1.

2 STRUKTUR DAN FUNGSI

TISU
MAAP1114


OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Diakhir syarahan, pelatih akan dapat:
1. Menyatakan definisi tisu
2. Menyenaraikan jenis-jenis tisu dalam badan
manusia
3. Menjelaskan topografi struktur-struktur tisu
4. Menerangkan ciri-ciri am setiap jenis tisu
5. Mengenalpasti komponen struktur yang terdapat
dalam setiap jenis tisu
6. Membezakan antara satu tisu dengan tisu yang
lain
7. Menerangkan fungsi-fungsi tisu
TISU
Definisi: Sekumpulan sel
yang sama jenis dan saling
bekerjasama antara satu
sama lain untuk membentuk
satu unit struktur dan
fungsi

Contoh: Sel epitelium
skuamus membentuk tisu
pipi
JENIS-JENIS TISU
Terdapat 4 jenis tisu utama:
1. Tisu Epitelium
2. Tisu Perantara
3. Tisu Otot
4. Tisu Saraf
TISU EPITELIUM
Ciri-ciri tisu epitelium:
Melapisi permukaan badan dari dalam
dan luar
Mengawal dan melindungi tubuh
Sel-sel tersusun amat rapat dan padat
Kurang jumlah salur darah

Terbahagi kepada 2 jenis:
Epitelium ringkas
Epitelium berstrata/kompaun
TISU EPITELIUM
RINGKAS
Jenis-jenis epitelium ringkas:
1. Epitelium skuamus
2. Epitelium kuboid
3. Epitelium kolumnar
4. Epitelium kolumnar
bersilia
EPITELIUM SKUAMUS
Nipis, leper, licin &
permukaan bebasnya rata
Lokasi: jantung, alveoli,
kapsul Bowman, kapilari
darah, salur limfa, lapisan
peritoneum
Fungsi: Penyerapan,
pertukaran
bahan-bahan dan
pengawalan rembesan
EPITELIUM KUBOID
Tersusun rapat diatas
membran
Bentuk: segiempat sama
Nukleus bulat
Lokasi: tubul ginjal,
salur-salur kelenjar
Fungsi: Penyerapan &
perembesan
EPITELIUM KOLUMNAR
Bentuk: segiempat tepat
Permukaan
bermikrovilussalur
pencernaan
Ada sel goblet (jika di
salur pencernaan &
pernafasan)
Lokasi: permukaan salur
pencernaan, salur
pernafasan,kelenjar air
liur, kelenjar mamari,
kelenjar tiroid
EPITELIUM KOLUMNAR
Fungsi:

1. Melapisi &melindungi tisu
2. Merembes mukus
(melindungi gaster dari
dirosakkan oleh asid&
enzim pencernaan)
3. Menyerap hasil
pencernaan
EPITELIUM KOLUMNAR
BERSILIA
Bentuk: segiempat tepat
Permukaan:bersilia
Lokasi: salur pernafasan
Fungsinya :
1. Menahan debu kuman
masuk ke saluran
pernafasan
2. Menyapu keluar
debu,mukus daripada
salur pernafasan ke
farinks
EPITELIUM BERSTRATA
Ciri-Ciri am:
Sel berlapis lapis
Tidak mempunyai dasar
membran
2 jenis:
Epitelium berstrata:
skuamus, kuboid dan
kolumnar
Epitelium transitional
EPITELIUM SKUAMUS
BERSTRATA
Terdiri dari beberapa
lapisan sel skuamus
Terbahagi kepada:
berkeratin & tidak
berkeratin
Fungsi: Perlindungan
EPITELIUM SKUAMUS
BERSTRATA
BERKERATIN
Terdapat dipermukaan kering
Lokasi: kulit, rambut &kuku
Permukaan luar: terdiri dari sel-sel epitelium
mati mengandungi protein keratin hasilkan
lapisan kalis air

EPITELIUM SKUAMUS
BERSTRATA TIDAK
BERKERATIN
Terdapat di permukaan basah
Lokasi: konjuktiva, lapisan mulut, farink,
esofagus dan vagina


EPITELIUM KUBOID DAN
KOLUMNAR BERSTRATA
Terdiri dari 2
lapisan sel kuboid
Fungsi - regangan
Beberapa lapisan sel
kolumnar
Nukleus oval
Fungsi rembesan &
perlindungan
EPITELIUM KOLUMNAR
BERLAPIS PALSU
(PSEUDOSTRATIFIED)
Satu lapisan epitelium
kolumnar tetapi kelihatan
seperti berlapis
Mengandungi sel goblet &
mempunyai silia
EPITELIUM TRANSITIONAL /
PERALIHAN
Lapisan sel berbentuk buah pear
Lokasi: ureter & pundi kencing
Fungsi:
apabila pundi kencing dipenuhi urin, lapisan sel di
dinding diregangkan sehingga menjadi satu lapisan
sel
melindungi & menghalang
kemasukan air kencing ke
dalam tisu di bawahnya
FUNGSI EPITELIUM
TRANSITIONAL / PERALIHAN
FUNGSI TISU EPITELIUM
Penyerapan lapisan dalam atau mukosa
Perembesan kelenjar
Pengangkutan tubul ginjal
Ekskresi kelenjar-kelenjar perkumuhan
Perlindungan kulit menyelaputi badan,
melindungi organ-organ dalaman dari cedera
& serangan mikroorganisma
Sensori sistem saraf & deria di dalam
tubuh
Soalan.
Soalan .
(A)
(B)
(C)
(D)
(E) (F) (G)
TISU PERANTARA
Ciri-ciri:
Sel berjauhan antara satu
sama lain
Diantara sel ada bahan
interselular
Tidak berserat
Sel-sel yang membentuk tisu
perantara:
Fibroblas
Makrofaj
Sel plasma
Sel mast
Sel lemak
SEL-SEL TISU PERANTARA
Fibroblas
Lokasi: tisu hati & tisu limfoid
Fungsi :
Menghasilkan kalogen, fiber
elastik & matriks bahan
ekstrasel, membaiki tisu untuk
mengikat luka atau membentuk
tisu granulasi
Makrofaj
Fungsi utama : sel fagosit
Sel lemak
Lokasi: tisu subkutan di bawah
kulit
SEL-SEL TISU PERANTARA
Sel plasma
Fungsi: sintesis & sekresi
antibodi ke dalam darah
(kehadiran mikrob /benda
asing)
Sel mast
Lokasi: sekeliling salur darah
Fungsi: penghasilan heparin,
serotonin & histamin (sel-sel
tercedera)
JENIS-JENIS TISU
PERANTARA
1)Longgar

2) Padat

3) Rawan

5) Cecair

4) Tulang

areolar
adipos
limpoid


berfiber
elastik kuning


hialin
elastik
berserat

darah
limpa

TISU AREOLAR
Paling banyak
Matriks separa pepejal
mengandungi banyak fibroblast &
sel lemak, sel mast & makrofaj,
dipisahkan oleh fiber elastik &
kolagen
Lokasi: bawah kulit, diantara otot
otot, dalam salur alimentari,
kelenjar-kelenjar, salur darah &
saraf
Fungsi:
Memberi kekuatan regangan &
elastik
Menyokong salur darah & saraf
Di kelenjar-menyokong sel
rembesan
TISU ADIPOS
Sel adiposit (sel lemak) & globul lemak di
dalam matrik tisu areolar
Terdapat 2 jenis: tisu adipos putih & tisu
adipos coklat
Lokasi: diantara serat otot, di bawah kulit,
di keliling ginjal, jantung, mata
Fungsi :
memberi sokongan dan perlindungan
kepada organ-organ penting
mengawal kehilangan haba tubuh
tempat simpanan lemak
TISU LIMFOID
Atau tisu retikular
Matriks separa pepejal,
cabangan fiber
retikular,mengandungi sel
retikular & leukosit
Lokasi: nodus limfa & organ-
organ di dalam sistem limfatik
Fungsi: sistem pertahanan
tubuh memusnahkan
bahan asing /
mikroorganisma
TISU PERANTARA PADAT:
TISU BERFIBER
Terdiri dari serat kolagen yang padat
& sedikit matriks
Terdapat fibrosit diantara serat
kolagen
Lokasi: tulang, ginjal, nodus limfa,
otak
Fungsi:
Membentuk ligamen-mengikat
tulang
Lapisan perlindungan luar organ
Contoh:tulangperiosteum
Membentuk lapisan perlindungan
otot
TISU PERANTARA PADAT:
TISU ELASTIK KUNING
Boleh mengendur &
mengecut
Sedikit sel & matriks terdiri
dari fiber elastik
Lokasi: dinding salur darah,
trakea, bronkus & paru paru
Fungsi: membenarkan
pertukaran bentuk/saiz
TISU RAWAN
Matriks keras tetapi fleksibel
Protein dalam
matrikskondrion
Sel rawan sel kondrosit
(terletak dalam lakuna)
Tiada salur darah
Salur darah di perikondrium
Terdiri dari 3 jenis:
Rawan hialin
Rawan elastik
Rawan berserat
RAWAN HIALIN
Mempunyai fiber kolagen (halus, putih, bersinar
dan jernih)
Warna: putih kebiruan
Fleksibel & sedikit elastik
Lokasi: Hujung tulang
panjang, hubungkan
tulang rusuk dan
sternum, menutupi hujung
sendi, membentuk sebahagian
larink, trakea & hidung
RAWAN HIALIN
RAWAN ELASTIK
Mempunyai fiber elastik
Warna: kekuningan
Lebih elastik berbanding rawan lain (boleh
berubah bentuk & kembali ke bentuk asal)
Lokasi: cuping telinga,
epiglotis & telinga dalam
(tiub auditori)

RAWAN ELASTIK
RAWAN BERSERAT
Mempunyai banyak fiber
kolagen yang kuat
Mempunyai ketahanan
terhadap kemampatan
Bertindak sebagai
penyerap tekanan &
mempunyai rintangan
terhadap kuasa penarikan
Lokasi: diska vertebra,
sendi lutut dan simfisis
pubis
RAWAN BERSERAT
Sambung ...