esta tenda tudo tem;
vede vs o que quereis,
que tudo se far bem.
Conscincia quereis comprar,
de que vistais vossa alma?

MARTA DIAS Tendes sombreiros de palma
muito bons pera segar,
e tapados pera a calma?
SERAFIM Conscincia digo eu,
que vos leve ao Paraso.
BRANCA ANES No sabemos ns qu' isso:
dai-o decho por seu,
que j no tempo disso.

MARTA DIAS Tendes vs aqui burel,
do pardo de l meirinha?
BRANCA ANES Eu queria a pucarinha
pequenina pera mel.
SERAFIM Esta feira chamada
das virtudes em seus tratos.
MARTA DIAS Das virtudes! E h aqui patos?
BRANCA ANES Quereis feirar a cevada
quatro pares de sapatos?
SERAFIM Oh, piedoso Deus eterno!
No comprareis pera os cus
um pouco d'amor de Deus
que vos livre do Inferno?
BRANCA ANES Isso falar per pincus.

SERAFIM Esta feira no se fez
para as cousas que quereis.
BRANCA ANES Pois cant' a essas que vendeis,
daqui afirmo outra vez
que nunca as vendereis.
Porque neste sigro em fundo
todos somos negligentes:
foi ar que deu polas gentes,
foi ar que deu polo mundo,
de que as almas so doentes.

E se ho-de correger
quando for todo danado:
muito cedo se h-de ver;
que j ele no pode ser
mais torto nem aleijado.
Vamo-nos, Marta, carreira,
que as moas do lugar
viro c fazer a feira,
que estes no sabem ganhar,
nem tm cousa que homem queira.

MARTA DIAS Eu no vejo aqui cantar,
nem gaita, nem tamboril,
e outros folgares mil,
que nas feiras soem d'estar:
e mais feira de Natal,
e mais de Nossa Senhora,
e estar todo Portugal.
BRANCA ALVES S'eu soubera que era tal,
no estivera eu c agora.

Vm feira nove moas dos montes, e trs mancebos, todas com cestos nas cabeas, cobertos,
cantando. E, como chegam, se assentam por ordem a vender; e diz-lhe o Serafim:

SERAFIM Pois vindes vender feira,
sabei que feira dos cus;
por tal, vendei de maneira
que no ofendais a Deus,
roubando a gente estrangeira.
TESAURA Responde-lhe, Leonarda,
tu Justina, ou Juliana.
JULIANA Mas responda-lhe Giralda,
Tesaura, ou Merenciana.

MERENCIANA Responde-lhe, Teodora,
porque creio que a ti creia.
TESAURA Responda-lhe Doroteia.
pois que mora,
junto c'o Juiz d'aldeia.
DOROTEIA Moneca responder
que falou j com senhor.
MONECA Responde-lhe tu, Nabor,
contigo s'entender.

Ou Densio, ou Gilberto,
qualquer de vs outros trs
e no vos embaraceis ou torveis,
porque certo
que bem vos entendereis.
GILBERTO Estas cachopas no vm
feira nego a folgar,
e trazem de merendar
nestes cestos que i tm.

Mas pois quanto ao que entendo,
sois, samica, anjo de Deus;
quando partistes dos cus,
que ficava Ele fazendo?
SERAFIM Ficava vendo o seu gado.
GILBERTO Santa Maria! Gado h l?
Oh, Jesu! como o ter
o Senhor gordo e guardado!

E h l boas ladeiras,
como na serra d'Estrela?
SERAFIM Si.
GILBERTO E a Virgem que faz ela?
SERAFIM A Virgem olha as cordeiras,
e as cordeiras a ela.
GILBERTO E os Santos de sade
todos, a Deus louvores?
SERAFIM Si.
GILBERTO E que lguas haver
daqui porta do Paraso,
onde So Pedro est?

NABOR L vm redor das vinhas
compradores a comprar
samica ovos e galinhas.
DOROTEIA No lhe hei-de vender as minhas,
que as trago pera dar.

Vm dous compradores, um per nome Vicente e outro Mateus, e diz Mateus a Justina:

MATEUS Vs rosa do amarelo,
mana, tendes i queijadas.
JUSTINA Tenho vosso av marmelo!
Conhecei-lo?
MATEUS Aqui esto emborilhadas.
JUSTINA Estade m ora quedo,
pela vossa negra vida.
MATEUS Menina, no hajais medo:
vs sois mais engrandecida
que Branca de Figueiredo.

Se trazeis ovos, meus olhos,
no m'os vendais a ningum.
JUSTINA Andar em burra e ter bem:
ouvide ora o rasca-piolhos
(azeite no micho!) em que vem!
VICENTE Minha vida, Leonarda,
traz caa pera vender?
LEONARDA Vossa vida negra e parda
no lhe abastar comer
da vaca com da mostarda?

VICENTE E a mesa de meu senhor
ir sem ave de pena?
LEONARDA Quem? E vs sois comprador?
Pois nem grande nem pequena
no matou o caador.
VICENTE Matais-me vs logo bem
com dous olhinhos qu'eu digo.
LEONARDA Mais vos mata a vs o trigo,
porque no vale a vintm,
e traz mau micho consigo.

VICENTE Vs fazeis de mi rasco.
LEONARDA Pao vos fizestes vs;
porm bem nos vimos ns
guardar bois no Alqueido.
MATEUS Que vindes vender feira,
Teodora, alma minha?
minha alma, minha canseira?
Trazei alga galinha?
TEODORA So vossa alma galinheira.

Que m ora c viestes
pera quem vos ps no pao!
MATEUS Senhora, eu vos fao,
que vos agastais to prestes?
Dizei-me vs, Teodora,
trazeis vs tal cousa e tal
deste jeito, muito embora?
Mas l dessoutro metal
no falam lavradora.

VICENTE Senhora Moneca, trazeis
algum cabrito recente?
MONECA No bof, Senhor Vicente:
quisera ora trazer trs,
de que vs foreis contente.
VICENTE Juro Santa Cruz de palha
qu' hei-de ver o que aqui est.
MONECA No revolvais aram,
que no trago nemigalha.

VICENTE No me faais descorts,
nem queirais ser to garrida.
MONECA Pola vossa negra vida!
Olhade como corts !
Oh, que lhe saia m sada.
MATEUS Giralda, eu achar-vos-ei
dous pares de passarinhos?
GIRALDA Irei por eles aos ninhos,
entonces os venderei.
Comereis vs estorninhos?
MATEUS Respondeis como mulher
muito de sua vontade.
GIRALDA Pois digo-vo-la verdade:
pssaros hei-de vender?
Olhai aquela piedade!

VICENTE Senhora minha Juliana
peo-vos que me faleis
discreta palenciana,
e dizei-me que vendeis.
JULIANA Vendo favas de Viana.
VICENTE Tendes alguns laparinhos?
JULIANA Sim, de porca.
VICENTE Nem coelhos?
JULIANA Quereis comprar dous francelhos,
pera caardes ratinhos?
JULIANA Quero, polos Evangelhos!

MATEUS Vs, Tesaura, minha estrela,
no vireis c em vo.
TESAURA Pois si, vossa estrela vos er'ela:
como aquilo de rasco!
MATEUS Mas como isso de donzela!
Porm v j como vai,
e casemo-nos, senhora.
TESAURA Pois casai co'ele, casai,
Casar, ma ora, meu ai,
casar, m hora.

MATEUS Porm trazeis algum pato?
TESAURA E quanto dareis por ele?
Hui, e ele revolve o fato:
olho mau se meta nele.
MATEUS No trazeis vs o qu'eu cato.
VICENTE Merenciana deve ter
neste cesto algum cabrito.
No m'haveis de revolver
MERENCIANA
seno, pardeus, que d grito
tamanho, que haveis de ver.

VICENTE Eu hei-de ver que trazeis.
MERENCIANA se vs no cesto bulis. . .
VICENTE Senhora, que me fareis?
MERENCIANA Um aqui-d'el-rei, ouvis?
No sejais vs descorts.
VICENTE No quero seno amores,
pois vosso, senhora, sou.
MERENCIANA Amores de vosso av,
o da ilha dos Aores.
Andar aram vs s.

MATEUS Vamo-nos daqui, Vicente.
VICENTE Bof vamos.
MATEUS Nunca vi tal feira.
VICENTE Vamos comprar Ribeira,
que anda l cousa mais quente.

Vo-se os compradores, e diz o Serafim s moas:

SERAFIM Vs outras quereis comprar
das virtudes?
Senhor, no.
SERAFIM Saibamos por que rezo.
DOROTEIA Porque no nosso lugar
no do por virtudes po.
Nem casar no vejo eu
por virtudes a ningum.
Quem tiver muito de seu,
e to bons olhos com'eu
sem isso casar bem.

SERAFIM Pois porque viestes ora
cansar feira de p?

TEODORA Porque nos dizem que
feira de Nossa Senhora:
e vedes aqui porqu.
E as graas que dizeis
que tendes aqui na praa,
se vs outros as vendeis,
a Virgem as d de graa
aos bons, como sabeis.

E porque a graa e alegria,
a madre da consolao
deu ao mundo neste dia,
ns vimos com devao
a cantar-lhe a folia.
E pois que j descansmos
assi em boa maneira,
moas, assi como estamos,
demos fim a esta feira,
primeiro que nos partamos.

Alevantam-se todas, e ordenadas em folia cantaram a cantiga seguinte, com que se despediram.

Cantiga.

I CORO Blanca estais colorada,
Virgem sagrada.
Em Belm vila do amor
da rosa nasceu a flor:
Virgem sagrada.

II CORO Em Belm vila do amor
nasceu a rosa do rosal:
Virgem sagrada.

I CORO Da rosa nasceu a flor:
pera nosso Salvador:
Virgem sagrada.

II CORO Nasceu a rosa do rosal,
Deus e homem natural:
Virgem sagrada.

Gratias agamus
Domino Deo nostro


Maria Leonor Carvalho Buescu, Gil Vicente, Copilaam de Todalas Obras, vol. I, pp. 144-175
Este libro fue distribuido por cortesa de:
Para obtener tu propio acceso a lecturas y libros electrnicos ilimitados GRATIS
hoy mismo, visita:
http://espanol.Free-eBooks.net
Comparte este libro con todos y cada uno de tus amigos de forma automtica,
mediante la seleccin de cualquiera de las opciones de abajo:
Para mostrar tu agradecimiento al autor y ayudar a otros para tener
agradables experiencias de lectura y encontrar informacin valiosa,
estaremos muy agradecidos si
"publicas un comentario para este libro aqu".
INFORMACIN DE LOS DERECHOS DEL AUTOR
Free-eBooks.net respeta la propiedad intelectual de otros. Cuando los propietarios de los derechos de un libro envan su trabajo a Free-eBooks.net, nos estn dando permiso para distribuir dicho
material. A menos que se indique lo contrario en este libro, este permiso no se transmite a los dems. Por lo tanto, la redistribucin de este libro sn el permiso del propietario de los derechos, puede
constituir una infraccin a las leyes de propiedad intelectual. Si usted cree que su trabajo se ha utilizado de una manera que constituya una violacin a los derechos de autor, por favor, siga nuestras
Recomendaciones y Procedimiento de Reclamos de Violacin a Derechos de Autor como se ve en nuestras Condiciones de Servicio aqu:
http://espanol.free-ebooks.net/tos.html

You might also like