C phiu - Kin thc c bn

Hy bt u tm hiu nhng kin thc c bn nht v c phiu mt loi

chng khon vn c giao dch mua bn ph bin trn cc th trng chng
khon hin i.

C phiu l g?
* Khi mt cng ty gi vn, s vn cn gi c chia thnh nhiu phn
nh bng nhau gi l c phn. Ngi mua c phn gi l c ng. C ng
c cp mt giy chng nhn s hu c phn gi l c phiu v ch c cng
ty c phn mi pht hnh c phiu. Nh vy, c phiu chnh l mt chng th
chng minh quyn s hu ca mt c ng i vi mt cng ty c phn, v c
ng l ngi c c phn th hin bng c phiu.
* Thng thng hin nay, cc cng ty c phn thng pht hnh 02 dng
c phiu: C phiu thng v c phiu u i. Nh vy, s khc bit ca 02
loi c phiu c bn ny l g?
* Cc c ng s hu c phiu thng thng c quyn hn v trch nhim
i vi cng ty nh:
- c chia c tc theo kt qu kinh doanh;
- c quyn bu c, ng c vo b my qun tr v kim sot cng ty;
- V phi chu trch nhim v s thua l hoc ph sn tng ng vi phn
vn gp ca mnh.
* Cc c ng s hu c phiu u i cng l hnh thc u t vn c
phn nh c phiu thng thng nhng quyn hn v trch nhim hn ch
nh: li tc c nh; khng c quyn bu c, ng c...v.v.
Cng ty c phn l g?
* l mt dng php nhn c trch nhim hu hn, c thnh lp v
tn ti c lp i vi nhng ch th s hu n. Vn ca cng ty c chia
nh thnh nhng phn bng nhau gi l c phn v c pht hnh huy ng
vn tham gia ca cc nh u t thuc mi thnh phn kinh t. Cc nh u t
tr thnh nhng c ng chnh thc ca cng ty khi thc hin mua cc c
phn do cng ty pht hnh. C ng c quyn tham gia qun l, kim sot,
iu hnh cng ty thng qua vic bu c v ng c vo cc v tr trong Ban
Qun l, Ban Kim sot v Ban iu hnh. Ngoi ra, c ng cn c quyn
hng cc khon li nhun do cng ty to ra cng nh chu l tng ng vi
mc gp vn.
* u im ca loi hnh cng ty c phn l nh u t ch chu trch nhim
hu hn tng ng vi t l gp vn trong cng ty; Quy m hot ng ln v
kh nng m rng kinh doanh d dng t vic huy ng vn c phn; Nh u
t c kh nng iu chuyn vn u t t ni ny sang ni khc, t lnh vc
ny sang lnh vc khc d dng thng qua hnh thc chuyn nhng, mua bn
c phn; Cng tc qun l hiu qu cao do tnh c lp gia qun l v s hu.
Bn cnh nhng u im, loi hnh cng ty ny cng c nhng nhc
im c bn, c th l: Mc thu tng i cao v ngoi thu, cng ty phi
thc hin ngha v vi ngn sch Nh nc, cc c ng cn phi chu thu
thu nhp b sung t ngun c tc v li c phn theo qui nh ca Nh nc;
Chi ph thnh lp cng ty kh tn km; Kh nng bo mt kinh doanh v ti
chnh b hn ch do phi cng khai v bo co vi cc c ng ca cng ty; Kh
nng thay i phm vi kinh doanh km linh hot do phi tun th theo nhng
qui nh trong Bn iu L ca cng ty. Tuy nhin, vi mi trng kinh doanh
hin nay trn th gii cng nh ti Vit Nam, nhng nhc im trn hon
ton c kh nng khc phc, hn ch ti a v ng thi pht huy c nhng
u im ca loi hnh ny.
Ti sao cng ty li pht hnh c phiu?
* Cng ty huy ng vn khi thnh lp hoc m rng kinh doanh bng
hnh thc pht hnh c phiu th ngun vn huy ng khng cu thnh mt
khon n m cng ty phi c trch nhim hon tr cng nh p lc v kh
nng cn i thanh khon ca cng ty s gim rt nhiu, trong khi s dng cc
phng thc khc nh pht hnh tri phiu cng ty, vay n t cc t chc tn
dng... th hon ton ngc li. Tuy nhin, mi phng thc huy ng u c
nhng u nhc im ring v nh qun l cng ty phi cn nhc, la chn
ty tng thi im v da trn nhng c th cng nh chin lc kinh doanh
ca cng ty quyt nh phng thc p dng thch hp.
Ti sao cc nh u t chp nhn tr mt khon tin nht nh nhn
li mt mnh giy nh c gi l giy chng nhn c phn? v h trng i
g khi mua c phiu ca mt cng ty pht hnh hoc t nhng nh u t
khc?
* Theo nh ngha c bn, giy chng nhn c phn l mt dng chng th
c gi c xc nh thng qua vic chuyn dch, mua bn chng trn th
trng chng khon gia cc ch th u t v c php lut bo v. Mt
khc, ngi mua c phiu ngh rng, ng vn h u t c cc nh qun l
cng ty s dng c hiu qu, to ra nhiu li nhun hoc nh gi hot ng
cng nh tim nng pht trin, sinh li ca cng ty d nh u t l cao. V
nu nh vy, ng nhin h s c hng mt phn t nhng thnh qu
thng qua vic thanh ton c tc cho cc c ng, ng thi gi tr c phn
s hu cng s gia tng trn c s thc ti v trin vng pht trin ca cng ty
mnh chn. Thng thng, kh nng sinh li, thu hi vn u t c phiu t
l thun vi gi c giao dch c phiu trn th trng.